Chủ đề 7

Ý nghĩa đạo hàm riêng

trong kinh tế

Giáo viên : Mai Thanh Văn

Mai Thanh Văn

 Nội dung
1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
3. Hệ số co dãn
4. Bài tập

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
 Hàm cung và hàm cầu trên thị trường nhiều hàng hóa
• Hàm cung: QSi = Si(P1, P2)
trong đó
QSi là lượng cung hàng hóa i, i =
Pj là giá hàng hóa j, j =
•Hàm cầu: QDi = Di(P1, P2)
trong đó
QDi là lượng cầu hàng hóa i, i =
Pj là giá hàng hóa j, j =

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
 Mô hình cân bằng thị trường nhiều hàng hóa :
Qsi = Qdi i

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
Cách tìm điểm cân bằng thị trường :
 Lập hệ phương trình cân bằng, trong đó mỗi
phương trình là phương trình cân bằng cung – cầu của
mỗi loại hàng hóa.
Đưa hệ phương trình về hệ phương trình tuyến tính
rồi giải (bằng cách bấm máy). Ta tìm được các mức giá
cân bằng Pj0.
Thay các mức giá cân bằng vào các hàm cầu, ta tìm
được các lượng cân bằng Qi0.

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
 Hàm sản xuất
Q = f(K, L)
trong đó
Q là sản lượng
K là số đơn vị tư bản (mức sử dụng tư bản)
L là số đơn vị lao động (mức sử dụng lao động)

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
 Hàm doanh thu, hàm chi phí, hàm lợi nhuận
• Hàm doanh thu :
• Hàm chi phí :
• Hàm lợi nhuận : .
trong đó
, , lần lượt là doanh thu, chi phí, lợi nhuận
là sản lượng hàng hóa

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
Chú ý : Cho các hàm cầu . Khi đó

Mai Thanh Văn

1. Một số hàm hai biến trong kinh tế
 Hàm lợi ích

trong đó
: tổng lợi ích,
: lượng tiêu dùng (lượng cầu) hàng hóa thứ
nhất, thứ hai.

Mai Thanh Văn

2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
Định nghĩa : Cho mô hình z = f(x, y) có đạo hàm riêng tại
điểm M(x0, y0).
Khi đó,
 (x0, y0) : giá trị z cận biên của x tại M
Ý nghĩa : Nếu x tăng từ x0 lên x0 + 1 đơn vị (y giữ nguyên
tại y0) thì z thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng (x0, y0) đơn
vị.
 (x0, y0) : giá trị z cận biên của y tại M
Ý nghĩa : Nếu y tăng từ y0 lên y0 + 1 đơn vị (x giữ nguyên
tại x0) thì z thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng (x0, y0) đơn
vị. Mai Thanh Văn
2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
Một số hàm cận biên trong kinh tế :
 Hàm sản xuất :
 Sản phẩm cận biên theo tư bản :
Ý nghĩa : Nếu mức sử dụng tư bản tăng từ
lên đơn vị thì sản lượng (số sản phẩm) thay đổi (tăng
hoặc giảm) khoảng đơn vị.
 Sản phẩm cận biên theo lao động :
Ý nghĩa : Nếu mức sử dụng lao động tăng từ
lên đơn vị thì sản lượng (số sản phẩm) thay đổi (tăng
hoặc giảm) khoảng đơn vị.
Mai Thanh Văn
2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
 Hàm doanh thu : 1 2

 Doanh thu cận biên theo hàng hóa thứ nhất :

Ý nghĩa : Nếu sản lượng hàng hóa thứ nhất
tăng từ lên đơn vị thì doanh thu thay đổi (tăng
hoặc giảm) khoảng đơn vị.
 Doanh thu cận biên theo hàng hóa thứ hai :
Ý nghĩa : Nếu sản lượng hàng hóa thứ hai
tăng từ lên đơn vị thì doanh thu thay đổi (tăng
hoặc giảm) khoảng đơn vị.

Mai Thanh Văn

2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
 Hàm chi phí : 1 2

 Chi phí cận biên theo hàng hóa thứ nhất :

Ý nghĩa : Nếu sản lượng hàng hóa thứ nhất
tăng từ lên đơn vị thì chi phí thay đổi (tăng hoặc
giảm) khoảng đơn vị.
 Chi phí cận biên theo hàng hóa thứ hai :
Ý nghĩa : Nếu sản lượng hàng hóa thứ hai tăng
từ lên đơn vị thì chi phí thay đổi (tăng hoặc
giảm) khoảng đơn vị.

Mai Thanh Văn

2. Đạo hàm riêng và giá trị cận biên
 Hàm lợi ích :
 Lợi ích cận biên theo hàng hóa thứ nhất :
Ý nghĩa : Nếu lượng tiêu dùng hàng hóa thứ nhất
tăng từ lên đơn vị thì lợi ích thay đổi (tăng hoặc
giảm) khoảng đơn vị.
 Lợi ích cận biên theo hàng hóa thứ hai :
Ý nghĩa : Nếu lượng tiêu dùng hàng hóa thứ hai
tăng từ lên đơn vị thì lợi ích thay đổi (tăng hoặc
giảm) khoảng đơn vị.

Mai Thanh Văn

 3. Hệ số co dãn
Định nghĩa : Cho mô hình hàm số z = f(x, y) có các đạo hàm
riêng tại M(x0 ; y0).
 Hệ số co dãn của z theo x tại M :

Ý nghĩa : Tại , nếu tăng % (trong khi không đổi tại

) thì thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng %.
 Hệ số co dãn của z theo y tại M :

Ý nghĩa : Tại , nếu tăng % (trong khi không đổi tại

) thì thay đổi (tăng hoặcMaigiảm) khoảng %.
Thanh Văn
 3. Hệ số co dãn
Một số hệ số co dãn trong kinh tế :
 Hệ số co dãn của cầu theo giá : Cho hàm cầu di i 1 2

Hệ số co dãn của cầu hàng hóa i theo giá hàng hóa j tại

Ý nghĩa : Tại , nếu giá hàng hóa tăng % thì lượng cầu
hàng hóa thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng %.

Mai Thanh Văn

 3. Hệ số co dãn
Một số hệ số co dãn trong kinh tế :
 Hệ số co dãn của cung theo giá : Cho hàm cung si i 1 2

Hệ số co dãn của cung hàng hóa i theo giá hàng hóa j tại

Ý nghĩa : Tại , nếu giá hàng hóa tăng % thì lượng

cung hàng hóa thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng %.

Mai Thanh Văn

 3. Hệ số co dãn
 Hệ số co dãn của sản lượng theo tư bản :

Cho hàm sản xuất .

Hệ số co dãn của sản lượng theo tư bản tại :

Ý nghĩa : Tại , nếu mức sử dụng tư bản tăng % thì sản

lượng thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng %.

Mai Thanh Văn

 3. Hệ số co dãn
 Hệ số co dãn của sản lượng theo lao động :

Cho hàm sản xuất .

Hệ số co dãn của sản lượng theo lao động tại :

Ý nghĩa : Tại , nếu mức sử dụng lao động tăng % thì

sản lượng thay đổi (tăng hoặc giảm) khoảng %.

Mai Thanh Văn

 4. Bài tập
Bài 1 : Giả sử thị trường 3 loại hàng hóa được đặc trưng bởi các
hàm cầu, hàm cung sau đây :
;
;
; .
a) Cho biết giá bán cân bằng của hàng hóa thứ hai là .
Hãy xác định và tìm giá bán, sản lượng cân bằng của các loại
hàng hóa trên thị trường.
b) Tại mức giá cân bằng, hãy tính hệ số co dãn của lượng cầu
các loại hàng hóa theo giá bán hàng hóa 1 và cho biết ý nghĩa
của kết quả tính được.
Mai Thanh Văn
 4. Bài tập
Bài 2 : Cho hàm lợi ích . Tính lợi ích cận
biên theo các loại hàng hóa tại túi hàng và giải thích
ý nghĩa.
Bài 3 : Giả sử hàm sản xuất của một doanh nghiệp có dạng
: . Tính sản phẩm cận biên theo tư bản và theo
lao động tại mức sử dụng và . Cho biết ý
nghĩa các giá trị tìm được.

Mai Thanh Văn

 4. Bài tập
Bài 4 : Một doanh nghiệp sản xuất hai loại sản phẩm với
hàm chi phí kết hợp :

Hãy lập các hàm số biểu diễn chi phí cận biên của mỗi loại
sản phẩm.
Bài 5 : Giả sử hàm cầu về hai loại hàng hóa lần lượt là
;
Hãy xác định hệ số co dãn của cầu hàng hóa 1 theo giá
hàng hóa 2 và cầu hàng hóa 2 theo giá hàng hóa 2 tại mức
giá , . Giải thích các kết quả tìm được.

Mai Thanh Văn

 4. Bài tập
Bài 6 : Giả sử hàm sản xuất của một doanh nghiệp có dạng
: . Tính hệ số co dãn của sản lượng theo vốn và
lao động. Cho biết ý nghĩa của các kết quả vừa tìm được.

Mai Thanh Văn