Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / ...... p.

Imię ..................................................................................

1 Przyporządkuj komórkom ludzkiego organizmu (1–5) opisy ich budowy i funkcji (A–F).
1. plemniki A. Mają liczne wypustki umożliwiające wymianę
substancji odżywczych między nimi i naczyniami
krwionośnymi.
2. komórki nerwowe (neurony) B. Zawierają światłoczułe barwniki pozwalające na
odbieranie bodźców świetlnych z otoczenia.
3. pręciki C. Mają opływowy kształt i wić, dzięki której mogą
się przemieszczać.
4. włókna mięśnia szkieletowego D. Są okrągłe, spłaszczone i nie mają jądra
komórkowego. Zawierają hemoglobinę, dzięki czemu
transportują tlen.
5. erytrocyty (czerwone krwinki) E. Są długie i posiadają naprzemiennie ułożone białka
tworzące prążki, dzięki którym są zdolne do
kurczenia się.
F. Mają wydłużony kształt i liczne wypustki
umożliwiające kontaktowanie się i szybkie
przekazywanie informacji między komórkami.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
2 Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe.
Błona komórkowa komórek zwierzęcych jest zbudowana głównie z lipidów i białek / lipidów i cukrów. W
swojej budowie zawiera cząsteczki cholesterolu, które wpływają na zwiększenie / zmniejszenie sztywności i
szczelności błony. Elementy tworzące błonę nieustannie przemieszczają się względem siebie, co sprawia, że
jest ona półprzepuszczalna / półpłynna.
3
Ilustracja przedstawia budowę i działanie rybosomu.
a) Podaj nazwy struktur oznaczonych na ilustracji literami C
i D.
b) Określ rodzaj kwasu rybonukleinowego, który został
oznaczony na ilustracji literą B.
c) Podkreśl nazwę związku chemicznego oznaczonego na
ilustracji literą A.
białko, cukier, tłuszcz, kwas nukleinowy

4
Ilustracja przedstawia budowę chromosomu.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli
zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F –
jeśli fałszywe.

1. Jedna cząsteczka DNA, czyli chromosom, ma postać długiej pojedynczej nici. P F

Chromosom złożony z dwóch cząsteczek DNA, zwanych chromatydami,
2. P F
powstaje w wyniku replikacji.
3. Miejscem połączenia obu chromatyd jest centromer. P F

5 Zaznacz nazwę organelli komórkowych, które są odpowiedzialne za usuwanie odpadów, jeżeli komórkę
porównamy do sprawnie funkcjonującego miasta.
A. Rybosomy. B. Lizosomy. C. Jądra komórkowe. D. Elementy cytoszkieletu.

DDI9LQG Grupa A | strona 1 z 2

6 Na schemacie przedstawiono trzy typy transportu błonowego.

Określ, którą literą (A, B czy C)

oznaczono dyfuzję ułatwioną.
Odpowiedź uzasadnij dwoma
argumentami.

7 Skreśl błędne informacje w zdaniach.

Rozdzielenie cytozolu i organelli komórkowych do komórek potomnych nazywamy kariokinezą / cytokinezą.
Komórki specjalizują się do pełnienia określonej funkcji i przestają się dzielić w fazie G0 / G2. Faza
spoczynkowa zachodzi w trakcie interfazy / fazy M. W fazie S następuje replikacja DNA / replikacja DNA i
synteza histonów. Po fazie M chromosom jest zbudowany z dwóch / czterech chromatyd.
8 Zaznacz dwa zdarzenia, które nie zachodzą w trakcie interfazy.
A. Zwiększanie rozmiarów komórki.
B. Podział jądra komórkowego.
C. Gromadzenie materiałów zapasowych.
D. Podział cytoplazmy.
E. Powielanie organelli komórkowych.
F. Replikacja DNA.
9
Na schematach przedstawiono podziały komórkowe.
a) Określ, który schemat (1 czy 2) przedstawia
podział mejotyczny. Odpowiedź uzasadnij dwoma
argumentami.
b) Podaj, który podział (1 czy 2) jest związany z
rozmnażaniem płciowym organizmów.

10
Schemat przedstawia udział mitozy i mejozy w rozwoju
człowieka.
a) Określ ploidalność (1n, 2n) w poszczególnych etapach
(A–F) rozwoju człowieka.
b) Podaj nazwy podziałów komórkowych oznaczonych
na schemacie literami X i Y.

11 Skreśl błędne informacje w zdaniach.

Komórki haploidalne / diploidalne zawierają podwójny zestaw chromosomów. Komórki somatyczne są
przykładem komórek diploidalnych / haploidalnych. Zwiększenie różnorodności cech u organizmów
potomnych warunkuje mitoza / mejoza. Wymiana odcinków DNA między chromosomami homologicznymi
jest możliwa w trakcie przebiegu mitozy / mejozy.
12 Uzupełnij zdanie.
W komórkach somatycznych pewnego organizmu liczba chromosomów wynosi 20 par. Oznacza to, że po
replikacji w tych komórkach będzie znajdować się ....... chromosomów.

DDI9LQG Grupa A | strona 2 z 2

Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / ...... p.
Imię ..................................................................................

1
Schemat przedstawia udział mitozy i mejozy
w rozwoju człowieka.
a) Określ ploidalność (1n, 2n) w poszczególnych
etapach (A–F) rozwoju człowieka.
b) Podaj nazwy podziałów komórkowych
oznaczonych na schemacie literami X i Y.

2 Przyporządkuj komórkom ludzkiego organizmu (1–5) opisy ich budowy i funkcji (A–F).
1. pręciki A. Mają liczne wypustki umożliwiające wymianę
substancji odżywczych między nimi i naczyniami
krwionośnymi.
2. włókna mięśnia szkieletowego B. Zawierają światłoczułe barwniki pozwalające na
odbieranie bodźców świetlnych z otoczenia.
3. plemniki C. Mają opływowy kształt i wić, dzięki której mogą
się przemieszczać.
4. komórki nerwowe (neurony) D. Są okrągłe, spłaszczone i nie mają jądra
komórkowego. Zawierają hemoglobinę, dzięki czemu
transportują tlen.
5. erytrocyty (czerwone krwinki) E. Są długie i posiadają naprzemiennie ułożone białka
tworzące prążki, dzięki którym są zdolne do
kurczenia się.
F. Mają wydłużony kształt i liczne wypustki
umożliwiające kontaktowanie się i szybkie
przekazywanie informacji między komórkami.
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
3 Podkreśl wyrazy tak, by informacje w zdaniach były prawdziwe.
Błona komórkowa komórek zwierzęcych jest zbudowana głównie z lipidów i cukrów / lipidów i białek. W
swojej budowie zawiera cząsteczki cholesterolu, które wpływają na zmniejszenie / zwiększenie sztywności i
szczelności błony. Elementy tworzące błonę nieustannie przemieszczają się względem siebie, co sprawia, że
jest ona półpłynna / półprzepuszczalna.
4 Na schemacie przedstawiono trzy typy transportu błonowego.

Określ, którą literą (A, B czy C)

oznaczono dyfuzję prostą.
Odpowiedź uzasadnij dwoma
argumentami.

5 Zaznacz nazwę organelli komórkowych, które są odpowiedzialne za usuwanie odpadów, jeżeli komórkę
porównamy do sprawnie funkcjonującego miasta.
A. Lizosomy. B. Rybosomy. C. Jądra komórkowe. D. Elementy cytoszkieletu.
6 Uzupełnij zdanie.
W komórkach somatycznych pewnego organizmu liczba chromosomów wynosi 10 par. Oznacza to, że po
replikacji w tych komórkach będzie znajdować się ....... chromosomów.

DDI9LQG Grupa B | strona 1 z 2

7 Podkreśl poprawne informacje w zdaniach.
Komórki haploidalne / diploidalne zawierają podwójny zestaw chromosomów. Komórki somatyczne są
przykładem komórek diploidalnych / haploidalnych. Zwiększenie różnorodności cech u organizmów
potomnych warunkuje mitoza / mejoza. Wymiana odcinków DNA między chromosomami homologicznymi
jest możliwa w trakcie przebiegu mitozy / mejozy.
8
Ilustracja przedstawia budowę i działanie rybosomu.
a) Podaj nazwy struktur oznaczonych na ilustracji literami
A i D.
b) Określ rodzaj kwasu rybonukleinowego, który został
oznaczony na ilustracji literą C.
c) Podkreśl nazwę związku chemicznego oznaczonego na
ilustracji literą B.
białko, cukier, tłuszcz, kwas nukleinowy

9
Ilustracja przedstawia budowę chromosomu.
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli
zdanie zawiera prawdziwe informacje, lub F –
jeśli fałszywe.

Chromosom złożony z dwóch cząsteczek DNA, zwanych chromatydami,

1. P F
powstaje w wyniku replikacji.
2. Miejscem połączenia obu chromatyd jest centromer. P F
3. Jedna cząsteczka DNA, czyli chromosom, ma postać długiej pojedynczej nici. P F

10 Zaznacz dwa zdarzenia, które nie zachodzą w trakcie interfazy.

A. Zwiększanie rozmiarów komórki.
B. Gromadzenie materiałów zapasowych.
C. Podział jądra komórkowego.
D. Replikacja DNA.
E. Powielanie organelli komórkowych.
F. Podział cytoplazmy.
11 Podkreśl poprawne informacje w zdaniach.
Rozdzielenie cytozolu i organelli komórkowych do komórek potomnych nazywamy kariokinezą / cytokinezą.
Komórki specjalizują się do pełnienia określonej funkcji i przestają się dzielić w fazie G0 / G2. Faza
spoczynkowa zachodzi w trakcie interfazy / fazy M. W fazie S następuje tylko replikacja DNA / replikacja
DNA i synteza histonów. Po fazie M chromosom jest zbudowany z dwóch / czterech chromatyd.

12
Na schematach przedstawiono podziały komórkowe.
a) Określ, który schemat (1 czy 2) przedstawia
podział mitotyczny. Odpowiedź uzasadnij dwoma
argumentami.
b) Podaj, który podział (1 czy 2) jest związany z
rozmnażaniem płciowym organizmów.

DDI9LQG Grupa B | strona 2 z 2