‫کاری از محسن مدحج‬

‫فهرست‬
‫دیباچه‪ :‬مرداب سرگردانی‪4 .......................................................................................................................................‬‬
‫فصل اول‪ :‬رویای موفقیت و کامیابی ‪11..........................................................................................................................‬‬
‫اشتباه اول‪ :‬بسیاری از مردم موفقیت را با ثروت و پول یکی در نظر میگیرند ‪14...........................................................................‬‬
‫اشتباه دوم‪ :‬بسیاری از مردم موفقیت را به معنای دستیابی به داراییهای خاص میدانند ‪16...............................................................‬‬
‫اشتباه سوم‪ :‬برخی موفقیت را به معنای برخورداری از قدرت میدانند‪17....................................................................................‬‬
‫یک اشتباه بزرگ و هولناک دربارهی موفقیت ‪19............................................................................................................‬‬
‫فصل دوم‪ :‬از آرزو تا هدف‪22.....................................................................................................................................‬‬
‫قدرت درونی تغییردادن جهان ‪22.............................................................................................................................‬‬
‫رویایت را پیدا کن ‪26.........................................................................................................................................‬‬
‫اهمیت انتخاب هدفی صحیح برای زندگی ‪29...............................................................................................................‬‬
‫هدف کارآمد زندگی چگونه است‪32..........................................................................................................................‬‬
‫معیارهای تعیین هدف متعالی و ارزشساز برای زندگی ‪36..................................................................................................‬‬
‫معیار اول‪ :‬هدف باید متناسب با تواناییها و خواستههای شما باشد‪36..................................................................................... :‬‬
‫معیار سوم‪ :‬هدفی تعیین کن که به نفع همگان باشد ‪37.....................................................................................................‬‬
‫نتایج درخشان هدفمندی ‪40..................................................................................................................................‬‬
‫رهاورد اول‪ :‬هدف تو را از سرگشتگی نجات میدهد‪40.................................................................................................... .‬‬
‫رهاورد دوم‪ :‬هدفمندی توان و ظرفیتت را گسترش میدهد ‪42..............................................................................................‬‬
‫رهاورد سوم‪ :‬هدف زندگیات را معنادار و کارهایت را ارزشمند میسازد‪43..................................................................................‬‬
‫فصل‪ :3‬رشد ذهنی ‪45............................................................................................................................................‬‬
‫جایگاه نگرش‪47..............................................................................................................................................‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬پیش به سوی افتخار‪59............................................................................................................................‬‬
‫همین االن تغییر را آغاز کنید ‪60.............................................................................................................................‬‬
‫‪1‬ـ ترس از خسران و زیان‪62.............................................................. :‬‬

‫‪2‬ـ ترس از ناشناختهها‪63.................................................................. :‬‬

‫‪3‬ـ عدم تشخیص صحیح زمان تغییر‪63................................................... :‬‬

‫‪5‬ـ چسبندگی به سنتها‪64................................................................ :‬‬

‫چه چیزهایی باید تغییر کند‪65................................................................................................................................‬‬

‫‪1‬ـ تغییر در شیوه تصمیمگیری‪65........................................................................................................................... :‬‬
‫‪2‬ـ شیوه برخورد با دیگران‪66................................................................................................................................:‬‬
‫‪3‬ـ نظم و انضباط فراگیر‪68.................................................................................................................................. :‬‬
‫‪4‬ـ وقت شناسی و فرصت شناسی‪69........................................................................................................................ :‬‬
‫‪6‬ـ خالقیت و ابتکار ‪70.......................................................................................................................................‬‬
‫تعریف خالقیت‪71........................................................................................................................................... :‬‬
‫نقشه راه خود را ترسیم کنید ‪74..............................................................................................................................‬‬
‫‪1‬ـ حوزه کاری خود را مشخص کنید‪75..................................................................................................................... :‬‬
‫‪2‬ـ نقطه آغاز را مشخص کنید‪76............................................................................................................................:‬‬
‫‪3‬ـ فازبندی و تعیین مراحل مختلف سفر‪77................................................................................................................. :‬‬
‫حرکت به سوی عمل‪78......................................................................................................................................‬‬
 ‫دیباچه‪ :‬مرداب سرگردانی‬
‫همهی ما گاهی در زندگی دچار سرگردانی و آشفتگی میشویم‪ .‬در این ایام‪ ،‬حال و روزمان‪ ،‬همانند آن مسافر خسته‪ ،‬تشنه‬
‫و گرسنهای است که در بیابانی خشک و بیآب و علف و در زیر تابش بیامان آفتاب‪ ،‬قدم بر میدارد و به هر سوی که‬
‫میرود‪ ،‬راهی به آب و آبادانی پیشروی خود نمییابد و جز خستگی و رنجش و ناامیدی بیشتر‪ ،‬چیزی نصیبش نمیشود‪.‬‬

‫ساعتها در جهتی‪ ،‬پستیبلندیهای بیابان را زیر پا میگذارد و هرچه بیشتر میرود‪ ،‬شن و برهوت بیشتری را در مقابل‬
‫خود میبیند‪ .‬الجرم‪ ،‬خسته و سردرگم‪ ،‬راه خویش را عوض کرده و در جهت دیگری همان کار بیهوده و بیثمر را تکرار‬
‫میکند‪.‬‬

‫استیو جابز‪ ،‬ابرمرد عرصهی تکنولوژی و موسس شرکت اپل‪:‬‬

‫دورهی دانشگاه دورهی سرگردانی و آشفتگی من بود‪ .‬به طوری که به دلیل سرگشتگی‪ ،‬حتی از دانشگاه اخراج شدم و‬
‫مدتها به خاطر بیکاری و نداشتن درآمد‪ ،‬در بدترین شرایط مالی زندگی میکردم‪.‬‬

‫سعید رجبی از شاگردانم‪:‬‬

‫وقتی جوان بودم هدف خاصی نداشتم‪ .‬همیشه تفکرم این بود که اگر درس بخوانم و تالش مکنم به جایی میرسم که‬
‫خیلی از افراد بزرگسال االن رسیدهاند‪ .‬فکر میکردم که میتوانم جایگاه خوبی را به دست بیاورم‪ .‬اما به شدت اسیر‬
‫سرگردانی و پریشانی بودم‪.‬‬

‫وقتی در آستانهی ورود به دانشگاه قرار گرفتم و کنکورم را دادم‪ ،‬اسیر یک عشق یا رابطهی عاطفی بچهگانه و کور شدم‪.‬‬
‫کسی که عاشقش شده بودم‪ ،‬خواستگار پولدار و معتبری داشت و من از کوچکترین امکاناتی برای اینکه به سمت دستیابی‬
‫به خواستهام گام بردارم‪ ،‬برخوردار نبودم‪ .‬با خودم میگفتم که باید زودتر وارد بازار کار شوم تا شغل و درآمدی داشته باشم‪.‬‬
‫برای همین برای استخدام در نیروی انتظامی‪ ،‬با درجهی گروهبانی تالش کردم‪ .‬به خاطر ورزشکار بودن‪ ،‬تمام مراحل را‬
‫به راحتی سپری کردم و وقتی تنها یک مصاحبه با استخدام فاصله داشتم‪ ،‬نتیجهی کنکور مشخص شد‪ .‬من در رشتهی‬
‫مهندسی برق قدرت‪ ،‬در دانشگاه دولتی گرگان پذیرفته شده بودم‪.‬‬

‫این اتفاق هم برایم خیلی خوشایند نبود‪ ،‬چرا که در اوج سرگردانی‪ ،‬رفتن به دانشگاه را تنها روشی برای فرار از شرایطی‬
‫می دانستم که به شدت برایم سخت و آزاردهنده بودم‪ .‬من رفتن به دانشگاه را انتخاب کردم‪ ،‬نه به خاطر اینکه‪ ،‬هدف‬
‫مشخصی از این کار داشتم‪ ،‬بلکه صرفاً به دلیل اینکه بتوانم از شهر و خانواده و شرایطم دور شوم و جایی‪ ،‬در خلوت با‬
‫دردهای خودم بسوزم و بسازم‪ .‬از لحاظ روحی به شدت داغان شده بودم‪ .‬احساس یک فرد شکستخورده را داشتم‪.‬‬

‫این داستان زندگی اغلب ما انسانها است‪ .‬انسانهایی که به دلیل عدم شناخت آرزوهای خود و حتی عدم شناخت تواناییها‬
‫و ظرفیتهای شگرف درونی خویش‪ ،‬در برهوتی از پریشانی و گمراهی گرفتار میآییم‪ .‬برهوتی که وادارمان میسازد گاه‬
‫ساعتها و ساعتها در راه کندن چاهی که ته آن قطره آبی هم یافت نمیشود‪ ،‬عرق بریزیم و گاه آنقدر اسیر یاس و‬
‫پوچی شویم که حتی انگیزهای برای آنکه تن بیجان خویش را از رختخواب بیرون بکشیم و به دنبال راه چارهای برویم‪،‬‬
‫در خود نمیبینیم‪.‬‬

‫اپرا وینفری‪ ،‬بازیگر‪ ،‬مجری و تهیهکننده مشهور‪:‬‬

‫در ایام نوجوانی بارها و بارها مورد تجاوز مردهای مختلفی حتی از اقوام قرار گرفتم‪ .‬مادرم خیلی تالش کرد مرا به کانون‬
‫اصالح و تربیت بفرستد‪ .‬حتی رفتن به آنجا برایم یک آرزوی بزرگ بود‪ .‬چراکه میتوانستم از رنجشها و عذابهای بیامان‬
‫خالصی یابم‪ .‬اما باز هم شانس با من یار نبود و رفتن به کانون هم برایم میسر نشد‪ .‬گویی تقدیر این بود که همچنان زجر‬
‫بکشم و باز‪ ،‬بارها و بارها مورد تجاوز قرار گیرم‪ .‬طوری که در ‪ 14‬سالگی باردار شدم و کودکی مرده را به دنیا آوردم‪.‬‬

‫این روزهای سخت که دست تقدیر تمام قد بر علیهمان عمل میکند‪ ،‬بارسنگینی از حسرت و نگرانی را بر دوش خود حس‬
‫میکنیم‪ .‬احساس میکنیم که به شکلی غیرقابل جبران‪ ،‬گرانبهاترین داراییمان در زندگی یعنی عمرمان را به هدر‬
‫میدهیم و در این میان نه خود میدانیم که چه کاری باید انجام دهیم و نه کسی را مییابیم که بتواند روزنهی امیدی را‬
‫در برابرمان قرار دهد‪.‬‬

‫سعید رجبی‪:‬‬

‫بار و بندیل خود را بستم و به دانشگاه گرگان رفتم‪ .‬تنها بودم‪ .‬نه خودم راهی برای کمککردن به خودم مییافتم و نه‬
‫کسی را داشتم که مرا راهنمایی کند‪ .‬ماهها و ترمهای اول‪ ،‬به دلیل درگیری با رنجشها و احساسات ناگوار و البته افکار‬
‫اشتباهی که در سرم داشتم‪ ،‬مدام خودم را سرزنش میکردم‪ .‬مدام ارزشمندی خودم را زیر سوال میبردم‪ .‬به شدت افسرده‬
‫شده بودم و تقریباً تمام شبانه روز‪ ،‬کارم این بود که خودم را با افکار منفی متعددی که آزارم میداد‪ ،‬کلنجار بروم‪ .‬کار به‬
‫جایی رسید که ترم دوم مشروط شدم‪.‬‬

‫اما این نیز تمام عذابی نیست که در روزهای سرگردانی گریبانمان را میگیرد‪ .‬روزهای آشفتگی‪ ،‬روزهای تنهایی و بیکسی‬
‫است‪ .‬بیکسی نه بدین معنا که کسی در اطرافمان نیست یا با شخصی ارتباط نداریم‪ .‬بدین معنا که کسی نه حالمان را‬
‫درک میکند و نه قادر است‪ ،‬نوشدارویی برای رفع تشنگی کشندهای که سینهمان را خشک کرده‪ ،‬در اختیارمان قرار دهد‪.‬‬

‫استیوجابز‪:‬‬

‫وقتی به واسطهی پارهای مشکالت‪ ،‬از همسرم جدا شدم و زندگی عاطفیام با بحرانی جدی مواجه شد‪ ،‬نه تنها همکارانم‬
‫در شرکت مرا درک نمیکردند‪ ،‬بلکه گاه از هر روشی برای ضربه زدن به من استفاده میکردند‪ .‬طوری که حتی با دسیسهی‬
‫چند نفر از افراد رده باالی شرکت‪ ،‬از جایی که خودم تاسیس کرده بودم‪ ،‬اخراج شدم‪.‬‬
‫آری در این گذرگاه بیپایان و هراسانگیز‪ ،‬کم هم نیستند کسانی که جز نیشزبان زدن و زخمزدن بر تن رنجورمان کار‬
‫دیگری از دستشان بر نمیآید‪ .‬افرادی که خود کمابیش در مردابی از جنس سرگردانی گرفتار شدهاند و تالش میکنند از‬
‫مسیر تخریب ما‪ ،‬تا حدودی خود را از زیر بار فشارهای مشابهی که تجربه میکنند‪ ،‬خالص نمایند‪.‬‬

‫غالممحسین ابول پور مفرد از شاگردانم‪:‬‬

‫وقتی وارد دورهی دبیرستان شدم‪ ،‬هیچ هدف و برنامهی مشخصی برای زندگی نداشتم‪ .‬حتی نمیدانستم که برای چه باید‬
‫درس بخوانم‪ .‬اینگونه بود که برای اولین بار‪ ،‬در مقطع اول دبیرستان‪ ،‬چهار درس را افتادم و مردود شدم‪ .‬واکنش خانوادهام‬
‫چه بود؟ آیا تصور میکنید که با من صحبت کردند تا شاید بتوانند کمکی به من بکنند؟ نه‪ ،‬صرفاً مرا با شدیدترین وجه‬
‫ممکن به باد انتقاد گرفتند و تمام تعطیالت تابستان در اتاقی مرا حبس کردند‪ .‬در این ایام نه کسی اجازه داشت پیش من‬
‫بیاید و نه من حق مالقات با کسی را داشتم‪ .‬حتی اجازه ندادند در حد نیم ساعت در این تابستان پایم را از اتاق بیرون‬
‫بگذارم‪ .‬فقط برای دستشویی و حمام میتوانستم از اتاق خارج شوم‪ .‬هیچ کس حرفم را گوش نمیداد و چیزی جز انتقاد‪،‬‬
‫سرکوفت و سرزنش نمیشنیدم‪ ..‬فقط گاهی در اتاق سرک میکشیدند تا ببیند آیا درس میخوانم یا نه‪.‬‬

‫گرفتارشدن در بیابان تفت و جگرسوز گمراهی‪ ،‬هراسناک و کابوسوار است‪ .‬تنهایی روزهای سرگردانی‪ ،‬بغضی فروخورده‬
‫را در گلویمان انبار میکند‪ .‬این روزها دلمان به حال خودمان میسوزد و حسی توام از قربانی بودن‪ ،‬بداقبالی و ناتوانی‬
‫افسار ذهنمان را در اختیار خود میگیرد‪ .‬هرچه بیشتر تالش میکنیم‪ ،‬خود را بیشتر در مرداب این زندگی عبث و بیثمر‬
‫گرفتار میکنیم و گاه به این باور میرسیم که شاید قسمت و تقدیر‪ ،‬سرنوشتی شوم و تاریک را برایمان رقم زده است‪.‬‬
‫حس عذابآوری است تنهایی که رهایی از آن‪ ،‬برایمان ناممکن و نامیسور مینماید‪.‬‬

‫گاه به درگاه الهی شکایت میبریم و ناله سر میدهیم تا شاید معجزهای از آسمان فرود آید و نوری نه سوزان و کشنده‬
‫همچون آفتاب سخت بیابان‪ ،‬بلکه نوری زندگیبخش و نشاطآور از جنس مهر و عشق‪ ،‬زندگی تاریکمان را روشن کند‪.‬‬
‫و گاه روی به عصیان میآوریم‪ ،‬کفر میگوییم و عالم و آدم را بابت این سرنوشت شوم به باد انتقاد میگیریم‪.‬‬

‫اما تمام این دست و پا زدنها‪ ،‬نه تنها اندکی از اندوهمان نمیکاهد‪ ،‬بلکه آخرین رمقهای امید و معنا را در زندگیمان را‬
‫در خود میسوزاند و روزگارمان را سیاهتر و سیاهتر میسازد‪.‬‬

‫جاوید شمس از شاگردانم‪:‬‬

‫در دورهی دبیرستان در حالی که ورزشهای مختلفی را تجربه کرده بودم‪ ،‬با پارکور آشنا شده و به معنای واقعی عاشق‬
‫این ورزش شدم‪ .‬به شدت در این رشته پیشرفت کردم و تمام آرزویم این بود که روزی به پارکوربازی ستاره در سطح‬
‫جهانی تبدیل شوم‪ ،‬طوری که حتی به دلیل نبودن امکانات الزم در ایران‪ ،‬تمام فکر و ذکرم مهاجرت از ایران بود‪ .‬اما در‬
‫اوج پیشرفت و در روزهایی که فقط تمرین میکردم و تمرین‪ ،‬ناگهان اتفاق تلخی افتاد که در آن زمان باعث ناامیدیام‬
‫شد‪ .‬به خاطر یک حرکت ساده اما اشتباه زانویم پیچ خورد و باعث شد که ربات صلیبیام پاره شود‪ .‬به پوچی رسیدم‪ .‬باال‬
‫تنهام را از دست دادم و دکتر مرا از ورزش پارکور منع کرد‪ .‬در اوج کارم‪ ،‬این اتفاق شوم رخ داد و به شدت مرا افسرده کرد‪.‬‬
‫فهمیدم که نباید این قدر مغرور میشدم‪.‬‬
‫شکست بزرگی خوردم و خودم هم یک جورهایی از درون شکستم‪ .‬انگار در حبابی بودم که به راحتی ترکید و از بین رفت‪.‬‬
‫با همه قطع رابطه کردم و به اصطالح عزلتنشین شدم‪ .‬فقط دیگر به مهاجرت فکر میکردم و تحمل شرایط برایم ممکن‬
‫نبود‪ .‬تنها کارم این بود که درس بخوانم تا بتوانم از ایران و شرایط ناگواری که گرفتارش شده بودم‪ ،‬فرار کنم‪.‬‬

‫همین کار را کردم‪ ،‬امتحان دادم و موفق به دریافت بورس دانشگاه پلی تکنیک تورین شدم‪ .‬حاال ویزای ایتالیا را داشتم و‬
‫با خودم عهده کرده بودم که شب تولد ‪ 22‬سالگیام در تورین باشم‪ .‬اتفاقاً شب تولد ‪ 22‬سالگیام‪ ،‬به سمت ایتالیا پرواز‬
‫کردم‪ .‬اما یک هفته قبل از آن‪ ،‬پایم را عمل کرده بودم و عواقب عمل‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬سختیهای مهاجرت را برایم دو چندان‬
‫کرده بود‪.‬‬

‫تصور میکردم که با مهاجرت تمام مشکالتم تمام میشود و وارد دنیای جدیدی میشوم‪ .‬با خودم میگفتم که چون به‬
‫خواستهام رسیدهام‪ ،‬دیگر در سراشیبی قرار میگیرد و همه چیز به نحو خوبی عوض میشود‪ .‬اما تا پایم را در سرزمین‬
‫غربت گذاشتم‪ ،‬تازه متوجه شدم که این‪ ،‬اول ماجراها و مشکالت است‪.‬‬

‫در یک کشور غریب‪ ،‬با هزاران مشکل مواجه شدم‪ .‬در جایی بودم که حتی نمیتوانستم با مردمش صحبت کنم‪ .‬یادگیری‬
‫زبانش هم به شدت سخت بود‪ .‬با تالش زیاد زبان ایتالیایی را یاد گرفتم اما مجبور بودم روزی ‪ 15‬ساعت در یک فروشگاه‬
‫کار کنم تا بتوانم از پس مخارجم بر آیم‪ .‬تمام زندگیام کاری عبث و بیهوده شده بود‪ ،‬طوری که حتی کوچکترین وقتی‬
‫برای تفریح نداشتم و هیچ روزنهی امیدی را پیش روی خود نمیدیدم‪ .‬گویی قرار نبود هرگز معجزهای در زندگیام رخ‬
‫دهد‪.‬‬

‫اما خبر خوب این است که آن معجزهای که انتظار ظهور آن را از آسمان میکشیم‪ ،‬از پیش در درونمان زیست کرده و‬
‫تکاپو میکند‪ .‬معجزهای که خالق مهربان و مهرورز هستی‪ ،‬از بدو تولد در درونمان به ودیعه گذاشته و منتظر است تا به‬
‫جای آن همه دویدنهای کور و تالشهای عبث‪ ،‬اندکی آرام بگیریم و لختی به جای دامنزدن به افکار منفی و عذاب‬
‫آور‪ ،‬به ندای امیدبخشش که از درونمان میجوشد‪ ،‬گوش دهیم‪.‬‬

‫استیو جابز‪:‬‬

‫بعد از اخراج روزهای سختی را گذراندم اما خیلی زود‪ ،‬نیرویی از درون مرا تشویق کرد تا شرکت جدیدی در حوزه‬
‫انیمیشنسازی با نام پیکسار بسازم‪ .‬شرکتی که به زودی با خالقیت خودم و دیگران‪ ،‬نامی بزرگ را برای خود دست و پا‬
‫کرد و زمینهساز بازگشت من به اوج را فراهم آورد‪.‬‬

‫آری‪ ،‬معجزهای که زندگی هر کسی را میتواند متحول سازد و هر شخصی را در مسیر تعالی‪ ،‬صعود و پیشتازی قرار دهد‪،‬‬
‫همچون پرندهای خوش آواز و شیرین سخن است که در قفس ناامیدی و یاس ذهنی وی اسیر شده و قادر نیست بال باز‬
‫کند تا ما را به سمت سرزمین خوشبختی‪ ،‬پیشرفت و کامیابی سوق دهد‪.‬‬

‫جاوید شمس‪:‬‬
‫در اوج بحرانهای مالی و کاری و در شرایطی که تمام وقت یا درس میخواندم یا کار میکردم‪ ،‬به شکل ناگهانی چیزی‬
‫در سرم زنگ زد‪ .‬گویی جرقهای در ذهنم‪ ،‬آتشی امیدبخش را روشن کرد و به صورت ناگهانی متوجه شدم که عاشق‬
‫برنامهنویسی هستم‪.‬‬

‫نیرویی که در درونم جوشیدن گرفته بود‪ ،‬آنقدر قدرتمند بود که بدون هیچ شکی رشتهام را تغییر دادم و به سمت رشتهی‬
‫برنامهنویسی رفتم‪ .‬این تصمیم به بهای از دست دادن بورسی تمام شد که پیش از نیز موفق به دریافت آن شده بودم‪.‬‬
‫البته مسیر همچنان ترسناک و پر از سنگالخ بود‪ .‬فهم برنامهنویسی برای من در کنار کسانی که به زبان مادریشان یاد‬
‫میگرفتند و قبالً در مدرسه هم پیش زمینههای الزم را کسب کرده بودند‪ ،‬بسیار سخت بود‪ .‬اما نیروی درونیام اجازه‬
‫نمیداد که ناامید شوم‪.‬‬

‫تصمیم گرفتم‪ ،‬برای مدتی کار نکنم و از پسانداز یک سالهام خرج کنم تا بتوانم خود را به سطج هم شاگردیهای‬
‫ایتالیاییام برسانم‪ .‬دو سه سال تالش کردم تا موفق شدم خودم را ثابت کنم‪ .‬روزهای زیادی به شدت پول کم میآوردم‪.‬‬
‫چون عمدهی وقتم صرف یادگیری میشد و پول اندکی که از کارهای موقت به دست میآوردم‪ ،‬کفاف زندگیام را نمیداد‪.‬‬
‫کار به جایی رسید که دیگر پولی برایم باقی نماند‪.‬‬

‫نمیشد هم کار کنم و هم یاد بگیرم‪ .‬بحران بزرگی برایم بود‪ .‬نمیخواستم به کارهای سخت قبلی بر گردم و ‪ 15‬ساعت‬
‫در یک فروشگاه کار کنم‪ ،‬کاری که هیچ تطابقی با استعداد و ظرفیت شگرف درونیام نداشت‪ .‬باید از تالشی که برای‬
‫یادگیری برنامهنویسی کرده بودم‪ ،‬بهره میبردم‪ .‬باید کاری در این حوزه پیدا میکرد‪ .‬اما چطوری؟‬

‫پرندهی معجزهآور زندگی ما‪ ،‬همان ققنوسی است که سالها است او را در آتش غفلت‪ ،‬تالشهای بیثمر و افکار منفی‬
‫سوزاندهایم‪ .‬اما این ققنوس‪ ،‬بر خالف ما ناامید نمیشود‪ .‬چراکه میداند‪ ،‬حتی از پس خاکستر بزرگترین آتشهای سرگردانی‬
‫نیز قادر است‪ ،‬سر بر آورد‪ ،‬دوباره زاییده شود و تولدی مجدد را برایمان رقم بزند و راهی جدید و شگفتانگیز را پیش‬
‫رویمان قرار دهد‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون از شاگردانم‪:‬‬

‫در همین روزها‪ ،‬ساعتها و دقایق سرگشتگی که از زندگی خسته شده بودم و در اوج افسردگی مطلق‪ ،‬حتی گاه به‬
‫پایاندادن به زندگی خود فکر میکردم‪ ،‬ناگهان شخصی وارد زندگیام شد که کل مسیر زندگیام را عوض کرد‪ .‬حالم شبیه‬
‫آن بچهای بود که گوشی زندگیاش از دنیای سیاه و سفید زجرآوری خارج شده و به یکباره رنگ و بوی جدید و خاصی‬
‫به خود گرفته است‪ .‬من از یک آدم ناامید و بیروح که همچون مردهای متحرک از این سو به آن سو میرفت‪ ،‬به یک‬
‫انسان پر از امید‪ ،‬پر از حس زندگی و سرشار از نشاد و شادی تبدیل شدم‪ .‬گویی تمام دنیا را به من داده بودند‪ .‬این اتفاق‬
‫مهمترین رویداد زندگیام بود که کل مسیر سرنوشتم را تغییر داد‪ .‬من از درون به سمت شخصی کشیده شدم که قرار بود‪،‬‬
‫زندگیام را متحول سازد‪ .‬من با استاد مدحج آشنا شدم‪.‬‬
‫اما این ققنوس درون چیست؟ در کجای ذهن بیکرانمان پنهان شده و چگونه میتوان با خاموشکردن صدای ایگوی‬
‫آزاردهندهی ذهنی‪ ،‬به آواز دلانگیزش گوش داد؟ ققنوسی که میتواند راهنمای ما برای عبور از بیابان آشفتگی و گمراهی‬
‫باشد‪ ،‬چگونه آزاد میشود و چه ابزاری میتواند میلههای سرد قفسش را در هم بشکند؟‬

‫اینها سواالتی است که من میخواهم در این کتاب به آنها پاسخ دهم‪ .‬کتاب اخیر‪ ،‬راهنمایی امیدبخش برای فرار از مرداب‬
‫سرگردانی است و بر اساس تمام آن آموزههایی ترسیم شده که هم خود من از آنها بهره گرفتم تا زندگی خود را در‬
‫سراشیبی موفقیت و افتخار قرار دهم و هم با انتقال آنها به بسیاری از شاگردانم‪ ،‬زمینهی رشد و تحولی شگرف را در‬
‫زندگی آنها فراهم آورم‪.‬‬

‫سعید رجبی‪:‬‬

‫تمام وجودم انگیزه و اشتیاق شده بود‪ .‬شبانهروز برای یادگیری وقت میگذاشتم‪ .‬نه برای اینکه به درآمد برسم یا حتی‬
‫پولدار شوم‪ ،‬نه‪ ،‬من حاال هدفهای بزرگتری داشتم‪ .‬فقط با خودم میگفتم که باید تالش کنم‪ ،‬چون قرار است سعید‬
‫رجبی برنامهنویس شوم‪ .‬کسی که قرار است زندگی خود را متحول کند‪ .‬باور کنید‪ ،‬از زمانی که با استاد مدحج آشنا شدم‬
‫و دورهی ایشان را گرفتم تا همین االن‪ ،‬روزی بیش از ‪ 14‬ساعت پای سیستم هستم‪ .‬حاال کارکردن و یادگیری مستمر و‬
‫همیشگی‪ ،‬از بزرگترین لذتهای من در زندگی است‪.‬‬

‫من تمرین کردم و از گفتههای استاد جزوه مینوشتم‪ .‬همین االن هم‪ ،‬این جزوهها را دارم‪ .‬حتی امروز که از برنامهنویسی‬
‫درآمد بسیار خوبی به دست میآورم‪ ،‬گاه نیاز پیدا میکنم که به جزوهها رجوع کنم‪ .‬استاد مدحج‪ ،‬هم استاد برنامهنویسی‬
‫من بود هم راهنمای من برای ایجاد تحولی بزرگ در زندگی‪.‬‬

‫کتاب ققنوس فراموش شده‪ ،‬نقشهی راهی برای پسزدن پردههای کلفت یاس و سرگشتگی در زندگی است و به شما‬
‫کمک میکند‪ ،‬ظرفیتهای خدادادی و شگرف درونتان را بشناسید و زمینهی ظهور و فوران آنها‪ ،‬همچون آتشفشانی‬
‫زندگیبخش را فراهم آورید‪.‬‬

‫آری عزیز دلم‪ ،‬تو هم مثل هر شخص دیگری ققنوسی معجزهساز و شگفتی آفرین در درون خود داری که اگر اجازهی‬
‫ظهور و تولد دوبارهی آن را از پس خاکستر ناامیدیها و آشفتگیها بدهی‪ ،‬به راحتی زندگیات را غرق لذت‪ ،‬افتخار و سرور‬
‫خواهد کرد و مسیری را پیش رویت قرار میدهد تا به فردی اثرگذار و برجسته در زندگی همان تبدیل شوی‪ .‬آری تو همان‬
‫چشمهای هستی که اگر راه و توان پسزدن سنگها و شکافتن پوستهی سخت خاک را بیابی‪ ،‬با غرور در مسیر شگفتی‬
‫آفرینی گام بر میداری و به هر کسی و هر چیزی که در مسیرت قرار گیرد‪ ،‬زندگی و طراوت و نشاط میبخشی‪.‬‬

‫تو همان چشمهای هستی که خروشت نویدبخش برکت و فراوان است‪ ،‬پس اجازه بده راهنمایت باشم در یافتن گنجینهای‬
‫که نه هدیه من یا دیگری‪ ،‬که اندوختهای در درون توست‪.‬‬
 ‫فصل اول‪ :‬رویای موفقیت و کامیابی‬
‫تو میخواهی موفق شوی‪ .‬تبریک میگویم‪ .‬این انگیزهای قوی‪ ،‬ارزشمند و حتی مقدس در درون توست که اگر به درستی‬
‫از آن بهره بگیری‪ ،‬تمام زندگیات غرق شکوفه و نور خواهد شد‪ .‬آری همین خواسته به تو انگیزه میدهد که زندگیات را‬
‫بسازی‪ ،‬چراکه این بزرگترین ماموریت تو در فرصت عمری است که خداوند نصیبت کرده است‪.‬‬

‫جورج برنارد شاو‪ ،‬نمایشنامه نویس شهیر ایرلندی میگوید‪ :‬زندگی سفری برای پیداکردن خودت نیست‪ ،‬زندگی سفری‬
‫برای ساختن خودت است‪.‬‬

‫تو باید خود را بسازی‪ .‬شک ندارم که تا امروز هم تالشهای زیادی در این مسیر انجام دادهای اما کامیاب نشدهای‪.‬‬
‫میدانی چرا؟ بگذار من راز مهمی را به تو بگویم‪ .‬اغلب ما انسانها معنای درست موفقیت را نمیدانیم و به همین واسطه‪،‬‬
‫به جای آنکه در جستجوی ظرفیتهای درونی خویش باشیم و خویشتنی شایسته و ارزشمند برای خود بسازیم‪ ،‬به دنبال‬
‫بنبستها و بیراهههای غلطی در زندگی میرویم‪.‬‬

‫هلن کلر‪ ،‬شناگر آمریکایی و قهرمان المپیک‬

‫من مبتال به اوتیسم بودم و در کودکی چیزی جز تمسخر و تحقیر از سوی دوستان و همساالنم دریافت نمیکردم‪ .‬در آن‬
‫زمان مدام به دنبال آن بودم که با آنها مقابله کرده و از خودم دفاع کنم‪ .‬اما بعد از مدتی به این نتیجه رسیدم که این‬
‫رویکرد چیزی جز آزاردیدن بیشترم و درگیر شدن با مسایلی بیهوده که تنها انرژیام را هدر میدهد‪ ،‬در پی ندارد‪ .‬به همین‬
‫دلیل تصمیم گرفتم که رویکردم را تغییر دهم و این بار به سوی چیزی بروم که از درون مرا به سمت خود میکشید‪.‬‬

‫تو باید کنجکاوی باشی و در درون و بیرون خودت جستجو کنی‪ .‬بگذار رازی را با تو در میان بگذارم‪ ،‬رازی که افراد بزرگ‬
‫همیشه از آن به عنوان مزیتی برای درخشیدن استفاده کردهاند‪ :‬یکی از بزرگترین داراییهای هر انسانی کنجکاوی است‪.‬‬

‫تو باید درک کنی که معنای موفقیت چیست‪ .‬تو باید راز دستیابی به موفقیت در زندگی را بشناسی و برای این مهم‪ ،‬نیازمند‬
‫کنجکاوی هستی‪ .‬شاید از خودت میپرسی‪ ،‬مگر کسی هست که معنای موفقیت را ندارد‪ .‬راستش را بخواهی‪ ،‬بسیاری از‬
‫واژهها و اصطالحات پر کاربرد و ارزشمند اجتماعی مثل عدالت‪ ،‬آزادی‪ ،‬اخالق و موفقیت در عین داشتن صراحت و شفافیت‬
‫ظاهری‪ ،‬مفاهیمی بسیار پیچیده و گهگاه مبهم هستند‪ .‬به طوری حتی در بین صاحبنظران و نخبگان علوم انسانی و‬
‫اجتماعی نیز نگرش و شناخت یکسانی درباره آنها وجود ندارد‪ .‬چه برسد به عوامی که تمام برداشتشان از مفاهیمی مثل‬
‫موفقیت‪ ،‬آن چیزی است که جامعه و خانواده و حتی دانشگاه و مدرسه به غلط به آنها تحمیل کردهاند‪.‬‬

‫بیل گیتس موسس‪ ،‬شرکت مایکروسافت‪:‬‬

‫درس مهمی که تمام شما جوانان باید بیاموزید این است که عدالت با آن تعریفی که جامعه به شما القا کرده هرگز وجود‬
‫ندارد‪ .‬اگر میخواهید انسان موفقی باشید و غرق در لذت و غرور زندگی کنید‪ ،‬باید درک کنید که خیلی چیزها در زندگی‬
‫انسان با آن تعریفی که به ما القا شده‪ ،‬وجود خارجی ندارند‪ .‬باید بدانید که موفقیت به دنبال کسب اعتبار اجتماعی نیست‪،‬‬
‫موفقیت به معنای رفتن به دنبال چیزی است که با درونیات شما سازگار است‪ .‬اگر تاکنون به این سمت نرفتهاید و همچنان‬
‫عدم عدالت اجتماعی را مقصر شکستهای خود میدانید‪ ،‬زندگی چیزی برای آموختن به شما ندارد‪.‬‬

‫برای مثال بگذار کمی به معنای عدالت فکر کنیم‪ .‬به نظر تو عدالت به چه معناست؟ آیا به معنای بهرهمندی همگان از‬
‫منابع طبیعی و منافع ملی به صورت یکسان است؟ آیا این تعریف درستی برای عدالت است؟ آیا درست است که افراد فعال‬
‫و کوشا که با ابتکار و خالقیت خویش نقش مهمتری در پیشرفت یک جامعه دارند‪ ،‬از سهمی برابر نسبت به افرادی که با‬
‫تنبلی و بیمسئولیتی روزگار میگذارند برخوردار باشند؟ آیا تعریف عدالت به معنای توزیع یکسان ثروت در بین تمام افراد‬
‫است؟ آیا تقسیم سرمایههای ملی به صورت مساوی بین تمام افراد یک جامعه‪ ،‬چیزی که در جوامع کمونیست در حد شعار‬
‫مطرح میشد‪ ،‬کار درست و موثری است؟ آیا این امر باعث از بین رفتن انگیزه افراد توانمند و تولید کننده نمیشود؟ آیا‬
‫تقسیم ثروت به مساوی بین همگان به نوعی تقسیم فقر نیست؟‬

‫آری باور کن‪ ،‬آنان که بیشتر تالش میکنند و آنانی که درست و در مسیر صحیح تالش میکنند‪ ،‬میتوانند و باید سهم‬
‫بیشتری از تمام نعمتهایی داشته باشند که خداوند به ما انسانها ارزانی داشته است و تو یکی از آنها هستی‪ .‬تویی که‬
‫باید تالش کنی اما در مسیری که شایسته که متکی به ظرفیتهای درونی‪ ،‬عالیق و آرزوهای تو است‪.‬‬

‫وگرنه مانند بسیاری از انسانها‪ ،‬کار میکنی‪ ،‬زحمت میکشی و حتی زجری شدید را متحمل میشوی‪ ،‬اما کمتر و کمتر‬
‫به آن چیزی میرسی که دوست داری و شایستهاش هستی‪.‬‬

‫سعید رجبی‪:‬‬

‫وقتی پس از چند اسارت در چنگال قرصهای اعصاب و بیکاری‪ ،‬موفق شدم وزنم را کاهش دهم و از ‪ 136‬کیلو به ‪82‬‬
‫کیلو برسم‪ ،‬با خودم گفتم که باید کار پیدا کنم و پول در بیاورم‪ .‬ما ایالم زندگی میکردیم و به روستاهای بسیاری نزدیک‬
‫بودیم‪ .‬برخی از اقواممان به عنوان کارگر روزمرد به روستاها میرفتند و در کارگاههای مختلفی کارهای نه چندان مناسبی‬
‫را انجام میدهند‪.‬‬

‫به آنها زنگ زدم و گفتم میخواهم با شما کار کنم‪ .‬تعجب کردند‪ .‬میگفتند تو مهندس برقی‪ ،‬دانشگاه خوبی درس‬
‫خواندهای‪ .‬چرا میخواهی چنین کاری را انجام دهی؟ گفتم برایم مهم نیست‪ .‬گفتم فقط میخواهم کار کنم‪ ،‬میخواهم‬
‫کارگری کنم‪ .‬رفتم با آنها کار کردم‪ .‬کارم پاککردن مرغداریها بود‪ .‬فضله مرغها را از زمین پاک میکردم‪ .‬کاری به‬
‫شدت افتضاح‪ .‬خاک شیمیایی حاصل از خشکشدن فضله هم گویم را میسوزاند و هم وقتی با عرق بدنم مخلوط میشد‪،‬‬
‫مثل یک سم مهلک‪ ،‬تمام پوستم را میسوزاند‪ .‬از شدت سرفه و سوزش بدن‪ ،‬خیلی از شبها خوابم نمیبرد‪ .‬اما میگفتم‬
‫اینها مهم نیست‪ .‬تو فقط باید کار کنی‪ .‬چه کایر؟ برایم مهم نبود‪ .‬میگفتم تو باید تاوان بدهی‪ ،‬چون هیچ آرزو و هدفی‬
‫در زندگی نداری‪ .‬درآمد این کارها آنقدر کم بود که حتی قادر نبودم گوشی اوراقم را عوض کنم‪ .‬به طوری که وقتی‬
‫میخواستم برای تفریح کمی در اپلیکیشن اینستاگرام پرسه بزنم‪ 24 ،‬ساعت دنبال ورژنی از این نرم افزار گشتم که بتوان‬
‫آن را روی گوشی خرابم نصب کرد‪.‬‬
‫آن زمان من قبول کرده بودم که سرنوشتم کارگری است‪ .‬حتی به این نمیاندیشیدم که تمام عمرم را درس خواندهام‪ .‬به‬
‫این فکر نمیکردم که فرق من با مدرک مهندسی برق با کارگری که با دو کالس سواد کنارم کار میکند‪ ،‬چیست؟ من‬
‫سرگردان بودم اما امیدی در درونم به من وعده میداد که باالخره کائنات یک روز مرا از این شرایط ناگوار نجات میدهد‪.‬‬
‫راستش ایمان داشتم که من ظرفیت شگرفی برای تغییر دارم و باالخره این ظرفیت شکوفا خواهد شد‪ .‬هر کسی آن پنج‬
‫فایل صوتی استاد مدحج را گوش دهد‪ ،‬متوجه میشود‪ ،‬من چه میگویم‪.‬‬

‫چون حساسیت داشتم‪ ،‬کار در مرغداری را رها کردم و به دنبال کار ساختمانی گشتم‪ .‬فردی را پیدا کردم که سنگکار بود‬
‫و به من اجازه داد کنارش کار کنم‪ .‬تقریباً دو ماه و خردهای با وی کار میکردم‪ .‬تا اینکه یک روز کائنات کار خودش را‬
‫کرد و من با صفحهی استاد مدحج آشنا شدم‪.‬‬

‫آری دوست خوبم‪ .‬تو نیز باید روزی تغییر کنی و این تغییر از درون تو شکل میگیرد‪ .‬در واقع اگر میخواهی جهانت تغییر‬
‫کند‪ ،‬ابتدا باید خودت تغییر کنی‪.‬‬

‫ماهاتما گاندی رهبر فقید هند میگوید‪:‬‬

‫تو باید خود‪ ،‬نشانهی آن تغییری باشی که انتظار داری در جهان رخ دهد‪.‬‬

‫اما پیش از اینکه تغییری کنی بگذار از تو سوال بپرسم‪ .‬آیا خودت را موفق میدانی؟ پاسخ این سوال بسیار مهم است‪.‬‬
‫چراکه نشان میدهد‪ ،‬آیا انگیزهی الزم برای تغییرکردن را داری یا نه‪.‬‬

‫راستش را بخواهی از جمله مفاهیم بسیار مهم اجتماعی که شوربختانه باورهای بسیار نادرستی درباره آن وجود دارد مفهوم‬
‫«موفقیت» است‪ .‬این باورها یا با ایجاد تصاویر و تعاریف نادرست از موفقیت یا دامن زدن به خوشبینیهای کاذب ما را‬
‫در خواب خوش فرو میبرند و باعث میشوند به داشتههای کنونیمان راضی شویم و یا با بزرگ و دور از دسترس جلوه‬
‫دادن موفقیت‪ ،‬امید و انگیزه ما را برای حرکت در مسیر کامیابی و سعادتمندی میبندند‪.‬‬

‫آلبرت اینشتین‪ ،‬فیزیکدان برجسته‪:‬‬

‫من در کودکی‪ ،‬دانشآموزی ضعیف و حتی خنگ به نظر میرسیدم‪ .‬با تعاریف اجتماعی نه دانش آموز موفقی بودم و نه با‬
‫معیارهای اجتماعی شانسی برای موفقیت داشتم‪ .‬اما من چیزی در درون خود داشتم که مرا به سمت موفقیت واقعی‬
‫رهنمون میساخت‪ .‬من اهل جستجو‪ ،‬تالش و سختکوشی بودم‪.‬‬

‫باورهای نادرستی که در ارتباط با مفهوم «موفقیت» وجود دارد را میتوان به دو دستهی باورهای غلط خوشبینانه و‬
‫باورهای غلط بدبینانه تقسیم کرد‪ .‬هر دو دستهی باورهای نادرست به شدت زیانبار هستند و چیزی جز حسرت‪ ،‬اندوه و‬
‫سرشکستی در پی ندارند‪ .‬اما نکتهی مهمتر آن است که بدانیم‪ ،‬تعریف ما از موفقیت چقدر درست است یا غلط‪ .‬پس بگذار‬
‫برخی از مهمترین اشتباهاتی که مردم در ارتباط با تعریف موفقیت مرتکب میشوند را با هم مرور کنیم‪.‬‬
‫یادت باشد‪ ،‬بدون داشتن ذهنی باز هرگز نمیتوانی موفقیت بزرگی در زندگی به دست آوری‪ .‬پس همین االن ذهنت را‬
‫برای شنیدن چیزهایی که شاید برایت شگفتانگیز باشد‪ ،‬آماده کن‪.‬‬

‫جیمز کرامر‪ :‬نویسندهی مشهور آمریکایی‬

‫زندگی من در دوران جوانی‪ ،‬با تعاریف اجتماعی فرسنگها با موفقیت فاصله داشت‪ .‬من غرق در مشکالت مالی و بدهی‬
‫بودم و حتی به خاطر همین معضل‪ ،‬به مدت سه سال به زندان افتادم‪ .‬اما آیا من یک انسان شکست خورده بودم؟ نه‪ ،‬من‬
‫نمیخواستم اسیر این تعاریف و تلقینها شوم‪ .‬میخواستم راه خودم را پیدا کنم‪ .‬همین کار را هم کردم و به دنبال کاری‬
‫رفتم که عاشق آن بودم‪.‬‬

‫اشتباه اول‪ :‬بسیاری از مردم موفقیت را با ثروت و پول یکی در نظر میگیرند‬
‫یکی از رایجترین اشتباهات و سوء تعبیرها در ارتباط با موفقیت‪ ،‬یکسان در نظر گرفتن آن با ثروت و داشتن پول است‪.‬‬
‫اشتباهی که اغلب افراد مخصوصاً کسانی که سهم چندانی از پول و ثروت ندارند‪ ،‬مرتکب میشوند‪ .‬اما میدانی چرا این‬
‫رویکرد و تعریف کامالً اشتباه است؟‬

‫حتماً جان راکفلر‪ ،1‬از بزرگترین ثروتمندان تاریخ را میشناسی‪ .‬او در طول زندگی خود بیش از ‪ 350‬میلیون دالر از ثروتش‬
‫را به دیگران بخشید‪ .‬روزی یک خبرنگار از او پرسید چه مقدار پول او را راضی خواهد کرد‪ .‬جواب راکفلر بسیار تامل بر‬
‫انگیز است‪« :‬فقط کمی کمتر»‪.‬‬

‫به دیگر سخن پول و سرمایه‪ ،‬ابزاری برای زندگی کردن و حرکت در مسیر موفقیت است اما هرگز نمیتواند هدف زندگی‬
‫باشد‪ .‬از این رو دستیابی به آن نیز به معنای موفقیت نیست‪ .‬کما اینکه سرنوشت بسیاری از افراد ثروتمند به خوبی این‬
‫نکته را تایید میکند‪.‬‬

‫آریستوتلس اوناسیس‪ ،2‬میلیونر معروف یونانی که در کهنسالی مرد‪ ،‬گفته بسیار معروفی در ارتباط با ثروت دارد‪ .‬او میگوید‪:‬‬
‫«بعد از آنکه به یک نقطه مشخص رسیدید‪ ،‬دیگر پول و ثروت هیچ اهمیتی ندارد‪ .‬آنچه مهم است موفقیت است‪».‬‬

‫خود شما هم اگر به دنیای اطراف خود نگاه کنید‪ ،‬ثروتمندان بسیاری را مییابید که به دلیل ارضاء نشدن از ثروت و مال‪،‬‬
‫حتی بیش از فقرا و نیازمندان همچنان حرص مال و ثروت را میزنند و به شکل حریصانهای تمام زندگی خود را وقف مال‬
‫بر روی مال گذاشتن کردهاند‪ .‬کسانی که حتی یک لحظه نیز از زندگی خود لذت نمیبرند‪ ،‬همواره خالئی بزرگ را در‬
‫زندگی خویش احساس میکنند و در جستجوی گم شده خویش (موفقیت)‪ ،‬بر طبل تو خالی ثروت میکوبند‪.‬‬

‫‪ 1‬جان دیویسون راکفلر (‪ John D. Rockefeller‬ـ ‪ 1839‬تا ‪ ،)1937‬از جمله بزرگترین سرمایهداران تاریخ آمریکاست‪ .‬او بنیانگذار شرکت جهانی استاندارد اویل است‬
‫و بسیاری او را ثروتمندترین فرد تاریخ میدانند‪ .‬او در سال ‪ 1916‬با دستیابی به یک میلیارد دالر ثروت‪ ،‬به عنوان اولین میلیاردر آمریکایی شناخته شد‪.‬‬

‫‪ 2‬ارسطو اوناسیس یا آریستوتلس اوناسیس (‪ 1906‬تا ‪ ،) 1975‬از کافرآفرینان و ثروتمندان یونانی است که او را با لقب سلطان دریاها و کشتیها می شناختند‪ .‬او در سال‬
‫سال ‪ 1956‬شرکت خدمات مسافرت هوایی و دریایی خود را راه اندازی کرد و علیرغم ثروت بیشماری که داشت در تنهایی مرد‪.‬‬
‫اشتباه نکنید‪ ،‬منظور من این نیست که ثروت و یا پول رفاه و آسایش به همراه ندارد‪ .‬اتفاقاً من از اعماق وجود دوست دارم‬
‫که شما در کنار تمام رهاوردهای بزرگ زندگی‪ ،‬پول خوبی هم به دست آورید‪ .‬اما یادتان باشد‪ ،‬پول هدف زندگی شما‬
‫نیست‪ .‬من میخواهم درک کنید که ثروت هدف نیست‪ ،‬ابزار است‪ .‬از این رو ثروتمندی نیز معادل موفقیت نیست‪ .‬راستش‬
‫را بخواهید اصوالً موفقیت به معنای عدم مواجهه با مشکالت هم نیست که تصور کنید‪ ،‬با به دست آوردن پول و ثروت‬
‫میتوانید مشکالت را کنار بزنید و به موفقیت برسید‪ .‬بزرگی میگوید‪:‬‬

‫زندگی سرشار از آزمون و امتحان است‪ .‬هرچه آزمونها و چالشها بیشتر باشد‪ ،‬بیشتر پیشرفت میکنی‪.‬‬

‫پس تالش نکن زندگیات را پیشبینی کنی‪ .‬تصور نکن که با به دست آوردن پول‪ ،‬تمام مشکالتت حل میشود و غرق‬
‫در خوشی و سعادت میشوی‪ .‬به قول روزولت‪ ،‬رییس جمهور فقید آمریکا‪ ،‬اگر زندگی قابل پیشبینی بود‪ ،‬متوقف میشد‬
‫و آن وقت دیگر زندگی هیچ معنایی نداشت‪.‬‬

‫جاوید شمس‪:‬‬

‫من در یک خانواده متوسط به دنیا آمدم‪ .‬زندگی نسبتاً خوبی داشتیم و از نظر مالی شرایطمان بهسامان بود‪ .‬شاید در آن‬
‫سنین خردسالی تصور میکردم که همهچیز به همین منوال ادامه خواهد داشت‪ .‬اما درست در هفت سالگی اتفاق خاصی‬
‫برایمان رخ داد که قطعاً زندگی مرا نیز به شدت تحت تاثیر قرار داد‪.‬‬

‫بله‪ ،‬پدرم ورشکسسته شد و آن امنیت و اطمینانی که ما به زندگی داشتیم‪ ،‬از دست رفت‪ .‬مجبور شدیم از تهران به اطراف‬
‫ساوه مهاجرت کنیم و این برای یک کودک هفت ساله به شدت سخت و زجرآور بود‪ .‬آری‪ ،‬برای من ترک کردن دوستانم‬
‫و تجربهی غربت‪ ،‬تجربهی بسیار دردناکی بود‪ .‬کمی که بزرگتر شدم‪ ،‬درد بیپولی هم به آن اضافه شد و من فهمیدم که‬
‫اگر چیزی بیشتر از پول و ثروت داشتیم‪ ،‬هرگز به واسطهی یک اتفاق‪ ،‬دچار آن بحرانها نمیشدیم‪.‬‬

‫من یک آدم سوپر اکیتو بودم که مدام میخواستم خودم را به دیگران اثبات کنم‪ .‬اما آن زمان به واسطهی نداشتن اندیشهی‬
‫درست‪ ،‬تصور میکردم که بیپولی تمام راهها را بر رویم بسته است‪ .‬پدرم هم به دلیل نداشتن رویکردی صحیح‪ ،‬قادر نبود‬
‫شرایط را تغییر دهد‪ .‬عمدهی سرمایهی او همان پولی بود که از دست داده بود و این مرا مجبور میکرد که از سنین‬
‫نوجوانی به کارهای سخت بپردازم‪.‬‬

‫از جمله در سن ‪ 15‬سالگی مجبور شدم در یک شرکت کارتنسازی کار کنم‪ .‬وظیفهی من این بود که از هفت صبح تا‬
‫هفت شب و گایه در شیفت شب‪ ،‬یعنی از هفت شب تا هفت صبح‪ ،‬کنار یک دستگاه برش بایستم و گوشههای بریده‬
‫شدهی کارتن را از بدنهی اصلی آن جدا کنم‪ .‬آنقدر این کار سخت بود که خیلی زود دستکم فرسوده و پاره شد‪ .‬مجبور‬
‫شدم آن را برعکس کنم و بپوشم‪ .‬اما این هم فایدهای نداشت و هر روز دستانم بر اثر برخورد و سایش تیغ و فلز زخم‬
‫میشد و از انگشتانم خون میآمد‪.‬‬

‫همین چند وقت پیش پدرم تعریف میکرد‪ ،‬یک روز میخواستم لباس کار قدیمیات را به کسی که نیازمند آن بود بدهم‪.‬‬
‫در جیب لباسهایت دستکشهای خونیات را دیدم و نتوانستم جلوی گریهام را بگیرم‪.‬‬
‫راستش را بخواهید‪ ،‬من اکنون یک فرد موفقم‪ .‬چون یاد گرفتم که دستاوردها و داشتههای اصلی من خیلی ارتباطی به‬
‫پول و ثروت ندارم‪ .‬فهمیدم‪ ،‬خیلی چیزها مهمتر از پول است‪ .‬جمله باید اذعان کنم‪ ،‬هرآنچه امروز به دست آوردهام را‬
‫میدون این هستم که هرگز شرایط ناگوار پیرامونی را نپذیرفتم و همیشه برای رسیدن به چیزهایی که لیاقتش را داشتم‬
‫جنگیدن‪ .‬بله‪ ،‬همین روحیهی جنگندگی و تسلیم شدن‪ ،‬ارزشی هزاران برابر نسبت به پول و ثروت دارد‪.‬‬

‫اشتباه دوم‪:‬‬
‫اشتباه دوم‪ :‬بسیاری از مردم موفقیت را به معنای دستیابی به داراییهای خاص میدانند‬
‫خیلیها تصور میکنند روزی که به خواستههای رویایی و فانتزی خود دست یابند و صاحب داراییهای خاص و ویژهای‬
‫مثل یک جزیره تفریحی‪ ،‬یک ماشین خاص و یا یک خانه ویالیی و بزرگ شوند‪ ،‬موفق خواهند بود‪.‬‬

‫برای درک میزان نادرستی این باور کافی است دوران کودکی خود را به یاد بیاوریم‪ .‬همه ما در کودکی آرزوهایی داشتیم‬
‫که در آن زمان برایمان بسیار بزرگ و ارزشمند به شمار میرفتند‪ .‬اما امروز که به آنها فکر میکنیم از اینکه تا آن حد‬
‫برایمان مهم و حیاتی به شمار میرفت به خنده میافتیم‪ .‬مثالً یک زمان‪ ،‬دوست داشتیم یک دوچرخه کورسی داشته‬
‫باشیم‪ .‬حاضر بودیم هر چه داریم و نداریم بدهیم تا آن دوچرخه رویایی را به دست آوریم‪ .‬تصور میکردیم هرکس آن‬
‫دوچرخه را داشته باشد خوشبختترین و موفقترین انسان دنیاست‪ .‬اما وقتی بزرگ شدیم و رشد کردیم دریافتیم که یک‬
‫دوچرخه‪ ،‬یک عروسک خاص‪ ،‬یک کیف پر زرق و برق‪ ،‬یک اسکیت و ‪ ،...‬همه داراییهای ناچیزی هستند که خیلی‬
‫اهمیتی در زندگی ما ندارند‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون‪:‬‬

‫پس از اتمام کالس سوم دبستان‪ ،‬به شهر آمدیم و آنجا ساکن شدیم‪ .‬در این ایام که در خانهی پدربزرگم ساکن بودیم‪،‬‬

‫پدرم یک دوچرخه برایم خرید‪ .‬آنقدر خود را به خاطر داشتن آن دوچرخه خوشبخت احساس میکردم که به این باور رسیده‬

‫بودم‪ ،‬این شیرینی و خوشی همیشه ماندگار خواهد بود‪ .‬اما خیلی زود تابستان به پایان رسید‪ .‬دیگر نه دوچرخهسواری مثل‬

‫روزهای اول برایم جذاب به نظر میرسید و نه قرار بود همیشه در همان خوشی و شادمانی کودکانه باقی بمانم‪.‬‬

‫سال چهارم‪ ،‬روز اول مدرسه‪ ،‬معلممان که فردی به شدت سختگیر بود به ما گفت‪ :‬در کالس من‪ ،‬هرکس که درس‬

‫نخواند و تنبلی کند‪ ،‬به شدت تنبیه میشود‪ .‬ممکن است او را یک روز کامل در انباری زیرزمین مدرسه حبس کنم یا حتی‬

‫ممکن است او را با خطکش بزنم‪.‬‬

‫همه بچهها ترسیده بودیم‪ .‬فکر نمیکردیم که زندگی این قدر زود‪ ،‬روی سخت و ناگوارش را نشانمان دهد‪ .‬این ماجرا‬

‫گذشت و یک روز من به خاطر کمی مریضی و بازیگوشی‪ ،‬تکالیفم را کامل انجام ندادم‪ .‬آن روز معلمم آنقدر با خطکش‬

‫فلزی به دستانم زد که دستهایم تاول زد و قرمز شد‪ .‬طور یکه شب از شدت درد حتی نمیتوانستم مداد یا قاشق را در‬
‫دست بگیرم‪ .‬این رویداد به صورت جدی مرا از درس و مدرسه بیزار کرد‪ .‬در حالی که تا چند روز قبل از آن‪ ،‬من تنها به‬

‫خاطر داشت نیک دوچرخه خود را خوشبختترین کودک دنیا میدانستم‪.‬‬

‫بله‪ ،‬تعجب نکنید‪ ،‬هر آنچه شما تصاحبش را با موفقیت یکسان در نظر بگیرید‪ ،‬بعد از دستیابی‪ ،‬چیزی کم اهمیت تلقی‬

‫خواهد شد‪ .‬مثل همان دوچرخهای که در کودکی آرزویش را داشتید‪ .‬با خودتان روراست باشید‪ .‬همه ما تجربه این‬

‫بیاهمیت شدن و عادی شدن چیزهای خاص را داشتهایم‪ .‬خیلیهایمان در دوران جوانی رویای داشتن یک ماشین و‬

‫رانندگی را بسیار خاص و ارزشمند میشمردیم و امروز خیلیهایمان حتی حوصله رانندگی در خیابانهای شلوغ و پر‬

‫ترافیک را هم نداریم‪.‬‬

‫بزرگی میگوید‪ :‬بزرگترین تراژدی زندگی این نیست که شما به خواستههای نه چندان ارزشمندی مثل داشتن یک جزیره‬

‫یا یک قایق تفریحی نرسید‪ .‬تراژدی اصلی آن است که در زندگی خود هدف ارزشمند و برجستهای نداشته باشید و ندانید‬

‫که برای چه زندگی میکنید‪.‬‬

‫کسانی که هدفشان را دستیابی به چیزهای نه چندان ارزشمند مادی میگذارند‪ ،‬زود پیر میشوند‪ ،‬مخصوصاً اگر به‬
‫خواستههای خود برسند‪.‬‬

‫آلبرت اینیشتین‪:‬‬

‫تا زمانی که دارای رویا هستید و برای دستیابی به رویاهای ارزشمندتان تالش میکنید‪ ،‬هرگز پیر نخواهید شد‪ .‬حتی اگر‬
‫جسمتان فرسوده و بیرمق شود‪ .‬رسیدنی به کامیابی در گرو جنگیدن با مشکالت است‪ .‬یادتان باشد که در دل هر مشکل‬
‫و چالشی فرصتی وجود دارد که باید آن را ببینید و درک کنید‪ .‬اگر شهامت این کار را داشته باشید میتوانید به منافع‬
‫بسیاری دست یابید‪ .‬وگرنه چیزی جز شکست در انتظارتان نیست‪.‬‬

‫اشتباه سوم‪ :‬برخی موفقیت را به معنای برخورداری از قدرت میدانند‬

‫این هم یکی از باورهای اشتباه اما بسیار رایج در ارتباط با موفقیت است‪ .‬برخی مخصوصاً آن دسته از کسانی که ثروت‬
‫زیادی فراهم آورده اما ارضاء نشدهاند‪ ،‬تصور میکنند که موفقیت از مسیر قدرت محقق میشود‪ .‬به همین دلیل نیز حاضر‬
‫هستند دست به هر کاری بزنند تا قدرت خویش را افزایش دهند‪.‬‬
‫شاید دونالد ترامپ‪ ،3‬رییس جمهور قبلی آمریکا یکی از بهترین مثالها در این حوزه باشد‪ .‬فردی که از نظر مالی تقریباً هر‬
‫آنچه که ما بتوانیم تصورش را بکنیم دارد‪ ،‬اما در سنین کهنسالی آسایش و لذت بردن از زندگی را فدای کسب قدرت‬
‫سیاسی کرد و نه تنها آبروی خود را برد و به فردی منفور تبدیل شد‪ ،‬بلکه مشکالت بسیاری را نیز برای دیگران ایجاد‬
‫نمود‪.‬‬

‫قدرت ماهیت عجیبی دارد و به هر شکلی که به دست آید موقتی و گذرا خواهد بود‪ .‬در حالت اول قدرت به صورت قانونی‬
‫و معقول در اختیار فرد قرار میگیرد‪ ،‬مثالً از راه انتخابات‪ ،‬که در این صورت بعد از مدتی‪ ،‬دوره آن میگذرد و از فرد سلب‬
‫قدرت میکنند‪ .‬در حالت دوم فرد از طریق روشهای مستبدانه و غیر معمول کسب قدرت میکند که در ظاهر گذرا و‬
‫موقتی نیست‪ ،‬اما چنین شخصی برای حفاظت از جایگاه کنونی خویش باید به صورت مدام قدرت خویش را افزایش دهد‪،‬‬
‫چراکه همواره در معرض تهدید مخالفان خود قرار دارد‪ .‬تاریخ نشان داده که قدرتهای استبدادی به مرور به فساد منجر‬
‫شده و در نهایت خود فرد مستبد را نابود میکنند‪ .‬سرگذشت دیکتاتورهای مشهوری مثل هیتلر یا استالین گواهی بر این‬
‫مدعاست‪.‬‬

‫بنابراین قدرت به صورت موقتی و گذرا‪ ،‬میتواند نقشی مُسکنگونه داشته باشد و حس موفقیت را در افراد ایجاد کند اما‬
‫خیلی زود این احساس خوب یا از بین میرود یا جای خود را به شک‪ ،‬هراس‪ ،‬ترس و نگرانی خواهد داد‪.‬‬

‫النور روزولت‪:‬‬

‫یکی از جنبههای اسرارآمیز زندگی این است که اگر بخواهید قدرت کسب کنید‪ ،‬باید عدهای را خشنود و به صورت طبیعی‬
‫عدهای را ناخشنود کنید‪ .‬اینجاست که میل به قدرت شما را از دنبالکردن خواستههایتان باز میدارد‪ .‬اما اگر میخواهید‬
‫احساس خوشبختی و موفقیت کنید‪ ،‬اصالً نباید خواستههای دیگران را مالک زندگی خود قرار دهید‪ .‬تنها باید به دنبال‬
‫خواستهای و معنادار خود بروید‪ .‬تنها آنچه را در دل خود احساس میکنید‪ ،‬دنبال نمایید‪ .‬چون این تنها کار درست است‪.‬‬
‫اصالً هم مهم نیست‪ ،‬دیگران چه میگویند‪ ،‬چون در هر صورت مورد انتقاد قرار میگیرید‪.‬‬

‫اما نگران نباش‪ ،‬من حتی مخالف این نیستم که تو قدرت داشته باشی و به فردی قدرتمند تبدیل شوی‪ ،‬فقط دوست دارم‬
‫تعریف ذهنی از قدرت درک تغییر کند و دریابی که قدرت چیزی در درون توست که نه تنها مایه آزار دیگران را فراهم‬
‫نمیآورد‪ ،‬بلکه باعث میشود تو به تکیهگاهی برای عزیزانت و حتی غریبهها تبدیل شوی‪.‬‬

‫میخوام درک کنی که قدرت چیزی است که تو باید در درون خود احساس کنی‪ .‬به قول مارگارت تاچر‪ ،‬تنها نخستوزیر‬
‫بریتانیا‪ ،‬اگر مانند خانم بودن است‪ .‬اگر الزم دیدی که به دیگران ثابت کنی قدرت داری‪ ،‬تو هرگز صاحب آن نیستی‪.‬‬

‫‪ 3‬دونالد جان ترامپ (متولد ‪ ،)1946‬سرمایهدار و از شخصیتهای معروف رسانهای آمریکاست که در سال ‪ 2016‬به عنوان کاندیدای حزب جمهوری خواه‪ ،‬در انتخابات‬
‫ر یاست جمهوری آمریکا شرکت کرد و لقب چهل و پنجمین رییس جمهور ایاالت متحده را به خود اختصاص داد‪.‬‬
 ‫یک اشتباه بزرگ و هولناک دربارهی موفقیت‬
‫بزرگترین باور نادرستی که در ارتباط با موفقیت وجود دارد این است که اغلب افراد تصور میکنند موفقیت به معنای رسیدن‬
‫است‪ .‬رسیدن به قدرت‪ ،‬رسیدن به پول‪ ،‬رسیدن به یک جایگاه اجتماعی‪ ،‬رسیدن به یک مرحله خاص از زندگی‪ ،‬رسیدن‬
‫به شخصی که به او عالقه داریم و مواردی از این دست‪.‬‬

‫وقتی چنین رویکردی را مد نظر قرار میدهیم‪ ،‬اگر به خواستهمان برسیم‪ ،‬به سرعت آن خواسته معنایش را در ذهن ما از‬
‫دست میدهد و اگر نرسیم‪ ،‬غرق در حسرت و اندوهی شدید و کشنده میشویم‪.‬‬

‫سعید رجبی‪:‬‬

‫وقتی در اوج جوانی هدفم را رسیدن به آن خانم قرار دادم و خیلی زود متوجه شدم که از نظر مالی‪ ،‬امکانات و حتی شرایط‬
‫دیگر مثل داشتن کارت پایان خدمت‪ ،‬امکان رسیدن به هدفم را ندارم‪ ،‬ناگهان دنیا برایم به پایان رسید‪ .‬احساس کردم که‬
‫دیگر هیچچیزی در زندگی برایم ارزش ندارد‪ .‬حتی قادر به این نبودم که شرایطم را تحمل کنم‪ .‬به همین دلیل نیز تصمیم‬
‫گرفتم به دانشگاهی در شهری غریب بروم و از همه چیز و همه کس دور شوم‪.‬‬

‫جالب اینجاست که حتی تا مدتی در دانشگاه نیز خود را فریب میدادم‪ .‬آنقدر به آن دختر و عشق شکست خوردهام فکر‬
‫میکردم که در دانشگاه به شدت عصبی شدم‪ .‬طوری که خیلی زود‪ ،‬بیماریهای روانتنی نیز به من هجوم آورد‪ .‬از جمله‬
‫دست چپم گهگاه دچار شوکهای عصبی دردناکی میشد‪ ،‬گویی دچار برقگرفتگی شدهام‪ .‬شرایط به قدری ناگوار بود که‬
‫ماندن در دانشگاه برایم دیگر امکان پذیر نبود‪ .‬اما با خودم میگفتم اگر دانشگاه را نیمه رها کنم چه جوابی به مادرم بدهم‪.‬‬
‫فردی که عاشقش بودم چه میگوید؟ با خودم میگفتم نکند بگوید‪ :‬بهتر که او را انتخاب نکردم‪ ،‬او حتی عرضه نداشت‬
‫دانشگاه را تمام کند‪ .‬برای همین مدام به خودم میگفتم فقط بمان‪ ،‬فقط استقامت کن‪ .‬برای چه نمیدانستم‪.‬‬

‫حالم خیلی بد بود‪ .‬سال ‪ 96‬به سختی و با هر بدبختی بود امتحانات را پاس کرده‪ ،‬از شهر گرگان و دانشگاه خداحافظی‬
‫کردم و به شهر خودمان بازگشتم‪ .‬دیگر تحمل آن همه مشکل که تنها بر اثر یک خواسته و دیدگاه نادرست کودکانه یعنی‬
‫رسیدن به یک دختر برایم ایجاد شده بود‪ ،‬ممکن به نظر نمیرسد‪ .‬مشکالتم را با پدرم بازگو کردم‪ .‬به او گفتم که مدتها‬
‫است خودسرانه انواع قرصهای عصبی را میخورم تا کمتر درک بکشم و شاید کمی بتوانم شبها بخوابم‪.‬‬

‫با راهنمایی پدرم نزد یک دکتر متخصص رفتم و دوسال تحت نظر او‪ ،‬انواع قرصهای جدیدی را مصرف کردم‪ .‬آری این‬
‫قرصها حالم را بهتر کرد اما بیعوارض نبود‪.‬‬

‫آن روزها وقتی در اوج زجر و بدبختی زندگی میکردم‪ ،‬طوری که گاه حتی تا ‪ 49‬روز نخوابیدم‪ ،‬با خودم میگفتم‪ ،‬چرا‬
‫اجازه دادم که یک تفکر نادرست و بچهگانه‪ ،‬این همه سال از زندگیام را به باد دهد؟ !‬
‫راستش را بخواهید‪ ،‬بسیاری از مردم دچار بیماری خاصی هستند که من نام آن را «بیماری رسیدن» میگذارم‪ .‬این بیماری‬
‫باعث میشود افراد عطش و طمع کاذبی برای رسیدن به موقعیت‪ ،‬مکان یا فردی خاصی داشته باشند و بدین واسطه نه‬
‫تنها لذت زمان حال را از دست بدهند‪ ،‬بلکه سالهای زیادی را در حسرت از دست دادن آن خواسته یا نرسیدن به آن‪ ،‬به‬
‫باد بدهند‪.‬‬

‫مثال اینگونه افرادی‪ ،‬مثال فردی است که قصد مسافرت دارد اما به دلیل بیماری رسیدن‪ ،‬نه تنها از مسیر طوالنی سفر‬
‫لذت نمیبرد‪ ،‬بلکه مدام در حسرت رسیدن به خواستهای نه چندان مهم‪ ،‬خود غرق در رنجش و عذاب میکند و مدام بابت‬
‫اینکه چرا راه اینقدر طوالنی است‪ ،‬خود را زجر میدهد‪.‬‬

‫وینستون چرچیل‪:‬‬

‫اگر به دنبال رسیدن هستید‪ ،‬چیزی جز درد و رنج در انتظارتان نیست‪ .‬یادتان باشد که زندگی بارها و بارها شما را از باال‬
‫به پایین میآورد‪ .‬زندگی پر از شکست و پیروزی است‪ .‬انسانهای موفق‪ ،‬کسانی نیستند که مدام به چیزهای مورد نظر‬
‫خود رسیدهاند‪ ،‬بلکه کسانی هستند که قدرت مواجهه با شکست را نیز در خود ایجاد کردهاند‪.‬‬

‫به اطراف خود نگاه کنید‪ .‬چند نفر از نزدیکان شما جزو چنین افرادی هستند که موفقیت را به معنای رسیدن میدانند؟ خود‬
‫شما چقدر دچار این بیماری هستید؟ آیا شما جزو آن دسته از افراد هستید که وقتی قرار است کاری انجام دهند یا به جایی‬
‫بروند از زمان حال و لذتهای زمان حال غافل میشوند و فقط نتیجه و مقصد را مهم تلقی میکنند یا به عکس‪ ،‬جزو‬
‫کسانی هستید که در عین تالش و کوشش‪ ،‬سعی دارند از تک تک لحظات زندگی خود بهره ببرند؟‬

‫امروز‪ ،‬یکبار برای همیشه این میل بیش از حد و کاذب به مقصد را از ذهن خود بیرون کنید و یاد بگیرید از کلیت زندگی‬
‫و کلیت سفرهای زندگی لذت ببرید‪ .‬زندگی سفر است‪ ،‬سفری که با تولد ما آغاز میشود و با مرگ ما ختم میشود‪ .‬سعی‬
‫کنید از تک تک لحظات آن لذت ببرید و بهرهمند شوید‪.‬‬

‫زندگی نادرترین تجربه در جهان است اما بسیاری از انسانها فقط وجود دارند و زندگی نمیکنند‪.‬‬

‫چرا؟ چون فقط میخواهند برسند‪ .‬در حالی که کل زندگی یک سفر است‪ .‬چون نمیدانند که حکمت و جذابیت زندگی‪ ،‬نه‬
‫در رسیدن بلکه در کشف قدرتی است که در درونشان نهفته است‪.‬‬

‫آلبر کامو‪ ،‬نویسندهی برجسته فرانسوی و صاحب نوبل ادبیات‪:‬‬

‫اگر خوب به خود بنگری‪ ،‬در اوج زمستان متوجه میشوی که تابستانی شکستناپذیر در درون تو است‪.‬‬

‫آری دوستان من‪ .‬موفقیت به معنای رسیدن به جایی یا موقعیتی در زندگی نیست‪ .‬موفقیت حتی به معنای دستیابی به‬
‫نتایج درخشان اجتماعی نیست‪ .‬موفقیت به معنای کسب چیزهایی مثل ثروت و قدرت که خیلیها آرزوی آن را دارند‬
‫نیست‪ .‬اگر موفقیت همه این موارد نیست‪ ،‬پس چه ماهیتی دارد؟‬
‫موفقیت ماهیتی پویا و حرکتی دارد‪ .‬از روزی که شما مقصد درستی برای زندگی خویش انتخاب کنید‪ ،‬هر قدم شما در‬
‫مسیر رسیدن به آن هدف یا مقصد صحیح‪ ،‬توام با موفقیت است و لذت و سعادتمندی را به همراه دارد‪ .‬در واقع شما باید‬
‫بدانید که لحظهای که چشماندازی متعالی و ارزشمند را برای خود تعریف کنید که متکی به توانمندیها و ظرفیتهای‬
‫درونیتان و البته منطبق با عالیق و آرزوهای اصیلتان باشد‪ ،‬همه چیز در زندگیتان تغییر خواهد کرد و روزها و دقایقتان‬
‫عجین موفقیت‪ ،‬لذت و معنا خواهد شد و حس ارزشمندی اصیل و تجربهنشدهای را حس خواهید کرد‪.‬‬

‫آلبرت شوایتزر‪:‬‬

‫رسیدن به چیزهای مختلف‪ ،‬کلید خوشبختی نیست‪ .‬اگر طوری زندگی کنید که احساس شادمانی داشته باشید‪ ،‬آنگاه شما‬
‫یک فرد موفق هستید‪ .‬اگر کاری را که انجام میدهید دوست دارید و این کار شما را به آرزویتان نزدیک میکند‪ ،‬کلید‬
‫موفقیت در دستانتان است‪.‬‬

‫شما باید درک کنید که فرد موفق کسی است که مسیر و چشم انداز مناسبی برای زندگی خویش تعیین کرده است‪ .‬فرد‬
‫موفق کسی است که میداند از زندگی خود چه میخواهد و به دنبال چه هدف بزرگ و ارزشمندی میگردد‪ .‬او میداند که‬
‫این هدف واال و برجسته‪ ،‬در تمام زندگی همچون سوختی تمام نشدنی عمل میکند که به او برای مواجهه با هر مشکل‪،‬‬
‫چالش و حتی تهدیدی کمک میکند‪ .‬اینجاست که دیگر فرد در بیابان سرگشتگی و گمراهی‪ ،‬گرفتار نمیآید و اجازه‬
‫نمیدهد که مسایل کوچک زندگی‪ ،‬مثل هوس طمع دستیابی به چیزی یا کسی‪ ،‬او را در دام حسرت و طمع بیندازند‪.‬‬

‫چنین فردی به خوبی میداند که اهداف کوچکی مثل ثروتمند شدن‪ ،‬مدرک تحصیلی گرفتن‪ ،‬ایجاد یک شرکت یا کارخانه‬
‫و ‪ ...‬همه مراحلی از سفر و حرکت او در مسیر دستیابی به آن هدف مطلوب و نهایی است‪ .‬اما سوال مهمی که باید به آن‬
‫پاسخ دهیم این است که چه هدفی میتواند چشماندازی معنادار و متعالی را برای زندگیمان بسازد و روحیهبخش و‬
‫انگیزهساز تمام لحظات زندگیمان و تمام نبردها و مبارزاتی باشد که در راستای صعود و پیشتازی به آنها نیاز داریم؟‬

‫مایکل جردن بسکتبالیست معروف‪:‬‬

‫موفق بودن یا نبودن‪ ،‬اصالً به بزرگی چیزی که به آن دست مییابیم بستگی ندارد‪ .‬داشتن انگیزهی مستمر و سختکوشی‬
‫مداوم‪ ،‬همان موفقیتی است که باید دنبالش باشید‪ .‬تنها وقتی کار مورد عالقهی خود را دنبال میکنید و چنین انگیزه و‬
‫ارادهای دارید‪ ،‬شگفتیهای بزرگ در انتظارتان خواهد بود‪.‬‬

‫با من همراه باشید‪ ،‬هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری داریم‪.‬‬

 ‫فصل دوم‪ :‬از آرزو تا هدف‬

‫میدانید راز برجستهشدن و موفقیت های شگرف بزرگانی مثل آلبرت انیشتین که اثرگذاری باالیی را در تمدن و جامعهی‬
‫انسانی از خود به جای میگذارند در چیست؟ این است که به جای گرهزدن معنا و ارزش زندگی خود به چیزهای مختلفی‬
‫مثل پول و مدرک و ربط دادن آن به افراد‪ ،‬زندگی خود را به هدفی بزرگ گره میزنند‪.‬‬

‫اما به نظرتان آیا من یا کس دیگری میتواند برای شما آن هدف ارزشمند‪ ،‬متعالی و برجسته را انتخاب کند؟ هدفی که‬
‫قرار است برای یک عمر به زندگی شما رنگ و بو و مزهای بینظیر را هدیه دهد و زندگیتان را غرق لذت و افتخار و‬
‫ارزش کند؟‬

‫اگر اینگونه فکر میکنید‪ ،‬باید بدانید که شرایطی به شدت سخت و هراسناک در انتظار خواهد بود‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور منفرد از شاگردانم‪:‬‬

‫من در خانوادهای بسیار مذهبی و آبادانی به دنیا آمدم و اگرچه در زمان جنگ مدتی به شیراز مهاجرت کردیم اما پس از‬
‫پایان دفاع مقدس‪ ،‬دوباره به شهر و دیار خودمان بازگشتیم‪.‬‬

‫من خانوادهی به نسبت خوبی داشتم اما همین خانواده بدترین شرایط را در دورهی کودکی و نوجوانی برای من رقم زد‪.‬‬
‫چرا؟ چون بدون کوچکترین انعطافپذیری انتظار داشتند که من‪ ،‬آنگونه زندگی کنم که آنها میخواستند‪ .‬آنها آرزوهای‬
‫خود و معیارهای خاص خود را داشتند و مرا با کتک و تحقیر و توهین‪ ،‬تحت فشار قرار میدادند که به سبک مورد نظر‬
‫آنها زندگی کنم‪.‬‬

‫اما من بچهای بودم که دوست داشتم هرچیزی خودم تجربه کنم‪ .‬دوست داشتم آزمون و خطا کنم تا به جواب برسم‪ ،‬نه‬
‫اینکه هرچه دیگران به من تحمیل میکردند‪ ،‬بپذیرم‪ .‬جالب اینجا بود که این انگیزهی متکی به کنجکاوی‪ ،‬وقتی بر خالف‬
‫اهدافی قرار میگرفت که آنها برایم مد نظر قرار داده بودند‪ ،‬انگ بیشفعالی و شیطانبودن به من میزدند و بدین واسطه‬
‫بدترین رفتارها را نسبت به من روا میداشتند‪.‬‬

‫قدرت درونی تغییردادن جهان‬

‫قدرت اصیلی که در درون هر انسانی وجود دارد و متکی به حکمت زندگی او است‪ ،‬قدرت تغییردادن جهان است‪ .‬چگونه؟‬

‫استیو جابز‪ ،‬ابر مرد دنیای تکنولوژی‪:‬‬

‫تنها کسانی که به اندازهی کافی دیوانه باشند که بخواهند دنیا را تغییر دهند‪ ،‬قادر به انجام این کار خواهند بود‪ .‬اما کسانی‬
‫که صرفاً بخواهند در محیط امن خود زندگی کنند‪ ،‬به چیز زیادی در زندگی دست نخواهند یافت‪.‬‬
‫راستش را بخواهید‪ ،‬رفتن به سمت هدفی که خاص خود تو است و زندگیکردن به سبک و شیوهای که به آن عالقه‬
‫داری‪ ،‬تنها راه دستیابی به سعادت و رضایتمندی است اما این رویکرد ممکن است از نظر دیگران خوشایند نباشد‪ ،‬حتی‬
‫ممکن است رفتارهای مناسبی را نسبت به تو روا ندارند و گاه آگاهانه و ناخودآگاه به تو آسیب بزنند‪ .‬اما اگر بتوانی آن‬
‫هدف خاصی که متعلق به توست و روح بلندپرواز تو را سیراب میکند‪ ،‬بیابی‪ ،‬بزرگترین سختیها‪ ،‬مشکالت و حتی عذابها‬
‫نیز نمیتواند تو را ناامید و منصرف کند‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور منفرد‪:‬‬

‫کودکی سختی داشتم و مشکالت زیادی را تجربه کردم‪ .‬آنقدر سخت که بر خالف خیلیها دوست ندارم به دورهی بچگیام‬
‫بازگردم‪ .‬البته این داستانها را از آن جهت نمیگویم که مدعی شوم این سختیها مرا ناامید کرد‪ ،‬بلکه میخواهم بگویم‬
‫روحیهی کنجکاوی‪ ،‬تجربهاندوزی و خلقکردن سبک و شیوهای که روحم را سیراب کند‪ ،‬آنقدر برایم مهم بود که حتی‬
‫آن سختیها هم نتوانست مانع من برای یافتن مسیر خاص خودم در زندگی شود‪.‬‬

‫یک همراه با مادرم و چند نفر از بچههای فامیل به پارک رفتیم‪ .‬چند ساعتی که گذشت مادرها از ما خواستند که بازی را‬
‫تمام کنیم و به خانه برویم‪ .‬من غرق ساختن چیزی برای خود بودم و میخواستم کارم را نیمهکاره رها کنم‪ .‬برای همین‬
‫ب ه سراغ مادرم رفتم و از او خواستم که کمی بیشتر صبر کند‪ .‬حدوداً شش ساله بودم‪ .‬اما مادرم به راحتی مرا رها کرد و‬
‫رفت‪ .‬پارک خیلی از خانهی ما دور بود اما مادرم بدون کوچکترین نگرانی‪ ،‬مرا آنجا به حال خودم رها کرد‪.‬‬

‫وقتی به خودم آدم دیدم هیچ آشنایی دور و اطرافم نیست‪ .‬آنجا فهمیدم که اگر بخواهم در برابر تحمیلهای خانواده‪ ،‬تسلیم‬
‫نشوم‪ ،‬هیچکس پشتیبانم نخواهد بود‪ .‬فهمیدم که باید به تنهایی از پس زندگیام بر آیم‪ .‬تنها کاری که در آن شرایط و در‬
‫آن سن کم به ذهنم رسید که انجام دهم این بود که ایستگاه اتوبوس بروم و اسم منطقهای که در آن زندگی میکردیم را‬
‫به مردم بگویم تا راهنماییام کنند‪ .‬از آنها خواستم هر وقت اتوبوس مناسبی آمد به من خبر دهند‪.‬‬

‫تو باید بدانی که دیگران‪ ،‬از نزدیکترین افراد زندگیت مثل مادر و پدر گرفته تا تمام کسانی که به اسم دوست یا همکار‬
‫یا حتی همسری که وارد زندگیت میشود‪ ،‬به شدت دوست دارد‪ ،‬تو را همچون خمیر بازی کودکان در دست بگیرد و هر‬
‫آنگونه که خودش میپسندد‪ ،‬به تو شکل بدهد‪ .‬آری‪ ،‬کسی از درون تو آگاه نیست‪ ،‬آرزوهای تو را نمیشناسد و خواستههایت‬
‫را نمیداند‪ .‬دیگران میخواهند از تو چیزی بسازند که کمترین تشابهی با آنچه خواستهی اصیل درونیات است ندارد؟ اما‬
‫این تصمیم تو است که در برابر این تحمیلها بایستی و راه خود را در زندگی بیابی تا به سمت موفقیت و سعادت حرکت‬
‫کنی یا به عکس‪ ،‬تسلیم شوی‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور منفرد‪:‬‬

‫به هر ترتیبی بود و با اینکه پول نداشتم‪ ،‬توانستم سوار اتوبوس شوم و خودم را به خانه برسانم‪ .‬هیچکس خانه نبود‪ .‬مادرم‬
‫و بقیه‪ ،‬پیاده به خانه آمده بودند و برای همین چند دقیقهای دیرتر رسیدم‪ .‬وقتی مادرم را از دور دیدم به سویش دویدم‪.‬‬
‫انتظار داشتم مرا در آغوش بکشد و بگوید که به من افتخار میکند‪ .‬من در شش سالگی‪ ،‬تنهایی راه خود را تا خانه پیدا‬
‫کرده بودم اما مادرم نه تنها مرا در آغوش نگرفت‪ ،‬بلکه کتک مفصلی هم به من زد‪ .‬حتی تا ماهها حاضر نبود با من صحبت‬
‫کند‪.‬‬

‫شرایط به همین منوال ادامه مییافت و من به واسطهی عدم تسلیمشدن در برابر خواستههایی که والدین به عنوان‬
‫معیارهای موفقیت و نزاکت و ادب به من تحمیل میکردند‪ ،‬هر روز تحت فشار بیشتری قرار میگرفتم‪ .‬هر بار اقوام‬
‫دربارهی من بدگویی میکردند و مادر و پدرم به جای دفاع از کودکی که عاشق تجربهاندوزی بود‪ ،‬حرفهای دیگران را‬
‫قبول کرده و مرا تنبیه میکردند‪ .‬این در حالی بود که برادر کوچکترم به خاطر پذیرش بیچون و چرای حرفهای آنها‬
‫محبوب والدینم بود و بهترین شرایط را در اختیارش میگذاشتند‪.‬‬

‫راستش را بخواهید‪ ،‬دنبالکردن مسیر خود در زندگی اصالً ساده نیست‪ .‬آنقدر اقوام و همسایهها دربارهی من بدگویی‬
‫کردند که مادرم مرا نزد روانپزشک برد‪ .‬اما من آنقدر باهوش بودم که به محض ورود به کلینیک متوجه ماجرا شدم‪ .‬دنیا‬
‫پیش رویم تیره و تار شده بود‪ .‬از خودم میپرسیدم که چرا به من انگ دیوانگی زدهاند‪ .‬مادرم با هزار ترس و خجالت مرا‬
‫پیش دکتر برد و تا توانست از من بد گفت‪ .‬دکتر کمی با من صحبت کرد و سواالتی را پرسید‪ .‬بعد از گفتگویی نسبتاً‬
‫طوالنی رو به مادرم کرد و گفت‪ :‬خانم‪ ،‬بچهی شما نه تنها مشکل روانی ندارد‪ ،‬بلکه اتفاقاً باهوش است‪ .‬چرا شیطنت و‬
‫بازیگوشی او را به پای دیوانگی گذاشتهاید‪.‬‬

‫حرفهای دکتر بسیار برایم لذتبخش و امیدآفرین بود‪ .‬با اینکه هنوز کودک بودم‪ ،‬احساس میکردم که او نویدبخش‬
‫روزهای بسیار خوبی برای من است‪ .‬یک نفر فهمیده بود که من فقط روحیهای جنگنده دارم و نمیخواهم تسلیم فشارهای‬
‫بیهوده خانواده شوم و آنگونه زندگی کنم که آنها میخواهند‪ .‬این اولین باری بود که یکنفر از من تعریف میکرد‪.‬‬

‫نکتها ی که باید به یاد داشته باشی این است که دیگران همیشه و لزوماً با نیت بد یا از روی عناد و دشمنی در برابر‬
‫خودشناسی و شکوفایی تو سد نمیسازند‪ .‬خیلی وقتها مخصوصاً وقتی پای نزدیکان و عزیزان به میان میآید‪ ،‬آنها صرفاً‬
‫دنیای ذهنی خود را به زندگی تو تعمیم میدهند و تصور میکنند که با شکلدادن به تو‪ ،‬در حال کمک کردن هستند‪.‬‬
‫راستش را بخواهی این فشارها گاه آنقدر زیاد است که ممکن است هرکسی را تسلیم خود کند‪ .‬خیلیها از روی ترس‬
‫ممکن است باور کنند که این تحمیلها و هدایتهای نابجا تنها مسیر ممکن برای کسب افتخار و موفقیت است‪ .‬همین‬
‫باور غلط هم افراد را دچار سرگشتگی میکند‪ .‬اما اگر تاکنون چنین بر تو رفته است‪ ،‬نگران نباش‪ .‬چراکه یافتن مسیر‬
‫درست‪ ،‬کار سختی نیست‪ .‬کافی است به درون خود بازگردی و خویشتن خویش را بررسی کنی‪.‬‬

‫جبرائیل خلیل جبران‪ ،‬نویسندهی برجسته لبنانی ـ آمریکایی‪:‬‬

‫تمام خلقت درون توست و تو ظرفیت تبدیلشدن به هر آنچیزی که عاشقش هستی را در درون خود داری‪ .‬کافی است به‬
‫درون خود بنگری و خود را بشناسی‪.‬‬

‫اما راه و مسیر مطلوب تو چیست؟ آیا انتظار داری دیگران این راه را برای تو مشخص سازند؟ آیا تصور میکنی که دیگران‬
‫می توانند حکمت زندگی تو را دریابند و فرمولی را در اختیارت قرار دهند که با اتکا به آن و دنبالکردن راهی که دیگران‬
‫برایت مشخص ساختهاند‪ ،‬به کامیابی و سعادت برسی؟‬
‫نه‪ ،‬این روش درستی نیست‪ .‬افراد مختلف تجربیات‪ ،‬نگرشها و عالیق متفاوتی دارند‪ .‬هیچ دو فردی در دنیا پیدا نمیشوند‬
‫که از نظر احساسات‪ ،‬تجربیات‪ ،‬باورها و سالیق یکسان و دقیقاً شبیه هم باشند‪ ،‬حتی دو برادر یا دو خواهر دو قلوی‬
‫همسان‪.‬‬

‫هر کس دارای آرمانها‪ ،‬آرزوها و رویاهای خاص خود است‪ .‬آرزویی که اگر آن را بشناسد‪ ،‬همانند ستارهای درخشان در‬
‫زندگیاش خواهد تابید و برای تمام عمر‪ ،‬راه و مسیر پیشرو را برایش مشخص و روشن خواهد ساخت‪ .‬پس هدفی میتواند‬
‫برای تو امیدبخش و انگیزه آفرین باشد که خودت آن را متکی به آرزویت بسازی‪ ،‬هدفی که متکی به عالیق و خواستههای‬
‫واقعی تو و متکی به ظرفیتها و حکمت زندگی تو باشد‪.‬‬

‫ریچارد باخ‪ ،‬نویسندهی برجستهی آمریکایی‪:‬‬

‫تنها رازی که میتوانم با تو در میان بگذارم این است که باید هر روز برای شناختن خودت تالش کنی‪ .‬هر روز تالش کن‪،‬‬
‫تا هر روز حتی کمی بیشتر هم که شده‪ ،‬به درون خودت راه یابی‪.‬‬

‫نه من و نه هیچکس دیگری نمیتواند برای تو هدف ارزشمند و متعالی زندگیتان را انتخاب کند‪ .‬چراکه هیچکس جای‬
‫تو نیست‪ ،‬هیچکس تجربیات و نگرش تو را ندارد و هیچکس از هزارتوی درونت‪ ،‬چه احساسات و چه ظرفیتها آگاه نیست‪.‬‬

‫این خود تو هستی که باید چشم انداز مطلوب خویش را بیابی و با حرکت مسئوالنه در مسیر آن‪ ،‬خوشبختی و سعادت را‬
‫به زندگیات هدیه دهی‪ .‬این تو هستی که باید آرزوهایت را بازیابی کنی و دریابی که آنها تو را به چه سمتی رهنمون‬
‫میساختند‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون‪ ،‬از شاگردانم‪:‬‬

‫من در روستای چاه بیگی از روستاهای شهرستان تفت استان یزد به دنیا آمدم و بزرگ شدم‪ .‬با اینکه یک روستایی بودم‬
‫که در دنیای به نسبت کوچکی زندگی میکرد‪ ،‬از همان کودکی آرزوهای بزرگ و رنگارنگی را در سر میپروراندم‪ .‬چیزی‬
‫در درونم‪ ،‬مرا وادار میساخت که کارهای مختلفی را چه به صورت فیزیکی و واقعی و چه به صورت تخیلی تجربه کنم‪.‬‬
‫گاه خود را یک خلبان برجسته میدیدم و در تخیلم در میان ابرها پرواز میکردم و گاه رویای فوتبالیست شدن به سرم‬
‫میزد و دنبال توپهای پالستیکی به این سو و آن سو میدویدم‪.‬‬

‫روستای ما و حتی شهرستان ما امکانات بسیار کمی داشت‪ .‬حتی دسترسی به برق شهری نداشتیم و آب شربمان را از‬
‫آبانبار میآوردیم‪ .‬تنها منبع آب روستا‪ ،‬یک موتور برق بود‪ .‬من هر روز غروب‪ ،‬با پدرم به باالی روستا میرفتم تا به او در‬
‫روشنکردن این موتور برق کمک کنم‪ .‬راستش را بخواهید از تاریکی میترسیدم و وقتی گرگها و شغالها از دور زوزه‬
‫میکشیدند‪ ،‬محکم دست پدرم را فشار میدادم‪ .‬یکبار آنقدر دست او را محکم فشار دادم که پدرم عصبانی شد و فریاد زد‪:‬‬
‫چه خبرته پسر؟‬

‫به گریه افتادم و ماجرای ترسم را به او گفتم‪ .‬پدرم مرا نوازش کرد و در عین سادگی جملهای به من گفت که همچنان به‬
‫آن فکر میکنم‪ .‬او گفت‪ :‬ترسیدن بد نیست‪ .‬ترس باعث میشود بیشتر احتیاط کنی و عملکرد بهتری داشته باشی‪.‬‬
‫این حرف برایم هم امیدبخش بود و راهگشا‪ .‬آن روز فهمیدم که ترسیدن اصالً بد نیست‪ .‬راستش را بخواهید هنوز هم از‬
‫خیلی چیزها میترسم اما این ترس نه تنها هرگز مانع موفقیت و پیشرفتم نیست‪ ،‬بلکه با افزایش دقت عملم‪ ،‬به شکل‬
‫جدی مرا در بهبود عملکردم کمک میکند‪ .‬این ترس است که مرا وادار میکند هر روز برای شناخت بیشتر خودم تالش‬
‫کنم‪ ،‬چراکه این را تنها راه کامیابی میدانم‪.‬‬

‫یادت باشد‪ ،‬برای سفر به درون و راهیابی به اعماق ذهنت‪ ،‬تو نیاز به کنجکاوی داری‪ .‬این کنجکاوی برای کشف خودت‪،‬‬
‫هم راهگشای آیندهی پر افتخار تو است و هم تو را در مسیر کشف دنیای پیرامونی و خلق شگفتیهای بسیار یاری‬
‫میرساند‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون‪ ،‬از شاگردانم‪:‬‬

‫از کودکیام میگفتم‪ .‬پدر بزرگ مادری من‪ ،‬در همان روستا‪ ،‬باغ و کشاورزی داشت‪ .‬من کل تابستان نزد او میماندم و به‬
‫وی در کارهای باغ و مزرعه کمک میکردم‪ .‬عاشق کشف کردن بودم‪ ،‬یک روز به سراغ گیاهان و درختها میرفتم تا‬
‫سر از راز رشد و میوهدادنشان در آورم و روز دیگر به سراغ تراکتور پدربزرگ میرفتم تا شیوهی کارکردنش را درک کنم‪.‬‬
‫گویی کسی به من میگفت‪ ،‬تو باید ساختارها و عملکردها را درک کنی‪.‬‬

‫البته گاه این روحیه کنجکاوی و کشف وقتی با شیطنت کودکانه همراه میشد‪ ،‬برایم دردسر هم میساخت‪ .‬از جمله یکبار‬
‫وقتی با تراکتور ور میرفتم‪ ،‬آن را خالص کردم و با زدن به دندهی دو‪ ،‬موفق شدم روشنش کنم‪ .‬ابتدا کمی فرمان دادم‪.‬‬
‫خوشحال بودم که به تنهایی و بدون آموزش راز راهانداختن تراکتور را یاد گرفتم‪ .‬اما خیلی زود سرعتش زیاد شد و دیگر‬
‫نتوانستم کنترلش کنم‪ .‬اما خوشبختانه تراکتور به سمت یک جوی آب رفت و در میان گل و الی از حرکت ایستاد‪ .‬داییام‬
‫اولین کسی بود که مرا پیدا کرد‪ ،‬اما نه تنها واکنش بدی از خود نشان نداد‪ ،‬بلکه صرفاً به من گفت که بهتر است در آینده‬
‫کمی محتاطتر باشم و این راهی است که همچنان در زندگی دنبال میکنم‪ .‬من دنبال ریسککردن‪ ،‬کشفکردن و نوآوری‬
‫هستم اما در عین حال با دورشدن از احتیاط منطقی‪ ،‬نه افراطی‪ ،‬خود را در معرض آسیبهای بزرگ قرار نمیدهم‪.‬‬

‫رویایت را پیدا کن‬

‫راهی که تو باید در زندگی دنبال کنی‪ ،‬مثل یک رویای جذاب‪ ،‬همیشه در ذهنت وجود دارد‪ ،‬حتی از کودکی‪ .‬فقط کافی‬
‫است این رویا را ببینی و بازسازی کنی‪ .‬اصالً مهم نیست دیگران چه میگویند و حتی از تو چه انتظارات اضافهای دارند‪.‬‬
‫چرا؟‬

‫ونسون ونگوگ‪ ،‬نقاش برجستهی هلندی‪:‬‬

‫من در رویاهایم نقاشی میکشم و بعد رویاهام را نقاشی میکنم‪ .‬خیلیها مرا فرد موفقی نمیدانند اما اهمیتی به آن‬
‫نمیدهند‪ .‬افرادی که به تو میگویند‪ ،‬نمیتوانی تغییری در دنیا به وجود آوری‪ ،‬دو گروه بیشتر نیستند‪ .‬یا از تالش برای‬
‫امتحانکردن و آزمودن میترسند و تالشهای تو آنها را به هراس میاندازد و یا از موفقیت تو میترسند و آن را تهدیدی‬
‫برای خود میدانند‪.‬‬

‫هدف متعالی و ارزشمند زندگی تو‪ ،‬خاص تو است‪ ،‬اما اگر هنوز نمیدانی چطور باید آن را بیابی یا بسازی‪ ،‬خبر خوبی را‬
‫باید بازگو کنم‪ .‬اهداف ارزشمندی که میتواند روح بلندپرواز انسانها را ارضا کند‪ ،‬استعدادها و ظرفیتهای درونیشان را‬
‫شکوفا سازد و آنان را در مسیر افتخار و کامیابی قرار دهد‪ ،‬دارای ویژگیهای مشترکی هستند‪ .‬از جمله‪:‬‬

‫* اهداف متعالی زندگی‪ ،‬آنچنان انگیزهای را در افراد رقم میزنند که بتوانند در برابر تمام سختیها ایستادگی کنند و در‬
‫مسیر شکوفایی حداکثر ظرفیتها و استعدادهایشان گام بردارند‪ .‬تو محدود نیستی‪ ،‬تو نادان یا حتی کم هوش نیستی‪ .‬اگر‬
‫هنوز قابلیتهایت را نمیشناسی‪ ،‬بدین معنا است که هنوز هدف درستی برای خودت انتخاب نکردی‪.‬‬

‫* اهداف متعالی همگی متکی به رویاها و آرزوهایی هستند که شما از کودکی با خود به همراه داشتهاید‪ .‬پس اگر میخواهی‬
‫رویای خاص خودت را در عمل بسازی و به سمت پیشرفتهای واقعی و بزرگ گام برداری‪ ،‬کافی است این بار بدون‬
‫حسرت و اندوه و سرخوردگی‪ ،‬کودکی خود را از پس تمام دردها و رنجشهای احتمالی‪ ،‬مورد بررسی قرار دهی‪ .‬حافظهات‬
‫را تکانی بده و به رویاهایی که در کودکی در سر داشتی فکر کن‪.‬‬

‫چطور؟‬

‫هنری فورد‪ ،‬کارآفرین آمریکایی و موسس کارخانهی فورد‪:‬‬

‫وقتی تنها هشت سال داشتم‪ ،‬به شدت به خودرو عالقهمند شدم و کارم را در تعمیر حوزهی خودرو آغاز کردم‪ .‬من در طول‬
‫زندگی موفقیتهای بسیاری را تجربه کردم‪ ،‬اما راستش را بخواهید‪ ،‬راز اصلی همهی آنها این بود که رویای کودکیام را‬
‫دنبال کردم‪.‬‬

‫* اهداف متعالی همگی همگی عام المنفعه هستند و به بهبود زندگی انسانها و جوامع انسانی کمک میکنند‪.‬‬

‫هنری فورد‪:‬‬

‫آرزویم همیشه این بود که بتوانم خودرو را به وسیلهای ارزان و قابل استفاده برای همگان تبدیل کنم‪ .‬من در حالی و در‬
‫شرایطی این هدف متعالی را برای زندگی خود انتخاب کرده بودم که در دوران جوانیام فقط ثروتمندان میتوانستند ماشین‬
‫و یا حتی درشکه خریداری کنند‪ .‬اما وقتی به دورهی پیری رسیدم‪ ،‬به شدت به آرزوی بزرگم نزدیک شدم‪ .‬چون قشر‬
‫متوسط جامعه میتوانست صاحب خودرو شود‪ .‬اما جالب است بدانی‪ ،‬من زمانی این آرزو را در سر میپروراندم که تنها‬
‫اشرافزادگان خاص‪ ،‬قادر به خرید ماشین بودند‪.‬‬
‫بنابراین اگر میخواهی در مسیر موفقیت گام برداری‪ ،‬باید رویاهای خود را به یاد آوری‪ .‬آرزوهایی که دوست داشتی به آنها‬
‫برسی‪ ،‬در ذهنت مرور کن‪.‬‬

‫سعید رجبی از شاگردانم‪:‬‬

‫واقعیت آن است که چیزی همیشه از درون مرا به سمت برنامهنویسی کامپیوتر فرا میخواند‪ .‬اگرچه گهگاه به خاطر‬
‫شیطنتها و اشتباهات کودکانه و خام‪ ،‬آن را نادیده میگرفتم اما این رویا همیشه و به طرق مختلف دوباره خودش را در‬
‫مسیر زندگیام قرار میداد‪.‬‬

‫بگذارید داستان بازگشتهای دژاوو وار این رویا را از سال دوم راهنمایی شروع کنم‪ .‬من به شدت باهوش و با استعداد بودم‬
‫اما چون کسی به من روش درست یادگرفتن را نیاموخته بود‪ ،‬بعضاً در درسها مخصوصاً ریاضی دچار مشکل میشدم‪.‬‬
‫سال دوم راهنمایی‪ ،‬معلمی برای آموزش ریاضی به کالس ما آمد که مثل معلم سالهای قبل‪ ،‬بداخالق‪ ،‬ترششو و زورگو‬
‫نبود‪ .‬در اولین دیدار‪ ،‬به شکلی عجیب به من لبخند زد و با خوشرویی جذابی با من مواجه شد‪ .‬با خودم گفتم که حتماً فکر‬
‫میکند‪ ،‬من جزو بچههای خوب و درسخوان کالس مخصوصاً در درس ریاضی هستم‪ .‬این به من انگیزه میداد که بیشتر‬
‫درس بخوانم‪ .‬اما وقتی آزمون اول را دادم‪ ،‬از ‪ 20‬نمره هشت شدم‪.‬‬

‫معلمم با من صحبت کرد و این بار به جای دعوا‪ ،‬تنبیه و تهدید‪ ،‬صرفاً گفت‪ :‬از تو انتظار چنین نمرهی بدی را نداشتم‪.‬‬
‫آنقدر رفتارش امیدبخش و مهربانانه بود‪ ،‬که توانستم به راحتی مشکلم را با او بازگو کنم‪ .‬به او گفتم‪ :‬من یاد گرفتن را یاد‬
‫نگرفتهام‪ .‬در واقع اصالً درست درس خواندن یا درست ریاضی خواندن را بلد نیستم‪.‬‬

‫او با محبت و مهربانی‪ ،‬روش درست آموختن را به من یاد داد‪ .‬به همین راحتی مشکل بزرگی از جلوی پایم برداشته شد‪.‬‬
‫به طوری که نه تنها به دروس مختلف مثل ریاضی عالقهمند شدم‪ ،‬بلکه پایان سال‪ ،‬این درس را با نمرهی ‪ 19‬و هفتاد و‬
‫پنج صدم پاس کردم و شاگرد اول شدم‪ .‬این اولین نقطهی عطف زندگیام بود‪ .‬فهمیدم که اگر میخواهم به رویاهایم‬
‫برسم‪ ،‬تنها کافی است‪ ،‬روش یادگیری خود را اصالح کنم‪.‬‬

‫آن روز تصمیم گرفتم که از این پس‪ ،‬دیگر خوب درس بخوانم‪ .‬وارد دبیرستان شدم‪ .‬در مقطع پیش دانشگاهی‪ ،‬درسی به‬
‫نام مبانی کامپیوتر داشتیم و با ویژوال بیسیک آشنا شدیم‪ .‬این اولین باری بود که رویای برنامهنویس شدن و خلق‬
‫نرمافزارهای کاربردی که میتواند زندگی را برای همگان سادهتر کند‪ ،‬پیش رویم قرار میگرفت‪ .‬آن سال درس مبانی را‬
‫با کیفیت بسیار خوبی طی پاس کردم و اولین برنامهام یعنی یک ماشین حساب را نوشتم‪.‬‬

‫اما همانطور که پیشتر نیز گفتم‪ ،‬خیلی زود‪ ،‬عشق زودرس و خامی‪ ،‬مرا از حرفهی مورد عالقهام و رویای جذابم یعنی‬
‫تبدیل شدن به یک برنامهنویس برجسته دور ساخت‪.‬‬

‫وقتی به دانشگاه گرگان رفتم تا در رشتهی مهندسی برق تحصیل کنم‪ ،‬بعد از چند ترم به صورت اختیاری واحدی به نام‬
‫مبانی برنامهنویسی را گرفتم‪ .‬استاد این درس‪ ،‬رییس دانشگاه هم بود‪ .‬زبانی که آموزش میداد هم سیپالسپالس بود‪.‬‬
‫بعد از امتحان‪ ،‬استاد مرا صدا زد و خیلی صریح و روشن به من گفت‪ :‬پسر‪ ،‬تو اگر در برنامهنویسی کار کنی‪ ،‬به پیشرفتهای‬
‫بزرگی خواهی رسید‪.‬‬
‫با تعجب از او پرسیدم که چرا چنین ادعایی را مطرح میکنم‪ .‬من در اوج مشکالت و رنجشهای حاصل از یک شکست‬
‫عشقی خام بودم و زندگی پیش رویم تیره و تار به نظر میرسید‪ .‬قدرت درک اینکه این جمله‪ ،‬در واقع بازتاب و پژواکش‬
‫بلند رویای بزرگ زندگیام است‪ ،‬نداشتم‪.‬‬

‫استادم توضیح داد‪ :‬من در آزمون خواستههایی را مطرح کرده بودم‪ .‬بقیه حتی کسانی که نمرهی نسبتاً خوبی گرفتند‪ ،‬به‬
‫روشهای معمول و در واقع متکی به آنچه من به آنان آموخته بودم‪ ،‬پاسخ داده بودند‪ .‬اما تو به شیوههایی کامالً خالقانه‬
‫و متفاوت عمل کرده بودی‪ .‬این نشان میدهد که تو استعداد شگرفی در خلق راهکارهای کارآمد و شگفتانگیز در حوزهی‬
‫برنامهنویسی داری‪ .‬باور کن از نظر من‪ ،‬تو اصالً برای برنامهنویسی ساخته شدهای‪.‬‬

‫اما باز مشکالت روحی نگذاشت عمق این حرف را درک کنم‪ .‬بعد از اتمام آن ترم‪ ،‬برنامهنویسی را برای سالها رها کردم‪.‬‬
‫شگفتانگیز اینکه‪ ،‬این رویا چند سال بعد به شکل قویتر و اثرگذارتر در مسیرم قرار گرفت و این بار‪ ،‬چنان مرا مجذوب‬
‫خود ساخت که دیگر قادر به نادیده گرفتنش نبودم‪.‬‬

‫رویای بزرگ زندگی چیزی نیست که در درازمدت بتوانی آن را نادیده بگیری‪ .‬پس اگر آن را دنبال نکنی‪ ،‬چیزی جز یک‬
‫حسرت همیشگی نصیبت نخواهد شد‪ .‬تو باید رویای بزرگت را به یاد آوری‪ .‬پس از این مرحله‪ ،‬نوبت آ« است که با کمی‬
‫تفکر و خالقیت‪ ،‬آرزوهای خود را به شکل و شمایل یک هدف متعالی و بزرگ در آورید‪ .‬هدفی که دارای ویژگیهای‬
‫برجستهای باشد که پیشتر آنها را معرفی کردم‪ ،‬ویژگیهای اهداف ارزشمند و متعالی زندگی‪.‬‬

‫بگذار با یک مثال‪ ،‬این فرایند جذاب از هدفسازی را با هم مرور کنیم‪ .‬فرض کنی شخصی از کودکی به خلبانی و پرواز‬
‫عالقه داشته و همیشه امیدوار بوده یک روز خلبانی معروف و کارکشته شود‪ .‬این شخص با یادآوری این رویای کودکی‬
‫خود میتواند چنین هدف بزرگی را برای خود تعیین کند‪« :‬من دوست دارم روزی امنترین‪،‬‬
‫ارزانترین و بهترین خطوط هواپیمایی دنیا را راهاندازی کنم‪ .‬خطوطی که احتمال سقوط هواپیماهای آن تقریباً صفر باشد‪».‬‬

‫چنین هدفی آن قدر دشوار و ارزشمند هست که باعث شود فرد تمام ظرفیتها و استعدادهایش را در مسیر دستیابی به آن‬
‫شکوفا کند‪ ،‬این هدف متکی بر آرزوی دیرینه اوست و همچنین اگر محقق شود قطعاً منافع آن به همگان خواهد رسید‪.‬‬

‫آلفرد مونپارد فیلسوف و مهندس آمریکایی‪:‬‬

‫اولین کاری که باید در زندگی انجام دهید این است که تصمیم بگیری چه چیزی از زندگی میخواهید‪ .‬بعد هزینهها و‬
‫نتایج احتمالی را پیشبینی کنید و در ادامه با قدرت برای دستیابی به چیزی که آن را طلب کردهاید‪ ،‬تالش کنید‪.‬‬

‫اهمیت انتخاب هدفی صحیح برای زندگی‬

‫تونی رابینز‪ :‬بازیگر و نویسندهی برجستهی آمریکایی‪:‬‬
‫چیزی که من از زندگی دریافتم این است که هرکس هدف ارزشمندی برای زندگی داشته باشد‪ ،‬قطعاً یک فرد موفق‬
‫خواهد بود‪ .‬اما اینکه اغلب افراد هرگز به موفقیت دست نمییابند‪ ،‬به این دلیل نیست که تنبل هستند‪ ،‬بلکه بدین دلیل‬
‫است اهداف الهامبخشی ندارند‪.‬‬

‫انتخاب صحیح هدف‪ ،‬نیمی از مسیر رسیدن به آن است‪ .‬اگر به یک تیرانداز حرفهای بگویی شلیک کن‪ ،‬اولین سوالی که‬
‫از شما میپرسد این است‪ :‬به چه چیزی؟ اگر پیش از شلیک‪ ،‬هدف تیراندازی مشخص نباشد‪ ،‬هیچکس نمیتواند دقت‪،‬‬
‫عملکرد و کارایی تیرانداز را مورد محاسبه و ارزیابی قرار دهد‪ .‬این نکته خیلی بدیهی است اما باور مشکل تقریباً تمامی‬
‫آدمهایی که درگیر روزمرگی و کسالت هستند و هرگز گام بزرگی برای شکوفاسازی توانمندیهای درونی خویش‬
‫برنداشتهاند‪ ،‬غفلت از همین نکته است‪ .‬تا وقتی هدف ارزشمند و بزرگی در زندگی نداری‪ ،‬هر تالشی که میکنی بیهوده‬
‫و بیثمر است‪.‬‬

‫مثال انسانهای بیهدف‪ ،‬مثال اسبی است که او را به چرخ آسیاب بستهاند‪ .‬هر روز ساعات زیادی راه میرود و جسم‬
‫سنگینی که به گردنش بسته شده را به حرکت در میآورد اما در نهایت‪ ،‬این اسب دور خورد میچرخد و هرگز نه تنها به‬
‫جای خاصی نمیرسد‪ ،‬بلکه در دوری باطل‪ ،‬عمر خویش را به هدر میدهد‪.‬‬

‫اسکات رید دانشمند‪:‬‬

‫اگر میخواهید از آشفتگی نجات پیدا کنید‪ ،‬باید یک گام مهم را در زندگی خود بردارید‪ .‬این گام یعنی انتخاب هدف و‬
‫چسبیدن به آن‪ .‬تنها بدین شکل است که زندگیتان سامان میگیرد و همه چیز برایتان تغییر میکند‪.‬‬

‫دوست خوبم‪ ،‬زندگی یک سفر است‪ .‬سفری در میان خوشیها و لذتها و البته سختیها و مشکالت که پختگی و آزموده‬
‫شدن انسان را در پی دارد‪ .‬در این میان کسانی که هدفی برای سفر خود تعیین نکردهاند یا دچار سردرگمی و آشفتگی‬
‫میشوند و تمام داراییها و داشتههای خود را به هدر میدهند و یا دچار روزمرهگی شده و مسیر کوتاه بیثمری را به‬
‫صورت مداوم طی و تکرار میکنند‪ ،‬بیآنکه رهاورد خاصی برای خود رقم بزنند و هدیه ارزندهای به خود و جامعه بشری‬
‫عرضه کنند‪.‬‬

‫جالب است بدانی که در برخی کشورهای غربی گردشهای تفریحی گرانقیمتی مد شده به نام «سفر به ناکجا»‪ .‬در این‬
‫شیوه از گردشهای تفریحی‪ ،‬وقتی کشتی اسلکه را ترک میکند به جای آنکه به جزیرهای یا مکان مشخصی برود‪ ،‬چند‬
‫روزی در بین دریا سرگردان به حرکت خود ادامه میدهد و پس از چند روز به همان اسلکهی قبلی باز میگردد‪ .‬مسافران‬
‫کشتی نیز در این چند روز غذاهای گرانقیمت میخورند‪ ،‬روی عرشه استراحت میکنند و به سختی تالش میکنند خود‬
‫را اینگونه مجاب نمایند که دارند از یک تفریح الکچری و گرانقیمت لذت میبرند‪ .‬در حالی که هرگز یکی از آنها‪ ،‬حتی‬
‫اندکی از لذتی که یک کوهنورد تجربه میکند‪ ،‬تجربه نخواهد کرد‪ .‬کوهنوردی که فتح یک قله را به عنوان هدف خود‬
‫قرار داده و اگرچه سختیهای زیادی را متحمل میشود‪ ،‬اما در نهایت‪ ،‬وقتی بر قلهی کوه قرار گرفت و اجازه داد که بادی‬
‫خنک صورتش را نوازش کند‪ ،‬به تالش و دستاورد بزرگش افتخار خواهد کرد‪.‬‬
 ‫والت دیزنی‪ ،‬تهیهکننده و فیلمساز برجستهی آمریکایی‪:‬‬

‫من به هرکسی که میبینیم میگویم که بزرگترین کاری که باید انجام دهد این است که هرچه زودتر هدفهای مشخص‬
‫و معناداری را برای خود تعیین کند و تمام انرژی و استعداد خود را برای رسیدن به آن اختصاص دهد‪ .‬گاهی از من‬
‫میپرسند که آیا راز دیگری وجود دارد که موفقیت ما را تضمین کند؟ در پاسخ میگویم که معموالً هر کسی که هدفهای‬
‫درستی انتخاب کرده‪ ،‬با تالش به نتیجهی مد نظر خود میرسد و حتی گاه به چیزهای ارزشمندتر از آنکه در ابتدا تصور‬
‫میکرد‪ ،‬دست مییابد‪ .‬اما واقعیت آن است که نتیجه خیلی مهم نیست‪ .‬داشتن هدف و تالش کردن برای دستیابی به آن‪،‬‬
‫بهترین روش برای لذتبردن از زندگی‪ ،‬داشتن احساس زندهبودن و افتخار است‪.‬‬

‫زندگی اغلب انسانها بسیار شبیه سفرهای بیمقصدی است که پیشتر به آن اشاره کردم‪ .‬آنها در سفرند اما هیچ مقصد و‬
‫نقشهای ندارند و وقت خود را صرف مشارکت در فعالیتهایی میکنند که برای خود آنها و دیگران سود و فایدهی چندانی‬
‫ندارد‪ .‬آنها در این سفر دور خود میچرخند و در نهایت وقتی سفرشان به پایان میرسد چیز چشمگیر بهتری نسبت به آغاز‬
‫سفر کسب نکردهاند‪.‬‬

‫سفر به ناکجا ممکن است برای چند روز تعطیالت خوب و کمی شادیآور باشد و ذهن را از درگیریهای کارهای روزانه‬
‫خالی کند اما شیوهای نیست که بتوان با آن زندگی کرد‪ .‬این شیوه در نهایت احساس پوچی‪ ،‬بیثمری و سردرگمی را به‬
‫دنبال خواهد داشت و در درازمدت لذت و شادی را از زندگی انسان حذف کند‪.‬‬

‫لوهولتز‪ ،‬مربی برجستهی فوتبال آمریکایی‪:‬‬

‫اگر هر روز با کراهت و سختی از خواب بیدار میشوید و انگیزهی چندانی برای خارج شدن از رختخواب ندارید‪ ،‬یعنی هدف‬
‫مشخص و ارزشمندی ندارید‪ .‬بخش مهمی از سعادت و لذت‪ ،‬حاصل پیشرفتی است که در مسیر دستیابی به هدفت تجربه‬
‫میکنی‪ .‬اما وقتی هدفی نداری‪ ،‬اصالً پیشرفت معنایی ندارد‪.‬‬

‫انسانهای هدفمند‪ ،‬مسافران راههای طوالنی و پر مخاطره هستند‪ .‬آنها مسیر طوالنیتری را نسبت به انسانهای معمولی‬
‫میپیمایند‪ ،‬از تجربه موفقیتهای مختلف و جدید سیراب میشوند و هر روز تبدیل به انسانی آزمودهتر و قویتر نسبت به‬
‫گذشته میشوند‪ ،‬انسانی که در پایان سفر زندگی رهاوردهای بسیاری برای خود و دیگران فراهم آورده است‪.‬‬

‫اما آیا تاکنون از خود پرسیدهای که چرا بیهدفی و سردرگمی تا این حد در بین انسانها شایع است؟‬

‫پیمان ارجمند‪ ،‬از شاگردانم‪:‬‬

‫درس بزرگی که من در زندگی یاد گرفتم این بود که وقتی هدف ارزشمندی در زندگی نداری‪ ،‬بارها ممکن است اتفاقات‬
‫ریز و درشت‪ ،‬تو را دچار سرگردانی کند‪ .‬وقتی دبیرستان بودم‪ ،‬داییام به عنوان تکنسین‪ ،‬ساخت و تنظیم تابلو بوردهای‬
‫آسانسور را انجام میداد‪ .‬من اگرچه به شدت دانشآموزان درسخوان و ممتازی بودم‪ ،‬تابستانها با او کار میکردم‪ .‬به‬
‫شدت به کار داییام عالقهمند شده بودم و استعداد نسبتاً خوبی هم در این حوزه از خویش بروز میدادم‪ .‬حتی در آن زمان‬
‫تصور میکردم که باید در دانشگاه در رشتهی مرتبطی درس بخوانم‪ .‬اما سال ‪ ،92‬به خاطر یک اتفاق‪ ،‬انگشت اشارهی‬
‫دست چپم از استخوان قطع شد‪ .‬همین اتفاق هم یک شوک بزرگ برای من بود و هم به سادگی عالقهام به کار آسانسور‬
‫را از بین برد‪ .‬در آن زمان‪ ،‬ناچار تنها راه پیش روی خود را این میدیدم که خوب درس بخوانم به دانشگاه بروم‪ .‬اما هنوز‬
‫هیچ هدف مشخصی نداشتم‪.‬‬

‫سال ‪ 96‬در کنکور شرکت کردم‪ .‬رتبهام ‪ 1500‬شد‪ .‬اما به دانشگاه نرفتم‪ .‬چرا؟ چون تحت تاثیر گفتههای دیگران به این‬
‫نتیجه رسیده بودم که پزشکی رشتهی بسیار خوبی است‪ .‬سال بعد به جای کنکور ریاضی‪ ،‬در کنکور تجربی شرکت کردم‪.‬‬
‫این بار رتبهام سه هزار شد‪ .‬نمیتوانستم در هیچ دانشگاه دولتی‪ ،‬در رشتهی پزشکی تحصیل کنم‪ .‬سال ‪ 98‬برای سومین‬
‫بار در کنکور شرکت کردم‪ .‬این بار رتبهی ‪ 300‬را کسب کردم‪ .‬اما پیش از اینکه بتوانم در دانشگاه ثبت نام کنم‪ ،‬خواهر‬
‫کوچکترم که متولد ‪ 1380‬بود‪ ،‬به خاطر انحراف بینی و عدم امکان تنفس صحیح‪ ،‬تحت عمل جراحی بینی قرار گرفت‪.‬‬
‫عمل به خوبی انجام شد‪ .‬اما در اتاق ریکاوری و به خاطر سهلانگاری یک پرستار‪ ،‬خواهرم دچار خونریزی بینی شد‪ .‬پرستار‬
‫متوجه این ماجرا نشد و خواهرم به کما رفت‪ .‬دو ساعت برای احیای او تالش کردند‪ ،‬اما نتیجهبخش نبود‪ .‬خواهرم برای‬
‫مدت ‪ 190‬روز‪ ،‬در کما بود و در این ایام‪ ،‬زندگی خانوادگی ما رسماً نابود شد‪ .‬همگی سختیهای زیادی را متحمل میشدیم‪.‬‬

‫در این بین‪ ،‬من به خاطر شرایط سنی‪ ،‬تحت فشارهای مضاعفی هم قرار میگرفتم‪ .‬از جمله عوامل بیمارستان گهگاه به‬
‫سراغ من میامدند و میگفتند که شانس زنده ماندن خواهرم تقریباً صفر است‪ .‬اما من به خاطر شرایط روحی خانوادهام‬
‫قادر به بازگوکردن این نکات برای آنها نبودم‪ .‬حتی گهگاه تیمهایی برای دریافت اعضای بدن خواهرم و اهدای آن به‬
‫افراد نیازمند به من مراجعه میکردند و این کابوسی بود که گویی هیچ وقت تمامی نداشت‪.‬‬

‫خواهرم در نهایت فوت کرد و من که تازه در دانشگاه ثبت نام کرده بودم‪ ،‬آنقدر شرایط بدی را تجربه میکردم که مجبور‬
‫به ترک تحصیل شدم‪ .‬هیچ از خانوادهی ما باقی نماند‪ .‬مادرم رسماً نابود شد و خود من بارها و بارها به خودکشی فکر‬
‫کردم‪ .‬ما صفر مطلق شده بودیم‪ .‬هم از نظر مالی و هم از لحاظهای دیگر‪ .‬و چیزی که بیشتر از همه مرا در گرداب‬
‫سرگردانی عذابآوری غرق میکرد این بود که هیچ مقصود و چشمانداز و هدفی در زندگی نداشتم‪ .‬در نهایت‪ ،‬وقتی از‬
‫دانشگاه انصراف دادم‪ ،‬تنها راه ممکنی که پیش روی خود میدیدم این بود که به سربازی بروم‪.‬‬

‫هدف کارآمد زندگی چگونه است‬

‫گفتم که اغلب انسانها فاقد هدف هستند و کشتی خود را در دریای زندگی به دست تندبادها و طوفانها سپردهاند‪ .‬آنها‬
‫تسلیم تقدیر و سرنوشت هستند و اجازه می دهند زندگی به هر سویی که تمایل دارد آنها را با خود ببرد‪ .‬غافل از اینکه‬
‫خداوند متعال انسان را موجودی مختار آفریده و به او قدرت تصمیمگیری اعطا کرده است‪.‬‬

‫اینکه چرا انسان مخیر و صاحب اراده‪ ،‬تسلیم یک روال عادی و کسالتبار در زندگی میشود و یا اهداف کوتاهمدت و نه‬
‫چندان ارزشمندی مختلفی را گاه به گاه برای خود انتخاب میکند‪ ،‬دو دلیل عمده دارد‪ .‬دلیل اول عدم شناخت خود است‪.‬‬
‫کسی که خود را نمیشناسد‪ ،‬کسی که نمیداند چه تمایالتی دارد و از خود و زندگی چه میخواهد قطعاً نمیتواند هدف‬
‫مناسبی نیز برای زندگی خویش انتخاب کرده و با حرکت در مسیر دستیابی به آن زندگی خود را معنادار و با نشاط کند‪.‬‬
‫بعداً در این زمینه با تو سخن خواهم گفت‪.‬‬

‫دلیل دوم به فقدان آگاهی مردم از هدف و هدفمندی باز میگردد‪ .‬اگر از اغلب افراد بپرسید که آیا هدفی در زندگی دارند‬
‫قطعاً جواب مثبت میدهند‪ .‬اتفاقاً دروغ هم نمیگویند‪ .‬اما اگر مصرانه از آنها بخواهید اهداف خود را برای شما مشخص‬
‫کنند‪ ،‬متوجه میشوید که در واقع آنها معنای هدف زندگی و هدفمندی را درست متوجه نشدهاند‪.‬‬

‫جف بزوس‪ ،‬بنیانگذار کمپانی آمازون‪:‬‬

‫پیش از اینکه شرکتم را راهاندازی کنم و دریابم که از زندگی چه میخواهم هر روز به چیزهای بیهودهای میچسبیدم تا‬
‫زندگیام را با اتکا به آنها معنادار کنم‪ .‬این رازی است که امروز با همگان در میان میگذارم‪ .‬اگر اهداف مشخص و‬
‫ارزشمندی نداشته باشید‪ ،‬باید به چیزهای روزمره‪ ،‬معمولی و نه چندان هیجانانگیز زندگی بچسبید‪.‬‬

‫پاسخهایی که مردم در جواب سوال «هدف شما از زندگی چیست» میدهند‪ ،‬مواردی شبیه این است‪:‬‬

‫ـ میخواهم در رشته خاصی مدرک فوق لیسانس یا دکترا بگیرم‪.‬‬

‫ـ میخواهم یک خانه خوب و بعد از آن یک ویالی خوب بخرم‪.‬‬

‫ـ میخواهم ازدواج کنم و خوشبخت باشم‪.‬‬

‫ـ میخواهم یک کارخانهدار شوم‪.‬‬

‫این به ظاهر هدفها‪ ،‬دارای دو مشکل عمده هستند‪ .‬یک اینکه معنایی به زندگی افراد نمیبخشند‪ .‬دکترا بگیری که بعد‬
‫چه بشود؟ خانه خوب بخری که چه کار کنی؟ بعد از ازدواج سرنوشت زندگیت چه میشود؟ چرا میخواهی یک کارخانهدار‬
‫شوی؟‬

‫در واقع تعیین این موارد به عنوان هدف زندگی‪ ،‬تازه باعث میشود که فرد گهگاه با سواالت مهمتری مواجه شود‪ .‬سواالتی‬
‫که چون پاسخ آنها را نمیداند‪ ،‬در نتیجه انگیزهای هم برای تحقق اهداف تعیین کرده خود پیدا نمیکند‪.‬‬

‫استیو جابز غول عرصهی تکنولوژی‪:‬‬

‫هدف من هرگز این نبود که پولدار شوم یا یکی از بزرگترین کارخانجات عرصه تکنولوژی را راهاندازی کنم‪ .‬بله‪ ،‬این کارها‬
‫را کردم‪ .‬حتی به عنوان هدفهای میانی‪ ،‬برای دستیابی به آنها برنامه ریزی و تالش کردم‪ .‬اما هدف من این بود‬

‫که تکنولوژی را به پدیدهای آسان و قابل استفاده برای همگان تبدیل کنم‪ ،‬حتی افراد بیسواد یا کهنساالن‪ .‬یادم هست‪،‬‬
‫روزی که مهندسان کارخانه را جمع کردم تا تصمیمم را به آنها بگویم‪ ،‬هیچکس نمیدانست چه فکری را در سرم پروراندهام‪.‬‬
‫به آنها گفتم‪ :‬من میخواهم گوشی موبایلی بسازیم که تنها یک دکمه داشته باشد‪.‬‬
‫بدون استثناء تمام مهندسان و مخترعان کمپانیاش به من خندیدند‪ ،‬چه ظاهری و چه در دلشان‪ .‬اما روزی که تلفن‬
‫همراه آیفون به بازار عرضه شد‪ ،‬همگان متوجه شدند که من چه رویای شگرفی را در سرم پرورش دادهام‪ .‬موبایلهای‬
‫سنتی و قدیمی که با دکمههای بسیار کار میکردند‪ ،‬مشکالت زیادی را برای افراد ناتوان و کمتر متخصص ایجاد‬
‫مینمودند‪ .‬اما امروز حتی پیرمردها و پیرزنها و حتی کودکان نیز به راحتی میتوانند از تلفنهای هوشمند استفاده کنند‪.‬‬
‫چرا؟ چون به جای کلی دکمه و مسیرهای پیچ در پیچ‪ ،‬به کاربران اجازه میدهد با دست زدن به برخی تصاویر و آیکونهای‬
‫تصویری که به شدت قابل فهمتر هستند‪ ،‬به راحتی خواستهی خود را اجابت کنند‪.‬‬

‫گوشیهای تلفن همراه هوشمند‪ ،‬دنیای زندگی ما انسانها را متحول ساخت اما همهی این تحوالت شگرف حاصل هدف‬
‫ارزشمندی بود که استیو جابز در سر خود میپروراند‪ .‬اگر او نیز هدفش را پولدار شدن‪ ،‬مدیرعامل شدن یا تبدیل شدن به‬
‫یک سلبریتی گذاشته بود‪ ،‬هرگز این انگیزه را نمییافت که علیرغم تمسخر کارکنان خودش‪ ،‬رویای تولید تلفنهای‬
‫هوشمند را در سر بپروراند‪.‬‬

‫پس یادت باشد‪ ،‬چیزهایی که اغلب مردم به عنوان اهداف خود در زندگی معرفی میکنند در واقع مراحلی از زندگی است‬
‫که اگر در مسیر دستیابی به هدف کالن فرد قرار داشته باشند‪ ،‬دست یافتن به آنها میتواند رضایت و احساس پیروزی را‬
‫به دنبال داشته باشد‪ .‬وگرنه جز سردرگمی و حسرت چیز دیگری را در پی نخواند داشت‪.‬‬

‫اجازه دهید با ذکر یک مثال بحث را روشنتر کنم‪ .‬فرض کنید شخصی به نام پژمان‪ ،‬در دوران جوانی هدف خود را اینگونه‬
‫انتخاب کرده است‪« :‬من میخواهم فرهنگ تغذیه کشورم را بهبود بخشم و به سالمت جامعه کمک کنم‪».‬‬

‫این یک هدف ارزشمند و واالست که زندگی پژمان را معنادار میکند‪ .‬چراکه مشخص میکند او باید رویکردی محققانه‬
‫داشته باشد تا نخست خودش فرهنگ صحیح تغذیه را یاد گیرد‪ ،‬باید روحیه جنگجویانهای داشته باشد تا به نبرد با الگوهای‬
‫غلط تغذیه بپردازد‪ ،‬او فردی بلندپرواز است‪ ،‬چراکه میخواهد آنقدر مطرح شود که بتواند یک جامعه را تحت تاثیر قرار دهد‬
‫و از سوی دیگر او یک فرد انساندوست است چراکه میخواهد به بهبود زندگی مردم کمک کند‪.‬‬

‫حال که پژمان چنین هدفی را برای زندگی خویش تعیین کرده‪ ،‬باید با یک برنامهریزی صحیح‪ ،‬راهی نیز برای دسترسی‬
‫به هدف خود انتخاب کند‪ .‬در این راه او باید مراحل مشخصی را طی کند‪ .‬از جمله‪ :‬باید در رشتهای مرتبط با صنایع غذایی‬
‫تحصیل کند و مدرک دانشگاهی بگیرد‪ ،‬او باید با شخصی ازدواج کند که اهمیت کار او را درک کند و همراه وی در مسیر‬
‫دشوارش باشد‪ ،‬باید یک کارگاه کوچک تولید مواد غذایی سالم راهاندازی کند‪ ،‬کارگاهی که در ادامه باید به یک کارخانه‬
‫بزرگ تبدیل شود‪ .‬باید کارهای رسانهای را یاد بگیرد و نتایج دستاوردهای خود را به صورت مستمر با جامعه در میان‬
‫بگذارد و ‪...‬‬

‫در واقع مدرک گرفتن‪ ،‬تاسیس کارخانه و مواردی از این دست همگی تبدیل به مراحلی از زندگی پژمان در مسیر رسیدن‬
‫به هدف غایی و اصلیش خواهد شد‪ .‬بنابراین ازدواج‪ ،‬گرفتن مدرک‪ ،‬تاسیس یک کارخانه و هر کار مشابه دیگری نه یک‬
‫هدف‪ ،‬بلکه مرحلهای از زندگی است‪ .‬این مراحل تا وقتی که هدف غایی انسان مشخص نباشد‪ ،‬خیلی نتیجه و ثمره خاصی‬
‫برای فرد و جامعه نخواهد داشت‪.‬‬
 ‫مصیب کهت نارون از شاگردانم‪:‬‬

‫بگذارید بخشی از درسی که در زندگی یاد گرفتم را با شما در میان بگذارم و بگویم که چرا حرف استادم‪ ،‬درست است‪.‬‬
‫استادی که تاکید میکند‪ :‬وقتی هدفی نداری‪ ،‬هر تصمیمی که در زندگی میگیری‪ ،‬معموالً در نهایت خودش به یک‬
‫معضل جدید تبدیل میشود‪.‬‬

‫بعد از اینکه در دانشگاه قبول شدم‪ ،‬چون دوست نداشتم دیگر از پدر و مادرم پول بگیرم‪ ،‬به دنبال کار گشتم‪ .‬در همان‬
‫شهر خودمان به عنوان اپراتور در یک پمپ بنزین کار پیدا کردم‪ .‬هم دانشگاه میرفتم و هم خرج خودم را تامین میکردم‪.‬‬
‫پسانداز اندکی هم داشتم‪.‬‬

‫کمی بعد‪ ،‬وقتی احساس کردم که زندگی برایم یکنواخت شده‪ ،‬به جای آنکه هدف درستی برای خودم انتخاب کنم‪ ،‬تصمیم‬
‫به ازدواج گرفتم‪ .‬تقریباً یکسالی از ورودم به دانشگاه گذشته بود که با دختر عمهام که ساکن کرج بود ازدواج کردم‪ .‬قرار‬
‫شد تا بعد از دانشگاه و مشخصشدن شرایط سربازیام‪ ،‬عقد بمانیم‪ .‬پس از پایان دانشگاه‪ ،‬به دلیل اینکه فرزند جانباز بودم‪،‬‬
‫توانستم با قانون ایثارگری‪ ،‬از خدمت معاف شوم‪ .‬جشن ازدواج کوچکی گرفتیم و زندگی مشترکمان را آغاز کردم‪.‬‬

‫بعد از گذشت نه ما از زندگی مشترکمان‪ ،‬تحت فشار همسرم که از خانوادهاش در کرج دور بود و این دوری اذیتش‬
‫میکرد‪ ،‬به تهران مهاجرت کردم‪ .‬اوایل در خانهی پدری دختر عمهام یا همان همسرم زندگی میکردیم‪ .‬من کار نه چندان‬
‫مناسبی هم داشتم‪ .‬اما درگیر یک کالهبرداری شدم و بخشی از سرمایهام را از دست دادم‪ .‬در ادامه برای کار به آزمایشگاه‬
‫عمومی خانمم رفتم و بعد از یک دورهی کارآموزی کوتاه‪ ،‬کارم را آغاز کردم‪.‬‬

‫به سختی بدهیام بابت آن کالهبرداری را دادم و به خانهی جدیدی نقل مکان کردیم‪ .‬خیلی زود مشکالتم با همسر سابقم‬
‫آغاز شد‪ .‬اتفاقات تلخ زیادی پیش آمد که مقصر بخشی از آنها من بودم و مقصر بخشی از آنها‪ ،‬دختر عمهام‪ .‬زندگیام‬
‫تبدیل به جنگ و جدل شده بود‪ .‬نه او مرا به درستی درک میکرد و نه من شرایط او را میفهمیدم‪ .‬به همین خاطر به‬
‫سرعت دچار افسردگی شدم‪ .‬حتی وقتی مشاجراتمان باال میگرفت‪ ،‬خود را در مرز خودکشی میدیدم‪ .‬از زندگی خسته‬
‫شده بودم اما هنوز اتفاقات بد دیگری نیز قرار بود برایم رخ دهد‪ .‬یک روز هنگام کار در خانه‪ ،‬به زمین خوردم و پای راستم‬
‫به شدت آسیب دید‪.‬‬

‫به زمین و آسمان لعنت میفرستادم و تقدیر را بابت شرایط ناگوارم سرزنش میکردم‪ .‬غافل از اینکه خودم عامل اصلی‬
‫گرفتارشدن در این شرایط ناگوار بودم‪ .‬منی که هنوز راه درستی برای زندگی خویش نیافته بودم‪ .‬اما میدانید نکتهی جالب‬
‫چیست؟ همین سنگها به من کمک کرد تا قدر شانسهایی مثل آشنایی با استاد را بیشتر بدانم‪ .‬اما تا پیش از آن تمام‬
‫ذهنم درگیر مشکالت بود و از آنها به شدت زجر میکشد‪.‬‬

‫شرایط ناگوار خانوادگی به کنار‪ ،‬مشکل آسیبدیدگی به کنار‪ ،‬مشکل دیسک کمر هم به مشکالتم اضافه شد‪ .‬وقتی برای‬
‫درمان به پزشک مراجعه کردم‪ ،‬فهمیدم که سه تا از دیسکهای مهرههای کمرم به صورت کامل پاره شده و دو تای آنها‬
‫نیز بیرون زده است‪ .‬دیماه ‪ 1398‬عمل کردم‪ .‬اتفاقاً روز عمل روز بسیار قشنگی بود و برف زیبایی از آسمان میبارید‪ .‬اما‬
‫برای آنکه بهتر درک کنید‪ ،‬چقدر شرایطم در آن زمان ناگوار بود باید عرض کنم که از بیمارستان به خانهی مادرم رفتم تا‬
‫او پرستاریام را بکند‪ .‬چرا که همسرم اصالً حاضر نبود مرا در آن شرایط بپذیرد‪.‬‬
‫وقتی دوران نقاهتم سپری شد‪ ،‬ابالغیهای به دستم رسید‪ .‬فهمیدم که دختر عمهاش مهریهاش را به اجرا گذاشته است‪.‬‬
‫زندگیام رسماً به بنبست خورده بودم و دیگر راهی برای ادامهدادن به زندگی مشترکمان وجود نداشت‪ .‬من هم تقاضای‬
‫طالق را ثبت کردم و پس از کلی کشمکش که دو سال به طول انجامید از هم جدا شدیم‪ .‬باور کنید‪ ،‬بعضی وقتها که‬
‫به آن سرگردانیها و سرگشتگیها فکر میکنم مو به تنم سیخ میشود‪ .‬فکرش را بکنید‪ ،‬با هزار امید و آرزو با شخصی‬
‫که تصور میکنی دوستش داری ازدواج کنی و بعد از چند سال زندگی مشترک‪ ،‬تو را با آن همه اعتبار و شخصیتی که‬
‫برای خودت قائل هستی‪ ،‬به خاطر چند سکه دستبند بزنند و بازداشت کنند‪ .‬چنین رویدادهایی به شدت برای آدم سخت‬
‫تمام میشود‪ .‬گاهی با خودم فکر میکنم‪ ،‬اگر راه درستی را در زندگی انتخاب کرده بودم و هدف کارآمدی داشتم‪ ،‬حتم ًا‬
‫در مرحلهی مهمی مثل ازدواج هم با کسی عقد زناشویی میبستم که همراه و همیارم در مسیری باشد که در پیش‬
‫گرفتهام‪.‬‬

‫معیارهای تعیین هدف متعالی و ارزشساز برای زندگی‬

‫به یاد داشته باش که هر انسانی به دلیل داشتن تجربیات متفاوت‪ ،‬برخورداری از نگرشها و باورهای متفاوت و البته داشتن‬
‫سالیق‪ ،‬خواستهها‪ ،‬تمایالت و تواناییهای متفاوت‪ ،‬با دیگران تفاوت دارد‪ .‬از این رو یک هدف مشخص وجود ندارد که‬
‫برای همه انسانها مناسب باشد‪ .‬هیچ راهحل و فرمول مشخصی هم برای تعیین هدف وجود ندارد که کسی بتواند با تجویز‬
‫آن‪ ،‬تو را در انتخاب هدف مناسبت یاری کند‪ .‬اما خیلی هم ناراحت نباش‪ .‬چون قصد دارم معیارهایی را در اختیارت قرار‬
‫دهم که با اتکا به آنها به راحتی بتوانی هدف ارزشساز و معناآفرین زندگیات را خلق کنی‪:‬‬

‫معیار اول‪ :‬هدف باید متناسب با تواناییها و خواستههای شما باشد‪:‬‬

‫هدف مناسب برای تو مانند لباسی است که دقیقاً و جزء به جزء با توجه به اندازه و سایز بدنت دوخته و طراحی شده است‪.‬‬
‫این لباس تنها به تن تو میرود و تنها برازنده خود تو است‪ .‬کس دیگری اگر این لباس را بپوشد یا به تنش تنگ است و‬
‫یا گشاد‪ .‬هیچکس نیست که تمام اجزای بدنش دقیقاً شبیه تو باشد‪.‬‬

‫برای اینکه بتوانی همچون یک خیاط ماهر‪ ،‬چنین هدفی برای خودت بسازی‪ ،‬باید به معنای واقعی کلمه‪ ،‬خودت را بشناسی‪.‬‬
‫باید خواستههای معنادار ذهنیات‪ ،‬توانمندیها و استعدادهایش را مورد شناسایی قرار دهی‪ .‬اگر هدفی که انتخاب میکنی‬
‫مطابق با خواستههای عمیقت نباشد‪ ،‬انگیزهای برای مواجهه با سختیها و جنگیدن با مشکالت را تجربه نخواهی کرد و‬
‫اگر متناسب با توانمندیات نباشد‪ ،‬به واسطهی تجربهکردن شکستهای مستمر‪ ،‬درگیر سرخوردگی یاس خواهی شد‪ .‬هدف‬
‫تو باید متناسب با توان و ظرفیتی باشد که از خود شناخته‪ ،‬باید متکی به عالقه و اشتیاقت باشد و باید روح بلندپروازت را‬
‫سیراب کند‪.‬‬

‫تئودور روزولت‪ ،‬رییس جمهور فقید آمریکا‪:‬‬

‫از همه میخواهم که در تعیین اهداف خود واقعگرا باشند‪ .‬بله‪ ،‬بسیار خوب است که چشم خود را به ستارهها بدوزید‪ .‬اما‬
‫بسیار مهم است که همیشه پایتان روی زمین باشد‪ .‬این بدان معنا است که باید با واقعبینی توانمندیها و ظرفیتهای‬
‫خود را بشناسید و هدفهایی را برای خود تعیین کنید که تطابق خوبی با توانمندیهایتان دارند‪.‬‬
 ‫معیار دوم‪ :‬هدف تو باید پویا باشد‪ ،‬نه ثابت و دستیافتنی‪:‬‬

‫پیشتر تاکید کردم که موفقیت یک نقطه یا جایگاه نیست که بتوانی به آن برسی‪ .‬حتی چیزی نیست که به دست آوری‪.‬‬
‫اگر هدف درستی داشته باشی‪ ،‬همین که در مسیر آن گام بر میداری‪ ،‬موفقیت همراه و همسفرت در زندگی خواهد شد‪.‬‬

‫خود هدف نیز ذاتی پویا و حرکتی دارد‪ .‬اینکه بگویی من میخواهم به فالن نقطه برسم‪ ،‬یعنی آن نقطه مرحلهای از زندگی‬
‫تو است‪ ،‬نه هدف زندگیات‪ .‬هدفی که پژمان برای خود انتخاب کرده بود را به یاد آور‪ .‬او میخواست فرهنگ زندگی مردم‬
‫را بهبود ببخشد‪ .‬این یک هدف مستمر و پویاست‪ .‬بسیاری از بزرگان و افراد موفق همواره به دنبال ایجاد شرایطی بهتر‬
‫برای انسانها در حوزه کاری خود بوده و هستند‪.‬‬

‫نگران نباش‪ .‬پیدا کردن هدف پویا خیلی هم دشوار نیست‪ .‬البته اگر عالقه و توانایی خود را به درستی شناخته باشید‪ .‬با‬
‫ذکر چند مثال تالش میکنیم به شما در این مسیر کمک کنیم‪.‬‬

‫ـ زهره عاشق نویسندگی است و دوست دارد یک روز نویسنده بزرگی شود‪ .‬او استعداد نویسندگی را نیز در خود محک زده‬
‫و آزموده است‪ .‬یک هدف مناسب برای زهره میتواند چیزی شبیه این باشد‪ :‬من میخواهم آگاهی و دانش مردم کشورم‬
‫و جهان را ارتقا بخشم و به آنها کمک کنم با آگاهی بیشتر‪ ،‬زندگی بهتری داشته باشند‪.‬‬

‫ـ سعید عاشق کشاورزی است و پشتکار خوبی هم دارد‪ .‬هدف مناسب برای او میتواند چیزی شبیه این باشد‪ :‬با توجه به‬
‫کمبود مواد غذایی من میخواهم راههایی را پیدا کنم که با افزایش بهرهوری‪ ،‬بتوان از منابع موجود بهتر استفاده و‬
‫محصوالت بیشتری تولید کرد‪.‬‬

‫ـ نگار عاشق نقاشی است و هنر را خیلی دوست دارد‪ .‬او استعداد زیادی نیز دارد‪ .‬هدف مناسب برای او میتواند چیزی‬
‫شبیه این باشد‪ :‬من میخواهم از طریق هنر و نقاشی ارزشها و هنرهای فراموش شده کشورم را به مردم معرفی کنم‪.‬‬

‫توجه کن که هدفهای تعیین شده برای سه مثال ذکر شده صرفاً مثال هستند‪ .‬هرکسی که نقاشی دوست دارد لزوماً نباید‬
‫هدفی که من معرفی کردم را انتخاب کند‪ .‬همانطور که گفتم هرکس باید خودش هدفش خویش را تعیین کند‪ .‬ذکر‬
‫مثالهای ذکر شده صرفاً به دلیل این بود که بتوانم به تو کمک کنم راهکارهای انتخاب هدف مناسب را با توجه به عالقه‬
‫و تواناییات پیدا کنی‪.‬‬

‫تد ترنر‪ ،‬موسس رسانهی سیانان‪:‬‬

‫اگر اهدافی داشته باشید که سرعت و در پی چند سال تالش به آن برسید‪ ،‬با سد بزرگی مواجه خواهید شد و از خود خواهید‬
‫پرسید‪ :‬بعدش چی؟ شما باید اهداف دور از دسترسی برای خود داشته باشید که هر روز برای نزدیکشدن به آن تالش‬
‫کنید‪ .‬اینگونه همیشه چیزی برای زندگی کردن و تالش خواهید داشت‪.‬‬

‫معیار سوم‪ :‬هدفی تعیین کن که به نفع همگان باشد‬

‫هر کسی به واسطه ویژگیها‪ ،‬توانمندیها و ظرفیتهایی که دارد یک موجود منحصر به فرد است و نقش خاصی را در‬
‫زندگی ایفا میکند‪ .‬هیچکس نمیتواند نقشی که تو در زندگی ایفا میکنی دقیقاً و بدون هیچ تفاوتی اجرا کند‪ .‬به یاد داشته‬
‫باش که خداوند از خلقت تک تک ما حکمتی داشته است‪ .‬من اعتقاد دارم که هر یک از ما وظیفه و مسئولیتی در شاکله‬
‫جهان داریم و باید با شناخت هدف مناسب خود‪ ،‬نقش خویش را در بهبود زندگی انسانها و بهبود شرایط جهان ایفا کنیم‪.‬‬

‫رسول اکرم (ص)‪:‬‬

‫آنکس که بر رویش در خیری گشوده شد غنیمت بشمارد و از فرصت استفاده کند زیرا نمیداند چه وقت آن در بر رویش‬
‫بسته میشود‪.‬‬

‫زندگی یک فرصت است‪ .‬فرصتی که نمیدانیم کی از ما گرفته میشود‪ .‬پس بهتر است تا وقت داریم مسئولیت الهی‬
‫خویش را بشناسیم و با انتخاب هدف صحیح زندگی‪ ،‬راه خوبی برای بهبود زندگی دیگران پیدا کنیم‪.‬‬
 ‫معیار چهارم‪ :‬هدفت باید زمینهی شکوفایی ظرفیتهای درونیات را فراهم کند‬

‫هدفی که برای زندگی انتخاب میکنی باید آنقدر بزرگ و سخت باشد که تو برای نزدیک شدن به آن مجبور باشی از‬
‫حداکثر تواناییهای بالقوه خود استفاده کنی‪ .‬هدفی که با زحمت کم به دست آید‪ ،‬قطعاً هدف غایی زندگی نیست‪ .‬در‬
‫نهایت هدف کوتاه مدتی است در مسیر رسیدن به چیزی واالتر و مهمتر‪.‬‬

‫یکی از باورهای نادرستی که بعضاً انسانها درباره زندگی دارند این است که تصور میکنند دیگران زندگی راحتی دارند و‬
‫مشکالت و سختیها فقط گریبان آنها را گرفته است‪ .‬بدین جهت نیز خود را بداقبال و بدشانس میدانند‪.‬‬

‫اگر میخواهی از زندگی لذت ببری‪ ،‬اگر به دنبال سعادتمندی و افتخار هستی و اگر میخواهید احساس ارزشمندی داشته‬
‫باشی‪ ،‬باید باور کنی که زندگی در ذات خود با انواع سختیها و دشواریها همراه است‪ .‬چه پولدار و چه فقیر‪ ،‬چه قدرتمند‬
‫و چه ضعیف‪ ،‬هیچ کس نیست که بتواند به آرامش کامل در زندگی دست یابد‪ .‬کسانی که به دنبال آسانی و آسایش بیوقفه‬
‫هستند‪ ،‬فقط خود را فریب میدهند و به واسطه بدشانس قلمداد کردن خود‪ ،‬از زیر بار مسئولیتهای زندگی میگریزند‪.‬‬

‫زندگی دشوار است‪ ،‬رسیدن به هدف نیز دشوار است‪ .‬در این میان کسانی که هدف درستی برای خود انتخاب کردهاند‪ ،‬از‬
‫تک تک مبارزات زندگی لذت میبرند‪ .‬چراکه میدانند در پس هر تالش و سختی‪ ،‬یک پیروزی غرورآفرین و لذتبخش‬
‫نهفته است‪.‬‬

‫هدف باید سخت و دشوار باشد‪ .‬هدف باید ما را به چالش بکشد‪ ،‬باید ما را وادار کند تا از خالقیت و ابتکار خویش بهره‬
‫بگیریم‪ ،‬باید ما را واد ار کند به دنبال راهکارهای جدید باشیم و باید ما را وادار سازد که از تمام امکانات درونیمان برای‬
‫پیروزی بهره ببریم‪ .‬اگر هدفی که انتخاب کردهاید چنین ویژگی ندارد‪ ،‬مطمئن باشید که یک جای کار میلنگد‪.‬‬

‫سعید رجبی از شاگردانم‪:‬‬

‫در اوم بدبختی‪ ،‬چاقی‪ ،‬فالکت و ناامیدی‪ ،‬ندایی از درونم به سخن در آمد‪ .‬به خودم گفتم‪ :‬سعید اگر میخواهی رشد کنی‪،‬‬
‫باید مرد مبارزه با روزها و شرایط سخت باشی‪ .‬اولین گام تو برای آنکه خودت را بهتر بشناسی این است که وزنت را کاهش‬
‫دهی و به حالت نرمال بازگردی‪ .‬بگذار با این کار اراده و توانمندیات در انجام هر کار سخت و غیر ممکنی را به نمایش‬
‫بگذاری‪ .‬با خودم عهد کردم که طی چهار یا پنج ماه دوباره به وزن نرمال خودم یعنی ‪ 86‬کیلوگرم برگردم‪.‬‬

‫با همین تصمیم‪ ،‬ناگهان روحیهای جنگندهای در من پدیدار شد‪ .‬احساس کردم که از کل دنیا عقب افتادهام و وقت آن‬
‫است که با تمام قدرت برای جبران مافات بدوم‪ .‬احساس میکردم الکی خودم را در مسایل بیهوده غرق کردهام‪ .‬آن دختری‬
‫که زمانی عاشق شدم و خانوادهاش خوشحال بودند‪ .‬خانوادهی خودم زندگیاش را میکرد‪ .‬تمام دوستانم کج دار و مریز‪،‬‬
‫راه خود را میرفتند‪ .‬این فقط من بودم که درگیر افسردگی شده و دنیایی پوچ و بیمعنا را تجربه میکردم‪ .‬به قول استادم‬
‫میدانستم که در آن شرایط تخصص دانشگاهی بیمعنایی که کسب کردهام نیز به دردم نمیخورد‪.‬‬
‫با قدرت ورزش را شروع کردم‪ .‬روزی تا ده یا یازده ساعت ورزش میکردم‪ .‬تنها چیزی که در آن زمان برایم مهم به نظر‬
‫میرسید‪ ،‬این بود که وزن کم کنم‪ .‬همان ماه اول‪ 35 ،‬کیلو و ‪ 700‬گرم از وزنم کم کردم‪ .‬این باعث شد قدرت و توان‬
‫شگرف خودم را درک کنم‪ .‬این به من تلقین کرد که میتوانم‪.‬‬

‫تمرینم را ادامه دادم‪ .‬بعد از ‪ 5‬ماه و حدوداً دوازده روز‪ ،‬به وزن ‪ 82‬کیلوگرم رسیدم‪ ،‬عضلهی خالص‪ .‬یک سعید دیگر متولد‬
‫شده بود‪ .‬سعیدی که دیگر از سختیها و مشکالت هیچ هراسی نداشت و آماده بود که اجازه دهید با کمک شانس و الهام‪،‬‬
‫زندگی هدف بزرگی را پیش رویش قرار دهد‪ .‬هدفی که چالشهای سخت زیادی را قرار بود پیش پایش قرار دهد‪ .‬اما‬
‫دیگر از هیچ چیزی نمیترسید و آماده بود که خود را در هر آزمون بزرگ دیگری محک بزند‪.‬‬

‫بعد از اینکه چند ماهی به کارهای ساده و ابتدایی مشغول شدم و پولی کسب کردم‪ ،‬همان الهام به سراغم آمد‪ .‬در اینستاگرام‬
‫با استاد آشنا شدم و مدتها به صحبتهای انگیزهبخش ایشان گوش دادم‪ .‬راستش را بخواهید خیلیها دورههای آموزشی‬
‫و انگیزشی برگزار میکنند اما مشکل اغلب آنها این است که پس از کمی اگاهی بخشی تو را به حال خودت رها میکنند‪.‬‬
‫اما استاد این کار را نمیکرد‪ .‬او به ما اطمینان میداد که اگر راه خود را بیابیم و آموزشها را به درستی طی کنیم‪ ،‬در هر‬
‫حوزهای از جمله شغلیابی حمایتهای خویش را از ما دریغ نخواهد کرد‪ .‬حتی اگر این شغلیابی منوط به بازاریابی بینالملی‬
‫و خارجی باشد‪.‬‬

‫آن روزها با خودم میگفتم‪ ،‬سعید تو باید یک برنامه نویس شوی‪ .‬اصالً مهم نیست به چه درآمدی میرسی‪ .‬فقط مهم‬
‫این است که یک برنامهنویس حرفهای شوی‪ .‬استارت بزن و منتظر هیچچیزی نباش‪ .‬کارت را که شروع کردی‪ ،‬صد خود‬
‫را بگذار‪ .‬واقعاً هم همین کار را کردم‪ .‬باور کنید اصالً به درآمد و پول فکر نمیکردم‪ .‬چون به گفتهی استاد یک هدف‬
‫میانی بود‪ .‬من هدف بزرگتری برای خودم داشتم‪.‬‬

‫نتایج درخشان هدفمندی‬

‫تنها کسی مزهی شکست را میچشد که دست از تالش بر میدارد و تنها کسی دست از تالش بر میدارد که هدفی‬
‫ارزشمند برای زندگیاش ندارد‪ .‬وقتی هدفی برجسته را برای خود انتخاب میکنی‪ ،‬به ناگاه همه چیز در زندگیات تغییر‬
‫میکند‪ .‬نه اینکه دیگر با مشکلی مواجه نمیشوی‪ ،‬بلکه رهاوردهای درخشان دیگری را به دست میآوری‪.‬‬

‫رهاورد اول‪ :‬هدف تو را از سرگشتگی نجات میدهد‪.‬‬

‫هیچکس نمیتواند ادعا کند که تو بعد از انتخاب هدف صحیح دیگر با مشکلی مواجه نمیشوی‪ .‬اما من به جرات ادعا‬
‫میکنم که با انتخاب هدف صحیح‪ ،‬با مشکالت حاشیهای و بیهودهای که در مسیر زندگیات نیستند‪ ،‬کمتر برخورد میکنید‪.‬‬
‫وقتی هدف داری‪ ،‬در یک جبهه مبارزه میکنی و انرژی و سرمایههای مادی و معنوی خویش را به هدر نمیدهی‪ .‬یک‬
‫آدم هدفمند دیگر اهمیتی به بازخوردها و حرف و حدیثهای دیگران نمیدهد و بیهوده خود را درگیر خزعبالت نمیکند‪.‬‬
‫کسی که هدفی برای خود تعیین کرده‪ ،‬تالش بیجهت تالش نمیکند خود را شبیه چیزی بکند که دیگران دوست دارند‬
‫و خیلی اهمیتی به ناراحتی آنها بابت عدم تحقق خواستههای افراطیشان نمیدهی‪.‬‬

‫جاوید شمس از شاگردانم‪:‬‬

‫در اوج کابوسهایی که گرفتار آن بودم‪ ،‬با استاد مدحج آشنا شدم‪ .‬آن شب در الیو ایشان جرقهی امیدی در ذهنم زده شد‬
‫و چیزهای زیادی را فهمیدم‪ .‬به سرعت کار کردن با او را شروع کردم و مهارتهای زیادی را یاد گرفتم‪ .‬بجز مهارتهای‬
‫کاربردی‪ ،‬استاد اعتماد به نفس عجیبی را به من انتقال داد‪ .‬حاال جایگاه خودم را باالتر از اینها میدانستم و باور داشتم‬
‫که لیاقتهای بسیار زیادی دارم‪.‬‬

‫مسیر زندگی من به کلی تغییر کرد و پس از تکمیل نسبی برخی مهارتهای برنامهنویسی برای کمپانیهای بسیاری‬
‫درخواست کارآموزی فرستادم‪ .‬بین تمام کمپانیهایی که اپالی کرده بودم‪ ،‬مایکروسافت جوابم را داد‪ .‬جهش بعدی زندگیام‬
‫از همین نقطه آغاز شد‪ .‬گفتم خوشبخت شدم‪ .‬حاال وارد مایکروسافت شده بودم‪ .‬اما خیلی زود فهمیدم که این تازه شروع‬
‫داستان است‪.‬‬

‫به صورت موقت تصمیم گرفتم درس و دانشگاه را به تعویق بیندازم تا هم پولی به دست آوردم و هم سر و سامانی در‬
‫حوزه برنامهنویسی برای خودم ایجاد کنم‪ .‬با افراد حرفهای کار میکردم اما از آنها عقب بودم‪ .‬تالش کردم به آنها برسم و‬
‫خودم را ثابت کنم‪ .‬تقریباً شش ماه شبانهروزی کار میکردم تا فقط فردای آن روز بتوانم با همدورهایهایم برابری کنم و‬
‫در یک ترازو قرار گیریم‪.‬‬

‫دوره کارآموزی من در مایکروسافت تمام شد و به صورت رسمی استخدام کمپانی شدم‪ .‬دو سال کار کردم و پولی پس‬
‫انداز کردم‪ .‬در این دو سال که مهارتهایم ارتقا مییافت‪ ،‬به کار ناتمامی که داشتم فکر میکردم‪ .‬باید فارغ التحصیل‬
‫میشدم و در مسیر تحقق رویای بزرگم گام بر میداشتم‪.‬‬

‫هدفم آنقدر بزرگ بود که تصمیم گرفتم کار نکنم و از پساندازم مصرف نمایم تا بتوانم درسم را به اتمام برسانم من هدف‬
‫بزرگی داشتم و برای تحقق آن‪ ،‬باید آن کار ناتمام‪ ،‬تمام میشد‪ .‬به شرکت درخواست استعفا دادم‪ .‬شاید شما هم مثل‬
‫مدیرم تعجب کرده باشید‪ .‬چه کسی ممکن است از کارکردن در شرکت عظیمی مثل مایکروسافت استعفا دهد‪ .‬اما من‬
‫دنبال مدرک و اعتبار الکی نبودم‪ .‬من میخواستم آرزوی خودم را دنبال کنم‪.‬‬

‫مساله را با مدیرم در میان گذاشتم‪ .‬او پیشنهاد جالبی را پیش پایم قرار داد که نتوانستم به آن جواب منفی بدهم‪ .‬گفت‬
‫می توانم مرخصی بدون حقوق بگیرم و درسم را تمام کنم‪ .‬بعد از این کار نیز میتوان به محل کار قبلی خود باز گردم‪.‬‬
‫دوستان‪ ،‬من امروز آرزوی بزرگی دارم و تنها این آرزو است که به زندگیام جهت میدهد‪ .‬اگر بازگشت به مایکروسافت‬
‫در مسیر تحقق آرزویم باشد‪ ،‬این کار را خواهم کرد اما اگر نباشد‪ ،‬آرزویم را فدای اعتبار کارکردن در این شرکت نخواهم‬
‫کرد‪.‬‬

‫مادامی که جهت سفر زندگی خویش را انتخاب نکردهایم‪ ،‬هرگز مطمئن نخواهیم بود که تالشهایمان و هزینههایی که‬
‫برای مقابله با مشکالت پرداخت میکنیم در نهایت به نفع ما و در مسیر رسیدن به خواستههایمان خواهد بود‪ .‬تا وقتی‬
‫جهتی در زندگی انتخاب نکردهایم بسیاری از اعمال ما و اقداماتمان به جای اینکه ما را به جلو هدایت کنند و باعث‬
‫پیشرفتمان شوند‪ ،‬به عکس ما را به عقب هل داده و زمینه پسرفتمان را فراهم میکنند‪.‬‬

‫اگر مسیر حرکت ما به سمت هدف زندگیمان نباشد‪ ،‬آنگاه تمام فرصتهای الزم برای موفقیت را از دست خواهیم داد‪.‬‬
 ‫رهاورد دوم‪ :‬هدفمندی توان و ظرفیتت را گسترش میدهد‬
‫کسی که دارای هدف نیست مدام با خود بر سر تصمیماتی که میگیرد و اقداماتی که انجام میدهد به کشمکش میافتد‪.‬‬
‫او مدام به خود و راهی که در پیش گرفته شک میکند و این تردید انگیزهها و انرژیهای او را به هدر میدهد‪.‬‬

‫انتخاب هدف باعث میشود که درون خود را با روشنی بیشتری ببینیم و بدین ترتیب قدرت بیشتری نیز برای دستیابی به‬
‫چشم انداز مورد نظر خود کسب کنیم‪ .‬به یاد داشته باش که هرچه هدف تو در زندگی بزرگتر باشد‪ ،‬به همان میزان توان‬
‫درونیات نیز ارتقا خواهد یافت‪.‬‬

‫وقتی هدفی داری‪ ،‬هیچکس و هیچچیز مانع تو نخواهد بود‪ .‬تو تصمیم اصلی زندگیات را گرفتهای و این اتخاذ باقی‬
‫تصمیمات مهم زندگی را برای آسان میکند‪ .‬عالوه بر این وقتی افق زندگی خود را ترسیم کردهای‪ ،‬به شکل بهترین‬
‫میتوانی مسایل مختلف زندگیات را اولویتبندی کنی‪.‬‬

‫اسکات کلی‪ ،‬فضانورد آمریکایی‪:‬‬

‫همیشه با خود فکر میکردم که چرا برنامهریزیهایم جواب نمیدهد‪ .‬اما وقتی هدف مشخصی برای زندگیام تعیین کردم‪،‬‬
‫تحول بزرگی در زندگیام رخ داد‪ .‬حاال میتوانستم کارهایم را اولویتبندی کنم و این به من کمک میکرد که بتوانم‬
‫برنامهریزیهای کاربردی و درستی برای خود ایجاد کنم‪.‬‬

‫دوست خوبم‪ ،‬هدف ما را به آینذه امیدوار کرده و به ما در زمان حال قدرت میدهد‪ .‬هدف این امکان را ایجاد میکند که‬
‫با تحلیل کارها و ارزیابی میزان اثرگذاریشان در مسیر دستیابی به چشمانداز آینده‪ ،‬امور خود را الویتبندی کنیم‪ .‬کسی‬
‫که دارای هدف است میداند که چقدر باید برای رشد و موفقیت تالش کند‪ .‬چنین شخصی قادر است که کارهای خود را‬
‫به درستی بسنجد و تعیین کند که هر کاری او را در مسیر رسیدن به هدف یاری میکند یا خیر‪ .‬بدین ترتیب او هیچگاه‬
‫برای امور بیفایدهای که در مسیر دستیابی به اهداف نیستند وقت و هزینه صرف نخواهد کرد‪.‬‬

‫اغلب مردم عکس این کار را میکنند‪ .‬آنها به جای اینکه تمرکزشان بر روی هدفشان باشد و کارهای غیر مهم را کنار‬
‫بگذارند‪ ،‬میخواهند همه کارها را با هم انجام دهند‪ .‬چنین افرادی وقتی با مشکالت و بحرانها مواجه میشوند‪ ،‬چون‬
‫قدرت اولویتبندی ندارند‪ ،‬تصمیمگیری برایشان بسیار سخت میشود‪ .‬به قول بزرگی‪ ،‬کسی که میخواهد تمام کارها را‬
‫انجام دهد‪ ،‬در نهایت هیچ کاری نمیکند‪ .‬اما کسی که میداند چه کاری را باید انجام دهد‪ ،‬میتواند آن را به بهترین شکل‬
‫ممکن انجام دهد‪.‬‬

‫انجام دادن کارهای مختلف با هم مثل آکروباتی است که چند بشقاب را روی چند میله به چرخش در آورده و تالش‬
‫میکند تعادل آنها را حفظ کند‪ .‬این آکروبات برای جلوگیری از سقوط بشقابها مدام مجبور است وقتی را برای هر یک از‬
‫بشقابها بگذارد و آن را به گردش در آورد‪ .‬وقتی یک بار این کار را انجام داد‪ ،‬مجبور است دوباره از نو شروع کند و هر‬
‫یک از بشقابها را دوباره به چرخش در آورد‪.‬‬
‫فردی که هدف ندارد و اولویتبندی نمیکند نیز به همین گونه عمل میکند‪ .‬او مدام بین کارهای مختلف در چرخش‬
‫است بی آنکه بتواند یک کار را به درستی به سرانجام برساند‪ .‬اما اگر هدف داشته باشی دیگر با چنین مشکالتی مواجه‬
‫نخواهید شد و مثل جاوید شمس‪ ،‬به راحتی میتوانی توان خود را صرف کارهایی بکنی که واقعاً برایت مهم هستند و تو‬
‫را به هدفت نزدیکتر میکنند‪.‬‬

‫رهاورد سوم‪ :‬هدف زندگیات را معنادار و کارهایت را ارزشمند میسازد‬

‫هدف تمام کارهایی که انجام میدهیم را در یک چشمانداز مشخص قرار میدهد‪ .‬حتی کارهایی که مورد عالقه ما نیستند‬
‫یا کارهایی که در شروع خیلی مهم به نظر نمیرسند‪ ،‬وقتی بدانیم سرانجام ما را به هدفمان میرسانند‪ ،‬ارزشمند میشوند‪.‬‬
‫در این صورت هر یک از اقدامات و تصمیمات ما مانند تکهای از پازل است که در نهایت یک تصویر ثابت و ارزشمند را‬
‫خلق میکند‪.‬‬

‫انسانی که دارای هدف است‪ ،‬حتی وقتی استراحت میکند و به تفریح میپردازد‪ ،‬این کار خود را ارزشمند تلقی میکند‪.‬‬
‫چراکه میداند این فراغت و تفریح با بازسازی انرژی و رفع خستگی‪ ،‬او را برای کار و تالش بیشتر آماده میسازد‪.‬‬

‫کیتی لدکی شناگر آمریکایی و قهرمان المپیک‪:‬‬

‫راهی که خودم در زندگی دنبال کردم را به هرکسی که میبینم توصیه میکنم‪ .‬به همه میگویم‪ ،‬اهداف بزرگی را برای‬
‫خود تعیین کنید‪ .‬اهدافی که حتی در نگاه اول شاید کمی غیرممکن به نظر برسند‪ .‬اما همین که هر روز برای نزدیکشدن‬
‫به آنها و تحققشان تالش میکنید‪ ،‬بدین معنا است که هر روز زندگیتان ارزشمند و معنادار میشود‪ .‬حاال شما یک فرد‬
‫شایسته هستید‬

‫حال اجازه دهید در اینجا یک سوال مهم را از تو بپرسم‪ .‬به نظرت وقتی هدفمندی باعث ارزشمند شدن تمام کارهایت‬
‫میشود‪ ،‬آیا از این پس به عنوان یک فرد هدفمند احساس رضایت و خشنودی بیشتری از خود و عملکردت نخواهی‬
‫داشت؟ آیا دیگر ممکن است مثل گذشته دست به سرزنشهای مخرب خویش بزنی و دچار خودکوچکبینی بشوی؟‬

‫دوست خوبم‪ ،‬هدف خودت را بیاب تا دیگر مثل تماشاچیان‪ ،‬در کنار گود ننشینی و حسرت نقش آفرینی و هنرنمایی دیگران‬
‫نخوری‪ .‬یادت باشد که هدف به زندگیات معنا میدهد و حتی آیندهات را برایت قابل پیشبینی میکند‪ .‬چراکه دیگر قرار‬
‫نیست درگیر طوفانهای زندگی شوی و اجازه دهی که دیگران یا دست تقدیر برای تو تصمیمگیری کنند‪.‬‬

‫البته یادت باشد‪ ،‬هیچکس ادعا نمیکند که افراد هدفمند حتماً به موفقیت میرسند و پیروز میشوند اما مطمئن باش که‬
‫هدفمندی احتمال موفقیت را به شدت افزایش میدهد‪ .‬برای خود هدفی تعیین و مطابق آن عمل کن‪ .‬این کار را با وجود‬
‫همه مشکالت و موانع انجام بده‪ .‬تاریخ پر است از زنان و مردانی که با بدبختیهای عدیدهای روبرو بودهاند اما علیرغم‬
‫همه مشکالت به موفقیت رسیدهاند‪ .‬شاید بهترین مثال برای این بحث «دموستنس‪ ،»4‬خطیب بزرگ یونانی باشد‪ .‬فردی‬
‫که از لکنت زبان رنج میبرد و وقتی در جمع سخنرانی کرد با تمسخر شدید مردم مواجه شد‪ .‬میگویند او مدتها کنار‬

‫‪ 4‬دموستنس (‪ )Demosthenes‬دولتمردی برجسته و خطیبی بزرگ در یونان باستان است که در چهار سده قبل از میالد میزیست‪.‬‬
‫دریا شن در دهان میریخت و در کنار ساحل با صدای بلند سخنرانی کردن را تمرین میکرد‪ .‬در نهایت نیز نه تنها تسلیم‬
‫نشد‪ ،‬بلکه توانست نامش را به عنوان خطیبی برجسته در تاریخ دنیا ثبت کند‪.‬‬

‫این گوی و این میدان‪ ،‬این تو هستی که باید تصمیم بگیری میخواهی در حاشیه دنیا زندگی کنی و غرق در حسرت و‬
‫اندوه و سرگشتگی باشی یا برای خود وقت بگذاری‪ ،‬هدفت را انتخاب کنی و وارد گود شوی‪.‬‬
 ‫فصل‪ :3‬رشد ذهنی‬
‫اگر میخواهی فرد برجستهای باشی‪ ،‬از دغدغههای معمول و کوچک زندگی مثل پول در آوردن عبور کنی و در مسیر‬
‫پیشرفت و پیشتازی قرار گیری‪ ،‬باید رشد کنی‪ .‬اما نکتهی مهمی که باید به آن توجه کنی این است که رشد همهجانبه در‬
‫زندگی از رشد ذهنی شروع میشود‪.‬‬

‫فردریش نیچه‪ ،‬فیلسوف برجستهی آلمانی‪:‬‬

‫طبیعت بهترین آموزگار برای هر یک از ماست و ما با اندیشیدن به آنچه در طبیعت رخ میدهد‪ ،‬میتوانیم درسهای‬
‫درستی برای تحول در زندگی کسب کنیم‪ .‬از جمله‪ ،‬همانطور که اگر یک مار پوست اندازی نکند‪ ،‬محکوم به مرگ است‬
‫و امکان رشد را از دست خواهد داد‪ ،‬ذهنی هم که نتواند عقاید خود را تغییر دهد محکوم به فناست‪ .‬رشد آیندهی شما در‬
‫گرو این است که ذهن خود را مدام دچار پوستاندازی کنید و هر روز از نظر باور‪ ،‬فکر و اندیشه به چیز جدیدی تبدیل‬
‫شوید‪.‬‬

‫در دنیای حیوانات‪ ،‬عامل اصلی موفقیت و برتری قدرت فیزیکی است‪ .‬البته جانوران مختلف به میزان متفاوتی از هوش‬
‫نیز بهرهمند هستند اما آنچه هرم قدرت را در دنیای آنان رقم میزند‪ ،‬تواناییهای جسمی است‪ .‬به دیگر سخن نظام‬
‫اجتماعی در زندگی حیوانات بر محور قدرت جسمانی شکل گرفته و بدین واسطه با دو معضل مهم مواجه است‪ .‬یک آنکه‬
‫قدرت جسمی به سرعت مضمحل میشود‪ .‬از این رو کسب موفقیت در دنیای حیوانات مقطعی و کوتاه مدت است‪ .‬شیر‬
‫نری که پس از جنگ با رقبا‪ ،‬رهبری گله خویش را برعهده میگیرد‪ ،‬پس از مدتی به واسطه از دست دادن توان جسمانی‬
‫خود‪ ،‬از شیر نر دیگری شکست میخورد و تمام آنچه به دست آورده را دست میدهد‪.‬‬

‫دوم اینکه قدرت جسمانی محدود است‪ .‬از این رو نظام اجتماعی شکل گرفته بر اساس آن‪ ،‬نظامی شکننده و ضعیف است‪.‬‬
‫برای همین است که کولونیهای حیوانی به شدت به شرایط محیطی خود وابسته هستند و یک خشکسالی یا آتش سوزی‬
‫میتواند بنیان اجتماعی آنها را نابود کند‪.‬‬

‫اما ما انسانها در مسیر تکامل‪ ،‬به جای پیشرفت دادن تواناییهای جسمانی‪ ،‬هوش و تفکر خود را رشد دادهایم و نظام‬
‫اجتماعی خویش را بر اساس خرد‪ ،‬فکر و دانش بنا نهادهایم‪ .‬در واقع اگر به تواناییهای فیزیکی بود‪ ،‬شاید به دالیل‬
‫ضعفهای عمده جسمانی‪ ،‬ما انسانها خیلی زود منقرض میشدیم‪ .‬اما از زمانی که یاد گرفتیم با ساخت ابزار قدرت خویش‬
‫را ارتقا بخشیم و با خلق هنر توانستیم شکل و شیوه جدیدی از کولونی اجتماعی را بسازیم‪ ،‬در مسیر پیشتازی قرار گرفتیم‪.‬‬
‫البته باید بدانیم که همین نظام قدرتمند در راستای تحقق اهداف خود‪ ،‬بسیاری از انسانها را نیز قربانی میکند‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون‪:‬‬

‫تمام دوران مدرسه‪ ،‬تحت تاثیر آنچه خانواده‪ ،‬مدرسه و جامعه من القا کرده بود‪ ،‬ذهنم روی درسخواندن‪ ،‬کسب نمرات‬
‫خوب و قبولی در کنکور متمرکز شده بود‪ .‬گویی هیچ راه و هیچ راه دیگری برای موفقیت در زندگی نبود‪ .‬البته در این‬
‫دوران‪ ،‬جرقههای عالقهام به کامپیوتر زده شد‪.‬‬
‫نزدیک خانهمان یک گیم نت بود که بیشتر اوقات به آنجا میرفتم تا با کامپیوتر بازی کنم‪ .‬البته آن زمان حتی درک‬
‫نمیکردم که کامپیوتر چیزی بسیار فراتر از بازی و سرگرمی است و من میتوانم از این مسیر که به شدت عالقه و‬
‫کنجکاویام را برانگیخته برای رشد و پیشرفت استفاده کنم‪.‬‬

‫در واقع همچنان بر اساس همان چیزهایی که جامعه به من القا کرده بود‪ ،‬خلبان شدن یا فوتبالیست شدن را رویای اصلی‬
‫خود میدانستم‪ .‬البته استعداد خوبی همدر فوتبال داشتمام چون واقعاً به این حوزهها عالقهمند نبودم هرگز نتوانستم پشتکار‬
‫و تالش الزم را از خود نشان دهم‪ ،‬نه در حوزهی درس و نه در حوزهی ورزش‪ .‬به خودم که آمدم متوجه شدم که به شدت‬
‫نزدیک به زمان کنکور شدهام‪ .‬اینجا بود که استرسی شدید و غیر قابل کنترل بر ذهنم غلبه کرد‪ .‬همین استرس نیز نه‬
‫گذاشت به درستی درس بخوانم و نه اجازه داد که به درستی بتوانم آزمون کنکور را انجام دهم‪.‬‬

‫رتبهام ‪ 5‬رقمی شد و با تحقیر و فشار شدیدی از سوی دوست و آشنا مواجه شدم‪ .‬اما جالب اینجا بود که آنقدر سردرگم و‬
‫بیهدف بودم که صرفاً برای فرار از سربازی وارد در دانشگاه پیام نور مشغول خواندن رشتهی مهندسی آب و خاک شدم‪.‬‬
‫تازه فهمیدم که زندگی چقدر مرا فریب داده و شناخت خودم‪ ،‬خواستهها و تالش برای دستیابی به آنها چقدر سخت است‪.‬‬

‫ما انسان هستیم و به واسطه نظام زندگی خویش‪ ،‬برتری و موفقیت را باید در قدرت تفکر و اندیشه خویش جستجو کنیم‪.‬‬
‫قدرتی که نه محدود است و نه زایل شدنی‪ .‬ما با استعانت از همین قدرت بیکران‪ ،‬بسیاری از ناممکنها را ممکن ساختیم‬
‫و مرزهای توانمندی را جابجا کردیم و در این میان به شدت میدون کسانی هستیم که نظامهای سفت و سخت اجتماعی‬
‫را شکستند و قادر به نورآوری شدند‪.‬‬

‫بله‪ ،‬عزیزانم‪ ،‬امروز با دستاوردهای علمی و تکنولوژیک بشر‪ ،‬سفر به ماه و سیارات مختلف نه تنها یک رویا نیست‪ ،‬بلکه‬
‫تقریباً همه روزه خبر جدیدی از زندگی انسانها در فضا و سفر به نقاط مختلف کهشکشان شنیده میشود‪ .‬اما جالب است‬
‫بدانید که در نیمه قرن بیستم‪ ،‬سفر به ماه از نظر اغلب مردم تنها یک رویای ماجراجویانه و تخیلی به نظر میرسید‪.‬‬

‫جان اف کندی‪ ،‬رییس جمهور فقید آمریکا‪:‬‬

‫در بین سالهای ‪ 1950‬تا ‪ ،1960‬امریکا و شوروری در حال رقابت در زمینه فضانوری بودند‪ .‬شوروری گوی رقابت را از‬
‫ما ربود و اولین سفینه فضایی را با نام «اسپوتنیک» به فضا فرستاد‪ .‬خیلی زود اسپوتنیک‪ 2‬همراه با یک سگ به نام‬
‫«الیکا» به فضا رفت‪.‬‬

‫در آن زمان‪ ،‬من به عنوان رییس جمهور کشورم‪ ،‬در فضایی ناامید کننده در کنگره ایاالت متحده حاضر و مدعی شدم که‬
‫هر طور شده تا پایان دهه شصت‪ ،‬اولین انسان را به ماه خواهیم فرستاد‪ .‬وقتی این ادعا مطرح شد حتی بسیاری از‬
‫کارشناسان فضایی نیز این حرف را یک آرزوی ناممکن میدانستند چراکه بزرگترین معضل‪ ،‬بازگشت سفیه فضایی به جو‬
‫زمین و نشستن امن بر روی آن بود و خیلیها اعتقاد داشتند تکنولوژی مورد نیاز برای این کار‪ ،‬مستلزم انجام یک سری‬
‫کارهای غیر ممکن است‪.‬‬
‫اما من نه تنها این ادعا را مطرح و پیگیری کردم‪ ،‬بلکه برای آن مهلت زمانی نیز مشخص ساختم‪ .‬من برای قدرت ذهن‬
‫بشر محدودیتی قائل نبودم‪ .‬به همین واسطه‪ ،‬با همه تردیدها‪ ،‬در ‪ 16‬جوالی ‪ ،1969‬سفینه آپولو‪ 11‬سفر ‪ 244.930‬مایلی‬
‫به ماه را آغاز کرد و چهار روز بعد‪« ،‬نیل آرمسترانگ» و «ادوین آلدرین»‪ ،‬پا بر روی ماه گذاشتند‪ .‬میلیونها نفر به صورت‬
‫زنده از تلویزیون شاهد اولین قدم آرمسترانگ بر روی ماه و جمله معروف او بودند‪« :‬این کوچکترین قدم انسان و بزرگترین‬
‫جهش بشریت است»‪.‬‬

‫مثال سفر به ماه بیانگر یک نکته مهم است‪ :‬وقتی نگرش ما از تواناییهایمان فراتر رود‪ ،‬حتی غیرممکنها نیز ممکن‬
‫خواهد شد‪ .‬این راز مهمی است که تو باید در زندگی درک کنی‪ .‬تاریخ زندگی بشر پر از این مثالهاست‪ .‬مثالهایی از‬
‫قدرت بیکران ذهن که میتواند هر دیوار محدود کنندهای را در هم بشکند و هر ناممکنی را میسر سازد‪ .‬اما به یاد داشته‬
‫باش که همه این پیشرفتهای خارق العاده و چشمگیر و همه این دستاوردهای ارزنده که زندگی انسانها را به شکل‬
‫محسوسی بهبود داده‪ ،‬حاصل تالشها‪ ،‬خالقیتها و زحمات انسانهای بزرگی است که از تفکر و نگرش بزرگ بهرهمند‬
‫بودند‪ ،‬نه انسانهایی که در الک محافظهگری و ترس فرو رفته و مدام بر طبل «نمیشود‪ ،‬غیر ممکن است» میکوبند‪.‬‬
‫نه انسانهایی که مشکالت کوچک زندگی را آنقدر برای خود بزرگ کردهاند که قادر به دیدن فرصتهای درخشان زندگی‬
‫نیستند‪.‬‬

‫اینکه امروز ما به راحتی در یک هواپیما مینشینیم و نصف دنیا را در کمتر از ده ساعت از مسیر آسمان میپیماییم‪ ،‬مرهون‬
‫ریسکپذیری و ایمان افرادی است که اولین پرندههای ابتدایی را با کمترین امکانات ساختند‪ ،‬جان خویش را به خطر‬
‫انداختند و با شجاعت‪ ،‬توانایی بیکران ذهن خود را به همگان ثابت کردند‪.‬‬

‫جان اف کندی‪:‬‬

‫ذهن انسان دارای قدرت بیکرانی است‪ .‬اما در این میان تنها کسانی میتوانند از این قدرت برای خلق شگفتی بهره بگیرند‬
‫که به آن ایمان داشته باشند‪.‬‬

‫جایگاه نگرش‬
‫پیشتر به تو گفتم که با شناسایی خود و تواناییهایت باید هدفی مناسب و ارزشمند را برای زندگی خویش انتخاب کنی و‬
‫رویای افتخارآمیز خویش را شکل دهی‪ .‬اما هنوز برای حرکت قدرتمند به سمت موفقیتهای بزرگ و دستیابی به‬
‫رهاوردهای درخشان آماده نیستی‪ ،‬مگر بتوانی نگرشت را اصالح کنی‪.‬‬

‫سعید رجبی‬

‫من در تمام دوران کودکی و نوجوانی درگیر درس و در تالش برای رسیدن به اهداف بودم که هیچ سنخیتی با وجودم‪،‬‬
‫استعدادم و خواستههام نداشت‪ .‬خوب به یاد دارم که از درس ریاضی متنفر بودم و نمیتوانستم به راحتی آن را مطالعه کنم‬
‫و یاد بگیرم‪ .‬حتی در سال اول راهنمایی در این درس تجدید شدم‪ .‬البته به صورت کلی درسخوان بودم اما ذهنیت درستی‬
‫به یادگیری‪ ،‬به رشد و پیشرفت نداشتم‪.‬‬
‫همانطور که پیشتر نیز گفتم‪ ،‬کجدار و مریز‪ ،‬درس خواندم و به دانشگاه رفتم‪ .‬وقتی در تالش برای فراموش کردن یک‬
‫عشق ناکام به شهرم برگشتم‪ ،‬انقدر درگیر مشکالت عصبی شده بودم که حتی توانی برای فکر کردن به خودم نداشتم‪.‬‬
‫مشکل را با پدرم بازگو کردم‪ .‬در آن زمان به شکل خودسرانه و خطرناکی انواع قرصهای اعصاب را مصرف میکردم و‬
‫به شکل فاجعهآمیزی به آنها وابسته شده بودم‪ .‬راستش را بخواهید دو سالی میشد که معتاد به قرصهای اعصاب بودم‪.‬‬
‫با راهنمایی پدرم نزد دکتر رفتم و درمان علمی را هم دنبال کردم‪.‬‬

‫یک زمان کسی میگوید زجر میکشد اما در واقع بیشتر خودش را لوس میکند‪ .‬اما من زجری را در آن ایام تحمل کردم‬
‫که حتی وصفش ممکن نیست‪ .‬آنقدر شرایطم ناگوار بود که حتی پزشک متخصص نیز نمیتوانست شرایم طا درک کنم‪.‬‬
‫‪ 49‬روز تمام نوانسته بودم بخوابم و این یعنی چیزی با مرگ فاصله نداشتم‪ .‬استرس و اضطراب به دردهای شدید بدنی‬
‫هم منجر شده بود و از شدت دردی غیر قابل تحمل‪ ،‬نمیتوانستم پلک روی پلک بگذارم‪.‬‬

‫نکتهای که امروز و پس از طیکردن آن دوران جهنمی درک کردهام این است که تمام آن مشکالت کمرشکن و غیر قابل‬
‫تحمل‪ ،‬تنها حاصل یک اشتباه استراتژیک در زندگیام بود‪ :‬من نگرش نادرستی به خودم‪ ،‬به زندگی و حتی به جهان‬
‫پیرامونیام داشتم و خود را قربانی باورهای غلط و ناکارآمد میکردم‪.‬‬

‫آرزویی که با نگرش مثبت همراه نباشد‪ ،‬از فرد یک انسان خیالباف میسازد‪ .‬نگرش مثبت و سازنده بدون آرزو نیز از شما‬
‫فردی میسازد که نمیتواند پیشرفت کند‪ .‬برای رسیدن به دوردستها و قرار گرفتن در مسیر صحیح‪ ،‬شما هم به آرزو نیاز‬
‫دارید و هم نگرش مثبت‪ .‬آرزو به شما انگیزه حرکت میدهد و نگرش سازنده به شما کمک میکند که موفقیت را باور‬
‫کنید و بدین واسطه به دنیای شگفتانگیز توانمندیهای درونی خویش راه یابید‪.‬‬

‫انسانهای بزرگ با اندیشههای بزرگ خویش‪ ،‬محدودیتها را کنار زدند و دنیا را به جایی بهتر برای زیستن تبدیل ساختند‪.‬‬
‫اما اجازه دهید تعارف را کنار بگذاریم‪ .‬نه تنها عمده مردم به قدرت ذهن باور ندارند‪ ،‬بلکه به واسطه ترسها و‬
‫میکنند‬ ‫تالش‬ ‫افراطی‪،‬‬ ‫محافظهکاریهای‬
‫بلندپروازیهای دیگران را نیز سرکوب کنند و از بین ببرند‪ .‬آنها به واسطه نگرشهای غلط‪ ،‬مدام بر طبل «نمیشود‪ ،‬ممکن‬
‫نیست» میکوبند و بدین واسطه هم خود در میان دیوارهای تاریک یاس و ناامیدی محبوس میشوند و هم انگیزههای‬
‫دیگران را از بین میبرند‪.‬‬

‫نلسون ماندال‪ ،‬قهرمان مبارزه با آپارتاید و رییس جمهور سابق آفریقای جنوبی‪:‬‬

‫خیلیها مرا ادمی شجاع میدانند‪ .‬اما راستش را بخواهید من هم مثل خیلیها از چیزهای زیادی میترسیدم و میترسم‪.‬‬
‫پس یادتان باشد که شجاعت به معنای نترسیدن نیست‪ ،‬بلکه به معنای توانایی مواجهه با ترسها است و این مهم میسر‬
‫نمیشود مگر بتوانید نگرش درستی را نسبت به توانمندیهای خود و زندگی به دست آورید‪ .‬کسی که خود را فردی حقیر‬
‫و ناتوان در نظر میگیرید‪ ،‬هرگز نمیتواند با ترسهایش مواجه شود‪ .‬پس تحقق شجاعت نیز برای او امری ناممکن خواهد‬
‫بود‪.‬‬

‫نگرش چیست؟‬
‫نگرش ترکیبی از باورها‪ ،‬ارزشها و هیجانهایی است که تو را پیشاپیش آماده میکند تا به دیگران‪ ،‬اشیاء‪ ،‬گروههای‬
‫مختلف و پدیدههای متفاوت به شیوه مثبت یا منفی نگاه کرده و با آنان ارتباط برقرار کنی‪ .‬نگرش در واقع شیوه ارزیابی‬
‫تو از پدیدههای مختلف است که اعمال ما و رفتار آینده تو را هدایت میکند‪.‬‬

‫گوردن آلپورت‪ ،‬روانشناس مطرح آمریکایی‪:‬‬

‫«بهترین تعریف از نگرش را میتوان از نگاه یادگیری مطرح کرد‪ .‬با این رویکرد‪ ،‬نگرش یک حالت آمادگی ذهنی و عصبی‬
‫است که از طریق تجربه سازمان مییابد و بر واکنش فرد نسبت به تمامی موضوعات و موقعیتهای وابسته به نگرش‪،‬‬
‫تاثیر مستقیم و پویا بر جای میگذارد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬تجربیات گذشته ما بر نگرش ما اثرگذار هستند‪ .‬این تجربیات ممکن‬
‫است رخدادهایی باشند که برایمان رخ دادهاند و یا واکنشهایی باشند که از سوی والدین خود و دیگران نسبت به یک‬
‫پدیده دریافت کردهایم‪».‬‬

‫اگر تجربیات ما نسبت به یک پدیده در مجموع مثبت باشد‪ ،‬احتمال اینکه نگرش ما نسبت به آن پدیده مثبت باشد‪ ،‬بسیار‬
‫زیاد است‪ .‬به عکس‪ ،‬اگر تجربیات ما نسبت به آن پدیده منفی باشند‪ ،‬نگرش ما را نیز به شکل محسوسی منفی خواهد‬
‫کرد‪ .‬به قول قدیمیها‪« :‬آدم مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد»‪ .‬این ضرب المثل فارسی به وضوح بر تاثیر‬
‫تجربه بر نگرش تاکید دارد‪.‬‬

‫از آنجایی که نگرش مکمل آرزو و هدف برای حرکت در مسیر موفقیت است‪ ،‬اجازه دهید کمی بحث را بازتر کرده و‬
‫بررسی کنیم که نگرش امروزی ما دقیقاً از کجا نشات گرفته است‪:‬‬

‫‪1‬ـ شخصیت‪:‬‬

‫هر انسانی منحصر به فرد و هر فرد‪ ،‬با شخصیتی واحد به دنیا آمده است‪ .‬همه ما همچون اثر انگشتانمان متفاوت هستیم‪.‬‬
‫این موضوع حتی در مورد فرزندان یک خانواده که از یک پدر و مادر متولد شده و در یک خانه بزرگ میشوند نیز صادق‬
‫است‪ .‬حتی دوقلوهایی که از نظر ژنتیکی یکسان هستند نیز از نظر شخصیتی با هم متفاوتند‪.‬‬

‫نوع شخصیت تو (از نظر ساختار طبیعی) رفتارت را تحت تاثیر قرار میدهد‪ .‬این هرگز بدان معنا نیست که تو در دام‬
‫شخصیتت گیر افتادهای اما رفتار تو مطمئناً از آن تاثیر میپذیرد‪.‬‬

‫مثالً اگر شخصییتی درونگرا و محافظهکار داشته باشی‪ ،‬هرگز نمیتوانند نگرش مثبتی به اتفاقات هیجان انگیز و خارق‬
‫العاده داشته باشی‪.‬‬

‫ریک وارن‪ ،‬نویسندهی آمریکایی‪:‬‬

‫خیلیها وقتی میشنوند که نگرششان از شخصیتشان هم نشات میگیرد‪ ،‬از من میپرسند‪ ،‬مگر میشود شخصیت خود‬
‫را تغییر داد که ما بتوانیم نگرش خود را اصالح کنیم‪ .‬در پاسخ به آنها میگویم‪ ،‬شخصیت شما حاصل تمام انتخابهایی‬
‫است که در زندگی کردهاید‪ .‬پس اگر میخواهی شخصیت بهتری داشته باشی و در نهایت نگرش کارآمدتری را به کار‬
‫گیری‪ ،‬انتخابهایش را در زندگی تغییر بده‪.‬‬
 ‫‪2‬ـ محیط‪:‬‬

‫محیطی که تو در آن پرورش یافتهای قطعاً بر نگرشت و به تبع آن رفتارت اثرگذار است‪ .‬برای مثال اگر والدینت از هم‬
‫طالق گرفته باشند‪ ،‬ممکن است این امر باعث بدگمانی تو نسبت به جنس مخالف شده باشد‪ .‬یا اگر در محلهای فقیر و در‬
‫کنار افراد فقیر بزرگ شده باشد‪ ،‬ممکن است در مقابل موفقیت رفتاری سرسختانه از خود نشان دهی و موفقیت را امری‬
‫محال و دور از دسترس تصور کنی‪.‬‬

‫البته پیشگویی اینکه محیطهای متفاوت دقیقاً چه اثری بر نگرش افراد میگذارند و چگونه رفتارهای آنها را مدیریت‬
‫میکنند‪ ،‬بحث جامعهشناختی بسیار پیچیدهای است که پرداختن به آن ما را از بحث اصلی خود دور میکند‪ .‬اما مطمئن‬
‫باش که نگرش همه انسانها از محیط زندگیشان تاثیر گرفته و میگیرد‪ .‬کما اینکه برخی پدیدهها در یک جامعه امری‬
‫بدیهی و حتی مثبت شمرده میشوند اما در برخی جوامع دیگر امری مضموم و ناشایست‪.‬‬

‫‪3‬ـ دیگر انسانها‪:‬‬

‫اولین کسانی که مسئولیت تربیت ما را برعهده میگیرند و با واکنشهای خود بر نگرش ما تاثیر میگذارند والدین و‬
‫نزدیکان هستند‪ .‬اما دامنه این اثرگذاری محدود به آنان نیست‪ .‬بسیاری از مردم هنوز بعد از سالها‪ ،‬عبارتهای خشن یا‬
‫واکنشهای توام با هیجان والدین‪ ،‬معلمین و یا نزدیکان خود را به یاد دارند‪ .‬خیلیها نیز در تمام زندگی ترس چنین‬
‫تجربهای را با خود به همراه میبرند‪.‬‬

‫به همین دلیل است که امروزه برای بحث تربیت کودکان اهمیت زیادی قایل میشوند و والدین را به شرکت در کالسهای‬
‫آموزشی تشویق میکنند‪ .‬اگر والدین یک کودک به رویکردی منطقی و با استدالل تربیت فرزند خود را پیش ببرند‪ ،‬قطعاً‬
‫از ایجاد ترسها و اضطرابهای مختلف در او (نسبت به پدیدههای مختلف) جلوگیری میکنند‪ .‬اما والدینی که رفتاری‬
‫سرکوبگر‪ ،‬خشن و تهدیدکننده دارند‪ ،‬باعث ایجاد هراسهایی شدید در کودک خود میشوند‪ ،‬هراسهایی که نگرش او‬
‫را به شدت تحت تاثیر قرار داده و او را در یک فضای توام با ترس‪ ،‬یاس و ناامیدی فرو برد‪ .‬در بسیاری از موارد آسیبهایی‬
‫که باعث عکسالعملهای بیدلیل افراد میشود‪ ،‬ناشی از کلمات منفی است که توسط دیگران بکار گرفته شده است‪.‬‬

‫به عکس کلمات مثبت نیز دارای قدرتی جادویی هستند و میتوانند اثرگذاری بسیار خوبی بر نگرش و رفتار افراد بر جای‬
‫بگذارند‪ .‬آیا میتوانید کلمات مثبت معلم یا بزرگتر مورد عالقهیتان را به خاطر آورید؟ چند کلمهی کوچک میتواند تفکر‬
‫فرد را نسبت به خو دش تغییر داده و راه زندگی او را عوض کند‪ .‬فردی که در کودکی کارهایش با تحسینهایی شبیه‬
‫«چقدر باهوشی» مواجه شده‪ ،‬در بزرگسالی خودباوری بهتری خواهد داشت و با امید بیشتری نیز با کارهای بزرگ و خالقانه‬
‫برخورد خواهد کرد‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور مفرد‬

‫من تا سالهای زیادی بدترین نگرش را به زندگی داشتم و بیشک اعتقاد دارم که بخش عمدهای از آن حاصل رویکرد‬
‫نادرستی بود که والدینم نسبت به من داشتم‪ .‬از نظر خیلیها‪ ،‬در دوران کودکی بدترین مشکلی که شاید برای یک کودک‬
‫رخ دهد این است که یتیم شود‪ .‬اما از نظر من‪ ،‬داشتن پدر و مادر بد‪ ،‬خیلی بدتر از یتیم بودن است‪ .‬وقتی پدر و مادر بدی‬
‫داری که به تو بیتوجهی میکنند‪ ،‬تو را از محبت خود محروم میسازند و حاضر به افتخارکردن به تو و تالشهایت‬
‫نیستند‪ ،‬از درون خرد میشوی و در هم فرو میریزی‪ .‬تو برای چنین پدر و مادری همچون یک لکهی ننگ هستی و آنقدر‬
‫تو را مورد تحقیر قرار میدهند که حس حقارت و ناچیزی در تمام ذهنش ریشه میدواند‪.‬‬

‫من تمام این تجربیات ناگوار را تجربه کردم‪ ،‬صرفاً به دلیل اینکه حاضر نبودم هر آنچه آنها میگویند‪ ،‬چشم و گوش بسته‬
‫قبول کنم‪ .‬اهل تجربهاندوزی بودم و این با روحیهی آنها ناسازگار بود‪ .‬مرا به شدت کتک میزدند‪ ،‬به وضوح بین من و‬
‫برادرم تبعیض قائل میشدند و بابت هر اشتباه کودکی مرد تحقیر میکردند‪.‬‬

‫شرایط آنقدر برای من ناگوار بود که وقتی پدرم بعد از یکی دو هفته کار به خانه میآمد‪ ،‬باید تمام مدت ساکت گوشهای‬
‫مینشستم‪ .‬نه حق بازی داشتم و نه حتی حق حرف زدن‪ .‬کوچکترین صدایی که از من بلند میشد‪ ،‬به جانم میافتاد‪ .‬شاید‬
‫باورش برایتان سخت باشد اما آن زمان آرزو میکردم با کمربند مرا بزند‪ .‬چون گاهی با یک کابل مخصوص مرا میزد‬
‫که تمام تنم را زخم میکرد‪.‬‬

‫من از کوچکترین امکانات محروم بودم و مدام از خود میپرسیدم که در این خانواده چه میکنم‪.‬‬

‫‪4‬ـ خودشناسی‪:‬‬

‫اینکه خود را چگونه میبینید‪ ،‬تاثیر عظیمی بر روی نگرش شما دارد‪ .‬داشتن تصویری ضعیف از خود‪ ،‬نگرش ضعیفی را نیز‬
‫که‬ ‫کسی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫دنبال‬ ‫به‬
‫تواناییهای خود را نمیشناسد‪ ،‬از منظر ضعف و ناتوانی به همه اتفاقات زندگی مینگرد‪ .‬کسی که تصویری منفی از خود‬
‫ساخته‪ ،‬نمیتواند هیچ چیزی را در دنیا مثبت ارزیابی کند‪.‬‬

‫‪6‬ـ انتخابها‪:‬‬

‫سامول جانسون‪ ،‬شاعر‪ ،‬منتقد و نویسنده‪:‬‬

‫«کسانی که دانش کمی در مورد خلقت بشر دارند‪ ،‬برای به دست آوردن شادی هر چیزی را تغییر میدهند به جز تفکر‬
‫خود و این کار تالش بیهودهای است که اندوهشان را چند برابر میکند‪ .‬اگر از زندگی خود راضی نیستی‪ ،‬دنبال کیمیای‬
‫خوشبختی در اطراف خود نگرد‪ ،‬همه چیز از درون تو آغاز میشود‪ .‬بسیاری از مردم برای پیشرفت در زندگی میخواهند‬
‫دنیا را عوض کنند‪ ،‬اما دنیایی که آنها باید تغییر دهند درون خودشان است و عاقبت چیزی را انتخاب میکنند که به آن‬
‫مایل نیستند‪».‬‬

‫شما در ابتدای زندگی هیچ انتخابی ندارید‪ .‬اینکه چه جنسیتی داشته باشید‪ ،‬کجا به دنیا بیایید ‪ ...‬از حیطه انتخاب شما خارج‬
‫است‪ .‬نمیتوانید والدین خود را انتخاب کنید‪ ،‬نمیتوانید نژاد‪ ،‬شخصیت و عوامل ژنتیکی خود را انتخاب کنید‪ .‬هرچه که‬
‫هستید و تقریباً هر آنچه که انجام میدهید به انتخاب شما نخواهد بود‪ .‬شما باید در شرایطی که خود را در آن میبینید‬
‫زندگی کنید‪.‬‬

‫اما هرچه بیشتر عمر میکنید‪ ،‬زندگی شما با انتخابهایتان بیشتر شکل میگیرد‪ .‬شما تصمیم میگیرید که چه بخورید‪.‬‬
‫(این همان چیزی است که کودکان همگی برای اثبات استقالل خود انجام میدهند)‪ .‬تصمیم میگیرید با چه‬
‫اسباببازیهایی بازی کنید‪ .‬تصمیم میگیرید که تکالیفتان را انجام دهید یا به تماشای تلویزیون بنشینید‪ .‬خودتان‬
‫دوستانی را انتخاب میکنید تا با آنها وقت بگذرانید‪ .‬خودتان تصمیم میگیرید که بعد از دبیرستان به دانشگاه بروید یا نه‪.‬‬
‫شما همسر خود را انتخاب میکنید و تصمیم میگیرید برای زندگیتان چه کاری انجام دهید‪ .‬هرچه بیشتر زندگی کنید‪،‬‬
‫انتخابها و مسئولیتهای شما برای اینکه چگونه زندگیتان را تغییر دهید بیشتر میشود‪.‬‬

‫هرچه بیشتر از عمر ما بگذرد‪ ،‬شرایط کمترین تاثیر را در تفکر و نگرش و به دنبال آن در عملکرد ما خواهند داشت و این‬
‫انتخابهای ما هستند که در چگونگی زندگی ما تعیین کننده خواهند بود‪ .‬یکی از انتخابها‪ ،‬نگرش ماست‪ .‬من نمیدانم‬
‫شما در زندگیتان با چه رویدادهایی مواجه شدهاید‪ .‬شاید دوران سختی را سپری کرده و یا ممکن است وقایع بسیار غمبار‬
‫و پررنجی را متحمل شده باشید‪ .‬در هر صورت‪ ،‬نگرش شما‪ ،‬هنوز انتخاب شماست‪.‬‬

‫بنابراین برای تغییر زندگیتان باید به گونهای انتخاب کنید که مسول رفتار و نگرش خود باشید و هر کاری که الزم است‬
‫انجام دهید تا انتخابتان اثرگذار باشد‪ .‬نگرش شما میتواند به راستی یک تغییر دهنده باشد و این به شما بستگی دارد‪.‬‬

‫مسئول زندگی خود باشید‬

‫آبراهام لینکلن‪ ،‬رییس جمهور سابق آمریکا‪:‬‬

‫آیندهی تو و حتی آیندهی جامعهای که تو در آن زندگی میکنی‪ ،‬در دستان تو است‪ .‬تو هرگز نمیتوانی از مسئولیتی که‬
‫نسبت به آینده داری فرار کنی‪ .‬این بدان معنا است که باید امروز را دریابی و قدر فرصتهایی که در لحظه نصیبت میشود‬
‫را بدانی تا بتوانی فردای بهتری برای خود و دیگران بسازی‪.‬‬

‫اجازه دهید شما را با یک واقعیت مهم آشنا کنم‪:‬‬

‫ذهن شما بیشترین سهم را در موفقیت یا شکستتان برعهده دارد‪ .‬اگر باهوش باشید‪ ،‬اگر مستعد باشید‪ ،‬اگر از تحصیالت‬
‫و دانش فنی خوبی برخوردار باشید و اگر حتی دارای امکانات بینظیری باشید‪ ،‬اما نگرش صحیحی نداشته باشید‪ ،‬هرگز از‬
‫سفر موفقیت لذت نخواهید برد‪.‬‬

‫تمام تغییرات مهم و خوب دنیا‪ ،‬حاصل نگرشهای مثبت افراد بزرگ بوده است‪ .‬نگرش مثبت اولین مشخصه و صفت‬
‫انسانهای موفق است‪ .‬فقط فرد مثبت اندیش است که موقعیتهای سخت را دوست دارد و از جنگیدن با مشکالت لذت‬
‫میبرد‪ .‬چنین شخصی نیمی از موفقیت را صرفاً با نگرش مثبت خود به دست آورده است‪.‬‬

‫هر آنچه که هستید‪ ،‬هر جایی که قرار دارید و مسیری که در آینده طی میکنید همه وابسته به نگرش شماست‪ .‬نگرش‬
‫نه تنها آینده شما را مشخص میکند‪ ،‬بلکه روی آنچه امروز هستید نیز تاثیرگذار است‪.‬‬

‫ویلیام جیمز‪ ،5‬فیلسوف و روانشناس‪:‬‬

‫‪ 5‬ویلیام جیمز (‪ William James‬ـ ‪ 1842‬تا ‪ ،)1910‬فیلسوف بزرگ آمریکایی و بنیانگذار مکتب پراگماتیسم (یا عملگرایی) است‪.‬‬
‫بزرگترین کشفی که من دربارهی انسانها کردهام این است که آدمی میتواند با تغییر در ذهن و نگرش خود‪ ،‬زندگیش را‬
‫تغییر دهد‪ .‬اگر تا امروز به عنوان یک انسان معمولی زندگی کردهاید اما تصمیم دارید با قدرت به عرصه موفقیت وارد وارد‬
‫شوید‪ ،‬باید نگرش خود را اصالح کرده و تغییر دهید‪ .‬باید نگرش یک انسان بزرگ را در خود ایجاد کنید‪.‬‬

‫نگرش فعلی شما‪ ،‬انتخاب شماست‬

‫بسیاری از مردم که نگرش بدی دارند‪ ،‬اغلب مشکالت و اشتباهات خود را به چیزی غیر از خودشان مربوط میدانند و‬
‫هرگز نقش خویش را در بروز این اتفاقات و نتایج ناگوار نمیپذیرند‪ .‬اما واقعیت این است که به غیر از خودتان‪ ،‬هیچ کس‬
‫و هیچ چیز دیگری مسئول کارها و نگرش شما نیست‪ .‬مشکالت برای شما پیش نیامده‪ ،‬بلکه در درون شما به وجود آمده‬
‫است‪.‬‬

‫در بخش قبل به چند عامل اثرگذار بر نگرش افراد اشاره کردیم اما واقعیت این است که در نهایت این ما هستیم که‬
‫نگرش امروزمان را تعیین میکنیم‪ .‬امروز دیگر نگرش شما به موارد زیر بستگی ندارد‪:‬‬

‫اوضاع و شرایط‪ :‬شاید نتوانید آنچه را برایتان رخ میدهد کنترل کنید اما‪ ،‬شما مسئول عکس العمل و واکنشی هستید‬
‫که به آن وقایع نشان میدهید‪.‬‬

‫خیلیها ممکن است در هنگام رانندگی تصادف کنند و ماشینشان دچار خسارت و آسیب شود‪ .‬آدم خوشبین واکنش‬
‫خوشبینانه دارد و مثالً از اینکه خودش و دیگر سرنشینان سالمت هستند‪ ،‬شکرگزار باشد‪ ،‬اما آدم بدبین مدام از بداقبالی‬
‫خود شکایت کرده و خود را بدبخت و بدشانس قلمداد میکند‪.‬‬

‫تربیت‪ :‬گذشته تمام شده و دیگر از کنترل شما خارج است‪ .‬مسئولیت شما این است که اجازه ندهید گذشته کنترل زمان‬
‫حال شما را در دست گیرد‪.‬‬

‫اینکه شخصی به واسطه واکنش والدینش از ارتفاع میترسد‪ ،‬مربوط به گذشته است‪ .‬امروز او میتواند با حضور در‬
‫کالس های مفید روانشناسی و به شکل صحیح و کاربردی بر این ترس خود غلبه کند‪ .‬اگر نمیکند‪ ،‬دیگر نمیتواند‬
‫والدینش را مقصر بداند‪ .‬مقصر خود اوست که برای رفع مشکلش کاری انجام نمیدهد‪.‬‬

‫محدودیتها‪ :‬از آنجایی که همهی انسانها با یک سری از محدودیتها مانند نداشتن برخی از استعدادها‪ ،‬پول‪ ،‬فرصتها‬
‫یا حتی ظاهر مناسب مواجه هستند‪ ،‬پس باید یاد بگیرند که با آنها زندگی کنند‪ .‬در واقع محدودیتها باید راهنمای شما‬
‫باشند نه عالئم بازدارند‪ .‬این محدودیتها باید شما را در راه سفر‪ ،‬هدایت کنند‪ ،‬نه اینکه از ادامه سفر باز دارند‪.‬‬

‫دیگران‪ :‬هیچکس جز خود شما مسئول انتخابهای امروزتان نیست‪ .‬ممکن است در گذشته صدمه دیده باشید‪ ،‬اما بر‬
‫عهدهی شماست که این زخمها را مانند یک پزشک درمان کرده و از آنها عبور کنید‪.‬‬

‫واقعیت این است که هرکسی حتی اگر در شرایط خوب هم باشد‪ ،‬میتواند دلیل برای داشتن نگرش منفی پیدا کند‪ .‬به‬
‫عکس هر کسی حتی در بدترین شرایط و اوضاع ممکن نیز میتواند راهی برای رسیدن به نگرش خوب پیدا نماید‪.‬‬
‫انسانهای بزرگ اینگونه هستند‪.‬‬
 ‫ماهاتما گاندی‪:‬‬

‫سالهای بسیاری را در زندان سپری کردم‪ .‬در حالی که از سوی زندانبانان سفیدپوست مورد آزار و اذیت قرار میگرفتم‪.‬‬
‫من تمام داراییهایم را فدای مسیری کردم که برای آن میجنگیدم‪ .‬اما نه تنها هیچگاه یک انسان منفیباف نبودم‪ ،‬بلکه‬
‫با مثبتاندیشی همیشه با رویه صحیح مسایل را نگاه میکردم‪ .‬من طوری به زندانبانان سفیدپوست خود برخورد میکردم‬
‫که بسیاری از آنان شیفته رفتار و نگرش من شده بودند‪ .‬به واسطه همین مثبتاندیشی بود که توانستم رهبری مردم‬
‫آفریقای جنوبی اعم از سفیدپوست و سیاهپوست را برعهده بگیرم و مردمان کشور خویش را به سمت دنیایی بهتر رهنمون‬
‫سازم‪.‬‬

‫قطعاً شرایط زندگی بسیاری از ما از شرایط زندگی ماندال بهتر است‪ .‬پس اگر هنوز منفینگر هستیم‪ ،‬مشکل از ذهنماست‪.‬‬
‫پس بیایید از هماکنون مسئولیت زندگی خویش را برعهده بگیریم و با اصالح نگرشمان‪ ،‬به ثمرات ارزنده آن دست یابیم‪:‬‬

‫‪1‬ـ نگرش شما‪ ،‬برخوردتان را با زندگی تغییر میدهد‪:‬‬

‫شادترین مردم لزوماً بهترین چیزها را در اختیار ندارند‪ .‬آنها سعی میکنند که هرچیزی را به بهترین تبدیل کنند‪ .‬مانند‬
‫کسی که در یک دهکده دور افتاده زندگی میکند و هر روز برای آوردن آب به سرچاهی میرود و میگوید‪« :‬چقدر خوب‬
‫که هر وقت من به سراغ این چاه میآیم‪ ،‬با یک سطل پر از آب بر میگردم‪».‬‬

‫نگرش یک فرد بر نوع برخوردش در زندگی‪ ،‬تاثیر عمیقی دارد‪ .‬یکی از چیزهایی که من از زندگی آموختهام این است که‬
‫زندگی همان چیزی را به شما میدهد که از آن طلب میکنید‪ .‬اگر از زندگی چیزهای بد بخواهید‪ ،‬همان را به دست خواهید‬
‫آورد و اگر منتظر چیزهای خوب باشید‪ ،‬حتماً روزی صاحب آنها خواهید بود‪ .‬نمیدانم چرا‪ ،‬اما زندگی همیشه اینگونه عمل‬
‫میکند‪.‬‬

‫اگر باور نمیکنید امتحان کنید‪ .‬به مدت ‪ 30‬روز با خود تمرین کنید که در این مدت بهترین چیزها را بخواهید‪ :‬بهترین‬
‫جای پارک‪ ،‬بهترین میز در رستوران‪ ،‬بهترین برخورد با ارباب رجوع و ‪ ...‬در نهایت از آنچه با آن مواجه میشوید متعجب‬
‫خواهید شد‪ .‬به خصوص اگر خودتان هم در هر شرایطی بهترین را برای دیگران فراهم کرده باشید‪.‬‬

‫فرانکلین روزولت‪:‬‬

‫خیلیها در زندگی به این باور میرسند که همه چیز برای آنها به اتمام رسیده است‪ .‬احساس میکنند که به پایان خط‬
‫رسیدهاند و راهی برای ادامهدادن ندارند‪ .‬اما اگر در این لحظه‪ ،‬بتوانی درست فکر کنی و امیدت را حفظ کنی‪ ،‬تحول شگرفی‬
‫در زندگیات رخ خواهد داد‪ .‬در واقع تو همچون یک ققنوس که در آتش سوخته‪ ،‬مجدداً آمادهی رشد کردن هستی‪ .‬پس‬
‫اگر روزی به آخر طناب زندگیات رسیدی‪ ،‬به جای آنکه دستانت را رها کنی‪ ،‬به آن گره بزن و از گره آویزان شو‪ .‬حاال‬
‫وقت آن است که دوباره باال بروی‪.‬‬

‫‪2‬ـ نگرش شما‪ ،‬ارتباطاتتان را تغییر خواهد داد‪:‬‬

‫یک فرد برای رسیدن به موفقیت نیازمند آن است که بتواند با دیگران خوب کار کند‪ .‬این یکی از مهمترین رازهایی است‬
‫که باید در زندگی هم از آن آگاه باشد و هم آن را به کار گیری‪.‬‬
 ‫تئودور روزولت‪:‬‬

‫تنها عنصر مهم موفقیت این است که بدانی چگونه با مردم سر کنی‪ .‬تنها در این صورت است که میتوانی از ظرفیت‬
‫زندگی اجتماعی برای دستیابی به خواستههایت بهره بگیری‪.‬‬

‫مسایل زیادی هنگام کار کردن با دیگران به میان خواهد آمد‪ ،‬اما آنچه تو را به موفقیت یا شکست میرساند‪ ،‬چگونگی‬
‫رفتارت با آنهاست‪.‬‬

‫جان سی مکسول‪ ،‬نویسنده شهیر کتابهای مدیریتی و رهبری‪:‬‬

‫من در کتابهایم ‪ 25‬قانون برای بهتر کردن ارتباط با دیگران و کار با آنها را مطرح کردهام تا همه بتوانند از ظرفیت روابط‬
‫اجتماعی برای دستیابی به خواستههای خود استفاده کنند‪ .‬از جمله‪:‬‬

‫قانون لنز‪:‬‬

‫ما تصمیم میگیریم که دیگران را چگونه ببینیم‪ .‬درک ما از دیگران بستگی زیادی به نگرش ما دارد تا شخصیت آنها‪ .‬اگر‬
‫نگرش ما مثبت باشد‪ ،‬آنها را نیز مثبت میبینیم‪.‬‬

‫قانون رنجش‪:‬‬

‫مردمی که دیگران را میرنجانند‪ ،‬به راحتی هم از آنها رنجش میبینند‪ .‬تجربیات و احساس منفی ما‪ ،‬درک ما را از عملکرد‬
‫دیگران رنگی منفی میدهد‪ .‬به این ترتیب رفتار عادی مردم حتی اگر جنبه ناراحت کننده هم نداشته باشد‪ ،‬برایمان‬
‫رنجشآور خواهد بود‪.‬‬

‫قانون باالبرنده‪:‬‬

‫در ارتباطاتمان میتوانیم دیگران را باال برده و یا آنها را پایین بکشیم‪ .‬مردم درک زیادی از شرایط باالبرنده و محدود‬
‫کننده دارند‪.‬‬

‫قانون یادگیری‪:‬‬

‫هر فردی را که میبینیم‪ ،‬توانایی این را دارد که به ما چیزی بیاموزد‪ ،‬برخی از مردم نگرشی تعلیمپذیر دارند و بر این باورند‬
‫که میتوانند از هرکسی که مالقات میکنند چیزی یاد بگیرند‪ .‬برخی نیز به مردم نگاه کرده و وانمود میکنند که دیگران‬
‫چیزی برای یاد دادن به آنها ندارند‪.‬‬

‫‪3‬ـ نگرش ما‪ ،‬رویارویی ما را با مشکالت تغییر میدهد‪:‬‬

‫یک مثال جالب و طنزگونه در ارتباط با این نکته وجود دارد‪ .‬میگویند وقتی ناخدای یک ناو جنگی در محاصره دشمن‬
‫قرار گرفت‪ ،‬اینگونه عکس العمل خود را به همکارانش ابراز کرد‪ :‬بسیار خب‪ .‬آنها در سمت چپ‪ ،‬راست‪ ،‬جلو و عقب ما‬
‫هستند‪ .‬پس دیگر نمیتوانند از دستمان فرار کنند»‪.‬‬

‫در زندگی و البته در مسیر پیشرفت و موفقیت‪ ،‬موانع‪ ،‬چالشها‪ ،‬مشکالت و شکستهایی وجود دارد که اجتنابناپذیر‬
‫هستند‪ .‬شما چگونه میتوانید با آنها کنار بیایید؟ آیا تسلیم میشوید؟ آیا اجازه میدهید که اوضاع و شرایط شما را درمانده‬
‫و اسیر خود کند؟ یا اینکه سعی میکنید از فرصتها بهترین استفاده را ببرید؟ راهی که انتخاب میکنید بستگی به نگرش‬
‫شما دارد‪.‬‬

‫به یاد داشته باشید که هیچ جامعهای مردان سختکوش خود را در شرایط صلح پرورش نداده است‪ .‬حتماً این مثل قدیمی‬
‫را شنیدهاید که میگوید‪ :‬اگر چیزی شما را نکشد‪ ،‬حتماً قویترتان خواهد کرد»‪.‬‬

‫به گذشته خود‪ ،‬زمانی که بیشترین رشد را کرده بودید فکر کنید‪ .‬شرط میبندم شما به خاطر غلبه بر مشکالت به این‬
‫مرحله از رشد رسیدهاید‪ .‬هر چقدر نگرش شما بهتر باشد‪ ،‬بهتر میتوانید بر سختیها پیروز شده‪ ،‬رشد کرده و به جلو حرکت‬
‫کنید‪ .‬این الگو مشترک تمام مردان و زنان موفق است‪.‬‬

‫در زبان چینی معموالً دو کلمه با هم ترکیب میشوند تا کلمهی دیگری با معنی متفاوت به وجود آورند‪ .‬به عنوان مثال‬
‫وقتی که نماد کلمهی «مرد» با نماد کلمهی «زن» با هم ترکیب شوند‪ ،‬کلمهی «خوب» ساخته میشود‪.‬‬

‫داشتن نگرش مثبت میتوانید تاثیری شبیه به این داشته باشد‪ .‬وقتی که برای فردی با نگرش مثبت مشکلی پیش میآید‪،‬‬
‫اغلب مواقع نتیجه شگفتآور است‪ .‬این مشکالت به دور از غوغا و آشفتگی میتواند عامل به وجود آمدن سیاستمداران‪،‬‬
‫دانشمندان‪ ،‬نویسندگان یا تاجران بزرگ شود‪ .‬هر چالش یک فرصت به همراه خود دارد‪ .‬نگرش فرد تعیین میکند که‬
‫چگونه با آنها کنار بیاید‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور مفرد‬

‫من در زندگی روزهای سخت کم نداشتهام اما امروز که به آنها نگاه میکنم تمام این روزها مثل زمستانی بود که دانهی‬
‫استعدادم را برای شکوفایی در فصل بهار آماده میکرد‪.‬‬

‫سال ‪ 89‬دوباره به دانشگاه رفتم و مدرکم را گرفتم‪ .‬از ورود به دانشگاه با خانمی آشنا شده و با ازدواج کردم‪ .‬تا وقتی مجرد‬
‫بودم نسبتاً شرایطم خیلی بد نبود اما بعد از ازدواج به دالیل مختلف با مشکالت مالی شدیدی مواجه شدم‪ .‬از جمله به دلیل‬
‫مشکالتی که با پدرم داشتم‪ ،‬خانهی پدری را ترک کردم و جایی را اجاره کردم‪ .‬حتی خانمم مجبور شد طالهایش را‬
‫بفروشد تا بتوانیم پول پیش الزم را به دست آوریم‪.‬‬

‫کمی بعد خانمم باردار شد‪ .‬اما آنقدر مشکل مالی داشتیم که به سختی میتوانستم خانمم را به دکتر ببرم‪ .‬به صورت بدیهی‬
‫توان خرید تمام قرصها و مکملهایی که دکتر مینوشت را هم نداشتیم‪.‬‬
‫به هر بدبدختی بود‪ ،‬پول خرید حداقل قرصها و داروها را تامین میکردم‪ .‬باالخره روز زایمان فرا رسید‪ .‬اما باور کنید حتی‬
‫پول مرخص کردن همسرم و فرزندم از بیمارستان را نداشتم‪ .‬بعد از یکی دو روز با هزار بدبختی این پول را کسب کردم‬
‫اما حتی چیزی نداشتم به خانمم برای خوردن بدهم‪ .‬در این مدت کارهای متفرقهای را انجام میدادم و به سختی خرج‬
‫یک زندگی به شدت ساده و توام با فقر را در میآوردم‪ .‬اما همین سختیها باعث شد چیزهای زیادی بیاموزم و انگیزه و‬
‫عزمم را برای ایجاد تحولی بزرگ در زندگیام جزم کنم‪.‬‬

‫‪4‬ـ نگرش شما تغییر دهنده شرایط است‪:‬‬

‫فکر میکنید نگرش در چه زمانی از اهمیت بیشتری برخوردار است؟ چه زمانی نگرش شما میتواند بیشترین تغییرات را‬
‫در شرایط ایجاد کند؟ اگر تصورتان این است که این زمان مربوط به حادثه خاصی در حوزه ورزش‪ ،‬تجارت و یا چیزی‬
‫شبیه آن است اشتباه میکنید‪ .‬اهمیت و اثرگذاری باالی نگرش مربوط به زمانی است که زندگی به خودی خود در حال‬
‫پیش رفتن است‪ .‬در این شرایط نگرش حقیقتاً شرایط را تغییر میدهد‪.‬‬

‫امروزه ثابت شده که حتی سالمت انسانها‪ ،‬مقولهای که همه روزه با آن سر و کار دارند به شدت تحت تاثیر نگرش آنها‬
‫به زندگی است‪ .‬کما اینکه ثابت شده کسانی که نگرش بهتری دارند‪ ،‬بدنشان نسبت به فرایند درمانهای پزشکی واکنش‬
‫بهتری نشان میدهد و بعد از عمل و جراحی زودتر بهبود مییابند‪.‬‬

‫تحقیقات حتی نشان داده که سرنوشت و شرایط افراد مسن در خانه سالمندان به شدت تحت تاثیر نگرش آنهاست‪ .‬بر این‬
‫اساس‪ ،‬کسانی که احساس میکنند خانه سالمندان جای بسیار ناگواری است و آنها را به زور به این مکان آوردهاند‪ ،‬زودتر‬
‫خود‬ ‫زندگی‬ ‫از‬ ‫جدیدی‬ ‫فصل‬ ‫را‬ ‫سالمندان‬ ‫خانه‬ ‫در‬ ‫از کسانی که حضور‬
‫میبینند‪ ،‬فرتوت شده و میمیرند‪.‬‬

‫اشخاص زیادی در مورد قدرت نگرش مثبت و تاثیر آن بر روی سالمتی و تناسب اندام نوشتهاند‪ .‬بسیاری از پزشکان این‬
‫را گفتهاند که نگرش مثبت یک بیمار سرطانی‪ ،‬توام با توانایی پزشک‪ ،‬به شدت در فرایند درمان موثر بوده است‪.‬‬

‫برخی از پزشکان و روانشناسان پا را فراتر گذاشتهاند و بر این باورند که نگرش صحیح میتواند مستقیماً روی عملکرد‬
‫سلولها تاثیر گذاشته و در نتیجه بسیاری از بیماریها را مهار کند‪ .‬این رشته از مطالعات علمی‪« ،‬سایکونوروایمونولوژی‪»6‬‬
‫نامیده میشود و بر روی نقش ذهن و فعالیتهای احساسی بر روی بهبودی بیماران مطالعه میکند‪.‬‬

‫جان میلیتون‪:7‬‬

‫ذهن جایگاه و اعتبار خودش را دارد‪ .‬به تنهایی میتواند بهشتی را به جهنم و جهنمی را به بهشت تبدیل کند‪ .‬پس اگر‬
‫اسیر جهنمی غیر قابل تحمل هستید‪ ،‬بیشتر از هر کسی خود را مقصر بدانید‪.‬‬

‫‪psychoneuroimmunology 6‬‬

‫‪ 7‬جان میلتون (‪ )John Milton‬نویسنده و شاعر معروف انگلیسی در قرن هفدهم است‪ .‬مهمترین اثر او بهشت گم شده نام دارد‪.‬‬
 ‫فصل چهارم‪ :‬پیش به سوی افتخار‬

‫همهچیز از درون تو آغاز میشود‪ .‬ذهن تو میتواند بزرگترین دوست و همیارت در زندگی و یا بزرگترین دشمنت باشد‪ .‬اگر‬
‫بخواهی و بتوانی که اندیشه و نگرشت را به خودت و زندگی اصالح کنی‪ ،‬اگر به خودشناسی برسی‪ ،‬عالقهها و خواستههای‬
‫واقعی و اصیلت را درک کنی و اگر هدف و چشمانداز کارآمد و معناداری را برای خود بسازی‪ ،‬بزرگترین گام را در مسیر‬
‫کسب موفقیت و افتخار برداشتهای‪ .‬اما اگرچه باورش سخت است‪ ،‬با تمام این اقدامات حیاتی و مهم زندگی‪ ،‬تو تازه در‬
‫آغاز راه قرار گرفتهای‪ .‬خط آغاز یک رقابت پرچالش و سخت اما جذاب‪ .‬رقابتی که بیش از هر چیز برای ورود به آن نیازمند‬
‫شجاعت و جرات هستی‪.‬‬

‫ونسان ون گوک‪ ،‬نقاش برجستهی هلندی‪:‬‬

‫«زندگی من همیشه پر از مشکالت و چالشهای ریز و درشت بود‪ .‬راستش را بخواهید هرگز آنچنان که باید و شاید‪ ،‬رفاه‬
‫و آرامش و حتی امنیت روانی را تجربه نکردم‪ .‬اما از آنجایی که میدانستم از زندگی چه میخواهم و چه آرمان و آرزویی‬
‫دارم‪ ،‬همیشه با قدرت و لذت به جنگ مشکالت رفتم و هنرم را پرورش دادم‪ .‬راستش در پایان زندگی‪ ،‬همیشه این سوال‬
‫را از خودم میپرسیدم که اگر جرات تالشکردن در امور مختلف را نداشتم‪ ،‬زندگیام چگونه بود و چه احساسی را تجربه‬
‫میکردم؟ آیا میتوانستم اینچنین حس غرور و افتخار را تجربه کنم؟ !»‬

‫آغاز راه پیشرفت‪ ،‬پیشتازی و افتخار‪ ،‬آغاز راه کارآفرینی است‪ .‬تا وقتی خود را در حدی نبینی که از مسیر کارآفرینی بتوانی‬
‫در زندگی خودت و دیگران‪ ،‬خلق شگفتی کنی‪ ،‬هرگز نمیتوانی حداکثر توانمندیها و ظرفیتهای شگرف درونیات را‬
‫فعال کنی‪.‬‬

‫تو یک کارآفرین بالقوه هستی اما برای تبدیل شدن به یک کارآفرین موفق و برجسته‪ ،‬وقت آن است که آستینها را باال‬
‫بزنی و در عرصه عمل هم تغییرات شگرفی را در زندگیات ایجاد کنی‪ .‬بله‪ ،‬باید فعالیتهای جدی خود برای تحقق اهداف‬
‫بزرگ زندگیات را آغاز کنی‪.‬‬

‫مجتبی پیپل زاده‪ ،‬از شاگردانم‪:‬‬

‫من تحصیالتم را در رشتهی میکروبیولوژی در دانشگاه آزاد کرج ادامه دادم و مدرک خود را گرفتم‪ .‬اما از همان زمان تمام‬
‫فکر و ذکرم این بود که باید یک کارآفرین شوم‪ .‬چراکه چنین توانمندی و ظرفیتی را در خودم احساس میکردم‪ .‬البته در‬
‫آن زمان همچنان در حال خودشناسی و یافتن آرزو و اهداف بزرگ زندگیام بودم‪ .‬اما از آنجایی که بسیار مصمم به انجام‬
‫این کار بودم‪ ،‬زندگی نیز حتی به تصادف و شانس‪ ،‬از من حمایت میکرد‪.‬‬

‫در دورهی دانشگاه به واسطهی پسر عمهام که در حوزه هاستینگ و پاوربانک فعالیت میکرد‪ ،‬با اپلیکیشنی مواجه شدم‬
‫که مدعی بود میتوانست مفهوم گریهی کودکان را تشخیص دهد‪ .‬این مساله برایم جذاب بود‪ .‬پیش از آن بارها از خودم‬
‫پرسیده بودم که آیا میتوان دستگاهی برای تشخیص معنای گریهی بچهها ساخت؟‬
‫به همین واسطه جرقهای در ذهنم زده شد و ایدهای در آن شکل گرفت‪ .‬برای اجراییکردن این ایده با افراد مختلف‬
‫مشورت کردم مخصوصاً افرادی که از طریق پسر عمهام با آنها آشنا شده بودم‪.‬‬

‫من در آن زمان به نسبت خام و بیتجربه بودم و هیچپشتوانهای نداشتم‪ .‬اما همین رویای کارآفرینی آنچنان در ذهنم‬
‫پررنگ بودم که پس از کسب مشورتهای الزم و دسترسی به شناخت و آگاهیهای اولیه‪ ،‬توانستم یک تیم چهارنفره را‬
‫جمع کنم‪.‬‬

‫در آغاز راه‪ ،‬ما نیاز به یک فضای کاری داشتیم‪ .‬چون در دانشگاه آزاد کرج درس میخواندم به مرکز رشد مراجعه کردم‪.‬‬
‫ایدهام را تحویل دادم و پس از شش ماه بررسی‪ ،‬توانستم با کمک این مرکز‪ ،‬یک دفتر دوازدهمتری را برای آغاز کارمان‬
‫در اختیار بگیرم‪ .‬این شروع تحقق رویای کارآفرینی من بود که در سال ‪ 96‬محقق شد‪.‬‬

‫با تمام وجود میخواستم کارآفرین شوم و کسب و کاری را ایجاد کنم‪ .‬ایده را داشتم‪ ،‬جا هم جور شده بود اما به دالیل‬
‫مختلف مثل کمبود تجربه بارها و بارها در پیشبرد اهدافم شکست خوردم‪ .‬البته هیچیک از این شکستها مرا ناامید نکرد‪،‬‬
‫بلکه هر کدام درس و عبرتی برایم بود تا ذهنیتام را اصالح کنم و عملکرد را بهبود بخشم‪.‬‬

‫همین االن تغییر را آغاز کنید‬

‫عرصه کارآفرینی برای همه‪ ،‬عرصهای بکر و شگفتانگیز است و تو را به دنیایی جدید‪ ،‬متفاوت و هیجانانگیز وارد میکند‪.‬‬
‫اگر قرار است در عرصه عمل هم یک کارآفرین باشی باید خیلی چیزهایت تغییر کند‪ ،‬باید دنیای ساکن و‬
‫رخوتانگیز اما به ظاهر امن گذشته را ترک کنی و به دنیایی که هر لحظه آن با ریسک‪ ،‬هیجان و پیشرفت همراه است‬
‫وارد شوی‪.‬‬

‫اما باید به تو هشدار دهم که این تغییرات ممکن است بسیار سخت و هراسانگیز باشند‪ .‬تا پیش از این تو مثل سربازی‬
‫بودید که در پشت جبهه آموزشهای الزم برای جنگیدن و حفاظت از خویش را میآموخت‪ ،‬آن هم برای جنگی که متعلق‬
‫به تو نبود و منافع اصلی آن به افراد دیگری میرسید‪ .‬اما اکنون زمان جنگیدن برای خودت و در جبههی خودت فرا رسیده‬
‫و باید در عمل با ترسها و ریسکهای رشد و پیشرفت واقعی مواجه شوی‪.‬‬

‫والت دیزنی‪ ،‬کارآفرین و تهیهکنندهی معروف آمریکایی‪:‬‬

‫دنیا‪ ،‬زمان و شرایط به سرعت در حال تغییر هستند و بدون تغییر‪ ،‬ما محکوم به نابودی و شکست هستیم‪ .‬آری‪ ،‬تغییرکردن‬
‫و خارج شدن از شرایط امنی که به آن خو گرفتهایم‪ ،‬بسیار ترسناک است‪ ،‬اما ترسناکتر از آن این است که به دلیل عدم‬
‫تغییر و و تطبیقیافتن با شرایط پیشرو‪ ،‬از زندگی عقب بمانیم و درجا بزنیم‪ .‬اینجاست که دیگر هیچ امیدی به دستیابی‬
‫به هدفهای بزرگمان وجود نخواهد داشت‪.‬‬
‫افرادی که هدف معناداری در زندگی خود ندارند و به اصطالح درگیر روزمرگری میشوند‪ ،‬سختترین روزها را سپری‬
‫میکنند‪ .‬بنابراین اینکه گاه از افراد میشنوم که از تغییر میترسند‪ ،‬برایم شگفت انگیز است‪ .‬چطور ممکن است انسانها‬
‫سختیهای رخوت و کسالت را ببیند و آن وقت از سختیهای تغییری که زندگی آنها را متحول میکند بترسند؟‬

‫سعید رجبی از شاگردانم‪:‬‬

‫من بعد از مدتها تحمل رنجش شکست عشقی‪ ،‬چاقی‪ ،‬افسردگی و مصرف انواع داروهایی که نه تنها روانم را بهبود‬
‫نمیداد‪ ،‬بلکه جسم را نیز به مرور فرسوده میساخت‪ ،‬باالخره تصمیم را گرفتم که زندگیام را متحول کنم‪ .‬اگر فکر میکنید‬
‫ایجاد این تغییر سخت نبود‪ ،‬اشتباه میکنید‪ .‬من برای وزن کردن باید روزی چند ساعت تمرین سخت را تحمل میکردم‪،‬‬
‫برای پول درآوردن و تامین حداقل زندگیام باید ساعتها در بدترین شرایط کاری کار میکردم‪ .‬تمام بدنم‪ ،‬حتی پوستم‬
‫به خاطر کارهای سختی که در مرغداری انجام میدادم آسیب دیده بود‪ .‬اما این سختیها در کنار رنجشهای خاص خود‬
‫به شدت برایم لذتآور و امیدبخش بود‪ .‬چرا؟ چون حاال تصمیم گرفته بودم همه چیز را تغییر دهم‪ .‬تصمیم گرفته بودم‬
‫روی پای خود بایستیم‪.‬‬

‫نکتهای که دوست دارم آن را با شما در میان بگذارم این است که وقتی تصمیم جدی برای تغییر را میگیری و عزمت را‬
‫جزم میکنی تا زندگی خود را متحول سازی‪ ،‬تازه متوجه فرصتها و شانسهای زندگیات میشوی‪ .‬همین اتفاق برای‬
‫من هم رخ داد‪ ،‬بعد از ایجاد تحوالت جدی در زندگی‪ ،‬یک روز هنگام پرسه زدن در اینترنت با صفحهی استاد مدحج آشنا‬
‫شدم‪ ،‬استادی که تمام زندگیام را مدیون او هستم‪.‬‬

‫البته در آن زمان پول کافی برای خرید دوره را نداشتم‪ .‬به پشتیبانی شرکت تماس گرفتم و گفتم خواهان تهیهی دوره‬
‫هستم اما پول کافی را ندارم‪ .‬درخواست کردم که آن را به صورت قسطی در اختیارم قرار دهند‪ .‬پشتیبان محترمی که با‬
‫من صحبت میکرد‪ ،‬گفت‪ ،‬یک هفته صبر کن‪ ،‬دوره شامل تخفیف میشود‪ .‬شما همراهی شانس با تصمیمم را بببینید‪.‬‬

‫زمان موعود که رسید زنگ زدم و دوره را با تخفیف ویژه خریدم‪ .‬البته باز نصف پول را داشتم و درخواست اقساط کردم‪.‬‬
‫باورم نمیشد‪ ،‬جایی باشد که از یک آدم مشتاق مثل من حمایت کنند‪ .‬با لطف استاد مدحج و مجموعهشان باالخره توانستم‬
‫دوره را تهیه کنم و تحول اصلی را در زندگیام ایجاد نمایم‪.‬‬

‫پس چیز خاصی برای نگرانی وجود ندارد‪ .‬اگر تصمیمت را گرفته باشی و بخواهی که از مرداب شکست و ناکامی و کسالت‬
‫همیشگی خالص شوی‪ ،‬دنیا نیز روی خوشش را به تو نشان خواهد داد‪ .‬البته دنیای تغییر نمیکند‪ ،‬این تو هستی که حاال‬
‫با چشم باز میتوانی فرصتها و شانسهای بزرگ زندگیات را ببینی و درک کنی‪ .‬اما برای آنکه بدانی چرا تا پیش از این‬
‫نتوانستهای اینگونه کنی‪ ،‬باید سختیهای تغییر برای اغلب افراد را به تو معرفی کنم‪.‬‬

‫مارک تواین‪ ،‬نویسندهی برجسته آمریکایی‪:‬‬

‫تغییر و تحول برای همه انسانها ترسناک است‪ .‬این حقیقتی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت‪ .‬راستش را بخواهید‬
‫تنها کسی که بدون دردسر و هراس دوست دارد عوض شود‪ ،‬نوزادی است که پوشک خود را کثیف کرده است‪ .‬پس سختی‬
‫تغییر را درک کنید تا بتوانید جرات الزم برای تحول هوشمند را به دست آورید‪.‬‬

‫‪1‬ـ ترس از خسران و زیان‪:‬‬

‫در ارتباط با هر تغییری‪ ،‬اولین چیزی که به ذهن انسان خطور میکند این است‪ :‬آیا من در معرض خطر قرار گرفتهام؟ این‬
‫طبیعت ماست که هرگاه با تغییری روبرو میشویم ناگهان احساس آسیبپذیری و تنهایی میکنیم‪.‬‬

‫بگذار کمی با هم روراست باشیم‪ .‬واقعیت این است که هر تغییری هزینهای به دنبال دارد و با ضرر و زیانهایی همراه‬
‫است‪ .‬پس چرا ما باید تغییر کنیم؟ پاسخ ساده است‪ .‬وقتی ما تغییر میکنیم که منافع تغییر بیشتر از ضرر و زیان آن است‪.‬‬

‫این ذات زندگی است که هیچ چیزی را بدون هزینه در اختیار ما قرار نمیدهد‪ .‬حتی در تغییرات مهم و خوب نیز ما باید‬
‫برخی چیزهایی که برایمان مهم است را کنار بگذاریم‪.‬‬

‫هراکلیتوس‪ ،‬فیلسوف یونان باستان‪:‬‬

‫تغییر هزینه دارد‪ .‬اما نمیتوان از این هزینه فرار کرد‪ .‬چراکه تنها چیز ثابت زندگی‪ ،‬خود تغییر است‪ .‬زندگی در ذات خود با‬
‫تغییر همراه است‪ ،‬پس باید بهترین تغییرات را برای خود رقم بزنید‪.‬‬

‫شما امروز میخواهید وارد عرصه کارآفرینی شوید و این نیازمند تغییر است‪ .‬برای مثال کسی که میخواهد کارگاهی‬
‫تاسیس کند و صنعت و هنر مورد عالقهشان را دنبال نماید‪ ،‬طبیعتاً مجبور است مثالً شغل ثابت کارمندی خود را کنار‬
‫بگذارد‪ ،‬شغلی که برای او یک درآمد ناچیز اما ثابت و ایمن را تضمین میکرد‪ .‬اما آیا این تغییر منطقی است؟ پاسخ به‬
‫شرایط بستگی دارد‪ .‬اگر شما شغل مناسب را انتخاب کرده باشید‪ ،‬اگر تحقیقات الزم را انجام داده و هوشمندانه وارد حوزه‬
‫کسب و کار خویش شده باشید‪ ،‬بله‪ .‬این تغییر نه تنها سودمند است بلکه زندگی شما را به کلی و به شکلی مثبت دگرگون‬
‫میکند‪ .‬اگرچه قید درآمد ماهانه ثابت خود را زده باشید‪.‬‬

‫سعید رجبی از شاگردانم‪:‬‬

‫خیلیها به من میگویند چقدر برای یادگیری برنامهنویسی و ایجاد تحول در زندگیت هزینه کردی؟ نمیتوانم دروغ بگویم‪،‬‬
‫من برای خرید دوره و یادگیری باید هزینه میکردم و تامین این هزینه برایم سخت بود‪ .‬چون پسانداز خاصی نداشتم‪.‬‬
‫البته قیمت دوره زیاد نبود‪ ،‬وضعیت من خیلی بد بود‪ .‬اما در پاسخ به تمام کسانی که از من درباره هزینه میپرسند میگویم‪،‬‬
‫اگر راه درست را انتخاب کرده باشی‪ ،‬مهم نیست چقدر برای آن هزینه کنی‪ ،‬چون همیشه فواید و عوایدت از تغییر بسیار‬
‫زیاد خواهد بود‪.‬‬

‫شاید باورش برایتان سخت باشد‪ ،‬وقتی من دوره را خریداری کرده و ترم اول را تمام کردم‪ ،‬پیش از شروع تر دوم‪ ،‬تنها‬
‫با اتکا به آموختههایم از ترم اول توانستم به یک متخصص برنامهنویسی تبدیل شوم و برای خود کارهای متعددی را به‬
‫شکل پروژهای بیابم‪ .‬من امروز بر نرم افزارهای بسیار مسلط شدهام و میتوانم به خوبی و به راحتی برای خودم بازاریابی‬
‫کنم‪.‬‬

‫جالب است بدانید که حتی در حوزه بازاریابی خارجی هم خیلی موفق بودهام و توانستهام درآمدهای دالری برای خود ایجاد‬
‫کنم‪ .‬این همه به لطف خدا و با حمایت استاد محقق شد‪ .‬البته اینکه خودم هم زحمت کشیدم تا تغییر کنم و زندگیام را‬
‫تغییر دهم‪ ،‬بسیار در این موفقیت نقش داشته است‪.‬‬

‫‪2‬ـ ترس از ناشناختهها‪:‬‬

‫عامل دومی که ممکن است تغییر را برای سخت و ناممکن جلوه دهد‪ ،‬ترس از ناشناختهها است‪ .‬باید بدانی‪ ،‬غریزه دوری‬
‫از خطر‪ ،‬ترسی را در درون ما بر انگیزد به نام ترس از ناشناختهها‪ .‬ذهن انسان ترجیح میدهد همیشه در کنار چیزهای‬
‫ثابت و شناخته شده باشد‪ ،‬تا اینکه به درون جنگلی از موجودات و اشیاء ناشناخته و تعریف نشده وارد شود‪ .‬اگرچه تنها‬
‫چیزی که به واقع باید از آن ترسید خود ترس است‪.‬‬

‫افراد معموالً به چیزی که میشناسند و برایشان آشناست میچسبند‪ .‬حتی اگر از آن رضایت نداشته باشند‪ .‬برای اینکه بر‬
‫این ترس خود غلبه کنی‪ ،‬این نکته مهم را به یاد داشته باش که هرآنچه امروز داری و از آن لذت میبری روزی برایت‬
‫ناشناخته بود‪ .‬تو در مسیر رشد خود‪ ،‬تک تک پدیدههای زندگی را به عنوان یک مقوله جدید تجربه و آزمودهای‪.‬‬

‫باراک اوباما‪ ،‬رییس جمهور سابق آمریکا‪:‬‬

‫خیلیها منتظرند تا زندگی‪ ،‬تقدیر یا افراد دیگر‪ ،‬زندگی آنها را تغییر دهند‪ .‬اینگونه افراد هرگز به شرایط مطلوبی در زندگی‬
‫دست نمییابند‪ .‬تغییری که باید رخ دهد‪ ،‬به دست خود ما شکل میگیرد‪ .‬دنیا و زندگی منتظر ما هستند تا این تغییر را‬
‫آغاز کنیم‪ .‬بله‪ ،‬ما خودمان همان تغییری هستیم که منتظرش ماندهایم‪.‬‬

‫‪3‬ـ عدم تشخیص صحیح زمان تغییر‪:‬‬

‫تو برای بهبود زندگی خویش باید تغییر کنی‪ .‬برای کارآفرین شدن باید تغییر کنی‪ .‬اما آیا وقتی در معرض یک تغییر قرار‬
‫گرفتهای‪ ،‬میدانی که زمان انجام آن فرا رسیده یا نه؟‬

‫فردی را تصور کن که قرار است شغل ثابت خویش را رها کرده و وارد کسب و کار جدید خود شود‪ .‬آیا همان روزی که‬
‫این تصمیم را گرفت‪ ،‬باید بالفاصله از شغل قبلی خود استعفا دهد؟ قطعاً خیر‪ .‬فرد اگر هوشمند باشد‪ ،‬تا مدتی در عین حفظ‬
‫کار قبلی خود‪ ،‬مقدمات کار جدیدیش را نیز پیش میبرد‪ .‬تو برای تاسیس یک کسب و کار نیازمند دریافت انواع مجوزها‪،‬‬
‫تامین وسایل و امکانات و امورات دیگر هستی‪ .‬لزومی ندارد که از اولین روز‪ ،‬کار قبلی خود را رها کنی و بیجهت دست‬
‫به ریسکهای خطرناک بزنی‪ .‬کافی است با گرفتن مرخصی یا انجام دادن کارهای خود در زمانهای غیر اداری‪ ،‬بخشی‬
‫از مراحل ایجاد کسب و کار جدید خود را پیش ببری و هرگاه الزم بود دست به تغییر بزنی‪ .‬حتی باید بدانی که در ابتدا‬
‫باید تخصص‪ ،‬دانش و مهارتهای الزم در حوزه جدید مثل برنامهنویسی را یاد بگیری و بعد تغییرات جدی را آغاز کنی‪.‬‬
 ‫‪4‬ـ ترس از ناخوشایند بودن تغییر‪:‬‬

‫تغییرات اگرچه ضروری و حیاتی هستند اما همانطور که قبالً گفتیم هزینههایی را نیز به ما تحمیل میکنند‪ .‬یکی از این‬
‫هزینهها‪ ،‬نیازمندی به تالش و کوشش بیشتر است‪ .‬تا زمانی که شما از رنگ و وضعیت ظاهری آپارتمان خود راضی‬
‫هستید‪ ،‬میتوانید شب روی کاناپه لم بدهید‪ ،‬چایی بخورید و تلویزیون تماشا کنید‪ .‬اما به محض اینکه تصمیم به رنگ‬
‫زدن خانه و تعمیر وضعیت ظاهری آن بگیرید‪ ،‬باید تالش کنید‪ ،‬باید سختیهای مختلفی را به جان بخرید‪.‬‬

‫میدانم تعجب میکنی اما واقعیت این است که انسانها به صورت معمول دوست دارند در شرایط آرامش کنونی خود باقی‬
‫بمانند و تالش نکنند‪ .‬هرچند این تالش به نفعشان باشد و زندگیشان را به شکل محسوسی بهبود بخشید‪ .‬اگر تصور‬
‫میکنید که ورود به عرصه کارآفرینی زندگی تو را سادهتر و آسانتر میکند در اشتباه هستی‪ .‬تو با ورود به این عرصه‬
‫نیازمند پشتکار‪ ،‬تالش و کوشش بیشتر خواهید بود و رهاورد شیرین و ارزشمند آن را نیز تجربه خواهید کرد‪.‬‬

‫حامد از شاگردانم‪:‬‬

‫من متولد شهر کرج هستم و در خانوادهای خلوت و فرهنگی و آرام بزرگ شدم‪ .‬در دوره بچگی خیلی پر جنب و جوش‬
‫بودم‪ .‬همیشه یا در کوچه مشغول بازی بودم یا در خانه‪ ،‬کتاب میخواندم‪ .‬پدر و مادرم انتظار زیادی از من و خواهرم داشتند‪.‬‬
‫انتظار داشتند که همیشه درسمان خوب باشد‪ ،‬نمرههای خوب بگیریم و اتفاقاً ما هم همین گونه عمل میکردیم و در‬
‫شرایطی امن و آرام زندگی میکردیم‪.‬‬

‫اما من همیشه آدم کنجکاوی بودم‪ .‬حتی در سن کم وقتی موضوعی برایم جذاب به نظر میرسید‪ ،‬کلی کتاب درباره آن‬
‫می خواندم‪ .‬البته تالش ناخودآگاه ذهنم برای اینکه در شرایط امن بمانم و مورد نقد والدینم قرار نگیرم‪ ،‬مرا مجبور کرد‬
‫بدون شناخت عالقهی واقعی خود به دانشگاه بروم و در رشته مهندسی شیمی تحصیل کنم‪ .‬حتی موفق به دریافت مدرک‬
‫فوق لیسانس هم در این رشته شدم‪ .‬اما راستش همیشه از اینکه عالیق دوره کودکیام مخصوصاً فوتبال و نقاشی را رها‬
‫کرده بودم‪ ،‬احساس حسرت داشتم‪ .‬بله‪ ،‬من نمیخواستم تغییری در روند زندگیام ایجاد کنم‪ ،‬چون اینگونه مورد نقد و‬
‫سرزنش قرار نمیگرفتم اما راستش را بخواهید رشتهای که در آن متخصص شده بودم‪ ،‬خیلی با عالقم همخوانی نداشت‪.‬‬
‫‪5‬ـ چسبندگی به سنتها‪:‬‬
‫اغلب مردم به سنتها میچسبند چراکه تصور میکنند سنتها بهترین هستند‪ .‬اما لزوماً اینچنین نیست‪ .‬در واقع وقتی‬
‫بحث از تغییر مطرح میشود‪ ،‬اغلب انسانها نه تنها با این تغییر همراهی نمیکنند‪ ،‬بلکه ساعتها وقت میگذارند تا درباره‬
‫مزایای سنتها و شیوههای فعلی صحبت کنند‪ .‬در این میان یک نفر کار جدید را انجام میدهد و دیگران با تجربه‬
‫مزیتهای این تحول‪ ،‬کم کم با آن همراه میشوند‪.‬‬

‫مثال برجسته این بحث‪ ،‬ورود تکنولوژی رایانه به سیستمهای اداری است‪ .‬در ابتدای امر بسیاری از مدیران و کارکنان نه‬
‫تنها از این تکنولوژی استقبال نمیکردند‪ ،‬بلکه با بر شمردن مزیتهای شیوه ثبت و محاسبه سنتی‪ ،‬رایانه را وسیلهای زاید‬
‫میدانستند که ممکن است خطرات و هزینههای بسیاری را به آنها تحمیل کند‪ .‬اما امروز دیگر در تمام ادارات و سازمانها‪،‬‬
‫استفاده از رایانه یک امری بدیهی و ضروری به شمار میرود‪ .‬پس یادت باشد که ایستادگی در برابر تغییری که همیشه در‬
‫زندگی ما انسانها جاری است کاری عبث و بیهوده است‪.‬‬

‫حامد از شاگردانم‪:‬‬

‫سنت خانوادگی ما این بود که بچهها درس بخوانند‪ ،‬مهندس یا دکتر شوند و بعد به شکل کارمندی زندگی خود را سپری‬
‫کنند‪ .‬در واقع یک حقوق کارمندی ثابت و خوب‪ ،‬ارزشمند و مهم تلقی میشد‪ .‬اما من همیشه رویای تبدیل شدن به یک‬
‫کارآفرین را داشتم‪ .‬در رشتهی شیمی این مسیر را برای خود ناممکن میدیدم‪ .‬چون ایجاد یک شرکت حتی کوچک در‬
‫حوزه صنعت شیمی و مشاغل مرتبط با آن مثل نفت و گاز و پتروشیمی‪ ،‬حداقل چندین میلیارد تومان پول میخواهد‪ .‬اما‬
‫با کمی بررسی متوجه شدم که شرایط کار در حوزه برنامه نویسی و آیتی اینگونه نیست‪.‬‬

‫من در دوره دانشگاه چند واحدی برنامهنویسی پاس کرده بودم‪ .‬مثالً زبان سی و اصول اولیه ویندوز را یاد گرفتم‪ .‬اما وقتی‬
‫کمی بیشتر با برنامه نویسی آشنا شدم دریافتم که در این حوزه میتوان استارتاپی را طراحی کرد و کسب و کاری را برای‬
‫خود راه انداخت‪ .‬این راهی بود که مرا ارضا میکرد‪.‬‬
‫چه چیزهایی باید تغییر کند‬
‫اکنون تو در آستانه ورود به عرصه پر چالش اما جذاب کارآفرینی شدهای‪ .‬پس باید بدانی که چه چیزهایی را باید در سبک‬
‫زندگی خود تغییر دهی‪ .‬باید بدانی چه چیزهایی باید تغییر کنند و چه چیزهایی باید ثابت بمانند‪ .‬تغییراتی که در این مسیر‬
‫پیش روی توست‪ ،‬بسیار فراوان هستند اما من مهمترینشان را با تو در میان میگذارم‪ .‬تو باید درک کنی چه چیزهایی‬
‫قابل تغییر هستند و چه چیزهایی را اصالً نمیتوانی کنترل کنی‪.‬‬

‫جیم دین‪ ،‬بازیگر آمریکایی‪:‬‬

‫یکی از مهمترین چیزهایی که برای کسب موفقیت و سعادت در زندگی باید آن را بفهمید این است که خیلی چیزها در‬
‫زندگی قابل تغییر نیستند‪ .‬البته این بدان معنا نیست که شما نمیتوانید زندگیتان را تغییر دهید‪ .‬من اینگونه یاد گرفتهام‬
‫که اگر نتوانم جهت باد را تغییر دهم‪ ،‬میتوانم جهت بادبان کشتیام را به گونهای تغییر دهم که در نهایت مرا به مقصدم‬
‫برساند‪.‬‬

‫‪1‬ـ تغییر در شیوه تصمیمگیری‪:‬‬

‫من نمیدانم تو تا امروز با چه معیارهایی تصمیمگیری میکردی‪ .‬چگونه تصمیم میگرفتی که انجام یک عمل خوب است‬
‫یا نه؟ چه روشی را باید برای انجام هر کاری انتخاب کنی؟ اما این را میدانم که از امروز به عنوان یک کارآفرین باید قبل‬
‫از تصمیمگیری‪ ،‬میزان تطابق هر کاری با هدف و چشمانداز زندگیت را بسنجی و بررسی کنی که‪:‬‬

‫ـ آیا این کار مرا به هدفم نزدیکتر میکند؟‬

‫ـ آیا این کار منافع من و دیگران را تضمین میکند؟‬

‫هزینهاش‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫منافع‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫محسوب‬ ‫جلو‬ ‫به‬ ‫گامی‬ ‫کار‬ ‫این‬ ‫ـ آیا‬
‫میچربد؟‬
 ‫ـ این کار بهترین روش برای دستیابی به هدفی است که از انجام آن در ذهن دارم؟‬

‫ـ آیا کاری که میخواهم انجام دهم قبالً توسط دیگران آزموده شده و با نتایج مثبت همراه بوده است؟‬

‫ـ آیا از نظر امکانات و شرایط زمینه تحقق آن وجود دارد؟‬

‫ـ آیا زمان مناسب برای این کار فرا رسیده است؟‬

‫مجتبی پیپل زاده‪ ،‬از شاگردانم‪:‬‬

‫وقتی هدفت را پیدا کنی‪ ،‬تمام تصمیمگیریهایت هدفمند و هماهنگ میشود‪ .‬من میخواستم صاحب یک کسب و کار‬
‫شوم و به عنوان یک کارآفرین فعالیت کنم‪ .‬برای همین بعد از تشکیل تیم ساده و کوچکمان و البته پس از سه سال‬
‫برنامهنویسی‪ ،‬به برندی رسیدیم به نام بالب بیبی‪ .‬ایدهی کسب و کار خود را به مراکز مختلفی ارایه کردیم و موفقیتهای‬
‫خوبی به دست آوردیم‪ .‬از جمله ایدهمان در دانشگاه امپریال کالج لندن‪ ،‬به عنوان طرح منتخب انتخاب شد و باالخره کسب‬
‫و کارم مسیر خودش را پیدا کرد‪ .‬البته در این راه چندباری شکست هم خوردم‪ ،‬اما چون در مسیر درستی بودم‪ ،‬هرگز ناامید‬
‫نشدم و عقب نیفتادم‪.‬‬

‫در آن زمان آرزوی کوتاه مدت ما این بود که بتوانیم هرچه سریعتر رشد کنیم و به تیمی ده نفره تبدیل شویم‪ .‬من به‬
‫اعضای تیمم از پروژه درصد میدادم‪ ،‬چون امکان پرداخت حقوق را نداشتم‪ .‬اما موفقیتها یکی پس از دیگری از راه‬
‫میرسیدند‪ .‬بعد از عرضه برند بالب بیبی به بازار‪ ،‬اتاق بازرگانی استان البرز به ما پیشنهاد داد که در بخش استارتاپی این‬
‫مرکز مست قر شویم‪ .‬این جابجایی به ما اعتبار و دیدگاه متفاوتی را هدیه داد‪ .‬کم کم توانستیم در اتاق بازرگانی ارتباطات‬
‫بهتری را برای خود بسازیم و سطح کارمان را ارتقا دهیم‪ .‬بعد از یک سال استقرار در اتاق بازرگانی‪ ،‬یک شتاب دهنده به‬
‫ما پیشنهاد دارد که به فضای آنها برویم که اینگونه به فضای کاری بزرگتری دست پیدا میکردیم‪ .‬طوری که تا پنجاه نفر‬
‫را میتوانستیم به کار بگیریم‪.‬‬

‫مرکز شتابدهی مذکور‪ ،‬مرکز وستا بود که در موسسه آموزش عالی امام خمینی استقرار داشت‪ .‬ما با آنها جوین شدیم و‬
‫چون حوزه فعالیتشان در بخش کشاورزی بود‪ ،‬توانستیم ایدههای خوبی را در این حوزه ارایه کنیم و پروژههای بزرگی را‬
‫بگیریم‪ .‬اکنون خود ما یک مرکز شتاب دهی به نام اینولند را افتتاح کردهایم‪.‬‬

‫‪2‬ـ شیوه برخورد با دیگران‪:‬‬

‫پیشتر تاکید کردم که افراد موفق رویکرد مثبتی نسبت به دیگران دارند و با خوشبینی به آنها مینگرند‪ .‬در حوزه تغییر‪ ،‬از‬
‫امروز رفتار تو باید توام با احترام و کرنش در برابر دیگران باشد‪ .‬باید باور داشته باشی که دیگران میتوانند به تو بیاموزند‬
‫و میتوانند به تو کمک کنند‪ .‬از این رو باید آمادگی بهرهمندی از این فرصت مهم را در خود ایجاد کنید‪.‬‬

‫از سوی دیگر تو به عنوان یک کارآفرین به همراهی و همیاری دیگران به شدت نیازمند خواهی بود‪ .‬از این رو باید‬
‫رویکردت را نسبت به دیگران در عمل اصالح کنی‪ .‬به فکر منافع دیگران باشی‪ ،‬رویکردی حمایتگرایانه و پشتیبانی کننده‬
‫داشته باشید و به نگرش آنها احترام بگذارید تا بتوانید از حداکثر ظرفیتشان برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنی‪.‬‬

‫مجتبی پیپیل زاده‪:‬‬

‫من تا امروز موفقیتهای بزرگی را تجربه کردهام اما نمیتوانم انکار کنم که بخش مهمی از آن را میدون همراهی دیگران‬
‫هستم‪ .‬من امروز حتی برندی با نام ویرا ورس را ایجاد کردهام که به صورت جدی در حوزه متاورس‪ ،‬واقعیت مجازی‪،‬‬
‫واقعیت افزوده و موارد مشابه فعالیت میکند‪ .‬اما جالب است بدانید که در ابتدا هیچ چیزی در این باره نمیدانستم‪ .‬البته‬
‫این را میدانستم که باید از کمک دیگران بهره بگیرم‪.‬‬

‫در مراکز مختلفی به دنبال منبعی برای کسب آگاهی بودم تا اینکه با مشاورهی یک دوست‪ ،‬با دورهی مرتبطی در آکادمی‬
‫استاد مدحج آشنا شدم‪ .‬با دوست مذکور در این دوره شرکت کردیم‪ .‬این آغاز فعالیت ویراورس بود‪ .‬پیش از حضور در‬
‫دورهی استاد مدحج شناختی از این حوزه نداشتم‪ .‬اما بعد از گذشت سومین فصل از دوره‪ ،‬من ارایهای را در مرکز شتابدهی‬
‫موسسه امام خمینی انجام دادم‪ .‬از من پرسیدند که آیا این حوزه میتواند در عرصه کشاورزی هم کاربردی داشته باشد‪ .‬در‬
‫لحظه به ایدهی آموزش رانندگی با تراکتور با هدست واقعیت مجازی رسیدم و با کمک تمام عزیزانی که با من همکاری‬
‫میکردند این پروژه را به سرانجام رساندم‪.‬‬

‫پس مدام به خودت یادآوری کن که تو به عنوان یک کارآفرین نیازمند روابط گسترده و موثر با دیگران هستی‪ .‬هیچکس‬
‫را دست کم نگیرید‪ .‬گاهی کسی که به ظاهر پایینترین جایگاه را در حوزه کاری دارد‪ ،‬بیشترین کمک را به تو خواهد کرد‪.‬‬
‫برای مثال تصور کنید که کارخانه خود را راهاندازی کردهای اما به خاطر چند اشتباه فنی و انسانی کارخانه شما در معرض‬
‫یک خطر بزرگ مثل آتش سوزی قرار گرفته است‪ .‬در این صورت نگهبان یا خدمه نظافت کارخانه با دیدن آن مشکل‪،‬‬
‫میتواند به موقع افراد متولی را آگاه کرده و از بروز خطر و تحمیل هزینههای بسیار جلوگیری کند‪ .‬این فرد زمانی چنین‬
‫کاری را خواهد کرد که احساس کند در مجموعه تو برایش ارزش قایلند و نگاه تو به او نگاهی انسانی و توام با احترام‬
‫است‪ .‬در غیر این صورت خیلی ساده یا بیدقت از کنار مشکل عبور میکند و یا حتی با دیدن مشکل‪ ،‬اطالعرسانی و اقدام‬
‫به موقع را پشت گوش میاندازد‪.‬‬

‫از سوی دیگر بدان که مهمترین دارایی تو در عرصه کارآفرینی روابطی است که با انسانهای مختلف‪ ،‬در جایگاههای‬
‫مختلف ایجاد کردهای‪ .‬تو وارد یک حوزه سخت و پیچیده شدهای‪ .‬در این میان هرچقدر بیشتر بتوانی از همراهی‪ ،‬حمایت‬
‫و مشارکت دیگران بهره بگیری‪ ،‬قطعاً با سهولت و کارآمدی بیشتری میتوانید امور خود را پیش ببری‪.‬‬

‫مجتبی پیپل زاده‪:‬‬

‫برند ویراورس و پروژه آموزش رانندگی با تراکتور به شکل مجازی‪ ،‬تنها با پنجاه میلیون تومان استارت خود‪ .‬اما سرمایهی‬
‫ما در بعد روابط انسانی بسیار بسیار زیاد بود‪ .‬من همیشه به روابط اهمیت زیادی دادهام و باور دارم که اگر بتوانی ادبیات‬
‫مناسب را پیدا کنی و حرف درست را در لحظهی درست به زبان بیاوری‪ ،‬میتوانی به بهترین شکل به خواستهات برسی‪.‬‬

‫من با همین فرمول اولین پروژهی ویراورس را عملیاتی کردم‪ .‬اما باز احساس میکردم که نیاز به حمایت همراهی افراد‬
‫دیگری هم دارم‪ .‬در همین راستا با آقای مهندس جالیریان که صاحب یک برند دانش بنیان بود آشنا شدم و همراه با سر‬
‫کار خانم عزتی که مدیرعامل شرکت هستند‪ ،‬کار خود را توسعه دادیم و توانستیم پروژه دیگری را در سازمان تات‪ ،‬سازمان‬
‫تحقیق‪ ،‬آموزش و ترویج کشاورزی برنده شویم‪ .‬بنابراین ما طراح و مجری اولین نمایش متاورس در حوزه کشاورزی‬
‫هستیم و به زودی از این نمایشگاه رونمایی خواهیم کرد‪.‬‬

‫‪3‬ـ نظم و انضباط فراگیر‪:‬‬

‫وقتی فردی هدفمند زندگی کند و مسیر و چشمانداز زندگیش خویش را بشناسد‪ ،‬برای هر لحظه از زندگی خود برنامه‬
‫خواهد داشت‪ .‬او دیگر در مسیر زندگی و در بین امورات خود سرگردان نمیشود و وقت خود را با پرداختن به کارهای غیر‬
‫ضروری و بینتیجه هدر نمیدهد‪.‬‬

‫یک کارآفرین موفق برای دستیابی به اهداف خود با نظم و انضباط فراگیر‪ ،‬زمانش را مدیریت میکند و نسبت به اجرای‬
‫برنامههایش متعهد میماند‪ .‬او دیگر باری به هر جهت بر نمیدارد و پیش از تصمیمگیری برای انجام یک کار‪ ،‬میزان‬
‫اثربخشی آن کار و تطابقش با هدفی که در پیش دارد میسنجد‪.‬‬

‫در واقع نظم و انضباطی که عرصه کارآفرینی برای شما به همراه دارد‪ ،‬با نظم و انضباطی که پیش از آن میشناختید‬
‫تفاوت دارد‪ .‬این نظم و انضباط یعنی مدیریت صحیح تمام امور در مسیر دستیابی به هدف‪ ،‬نه صرفاً انجام امور در زمانهای‬
‫برنامهریزی شده‪ .‬این نظم و انضباط یعنی قدرت اولویتبندی کردن کارهای مختلف و مدیریت منابع و سرمایهها (مالی و‬
‫غیر مالی) بر اساس اولویت امور‪ .‬این نظم و انضباط یعنی پرهیز از آشفتگی و سردرگمی‪ ،‬یعنی جهت دهی به تمام ابعاد‬
‫زندگی در یک مسیر مشخص‪ ،‬یعنی استفاده بهینه از امکانات‪ ،‬زمان و سرمایهها‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون از شاگردانم‪:‬‬

‫پیش از اینکه هدف مشخصی برای خودم داشته باشم‪ ،‬خیلی وقتها‪ ،‬زمان ارزشمندم را به هدر میدادم‪ .‬اما یک روز وقتی‬
‫بر روی تخت دراز کشیده و در حال استراحت و سپری کردن دوره نقاهت بودم و با خودم کلنجار میرفتم که چرا در‬
‫مسیری نیستم و جایگاهی ندارم که بتوانم به ثبات مالی دست یابم‪ ،‬به این نتیجه رسیدم که باید تحولی را در زندگیام‬
‫ایجاد کنم‪.‬‬

‫شروع کردم به جستجو در اینترنت و رسانههای مجازی‪ .‬همینطور میگشتم و صفحات زیادی را میدیدم که با تبلیغ‬
‫شرکت استاد مدحج روبرو شدم‪ .‬فهمیدم که ایشان آموزش اصولی و پایهای برنامهنویسی رو ارایه میدن و خیلی تاکید‬
‫دارن که آموزششون منطبق با مکانیزم طبیعی ذهن است‪ .‬وقتی قیمت دوره را دیدم اول کمی دودل شدم‪ .‬چون او زمان‬
‫پول کافی برای خریدش را نداشتم‪ .‬اما با کمی تالش برای تردید خود غلبه کردم و با خرید دوره‪ ،‬گام بزرگی در مسیر‬
‫کسب موفقیت برداشتم‪.‬‬

‫نکتهای که در این بخش باید به آن اشاره کنم این است که نظم و انضباط کارآفرینانه‪ ،‬به معنای چسبیدن سفت و سخت‬
‫به کار و رها کردن زندگی شخصی و پرهیز از تفریح و خوشگذرانی نیست‪ .‬ما کار میکنیم که زندگی کنیم‪ ،‬زندگی‬
‫نمیکنیم که کار کنیم‪ .‬یک کارآفرین موفق قدرت برقراری تعادل مناسب بین کار و زندگی شخصی خود را دارد و به اندازه‬
‫کافی برای تفریح‪ ،‬خوشگذرانی و مسافرت وقت میگذارد‪ .‬اما تفاوت او با یک آدم عادی در این است که میداند چه‬
‫زمانهای باید کار کند که بیشتر راندمان را داشته باشد و چه زمانهایی باید به استراحت و تفریح بپردازد تا انرژیهای‬
‫فرسوده خود را بازسازی کند‪ .‬یک کارآفرین موفق از رفت و آمد و معاشرت با دیگر انسانها و حضور در مهمانیها لذت‬
‫میبرد و در عین حال همیشه به دنبال جلب اعتماد مردم‪ ،‬خدمترسانی به آنها و بهرهمندی از ظرفیت آنان برای بهبود‬
‫امور است‪.‬‬

‫فردریش نیچه فیلسوف برجستهی آلمانی‪:‬‬

‫زندگی حاصل کل پستی و بلندی و البته لحظههای سکونی است که در میانه فراز و فرودیهای اندیشه و احساسات‬
‫تجربه میکنید‪ .‬ترکیب این هیجانات و آرامشها و سکونها زندگی را تشکیل میدهد‪.‬‬

‫‪4‬ـ وقت شناسی و فرصت شناسی‪:‬‬

‫همانطور که پیش از این نیز گفتیم‪ ،‬بهرهمندی از فرصتهای زندگی وابسته به شانس و اقبال نیست‪ .‬همیشه و در هر‬
‫شرایطی زندگی فرصتهای بسیاری را در اختیار ما قرار میدهد‪ .‬بهرهمندی از فرصتهای شگرف زندگی نیازمند‬
‫زمانسنجی و فرصتشناسی است‪ ،‬نیازمند آمادگی است‪.‬‬

‫یک کارآفرین موفق در واقع یک شکارچی فرصتهاست‪ .‬او با امیدواری و اشتیاق به تمام پدیدهها و اتفاقات زندگی‬
‫مینگرد و همواره با مثبتاندیشی به دنبال یافتن فرصتهای نهفته و پنهان در شرایط مختلف است‪ .‬او قدر زمان را‬
‫میشناسد و میداند چگونه حتی خطرات و تهدیدات را به امکان و فرصت جدید بدل سازد‪.‬‬

‫پیمان ارجمند از شاگردانم‪:‬‬

‫زمانبندی و فرصتسنجی برای موفقیت الزامی است‪ .‬این را من به شکل عملی در زندگی اموختم‪ .‬وقتی با فرصت شرکت‬
‫در کالسها و دورههای استاد مدحج آشنا شدم‪ ،‬گویی چیزی از درون به من میگفت که باید به سرعت از این شانس‬
‫استفاده کنم‪.‬‬

‫جذابیت دورهی آقای مدحج این بود که میگفت ما باید برنامهنویس شویم نه کد نویس‪ .‬با تکنیک ایشان یعنی یادگیری‬
‫اصول کلی برنامهنویسی‪ ،‬به سرعت توانستم بر چند زبان مختلف مسلط شوم و با پشتکاری که داشتم از همدورهایهایم‬
‫چند گام جلو افتادم‪ .‬همین فرصت سنجی مرا در برابر شانسهای بزرگ دیگری قرار داد‪.‬‬

‫از جمله با شخصی که ده سال از من بزرگتر بود و پیش از این به کانادا مهاجرت کرده بود‪ ،‬آشنا و دوست شدم‪ .‬او وقتی‬
‫تواناییهایم را دید‪ ،‬پیشنهاد جذابی داد‪ .‬گفت من اینجا پروژه میگیرم‪ ،‬تو در ایران تیم تشکیل بده و آنها را اجرایی کن‪.‬‬
‫همین کار را کردم‪ .‬به سرعت پروژهها زیاد شد و من به درآمد دالری بسیار زیادی دست یابم‪.‬‬

‫اکنون من با تیمی حدوداً هشت نفره کار میکنم و درآمد ثابتم از برنامهنویسی به باالی ده هزار دالر افزایش یافته است‪.‬‬

‫‪5‬ـ تحقیق و مطالعه‪:‬‬

‫اغلب افراد تصور میکنند که بعد از یک دوره مشخص از آموزش و کسب مدرکی خاص‪ ،‬دیگر برای زندگی و کار کامالً‬
‫آماده هستند و هیچ نیازی نیست همچنان دانش و اطالعات خود را به روزرسانی کنند‪ .‬غافل از اینکه متاسفانه سیستم‬
‫آموزشی موجود چه در حوزه مدرسه و چه در حوزه دانشگاه‪ ،‬کمترین تطابقی با شرایط واقعی کار در عرصه تجارت و صنعت‬
‫واقع‬ ‫در‬ ‫ندارد‪.‬‬
‫آموزشهای ارایه شده در سیستم آموزشی بیشتر نظری و حافظهمحور هستند تا کارگاهی و عملی و مهارتی‪ .‬اغلب‬
‫دانشجویانی که از دانشگاههای مختلف فارغ التحصیل میشوند‪ ،‬کولهبار سنگینی از اطالعات نظری و حفظی را با خود‬
‫حمل میکنند اما از کمترین تجربه‪ ،‬مهارت و دانش علمی برای ورود موثر به عرصه کارآفرینی برخوردار نیستند‪.‬‬

‫کسی که میخواهد وارد عرصه کارآفرینی شود‪ ،‬نباید به داشتهها و سواد آکادمیک خود بسنده کند‪ .‬او همواره باید در مسیر‬
‫یادگیری و آموزش باشد و به صورت مستمر اطالعات و دانش خود را در ارتباط با مسایل مختلف مخصوصاً حیطه تخصصی‬
‫کارش به روزرسانی کند‪.‬‬

‫تو هم اگر میخواهی یک کارآفرین باشید‪ ،‬باید خصوصیتهای خود را تغییر دهی و به یک انسان اهل تحقیق‪ ،‬مطالعه و‬
‫دانشاندوزی تبدیل شوی‪ .‬اگر میخواهی همواره در مسیر پیشرفت و موفقیت گام برداری‪ ،‬باید پیش از هر تصمیمی درباره‬
‫آن تصمیم و راهکارهای مشابه تحقیق و مطالعه کنی‪ ،‬باید از مسیر مطالعه‪ ،‬از تجربیات دیگران به خوبی بهره ببرید و با‬
‫به روزرسانی مستمر دانش و اطالعات خود‪ ،‬همواره در کورس رقابت باقی بمانی‪.‬‬

‫حامد از شاگردانم‪:‬‬

‫من در دانشگاه با اصول اولیه برنامهنویسی آشنا شده بودم اما مثل هر چیز دیگری‪ ،‬برنامهنویسی نیز فرار است و اگر از ان‬
‫استفاده نکنی‪ ،‬فراموشش خواهی کرد‪ .‬راستش آن زمان مشاوران خوبی هم نداشتم و با هرکس صحبت میکردم مرا از‬
‫این حوزه میترساند‪ .‬حتی برخی مدعی بودند که اگر میخواهی یک برنامهنویس حرفهای شوی باید به صورت آکادمیک‬
‫در این رشته تحصیل کنم‪ .‬اما بعد از کمی جستجو با استاد مدحج آشنا شدم‪ .‬شیوهی کار و آموزش ایشان به شدت مرا‬
‫جذب کرد‪ .‬مهترین ویژگی کار ایشان این بود که بر خالف دیگران به ما نقشه راه موفقیت ارایه یم کرد و توضیح میداد‬
‫که چگونه و از طریق چه سرفصلهایی باید در این حوزه به یک متخصص تبدیل شویم‪ .‬همین راهنمایی ساختارمند و‬
‫دقیق که در هیچ دانشگاهی یافت نمیشد‪ ،‬مرا در مسیر موفقیت قرار داد‬

‫‪6‬ـ خالقیت و ابتکار‬

‫اگر تا امروز جزو آدمهایی بودی که عادت به تکرار ساختارهای کاری موجود دارند و همیشه از روشهای آزموده شده‬
‫برای انجام کارها استفاده میکنند‪ ،‬یکی از مهمترین تغییراتی که باید در خود ایجاد کنی‪ ،‬این است که روحیه خالقیت و‬
‫ابتکار را در خویش تقویت کنی و همیشه به دنبال راهکارهایی جدید‪ ،‬بهینه و اثربخشتر باشی‪.‬‬

‫بر اساس تعاریف مدرن‪ ،‬تو در مقام کارآفرین یک مخرب خالق هستی‪ .‬باید ساختارهای کنونی را در هم بکشنی و‬
‫راهکارهایی خالقانه و کارآمدتر را جایگزین آنها کنی‪ .‬از امروز تو باید یک انسان خالق و آفریننده باشی‪ .‬باید راهکارها و‬
‫شیوههای جدیدی را برای بهرهمندی از امکانات و سرمایههای موجود خلق کنی‪ .‬هیچ کارآفرینی با تکرار کارهای دیگران‬
‫به موفقیت دست نیافته است‪ .‬هیچکارآفرینی نبوده که با تولید محصوالت و خدمات موجود‪ ،‬برای خود اعتبار و شهرت‬
‫کسب کرده باشد‪ .‬تمام کارآفرینان یا چیزهای جدیدی خلق کردهاند‪ ،‬یا محصوالت موجود را به شیوه محسوسی بهبود‬
‫دادهاند و یا روشهای خالقانه و کم هزینهتری برای تولید محصوالت موجود پیدا کردهاند‪.‬‬
 ‫حامد از شاگردانم‪:‬‬

‫سرفصلهای دوره ی استاد مدحج آنقدر جذاب و کارآمد بود که با اتکا به آنها توانستم مهارت و شناختم را در این حوزه ارتقا دهم‪.‬‬
‫اما همانطور که ایشان به ما یاد داد‪ ،‬هدف من از این کار این نبود که صرفاً یک کار بخور و نمیر داشته باشم‪ .‬من میخواستم یک‬
‫کارآفرین باشم‪ .‬برای همین رویای ایجاد یک استارتاپ را در سر خود پروارندم‪ .‬در همین راستا و برای ایجاد کاری خالقانه و جدید‪،‬‬
‫ایدههای مختلفی را پرورش دادم و هماکنون با قدرت به دنبال ایجاد بسترهای الزم برای عملیاتی کردن آنها هستم‪ .‬تمام این امید‬
‫را نیز به واسطه نگرش درستی به دست آوردم که در ذهن خود ساخته بودم‪.‬‬
‫آفریننده باشید‬

‫آفرینندگی یا خالقیت یکی از مهمترین و اساسیترین ویژگیهای انسانهای موفق و کارآفرین است‪ .‬این قدرت و ویژگی‬
‫است که باعث میشود افراد کارآفرین‪ ،‬ارزش آفرین باشند و بتوانند شیوه زندگی انسانها را به شکل محسوسی بهبود‬
‫بخشند‪ .‬افراد کارآفرین همیشه از شیوههای و ساختارهای موجود احساس نارضایتی کنترل شده دارند و به دنبال راهی‬
‫برای ایجاد تحوالت سازنده هستند‪.‬‬

‫مصیب کهت نارون از شاگردانم‪:‬‬

‫یکی از اتفاقات مهم زندگیام آشنایی با استاد مدحج بود‪ .‬از ایشان یاد گرفتم که اگر میخواهم به ثروت‪ ،‬افتخار و شهرت‬
‫برسم‪ ،‬باید روحیه خلق کردن را در خود پرورش دهم‪ .‬بله‪ ،‬من برای خرید دورههای ایشان هزینهی به نسبت اندکی را‬
‫صرف کردم اما در همان شش ماه اول و از محل فروش پروژههایم ده برابر هزینه دوره را در آوردم‪ .‬اینگونه دریافتم که‬
‫خلق کردن و آفرینندگی چقدر شگفتانگیز است‪ .‬با همین رویکرد چنان پیشرفتی را تجربه کردم که اکنون در آستانهی‬
‫تاسیس شرکت خودم هستم‪.‬‬

‫تعریف خالقیت‪:‬‬
‫خالقیت مثل بسیاری از مفاهیم دیگر مفهومی گسترده دارد و در طول زمان تعریف آن تغییرات عدیدهای را تجربه کرده‬
‫است‪ .‬ضمن اینکه صاحبنظران مختلف تعاریف متعددی نیز برای آن ارایه کردهاند‪ .‬اما جای نگرانی نیست‪ .‬در میان تمام‬
‫تعاریف‪ ،‬نکات و اشتراکات معنایی زیادی وجود دارد که میتوان به اتکا به آنان تعریف نسبتاً فراگیری از خالقیت ارایه‬
‫کرد‪.‬‬

‫تورنس‪ ،‬روانشناس مشهور آمریکایی و یکی از ایدهپردازان مطرح خالقیت‪:‬‬

‫خیلیها از من میپرسند که خالقیت چیست‪ .‬من خالقیت را نوعی مساله گشایی میدانم و از نظر من تفکر خالق عبارتست‬
‫از فرایند‬

‫ـ حس کردن مسایل یا کاستیهای موجود (در حوزه اطالعات و شیوههای اجرایی)‬

‫ـ فرضیه سازی درباره حل مسایل و رفع کاستیها‬

‫ـ ارزیابی و آزمودن فرضیهها‬

‫ـ بازنگری و بازآزمایی آنها‬

 ‫ـ انتقال نتایج به دیگران»‬

‫از نظر صاحبنظران خالقیت‪ ،‬تفکر خالق نوعی مهارت ذهنی برای تولید ایدههای تازه و آزمودن آنهاست‪ .‬در واقع حدس‬
‫زدن و ایدهپردازی موتور محرکه خالقیت به شمار میرود‪ .‬خالقیت شامل تولید چیزی است که هم اصیل و ارزشمند است‬
‫و هم نشات گرفته از فرایندهای خودآگاه و ناخودآگاه ذهن‪ .‬خالقیت زمانی به وجود میآید که شخص پیشفرضها و‬
‫باورهای قدیمی را کنار گذاشته و دیدگاه جدیدی را درباره پدیدههای مختلف جستجو کند‪ .‬از این رو خالقیت نیازمند‬
‫ویژگیهایی مثل هوش‪ ،‬پشتکار‪ ،‬غیر متعارف بودن و توانایی تفکر به سبکی خاص و متفاوت است‪.‬‬

‫سقراط‪ ،‬فیلسوف برجسته یونان باستان‪:‬‬

‫راز متحول ساختن زندگی این است که بتوانی تمام انرژیات را بر روی چیزهای جدید متمرکز کنی و کارهای غیر متعارف‬
‫انجام دهی‪ .‬نه اینکه با چیزهای قدیمی بجنگی و نیرویت را هدر دهی‪.‬‬

‫فرایند خالقیت‪:‬‬

‫بعد از تعریف خالقیت و درک چیستی آن‪ ،‬باید با فرایندی که برای دستیابی به راهحلهای خالقانه طی میشود‪ ،‬اشنا‬
‫شوی‪ .‬فرایند حل خالقانه مسایل‪ ،‬دارای الگویی شش مرحلهای است که من آن را به تو معرفی میکنم‪.‬‬

‫مرحله‪ :1‬حقیقتیابی‬

‫حقیقت یابی شامل این گامها است‪.‬‬

‫ـ تعریف مساله‪ :‬در این مرحله فرد مسایلی را که باید حل کند شناسایی و انتخاب میکند‪.‬‬

‫ـ آماده سازی‪ :‬در این مرحله نسبت به جمع آوری و گزینش دادههای مربوط به موضوع اقدام میکنیم‪ .‬بخشی از این‬
‫اطالعات در ذهنمان از قبل وجود دارد و برخی را باید از طریق مطالعه کسب کنیم‪.‬‬

‫نکتهای که در مورد جمعآوری دادهها و اطالعات باید مورد توجه قرار داد این است که جمعآوری اطالعات در حجم زیاد‬
‫و با شیوهای نامناسب‪ ،‬نه تنها مفید نیست‪ ،‬بلکه باعث عدم رشد خالقیت میشود‪ .‬در واقع جمع آوری غیر هدفمند اطالعات‬
‫در حجم زیاد حتی ممکن است قدرت تصور را خفه کند‪ .‬به همین دلیل روش صحیح جمع آوری دادهها باید مورد توجه‬
‫قرار گیرد‪.‬‬

‫غالمحسین ابول پور مفرد‪:‬‬

‫پیش از اینکه با استاد مدحج آشنا شوم‪ ،‬هر کاری میکردم که پولی بخور و نمیر را به دست آورم‪ .‬غیر از حضور در دانشگاه‬
‫و تالش برای دریافت مدرک فوق لیسانس و حضور در کاری ثابت‪ ،‬هر کاری که از دستم بر میآمد انجام میدادم‪ .‬دوره‬
‫سختی بود‪ .‬اطالعات زیادی را در ذهنم داشتم و مهارتهای متنوع اما کم عمقی را فرا گرفته بودم‪ .‬اما همه اینها مرا‬
‫کمک نمیکرد‪ .‬راستش را بخواهید آنقدر مشکالت داشتم که مدام از خودم میپرسیدم چرا زودتر خودکشی نکردهام‪.‬‬
‫اما وقتی با دورهی استاد مدحج آشنا شدم‪ ،‬جرقهای در ذهنم زده شد‪ .‬به این باور رسیدم که اگر روی یک کار حرفهای و‬
‫درست تمرکز شوم و دانش و اطالعات متمرکزی را در آن حوزه یاد بگیرم‪ ،‬میتوانم زندگیام را متحول کنم‪ .‬همین کار‬
‫را هم کردم‪ .‬به هر قیمتی بود‪ ،‬دوره را خریدم و یادگیری را آغاز کردم‪.‬‬

‫مرحله ‪ :2‬پاالیش‬

‫دادههای جمعآوری شده نیاز به پاالیش و طبقهبندی اساسی دارد تا اطالعات سره و مفید از اطالعات ناسره و غیر واقعی‬
‫مجزا شده و میان اندیشهها و مطالب مناسب و بیهوده تفکیک قایل شویم‪ .‬مواردی که به درد نمیخورند باید دور انداخت‪.‬‬

‫داروین‪ ،‬زیست شناس مشهور‪:‬‬

‫نوآوری بیشتر از هر چیزی در گرو آن است که کاری که هر روز انجام میدهی را بهتر انجام دهی‪ .‬در گرو آن است که‬
‫به بفهمی چه امور و چه روشهایی زائد و ناکارآمد هستند و آنها را با چیزهای جدید و کارآمد عوض کنی‪.‬‬

‫مرحله‪ :3‬تجزیه و تحلیل‬

‫در این مرحله فرد در عمق اطالعات دستهبندی شده به کنکاش و جستجو میپردازد و مطابق با مساله و هدفی که از حل‬
‫مساله دارد‪ ،‬از اطالعات استفاده میکند‪ .‬توجه داشته باشید که بخشی از فرایند تجزیه و تحلیل به شکل ناخودآگاه انجام‬
‫میشود‪.‬‬

‫مرحله‪ :4‬ایدهیابی‬

‫در این مرحله به کمک داشتههای ذهنی که در مراحل اول تا سوم جمعآوری و پردازش شدهاند‪ ،‬فرد شروع به تولید‬
‫ایدههای خالقانه میکند که شامل گامهای زیر است‪:‬‬

‫ـ ایجاد ایدهها‪ :‬تدبیر ایدههای آزمایشی موقت به عنوان سرنخهای ممکن‬

‫پرورش ایدهها‪ :‬این مرحله با انتخاب مفیدترین ایدههای حاصل شده و افزودن یا تغییر و ترکیب آنها که منجر به ایجاد‬
‫ایدههای جدیدتر و کاملتر میشود‪ ،‬انجام میگیرد‪.‬‬

‫اندی وارهول‪ :‬نویسنده و هنرمند آمریکایی‪:‬‬

‫آدمهای عادی منتظرند تا زمان مشکالتشان را کند و شرایط بهتری را برایشان رقم بزند‪ .‬شگفتانگیز است‪ .‬اما واقعیت‬
‫دارد‪ .‬بر عکس‪ ،‬افراد موفق‪ ،‬همیشه بر این باورند که خودشان باید با خلق ایدههای جذاب و کارآمد تغییر و تحولی مثبت‬
‫را در زندگی رقم بزنند‪ .‬این راز کامیابی آنها است‪.‬‬

‫مرحله‪ :5‬راهحل یابی‬

‫این مرحله شامل دو گام زیر است‪:‬‬

‫ـ ارزشیابی فرد‪ :‬فرد از این طریق بهترین ایدههای تولید شده را انتخاب میکند‪.‬‬

‫ـ گزینش‪ :‬انتخاب راهحل نهایی از میان ایدههای گزینش شده و پیادهسازی آن‬
 ‫مرحله‪ :6‬دریافت بازخوردها‬

‫این مرحله پس از پیادهسازی ایدههایی که در مرحله پنج گزینش شد‪ ،‬صورت میگیرد‪ .‬با گرفتن بازخورد مناسب‪ ،‬ضعفها‬
‫و کاستیهای ایدهها مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از تجربیات عملی‪ ،‬ایدهها کاملتر و عملیتر میشوند‪.‬‬

‫طی این مراحل‪ ،‬در مرحله اول تا سوم فرد با استفاده از نیروی تعقل به جمعآوری اطالعات و بازپروری آنها میپردازد‪ .‬در‬
‫مرحله چهارم که اوج تعامل قوه تفکر و تخیل است و باید آن را هنگامه بروز جوانههای خالقیت در ذهن آدمی دانست‪ ،‬با‬
‫استفاده از قدرت تصور و خیال پردازی و با کمک دادههای پردازش یافته در مراحل قبل‪ ،‬ذهن موفق به ابداع ایدههای‬
‫درخشان میشود‪ .‬در مرحله پنجم و ششم به کمک قوه داوری و قضاوت که خود از شئون تفکر است‪ ،‬بهترین و عملیترین‬
‫راهها را انتخاب و با گرفتن بازخورد مناسب به کمک تفکر علت و معلولی و قضاوتی‪ ،‬یافتههای ذهنی را به راه حلهای‬
‫عملی و کارامد تبدیل میکنیم‪.‬‬

‫توماس ادیسون‪ ،‬مخترع آمریکایی‪:‬‬

‫درس بزرگی که من در زندگی یاد گرفتم این است که یاد گرفتن راههای جدید و بهتر‪ ،‬سخت‪ .‬باید پشتکار داشته باشی و‬
‫گام به گام برای خلق یک راه و آزمودن آن تالش کنی‪ .‬اما بسیار سختتر از آن‪ ،‬این است که بخواهی به همان روشهای‬
‫ناکارآمد قبلی زندگی خود و خود را با انواع مشکالت الینحل مواجه سازی‪.‬‬
‫نقشه راه خود را ترسیم کنید‬
‫تمام کسانی که مرا میشناسند میدانند که من تاکید زیادی بر روی داشتن یک نقشه راه دارم‪ .‬حتی در حوزه برنامهنویسی‬
‫هم اگر دارای یک نقشه راه نباشی‪ ،‬انرژی و زمان زیادی را هدر میدهی و چه بسا حتی گاه دچار سردرگمی و آشفتگی‬
‫شوی و امیدت را از دست بدهی‪ .‬همین شرایط با حساسیت بسیار بیشتری در ارتباط با کلیت زندگی صادق است‪.‬‬

‫پیش از اینکه اولین گام را در مسیر دستیابی به هدف غایی خود و چشماندازی که در حوزه زندگی و کارآفرینی برای‬
‫خویش ترسیم کردهای برداری‪ ،‬نقشه راه خود را ترسیم کن‪ .‬این نقشه به تو کمک میکند تا از نخستین گام تا مقصد‬
‫نهایی خود را به صورت دقیق مشخص کنی‪ ،‬راههای ممکن را ارزیابی نموده و گزینههای منطقیتر و بهتر را شناسایی‬
‫نمایی‪ .‬بدین ترتیب از سردرگمی و آشفتگی نجات مییابد و با آزمودن راههای اشتباه و غلط‪ ،‬سرمایه‪ ،‬زمان و امکانات خود‬
‫را به هدر نمیدهید‪.‬‬

‫مک دونالد‪ :‬موسسه برند مک دونالد‬

‫من از طبیعت برای ساختن نقشه راه خود در زندگی استفاده کردم‪ .‬به خودتان نگاه کنید که چگونه طبیعت در مسیر عمر‬
‫نشانههای بزرگ شدن و در ادامه پیرشدن را روی صورتتان حک میکند‪ .‬شما نیز باید همین کار را بکنید‪ .‬باید از‬
‫همانجایی که ایستادهاید تا جایی که میخواهید به سمت آن بروید را نشانهگذاری کنید و مشخص نمایید که در مرحله‪،‬‬
‫کجا ایستادهاید‪.‬‬
‫تا اکنون من به تو کمک کردن‪ ،‬ذهنیت خود را تغییر دهی‪ ،‬خودت را بهتر بشناسی و باور کنی و هدف بزرگ و متعالی را‬
‫برای خود بسازی و برای ایجاد تغییراتی بزرگ در زندگیات تالش کنی‪ .‬اما زمانی میتوانی به آرزوهایت رنگ واقعیت‬
‫بزنی که بین نیت و عمل‪ ،‬پلی بزنی و از تردیدها عبور کنی‪.‬‬

‫اگر این کار را نکنی‪ ،‬هرگز سفرت به سوی موفقیت آغاز نمیشود‪ .‬تو برای این مهم‪ ،‬به یک نقشه راه نیاز داری‪ ،‬باید‬
‫اهداف میانی خود را مشخص کنی و گام به گام به سمت آرزویت حرکت نمایی‪ .‬اما چگونه میتوانی یک نقشه راه مناسب‬
‫را طراحی کنی؟‬

‫مارک کوبان‪ :‬کارآفرین و سرمایهدار معروف آمریکایی‪:‬‬

‫همیشه میدانستم که برای کسب موفقیت نیازمند نقشه راه هستم‪ .‬این را هم میدانستم که نقشه راه من مختص من‬
‫است و باید با شرایط زندگیام و حتی ذهنیتم و آرزویم هماهنگی داشته باشد‪ .‬اما دلم نمیخواست چرخ را از اول اختراع‬
‫کنم‪ .‬این بود که در هر حوزهای از جمله حوزه مالی‪ ،‬به سراغ دستورالعملها و راهکارهای دیگران رفتم‪ .‬تالش کردم ابتدا‬
‫از آنها الگوبرداری کرده و بعد مسیر معرفی شده از آنها را شخصی سازی کنم‪.‬‬

‫‪1‬ـ حوزه کاری خود را مشخص کنید‪:‬‬

‫اولین گام در تعیین نقشه راه موفقیت در زندگی‪ ،‬تعیین دقیق حوزه کاری است‪ ،‬حوزهای که تو را به آرزویت و اهدافت‬
‫میرسند‪ .‬تو از مسیرهای متفاوتی میتوانید آرزوی کارآفرینی خود را محقق کنی‪ .‬کافی است نگاهی به استعدادها‪ ،‬امکانات‬
‫و شرایط خود بیندازی و بهترین راه را انتخاب کنی‪ .‬برای مثال کسی که آرزویش ارتقای سالمت جامعه و تبدیل شدن به‬
‫فردی اثرگذار در حوزه سالمتی است‪ ،‬از راههای مختلفی میتواند این آرزو ار دنبال کند‪ .‬او میتواند در حوزه صنایع غذایی‬
‫واردش شده و با تولید کارخانهای پیشرو که غذاهای ارگانیک و سالم و البته جدید و بکر تولید میکند‪ ،‬به هدف خود‬
‫نزدیک شود‪ ،‬میتواند در حوزه بهداشتی وارد شده و با تولید محصوالت این حوزه خواسته خود را دنبال میکند و همچنین‬
‫میتواند وارد عرصه رسانهای شده و از طریق کارهای خبری‪ ،‬آموزشی و فرهنگسازی به تقویت سالمت جامعه کمک‬
‫کند‪ .‬اینکه شخص کدام یک از این راهها را انتخاب میکند به عالقه و سلیقه او‪ ،‬به تواناییها و استعدادهایش و همچنین‬
‫ظرفیتها و امکاناتش بستگی دارد‪.‬‬

‫تو همیز باید حوزه کاری خود را مشخص کنی‪ .‬در چه صنف یا صنعتی قرار است به عنوان کارآفرین عرض اندام کنی؟ آیا‬
‫میخواهی در رشته و حرفهی روزآمد و گستردهای مثل برنامهنویسی وارد شوی یا نه‪ ،‬میخواهی یک ورزشکار و مربی‬
‫شوی‪ .‬صنعت را دوست داری یا هنر را‪ .‬مهم نیست چه چیزی را انتخاب میکنی‪ ،‬مهم این است که درست انتخاب کنی‪.‬‬
‫این اولین گام در طراحی نقشه راه است‪.‬‬

‫برایان تریسی‪ ،‬نویسنده و مربی مشهور آمریکایی‪:‬‬

‫خیلیها حوزه کاری درستی برای خود انتخاب نمیکنند‪ .‬به همین دلیل هرچه تالش میکنند نه تنها به هدف و خواستهی‬
‫خود نزدیک نمیشوند‪ ،‬بلکه چه بسا از آن دور هم میشوند‪ .‬اول باید بدانی که بهترین حوزه‪ ،‬حرفه و هنری که میتواند‬
‫تو را به آرزویت برساند کدام است‪.‬‬
 ‫‪2‬ـ نقطه آغاز را مشخص کنید‪:‬‬
‫این یک واقعیت است‪ :‬تا زمانی که ندانی به کجا میخواهید بروی‪ ،‬سفر موفقیت آغاز نمیشود‪ .‬اما از طرف دیگر‪ ،‬اگر‬
‫ندانید که از کجا باید شروع کنی‪ ،‬هرگز موفق نخواهید شد‪.‬‬

‫اریک هافر‪ ،‬فیلسوف آمریکایی‪:‬‬

‫برای اینکه از آنچه هستیم تغییر کنیم‪ ،‬باید نسبت به آنچه هستیم آگاهی داشته باشیم‪ .‬باید بدانیم کجا ایستادهایم و از‬
‫کجا باید سفر خود به سوی تعالی و موفقیت را آغاز کنیم‪.‬‬

‫خودت و شرایط خویش را صادقانه و واقعبینانه بررسی کنی و نقطه آغاز سفرت را در نقشه راه مشخص نما‪ .‬آیا قرار است‬
‫یک کارگاه کوچک راهاندازی کنی؟ آیا قرار است شرکتی در حوزه پخش و توزیع ثبت کنی؟ ایا قرار است در یک دوره‬
‫آموزشی شرکت کنی؟ نقطه آغاز تحول تو از کدام نقطه استارت میخورد؟‬

‫هرگاه فهمیدی که در کجا قرار داری‪ ،‬از خود این سواالت را بپرس‪:‬‬

‫چه مسافتی را باید طی کنم؟‬

‫اگر آرزوی تو کسب پول و بازنشستگی در ده سال آینده است‪ ،‬باید دقیقاً محاسبه کنی که چه مقدار پول مد نظرت است‬
‫تا به این هدف برسی‪ .‬اگر میخواهید یک تولیدکننده بزرگ در حوزه صنایع غذایی شوی‪ ،‬باید ارزیابی کنی که تا این هدف‬
‫چقدر فاصله دارید و چه مراحلی را باید طی کنی‪ .‬اگر میخواهی یک برنامهنویس بینالمللی شوی باید بدانی این جاده‬
‫چقدر طول دارد و تا رسیدن به خواستهات چقدر باید تالش کنی‪.‬‬

‫برای خودم چه کاری باید انجام دهم؟‬

‫مهم نیست سفرت را از کجا آغاز کردهای‪ ،‬چیزهایی هست که باید انجام دهی‪ .‬مثالً اگر آرزویت این است که برای خود‬
‫کسب و کاری داشته باشی‪ ،‬کسب مهارتی مثل فن خرید و فروش میتواند سرمایهگذاری خوبی باشد‪ .‬اگر معنای موفقیت‬
‫برای تو تربیت فرزندان خوب است‪ ،‬به دنبال مهارتها و اطالعاتی برو که تو را در این مسیر یاری میرسانند‪ .‬فقط دنبال‬
‫تواناییهای ذاتی و گذشته خود نباشی‪ .‬تو به عنوان یک فرد موفق باید مداوم به شرایط و امکانات خود نگاهی بیندازی و‬
‫آنها را بهبود بخشی‪.‬‬

‫توماس جفرسون‪ ،‬از بنیانگذاران آمریکا‪:‬‬

‫اگر میخواهی فردی برجسته باشی و مدام در مسیر پیشتازی و افتخار گام برداری‪ ،‬هر روز باید بهترین خود را بروز دهی‬
‫و در عین حال دریابی که چه ضعفهایی داری و چگونه میتوانی به فرد توانمندتر تبدیل شوی‪ .‬هرچه در این راستا تالش‬
‫بیشتری از خود بروز دهی‪ ،‬به موفقیتهای بزرگتری دست خواهی یافت‪.‬‬

‫بر چه چیزهایی باید غلبه کنم؟‬

‫در مسیر کارآفرینی چیزهای زیادی هستند که در تقابل با خواست و هدف تو قرار میگیرند‪ .‬برای مثال اگر میخواهی‬
‫کارگاهی راهاندازی کنید اما با کمبود سرمایه مواجه هستی‪ ،‬این مانعی است که باید بر آن غلبه کنی‪ .‬مهم نیست هدفت‬
‫را چه چیزی قرار دادهای‪ ،‬اگر نسبت به موانع منفعل باشی و صرفاً به شانس و اقبال برای رفع آنها تکیه کنی‪ ،‬مطمئن‬
‫باش که به موفقیت نخواهی رسید‪ .‬رفع موانع نیازمند هوشمندی‪ ،‬مسئولیتپذیری و تالش است‪.‬‬

‫انجام سفر چه هزینههایی دارد؟‬

‫هر سفری هزینههای خاص خود را دارد‪ .‬این هزینههای شامل چیزهایی مثل زمان‪ ،‬انرژی‪ ،‬پول‪ ،‬انتخابها‪ ،‬فداکاریها و‬
‫موارد دیگر است‪ .‬آیا حاضری برای رسیدن به اهداف خود این هزینهها را پرداخت کنی؟‬

‫توماس واتسون‪ ،‬بنیانگذار شرکت آی بیام‬

‫راز مهمی که باید درک کنی این است که کسب موفقیت و افتخار‪ ،‬نیازمند هزینه است‪ .‬تمام شکستهایی که در این‬
‫مسیر تجربه میکنی نیز هزینههای کامیابی تو به شمار میروند‪ .‬اما یادت باشد‪ ،‬هزینه بخشی ضروری از پیروزی است‪.‬‬
‫هیچ دستاورد بزرگی بدون هزینهکردن و تعیین درست آنها مشخص نمیشود‪ .‬تو باید فداکاری کنی‪ ،‬باید تالش کنی و‬
‫باید از خیلی چیزها که مانع موفقیتت هستند یا آن را کند میکنند بگذری‪.‬‬

‫‪3‬ـ فازبندی و تعیین مراحل مختلف سفر‪:‬‬

‫تبدیل شدن به یک کارآفرین موفق سفری است که تا پایان زندگی مسافر آن خواهی بود‪ .‬بنابراین باید این سفر دراز و‬
‫طوالنی را به بخشهای معناداری تقسیم کرده و اهدافی میانی را برای آن تعیین کنی‪ .‬اهدافی که رسیدن به هر یک از‬
‫آنها به معنای یک پیروزی بزرگ برای توست و باید بابت آنها جشن بگیری‪ .‬این کار را فلسفه شخصی خود در سفر‬
‫موفقیت بنام‪.‬‬

‫یادت هست گفته بودم که موفقیت یعنی دانستن هدف در زندگی و حرکت برای دستیابی به باالترین توان درونی و کاشتن‬
‫دانه هایی که به دیگران نیز منفعت برساند‪ .‬اکنون طبق این تعریف دست به کار شو‪ .‬هدف تو در نهایت به بخش مهمی‬
‫خواهد رسید که نشان میدهد خواستت از زندگی چه بوده است‪ .‬تعریف تو از موفقیت‪ ،‬اهدافت و هشتاد درصد از فعالیتهای‬
‫روزانهات باید در برگیرندهی مقصودت و خواستهات باشد‪.‬‬

‫آنتونی رابینز‪ ،‬نویسنده و مربی آمریکایی‪:‬‬

‫اگر میخواهی در مسیر درست قرار گیری‪ ،‬باید مدام وقتت را صرف کارهای درستی بکنی که پیروزیهای مختلفی را‬
‫برایت به ارمغان میآورند‪ .‬اینگونه انرژی جنبشی زندگیات رشد میکند و هر روز به واسطه چیزهایی که به دست آوردهای‪،‬‬
‫انرژی و انگیزهی بیشتری به دست میآوری‪ .‬نمیگویم از شکست بترس‪ ،‬اما یادت باش اگر به خاطر عدم توجه به‬
‫خواستهات‪ ،‬مدام شکست بخوری‪ ،‬در حلقهی باطلی قرار میگیری که مدام انرژیات را به هدر میدهد‪.‬‬

‫رسیدن به باالترین توان درونی و تبدیل شدن به یک کارآفرین موفق یک مسیر دراز است‪ .‬انتظار نداشته باش یک ساله‬
‫یا حتی لزوماً ده ساله به آن دست یابی‪ .‬به همین دلیل باید مسیر را به بخشهای مختلفی تقسیم کرده و مراحل مشخصی‬
‫را برای سفر خود تعیین نمایی‪ .‬بدین ترتیب به هر منزلگاهی که میرسی میتوانید پیروزی خود را جشن بگیرید و معانی‬
‫جدیدی به هویت خود اضافه کنی‪.‬‬
 ‫مجتبی پیپل زاده‪:‬‬

‫من تصمیم گرفتم که یک کارآفرین باشم‪ .‬بله‪ ،‬امروز بزرگترین و موفق ترین فرد حوزه کاریام نیستم‪ .‬چه بسا ده سال‬
‫آینده یا حتی بیست سال آینده هم به چنین مقصدی نرسم‪ .‬اما برایم مهم این است که هر سال دستاوردهای جدیدی را‬
‫به دستاوردهای قبلیام اضافه کنم‪ .‬من با یک تیم چهار نفره شروع کردم اما اکنون در حوزههای مختلف مثل متاورس‪،‬‬
‫صاحب برند و ایده هستم و موفقیتهای بزرگی دست پیدا کردهام‪ .‬من همین مسیر را دنبال میکنم و مطمئنم که‬
‫تالشهایم به ثمر خواهد نشست‪.‬‬

‫همین مسیر پیش روی تو نیز قرار دارد‪ .‬برای مثال کسی که میخواهد یک مخترع خالق در حوزه نجوم باشد‪ ،‬باید ابتدا‬
‫تحصیالت مرتبط را طی کند و مثالً مدرک دکترایی مرتبط با نجوم دریافت کند‪ .‬او باید در کنار تحصیالت یک گروه‬
‫تحقیقاتی ـ تولیدی تاسیس کند و با گردهم آوردن انسانهای خالق و عالقهمند‪ ،‬گام در عرصه اختراع و تولید بگذارد‪.‬‬
‫این گروه در ادامه تبدیل به یک شرکت کوچک شده و پس از کسب موفقیتهای معنادار تبدیل به یک سازمان یا کمپانی‬
‫بزرگ میشود و این مسیر همچنان ادامه دارد‪ .‬هر یک از موارد ذکر شده‪ ،‬یک هدف میانی برای فرد مذکور است که با‬
‫رسیدن به آنها به یک پیروزی بزرگ دست یافته است‪.‬‬

‫در واقع وقتی تو سفر خود را به بخشهای مختلف تقسیم کردی‪ ،‬برای هر بخش میتوانید یک هدف میانی در نظر بگیری‪.‬‬
‫به یاد داشته باشی که تعیین صحیح اهداف نیمی از راه رسیدن به آنهاست‪.‬‬
‫حرکت به سوی عمل‬
‫گوته شاعر و نویسنده مشهور آلمانی‪:‬‬

‫«فکر کردن آسان است‪ ،‬عمل کردن سخت و عملی کردن فکر‪ ،‬سختترین کار دنیاست‪ .‬اما در پس این سختی هزاران‬
‫لذت نهفته است‪ .‬شاید به همین دلیل است که فقط تعداد کمی از مردم دنیا به دنبال اندیشهی خود رفته و اهداف خود را‬
‫عملی میکنند‪».‬‬

‫بر اساس مطالعات صورت گرفته تقریباً ‪ 67‬درصد مردم جهان برای خودشان هدفگذاری میکنند‪ .‬اما تنها ده درصد به‬
‫صورت جدی و واقعی برای رسیدن به اهدافشان برنامهریزی کرده و فقط دو درصد اهداف خود را دنبال کرده و آن را به‬
‫حقیقت تبدیل میکنند‪.‬‬

‫فوت و فن عملی کردن اهداف‪ ،‬این است که کار را شروع کنید‪.‬‬

‫روزولت‪ ،‬رییس جمهور سابق آمریکا‪:‬‬

‫عقل سلیم حکم میکند که روشی را امتحان کنید و اگر شکست خوردید‪ ،‬به راحتی آن را پذیرفته و راه دیگری را امتحان‬
‫کنید‪ .‬اما باالتر از همه این است که باالخره باید راهی را امتحان کرد»‪.‬‬

‫این پند خوبی است‪ .‬تو مجبور نیستی کامل و بینقص باشی‪ .‬بلکه فقط باید پیشرفتکردن را اولویت خود قرار دهی‪ .‬به‬
‫قول چینیها از این نترسید که آهسته حرکت میکنید و گهگاه شکست میخورید‪ ،‬از این بترسید که بیحرکت بمانید‪.‬‬

‫تنظیم مستمر نقشه‬

‫همانطور که روی اهداف خود کار میکنی‪ ،‬الزم است مرتباً پیشرفت خود را بررسی نمایی تا اصالحات الزم را تشخیص‬
‫دهی و اعمال کنی‪ .‬شاید برخی از اهدافی که تعیین کردهای با آرزو و چشمانداز نهاییات هماهنگ نمیشوند و الزم است‬
‫حذف شوند‪ .‬برخی دیگر نیز باید اصالح و به روزرسانی شوند‪ .‬بررسی مستمر اهداف میانی و تنظیم مجدد نقشه راه‪ ،‬باعث‬
‫میشود هزینههای کمتری را در مسیر موفقیت پرداخت کنید‪.‬‬

‫سخن پایانی‪:‬‬

‫تبریک میگویم‪ ،‬تو رموز اصلی ایجاد تحول در زندگی و حرکت در مسیر موفقیت را یاد گرفتهای‪ .‬اما یادت باشد‪ ،‬در هر‬
‫مرحله از سفر موفقیت‪ ،‬هرگاه به یکی از اهداف خود دست یافتی‪ ،‬وقت آن است که جشن بگیری‪ .‬قدر موفقیتها و‬
‫پیروزیهای خود‪ ،‬هرچند کوچک را بدان و در نظر داشته باش که قصد تو رسیدن به تمام اهدافت نبوده‪ ،‬بلکه پیشرفت‬
‫دایم و پایدار بوده است‪.‬‬

‫ویلیام فالکنر‪ ،‬رماننویس برجسته‪:‬‬

‫همیشه آرزو و عملکردتان باید فرای آنچه امروز هستید یا دیروز بودهاید باشد‪ .‬همیشه سعی کنید از خودتان بهتر باشید‪.‬‬