Transformacja ustrojowa:

1. Prowizorium konstytucyjne
2. Okres przejściowy
3. Ustawa konstytucyjna o trybie przygotowania i uchwalenia nowej Konstytucji
4. Powód Małej Konstytucji
5. Treść Małej Konstytucji
6. Trudności z uchwaleniem nowej Konstytucji

Transformacja ustrojowa
Odpowiedzi:
1. Reforma dotychczasowego ustroju socjalistycznego bez naruszania jego naczelnych zasad
(suwerenność ludu pracującego, przewodnia roli partii komunistycznej, planowana gospodarka).
Nowela konstytucyjna z 07.04.89r. - częściowo wolne wybory (do Senatu wolne i 35% mandatów
poselskich), restytucja urzędu Prezeydenta, restytucja Senatu, wzmocnienie funkcji wymiaru
sprawiedliwości
2. Zapoczątkowany nowelą konstytucyjną z 29.12.89r. - restytuacja zasady suwerenności narodu,
zasada swobody i równości gospodarczej, restytuacja samorządu terytorialnego
3. Uchwalenie konst. przez ZN. Ustawa konst. tworzyła Komisję Konstytucyjną ZN składającej się
z 46 posłów i 10 senatorów. Przyjmowała bezgwzględną większością projekt Konstytucji wnoszony
z własnej inicjatywy i 2/3 głosów sprawozdanie o skierowanych do niej przez ZN projektach.
Ustawa Konstytucyjna wprowazała zasadę dwóch czytań projektu Konstytucji. W drugim czytaniu
ZN uchwalało większością 2/3. Jeśli Prezydent zgłosiłby poprawki, to miało się odbyć trzecie
czytanie
4. Rozbicie polityczne parlamentu nie sprzyjało szybkiej rewizji Konstytucji
5. Zasada podziału władz (osłabienie pozycji ustrojowej Sejmu), mandat wolny, immunitet
materialny, wzmocnienie Rady Ministrów, Rząd mógł wnosić projekty ustaw jako pilne, zniesienie
dominacji Sejmu przy powoływaniu rządu i rozszerzenie uprawnień Prezydenta w tym zakresie
(desygnowanie premiera i powołanie RM na jego wniosek)
6. Brak zgodnej wizji ustroju, rozdrobnienie polityczne Sejmu I kadencji, rozwiązanie parlamentu
przez prezydenta w 1993r., aktualność poglądu, że najpierw powinno osiągnąć się stabilność
rozwiązań ustrojowych, poddanie w wątpliwość mandatu moralnego i społecznego Sejmu

Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego

1. Objaśnij pojęcie prawa konstytucyjnego
2. Jak inaczej określa się prawo konstytucyjne. Gdzie są te zwroty stosowane i jakie są ich cechy
3. Czym jest ustrój
4. Podziały na jakie grupy aktów prawnych dokonuje Konstytucja
5. Co to zamknięty system prawa oraz to podwójnie zamknięty system prawa
6. Z Jakiego słowa wywodzi się wyraz konstytucja
7. Jakie konstytucje się wyróżnia
8. Jakie są zmiany konstytucji
9. Od czego zależy częstotliwość zmian konstytucji
10. Jak się wyróżnia systematykę konstytucji
11. Scharakteryzuj 6 funkcji konstytucji
12. Czym jest konstytucja ramowa
13. Co to konstytucyjne normy materialne
14. Jakie są typy norm materialnych
15. Co to konstytucyjne normy proceduralne
16. Jakie normy proceduralne się wyróżnia
17. Jakie są zasady wykładni konstytucji
18. skip do 144 (od 72)
19. Komu przysługuje inicjatywa ustawodawcza
20. Co się dołącza do projektu ustawy i komu się go składa
21. Co robi Marszałek, gdy istnieją wątpliwości do projektów ustaw
22. Co robi Marszałek przed poddaniem projektu do czytania
23. Jakie inne organy i w jakich sytuacjach określają tryb uchwalania niektórych ustaw
24. Jak przebiega proces inicjatywy ustawodawczej w Senacie
25. Co po przyjęciu projektu ustawy przez Senat
26.

Odpowiedzi:
Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego
1. W ujęciu wąskim – normy zawarte w konstytucji i aktów o tej samej mocy, a w szerokim -
całkoształt norm prawnych dotyczących ustroju państwowego
2. Prawo polityczne (Polska i Francja mięzdzywojenne) – zawarete w dziele Rousseau „Umowa
społeczna”. Wiąże się z polityką rozumianą jako rządzenie państwem.
Prawo państwowe (PRL, Niemcy, Austria) – dziedzina ma ze przedmiot samo państwo.
Prawo konstytucyjne (kraje romańskie i anglosaskie) – akcentuje, że najbardziej istotne normy tej
gałęzi znajdują się w konstytucji
3. Struktura instytucji powiązanych ze sobą organizacyjnie i funkcjonalnie
4. Międzynarodowe – wewnętrzne, miejscowe – obowiązujące na terenie całego kraju, ustawowe –
podustawowe, powszechnie obowiązujące – wewnętrznie obowiązujące
5. Przepisy mogą być stanowione przez organy wymienione w konstytucji i w formach zawartych w
konstytucji. Wyklucza dowolność jego uzupełniania formami konstytucyjnie nieprzewidywanymi, a
każde działanie poza tymi ramami jest pozbawione legitymizacji. Podwójnie zamknięty system
prawa, to taki, który jest zamknięty przedmiotowo (co do form aktów prawnych, w jakich można je
stanowić) oraz podmiotowo (co do katalogu podmiotów, uprawnionych do jego wydawania)
6. "constitutio", oznaczającego "ustrój".
7. Materialne (pisana) – formalne (niepisana), [K. Loewenstein]: normatywna – nominalna –
semantyczna, [zakres regulacji]: pełne – niepełne (małe), [zmiana]: sztywne – elastyczne,
rzeczywiste - fikcyjne
8. Całkowite (rewizja)- i częściowe (nowelizacje)
9. Zakres regulacji, stopień ogólności, działalność sądu konstytucyjnego
10. Ogólna – układ dużych części składowych, szczegółowa – podział tych części na poszczególne
przepisy oraz mniejsze jednostki strukturalne
11. Prawna – w zakresie stosunków politycznych, gospodarczych, społecznych (lex fundamentalis),
stabilizacyjna – podstawowe zasady całego systemu prawa,
programowa – konstytucja zawiera normy ogólne, aby były otwarte na nowe warunki społeczne,
integracyjna – zwiększa zainteresowanie życiem publicznym oraz stymlowaniu identyfikacji
obywateli z państwem. Jest wyrazem konsensusu,
organizatorska – struktura wewnętrzna,
wychowawcza – upowszechnia zasady oraz dąży do ich realizacji
12. Kwestie nie są uregulowane w sposób szczegółowy, a nakazy i zakazy wyznaczają swoiste ramy
13. Określa granice i program działalności państwa oraz reguluje zasady jego ustroju i relacji
między nim a jednostką
14. Wymienia się: polityczne, programowe, wstęp (TK – wskazówki co do wykładni autentycznej),
kompetencyjne (ułożenie stosunków między organami), podstawowe prawa i wolności jednostki,
15. Reguluje sposób postępowania podmiotów wymienionych w Kontytucji i wskazuje elementy
konieczne, aby uznać je za ważne
16. sensu sctricto (czynności podmiotów i ich tryb pracy), kreacyjne, rewizyjne (zmiana
konstytucji), formalne gwarancje praw i wolności jednostki, organizacyjne
17. Jedność konstytucji - nie należy interpretować przepisów w odizolowaniu od innych,
wewnętrzna hierarchiczność i spójność (nadawanie sensu, by zharmonizować),
z uwzględnieniem relacji zachodzącymi między nimi,
18.
19. Grupie 15 posłów, komisjom sejmowym (art. 32 ust. 2 Regulaminu Sejmu), Prezydentowi,
Radzie Ministrów, grupie 100 tys. obywateli. W zakresie ustawy budżetowej, ustawy o
prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego –
wyłącznie Rada Ministrów
20. Projekt jest składany Marszałkowi Sejmu wraz z uzasadnieniem wyjaśniającym potrzebę i cel
wydania ustawy, przedstawiając rzeczywisty stan w dziedzinie podlegającej jej regulacji oraz jej
skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne, a także źródła finansowania. Do uzasadnienia
dołącza się założenia podstawowych aktów wykonawczych i zaświadczenie o zgodności z prawem
UE albo oświadczenie, że przedmiot regulacji nie jest objęty prawem UE
21. Po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, może skierować do Kosmisji Ustawodawczej, która
może 3/5 głosów zaopiniować projekt jako niedopuszczalny
22. Zarządza sporządzenie przez ekspertów Kancelarii Sejmu opinii w sprawie zgodności projektu z
prawem UE
23. Niektóre ustawy mogą przewidywać koniecznośc spełnienia wymogów, np. związków
zawodowych, jeżeli ich udział jest ustawowo przewidziany
24. Postępowanie inicjuje komisja senacka lub 10 senatorów. Wniosek wraz z projektem składa się
Marszałkowi Senatu. Wniosek powinien spełniać wymogi określone w Regulaminie Sejmu.
Marszałek Senatu kieruje projekt do komisji, w tym do Komisji Ustawodawczej. Pierwsze czytanie
przeprowadza się nie wcześniej niż po 14 dniach od dnia doręczenia senatorom projektu ustawy. Po
rozpatrzeniu projektu komisje, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, przedkładają Senatowi
wspólne sprawozdanie projektu z poprawkami. Sprowadzanie obejmuje informację o zgodności
projektu ustawy z prawem UE albo o pozstawaniu poza obszarem regulacji prawa UE. Drugie
czytanie obejmuje przedstawienie Senatowi tego sprawozdania i przeprowdzenie dykusji oraz
zgłaszanie wniosków. Jeżeli ich nie zgłoszono, Senat przystępuje do trzeciego czytania. W trakcie
drugiego czytania wnioskodawca może wycofać projekt. Trzecie czytanie obejmuje przedstawienie
dodatkowego sprawozdania komisji (jeżeli w 2 czytaniu zgłoszono wnioski) i głosowanie. Projekt
jest przyjęty, gdy opowiada się za nim zwykła większość.
25. Marszałek Senatu przekazuje Marszałkowi Sejmu uchwałę o wniesieniu inicjatywy
ustawodawczej, a następnie zawiadami premiera o wniesieniu do Sejmu inicjatywy ustawodawczej.
Do uchwały załącza uzasadnienie
26.

Gwarancje zgodności prawa z konstytucją

1. Co to gwarancje zgodności prawa z konstytucją
2. Przedstaw podział gwarancji konstytucji
3. Jakie są typy systemów kontrolii konstytucyjności prawa
4. Jak dzieli się kontrolę konstytucjonalności sprawowaną przez sądy konstytucyjne
5. Czy TK sprawuje wymiar sprawiedliwości
6. Jakie są cechy TK, które odróżniają go od sądów
7. Jakie są zasady niezawisłości sędziów TK
8. Jak wybiera się sędziego TK
9. Wytłumacz kontrowersje dot. TK z 2015r.
10. Jakie są kompetencje TK
11. Jakie podmioty mogą wszcząć postępowanie o kontrolę norm prawnych przed TK
12.

Gwarancje zgodności prawa z konstytucją

Odpowiedzi
1. Ogół rozwiązań i instytutcji służących zapewnieniu realizacji norm konstytucyjnych
2. Materialne – zasady ustroju państwowego lub podstawowe mechanizmy systemu politycznego
zabezpieczające przestrzeganie konstytucji
Formalne – instytucje prawne zabezpieczające nadrzędność konstytucji i urzeczywistnianie jej
norm, a także umożliwiające i zapewniające prawidłowość procesu prawotwórczego i procesu
podejmowanych decyzji państwowych
3.1 Pozaparlamentarny (nemo iudex in propria causa):
-przez głowę państwa, tzn. weto,
-sądy powszechne (judical review) – uprawnia sąd do orzekania w trybie spornego postępowania o
niestsosowaniu – z powodu naruszenia Konstytucji – aktów władzy ustawodawczej
-sądy konstytucyjne – 1795 r, E. Sieyes – organ oddzielony od sądów powszechnych. Sądownictwo
konstytucyjne instytucjonalne i formalne – 1. szczególny organ sądowy powołany do ochrony
konstytucji, 2. postępowanie szczególne gwarantujące przestrzeganie konstytucji. Orzeczenia
usuwają przepis z systemu prawa i są ostateczne.
3.2 Parlamentarny (wyraz zasady suwerenności ludu):
-in pleno – charakter prewencyjny, sędziowie nie mogą badać konstytycyjności,
-specjalna komisja parlamentarna
4. abstrakcyjna (wniosek o zbadanie przepisu wystosowany przez uprawniony podmiot; nie w
sprawie konkretnej sprawy) - konkretna (w sprawie konkretno-indywidualnej), kontrola następcza –
prewencyjna
5. Mimo że jest organem władzy sądowniczej, to nie sprawuje wymiaru sprawiedliwości
6. Szczególny tryb powoływania sędziów, nie podlega SN, nie ma związku z KRS, brak
dwuinstancyjności
7. art. 195, ust. 1 Konstytucji RP – podlegają tylko Konstytucji + immunitet formalny –
pociągnięcie do odpowiedzialności jedynie za zgodą TK . Wygaśnięcie mandatu: śmierć, zrzeczenie
się, skazanie prawomocnym wyrokiem, prawomocne orzeczenie dysyplinarne
8. Kandytata zgłasza min. 50 posłów lub Prezydium Sejmu (kwalifikuje się do TK ten, kto
kwalifikuje się do SN). Wybierany większością bezgwlędną na 9-letnią kadencję.
9. 26 czerwca 2015 r. wprowadzono ustawę o TK regulującą wybór sędziów. Art. 137 umożliwiał
Sejmowi wybór sędziów TK, których kadencha upłynęła do końca 2015r. TK uznał, że wybór 2
stanowisk sędziów, których kadencja kończy się po upływie kadencji VII Sejmu regulacja jest
niezgodna z Konst. Przed wydaniem tego wyroku Sejm VIII kadencji zakwestionował wybór
wszystkich 5 sędziów dokonany w październiku 2015 r.
10. Orzekanie w przedmiocie konstytucjalności i legalności norm prawnych (zgodność pionowa –
niższego rzędu z wyższego),
11. Art. 191 Konst.: Prezydent, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50
posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes SN, Prokurator Generalny, Prezes NIK, RPO

Demokracja bezpośrednia
1. Demokracja semibezpośrednia
2. Demokracja bezpośrednia w Atenach
3. Nowożytne referendum
4. Rousseau o referendach
5. Podmiot uprawniony do zainicjowania referendum
6. Argumenty przeciwników referendom
7. Kryteria wymagalności referendów
8. Kryterium zasięgu terytorium referendów
9. Kryterium materii referendów
10. Kryterium czasu przeprowadzenia referendów
11. Plebiscyt
12. Inne formy demokracji bezpośredniej
13. Jak w Szwajcarii określa się inicjatywę ludową
14. Podział inicjatywy ludowej
15. Charakter konsultacji ludowej
16. Konstytucyjna podstawa suwerenności narodu
17. Przepisy konkretyzujące powyższą zasadę
18. Podmiot dokonujący czynności związane z przygotowaniem, rozpowszechnieniem i zbieraniem
głosu projektu
19. Procedura utworzenia tego podmiotu
20. Czas na zebranie 100 tys. podpisów
21. Różnice w rozpatrywaniu projektu obywatelskiego z innymi projektami ustaw
22. Formy referendów ogólnokrajowych
23. Kiedy przeprowadza się referendum
24. Art. 125 Konst. - jakie sprawy są o szczególnym znaczeniu dla państwa
25. Podmioty posiadające prawo zarządzenia referendum fakultatywnego
26. Podmioty mogą wystąpić z wniosekiem w sprawie zarządzenia referendum z art. 125 Konst.
27. Zachowanie tożsamości treści wniosku
28. Postępowanie wstępne wobec wniosku przez grupę 500tyś. obywateli
29. Państwowa Komisja Wyborcza w zakresie referendum
30. Wniosek przydenta o przeprwodzenie referendum a wniosek Sejmu
31. Czy w Polsce można mówić o obywtelskim prawie referendum
32. Organ stwierdzający ważność referendum
33. Podmiot wszczynający referendum akcesyjne (art. 90 Konst.)
34. Co gdy w referendum akcescyjnym weźmie udział mniej aniżeli wymagana dla wiążacego
charakteru liczba uprawnionych
35. Kiedy zarządza się referendum konstytucyjne
36. Rola Marszałka Sejmu w procederze
37. Jaka większość do przyjęcia zmiany Konstytucji
38. Zakres przedmiotowy referendum lokalnego
39. Kiedy referendum lokalne jest obligatoryjne
40. Prawo inicjatywy przeprowazdenia referendum lokalnego
41. Finansowanie referendum lokalnego
42. Kiedy referendum lokalne jest ważne

Demokracja bezpośrednia
Odpowiedzi:
1. Udział zbiorowego podmiotu suwerenności przy zatwierdzeniu przez władzę
2. Eklezja; obowiązywała isegoria (równość głosu)
3. Szwajcaria, 1839 r. - referendum ustawodawcze (kanton Valais)
4. „Umowa społeczna” – „suweren, który jest bytem zbiorowym, może być reprezentowany tylko
przez samego siebie”
5. Prawnie określona grupa obywateli, obywatele występujący z inicjatywą ludową, parlament,
głowa państwa, organy regionalne lub część składowa federacji
6. Czasochłonne i kosztowne, obywatele niezorientowani w zagadnieniach, niska aktywność
polityczna obywateli
7. Obligatoryjne (obowiązek przeprowadzenia wynika z konstytucji, która wskazuje, jakie decyzje
muszą zostać przyjęte w referendum; nie występuje w Polsce) i fakultatywne
8. Ogólnokrajowe i lokalne
9. Konstytucyjne, ustawodawcze, w sprawie samoopodatkowania
10. Ratyfikacyjne (akt przyjęty przez organ państwowy nie jest prawomocny, a staje się taki dopiero
po przyjęciu referendum), opiniodawcze (konsultatywne)
11. W prawie międzynarodowym – oświadczenie ludności związanej z pewnym obszarem w
kwestii przyłączenia tego obszaru do okreśonego państwa lub utworzenia z tego obszaru odrębnego
państwa
12. Weto ludowe, inicjatywa ludowa, konsultacja ludowa, zgromadzenie ludowe
13. „Perłą” Konstytucji
14. Inicjatywa konstytucyjna i ustawodawcza oraz inicjatywa sformułowana (inicjatorzy
przedstawiają gotowy projekt ustawodawczy) i niesformułowana (wniosek o dokonania regulacji)
15. Niewiążące, duże znaczenie polityczne
16. Art. 4 ust. 2 – „Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”
17. Art. 90 ust. 3 – ogólnokrajowe referendum fakultatywne,
Art. 118 ust. 2 – ludowa inicjatywa ustawodawcza,
Art. 125 – referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu,
Art. 235 – referendum w sprawie zmiany Konstytucji
Art. 170 – referendum lokalne
18. Komitet inicjatywy ustawodawczej; ponosi koszty i tworzy go co najmniej 15 obywateli
19. 1000 podpisów → pełnomocnik zawiadamia Marszałka Sejmu → 14 dni na postanowienie o
utworzeniu komitetu → nabycie osobowości prawnej. Postanowienie o odmowie do SN
20. 3 miesiące
21. Pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu plenarnym, pierwsze czytanie w terminie 3
miesięcy od jego wniesienia, projektu nie dotyczy zasada dyskontynuacji prac parlamentu
22. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa, wyrażenie zgody na ratyfikację umowy
międzynarodowej, zatwierdzenie ustawy o zmianie Konstytucji
23. Dzień wolny od pracy i go poprzedzający (godz. 6-20) lub jednego dnia (6-22)
24. E. Zieliński: regulacje konstytucyjne, kwestie ustrojowe państwa, przyzwolenie na stosowanie
nowoczesnej techniki, swoboda zachowań moralnych ludzi, rozstrzyganie o konkretnych sprawach
publicznych
25. Sejm (uchwała, większość bezwg.) i Prezydent RP (wydaje zarządzenie o przeprowadzeniu za
zgodą Senatu)
26. Sejm (69 posłów), Senat (po stosownej uchwale), Rada Ministrów, 500tyś. obywateli (nie jest
bezwzględnie wiążące, ale Sejm musi rozpatrzyć)
27. Art. 67 regulaminu Sejmu – Marszałek nie poddaje pod głosowanie poprawek zmieniających
zakres przedmiotowy wniosku lub merytoryczną treść pytań lub wariantów rozwiązań
28. Wszczyna Prezydium Sejmu. Dotyczy spełnienia przez wnioskodawcę wymogów formalnych,
tj. liczba podpisów, prawidłowść złożenia. Wniosek obywatelski nie może dotyczyć wydatków i
dochodów oraz obronności państwa i amnestii
29. Stwierdza braki w zakresie złożenia wymaganej liczby podpisów. Marszałek wtedy wyznacza
termin 14 dni na uzupełnienie braków
30. Senat ma 14 dni na uchwałę wyrażającą zgodę na przeprwadzenia referendum. Senat nie ma
możliwości zmiany treści pytań lub rozwiżań. Jest to swoista kontrasygnata
31. Wg TK nie, bo obywatele nie mają skutecznie prawnej możliwości inicjacji działań, których
bezpośrenim skutkiem jest zarządzenie referendum
32. SN; po upływie 60 dni og odłoszenia uchwały SN odpowiedni organ musi podjąć stosowne
działania w celu stworzenia aktu, gdy referendumma charakter wiążący
33. Sejm, bezwzględna większość
34. Niespełnienie wymogu art. 125 ust. 3 Konst. - przyznanie konsulatacyjnego charakteru. Sejm
może ponownie podjąć uchwałę o wyborze referendum jako formy wyrażenia zgody
35. Wg art 235 ust. 6 gdy zmiana dotyczy Rozdziałów I, II lub XII. Senat lub Prezydent mogą żądać
w terminie 45 dni od uchwalenia ustawy przez Senat referendum zatwierdzającego
36. Wniosek jest kierowny do niego i ma obowiązek niezwłocznego zarządzenia referendum w
ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku
37. Większość zwykła
38. Wszystkie sprawy dotyczące wspólnoty samorządowej, w tym odwoływanie organów
wybieranch przez wspólnotę
39. Odwołanie organu stanowiącego jednostki organu samorządu terytorialnego (10 miesięcy od
wyboru), a przy referendach gminnych, gdy przedmiteom jest samoopodatkowanie
40. Organ stanowiący jednostki samorządowej lub co najmniej 10% uprawnionych do głosowania
(gmina, powiat)/5% (województwo)
41. Jawne, ponoszone z własnych źródeł inicjatora
42. Gdy wzięło udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania. Jeśli przedmiotem jest
odwołanie organy jednostki samorządu terytorialnego, to ważne gędzie, gdy weźmie udział nie
mniej niż 3/5 biorących udział w wyborze odwoływanego organu. Referendum gminne o
samoopodatkowaniu jest ważne przy większości 2/3 ważnych głosów

Demokracja przedstawicielska
1. Fikcja prawna reprezentacji
2. Funkcje wyborów
3. Wybory ponowne
4. Wybory uzupełniające
5. Prawo wyborcze w znaczeniu przedmiotowym
6. Prawo wyborcze w znaczeniu podmiotowym
7. Bierne i czynne prawo wyborcze
8. Źródła prawa wyborczego
9. Co określa Kodeks wyborczy
10. Minimalny katalog zasad prawa wyborczego
11. Konstytucyjna regulacja zasad prawa wyborczego w Polsce
12. Demokratyczne ograniczenia czynnego prawa wyborczego
13. Rejestr a spis wyborców
14. Specyficzny cenzus biernego prawa wyborczego w USA
15. Cenzusy biernego prawa wyborczego w Polsce
16. Komu przysługuje bierne prawo wyborcze do PE w RP
17. Zasada incompatibilitas
18. Równość prawa wyborczego w sensie formalnym
19. Przykładowe sposoby mianowania kandydatów w różnych systemach
20. Równość prawa wyborczego w sensie materialnym
21. Sposoby osiągania równości materialnej
22. Jak w wyborach do Senatu może dojść do wyboru mniejszością głosów
23. Jak likwiduje się negatywne skutki proporcjonalnych wyborów
24. Państwo demokratyczne, w którym nie ma wyborów bezpośrednich
25. Listy zamknięte i otwarte
26. Głosowanie kumulatywne
27. System głosów przenoszonych
28. System pióropusza (zmieszania)
29. Głosowanie osobiste
30. Głosowanie imienne
31. Która reguła nie jest koniecznym warunkiem demokracji
32. Jakie cele ma realizować zasada proporcjonalności wyborów
33. O jakich elementach zaprzeczających istocie zasady proporcjonalności może decydować
ustawodawca
34. Wybór milczący
35. Kto ma prawo zgłaszać kandydatów
36. Ile wymaga się podpisów popierających kandydata/listę
37. Jak może być rozumiany system wyborczy
38. 3 podstawowe rodzaje systemów wyborczych
39. Rodzaje systemów większościowych
40. Co to iloraz wyborczy
41. Rodzaje ilorazów wyborczych w systemach proporcjonalnych
42. Dlaczego obliczenie ilorazu wyborczego nie wystarcza
43. Metody kończące obliczanie mandatów w systemach proporcjonalnych
44. System d’Hondta
45. System St. Lague’a
46. System Hare’a-Niemeyera
47. Zalety systemu większościowego
48. Zalety systemu proporcjonalnego
49. Kto i kiedy zarządza wybory do Sejmu i Senatu
50. Kalendarz wyborczy
51. Kto i kiedy zarządza wybory uzupełniające
52. Kto i kiedy zarządza wybory do Parlamentu Europejskiego
53. Kto i kiedy zarządza wybory Prezydenta
54. Co w wypadku opróżnienia urzędu Prezydenta
55. Kto i kiedy zarządza wybory do samorządów
56.

Demokracja przedstawicielska
Odpowiedzi:
1. Wola reprezentantów wyrażona w organie przedstawicielskim jest zarachowywana na rzecz
narodu
2. Kreacyjna (skład personalny organów przedstawicielskich), wyrażanie woli wyborców,
legitymująca, kontrolna, integracyjna (zespolenie wokół pewnych wartości)
3. Tam, gdzie w okręach wyborczych unieważniono wybory z przyczyn określonych prawem lub
nie obsardzono niektórych mandatów
4. Obsadzenie wakujących mandatów. W okręgach, z których pochodził przedstawiciel
5. Normy regulujące przygotowanie i przeprowadzenie wyborów oraz ustalenie składu organów
przedstawicielskich
6. Ogół uprawnień wyborczych obywatela
7. Zdolność wybieralności i wybierania
8. Konstytucja, Kodeks wyborczy, ustawy, akty wykonawcze, akty prawa UE
9. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów, zasady funkcjonowania organów wyborczych, reguły
przeprowadzenia i warunki ważności wyborów, zasady finansowania wyborów. Resztę (np. podział
na okręgi wyborcze) regulują załączniki do Kodeksu wyborczego
10. Powszechność, równość (formalna – te same zasady, materialna – ważność głosu),
bezpośredniość, tajność
11. Sejm (art. 96): poweszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne, tajne;
Senat (art. 97): powszechne, bezpośrednie, tajne;
Prezydent (art. 127): powszechne, równe, bezpośrednie, tajne;
Samorząd (art. 169): powszechne, równe, bezpośrednie tajne.
12. Cenzus wieku (w dniu głosowania ukończą 18 lat), cenzus obywatelstwa (nie występuje do
Parlamentu Europejskiego i do rad gmin), cenzus domicylu (zamieszkiwania)
13. Rejestr obejmuje stale zamieszkujące osoby na obszarze gminy, którym przysługuje prawo
wybierania, zaś spis wyborców jest bardziej szczegółowym wykazem osób uprawnionych do
głosowania w każdym obwodzie wyborczym
14. Wymóg urodzenia się w USA
15. Obywatelstwa i wieku (poseł – 21, senator – 30, prezydent – 35)
16. Najpóźniej 21 lat w dniu głosowania, niekarana za przestępstwo popełnione umyślnie, ścigane z
oskarżenia publicznego, od co najmniej 5 lat zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego
17. Zasada niełączenia określonych funkcji publicznych. Ogranicza bierne prawo wyborcze
18. Każdy uczetniczy w wyborach na takich samych zasadach
19. Zebanie wyborców (Anglia w XIXw.), przez partie polityczne (Niemcy), przez prawybory, tzn.
wybory z ramienia określonej partii (USA), przez organizacje polityczne, społeczne oraz określoną
liczbę wyborców (Polska)
20. Każdy głos ma równą siłę
21. Norma przedstawicielstwa (proporcja między liczbą mieszkańców lub wyborców w okręgu
bądź kraju a liczbą wybieranych przedstawicieli) lub wyznaczanie okręgów wyborczych o zbliżej
liczbie mieszkańców lub wyborców
22. Poprzez większość względną (więcej niż inni) w jednomandatowych okręgach
23. Klauzula zaporowa
24. Wybory prezydenckie w USA – dokonywane formalnie przez elektorów
25. Zamknięte – kolejność kandydatów jest wiążąca dla wyborcy, otwarte – kandydat dokonuje
preferencji personalnych (wskazuje „swojego” kandydata z listy)
26. Wyborcy daje się tyle głosów, ile mandatów do obsadzenia w okręgu. Może je skumulować na
jednego kandydata
27. Wyborca sam ustala prefoerowaną kolejność kandydatów na liście. Mandaty otrzymują ci,
którzy na największej liczbie list mieli najlepsze miejsca
28. Wyborca nie musi udzielać poparcia kandydatom z jednej listy
29. Wyborca oddaje głos osobiście
30. Wyborca oddaje głos na konkretnego kandydata określonego z imienia i nazwiska
31. Tajność, która nie występowała ani w starożytności, ani jeszcze w XVIII i XIXw.
32. Zakaz wprowadzania nieuzasadnionych środków deformujących proporcje między liczbą
oddanych głosów a liczbą wynikających z tego mandatów, partia (a nie kandydat) jest podmiotem
prawa, wyborca ma możliwość wyrażenia przede wszystkim preferencji programowych, a nie
osobowych, listy wyborcze i wielomandatowe okręgi stanowią implikację zasady
33. Klauzula zaporowa, przyjęcie oprócz okręgów wielomandatowych, także jednomandatowych,
wielkość okręgów i liczby pochodzących z nich mandatów, wyborze systemu wyborczego
decydującego o podziale mandatów
34. Sytuacja, gdy nie przeprowazda się wyborów w okręgu, jeżeli liczba kandydatów w nim
zgłoszonych jest równa liczbie mandatów do rozdysponowania
35. Na prezydenta – 100 tyś. obywateli mających prawo wybierania do Sejmu,
Do Sejmu, Senatu i PE – komitet wyborczy działający w imieniu partii politycznej, koalicji lub
wyborców,
Do samorządu – komitety wyborcze działające w imieniu partii, koalicji lub wyborców
36. Do PE – 10 tys.,
Do Sejmu – 5 tys.,
Do Senatu – 2 tys.,
Gmina nie będąca miastem na prawach powiatu – 25,
Gmina będąca miasem na prawach powiatu – 150,
Rada powiatu – 200,
Sejmik – 300.
37. Sensu largo – ogół zasad określających tryb przygotowania i przeprwaodzenia wyborów oraz
podziału mandatów. Suma wszystkich zasad prawa wyborczego.
Sensu stricto – ogół zasad ustalania wyników wyborów
38. Systemy większościowe (mandat przyznaje się kandydatowi lub liście, którzy uzyskali
największą liczbę głosów), systemy proporcjonalne (dążący do zapewniania podziału mandatów
między ugrupowania proporcjonalnie do liczby głosów),
39. System większości bezwzględnej – kandydat lub lista muszą uzyskać więcej niż połowę ważnie.
oddanych głosów. Jeśli się w danym okręgu nie uda – druga tura. Gdy druga tura jest oparta na
systemie większości bezwzględnej, to przechodzi tylko 2 kandydatów lub listy. System ten stosoju
się przy wyborach Prezydenta oraz wójta, burmistrza i prezydenta.
System większości względnej – kandydat lub lista muszą otrzymać więcej głosów niż konkurenci.
Tak wybiera się Senat i rady gmin nie będących miastami na prawach powiatu
40. Liczba określająca wymaganane głosy do uzyskania mandatów
41. Zmienny – tworzony w wyniku dzielenia liczby głosów w okręgu przez liczbę mandatów
przypadających
Stały – obliczany w wyniku podziału liczby głosów w całym kraju przez liczbę mandatów
42. Pozostają reszty oraz mandaty nieobsadzone
43. Metoda największej reszty – pozostałą resztę [głosów] sumuje się i mandaty nieobsadzone
przyznaje się kolejno listom, którym pozostały największe reszty
Metoda największej przeciętnej – do liczby mandatów już uzyskanych dodaje się 1 i przez tę liczbę
dzieli się sumy głosów. Dostaje ten, co ma największą resztę
44. Liczbę głosów listy dzieli się przez kolejne liczby naturalne. Otrzymane ilorazy grupuje się w
kolumnach. O przyznaniu mandatów decyduje kolejność największych ilorazów. W Polsce do
Sejmu i Senatu, PE, ordynacja samorządowa w radach gmin powyżej 20000 mieszkańców, rad
powiatów i sejmików województw
45. Dzieli się przez liczby nieparzyste. Wyniki ustala się w oparciu o najwyższe ilorazy. W
zmofydikowanej wersji pierwszym dzielnikiem jest 1.4 a nie 1
46. Głosy oddane na listę dzieli się przez wszystkie głosy. Otrzymane wyniki mnoży się przez
liczbę mandatów i dodaje nieobsadzoen wg największej reszty
47. Umożliwia łatwo osiągnięcie większości parlamentarnej zdolnej do stworzenia rządu, ułatwia
zmianę rządu, stosuje się prostsze procedury wyborcze
48. Zapewnia reprezentację różnych poglądów, rządy koalicyjne uwzględniają interesy różnych
grup, zapewniają lepiej równość siły głosu
49. Prezydent; nie później niż na 90 dni przed upływem ich 4-letniej kadencji w dzień wolny od
pracy. W przypadku skrócenia kadencji jednocześnie wyznacza się wybory do obu izb na dzień nie
później niż w 45 dni od dnia zarądzenia skrócenia
50. Dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w
Kodeksie wyborczym
51. Prezydent w terminie 3 miesięcy od dnia stwierdzenia wygaśnięcia mandatu. Nie czyni się tego
w okresie 6 miesięcy przed dniem, w którym upływa termin zarządzenia wyborów do Sejmu
52. Prezydent; nie później niż 90 dni przed dniem wyborów, w dzień wolny od pracy, przypadający
w okresie wyborczym ustalonym przez prawo UE
53. Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później miesięcy przed upływem
kadencji i wyznacza datę w dzień wolny od pracy przypadający między 100 a 75 dni przed
upływem kadencji
54. Marszałek Sejmu zarządza wybory niż w 14 dni po opróżnieniu i wyznacza ich datę w dzień
przypadający w ciągu 60 dni od zarządzenia
55. Prezes Rady Ministrów między 4 a 3 miesiącami przed upływem kadencji rad. Data wyborów to
ostatni dzień wolny poprzedzający upływ kadencji rad
56. s. 316

Władza ustawodawcza
1. Dlaczego parlament ma dwie izby
2. Zalety parlamentu dwuizbowego
3. Kiedy system dwuizbowy jest pełny
4. Funkcje izby wyższej
5. Sposoby tworzenia drugiej izby
6. Sposoby tworzenia izby reprezentującej kraje federalne
7. Funkcje parlamentu
8. Modfyikacje funkcji parlamentu w wyniku procesów integracyjnych w UE
9. Częściowe odnowienie składu parlamentu
10. Najkrótsze historycznie kadencje parlamentów
11. Ile trwa kadencja parlamentu w Polsce
12. Kiedy rozpoczyna się kadencja nowego parlamentu
13. Kto może skrócić kadencję izb
14. Czy można przedłużyć kadencję parlamentu
15. Zasada dyskontynuacji
16. Dlaczego jest akurat 460 posłów i 100 senatorów
17. Co normują regulaminy izb
18. Formy zrzeszania się parlamentarzystów
19. Który rozdział Konstytucji jest poświęcony organizacji Sejmu
20. Zadania marszałka
21. Ilu jest wicemarszałków
22. Jak są wybierani
23. Jak odwołać marszałlka
24. Prezydium Sejmu
25. Konwent Seniorów
26. Czy Prezydium i Konwent są konstytucyjne
27. Jakie komisje wyróżnia Konstytucja
28. Komisje stałe
29. Komisje nadzwyczajne
30. Komisje śledcze
31. Skład osobowy komisji
32. Przedmiot posiedzeń komisji
33. Dezyderaty
34. Marszałek senior
35. Sekretarze Sejmu
36. Jaki jest tryb pracy parlamentu
37. Czy posiedzenia Sejmu są jawnen
38. Kiedy Marszałek udziela głosu poza porządkiem dziennym
39. Reasumpcja głosowania
40. Ile jest czytań
41. Kompetencje Sejmu
42. Organy Senatu
43. Tryb obradywania komisji senackich
44. Funkcje komisji senackich
45. Jaka większość w komisjach senackich + quorum
46. Tryb funkcjonowania Senatu
47. Kto może przemawiać poza porządkiem dziennym
48. Kompetencje Senatu
49. Kiedy wspólne obrady izb są ZN
50. Kompetencje ZN

Władza ustawodawcza
Odpowiedzi:
1. Monteskiusz zalecał, żeby były tylko dwie izby, które by się równoważyły. Jedna reprezentuje
lud, a druga – osoby wyróżniające się pochodzeniem i majątkiem. Hamilton potem głosił, że w
systemie trójpodziału parlament ma przewage i dwie izby mają to ograniczać
2. Miarkowanie władzy parlamentu i rządu, lepsze omawianie ustaw, lepsza reprezentacja narodu w
częściach składowych państw federalnych
3. J.F. Aubert: izby są tworzone w inny sposób, posiadają takie same kompetencje, oddzielnie
obradują
4. Opór wobec pierwszej izby (przyjęty w Polsce w 1921 i po 1989r.)
5. W oparciu o tytuły arystokratyczne (np. Izba Lordów), w wyborach powszechnych (często
wyższy cenzus wieku), w drodze nominacji głowy państwa (Kanada)
6. Wybory powszechne w krajach federalnych (np. USA, Szwajcaria), wybory legislatur krajów
federalnych (Austria), wybory egzekutywy krajów federalnych (Niemcy)
7. Ustawodawcza (w tym ustawa o zmianie kosntytucji), funkcja kontrolna (parlament uchwala
budżet i udziela absolutorium rządowi z jego wykonania; wgląd deputowanych w funkcjonowanie
rządu; ratyfikacja umów międzynarodowych; wysłuchiwanie sprawozdań z działalności naczelnych
organów państwowych; interpelacje; powoływanie komisji śledczych; informacja bieżąca – klub
lub 15 posłów moŋą złożyć wniosek o przedstawienie na posiedzeniu Sejmu informacji biezącej
prze członka Rady Ministrów), funkcja kreacyjna
8. UE ogranicza władzę krajową poprzez Radą Eurpejską (skład – szefowie państw i rządów) i
Radą Unii Europejskiej (faktyczny organ prawodawczy; skład – przedstawiciele rządów członków).
Protokół amsterdamski w sprawie roli parlamentów w UE – utworzono COSAC, które jest
systemem informowania palamentów krajowych o zamierzenia legislayjnych organów Unii. [skip
456-460]
9. USA – 6-letnia kadencja senatorów, ale wybory 1/3 składu są co 2 lata
10. 3-miesięczne w Rosji radzieckiej w 1918r.
11. 4 lata
12. art. 98 ust. 1 Konst. - kadencja rozpoczyna się z dniem zebrania na pierwsze posiedzenie i trwa
do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji
13. Skrócenie kadencji Sejmu kończy równocześnie kadencję Senatu (art. 98 ust. 3 i 4 Konst.)
Skrócić kadencję może prezydent lub Sejm (uchwała 2/3 głosów)
14. Jedynie w przypadku zmienienia Konstytucji. Wyjątkiem jest przedłużenie kadencji izb i
Prezydenta oraz organów samorząduw czasie stanu nadwyczajnego do 90 dni
15. Upływ kadencji przerywa rozpatrywanie spraw będących przedmiotem prac parlamentu
16. Do 1960r. ich liczba była proporcjonalna do liczby ludności. Zdecydowano ustalić stałą liczbę,
w związku ze wzrostem populacji
17. Organizacja wewnętrzna, porządek prac izby, tryb powoływania organów, sposób wykonywania
konstytucyjnych i ustawowych obowiązków organów państwowych wobec izby
18. W oparciu o art. 8 ust. 1 Regulaminu Sejmu: kluby poselskie liczące co namniej 15 członków
lub koła poselskie liczące co najmniej 3 posłów. Senat: klub – 7, koło – 3. Utworzenie nie wymaga
zgody marszałka
19. Czwarty + Regulamin Sejmu
20. Zajmowanie się „sprawami o zasadniczym charakterze”:
a) prawidłowe funkcjonowaniem organu,
b) prawidłowe wykonynywanie funkcji i kompetencji przez Sejm,
c) prawidłowe funkcjonowanie organów wewnętrznych izby,
d) prawidłowe wykonywanie przez posłów ich obowiązków i zabezpieczanie ich praw
e) zwoływanie posiedzeń,
f) czuwanie nad tokiem i terminowością praw,
g) kierowanie pracami Prezydium i przewodniczenie jego obradom,
h) zwoływanie Konwentu Seniorów i przewodniczenie jego obradom,
i) nadawanie biegu inicjatywom ustawodawczym oraz wnioskom organów państwa
21. Nie ma stałej liczby i określa ją Sejm w drodze uchwały
22. Są zgłaszani przez co najmniej 15 posłów, bezwzględną większością
23. art. 10a Regulaminu Sejmu – wniosek 46 posłów, którzy immienie muszą wskazać kandydata.
Sejm odwołuje marszałka większością bezwzględną
24. Tworzone przez Marszałka i wicemarszałków. Ustala plan pracy izby po zasięgnięciu opinii
Konwentu Seniorów, dokonuje wykładni Regulaminu, opiniuje ustawy wniesione przez Marszałka,
organizuje współpracę między komisjami
25. Tworzone przez Marszałka, wicemarszałków, przewodniczących klubów i przedstawicieli
porozumień ustanowionych przez kluby i koła. Jest to organ opiniodawczy
26. Nie są
27. Stałe, nadwyczajne i śledcze
28. Istnienie przewidziane Regulaminem Sejmu. Istnieją przez cały okres kadencji. Komisje dzieli
się na resortowe i nieresortowe (np. KEP)
29. Sejm powołując je określa ich cel, zasady i tryb działania. Mogą istnieć przez cały okres
kadencji lub przez czas konieczny do wypełnienai powierzonych zadań
30. Nie mogą być powoływane przez Senat. Powoływane bezwzględną większością głosów. W
skład wchodzi maksymalnie 11 posłów, którzy odzwierciedlają reprezentację klubów i kół
odpowiednio do liczebności. Objęte zasadą dyskontynuacji
31. W drodze uchwały na wniosek Prezydium, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów. Poseł
nie może być członkiem więcej niż dwóch komisji stałych. Poseł będący ministrem lub sekretarzem
stanu nie może być członkiem
32. Rozpatrywanie założeń projektów ustaw, rozpatrywanie sprawozdań i informacji ministrów i
innych naczelnych urzędników, analizowanie poszczególnych działów administracji i gospodarki
państwowej, rozpatrywanie spraw związanych z wprowadzeniem i wykonywaniem ustaw
33. Mogą być skierowane do Rady Ministrów, Prezesa NIK i NBP, Prokuratora Generalnego i
Głównego Inspektora Pracy. Adresat musi się ustosunkować w ciągu 30 dni
34. Powoływany wśróð najstarszych posłów przez Prezydenta. Otwiera pierwsze posiedzenie nowo
wybranego Sejmu oraz przeprowadza na nim złożenie ślubowania poselskiego, a następnie
przeprowadza wybór Marszałka
35. Jest ich 20. Do ich zadań należy prowadzenie listy mówców i protokółów posiedzeń oraz
obliczanie głosów
36. Permanentny, na posiedzeniach. Rozpatrują sprawy zgodnie z porządkiem dziennym, który
ustala Marszałek po wysłuchaniu Konwentu Seniorów. Wnioski o uzupełnienie porządku dziennego
mogą zgłaszać kluby, koła oraz grupy co najmniej 15 posłów. Mają na to 12h przed rozpoczęciem
posiedzenia.
37. Tak wynika to z art. 172 ust. 1 Regulaminu Sejmu. Jeżeli wymaga tego dobro państwa, Sejm
może na wniosek Prezydium lub 30 posłów, uchwalić bezwzględną większością tajność obrad
38. Prezydentowi, posłom dla zgłoszenia wniosku formalnego w sprawach dotyczących przedmiotu
porządku dziennego, posłom dla sprostowania błędnie zrozumianego stwierdzenia, posłom dla
wygłoszenia oświadczenia poselskiego zawierającego stanowisko danego posła w jakiejś sprawie
39. Art. 189 Regulaminu Sejmu – co najmniej 30 posłów może wystąpić z wnioskiem o dokonanie,
gdy wynik budzi wątpliwość
40. Uchwał – dwa, ustaw – trzy
41. -Udział w postępowaniu legislacyjnym;
-zarządzanie referendum ogólnokrajowego;
-powoływanie i odwolywanie Prezesa NIK, RPO, Rzecznika Praw Dziecka, Generalnego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Prezesa IPN;
-wybór zastępców przewodniczącego i członków TS, sędziów TK, 4 członków KRRiT, 3 członków
Rady Polityki Pieniężnej, 4 posłów do składu KRS, wybór premiera i Rady Ministrów w przypadku
niepowołania rządu proponowanego przez Prezydenta;
-udzielenie absolutorium Radzie Ministrów;
-uchwalenie wotum zaufania i wotum nieufności dla Rady Ministrów oraz uchwalanie wotum
nieufności dla poszczególnych ministrów;
-rozpatrywanie informacji TK o istotnych problemach wynikających z działalności TK i jego
orzecznictwa;
-rozpatrywanie corocznych sprawozdań lub informacji organów państwowych;
-rozpatrywanie uwag RM o udziale RP w pracach UE;
-rozpatrywanie uwag NIK do sprawozdań RM z wykonania ustawy budżetowej;
-podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania KRRiT;
-wybór procedury ratyfikacji umów przekazującyc organizacji międzynarodowej komptencji
władzy państwowej;
-wyrażenie zgody na ratyfikację umów określonych w art. 89 ust. 1 i art. 90 ust. 1 Konstytucji;
-decydowanie o stanie wojny i zawarciu pokoju;
-rozwiązywanie, na wniosek PRM, organów stanowiących samorządu terytorialnego;
-podejmowanie rezolucji, deklaracji, oświadczeń i apeli (rezolucja – uchwała zawierająca wezwanie
określonego organu państwowego do podjęcia wskazanego w rezolucji jednorazowego działania,
deklaracja – uchwała zawierająca zobowiązania do określonego postępowania, apel – uchwała
zawierająca wezwanie do określonego działania, oświadczenia – uchwały zawierające stanowisko
w okerślonej sprawie;
-zlecenie NIK kontroli;
-podejmowanie uchwał o pociągnięciu do odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących
najwyższe stanowiska państwowe;
-wysłuchanie orędzie Prezydenta;
-uchylanie immunitetu poselskiego;
-wybór własnych organów wewnętrznych
42. Marszałek Senatu (zgłasza 10 senatorów; głosowanie bezpośrednie, tajne), wicemarszałkowie,
komisje stałe, komisje nadzwyczajne
43. Obradują na posiedzeniach odbywających się w terminach określonych przez samą komisję.
Przewodniczący komisji jest zobowiazany zwołać posiedzenie w celu rozpatrzenia sprawy na
wniosek Marszałka Senatu, Prezydium Senatu lub ¼ ogólnej liczby członków komisji
44. Rozważanie i opracowywanie spraw z własnej inicjatywy i spraw przekazanych przez Senat,
jego marszałka lub prezydium. Potem przedstawiają sprawozdania
45. Zwykła przy quorum 1/3 członków. W przypadku równowagi rozstrzyga przewodniczący
46. Pemanentny, na posiedzeniach jawnych (wyłączenie na wniosek 10 senatorów)
47. Dla zgłoszenia wniosku formalnego, dla repliki lub sprostowania błędnie zrozumianej
wyypowiedzi
48. -Udział w postępowaniu legislacyjnym;
-wyrażenie zgody na zarządzenie przez Prezydenta referendum ogólnokrajowego;
-wyrażenie zgody na powołanie i odwołanie przez Sejm Prezesa NIK, RPO, RPD, Generalnego
Inspektowa Ochrony Danych Osobowych, Prezesa IPN;
-uchwały w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozadania KRS;
-wybór 2 senatorów do KRS i 2 KRRiT;
-podejmowanie rezolucji, oświadczeń i apeli;
-rozpatrywanie sprawozdań TK, RPO, RPD, KRRiT, Prezesa IPN;
-rozpatrywanie informacji RM o udziale RP w pracach UE;
-wybór własnych organów wewnętrznych;
-wyrażenie zgody na ratyfikacje z art. 89 ust. 1 i art. 90 yst, Konst
49. Gdy Marszałek Sejmu lub Senatu zwołują z zaznaczeniem, że chodzi o realizowanie
kompetencji ZN
50. -Przyjmuje przysięgę od nowo wybranego Prezydenta (art. 130 Konst);
-uznaje trwałą niezdolność Prezydenta do sprawowania urzędu (art. 131 – 2/3 głosów);
-decyzja o postawieniu Prezydenta w stan oskarżenia;
-wysłuchanie orędzi Prezydenta;
-uchwala własny regulamin

Władza wykonawcza
1. Modele organizacyjne władzy wykonaczej
2. Systemy dualistycznej egzekutywy
3. Kompetencje Prezydenta
4. Jakie akty prezydenta nie wymagają kontrasygnaty
5.

Władza wykonawcza
Odpowiedzi:
1. -Monokratyczny (osoby kierujące działami są tylko organami pomoczniczymi);
-Dualistyczny (głowa państwa i rząd);
-Departamentalny (władzę wykonawczą sprawuje rząd, który jest organem kolegialnym.
Członkowie są równouprawnieni i stanowisko przewodniczącego jest rotacyjne);
-Dyrektionalny (na czele stoi kolegialny dyrektoriat, którego członkowie nie mają stałego zakresu
kompetencji. Dyrektoriat jest organem pernamentym. Dyrektor nie może być odwolany przez
parlament. Ministorowie podlegają dyrektoriatowi i są przez niego wybierani)
2. -Gabinetowy (geneza – Anglia; król korzystał z pomocy dygnitarzy wchodzących w Radę
Królewską. Ministorowie ponosili odpowiedzialność za króla, bo „król nie może czynić źle”.
Współcześnie większość władzy ma rząd z premierem na czele. Ponoszą odpowiedzialność
polityczną przed parlamentem. Wystepują ministrowie bez teki);
-Kanclerski (mocniejsza pozycja szefa rządu. Parlament może go odwołać konstruktywnym wotum
nieufności);
-Resortowy (premier jest wśród ministrów primus inter pares. Każdy minister samodzielnie kieruje
określoną dziedziną);
-Prezydencjalny (premier kieruje pracami rządu, ale prezydent przewodniczy jego posiedzeniom i
uczestniczy w jego pracach. Rząd odpowiada przed parlamentem i prezydentem
3. [art. 126]
-Reprezentowanie RP i gwarantowanie ciągłości władzy państwowej;
-Czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji;
-Stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa
4. Zarządzenie wyborów do Sejmu i Senatu, zwoływanie pierwszego posiedzenia izb, skracanie
kadencji Sejmu, inicjatywa ustawodawcza Prezydenta, zarządzenie referendum ogólnokrajowego,
podpisanie ustawy, zwrócenie się z orędziem do Sejmu, Senatu lub ZN, wniosek do TK, wniosek o
przeprowadzenie kontroli NIK, desygnowanie i odwołanie PRM, przyjmowanie dymisji PRM,
odwołanie ministra, któremu Sejm wyraził wotum nieufności, nadanie orderów i odznaczeń,
stosowanie prawa łaski, nadawanie obywatelstwa polskiego, wniosek do Sejmu o powołanie NBP,
zrzeczenie się urzędu (to nie wszystkie)
5.