Professional Documents
Culture Documents
3-Atölye Ders Ders Biyokimya-2022 Mart Sınavı
3-Atölye Ders Ders Biyokimya-2022 Mart Sınavı
ATÖLYE
Açıklamalı Cevaplar
İçinde Yer Alan Denemeler
* Soru ve Açıklamaları Ayrı
Ayrı Düzenledik.
- Tusdata:1-2-3-4-5
* Antitusif2020.com ve
- Tusem :49/1-2-3-4-5 @atolye.tus desteğiyle
hazırlanmıştır,ücretsizdir
- Tustime :93-94-95-96
- Tusworld:70-71-72
TUSDATA 1 TUSTİME 93
TUSDATA 2 TUSTİME 94
TUSDATA 3 TUSTİME 95
TUSDATA 4 TUSTİME 96
TUSDATA 5 TUSTİME 97
TUSDATA 6 TUSTİME 98
TUSDATA 7 TUSTİME 99
TUSDATA 9 Tusworld 70
TUSDATA 10 Tusworld 71
TUSEM 1 Tusworld 72
TUSEM 2 Tusworld 73
TUSEM 3 Tusworld 74
TUSEM 4 Tusworld 75
TUSEM 5 Tusworld 76
TUSEM 6 Tusworld 77
Tusworld 78
TUSEM 7
TUSEM 8
2022 TUSDATA 1.DENEME BİYOKİMYA
62
63
64
65
66
67
2022 TUSDATA 2.DENEME BİYOKİMYA
68
69
70
71
72
73
2022 TUSDATA 3.DENEME BİYOKİMYA
2022 TUSDATA 4.DENEME BİYOKİMYA
2022 TUSDATA 5.DENEME BİYOKİMYA
35.Eğeriki monosakkarit açık formülleri yazıldığında yalnızca bir karbon atomu 36.Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisini katalizleyen enzim bir liyaz
etrafında konfigürasyon farkı gösteriyorsa bu iki monosakkarit birbirinin enzimidir?
epimeridir. A) Glukoz +ATP ~ Glukoz-6-fosfat
Aşağıdaki monosakkaritlerden hangi ikisi birbirinin epimeridir? B) 1,3-bifosfogliserat ~ 2 ,3-bifosfogliserat
A) G lu koz ve fruktoz C) 3-fosfogliserat~ 2-fosfogliserat
B) G lu koz ve g alaktoz D) 2-fosfogliserat ~ fosfoenol pirüvat + H,O
C) Galaktoz ve mannoz E) Fosfoenol pirüvat + ADP ~ Piriivat + ATP
D) Fruktoz ve manııoz Doğru cevap: iDi 2-fosfogliserat - fosfoenol pirüvat + H,O
E) G liseraldehit ve ksilu 1oz
Doğru cevap: 1B) Glukoz ve galaktoz
D seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim enolazd ır. Enolaz enzimi bir
liyaz enzimi olup, katalizlediği reaksiyon olan 2-fosfogliserattan PEP sentezinde
Eğer iki monosakkarit açık formülleri yazıldığında yalnızca bir karbon atomu
dehidrasyon gerçekleşir. Seçeneklerdeki diğer reaksiyonlar liyaz enzimi değildir.
etrafında konfigürasyon farkı gösteriyorsa bu iki monosakkarit birbirinin epimeridir.
A seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim glukokinaz veya heksokinazdır
Örneğin, glukoz ve galaktoz birbirinin C-4 epimeri olup, yapılanndaki tek fark
Bu enzim transferazdır
dördüncü karbondaki -OH gnıbunun pozisyonundadır. Galaktoz insanlar için
esansiyel değildir, galaktoz diyet ile kısıtlansa bile UDP-heksoz-4-epimeraz B seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim olan bifosfogliserat mutaz bir
ile glukozdan oluşabilir. Yine glukoz ve mannoz birbirinin C-2 epimeridir, çünkü izomerazdır.
yapılarındaki tek fark ikinci karbondaki -OH grubunun pozisyonundadır.
C seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim olan fosfogliserat mutaz bir
izoınerazdır.
A)ApaA1 -ApoA2
Milct.ınfri
~- ~
B) Apo B48 -Apo B1 00
C) Apo C1 -Apo C2
D) Apo C2 -Apo C3
E) Apo D -Apo E
Doğru cevap: (BfApo B48-Apo B100
s.r.,rııı.-ı-,gll,Jıııı:ı:
•Olukoıiıanbıwl;
,11,ınmlt + ııı~-ıaufııı:
=SQlfallt
~ cm,
Sfirı~ T
© c~S 0
Se.ramlt + ollgoukkartt Seramil + aligasııı ld,aıit + NANA
=Globcı.ı.it ■ Gangliozit
tÇI
Kolirı Serin
I HO__J'N~ı Hem fitanik asit, hem de çak uzun zincirli yağ asitlerinin biıikmesi, peroksizomal
EtamıhılTirı Miyo-ioozik:ıl
a-oksidasyonda bir problem olduğunu gösterir.
Foefalldlk astı + kolin = Fomtldllkalln (L""l~n) Bu yağ asitlerinin metabolize olmak için lizozomlara taşınması gerekmez (Bu
Fosfa.tidlk asit + serin = Fosfatidilserin nedenle C seçeneği yanlıştır.).
Fosfatldlk asit + eıanolamln = Fosfatldllotanolamln (Safalln)
Fosfatidik asit + inoz.ilol = Fosfatidilinozitol Palmitat düzeylerinin normal olması P-oksidasyonun meydana geldiğini. dolayısıyla
Fosfatidik asit + gliserol ;; Fosfatidilgliserol
B seçeneğinin yanlış olduğunu gösterir. Biıiken bileşikler mukopolisakkarit değildir
(~oel>.tidik ••it)2 + gllserot = Kardlyollpln ve bu bileşiklerin metabolizmasında yağ asidi elongasyonuna ihtiyaç yoktur (Bu
nedenle D ve E seçenekleri yanlıştır.).
Şekil (Soru 40/2): Fosfolipitler
42.
Fen il a l a ııin
43.
il. Seri n
1. Asitlerin relatif asit güçleri, onların asit ayrışma sabiti (Ka) veya ayrışma
111 . Tirozi n
sabitinin negatif logaritması (pKa) ile belirtilir.
iV. T ripto fa n
1I lzoelektrik pH (pi) değerinde bir aminoasit net yük taşımaz
K a rb o n is ke le ti aynı olup , yan zinc irde ki hidroksil grubu fark lılığıyl a 1I1.Ka değen yüksek veya pKa değeri düşük asitler zayıf asillerdir.
birbirinden ayrıla n aminoasitler yukarıdakilerden ha ngileridir? Yukarıdaki ifadelerle ilgili en doğru seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1ve il A) Yalnız 1
B) 1 ve 111 B) Yalnız il
C) 1 ve iV C) 1ve il
D) i l ve 111 D) il ve 111
E) il ve iV E) 1, il ve 111
O CH-CH-coo·
' 1
NH;
HO-o-~ CH-CH-COO
- ' 1
NH;
Fe n i l a l an i ıı Tiroz in
44.Proteazlardiyete alınan proteinleri parçalar Kistikfıbrozisli hastalarda proteazların 45.Beş günlük yenido0an bebek iki gündür devam eden kusma ve emmeme
pankreastan ince bağırsağa salınmaları sıklıkla bloke edilir nedeniyle doktora getiriliyor. Fizik muayenede letarji, dehidratasyon bulguları,
Aşağıdakilerden hangisi pankreas proteazına bir örnektir? hipertonisite ve ekstremitelerde rijidite tespit ediliyor. Bezinde "yanmış şeker"
kokusu tespit edilen yenidoğanda metabolik ketoasidoz ve hipoglisemi saptanıyor
A) Pepsin Has t anın akut dönem tedavisi uygulandıktan sonra , ailesine bebeğin uyması
B) Elastaz gereken diyet hakkında bilgı veıil ı yor.
C) Aminopeptidaz
Bu hastanın idame tedavisinde, aşağıdaki bileşiklerden hangileri
D) Katepsin
kısıtlanmalıdır?
E) Ubikuitin
A) Galaktoz. fru ktoz ve laktoz
Doğru cevap: (B) Elastaz B) Lösin, izolösin ve valin
C) Metiyonin, homosistein ve sistatiyonin
D) Ornitin , sitrülin ve arjinin
Tripsin, kimotripsin, elastaz ve karboksipeptidazlar pankreastan ince E) Fen ila lan in ve tirozin
bağırsağa salgılanır
Doğru cevap: (B) Lösin, izolösin ve valin
Pepsin, midede sentezlenir.
Sonuç olarak; neonatal dönemde emmede azalma, lelarJi, kusma gibi klinik
bulgulara yol açabilen akçaağaç şurubu hastalığı tablosu ortaya çıkar. İdrarda
biriken dallı zincirli a-ketoasitler, hast alığın karakteristik bulgusu alan ''yanmış
şeker" kokusuna neden olur.
Akçaağaç şurubu hastalığı tanısı alan hastalar, da l lı zincirli amino asitler olan
lösin, izolösin ve valinden fakir bir diyetle beslenmelidir.
- j-§ ~ •· - 01 ~""•
_ _ "'-'"
__ _ LösO, lizin
•t
Okıkoz fecllal~nl~, ti~n.
' • ' • - lnptrıfan triptofan
Sllrfll
I
---,. asetil-KoA
TI,a<lnruıpartal
fonllalanln - [Fi~~-:il@·i rL
..ılfa-kek>
~
•
Glulamin,
G,ıu~maL
Doğru cevap: (E) Ligazlar-İki molekülü bir araya getirirken ATP açığa çıkartan enzimler Riboflavin için yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız il
B) 1ve il
Ligaz sınıfına girı;ın ı;ınzimler, iki molekülü bir araya getirirken ATP'nin hidrolizine C) ı. il ve 111
bağımlıdırlar. Karboksila;z (asetil-KoA karboksilaz, pirüvat karboksilaz vb} ve sentetaz D) il, 111 ve iV
(k:;ırbamoil fosfst sentetaz, PRPP sentet;;ız vb) enzimlerini örnek olarak verebilir. E) 1.11, 111 ve iV
Tablo (Soru 48): Uluslararası enzim sınıflaması Doğru cevap: (D) il, 111 ve iV
Esas enzim sınıfı KatallzledlQI tepkime türü
1.0ks1doredUktazlar • Dehidrojenaz
(Elektron ta~ınması ve • Oksijenaz Riboflavin (vitamin 82), piteridin değil izoalloksazin halka yapısıdır.
okside-redüksiyon tepkimeleri, ✓ Manooksijenaz: (Fenilalanin hidroksilaz,
hidrojen iyonu taşınmas1) Sitokrom p450, 7-alfa tıidrokSllaz) Süksinat dehidrojenaz enzimi Krebs döngüsünde görevlidir. Koenzimi FAD
✓ Dioksijeııaz (~O sentaz, Hamojentisik asit
oks.lda:z)
olup, flavoproteinlerden biridir. Katalizlediği reaksiyonda FADH, açığa çıkar.
• Oksidaz
Glutatyon redüktaz enziminin koenzimi olup, eksikliğinde glutatyon redüktaz
• Monooksijenaz
• Katalaz aktivitesine bakılır.
• Peroksidaz
2.. Transferaı l.aır • Kinaz Elektron transport zincirinde kompleks 1 (NADH dehidrojenaz) riboflavinin aktif
{Hidrojen dışrndaki gruplann • Transaminazlar formlarından olan flavin mononükleotit (FMN) içerir.
transferinde -gcirev alan enz.ımler) • Transmetilaz.
3.Hidrolazlar • Lizozomal enzimler
(C-C, C-O, C-N gibi kovalent bağlan • Sindirim enzimlen
su katarak parcalayan enz1mlerı • Arjinaz
• Kolinesteraz
4.Liyazlar • Aldclaz
(C-C, C-O, C-N ve diğer kovalc-nt • Dckarboksilaz
bağlan atom ç1karak kaHze eden ve • Fosfoenol pirüvat karboksfkfnaz
çifte bağ oluşturan enzim lcr) • Enolaz
• Fumaraz
5. lzomerazlar • Mutaz
(Molekül içi yapısal ve geometrik • Ra:semaz
değişiklikleri katalize e<Jen • Epimera:z
enzimler}
6.Liga:zlar • Karboksılaz
{iki moleküli.ı bir araya getirirken • Sentetaz
ATP kullanan enzimler)
50.Aşağıdakilerden hangisi pürin nükleotit sentez.inde ''salvage yolda" görevli bir 51.Aşağıdaki "ökaryotik hücrelerin DNA replikasyonunda görevli enzimleri ve
enzimdir? işlevleri" eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Hipoksantin guanin fosforibozil transferaz
A) ONA polimeraz alfa - ONA primerleriniıı sentezi
B) Glutamil fosforibozil pirofosfat amidotrans.feraz
B) ONA polimeraz beta - Pozitif süpersarmalların açılması
C) Adenilosüksinat sentetaz
D) Karbamoil fosfat sentetaz il C) ONA polimeraz gama - Mitokondriyal DNA sentezi
E) Ksanti n oksidaz O) ONA polimeraz delta - Okazaki fragmanlarında zincir uzaması
E) ONA polimeraz epsilon - Lider zincirde zincir uzaması
Doğru cevap: (Al Hipoksantin guanin fosforiba.zil transferaz
Doğru cevap: (B) ONA polimeraz bela- Pozitif slipersarmalların açılması
Hücresel nükleik asitlerin normal turnover'ı sonucu ortaya çıkan pürinler yıkılmak üzere
iken tekJar nükleozit monofoşfotlara dönüşebilirler ve v ücutt:;ı kullanılabilirler. Bu pürinlerin
□ NA helikaz aracılığı ile, DNA çift sarmalı bir uçtan açıldıkça, replikasyon
sentezinde '1 yan yol"dur.
çatalının önünde helikal yapı sıkışır ve DNA sarmalında kıvrılmalar meydana
Bu yol:;ı saıvage veya Kurtarma yolu da denilir gelir. Buna "süpersarmal □ NA" denir.
Yan yolda iki enzim görev yapar· DNA'da bu süpersarmalların oluşumunu engelleyen ve buraları rahatlatan
4 Adenin fosforibozil transferaz (APRT) enzimlere DNA lopoizomeraz adı verilir
t Hipoksantin-guanin fosforibozil transferaz (HGPRT)
Glutamil fosforibozil pirafosfat amidotransferaz ve adenilosüksinat sentetaz enzimleri Tablo (Soru 51): Prokaryotik ve ökaryotik ONA polimerazların
pürin nükleatitlerin de-n □vo sentezinde görevlidir. karşılaştırılması
Ksantin aksidaz, pürin nükleotitlerin yıkımında görevlidir
Memeli
Karbamoil fosfat sentetaz il, pirimidin nükleotit sentezinde görevli olup , hız kısıtlayıcı
E.coli Başlıca Görevi
Hücresi
basamağı katalizler_
Primerleri uzaklaştırıp-doldurmak
PRPP PPı DNA poliıneraz 1 ONA sentezi ve tamirinde oluşan boşlukları
doldurmak
Hipaknntin - -\.,,_
~ __ _j
~--•• IMP
+
Hipıılaıonti n Guanin
DNA polimeraz il
Polimeraz beta
DNA hata kontrolü(?) ve
ONA tamirinde boşluk
onarımı
doldurur
[1 Rry
Foı-fortbozDI Tnınsloraz
Polimeraz
Milokondriyal DNA (mt ONA) sentezi
gama
PRPP PP;
Guanln \,,_ .L
HGPRT
~ GMP
Polimeraz
DNA polimeraz 111 epsilon (lider
ONA zincir
onarımı
uzaması, □ NA hata kontrolü ve
zincir uzaması)
PRPP PP, DNA primaz
Polimeraz a ifa ONA primerlerinin sentezi
(dnaG)
Adenln _ _ _ \.,,_----',__2"'--....
lt AMP
Ade-nln Okazaki fragmanlarında (kesikli zincir)
F~foribo.:il TraMhıraı 05:e220 Polimeraz de ita
zincir uzamasını sağlar.
Şekil (Soru 50}: PLirin nükleolit sentezinde yan yollar
52.Bir hastaya difteri tanısı koyuluyor Aile öyküsünde. hastanın bu patoJene karşı 53.Aşağıdaki hormonlardan hangisi o alt birimleri aynı olup, farklılıkları Jl
hiç aşılanmadığı öğreniliyor. birimlerinden kaynaklanan hormonlardan biri değildir?
A) Folikül uyarıcı hormon
Aşağıdakilerden hangisi nedeniyle bu hastanın bakteriden etkilenmiş olan
hücrelerindeki protein sentezi inhibe olur? B) Tiroit uyarıcı hormon
C) Lüteinleştirici hormon
A) RNA polimeraz il aktivitesinin inhibisyonu
O) insan koriyonik gonodotropin
B) Peplidil transferaz aklivitesinin inhibisyonu
E) Ad re nokortikotropik hormon
C) Translasyon-başlatma kompleksinin birleşmesinin engellenmesi
D) Protein sentezinin translokasyon aşamasının inhibisyonu Doğru cevap: (E) Adrenokortikotropik hormon
E) Pratein sentezinin sonlandırılmasının engellenmesi
74
33 – B
Soru glikoprotein sentezinde N-glikolizasyonda görev alan dolikolün sentezi üzerinedir. Dolikol kolesterol sentezinde bir ara bileşik
olan farnesilden köken alır. Diğer tüm seçenekler araşidonik asit türevidir. Araşidonik asit türevlerinin diğer adı ise eikozanoidlerdir.
Farnezil-pirofosfat dolikol ve ubikinon (ETZ’de elektron taşıyıcı olarak görev alır) gibi diğer izoprenoidlerin sentezinde öncül bileşik
olarak kullanılır.
34 – B
Triptofan önemli özellikleri ile sorgulanmaya adaydır. NAD+ yapısında nikotinamid kullanılır. Triptofan serotonin, melatonin ve
nikotinamidin (B3 vitamini) öncülüdür.
Triptofan yapısında bir indol halkası bulunur. Bu indol grubu U.V. ışığını absorbe özelliği bir solüsyondaki protein düzeyinin ölçü-
münde kullanılır.
Triptofan metabolizması bozukluğunda (Karsinoid sendrom ve Hartnup Hastalığı) idrarda indol bileşikleri tespit edilir.
35. Kırk dört yaşında alkolizm nedeniyle tedavi gören hasta konfüze bir durumda acil servise getiriliyor. Hasta yakınlarından
alınan bilgide son dönemde artan unutkanlık şikayetleri bulunduğu anlaşılıyor. Hastada aşağıdaki enzimlerden hangisinin
aktivitesinin bozulduğu öncelikle düşünülmelidir?
A) Glutatyon peroksidaz
B) Piruvat dehidrogenaz
C) Sitokrom oksidaz
D) Piruvat Karboksilaz
E) Glukojen sentaz
35 – B
Vitamin eksikliği ve etkilenen enzim kademeli olarak sorgulanıyor. Alkolizm tiamin eksikliğinin en önemli sebeplerinden biridir.
Tiamin pirüvat dehidrogenaz ve α-Ketoglularat dehidrogenaz enzimlerinin koenzimidir. Tiamin eksikliğinde bu iki enzim aktivitesi
azalırsa ATP sentezi de azalır.
Wernicke-Korsakoff sendromu: Yoğun alkol kullanımı sonucu oluşur. Apati, mental konfüzyon, hafıza kaybı ve nistagmus ile karak-
terizedir.
Tiamin tahıllarda mevcuttur, diyete bağlı tiamin eksikliği nadirdir. Bu nedenle tiamin eksikliği sorgulandığında
mutlaka ekstra bir hastalık tablosundan bahsedilir.
75
36. Aşağıdaki enzimlerden hangisi DNA sentezi sırasında fosfodiester bağlarını hidroliz edip yeniden oluşturarak fonksiyon
gösterir?
A) Primaz
B) Ligaz
C) 5’-nükleaz
D) DNA polimeraz I
E) Topoizomeraz
36 – E
DNA heliksinin açılması sırasında replikasyonun ilerlemesine engel olan kıvrımlar (süpersarmal yapı) oluşur. Bu kıvrımlar DNA
topoizomeraz enzimleri ile düzeltilir. DNA topoizomeraz ATP gerektirmeyen bir mekanizma ile önce sarmalın her iki zincirini keser,
daha sonra kıvrımları düzeltir ve zincirleri yeniden birbirine bağlar.
Fosfodiester bağlarını yıkan enzimler nükleazlardır. Nükleik asit zincirinin orta kısımdaki bağları parçalayan enzimlere endonükle-
az, uç kesimden bir nükleotid kopartanlara ise endonükleaz denir.
Topoizomeraz,fonksiyonunu yerine getirmesi için hem endonükleaz hem de ligaz aktivitesine sahiptir.
37 – A
TCA döngüsünde alfa–ketoglutaratın süksinil KoA’ya oksidatif dekarboksilasyonu alfa-ketoglutarat dehidrogenaz enzimi ile sağla-
nır. Reaksiyon sonunda CO2 ve NADH oluşur.
Bu reaksiyon hız kısıtlayıcı bir basamaktır ve piruvat dehidrogenaz enzim kompleksi ile benzerlik gösterir. Her iki reaksiyon koenzim
olarak tiaminpirofosfat, lipoik asit, FAD, NAD ve KoA kullanır.
Arsenit alfa–ketoglutarat reaksiyonu inhibe eder.
Piruvat karboksilaz TCA döngüsü enzimi değildir, glukoneogenezde görev alır.
76
38 – D
Organizmada demir ve bakır gibi metal iyonları serbest kaldığında membran, hücre zarı ve organellere zarar veririler.
Plazmada bulunan proteinlerden metalleri bağlayanlar bu zararlı etkilerden koruyucu etki gösterdikleri için antioksidan olarak
kabul edilir.
Albumini seruloplazmin, transferrin ve ferrritin proteinleri bu kapsamda antioksidan olarak sınıflandırılır.
39. Aşağıdaki vitamin eksikliklerinden hangisinde eş zamanlı piridoksal fosfat eksikliği de gelişirse klinik tablo daha da ağırlaş-
tırır?
A) Tiamin
B) Riboflavin
C) Niasin
D) K vitamini
E) Biotin
39 – C
Niasin (B3) Triptofan aminoasitdinden sentezlenir. Sentez sırasında pridoksal fosfat koenzim olarak kullanılır. Diyetle niasin ye-
terince alınmadığında endojen sentez de bozulursa klinik tablo ağırlaşacaktır. Bu nedenle niasin eksikliği olan kişilerde ek olarak
pridoksin verilmesi katkı sağlayacaktır.
İsonikotinik asit ve hidralazin gibi ilaçlar, piridoksal fosfata bağlı enzimleri, piridoksal molekülünün aldehit grubu ile etkileşip piri-
doksal-hidrazonları oluşturarak inhibe edebilir.
40. İntramüsküler enjeksiyon sonrası rutin inceleme amacıyla kan örneği alınan bir kişide aşağıdaki enzimlerden hangisinin
kan düzeyi altta yatan bir patoloji olmamasına rağmen yüksek çıkabilir?
A) Kreatin kinaz
B) Aspartat transaminaz
C) Alanin transaminaz
D) Laktat dehidrogenaz
E) GGT
40 – A
Total kreatin kinaz aktivitesinin büyük bir kısmı kasa spesifik CK-MM izoenzimini den kaynaklanır. İntramüsküler enjeksiyon
sonrasında kan düzeyi yükselebilir.
Kreatin kinaz İskelet kası ve kalp kası başta olmak üzere, beyin, gastrointestinal sistem ve üriner sistem de yer alır. Sitoplazmik ve
mitokondriyal yerleşim gösteren üç farklı izoenzime sahiptir.
CKMM’in arttığı klinik durumlar: MI, iskelet kas hastalıkları, travma, ağır fiziksel aktivite ve IM enjeksiyon.
CKMB’nin arttığı klinik durumlar: MI, polimyelit, Reye sendromu ve CO zehirlenmesi.
CKBB’nin arttığı klinik durumlar: SSS patolojileri kan düzeyi artar. Prostat, mesane, testis ve over tümörlerinde
tümör belirteci olarak kullanılabilir.
77
41. Aşağıdakilerden hangisi intravasküler hemolizin laboratuvar bulgusu değildir?
A) Serum haptoglobulin düzeyinde azalma
B) Serum indirekt bilirubin düzeyi artışı
C) Serum LDH düzeyinde artış
D) İdrar bilirubin düzeyinde artış
E) Hemoglobinüri
41 – D
Hemoliz durumunda karaciğere gelen bilirubin miktarı artar ve konjugasyon aksar ve kanda indirekt bilirubin artar. İndirekt biliru-
bin suda çözünmez ve albümin ile taşınır, bu nedenle idrara geçmesi mümkün değildir.
Hemolizde Laboratuvar Bulguları:
• Serum indirekt bilirubin düzeyinde artma
• İdrarda ürobilinojen seviyesinde artma
• Serum haptoglobulininde düzeyinde azalma
• Serum hemopeksin düzeyinde azalma
• Serum LDH düzeyinde artma
• Hemoglobinemi ve Hemoglobinüri
42. B12 vitamini eksikliğinde organizmada aşağıda verilen maddelerden hangilerinin birikimi gözlenir?
I. Metilmalonil KoA
II. Metil tetrahidrofolat
III. Homosistein
A) Sadece I
B) Sadece III
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
42 – E
B12 vitamini eksikliğinde metilmalonil KoA, metil tetrahidrofolat ve homosistein birikir.
B12 vitamininin 2 önemli reaksiyonda önemli fonksiyonu vardır:
1. Homosisteinden metiyonin sentezinde metilkobalemin, folat ile birlikte rol alır. Bu reaksiyon aynı zamanda metiltetrahidrofola-
tın tetrahidrofolata dönüşümüne de aracılık eder. Bu reaksiyon gerçekleşmezse homosistein ve metiltetrahidrofolat birikir.
2. Diyetle gelen tek sayıda C atomu içeren yağ asitlerinin oksidasyonunda oluşan metilmalonil KoA’nın süksinil KoA’ya izomerizas-
yon reaksiyonunda deoksiadenozilkobalemin rol alır.
B12 eksikliğinde biriken metilmalonil KoA, yağ asidi sentezindeki malonil KoA’nın oluşumunu inhibe eder. Böylece myelin kılıf
sentezi engellenir ve nörolojik bulgulara yol açar.
78
43. Glukokortikoid hormonların metabolik etkileriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
I. COX-2’nin transkripsiyonunu baskılayarak antienflamatuar etki gösterirler
II. Glukoneogenezi uyarırlar
III. Adipoz dokuda lipolizi uyarırlar
A) Sadece II
B) Sadece III
C) II ve III
D) I ve III
E) I, II, III
43 – E
Glukokortikoid hormonların metabolik etkileri önemlidir. Stres durumunda salgılanan en önemli temsilcisi kortizol olan bu grup
insülin karşıtı etkileriyle sorguya adaydır.
Glikokortikoidler COX-2’nin transkripsiyonunu tamamen baskılayarak antienflamatuar etkinliklerini ortaya çıkarırlar. Ayrıca ara-
şidonik asitin membrandan serbestleşmesini sağlayarak prostoglandin sentezine neden olan fosfolipaz A2’yi de inhibe ederler.
Karbonhidrat metabolizmasındaki etkileri: Dokulardan aminoasit mobilizasyonunu artırarak ve birçok allosterik enzimin miktarını
ve etkinliğini artırarak glukoneogenezin hızlandırırlar. İskelet kası, ve adipoz doku gibi bazı dokularda glukoz kullanımını azaltır ve
yağ asidi kullanımını uyarırlar. Ayrıca insülin sekresyonunu arttırırlar.
Lipid metabolizmasındaki etkileri: Lipolizi uyarırlar, artmış yağ asiti yıkımından gelen enerjinin glukoneogenezde kullanılmasını
sağlarlar.
Protein metabolizmasına etkileri: Kas hücresine amino asit girişini azaltarak protein sentezini inhibe ederler. Ayrıca protein yı-
kımını da arttırırlar. Protein yıkımından gelen aminoasitlrin karaciğerde glukoneogeneze substrat olarak kullanılmasını sağlarlar.
Karaciğerde ise protein sentezini arttırırlar.
44 – D
Selenyum homeostazı hormonal olarak düzenlenmez.
Magnezyum homeostazı, PTH ve aldosteron tarafından düzenlenir. PTH böbreklerden Mg+2 geri emilimini, aldosteron ise eks-
kresyonunu arttırır.
Sodyum homeostazı, aldosteron ve natriüretik peptidler tarafından düzenlenir. Aldosteron salınımı böbrekten K+, H+ atılmasını ve
Na+ geri emilimini arttırır. Natriüretik peptidler (atriyal natriüretik
peptid, ANP; B-tipi natriüretik peptid, BNP) idrarla daha fazla sodyum ve su atılmasına (natriürez ve diürez) sebep olur.
Kalsiyum homeostazı, üç hormon tarafından düzenlenir.
1,25-Dihidroksikolekalsiferol: Kemikten kalsiyumu mobilize ederek kan kalsiyum düzeyini arttırır, kalsiyum ve fosfatın barsaktan
emilimini arttırır.
79
Parathormon: 1,25-dihidroksikolekalsiferol sentezini uyarmak suretiyle dolaylı olarak kan kalsiyum düzeyini arttırır. Böbreklerden
kalsiyumun geri emilimini arttırırken, fosfatın geri emilimini azaltır.
Kalsitonin: Kanda kalsiyum düzeyini düşürücü ve kemiğe kalsiyum yerleştirici etkisi vardır.
Fosfor homeostazı, PTH ve 1,25-dihidroksikolekalsiferol tarafından düzenlenir.
45. Fosfolipid sentezi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I. Sentez ağırlıkla hücre içinde DER’de yapılır
II. Eritrositler dışındaki bütün hücrelerde fosfolipid sentezi yapılır
III. Kardiyolipin sentezi için önce seramid sentezlenir
A) Sadece I
B) Sadece II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II, III
45 – C
Soru kardiyolipin yapısı ve sentezi üzerine kurgulanmıştır. Kardiyolipin ağırlıkla mitokondri iç zarında bulunan antijenik lipiddir.
Kardiyolipin (difosfatidilgliserol) fosfatidilgliserol ve CDP-diaçilgliserolden sentezlenir, yapısında gliserol bulundurur seramid
iskeleti yoktur.
Eritrosit dışındaki hücrelerde fosfolipid sentezi düz endoplazmik retikulum ve mitokondri iç zarında gerçekleşir. Fosfolipitler, fosfo-
tidat yapısının fosfat grubuna bağlı kolin, serin, etanolamin gibi hidrofilik bir grup ile, gliserolün 1. ve 2. karbonuna iki yağ asidinin
bağlanması ile oluşurlar. Fosforik baş kısımları hidrofilik, yağ asidlerinin zincirleri hidrofobik olduğu için fosfolipitler amfipatik
bileşiklerdir.
Sfingofosfolipidler, gliserofosfolipitlerden farklı olarak gliserol yerine serin ve palmitik asit taşıyan sfingozin iskeleti içerir.
46. Aşağıdakilerden hangisi seruloplazminin yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak doğrudur?
I. Ferrooksidaz aktivitesi nedeniyle barsak lümeninden demir emiliminde görev yapar
II. Bakır içeren antioksidan etkili proteindir
III. Geç pozitif akut faz reaktanıdır
A) Sadece I
B) Sadece II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
80
46 – D
Tuzak soru. Demir atomu +2 değerlikli olarak emilir, +3 değerlikli olarak taşınır ve depolanır. Seruloplazmin demiri okside ederek
+3 değerliğe getirir, dolayısı ile bu aktivite emilim için değil demirin taşınması ve depolanması için gereklidir.
Seruloplazminin önemli özellikleri:
• Seruloplazmin, Fe+2’yi Fe+3’e oksitler. Bu özelliğe ferrooksidaz aktivitesi denir.
• Karaciğerde sentezlenen geç akut faz reaktanıdır.
• Elektroforezde α2 -bandında yer alan bir glikoproteindir.
• Plazmada bakırın taşınmasını sağlar, bu nedenle antioksidan etkilidir.
• Demiri oksitleme yeteneğine sahip olduğu için metabolizmasında rol oynar.
• Wilson hastalığında seruloplazmin düzeyi azalır, serbest bakır düzeyi artarak karaciğer hasarı oluşturur.
47. Lipoprotein ve apolipoproteinlerin yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) En fazla fosfolipid içeren lipoprotein HDL’dir
B) Dolaşımda Apo E ve Apo CII deposu HDL’dir
C) Bazı artık lipoproteinler Apo E tanınarak reseptör aracılı endositoz ile dolaşımdan alınır
D) Elektroforez ile yapılan ayrımda prebeta bölgesinde VLDL yer alır
E) Apo CII eksikliğinde hepatik lipazın aktivitesi azalır
47 – E
Soru Apo CII özellikleri üzerine kurgulanmıştır. Lipoprotein lipaz enzimi kapiller damar duvarında bulunur. Şilomikronlar ve VLDL
Apo CII ile lipoprotein lipazı aktve ederler. Böylece yapılarındaki trigliseritleri hidrolize ederek yağ asidlerini dokuya bırakırlar.
Lipoprotein metabolizmasında önemli spot özellikler:
Şilomikron
Tüm lipoproteinler içinde hacimce en büyük olandır. Miktar ve oran olarak en fazla lipid (en çok trigliserit) içerendir. En az pro-
tein ve fosfolipid içerendir. Şilomikron artıkları Apo E ile karaciğere alınarak ortadan kaldırılır.
HDL
Tüm lipoproteinler içinde hacimce en küçük olandır. En fazla protein ve fosfolipid içerendir.
En az trigliserit içerendir. En önemli fonksiyonu periferden karaciğere kolesterol taşınımıdır.
Topladığı koleserolü LCAT (lesitin kolesterol açil transferaz) ile ester kolesterole çevirir. Preβ-HDL dokulardan kolesterol topla-
yan en potent HDL şeklidir.
VLDL
Karaciğerde sentez edilir. Temel görevi endojen sentezlenen trigliserid ve kolesterolü taşımaktır.
Apolipoprotein B100 taşır. Apo-C ve Apo E ise kanda HDL’den alınır. Elektroforezde oluşturduğu band nedeniyle pre-β-lipoproteinler
olarak anılır.
LDL
LDL plazmada kolesterolün yaklaşık %70’i taşıyan lipoproteindir. Temel görevi periferik dokulara kolesterol sağlamaktır. Triglise-
riti çok azdır ve sadece Apo B100 taşır. Elektroforezde mobilitesi nedeniyle β-lipoproteinler olarak anılır. Karaciğer Apo B100 ile
reseptör aracılıklı endositoz ile LDL’yi alarak dolaşımdan temizler.
81
48. Trans Golgi’de lizozomal proteinlerin seçilip paketlenmesinde rol alan protein yapı hangisidir?
A) Kalretikulin
B) N-asetil fosofotransferaz
C) Klatrin
D) COP-I
E) COP-II
48 – B
Trans Golgi’de lizozomal proteinlerin seçilip paketlenmesinde rol alan yapı N-asetil fosofotransferazdır.
Mukolipidozis Tip II (I-cell) hastalığı lizozomal enzim N-asetilglukosamin-1- fosfotransferaz eksikliğinden kaynak-
lanan ve nadir görülen bir depo hastalığıdır. Hastalığın belirtileri yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan şiddetli dişeti
hiperlazileri, zihinsel ve motor gelişme geriliğidir.
Kalretikülin protein katlanmasında görev alan şaperondur.
Klatrin reseptör aracılı endositoz rol alır. Hücre membranın sitoplazmik yüzeyinde yer alır ve vezikül hacminin
belirlenmesinde görev alır.
COP I Golgi cisimciğinden endoplazmik retikuluma doğru taşımada görev alır, COP II endoplazmik retikulumdan
golgiye doğru taşımada görev alır.
49. Aşağıdakilerden hangisi mitokondriyal β oksidasyon defekti sonucunda oluşan laboratuvar bulgularından biri değildir?
A) İdrarda dikarboksilik asitlerin varlığı
B) Uzamış açlıkta hipoglisemi
C) Sekonder karnitin eksikliği
D) Transaminazlarda yükselme
E) Kanda asetoasetat artışı
49 – E
Yağ asidi oksidasyon defektinin en önemli sonucu karaciğerde yağ asitlerinden ATP sentezi yapılamaması sonucu gelişir. Karaci-
ğerde açlık döneminde glukoneogenez için ATP’ye yoğun olarak ihtiyaç duyulur. β oksidasyon defekti sonucunda glukoneogenez
inhibe olur ve uzamış açlığı takiben hipoglisemik tablo oluşur. Yağ asitleri yıkılmadığı için uzamış açlığa rağmen asetoasetat ve
betahidroksi butirat gibi keton cisimlerinin sentezi artış göstermez.
82
50. Sorbitol metabolizması ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Sorbitol sentezinden FADH2 bağımlı aldoz redüktaz enzimi sorumludur
B) Aldoz redüktaz enzimi glikozu epimerize eder
C) Sorbitolun fruktoza dönüşümünden NADH bağımlı sorbitol dehidrogenaz enzimi sorumludur
D) Retina, lens, böbrek ve nöronlarda aldoz redüktaz enzim aktivitesi düşüktür
E) Sorbitol bulunduğu hücrede ozmolariteyi azaltarak hasar oluşturur
50 – C
Diyabetin komplikasyonlarının oluşunumda sorbitol önemli rol oynar.
Sorbitol bir şeker alkolüdür glikozdan NADPH bağımlı enzim olan aldoz redüktaz tarafından sentezlenir. Sorbitolun fruktoza dönü-
şümünden NADH bağımlı sorbitol dehidrogenaz enzimi sorumludur. Aldoz redüktaz birçok dokuda bulunmasına rağmen sorbitol
dehidrogenaz yalnızca karaciğer, overler ve seminal vezikülde bulunur.
Retina, lens, böbrek ve nöronlarda sorbitol dehidrogenaz enzim aktivitesi düşüktür. Bu dokularda glikoz düzeyleri diabetes mel-
lituslu hastalarda yükselir. Bu durumda glikoz aldoz redüktaz etkisi ile sorbitole dönüşür ve tekrar früktoza çevililemez. Sorbitol
biriktiği dokularda ozmolariteyi arttırır ve hücresel hasar sonucu retinopati, nöropati, nefropati ve katarakta yol açar.
51 – B
Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz enzimi pentoz fosfat yolunun (hekzoz monofosfat şantı=Fosfoglukonat yolu) hız kısıtlayıcı enzi-
midir.
Pentoz fosfat yolunu sitozolde iki aşamadan oluşan reaksiyonlar dizisidir. Bu yolda, ATP tüketilmez veya üretilmez.
1. Aşama tek yönlüdür ve iki adet oksidatif reaksiyondan oluşur. Her bir glukoz 6-P için 2 adet NADPH ve ribuloz 5-P üretilir.
Görevli enzimler glukoz 6-fosfat dehidrogenaz ve glukonat-6-fosfat dehidrogenazdır.
2. Aşama reversibl non-oksidatif reaksiyonlar: 3,4,5, ve 7 C’lu şekerlerin birbirine dönüşümünü sağlar.
NADPH kimyasal enerjiyi indirgen güç olarak taşır ve genellikle enerji gerektiren biyosentez reaksiyonlarında kullanılır. Pentoz fos-
fat yolu, yağ asidi ve steroid sentezleyen meme dokusu, adrenal korteks, karaciğer, yağ dokusunda ve eritrositlerde yoğun olarak
aktiftir.
52. Aşağıdakilerden hangisi DNA genel yapısı ve özellikleri ile ilgili olarak yanlıştır?
A) Yapısında fosfat grupları DNA’ya negatif yük kazandırır.
B) Prmer yapıda fosfodiesteraz bağları yer alır.
C) DNA’nın yapısındaki guanin-sitozin baz çifti arttıkça dansite azalır.
D) DNA asidik özelliğe sahip bir moleküldür.
E) 260 nm dalga boyunda ışına absorbans verir.
83
52 – C
Son yıllarda genetik bilgisini ölçen sorular artarak devam ediyor !
DNA genel yapısı ve özellikleri
• DNA yapısı Yapısında azotlu bazlar (Adenin, timin, guanin ve sitozin) 2’ deoksiriboz ve fosfat bulunur.
• DNA çift zincirli heliks yapısındadır. Adenin timin ile guanin sitozin ile eşleşmiştir.
• Zincirler birbirine antiparaleldir.
• DNA çift sarmalı hidrojen bağları ve hidrofobik bağlar ile stabilize edilir.
• DNA asidik özelliğe sahip bir moleküldür. Dış yüzde kalan iyonize fosfat DNA’ya negatif yük kazandırır.
• DNA’nın yapısındaki guanin-sitozin baz çifti arttıkça dansite artar.
• DNA’nın yüksek ısılarda ve düşük/yüksek pH’da çift sarmalı açılır, bu olaya DNA erimesi; melting denir.
• DNA sarmalının %50’sinin tek sarmal haline gelmesini sağlayan sıcaklığa erime (melting) ısısı denir. Bu ısının yüksek olması G-C
baz çifti fazlalığını gösterir.
• Fosfodiester bağları kopmadan hidrojen bağlarının kırılması ve iki sarmalın birbirinden ayrılmasına DNA denatürasyonu denir.
• DNA 260 nm’deki dalga boyunda absorbans verir, özellikle UV ışınlaının cilt kanserine yol açması bu nedenledir.
53. Karaciğerde üretilen ve aktive olduğunda, Faktör V ve Faktör VIII’in inaktivasyonu yoluyla antikoagülan etki gösteren
plazma proteini aşağıdakilerden hangisidir?
A) Heparin
B) Plazmin
C) Protein C
D) Antrombin III
E) Doku plazminojen aktivatörü
53 – C
Antikoagülan etki gösteren molekül sayısı azdır, ancak fonksiyonları hayatidir. Bu noktada her biri sorguya adydır.
Koagülasyon inhibitörleri:
Antrombin III: Karaciğer ve endotel hücrelerinde sentezlenir. Faktör X ve trombini geri dönüşümsüz olarak inhibe eder. Heparinin
antitrombin III’e bağlanması inhibitör etkiyi güçlendirir.
Protein C ve S: Karaciğer’de K vitaminine bağlı olarak sentezlenir. Faktör Va ve Faktör VIIIa ‘yı inhibe eder.
Doku faktör yolu inhibitörü (TFPI ): Faktör VIIa, FXa ile kompleks oluşturup ekstrensek yolu inhibe eder.
84
54 – B
Soru tek bir detay üzerine kurgulanmıştır: TCA döngüsünde hormonal kontrol yoktur.
TCA döngüsü enzimleri sadece allosterik olarak düzenlenir. İnsülin ve glukagon bu metabolik yola etkili değildir.
Glukagon hücre zarındaki reseptörüne bağlanarak adenilat siklaz enzim aktivasyonuyla sentezlenen cAMP’yi ikinci haberci olarak
kullanarak etki gösterir. cAMP protein kinaz A’yı aktive eder. Bu da bazı hücre içi proteinleri fosforilleyerek aktivitelerini değiştirir.
Fosforillenen protein genellikle bir enzimdir, yapılan düzenleme kovalent modifikasyondur.
Bu soru soru formatında izositrat dehidrogenaz glukagon ile düzenlenmediği için protein kinaz a’nın substratı değildir.
85
2022 TUSEM 2.DENEME BİYOKİMYA
Temel Bilimler / T 49 - 2
33. Myoglobinin kas dokusunda oksijen depolamasında aşağıdakilerden hangisi en önemli rolü oynar?
A) Demir molekülünün tirozin aminoasiti ile okside halde tutulması
B) Hem halkasında Fe+3 taşıması
C) Peptid zincirinin kuarterner yapıda olması
D) Oksijene olan afinitesinin hemoglobinden fazla olması
E) Peptid zincirlerinin merkezinde sitokrom içermesi
33 – D
Myoglobin tek polipeptid zincirinden oluşan (tersiyer yapı) Fe+2 içeren hem halkası taşıyan protein yapıdır.
Myoglobin ancak ağır egzersiz durumunda ihtiyaç duyulduğunda oksijeni serbest bırakır.
Hemoglobinden oksijen alıp depolaması için oksijeni daha yüksek bir ilgi ile bağlaması temel zorunluluktur.
Okside demir (Fe+3) oksijen bağlama kapasitesine sahip değildir. Redükte demir (Fe+2) oksijen bağlama kapasite-
sine sahiptir.
34. Albuminin yapısı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Suda kolaylıkla çözünür
B) Hidrofobik yarıklar bulundurur
C) Karbonhidrat içermez
D) Glutamat ve Serin gibi aminoasitleri taşır
E) Hüceler için aminoasit kaynağıdır
17 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2
34 – D
Albümin kanda en önemli taşıyıcıdır: İyonları (Ca, Mg, Cu ve Zn), bazı hormonları (T3 ve T4, kortizol, steroid hormonlar, aldoste-
ron), bilirubin, Hem, yağ asitleri, bazı aminoasitler ve bir çok ilacı taşır.
Pratik olarak akılda kalması gereken albüminin bazı hidrofobik aminoasitleri taşıdığıdır. Glutamat ve serin polar aminoasitlerdir,
suda çözündükleri için taşıyıcıya ihtiyaç duymazlar.
Albümin, suda çözünürlüğü yüksek globüler bir proteindir. Taşıdığı moleküller ile hücreye alınır ve hücrenin ami-
noasit ihtiyacının karşılar.
Plazmadaki hemen tüm proteinler karbonhidrat içerdiği halde albümin saf proteindir.
Plazmada majör protein olarak onkotik basıncın yaklaşık %80’inden sorumludur.
35. Aşağıdaki dokulardan hanisinde glukozun hücre içerisine girmesinde insüline ihtiyaç yoktur?
A) Kalp kası
B) Karaciğer
C) İskelet kası
D) Yağ hücresi
E) Tiroid
35 – B
Glukoz ve galaktoz, kolaştırılmış diffuzyon veya basit diffuzyon ile portal dolaşıma geçer ve karaciğere taşınır. İskelet kası ve adipo-
sitlerde insülin, glukozun hücre içine girişini sağlar.
Hepatositler, eritrositler, sinir sistemi hücreleri, intestinal mukoza, kornea ve böbrek tübülüs hücrelerinde glukoz
girişi insülinden bağımsız bir mekanizma ile olmaktadır.
www.tusem.com.tr 18
Temel Bilimler / T 49 - 2
37 – C
NADH mitokondrial membranı direkt olarak geçemez, geçebilmesi için mitokondri membranının her iki yakasında spesifik dehid-
rogenazların bulunması gereklidir. Bu sistemlere şant ya da mekik sistemleri denir ve en belirgin şantlar gliserofosfat ile malat
aspartat şantlarıdır. Mitokondri membrani kompleks I, II, III, IV ve V olmak uzere 5 ayrı enzim kompleksine sahiptir. Kompleks
I-IV elektron transport zincirini olarak adlandırılırken, kompleks V ise ATP sentezini katalizleyen bölgedir. Elektronlar redüksiyon
potansiyeli düşük olan bölgeden yüksek olan bölgeye dogru 1.1 voltluk bir potansiyel farkı ile akarlar. Elektron transferi sırasında
intermembranöz aralığa kompleks I,III ve IV’den proton pompalanması olur. Oksijen elektronların son alıcısıdır.
38 – D
Piruvat dehidrogenaz enzim kompleksini oluşturan üç enzim ve TCA döngüsü enzimleri aynı koenzimleri kullanır.
Pratik olararak B1, B2, B3, B5 ve Lipoik asit şeklinde akılda tutulabilir.
39. Adipoz dokudan hidrolize olan yağ asitlerinin diğer dokulara taşınması için aşağıdakilerden hangisi başlıca rol oynar?
A) β-lipoprotein
B) Albumin
C) Plazmalojen
D) α-lipoprotein
E) Şilomikron
39 – B
Yağ asitleri ağırlıkla ester formda lipoproteinlerin içinde taşınırlar.
Uzun zincirli serbest yağ asitlerinde hidrofobik kısım baskın olduğu için suda çözünürlükleri çok düşüktür.
Bu nedenle albumine bağlı olarak taşınmak zorundadırlar.
Yağ asitleri hücreye girdikten sonra da sitoplazmada yağ asidi bağlayıcı proteine bağlanırlar.
19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2
40 – B
Yağ asidi sentezinin düzenleyici enzimi asetil-KoA karboksilazdır.
Yağ asitleri sitozolde asetil-KoA’dan alınan karbonlarla sentezlenir.
Sentez indirgen biyosentezdir, bu yüzden bol miktarda NADPH gereklidir.
NADPH üreten en önemli yol pentoz fosfat yolu olmakla birlikte, malik enzimde bu üretime katkıda bulunur.
Yağ asidi sentezinde mecburi son ürün 16 karbonlu palmitattır, tüm uzatma ve çifte bağ ekleme işlemleri palmitatın üzerine yapılır.
41 – E
Soru özellikle apoproteinler ve lipoproteinlerin metabolik özellikleri üzerine dizayn edilmiştir.
Apo CII liprotein lipazın aktivatörüdür, karaciğerde fonksiyonu yoktur.
Lipoprotein Fonksiyonu Yapısı Başlıca Apo’ ları
Şilomikron Diyetle alınan lipidleri barsaktan dokulara taşımak % 98 lipid (%85 TG) B48, A-I, A-IV
% 2 protein
VLDL Karaciğerde sentezlenen lipidleri dolulara taşımak %55 trigliserid B100, E, C
%20 kolesterol
LDL Kolesterolu karaciğer dışı dokulara taşımak %60 kolesterol* B100
%5 trigliserid
HDL Apolipoprotein C ve E depolar %50 protein A-I, A-II, C, E
Kolesterolü dokulardan karaciğere geri taşımak %25 fosfolipid*
42. İki farklı proteinin sentezlenmesi sırasında aşağıdakilerden hangisi değişiklik göstermez?
A) mRNA nükleotid dizilimi
B) Protein zincirinin uzunluğu
C) Amino asit diziliş sırası
D) Proteinin katlanma şekli
E) Sentezde kullanılan ilk aminoasit
www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 2
42 – E
Protein sentezinde genetik kod evrenseldir, sentez polipeptid zincirinin amino ucundan başlar ve mRNA üzerindeki ilk kodon her
zaman Metiyonine aittir.
Bakteriler ve mitokondride bu tRNA tetrahidrofolat ile sentezlenen N-formil metiyonin içerirken, ökaryotlarda ise formile değildir.
Metiyonin tek bir kodona sahip olduğundan tüm organizmalarda metyonin için iki ayrı tRNA molekülü bulunur. Bunlardan biri
başlama kodonu, öteki ise molekülün içinde yer alan herhangi bir metiyonin için kullanılan kodondur.
43. Parçalanan eritrositlerden açığa çıkan Hem halkasının direk bilirubine dönüşümü ve safra yoluyla barsağa atılma sürecin-
de aşağıdaki enzimlerden hangisinin rolü yoktur?
A) Sitokrom P450
B) Hem oksijenaz
C) Glukronil transferaz
D) Biliverdin redüktaz
E) UDP-glukronik asit
43 – A
Hem oksijenaz bir RES enzimidir ve porfirin halkasını açarak demirin tekrar kullanılması için içinden alır, açılmış şekline biliverdin denir.
Biliverdin redüktaz biliverdinden indirek (unkonjuge) bilirubini oluşturur.
Glukronil transferaz karaciğerde bilirubine 2 tane UDP-glukronik asit ekleyerek suda çözünürlüğü daha iyi olan direk (konjuge)
bilirubini oluşturur.
Sitokrom P450’nin bu süreçte etkisi yoktur.
44. Midede parietal hücre fonkisyon bozukluğu veya yokluğunda hangi hormonun kan düzeyi artar?
A) Sekretin
B) Gastrin
C) Kolesistokinin
D) Somatostatin
E) Gastrik inhibitör peptid
44 – B
Gastrinin ana görevi parietal hücrelerden asit ve esas (chief) pepsin salgısını sağlamak, ayrıca gastrik mukozada kan akışını art-
tırmak, gastrik motiliteyi, midede mukozal büyümeyi uyarmaktadır.
Gastrin salgısı antrum mukozasının asidifikasyonla baskılanır. Parietal hücre fonkisyon bozukluğunda H+ sağlanmayacağı için
plazma gastrin düzeyi oldukça yüksektir.
21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2
45. Aşağıdaki hastalıkların hangisinde nötral amino asitlerin barsaktan emilim ve böbrekten transport bozukluğu gözlenir?
A) Alkaptonüri
B) Hartnup hastalığı
C) Tirozinemi
D) Fenilketonüri
E) Sitrülinemi
45 – B
Hartnup hastalığı otozomal resesif kalıtılır, nötral aromatik amino asitlerin bağırsaktan ve böbrekten emilimi bozuktur.
Barsaktan emilmeyen triptofan barsak bakterileri tarafından indol türevlerine parçalanır ve idrara geçer.
Triptofanın emilim bozukluğu sonucunda niasinin endojen sentezi azalır ve pellagra semptomları gözlenir.
Hava ile temas eden idrar mavi renk aldığından buna Blue Diaper sendromu denir.
46. Aşağıdaki vitamin eksikliklerinden hangisinde eş zamanlı piridoksal fosfat eksikliği de gelişirse klinik tablo daha da ağırlaş-
tırır?
A) Tiamin
B) Riboflavin
C) Niasin
D) K vitamini
E) Biotin
46 – C
Niasin (B3) Triptofan aminoasitdinden sentezlenir. Sentez sırasında pridoksal fosfat koenzim olarak kullanılır. Diyetle niasin
yeterince alınmadığında endojen sentez de bozulursa klinik tablo ağırlaşacaktır. Bu nedenle niasin eksikliği olan kişilerde ek
olarak pridoksin verilmesi katkı sağlayacaktır.
47. Tip I Diabetes Mellitusu olan bir hastada aşağıdakilerden hangisi görülmez?
A) Karaciğerde beta-oksidasyon artar
B) Asetoasetat sentezi artar
C) Gliserol 3-fosfat üretimi artar
D) Beta hidroksibutirat sentezi artar
E) Karaciğer hücresinde Asetil-koA düzeyi artar
47 – C
Gliserol 3-fosfat trigliserit sentezi için öncül moleküldür. Karaciğer ve adipoz dokuda yağ asiti, kolesterol ve trigliserit sentezi ancak
insülin tarafından aktive edilir.
Tip I Diabestes mellitusta, insülin sentezi azalıp, glukagon rölatif olarak yüksek kaldığı için lipid sentezi inhibe olur, yıkım ise artar.
Böylece kanda serbest yağ asiti ve keton cisimleri derişimi yükselir.
www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 2
48 – C
Karbonik anhidraz karbondioksitin taşınmasında ve plazmada pH tamponlamada önemli rol oynar, ancak antioksidan etkisi yoktur.
Diğer seçeneklerdeki enzimler antioksidandır:
Katalaz, hidrojen peroksidin ortadan kaldırılmasını sağlar.
Glutatyon peroksidaz enzimi selenyuma bağımlıdır, hidrojen peroksiti glutatyon yardımıyla ortadan kaldırır.
Süperoksit dismutaz (SOD), süperoksit radikalini hidrojen peroksite çevirir. Süperoksit radikali hidrojen peroksitten daha zararlı bir
molekül olduğu için antioksidan kabul edilir.
Tokoferol (E vitamini) membranlardaki ipidleri peroksidasyona karşı korur.
49. Üre sentezinde son basamakta argininden üreyi elde eden arginaz enzimi aşağıdaki reaksiyonlardan hangisini gerçekleştir?
A) İzomerizasyon
B) Grup transferi
C) Hidroliz
D) Çift bağ ekleme
E) Oksidasyon
49 – C
Arginaz üre döndüsünün sonunda arginininin hidroliziyle üre ve ornitin oluşturur.
Enzim karaciğer dışında böbrek korteksi, beyin, testis gibi bazı dokularda da az miktarda bulunur. Ornitin ve lizin arginaz enzimin
yarışmalı inhibitörleridir. Sitozolik ve mitokondri yerleşimli İki izoenzimi vardır. Sitozolik form arginaz I üre siklusunun aktif olduğu
karaciğerde, mitokondriyal form arginaz II en çok böbrek ve prostatta bulunur. Arginaz II, üre siklusu enzimlerinden bağımsız çalışır
ve hücrede optimum arginin / ornitin oranını sağlar.
Arginaz eksikliği Hiperargininemi’ye yol açar. Arginin, ornitin ve sitrülin düzeyleri yükselir, mental retardasyona
neden olur.
23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2
50. Aşağıdaki bileşiklerden hangilerinin sentezi için pridoksal fosfat gerekli değildir?
A) Histamin
B) GABA
C) Serotonin
D) Melatonin
E) Dopamin
50 – D
Tüm biyolojik aminler aminoasitlerin dekarboksilasyonu ile oluşurlar. Dekarboksilsyon tepkimelerinin koenzimi pridoksal fos-
fattır. Seçeneklerde biyolojik amin olmayan melatonindir.
Serotonin pineal bezde asetil-KoA tarafından asetilasyona ve SAM tarafından metilasyona girer ve sonuçta melatonin oluşur.
51. Aşağıdaki enzimlerden hangisi aktivite göstermek için Ca+2 iyonlarına ihtiyaç duyar?
A) Alanin aminotransferaz
B) Glutatyon peroksidaz
C) Amilaz
D) Ksantin oksidaz
E) Kreatin fosfokinaz
51 – C
Amilaz, pH 7.0 civarında etkili olan ve aktivitesi için kalsiyum gerektiren bir endoglikozidazdır. Tükürük bezlerinden ve pankre-
astan salgılanan bu enzim, nişasta ve glikojen yapısındaki α-l,4-glikozid bağlarını hidroliz eder. Amilaz etkisiyle bağırsak lümeninde
oluşan sindirim ürünleri; maltoz, maltotrioz ve limit dekstrinleridir.
Kreatin fosfokinaz kofaktör olarak magnezyum kullanır. Ksantin oksidaz molibden, alanin aminotransferaz pridoksal fosfat,
Glutatyon peroksidaz ise selenyum kullanır.
52. Psödohipoparatiroidizmde beklenen laboratuvar test sonuçları için aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
I. Normal serum kalsiyum düzeyi
II. Yüksek serum fosfor düzeyi
III. Yüksek serum PTH düzeyi
A) Sadece I
B) Sadece III
C) I ve II
D) II ve III
E) I,II ve III
52 – D
Psödohipoparatiroidizm hedef dokunun parathormon (PTH)’a cevapsız olması nedeniyle oluşur.
Laboratuvar ölçümlerinde, düşük kalsiyum, yüksek fosfor, yüksek PTH düzeyleri gözlenir.
Böbrekte PTH’ya cevapsızlık olduğu için PTH düzeyleri yükselmesine karşın böbrekte kalsiyumun geri emilimi ve fosforun ekskres-
yonu gerçekleşemez ve düşük kalsiyum ve yüksek fosfor düzeyleri meydana gelir.
www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 2
53 – B
İnsulin karaciğer, kas ve yağ dokusu olmak üzere üç hedef dokuya etki eder.
Karaciğer ve kas dokusunda glikojenezi uyarır, glikojenolizi inhibe eder.
Yağ dokusunda lipogenezi uyarır, lipolizi inhibe eder.
Çeşitli dokularda ise protein sentezini uyararak anabolik etki yapar.
Yemek sonrası Lipoprotein lipaz aktivasyonu ile yağ asitlerinin dokuya girişi sağlanır.
Karaciğer fosforilaz enzimi glukagon tarafından aktiflenirken olduğu insulin tarafından da inaktive edilir.
54 – D
Plazmin Fibrini parçalayarak pıhtılaşmayı önleyen ya da sınırlandıran bir moleküldür. Damar zedelenmesi olduğu an, zedelenen
endotelden yavaşça plazminojen salınmaya başlar. Seçeneklerdeki diğer moleküller pıhtılaşma faktörleridir.
Plazmin normalde plazminojen halinde yani inaktif bir molekül olarak bulunur. t-PA ( doku plazminojen aktivatörü) plazminojene
bağlanarak plazmin oluşumuna neden olur.
t-PA, endotelden salınır ve bu salınımını hipoksi ve bradikinin arttırır.
Streptokinaz ve Ürokinaz’da Plazminojeni aktive eder
25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
33. Hangi enzim oksidasyon tepkimesinde koenzim olarak NAD+ veya NADP+ ’yi kullanabilir?
A) Glutamat dehidrogenaz
B) Amino asit oksidaz
C) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz
D) Glutamin sentaz
E) Glutaminaz
33 - A
Glutamat dehidrogenaz oksidatif deaminasyon yapan enzimdir. Enzim sadece mitokondride bulunur. Substratı glutamattır, ko-
enzim olarak NAD+ veya NADP+ kullanabilir.
Periferde amino asitlerin büyük bir kısmı amino gruplarını, glutamat oluşturmak üzere α-ketoglutarata aktarır. Daha sonra, bunun
karaciğerde serbest amonyak olarak salınmasını, oksidan olarak NAD+ veya NADP+ kullanan bir enzim olan glutamat dehidrojenaz
enzimi (GDE) katalizler.
17 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
Glutamat dehidrojenaz enzimi tepkimesinde çift yönlü olarak çalışır, normal şartlarda yönü amonyak oluşturmak yönünedir. Gluta-
mat dehidrojenaz enziminin karaciğerdeki etkinliği yüksek enerji durumunda (ATP; GTP ve NADH yüksek ise) inhibe, düşük enerji
durumunda (ADP yüksek ise) aktive edilir.
34 - E
Tuzak soru. Dekarboksilasyon tepkimelerinde koenzim piridoksal fosfattır. Ancak oksidatif dekarboksilasyon tepkimelerinde
koenzim tiamindir.
Dallı zincirli amino asitlerin (lösin, izolösin ve valin) katabolizmasında ilk reaksiyon transaminasyonla α-ketoasitlere dönüşümdür.
İkinci aşamada ise spesifik α -keto asit dehidrogenaz enzim kompleksi ile oksidatif dekarboksilasyon sonucunda her amino asidin
açil KoA türevi oluşur, bu türevler farklı yollarda yıkılır.
Valin, propiyonil KoA üzerinden süksinil KoA’ya dönüşür ve TCA siklusuna katılır yada glukoneogenezde kullanılır.
İzolösin, glikoketojeniktir; propiyonil KoA veya asetil KoA oluşturur.
Lösinden oluşan açil KoA ise, HMG KoA üzerinden asetoasetat ve asetil KoA’ya yıkıldığı için lösin saf ketojeniktir.
Dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz defektinde bu amino asitler yıkılamaz Akça ağaç şurubu idrar hastalığı oluşur.
www.tusem.com.tr 18
Temel Bilimler / T 49 - 3
35. Aşağıdakilerden hangisi alaninin amino grubunun bir ketoasite taşınması sonucu oluşan son ürünlerdir?
A) Piruvat ve glutamat
B) Okzaloasetat ve glutamat
C) Pirüvat α-ketoglutarat
D) Glutamat ve α-ketoglutarat
E) Laktat ve Okzaloasetat
35 - A
Bir amino asidin amino grubunun, bir α-ketoaside aminotransferazlar (transaminazlar) ile nakli sonucu yeni bir amino asit ve yeni
bir α-ketoasit meydana gelir.
Transaminasyon reaksiyonlarına katılan amino grubu alıcısı α-ketoasit genellikle α-ketoglutarat olduğu için amino grubu eklendi-
ğinde reaksiyon sonunda glutamata dönüşür.
Aspartat transminasyon ile oksaloasetata, alanin ise piruvata dönüşür.
Prolin, lizin ve treonin dışındaki tüm amino asitler transaminasyona uğrarlar.
36. Trafik kazası geçiren hasta acil servise getiriliyor. Fizik muayenede şuuru kapalı, nabız: 125/dk, solunum hızlı ve yüzeyel, eks-
remiteler soluk ve soğuk olarak tespit edilerek yoğun bakım şartlarında tedaviye alınıyor.
Bu hastanın mortalitesinin değerlendirilmesi için aşağıdakilerden hangisi en çok katkı sağlar?
A) Ortalama eritrosit hacmi
B) Elektrolit düzeyleri
C) İyonize kalsiyum
D) Hemoglobin değeri
E) Laktik asit düzeyi
36 - E
Doku oksijenasyonu bozulduğunda anaerobik glikolizin son ürünü olan laktik asit düzeyi yükselir. Dokularda laktat oluşumu, lak-
tatın karaciğere gelmesi ve karaciğerde laktattan tekrar glukoz sentezine Kori siklusu denir. Orta derecede laktat artışı bu şekilde
karaciğer tarafından tolere edilebilir. Kan laktat düzeyi 5 mmol/L’nin üzerinde ve pH<7.25 ise HCO3 tampon sisteminin etkisi aşıl-
mıştır ve laktik asidoz ortaya çıkar.
Sonuç olarak doku oksijenasyonunun değerlendirilmesinde önemli kriterler laktik asit düzeyi ve kan gazı analizidir.
37. Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde özellikle santral sinir sistemine ait arteriyel ve venöz trombozlarda risk artışı
ve katarakt oluşumu söz konusudur?
A) Glisinüri
B) Homosistinüri
C) Galaktozemi
D) Sistinozis
E) HGPRT eksikliği
19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
37 - B
Homosistinüri için anahtar sözcükler: “Trombüs riskinde artış ve katarakttır”
Klasik Homosistinüri
• Sistatyonin sentaz eksikliği vardır. Kofaktör pridoksal fosfattır.
• Ektopia lentis; ilk görülen bulgudur, 3 yaşında çıkar
• Tromboemboli, mental retardasyon, epilepsi, Marfan benzeri uzun ince ekstremiteler ve iskelet deformiteleri.
• Göz bulguları; lens ektopisi, ağır myopi ve iridodonesis, astigmatizm, glokom, katarakt, retina dekolmanı, optik atrofi gelişir
Pridoksal fosfat, B12 ve folik asit eksiklikleri homosistein yüksekliği yapar.
38 - D
Klasik bir GLUT-4 sorusu. GLUT-4 çoğu kez adı zikredilmeden sorulur. İnsülin GLUT-4 ile kas ve yağ dokusuna glukoz girişini sağ-
lar, bunun dışındaki dokuların tamamı kolaylaştırılmış difüzyon ile yani diğer GLUT sistemleri ile insülinden bağımsız glukoz alır.
www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 3
39 - D
Unkompetetif enzim inhibisyonunun diğer adı yarışmasız İnhibisyon Tip II’dir. İnhibitör madde enzimin aktif merkezine bağlanma-
dığı için substrata yapısal olarak benzerlik göstermez. Bu tip inhibisyonda inhibitör sadece Enzim-Substrat kompleksine geridönü-
şümlü olarak bağlanır.
Unkompetetif enzim inhibisyonunun daha çok iki substratlı ve çift yer değiştirmeli reaksiyonlarda daha sık görülür. Bu inhibisyo-
nun enzim kinetiğinde Km ve Vmax değerleri azalır.
40 - C
E vitamini (tokoferol) sorularında “membran koruyucu ve lipid peroksidasyonunu önleyici” ifadeleri her daim bulunur.
E vitamini lipofilik özelliktedir ve güçlü bir antioksidandır. Lipofilik özelliğinden dolayı dolaşımda lipoproteinlerle taşınır. Özellikle
membran yapısında bulunan çoklu doymamış yağ asitlerinin peroksidasyonu ile oluşan lipid peroksit radikallerinden membranı
korur, eritrosit membranını korur hemolizi önler. Bu reaksiyon sırasında okside olan E vitamini C vitamini aracılığıyla tekrar toko-
ferol haline indirgenir.
E vitamini ETZ’de elektronların Koenzim Q’ya aktarımına aracılık ederek solunum zincirinde radikal oluşumunu azaltır.
Diğer bir önemli etkisi ise LDL’nin membran yapısında oksidasyonunu önlemektir, bu nedenle aterosklerozu önler.
41. Demir metabolizması ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) C vitamini demiri redükte ederek emilimini arttırır.
B) Dolaşımda Fe+2 transferrine bağlanarak taşınır.
C) Dokuda Fe+3 ferritin şeklinde depolanır.
D) Hepsidin, demir emilimini regüle eder.
E) Barsakta ferriredüktaz sayesinde Fe+2 formunda emilir.
41 - B
Gıdalarla alınan demirin emilebilmesi için C vitamini ya da ferriredüktaz ile Fe+3 'den Fe+2 ’e redüksyonu gereklidir. Daha sonra bar-
sak hücresinde divalan metal transporter-1 (DMT-1) ile hücre içine alınır, ferroportin ile kana verilir.
Dolaşımda Fe+3 transferrine bağlanarak taşınır, dokuda Fe+3 ferritin şeklinde depolanır.
Demir metabolizmasını gen ekspresyonu düzeyinde düzenleyen yapı Hepsidin’dir.
42. Aşağıdaki yapılardan hangisi mitokondriyal füzyon ile ilişkisi nedeniyle optik atrofi gelişiminde rol oynar?
A) Kardiyolipin
B) Sitokrom C
C) MGM1/OPA
D) Sitokrom oksidaz
E) ATP sentetaz
21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
42 - C
TUS sınavı için uç soru formatı, ancak bu bilgi birçok tıp fakültesinin eğitim müfredatına girdiği için sorulmaya aday.
MGM1 GTP bağlayıcı protein ailesinin üyesidir. Mitokondri iç membranının dış yüzeyinde bulunur. İnsanda bulunan homoloğuna
ise OPA1 ismi verilmiştir. OPA1 mutasyonunun mitokondrial hasar sonucu optik atrofiye yol açtığı, özellikle optik sinirde progresif
dejenerasyon yaparak körlüğe yol açtığı tespit edilmiştir.
Sitokrom C’nin mitokondri dışına çıkması apoptozis ile ilişkilidir.
Kardiyolipin mitokondri iç membranında bulunan antijenik lipiddir.
43. Tek karbon sayılı yağ asidi yıkımında oluşan propiyonil KoA’nın akibeti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Vitamin B12 ve riboflavin kofaktörlüğündeki reaksiyonlar ile metabolize olur
B) Propiyonil KoA asetil KoA’ya dönüşerek TCA döngüsüne katılır
C) Propiyonil KoA ve Asetil KoA kondanse olarak sfingolipidler için substrat oluşturur
D) Propiyonil KoA son reaksiyonda malonat ve KoA’ya okside olur
E) Propiyonil KoA süksinil KoA üzerinden glukoneogeneze substrat oluşturur
43 - E
Diyetle gelen tek sayılı karbon zincirine sahip yağ asidleri son 3 karbon kalana kadar asetil-KoA ‘lar açığa çıkararak oksidasyona
uğrarlar.
En son geride kalan 3 karbonlu yapı ise propiyonattır. Propiyonat aktive edilerek propionil KoA meydana gelir.
Propionil KoA, propionil KoA karboksilaz tarafından biotin yardımıyla karboksile edilerek metilmalonil KoA’ya dönüştürülür. Me-
tilmalonil-KoA ise koenzim olarak vitamin B12 kullanan metilmalonil-KoA mutaz enzimi ile süksinil KoA’ya dönüştürülürek TCA
döngüsüne katılır.
44 - D
Lipoproteinlerin elektroforetik hareketle ulaştıkları bandlar ve sıralamaları sorgulanıyor.
IDL’de Apo E ve Apo B100 bulunur, Fosfolipidden en zengin olan HDL’dir. Apo A l lesitin kolesterol açil transferaz aktivatörüdür. Apo
CII lipoprotein lipaz aktivatörüdür.
www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 3
45. Peroksizomların yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Ökaryotik hücrede β oksidasyon sadece peroksizomlarda oluşur
B) Peroksizomlar bölünerek veya endoplazmik retikulumdan tomurcuklanarak oluşur
C) Yağ asiti oksidasyonunda oluşan hidrojen peroksit peroksizomal glutatyon peroksidaz ile detoksifiye edilir
D) Unkonjuge bilirubine glukronik asit eklenmesi peroksizomda gerçekleşir
E) Katepsinler peroksizomal proteinazlar olarak görev yapar
45 - B
Granüllü endoplazmik retikulumda oluşarak sitoplazmaya salınan mikroveziküler bir organeldir. Peroksizomda hem H2O2 üreten
enzimleri hem de H2O2’yi yıkan katalaz enzimini yüksek miktarda içerirler.
Yağ asitleri ve diğer lipidlerin (plazmalojenler, kolesterol, safra asitleri), pürinler ve amino asitlerin metabolizmalarında rol oynar.
Çok uzun zincirli yağ asitlerinin oksidasyonu peroksizomlarda olur. Oksidasyon ile 6-8 zincirli yağ asidine kısaltıldıktan sonra beta
oksidasyon için mitokondriye gönderilirler.
Bilirubin konjygasyonu düz endoplazmik retikulumda gerçekleşir.
Katepsinler lizozomal enzimlerdir.
46. Biliyer sistem hastalıklarında plazmada öncelikle artması beklenen enzim aşağıdakilerden hangisidir?
A) LDH
B) AST
C) GGT
D) Kreatin kinaz
E) Asit fosfataz
23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
46 - C
GGT karaciğer, pankreas ve böbrek hücreleri başta olmak üzere birçok dokuda hücre membranının dış kısmına yerleşmiş halde
bulunur.
Görevi hücre içine amino asitlerin transferini sağlamaktır. Karaciğer hasarına karşı oldukça sensitiftir.
Kullanıldığı klinik durumlar:
• Karaciğer- bilier sistem hastalıklarının duyarlı bir belirtecidir.
• Alkoliklerde, alkole bağlı toksik hepatitte kan düzeyi artar.
• İlaca bağlı karaciğer hasarının takibinde kullanılır.
GGT glutatyon ile beraber hücre membranında prolin dışında tüm amino asitleri karaciğer hücresine taşır.
47. Proteinlerin üç boyutlu yapısının stabilize edilmesinde görev alan bağ yapılardan en güçlü olanı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Hidrojen bağları
B) Elektrostatik bağlar
C) Hidrofobik etkileşimler
D) Disülfit bağları
E) İyonik etkileşim
47 - D
Proteinlerin primer yapısının temel bağ yapısı peptid bağıdır. Sekonder yapının temel bağı hidrojen bağıdır. Tersiyer yapının en
kuvvetli bağı ise disülfid bağıdır.
Tersiyer Yapı: Bir polipeptid zincirinin primer yapısı onun tersiyer yapısını da belirler. Amino asit yan zincirlerinin etkileşimi po-
lipeptid zincirinin spontan olarak katlanmasını sağlar. Hidrofobik amino asitler polipeptid moleküllerinin iç tarafında yer almaya
çalışırlarken, hidrofilik olanlar dış tarafında yer almaya çalışırlar. Proteinlerin dış yüzeyindeki hidrofilik amino asitler ile sulu ortam
arasındaki hidrojen bağları oluşumu proteinin çözünürlüğünü artırır.
Bir proteinin üç boyutlu şeklini belirleyen, amino asit kalıtları arasındaki etkileşimlerin türleri şunlardır: Kovalent olmayanlar;
hidrofobik etkileşimler, elektrostatik etkileşimler, hidrojen bağları ve kovalent olanlar ise; disülfid bağlarıdır.
48 - B
DNA sentezinde her bir enzim ve proteinin fonksiyonu spot olarak sorulur.
DNA uç bölgerinde bulunan nükleotid dizileri Telomeraz enzimi ile sentezlenir.
DNA helikaz: Replikasyon çatalının yakınındaki tek iplikli DNA’ya bağlanan enzimlerdir. Yakındaki çift iplikli bölgeye doğru ilerleye-
rek ATP enerjisi ile ipliklerin açılmasını sağlar.
www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 3
DNA polimeraz: Ökaryotlarda α, β, γ, δ ve ε olmak üzere beş farklı tip bulunur. DNA polimeraz α ve δ DNA’nın replikasyonunda
rol oynar. DNA polimeraz β ve ε DNA’nın tamirinde görev yapar. DNA polimeraz γ ise mitokondrial DNA’da fonksiyon görür. DNA
polimeraz 5’ 3’ yönünde sentez yapar DNA polimerazların 3’ 5’ ekzonükleaz aktivitesi vardır. Bu aktivite hata tamirini sağlar.
49. Aşağıdaki hormonlardan hangisi glikolizi karaciğerde baskılarken kasta hızlandırıcı yönde etkiye sahiptir?
A) İnsulin
B) Prolaktin
C) Adrenalin
D) Glukagon
E) Kortizol
49 - C
Adrenalin glikolizi karaciğerde baskılarken kasta hızlandırıcı yönde etkiye sahiptir. Böylece karaciğer glukozu perifer dokuların
kullanımına bırakır, kas ise ATP sentezi için glikolizi kullanır.
Adrenalinin Fizyolojik Etkileri
• Karaciğerde glikojen yıkımını uyararak kan glukoz düzeyini arttırır.
• Kas dokusunda glikojen yıkımını uyararak kas hücresinin glukoz düzeyini arttırır.
• Kas dokusunda glikolizi uyarır, karaciğerde ise inhibe eder.
• Yağ dokusununda trigliseritlerin yıkımını arttırır, dolaşımda serbest yağ asitlerini arttırır.
• Kalp atım sayısını ve kontraktiliteyi arttırır. Kan basıncını arttırır.
• Bronkodilatasyon yaparak akciğer kapasitesini arttırır.
50. Karbonhidrat sindirimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden yanlış olan hangisidir?
A) Amilaz, α 1,4 glikozid bağlarını hidroliz eder
B) 1,6 glikozid bağlarını hidroliz eden enzim, ince bağırsak mukoza hücrelerinin membranında lokalizedir
C) Disakkaridazlar kolesistokinin uyarısı ile pankreastan salınırlar
D) Disakkaritler ince barsaktan emilemez
E) Enzim indüksiyonu ile sentezi uyarılamayan disakkaridaz laktazdır
50 - C
Kolesistokinin safra kesesi ve pankreas salgısının barsağa boşaltılmasını sağlar. İnce barsak enzim salgısı ile direk bir bağlantısı
yoktur.
Karbonhidrat sindirimi sırasında asidik mide içeriği ince barsağa gelince, barsak mukoza hücrelerinden salgılanan sekretin etki-
siyle pankreastan salınan bikarbonat pH’ı bazik değerlere taşır. Pankreatik α-amilaz etkisiyle midede inhibe olan sindirim yeniden
başlar. α-amilaz α 1,4 glikozid bağlarını hidroliz eder, sükraz-izomaltaz enzimi ise sükrazı ve α 1,6 glikozid bağlarını hidroliz eder.
İnce barsak mukoza hücrelerinde sentezlenen laktaz, maltaz ve sükraz-izomaltaz enzimleri ile limit dekstrinler, maltoz ve izomalto-
zun sindirimi monosakkaritlere kadar devam eder. Böylece serbest glukoz, galaktoz ve fruktoz açığa çıkar.
Sindirilmeyen disakkaritler emilemez ve barsağa su çeker, bunun sonucunda osmotik diyare meydana gelir. Ayrıca karbonhidratla-
rın bakteriyel fermentasyonu ile diyare artarken, büyük miktarda CO2 ve H2 gazı üretilir.
Bir enzim fazla kullanıldığında sentezi arttırılır, ancak laktaz enzimi indüklenemeyen enzimdir.
25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3
51 - A
Aspartat önemli sentez reaksiyonlarında bulunur:
• Aspartat pürin ve pirimidin halka yapısına katılır (adenin, guanin, urasil, sitozin timin yapısına katılır).
• Üre döngüsünde her döngüye bir aspartat katıldığı için ürenin azotlarından biri aspartattan gelir.
• Transamiasyonla amin grubunu α-katoglutarata vererek oksaloasetata dönüşür.
• Aspartat dekarboksilasyonu ile β-alanin oluşur.
• Aspartat bir amin grubu daha eklendiğinde asparajine dönüşür.
52. Aşağıdakilerden hangisi pentoz fosfat yolunun amaçları arasında yer almaz?
A) Riboz 5-fosfat oluşumu
B) NADPH oluşumu
C) Mukopolisakkarit öncüllerinin sentezi
D) Hidrojen peroksitin detoksifikasyonu
E) Okside glutatyonun indirgenmesi
52 - C
Mukopolisakkarit öncülleri glukozamin, galaktozamin, ve asidik şekerlerdir, pentoz fosfat yolunda değil farklı enzimatik biyo-
sentezler ile elde edilirler.
Pentoz fosfat yolu (heksoz monofosfat şantı) sitozolde iki aşamadan oluşan reaksiyonlar dizisidir. Bu yolda, ATP tüketilmez veya
üretilmez.
1. Aşama tek yönlüdür ve oksidatif reaksiyonlardan oluşur. Her bir glukoz 6-P için 2 adet NADPH ve ribuloz 5-P üretilir.
2. Aşama reversibl non-oksidatif reaksiyonlar: 3,4,5, ve 7 C’lu şekerlerin birbirine dönüşümünü sağlar.
NADPH kimyasal enerjiyi indirgen güç olarak taşır ve genellikle enerji gerektiren biyosentez reaksiyonlarında kullanılır. Pentoz fos-
fat yolu, yağ asidi ve steroid sentezleyen meme dokusu, adrenal korteks, karaciğer, yağ dokusunda ve eritrositlerde yoğun olarak
aktiftir.
NADPH Kullanım Yerleri:
1. İndirgeyici biosentez reaksiyonları (yağ asiti ve kolesterol sentezi)
2. H2O2’nin redüksiyonu sırasında okside glutatyonun redüksiyonu
3. Sitokrom P-450 sistemi (detoksifikasyon)
4. Beyaz kan hücrelerinin fagositozunda hipokloröz asit oluşumu
www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 3
53. Aşağıda verilen nükleotid dönüşümlerinden hangisinde oluşan ürün reaksiyona giren nükleotidin metillenmiş formudur?
A) ADP dADP
B) AMP GMP
C) dUMP dCMP
D) dUMP TMP
E) dAMP dGMP
53 - D
Timidilat sentaz reaksiyonu pirimidin sentezinin en önemli basamağıdır. Bu basamağın enzimi timidilat sentaz N5, N10-metilen
tetrahidrofolat sayesinde dUMP’ı metilleyerek TMP’a dönüştürür.
Diğer nükleotidlerden farklı olarak TMP sentezlenmeden önce riboz şeker deoksiriboza redüklenir.
54 - E
Enteropeptidaz, intestinal hücreler tarafından üretilir ve tripsinojeni tripsin haline çevirir. Pepsin, midede etkilidir ve HCl ile karşı-
laşan pepsinojen tarafından üretilir. Tripsin enteropeptidazdır ve arginin ve lizin artıklarının karbonil ucundaki peptid bağlarını par-
çalar. Karboksipeptidaz A ve B, pankreatik ekzopeptidazlardır, bir polipeptid zincirinin C-terminal ucundan bir amino asit ayırırlar.
Aşağıdaki sindirim enzimlerinin dışında kalan enzimlerin hemen hepsi pankreastan salgılanırlar.
1. Aminopeptidaz ve dipeptidaz (ince barsak)
2. Enterokinaz (ince barsak)
3. Disakkaridazlar (maltaz, laktaz, sükraz-izomaltaz) (ince barsak)
4. Pepsin (Mide)
27 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
34 - D
Herbir α-zincirin üç amino asitinden biri glisindir, bu durum kuraldır, çünkü üçlü heliksin merkezinde bulunan sınırlı alana sığabi-
lecek tek amino asit glisindir (en küçük amino asit). Bu tekrarlayan yapı (glisin-X-Y)333 şeklinde ifade edilir. X ve Y herhangi bir
amino asit olabilirken, X pozisyonlarında sıklıkla prolin, Y pozisyonlarında ise sıklıkla hidroksiprolin ve hidroksilizin görülür. Prolin
ve hidroksiprolin kollajenin sertliğinden (sağlamlığından) en çok sorumlu amino asitlerdir. X ve Y konumunda sık görülen amino
asitlerden biri de alanindir, triptofan ise hiç bulunmayan tek amino asittir.
35 - C
Serin; sistein glisin ve selenosistein gibi amino asitlerin öncülüdür. Sfingozin iskeleti serin ve palimitoil-KoA’dan oluşur ve böylece
sfingozin iskeleti sayesinde serin amino asiti, sfingolipitlerin ve glikosfingolipitlerin (serebrozit, sülfatit ve gangliyozit) yapısına
katılmış olur. Etanolamin ve kolin sentezinde kullanılabilir.
36. Aşağıdaki önermelerden hangisi glutamat yan zincirinin (R grubunun) özelliklerini en iyi açıklar?
A) Polar ve asidik
B) Apolar ve bazik
C) Apolar ve dallı zincirli
D) Polar ve hidroksilli
E) Apolar ve aromatik
36 - A
_
Glutamik asit (glutamat) yan zincirinde fazladan bir karboksil grubu taşır (COO ) ve bu yüzden asidik bir yan zincire sahiptir. R gru-
bunda asidik, bazik gruplar ve hidroksil içeren amino asitlerin yan zincirleri polardır.
37. Hemoglobine karbondioksit bağlandığında oluşan karbaminohemoglobin için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hemoglobinin oksijen ilgisini azaltır
B) Hemoglobin zincirlerinin karboksi terminal ucuna bağlanır
C) Hemoglobinin T formunu (deoksi form) stabilize eder
D) Akciğerde oksijenin bağlanmasıyla karbondioksit yapıdan ayrılır
E) Hemoglobin zincirleri arasında oluşan tuz köprülerinin sayısını arttırır
37 - B
_
Karbondioksit hemoglobin zincirlerinin N-terminal ucuna karboksilat (COO ) şeklinde bağlanır. Hemoglobinin oksijen ilgisini azaltır
yani dissosiasyon eğrisini sağa çeker. N-terminal uca bağlanmasıyla bu ucun yük olarak “+” den “-“ e dönmesini sağlar ve zincirler
arasında tuz köprülerinin oluşumuna yol açar, bu tuz köprüleri aynı zamanda hemoglobinin T formunu (deoksijene form) stabilize
eder. Akciğerde hemoglobin oksijenlenirken karbondioksit yapıdan ayrılır.
www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 4
38 - E
Seruloplazmin plazmada redoks reaksiyonlarını katalize eder. Demirin transferrine bağlanabilmesi için gereken Fe+2’den (ferro
demir) Fe+3’e (ferri demir) oksidasyonunu yapması en önemli reaksiyonudur. Bu seruloplazminin ferro oksidaz aktivitesidir. Hücre
membranlarında lipit peroksidasyonunu engeller ve bu sayede hücreler için antioksidan etkisi ortaya çıkar.
39 - C
Cu+2 (bakır) Sitokrom oksidaz, Monoamin oksidaz, Lizil oksidaz, askorbat oksidaz, trozinaz, süperoksid dismutaz,
dopamin-b-hidroksilaz
Fe+2 ve Fe+3 (demir) Hemoprotein ailesi, aromataz, akonitaz, ferrodoksin, ribonükleotit redüktaz, ksantin oksidaz
K+ (potasyum) Piruvat kinaz
Mg+2 (magnezyum) Hekzokinaz, glukoz-6-fosfataz, piruvat kinaz
Mn+2 (mangan) Arginaz, ribonükleotit redüktaz, galaktozil transferaz, izositrat dehidrojenaz, glutamat sentetaz,
piruvat karboksilaz, fosfoenolpiruvat karboksikinaz, katalaz, izopropil malat sentaz
Mo (molibden) Ksantin oksidaz, aldehit oksidaz, sülfit oksidaz
Ni+2 (nikel) Üreaz, Fe hidrojenaz, metil-koenzim M redüktaz, asetil-KoA sentaz
Se (selenyum) Glutatyon peroksidaz, deiyodinaz, ribonükleotid redüktaz
Zn+2 (çinko) Karbonik anhidraz, alkol dehidrogenaz, karboksipeptidaz A ve B, DNA polimeraz, ALA dehidrataz,
glutamat dehidrojenaz, alkalen fosfataz, matriks metalloproteinaz adenozin deaminaz, fosfolipaz C,
lösin aminopeptidaz
Ca+2 (kalsiyum) Amilaz, rennin
Mn+2 (mangan) Süperoksit dismutaz mitokondriyal izoenzim
Cu+2 ve Zn+2 Süperoksit dismutaz sitoplazmik izoenzim
21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
40 - A
Yarışmasız (non-kompetetif) inhibisyon: Substrat ve inhibitör enzimin farklı bölgelerine bağlanırlar. İnhibitör ve substrat farklı yer-
lere bağlandığı için hem serbest enzim, hem de enzim substrat kompleksi inhibitörün hedefidir. Bu tip inhibisyon Vmax’a tipik etkisi
ile dikkat çeker. Vmax azalır ve bu substrat konsantrasyonu arttırılarak inhibisyon ortadan kaldırılamaz. Yarışmasız inhibisyon da
Km değişmez çünkü inhibitörler substratın enzime bağlanmasını engellemez. Bu nedenle enzim, yarışmasız inhibitörün varlığından
bağımsız olarak daima aynı Km’i gösterir. Sonuçta yarışmasız non-kompetetif inhibisyonda Vmax azalırken, Km değeri değişmez.
Yarışmasız inhibsyona örnekler: Enzimlerin yapısında bulunan sistein amino asitlerinin sülfidril (-SH) grupları, ağır metallerin (“gü-
müş, Ag+ ”, “kurşun, Pb+2” ve “civa, Hg+2 ” gibi) bağlanmasıyla nonkompetetif inhibisyona uğrar. Ağır metaller ayrıca oksijen ve azot
atomlarına da bağlanabilirler. Kurşun, porfobilinojen sentaz ve ferroşelataz gibi hem sentezinin iki enzimini üzerlerinde bulunan
sülfidril gruplarına bağlanarak inhibe eder. Glikoliz enzimlerinden olan enolaz üzerine bağlı Mg+2 veya Mn+2 içerir. Florid (F-), fosfat
ile kompleks yaparak fosfofloridat oluşturur ve fosfofloridat Mg+2’a bağlanarak enzimde inhibisyon yaratır. Bu sebepten kan gluko-
zu ölçülecek örneklerde koruyucu olarak dışardan numuneye florid eklenir, glikolitik yolak kan hücrelerinde inhibe edilir ve ölçüm
sırasında olası bir glukoz düşüşü engellenir.
41. Arsenik maruziyeti sonrası aşağıdaki yüksek enerjili moleküllerden hangisinin girdiği reaksiyonda ATP elde edilemez?
A) 1,3-bisfosfogliserat
B) Fosfoenolpiruvat
C) Süksinil-KoA
D) Kreatin-fosfat
E) Arginin-fosfat
41 - A
Arsenik zehirlenmesinde, arsenat inorganik fosfat ile yarışır ve glikolizin 6. Basamağı olan, gliseraldehit-3-fosfat dehidrojenaz en-
ziminin katalizlediği basmakta, inorganik fosfatın yerine bağlanır ve 1-arseno-3-fosfogliserat oluşturur. Bu bileşikte daha sonra
spontan hidroliz ile 3-fosfogliserat’a dönüşür. Dolayısı ile, ortamda arsenat varsa ve 1-arseno-3- fosfogliserat oluşuyorsa fosfogli-
serat kinaz basamağında ATP oluşumu gerçekleşmez ama glikolitik yolak devam eder. Bu basamakta ATP üretimi olmaz, yerine ısı
ortaya çıkar ve glikoliz devam eder.
www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 4
42 - D
Sitokrom oksidaz “hem halkası” yapısında demir ve ayrıca bakır içeren bir enzimdir. Elektron tansport zincirinin oksidatif fazının
son elemanıdır ve her elektron çifti başına bir su molekülü oluşturur. Bu enzimi karbonmonoksit (CO), siyanid (CN veya siyanür) ve
hidrojen sülfid (H2S) inhibe eder. Bu blokerler hem oksidasyonu hem de fosforilasyonu ikisini birden durdurur.
Sitokrom oksidaza bağlı bir moleküler oksijenin (O2) tamamen suya indirgenebilmesi için toplamda 4 adet elektron aktarılması
gerekir. Oksijen tamamen indirgenene kadar kompleks IV’e bağlı kalır. Eğer oksijen molekülü dört elektron alıp iki molekül suya
indirgenemezse reaktif oksijen radikalleri (reactive oxygen species, ROS) oluşur. Yani eksik elektronla indirgenme son ürün olarak
_
su yerine ROS oluşacaktır. Tek elektron ile indirgendiğinde süperoksit anyon (O2 ), iki elektronla indirgendiğinde hidrojen peroksit
(H2O2) oluşur.
43. Aşağıdaki enzimlerden hangisi grup olarak oksido-redüktaz enzim grubu içinde yer almaz?
A) Oksijenazlar
B) Dehidrojenazlar
C) Oksidazlar
D) Hidroperoksidazlar
E) Transferazlar
43 - E
Biyolojik sistemlerde, oksidasyon ve redüksiyon tepkimelerine katılan enzimler oksidoredüktazlardır. Oksidoredüktazlar, birer bi-
yolojik kablo olarak algılanabilir, yaptıkları iş temel olarak, elektronları ilgisi düşük bir molekülden, ilgisi yüksek bir moleküle aktar-
maktır. Oksidoredüktazlar grubu enzimler kendi içinde; oksidazlar, dehidrojenazlar, hidroperoksidazlar ve oksijenazlar olarak dört
gruba ayrılır.
44. Aşağıdaki reaksiyonlardan veya metabolik olaylardan hangisi NADPH’a ihtiyaç göstermez?
A) Glutatyon redüktaz enzimi
B) Ribonükleotit redüktaz enzim kompleksi
C) S-adenozil metiyonin sentezi
_
D) Lökositlerde süperoksit anyon (O2 ) oluşumu
E) Argininden NO sentezi
44 - C
23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
45. Aşağıdaki substratlardan hangisi, glukoneogeneze girebilmek için “piruvat karboksilaz” ve “fosfoenolkarboksikinaz
(PEPCK)” gibi glukoneogenezin ilk iki allosterik enzimine ihtiyaç duymaz?
A) Laktat
B) Propiyonat
C) Aspartat
D) Gliserol
E) Metiyonin
45 - D
Gliserol glukoneogeneze dihidroksiasetonfosfat üzerinden katılır. Propiyonat (tek karbon zincirli yağ asitlerinin son 3 karbonu; me-
tiyonin, treonin, valin ve izolösin propiyonat üzerinden giriş yapar) süksinil-KoA üzerinden dahil olur. Glikojenik amino asitler krebs
ara elemanları üzerinden giriş yapar. Piruvat glukoneogenezin enerji maliyeti en yüksek substratı, gliseol ise maliyet açısından en
düşük olanıdır. Gliserolün karaciğer sitozolünde oluşturduğu NADH’lar göz önüne alındığında gliserol enerji açısından karlı olan
tek substrattır.
www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 4
46. Yağ asiti biyosentezinin allosterik enzimi asetil-KoA karboksilaz enzimi için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Enzim yağ asiti sentaz kompleksinin bir bileşeni olarak yer alır
B) İnsülin enzimi defosforile ve aktive eder
C) Sitrat enzimi allosterik olarak aktive eder
D) Hücre içinde artan cAMP düzeyleri enzimin inhibisyonuna neden olur
E) Enzim karbondioksit (CO2) transferi yapar
46 - A
Asetil-KoA karboksilaz enzimi tüm diğer karboksilazlar gibi biyotin kullanır ve karbondioksit transferi yapar. İnsülin baskısında hüc-
re içinde protein fosfataz tarafından defosforile ve aktive edilir. Glukagon ise cAMP’yi arttırır, hücre içinde protein kinaz A’yı aktive
eder, enzimi fosforile ve baskılanmış halde tutar. Sitrat enzimin allosterik aktivatörü, palmitat başta olmak üzrere uzun zincirli yağ
asitleri ise allosterik inhibitörüdür. Yağ asiti sentaz enzim kompleksi veya yağ asiti sentaz enzim sistemi ise farklı bir enzimdir ve
asetil-KoA karboksilaz enziminden sonra iş yaparak palmitat sentezler.
47. Aşağıdaki amino asitlerden hangisinin krebs döngüsüne dahil olabilmesi için hem biyotin hem de B12 vitaminlerinden
ikisine birden ihtiyaç vardır?
A) Glisin
B) Histidin
C) Fenilalanin
D) Aspartat
E) Treonin
47 - E
Valin, izolösin, treonin ve metiyonin gibi dört amino asit ve tek karbon zincirli yağ asitlerinin son 3 karbonu propiyonata dönüşür
ve krebs döngüsüne süksinil-KoA üzerinden girerler.
25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
48 - D
Karaciğerde yapılan keton cisimleri kana verilir ve ihtiyacı olan periferik dokular tarafından alınırlar. Gelen asetoasetat, KoA kay-
nağı olarak süksinil-KoA’nın kullanıldığı bir reaksiyonla asetoasetil-KoA’ya çevrilir. Bu reaksiyonu süksinil-KoA: asetoasetat-KoA
transferaz (tiyoforaz) enzimi yapar. Süksinil-KoA keton cisimlerinin oksidasyonunda aktivatör rol oynar. Oluşan asetoasetil-KoA
tiyolaz enzimi ile iki asetil-KoA’ya dönüştürülür.
49 - E
Fosfatidik asite inizitol eklenerek sentezlenir. Fosfatidilinozitolün ATP kullanılarak ardışık fosforlanması ile önce fosfatidilinozitol-
4-P sonra da fosfatidilinozitol-4,5-bisfosfat oluşur. Fosfatidilinozitol difosfat uygun bir hormon ile uyarıldığı zaman ikincil haberci
olarak görev yapan diaçilgliserol (DAG) ve inozitoltrifosfata (IP3) yıkılır. Örneğin böbrek ve kan damarlarında vasopressin, plazma
membranındaki reseptörlerine bağlandığı zaman hormona duyarlı fosfolipaz C’yi aktive eder ve fosfatidilinozitol-4,5-bisfosfat ya-
pısındaki gliserol ve fosfat grupları arasındaki bağı yıkarak inozitol-1,4,5-trifosfat (inizitol trifosfat, IP3) ve diaçilgliserol oluşturur.
İnozitol-1,4,5-trifosfatın salınımı endoplazmik retikulumdan Ca+2 salınımına yol açar ve Ca+2 bağımlı enzimler aktiflenir. Membran
gliserofosfolipitlerinden fosfatidilinizitol bu sayede ikinci haberci görevine sahiptir.
50. Akça ağaç şurup hastalığında (maple syrup urine disase, MSUD) aşağıdaki amino asitlerden hangisinin yıkımını sağlayan
enzimde genetik bir defekt vardır?
A) Lösin
B) Lizin
C) Arginin
D) Sistein
E) Tirozin
www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 4
50 - A
Akça Ağaç Şurubu Hastalığı (Dallı Zincirli Ketonüri-MSUD) otozomal resesir kalıtılır ve idrar akça ağacı şerbeti veya karamela gibi
kokar. Enzim kusuru dallı zincirli α-ketoasit dehidrojenaz’dadır. Dallı zincirli üç amino asit (valin, lösin ve izolösin) ve bunların α-keto
asitlerinin idrar ve plazma düzeyleri yüksektir. Doğan bebeklerde ilk hafta içinde semptomlar belirmeye başlar. Beslenme güçlüğü,
kusma, letarji gibi nonspesifik semptomlarla başlar. Şiddetli beyin harabiyeti görülür ve ilk bir yaş içinde ölümle sonlanır.
51 - E
Gut, genetik ve genetik olmayan faktörlerin birleşimidir, daha çok erkeklerde görülen pürin metabolizması hastalığıdır. Kadınlarda
nadirdir, menapoz sonrasında görülebilir. Primer gut, ürik asitin fazla üretimi veya yetersiz renal atılımı veya ikisinin kombinas-
yonundan oluşur. Genetik olarak, PRPP sentaz enziminde; enzimin yükselmiş Vmax’ı, substratı olan riboz5-fosfata artmış ilgisi ve
feedback inhibisyona rezistansı gibi birçok genetik aktivite bozukluğu tesbit edilmiştir. Enzimin artmış aktivasyonu pürin nükleotit-
lerinin artmış senteziyle sonuçlanır. Dolayısı ile artmış üretimin sonucu da pürinlerin artmış yıkımı ve hiperürisemidir.
Lesch-Nyhan sendromu: X’e bağlı kalıtılan, neredeyse tamamen erkeklerde görülen, Hipoksantin guanin fosforibozil transferaz
(HGPRTaz) enziminin genetik kusurundan kaynaklanır. Hastalarda, hiperürisemi, buna bağlı gut semptomları, renal taş oluşumu,
mental retardasyon, spastisite, koreoatetoz ve self mutilation (kendi kendine zarar verme) ile karekterize bir hastalıktır. Hiperürise-
minin sebebi, hem guanin ve hipoksantin gibi pürinlerin salvage yolaklarında kullanılamaması ve mecburen yıkıma yönlendirilmesi
hem de artmış PRPP konsantrasyonları sebebiyle hızlanan pürin sentezi ve takip eden artmış pürin yıkımıdır. Sinir sistemi özellikle
kurtar kulan yolunu kullanır ve bu çocuklardaki beyin hasarını açıklar.
Von Gierke hastalığı: Glukoz 6-fosfataz enzimi eksikliği sonucu gelişir. Bu hastalarda glukagon hakimiyeti sırasında, hem glukoneo-
jenezin hem de glikojenolizin son basamağı gerçekleştirilemez. Bu yüzden, bu hastalarda hücre içinde glukoz-6-fosfat artar. Artan
glukoz-6- fosfat pentoz fosfat yolunu hızlandırır ve daha çok riboz-5-fosfat üretilir. Riboz-5-fosfat, PRPP sentetazın hem substratı
hem de pozitif allosterik effektörüdür. Bu yüzden PRPP sentetaz aşırı aktif hale gelir ve ihtiyacın üzerinde pürin sentezler. Pürinlerin
fazlası yıkım yolaklarına yönlendirilir ve hiperürisemi gelişir.
Yine fazla fruktoz ve sukroz tüketimi karaciğerde inorganik fosfat tüketimini arttırarak hücre içinde ADP yıkımını arttırır, dolayısı ile
ürik asit artış eğilimi yapar. Alkol tüketimi de ürik asit arttırarak gut ataklarını tetikleyebilir.
Ksantinüri de ise ksantin oksidaz enzimi eksiktir ve hipoürisemi ile seyreder.
52. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin reverse transkriptaz (RNA bağımlı DNA polimeraz) aktivitesi vardır?
A) DNA polimeraz e (epsilon)
B) Telomeraz
C) RNA polimeraz II
D) Küçük nükleer RNA (small nuclear RNA, snRNA)
E) Micro RNA (miRNA)
27 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4
52 - B
Dairesel prokaryotik DNA’ların aksine ökaryotlardaki lineer (veya çubuk şeklinde) DNA’nın iki ucunda da telomer bölgeleri vardır.
Dairesel genomların telomer bölgeleri yoktur. İnsanda kromozomlar lineer olduğu için, her kromozomun iki ucuda telomer adı
verilen yapılar içerir. Telomerler kısa, tekrarlayan, timin ve guaninden zengin baz dizilerinden oluşur. Telomer bölgeleri DNA’nın uç-
larını bozulmaktan ve başka DNA sekanslarının eklenmesinden korur. Telomer bölgeleri, 5’-TTAGGG-3’ tekrarlayan dizilerini içerir
ve 5kb-15kb uzunluğunda bölgelerdir. Telomer bölgeleri ayrıca her mitozda kısalırlar, çünkü replikasyon sırasında DNA polimeraz
kısa bir RNA primerine ihtiyaç duyar. Mitoz sırasında eksilen bu telomer baz dizileri “telomeraz“ enzimi tarafından eklenebilir ve
kromozomun uzunluğu stabil hale getirilir. Telomeraz enzimi, RNA ve protein birleşimiyle oluşur. Her somatik hücre mitoz sırasın-
da 100 baz çifti kadar bir telomer bölgesini kaybeder, birçok somatik hücrede telomeraz enzimi yoktur. Bu yüzden birçok somatik
hücre belli bir mitoz sayısından sonra ölecektir. Bununla birlikte germ hücreleri ve kanser hücreleri telomeraz içerir ve bu yüzden
ölümsüzdürler. Telomer kısalmasının hem malign transformasyon hem de yaşlanma ile ilişkili olduğunun anlaşılması ile kanser
kemoterapisi ve ilaç geliştirme çalışmalarında telomeraz çekici bir hedef haline gelmiştir. Telomeraz ayrıca kısa bir RNA parçası
kullanarak kromozom ucuna TTAGGG dizisi eklemesi sebebiyle bir “reverse transkriptazdır”.
53 - A
Tiroid hormonu, kalsitriol (D vitamini) ve retinoik asit reseptörleri nükleerdir, kromatin yapısında DNA’ya bağlı olarak bulunurlar.
Glukagon adenilat siklazı, GnRH kalsiyum ve fosfatidil inizitol, nitrik oksit guanilat siklazın sitozolik formunu ve epinefrin ise adre-
nerjik reseptörleri kullanır.
54. Aşağıdaki basamaklardan hangisi tiroid hormon sentezinde hız kısıtlayıcı basamaktır?
A) Tiroglobin sentezi
B) Tiroperoksidaz ile iyodürün aktivasyonu
C) İyodun tiroid hücresine girişi
D) 3,5-diiyodotirozin (DIT) oluşumu
E) 3-monoiyodotirozin (MIT) oluşumu
54 - C
Tiroid hormonlarının sentezi salınımı birkaç basamaktan oluşur.
1) İyodür alımı. İyodür (I-), elektriksel ve konsantrasyon gradiyentlerine karşı bazolateral membrandaki foliküler hücreler tarafın-
dan aktif olarak alınır. İyodürün aktif alımına, Na+/İyot simporter aracılık eder. Giriş sodyumun gradiyentine bağımlıdır. Bu basamak
tiroid hormon sentezinde hız kısıtlayıcı basamaktır. Normal bireylerde tiroid içi iyot/serum iyot konsantrasyon oranı 25:1’dir.
2) İyodür aktivasyonu ve organizasyonu. Bu işlemler tiroid foliküler lümeninde gerçekleşir. İyodür, pendrine bağlı aktif bir süreçle
lümene girer. Tirosit lümenine giren iyodür, tiroperoksidaz (TPO) tarafından katalize edilen oksidasyon ile “aktive edilir”. Tetra-
merik bir protein olan tiroperoksidaz glikozile edilmiş bir “hem” proteinidir; çalışmak için hidrojen peroksit (H2O2) ve NADPH’a
www.tusem.com.tr 28
Temel Bilimler / T 49 - 4
gereksinim duyar. Tiroperoksidaz ve H2O2 sayesinde iyot, tiroglobulindeki tirozin kalıntılarına bağlanır. İlk iyotlanma 3. pozisyonda
olur ve 3-monoiyodotirozin (MIT) oluşur. İkinci iyotlanma 5. Pozisyonda olur ve 3,5-diiyodotirozin (DIT) oluşur.
3) Bağlama reaksiyonu ve kolloid olarak depolama. Tiroglobulinde iki DİT T4 birbirine bağlanırlar. Oluşan hormonlar parçalanınca-
ya kadar tiroglobülinin bütünleyici bir parçası olarak görev yaparlar. Tiroglobulin, tetra-iyodotironil kalıntıları ile foliküler lümende
depolanan bir ön prohormondur.
29 www.tusem.com.tr
2022 TUSEM 5.DENEME BİYOKİMYA
Temel Bilimler / T 49 - 5
33 - B
Karbonhidratların hücre membranının sadece dış yüzeyinde yer almaları sorgulanmıştır. Unutulmaması gereken diğer nokta
ise karbonhidratların membran yapısında asla tek başına bulunmamalarıdır. Lipidler veya proteinler ile kompleks haldedirler.
Karbonhidratlar membran yapısında her zaman dış yüzde lipidlerle (glikolipid) veya proteinlerle (glikoprotein) kompleks yapmış
halde bulunurlar ve glikokaliks yapısını oluştururlar.
Karbonhidratlar negatif yüklüdürler, böylece hücre yüzeyini negatif yaparak diğer negatif yüklü molekülleri hücreden uzaklaştı-
rırlar.
Karbonhidratlar hücreleri birbirlerine bağlarlar ve hücre yüzeyinde reseptörleri oluştururak hücre tanınması ve immün reaksiyon-
larda rol oynarlar.
34. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi membran proteinlerinin sentez defekti sonucu oluşmaz?
A) Kistik fibroz
B) Akondroplazi
C) Familyal hiperkolesterolemi
D) Paroksismal nokturnal hemoglobinüri
E) Williams sendromu
34 - E
Soru membran defekti ile oluşan genetik hastalıkların ayırımını incelemektedir. Aynı zamanda bir elastin defekti olan Williams
sendromunu da indirekt olarak sorgulamaktadır.
“Hangi hastalık hatalı kollojen sentezi sonucu oluşmaz?” tipinde soru kalıplarında da Williams sendromu doğru cevap olarak
kullanılabilir.
Kistik fibroz: Bir klor transport proteini olan transmembran regülatör (CFTR) geninde mutasyon sonucu oluşur.
Akondroplazi: Fibroblast growth faktör reseptör 3 gen mutasyonu sonucu oluşur.
Familyal hiperkolesterolemi: LDL reseptörünü (B100) kodlayan gende mutasyonu sonucu oluşur.
Paroksismal nokturnal hemoglobinüri: Eritrosit membranında bazı proteinlerin GPI (Glikozil fosfotidil inozitol)
kancalarla membrana tutunmasında defekt sonucu oluşur.
Williams sendromunu: Bağ dokusu ve sinir sistemini tutan elastin defektidir.
21
Temel Bilimler / T 49 - 5
35. Aşağıdaki aminoasitlerin hangileri vazodilatatör etkili bir bileşiğin sentezinde direkt olarak kullanılır?
A) Arjinin- Ornitin
B) Metil lizin- Histidin
C) Histidin - Arjinin
D) Glutamin - Glisin
E) Sitrülin - Ornitin
35 - C
Nitrik oksit ve Histamin vazodilatasyon yapan iki önemli mediatördür. TUS’da bu moleküllerin sentezi ve fonksiyonları sıklıkla
karşımıza çıkabilir.
Arginin nitrik oksidin (NO) öncülüdür. NO, beyinde nörotransimiter, düz kas gevşeticisi ve vazodilatör olarak işlev görür.
Histidinin dekarboksilasyonu ile oluşan Histamin kuvvetli bir vazodilatördür ve allerjiye cevap olarak salgılanır.
NO sentezinde özellikle NO sentazın kullandığı koenzimlere de dikkat etmek gerekir. NO sentaz NADPH, FAD, FMN,
Hem, Tetrahidrobiopterin kullanır.
36. Aşağıdaki protein yapılardan hangisi diğerlerine göre sistein aminoasitinden zengindir?
A) Keratin
B) Kreatinin
C) Serüloplazmin
D) Elastin
E) Kollajen
36 - A
Bir proteinin Sistein aminoasitinden zenginliğinin en önemli sebebi disülfid bağlarının yapıda fazla miktarda bulunmasıdır.
Keratinler,
• Saç ve tırnak gibi dokularda fazla miktarda bulunur.
• Keratinde α-heliks yapısındaki zincirler arasında kovalent disülfit bağları vardır.
• Disülfit bağları yapıyı o denli sağlam hale getirir ki saç dokusu midede asit etkisi ve enzimler ile hidrolize edilemez.
Sistein, antioksidan etkilidir, Homosistein ise oksidatif stres yaratan oksidan aminoasittir.
www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 5
37. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi gangliozid yapısının sentezinde öncül olarak kullanılır?
A) Sistein
B) Tirozin
C) Treonin
D) Serin
E) Arjinin
37 - D
Soru sfingozin iskeletinin sentezini sorgulamak üzere
kurgulanmıştır. Sfingozin iskeleti birkaç kez TUS’da sor-
gulandı. Ancak bundan sonra dolaylı sorular ile sorgu-
lanabilir.
Gangliozidler, seramidden türeyen yapılarında oligosak-
karit ve sialik asit bulunan kompleks yapılı glikosfingoli-
pidlerdir. Seramid yapısı ise palmitik asit, serin ve yağ
asitinden sentezlenmektedir.
38. Serum protein elektroforezinde izole olarak α1 bandında alçalma ile karşılaşıldığında aşağıdaki klinik tablolardan hangisi-
nin gerçekleşme olasılığı en fazladır?
A) Siroz
B) Nefrotik sendrom
C) Multipl myeloma
D) Marfan Sendromu
E) Amfizem
38 - E
α1 bandının %90’nını α 1-antitripsinin oluşturması sorunun ana dayanak noktasıdır.
α1-antitripsin proteinlerin hidrolizini sağlayan bir çok serin proteazın inhibitörüdür.
Özellikle endotel ve akciğerde trakeobronşiyal yapıda bulunan elastini yıkan nötrofil enzimi elastazı inhibe etmesi en önemli
fonksiyonlarından biridir.
α1-antitripsin yetersizliğinde nötrofil elastazı ile elastin yıkılır ve amfizem tablosu gelişir.
α1-antitripsinin bunun dışında kallikrein, renin, ürokinaz, plazmin ve trombinin de fizyolojik inhibitörüdür.
Akut faz reaktanı olan α1-antitripsinin düzeyi enflamatuvar olaylarda artar.
23
Temel Bilimler / T 49 - 5
39. Kas hücrelerinden karaciğere amonyak taşınması için amin grubu alıcısı olarak kullanılan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Laktat
B) Oksaloasetat
C) Piruvat
D) İzositrat
E) Malat
39 - C
TUS’da sık tekrar eden konulardan birisi Alanin aminotransferaz (ALT) reaksiyonudur.
Enzim adı verilmeden de reaksiyon sorgulanabilir. Kas dokusu piruvata amino grubunu ALT reaksiyonu ile ekler ve Alanin oluş-
turur. Alanin kas dokusundan amonyağın karaciğere taşınmasını sağlar. Alanin karaciğerde amino grubunu vererek yeniden
piruvata dönüşürken oluşan piruvat ihtiyaç halinde glukoneogeneze yönlendirilir.
40 - A
Tüm amino asitlerin yıkım yeri karaciğerdir. Ancak, dallı zincirli üç amino asit beyinde yıkıma uğrarlar.
Katabolizma sırasında dallı zincirli üç amino asitten ikisi olan valin ve izolösin, süksinil KoA oluştururken, lösin asetil-KoA’ya dönüşür.
Yıkım reaksiyonları bir transaminasyonla başlar ve bunu dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz kompleksi tarafından katalizlenen
oksidatif dekarboksilasyon izler.
Dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz defektinde bu amino asitler yıkılamaz Akça ağaç şurubu idrar hastalığı oluşur.
www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 5
41. Aşağıdaki enzim gruplarından hangisi tepkime sırasında NAD+ veya FAD gibi koenzimlere mutlak gereksinim gösterir?
A) Dehidrogenaz
B) Ligaz
C) Hidrolaz
D) Transaminaz
E) Transferaz
41 - A
Oksidasyon-redüksiyon tepkimelerinde görev yapan dehidrogenazlar elektron taşıyıcı NAD+ ve FAD koenzimlerine ihtiyaç duyar.
Dehidrojenazlar iki ana fonksiyon yaparlar.
1. Bir oksidasyon-redüksiyon tepkimesinde, H+’nin ve elektronun bir substrattan diğer bir substrata aktarılmasını sağlar.
2. Elektron Transfer Zincirinde elektron ilgisi düşük olan substrattan oksijene doğru elektron akışını sağlar.
42. İnsülin hormonu hangi enzimin aktivitesini arttırarak glukagon etkisini sonlandırır?
A) Protein Kinaz A
B) Fosfodiesteraz
C) IGF-1
D) Adenilat siklaz
E) PRPP sentaz
42 - B
İnsülin glukagon etkisini iki şekilde sonlandırır. Bu mekanizmalar indirekt olarak TUS’da sıkça sorgulanır.
İnsülin glukagonun ikinci habercisi olan cAMP’yi ortadan kaldıran Fosfodiesterazı aktive ederek ve glukagon etkisinde çalışan
enzimleri defosforile ederek glukagon etkisini sonlandırır.
43. Karaciğer dokusunda oluşan glikolizin düzenlenmesinde fosfofruktokinaz-I enzimini aktive ve inhibe eden moleküller han-
gi seçenekte sırasıyla verilmiştir?
A) NADH – Asetil KoA
B) Sitrat – Yağ asitleri
C) AMP – NAD+
D) Fruktoz 2,6-bifosfat – Sitrat
E) Fruktoz-1,6-bifosfat – Glukoz-6-fosfat
25
Temel Bilimler / T 49 - 5
43 - D
Glikolizin düzenleyici basamakları TUS’da sıkça sorgulanır.
Glikolizin en önemli hız kısıtlayıcı basamağı Fosfofruktokinaz I basamağıdır. Diğer basamaklardan en önemli farkı ise Fruktoz
2,6-bifosfat ile aktive, sitrat ile inhibe olmasıdır.
44. Sentezi sırasında fosfoadenozin fosfosülfat (PAPS) kullanılmayan glikozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Keratan sülfat
B) Heparin
C) Hyaluronik asit
D) Heparan sülfat
E) Kondrotin sülfat
44 - C
Soru iki farklı detayı sorgulamak üzere kurgulanmıştır.
1. Tüm glikozaminoglikanlar (GAG) sülfatlanmıştır ancak Hyaluronik Asit sülfatlanmamıştır.
2. Fosfoadenozin fosfosülfat (PAPS) sentezlerde genel sülfat grubu vericisidir.
Hyaluronik Asit
Bağ dokusunda, eklem sıvısında, umblikal kordonda ve gözde bulunmaktadır. Eklem yüzeylerinde kayganlığı sağlar, aşınmayı azal-
tır. Visköz yapısıyla bağ dokusunun önemli bir komponentidir.
Diğer GAG’lardan farkı sülfatlanmamıştır ve proteine kovalent olarak bağlı değildir.
Bazı bakterilerin salgıladığı hyaluronidaz enzimi, hyluronatı hidrolize eder ve bakterinin doku içine penetrasyonunu sağlar.
www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 5
45 - A
Araşidonik asit esansiyel yağ asitlerinden sentezlenir ve membranlarda bulunur. Araşidonik asit türevlerine Eikozanoidler denir
ve kısa mesafeli (parakrin) habercilerdir.
Uyarı sonrası aktive olan fosfolipaz A2 ile araşidonik asit membrandan koparılır. Araşidonat Prostaglandinler (PGI2, Tromboksan
A2), Lökotrienler ve lipoksinler gibi bileşiklerin sentezi için kullanılan substrattır.
Estradiol ve progesteron kolesterolden köken alırlar.
Karnitin dipeptid yapılıdır, endotelin ise peptid yapılıdır.
46. Yağ asiti sentezinde son ürün olan palmitik asitin temel özellikleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak veril-
miştir?
A) Poliansatüre ve non-esansiyel
B) Satüre ve esansiyel
C) Satüre ve non-esansiyel
D) Monoansatüre ve esansiyel
E) Monoansatüre ve non-esansiyel
46 - C
Soru esansiyel kavramı ve yağ asitlerinin çift bağ bulundurmaları üzerine kurgulanmıştır. Organizmada yeterince sentezlenen
hiçbir yapı esansiyel değildir.
Yağ asiti sentezinde son ürün olan palmitik asit doymuş (satüre) 16 karbonlu yağ asitidir.
Sentez sonrası zincir uzatılabilir ve 9. Karbona kadar çift bağ eklenebilir.
47 - B
Lipidlerde gliserol içeren ve sfingozin içeren yapılar sıkça karşılaştırılmalı olarak sorgulanır.
Gliserofosfolipidler arasında fosfatidilkolin, fosfatidilserin, fosfatidilinozitol, fosfatidil-etanolamin, fosfatidilgliserol, difosfatidilgli-
serol (kardiolipin) bulunmaktadır.
Fosfogliseridler hidrofilik ve hidrofobik grupları birlikte taşıdıkları için amfipatiktirler. Bu özellikleri nedeniyle membran yapısında
yer alırlar.
27
Temel Bilimler / T 49 - 5
48. hnRNA (pro-mRNA) yapısında intronların uzaklaştırılması ve devamında bitişik ekzonların birbirine eklenmesi işlemi
(Splicing) için aşağıda verilen seçeneklerden hangisi doğrudur?
A) Ekzonların tamamı taşıdıkları kodlar sayesinde spontan olarak kesilip-eklenir.
B) Protein senteziyle eş zamanlı olarak ribozimler ile tamamlanır.
C) Splisozomlar tarafından gerçekleştirilebilir.
D) Splicing RNA polimeraz ile kontrol edilir.
E) RNA helikaz ile düzenlenir.
48 - C
Primer transkriptten intronların çıkarılması ve ekzonların birbirine birleştirilmesi işlemini (splicing), grup I ve II int-
ronlar kendi kendine yapabilirken (self-splicing) büyük çoğunluğu oluşturan grup III intronlar splisozom adı verilen
yapılar sayesinde bu işlemi gerçekleştirmektedir.
Splisozom başlıca küçük nükleer ribonükleoproteinlerden (snRNP) oluşur. Ayrıca Small nükleer RNA (snRNA) ek-
zon intron düzenlemesinde rol oynar.
49. Aşağıdaki enzimlerden hangisi RNA bağımlı DNA polimeraz olarak tanımlanabilir?
A) DNA ligaz
B) Primaz
C) DNA polimeraz III
D) DNA polimeraz I
E) Revers transkriptaz
49 - E
Bazı viruslerde genetik materyal olarak sadece RNA bulunur. Bu durumda RNA virusları kendi bilgilerini konakçının DNA’sından
çoğaltamazlar.
Özellikle retroviruslar başta olmak üzere bazı viruslar, RNA-bağımlı DNA polimeraz, diğer adıyla reverse transkriptaz içerirler ve
kendi RNA genomlarından çift zincirli DNA üretme yetisine sahiptirler. Birçok durumda sentezlenen bu çift iplikçikli DNA konakçı
genomuna integre olur ve yeni viral RNA genomlarının transkripsiyonu için kalıp görevi görür.
50. Karbamoil fosfat sentetaz II enzimi için yanlış olan ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) PRPP ile aktive edilir.
B) Glutaminden amin grubu alarak karbamoil fosfat sentezler.
C) Reaksiyonun başlaması için N-asetil glutamat gerektirir.
D) Üridin monofosfat tarafından inhibe edilir.
E) Sitoplazmik olarak tüm hücrelerde bulunur.
www.tusem.com.tr 28
Temel Bilimler / T 49 - 5
50 - C
Benzer sentez yolaklarının enzimleri ve aktivatör-inhibitörleri TUS soru formatında karıştırılarak verilebilir. Üre ve pirimidin
sentezinin ilk basamakları oldukça benzer.
Pirimidin halka yapısı sentezindeki ilk reaksiyonda glutamin, CO2 ve 2 ATP ile reaksiyona girerek karbamoil fosfat sentetaz II katalizi
ile karbamoil fosfat oluşturur.
Karbamoil fosfat oluşumu üre döngüsünün ilk reaksiyonuna benzer. Ancak pirimidin sentezinde, azot glutamin tarafından sağlanır
ve karbamoil fosfat sentetaz II tarafından katalizlenen reaksiyon sitozolde gerçekleşir.
Karbamoil fosfat sentetaz II enzimi pirimidin siklusunun kontrol enzimidir. N-asetil glutamat ise karbamoil fosfat sentetaz I
(mitokondrial) enziminin en potent aktivatörüdür.
51. Bir serbest oksijen radikali olan süperoksid anyonunu hidrojen peroksite dönüştürerek antioksidan etkisini gösteren en-
zim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Katalaz
B) Peroksidaz
C) Glutatyon redüktaz
D) Süperoksid dismutaz
E) NADH oksidaz
51 - D
Bakterilerisidal etki oluşumunda myeloperoksidaz sistemi sıkça sorgulanır.
Fagositoz yapan hücreler, NADPH oksidaz sistemi ile moleküler oksijeni süperoksite çevirirler.
Oluşan süperoksit, süperoksit dismutaz enzimi ile hidrojen peroksite indirgenir.
Myeloperoksidaz enzimi sayesinde hidrojen peroksit ise hipokloröz aside (HOCI) dönüştürülür ki bu bakterisidal etkili bir ajandır.
Oluşan fazla hidrojen peroksitte katalaz veya glutatyon peroksidazla nötralize edilir.
29
Temel Bilimler / T 49 - 5
52 - B
Steroid yapılı hormonlar ile peptid-protein yapılı hormonlar birçok farklı özellik üzerinden kıyaslanırlar.
Sürrenal korteks hormonları steroid yapılı oldukları için taşıyıcı proteinler ile plazmada taşınırlar.
53 - C
İnozitol, fosfolipid yapısında yer alır.
Fosfotidilinozitol: Fosfatidik asit, CTP ile reaksiyona girerek CDP-diaçilgliserol oluşur. CDP-diaçilgliserol da inozitol ile reaksiyona
girerek fosfatidilinozitolü meydana getirir.
54. Aşağıdaki vitaminlerden hangisi sentezi, kanda taşınımı, hücredeki etki mekanizması yönünden steroid hormonlara ben-
zer?
A) Askorbik asit
B) Vitamin K
C) Vitamin D
D) Folik asit
E) Metilkobalemin
www.tusem.com.tr 30
Temel Bilimler / T 49 - 5
54 - C
D vitamini, vitaminler ile sınıflandırılsa da biyokimyasal etkileri bakımından steroid hormon yapısındadır.
Aktif formu 1,25-dihidroksivitamin D3 (kalsitriol) temel olarak kalsiyum ve fosfat hemostazında rol oynaynar.
2022 TUSTİME 1.DENEME - (93) BİYOKİMYA
Cevap B
89
37. İdrarda nötral aminoasit atılımı ve pellegra benzeri deri Tersiyer yapıyı stabilize eden bağlar;
döküntüleri ile kendini gösteren doğumsal metabolik • Hidrofobik etkileşimler; Proteinlerin iç kısımlarında yer
hastalık aşağıdakilerden hangisidir? alan zayıf bağlardır.
A) Sistinozis • Disülfit bağları; Sistein aminoasitlerinin oluşturduğu
B) Hartnup hastalığı dayanıklı bağlardır.
C) Sistinüri • Hidrojen bağları; Serin ve treonin aminoasitlerinin –OH
D) Klasik fenilketonüri grupları ile katıldığı zayıf bağlardır.
E) Alkaptonüri • İyonik bağlar; Yüklü aminoasitler arasında gerçekleşir.
• Wan der Walls bağları; Proteinlerin iç kısımlarında yer
Hartnup hastalığı: Triptofanı içeren nötral aminoasitlerin alan çok zayıf bağlardır.
bağırsaklardan emiliminde ve renal transportunda bir defekt Cevap A
vardır. Pellegra benzeri deri döküntüler vardır. İdrarda indol
türevlerinin atılımı artmıştır. 40. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi proteinlerin primer
Cevap B yapısının tayininde kullanılır?
A) Fenilasetat
38. Aminoasitlerin hücre içine taşınmasında rolü olan enzim B) Fenillaktat
aşağıdakilerden hangisidir? C) Performik asit
A) Aminopeptidaz D) X ışını kristalografisi
B) Tirozin kinaz E) Fluronitrobenzen
C) Karboksipeptidaz Cevap E
D) Gama glutamil transferaz Proteinlerin primer yapısının tayini;
E) Transaminazlar Edman Yöntemi;
Polipeptid zincirin N–terminal ucundaki amino asit
• Hücre dışındaki amino asit konsantrasyonunun fenilizotiyosiyanat ile reaksiyona sokulur ve koparılır. Daha sonra
hücre içine göre daha düşük konsantrasyonda HLPC ile hangi amino asit olduğu belirlenir.
olması nedeniyle hücre içine amino asit taşınımı Sanger Yöntemi;
aktif transportla Na+’a bağlı kotransport sistemi ile Polipeptid zincirin N–terminal ucundaki amino asit
gerçekleşmektedir. fluronitrobenzen ile reaksiyona sokulur ve işaretlenir. Reaksiyon
• Farklı amino asitler (küçük nötral amino asitler, nötral sonucu oluşan ürün analiz edilerek hangi amino asit olduğu
aromatik amino asitler, bazik-asidik amino asitler, belirlenir.
imino asitler ve glisin) için en az altı transport sistemi
bilinmektedir. 41. Hem sentezinde kurşun tarafından inhibe olan sitoplazmik
• İnce bağırsakta amino asit emilimindeki bir sistemde enzim aşağıdakilerden hangisidir?
gama-glutamil siklusudur. Bu siklusta gama glutamil A) ALA sentaz
transferaz (GGT) ve glutatyon (GSH) önemli role
B) ALA dehidrataz
sahiptirler.
C) Ferroşelataz
Cevap D
D) Hem oksijenaz
E) Biluribin redüktaz
39. Proteinlerin tersiyer yapısının stabilizasyonunda, sistein
yan zinciri aşağıdaki bağ tiplerinden hangisinin oluşumuna
• Hemoglobin sentezinin düzenleyici enzimi ALA sentaz
katılır?
(mitokondriyal)
A) Disülfit bağı
• Hemoglobin sentezinde kurşun ile inhibe olan ALA
B) Hidrofobik bağ
dehidrataz (sitoplazmik)
C) Wan der Walls
• Hemoglobin sentezinde kurşun ile inhibe olan
D) Hidrojen bağı
Ferroşelataz (mitokondriyal)
E) Peptid bağı Cevap B
90
42. Bilüribin atılımı esnasında hız kısıtlayıcı basamak 44. Aşağıdaki metabolik yollardan hangisi mitokondri
aşağıdakilerden hangisidir? matriksindeki enzimler aracılığıyla gerçekleştirilir?
A) Bilüribinin kanda taşınımı A) Heksoz monofosfat yolu
B) Bilüribinin konjugasyonu B) Kolesterol sentezi
C) Bilüribinin hepatosite alınımı C) Glikojen yıkımı
D) Bilüribinin safraya atılımı D) Keton sentezi
E) Bilüribinin barsakta sterkobiline dönüşümü E) Yağ asidi sentezi
• Periferik dokularda oluşan bilirubin albumine bağlanır ve • Heksoz monofosfat yolu, kolesterol sentezi, glikojen
plazmada taşınarak karaciğere gelir yıkımı ve yağ asidi sentezi hücrenin sitoplazmasında
• Biluribin karaciğer tarafından kolaylaştırılmış difüzyon gerçekleşir.
ile alınır. Bilirubin hepatosite alındıktan sonra ligandin • Keton sentezi ve yıkımı hücrenin mitokondri
ve protein Z gibi bazı sitoplazmik protenlere bağlanır. matriksinde gerçekleşir.
Daha sonra bağlı biluribin glukronidasyon için düz Mitokondride gerçekleşen raksiyonlar
endoplazmik retikuluma yönlendirilir. Düz endoplazmik
Hem sentezinin ilk ve son üç
retikulumda, glukuronil transferazlar aracılığıyla Yağ asitlerinin beta oksidasyonu
basamağı
biluribine glukuronik asit eklenerek konjugasyon
ETZ Keton sentezi (KC)
gerçekleştirilir. Böylece konjugasyon sonrası direkt
TCA Keton yıkımı (Periferik dokular)
biluribin oluşur.
D vitamini aktivasyonu (1-alfa
• Konjuge biluribinin safraya aktif transport ile Üre döngüsünün ilk iki basamağı
hidroksilaz)
salgılanması hız kısıtlayıcı basamaktır. Daha sonra safra
kontraksiyonuyla barsaklara geçen direkt biluribin, Cevap D
b–glukuronidaz (bakteriyel) enzimiyle indirgenerek 45.
ürobilinojen oluşur. Ürobilinojenin bir kısmı ileumdan I. Sitrat sentaz
tekrar emilir (entero hepatik sirkulasyon). Emilen
II. Alfa ketoglutarat dehidrogenaz
ürobilinojenin bir kısmı böbreklerle idrara atılır.
III. İzositrat dehidrogenaz
• Ürobilinojenin bir kısmı sterkobiline dönüşür. Sterkobilin
IV. Süksinil KoA sentetaz
dışkıya rengini verir.
Yukarıda verilen TCA döngüsü enzimlerinden hangileri
Cevap D
oksidatif dekarboksilason yapar?
A) I ve II
43. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin gebelik döneminde
B) II ve III
artması fizyolojiktir?
C) III ve IV
A) Alanin aminotransferaz
D) II ve IV
B) Gama glutamil transferaz
E) I ve III
C) Alkalen fosfataz
D) Asit fosfataz
TCA;
E) Laktat dehidrogenaz
Hız kısıtlayıcı enzimler; Sitrat sentaz, İzositrat dehidrogenaz, Alfa
KG dehidrogenaz
• Dkkat!! Alkalen fosfataz enziminin büyüme çağında
fizyolojik olarak artması TUS’da soruldu. Gelecek soru CO2 çıkartan enzimler; İzositrat dehidrogenaz, Alfa KG
ise gebelik döneminde de fizyolojik olarak artmasıdır. dehidrogenaz
• Alkalen fosfataz, büyüme çağında (kemikte bulunan NADH çıkartan enzimler; İzositrat dehidrogenaz, Alfa KG
osteoblast hücrelerinden) ve hamileliğin 2. ve 3. dehidrogenaz, Malat dehidrogenaz
trimesterında (plasental izoenzim) fizyolojik olarak Oksidatif dearboksilasyon yapan enzimler; İzositrat dehidrogenaz,
artar. Alfa KG dehidrogenaz
Cevap C FADH2 çıkartan enzim; Süksinat dehidrogenaz
GTP sentezi yapan enzim; Süksinat tiokinaz
Cevap B
91
46. Transketolaz enzimi heksoz monofosfat yolunun non-oksidatif evresinde görevli bir enzimdir.
Transketolaz enzimin koenzimi aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Tiamin
B) Folik asit
C) Niasin
D) Pridoksal fosfat
E) Kobalamin
Transketolaz enziminin koenzimi tiamin vitaminidir. Tiamin suda çözünen bir vitamin olduğu için depo edilmez.
• Böyle bir durumda eksikliği anlayabilmek için kofaktör olarak tiamin kullanan enzim ölçümlerine başvurulur.
• Transketolaz enzim aktivitesinin ölçümü tiamin eksikliği için en iyi yöntemdir.
Cevap A
• Klasik galaktozemide katarakttan sorumlu metabolit galaktitol. Galaktoz’dan aldoz redüktaz enzimi aracılığıyla galaktitol sentezlenir.
• Klasik galaktozemi hastalarında galaktoz 1‑p üridil transferaz enzimi eksiktir.
Cevap B
23
92
49. Uzun zincirli yağ asitleri enerji amaçlı yıkım öncesinde 51. Lipoprotein lipaz enzimini endotel yüzeyine bağlayan
nerede hangi vitamin kullanılarak aktive edilir? glukozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mitokondri Dış Zar – B5 A) Kondroitin sülfat
B) Sitozol – B1 B) Dermatan sülfat
C) Sitozol – B5 C) Heparin
D) Peroksizom – B1 D) Heparan sülfat
E) Endoplazmik retikulum – B5 E) Keratan sülfat
24
93
53. Aşağıdakilerden hangisi hipofiz ön lobundan salgılanan
hormonlardan birisi değildir?
A) TSH
B) ADH
C) Prolaktin
D) LH
E) FSH
Cevap B
Granuloza hücreleri:
• Aromataz enzim aktivitesine sahiptir. Bu enzim teka
hücrelerinin ürettiği androstenadion ve testosteronu
östradiole dönüştürür.
• Aromataz enziminin aktivitesini FSH belirler ki granüloza
hücreleri de FSH reseptörü içerirler.
• Oogonyumlar doğumdan önce mayoza girerler ve 1.
mayozun profazında durur. Bu oosite primer oosit
denir. Primer oositin etrafında granüloza hücrelerinin
bulunduğu yapıya primordial folikül denir. Bu foliküldeki
granüloza hücreleri oosit maturasyon inhibitörü üreterek
primer oositi 1. mayozun profaz evresinde tutarlar.
94
2022 TUSTİME 2.DENEME - (94) BİYOKİMYA
Cevap E
114
Polar (hidrofilik) aminoasitler 38. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi transaminasyona
uğramadan yıkılır?
A) Prolin
B) Glutamat
C) Alanin
D) Valin
E) Lösin
Hidrofilik aminoasitlerdir.
• R grupları iyonlaşır ve proton alışverişi yapar. Transaminasyon
• Hidrojen bağ oluşumuna katılır. • Transaminasyon reaksiyonlarında amino grubu alıcısı
• Proteinlerin dış kısımlarında yer alır. alfa ketoglutarattır. Alfa ketoglurat amino grubu
aldığında glutamata dönüşür.
Apolar/Nonpolar (hidrofobik) aminoasitler • Bu reaksiyonlarda aminotransferaz/transaminaz
• Triptofan, metionin, prolin, valin, lösin, izolösin, alanin, enzimleri görev alır. Alanin transaminaz (ALT, SGPT)
fenilalanin, glisin. ve aspartat transaminaz (AST, SGOT) en önemli
aminotransferaz enzimleridir.
• Hidrofobik aminoasitlerdir. • Transaminasyon reaksiyonların koenzimi pridoksal
• R grupları iyonlaşmaz ve proton alışverişi yapmaz. fosfattır (B6).
• Hidrojen bağ oluşumuna katılmaz. • Bu reaksiyonlar ayrıca bazı non-esansiyel aminasitlerin
• Proteinlerin iç kısımlarında yer alır. Proteinlerin üç sentezini de sağlar.
boyutlu yapılarının kazandırılmasında önemlidir. • Transaminasyona katılmayan aminoasitler: Prolin,
• Dikkat!!! Harper son baskısında glisini hidrofilik hidroksiProlin, Lizin, Treonin.
aminoasitler grubuna dahil ederken; tirozini hidrofobik Cevap A
aminoasitler grubuna dahil etmiştir.
Cevap C 39. Üre döngüsü enzimlerinden hangisi enzim
sınıflandırmasında hidrolaz grubuna girer?
37. Açlık durumunda kaslardan karaciğere en fazla taşınan A) Karbamoil fosfat sentetaz I
amino asit aşağıdakilerden hangisidir? B) Arjinaz
A) Asparagin C) Arjininosüksinat sentetaz
B) Prolin D) Arjininosüksinat liyaz
C) Glutamat E) Ornitin transkarbamoilaz
D) Alanin
E) Sistein Üre döngüsünde yer alan enzimlerin sınıflandırılmasına
yönelik bir soru. Sorunun diğer şıklarında yer alan enzimler
• DİKKAT!!! Periferik dokulardan karaciğere amonyak isimlendirilmelerinden de anlaşılacağı üzere;
grupları glutamin ile taşınırken; kas dokusundan • Karbamoil fosfat sentetaz I ve Arjininosüksinat sentetaz
karaciğere ise alanin aminoasiti ile taşınır. enzimleri ligaz ailesine dahildir (Sentetaz enzimleri ligaz
• Karaciğerde alanin aminoasitinden glukoneogenez ile ailesine dahildir ve ATP harcanır).
glukoz sentezlenir. Bu glukoz kana verilir ve kas dokusu • Ornitin transkarbamoilaz enzimi ornitini karbamoile
tarafından kullanılır (Glukoz-Alanin döngüsü). transfer eden bir enzimdir.
Cevap D • Arjininosüksinaz (Arjininosüksinat liyaz) enzimi liyaz
ailesine dahildir.
• Son kalan seçenek olan Arginaz enzimi hidrolaz ailesine
dahildir. Arginaz enzimi üre oluşumundan sorumludur.
Arginaz enizmi ornitin ve lizin tarafından inhibisyona
uğrar.
Cevap B
115
40. Vücutta, aşağıdaki amino asitlerden hangisinin sentezi için 42. Bilirübinin konjugasyonunda aktivasyon için kullanılan
folat ve vitamin B12 gereklidir? nükleotid aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sistein A) ATP
B) Glutamat B) ADP
C) Aspartat C) GTP
D) Fenilalanin D) CMP
E) Metiyonin E) UTP
22
116
• Elastin proteinin yapısındaki çapraz bağlar hücre dışında Plazmaya özgün enzimler; fibrinolitik sistem, koagulasyon
lizin oksidaz enzimi (Cu kullanır) sayesinde gerçekleşir. faktörleri, lipoprotein lipaz ve pseudokolinesterazdır.
Dört lizin aminoasitinin birleşmesi ile desmozin çapraz Cevap B
bağları oluşur.
• Desmozin elastine esneklik özelliği kazandırır. Elastin 46.
pankreasdan salgılanan elastaz enzimi ile sindirilir. I. NADH dehidrogenaz
Elastaz enziminin inhbitörü ise bir plazma proteini olan II. Koenzim Q
alfa-1 antitripsindir.
III. Sitokrom oksidaz
• Elastin proteinindeki bir defekt Williams sendromuna
Yukarıdaki elektron taşıma sistemi elemanlarından hangisi/
neden olur.
hangileri barbiturat varlığında indirgenmiş durumdadır?
Cevap D
A) Yalnız I
B) Yalnız II
44. 2,3-bisfosfogliseratın hemoglobine bağlanırken iyonik bağ
C) I ve II
oluşturduğu amino asitler aşağıdakilerin hangisinde birlikte
D) II ve III
verilmiştir?
E) I, II ve III
A) Aspartat, glutamat
B) Lösin, valin
Kompleks I (NADH dehidrogenaz)
C) Asparagin, glutamin
• Yapısında FMN ve Fe-S bulunur.
D) Lizin, histidin
• Mitokondri matriksinde NADH’lara aktarılan elektronlar
E) Tirozin, glisin
ya da malat-aspartat mekiği ile mitokondri matriksine
taşınan elektronlar ETZ’ye kompleks-I aracılığıyla girerler.
2, 3 Bifosfogliserat (2, 3 BPG);
• Kompleks-I aracılığıyla bu elektronlar FMN2 üzerinden
• Şu soruların cevabı mutlaka bilinmeli: 2, 3 BPG
koenzim-Q’ya akatarılır.
hangi metabolik yolak üzerinden sentezlenir, ne gibi
durumlarda sentezi artar ve sigmoidal eğriye olan etkisi • Elektronların bu hareketi sırasında 4 H+ mitokondri
nedir. matriksinden intermembraner aralığa pompalanır.
• 2, 3 BPG glikolizin bir ara ürünü olan 1-3 bifosfogliserat • NADH’dan koenzim-Q’ya bu elektron transferi
üzerinden sentezlenir. barbituratlar, rotenon ve piercidin-A tarafından inhibe
edilir. Kompleks I inhibe olduğunda elektronlarını
• Hipoksik durumlarda (yüksek irtifa, KOAH, anemi)
veremez ve indirgenmiş durumda kalır.
sentezi artar.
Cevap A
• Bu reaksiyon eritrosit hücrelerinde meydana gelir ve
rapoport-luebering yolu olarak adlandırılır.
47. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin katalizlediği reaksiyon ile
• 2, 3 BPG deoksi hemoglobinin ortasındaki boşluğa
elde edilen asetil-KoA yağ asidi sentezi için kullanılır?
bağlanarak sigmoidal eğriyi sağa kaydırır. Hemoglobinin
Taut formunu stabilize eder. A) Pirüvat karboksilaz
45. Aşağıdakilerden hangisi plazmadaki fonksiyonel • Yemek sonrası dönemde diyetle alınan karbonhidratların
enzimlerden biridir? fazlasından endojen olarak karaciğerde sentezlenir.
A) Piruvat dehidrogenaz • İnsulin döneminde KC hücresi glikozu hızlı bir şekilde
B) Lipoprotein lipaz piruvata kadar okside eder.
C) Sitrat sentaz • Sitoplazmada oluşan piruvat mitokondri içine girerek
D) Gliseraldehit 3-fosfat dehidrogenaz piruvat dehidrogenaz enzimi ile asetil KoA’ya dönüşür.
E) izositrat dehidrogenaz Oluşan Asetil KoA TCA döngüsüne girer ve oksaloasetat
ile birleşerek sitratı oluşturur.
117
• KC hücresinde anlatılan bu süreç çok hızlı gerçekleşir. E) I, II ve III
Oluşan sitratı izositrata çeviren akonitaz enzimi ise • Glukagon döneminde enzimler fosforile olur ve glikojen
aynı hızla çalışmaz. Aynı zamanda enerjiden zenginilik yıkımı aktiftir. Glukagon karaciğerde glikojen fosforilaz
gösteren belirteçlerin artması da TCA döngüsü allosterik kinazı fosforile ederek aktifler.
enzimlerin hızını yavaşlatacaktır. • İnsulin döneminde glikoliz enzimleri defosforile
• Sonuç olarak mitokondri matriksinde sitrat birikir. Sitrat olarak aktiftir. İnsülin karaciğerde glukokinaz,
mitokondriden sitoplazmaya çıkar. fosfofruktokinaz-I ve piruvat kinaz enzimlerinin
• Sitoplazmaya çıkan sitrat, ATP-sitrat liYaz enzimi ile asetil sentezini artırır.
KoA ve oksaloastetata ayrılır. Böylece yemek sonrası • Glukagon karaciğerde fruktoz 2,6-bisfosfat düzeylerini
dönemdeki karbonhidrat fazlasından kaynaklanan Asetil azaltarak fosfofruktokinaz-I’i inhibe, fruktoz
KoA’lar mitokondri matriksinden sitoplazmaya taşınmış olur. 1,6-bifosfatazı aktive eder. Böylece glikoliz yavaşlarken,
• Sitoplazmaya sitrat sayesinde çıkan Asetil KoA’lardan yağ glukoneogenez aktif hale gelir.
asiti ve kolesterol sentezi gerçekleşecektir. Cevap D
Cevap B
50. Pirüvat karboksilaz ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
48. Aşağıdaki enzimlerden hangisi, glikolizde ve hangisi yanlıştır?
glukoneogenezde ortak olarak kullanılmaz? A) Sitoplazmik bir enzimdir.
A) Gliseraldehid 3-fosfo dehidrogenaz B) Karboksilasyon reaksiyonu için ATP’ye gerek duyar.
B) Piruvat karboksilaz C) Aktif olduğunda, pirüvat dehidrogenaz inaktiftir.
C) Aldolaz D) Allosterik aktivatörü asetil-KoA’dır.
D) Enolaz E) Koenzim olarak biyotini kullanır.
E) Trioz fosfat izomeraz
Glukoneogenezde görevli enzimlerden pirüvat karboksilaz
Glikolizde ve glukoneogenezde ortak olarak kullanılmayan basamağında ATP harcanır ve CO2 girişi gerçekleşir. Piruvat
enzimler allosterik enzimlerdir. Piruvat karboksilaz karboksilaz enzimi sitoplazmik bir enzimdir.
glukoneogenezde görevli allosterik bir enzimdir. Piruvat karboksilaz enzimi;
• Mitokondrial bir enzimdir.
Glikoliz Glukoneogenez
• Piruvatı oksaloasetata çevirir.
Glukokinaz Piruvat karboksilaz
Hekzokinaz PEP karboksikinaz • Reaksiyona CO2 transferi yapar.
118
Plazmalojen 53. İnsülin / glukagon oranı düştüğünde aşağıdaki olaylardan
• Alkil fosfolipid yapısındadır. hangisi gerçekleşir?
• Gliserolün 1.karbonuna bağlanacak olan yağ asiti ester A) Heksozmonofosfat yolu aktifleşir.
bağı yerine eter bağı yapar. B) Keton yıkımı artar.
• Peroksizom organeline özgüdür. C) Hormona duyarlı lipaz defosforile olur.
Cevap C D) Yağ asitlerinin sentezi artar.
E) Kolesterol sentezi artar.
52. Aşağıdakilerden hangisi, dört çift bağı olan ve 20 karbonlu
omega-6 yağ asididir? • İnsülin / glukagon oranı düştüğünde ya da insülin
A) Linoleik asit eksikliğinde glukagon döneminde oluruz.
B) α-Linolenik asit • Keton sentezi ve yıkımı glukagon döneminde aktiftir.
C) Araşidonik asit • Glukagonun metabolik etkileri;
D) Oleik asit
Metabolik yol Hız kısıtlayıcı Gerçekleştiği
E) Palmitoleik asit enzim organel
Glikoliz Glikokinaz Sitoplazma
Araşidonik asit yapısında dört çift bağı olup, 20 karbonlu omega-6
Hekzokinaz
yağ asididir.
PFK-1
Yağ asitlerin isimlendirilmesi
Piruvat kinaz
• Karbon atomları numaralandırılırken karboksil
Piruvat—Asetil KoA Piruvat Mitokondri
grubundan başlanır. Karboksil grubunun yanındaki dehidrogenaz matriksi
karbon atomu α, yağ asitinin son karbon atomu (metil
Heksoz monofosfat Glukoz 6-fosfat Sitoplazma
grubu) ise ω olarak adlandırılır.
yolu dehidrogenaz
• Doymamış yağ asit yapısındaki çift bağın yerinin
Glikojen sentezi Glikojen sentaz Sitoplazma
belirlenmesi iki şekilde yapılır.
Yağ asidi sentezi Asetil KoA Sitoplazma
• Çift bağın yeri karboksil grubundan itabaren
karboksilaz
belirlenecek ise delta (Δ) sistemi kullanılır.
Kolesterol sentezi HMG KoA redüktaz Sitoplazma ve Düz
• Çift bağın yeri metil grubundan itabaren
ER
belirlenecek ise omega (ω) sistemi kullanılır.
Lipoproteinlerdeki Lipoprotein lipaz Yağ dokusu
• Buradaki en önemli nokta vücudumuzda bir yağ
TAG hidrolizi endoteli
asitine 10. karbondan sonra çift bağ ekleyecek enzimin
Protein sentezi
olmaması durumudur.
• Bu sebeple linoleik asit, γ-linolenik asit ve α-linolenik asit
vücudumuzda sentezlenemez yani esansiyel yağ asitleridir. Cevap B
119
Folik asit
• Tek karbon (metil, metilen, formimino) metabolizmasında
anahtar rol oynar. Aktif şekli tetrahidrofolik (THF) asittir.
• Yapısında pteridin, PABA ve glutamik asit bulunur. PABA
analoğu olan sülfonamidler folik asit sentezini inhibe
eder.
• THF serin, glisin ve histidin gibi aminoasitlerden tek
karbon birimlerini alır. Serin aminoasiti tek karbon
birimlerinin ana kaynağıdır.
Cevap A
120
2022 TUSTİME 3.DENEME - (95) BİYOKİMYA
DENEME SINAVI– 95 19
Yan zincirinde imidazol halka içeren aminoasit histidindir. bağımlı bir reaksiyonla glutamata bir amino grubu daha
Metiyonin; eklenir ve glutamin sentezlenir. Bu reaksiyonu glutamin
• Kükürtlü bir aminoasit (S-CH3). sentetaz enzimi yapar.
• Metilasyon reaksiyonlarına katılır • Üre sentezi hücrenin mitokondrisinde serbest
• Aktif şekli SAM (S–Adenozil Metiyonin) amonyağın CO2 ile birleşmesi ile başlar ve karbamoil
fosfat sentezlenir.
• SAM, vücudun en önemli metil donörüdur.
• Kreatin sentezinde görev alır.
• Karnitin sentezinde kullanılır.
• Poliaminlerin sentezine katılır.
Cevap E
Sistinüri;
37. Aşağıdakilerden hangisi peptid bağının özelliği değildir?
• Sistin ile Ornitin, Lizin ve Arginin gibi dibazik
aminoasitlerin renal emilim bozukluğu vardır. A) Peptid bağları amid bağlarıdır.
• Sistin taşları oluşur. B) Peptid bağları hidroliz ile yıkılır.
Cevap C C) Peptid bağı kısmi çift bağ özelliğine sahiptir.
D) Peptid bağı çoğunlukla cis bir bağdır.
36. Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisinin amonyağın E) Fizyolojik pH’da, peptid bağı polar ve yüksüzdür.
detoksifikasyonunda bir rolü yoktur?
A) Alfa ketoglutarattan glutamat sentezi Peptid bağının özellikleri;
B) Sitoplazmada karbamoil fosfat sentezi • Kovalent-amid bağıdır.
C) Sitrulinden argininosüksinat sentezi • Kısmi çift bağ karakteri gösterir (yapısındaki atomlar
D) Argininden üre sentezi serbestçe hareket edemezler).
E) Glutamattan glutamin sentezi • Peptid bağı çoğunlukla trans yapısındadır.
• Peptid bağı hidroliz ile yıkılırken denature edici ajanlarla
• Amonyak toksik bir moleküldür. Plazmada amonyak yıkılmaz.
artışı özellikle santral sinir sitemini etkiler. • Fizyolojik pH’da peptid bağı polar ve yüksüzdür
• Amonyak karaciğerde toksik olmayan üreye Cevap D
dönüştürülerek vücuttan atılır.
• Peki amonyak periferik dokulardan karaciğere nasıl 38. Proteinlerdeki alfa sarmal yapı ile ilgili aşağıdaki
gelecektir? ifadelerden hangisi yanlıştır?
• Beyin gibi periferik dokulardan karaciğere amonyok A) Sarmal yapının stabilitesini büyük ve yüklü aminoasitler
(amino) glutamin aminoasiti ile taşınır. Aminoasitler arttırır.
okside olmadan önce yapılarındaki amino grubu çıkartılır B) Oluşumunda hidrojen bağları etkendir.
ve transaminasyon reaksiyonu ile bu amino grubu alfa C) Sarmalın her dönüşünde ortalama 3.6 amino asit yer alır.
ketoglutarata aktarılır. D) Proteinlerin yapısında sıklıkla sağ el sarmal yapısında
• Alfa ketoglutarat bu amino grubunu aldığında glutamata bulunur.
dönüşür. Karaciğer, beyin ve böbrek dokusunda ATP E) Aminoasitlerin R grupları sarmalın dışında kalır.
DENEME SINAVI– 95 21
Hastalar doğumdan sonra ilk 6 ay HbF hakim olduğu için hastalar 42. Elektron transport zincirinde görevli olan elemanların
semptom vermez. Periferik dokularda oksijenin düşük olduğu prostetik grup eşleştirmelerinden hangisi yanlış verilmiştir?
bölgelerde anormal hemoglobin birleşmeleri olur, çözünürlük azalır A) Kompleks I – Fe-S
ve fibröz agregatlar oluşur. Dolayısıyla Hb S içeren eritrositler B) Kompleks II – Fe-S
orak şeklinde görüntü oluştururlar. Oraklaşmış eritrositlerin ince C) Kompleks III – Hem
kapillerlerde dolaşımı yavaşlatmasıyla tromboz ve emboliler
D) Kompleks IV – FMN
gelişir. Klinikte vazooklüzyona bağlı semptomlar görülür. El ayak
E) Sitokrom c – Hem
uçlarında vazooklüzyon; ağrılı el ayak krizleri (daktilit), 5–6 yaş
civarı tekrarlayan dalak oklüzyonları (otosplenektomi), SVO, akut
göğüs sendromu gözlenir. Hastalarda Parvovirus B19 aplastik Soru ile ilgili dikkat edilmesi gereken önemli bilgiler;
krizlere (retikülopeni) yol açabilir. Hipoksiyi arttıran durumlar • Kompleks I; FMN, Fe-S
oraklaşmayı arttırdığı; yüksek irtifa, asidik ilaçlar (aspirin), azalmış • Kompleks II; FAD, Fe-S
oksijen konsantrasyonu olan ortamlardan kaçınılmalıdır. • Kompleks III; Hem, Fe-S
• Kompleks IV; Cu, Hem
Cevap B • Sitokrom c; Hem
Koenzim Q ve Kompleks V ne demir ne de bakır içerir. Prostetik
41. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? grubu yoktur.
A) Kollajende moleküller arası desmozin köprüleri var, Cevap D
elastinde molekül içi aldoller arası çapraz bağlantı
vardır. 43. Ayırıcılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
B) Kollajen karbohidrat içerir, elastin karbohidrat içermez. A) Mitokondri iç zarından katyon geçişini arttırırlar
C) Kollajen’de lizinler hidroksillenir, elastin’de B) Hidrofobik yapıdadırlar
hidroksillenmez. C) Valinomisin potasyum iyonoforudur
D) Kollajen üçlü heliks yapısındadır, elastin karmaşık yumak D) Tüketilen oksijen başına ATP sentezi artar
yapısındadır.
E) Oksidasyon ile fosforilasyonun eşleşmesi bozulmuştur.
E) Kollajende tekrarlayan Gly-X-Y yapısı var, elastinde
tekrarlayan dizi yoktur.
İyonoforlar;
• Lipofilik yapıdadırlar.
Kollajende moleküller arası aldoller arası çapraz bağ varken;
• Bazı katyonlarla kompleks oluşturarak bu katyonların
elastinde molekül içi desmozin çapraz bağlantı vardır.
membrandan geçişini kolaylaştıran moleküllerdir.
• Oksidasyon ile fosforilasyonun esleşmesini bozarlar.
KOLLAGEN (ÜÇ) ELASTIN (BİR) Oksidasyon devam eder ama fosforilasyon yani ATP
Fibröz bir protein, suda Fibröz bir protein, suda sentezi inhibe olur.
çözünmez. çözünmez. • Valinomisin potasyum iyonoforudur.
Üçlü polipeptit zincirinden Üçlü polipeptit zincirinden • Nigerisin potasyum ve hidrojen iyonoforudur.
oluşur. oluşmaz. (Monomerik yapıdadır) • Gramisidin A potasyum, hidrojen ve sodyum
Pek çok kollagen tipleri iyonoforudur.
Tek tip elastin vardır.
vardır. Cevap D
Üçlü heliks yapısı gözlenir. Üçlü heliks yapısı gözlenmez.
Üçlü aminoasit tekrarı 44. Sitokrom p450 (CYP) grubu enzimler ile ilgili aşağıdaki
Üçlü aminoasit tekrarı yoktur.
vardır . ifadelerden hangisi yanlıştır?
(Glisin-X-Y)
(Glisin-X-Y)
A) Hemoprotein yapısındadırlar
Lizin vardır ama hidroksilizin B) Karbonmonoksit tarafından inhibe edilirler
Lizin ve hidroksilizin vardır.
yoktur.
C) Monooksijenaz grubuna dahildirler
Karbonhidrat içerir. Karbonhidrat içermez
D) NADPH’dan elektron alabilirler
Aldol çapraz bağları vardır. Desmozin çapraz bağları vardır.
E) Peroksizomda bulunurlar
Cevap A
D) Eksikliğinde idarda alanin aminoasiti artar. E) Transaldolaz enzimi koenzim olarak tiamin pirofosfat
kullanır
E) Enerji kaynağı olarak ATP harcanır.
DENEME SINAVI– 95 23
• 3C-7C’lu şekerlerin birbirine dönüştüğü yoldur. 50. Aşağıda verilen sfingolipidlerden hangisi sialik asit içerir?
• ATP sentezi ya da tüketimi yoktur. A) Serebrozid
• HMY iki fazdan oluşur; B) Globozid
- Oksidatif = İr-reversible (Allosterik enzim) C) Sülfatid
- Non-oksidatif = Reversible D) Sfingomiyelin
Oksidatif evre E) Gangliozid
• Glukoz 6-fosfat ile başlar.
• Hız kısıtlayıcı enzimi glukoz 6-fosfat dehidrogenaz Glikolipidlerin alt grupları;
enzimidir. İrreversible bir basamaktır. • Serebrozid; Seramid + Glukoz/Galaktoz (glukoserebrozit /
• Bu reaksiyonda NADPH ve CO2 oluşur. galaktoserebrozit)
Non-oksidatif evre • Sülfatid; Seramid + Galaktoz + Sülfat (PAPS)
• Ribuloz 5-fosfat ile başlar.
• Globozid; Seramid + Oligosakkarid
• Riboz 5-fosfat sentezlenir.
• Gangliozid; Seramid + Glukoz/Galaktoz + Sialik asit
• Pentoz fosfatların glikoliz ara ürünlerine dönüşümünde (N-asetil nöramik asit, NANA)
transketolaz ve transaldolaz enzimleri görev alır.
Cevap E
• Transketolaz enzimi koenzim olarak Tiamin pirofosfat kullanır.
• 3, 4, 5 ve 7C’lu şekerlerin birbirine dönüşümü gerçekleşir.
51. Aşağıdaki fosfolipdlerden hangisinin fosfolipaz C ile
Cevap E hidrolizi sonucu diaçilgliserol ve IP3 adlı hücre içi haberciler
oluşturur?
49. Doğal yağ asitleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi A) Kardiyolipin
yanlıştır?
B) Sefalin
A) Kısa zincirli yağ asitlerinin mitokondriye girişinde
C) Lesitin
karnitine ihtiyaç duyulmaz.
D) Fosfatidilinozitol
B) Alfa-linolenik asit esansiyel olup omega-6 yağ asididir.
E) Fosfatidilserin
C) Palmitik asit 16 karbon atomuna sahiptir.
D) Çift bağ sayısı arttıkça erime noktaları düşer.
• Fosfatidilinozitol 4-5 bifosfat fosfolipaz C enzimi ile
E) Karbon sayıları arttıkça erime noktaları yükselir.
yıkılır.
• IP3 ve DAG ikincil habercileri oluşturur.
• Kısa ve orta zincirli yağ • Uzun zincirli yağ Cevap D
asitleri (≤ 10 C) asitleri (12-26 C)
• Suda çözünürlüğü daha • Suda çözünürlük
yüksek düşük 52. Aşağıdaki enzim-koenzim eşleştirmelerinden hangisi
• Mitokondriye giriş: karnitine • Mitokondriye giriş: doğrudur?
ihtiyaç duymaz karnitine ihtiyaç duyar A) Asetil KoA karboksilaz – B6 vitamini
B) Glikojen fosforilaz – B6 vitamini
Yağ asitleri (Delta ve omega sistemleri ile isimlendirme)
C) Metiyonin sentaz – Biyotin vitamini
Bütirik asit 4: 0
D) Homogentisat oksidaz – B5 vitamini
Kaprik asit 10: 0
E) Sistatiyonin sentaz – B1 vitamini
Palmitik asit 16: 0
Palmitoleik asit 16: 1 (9) ω-7
• Pridoksal fosfat’ın görev aldığı reaksiyonlar;
Stearik asit 18: 0
• Transaminasyon reaksiyonları
Oleik asit 18: 1 (9) ω-9
• Deaminasyon reaksiyonları
Linoleikasit (esansiyel) 18: 2 (9, 12) ω-6
• Dekarboksilasyon reaksiyonları
γ-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (6, 9, 12) ω-6
• ALA sentaz enzimi
α-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (9, 12, 15) ω-3
• Sistation sentetaz enzimi
Araşidonik asit (esansiyel yağ 20: 4 (5, 8, 11, 14) ω-6
• Glikojen fosforilaz enzimi
asitlerinden sentezlenir)
Cevap B
Cevap B
• Hormonların sentezi:
- Ribozomal sentez; protein, polipeptid ve glikoprotein
yapıdaki hormonlar
-Enzimatik sentez; Aminoasit türevi bileşikler ve
steroid hormonlar
Aminoasit türevi bileşikler:
• Dopa, Dopamin, Adrenalin, Noradrenalin
• Kreatin
• Melatonin
• Serotonin
• Histamin
• Karnitin
• Glutatyon
• Karnozin
Cevap C
DENEME SINAVI– 95 25
2022 TUSTİME 4.DENEME - (96) BİYOKİMYA
Cevap B
DENEME SINAVI– 96 19
40. Aşağıdakilerden hangisi direkt (konjuge) hiperbilirübinemi 42. Aşağıda verilen tepkimeyi katalizleyen enzimin
nedenlerinden biridir? gerçekleştirdiği reaksiyon aşağıdaki seçeneklerden
A) Crigler-Najjar sendromu hangisinde doğru olarak verilmiştir?
B) Hemolitik anemi
C) Dubin-Johnson sendromu
D) Yenidoğanın fizyolojik sarılığı
E) Gilbert sendromu
• Lipofilik yapıdadırlar.
• Bazı katyonlarla kompleks oluşturarak bu katyonların membrandan geçişini kolaylaştıran moleküllerdir.
• Valinomisin potasyum iyonoforudur.
• Nigerisin potasyum ve hidrojen iyonoforudur.
• Gramisidin A potasyum, hidrojen ve sodyum iyonoforudur.
Cevap C
45.
I. Karnitin açil transferaz II
II. Açil KoA sentetaz
III. Malat – alfa ketoglutarat transporter
IV. Fosfat translokaz
Yukarıdaki enzim veya proteinlerden hangileri mitokondri iç zarında yer alır?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, III ve IV
Birçok bilgiyi bir arada düşünmeyi gerektiren bir soru. Şıkları tek tek ele alalım.
Karnitin açil transferaz I enzimi mitokondri dış zarında yer alır. Karnitin açil transferaz II enzimi mitokondri iç zarında yer alır. Karnitin
mekiğinde görev alan enzimlerdir.
Açil KoA sentetaz enzimi mitokondri dış zarında yer alır. B5 vitamini kullanır.
Malat – alfa ketoglutarat transporter malat-aspartat mekiğinde görev alır ve mitokondri iç zarındadır.
Fosfat translokaz mitokondri iç zarında yer alır. Dikkat!! N-etilmalemid tarafından inhibisyona uğrar.
Cevap E
46. Aşağıdaki glikozaminoglikanlardan hangisi yapısında asidik şeker yerine galaktoz içerir?
A) Hiyalüronik asit
B) Heparin
C) Keratan sülfat
D) Kondroitin sülfat
E) Heparan sülfat
GLİKOZAMİNOGLİKANLAR (GAG)
• Mukopolisakkarid olarak da adlandırılırlar. Çekirdek protein ile proteoglikanları oluştururlar. Polisakkarit kısmı dallanmamıştır.
• GAG’lar tekrarlayan disakkarit birimlerinden oluşur.
• Bu disakkarit birimleri asit şeker (glukronik asit / iduronik asit) ve aminoşeker (glukozamin / galaktozamin)’lerden oluşur.
• Aminoşeker oluşumu; Monosakkaritteki hidroksil grubunun bir amino grubu ile yer değiştirmesi ile oluşurlar.
Monosakkaridlere amino grubu veren aminoasit glutamindir. Asetil grubu veren ise asetil KoA’dır (N-asetilglukozamin/N-
asetilgalaktozamin). Hız kısıtlayıcı enzim aminotransferazdır.
• Hyalüronik asit hariç hepsi sülfat içerir. Sülfat vericisi olarak PAPS (fosfoadenozin fosfosülfat) kullanılır.
GAG’lar içerdikleri sülfat ve asidik şekerlerden dolayı negatif yüklüdür. Su tutucu özellikleri vardır. Hücre dışı matriksde destek görevi
görürler (jel benzeri matriks, kaygan).
DENEME SINAVI– 96 21
GAG Aminoşeker Asidik şeker Nerede bulunur Özellikleri
Kıkırdak (kartilaj)
Kemik En fazla bulunan
Kondroitin sülfat N-asetilgalaktozamin Glukuronik asit
Tendon En kısa zincire sahip
Aort
Bazal membran Hücreler arası etkileşim Hücre
Heparan sülfat N-asetilglukozamin Glukuronik asit
Hücre yüzeyi büyümesi Lipoprotein lipazı bağlar
Glukuronik asit/ İduronik Mast hücreleri Antikoagülan
Heparin N-asetilglukozamin
asit (intraselüler) Sülfat oranı en yüksek
Sinovial sıvı Molekül ağırlığı en fazla En uzun
Hyalüronik asit N-asetilglukozamin Glukuronik asit Kordon kanı zincire sahip Sülfat yoktur
Gözün vitröz kısmı Proteinlere kovalent bağlanmaz
Kıkırdak (kartilaj)
Asidik şeker yok
Keratan sülfat N-asetilglukozamin Galaktoz Kornea
En heterojen
Saç
Glukuronik asit/ İduronik Kalp kapakçık Damarlar,
Dermatan sülfat N-asetilgalaktozamin
asit Deri
Cevap C
47. N-asetil nöraminik asit aşağıdaki nükleotidlerden hangisi ile aktiflenmiş formda bulunur?
A) UDP
B) UMP
C) CMP
D) GDP
E) TMP
GLİKOPROTEİNLER
• Monosakkaridlerin anomerik karbondaki hidroksil grubu ile (hemiasetal hidroksili) ile başka bir bileşiğin –OH veya NH grupları
arasında bir molekül su çıkışıyla kovalent bir bağ oluşur. Bu bağa glikozidik bağ denir.
• O ve N glikozidik bağı mevcuttur. Monosakkaridler birbirlerine O-glikozidik bağ ile bağlanırken; nükleotidlere N-glikozidik bağ
ile bağlanır. Proteinlere ise O ve N-glikozidik bağı ile bağlanır.
• Oligosakkarid birimleri ana protein çatıya bağlandıklarında oluşan moleküllere glikoprotein adı verilir. Oligosakkaritlerin oranı
glikoproteinlerde düşüktür ve dallanmıştır.
• Glikoproteinler lizozomlarda yıkılır. Mannozidaz enzimi eksikliği ile lizozomlarda glikoprotein birikimi meydana gelir
• Glikoproteinlerin yapısındaki şeker kompenentleri için nükleotid şekerleri kullanılır. Genellikle kullanılan nükleotid UDP’dir.
• Glikoprotein yapısındaki şekerlere örnek olarak; UDP-glukoz, UDP-galaktoz, GDP-fukoz, GDP-mannoz, CMP-NANA verilebilir.
• Glikoproteinlerin bir çok fonksiyonları vardır; hücre yüzeyini tanıma, antijenik özellik, hücre membranı reseptörü, transport ve
hücre dışı matriksin bir bileşeni olması gibi.
Cevap C
48. Aşağıdaki ajanlardan hangisi ince barsaklarda fruktozun sodyum bağımsız kolaylaştırılmış difüzyon ile emilimini inhibe eder?
A) Sitokalazin B
B) Florhizin
C) Ouabain
D) Deoksinojirimisin
E) İyodoasetat
Eikazanoid metabolizması;
Kolesterol sentezi 4 aşamada gerçekleşir:
• Esansiyel yağ asiti olan araşidonik asit üzerinden
sentezlenirler. • Asetil KoA’lardan mevalonatın sentezi; 3 adet asetat
molekülü birleşerek mevalonatı oluşturur.
İlk başta
• Lokal hormon olarak etki gösterirler ve depolanmazlar.
2 adet asetil KoA tiolaz enzimi ile asetoasetil KoA’yı
İhtiyaç halinde sentezlenir ve salınırlar.
oluşturur. Devamında bir adet asetil KoA daha eklenerek
• Araşidonik asit hücre membranında yer alan
HMG KoA (β-hidroksi- β-metilglutaril-KoA) sentezlenir. Bu
fosfolipidlerin yapısında bulunur. Sinyal geldiğinde
reaksiyonu katalizleyen enzim HMG KoA sentazdır. HMG
araşidonik asit fosfolipaz A2 enzimi ile serbestleştirilir.
KoA’dan mevalonat sentezi HMG KoA redüktaz enzimi
• Steroidler lipokortin ve makrokortin üzerinden
ile gerçekleşir. HMG KoA redüktaz kolesterol sentezinin
fosfolipaz-A2 enzimini inhibe ederek anti- inflamatuar
allosterik enzimidir.
etki gösterir. Hipoksi, trombin, anjiotensin II, bradikinin,
• Mevalonattan aktif izoprenlerin oluşumu; ATP harcanır
epinefrin ve vazopressin ise fosfolipaz-A2 enzimini
ve dekarboksilasyon gerçekleşir. İlk aktif izopren türevi
aktive eder.
olan izopentenil pirofosfat (5 C) sentezlenir.
Cevap A
• İzoprenlerin kondensasyonu ile skualenin sentezi; 2 adet
izopentenil pirofosfatın birleşmesi ile geranil pirofosfat
50. İnsulin döneminde fosforile-aktif olan enzim
(10 C), devamında 1 adet daha izopentenil pirofosfatın
aşağıdakilerden hangisidir?
eklenmesi ile de farnezil pirofosfat (15 C) sentezlenir. 2
A) Hormona duyarlı lipaz adet farnezil pirofosfattan ilk halka yapısının belirdiği
B) Piruvat kinaz skualen (30 C) meydana gelir.
C) ATP-sitrat liyaz • Skualenin siklizasyonu ile kolesterol eldesi; Skualenin
D) Piruvat dehidrogenaz halka yapısının tamamlanması ile önce lanosterol (30 C)
E) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz oluşur. Lanosterol ilk steroid halka yapısının oluştuğu
moleküldür. Lanosterol bir dizi reaksiyon sonucunda
• Sonuç; İnsülin hormonu protein fosfataz enzimini aktif kolesterole (27 C) dönüşür.
hale getirerek metabolizmadaki tüm hız kısıtlayıcı Cevap C
enzimlerin fosfat grupları kopartılır ve defosforilasyon
DENEME SINAVI– 96 23
52. Elektroforetik mobilitesi nedeniyle alfa lipoprotein olarak • Gebelik, alkolizm, malnutrisyon gibi nedenler tiamin
bilinen lipoprotein aşağıdakilerden hangisidir? eksikliğine neden olur.
A) Şilomikron • Tiamin eksikliğinde Beriberi hastalığı ve Wernicke
B) VLDL korsakoff sendromu gözlenir.
C) LDL • Tiamin eksikliği tanısı transketolaz enzimin aktivitesi
D) HDL ölçümü ile yapılır.
E) IDL Cevap A
Cevap D
Tiamin
• Aktif şekli tiyamin pirofosfattır. Reaksiyonlarda aldehid
birimini taşır.
• Tiaminin koenzim olarak görev aldığı reaksiyonlar;
• Heksoz monofosfat yolu non-oksidatif evrede görev
alan transketolaz enzimi
• Alfa ketoasitlerin oksidatif dekarboksilasyonu
• Piruvat dehidrogenaz
• Alfa ketoglutarat dehidrogenaz
• Dalllı zincirli alfa ketoasit dehidrogenaz
CEVAP: C
DENEME
35. Aşağıdaki olaylardan hangisi cis-golgide
gerçekleşir?
A) Mannozların çıkarılması
B) Tirozinlere sülfat eklenmesi
C) Oligosakkaritlerin fosforilasyonu
D) Glc eklenmesi
E) Karbonhidratlara sülfat eklenmesi
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
36. Katekolaminlerin sentezinde aşağıdaki amino Bu durumda glikojenin adlı bir protein, yapısında
asitlerden hangisi öncül olarak kullanılır? bulunan Tirozin aminoasitleri üzerinden UDP-
A) Metionin Glikozları bağlar ve glikojen sentezi başlar.
B) Tirozin
C) Triptofan
D) Histidin
E) Sistein
CEVAP: B
CEVAP: A
Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
Matrikseki inorganik fosfat ihtiyacı ise fosfat translokaz
ile sağlanır. Intermembraner aralıktan alınan H2PO4 ile
H ve P’ı simport olarak mitokondri matriksine taşır.
DENEME
D) İrreversible İnhibisyon A) Glikoz-6-P
E) Kovalent inhibisyon B) 1,3 Bifosfogliserat
C) Gliserol-3-Fosfat
CEVAP: A D) 3-Fosfogliserat
E) Pirofosfat
Beklenilen bir TUS sorusu. Lineweaver-Burk
eğrisi, Michaelis Menten grafiğinde net olarak CEVAP: B
saptanamayan Vmax ve Km değerlerinin net olarak
belirlenmesi için oluşturulmuş bir grafiktir. Soru, aslında bize şunu soruyor, hangisi yüksek
Buradaki grafikte de görüldüğü gibi hem inhibitörlü enerjili bileşiktir😊
hem de inhibitörsüz reaksiyonun y eksenindeki Yüksek enerjili bileşiklerin hidrolizi sonucunda
kesim noktaları yani Vmax’ları aynı. 😊 açığa çıkan serbest enerji değişimi (ΔG), ATPADP
oluşumunda açığa çıkan enerjiden (-7300 kal/
41. Mitokondrideki fosfat translokazı inhibe eden mol) yüksektir. Yani bir diğer ve sizlerin de
ajan aşağıdakilerden hangisidir? bildiğiniz ifadeyle, yüksek enerjili bileşiklerin açığa
A) Atrakilozid çıkardıkları enerji ADPATP sentezlenmeye yeter.
B) 2-4 Dinitrofenol
C) N-etilmelamid
D) Gramisidin A
E) Miksotiazol
CEVAP: C
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
43. Diyabetes mellitus tanısı almış bir hastada CEVAP: C
insülin direnci olduğu saptanmıştır. Buna göre
aşağıdaki glukoz taşıyıcılarından hangisi/ Plazmolojenler bir gliserofosfolipit olsalar da, diğer
hangilerine bağlı glukoz transportunda bozulma gliserofosfolipitlerden çeşitli farkları vardır. Bunlar;
beklenir? · Gliserofosfolipitlerde gliserole bağlı yağ asitleri
Glukoz Taşyıcı ester bağı ile bağlanırken, plazmolojenlerde
I. GLUT 4 eter bağı ile bağlanırlar (Plazmolojenlere eter
II. GLUT 2 fosfolipitler de denilmektedir.)
III. SGLT 1 · Diğer gliserofosfolipitler DER ve mitokondride
IV. GLUT 3 sentezlenirken, plazmolojen sentezi peroksizomda
V. GLUT 5 olmaktadır.
· Diğer gliserofosfolipitler gliserol-3-P kökenli iken
A) Yalnız I plazmolojenler DihidroksiasetonFosfattan köken
B) I ve II alır.
C) II ve IV
D) I,II ve III 46. Atorvastatinin antikolesterolemik etkisi,
E) II ve III kolesterol biyosentezindeki hız kısıtlayıcı
basamağın kompetitif inhibisyonu şeklindedir. Hız
CEVAP:A kısıtlayıcı basamağın katalizlediği reaksiyon sonucu
oluşan ürün aşağıdakilerden hangisidir?
GLUT-4’ler kas ve yağ dokusunda yer alan insülin A) Squalen
ile uyarıldığında dokuya glukoz girişini sağlayan B) Metil Malonat
proteinlerdir. Yemek sonrası dönemde artan kan C) Lanosterol
şekerinin normal düzeye getirilmesinde, kas ve D) Mevalonat
yağ dokusuna glukoz girişi sağlanmalıdır. GLUT 4 E) Asetoasetat
sayısının ve işlevinin arttırılması için de insülin varlığı
şarttır. Yani insülinin olmadığı Tip-1 DM veya insüline CEVAP: D
cevabın olmadığı Tip-2 DM gibi durumlarda GLUT 4’ler
DENEME
uyarılamaz ve kan şekeri regülasyonu bozulur. Hastadaki kolesterol düzeyinin düşürülmesi için statin
grubu ilaçlar kullanılmıştır. Bu ilaç grubunun yaptığı
44. Aşağıdakilerden hangisi pentoz değildir? etki, kolesterol biyosentezindeki hız kısıtlayıcı basamak
A) Riboz olan HMG CoA Redüktazı kompetitif inhibe etmektir. Bu
B) Ribuloz basamakta HMG CoAMevalonat oluşumu katalizlenir.
C) Ksiloz
D) Fruktoz 47. Aşağıdaki lipitlerden hangisi, eter-bağlı alken
E) Ksilüloz grubu içermesi bakımından diğerlerinden ayrılır?
A) Lesitin
CEVAP:D B) Sfingomiyelin
C) Fosfatidilinozitol
Basit soru. Diğer seçenekleri bilmeseniz bile (ki D) Plazmalojen
bilmelisiniz) Fruktoz 6 karbonlu bir ketozdur. E) Fosfatidilserin
45. 3 aylık kız hasta, kliniğe el ve bacaklarda
kasılma, öksürük şikayetiyle pediatri polikliniğine CEVAP: D
başvurmuştur. Özgeçmiş sorgulamasında anne ve
babanın teyze çocukları olduğu öğreniliyor. Doğum Geçmişte sorulan ve yine sorulacak olan bir soru.
sonrası beslenememe, morarma şikayetlerinin Fosfolipitlerde açil grupları genellikle ester bağı ile
de olduğu öğrenilen bebekteki anormal yüz yapıya katılırken, bunun ististanı plazmalojendir.
görünümünden şüphelenen yan dal uzmanı, Burada yapıya eter bağı ile bağlı açil grupları vardır.
Tandem MS istemiştir. MS sonucunda çok uzun Bu nedenle eter lipit olarak adlandırılır.
zincirli yağ asitlerin oksidasyonunda defekt ve
idrarda bu yağ asitlerinin artışı görülmüştür. Bu
hastada, aşağıdaki membran lipitlerinin hangisinin
sentezinde de azalma beklenmektedir?
A) Lesitin
B) Fosfatidilserin
C) Plazmolojen
D) Fosfatidilinozitol
E) Kardiyolipin
Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
48. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin eksikliğinde
tirozinemi tip II gerçekleşir ?
A) Fumarilasetoasetat hidrolaz
B) Tirozin aminotransferaz
C) Fenilalanin hidroksilaz
D) Homojentisat oksidaz
E) Tirozinaz
CEVAP:B
CEVAP:E
DENEME
yönünde okur ve sentez ise daima 5’3’ yönüne
doğru olacaktır. DNA replikasyonu esnasında
polimerizasyonun başlaması için bir primere ihtiyaç
vardır. Bu primer RNA parçası olduğu için yapısında
urasil bulunabilir. Öncü zincir 3’5 yönünde
açıldığı için açıldığı yönde okunur, başta bir primer
yerleştirilmesi yeterlidir. Ancak tamamlayıcı zincir 5’3’
yönüne doğru açıldığı için zincirin okunması için biraz
açılması beklenir. Biraz açıldıktan sonra yine 3’5’
yönünde okunup sentez 5’3’ yönüne doğru olacaktır.
Burda zincir açıldıkça küçük bir primer yerleştirilip
polimerizasyon yapılırken fragmentler oluşacak. Bu
fragmentlere ogazaki fragmentleri denir.
49. Porfirin sentezinde kurşun ile duyarlı
sitoplazmik enzim aşağıdakilerden hangisidir? 3¹ 5¹
A) ALA sentaz Primer Öncü
Zincir
B) ALA dehidrataz RNA
Parçası
5¹ 3¹ 5¹ 3¹
Helikaz
C) Ferroşelataz DNA Çiftzincirinin
Açılma Yönü
İleride gerginlik
oluşur ve
D) Hidroksimetilbilian sentaz topoizomeraz
gerginliği ortadan
E) Üroporfirinojen dekarboksilaz kaldırılır
5¹ 3¹ 5¹ 3¹
CEVAP: B
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13
51. Aşağıdakilerden hangisi mRNA sentezinde 54. Laktik asidemi; aşağıdaki vitaminlerin
posttranskripsiyonel modifikasyonlardan değildir? hangisinin eksikliğinde görülebilen bir klinik
A) 5’ ucuna metillenmiş GTP cap takılması bulgudur?
B) Poliadenilasyon A) Tiyamin
C) Splicing B) Folik Asit
D) Homolog rekombinasyon C) Biyotin
E) Alernatif splicing D) Kobalamin
E) D vitamini
CEVAP:D
CEVAP: A
Ökaryotik mRNA sentezinde Posttranskripsiyonel
modifikasyonlar. Tiyamin, pirüvat dehidrogenaz; alfa-ketoglutarat
• 3’ ucuna poli A kuyruğu eklenmesi dehidrogenaz ve alfa-ketoasit dehidrogenaz
• 5’ ucuna metillenmiş GTP şapkası eklenmesi enzimlerinin kofaktörlerinden birisidir. (Diğerleri
• İntronların çıkarılıp, eksonların birleştirilmesi B2,B3,B5 ve alfa-lipoik asit)
(splicing) Pirüvat dehidrogenaz enzim eksikliğinde
• Alternatif splicing pirüvatAsetil CoA’ya dönüşemez. PirüvatLaktat
dönüşümü de gerçekleşir. Bu nedenle Laktat artışı
52. Trimerik G proteinlerinin görev aldığı da görülür.
sinyal iletim mekanizmaları ile ilişkili olmayan
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sinyalin amplifikasyonu
B) Nükleer reseptörler
C) G proteini ile ilişkili reseptörler
D) İkincil haberci kullanımı
E) Reseptör desensitizasyonu
CEVAP: B
DENEME
CEVAP: E
Kazananların
14
dünyası tusworld.com.tr
2022 TUSWORLD 2.DENEME BİYOKİMYA(71)
CEVAP: D
CEVAP: A
CEVAP: C
Kazananların
8
dünyası tusworld.com.tr
36- Aşağıdaki molekül ve sentezlendiği aminoasit 39- Majör depresif bozukluk nedeni ile EKT
eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? (elektrokonvulzif terapi) yapılan bir hastaya EKT
I. Serotonin-Serin esnasında yapılan anestezi kısa süreli olması
II. Histamin-Histidin gerekirken uzadığı tespit ediliyor. Bu hastada
III. Melatonin-Metionin görülen uzamş apnenin nedeni aşağıdaki
IV.Dopamin-Tirozin enzimlerden hangisinin atipik aktivitesine bağlıdır?
A) I ve II A) Kolinesteraz
B) II ve III B) Psödokolinesteraz
C) II ve IV C) Katekolamin O metil transferaz
D) I, II ve III D) Dopamin beta hidroksilaz
E) II, III ve IV E) Monoamin Oksidaz
CEVAP: C CEVAP: B
Serotonin ve melatonin triptofandan sentezlenir EKT gibi kısa anestezi istenilen prosedürlerde etkisi
Histamin histidin dekarboksilasyonu ile sentezlenir. kısa süren suksinilkolin tercih edilir. Suksinilkolinle
Dopamin tirozinden sentezlenir. yapılmış anestezilerde özellikle atipik psödokolinesteraz
aktivitesi uzamış apne nedenidir. Dikkat !
37- Koenzim A’nın sentezi için gerekli olan amino
asit hangisidir? 40- Kanda amonyak düzeyinin artması beyin
A) Sistein hücrelerinde öncelikle aşağıdaki metabolik
B) Alanin yollardan hangisinin aktivitesini azaltır?
C) Fenilalanin A) Glukoneogenez
D) Treonin B) Glikoliz
E) Lösin C) Glikojenez
D) Glikojenoliz
CEVAP: A E) Trikarboksilik Asit Döngüsü
Koenzim A yapısında adenin, sistein ve pantotenik asit
DENEME
(B5) vitamini bulundurur. CEVAP: E
38- Aşağıdaki yapılardan hangisi elastinde Kanda artış gösteren serbest amonyaklar özellikle TCA
bulunurken, kollojende bulunmaz? ara ürünü olan alfa ketoglutarat ile birleşir ve glutamat
A) Desmosin oluşur. TCA ara ürünleri tükendiği için aktivitesi azalır.
B) Glisin
C) Hidroksilizin 41- Albinizmde eksik olan enzim aşağıdakilerden
D) Prolin hangisidir ?
E) Karbonhidrat takısı(glikolizasyon) A) Dopamin beta hidroksilaz
B) Dopa dekarboksilaz
C) Tirozinaz
CEVAP: A D) Fenilanin hidroksilaz
Soruyu dikkatli okumalıyız arkadaşlar. Elastinde E) Fenilalanin pirolaz
bulunup kollajende bulunmayanı soruyor.
CEVAP: C
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
CEVAP: E
Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: D 47- Aşağıdakilerden hangisi adrenal korteks
hormonlarının özelliği değildir?
NİASİN (B3) Niasin bir piridin türevidir. Aktif şekli olan A) Kortizol kan glukozunu artırır
NAD+ ve NADP+ ADP-riboz içerirler. Tıpkı riboflavinin B) Aldosteron distal tübülde sodyum atılımını azaltır
aktif şekli olan FAD ve FMN gibi oksidasyon-redüksiyon C) Çok az bir kısmı kanda serbest olarak bulunur
tepkimelerinde koenzim olarak yer alırlar. Ancak NAD+ D) Aldosteron salınımı büyük oranda ACTH tarafından
ve NADP+, FAD ve FMN den farklı olarak enzimlerine kontrol edilir
sıkı bağlı değildirler. Yani prostetik grup olarak yer E) Reseptörleri hücre içindedir
almazlar.
CEVAP:D
45- Özellikle organizmaya poliansature yağ asidi
alımı ile gereksinimin arttığı, poliansature yağların Steroid hormonlar hücre membranını taşıyıcısız
peroksidasyonunu engelleyen en güçlü antioksidan geçerler. Sitoplazmada hormon-reseptör kompleksi
aşağıdakilerden hangisidir ? oluşur. Şaperonlar yardımı ile nükleusa taşınırlar.
A) Tokoferol Reseptörde çinko parmaklar denen DNA dizisini
B) Beta karoten tanıyacak bir bölge bulunur. Bu bölge sayesinde
C) Askorbik asit steroid hormon uygun DNA bölgesi ile etkileşime
D) Retinoik asit geçer.
E) Retinal
GLUKOKORTİKOİDLER:
CEVAP:A 21 karbonlu steroidlerdir. Organizmada en
baskın glukokortikoid kortizoldür. Kortizol
Membranlardaki oksidan hasar özellikle poliansatüre zona fasikülatada üretilir. Daha az miktarda
yağ asitlerinde görülür. E vitamini (tokoferol) da kortikosteron zona glomerüloza ve zona
poliansatüre yağ asitlerinin peroksidasyonunda retikülariste sentezlenir. Kortizol kanda transkortin
antioksidan etki gösterir. Membranlarda bulunan veya kortizol bağlayıcı globulin(CGB) ile bağlanarak
glutatyon peroksidaz enzimi de özellikle yapısındaki taşınır. Kortizolün bir kısmı plazmada serbest halde
selenyum amino asidi ile oksidan strese karşı koyar. E bulunur. Glukokortikoidlerin tamamı bir miktar da
DENEME
vitamini ve glutatyon peroksidaz birbirlerinin antioksidan minerelokortikoid etkiye sahiptir.
etkisini arttırırlar. Adrenal kortekste glukokortikoid salınımı strese bağlı
olarak artar.
46- Aşağıdakilerden hangisi antidiüretik hormon • Glukokortikoidler glukoneogenezi arttırırlar.
etkilerinden biri değildir? • Kaslara amino asit girişini azaltır ve protein
A) Böbreklerden suyun tutulumu sentezini baskılarlar. Amino asitlerin dokulardan
B) İdrarın konsantre edilmesi kana salınımı da arttırarak glukoneogeneze
C) Distal tübülün suya geçirgenliğinin artırılması substrat artışı yaparlar.
D) Distal tübülde adenilat siklaz aktivasyonu • Karaciğerde ise amino asit girişini ve protein
E) Vasküler düz kaslarda vazodilatasyon sentezini arttırırlar.
• Hücre içine glukoz girişini de azaltırlar. İskelet kası
CEVAP:E ve adipoz dokuda glukoz girişi azalır ve yağ asidi
kullanımı artar. Böylece lipolizi arttırmış olurlar.
ADH; • Yüksek dozlarda insülin salınımını uyarırlar. Artan
• Hipotalamus supraoptik nükleus hücrelerinde insülin lipogenezi uyrarırken, artan glukokortikoidler
sentezlenir ve depolanmadan nörofizin II ile lipolizi uyarırlar.
hipofize gelir. • Sonuçta atipik bir yağlanma oluşur( aydede yüzü,
• Kan basıncında azalma ve kan Na+ düzeyinde buffalo hump oluşumu).
artmaya cevaben böbrek distaltübülleri ve
toplayıcı kanallarına etki eder.
• En önemli uyaran plazma osmalalitesinde
artmadır.
• Böbrekte bulunan V2 reseptörlerine etki eder.
cAMP sistemini kullanarak su geri emilimini
arttırır.
• Böbrek dışı reseptörleri V1 reseptörleridir ve
bu re-septörler IP3-DAG sistemini kullanır.
Vazokonstrüksiyon uyarılır.
• Stres, nikotin ve morfin ADH salınımını arttırır. Alkol
ADH salınımını azaltır.
• ADH miktarının yetersizliği santral diabetus
insipitusa (D.İ), CEVAP: yetersizliği ise nefrojenik
D.İ neden olur. Fazla miktarda dilüe idrar oluşur.
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
MİNERALOKORTİKOİDLER: CEVAP: B
• 21 Karbonlu steroidlerdir. Mineralokortikoidlerin
tamamı da glukokortikoid etkinliğine Soru anlaşıldıktan sonra basit bir soru haline geliyor.
sahiptir(Aldesteron öncülü DOC hariç). En güçlü Aslında bize sorulan şu: aşağıdakilerden hangisi
mineralokortikoid etkisi aldosterondadır. translasyonun başlangıç aminoasididir. Zira translasyon
Aldesteron plazmada zayıf şekilde albümine amino terminal uçtan karboksi terminal uca doğru
gidiyor.
bağlanır ve başka taşıyıcısı yoktur. Diğer
mRNA, 5’ ucundan 3’ ucuna doğru tRNA ‘ların
mineralokortikoidler CBG ile bağlanırlar. antikodonlarınca tanındıkça protein –N terminal
Hepsinin ortak etkisi böbreklerde distal tübüllere uçtan –C terminal uca doğru sentezlenir. tRNA’lar
ve daha çok toplayıcı kanallara etki ederek Na+ ve GTP zincirin uzamasında kullanılacak enerjiyi
emilimini ve K+,H+ atılımını arttırmak yönündedir. sağlar. Ökaryotlarda protein sentezinin ilk amino
Aldesteron en güçlü mineralokortikoiddir ve renin- asidi metiyonindir. Her zaman –N terminal uçta
anjiyotensin sistemi ile kontrol edilir. Karaciğerde metiyonin bulunur. Prokaryotlarda ilk yerleşen N-formil
5-alfa redüktaz ile yıkılırlar ve tetrahidroaldesteron metiyonindir.
glukronat ana metabolittir.
Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: A
CEVAP: C
DENEME
52- Aşağıdaki durumlardan hangisi Glukokinaz,
Fosfofuruktokinaz, ve pirüvat kinazın gen
transkripsiyonunun ve sentezlerinin azalmalarına
neden olabilir?
A) Açlık ya da diabet durumunda
B) Plazma glukagonunun düşük olduğu durumlarda
C) İnsülin’in yüksek olduğu durumlarda
D) Tokluk durumunda
E) Glukoz 6-fosfat düzeylerinin yüksek olduğu
durumlarda
CEVAP: A
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13
2022 TUSWORLD 3.DENEME BİYOKİMYA(72)
CEVAP: C
Kazananların
8
dünyası tusworld.com.tr
36- Aşağıdaki membran lipitlerinden hangisi hücre CEVAP: D
membranının dış kısmında daha fazla bulunur?
A) Fosfotidiletanolamin Tusta gelirse bilgi sorusu statüsünde gelecek. Klasik
B) Fosfotidilkolin enzimlerin substrat konsantrasyonu ve reaksiyon hızı
C) Fosfotidil inositol 3 fosfat arasındaki ilişkiyi gösteren grafik michealis menten
D) Fosfotidik asit grafiği iken bu ilişkinin reciprocal halini gösteren grafik
E) Fosfotidilserin lineweaver burk grafiğidir. Dolayısı ile michealis menten
grafiğinde X ekseni >> S, lineweaver burk grafiğinde X
CEVAP:B ekseni >>> 1/S tir.
Hücre zarının iç kısmında fosfotidilserin ve Nonkompetetif inhibisyonda her iki grafikteki değişimleri
fosfotidiletanolamin fazla miktarda bulunur. gösteren şekil aşağıdadır. Sol taraftaki michealis
Bu lipitleri iç kısma yönlendiren enzim Flippazdır. Hücre menten grafiği, sağ taraftaki lineweaver burk grafiği.
zarının dış kısmında fosfotidilkolin ve sfingomyelin
fazla miktarda bulunur. Bu lipitleri dışarıya yönlendiren
enzim ise Floppazdır. Apopitoz esnasında iç kısımdaki
fosfotidilserinleri dış kısma yönlendiren enzim ise
Scramblazdır. Scramblaz Ca+ bağımlıdır.
DENEME
D) Klathrinin hücrede vezikül oluşturmada görev alır.
E) Örtülü keseceğin hücre zarında kopması dynamin
sağlar 39- Bir hastaya yapılan biyokimya testi sonucunda
serum ALP aktivitesi artmış ancak GGT ve
CEVAP: C direk bilirübin düzeyleri değişmemişse hangisi
düşünülebilir?
Biyokimya sorusu olarak da, fizyoloji sorusu olarak da A) Karaciğer parankim hasarı
bekleyelim arkadaşlar B) Çinko eksikliği
Zarın içeriye çökmesini sağlayan vezikül oluşumunda C) Hipotiroidizm
görevli olan adaptin değil klatrindir. D) Perniszyöz anemi
E) Kemik hastalıkları
GERden golgiye : COP 2
Golgiden GERe: COP1 CEVAP:E
Golgiden Extracellular matrixe: SNARE vezikülleri
Kolestazda ALP ve 5’ Nükleotidaz ile beraber artar
38- Lineweaver burk grafiğinde X ekseni ancak onlara göre çok daha duyarlıdır. Daha erken
aşağıdakilerden hangisidir? yükselir ve daha geç düşer. ALP yüksekliği kemik
A) 1/Vmax patolojilerinde de görüldüğünden, GGT ile ALP
B) V nin beraber yükselişi ALP yükseklik nedeninin
C) Km/Vmax karaciğer olduğunu düşündürür.
D) 1/S
E) S 40- Ure dongusunde Arginaz tepkimesinde üre
yanında açığa cıkan diğer ürün hangisidir?
A) Ornitin
B) Sitrullin
C) Argininosuksinat
D) Aspartat
E) Glutamat
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
CEVAP: A CEVAP:B
Sitozolde, Arjinin; arjinaz enzimi ile üre ve ornitine Proteinlerin birbirlerinden ayrılması için başlıca
parçalanır. Bu basamakta su girer ve arjinaz enzimi kromotografik yöntemler, elektroforez ve
yalnızca karaciğerde bulunur. Oluşan ornitin izoelektrik odaklama yöntemleri kullanılabilir. Kolon
mitokondriye döner ve tekrar ikinci basamaktaki kromatografisinde proteinler çok çeşitli özelliklerine
göre ayrılabilir ve buna göre kromatografi özel isimler
reaksiyona katılır. Arjininin guanido grubu ve suyun
alır. Örneğin katyon değiştirme kromatografisinde kolon
oksijeni ise üreyi oluşturur. negatif yüklenir ve pozitif yüklü proteinler tutunarak
ayrılır. Anyon değiştirme kromatografisinde de tam tersi
kolon pozitif yüklenir ve negatif yüklü proteinler ayrılır.
Affinite kromatografisinde temel prensip antijen
antikor ilişkisi gibi bir ilişki kullanarak proteinin
affinite gösterdiği liganda bağlanarak ayrışmasının
sağlanmasıdır. Boyut ayırma kromatografisinde daha
büyük proteinler daha yavaş giderken küçüklerin
hızlı gidişi kullanılır. HPLC gelişmiş bir kromatografik
uygulama sağlar. Basınç ile proteinlerin daha iyi
ayrışması sağlanır. Elektroforez tipik olarak selüloz
asetat bir plakla hazırlanan düzenekte yaratılan elektrik
alanda proteinlerin negatiften pozitife doğru koşmasını
sağlamaktır.
E) İzositrat dehidrogenaz
41- Proteinlerin sindiriminde sekretin hormonu
aşağıdakilerden hangisinin salınımını stimüle eder ?
CEVAP: B
A) Pepsinojen
B) Bikarbonat TEK KARBON SAYILI YAĞ ASİTLERİNİN β
C) Tripsinojen OKSİDASYONU
D) Gastrin
E) Hidroklorik asit Tek karbon sayılı yağ asitlerinin oksidasyonu,
sonda beş karbonlu bir birim kalıncaya kadar çift
CEVAP: B karbon sayılı yağ asitlerinin oksidasyonu gibi
gerçekleştirilir. Sonda kalan beş karbonlu birim
Proteinlerin sindirimi esnasında mide içeriği bağırsağa Asetil KoA ve Propiyonil-KoA olarak parçalanır.
geldiğinde ince bağırsaktan kolesistokinin ve
sekretin salgılanır. Sekretin pankreastan su ve Propiyonil-KoA, propiyonil KoA karboksilaz enzimi
HCO3 salgılanmasını sağlar. Bu salgı mideden gelen ile Metilmalonil KoA’ya karboksillenir.
asidik içeriği nötralize eder. Böylece bu kadar asidik
bir ortamda çalışması mümkün olmayan pankreas ve Bu reaksiyonda diğer karboksilazlarda olduğu gibi
ince bağırsak enzimlerinin aktivite göstermesi sağlanır. biotin kullanılır. CO2 kaynağı HCO3 tür. Oluşan
Bu sırada yine bağırsaktan salgılanan polipeptid metil malonil KoA, Metil malonil KoA mutaz
yapılı kolesistokinin pankreastan protein sindirim enzimi ile Süksinil KoA ya çevrilir ve koenzim
enzimlerinin sekresyonunu sağlar. B12 vitaminidir. Oluşan süksinil KoA bir krebs
siklusu ara ürünüdür ve glukoneogenezle glukoza
42- Aşağıdaki ölçüm yöntemlerinden hangisi yük dönüşebilir.
farklılığı esasına göre ayrım yapmaz ?
A) İyon-exchange kromotografisi
B) Affinite kromotografisi
C) İzoelektrik odaklama
D) Kapiller elektroforez
E) Selüloz asetat zon elektroforez
Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: D
KOLESTEROL SENTEZİ
DENEME
B) Hepatik lipaz izopentanil pirofosfat ile birleşir ve 15 karbonlu farnezil
C) Gastrik lipaz pirofosfat oluşur. Farnezil pirofosfat; dolikol, Hem
D) Hormona duyarlı lipaz a, koenzim Q, prenile proteinler ve tüm yağda
E) Pankreatik lipaz çözünen vitaminlerin öncülüdür. İki farnezil pirofosfat
birleişir ve 30 karbonlu skualen oluşur. Skualen oluşum
CEVAP: A basamağında kofaktör NADPH+dır.
Lingual lipaz, gastrik lipaz, pankreatik lipaz: lipid Skualen ER’da okside olur ve halka yapısının
sindiriminde kazanılması ile lanosterol oluşur. Lanesterol 30 C’lu
bir yapıdır ve bir seri reaksiyonla 27 C’lu kolesterolü
Hepatik Lipaz: HDL metabolizmasında oluşturacak olan öncüldür.
Lipoprotein lipaz: Toklukta VLDL ve Şilomikron 46- Tiamin, battromisin, penisilin ve kokarboksilazın
içerisindeki lipidleri ekstra hepatik dokulara almak için yapısında yer alan halka türevi aşağıdakilerden
kullanılır. İnsülin tarafından aktive edilir. hangisidir ?
A) Pürin
Hormona Duyarlı Lipaz: Açlıkta yağ dokusunda depo
B) Tiyazol
TAG ları yıkmak için kullanılan enzim. Glukagon ya da
C) Oksazol
epinefrin tarafından aktive edilir.
D) Piridin
45- Aşağıdakilerden hangisi kolesterol sentezi E) Piperidin
metabolik yolağında oluşan bir ara ürün değildir?
A) İzopentanil pirofosfat
B) Mevalonik asit
C) Geranil pirofosfat
D) Butirik asit
E) Farnezil pirofosfat
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
CEVAP: B 49- Laboratuar ortamında pankreas tümörü olan
hücre serilerinde U1 küçük çekirdek RNA’larının
TİYAMİN (B1) (small nuclear RNA; snRNA) olmadığı görülüyor.
Bu eksiklik bu hücrelerde RNA sentezi için
Yapısında pirimidin ve tiyazol halkası bulunur. aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesini
engeller?
Aktif şekli tiyaminpirofosfattır(TPP). Karaciğer ve
A) Poli A kuyruğunun eklenmesini
beyinde bulunan tiyamin difosfotransferaz enzimi
B) mRNA için 5’cap yapısını
ile ATP den 2 fosfat grubu tiyamine aktarılır ve TPP
C) intronların uzaklaştırılmasını
sentezlenmiş olur.
D) hnRNA sentezini
TPP; aldehit grubunun aktarıldığı reaksiyonlarda E) rRNA sentezini
koen-zimdir.
CEVAP: C
47- Redoks tepkimelerinde koenzim olarak rol
alan NAD ve NADP’nin biyolojik fonksiyonları ve Ökaryotlarda mRNA Sentezi:
görevleri hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi
Ökaryotlarda mRNA üretecek olan genlerin olduğu
yanlıştır ?
DNA bölgesi promotor bir bölge içerir.Bu bölgeden 25
A) Her ikisi de taşıdıkları elektronları kompleks 1 e
baz kadar uzaklıkta TATA Kutusu(TATATAA) bulunur.
aktarır
Bu kutunun da gerisinde CAAT kutusu ve GC zengin
B) NAD katabolik reaksiyonlarda, NADP anabolik
bölgeler bulunur.
reaksiyonlarda rol alır
C) Her ikisi de triptofandan sentezlenir RNA polimeraz II; ökaryotlarda mRNA sentezini
D) NAD yapısına bir kinaz enzimi ile fosfat eklenmesi gerçekleştiren RNA polimerazdır. Promotor bölgeye
sonucu NADP sentezlenebilir transkripsiyon faktörleri denen proteinleri ile bağlanır.
E) Her ikisi de dehidrojenasyon tepkimelerinde rol alır Nükleusta hnRNA yani pre-mRNA sentezlenir. hnRNA
translasyonda kullanılacak mRNA molekülü değildir.
CEVAP: A hnRNA işlendikten sonra sitozole çıkacak olan olgun
mRNA elde edilir.
DENEME
Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
50- DNA polimeraz enzimlerinin 3’→5’ ekzonükleaz 53- Aşağıdakilerden hangisi yüksek insülin
aktivitesi aşağıdakilerden hangisine neden olur? düzeylerinin göstergesidir?
A) Okazaki fragmanlarının yıkımı A) Azalmış glikojen sentezi
B) DNA zincirinin uzaması B) Glikoneogenezisin hızlanması
C) RNA primerlerinin yıkımı C) Glikojenolizisin hızlanması
D) Timin dimerlerinin yıkımı D) Hormona duyarlı lipazın atkive olması
E) Yanlış eşleşen nükleotidlerin ayrılması E) Azalmış lipolizis
CEVAP: E CEVAP: E
DNA sentezinde hata payı çok düşüktür. Ancak İnsülin hakimiyetinde lipoliz azalır çünkü lipogenez
oluşabilecek hatalar sentez sırasında 3’----5’ artış gösterecektir.
ekzonükleazlar ile düzeltilebilir.
CEVAP: C
DENEME
hidrofobik aminoasitlerin ise iç kısımda olduğu
değildir. Diğer metabolik yolakların bir kesişim noktası tespit edilmiştir. En olası protein aşağıdakilerden
gibidir. hangisidir ?
A) Keratin
52- GSH-Px vasıtasıyla hidroperoksitlerin B) Tropomyozin
indirgenmesi sonucu oluşan okside glutatyonun C) Elastin
(GSSG), tekrar indirgenmiş glutatyona (GSH) D) İmmunglobulin
dönüşümünü katalize eden enzim aşağıdakilerden E) Kollajen
hangisidir?
A) Katalaz (CAT) CEVAP: D
B) Glutatyon peroksidaz
C) Sitokrom Oksidaz GLOBÜLER PROTEİNLER: Enleri boylarından fazla
D) Superoksit dismutaz (SOD) olan küresel yapılı proteinlerdir. Genellikle enzimler
E) Glutatyon Reduktaz globüler protein yapıdadır. Suda çözünebilirler.
Hidrofilik amino asitler dış yüzde, hidrofobik amino
CEVAP:E asitler de iç yüzde kümelenme gösterirler. Enzimler,
heomoglobin, myoglobin, membran proteinleri,
immunoglobulinler gibi sulu ortamlarla temas
içerisinde bulunan proteinlerdir.
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13