Temat: Przyroda i wartości artystyczne w „Panu Tadeuszu”.

1. Opisy przyrody i ich funkcja w utworze:

- bogactwo i różnorodność oraz wierność i piękno opisów ojczystej przyrody; opisy wschodu, zachodu słońca,
chmur, burzy stanowią arcydzieło polskiej poezji

- przyroda tłem dla wydarzeń; nastrój panujący w przyrodzie wywiera wpływ na nastrój ludzi

- ukazanie barw, kształtów i ruchu, szmerów i zapachów

- personifikacja przyrody; przypisanie jej cech ludzkich sprawiających wrażenie, że ona żyje (ks. II opis sadu:
marchew ma warkocze, bób – oczy, kapusta – sędziwe łysiny)

- ukazanie przez poetę barw takimi, jakie one są w danym oświetleniu i tak, by wywoływały prawdziwe
wrażenie w umyśle czytelnika (bociany z białymi, a nie czarnymi skrzydłami)

- ukazanie współzależności przyrody i losów ludzkich; przyroda nawet pomaga ludziom (burza po bitwie z
Moskalami, ks. X, zalewając drogi i zrywając mosty, uniemożliwia szybkie rozejście się po okolicy wieści o
wydarzeniach)

2. Artyzm utworu:

- sceny wzruszające:

* koncert Wojskiego na rogu obwieszczający zakończenie polowania, wydobycie z rogu dźwięków obrazujących
przebieg polowania (pobudkę, szczekanie psów, strzały, wycie wilków, ryk niedźwiedzi, echo rozchodzące się pol
lesie, jego zanikanie)

* koncert Jankiela na cymbałach obrazujący wydarzenia historyczne (radość z okazji uchwalenia Konstytucji 3
Maja, odgłosy szturmów, wystrzałów, jęki rannych, płacz matek obrazujący powstanie kościuszkowskie, dźwięki
pieśni „Jeszcze Polska nie zginęła…”)

- sceny komediowe:

* miłosne perypetie Tadeusza, który zakochał się natychmiast, ale pomylił obiekt miłości

* oparte są one na kontraście i zaskoczeniu

- właściwości języka, stylu i wiersza (wzór pięknej polszczyzny, niezwykle bogate słownictwo – konkretne i
jednocześnie opisowe, różnorodne, a jednak zrozumiałe, barwne, ale i proste, obrazowe)

3. „Pan Tadeusz” jako epopeja nowożytna: