OEFENTOETS | Hoofdstuk 1 De Eerste Wereldoorlog 3H

1 Leg het verband uit tussen de snelle modernisering in de 19e eeuw en de

wapenloop die rond 1900 ontstond.

Gebruik bron 1.
2 Leg uit, met behulp van de bron, hoe het modern imperialisme spanningen
veroorzaakte in Europa.

Bron 1 Een spotprent van de Franse

tekenaar Villemot uit 1906. De tekening
heeft als titel ‘De koningen’. Onder de
prent staat de tekst: ‘Let op, jongen …
de koek moet worden gedeeld.’ Links
staat geschreven: ‘Wilhelm, de kleine
veelvraat’.

2p

3 Het Ottomaanse Rijk sloot zich in 1914 aan bij het bondgenootschap tussen
Duitsland en Oostenrijk-Hongarije.
Beredeneer waarom het niet vanzelfsprekend was dat het Ottomaanse Rijk een
bondgenoot van deze landen werd.

Gebruik bron 2.
4 Leg uit:
- dat deze spotprent past bij de situatie in Europa in 1912, en
- welke boodschap de maker wil geven.

Bron 2 Een spotprent uit een Amerikaanse krant uit 1912. De titel is ‘Een dreigende
situatie’. Op de kleding van de zes personen staan onder andere ‘Servië’, ‘Rusland’ en
‘Duitsland’. De zes personen zeggen, van links naar rechts: ‘Als je me aanraakt, dan …’,
‘Als je één beweging maakt, dan …’, ‘Als jij dat kleine ventje slaat, dan …’, ‘Als jij mijn
vriend aanvalt, dan …’, ‘Als jij hem slaat …’ en ‘Hé daar, als jullie …’
 OEFENTOETS | Hoofdstuk 1 De Eerste Wereldoorlog 3H

5 Leg uit dat het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk een indirecte oorzaak was van
de Eerste Wereldoorlog.
 OEFENTOETS | Hoofdstuk 1 De Eerste Wereldoorlog 3H

Gebruik bron 3.
6 Leg uit dat deze bron laat zien dat de Eerste Wereldoorlog een totale oorlog was.

Bron 3 Een bericht uit de Nieuwe Rotterdamsche Courant uit oktober 1914.
Aan de Schelde, bij de afmeerplaatsen van de boten, en op de stations stonden
menigten van duizenden, maar het vreselijkste was de uittocht van de vele
tienduizenden die te voet naar de Nederlandse grens gingen. Ik heb die uittocht
meegemaakt. Van Antwerpen tot aan onze grens was het één lange, droeve stoet van
mensen en dieren. Hele kudden vee werden meegedreven door in doodsangst
vluchtende boeren uit de omstreken. Jonge mensen waren er die een oude
grootmoeder op een kruiwagen vervoerden. Voertuigen van allerlei soort zag men. En
al die vluchtenden keken telkens om naar hun stad, die in vlammen en rook opging.

7 In een aantal Europese landen, waaronder België en Duitsland, kregen vrouwen vlak
na de Eerste Wereldoorlog stemrecht.
Beredeneer waarom de Eerste Wereldoorlog een oorzaak van deze verandering
was.

8 Hieronder staan vier gevolgen van het Verdrag van Versailles. Geef voor elk gevolg
aan of het gaat om een economisch of een politiek-bestuurlijk gevolg.
A De Duitse kolonie Kameroen werd opgesplitst in een Frans deel en een Brits
deel.
B Duitsland mocht geen zware wapens, zoals tanks, meer hebben.
C Duitsers verloren hun vertrouwen in de parlementaire democratie.
D Pas in 2010 had Duitsland alle schadevergoedingen betaald.

9 Na de Eerste Wereldoorlog begon Duitsland met het bijdrukken van geld.

Noem hiervan het bedoelde gevolg en een onbedoeld gevolg.
 OEFENTOETS | Hoofdstuk 1 De Eerste Wereldoorlog 3H

Gebruik bron 4.
10 Noem twee kenmerken van het fascisme die blijken uit de bron. Leg je antwoord uit.

Bron 4 Een gedeelte uit de toespraak die de Italiaanse leider Benito Mussolini hield in
Rome, op 26 oktober 1922, over de rol van Italië in de Eerste Wereldoorlog.
Vier jaar geleden trok de Italiaanse infanterie, groots geworden dankzij twintig jaar
werk en ontberingen, […] over de Piave* en versloeg de Oostenrijkers. […] Maar de
dwaze democratische ideeën over oorlog hebben ons triomfantelijke leger er toen van
weerhouden om door de straten van Wenen [in Oostenrijk] en Boedapest [in
Hongarije] te marcheren.

* een rivier in Noord-Italië

11 In vergelijking met omringende landen moderniseerde de Nederlandse economie

relatief laat.
Sommige historici beargumenteren dat deze late modernisering van Nederland
te maken had met de positie van Nederland in de Eerste Wereldoorlog. Leg dit
verband uit.

12 Noem een cultureel gevolg van de Eerste Wereldoorlog voor Nederland.

13 Zet de volgende gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde, van vroeger naar later.

A De Duitse keizer treedt af, Duitsland wordt een republiek.
B De Verenigde Staten gaan meevechten in de Eerste Wereldoorlog.
C Duitsland roept het keizerrijk uit en bezet het Franse gebied Elzas-
Lotharingen.
D Frankrijk en Groot-Brittannië sluiten een bondgenootschap.
E Mussolini wordt de leider van de Italiaanse regering.
F Oostenrijk-Hongarije verklaart Servië de oorlog.

14 Gebruik bron 10.

De tekening gaat over de rol van de Duitse regering aan het eind van de Eerste
Wereldoorlog.
Is in de bron een positieve of een negatieve mening te herkennen over de rol
van de Duitse regering? Verklaar je keuze met behulp van de bron.
OEFENTOETS | Hoofdstuk 1 De Eerste Wereldoorlog 3H