Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 133

Zorlaştırmayınız, kolaylaştırınız.

2022 ŞUBAT SINAVI DENEMELER-BİYOKİMYA

ATÖLYE
Açıklamalı Cevaplar
İçinde Yer Alan Denemeler
* Soru ve Açıklamaları Ayrı
Ayrı Düzenledik.
- Tusdata:1-2-3-4-5
* Antitusif2020.com ve
- Tusem :49/1-2-3-4-5 @atolye.tus desteğiyle
hazırlanmıştır,ücretsizdir
- Tustime :93-94-95-96
- Tusworld:70-71-72

Soruları Hazırlayan Kıymetli Hocalarımıza Teşekkür Ediyoruz

DOĞRU YANLIŞ NET DOĞRU YANLIŞ NET

TUSDATA 1 TUSTİME 93

TUSDATA 2 TUSTİME 94

TUSDATA 3 TUSTİME 95

TUSDATA 4 TUSTİME 96

TUSDATA 5 TUSTİME 97

TUSDATA 6 TUSTİME 98

TUSDATA 7 TUSTİME 99

TUSDATA 8 TUSTİME 100

TUSDATA 9 Tusworld 70

TUSDATA 10 Tusworld 71

TUSEM 1 Tusworld 72

TUSEM 2 Tusworld 73

TUSEM 3 Tusworld 74

TUSEM 4 Tusworld 75

TUSEM 5 Tusworld 76

TUSEM 6 Tusworld 77

Tusworld 78
TUSEM 7

TUSEM 8
2022 TUSDATA 1.DENEME BİYOKİMYA

62
63
64
65
66
67
2022 TUSDATA 2.DENEME BİYOKİMYA

68
69
70
71
72
73
2022 TUSDATA 3.DENEME BİYOKİMYA
2022 TUSDATA 4.DENEME BİYOKİMYA
2022 TUSDATA 5.DENEME BİYOKİMYA
35.Eğeriki monosakkarit açık formülleri yazıldığında yalnızca bir karbon atomu 36.Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisini katalizleyen enzim bir liyaz
etrafında konfigürasyon farkı gösteriyorsa bu iki monosakkarit birbirinin enzimidir?
epimeridir. A) Glukoz +ATP ~ Glukoz-6-fosfat
Aşağıdaki monosakkaritlerden hangi ikisi birbirinin epimeridir? B) 1,3-bifosfogliserat ~ 2 ,3-bifosfogliserat
A) G lu koz ve fruktoz C) 3-fosfogliserat~ 2-fosfogliserat
B) G lu koz ve g alaktoz D) 2-fosfogliserat ~ fosfoenol pirüvat + H,O
C) Galaktoz ve mannoz E) Fosfoenol pirüvat + ADP ~ Piriivat + ATP
D) Fruktoz ve manııoz Doğru cevap: iDi 2-fosfogliserat - fosfoenol pirüvat + H,O
E) G liseraldehit ve ksilu 1oz
Doğru cevap: 1B) Glukoz ve galaktoz
D seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim enolazd ır. Enolaz enzimi bir
liyaz enzimi olup, katalizlediği reaksiyon olan 2-fosfogliserattan PEP sentezinde
Eğer iki monosakkarit açık formülleri yazıldığında yalnızca bir karbon atomu
dehidrasyon gerçekleşir. Seçeneklerdeki diğer reaksiyonlar liyaz enzimi değildir.
etrafında konfigürasyon farkı gösteriyorsa bu iki monosakkarit birbirinin epimeridir.
A seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim glukokinaz veya heksokinazdır
Örneğin, glukoz ve galaktoz birbirinin C-4 epimeri olup, yapılanndaki tek fark
Bu enzim transferazdır
dördüncü karbondaki -OH gnıbunun pozisyonundadır. Galaktoz insanlar için
esansiyel değildir, galaktoz diyet ile kısıtlansa bile UDP-heksoz-4-epimeraz B seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim olan bifosfogliserat mutaz bir
ile glukozdan oluşabilir. Yine glukoz ve mannoz birbirinin C-2 epimeridir, çünkü izomerazdır.
yapılarındaki tek fark ikinci karbondaki -OH grubunun pozisyonundadır.
C seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim olan fosfogliserat mutaz bir
izoınerazdır.

E seçeneğindeki reaksiyonu katalizleyen enzim pirüvat kinazdır. Bu enzim


transferazdır.

37. 38.Aynı gen tarafından kodlanan apolipoproteinler aşağıdaki seçeneklerden


ı, hangisinde birlikte verilmiştir?
.--.
nııaımııcnyıı

A)ApaA1 -ApoA2
Milct.ınfri

~- ~
B) Apo B48 -Apo B1 00
C) Apo C1 -Apo C2
D) Apo C2 -Apo C3
E) Apo D -Apo E
Doğru cevap: (BfApo B48-Apo B100

Yukarıdaki şekilde "X" ile gösterilen molekül aşağıdakilerden hangisidir?


A) Gliserol
Apo B100 ve Apo B48 aynı mRNA tarafından kodlanan birer proteindir. Apo
B) Piriivat
B48, bağırsaklarda Apo B100' ün yapısında yer alan bir sitozini n posttrankripsiyonel
C) Gliseraldehit
modifikasyonla urasile dönüşmesi ile stop kodonuna (anlamsız mutasyon) çevrilir
D) Asetil-KoA Dolayısıyla Apo 8100'ün sadece % 48'Iik kısmı translasyona uğradığı için bu
E) Dihidroksiaseton fosfat proteine Apo B48 adı verilmiştir.
Doğru cevap: [ EJ Di hid roksiasetan fosfat
Diğer seçeneklerdeki apolipoproteinler aynı gen tarafından kodlanmaz.

Glikoliz sitoplazmada gerçekleşir Aerobik glikolizde gliseraldehit-3-fosfat


dehidrojenaz basamaklarında2 mol NADH+H oluşur . Oluşan bu NADH+H'ların
yapısındaki elektronlar mekiklerle mitokondriye taşınır . Soruda verilen şekil
gliserol fosfat mekiğine aittir.

Şekilde de gibi sitoplazmada açığa çıkan NADH+H , gliserol-3-fosfat


görüldüğü
dehidrojenazın katalizlediği reaksiyonda elektronunu dihidroksiaseton fosfata
(X) aktarıyor ve gliseraldehit-3-fosfat oluşur. Daha sonra oluşan gllserol-3-
fosfat mitokondride elektronu FAD'ye aktarınca FADH. ve dihidroksiaseton
fosfat açığa çıkar. •

Diğer seçeneklerdeki moleküllerin gliserol fosfat mekiğinde rolü yoktur.


39. 40.Ana iskelet yapıları (seramit veya fosfatidik asit)'na bağlı
1. HMG-KoA liyaz. asetoasetat sentezinde görevlidir. polar baş grupları ve üç boyutlu yapıları bakımından birbirine
il. Glisin. insanda keton sentezi için karbon kaynağı olabilir. benzeyen fosfolipit ve sfıngolipit aşağıdaki hangi seçenekte
III.3-hidroksibütiratın kas dokusunda tam oksidasyonu ile net 20 mal ATP eşleştirilmiştir?
oluşur.
A) Kardiyolipin - Gangliozit
Keton cisimleri ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri
B) Sefalin - Sülfatit
doğrudur?
C) Lesitin - Sfingomiyelin
A) Yalnız 1
B) 1 ve il D) Fasfatidilinazilal - Glabazit
C) 1 velll E) Fosfatidilserin - Seramit
D) il ve 111
Doğru cevap: (C) Lesitin - Sfingomiyelin
E) 1. il ve 111
Doğru cevap: [A) Yalıı ız 1

Fosfolipitler genel olarak fosfodiester köprüsü ile diaçilgliserol


veya sfıngozine bağlanmış bir alkolden oluşan polar ve iyonik
öncül keton cismi olan asetoasetatın sentezi karaciğerde mitokondri matrikste
gerçekleşir HMG-KoA'dan asetoasetat sentezini katalize eden enzim HMG-KoA bileşiklerdir. Fosfolipitlerden lesitin (fosfatidilkolin)'de fosfatidik
liyazdır. asit yapısına 3. pozisyona kolin bağlıdır. Benzer bir durum
sfingomiyelindedesöz konusudur Ondada seramityapısınafosfat
Keton sentezinde bazı amino asitler substral olarak kullanılabilir. Bu amino
ve kolin bağlanmıştır. Aynı zamanda, bir fosfalip ı t olan lesitinle,
asitler; ketojenik + glukojenikler (fenilalanin, i20lösin, tirozin, triptofan) ve saf
ketojenikler (lösin, lizin)'dir. Glisin, saf glukojenik bir amino asittir bir sfingolipit olan (Aynı zamanda fosfolipittir.) sfingomiyelin üç
boyutlu yapıları açısından da benzerdirler.
Bir keton cismi olan 3-hidroksibütirat kas dokusunda yıkıldığında 1 molekül
NADH+H ve 2 molekül asetil-KoA açığa çıkar. Bu moleküllerin oksidasyonu
sonucunoa da 22,5 mol ATP oluşur. Aktivasyon basamağında Krebs döngüsünde
süksinat tiyokinaz enzimi atlandığı için bu basamakta normalde üretilen ATP
üretilemez Dolayısıyla 22,5 mol ATP'den 1 mol ATP çıkarıldığında net 21,5 mol
ATP elde edi imiş olacaktır. enngozln +y~ eıN I + H
- San.mit
Sıaramlt + faatakolln
=Sflngomlyelln
... _
Sum,rtt+ij..,,kla>:

s.r.,rııı.-ı-,gll,Jıııı:ı:
•Olukoıiıanbıwl;
,11,ınmlt + ııı~-ıaufııı:

=SQlfallt

~ cm,
Sfirı~ T
© c~S 0
Se.ramlt + ollgoukkartt Seramil + aligasııı ld,aıit + NANA
=Globcı.ı.it ■ Gangliozit

Şekil (Soru 4011): Sfingolipitler

41.Birhastada dismorfi ve serebellardeJenerasyon vardır Kan sonuçları serumda


yüksek seviyelerde frtanik asit ile çok uzun zincirli yağ asrtleri olduğunu ve ayrıca
~ palmitat seviyelerinin normal olduğunu gösteriyor.
Bu hastadaki semptomlar aşağıdaki reaksiyonlardan hangisinin~
H,r.- o - -a ~ M , "' stirilememesinden kaynaklanır?
,;ıe ~,
Trlaçllgllserol A) □-oksidasyon
Foolatidillı.oli'I = LOOlin
B) Mitokondriyal ~-oksidasyon
C) Enzimleıin lizozomlara taşınması
D) Mukopolisakkaritlerin hidrolizi

~ E) Yağ asitleıi nin elon gasyon u

~ Doğru cevap: (A) a-oksidasyon

tÇI
Kolirı Serin

I HO__J'N~ı Hem fitanik asit, hem de çak uzun zincirli yağ asitlerinin biıikmesi, peroksizomal
EtamıhılTirı Miyo-ioozik:ıl
a-oksidasyonda bir problem olduğunu gösterir.

Foefalldlk astı + kolin = Fomtldllkalln (L""l~n) Bu yağ asitlerinin metabolize olmak için lizozomlara taşınması gerekmez (Bu
Fosfa.tidlk asit + serin = Fosfatidilserin nedenle C seçeneği yanlıştır.).
Fosfatldlk asit + eıanolamln = Fosfatldllotanolamln (Safalln)
Fosfatidik asit + inoz.ilol = Fosfatidilinozitol Palmitat düzeylerinin normal olması P-oksidasyonun meydana geldiğini. dolayısıyla
Fosfatidik asit + gliserol ;; Fosfatidilgliserol
B seçeneğinin yanlış olduğunu gösterir. Biıiken bileşikler mukopolisakkarit değildir
(~oel>.tidik ••it)2 + gllserot = Kardlyollpln ve bu bileşiklerin metabolizmasında yağ asidi elongasyonuna ihtiyaç yoktur (Bu
nedenle D ve E seçenekleri yanlıştır.).
Şekil (Soru 40/2): Fosfolipitler
42.
Fen il a l a ııin
43.
il. Seri n
1. Asitlerin relatif asit güçleri, onların asit ayrışma sabiti (Ka) veya ayrışma
111 . Tirozi n
sabitinin negatif logaritması (pKa) ile belirtilir.
iV. T ripto fa n
1I lzoelektrik pH (pi) değerinde bir aminoasit net yük taşımaz
K a rb o n is ke le ti aynı olup , yan zinc irde ki hidroksil grubu fark lılığıyl a 1I1.Ka değen yüksek veya pKa değeri düşük asitler zayıf asillerdir.
birbirinden ayrıla n aminoasitler yukarıdakilerden ha ngileridir? Yukarıdaki ifadelerle ilgili en doğru seçenek aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1ve il A) Yalnız 1
B) 1 ve 111 B) Yalnız il
C) 1 ve iV C) 1ve il
D) i l ve 111 D) il ve 111
E) il ve iV E) 1, il ve 111

Doğru cevap: (B) 1 ve 111 Doğru cevap: (q I ve il

pKa değerleri asitlerin gücünü göstenr.


Fenilalanin ve tirozinde karb on iskeletleri birbirinin aynıs ı dır . Fenilaninin
fenilalanin hid roks ilaz e nzimiy le hidroks illenmesiyle ti rozin ol uş ur. Asitlerin relatif asit güçleri, onların asit ayrışma sabiti (Ka) veya ayrışma sabitinin
negatif logaritması (pKa) ile belirtilir (pKa=• log Ka).
Serin hidroksilli bir am ino asittir Serinle karbon iskeleti aynı olan amin o asit
sisteindir. Ay nı karb on is keletinde h idroks il (-OH) grubu varsa seri n, -OH yerin e Ka değeri yüksek veya pKa değeri düşük asitler kuvvetli asillerdir.
sül fidril (- SH) grubu varsa sist ein o lu ş u r.
izoelektrik pH (pi) değerinde bir amino asit net yük taş ımaz. izoelektrik pH,
izoelektrik nok t aların her iki tarafındaki pK değerlerinin arasında k i ortalama pH
Triptofan, indol halk as ı t aşıyan non po lar bir amino asittir.
değeridir.

O CH-CH-coo·
' 1
NH;
HO-o-~ CH-CH-COO
- ' 1
NH;
Fe n i l a l an i ıı Tiroz in

Şekıl (Soru 42): Fenılanın ve tırozın

44.Proteazlardiyete alınan proteinleri parçalar Kistikfıbrozisli hastalarda proteazların 45.Beş günlük yenido0an bebek iki gündür devam eden kusma ve emmeme
pankreastan ince bağırsağa salınmaları sıklıkla bloke edilir nedeniyle doktora getiriliyor. Fizik muayenede letarji, dehidratasyon bulguları,
Aşağıdakilerden hangisi pankreas proteazına bir örnektir? hipertonisite ve ekstremitelerde rijidite tespit ediliyor. Bezinde "yanmış şeker"
kokusu tespit edilen yenidoğanda metabolik ketoasidoz ve hipoglisemi saptanıyor
A) Pepsin Has t anın akut dönem tedavisi uygulandıktan sonra , ailesine bebeğin uyması
B) Elastaz gereken diyet hakkında bilgı veıil ı yor.
C) Aminopeptidaz
Bu hastanın idame tedavisinde, aşağıdaki bileşiklerden hangileri
D) Katepsin
kısıtlanmalıdır?
E) Ubikuitin
A) Galaktoz. fru ktoz ve laktoz
Doğru cevap: (B) Elastaz B) Lösin, izolösin ve valin
C) Metiyonin, homosistein ve sistatiyonin
D) Ornitin , sitrülin ve arjinin
Tripsin, kimotripsin, elastaz ve karboksipeptidazlar pankreastan ince E) Fen ila lan in ve tirozin
bağırsağa salgılanır
Doğru cevap: (B) Lösin, izolösin ve valin
Pepsin, midede sentezlenir.

Aminopeptidazlar, ba0ırsak epitel hücrelerinden sentezlenebilir.


Valin, izolösin ve lösin. dallı zincirli aınino asitler olup dallı zincirli amino
Katepsinler, lizozomlara giren proteinleri parçalar asit aminotransferaz enziminin katalizlediği tepkime ile a-ketoasit türevlerine
dönüşür Oluşan a-ketoasitle r, dallı zincirli a-ketoasil dehidrojenaz enziminin
Ubikuitin, proteinlere kovalent olarak bağlanır ve sitoplazmadaki "protein katalizlediği ve tiyamin pirofosfatın koenzim olarak görev aldığı tepkime ile
turnoveri"nden sorumlu bir proteindir. oksidatif dekarboksilasyona uğrar

Dallı zincirli 11-keloas it dehidrojenaz enzim kompleksindeki bi rdefekt sonucu,


dallı zincirli a-ketoasitler katabolize edilemez ve kanda birikir

Sonuç olarak; neonatal dönemde emmede azalma, lelarJi, kusma gibi klinik
bulgulara yol açabilen akçaağaç şurubu hastalığı tablosu ortaya çıkar. İdrarda
biriken dallı zincirli a-ketoasitler, hast alığın karakteristik bulgusu alan ''yanmış
şeker" kokusuna neden olur.

Akçaağaç şurubu hastalığı tanısı alan hastalar, da l lı zincirli amino asitler olan
lösin, izolösin ve valinden fakir bir diyetle beslenmelidir.

Akçaağaç şurubu hastalığı tanısı alanlarda, diğer seçeneklerde yer alan


bileşiklerin kısıtlanmasına gerek yoktur. Fenilalaninden fakir diyet, akçaağaç
şurubu hastalığında d eğ il, fenilketonüri hastala r ında uygulanmalıdır.
46. 47.Aşağıdakilerden hangisi arjinin ve glisinden kreatinin oluşumunda açığa
çıkan moleküllerden biri değildir?
Aspartat
Alanin A) Ornitin
111. Glutamat B) Guanidoasetat
iV. Glisin C) S-adenozil homosistein
D) H,0
Yukarıdaki aminoasitlerden hangilerinin karbon iskeleti pirüvata yıkılır?
E)ATP
A) 1ve il B) il ve 111
Doğru cevap: (E) ATP
C) llve iV D) 111 ve iV
E) l. lllve iV
Doğru cevap: IC) il ve iV
Atjinin ile glisinle başlayan ve kreatinin oluşumu ile son bulan reaksiyonlarda,
ornitin, guanidoasetat, ADP, S-adenozil homosistein, serbest inorganik
fosfat ve H,O açığa çıkar.
Karbon iskeleti pirüvata yıkılan amino asitler. alanin, glisin, sistein, serin,
treonin ve iri ptofand ır

Bu soruda en temel bilgileri, yani alaninin, aspartatın ve glutamatın keto asitlerini


bilmek gerekmektedir Bunlar bilindiğinde seçeneğe ulaşmak son derece kolay
olacaktır:
Guanicloase-tat metil transferaz
• Aspaıtatın keto asidi okzaloasetat olup, karbon iskeleti Krebs döngüsüne bu
noktadan katılır. Bu durumda A ve E seçenekleri doğru olamaz.
• Glutamatın keto asidi a-ketoglutarat olup, karbon iskeleti bu noktadan döngüye
katılır. Bu durumda B ve D ve E seçenekleri doğru olamaz. Şekıl (Soru 47): Kreatın fosfat senlezı

- j-§ ~ •· - 01 ~""•
_ _ "'-'"
__ _ LösO, lizin

•t
Okıkoz fecllal~nl~, ti~n.
' • ' • - lnptrıfan triptofan

~ rm aıı:etil-KoA +!=: 1•&l:o aNl:il-KoA

~ YBQ aısılserı lezi


. --- 1

Sllrfll
I
---,. asetil-KoA

TI,a<lnruıpartal
fonllalanln - [Fi~~-:il@·i rL
..ılfa-kek>
~

Glulamin,
G,ıu~maL

' ''"" - ' iıl ~


~--
eo,
Arjınln
~'~-'· 05ıi15il

Şekil (Soru 46): Amino asillerin karbon iskeletlerinin yıkıldığı molekuller

.ffl.Enzim sınıfı ve fonksiyon eşleştirilmelerinden hangisi ıııınııau:? 49.


A)Oksidoredüktazlar - Elektan taşınması Piteridin halka yapısına sahiptir.
B)Transferazlar - Hidrojen iyonu dışındaki grupların taşınması
il. Siiksinat dehidrojenaz birflavoproteindir.
C) Hidrolazlar- Su)'un katıldığı re:;ıkşiyonda bsğ kopartılmssı
111. Eksikliğinde tanı için glutatyon redük1az aktivitesirıe bakılır.
D) lzomerazlar- Molekül içi geometrikdajişikliklerin katalizi
E:ı Ligazlar- İki molekülü bir araya getirirken ATP açığa çıkartan enzimler
iV. Elektron transport zincirinde kompleks l'in yapısına katılır.

Doğru cevap: (E) Ligazlar-İki molekülü bir araya getirirken ATP açığa çıkartan enzimler Riboflavin için yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) Yalnız il
B) 1ve il
Ligaz sınıfına girı;ın ı;ınzimler, iki molekülü bir araya getirirken ATP'nin hidrolizine C) ı. il ve 111
bağımlıdırlar. Karboksila;z (asetil-KoA karboksilaz, pirüvat karboksilaz vb} ve sentetaz D) il, 111 ve iV
(k:;ırbamoil fosfst sentetaz, PRPP sentet;;ız vb) enzimlerini örnek olarak verebilir. E) 1.11, 111 ve iV

Tablo (Soru 48): Uluslararası enzim sınıflaması Doğru cevap: (D) il, 111 ve iV
Esas enzim sınıfı KatallzledlQI tepkime türü
1.0ks1doredUktazlar • Dehidrojenaz
(Elektron ta~ınması ve • Oksijenaz Riboflavin (vitamin 82), piteridin değil izoalloksazin halka yapısıdır.
okside-redüksiyon tepkimeleri, ✓ Manooksijenaz: (Fenilalanin hidroksilaz,
hidrojen iyonu taşınmas1) Sitokrom p450, 7-alfa tıidrokSllaz) Süksinat dehidrojenaz enzimi Krebs döngüsünde görevlidir. Koenzimi FAD
✓ Dioksijeııaz (~O sentaz, Hamojentisik asit
oks.lda:z)
olup, flavoproteinlerden biridir. Katalizlediği reaksiyonda FADH, açığa çıkar.
• Oksidaz
Glutatyon redüktaz enziminin koenzimi olup, eksikliğinde glutatyon redüktaz
• Monooksijenaz
• Katalaz aktivitesine bakılır.
• Peroksidaz
2.. Transferaı l.aır • Kinaz Elektron transport zincirinde kompleks 1 (NADH dehidrojenaz) riboflavinin aktif
{Hidrojen dışrndaki gruplann • Transaminazlar formlarından olan flavin mononükleotit (FMN) içerir.
transferinde -gcirev alan enz.ımler) • Transmetilaz.
3.Hidrolazlar • Lizozomal enzimler
(C-C, C-O, C-N gibi kovalent bağlan • Sindirim enzimlen
su katarak parcalayan enz1mlerı • Arjinaz
• Kolinesteraz
4.Liyazlar • Aldclaz
(C-C, C-O, C-N ve diğer kovalc-nt • Dckarboksilaz
bağlan atom ç1karak kaHze eden ve • Fosfoenol pirüvat karboksfkfnaz
çifte bağ oluşturan enzim lcr) • Enolaz
• Fumaraz
5. lzomerazlar • Mutaz
(Molekül içi yapısal ve geometrik • Ra:semaz
değişiklikleri katalize e<Jen • Epimera:z
enzimler}
6.Liga:zlar • Karboksılaz
{iki moleküli.ı bir araya getirirken • Sentetaz
ATP kullanan enzimler)
50.Aşağıdakilerden hangisi pürin nükleotit sentez.inde ''salvage yolda" görevli bir 51.Aşağıdaki "ökaryotik hücrelerin DNA replikasyonunda görevli enzimleri ve
enzimdir? işlevleri" eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Hipoksantin guanin fosforibozil transferaz
A) ONA polimeraz alfa - ONA primerleriniıı sentezi
B) Glutamil fosforibozil pirofosfat amidotrans.feraz
B) ONA polimeraz beta - Pozitif süpersarmalların açılması
C) Adenilosüksinat sentetaz
D) Karbamoil fosfat sentetaz il C) ONA polimeraz gama - Mitokondriyal DNA sentezi
E) Ksanti n oksidaz O) ONA polimeraz delta - Okazaki fragmanlarında zincir uzaması
E) ONA polimeraz epsilon - Lider zincirde zincir uzaması
Doğru cevap: (Al Hipoksantin guanin fosforiba.zil transferaz
Doğru cevap: (B) ONA polimeraz bela- Pozitif slipersarmalların açılması

Hücresel nükleik asitlerin normal turnover'ı sonucu ortaya çıkan pürinler yıkılmak üzere
iken tekJar nükleozit monofoşfotlara dönüşebilirler ve v ücutt:;ı kullanılabilirler. Bu pürinlerin
□ NA helikaz aracılığı ile, DNA çift sarmalı bir uçtan açıldıkça, replikasyon
sentezinde '1 yan yol"dur.
çatalının önünde helikal yapı sıkışır ve DNA sarmalında kıvrılmalar meydana
Bu yol:;ı saıvage veya Kurtarma yolu da denilir gelir. Buna "süpersarmal □ NA" denir.

Yan yolda iki enzim görev yapar· DNA'da bu süpersarmalların oluşumunu engelleyen ve buraları rahatlatan
4 Adenin fosforibozil transferaz (APRT) enzimlere DNA lopoizomeraz adı verilir
t Hipoksantin-guanin fosforibozil transferaz (HGPRT)
Glutamil fosforibozil pirafosfat amidotransferaz ve adenilosüksinat sentetaz enzimleri Tablo (Soru 51): Prokaryotik ve ökaryotik ONA polimerazların
pürin nükleatitlerin de-n □vo sentezinde görevlidir. karşılaştırılması
Ksantin aksidaz, pürin nükleotitlerin yıkımında görevlidir
Memeli
Karbamoil fosfat sentetaz il, pirimidin nükleotit sentezinde görevli olup , hız kısıtlayıcı
E.coli Başlıca Görevi
Hücresi
basamağı katalizler_
Primerleri uzaklaştırıp-doldurmak
PRPP PPı DNA poliıneraz 1 ONA sentezi ve tamirinde oluşan boşlukları
doldurmak
Hipaknntin - -\.,,_
~ __ _j
~--•• IMP

+
Hipıılaıonti n Guanin
DNA polimeraz il
Polimeraz beta
DNA hata kontrolü(?) ve
ONA tamirinde boşluk
onarımı

doldurur
[1 Rry
Foı-fortbozDI Tnınsloraz

Polimeraz
Milokondriyal DNA (mt ONA) sentezi
gama
PRPP PP;

Guanln \,,_ .L
HGPRT
~ GMP
Polimeraz
DNA polimeraz 111 epsilon (lider
ONA zincir
onarımı
uzaması, □ NA hata kontrolü ve
zincir uzaması)
PRPP PP, DNA primaz
Polimeraz a ifa ONA primerlerinin sentezi
(dnaG)
Adenln _ _ _ \.,,_----',__2"'--....
lt AMP
Ade-nln Okazaki fragmanlarında (kesikli zincir)
F~foribo.:il TraMhıraı 05:e220 Polimeraz de ita
zincir uzamasını sağlar.
Şekil (Soru 50}: PLirin nükleolit sentezinde yan yollar

52.Bir hastaya difteri tanısı koyuluyor Aile öyküsünde. hastanın bu patoJene karşı 53.Aşağıdaki hormonlardan hangisi o alt birimleri aynı olup, farklılıkları Jl
hiç aşılanmadığı öğreniliyor. birimlerinden kaynaklanan hormonlardan biri değildir?
A) Folikül uyarıcı hormon
Aşağıdakilerden hangisi nedeniyle bu hastanın bakteriden etkilenmiş olan
hücrelerindeki protein sentezi inhibe olur? B) Tiroit uyarıcı hormon
C) Lüteinleştirici hormon
A) RNA polimeraz il aktivitesinin inhibisyonu
O) insan koriyonik gonodotropin
B) Peplidil transferaz aklivitesinin inhibisyonu
E) Ad re nokortikotropik hormon
C) Translasyon-başlatma kompleksinin birleşmesinin engellenmesi
D) Protein sentezinin translokasyon aşamasının inhibisyonu Doğru cevap: (E) Adrenokortikotropik hormon
E) Pratein sentezinin sonlandırılmasının engellenmesi

Doğru cevap: 1D) Protein sentezinin translokasyon aşamasının inhibisyonu


Tiroit uyarıcı hormon (TSH), folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinleştirici
hormon (LH) hipofız bezi tarafından üretilen glikoprotein yapıda üç
hormondur
Difteri toksini, eEF2'nin ADP-ribozilasyonunu katalize eder. böylece protein
sentezinin translokasyon adımı için gerekli olan bu faktörün aklivitesi inhibe olur Bu hormonlar birbirine bağlı a ve Jl alt birimlerinden oluşmuştur. TSH LH, FSH
ve human koryonik gonodotropin (hCG)'in o alt birimleri benzer yapıda iken
Taksin , RNA polimeraz ll'yi, büyük ribozamal att biriminin peptidil transferaz farklılıkları P alt birimlerinden kaynaklanır.
aktivitesini, ribozomların birleşmesi için gerekli başlangıç kompleksini veya protein
sentezinin sonlandırma adımlarını etkilemez
t.me/tussebili1
2022 TUSEM 1.DENEME BİYOKİMYA

33. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi eikozanoidlerden köken almaz?


A) Prostaglandin
B) Dolikol
C) Tromboksan
D) Lökotrien
E) Lipoksin

74
33 – B
Soru glikoprotein sentezinde N-glikolizasyonda görev alan dolikolün sentezi üzerinedir. Dolikol kolesterol sentezinde bir ara bileşik
olan farnesilden köken alır. Diğer tüm seçenekler araşidonik asit türevidir. Araşidonik asit türevlerinin diğer adı ise eikozanoidlerdir.
Farnezil-pirofosfat dolikol ve ubikinon (ETZ’de elektron taşıyıcı olarak görev alır) gibi diğer izoprenoidlerin sentezinde öncül bileşik
olarak kullanılır.

34. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi NAD+’nin bir parçasını oluşturabilir?


A) Serin
B) Triptofan
C) Treonin
D) Metiyonin
E) Tirozin

34 – B
Triptofan önemli özellikleri ile sorgulanmaya adaydır. NAD+ yapısında nikotinamid kullanılır. Triptofan serotonin, melatonin ve
nikotinamidin (B3 vitamini) öncülüdür.
Triptofan yapısında bir indol halkası bulunur. Bu indol grubu U.V. ışığını absorbe özelliği bir solüsyondaki protein düzeyinin ölçü-
münde kullanılır.
Triptofan metabolizması bozukluğunda (Karsinoid sendrom ve Hartnup Hastalığı) idrarda indol bileşikleri tespit edilir.

35. Kırk dört yaşında alkolizm nedeniyle tedavi gören hasta konfüze bir durumda acil servise getiriliyor. Hasta yakınlarından
alınan bilgide son dönemde artan unutkanlık şikayetleri bulunduğu anlaşılıyor. Hastada aşağıdaki enzimlerden hangisinin
aktivitesinin bozulduğu öncelikle düşünülmelidir?
A) Glutatyon peroksidaz
B) Piruvat dehidrogenaz
C) Sitokrom oksidaz
D) Piruvat Karboksilaz
E) Glukojen sentaz

35 – B
Vitamin eksikliği ve etkilenen enzim kademeli olarak sorgulanıyor. Alkolizm tiamin eksikliğinin en önemli sebeplerinden biridir.
Tiamin pirüvat dehidrogenaz ve α-Ketoglularat dehidrogenaz enzimlerinin koenzimidir. Tiamin eksikliğinde bu iki enzim aktivitesi
azalırsa ATP sentezi de azalır.
Wernicke-Korsakoff sendromu: Yoğun alkol kullanımı sonucu oluşur. Apati, mental konfüzyon, hafıza kaybı ve nistagmus ile karak-
terizedir.

Tiamin tahıllarda mevcuttur, diyete bağlı tiamin eksikliği nadirdir. Bu nedenle tiamin eksikliği sorgulandığında
mutlaka ekstra bir hastalık tablosundan bahsedilir.

75
36. Aşağıdaki enzimlerden hangisi DNA sentezi sırasında fosfodiester bağlarını hidroliz edip yeniden oluşturarak fonksiyon
gösterir?
A) Primaz
B) Ligaz
C) 5’-nükleaz
D) DNA polimeraz I
E) Topoizomeraz

36 – E
DNA heliksinin açılması sırasında replikasyonun ilerlemesine engel olan kıvrımlar (süpersarmal yapı) oluşur. Bu kıvrımlar DNA
topoizomeraz enzimleri ile düzeltilir. DNA topoizomeraz ATP gerektirmeyen bir mekanizma ile önce sarmalın her iki zincirini keser,
daha sonra kıvrımları düzeltir ve zincirleri yeniden birbirine bağlar.
Fosfodiester bağlarını yıkan enzimler nükleazlardır. Nükleik asit zincirinin orta kısımdaki bağları parçalayan enzimlere endonükle-
az, uç kesimden bir nükleotid kopartanlara ise endonükleaz denir.

Topoizomeraz,fonksiyonunu yerine getirmesi için hem endonükleaz hem de ligaz aktivitesine sahiptir.

37. TCA döngüsünde oksidatif dekarboksilasyon gerçekleştiren enzim aşağıdakilerden hangisidir?


A) Alfa– ketoglutarat dehidrogenaz
B) Piruvat karboksilaz
C) Malat dehidrogenaz
D) Süksinat dehidrogenaz
E) Sitrat sentetaz

37 – A
TCA döngüsünde alfa–ketoglutaratın süksinil KoA’ya oksidatif dekarboksilasyonu alfa-ketoglutarat dehidrogenaz enzimi ile sağla-
nır. Reaksiyon sonunda CO2 ve NADH oluşur.
Bu reaksiyon hız kısıtlayıcı bir basamaktır ve piruvat dehidrogenaz enzim kompleksi ile benzerlik gösterir. Her iki reaksiyon koenzim
olarak tiaminpirofosfat, lipoik asit, FAD, NAD ve KoA kullanır.
Arsenit alfa–ketoglutarat reaksiyonu inhibe eder.
Piruvat karboksilaz TCA döngüsü enzimi değildir, glukoneogenezde görev alır.

38. Plazmada bulunan proteinlerden hangisinin antioksidan etkisi yoktur?


A) Albumin
B) Prealbumin
C) Transferrin
D) Fibrinojen
E) Seruloplazmin

76
38 – D
Organizmada demir ve bakır gibi metal iyonları serbest kaldığında membran, hücre zarı ve organellere zarar veririler.
Plazmada bulunan proteinlerden metalleri bağlayanlar bu zararlı etkilerden koruyucu etki gösterdikleri için antioksidan olarak
kabul edilir.
Albumini seruloplazmin, transferrin ve ferrritin proteinleri bu kapsamda antioksidan olarak sınıflandırılır.

39. Aşağıdaki vitamin eksikliklerinden hangisinde eş zamanlı piridoksal fosfat eksikliği de gelişirse klinik tablo daha da ağırlaş-
tırır?
A) Tiamin
B) Riboflavin
C) Niasin
D) K vitamini
E) Biotin

39 – C
Niasin (B3) Triptofan aminoasitdinden sentezlenir. Sentez sırasında pridoksal fosfat koenzim olarak kullanılır. Diyetle niasin ye-
terince alınmadığında endojen sentez de bozulursa klinik tablo ağırlaşacaktır. Bu nedenle niasin eksikliği olan kişilerde ek olarak
pridoksin verilmesi katkı sağlayacaktır.
İsonikotinik asit ve hidralazin gibi ilaçlar, piridoksal fosfata bağlı enzimleri, piridoksal molekülünün aldehit grubu ile etkileşip piri-
doksal-hidrazonları oluşturarak inhibe edebilir.

40. İntramüsküler enjeksiyon sonrası rutin inceleme amacıyla kan örneği alınan bir kişide aşağıdaki enzimlerden hangisinin
kan düzeyi altta yatan bir patoloji olmamasına rağmen yüksek çıkabilir?
A) Kreatin kinaz
B) Aspartat transaminaz
C) Alanin transaminaz
D) Laktat dehidrogenaz
E) GGT

40 – A
Total kreatin kinaz aktivitesinin büyük bir kısmı kasa spesifik CK-MM izoenzimini den kaynaklanır. İntramüsküler enjeksiyon
sonrasında kan düzeyi yükselebilir.
Kreatin kinaz İskelet kası ve kalp kası başta olmak üzere, beyin, gastrointestinal sistem ve üriner sistem de yer alır. Sitoplazmik ve
mitokondriyal yerleşim gösteren üç farklı izoenzime sahiptir.

CKMM’in arttığı klinik durumlar: MI, iskelet kas hastalıkları, travma, ağır fiziksel aktivite ve IM enjeksiyon.
CKMB’nin arttığı klinik durumlar: MI, polimyelit, Reye sendromu ve CO zehirlenmesi.
CKBB’nin arttığı klinik durumlar: SSS patolojileri kan düzeyi artar. Prostat, mesane, testis ve over tümörlerinde
tümör belirteci olarak kullanılabilir.

77
41. Aşağıdakilerden hangisi intravasküler hemolizin laboratuvar bulgusu değildir?
A) Serum haptoglobulin düzeyinde azalma
B) Serum indirekt bilirubin düzeyi artışı
C) Serum LDH düzeyinde artış
D) İdrar bilirubin düzeyinde artış
E) Hemoglobinüri

41 – D
Hemoliz durumunda karaciğere gelen bilirubin miktarı artar ve konjugasyon aksar ve kanda indirekt bilirubin artar. İndirekt biliru-
bin suda çözünmez ve albümin ile taşınır, bu nedenle idrara geçmesi mümkün değildir.
Hemolizde Laboratuvar Bulguları:
• Serum indirekt bilirubin düzeyinde artma
• İdrarda ürobilinojen seviyesinde artma
• Serum haptoglobulininde düzeyinde azalma
• Serum hemopeksin düzeyinde azalma
• Serum LDH düzeyinde artma
• Hemoglobinemi ve Hemoglobinüri

42. B12 vitamini eksikliğinde organizmada aşağıda verilen maddelerden hangilerinin birikimi gözlenir?
I. Metilmalonil KoA
II. Metil tetrahidrofolat
III. Homosistein
A) Sadece I
B) Sadece III
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

42 – E
B12 vitamini eksikliğinde metilmalonil KoA, metil tetrahidrofolat ve homosistein birikir.
B12 vitamininin 2 önemli reaksiyonda önemli fonksiyonu vardır:
1. Homosisteinden metiyonin sentezinde metilkobalemin, folat ile birlikte rol alır. Bu reaksiyon aynı zamanda metiltetrahidrofola-
tın tetrahidrofolata dönüşümüne de aracılık eder. Bu reaksiyon gerçekleşmezse homosistein ve metiltetrahidrofolat birikir.
2. Diyetle gelen tek sayıda C atomu içeren yağ asitlerinin oksidasyonunda oluşan metilmalonil KoA’nın süksinil KoA’ya izomerizas-
yon reaksiyonunda deoksiadenozilkobalemin rol alır.
B12 eksikliğinde biriken metilmalonil KoA, yağ asidi sentezindeki malonil KoA’nın oluşumunu inhibe eder. Böylece myelin kılıf
sentezi engellenir ve nörolojik bulgulara yol açar.

78
43. Glukokortikoid hormonların metabolik etkileriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
I. COX-2’nin transkripsiyonunu baskılayarak antienflamatuar etki gösterirler
II. Glukoneogenezi uyarırlar
III. Adipoz dokuda lipolizi uyarırlar
A) Sadece II
B) Sadece III
C) II ve III
D) I ve III
E) I, II, III

43 – E
Glukokortikoid hormonların metabolik etkileri önemlidir. Stres durumunda salgılanan en önemli temsilcisi kortizol olan bu grup
insülin karşıtı etkileriyle sorguya adaydır.
Glikokortikoidler COX-2’nin transkripsiyonunu tamamen baskılayarak antienflamatuar etkinliklerini ortaya çıkarırlar. Ayrıca ara-
şidonik asitin membrandan serbestleşmesini sağlayarak prostoglandin sentezine neden olan fosfolipaz A2’yi de inhibe ederler.
Karbonhidrat metabolizmasındaki etkileri: Dokulardan aminoasit mobilizasyonunu artırarak ve birçok allosterik enzimin miktarını
ve etkinliğini artırarak glukoneogenezin hızlandırırlar. İskelet kası, ve adipoz doku gibi bazı dokularda glukoz kullanımını azaltır ve
yağ asidi kullanımını uyarırlar. Ayrıca insülin sekresyonunu arttırırlar.
Lipid metabolizmasındaki etkileri: Lipolizi uyarırlar, artmış yağ asiti yıkımından gelen enerjinin glukoneogenezde kullanılmasını
sağlarlar.
Protein metabolizmasına etkileri: Kas hücresine amino asit girişini azaltarak protein sentezini inhibe ederler. Ayrıca protein yı-
kımını da arttırırlar. Protein yıkımından gelen aminoasitlrin karaciğerde glukoneogeneze substrat olarak kullanılmasını sağlarlar.
Karaciğerde ise protein sentezini arttırırlar.

44. Aşağıdaki elementlerden hangisinin organizmadaki homeostazı hormonal olarak düzenlenmez?


A) Magnezyum
B) Sodyum
C) Kalsiyum
D) Selenyum
E) Fosfor

44 – D
Selenyum homeostazı hormonal olarak düzenlenmez.
Magnezyum homeostazı, PTH ve aldosteron tarafından düzenlenir. PTH böbreklerden Mg+2 geri emilimini, aldosteron ise eks-
kresyonunu arttırır.
Sodyum homeostazı, aldosteron ve natriüretik peptidler tarafından düzenlenir. Aldosteron salınımı böbrekten K+, H+ atılmasını ve
Na+ geri emilimini arttırır. Natriüretik peptidler (atriyal natriüretik
peptid, ANP; B-tipi natriüretik peptid, BNP) idrarla daha fazla sodyum ve su atılmasına (natriürez ve diürez) sebep olur.
Kalsiyum homeostazı, üç hormon tarafından düzenlenir.
1,25-Dihidroksikolekalsiferol: Kemikten kalsiyumu mobilize ederek kan kalsiyum düzeyini arttırır, kalsiyum ve fosfatın barsaktan
emilimini arttırır.

79
Parathormon: 1,25-dihidroksikolekalsiferol sentezini uyarmak suretiyle dolaylı olarak kan kalsiyum düzeyini arttırır. Böbreklerden
kalsiyumun geri emilimini arttırırken, fosfatın geri emilimini azaltır.
Kalsitonin: Kanda kalsiyum düzeyini düşürücü ve kemiğe kalsiyum yerleştirici etkisi vardır.
Fosfor homeostazı, PTH ve 1,25-dihidroksikolekalsiferol tarafından düzenlenir.

45. Fosfolipid sentezi ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I. Sentez ağırlıkla hücre içinde DER’de yapılır
II. Eritrositler dışındaki bütün hücrelerde fosfolipid sentezi yapılır
III. Kardiyolipin sentezi için önce seramid sentezlenir
A) Sadece I
B) Sadece II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II, III

45 – C
Soru kardiyolipin yapısı ve sentezi üzerine kurgulanmıştır. Kardiyolipin ağırlıkla mitokondri iç zarında bulunan antijenik lipiddir.
Kardiyolipin (difosfatidilgliserol) fosfatidilgliserol ve CDP-diaçilgliserolden sentezlenir, yapısında gliserol bulundurur seramid
iskeleti yoktur.
Eritrosit dışındaki hücrelerde fosfolipid sentezi düz endoplazmik retikulum ve mitokondri iç zarında gerçekleşir. Fosfolipitler, fosfo-
tidat yapısının fosfat grubuna bağlı kolin, serin, etanolamin gibi hidrofilik bir grup ile, gliserolün 1. ve 2. karbonuna iki yağ asidinin
bağlanması ile oluşurlar. Fosforik baş kısımları hidrofilik, yağ asidlerinin zincirleri hidrofobik olduğu için fosfolipitler amfipatik
bileşiklerdir.
Sfingofosfolipidler, gliserofosfolipitlerden farklı olarak gliserol yerine serin ve palmitik asit taşıyan sfingozin iskeleti içerir.

46. Aşağıdakilerden hangisi seruloplazminin yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak doğrudur?
I. Ferrooksidaz aktivitesi nedeniyle barsak lümeninden demir emiliminde görev yapar
II. Bakır içeren antioksidan etkili proteindir
III. Geç pozitif akut faz reaktanıdır
A) Sadece I
B) Sadece II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III

80
46 – D
Tuzak soru. Demir atomu +2 değerlikli olarak emilir, +3 değerlikli olarak taşınır ve depolanır. Seruloplazmin demiri okside ederek
+3 değerliğe getirir, dolayısı ile bu aktivite emilim için değil demirin taşınması ve depolanması için gereklidir.
Seruloplazminin önemli özellikleri:
• Seruloplazmin, Fe+2’yi Fe+3’e oksitler. Bu özelliğe ferrooksidaz aktivitesi denir.
• Karaciğerde sentezlenen geç akut faz reaktanıdır.
• Elektroforezde α2 -bandında yer alan bir glikoproteindir.
• Plazmada bakırın taşınmasını sağlar, bu nedenle antioksidan etkilidir.
• Demiri oksitleme yeteneğine sahip olduğu için metabolizmasında rol oynar.
• Wilson hastalığında seruloplazmin düzeyi azalır, serbest bakır düzeyi artarak karaciğer hasarı oluşturur.

47. Lipoprotein ve apolipoproteinlerin yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) En fazla fosfolipid içeren lipoprotein HDL’dir
B) Dolaşımda Apo E ve Apo CII deposu HDL’dir
C) Bazı artık lipoproteinler Apo E tanınarak reseptör aracılı endositoz ile dolaşımdan alınır
D) Elektroforez ile yapılan ayrımda prebeta bölgesinde VLDL yer alır
E) Apo CII eksikliğinde hepatik lipazın aktivitesi azalır

47 – E
Soru Apo CII özellikleri üzerine kurgulanmıştır. Lipoprotein lipaz enzimi kapiller damar duvarında bulunur. Şilomikronlar ve VLDL
Apo CII ile lipoprotein lipazı aktve ederler. Böylece yapılarındaki trigliseritleri hidrolize ederek yağ asidlerini dokuya bırakırlar.
Lipoprotein metabolizmasında önemli spot özellikler:
Şilomikron
Tüm lipoproteinler içinde hacimce en büyük olandır. Miktar ve oran olarak en fazla lipid (en çok trigliserit) içerendir. En az pro-
tein ve fosfolipid içerendir. Şilomikron artıkları Apo E ile karaciğere alınarak ortadan kaldırılır.
HDL
Tüm lipoproteinler içinde hacimce en küçük olandır. En fazla protein ve fosfolipid içerendir.
En az trigliserit içerendir. En önemli fonksiyonu periferden karaciğere kolesterol taşınımıdır.
Topladığı koleserolü LCAT (lesitin kolesterol açil transferaz) ile ester kolesterole çevirir. Preβ-HDL dokulardan kolesterol topla-
yan en potent HDL şeklidir.
VLDL
Karaciğerde sentez edilir. Temel görevi endojen sentezlenen trigliserid ve kolesterolü taşımaktır.
Apolipoprotein B100 taşır. Apo-C ve Apo E ise kanda HDL’den alınır. Elektroforezde oluşturduğu band nedeniyle pre-β-lipoproteinler
olarak anılır.
LDL
LDL plazmada kolesterolün yaklaşık %70’i taşıyan lipoproteindir. Temel görevi periferik dokulara kolesterol sağlamaktır. Triglise-
riti çok azdır ve sadece Apo B100 taşır. Elektroforezde mobilitesi nedeniyle β-lipoproteinler olarak anılır. Karaciğer Apo B100 ile
reseptör aracılıklı endositoz ile LDL’yi alarak dolaşımdan temizler.

81
48. Trans Golgi’de lizozomal proteinlerin seçilip paketlenmesinde rol alan protein yapı hangisidir?
A) Kalretikulin
B) N-asetil fosofotransferaz
C) Klatrin
D) COP-I
E) COP-II

48 – B
Trans Golgi’de lizozomal proteinlerin seçilip paketlenmesinde rol alan yapı N-asetil fosofotransferazdır.

Mukolipidozis Tip II (I-cell) hastalığı lizozomal enzim N-asetilglukosamin-1- fosfotransferaz eksikliğinden kaynak-
lanan ve nadir görülen bir depo hastalığıdır. Hastalığın belirtileri yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan şiddetli dişeti
hiperlazileri, zihinsel ve motor gelişme geriliğidir.
Kalretikülin protein katlanmasında görev alan şaperondur.
Klatrin reseptör aracılı endositoz rol alır. Hücre membranın sitoplazmik yüzeyinde yer alır ve vezikül hacminin
belirlenmesinde görev alır.
COP I Golgi cisimciğinden endoplazmik retikuluma doğru taşımada görev alır, COP II endoplazmik retikulumdan
golgiye doğru taşımada görev alır.

49. Aşağıdakilerden hangisi mitokondriyal β oksidasyon defekti sonucunda oluşan laboratuvar bulgularından biri değildir?
A) İdrarda dikarboksilik asitlerin varlığı
B) Uzamış açlıkta hipoglisemi
C) Sekonder karnitin eksikliği
D) Transaminazlarda yükselme
E) Kanda asetoasetat artışı

49 – E
Yağ asidi oksidasyon defektinin en önemli sonucu karaciğerde yağ asitlerinden ATP sentezi yapılamaması sonucu gelişir. Karaci-
ğerde açlık döneminde glukoneogenez için ATP’ye yoğun olarak ihtiyaç duyulur. β oksidasyon defekti sonucunda glukoneogenez
inhibe olur ve uzamış açlığı takiben hipoglisemik tablo oluşur. Yağ asitleri yıkılmadığı için uzamış açlığa rağmen asetoasetat ve
betahidroksi butirat gibi keton cisimlerinin sentezi artış göstermez.

β oksidasyon defekti sonucunda oluşan bulgular:


• Uzamış açlıkta hipoglisemi
• Hipoglisemiye rağmen keton cisimlerinde artış olmaması
• Kronik ve ilerleyici kas zayıflığı
• Amonyak artışı
• Transaminazlarda artış
• Protrombin zamanı uzar
• Karnitin düzeyi azalır
• İdrarda dikarboksilik asitlerin varlığı

82
50. Sorbitol metabolizması ile ilgili ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Sorbitol sentezinden FADH2 bağımlı aldoz redüktaz enzimi sorumludur
B) Aldoz redüktaz enzimi glikozu epimerize eder
C) Sorbitolun fruktoza dönüşümünden NADH bağımlı sorbitol dehidrogenaz enzimi sorumludur
D) Retina, lens, böbrek ve nöronlarda aldoz redüktaz enzim aktivitesi düşüktür
E) Sorbitol bulunduğu hücrede ozmolariteyi azaltarak hasar oluşturur

50 – C
Diyabetin komplikasyonlarının oluşunumda sorbitol önemli rol oynar.
Sorbitol bir şeker alkolüdür glikozdan NADPH bağımlı enzim olan aldoz redüktaz tarafından sentezlenir. Sorbitolun fruktoza dönü-
şümünden NADH bağımlı sorbitol dehidrogenaz enzimi sorumludur. Aldoz redüktaz birçok dokuda bulunmasına rağmen sorbitol
dehidrogenaz yalnızca karaciğer, overler ve seminal vezikülde bulunur.
Retina, lens, böbrek ve nöronlarda sorbitol dehidrogenaz enzim aktivitesi düşüktür. Bu dokularda glikoz düzeyleri diabetes mel-
lituslu hastalarda yükselir. Bu durumda glikoz aldoz redüktaz etkisi ile sorbitole dönüşür ve tekrar früktoza çevililemez. Sorbitol
biriktiği dokularda ozmolariteyi arttırır ve hücresel hasar sonucu retinopati, nöropati, nefropati ve katarakta yol açar.

51. Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz enzimi ile ilgili hangisi yanlıştır?


A) Bu enzimin katalizlediği reaksiyonda NADPH üretilir.
B) Katalizlediği reaksiyon geri dönüşümlüdür.
C) Fosfoglukonat yolunun düzenleyici enzimidir.
D) İnsulin hormonu ile aktive olur.
E) Bu enzimin eksikliği hemolitik anemiye neden olur.

51 – B
Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz enzimi pentoz fosfat yolunun (hekzoz monofosfat şantı=Fosfoglukonat yolu) hız kısıtlayıcı enzi-
midir.
Pentoz fosfat yolunu sitozolde iki aşamadan oluşan reaksiyonlar dizisidir. Bu yolda, ATP tüketilmez veya üretilmez.
1. Aşama tek yönlüdür ve iki adet oksidatif reaksiyondan oluşur. Her bir glukoz 6-P için 2 adet NADPH ve ribuloz 5-P üretilir.
Görevli enzimler glukoz 6-fosfat dehidrogenaz ve glukonat-6-fosfat dehidrogenazdır.
2. Aşama reversibl non-oksidatif reaksiyonlar: 3,4,5, ve 7 C’lu şekerlerin birbirine dönüşümünü sağlar.
NADPH kimyasal enerjiyi indirgen güç olarak taşır ve genellikle enerji gerektiren biyosentez reaksiyonlarında kullanılır. Pentoz fos-
fat yolu, yağ asidi ve steroid sentezleyen meme dokusu, adrenal korteks, karaciğer, yağ dokusunda ve eritrositlerde yoğun olarak
aktiftir.

52. Aşağıdakilerden hangisi DNA genel yapısı ve özellikleri ile ilgili olarak yanlıştır?
A) Yapısında fosfat grupları DNA’ya negatif yük kazandırır.
B) Prmer yapıda fosfodiesteraz bağları yer alır.
C) DNA’nın yapısındaki guanin-sitozin baz çifti arttıkça dansite azalır.
D) DNA asidik özelliğe sahip bir moleküldür.
E) 260 nm dalga boyunda ışına absorbans verir.

83
52 – C
Son yıllarda genetik bilgisini ölçen sorular artarak devam ediyor !
DNA genel yapısı ve özellikleri
• DNA yapısı Yapısında azotlu bazlar (Adenin, timin, guanin ve sitozin) 2’ deoksiriboz ve fosfat bulunur.
• DNA çift zincirli heliks yapısındadır. Adenin timin ile guanin sitozin ile eşleşmiştir.
• Zincirler birbirine antiparaleldir.
• DNA çift sarmalı hidrojen bağları ve hidrofobik bağlar ile stabilize edilir.
• DNA asidik özelliğe sahip bir moleküldür. Dış yüzde kalan iyonize fosfat DNA’ya negatif yük kazandırır.
• DNA’nın yapısındaki guanin-sitozin baz çifti arttıkça dansite artar.
• DNA’nın yüksek ısılarda ve düşük/yüksek pH’da çift sarmalı açılır, bu olaya DNA erimesi; melting denir.
• DNA sarmalının %50’sinin tek sarmal haline gelmesini sağlayan sıcaklığa erime (melting) ısısı denir. Bu ısının yüksek olması G-C
baz çifti fazlalığını gösterir.
• Fosfodiester bağları kopmadan hidrojen bağlarının kırılması ve iki sarmalın birbirinden ayrılmasına DNA denatürasyonu denir.
• DNA 260 nm’deki dalga boyunda absorbans verir, özellikle UV ışınlaının cilt kanserine yol açması bu nedenledir.

53. Karaciğerde üretilen ve aktive olduğunda, Faktör V ve Faktör VIII’in inaktivasyonu yoluyla antikoagülan etki gösteren
plazma proteini aşağıdakilerden hangisidir?
A) Heparin
B) Plazmin
C) Protein C
D) Antrombin III
E) Doku plazminojen aktivatörü

53 – C
Antikoagülan etki gösteren molekül sayısı azdır, ancak fonksiyonları hayatidir. Bu noktada her biri sorguya adydır.
Koagülasyon inhibitörleri:
Antrombin III: Karaciğer ve endotel hücrelerinde sentezlenir. Faktör X ve trombini geri dönüşümsüz olarak inhibe eder. Heparinin
antitrombin III’e bağlanması inhibitör etkiyi güçlendirir.
Protein C ve S: Karaciğer’de K vitaminine bağlı olarak sentezlenir. Faktör Va ve Faktör VIIIa ‘yı inhibe eder.
Doku faktör yolu inhibitörü (TFPI ): Faktör VIIa, FXa ile kompleks oluşturup ekstrensek yolu inhibe eder.

54. Aşağıdakilerden hangisi Protein kinaz A’nın substratlarından biri değildir?


A) Piruvat kinaz
B) İzositrat dehidrogenaz
C) Glikojen sentaz
D) Fosforilaz b kinaz
E) Protein fosfataz inhibitor protein

84
54 – B
Soru tek bir detay üzerine kurgulanmıştır: TCA döngüsünde hormonal kontrol yoktur.
TCA döngüsü enzimleri sadece allosterik olarak düzenlenir. İnsülin ve glukagon bu metabolik yola etkili değildir.
Glukagon hücre zarındaki reseptörüne bağlanarak adenilat siklaz enzim aktivasyonuyla sentezlenen cAMP’yi ikinci haberci olarak
kullanarak etki gösterir. cAMP protein kinaz A’yı aktive eder. Bu da bazı hücre içi proteinleri fosforilleyerek aktivitelerini değiştirir.
Fosforillenen protein genellikle bir enzimdir, yapılan düzenleme kovalent modifikasyondur.
Bu soru soru formatında izositrat dehidrogenaz glukagon ile düzenlenmediği için protein kinaz a’nın substratı değildir.

85
2022 TUSEM 2.DENEME BİYOKİMYA
Temel Bilimler / T 49 - 2

33. Myoglobinin kas dokusunda oksijen depolamasında aşağıdakilerden hangisi en önemli rolü oynar?
A) Demir molekülünün tirozin aminoasiti ile okside halde tutulması
B) Hem halkasında Fe+3 taşıması
C) Peptid zincirinin kuarterner yapıda olması
D) Oksijene olan afinitesinin hemoglobinden fazla olması
E) Peptid zincirlerinin merkezinde sitokrom içermesi

33 – D
Myoglobin tek polipeptid zincirinden oluşan (tersiyer yapı) Fe+2 içeren hem halkası taşıyan protein yapıdır.
Myoglobin ancak ağır egzersiz durumunda ihtiyaç duyulduğunda oksijeni serbest bırakır.
Hemoglobinden oksijen alıp depolaması için oksijeni daha yüksek bir ilgi ile bağlaması temel zorunluluktur.

Okside demir (Fe+3) oksijen bağlama kapasitesine sahip değildir. Redükte demir (Fe+2) oksijen bağlama kapasite-
sine sahiptir.

34. Albuminin yapısı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Suda kolaylıkla çözünür
B) Hidrofobik yarıklar bulundurur
C) Karbonhidrat içermez
D) Glutamat ve Serin gibi aminoasitleri taşır
E) Hüceler için aminoasit kaynağıdır

17 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2

34 – D
Albümin kanda en önemli taşıyıcıdır: İyonları (Ca, Mg, Cu ve Zn), bazı hormonları (T3 ve T4, kortizol, steroid hormonlar, aldoste-
ron), bilirubin, Hem, yağ asitleri, bazı aminoasitler ve bir çok ilacı taşır.
Pratik olarak akılda kalması gereken albüminin bazı hidrofobik aminoasitleri taşıdığıdır. Glutamat ve serin polar aminoasitlerdir,
suda çözündükleri için taşıyıcıya ihtiyaç duymazlar.

Albümin, suda çözünürlüğü yüksek globüler bir proteindir. Taşıdığı moleküller ile hücreye alınır ve hücrenin ami-
noasit ihtiyacının karşılar.
Plazmadaki hemen tüm proteinler karbonhidrat içerdiği halde albümin saf proteindir.
Plazmada majör protein olarak onkotik basıncın yaklaşık %80’inden sorumludur.

35. Aşağıdaki dokulardan hanisinde glukozun hücre içerisine girmesinde insüline ihtiyaç yoktur?
A) Kalp kası
B) Karaciğer
C) İskelet kası
D) Yağ hücresi
E) Tiroid
35 – B
Glukoz ve galaktoz, kolaştırılmış diffuzyon veya basit diffuzyon ile portal dolaşıma geçer ve karaciğere taşınır. İskelet kası ve adipo-
sitlerde insülin, glukozun hücre içine girişini sağlar.

Hepatositler, eritrositler, sinir sistemi hücreleri, intestinal mukoza, kornea ve böbrek tübülüs hücrelerinde glukoz
girişi insülinden bağımsız bir mekanizma ile olmaktadır.

36. Glikolizle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?


A) Glukokinaz, karaciğerde glukozun glukoz 6-fosfata dönüşümünü katalizler
B) Fosfofruktokinaz 1, fruktoz 1,6-bifosfatın dihidroksiaseton fosfata dönüşümünü katalizler
+
C) Bir molekül glukoz, glikoliz yoluyla piruvata dönüştüğünde bir molekül NAD indirgenir
D) Bir molekül glukoz, glikoliz yoluyla piruvata dönüştüğünde bir karbon, CO2 olarak kaybolur
E) Hekzokinaz, fruktoz 6-fosfatın fruktoz 1,6-bifosfata dönüşümünü katalizler
36 – A
Bir karaciğer enzimi olan glukokinaz, glukozu glukoz 6-fosfata dönüştürür. Fosfofruktokinaz 1, fruktoz 6-fosfatı fruktoz 1,6-bifosfata dö-
nüştürür. Glikolizde bir molekül glukoz iki molekül piruvata dönüşür ve iki molekül NADH üretilir. Karbon atomu CO2 olarak kaybolmaz.

Karbondioksit çıkışı TCA döngüsünde İzositrat dehidrogenaz ve alfa-ketoglutarat dehidrogenaz basamaklarında


olur.

www.tusem.com.tr 18
Temel Bilimler / T 49 - 2

37. Aşağıdaki ifadelerden hangisi mitokondriyal elektron transportu için yanlıştır?


A) Kompleks I, II ve IV’den intermembraner aralığa proton pompalanır
B) Elektronlar redüksiyon potansiyeli düşük alandan yükseğe doğru akarlar
C) Kompleks I- IV, elektron transportunda görevli olup matrikse yerleşim gösterirler
D) alıcısıdır Mitokondri membranı NADH molekülü için geçirgen değildir
E) Sitokromların tümü hem içerir

37 – C
NADH mitokondrial membranı direkt olarak geçemez, geçebilmesi için mitokondri membranının her iki yakasında spesifik dehid-
rogenazların bulunması gereklidir. Bu sistemlere şant ya da mekik sistemleri denir ve en belirgin şantlar gliserofosfat ile malat
aspartat şantlarıdır. Mitokondri membrani kompleks I, II, III, IV ve V olmak uzere 5 ayrı enzim kompleksine sahiptir. Kompleks
I-IV elektron transport zincirini olarak adlandırılırken, kompleks V ise ATP sentezini katalizleyen bölgedir. Elektronlar redüksiyon
potansiyeli düşük olan bölgeden yüksek olan bölgeye dogru 1.1 voltluk bir potansiyel farkı ile akarlar. Elektron transferi sırasında
intermembranöz aralığa kompleks I,III ve IV’den proton pompalanması olur. Oksijen elektronların son alıcısıdır.

38. Aşağıdakilerden hangisi piruvat dehidrogenazın kofaktörlerinden değildir?


A) Tiamin pirofosfat
B) Pantotenik asit
C) NAD
D) Pridoksal fosfat
E) FAD

38 – D
Piruvat dehidrogenaz enzim kompleksini oluşturan üç enzim ve TCA döngüsü enzimleri aynı koenzimleri kullanır.
Pratik olararak B1, B2, B3, B5 ve Lipoik asit şeklinde akılda tutulabilir.

39. Adipoz dokudan hidrolize olan yağ asitlerinin diğer dokulara taşınması için aşağıdakilerden hangisi başlıca rol oynar?
A) β-lipoprotein
B) Albumin
C) Plazmalojen
D) α-lipoprotein
E) Şilomikron

39 – B
Yağ asitleri ağırlıkla ester formda lipoproteinlerin içinde taşınırlar.
Uzun zincirli serbest yağ asitlerinde hidrofobik kısım baskın olduğu için suda çözünürlükleri çok düşüktür.
Bu nedenle albumine bağlı olarak taşınmak zorundadırlar.
Yağ asitleri hücreye girdikten sonra da sitoplazmada yağ asidi bağlayıcı proteine bağlanırlar.

19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2

40. Yağ asitlerinin biyosentezi için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


A) Yağ asitleri sitoplazmada sentezlenir.
B) Sitrat hız kısıtlayıcı enzim olan yağ açil sentetazı aktive eder.
C) Sentez için gerekli NADPH malik enzim tarafından sağlanabilir.
D) Sentezde kullanılan tüm karbonların kaynağı asetil-KoA’dır.
E) 16 karbonlu palmitat mecburi son üründür.

40 – B
Yağ asidi sentezinin düzenleyici enzimi asetil-KoA karboksilazdır.
Yağ asitleri sitozolde asetil-KoA’dan alınan karbonlarla sentezlenir.
Sentez indirgen biyosentezdir, bu yüzden bol miktarda NADPH gereklidir.
NADPH üreten en önemli yol pentoz fosfat yolu olmakla birlikte, malik enzimde bu üretime katkıda bulunur.
Yağ asidi sentezinde mecburi son ürün 16 karbonlu palmitattır, tüm uzatma ve çifte bağ ekleme işlemleri palmitatın üzerine yapılır.

41. Lipoproten metabolizması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


A) Şilomikron artıkları Apo E ile tanınarak reseptöre bağlanırlar.
B) En fazla fosfolipid içeren lipoprotein HDL’dir.
C) IDL’nin LDL’ye donuşebilmesi için kolesterol ester transfer proteini gereklidir.
D) VLDL elektroforezde pre-beta bölgesinde yer alır.
E) Apo CII hepatik lipazın aktivatörüdür.

41 – E
Soru özellikle apoproteinler ve lipoproteinlerin metabolik özellikleri üzerine dizayn edilmiştir.
Apo CII liprotein lipazın aktivatörüdür, karaciğerde fonksiyonu yoktur.
Lipoprotein Fonksiyonu Yapısı Başlıca Apo’ ları
Şilomikron Diyetle alınan lipidleri barsaktan dokulara taşımak % 98 lipid (%85 TG) B48, A-I, A-IV
% 2 protein
VLDL Karaciğerde sentezlenen lipidleri dolulara taşımak %55 trigliserid B100, E, C
%20 kolesterol
LDL Kolesterolu karaciğer dışı dokulara taşımak %60 kolesterol* B100
%5 trigliserid
HDL Apolipoprotein C ve E depolar %50 protein A-I, A-II, C, E
Kolesterolü dokulardan karaciğere geri taşımak %25 fosfolipid*

42. İki farklı proteinin sentezlenmesi sırasında aşağıdakilerden hangisi değişiklik göstermez?
A) mRNA nükleotid dizilimi
B) Protein zincirinin uzunluğu
C) Amino asit diziliş sırası
D) Proteinin katlanma şekli
E) Sentezde kullanılan ilk aminoasit

www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 2

42 – E
Protein sentezinde genetik kod evrenseldir, sentez polipeptid zincirinin amino ucundan başlar ve mRNA üzerindeki ilk kodon her
zaman Metiyonine aittir.
Bakteriler ve mitokondride bu tRNA tetrahidrofolat ile sentezlenen N-formil metiyonin içerirken, ökaryotlarda ise formile değildir.
Metiyonin tek bir kodona sahip olduğundan tüm organizmalarda metyonin için iki ayrı tRNA molekülü bulunur. Bunlardan biri
başlama kodonu, öteki ise molekülün içinde yer alan herhangi bir metiyonin için kullanılan kodondur.

43. Parçalanan eritrositlerden açığa çıkan Hem halkasının direk bilirubine dönüşümü ve safra yoluyla barsağa atılma sürecin-
de aşağıdaki enzimlerden hangisinin rolü yoktur?
A) Sitokrom P450
B) Hem oksijenaz
C) Glukronil transferaz
D) Biliverdin redüktaz
E) UDP-glukronik asit

43 – A
Hem oksijenaz bir RES enzimidir ve porfirin halkasını açarak demirin tekrar kullanılması için içinden alır, açılmış şekline biliverdin denir.
Biliverdin redüktaz biliverdinden indirek (unkonjuge) bilirubini oluşturur.
Glukronil transferaz karaciğerde bilirubine 2 tane UDP-glukronik asit ekleyerek suda çözünürlüğü daha iyi olan direk (konjuge)
bilirubini oluşturur.
Sitokrom P450’nin bu süreçte etkisi yoktur.

44. Midede parietal hücre fonkisyon bozukluğu veya yokluğunda hangi hormonun kan düzeyi artar?
A) Sekretin
B) Gastrin
C) Kolesistokinin
D) Somatostatin
E) Gastrik inhibitör peptid

44 – B
Gastrinin ana görevi parietal hücrelerden asit ve esas (chief) pepsin salgısını sağlamak, ayrıca gastrik mukozada kan akışını art-
tırmak, gastrik motiliteyi, midede mukozal büyümeyi uyarmaktadır.
Gastrin salgısı antrum mukozasının asidifikasyonla baskılanır. Parietal hücre fonkisyon bozukluğunda H+ sağlanmayacağı için
plazma gastrin düzeyi oldukça yüksektir.

21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2

45. Aşağıdaki hastalıkların hangisinde nötral amino asitlerin barsaktan emilim ve böbrekten transport bozukluğu gözlenir?
A) Alkaptonüri
B) Hartnup hastalığı
C) Tirozinemi
D) Fenilketonüri
E) Sitrülinemi

45 – B
Hartnup hastalığı otozomal resesif kalıtılır, nötral aromatik amino asitlerin bağırsaktan ve böbrekten emilimi bozuktur.
Barsaktan emilmeyen triptofan barsak bakterileri tarafından indol türevlerine parçalanır ve idrara geçer.
Triptofanın emilim bozukluğu sonucunda niasinin endojen sentezi azalır ve pellagra semptomları gözlenir.
Hava ile temas eden idrar mavi renk aldığından buna Blue Diaper sendromu denir.

46. Aşağıdaki vitamin eksikliklerinden hangisinde eş zamanlı piridoksal fosfat eksikliği de gelişirse klinik tablo daha da ağırlaş-
tırır?
A) Tiamin
B) Riboflavin
C) Niasin
D) K vitamini
E) Biotin

46 – C
Niasin (B3) Triptofan aminoasitdinden sentezlenir. Sentez sırasında pridoksal fosfat koenzim olarak kullanılır. Diyetle niasin
yeterince alınmadığında endojen sentez de bozulursa klinik tablo ağırlaşacaktır. Bu nedenle niasin eksikliği olan kişilerde ek
olarak pridoksin verilmesi katkı sağlayacaktır.

47. Tip I Diabetes Mellitusu olan bir hastada aşağıdakilerden hangisi görülmez?
A) Karaciğerde beta-oksidasyon artar
B) Asetoasetat sentezi artar
C) Gliserol 3-fosfat üretimi artar
D) Beta hidroksibutirat sentezi artar
E) Karaciğer hücresinde Asetil-koA düzeyi artar

47 – C
Gliserol 3-fosfat trigliserit sentezi için öncül moleküldür. Karaciğer ve adipoz dokuda yağ asiti, kolesterol ve trigliserit sentezi ancak
insülin tarafından aktive edilir.
Tip I Diabestes mellitusta, insülin sentezi azalıp, glukagon rölatif olarak yüksek kaldığı için lipid sentezi inhibe olur, yıkım ise artar.
Böylece kanda serbest yağ asiti ve keton cisimleri derişimi yükselir.

www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 2

48. Aşağıdakilerden hangisi antioksidan etkili değildir?


A) Katalaz
B) Glutatyon peroksidaz
C) Karbonik anhidraz
D) Süperoksit dismutaz
E) Tokoferol

48 – C
Karbonik anhidraz karbondioksitin taşınmasında ve plazmada pH tamponlamada önemli rol oynar, ancak antioksidan etkisi yoktur.
Diğer seçeneklerdeki enzimler antioksidandır:
Katalaz, hidrojen peroksidin ortadan kaldırılmasını sağlar.
Glutatyon peroksidaz enzimi selenyuma bağımlıdır, hidrojen peroksiti glutatyon yardımıyla ortadan kaldırır.
Süperoksit dismutaz (SOD), süperoksit radikalini hidrojen peroksite çevirir. Süperoksit radikali hidrojen peroksitten daha zararlı bir
molekül olduğu için antioksidan kabul edilir.
Tokoferol (E vitamini) membranlardaki ipidleri peroksidasyona karşı korur.

49. Üre sentezinde son basamakta argininden üreyi elde eden arginaz enzimi aşağıdaki reaksiyonlardan hangisini gerçekleştir?
A) İzomerizasyon
B) Grup transferi
C) Hidroliz
D) Çift bağ ekleme
E) Oksidasyon

49 – C
Arginaz üre döndüsünün sonunda arginininin hidroliziyle üre ve ornitin oluşturur.
Enzim karaciğer dışında böbrek korteksi, beyin, testis gibi bazı dokularda da az miktarda bulunur. Ornitin ve lizin arginaz enzimin
yarışmalı inhibitörleridir. Sitozolik ve mitokondri yerleşimli İki izoenzimi vardır. Sitozolik form arginaz I üre siklusunun aktif olduğu
karaciğerde, mitokondriyal form arginaz II en çok böbrek ve prostatta bulunur. Arginaz II, üre siklusu enzimlerinden bağımsız çalışır
ve hücrede optimum arginin / ornitin oranını sağlar.

Arginaz eksikliği Hiperargininemi’ye yol açar. Arginin, ornitin ve sitrülin düzeyleri yükselir, mental retardasyona
neden olur.

23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 2

50. Aşağıdaki bileşiklerden hangilerinin sentezi için pridoksal fosfat gerekli değildir?
A) Histamin
B) GABA
C) Serotonin
D) Melatonin
E) Dopamin

50 – D
Tüm biyolojik aminler aminoasitlerin dekarboksilasyonu ile oluşurlar. Dekarboksilsyon tepkimelerinin koenzimi pridoksal fos-
fattır. Seçeneklerde biyolojik amin olmayan melatonindir.
Serotonin pineal bezde asetil-KoA tarafından asetilasyona ve SAM tarafından metilasyona girer ve sonuçta melatonin oluşur.

51. Aşağıdaki enzimlerden hangisi aktivite göstermek için Ca+2 iyonlarına ihtiyaç duyar?
A) Alanin aminotransferaz
B) Glutatyon peroksidaz
C) Amilaz
D) Ksantin oksidaz
E) Kreatin fosfokinaz

51 – C
Amilaz, pH 7.0 civarında etkili olan ve aktivitesi için kalsiyum gerektiren bir endoglikozidazdır. Tükürük bezlerinden ve pankre-
astan salgılanan bu enzim, nişasta ve glikojen yapısındaki α-l,4-glikozid bağlarını hidroliz eder. Amilaz etkisiyle bağırsak lümeninde
oluşan sindirim ürünleri; maltoz, maltotrioz ve limit dekstrinleridir.
Kreatin fosfokinaz kofaktör olarak magnezyum kullanır. Ksantin oksidaz molibden, alanin aminotransferaz pridoksal fosfat,
Glutatyon peroksidaz ise selenyum kullanır.

52. Psödohipoparatiroidizmde beklenen laboratuvar test sonuçları için aşağıdakilerden hangileri doğrudur?
I. Normal serum kalsiyum düzeyi
II. Yüksek serum fosfor düzeyi
III. Yüksek serum PTH düzeyi
A) Sadece I
B) Sadece III
C) I ve II
D) II ve III
E) I,II ve III

52 – D
Psödohipoparatiroidizm hedef dokunun parathormon (PTH)’a cevapsız olması nedeniyle oluşur.
Laboratuvar ölçümlerinde, düşük kalsiyum, yüksek fosfor, yüksek PTH düzeyleri gözlenir.
Böbrekte PTH’ya cevapsızlık olduğu için PTH düzeyleri yükselmesine karşın böbrekte kalsiyumun geri emilimi ve fosforun ekskres-
yonu gerçekleşemez ve düşük kalsiyum ve yüksek fosfor düzeyleri meydana gelir.

www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 2

53. İnsulin artışında aşağıdakilerden hangileri gerçekleşir?


I. Yemek sonrası glikozun büyük bir bölümü karaciğerde glikojen halinde depolanır.
II. Karaciğerde glikojeni glikoza yıkan karaciğer fosfarilaz enzimi inaktive edilir.
III. Lipoprotein lipaz inhibisyonu ile yağ yıkımı azalır.
IV. Glikojenin sentezini sağlayan enzimlerin aktivitesini arttırır.
V. Protein yıkımı artar.
A) I, III, V
B) I, II, IV
C) II, IV, V
D) I, II, III, IV
E) I, IV, V

53 – B
İnsulin karaciğer, kas ve yağ dokusu olmak üzere üç hedef dokuya etki eder.
Karaciğer ve kas dokusunda glikojenezi uyarır, glikojenolizi inhibe eder.
Yağ dokusunda lipogenezi uyarır, lipolizi inhibe eder.
Çeşitli dokularda ise protein sentezini uyararak anabolik etki yapar.
Yemek sonrası Lipoprotein lipaz aktivasyonu ile yağ asitlerinin dokuya girişi sağlanır.
Karaciğer fosforilaz enzimi glukagon tarafından aktiflenirken olduğu insulin tarafından da inaktive edilir.

54. Aşağıdaki moleküllerden hangisi antikoagulan özellik gösterir?


A) Protrombin
B) Trombosit fosfolipidleri
C) Antihemofilik faktör
D) Plazmin
E) Yüksek molekül ağırlıklı kininojen

54 – D
Plazmin Fibrini parçalayarak pıhtılaşmayı önleyen ya da sınırlandıran bir moleküldür. Damar zedelenmesi olduğu an, zedelenen
endotelden yavaşça plazminojen salınmaya başlar. Seçeneklerdeki diğer moleküller pıhtılaşma faktörleridir.
Plazmin normalde plazminojen halinde yani inaktif bir molekül olarak bulunur. t-PA ( doku plazminojen aktivatörü) plazminojene
bağlanarak plazmin oluşumuna neden olur.
t-PA, endotelden salınır ve bu salınımını hipoksi ve bradikinin arttırır.
Streptokinaz ve Ürokinaz’da Plazminojeni aktive eder

Plazmini aktive eden faktörler:


• Trombin
• t-PA
• u-PA (ürokinaz)
• s-PA (streptokinaz)

25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

2022 TUSEM 3.DENEME BİYOKİMYA

33. Hangi enzim oksidasyon tepkimesinde koenzim olarak NAD+ veya NADP+ ’yi kullanabilir?
A) Glutamat dehidrogenaz
B) Amino asit oksidaz
C) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz
D) Glutamin sentaz
E) Glutaminaz

33 - A
Glutamat dehidrogenaz oksidatif deaminasyon yapan enzimdir. Enzim sadece mitokondride bulunur. Substratı glutamattır, ko-
enzim olarak NAD+ veya NADP+ kullanabilir.
Periferde amino asitlerin büyük bir kısmı amino gruplarını, glutamat oluşturmak üzere α-ketoglutarata aktarır. Daha sonra, bunun
karaciğerde serbest amonyak olarak salınmasını, oksidan olarak NAD+ veya NADP+ kullanan bir enzim olan glutamat dehidrojenaz
enzimi (GDE) katalizler.

17 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

Glutamat dehidrojenaz enzimi tepkimesinde çift yönlü olarak çalışır, normal şartlarda yönü amonyak oluşturmak yönünedir. Gluta-
mat dehidrojenaz enziminin karaciğerdeki etkinliği yüksek enerji durumunda (ATP; GTP ve NADH yüksek ise) inhibe, düşük enerji
durumunda (ADP yüksek ise) aktive edilir.

34. Valin, amino grubunu verdikten sonra karboksil grubunu da kaybeder.


Aşağıdakilerden hangisi bu reaksiyonda gereklidir?
A) B12 vitamini
B) Tetrahidrofolat
C) Biotin
D) Tiamin
E) Piridoksal fosfat

34 - E
Tuzak soru. Dekarboksilasyon tepkimelerinde koenzim piridoksal fosfattır. Ancak oksidatif dekarboksilasyon tepkimelerinde
koenzim tiamindir.
Dallı zincirli amino asitlerin (lösin, izolösin ve valin) katabolizmasında ilk reaksiyon transaminasyonla α-ketoasitlere dönüşümdür.
İkinci aşamada ise spesifik α -keto asit dehidrogenaz enzim kompleksi ile oksidatif dekarboksilasyon sonucunda her amino asidin
açil KoA türevi oluşur, bu türevler farklı yollarda yıkılır.
Valin, propiyonil KoA üzerinden süksinil KoA’ya dönüşür ve TCA siklusuna katılır yada glukoneogenezde kullanılır.
İzolösin, glikoketojeniktir; propiyonil KoA veya asetil KoA oluşturur.
Lösinden oluşan açil KoA ise, HMG KoA üzerinden asetoasetat ve asetil KoA’ya yıkıldığı için lösin saf ketojeniktir.
Dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz defektinde bu amino asitler yıkılamaz Akça ağaç şurubu idrar hastalığı oluşur.

www.tusem.com.tr 18
Temel Bilimler / T 49 - 3

35. Aşağıdakilerden hangisi alaninin amino grubunun bir ketoasite taşınması sonucu oluşan son ürünlerdir?
A) Piruvat ve glutamat
B) Okzaloasetat ve glutamat
C) Pirüvat α-ketoglutarat
D) Glutamat ve α-ketoglutarat
E) Laktat ve Okzaloasetat

35 - A
Bir amino asidin amino grubunun, bir α-ketoaside aminotransferazlar (transaminazlar) ile nakli sonucu yeni bir amino asit ve yeni
bir α-ketoasit meydana gelir.
Transaminasyon reaksiyonlarına katılan amino grubu alıcısı α-ketoasit genellikle α-ketoglutarat olduğu için amino grubu eklendi-
ğinde reaksiyon sonunda glutamata dönüşür.
Aspartat transminasyon ile oksaloasetata, alanin ise piruvata dönüşür.
Prolin, lizin ve treonin dışındaki tüm amino asitler transaminasyona uğrarlar.

36. Trafik kazası geçiren hasta acil servise getiriliyor. Fizik muayenede şuuru kapalı, nabız: 125/dk, solunum hızlı ve yüzeyel, eks-
remiteler soluk ve soğuk olarak tespit edilerek yoğun bakım şartlarında tedaviye alınıyor.
Bu hastanın mortalitesinin değerlendirilmesi için aşağıdakilerden hangisi en çok katkı sağlar?
A) Ortalama eritrosit hacmi
B) Elektrolit düzeyleri
C) İyonize kalsiyum
D) Hemoglobin değeri
E) Laktik asit düzeyi

36 - E
Doku oksijenasyonu bozulduğunda anaerobik glikolizin son ürünü olan laktik asit düzeyi yükselir. Dokularda laktat oluşumu, lak-
tatın karaciğere gelmesi ve karaciğerde laktattan tekrar glukoz sentezine Kori siklusu denir. Orta derecede laktat artışı bu şekilde
karaciğer tarafından tolere edilebilir. Kan laktat düzeyi 5 mmol/L’nin üzerinde ve pH<7.25 ise HCO3 tampon sisteminin etkisi aşıl-
mıştır ve laktik asidoz ortaya çıkar.
Sonuç olarak doku oksijenasyonunun değerlendirilmesinde önemli kriterler laktik asit düzeyi ve kan gazı analizidir.

37. Aşağıdaki metabolik hastalıkların hangisinde özellikle santral sinir sistemine ait arteriyel ve venöz trombozlarda risk artışı
ve katarakt oluşumu söz konusudur?
A) Glisinüri
B) Homosistinüri
C) Galaktozemi
D) Sistinozis
E) HGPRT eksikliği

19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

37 - B
Homosistinüri için anahtar sözcükler: “Trombüs riskinde artış ve katarakttır”
Klasik Homosistinüri
• Sistatyonin sentaz eksikliği vardır. Kofaktör pridoksal fosfattır.
• Ektopia lentis; ilk görülen bulgudur, 3 yaşında çıkar
• Tromboemboli, mental retardasyon, epilepsi, Marfan benzeri uzun ince ekstremiteler ve iskelet deformiteleri.
• Göz bulguları; lens ektopisi, ağır myopi ve iridodonesis, astigmatizm, glokom, katarakt, retina dekolmanı, optik atrofi gelişir
Pridoksal fosfat, B12 ve folik asit eksiklikleri homosistein yüksekliği yapar.

38. I. Kalp kası


II. Karaciğer
III. Eritrosit
IV. Adiposit
Yukarıda verilen hücrelerden hangileri dolaşımdan insülinden bağımsız olarak kolaylaştırılmış difüzyon ile glukoz alabilir-
ler?
A) I, II, III
B) I ve III
C) II ve IV
D) II ve III
E) I ve IV

38 - D
Klasik bir GLUT-4 sorusu. GLUT-4 çoğu kez adı zikredilmeden sorulur. İnsülin GLUT-4 ile kas ve yağ dokusuna glukoz girişini sağ-
lar, bunun dışındaki dokuların tamamı kolaylaştırılmış difüzyon ile yani diğer GLUT sistemleri ile insülinden bağımsız glukoz alır.

İnsülin ile uyarılan: GLUT-4


Glukoza affinitesi en yüksek olan: GLUT-3
Glukozun hızlı yakalanması ve salınması: GLUT-2
Fruktoz taşıyan: GLUT-5

39. Unkompetetif enzim inhibisyonu için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


A) İnhibitör çoğu zaman yapısal olarak substrata benzemez
B) İnhibltör enzim-substrat kompleksine bağlanır
C) Yüksek subtrat varlığında inhibitör yüksek inhibisyona neden olur
D) İnhibitör varlığında Km sayısal olarak artar
E) İnhibitör varlığında Vmax azalır

www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 3

39 - D
Unkompetetif enzim inhibisyonunun diğer adı yarışmasız İnhibisyon Tip II’dir. İnhibitör madde enzimin aktif merkezine bağlanma-
dığı için substrata yapısal olarak benzerlik göstermez. Bu tip inhibisyonda inhibitör sadece Enzim-Substrat kompleksine geridönü-
şümlü olarak bağlanır.
Unkompetetif enzim inhibisyonunun daha çok iki substratlı ve çift yer değiştirmeli reaksiyonlarda daha sık görülür. Bu inhibisyo-
nun enzim kinetiğinde Km ve Vmax değerleri azalır.

40. Tokoferolün hücrede en önemli fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir?


A) Organellerin kararlı hale getirilmesi
B) Membran akışkanlığının düzenlenmesi
C) Lipid peroksidasyonunun önlenmesi
D) İyon gradyentinin korunması
E) Hücre diferansiyasyonunun düzenlenmesi

40 - C
E vitamini (tokoferol) sorularında “membran koruyucu ve lipid peroksidasyonunu önleyici” ifadeleri her daim bulunur.
E vitamini lipofilik özelliktedir ve güçlü bir antioksidandır. Lipofilik özelliğinden dolayı dolaşımda lipoproteinlerle taşınır. Özellikle
membran yapısında bulunan çoklu doymamış yağ asitlerinin peroksidasyonu ile oluşan lipid peroksit radikallerinden membranı
korur, eritrosit membranını korur hemolizi önler. Bu reaksiyon sırasında okside olan E vitamini C vitamini aracılığıyla tekrar toko-
ferol haline indirgenir.
E vitamini ETZ’de elektronların Koenzim Q’ya aktarımına aracılık ederek solunum zincirinde radikal oluşumunu azaltır.
Diğer bir önemli etkisi ise LDL’nin membran yapısında oksidasyonunu önlemektir, bu nedenle aterosklerozu önler.

41. Demir metabolizması ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) C vitamini demiri redükte ederek emilimini arttırır.
B) Dolaşımda Fe+2 transferrine bağlanarak taşınır.
C) Dokuda Fe+3 ferritin şeklinde depolanır.
D) Hepsidin, demir emilimini regüle eder.
E) Barsakta ferriredüktaz sayesinde Fe+2 formunda emilir.

41 - B
Gıdalarla alınan demirin emilebilmesi için C vitamini ya da ferriredüktaz ile Fe+3 'den Fe+2 ’e redüksyonu gereklidir. Daha sonra bar-
sak hücresinde divalan metal transporter-1 (DMT-1) ile hücre içine alınır, ferroportin ile kana verilir.
Dolaşımda Fe+3 transferrine bağlanarak taşınır, dokuda Fe+3 ferritin şeklinde depolanır.
Demir metabolizmasını gen ekspresyonu düzeyinde düzenleyen yapı Hepsidin’dir.

42. Aşağıdaki yapılardan hangisi mitokondriyal füzyon ile ilişkisi nedeniyle optik atrofi gelişiminde rol oynar?
A) Kardiyolipin
B) Sitokrom C
C) MGM1/OPA
D) Sitokrom oksidaz
E) ATP sentetaz

21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

42 - C
TUS sınavı için uç soru formatı, ancak bu bilgi birçok tıp fakültesinin eğitim müfredatına girdiği için sorulmaya aday.
MGM1 GTP bağlayıcı protein ailesinin üyesidir. Mitokondri iç membranının dış yüzeyinde bulunur. İnsanda bulunan homoloğuna
ise OPA1 ismi verilmiştir. OPA1 mutasyonunun mitokondrial hasar sonucu optik atrofiye yol açtığı, özellikle optik sinirde progresif
dejenerasyon yaparak körlüğe yol açtığı tespit edilmiştir.
Sitokrom C’nin mitokondri dışına çıkması apoptozis ile ilişkilidir.
Kardiyolipin mitokondri iç membranında bulunan antijenik lipiddir.

43. Tek karbon sayılı yağ asidi yıkımında oluşan propiyonil KoA’nın akibeti ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Vitamin B12 ve riboflavin kofaktörlüğündeki reaksiyonlar ile metabolize olur
B) Propiyonil KoA asetil KoA’ya dönüşerek TCA döngüsüne katılır
C) Propiyonil KoA ve Asetil KoA kondanse olarak sfingolipidler için substrat oluşturur
D) Propiyonil KoA son reaksiyonda malonat ve KoA’ya okside olur
E) Propiyonil KoA süksinil KoA üzerinden glukoneogeneze substrat oluşturur

43 - E
Diyetle gelen tek sayılı karbon zincirine sahip yağ asidleri son 3 karbon kalana kadar asetil-KoA ‘lar açığa çıkararak oksidasyona
uğrarlar.
En son geride kalan 3 karbonlu yapı ise propiyonattır. Propiyonat aktive edilerek propionil KoA meydana gelir.
Propionil KoA, propionil KoA karboksilaz tarafından biotin yardımıyla karboksile edilerek metilmalonil KoA’ya dönüştürülür. Me-
tilmalonil-KoA ise koenzim olarak vitamin B12 kullanan metilmalonil-KoA mutaz enzimi ile süksinil KoA’ya dönüştürülürek TCA
döngüsüne katılır.

44. Lipoprotein metabolizmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


A) IDL’de Apo E ve Apo B48 bulunur
B) Fosfolipidden en zengin olan VLDL’dir
C) Apo A l Hepatik lipazın inhibitörüdür
D) Elektroforezde VLDL, LDL’nin önünde yer alır
E) Apo CII aktivasyonu Lp(a) düzeyini arttırır

44 - D
Lipoproteinlerin elektroforetik hareketle ulaştıkları bandlar ve sıralamaları sorgulanıyor.
IDL’de Apo E ve Apo B100 bulunur, Fosfolipidden en zengin olan HDL’dir. Apo A l lesitin kolesterol açil transferaz aktivatörüdür. Apo
CII lipoprotein lipaz aktivatörüdür.

www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 3

Elektroforezde yer aldıkları bantlara göre:


LDL  β -lipoproteinler
VLDL  pre-β-lipoproteinler
HDL  α-lipoproteinler
Şilomikron  Elektroforezde hareket etmez

45. Peroksizomların yapı ve fonksiyonu ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Ökaryotik hücrede β oksidasyon sadece peroksizomlarda oluşur
B) Peroksizomlar bölünerek veya endoplazmik retikulumdan tomurcuklanarak oluşur
C) Yağ asiti oksidasyonunda oluşan hidrojen peroksit peroksizomal glutatyon peroksidaz ile detoksifiye edilir
D) Unkonjuge bilirubine glukronik asit eklenmesi peroksizomda gerçekleşir
E) Katepsinler peroksizomal proteinazlar olarak görev yapar

45 - B
Granüllü endoplazmik retikulumda oluşarak sitoplazmaya salınan mikroveziküler bir organeldir. Peroksizomda hem H2O2 üreten
enzimleri hem de H2O2’yi yıkan katalaz enzimini yüksek miktarda içerirler.
Yağ asitleri ve diğer lipidlerin (plazmalojenler, kolesterol, safra asitleri), pürinler ve amino asitlerin metabolizmalarında rol oynar.
Çok uzun zincirli yağ asitlerinin oksidasyonu peroksizomlarda olur. Oksidasyon ile 6-8 zincirli yağ asidine kısaltıldıktan sonra beta
oksidasyon için mitokondriye gönderilirler.
Bilirubin konjygasyonu düz endoplazmik retikulumda gerçekleşir.
Katepsinler lizozomal enzimlerdir.

46. Biliyer sistem hastalıklarında plazmada öncelikle artması beklenen enzim aşağıdakilerden hangisidir?
A) LDH
B) AST
C) GGT
D) Kreatin kinaz
E) Asit fosfataz

23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

46 - C
GGT karaciğer, pankreas ve böbrek hücreleri başta olmak üzere birçok dokuda hücre membranının dış kısmına yerleşmiş halde
bulunur.
Görevi hücre içine amino asitlerin transferini sağlamaktır. Karaciğer hasarına karşı oldukça sensitiftir.
Kullanıldığı klinik durumlar:
• Karaciğer- bilier sistem hastalıklarının duyarlı bir belirtecidir.
• Alkoliklerde, alkole bağlı toksik hepatitte kan düzeyi artar.
• İlaca bağlı karaciğer hasarının takibinde kullanılır.
GGT glutatyon ile beraber hücre membranında prolin dışında tüm amino asitleri karaciğer hücresine taşır.

47. Proteinlerin üç boyutlu yapısının stabilize edilmesinde görev alan bağ yapılardan en güçlü olanı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) Hidrojen bağları
B) Elektrostatik bağlar
C) Hidrofobik etkileşimler
D) Disülfit bağları
E) İyonik etkileşim

47 - D
Proteinlerin primer yapısının temel bağ yapısı peptid bağıdır. Sekonder yapının temel bağı hidrojen bağıdır. Tersiyer yapının en
kuvvetli bağı ise disülfid bağıdır.
Tersiyer Yapı: Bir polipeptid zincirinin primer yapısı onun tersiyer yapısını da belirler. Amino asit yan zincirlerinin etkileşimi po-
lipeptid zincirinin spontan olarak katlanmasını sağlar. Hidrofobik amino asitler polipeptid moleküllerinin iç tarafında yer almaya
çalışırlarken, hidrofilik olanlar dış tarafında yer almaya çalışırlar. Proteinlerin dış yüzeyindeki hidrofilik amino asitler ile sulu ortam
arasındaki hidrojen bağları oluşumu proteinin çözünürlüğünü artırır.
Bir proteinin üç boyutlu şeklini belirleyen, amino asit kalıtları arasındaki etkileşimlerin türleri şunlardır: Kovalent olmayanlar;
hidrofobik etkileşimler, elektrostatik etkileşimler, hidrojen bağları ve kovalent olanlar ise; disülfid bağlarıdır.

48. DNA replikasyonu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?


A) DNA sentezi sırasında helikaz fonksiyonu için ATP’ye ihtiyaç duyar
B) DNA’nın uç bölgelerindeki replikasyon primaz ve DNAa proteini ile yapılır
C) Primer oluşumundan sonra replikasyonu polimeraz δ ve α ile gerçekleştirir
D) DNA polimeraz 5’  3’ yönünde sentez yapar
E) DNA polimerazların 3’  5’ ekzonükleaz aktivitesi vardır

48 - B
DNA sentezinde her bir enzim ve proteinin fonksiyonu spot olarak sorulur.
DNA uç bölgerinde bulunan nükleotid dizileri Telomeraz enzimi ile sentezlenir.
DNA helikaz: Replikasyon çatalının yakınındaki tek iplikli DNA’ya bağlanan enzimlerdir. Yakındaki çift iplikli bölgeye doğru ilerleye-
rek ATP enerjisi ile ipliklerin açılmasını sağlar.

www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 3

DNA polimeraz: Ökaryotlarda α, β, γ, δ ve ε olmak üzere beş farklı tip bulunur. DNA polimeraz α ve δ DNA’nın replikasyonunda
rol oynar. DNA polimeraz β ve ε DNA’nın tamirinde görev yapar. DNA polimeraz γ ise mitokondrial DNA’da fonksiyon görür. DNA
polimeraz 5’  3’ yönünde sentez yapar DNA polimerazların 3’  5’ ekzonükleaz aktivitesi vardır. Bu aktivite hata tamirini sağlar.

49. Aşağıdaki hormonlardan hangisi glikolizi karaciğerde baskılarken kasta hızlandırıcı yönde etkiye sahiptir?
A) İnsulin
B) Prolaktin
C) Adrenalin
D) Glukagon
E) Kortizol

49 - C
Adrenalin glikolizi karaciğerde baskılarken kasta hızlandırıcı yönde etkiye sahiptir. Böylece karaciğer glukozu perifer dokuların
kullanımına bırakır, kas ise ATP sentezi için glikolizi kullanır.
Adrenalinin Fizyolojik Etkileri
• Karaciğerde glikojen yıkımını uyararak kan glukoz düzeyini arttırır.
• Kas dokusunda glikojen yıkımını uyararak kas hücresinin glukoz düzeyini arttırır.
• Kas dokusunda glikolizi uyarır, karaciğerde ise inhibe eder.
• Yağ dokusununda trigliseritlerin yıkımını arttırır, dolaşımda serbest yağ asitlerini arttırır.
• Kalp atım sayısını ve kontraktiliteyi arttırır. Kan basıncını arttırır.
• Bronkodilatasyon yaparak akciğer kapasitesini arttırır.

50. Karbonhidrat sindirimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden yanlış olan hangisidir?
A) Amilaz, α 1,4 glikozid bağlarını hidroliz eder
B) 1,6 glikozid bağlarını hidroliz eden enzim, ince bağırsak mukoza hücrelerinin membranında lokalizedir
C) Disakkaridazlar kolesistokinin uyarısı ile pankreastan salınırlar
D) Disakkaritler ince barsaktan emilemez
E) Enzim indüksiyonu ile sentezi uyarılamayan disakkaridaz laktazdır

50 - C
Kolesistokinin safra kesesi ve pankreas salgısının barsağa boşaltılmasını sağlar. İnce barsak enzim salgısı ile direk bir bağlantısı
yoktur.
Karbonhidrat sindirimi sırasında asidik mide içeriği ince barsağa gelince, barsak mukoza hücrelerinden salgılanan sekretin etki-
siyle pankreastan salınan bikarbonat pH’ı bazik değerlere taşır. Pankreatik α-amilaz etkisiyle midede inhibe olan sindirim yeniden
başlar. α-amilaz α 1,4 glikozid bağlarını hidroliz eder, sükraz-izomaltaz enzimi ise sükrazı ve α 1,6 glikozid bağlarını hidroliz eder.
İnce barsak mukoza hücrelerinde sentezlenen laktaz, maltaz ve sükraz-izomaltaz enzimleri ile limit dekstrinler, maltoz ve izomalto-
zun sindirimi monosakkaritlere kadar devam eder. Böylece serbest glukoz, galaktoz ve fruktoz açığa çıkar.
Sindirilmeyen disakkaritler emilemez ve barsağa su çeker, bunun sonucunda osmotik diyare meydana gelir. Ayrıca karbonhidratla-
rın bakteriyel fermentasyonu ile diyare artarken, büyük miktarda CO2 ve H2 gazı üretilir.
Bir enzim fazla kullanıldığında sentezi arttırılır, ancak laktaz enzimi indüklenemeyen enzimdir.

25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 3

51. Aspartat aşağıdaki yapılardan hangisinin sentez reaksiyonlarında yer almaz?


A) Arjinin
B) Oksaloasetat
C) Adenin
D) Urasil
E) Üre

51 - A
Aspartat önemli sentez reaksiyonlarında bulunur:
• Aspartat pürin ve pirimidin halka yapısına katılır (adenin, guanin, urasil, sitozin timin yapısına katılır).
• Üre döngüsünde her döngüye bir aspartat katıldığı için ürenin azotlarından biri aspartattan gelir.
• Transamiasyonla amin grubunu α-katoglutarata vererek oksaloasetata dönüşür.
• Aspartat dekarboksilasyonu ile β-alanin oluşur.
• Aspartat bir amin grubu daha eklendiğinde asparajine dönüşür.

52. Aşağıdakilerden hangisi pentoz fosfat yolunun amaçları arasında yer almaz?
A) Riboz 5-fosfat oluşumu
B) NADPH oluşumu
C) Mukopolisakkarit öncüllerinin sentezi
D) Hidrojen peroksitin detoksifikasyonu
E) Okside glutatyonun indirgenmesi

52 - C
Mukopolisakkarit öncülleri glukozamin, galaktozamin, ve asidik şekerlerdir, pentoz fosfat yolunda değil farklı enzimatik biyo-
sentezler ile elde edilirler.
Pentoz fosfat yolu (heksoz monofosfat şantı) sitozolde iki aşamadan oluşan reaksiyonlar dizisidir. Bu yolda, ATP tüketilmez veya
üretilmez.
1. Aşama tek yönlüdür ve oksidatif reaksiyonlardan oluşur. Her bir glukoz 6-P için 2 adet NADPH ve ribuloz 5-P üretilir.
2. Aşama reversibl non-oksidatif reaksiyonlar: 3,4,5, ve 7 C’lu şekerlerin birbirine dönüşümünü sağlar.
NADPH kimyasal enerjiyi indirgen güç olarak taşır ve genellikle enerji gerektiren biyosentez reaksiyonlarında kullanılır. Pentoz fos-
fat yolu, yağ asidi ve steroid sentezleyen meme dokusu, adrenal korteks, karaciğer, yağ dokusunda ve eritrositlerde yoğun olarak
aktiftir.
NADPH Kullanım Yerleri:
1. İndirgeyici biosentez reaksiyonları (yağ asiti ve kolesterol sentezi)
2. H2O2’nin redüksiyonu sırasında okside glutatyonun redüksiyonu
3. Sitokrom P-450 sistemi (detoksifikasyon)
4. Beyaz kan hücrelerinin fagositozunda hipokloröz asit oluşumu

www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 3

53. Aşağıda verilen nükleotid dönüşümlerinden hangisinde oluşan ürün reaksiyona giren nükleotidin metillenmiş formudur?
A) ADP  dADP
B) AMP  GMP
C) dUMP  dCMP
D) dUMP  TMP
E) dAMP  dGMP

53 - D
Timidilat sentaz reaksiyonu pirimidin sentezinin en önemli basamağıdır. Bu basamağın enzimi timidilat sentaz N5, N10-metilen
tetrahidrofolat sayesinde dUMP’ı metilleyerek TMP’a dönüştürür.
Diğer nükleotidlerden farklı olarak TMP sentezlenmeden önce riboz şeker deoksiriboza redüklenir.

54. Aşağıdaki enzimlerden hangisi bağırsakta sentezlenir?


A) Pepsin
B) Tripsin
C) Karboksipeptidaz A
D) Karboksipeptidaz B
E) Enteropeptidaz

54 - E
Enteropeptidaz, intestinal hücreler tarafından üretilir ve tripsinojeni tripsin haline çevirir. Pepsin, midede etkilidir ve HCl ile karşı-
laşan pepsinojen tarafından üretilir. Tripsin enteropeptidazdır ve arginin ve lizin artıklarının karbonil ucundaki peptid bağlarını par-
çalar. Karboksipeptidaz A ve B, pankreatik ekzopeptidazlardır, bir polipeptid zincirinin C-terminal ucundan bir amino asit ayırırlar.
Aşağıdaki sindirim enzimlerinin dışında kalan enzimlerin hemen hepsi pankreastan salgılanırlar.
1. Aminopeptidaz ve dipeptidaz (ince barsak)
2. Enterokinaz (ince barsak)
3. Disakkaridazlar (maltaz, laktaz, sükraz-izomaltaz) (ince barsak)
4. Pepsin (Mide)

27 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

2022 TUSEM 4.DENEME BİYOKİMYA

34. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi kollajen yapısında bulunmaz?


A) Prolin
B) Glisin
C) Alanin
D) Triptofan
E) Hidroksilizin

19 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

34 - D
Herbir α-zincirin üç amino asitinden biri glisindir, bu durum kuraldır, çünkü üçlü heliksin merkezinde bulunan sınırlı alana sığabi-
lecek tek amino asit glisindir (en küçük amino asit). Bu tekrarlayan yapı (glisin-X-Y)333 şeklinde ifade edilir. X ve Y herhangi bir
amino asit olabilirken, X pozisyonlarında sıklıkla prolin, Y pozisyonlarında ise sıklıkla hidroksiprolin ve hidroksilizin görülür. Prolin
ve hidroksiprolin kollajenin sertliğinden (sağlamlığından) en çok sorumlu amino asitlerdir. X ve Y konumunda sık görülen amino
asitlerden biri de alanindir, triptofan ise hiç bulunmayan tek amino asittir.

35. Aşağıdaki moleküllerden hangisi serin amino asitinden köken almaz?


A) Selenosistein
B) Sfingomyelin
C) Karnozin
D) Serebrozit
E) Etanolamin

35 - C
Serin; sistein glisin ve selenosistein gibi amino asitlerin öncülüdür. Sfingozin iskeleti serin ve palimitoil-KoA’dan oluşur ve böylece
sfingozin iskeleti sayesinde serin amino asiti, sfingolipitlerin ve glikosfingolipitlerin (serebrozit, sülfatit ve gangliyozit) yapısına
katılmış olur. Etanolamin ve kolin sentezinde kullanılabilir.

36. Aşağıdaki önermelerden hangisi glutamat yan zincirinin (R grubunun) özelliklerini en iyi açıklar?
A) Polar ve asidik
B) Apolar ve bazik
C) Apolar ve dallı zincirli
D) Polar ve hidroksilli
E) Apolar ve aromatik

36 - A
_
Glutamik asit (glutamat) yan zincirinde fazladan bir karboksil grubu taşır (COO ) ve bu yüzden asidik bir yan zincire sahiptir. R gru-
bunda asidik, bazik gruplar ve hidroksil içeren amino asitlerin yan zincirleri polardır.

37. Hemoglobine karbondioksit bağlandığında oluşan karbaminohemoglobin için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Hemoglobinin oksijen ilgisini azaltır
B) Hemoglobin zincirlerinin karboksi terminal ucuna bağlanır
C) Hemoglobinin T formunu (deoksi form) stabilize eder
D) Akciğerde oksijenin bağlanmasıyla karbondioksit yapıdan ayrılır
E) Hemoglobin zincirleri arasında oluşan tuz köprülerinin sayısını arttırır

37 - B
_
Karbondioksit hemoglobin zincirlerinin N-terminal ucuna karboksilat (COO ) şeklinde bağlanır. Hemoglobinin oksijen ilgisini azaltır
yani dissosiasyon eğrisini sağa çeker. N-terminal uca bağlanmasıyla bu ucun yük olarak “+” den “-“ e dönmesini sağlar ve zincirler
arasında tuz köprülerinin oluşumuna yol açar, bu tuz köprüleri aynı zamanda hemoglobinin T formunu (deoksijene form) stabilize
eder. Akciğerde hemoglobin oksijenlenirken karbondioksit yapıdan ayrılır.

www.tusem.com.tr 20
Temel Bilimler / T 49 - 4

38. Aşağıdaki plazma proteinlerinden hangisinin “ferro oksidaz” aktivitesi vardır?


A) Alfa 2-makroglobulin
B) Transferrin
C) Ferritin
D) Transtretin
E) Seruloplazmin

38 - E
Seruloplazmin plazmada redoks reaksiyonlarını katalize eder. Demirin transferrine bağlanabilmesi için gereken Fe+2’den (ferro
demir) Fe+3’e (ferri demir) oksidasyonunu yapması en önemli reaksiyonudur. Bu seruloplazminin ferro oksidaz aktivitesidir. Hücre
membranlarında lipit peroksidasyonunu engeller ve bu sayede hücreler için antioksidan etkisi ortaya çıkar.

39. Aşağıdaki enzimlerden hangisi çinkoyu (Zn+2) kofaktör olarak kullanmaz?


A) DNA polimeraz
B) Alkol dehidrojenaz
C) Piruvat dehidrojenaz
D) Karboksipeptidaz A
E) Karbonik anhidraz

39 - C
Cu+2 (bakır) Sitokrom oksidaz, Monoamin oksidaz, Lizil oksidaz, askorbat oksidaz, trozinaz, süperoksid dismutaz,
dopamin-b-hidroksilaz
Fe+2 ve Fe+3 (demir) Hemoprotein ailesi, aromataz, akonitaz, ferrodoksin, ribonükleotit redüktaz, ksantin oksidaz
K+ (potasyum) Piruvat kinaz
Mg+2 (magnezyum) Hekzokinaz, glukoz-6-fosfataz, piruvat kinaz
Mn+2 (mangan) Arginaz, ribonükleotit redüktaz, galaktozil transferaz, izositrat dehidrojenaz, glutamat sentetaz,
piruvat karboksilaz, fosfoenolpiruvat karboksikinaz, katalaz, izopropil malat sentaz
Mo (molibden) Ksantin oksidaz, aldehit oksidaz, sülfit oksidaz
Ni+2 (nikel) Üreaz, Fe hidrojenaz, metil-koenzim M redüktaz, asetil-KoA sentaz
Se (selenyum) Glutatyon peroksidaz, deiyodinaz, ribonükleotid redüktaz
Zn+2 (çinko) Karbonik anhidraz, alkol dehidrogenaz, karboksipeptidaz A ve B, DNA polimeraz, ALA dehidrataz,
glutamat dehidrojenaz, alkalen fosfataz, matriks metalloproteinaz adenozin deaminaz, fosfolipaz C,
lösin aminopeptidaz
Ca+2 (kalsiyum) Amilaz, rennin
Mn+2 (mangan) Süperoksit dismutaz mitokondriyal izoenzim
Cu+2 ve Zn+2 Süperoksit dismutaz sitoplazmik izoenzim

40. Yarışmasız non-kompetetif inhibisyon için aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır?


A) Enzimin substratı için Km değeri azalır
B) Reaksiyonun Vmax değeri azalır
C) İnhibitör enzimin aktif bölgesi dışında bir noktaya bağlanır
D) Hem serbest enzim hem de enzim substrat kompleksi inhibitörün hedefidir
E) Substrat konsantrasyonu arttırılarak inhibsyon ortadan kaldırılamaz

21 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

40 - A
Yarışmasız (non-kompetetif) inhibisyon: Substrat ve inhibitör enzimin farklı bölgelerine bağlanırlar. İnhibitör ve substrat farklı yer-
lere bağlandığı için hem serbest enzim, hem de enzim substrat kompleksi inhibitörün hedefidir. Bu tip inhibisyon Vmax’a tipik etkisi
ile dikkat çeker. Vmax azalır ve bu substrat konsantrasyonu arttırılarak inhibisyon ortadan kaldırılamaz. Yarışmasız inhibisyon da
Km değişmez çünkü inhibitörler substratın enzime bağlanmasını engellemez. Bu nedenle enzim, yarışmasız inhibitörün varlığından
bağımsız olarak daima aynı Km’i gösterir. Sonuçta yarışmasız non-kompetetif inhibisyonda Vmax azalırken, Km değeri değişmez.
Yarışmasız inhibsyona örnekler: Enzimlerin yapısında bulunan sistein amino asitlerinin sülfidril (-SH) grupları, ağır metallerin (“gü-
müş, Ag+ ”, “kurşun, Pb+2” ve “civa, Hg+2 ” gibi) bağlanmasıyla nonkompetetif inhibisyona uğrar. Ağır metaller ayrıca oksijen ve azot
atomlarına da bağlanabilirler. Kurşun, porfobilinojen sentaz ve ferroşelataz gibi hem sentezinin iki enzimini üzerlerinde bulunan
sülfidril gruplarına bağlanarak inhibe eder. Glikoliz enzimlerinden olan enolaz üzerine bağlı Mg+2 veya Mn+2 içerir. Florid (F-), fosfat
ile kompleks yaparak fosfofloridat oluşturur ve fosfofloridat Mg+2’a bağlanarak enzimde inhibisyon yaratır. Bu sebepten kan gluko-
zu ölçülecek örneklerde koruyucu olarak dışardan numuneye florid eklenir, glikolitik yolak kan hücrelerinde inhibe edilir ve ölçüm
sırasında olası bir glukoz düşüşü engellenir.

41. Arsenik maruziyeti sonrası aşağıdaki yüksek enerjili moleküllerden hangisinin girdiği reaksiyonda ATP elde edilemez?
A) 1,3-bisfosfogliserat
B) Fosfoenolpiruvat
C) Süksinil-KoA
D) Kreatin-fosfat
E) Arginin-fosfat

41 - A
Arsenik zehirlenmesinde, arsenat inorganik fosfat ile yarışır ve glikolizin 6. Basamağı olan, gliseraldehit-3-fosfat dehidrojenaz en-
ziminin katalizlediği basmakta, inorganik fosfatın yerine bağlanır ve 1-arseno-3-fosfogliserat oluşturur. Bu bileşikte daha sonra
spontan hidroliz ile 3-fosfogliserat’a dönüşür. Dolayısı ile, ortamda arsenat varsa ve 1-arseno-3- fosfogliserat oluşuyorsa fosfogli-
serat kinaz basamağında ATP oluşumu gerçekleşmez ama glikolitik yolak devam eder. Bu basamakta ATP üretimi olmaz, yerine ısı
ortaya çıkar ve glikoliz devam eder.

42. I. Her elektron çifti başına bir molekül su oluşur.


II. Elektron kaçağı sebebiyle eğer oksijeni eksik elektron ile indirgerse, süperoksit (O2– ) ve hidrojen peroksit (H2O2) gibi
radikaller oluşturur.
III. CN (siyanür) maruziyeti sonrası inhibe olur ve elektron transport zincirinde oksidatif faz dururken, fosforilatif faz devam
eder.
IV. Yapısında demir ve bakır atomları içerir.
Elektron transport zincirinin kompleks IV (sitokrom oksidaz) enzimi için yukarıdaki önermelerden hangileri doğrudur?
A) I-II ve III
B) II-III ve IV
C) I ve IV
D) I-II ve IV
E) I-II-III ve IV

www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 4

42 - D
Sitokrom oksidaz “hem halkası” yapısında demir ve ayrıca bakır içeren bir enzimdir. Elektron tansport zincirinin oksidatif fazının
son elemanıdır ve her elektron çifti başına bir su molekülü oluşturur. Bu enzimi karbonmonoksit (CO), siyanid (CN veya siyanür) ve
hidrojen sülfid (H2S) inhibe eder. Bu blokerler hem oksidasyonu hem de fosforilasyonu ikisini birden durdurur.
Sitokrom oksidaza bağlı bir moleküler oksijenin (O2) tamamen suya indirgenebilmesi için toplamda 4 adet elektron aktarılması
gerekir. Oksijen tamamen indirgenene kadar kompleks IV’e bağlı kalır. Eğer oksijen molekülü dört elektron alıp iki molekül suya
indirgenemezse reaktif oksijen radikalleri (reactive oxygen species, ROS) oluşur. Yani eksik elektronla indirgenme son ürün olarak
_
su yerine ROS oluşacaktır. Tek elektron ile indirgendiğinde süperoksit anyon (O2 ), iki elektronla indirgendiğinde hidrojen peroksit
(H2O2) oluşur.

43. Aşağıdaki enzimlerden hangisi grup olarak oksido-redüktaz enzim grubu içinde yer almaz?
A) Oksijenazlar
B) Dehidrojenazlar
C) Oksidazlar
D) Hidroperoksidazlar
E) Transferazlar

43 - E
Biyolojik sistemlerde, oksidasyon ve redüksiyon tepkimelerine katılan enzimler oksidoredüktazlardır. Oksidoredüktazlar, birer bi-
yolojik kablo olarak algılanabilir, yaptıkları iş temel olarak, elektronları ilgisi düşük bir molekülden, ilgisi yüksek bir moleküle aktar-
maktır. Oksidoredüktazlar grubu enzimler kendi içinde; oksidazlar, dehidrojenazlar, hidroperoksidazlar ve oksijenazlar olarak dört
gruba ayrılır.

44. Aşağıdaki reaksiyonlardan veya metabolik olaylardan hangisi NADPH’a ihtiyaç göstermez?
A) Glutatyon redüktaz enzimi
B) Ribonükleotit redüktaz enzim kompleksi
C) S-adenozil metiyonin sentezi
_
D) Lökositlerde süperoksit anyon (O2 ) oluşumu
E) Argininden NO sentezi

44 - C

NADPH’nın kullanıldığı başlıca yedi farklı tip reaksiyon vardır:


1. İndirgeyici biyosentez reaksiyonları (yağ asiti ve kolesterol biyosentezi),
2. H2O2‘in suya indirgenmesi (glutatyon redüktaz enzimi),
3. Sitokrom P450 sistemi (monooksijenaz grup enzimler NADPH kullanır),
4. Lökositlerde bakterisidal etki için kullanılır (NADPH oksidaz enzimi),
5. Deoksiriboz oluşumu (riboz şekerler, deoksiriboz şekere indirgenirken ribonükleotid redüktaz enzimin bileşeni
olarak),
6. Aldoz redüktaz enzimi (glukoz sorbitol dönüşümünü yapar),
7. NO sentaz enzimi (arjininden nitrik oksit yapan NO sentaz enzimi)

23 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

45. Aşağıdaki substratlardan hangisi, glukoneogeneze girebilmek için “piruvat karboksilaz” ve “fosfoenolkarboksikinaz
(PEPCK)” gibi glukoneogenezin ilk iki allosterik enzimine ihtiyaç duymaz?
A) Laktat
B) Propiyonat
C) Aspartat
D) Gliserol
E) Metiyonin

45 - D
Gliserol glukoneogeneze dihidroksiasetonfosfat üzerinden katılır. Propiyonat (tek karbon zincirli yağ asitlerinin son 3 karbonu; me-
tiyonin, treonin, valin ve izolösin propiyonat üzerinden giriş yapar) süksinil-KoA üzerinden dahil olur. Glikojenik amino asitler krebs
ara elemanları üzerinden giriş yapar. Piruvat glukoneogenezin enerji maliyeti en yüksek substratı, gliseol ise maliyet açısından en
düşük olanıdır. Gliserolün karaciğer sitozolünde oluşturduğu NADH’lar göz önüne alındığında gliserol enerji açısından karlı olan
tek substrattır.

www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 4

46. Yağ asiti biyosentezinin allosterik enzimi asetil-KoA karboksilaz enzimi için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Enzim yağ asiti sentaz kompleksinin bir bileşeni olarak yer alır
B) İnsülin enzimi defosforile ve aktive eder
C) Sitrat enzimi allosterik olarak aktive eder
D) Hücre içinde artan cAMP düzeyleri enzimin inhibisyonuna neden olur
E) Enzim karbondioksit (CO2) transferi yapar

46 - A
Asetil-KoA karboksilaz enzimi tüm diğer karboksilazlar gibi biyotin kullanır ve karbondioksit transferi yapar. İnsülin baskısında hüc-
re içinde protein fosfataz tarafından defosforile ve aktive edilir. Glukagon ise cAMP’yi arttırır, hücre içinde protein kinaz A’yı aktive
eder, enzimi fosforile ve baskılanmış halde tutar. Sitrat enzimin allosterik aktivatörü, palmitat başta olmak üzrere uzun zincirli yağ
asitleri ise allosterik inhibitörüdür. Yağ asiti sentaz enzim kompleksi veya yağ asiti sentaz enzim sistemi ise farklı bir enzimdir ve
asetil-KoA karboksilaz enziminden sonra iş yaparak palmitat sentezler.

47. Aşağıdaki amino asitlerden hangisinin krebs döngüsüne dahil olabilmesi için hem biyotin hem de B12 vitaminlerinden
ikisine birden ihtiyaç vardır?
A) Glisin
B) Histidin
C) Fenilalanin
D) Aspartat
E) Treonin

47 - E
Valin, izolösin, treonin ve metiyonin gibi dört amino asit ve tek karbon zincirli yağ asitlerinin son 3 karbonu propiyonata dönüşür
ve krebs döngüsüne süksinil-KoA üzerinden girerler.

48. Asetoasetatı oksidasyonu için aşağıdaki moleküllerden hangisi aktive eder?


A) Beta-hidroksibütirat
B) NADH
C) Alfa-ketoglutarat
D) Süksinil-KoA
E) Folik asit

25 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

48 - D
Karaciğerde yapılan keton cisimleri kana verilir ve ihtiyacı olan periferik dokular tarafından alınırlar. Gelen asetoasetat, KoA kay-
nağı olarak süksinil-KoA’nın kullanıldığı bir reaksiyonla asetoasetil-KoA’ya çevrilir. Bu reaksiyonu süksinil-KoA: asetoasetat-KoA
transferaz (tiyoforaz) enzimi yapar. Süksinil-KoA keton cisimlerinin oksidasyonunda aktivatör rol oynar. Oluşan asetoasetil-KoA
tiyolaz enzimi ile iki asetil-KoA’ya dönüştürülür.

49. Aşağıdaki membran lipitlerinden hangisinin ikinci haberci görevi vardır?


A) Sfingomyelin
B) Fosfatidil gliserol
C) Plazmalojen
D) Serebrozitler
E) Fosfatidil inizitol

49 - E
Fosfatidik asite inizitol eklenerek sentezlenir. Fosfatidilinozitolün ATP kullanılarak ardışık fosforlanması ile önce fosfatidilinozitol-
4-P sonra da fosfatidilinozitol-4,5-bisfosfat oluşur. Fosfatidilinozitol difosfat uygun bir hormon ile uyarıldığı zaman ikincil haberci
olarak görev yapan diaçilgliserol (DAG) ve inozitoltrifosfata (IP3) yıkılır. Örneğin böbrek ve kan damarlarında vasopressin, plazma
membranındaki reseptörlerine bağlandığı zaman hormona duyarlı fosfolipaz C’yi aktive eder ve fosfatidilinozitol-4,5-bisfosfat ya-
pısındaki gliserol ve fosfat grupları arasındaki bağı yıkarak inozitol-1,4,5-trifosfat (inizitol trifosfat, IP3) ve diaçilgliserol oluşturur.
İnozitol-1,4,5-trifosfatın salınımı endoplazmik retikulumdan Ca+2 salınımına yol açar ve Ca+2 bağımlı enzimler aktiflenir. Membran
gliserofosfolipitlerinden fosfatidilinizitol bu sayede ikinci haberci görevine sahiptir.

50. Akça ağaç şurup hastalığında (maple syrup urine disase, MSUD) aşağıdaki amino asitlerden hangisinin yıkımını sağlayan
enzimde genetik bir defekt vardır?
A) Lösin
B) Lizin
C) Arginin
D) Sistein
E) Tirozin

www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 4

50 - A
Akça Ağaç Şurubu Hastalığı (Dallı Zincirli Ketonüri-MSUD) otozomal resesir kalıtılır ve idrar akça ağacı şerbeti veya karamela gibi
kokar. Enzim kusuru dallı zincirli α-ketoasit dehidrojenaz’dadır. Dallı zincirli üç amino asit (valin, lösin ve izolösin) ve bunların α-keto
asitlerinin idrar ve plazma düzeyleri yüksektir. Doğan bebeklerde ilk hafta içinde semptomlar belirmeye başlar. Beslenme güçlüğü,
kusma, letarji gibi nonspesifik semptomlarla başlar. Şiddetli beyin harabiyeti görülür ve ilk bir yaş içinde ölümle sonlanır.

51. Aşağıdakilerden hangisinin kan ürik asit düzeyini arttırması beklenmez?


A) Fazla fruktozlu diyet
B) Lesch-Nyhan sendromu
C) von-Gierke sendromu
D) Alkol tüketimi
E) Ksantinüri

51 - E
Gut, genetik ve genetik olmayan faktörlerin birleşimidir, daha çok erkeklerde görülen pürin metabolizması hastalığıdır. Kadınlarda
nadirdir, menapoz sonrasında görülebilir. Primer gut, ürik asitin fazla üretimi veya yetersiz renal atılımı veya ikisinin kombinas-
yonundan oluşur. Genetik olarak, PRPP sentaz enziminde; enzimin yükselmiş Vmax’ı, substratı olan riboz5-fosfata artmış ilgisi ve
feedback inhibisyona rezistansı gibi birçok genetik aktivite bozukluğu tesbit edilmiştir. Enzimin artmış aktivasyonu pürin nükleotit-
lerinin artmış senteziyle sonuçlanır. Dolayısı ile artmış üretimin sonucu da pürinlerin artmış yıkımı ve hiperürisemidir.
Lesch-Nyhan sendromu: X’e bağlı kalıtılan, neredeyse tamamen erkeklerde görülen, Hipoksantin guanin fosforibozil transferaz
(HGPRTaz) enziminin genetik kusurundan kaynaklanır. Hastalarda, hiperürisemi, buna bağlı gut semptomları, renal taş oluşumu,
mental retardasyon, spastisite, koreoatetoz ve self mutilation (kendi kendine zarar verme) ile karekterize bir hastalıktır. Hiperürise-
minin sebebi, hem guanin ve hipoksantin gibi pürinlerin salvage yolaklarında kullanılamaması ve mecburen yıkıma yönlendirilmesi
hem de artmış PRPP konsantrasyonları sebebiyle hızlanan pürin sentezi ve takip eden artmış pürin yıkımıdır. Sinir sistemi özellikle
kurtar kulan yolunu kullanır ve bu çocuklardaki beyin hasarını açıklar.
Von Gierke hastalığı: Glukoz 6-fosfataz enzimi eksikliği sonucu gelişir. Bu hastalarda glukagon hakimiyeti sırasında, hem glukoneo-
jenezin hem de glikojenolizin son basamağı gerçekleştirilemez. Bu yüzden, bu hastalarda hücre içinde glukoz-6-fosfat artar. Artan
glukoz-6- fosfat pentoz fosfat yolunu hızlandırır ve daha çok riboz-5-fosfat üretilir. Riboz-5-fosfat, PRPP sentetazın hem substratı
hem de pozitif allosterik effektörüdür. Bu yüzden PRPP sentetaz aşırı aktif hale gelir ve ihtiyacın üzerinde pürin sentezler. Pürinlerin
fazlası yıkım yolaklarına yönlendirilir ve hiperürisemi gelişir.
Yine fazla fruktoz ve sukroz tüketimi karaciğerde inorganik fosfat tüketimini arttırarak hücre içinde ADP yıkımını arttırır, dolayısı ile
ürik asit artış eğilimi yapar. Alkol tüketimi de ürik asit arttırarak gut ataklarını tetikleyebilir.
Ksantinüri de ise ksantin oksidaz enzimi eksiktir ve hipoürisemi ile seyreder.

52. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin reverse transkriptaz (RNA bağımlı DNA polimeraz) aktivitesi vardır?
A) DNA polimeraz e (epsilon)
B) Telomeraz
C) RNA polimeraz II
D) Küçük nükleer RNA (small nuclear RNA, snRNA)
E) Micro RNA (miRNA)

27 www.tusem.com.tr
Temel Bilimler / T 49 - 4

52 - B
Dairesel prokaryotik DNA’ların aksine ökaryotlardaki lineer (veya çubuk şeklinde) DNA’nın iki ucunda da telomer bölgeleri vardır.
Dairesel genomların telomer bölgeleri yoktur. İnsanda kromozomlar lineer olduğu için, her kromozomun iki ucuda telomer adı
verilen yapılar içerir. Telomerler kısa, tekrarlayan, timin ve guaninden zengin baz dizilerinden oluşur. Telomer bölgeleri DNA’nın uç-
larını bozulmaktan ve başka DNA sekanslarının eklenmesinden korur. Telomer bölgeleri, 5’-TTAGGG-3’ tekrarlayan dizilerini içerir
ve 5kb-15kb uzunluğunda bölgelerdir. Telomer bölgeleri ayrıca her mitozda kısalırlar, çünkü replikasyon sırasında DNA polimeraz
kısa bir RNA primerine ihtiyaç duyar. Mitoz sırasında eksilen bu telomer baz dizileri “telomeraz“ enzimi tarafından eklenebilir ve
kromozomun uzunluğu stabil hale getirilir. Telomeraz enzimi, RNA ve protein birleşimiyle oluşur. Her somatik hücre mitoz sırasın-
da 100 baz çifti kadar bir telomer bölgesini kaybeder, birçok somatik hücrede telomeraz enzimi yoktur. Bu yüzden birçok somatik
hücre belli bir mitoz sayısından sonra ölecektir. Bununla birlikte germ hücreleri ve kanser hücreleri telomeraz içerir ve bu yüzden
ölümsüzdürler. Telomer kısalmasının hem malign transformasyon hem de yaşlanma ile ilişkili olduğunun anlaşılması ile kanser
kemoterapisi ve ilaç geliştirme çalışmalarında telomeraz çekici bir hedef haline gelmiştir. Telomeraz ayrıca kısa bir RNA parçası
kullanarak kromozom ucuna TTAGGG dizisi eklemesi sebebiyle bir “reverse transkriptazdır”.

53. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin reseptörü nükleer yerleşimlidir?


A) Retinoik asit
B) Epinefrin
C) Nitrik oksit
D) Glukagon
E) GnRH (gonadotropin salgılatıcı hormon)

53 - A
Tiroid hormonu, kalsitriol (D vitamini) ve retinoik asit reseptörleri nükleerdir, kromatin yapısında DNA’ya bağlı olarak bulunurlar.
Glukagon adenilat siklazı, GnRH kalsiyum ve fosfatidil inizitol, nitrik oksit guanilat siklazın sitozolik formunu ve epinefrin ise adre-
nerjik reseptörleri kullanır.

54. Aşağıdaki basamaklardan hangisi tiroid hormon sentezinde hız kısıtlayıcı basamaktır?
A) Tiroglobin sentezi
B) Tiroperoksidaz ile iyodürün aktivasyonu
C) İyodun tiroid hücresine girişi
D) 3,5-diiyodotirozin (DIT) oluşumu
E) 3-monoiyodotirozin (MIT) oluşumu

54 - C
Tiroid hormonlarının sentezi salınımı birkaç basamaktan oluşur.
1) İyodür alımı. İyodür (I-), elektriksel ve konsantrasyon gradiyentlerine karşı bazolateral membrandaki foliküler hücreler tarafın-
dan aktif olarak alınır. İyodürün aktif alımına, Na+/İyot simporter aracılık eder. Giriş sodyumun gradiyentine bağımlıdır. Bu basamak
tiroid hormon sentezinde hız kısıtlayıcı basamaktır. Normal bireylerde tiroid içi iyot/serum iyot konsantrasyon oranı 25:1’dir.
2) İyodür aktivasyonu ve organizasyonu. Bu işlemler tiroid foliküler lümeninde gerçekleşir. İyodür, pendrine bağlı aktif bir süreçle
lümene girer. Tirosit lümenine giren iyodür, tiroperoksidaz (TPO) tarafından katalize edilen oksidasyon ile “aktive edilir”. Tetra-
merik bir protein olan tiroperoksidaz glikozile edilmiş bir “hem” proteinidir; çalışmak için hidrojen peroksit (H2O2) ve NADPH’a

www.tusem.com.tr 28
Temel Bilimler / T 49 - 4

gereksinim duyar. Tiroperoksidaz ve H2O2 sayesinde iyot, tiroglobulindeki tirozin kalıntılarına bağlanır. İlk iyotlanma 3. pozisyonda
olur ve 3-monoiyodotirozin (MIT) oluşur. İkinci iyotlanma 5. Pozisyonda olur ve 3,5-diiyodotirozin (DIT) oluşur.
3) Bağlama reaksiyonu ve kolloid olarak depolama. Tiroglobulinde iki DİT T4 birbirine bağlanırlar. Oluşan hormonlar parçalanınca-
ya kadar tiroglobülinin bütünleyici bir parçası olarak görev yaparlar. Tiroglobulin, tetra-iyodotironil kalıntıları ile foliküler lümende
depolanan bir ön prohormondur.

29 www.tusem.com.tr
2022 TUSEM 5.DENEME BİYOKİMYA
Temel Bilimler / T 49 - 5

33. Membran karbonhidratları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?


A) Negatif yüklü olmaları sonucu hücre yüzeyinden diğer negatif yüklü molekülleri uzak tutarlar.
B) Hücre membranının iç yüzeyinde ancak protein ya da lipitlere bağlı olarak bulunabilirler.
C) Hücrelerin birbirine bağlanmasında rol oynarlar.
D) Glikoproteinler bazı hücre yüzey reseptörlerini oluştururlar.
E) Hücre yüzeyinde glikokaliks yapısını karbonhidratlar oluşturur.

33 - B
Karbonhidratların hücre membranının sadece dış yüzeyinde yer almaları sorgulanmıştır. Unutulmaması gereken diğer nokta
ise karbonhidratların membran yapısında asla tek başına bulunmamalarıdır. Lipidler veya proteinler ile kompleks haldedirler.
Karbonhidratlar membran yapısında her zaman dış yüzde lipidlerle (glikolipid) veya proteinlerle (glikoprotein) kompleks yapmış
halde bulunurlar ve glikokaliks yapısını oluştururlar.
Karbonhidratlar negatif yüklüdürler, böylece hücre yüzeyini negatif yaparak diğer negatif yüklü molekülleri hücreden uzaklaştı-
rırlar.
Karbonhidratlar hücreleri birbirlerine bağlarlar ve hücre yüzeyinde reseptörleri oluştururak hücre tanınması ve immün reaksiyon-
larda rol oynarlar.

34. Aşağıdaki hastalıklardan hangisi membran proteinlerinin sentez defekti sonucu oluşmaz?
A) Kistik fibroz
B) Akondroplazi
C) Familyal hiperkolesterolemi
D) Paroksismal nokturnal hemoglobinüri
E) Williams sendromu

34 - E
Soru membran defekti ile oluşan genetik hastalıkların ayırımını incelemektedir. Aynı zamanda bir elastin defekti olan Williams
sendromunu da indirekt olarak sorgulamaktadır.
“Hangi hastalık hatalı kollojen sentezi sonucu oluşmaz?” tipinde soru kalıplarında da Williams sendromu doğru cevap olarak
kullanılabilir.

Kistik fibroz: Bir klor transport proteini olan transmembran regülatör (CFTR) geninde mutasyon sonucu oluşur.
Akondroplazi: Fibroblast growth faktör reseptör 3 gen mutasyonu sonucu oluşur.
Familyal hiperkolesterolemi: LDL reseptörünü (B100) kodlayan gende mutasyonu sonucu oluşur.
Paroksismal nokturnal hemoglobinüri: Eritrosit membranında bazı proteinlerin GPI (Glikozil fosfotidil inozitol)
kancalarla membrana tutunmasında defekt sonucu oluşur.
Williams sendromunu: Bağ dokusu ve sinir sistemini tutan elastin defektidir.

21
Temel Bilimler / T 49 - 5

35. Aşağıdaki aminoasitlerin hangileri vazodilatatör etkili bir bileşiğin sentezinde direkt olarak kullanılır?
A) Arjinin- Ornitin
B) Metil lizin- Histidin
C) Histidin - Arjinin
D) Glutamin - Glisin
E) Sitrülin - Ornitin

35 - C
Nitrik oksit ve Histamin vazodilatasyon yapan iki önemli mediatördür. TUS’da bu moleküllerin sentezi ve fonksiyonları sıklıkla
karşımıza çıkabilir.
Arginin nitrik oksidin (NO) öncülüdür. NO, beyinde nörotransimiter, düz kas gevşeticisi ve vazodilatör olarak işlev görür.
Histidinin dekarboksilasyonu ile oluşan Histamin kuvvetli bir vazodilatördür ve allerjiye cevap olarak salgılanır.

NO sentezinde özellikle NO sentazın kullandığı koenzimlere de dikkat etmek gerekir. NO sentaz NADPH, FAD, FMN,
Hem, Tetrahidrobiopterin kullanır.

36. Aşağıdaki protein yapılardan hangisi diğerlerine göre sistein aminoasitinden zengindir?
A) Keratin
B) Kreatinin
C) Serüloplazmin
D) Elastin
E) Kollajen

36 - A
Bir proteinin Sistein aminoasitinden zenginliğinin en önemli sebebi disülfid bağlarının yapıda fazla miktarda bulunmasıdır.
Keratinler,
• Saç ve tırnak gibi dokularda fazla miktarda bulunur.
• Keratinde α-heliks yapısındaki zincirler arasında kovalent disülfit bağları vardır.
• Disülfit bağları yapıyı o denli sağlam hale getirir ki saç dokusu midede asit etkisi ve enzimler ile hidrolize edilemez.

Sistein, antioksidan etkilidir, Homosistein ise oksidatif stres yaratan oksidan aminoasittir.

www.tusem.com.tr 22
Temel Bilimler / T 49 - 5

37. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisi gangliozid yapısının sentezinde öncül olarak kullanılır?
A) Sistein
B) Tirozin
C) Treonin
D) Serin
E) Arjinin

37 - D
Soru sfingozin iskeletinin sentezini sorgulamak üzere
kurgulanmıştır. Sfingozin iskeleti birkaç kez TUS’da sor-
gulandı. Ancak bundan sonra dolaylı sorular ile sorgu-
lanabilir.
Gangliozidler, seramidden türeyen yapılarında oligosak-
karit ve sialik asit bulunan kompleks yapılı glikosfingoli-
pidlerdir. Seramid yapısı ise palmitik asit, serin ve yağ
asitinden sentezlenmektedir.

Tüm sifingolipidlerin öncülü seramiddir, trigliseritlerin ve fosfolipidlerin öncül molekülü fosfotidattır.

38. Serum protein elektroforezinde izole olarak α1 bandında alçalma ile karşılaşıldığında aşağıdaki klinik tablolardan hangisi-
nin gerçekleşme olasılığı en fazladır?
A) Siroz
B) Nefrotik sendrom
C) Multipl myeloma
D) Marfan Sendromu
E) Amfizem

38 - E
α1 bandının %90’nını α 1-antitripsinin oluşturması sorunun ana dayanak noktasıdır.
α1-antitripsin proteinlerin hidrolizini sağlayan bir çok serin proteazın inhibitörüdür.
Özellikle endotel ve akciğerde trakeobronşiyal yapıda bulunan elastini yıkan nötrofil enzimi elastazı inhibe etmesi en önemli
fonksiyonlarından biridir.
α1-antitripsin yetersizliğinde nötrofil elastazı ile elastin yıkılır ve amfizem tablosu gelişir.
α1-antitripsinin bunun dışında kallikrein, renin, ürokinaz, plazmin ve trombinin de fizyolojik inhibitörüdür.
Akut faz reaktanı olan α1-antitripsinin düzeyi enflamatuvar olaylarda artar.

23
Temel Bilimler / T 49 - 5

39. Kas hücrelerinden karaciğere amonyak taşınması için amin grubu alıcısı olarak kullanılan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Laktat
B) Oksaloasetat
C) Piruvat
D) İzositrat
E) Malat

39 - C
TUS’da sık tekrar eden konulardan birisi Alanin aminotransferaz (ALT) reaksiyonudur.
Enzim adı verilmeden de reaksiyon sorgulanabilir. Kas dokusu piruvata amino grubunu ALT reaksiyonu ile ekler ve Alanin oluş-
turur. Alanin kas dokusundan amonyağın karaciğere taşınmasını sağlar. Alanin karaciğerde amino grubunu vererek yeniden
piruvata dönüşürken oluşan piruvat ihtiyaç halinde glukoneogeneze yönlendirilir.

Dolaşımda amonyağın non toksik taşınması:


1. Üre: Miktar olarak amonyağın en önemli atılım şekli karaciğerde üre oluşumudur. Üre kanda taşınarak böbrek-
lere gider ve idrar ile atılır.
2. Glutamat: Glutamat dehidrogenaz aracılığıyla, α-ketoglutarata amin grubu eklenerek glutamat oluşturulur.
3. Glutamin: Glutamat’a bir amin grubu daha eklenerek oluşur. Glutamin amonyağın nontoksik depolama ve taşın-
ma şeklidir. Glutamin bu taşıma görevi nedeniyle plazmada diğer amino asidlere göre daha yüksek konsantrasyon-
larda bulunur. Böbrekte glutaminaz ile deamine edilir ve amonyak açığa çıkar.
4. Alanin: Kas ve bazı dokularda amino grupları Piruvata ALT tarafından transaminasyon ile eklenerek alanin oluşur.
Karaciğerde yeniden transaminasyona girerek glutamat açığa çıkar.
- Kas dokusu Alanin olarak karaciğere amonyağı taşıdığı için Alanin, glukoneogeneze en çok substrat olan aminoa-
sitlerden biridir.

40. Aşağıdaki amino asitlerden hangisinin metabolizması karaciğerde geçekleşmez?


A) Dallı zincirli aminoasitler
B) Aromatik aminoasitler
C) Asidik aminoasitler
D) Nötr aminoasitler
E) Bazik aminoasitler

40 - A
Tüm amino asitlerin yıkım yeri karaciğerdir. Ancak, dallı zincirli üç amino asit beyinde yıkıma uğrarlar.
Katabolizma sırasında dallı zincirli üç amino asitten ikisi olan valin ve izolösin, süksinil KoA oluştururken, lösin asetil-KoA’ya dönüşür.
Yıkım reaksiyonları bir transaminasyonla başlar ve bunu dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz kompleksi tarafından katalizlenen
oksidatif dekarboksilasyon izler.
Dallı zincirli α-keto asit dehidrogenaz defektinde bu amino asitler yıkılamaz Akça ağaç şurubu idrar hastalığı oluşur.

www.tusem.com.tr 24
Temel Bilimler / T 49 - 5

41. Aşağıdaki enzim gruplarından hangisi tepkime sırasında NAD+ veya FAD gibi koenzimlere mutlak gereksinim gösterir?
A) Dehidrogenaz
B) Ligaz
C) Hidrolaz
D) Transaminaz
E) Transferaz

41 - A
Oksidasyon-redüksiyon tepkimelerinde görev yapan dehidrogenazlar elektron taşıyıcı NAD+ ve FAD koenzimlerine ihtiyaç duyar.
Dehidrojenazlar iki ana fonksiyon yaparlar.
1. Bir oksidasyon-redüksiyon tepkimesinde, H+’nin ve elektronun bir substrattan diğer bir substrata aktarılmasını sağlar.
2. Elektron Transfer Zincirinde elektron ilgisi düşük olan substrattan oksijene doğru elektron akışını sağlar.

42. İnsülin hormonu hangi enzimin aktivitesini arttırarak glukagon etkisini sonlandırır?
A) Protein Kinaz A
B) Fosfodiesteraz
C) IGF-1
D) Adenilat siklaz
E) PRPP sentaz

42 - B
İnsülin glukagon etkisini iki şekilde sonlandırır. Bu mekanizmalar indirekt olarak TUS’da sıkça sorgulanır.
İnsülin glukagonun ikinci habercisi olan cAMP’yi ortadan kaldıran Fosfodiesterazı aktive ederek ve glukagon etkisinde çalışan
enzimleri defosforile ederek glukagon etkisini sonlandırır.

İnsülin etkisini tirozin kinaz ve protein fosfataz sistemi ile gösterir.


Glukagon etkisini cAMP ve Protein kinaz A aktivasyonu ile gösterir.
Adenilat siklaz ise cAMP sentezinde görev yapar.
Büyüme hormonu etkisini IGF-1 üzerinden gösterir.

43. Karaciğer dokusunda oluşan glikolizin düzenlenmesinde fosfofruktokinaz-I enzimini aktive ve inhibe eden moleküller han-
gi seçenekte sırasıyla verilmiştir?
A) NADH – Asetil KoA
B) Sitrat – Yağ asitleri
C) AMP – NAD+
D) Fruktoz 2,6-bifosfat – Sitrat
E) Fruktoz-1,6-bifosfat – Glukoz-6-fosfat

25
Temel Bilimler / T 49 - 5

43 - D
Glikolizin düzenleyici basamakları TUS’da sıkça sorgulanır.
Glikolizin en önemli hız kısıtlayıcı basamağı Fosfofruktokinaz I basamağıdır. Diğer basamaklardan en önemli farkı ise Fruktoz
2,6-bifosfat ile aktive, sitrat ile inhibe olmasıdır.

Glikoliz Hızının Düzenlenmesi


1. Glukokinaz/Hekzokinaz: Hekzokinaz glukoz-6-P ile inhibe olurken glukokinaz inhibisyona uğramaz. Glukokinaz, insulin hor-
monu tarafından indüklenir.
2. Fosfofruktokinaz I: Glikolitik yolun ana hız kısıtlayıcı basamağıdır. AMP, ADP, fruktoz-2,6-bifosfat, enzimi aktive eder. ATP,
sitrat, yağ asidi inhibe eder.
3. Piruvat kinaz: Yüksek ATP konsantrasyonları, uzun zincirli yağ asidleri ve asetil KoA tarafından inhibe edilmektedir. AMP, ADP,
fruktoz-1,6-bifosfat enzimi aktive eder.

44. Sentezi sırasında fosfoadenozin fosfosülfat (PAPS) kullanılmayan glikozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Keratan sülfat
B) Heparin
C) Hyaluronik asit
D) Heparan sülfat
E) Kondrotin sülfat

44 - C
Soru iki farklı detayı sorgulamak üzere kurgulanmıştır.
1. Tüm glikozaminoglikanlar (GAG) sülfatlanmıştır ancak Hyaluronik Asit sülfatlanmamıştır.
2. Fosfoadenozin fosfosülfat (PAPS) sentezlerde genel sülfat grubu vericisidir.

Hyaluronik Asit
Bağ dokusunda, eklem sıvısında, umblikal kordonda ve gözde bulunmaktadır. Eklem yüzeylerinde kayganlığı sağlar, aşınmayı azal-
tır. Visköz yapısıyla bağ dokusunun önemli bir komponentidir.
Diğer GAG’lardan farkı sülfatlanmamıştır ve proteine kovalent olarak bağlı değildir.
Bazı bakterilerin salgıladığı hyaluronidaz enzimi, hyluronatı hidrolize eder ve bakterinin doku içine penetrasyonunu sağlar.

En fazla sülfatlanmış olan GAG ---- Heparin


Sülfatlanmayan GAG ---- Hyaluronik Asit

45. Aşağıdakilerden hangisi membran kökenli doymamış yağ asitlerinden sentezlenir?


A) Tromboksan A2
B) Serbest estradiol
C) Progesteron
D) Endotelin
E) Karnitin

www.tusem.com.tr 26
Temel Bilimler / T 49 - 5

45 - A
Araşidonik asit esansiyel yağ asitlerinden sentezlenir ve membranlarda bulunur. Araşidonik asit türevlerine Eikozanoidler denir
ve kısa mesafeli (parakrin) habercilerdir.
Uyarı sonrası aktive olan fosfolipaz A2 ile araşidonik asit membrandan koparılır. Araşidonat Prostaglandinler (PGI2, Tromboksan
A2), Lökotrienler ve lipoksinler gibi bileşiklerin sentezi için kullanılan substrattır.
Estradiol ve progesteron kolesterolden köken alırlar.
Karnitin dipeptid yapılıdır, endotelin ise peptid yapılıdır.

46. Yağ asiti sentezinde son ürün olan palmitik asitin temel özellikleri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak veril-
miştir?
A) Poliansatüre ve non-esansiyel
B) Satüre ve esansiyel
C) Satüre ve non-esansiyel
D) Monoansatüre ve esansiyel
E) Monoansatüre ve non-esansiyel

46 - C
Soru esansiyel kavramı ve yağ asitlerinin çift bağ bulundurmaları üzerine kurgulanmıştır. Organizmada yeterince sentezlenen
hiçbir yapı esansiyel değildir.
Yağ asiti sentezinde son ürün olan palmitik asit doymuş (satüre) 16 karbonlu yağ asitidir.
Sentez sonrası zincir uzatılabilir ve 9. Karbona kadar çift bağ eklenebilir.

47. Aşağıdaki membran lipitlerinden hangisi gliserol içermez?


A) Lesitin
B) Gangliozid
C) Fosfatidil-etanolamin
D) Kardiyolipin
E) Fosfatidilinositol

47 - B
Lipidlerde gliserol içeren ve sfingozin içeren yapılar sıkça karşılaştırılmalı olarak sorgulanır.
Gliserofosfolipidler arasında fosfatidilkolin, fosfatidilserin, fosfatidilinozitol, fosfatidil-etanolamin, fosfatidilgliserol, difosfatidilgli-
serol (kardiolipin) bulunmaktadır.
Fosfogliseridler hidrofilik ve hidrofobik grupları birlikte taşıdıkları için amfipatiktirler. Bu özellikleri nedeniyle membran yapısında
yer alırlar.

27
Temel Bilimler / T 49 - 5

48. hnRNA (pro-mRNA) yapısında intronların uzaklaştırılması ve devamında bitişik ekzonların birbirine eklenmesi işlemi
(Splicing) için aşağıda verilen seçeneklerden hangisi doğrudur?
A) Ekzonların tamamı taşıdıkları kodlar sayesinde spontan olarak kesilip-eklenir.
B) Protein senteziyle eş zamanlı olarak ribozimler ile tamamlanır.
C) Splisozomlar tarafından gerçekleştirilebilir.
D) Splicing RNA polimeraz ile kontrol edilir.
E) RNA helikaz ile düzenlenir.

48 - C

Primer transkriptten intronların çıkarılması ve ekzonların birbirine birleştirilmesi işlemini (splicing), grup I ve II int-
ronlar kendi kendine yapabilirken (self-splicing) büyük çoğunluğu oluşturan grup III intronlar splisozom adı verilen
yapılar sayesinde bu işlemi gerçekleştirmektedir.
Splisozom başlıca küçük nükleer ribonükleoproteinlerden (snRNP) oluşur. Ayrıca Small nükleer RNA (snRNA) ek-
zon intron düzenlemesinde rol oynar.

49. Aşağıdaki enzimlerden hangisi RNA bağımlı DNA polimeraz olarak tanımlanabilir?
A) DNA ligaz
B) Primaz
C) DNA polimeraz III
D) DNA polimeraz I
E) Revers transkriptaz

49 - E
Bazı viruslerde genetik materyal olarak sadece RNA bulunur. Bu durumda RNA virusları kendi bilgilerini konakçının DNA’sından
çoğaltamazlar.
Özellikle retroviruslar başta olmak üzere bazı viruslar, RNA-bağımlı DNA polimeraz, diğer adıyla reverse transkriptaz içerirler ve
kendi RNA genomlarından çift zincirli DNA üretme yetisine sahiptirler. Birçok durumda sentezlenen bu çift iplikçikli DNA konakçı
genomuna integre olur ve yeni viral RNA genomlarının transkripsiyonu için kalıp görevi görür.

50. Karbamoil fosfat sentetaz II enzimi için yanlış olan ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) PRPP ile aktive edilir.
B) Glutaminden amin grubu alarak karbamoil fosfat sentezler.
C) Reaksiyonun başlaması için N-asetil glutamat gerektirir.
D) Üridin monofosfat tarafından inhibe edilir.
E) Sitoplazmik olarak tüm hücrelerde bulunur.

www.tusem.com.tr 28
Temel Bilimler / T 49 - 5

50 - C
Benzer sentez yolaklarının enzimleri ve aktivatör-inhibitörleri TUS soru formatında karıştırılarak verilebilir. Üre ve pirimidin
sentezinin ilk basamakları oldukça benzer.
Pirimidin halka yapısı sentezindeki ilk reaksiyonda glutamin, CO2 ve 2 ATP ile reaksiyona girerek karbamoil fosfat sentetaz II katalizi
ile karbamoil fosfat oluşturur.
Karbamoil fosfat oluşumu üre döngüsünün ilk reaksiyonuna benzer. Ancak pirimidin sentezinde, azot glutamin tarafından sağlanır
ve karbamoil fosfat sentetaz II tarafından katalizlenen reaksiyon sitozolde gerçekleşir.
Karbamoil fosfat sentetaz II enzimi pirimidin siklusunun kontrol enzimidir. N-asetil glutamat ise karbamoil fosfat sentetaz I
(mitokondrial) enziminin en potent aktivatörüdür.

Karbamoil Fosfat Sentaz I Karbamoil Fosfat Sentaz II


Lokalizasyon Mitokondri Sitozol
Fonksiyon Üre sentezi hız kısıtlayıcı enzimi Pirimidin sentezi hız kısıtlayıcı enzimi
Reaksiyon özelliği CO2, ATP ve NH4 kullanır CO2, ATP ve glutaminin amin grubunu kullanır
Aktivatör N-asetil glutamat Fosforibozil pirofosfat (PRPP)

51. Bir serbest oksijen radikali olan süperoksid anyonunu hidrojen peroksite dönüştürerek antioksidan etkisini gösteren en-
zim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Katalaz
B) Peroksidaz
C) Glutatyon redüktaz
D) Süperoksid dismutaz
E) NADH oksidaz

51 - D
Bakterilerisidal etki oluşumunda myeloperoksidaz sistemi sıkça sorgulanır.
Fagositoz yapan hücreler, NADPH oksidaz sistemi ile moleküler oksijeni süperoksite çevirirler.
Oluşan süperoksit, süperoksit dismutaz enzimi ile hidrojen peroksite indirgenir.
Myeloperoksidaz enzimi sayesinde hidrojen peroksit ise hipokloröz aside (HOCI) dönüştürülür ki bu bakterisidal etkili bir ajandır.
Oluşan fazla hidrojen peroksitte katalaz veya glutatyon peroksidazla nötralize edilir.

52. Aşağıdaki hormonlardan hangileri transport proteinlerine bağlı olarak taşınır?


A) Hipofiz hormonları
B) Sürrenal korteks hormonları
C) Katekolaminler
D) Hipotalamus hormonları
E) Pankreas hormonları

29
Temel Bilimler / T 49 - 5

52 - B
Steroid yapılı hormonlar ile peptid-protein yapılı hormonlar birçok farklı özellik üzerinden kıyaslanırlar.
Sürrenal korteks hormonları steroid yapılı oldukları için taşıyıcı proteinler ile plazmada taşınırlar.

GRUP I HORMONLAR GRUP II HORMONLAR


Hormon Yapısı Steroidler, T3 ve T4, Peptid, protein, glikoproteinler, aminoasitten dönüşenler
retinoik asit ve kalstriol
Çözünürlük Lipofilik Hidrofilik
Kanda Taşınma Transport proteinleri Serbest
Plazma yarı ömrü Uzun Kısa
Reseptör Yeri İntrasellüler Plazma membranı
Etki Yolu Reseptör hormon kompleksi cAMP, cGMP, IP3, tirozin kinaz

53. Kolesterol aşağıdaki bileşiklerden hangisinin sentezinde ön madde değildir?


A) Kortizol
B) 1,25 dihidroksikolekalsiferol
C) İnozitol
D) Kenodeoksikolik asid
E) Testosteron

53 - C
İnozitol, fosfolipid yapısında yer alır.
Fosfotidilinozitol: Fosfatidik asit, CTP ile reaksiyona girerek CDP-diaçilgliserol oluşur. CDP-diaçilgliserol da inozitol ile reaksiyona
girerek fosfatidilinozitolü meydana getirir.

Kolesterolden köken alan hormonlar:


• Mineralokortikoidler (Aldosteron)
• Glukokortikoidler (Kortizol)
• Seks steroidleri: Testosteron, östrojen, progesteron
• Safra asitleri ve Tuzları (Kenodeoksikolik asit, kolik asit)
• D vitamini

54. Aşağıdaki vitaminlerden hangisi sentezi, kanda taşınımı, hücredeki etki mekanizması yönünden steroid hormonlara ben-
zer?
A) Askorbik asit
B) Vitamin K
C) Vitamin D
D) Folik asit
E) Metilkobalemin

www.tusem.com.tr 30
Temel Bilimler / T 49 - 5

54 - C
D vitamini, vitaminler ile sınıflandırılsa da biyokimyasal etkileri bakımından steroid hormon yapısındadır.
Aktif formu 1,25-dihidroksivitamin D3 (kalsitriol) temel olarak kalsiyum ve fosfat hemostazında rol oynaynar.
2022 TUSTİME 1.DENEME - (93) BİYOKİMYA

• Alkaptonüri: Otozomal resesif kalıtılır. Homogentisik


asit oksidaz enzimi eksiktir (koenzim olarak C vitamini
kullanır). İdrarla homogentisik asitin atılımı artar.
Artrit ve okronosiz bulguları gözlenir. Hastaların idrarı
beklemekle siyaha dönüşür. Tedavide C vitamin kullanılır.

Cevap B

35. Aşağıdaki moleküllerden hangisinin sentezinde tirozin


amino asidi kullanılmaz?
A) Dopamin
B) Noradrenalin
C) T3 Hormonu
D) Melatonin
E) Melanin

Tirozin kullanılan reaksiyonlar;


• Katekolaminlerin (DOPA, Dopamin, Noradrenalin,
Adrenalin) öncülüdür.
• Tiroid hormonlarının (T3, T4) öncülüdür.
• Tirozinaz enzimi ile melanin’e dönüşür.
33. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin laboratuvar bulguları
• O–bağlı glikolizasyonda önemlidir. (Glikojen sentezinde)
arasında hiperürisemi gözlenmez?
• Melatonin ise triptofan amino asidinden sentezlenir.
A) Lesch Nyhan sendromu
B) Von Gierke hastalığı
Cevap B
C) Ksantin oksidaz eksikliği
D) Kronik böbrek yetmezliği
36. Aşağıdaki amino asitlerden hangisinin yıkımı sonucunda
E) Gut hastalığı süksinil KoA oluşmaz?
A) Metiyonin
Hiperürisemi ile giden durumlar; Gut, Lesch Nyhan sendromu, B) İzolösin
Von Gierke hastalığı, kronik böbrek yetmezliği, preeklampsi, laktik
C) Tirozin
asidoz.
D) Valin
Hipoürisemi ile giden durumlar; Kisantin oksidaz eksikiliği,
E) Treonin
molibden eksikliği, ADA enzimi eksikliği, pürin nükleotid fosforilaz
enzimi eksikliği
Tirozin dışındaki aminoasitlerin yıkımı sonucu süksinil KoA oluşur.
Cevap C
Tirozin aminoasiti asetil KoA ve fumarat üzerinden yıkılır.

34. Homogentisik asit aşağıdaki amino asitlerden hangisinin


metabolizmasında yer alan bir ara üründür?
A) Fenilalanin
B) Tirozin
C) Prolin
D) Treonin Cevap C
E) Metiyonin

• Homogentisik asit, tirozin sentezinde oluşan bir ara


maddedir. Alkaptonüri hastalarında idrarla atılımı artar.

89
37. İdrarda nötral aminoasit atılımı ve pellegra benzeri deri Tersiyer yapıyı stabilize eden bağlar;
döküntüleri ile kendini gösteren doğumsal metabolik • Hidrofobik etkileşimler; Proteinlerin iç kısımlarında yer
hastalık aşağıdakilerden hangisidir? alan zayıf bağlardır.
A) Sistinozis • Disülfit bağları; Sistein aminoasitlerinin oluşturduğu
B) Hartnup hastalığı dayanıklı bağlardır.
C) Sistinüri • Hidrojen bağları; Serin ve treonin aminoasitlerinin –OH
D) Klasik fenilketonüri grupları ile katıldığı zayıf bağlardır.
E) Alkaptonüri • İyonik bağlar; Yüklü aminoasitler arasında gerçekleşir.
• Wan der Walls bağları; Proteinlerin iç kısımlarında yer
Hartnup hastalığı: Triptofanı içeren nötral aminoasitlerin alan çok zayıf bağlardır.
bağırsaklardan emiliminde ve renal transportunda bir defekt Cevap A
vardır. Pellegra benzeri deri döküntüler vardır. İdrarda indol
türevlerinin atılımı artmıştır. 40. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi proteinlerin primer
Cevap B yapısının tayininde kullanılır?
A) Fenilasetat
38. Aminoasitlerin hücre içine taşınmasında rolü olan enzim B) Fenillaktat
aşağıdakilerden hangisidir? C) Performik asit
A) Aminopeptidaz D) X ışını kristalografisi
B) Tirozin kinaz E) Fluronitrobenzen
C) Karboksipeptidaz Cevap E
D) Gama glutamil transferaz Proteinlerin primer yapısının tayini;
E) Transaminazlar Edman Yöntemi;
Polipeptid zincirin N–terminal ucundaki amino asit
• Hücre dışındaki amino asit konsantrasyonunun fenilizotiyosiyanat ile reaksiyona sokulur ve koparılır. Daha sonra
hücre içine göre daha düşük konsantrasyonda HLPC ile hangi amino asit olduğu belirlenir.
olması nedeniyle hücre içine amino asit taşınımı Sanger Yöntemi;
aktif transportla Na+’a bağlı kotransport sistemi ile Polipeptid zincirin N–terminal ucundaki amino asit
gerçekleşmektedir. fluronitrobenzen ile reaksiyona sokulur ve işaretlenir. Reaksiyon
• Farklı amino asitler (küçük nötral amino asitler, nötral sonucu oluşan ürün analiz edilerek hangi amino asit olduğu
aromatik amino asitler, bazik-asidik amino asitler, belirlenir.
imino asitler ve glisin) için en az altı transport sistemi
bilinmektedir. 41. Hem sentezinde kurşun tarafından inhibe olan sitoplazmik
• İnce bağırsakta amino asit emilimindeki bir sistemde enzim aşağıdakilerden hangisidir?
gama-glutamil siklusudur. Bu siklusta gama glutamil A) ALA sentaz
transferaz (GGT) ve glutatyon (GSH) önemli role
B) ALA dehidrataz
sahiptirler.
C) Ferroşelataz
Cevap D
D) Hem oksijenaz
E) Biluribin redüktaz
39. Proteinlerin tersiyer yapısının stabilizasyonunda, sistein
yan zinciri aşağıdaki bağ tiplerinden hangisinin oluşumuna
• Hemoglobin sentezinin düzenleyici enzimi ALA sentaz
katılır?
(mitokondriyal)
A) Disülfit bağı
• Hemoglobin sentezinde kurşun ile inhibe olan ALA
B) Hidrofobik bağ
dehidrataz (sitoplazmik)
C) Wan der Walls
• Hemoglobin sentezinde kurşun ile inhibe olan
D) Hidrojen bağı
Ferroşelataz (mitokondriyal)
E) Peptid bağı Cevap B

90
42. Bilüribin atılımı esnasında hız kısıtlayıcı basamak 44. Aşağıdaki metabolik yollardan hangisi mitokondri
aşağıdakilerden hangisidir? matriksindeki enzimler aracılığıyla gerçekleştirilir?
A) Bilüribinin kanda taşınımı A) Heksoz monofosfat yolu
B) Bilüribinin konjugasyonu B) Kolesterol sentezi
C) Bilüribinin hepatosite alınımı C) Glikojen yıkımı
D) Bilüribinin safraya atılımı D) Keton sentezi
E) Bilüribinin barsakta sterkobiline dönüşümü E) Yağ asidi sentezi

• Periferik dokularda oluşan bilirubin albumine bağlanır ve • Heksoz monofosfat yolu, kolesterol sentezi, glikojen
plazmada taşınarak karaciğere gelir yıkımı ve yağ asidi sentezi hücrenin sitoplazmasında
• Biluribin karaciğer tarafından kolaylaştırılmış difüzyon gerçekleşir.
ile alınır. Bilirubin hepatosite alındıktan sonra ligandin • Keton sentezi ve yıkımı hücrenin mitokondri
ve protein Z gibi bazı sitoplazmik protenlere bağlanır. matriksinde gerçekleşir.
Daha sonra bağlı biluribin glukronidasyon için düz Mitokondride gerçekleşen raksiyonlar
endoplazmik retikuluma yönlendirilir. Düz endoplazmik
Hem sentezinin ilk ve son üç
retikulumda, glukuronil transferazlar aracılığıyla Yağ asitlerinin beta oksidasyonu
basamağı
biluribine glukuronik asit eklenerek konjugasyon
ETZ Keton sentezi (KC)
gerçekleştirilir. Böylece konjugasyon sonrası direkt
TCA Keton yıkımı (Periferik dokular)
biluribin oluşur.
D vitamini aktivasyonu (1-alfa
• Konjuge biluribinin safraya aktif transport ile Üre döngüsünün ilk iki basamağı
hidroksilaz)
salgılanması hız kısıtlayıcı basamaktır. Daha sonra safra
kontraksiyonuyla barsaklara geçen direkt biluribin, Cevap D
b–glukuronidaz (bakteriyel) enzimiyle indirgenerek 45.
ürobilinojen oluşur. Ürobilinojenin bir kısmı ileumdan I. Sitrat sentaz
tekrar emilir (entero hepatik sirkulasyon). Emilen
II. Alfa ketoglutarat dehidrogenaz
ürobilinojenin bir kısmı böbreklerle idrara atılır.
III. İzositrat dehidrogenaz
• Ürobilinojenin bir kısmı sterkobiline dönüşür. Sterkobilin
IV. Süksinil KoA sentetaz
dışkıya rengini verir.
Yukarıda verilen TCA döngüsü enzimlerinden hangileri
Cevap D
oksidatif dekarboksilason yapar?
A) I ve II
43. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin gebelik döneminde
B) II ve III
artması fizyolojiktir?
C) III ve IV
A) Alanin aminotransferaz
D) II ve IV
B) Gama glutamil transferaz
E) I ve III
C) Alkalen fosfataz
D) Asit fosfataz
TCA;
E) Laktat dehidrogenaz
Hız kısıtlayıcı enzimler; Sitrat sentaz, İzositrat dehidrogenaz, Alfa
KG dehidrogenaz
• Dkkat!! Alkalen fosfataz enziminin büyüme çağında
fizyolojik olarak artması TUS’da soruldu. Gelecek soru CO2 çıkartan enzimler; İzositrat dehidrogenaz, Alfa KG
ise gebelik döneminde de fizyolojik olarak artmasıdır. dehidrogenaz

• Alkalen fosfataz, büyüme çağında (kemikte bulunan NADH çıkartan enzimler; İzositrat dehidrogenaz, Alfa KG
osteoblast hücrelerinden) ve hamileliğin 2. ve 3. dehidrogenaz, Malat dehidrogenaz
trimesterında (plasental izoenzim) fizyolojik olarak Oksidatif dearboksilasyon yapan enzimler; İzositrat dehidrogenaz,
artar. Alfa KG dehidrogenaz
Cevap C FADH2 çıkartan enzim; Süksinat dehidrogenaz
GTP sentezi yapan enzim; Süksinat tiokinaz
Cevap B

91
46. Transketolaz enzimi heksoz monofosfat yolunun non-oksidatif evresinde görevli bir enzimdir.
Transketolaz enzimin koenzimi aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Tiamin
B) Folik asit
C) Niasin
D) Pridoksal fosfat
E) Kobalamin

Transketolaz enziminin koenzimi tiamin vitaminidir. Tiamin suda çözünen bir vitamin olduğu için depo edilmez.
• Böyle bir durumda eksikliği anlayabilmek için kofaktör olarak tiamin kullanan enzim ölçümlerine başvurulur.
• Transketolaz enzim aktivitesinin ölçümü tiamin eksikliği için en iyi yöntemdir.
Cevap A

47. Klasik galaktozemi hastalarında katarakttan sorumlu metabolit aşağıdakilerden hangisidir?


A) Sorbitol
B) Galaktitol
C) Galaktoz
D) Asetoasetat
E) Fumarat

• Klasik galaktozemide katarakttan sorumlu metabolit galaktitol. Galaktoz’dan aldoz redüktaz enzimi aracılığıyla galaktitol sentezlenir.
• Klasik galaktozemi hastalarında galaktoz 1‑p üridil transferaz enzimi eksiktir.
Cevap B

48. Aşağıdakilerden hangisi, insülinin metabolik etkilerinden biri değildir?


A) Lipoprotein lipaz enzimini aktive etmek
B) Hormona duyarlı lipaz enzimini aktive etmek
C) Glikoz taşıyıcılarının sayısını artırmak
D) Glukoneogenezi azaltmak
E) Protein sentezini arttırmak

Hormona duyarlı lipaz ve glukoneogenez glukagon döneminde aktiftir.


İnsülinin metabolik etkileri;
Metabolik yol Hız kısıtlayıcı enzim Gerçekleştiği organel
Glikoliz Glikokinaz Sitoplazma
Hekzokinaz
PFK-1
Piruvat kinaz
Piruvat—Asetil KoA Piruvat dehidrogenaz Mitokondri matriksi
Heksoz monofosfat yolu Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz Sitoplazma
Glikojen sentezi Glikojen sentaz Sitoplazma
Yağ asidi sentezi Asetil KoA karboksilaz Sitoplazma
Kolesterol sentezi HMG KoA redüktaz Sitoplazma ve Düz ER
Lipoproteinlerdeki TAG hidrolizi Lipoprotein lipaz Yağ dokusu endoteli
Protein sentezi
Cevap B

23

92
49. Uzun zincirli yağ asitleri enerji amaçlı yıkım öncesinde 51. Lipoprotein lipaz enzimini endotel yüzeyine bağlayan
nerede hangi vitamin kullanılarak aktive edilir? glukozaminoglikan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mitokondri Dış Zar – B5 A) Kondroitin sülfat
B) Sitozol – B1 B) Dermatan sülfat
C) Sitozol – B5 C) Heparin
D) Peroksizom – B1 D) Heparan sülfat
E) Endoplazmik retikulum – B5 E) Keratan sülfat

• Yağ asitlerinin enerji amaçlı oksidasyonu mitokondri Lipoprotein lipaz enzimi;


matriksinde gerçekleşir. Yıkım öncesinde yağ asitlerinin • Kas ve yağ dokusu damar endoteline heparan sülfat
aktifleştirilmesi gereklidir. Yağ asitleri, mitokondri dış aracılığıyla bağlanır. Damar endotelin lümene bakan
zarında B5 (pantoteik asit) vitamini kullanan tiokinaz yüzeyinde bulunur.
enzimi tarafından aktive edilir. • VLDL ve ŞM yapısındaki TAG’ları hidroliz eder. Açığa çıkan
• Yağ asitlerinin enerji amaçlı mitokondriyal yıkımında hız serbest yağ asitlerinin bir kısmı ihtiyacı olan hücreler
kısıtlayıcı enzim karnitin aracılı taşımadır. tarafından alınırken bir kısmı da karaciğere taşınır.
Cevap A • Heparin enjeksiyonu lipoprotein lipazın aktivitesini
arttırır. Plazmada serbest yağ asiti salınımı da artmış olur.
50. Lipoproteinlerin TAG miktarı açısından çoktan aza doğru • Apo CII, heparin ve insulin hormonu ile aktive olur.
dizilimi hangisinde verilmiştir?
A) HDL–LDL–VLDL–ŞM Cevap D
B) ŞM–LDL–VLDL–HDL
C) VLDL–LDL–HDL–ŞM 52. Aşağıdaki vitaminlerden hangisi karboksilasyon
D) ŞM–VLDL–LDL–HDL reaksiyonunda görev alır?
E) HDL–VLDL–LDL–ŞM A) Tiamin pirofosfat
B) Pridoksal fosfat
• Plazmada bulunan lipoproteinler şilomikron, VLDL, LDL C) Askorbik asit
ve HDL’dir. Lipoproteinler plazmada çözünür ve böylece D) Kalsitriol
lipidlerin kanda taşınması sağlanmış olur. E) K vitamin
• Lipoproteinlerin iç kısımında saf hidrofobik olan
TAG ve kolesterol esterleri bulunur. Lipoproteinlerin
K vitamin
dış kısımında ise fosfolipidler, serbest kolesterol ve
• Yağda çözünen ve koenzim fonksiyonuna sahip tek
apolipoproteinler vardır.
vitamindir.
• Lipoproteinlerin TAG miktarı açısından çoktan aza doğru
• Barsaklardan emildikten sonra karaciğere şilomikron ile,
dizilimi; ŞM–VLDL–LDL–HDL
plazmada beta lipoproteinler ile taşınır.
• Faktör II, VII, IX, X, protein C ve protein S pıhtılaşma
Lipoproteinlerin ÇOKTAN AZA göre sıralanışları faktörleri ile kemik dokusunda bulunan osteokalsin ve
Dansite (Yoğunluk) HDL LDL VLDL Şilomikron matriks proteini Gla’nın post-translasyonel modifikasyon
Protein miktarı HDL LDL VLDL Şilomikron ile aktifleşmesinde K vitamini görevlidir. Bu proteinlerin
Fosfolipid miktarı HDL LDL VLDL Şilomikron yapısında yer alan glutamat aminoasitleri gama
Çap (Büyüklük) Şilomikron VLDL LDL HDL karboksilasyona uğrar ve gama-karboksiglutamat oluşur.
TAG miktarı Şilomikron VLDL LDL HDL Gama karboksiglutamat kalsiyum iyonlarını bağlar.
IDL • K vitamin bağımlı gama karboksilasyona uğrayan
Kolesterol miktarı LDL HDL VLDL Şilomikron aminoasit glutamattır. Warfarin K vitamini etkisini
IDL
antagonize eder.
• Kemik dansitesinin korunmasında görev alan vitamin
Cevap D
çifti; D ve K vitaminidir.
Cevap E

24

93
53. Aşağıdakilerden hangisi hipofiz ön lobundan salgılanan
hormonlardan birisi değildir?
A) TSH
B) ADH
C) Prolaktin
D) LH
E) FSH

• Embriyolojik kökeni, yapısı ve görevleri bakımından


hipofiz bezi; Adenohipofiz (anterior lob) ve Nörohipofiz
(posterior lob) olmak üzere iki lobdan oluşur.
• Oksitosin ve antidiüretik hormon hipofizin arka
Şekil. Teka interna ve granüloza hücrelerinin östrojen üretimi için
lobundan salgılanan hormonlardır.
etkileşimi.
Salgıladıkları hormonlar ve boyanma özelliklerine göre
adenohipofizdeki hücre tipleri;
Teka interna hücreleri:
1. Büyüme hormonu salgılayan (somatotrop, asidofilik, en
• LH reseptörleri gelişmiştir.
fazla bulunan hücre tipi)
• LDL’yi hücre içine alırlar. Androjen üretirler.
2. Prolaktin salgılayan (mamotrop/laktotrop, asidofilik)
• LH’nın kontrolünde androstenadion ve testosteron
3. LH/FSH salgılayan (gonadotrop, bazofilik)
üretirler.
4. TSH salgılayan (tirotrop, bazofilik)
Cevap A
5. ACTH salgılayan (kortikotrop, en fazla bazofilik)

Cevap B

54. Erişkin bir kadının overlerindeki granüloza hücreleri ile ilgili


aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Androstenedion üretirler.
B) Aromataz enzim aktivitesine sahipler.
C) Oosit maturasyon inhibitörü üretirler.
D) Hücre yüzeyinde bol miktarda FSH reseptörü içerirler.
E) LDL kolesterolü kullanarak pregnenolon ve progesteron
üretir.

Granuloza hücreleri:
• Aromataz enzim aktivitesine sahiptir. Bu enzim teka
hücrelerinin ürettiği androstenadion ve testosteronu
östradiole dönüştürür.
• Aromataz enziminin aktivitesini FSH belirler ki granüloza
hücreleri de FSH reseptörü içerirler.
• Oogonyumlar doğumdan önce mayoza girerler ve 1.
mayozun profazında durur. Bu oosite primer oosit
denir. Primer oositin etrafında granüloza hücrelerinin
bulunduğu yapıya primordial folikül denir. Bu foliküldeki
granüloza hücreleri oosit maturasyon inhibitörü üreterek
primer oositi 1. mayozun profaz evresinde tutarlar.

94
2022 TUSTİME 2.DENEME - (94) BİYOKİMYA

34. Aşağıdakilerden hangisi transkripsiyon için gerekli değildir?


A) RNA polimeraz
B) Kalıp DNA
C) Nükleotidler
D) Transkripsiyon faktörleri
E) DNA primaz

• Transkripsiyon DNA’nın bir bölgesinin fermuar gibi açılıp


sadece o bölgeden RNA sentezlenmesi anlamına gelir.
• Kalıp DNA, transkripsiyon faktörleri, nükleotidler
ve RNA polimeraz enzimleri görev alır. Bu enzimler
ise kaprisli enzimler olmayıp yani primere ihtiyaç
duymazlar ve yaptıkları hataları düzeltebilme
kabiliyetleri yoktur. Primer sentezinde görevli DNA
primaz transkripsiyon için gerekli değildir.

Cevap E

35. Aşağıdakilerden hangisi DNA’da apürinik bölgeyi oluşturur?


A) DNA ligaz
B) DNA glikozilaz
C) MutS protein
D) Fotoliyaz
33. Hücre içerisinde yer alan lipidlerin büyük çoğunluğunun E) Ekzonükleaz
sentezinden sorumlu organel aşağıdakilerden hangisidir?
A) Peroksizom DNA glikozilaz;
B) Endoplazmik retikulum • Baz ekzisyon tamirinde görevli bir enzimdir.
C) Çekirdek • Nükleotid yapısından hatalı bazı uzaklaştırır.
D) Mitokondri • Bunu baz ile şeker arasındaki glikozidik bağı kopararak
E) Lizozom yapar.
• Sonuç olarak apürinik ya da aprimidinik bölge oluşturan
ENDOPLAZMİK RETİKULUM enzimdir.
Granülsüz (Düz) Endoplazmik Retikulum Cevap B
• Kolesterol, steroid, fosfolipid ve TAG sentezi (Bu sebeple
lipid metabolizması açısından zengin hücrelerde bu 36. Proteinlerin tersiyer yapısındaki hidrofobik bağların
organel fazlaca bulunur). oluşumuna katılan aminoasitler aşağıdakilerin hangisinde
• İskelet kasında kalsiyum depolanması (Sarkoplazmik birlikte verilmiştir?
retikulum). A) Asparagin - Lizin
• Yabancı bileşik (ksenobiyotik) metabolizmasında yer B) Serin - Glutamat
alan sitokrom p450 monooksijenaz enzimini ihtiva eder. C) Fenilalanin - Alanin
Özellikle karaciğer hücrelerinin Düz ER’sinde bu enzim ile
D) Tirozin - Aspartat
ilaç detoksifikasyonu yapılır.
E) Sistein - Glutamin
• Glikojen metabolizmasında görev alır (Glukoz 6-fosfataz
enzimini içerir).
Cevap B

114
Polar (hidrofilik) aminoasitler 38. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi transaminasyona
uğramadan yıkılır?
A) Prolin
B) Glutamat
C) Alanin
D) Valin
E) Lösin
Hidrofilik aminoasitlerdir.
• R grupları iyonlaşır ve proton alışverişi yapar. Transaminasyon
• Hidrojen bağ oluşumuna katılır. • Transaminasyon reaksiyonlarında amino grubu alıcısı
• Proteinlerin dış kısımlarında yer alır. alfa ketoglutarattır. Alfa ketoglurat amino grubu
aldığında glutamata dönüşür.
Apolar/Nonpolar (hidrofobik) aminoasitler • Bu reaksiyonlarda aminotransferaz/transaminaz
• Triptofan, metionin, prolin, valin, lösin, izolösin, alanin, enzimleri görev alır. Alanin transaminaz (ALT, SGPT)
fenilalanin, glisin. ve aspartat transaminaz (AST, SGOT) en önemli
aminotransferaz enzimleridir.
• Hidrofobik aminoasitlerdir. • Transaminasyon reaksiyonların koenzimi pridoksal
• R grupları iyonlaşmaz ve proton alışverişi yapmaz. fosfattır (B6).
• Hidrojen bağ oluşumuna katılmaz. • Bu reaksiyonlar ayrıca bazı non-esansiyel aminasitlerin
• Proteinlerin iç kısımlarında yer alır. Proteinlerin üç sentezini de sağlar.
boyutlu yapılarının kazandırılmasında önemlidir. • Transaminasyona katılmayan aminoasitler: Prolin,
• Dikkat!!! Harper son baskısında glisini hidrofilik hidroksiProlin, Lizin, Treonin.
aminoasitler grubuna dahil ederken; tirozini hidrofobik Cevap A
aminoasitler grubuna dahil etmiştir.
Cevap C 39. Üre döngüsü enzimlerinden hangisi enzim
sınıflandırmasında hidrolaz grubuna girer?
37. Açlık durumunda kaslardan karaciğere en fazla taşınan A) Karbamoil fosfat sentetaz I
amino asit aşağıdakilerden hangisidir? B) Arjinaz
A) Asparagin C) Arjininosüksinat sentetaz
B) Prolin D) Arjininosüksinat liyaz
C) Glutamat E) Ornitin transkarbamoilaz
D) Alanin
E) Sistein Üre döngüsünde yer alan enzimlerin sınıflandırılmasına
yönelik bir soru. Sorunun diğer şıklarında yer alan enzimler
• DİKKAT!!! Periferik dokulardan karaciğere amonyak isimlendirilmelerinden de anlaşılacağı üzere;
grupları glutamin ile taşınırken; kas dokusundan • Karbamoil fosfat sentetaz I ve Arjininosüksinat sentetaz
karaciğere ise alanin aminoasiti ile taşınır. enzimleri ligaz ailesine dahildir (Sentetaz enzimleri ligaz
• Karaciğerde alanin aminoasitinden glukoneogenez ile ailesine dahildir ve ATP harcanır).
glukoz sentezlenir. Bu glukoz kana verilir ve kas dokusu • Ornitin transkarbamoilaz enzimi ornitini karbamoile
tarafından kullanılır (Glukoz-Alanin döngüsü). transfer eden bir enzimdir.
Cevap D • Arjininosüksinaz (Arjininosüksinat liyaz) enzimi liyaz
ailesine dahildir.
• Son kalan seçenek olan Arginaz enzimi hidrolaz ailesine
dahildir. Arginaz enzimi üre oluşumundan sorumludur.
Arginaz enizmi ornitin ve lizin tarafından inhibisyona
uğrar.
Cevap B

115
40. Vücutta, aşağıdaki amino asitlerden hangisinin sentezi için 42. Bilirübinin konjugasyonunda aktivasyon için kullanılan
folat ve vitamin B12 gereklidir? nükleotid aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sistein A) ATP
B) Glutamat B) ADP
C) Aspartat C) GTP
D) Fenilalanin D) CMP
E) Metiyonin E) UTP

Metiyonin metabolizması • İndirekt bilurubin suda çözünmez ve bu yüzden


• Metiyonin aminoasitinin metabolizması ATP ile plazmada albumine bağlanarak karaciğere gelir.
reaksiyona girmek ile başlar ve SAM molekülü oluşur. • Karaciğer hücresinin sitoplazmasına kolaylaştırılmış
SAM vücudun en önemli metil grubu vericisidir. difüzyon ile girer. Sitoplazmada protein Y (ligandin) ve
• Homosistein metiyonin metabolizmasındaki ara protein Z’ye bağlanarak Düz ER‘ye taşınır.
bir bileşiktir. Homosisteinin kanda yüksek düzeyde • Düz ER’de indirekt bilirubine glukronik asit transfer
bulunması ateroskleroz için bir risk faktörüdür. edilir. Enzim; UDP-glukronil transferazdır.
• Homosistein iki şekilde metabolize edilir. • Bilirübinin konjugasyonunda aktivasyon için kullanılan
1- Homosistein metiyonin sentaz (metil transferaz) nükleotid UTP’dir.
enzimi ile metiyonine dönüşür. Bu enzim kofaktör • İndirekt bilirubine glukronik asitin konjugasyonu sonucu
olarak B12 kullanır. Bu reaksiyonda metil vericisi direkt bilirubin (bilirubin diglukronid, konjuge) oluşur ve
olarak metiltetrahidrofolat, betain kullanılır. safraya atılır.
2- Homosistein serin aminoasiti ile birleşerek • **Safra atılımın engellendiği durumlarda bilirubin
sistationa dönüşür. Bu reaksiyonu sistation sentaz diglukronid kana ve idrara çıkacaktır.
enzimi katalizler ve koenzim olarak B6 kullanır. Cevap E
Sistation molekülünden sistationaz enzimi ile
sistein aminoasiti oluşur. 43.
Cevap E I. Fibröz yapıda bir proteindir
II. Üçlü heliks yapısındadır
41. Aşağıdakilerden hangisi konjuge hiperbilirübinemi
III. Karbonhidrat birimleri içermez
nedenlerinden biridir?
Elastin ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Crigler-Najjar sendromu
A) Yalnız I
B) Hemolitik anemi
B) Yalnız III
C) Dubin-Johnson
C) I ve II
D) Anne sütü sarılığı
D) I ve III
E) Gilbert sendromu
E) II ve III

• İndirekt hiperbilirubinemi (Unkonjuge): Crigler Najar


ELASTİN
sendromu, Gilbert hastalığı, yenidoğanın fizyolojik
• Büyük kan damarları ve akciğerlerde bulunan
sarılığı, anne sütü sarılığı.
esneklikten sorumlu bağ dokusu proteinidir.
• DiRekt hiperbilirubinemi (Konjuge): Dubin-Johnson, Rotor,
Tropoelastinden sentezlenir.
safra kanalı tıkanıklığı, bilier atrezi.
• Monomerik yapıdadır yani tek tip elastin bulunur.
Cevap C
• Üçlü heliks yapısı yoktur.
• Glisin-X-Y üçlü aminoasit tekrarı yoktur.
• Elastin prolin, lizin, glisin alanin ve valin aminoasitlerince
zengindir. Ancak yapısında hidroksiprolin az da olsa
varken hidroksilizin yoktur.
• Elastin hücre dışı bir protein olmasına rağmen
karbonhidrat içermez.

22

116
• Elastin proteinin yapısındaki çapraz bağlar hücre dışında Plazmaya özgün enzimler; fibrinolitik sistem, koagulasyon
lizin oksidaz enzimi (Cu kullanır) sayesinde gerçekleşir. faktörleri, lipoprotein lipaz ve pseudokolinesterazdır.
Dört lizin aminoasitinin birleşmesi ile desmozin çapraz Cevap B
bağları oluşur.
• Desmozin elastine esneklik özelliği kazandırır. Elastin 46.
pankreasdan salgılanan elastaz enzimi ile sindirilir. I. NADH dehidrogenaz
Elastaz enziminin inhbitörü ise bir plazma proteini olan II. Koenzim Q
alfa-1 antitripsindir.
III. Sitokrom oksidaz
• Elastin proteinindeki bir defekt Williams sendromuna
Yukarıdaki elektron taşıma sistemi elemanlarından hangisi/
neden olur.
hangileri barbiturat varlığında indirgenmiş durumdadır?
Cevap D
A) Yalnız I
B) Yalnız II
44. 2,3-bisfosfogliseratın hemoglobine bağlanırken iyonik bağ
C) I ve II
oluşturduğu amino asitler aşağıdakilerin hangisinde birlikte
D) II ve III
verilmiştir?
E) I, II ve III
A) Aspartat, glutamat
B) Lösin, valin
Kompleks I (NADH dehidrogenaz)
C) Asparagin, glutamin
• Yapısında FMN ve Fe-S bulunur.
D) Lizin, histidin
• Mitokondri matriksinde NADH’lara aktarılan elektronlar
E) Tirozin, glisin
ya da malat-aspartat mekiği ile mitokondri matriksine
taşınan elektronlar ETZ’ye kompleks-I aracılığıyla girerler.
2, 3 Bifosfogliserat (2, 3 BPG);
• Kompleks-I aracılığıyla bu elektronlar FMN2 üzerinden
• Şu soruların cevabı mutlaka bilinmeli: 2, 3 BPG
koenzim-Q’ya akatarılır.
hangi metabolik yolak üzerinden sentezlenir, ne gibi
durumlarda sentezi artar ve sigmoidal eğriye olan etkisi • Elektronların bu hareketi sırasında 4 H+ mitokondri
nedir. matriksinden intermembraner aralığa pompalanır.

• 2, 3 BPG glikolizin bir ara ürünü olan 1-3 bifosfogliserat • NADH’dan koenzim-Q’ya bu elektron transferi
üzerinden sentezlenir. barbituratlar, rotenon ve piercidin-A tarafından inhibe
edilir. Kompleks I inhibe olduğunda elektronlarını
• Hipoksik durumlarda (yüksek irtifa, KOAH, anemi)
veremez ve indirgenmiş durumda kalır.
sentezi artar.
Cevap A
• Bu reaksiyon eritrosit hücrelerinde meydana gelir ve
rapoport-luebering yolu olarak adlandırılır.
47. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin katalizlediği reaksiyon ile
• 2, 3 BPG deoksi hemoglobinin ortasındaki boşluğa
elde edilen asetil-KoA yağ asidi sentezi için kullanılır?
bağlanarak sigmoidal eğriyi sağa kaydırır. Hemoglobinin
Taut formunu stabilize eder. A) Pirüvat karboksilaz

• 2, 3 BPG negatif yüklü bir moleküldür ve hemoglobinde B) Sitrat liyaz


pozitif yüklü amino asitlerden (lizin ve histidin) zengin C) Tiokinaz
bir cebe bağlanır. D) HMG-KoA liyaz
Cevap D E) Laktat dehidrogenaz

45. Aşağıdakilerden hangisi plazmadaki fonksiyonel • Yemek sonrası dönemde diyetle alınan karbonhidratların
enzimlerden biridir? fazlasından endojen olarak karaciğerde sentezlenir.
A) Piruvat dehidrogenaz • İnsulin döneminde KC hücresi glikozu hızlı bir şekilde
B) Lipoprotein lipaz piruvata kadar okside eder.
C) Sitrat sentaz • Sitoplazmada oluşan piruvat mitokondri içine girerek
D) Gliseraldehit 3-fosfat dehidrogenaz piruvat dehidrogenaz enzimi ile asetil KoA’ya dönüşür.
E) izositrat dehidrogenaz Oluşan Asetil KoA TCA döngüsüne girer ve oksaloasetat
ile birleşerek sitratı oluşturur.

117
• KC hücresinde anlatılan bu süreç çok hızlı gerçekleşir. E) I, II ve III
Oluşan sitratı izositrata çeviren akonitaz enzimi ise • Glukagon döneminde enzimler fosforile olur ve glikojen
aynı hızla çalışmaz. Aynı zamanda enerjiden zenginilik yıkımı aktiftir. Glukagon karaciğerde glikojen fosforilaz
gösteren belirteçlerin artması da TCA döngüsü allosterik kinazı fosforile ederek aktifler.
enzimlerin hızını yavaşlatacaktır. • İnsulin döneminde glikoliz enzimleri defosforile
• Sonuç olarak mitokondri matriksinde sitrat birikir. Sitrat olarak aktiftir. İnsülin karaciğerde glukokinaz,
mitokondriden sitoplazmaya çıkar. fosfofruktokinaz-I ve piruvat kinaz enzimlerinin
• Sitoplazmaya çıkan sitrat, ATP-sitrat liYaz enzimi ile asetil sentezini artırır.
KoA ve oksaloastetata ayrılır. Böylece yemek sonrası • Glukagon karaciğerde fruktoz 2,6-bisfosfat düzeylerini
dönemdeki karbonhidrat fazlasından kaynaklanan Asetil azaltarak fosfofruktokinaz-I’i inhibe, fruktoz
KoA’lar mitokondri matriksinden sitoplazmaya taşınmış olur. 1,6-bifosfatazı aktive eder. Böylece glikoliz yavaşlarken,
• Sitoplazmaya sitrat sayesinde çıkan Asetil KoA’lardan yağ glukoneogenez aktif hale gelir.
asiti ve kolesterol sentezi gerçekleşecektir. Cevap D
Cevap B
50. Pirüvat karboksilaz ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
48. Aşağıdaki enzimlerden hangisi, glikolizde ve hangisi yanlıştır?
glukoneogenezde ortak olarak kullanılmaz? A) Sitoplazmik bir enzimdir.
A) Gliseraldehid 3-fosfo dehidrogenaz B) Karboksilasyon reaksiyonu için ATP’ye gerek duyar.
B) Piruvat karboksilaz C) Aktif olduğunda, pirüvat dehidrogenaz inaktiftir.
C) Aldolaz D) Allosterik aktivatörü asetil-KoA’dır.
D) Enolaz E) Koenzim olarak biyotini kullanır.
E) Trioz fosfat izomeraz
Glukoneogenezde görevli enzimlerden pirüvat karboksilaz
Glikolizde ve glukoneogenezde ortak olarak kullanılmayan basamağında ATP harcanır ve CO2 girişi gerçekleşir. Piruvat
enzimler allosterik enzimlerdir. Piruvat karboksilaz karboksilaz enzimi sitoplazmik bir enzimdir.
glukoneogenezde görevli allosterik bir enzimdir. Piruvat karboksilaz enzimi;
• Mitokondrial bir enzimdir.
Glikoliz Glukoneogenez
• Piruvatı oksaloasetata çevirir.
Glukokinaz Piruvat karboksilaz
Hekzokinaz PEP karboksikinaz • Reaksiyona CO2 transferi yapar.

Fosfofruktokinaz Fruktoz 1, 6 bifosfataz • Bu karboksilasyon reaksiyonunda ATP’ye (GTP DEĞİL!!)


Piruvat kinaz Glukoz 6-fosfataz gerek duyulur.

Cevap B • Koenzim olarak biyotini kullanır.


• Allosterik aktivatörü Asetil KoA’dır.
49. • Piruvat karboksilaz aktif olduğunda piruvat
I. Glukagon karaciğerde glikojen fosforilaz kinazı defosforile dehidrogenaz inaktif olur.
ederek aktifler. • Piruvat karboksilaz enzimi eksiliğinde idrarda alanin
II. Glukagon karaciğerde glukokinaz, fosfofruktokinaz-I ve aminoasiti artar.
piruvat kinaz enzimlerinin sentezini azaltır. Cevap A
III. Glukagon karaciğerde fruktoz 2,6-bisfosfat düzeylerini
azaltarak fosfofruktokinaz-1’i inhibe eder. 51. Plazmalojenlerin sentezinde görevli organel aşağıdakileden
Karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesi ile ilgili hangisidir?
yukarıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? A) Lizozom
A) Yalnız I B) Mitokondri
B) Yalnız II C) Peroksizom
C) I ve III D) Endoplazmik retikulum
D) II ve III E) Golgi aygıtı

118
Plazmalojen 53. İnsülin / glukagon oranı düştüğünde aşağıdaki olaylardan
• Alkil fosfolipid yapısındadır. hangisi gerçekleşir?
• Gliserolün 1.karbonuna bağlanacak olan yağ asiti ester A) Heksozmonofosfat yolu aktifleşir.
bağı yerine eter bağı yapar. B) Keton yıkımı artar.
• Peroksizom organeline özgüdür. C) Hormona duyarlı lipaz defosforile olur.
Cevap C D) Yağ asitlerinin sentezi artar.
E) Kolesterol sentezi artar.
52. Aşağıdakilerden hangisi, dört çift bağı olan ve 20 karbonlu
omega-6 yağ asididir? • İnsülin / glukagon oranı düştüğünde ya da insülin
A) Linoleik asit eksikliğinde glukagon döneminde oluruz.
B) α-Linolenik asit • Keton sentezi ve yıkımı glukagon döneminde aktiftir.
C) Araşidonik asit • Glukagonun metabolik etkileri;
D) Oleik asit
Metabolik yol Hız kısıtlayıcı Gerçekleştiği
E) Palmitoleik asit enzim organel
Glikoliz Glikokinaz Sitoplazma
Araşidonik asit yapısında dört çift bağı olup, 20 karbonlu omega-6
Hekzokinaz
yağ asididir.
PFK-1
Yağ asitlerin isimlendirilmesi
Piruvat kinaz
• Karbon atomları numaralandırılırken karboksil
Piruvat—Asetil KoA Piruvat Mitokondri
grubundan başlanır. Karboksil grubunun yanındaki dehidrogenaz matriksi
karbon atomu α, yağ asitinin son karbon atomu (metil
Heksoz monofosfat Glukoz 6-fosfat Sitoplazma
grubu) ise ω olarak adlandırılır.
yolu dehidrogenaz
• Doymamış yağ asit yapısındaki çift bağın yerinin
Glikojen sentezi Glikojen sentaz Sitoplazma
belirlenmesi iki şekilde yapılır.
Yağ asidi sentezi Asetil KoA Sitoplazma
• Çift bağın yeri karboksil grubundan itabaren
karboksilaz
belirlenecek ise delta (Δ) sistemi kullanılır.
Kolesterol sentezi HMG KoA redüktaz Sitoplazma ve Düz
• Çift bağın yeri metil grubundan itabaren
ER
belirlenecek ise omega (ω) sistemi kullanılır.
Lipoproteinlerdeki Lipoprotein lipaz Yağ dokusu
• Buradaki en önemli nokta vücudumuzda bir yağ
TAG hidrolizi endoteli
asitine 10. karbondan sonra çift bağ ekleyecek enzimin
Protein sentezi
olmaması durumudur.
• Bu sebeple linoleik asit, γ-linolenik asit ve α-linolenik asit
vücudumuzda sentezlenemez yani esansiyel yağ asitleridir. Cevap B

Yağ asitleri (Delta ve omega sistemleri ile isimlendirme) 54.


Bütirik asit 4: 0 I. Tetrahidrofolat
Kaprik asit 10: 0 II. Pridoksal fosfat
Palmitik asit 16: 0 III. Riboflavin
Palmitoleik asit 16: 1 (9) ω-7 Yukarıdakilerden hangileri tek karbon atomu içeren
Stearik asit 18: 0 grupların taşınmasında rol oynar?
Oleik asit 18: 1 (9) ω-9 A) Yalnız I
Linoleikasit (esansiyel) 18: 2 (9, 12) ω-6 B) Yalnız II
γ-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (6, 9, 12) ω-6 C) I ve II
α-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (9, 12, 15) ω-3 D) I ve III
Araşidonik asit (esansiyel yağ 20: 4 (5, 8, 11, 14) ω-6 E) I, II ve III
asitlerinden sentezlenir)
Cevap C

119
Folik asit
• Tek karbon (metil, metilen, formimino) metabolizmasında
anahtar rol oynar. Aktif şekli tetrahidrofolik (THF) asittir.
• Yapısında pteridin, PABA ve glutamik asit bulunur. PABA
analoğu olan sülfonamidler folik asit sentezini inhibe
eder.
• THF serin, glisin ve histidin gibi aminoasitlerden tek
karbon birimlerini alır. Serin aminoasiti tek karbon
birimlerinin ana kaynağıdır.
Cevap A

120
2022 TUSTİME 3.DENEME - (95) BİYOKİMYA

33. Aşağıdakilerden hangisi peptidil transferaz aktivitesine


sahiptir?
A) 28S rRNA
B) tRNA
C) mRNA
D) Elongasyon faktörleri
E) Başlama faktörleri

Protein sentezi esnasında peptid bağı yapan enzim peptidil


transferaz’dır ve ribozim (RNA enzim) yapıdadır. Ribozimler; 23S
rRNA ve 28S rRNA
Cevap A

34. Aminoasitlerle ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi


yanlıştır?
A) Sulu çözeltilerde aminoasitler zayıf asit ve zayıf baz
özelliği gösteren gruplara sahiptir
B) Sistin disülfit bağı içerir
C) Sistein yan zincirinde tiyol (-SH) grubu taşır
D) Fenilalanin yan zincirinde aromatik halka içerir
E) Metiyonin yan zincirinde imidazol halka içerir.

DENEME SINAVI– 95 19
Yan zincirinde imidazol halka içeren aminoasit histidindir. bağımlı bir reaksiyonla glutamata bir amino grubu daha
Metiyonin; eklenir ve glutamin sentezlenir. Bu reaksiyonu glutamin
• Kükürtlü bir aminoasit (S-CH3). sentetaz enzimi yapar.
• Metilasyon reaksiyonlarına katılır • Üre sentezi hücrenin mitokondrisinde serbest
• Aktif şekli SAM (S–Adenozil Metiyonin) amonyağın CO2 ile birleşmesi ile başlar ve karbamoil
fosfat sentezlenir.
• SAM, vücudun en önemli metil donörüdur.
• Kreatin sentezinde görev alır.
• Karnitin sentezinde kullanılır.
• Poliaminlerin sentezine katılır.
Cevap E

35. Aşağıdaki amino asit – metabolik hastalık eşleştirmelerinden


hangisi yanlıştır?
A) Fenilalanin - Fenilketonüri
B) Tirozin- Alkaptonüri
C) Valin – Sistinüri
D) Triptofan - Hartnup hastalığı
E) Sistein - Sistinozis
Cevap B

Sistinüri;
37. Aşağıdakilerden hangisi peptid bağının özelliği değildir?
• Sistin ile Ornitin, Lizin ve Arginin gibi dibazik
aminoasitlerin renal emilim bozukluğu vardır. A) Peptid bağları amid bağlarıdır.
• Sistin taşları oluşur. B) Peptid bağları hidroliz ile yıkılır.
Cevap C C) Peptid bağı kısmi çift bağ özelliğine sahiptir.
D) Peptid bağı çoğunlukla cis bir bağdır.
36. Aşağıdaki reaksiyonlardan hangisinin amonyağın E) Fizyolojik pH’da, peptid bağı polar ve yüksüzdür.
detoksifikasyonunda bir rolü yoktur?
A) Alfa ketoglutarattan glutamat sentezi Peptid bağının özellikleri;
B) Sitoplazmada karbamoil fosfat sentezi • Kovalent-amid bağıdır.
C) Sitrulinden argininosüksinat sentezi • Kısmi çift bağ karakteri gösterir (yapısındaki atomlar
D) Argininden üre sentezi serbestçe hareket edemezler).
E) Glutamattan glutamin sentezi • Peptid bağı çoğunlukla trans yapısındadır.
• Peptid bağı hidroliz ile yıkılırken denature edici ajanlarla
• Amonyak toksik bir moleküldür. Plazmada amonyak yıkılmaz.
artışı özellikle santral sinir sitemini etkiler. • Fizyolojik pH’da peptid bağı polar ve yüksüzdür
• Amonyak karaciğerde toksik olmayan üreye Cevap D
dönüştürülerek vücuttan atılır.
• Peki amonyak periferik dokulardan karaciğere nasıl 38. Proteinlerdeki alfa sarmal yapı ile ilgili aşağıdaki
gelecektir? ifadelerden hangisi yanlıştır?
• Beyin gibi periferik dokulardan karaciğere amonyok A) Sarmal yapının stabilitesini büyük ve yüklü aminoasitler
(amino) glutamin aminoasiti ile taşınır. Aminoasitler arttırır.
okside olmadan önce yapılarındaki amino grubu çıkartılır B) Oluşumunda hidrojen bağları etkendir.
ve transaminasyon reaksiyonu ile bu amino grubu alfa C) Sarmalın her dönüşünde ortalama 3.6 amino asit yer alır.
ketoglutarata aktarılır. D) Proteinlerin yapısında sıklıkla sağ el sarmal yapısında
• Alfa ketoglutarat bu amino grubunu aldığında glutamata bulunur.
dönüşür. Karaciğer, beyin ve böbrek dokusunda ATP E) Aminoasitlerin R grupları sarmalın dışında kalır.

20 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


Alfa sarmal (heliks) yapı • Hem sentezi başlıca karaciğer ve kemik iliğinde
• Hidrojen bağları aynı polipeptit zincirleri arasında sentezlenmesi ile beraber tüm çekirdekli hücrelerde de
meydana gelir. sentezlenebilir.
• Hidrojen bağları primer yapısındaki birinci aminoasitin • Hücrenin mitokondri ve sitoplazma organellerinde
amit (N-H) ve dördüncü aminoasitin karboksil (C=O) sentezlenir. Bu sebeple mitokondrisi olmayan olgun
arasında oluşur. eritrositler hem sentezleyemez.
• Aminoasitlerin R yan grupları sarmalın dışında • Hem sentezinin substratları: glisin ve suksinil KoA (TCA)
kalmaktadır. • Glisin ve suksinil KoA moleküllerinden ALA
• Sıklıkla sağ el sarmal yapısındadır. (aminolevulinik asid) sentezlenir.
• Sarmalın her dönüşünde 3. 6 aminoasit yer alır. • Sterkobilinojen hem sentezinin değil hem
• Aminoasitler sarmal ekseni boyunca birbirlerinden 1.5 Ao katabolizmasının bir ürünüdür.
uzaklığındadır. • Hem sentezinin ilk ve son üç basamağı mitokondride
• 3.6 x 1.5 A = 5.4 A (sarmalın bir dönüş yaptığındaki
o o diğerleri sitoplazmada gerçekleşir. Reaksiyonların tamamı
yüksekliktir ). irreversibledır.
• Her aminoasit 100o lik bir açı yapar.
• En düşük enerjili ve kararlı yapıdır.
• Sarmal yapının stabilitesini nötral aminoasitler arttırır
iken büyük ve yüklü aminoasitler azaltır. Glisin,
prolin ve hidroksiprolin ise alfa sarmal yapıyı bozan
aminoasitlerdir.
• Bazı proteinlerde iki veya daha fazla alfa sarmallar
birbirleri etrafında ikinci bir kıvrılma göstererek
proteinlere dayanıklılık kazandıran stabil bir yapı
oluştururlar. Keratin, hemoglobin, miyoglobin, miyozin,
tropomiyozin, fibrin bu yapıya örnektir. Süpersarmalı
stabilize eden bağlar; Van del Walls etkileşimleri ve
disülfit bağlarıdır.

Beta tabakalı yapı Cevap B


• Hidrojen bağları farklı polipeptit zincirleri arasında
meydana gelir.
40. Dört yaşındaki erkek hasta anemi nedeniyle izlenmektedir.
• Aminoasitler arasındaki mesafe 3.5 A (aminoasitler Hastanın özellikle hipoksi durumunda ağrılı el ayak krizleri
arasındaki mesafe alfa helikse göre daha artmıştır). Bu olduğu ve sık enfeksiyon geçirdiği öğreniliyor.
sebeple beta tabakalı yapı daha gergin-gerilmiş haldedir. Bu hastada patofizyolojiden sorumlu durum aşağıdakilerden
• Zincirler birbirine paralel ya da antiparalel bağlanabilir. hangisidir?
Yapısındaki hidrojen bağların sayısı arttıkça stabilitesi A) Bilüribinin karaciğerde artmış atılımı
artar.
B) Globin zincirindeki 6. pozisyonda glutamat yerine valin
Cevap A geçmesi
C) Globin zincirindeki 6. pozisyonda glutamat yerine lizin
39. Aşağıdakilerden hangisi hem sentezinin bir ürünü değildir? geçmesi
A) Üroporfirinojen III D) Spektrin gen mutasyonu
B) Sterkobilinojen E) Alfa globülin sentez defekti
C) Protoporfirinojen III
D) Porfobilinojen Klinik ile kurgulanmış temel biyokimya bilgi sorusu. Orak Hücreli
E) Hidroksimetilbilan Anemi (HbS) otozomal resesif kalıtılır. Hemoglobin S yapısında
iki normal α globin ve iki mutant b globin bulunur. Mutant b
globinde, 6.pozisyondaki glutamik asit yerine valin geçmiştir.

DENEME SINAVI– 95 21
Hastalar doğumdan sonra ilk 6 ay HbF hakim olduğu için hastalar 42. Elektron transport zincirinde görevli olan elemanların
semptom vermez. Periferik dokularda oksijenin düşük olduğu prostetik grup eşleştirmelerinden hangisi yanlış verilmiştir?
bölgelerde anormal hemoglobin birleşmeleri olur, çözünürlük azalır A) Kompleks I – Fe-S
ve fibröz agregatlar oluşur. Dolayısıyla Hb S içeren eritrositler B) Kompleks II – Fe-S
orak şeklinde görüntü oluştururlar. Oraklaşmış eritrositlerin ince C) Kompleks III – Hem
kapillerlerde dolaşımı yavaşlatmasıyla tromboz ve emboliler
D) Kompleks IV – FMN
gelişir. Klinikte vazooklüzyona bağlı semptomlar görülür. El ayak
E) Sitokrom c – Hem
uçlarında vazooklüzyon; ağrılı el ayak krizleri (daktilit), 5–6 yaş
civarı tekrarlayan dalak oklüzyonları (otosplenektomi), SVO, akut
göğüs sendromu gözlenir. Hastalarda Parvovirus B19 aplastik Soru ile ilgili dikkat edilmesi gereken önemli bilgiler;
krizlere (retikülopeni) yol açabilir. Hipoksiyi arttıran durumlar • Kompleks I; FMN, Fe-S
oraklaşmayı arttırdığı; yüksek irtifa, asidik ilaçlar (aspirin), azalmış • Kompleks II; FAD, Fe-S
oksijen konsantrasyonu olan ortamlardan kaçınılmalıdır. • Kompleks III; Hem, Fe-S
• Kompleks IV; Cu, Hem
Cevap B • Sitokrom c; Hem
Koenzim Q ve Kompleks V ne demir ne de bakır içerir. Prostetik
41. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? grubu yoktur.
A) ​​​​Kollajende moleküller arası desmozin köprüleri var, Cevap D
elastinde molekül içi aldoller arası çapraz bağlantı
vardır. 43. Ayırıcılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
B) Kollajen karbohidrat içerir, elastin karbohidrat içermez. A) Mitokondri iç zarından katyon geçişini arttırırlar
C) Kollajen’de lizinler hidroksillenir, elastin’de B) Hidrofobik yapıdadırlar
hidroksillenmez. C) Valinomisin potasyum iyonoforudur
D) Kollajen üçlü heliks yapısındadır, elastin karmaşık yumak D) Tüketilen oksijen başına ATP sentezi artar
yapısındadır.
E) Oksidasyon ile fosforilasyonun eşleşmesi bozulmuştur.
E) Kollajende tekrarlayan Gly-X-Y yapısı var, elastinde
tekrarlayan dizi yoktur.
İyonoforlar;
• Lipofilik yapıdadırlar.
Kollajende moleküller arası aldoller arası çapraz bağ varken;
• Bazı katyonlarla kompleks oluşturarak bu katyonların
elastinde molekül içi desmozin çapraz bağlantı vardır.
membrandan geçişini kolaylaştıran moleküllerdir.
• Oksidasyon ile fosforilasyonun esleşmesini bozarlar.
KOLLAGEN (ÜÇ) ELASTIN (BİR) Oksidasyon devam eder ama fosforilasyon yani ATP
Fibröz bir protein, suda Fibröz bir protein, suda sentezi inhibe olur.
çözünmez. çözünmez. • Valinomisin potasyum iyonoforudur.
Üçlü polipeptit zincirinden Üçlü polipeptit zincirinden • Nigerisin potasyum ve hidrojen iyonoforudur.
oluşur. oluşmaz. (Monomerik yapıdadır) • Gramisidin A potasyum, hidrojen ve sodyum
Pek çok kollagen tipleri iyonoforudur.
Tek tip elastin vardır.
vardır. Cevap D
Üçlü heliks yapısı gözlenir. Üçlü heliks yapısı gözlenmez.
Üçlü aminoasit tekrarı 44. Sitokrom p450 (CYP) grubu enzimler ile ilgili aşağıdaki
Üçlü aminoasit tekrarı yoktur.
vardır . ifadelerden hangisi yanlıştır?
(Glisin-X-Y)
(Glisin-X-Y)
A) Hemoprotein yapısındadırlar
Lizin vardır ama hidroksilizin B) Karbonmonoksit tarafından inhibe edilirler
Lizin ve hidroksilizin vardır.
yoktur.
C) Monooksijenaz grubuna dahildirler
Karbonhidrat içerir. Karbonhidrat içermez
D) NADPH’dan elektron alabilirler
Aldol çapraz bağları vardır. Desmozin çapraz bağları vardır.
E) Peroksizomda bulunurlar

Cevap A

22 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


Sitokrom p450 enzimlerin özellikleri; • Piruvat karboksilaz aktif olduğunda piruvat
• HEM içeren proteinlerdir. dehidrogenaz inaktif olur.
• Monooksijenaz enzimleridir. Piruvat karboksilaz enzimi eksiliğinde idrarda alanin
• Hidroksilasyon yaparlar. aminoasiti artar.
• NADH veya NADPH’dan elektron alırlar.
• CO tarafından inhibisyona uğrarlar. Cevap C
• Endoplazmik retikulum ve mitokondride bulunurlar. 47.
– Ksenobiyotik metabolizması I. Hekzokinaz enzimi glukoz 6-fosfat ile inhibe olur
– Kolesterolden steroid sentezi II. Fosfofruktokinaz-I enzimi sitrat tarafından aktive olur
– D vitamini sentezi III. Piruvat kinaz enzimi fruktoz 1,6 bifosfat ile aktive olur
– Safra asitleri sentezi (7 alfa hidroksilaz) Karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesi ile ilgili
Cevap E olarak yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I
45. Aşağıda verilen doku/hücre – sahip olduğu enzim
eşleştirmelerinden hangisi yanlış olarak verilmiştir? B) Yalnız II

A) Karaciğer dokusu – Gliserol kinaz C) I ve II

B) Beyin dokusu – HMG-KoA liyaz D) I ve III

C) Kas dokusu – Laktat dehidrogenaz E) II ve III

D) Böbrek dosusu – Glutaminaz


• Glukokinaz enzimi glukoz 6-fosfat ile inhibe olmaz.
E) Eritrosit hücresi – Piruvat kinaz
• Hekzokinaz enzimi glukoz 6-fosfat ile inhibe olur
• Fosfofruktokinaz-I enzimi sitrat ile inhibe olur.
Metabolizmada yer alan enzimler ve bu enzimlere sahip olan
dokuları toparlayan bir soru. • Fosfofruktokinaz-I enzimi fruktoz 2,6 bifosfat ile aktive
olur.
HMG-KoA liyaz enzimi keton sentezi yapan karaciğer
hücrelerinde bulunur. Beyin dokusu keton sentezi yapamaz. • Piruvat kinaz enzimi fruktoz 1,6 bifosfat ile aktive olur.

Sorudan diğer çıkarım yapacağımız bilgiler; gliserol kinaz


enzimi karaciğer hücresinde bulunduğudur. Böbrek ve Cevap D
karaciğer hücresinde glutaminaz enziminin varlığı da
unutulmamalıdır. 48. Heksoz monofosfat yolu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
Cevap B hangisi yanlıştır?
A) 3C-7C’lu şekerlerin birbirine dönüştüğü yoldur
46. Piruvat karboksilaz enzimi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden B) Oksidatif evre irreversible olup NADPH üretilir
hangisi yanlıştır? C) 6-fosfoglukonat dehidrogenaz enzimi oksidatif evrede
A) Mitokondriyal bir enzimdir. görevlidir
B) Koenzim olarak biyotini kullanır. D) İnsulin döneminde hücrenin sitoplazmasında aktif bir
C) Asetil KoA tarafından inhibe edilir. metabolik yolaktır

D) Eksikliğinde idarda alanin aminoasiti artar. E) Transaldolaz enzimi koenzim olarak tiamin pirofosfat
kullanır
E) Enerji kaynağı olarak ATP harcanır.

Piruvat karboksilaz enzimi; HEKSOZ MONOFOSFAT YOLU, PENTOZ FOSFAT YOLU


• Mitokondrial bir enzimdir. • Fosfoglukonat yolu olarak da bilinir. Karaciğer, yağ
• Piruvatı oksaloasetata çevirir. dokusu ve adrenal korteksde oldukça aktif bir yolaktır.
• Reaksiyona CO2 transferi yapar. • İnsulin döneminde aktif bir yolaktır.
• Bu karboksilasyon reaksiyonunda ATP’ye (GTP DEĞİL!!) • Hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir.
gerek duyulur. • Substrat glukoz 6-fosfat molekülüdür.
• Koenzim olarak biyotini kullanır. • Amaç; NADPH ve Riboz 5-fosfat (PENTOZ) üretmektir.
• Allosterik aktivatörü Asetil KoA’dır.

DENEME SINAVI– 95 23
• 3C-7C’lu şekerlerin birbirine dönüştüğü yoldur. 50. Aşağıda verilen sfingolipidlerden hangisi sialik asit içerir?
• ATP sentezi ya da tüketimi yoktur. A) Serebrozid
• HMY iki fazdan oluşur; B) Globozid
- Oksidatif = İr-reversible (Allosterik enzim) C) Sülfatid
- Non-oksidatif = Reversible D) Sfingomiyelin
Oksidatif evre E) Gangliozid
• Glukoz 6-fosfat ile başlar.
• Hız kısıtlayıcı enzimi glukoz 6-fosfat dehidrogenaz Glikolipidlerin alt grupları;
enzimidir. İrreversible bir basamaktır. • Serebrozid; Seramid + Glukoz/Galaktoz (glukoserebrozit /
• Bu reaksiyonda NADPH ve CO2 oluşur. galaktoserebrozit)
Non-oksidatif evre • Sülfatid; Seramid + Galaktoz + Sülfat (PAPS)
• Ribuloz 5-fosfat ile başlar.
• Globozid; Seramid + Oligosakkarid
• Riboz 5-fosfat sentezlenir.
• Gangliozid; Seramid + Glukoz/Galaktoz + Sialik asit
• Pentoz fosfatların glikoliz ara ürünlerine dönüşümünde (N-asetil nöramik asit, NANA)
transketolaz ve transaldolaz enzimleri görev alır.
Cevap E
• Transketolaz enzimi koenzim olarak Tiamin pirofosfat kullanır.
• 3, 4, 5 ve 7C’lu şekerlerin birbirine dönüşümü gerçekleşir.
51. Aşağıdaki fosfolipdlerden hangisinin fosfolipaz C ile
Cevap E hidrolizi sonucu diaçilgliserol ve IP3 adlı hücre içi haberciler
oluşturur?
49. Doğal yağ asitleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi A) Kardiyolipin
yanlıştır?
B) Sefalin
A) Kısa zincirli yağ asitlerinin mitokondriye girişinde
C) Lesitin
karnitine ihtiyaç duyulmaz.
D) Fosfatidilinozitol
B) Alfa-linolenik asit esansiyel olup omega-6 yağ asididir.
E) Fosfatidilserin
C) Palmitik asit 16 karbon atomuna sahiptir.
D) Çift bağ sayısı arttıkça erime noktaları düşer.
• Fosfatidilinozitol 4-5 bifosfat fosfolipaz C enzimi ile
E) Karbon sayıları arttıkça erime noktaları yükselir.
yıkılır.
• IP3 ve DAG ikincil habercileri oluşturur.
• Kısa ve orta zincirli yağ • Uzun zincirli yağ Cevap D
asitleri (≤ 10 C) asitleri (12-26 C)
• Suda çözünürlüğü daha • Suda çözünürlük
yüksek düşük 52. Aşağıdaki enzim-koenzim eşleştirmelerinden hangisi
• Mitokondriye giriş: karnitine • Mitokondriye giriş: doğrudur?
ihtiyaç duymaz karnitine ihtiyaç duyar A) Asetil KoA karboksilaz – B6 vitamini
B) Glikojen fosforilaz – B6 vitamini
Yağ asitleri (Delta ve omega sistemleri ile isimlendirme)
C) Metiyonin sentaz – Biyotin vitamini
Bütirik asit 4: 0
D) Homogentisat oksidaz – B5 vitamini
Kaprik asit 10: 0
E) Sistatiyonin sentaz – B1 vitamini
Palmitik asit 16: 0
Palmitoleik asit 16: 1 (9) ω-7
• Pridoksal fosfat’ın görev aldığı reaksiyonlar;
Stearik asit 18: 0
• Transaminasyon reaksiyonları
Oleik asit 18: 1 (9) ω-9
• Deaminasyon reaksiyonları
Linoleikasit (esansiyel) 18: 2 (9, 12) ω-6
• Dekarboksilasyon reaksiyonları
γ-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (6, 9, 12) ω-6
• ALA sentaz enzimi
α-Linolenik asit (esansiyel) 18: 3 (9, 12, 15) ω-3
• Sistation sentetaz enzimi
Araşidonik asit (esansiyel yağ 20: 4 (5, 8, 11, 14) ω-6
• Glikojen fosforilaz enzimi
asitlerinden sentezlenir)
Cevap B
Cevap B

24 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


53. Aşağıdakilerden hangisinin sentezi ribozomlarda
gerçekleşir?
A) Glutatyon
B) Aldosteron
C) Parathormon
D) Kreatin
E) Kalsitriol

• Hormonların sentezi:
- Ribozomal sentez; protein, polipeptid ve glikoprotein
yapıdaki hormonlar
-Enzimatik sentez; Aminoasit türevi bileşikler ve
steroid hormonlar
Aminoasit türevi bileşikler:
• Dopa, Dopamin, Adrenalin, Noradrenalin
• Kreatin
• Melatonin
• Serotonin
• Histamin
• Karnitin
• Glutatyon
• Karnozin
Cevap C

54. Janus kinaz aşağıdakilerden hangisinin etki


mekanizmasında rol oynar?
A) Büyüme hormonu
B) Kalsitriol
C) Kalsitonin
D) Oksitosin
E) Glukagon

• JAK (janus kinase), tirozin kinaz süperailesinin bir


alt grubudur. Ligand hücre dışındaki alt birimine
bağlandığında, stoplazmadaki JAK aktive olur.
• JAK , kinaz aktivitesine sahiptir. Bu özelliği nedeni ile
STAT (signaltransducer and activator of transcription)
proteinini fosforilleyip STAT’ı aktive eder. STAT ise DNA ya
bağlanarak transkripsiyona neden olur.
• Reseptöre substrata bağlanınca, reseptörün ayrık
parçaları bir araya gelir. Bu olaya dimerizasyon denir.
• Leptin, Büyüme hormonu (GH), Prolaktin, Eritropoietin,
bazı sitokinler (INF– g, IL–6) ve CSF (koloni stimulan
faktörler) JAK– STAT sinyal sistemini kullanırlar.
Cevap A

DENEME SINAVI– 95 25
2022 TUSTİME 4.DENEME - (96) BİYOKİMYA

Lesch Nyhan sendromu


 HGPRT enzimi eksikliği söz konusudur. X’e bağlı kalıtılır.
Hiperürisemi ve self mutilasyon en önemli klinik
bulgularındandır. Kurtarma (salvage) yolağında IMP ve
GMP sentezi azalır.
 Lesch Nyhan sendromunda de novo pürin nükleotid
sentezi hızlanır ve PRPP artışı görülür.
 Hiperürisemi, mental retardasyon ve self mutilasyon
klinik bulgularındandır.
Cevap B

35. Aşağıdakilerden hangisi, asparagin aminoasitinin R yan


zincirinin suda çözünürlük özelliğini tanımlamak için
kullanılır?
A) Polar ve yüksüz
B) Polar ve negatif yüklü
C) Polar ve pozitif yüklü
D) Hidrofobik
E) Nonpolar

Polar (hidrofilik) aminoasitler

Cevap B

33. Primidin sentezinde leflunomid tarafından inhibe edilen


Hidrofilik aminoasitlerdir.
enzim aşağıdakilerden hangisidir?
• R grupları iyonlaşır ve proton alışverişi yapar.
A) Dihidrooratat dehidrogenaz
• Hidrojen bağ oluşumuna katılır.
B) Orotidilat dekarboksilaz
• Proteinlerin dış kısımlarında yer alır.
C) Aspartat transkarbamoilaz
D) Karbamoil fosfat sentetaz-II
Apolar/Nonpolar (hidrofobik) aminoasitler
E) Oratat fosforibozil transferaz
• Triptofan, metionin, prolin, valin, lösin, izolösin, alanin,
fenilalanin, glisin.
Primidin sentezinde leflunomid tarafından inhibe edilen
enzim dihidrooratat dehidrogenazdır. Primidin sentezinin tek • Hidrofobik aminoasitlerdir.
mitokondriyal basamağını katalizler. • R grupları iyonlaşmaz ve proton alışverişi yapmaz.
Cevap A • Hidrojen bağ oluşumuna katılmaz.
• Proteinlerin iç kısımlarında yer alır. Proteinlerin üç
34. Lesch-Nyhan sendromu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden boyutlu yapılarının kazandırılmasında önemlidir.
hangisi yanlıştır?
A) X kromozomuna bağlı kalıtım gösterir.
Dikkat!!! Harper son baskısında glisini hidrofilik aminoasitler
B) Kurtarma (salvage) yolağında IMP ve GMP sentezi artar.
grubuna dahil ederken; tirozini hidrofobik aminoasitler grubuna
C) Hücre içi fosforibozilpirofosfat (PRPP) düzeyi artar dahil etmiştir.
D) De novo pürin nükleotid sentezi hızlanır. Cevap A
E) Hiperürisemi gözlenir.

18 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


36. Aşağıdaki amino asitlerden hangisi hem glikojenik hem de Peptid bağı hidroliz ile yıkılırken denature edici ajanlarla
ketojeniktir? yıkılmaz.
A) Metiyonin • Primer yapıdaki bir değişiklik (DNA’daki mutasyonlar
B) Histidin sonucu) o proteinin tersiyer yapısının fonksiyon kaybına
C) Aspartat neden olur. En tipik örneklerinden biri HbS hastalığıdır.
D) Glisin HbS hastalığı primer yapıdaki tek bir aminoasit
değişikliği sonucu meyda gelir.
E) Fenilalanin
• Fizyolojik pH’da, peptid bağı polar ve yüksüzdür.
AMİNOSİTLERİN KARBON İSKELETLERİNİN YIKILMASI Cevap B

• Aminoasitler depo edilmez. Bu sebeple ihtiyaç fazlası


amnoasitler okside edilir. Aminoasitler okside olmadan 38. Proteinlerin sekonder yapılarından biri alan beta
önce yapılarından amino grubu çıkartılır ve geriye kalan kıvrımlarda aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin bulunma
karbon iskeletine ise alfa keto-asit adı verilir. ihtimali en düşüktür?
• Aminoasitler metabolizmalarına göre glukojenik, saf A) Glisin
ketojenik ve hem glukojenik hem ketojenik olarak B) Lizin
ayrılır. C) Aspartat
1. Asetil KoA (veya asetoasetil KoA) üzerinden metabolize D) Glutamat
edilirlerse; Ketojenik. E) İzolösin
- Lösin ve lizin saf ketojenik aminoasitlerdir.
2. TCA döngüsü ara metabolitleri (Asetil KoA hariç) ve Beta-kıvrım (beta dönüş) bölgesinde enzimin aktif bölgesi
pirüvat üzerinden metabolize edilirlerse; Glukojenik. mevcuttur. Bu nedenle polar aminoasitlerin bu bölgede olma
- Aspartat, asparagin, glutamat, glutamin, alanin, serin, ihtimali daha yüksektir. Ayrıca glisin ve prolin aminoasitleri de
sistein, glisin, histidin, prolin, metiyonin, arginin, valin beta kıvrımlarda bulunma ihtimali yüksektir. Seçenekler içinde
ve treonin glukojenik aminoasitlerdir. izolosin hidrofobik bir aminoasittir.
3. Hem glukojenik hem de ketojenik ürünler üzerinden Cevap E
metabolize edilirlerse; Hem glukojenik hem de ketojenik.
• Fenilalanin, tirozin, izolösin ve triptofan hem 39. Aminoasit metabolizması ile ilgili olarak aşağıdaki
glukojenik hem de hem ketojenik aminoasitlerdir. enzim eksikliği ve neden olduğu klinik bulgu/hastalık
Cevap E eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Tirozinaz - Albinizm
37. Aşağıdakilerden hangisi peptid bağının özelliği değildir? B) Ornitin transkarbamoilaz - Hiperürisemi
A) Peptid bağları amid bağlarıdır. C) Homogentisat oksidaz- Alkaptonüri
B) Peptid bağları çoğunlukla cis yapısındadır. D) Alfa ketoasit dehidrogenaz - Akça ağaç şurubu hastalığı
C) Peptid bağı kısmi çift bağ özelliğine sahiptir. E) Propiyonil KoA karboksilaz – Propiyonik asidemi
D) Fizyolojik pH’da, peptid bağı polar ve yüksüzdür.
E) Peptid bağı denature edici ajanlarla yıkılmaz. Bilgileri toparlayan bir soru..
Üre siklus basamaklarındaki enzim defektleri hiperamonyemi ile
Peptid bağının özellikleri: sonuçlanır. Bu siklusdaki enzimler; ornitin transkarbamoilaz (OTC),
• Kovalent-amid bağıdır. karbamoil fosfat sentetaz-I (KPS-I), Argininosüksinat sentetaz
• Kısmi çift bağ karakteri gösterir (yapısındaki atomların (ASS), Argininosüksinat liyaz (ASL), Arginaz’dır.
dönüşü kısıtlıdır, serbestçe hareket edemezler). Cevap B
• Peptid bağı trans yapısındadır.
• Prolin ise hem hem trans hem de cis yapıda peptid bağı
yapabilir.
• Peptid bağı oluşurken 1 mol su çıkışı olur; peptid bağı
yıkılırken de tam tersine içeriye su girişi olmalıdır.

DENEME SINAVI– 96 19
40. Aşağıdakilerden hangisi direkt (konjuge) hiperbilirübinemi 42. Aşağıda verilen tepkimeyi katalizleyen enzimin
nedenlerinden biridir? gerçekleştirdiği reaksiyon aşağıdaki seçeneklerden
A) Crigler-Najjar sendromu hangisinde doğru olarak verilmiştir?
B) Hemolitik anemi
C) Dubin-Johnson sendromu
D) Yenidoğanın fizyolojik sarılığı
E) Gilbert sendromu

• İndirekt hiperbilirubinemi: Crigler Najar sendromu, Gilbert


A) Karboksilasyon
hastalığı, yenidoğanın fizyolojik sarılığı, anne sütü sarılığı.
• DiRekt hiperbilirubinemi: Dubin-Johnson, Rotor, safra kanalı B) Oksidatif deaminasyon
tıkanıklığı, bilier atrezi. C) Transaminasyon
Cevap C D) Oksidatif dekarboksilasyon
E) Transaçilasyon
41. Enzim-kofaktör eşleştirmelerinden hangisi yanlış olarak
verilmiştir? Metabolizmada oksidatif dekarboksilasyon yapan enzimler;
A) Dopamin beta hidroksilaz – Bakır piruvat dehidrogenaz, izositrat dehidrogenaz ve alfa ketoglutarat
B) Tirozinaz– Bakır dehidrogenazdır. Bu reaksiyonlarda NADH oluşumu ile birlikte CO2
C) ALA dehidrataz – Çinko salınımı da gözlenir.

D) Glutatyon peroksidaz – Selenyum Cevap D

E) Sitokrom oksidaz - Çinko


43. Aşağıdaki enzimlerden hangisi elektronlarının doğrudan
koenzim Q’ya göndermez?
Metalloenzimler
A) Kompleks I
Ca+2 Rennin, amilaz
B) Açil KoA dehidrogenaz
Glutatyon peroksidaz, tioredoksin redüktaz, 5’
C) Gliserol 3-fosfat dehidrogenaz
Se deiyodinaz, iyodotironin deiyodinaz, selenofosfat
sentetaz D) Sitokrom oksidaz

Hemoglobin, miyoglobin, sitokromlar, katalaz, glutatyon E) Dihidrooratat dehidrogenaz


Fe+2/+3
peroksidaz, triptofan pirolaz, miyeloperoksidaz
Seruloplazmin, lizil oksidaz, dopamin beta hidroksilaz, Elektronlarının doğrudan koenzim Q’ya aktaranlar;
Cu +2
sitokrom oksidaz, süperoksid dismutaz, monoamin • Kompleks I (NADH dehidrogenaz)
oksidaz, tirozinaz • Kompleks II (Süksinat dehidrogenaz)
Süperoksid dismutaz (mitokondrial), aldehid • Açil KoA dehidrogenaz (Yağ asiti beta oksidasyon enzimi)
Mn+2 dehidrogenaz, piruvat karboksilaz, arginaz, • Gliserol 3-fosfat dehidrogenaz (Gliserol fosfat mekiği)
ribonükleotid redüktaz
• Dihidrooratat dehidrogenaz (Primidin sentezindeki tek
Karbonik anhidraz, ALA dehidrataz, karboksipeptidaz mitokondriyal enzim)
Zn+2 A/B, DNA polimeraz, alkol dehidrogenaz, laktat
Cevap D
dehidrogenaz
Mo Ksantin oksidaz, sülfid oksidaz, aldehit oksidaz
44. Aşağıdakilerden hangisi potasyum iyonoforudur?
+2
Ni Üreaz
A) Gramisidin A
Mg+2 Hekzokinaz, glukoz 6-fosfataz, pirüvat kinaz, Na-K-ATPaz
B) Nigerisin
K+2 Pirüvat kinaz
C) Valinomisin
D) Malonat
Cevap E
E) Arsenat

20 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


İyonoforlar;

• Lipofilik yapıdadırlar.
• Bazı katyonlarla kompleks oluşturarak bu katyonların membrandan geçişini kolaylaştıran moleküllerdir.
• Valinomisin potasyum iyonoforudur.
• Nigerisin potasyum ve hidrojen iyonoforudur.
• Gramisidin A potasyum, hidrojen ve sodyum iyonoforudur.
Cevap C

45.
I. Karnitin açil transferaz II
II. Açil KoA sentetaz
III. Malat – alfa ketoglutarat transporter
IV. Fosfat translokaz
Yukarıdaki enzim veya proteinlerden hangileri mitokondri iç zarında yer alır?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, III ve IV

Birçok bilgiyi bir arada düşünmeyi gerektiren bir soru. Şıkları tek tek ele alalım.
Karnitin açil transferaz I enzimi mitokondri dış zarında yer alır. Karnitin açil transferaz II enzimi mitokondri iç zarında yer alır. Karnitin
mekiğinde görev alan enzimlerdir.
Açil KoA sentetaz enzimi mitokondri dış zarında yer alır. B5 vitamini kullanır.
Malat – alfa ketoglutarat transporter malat-aspartat mekiğinde görev alır ve mitokondri iç zarındadır.
Fosfat translokaz mitokondri iç zarında yer alır. Dikkat!! N-etilmalemid tarafından inhibisyona uğrar.
Cevap E

46. Aşağıdaki glikozaminoglikanlardan hangisi yapısında asidik şeker yerine galaktoz içerir?
A) Hiyalüronik asit
B) Heparin
C) Keratan sülfat
D) Kondroitin sülfat
E) Heparan sülfat

GLİKOZAMİNOGLİKANLAR (GAG)
• Mukopolisakkarid olarak da adlandırılırlar. Çekirdek protein ile proteoglikanları oluştururlar. Polisakkarit kısmı dallanmamıştır.
• GAG’lar tekrarlayan disakkarit birimlerinden oluşur.
• Bu disakkarit birimleri asit şeker (glukronik asit / iduronik asit) ve aminoşeker (glukozamin / galaktozamin)’lerden oluşur.
• Aminoşeker oluşumu; Monosakkaritteki hidroksil grubunun bir amino grubu ile yer değiştirmesi ile oluşurlar.
Monosakkaridlere amino grubu veren aminoasit glutamindir. Asetil grubu veren ise asetil KoA’dır (N-asetilglukozamin/N-
asetilgalaktozamin). Hız kısıtlayıcı enzim aminotransferazdır.
• Hyalüronik asit hariç hepsi sülfat içerir. Sülfat vericisi olarak PAPS (fosfoadenozin fosfosülfat) kullanılır.
GAG’lar içerdikleri sülfat ve asidik şekerlerden dolayı negatif yüklüdür. Su tutucu özellikleri vardır. Hücre dışı matriksde destek görevi
görürler (jel benzeri matriks, kaygan).

DENEME SINAVI– 96 21
GAG Aminoşeker Asidik şeker Nerede bulunur Özellikleri
Kıkırdak (kartilaj)
Kemik En fazla bulunan
Kondroitin sülfat N-asetilgalaktozamin Glukuronik asit
Tendon En kısa zincire sahip
Aort
Bazal membran Hücreler arası etkileşim Hücre
Heparan sülfat N-asetilglukozamin Glukuronik asit
Hücre yüzeyi büyümesi Lipoprotein lipazı bağlar
Glukuronik asit/ İduronik Mast hücreleri Antikoagülan
Heparin N-asetilglukozamin
asit (intraselüler) Sülfat oranı en yüksek
Sinovial sıvı Molekül ağırlığı en fazla En uzun
Hyalüronik asit N-asetilglukozamin Glukuronik asit Kordon kanı zincire sahip Sülfat yoktur
Gözün vitröz kısmı Proteinlere kovalent bağlanmaz
Kıkırdak (kartilaj)
Asidik şeker yok
Keratan sülfat N-asetilglukozamin Galaktoz Kornea
En heterojen
Saç
Glukuronik asit/ İduronik Kalp kapakçık Damarlar,
Dermatan sülfat N-asetilgalaktozamin
asit Deri

Cevap C

47. N-asetil nöraminik asit aşağıdaki nükleotidlerden hangisi ile aktiflenmiş formda bulunur?
A) UDP
B) UMP
C) CMP
D) GDP
E) TMP

GLİKOPROTEİNLER
• Monosakkaridlerin anomerik karbondaki hidroksil grubu ile (hemiasetal hidroksili) ile başka bir bileşiğin –OH veya NH grupları
arasında bir molekül su çıkışıyla kovalent bir bağ oluşur. Bu bağa glikozidik bağ denir.
• O ve N glikozidik bağı mevcuttur. Monosakkaridler birbirlerine O-glikozidik bağ ile bağlanırken; nükleotidlere N-glikozidik bağ
ile bağlanır. Proteinlere ise O ve N-glikozidik bağı ile bağlanır.
• Oligosakkarid birimleri ana protein çatıya bağlandıklarında oluşan moleküllere glikoprotein adı verilir. Oligosakkaritlerin oranı
glikoproteinlerde düşüktür ve dallanmıştır.
• Glikoproteinler lizozomlarda yıkılır. Mannozidaz enzimi eksikliği ile lizozomlarda glikoprotein birikimi meydana gelir
• Glikoproteinlerin yapısındaki şeker kompenentleri için nükleotid şekerleri kullanılır. Genellikle kullanılan nükleotid UDP’dir.
• Glikoprotein yapısındaki şekerlere örnek olarak; UDP-glukoz, UDP-galaktoz, GDP-fukoz, GDP-mannoz, CMP-NANA verilebilir.
• Glikoproteinlerin bir çok fonksiyonları vardır; hücre yüzeyini tanıma, antijenik özellik, hücre membranı reseptörü, transport ve
hücre dışı matriksin bir bileşeni olması gibi.
Cevap C

48. Aşağıdaki ajanlardan hangisi ince barsaklarda fruktozun sodyum bağımsız kolaylaştırılmış difüzyon ile emilimini inhibe eder?
A) Sitokalazin B
B) Florhizin
C) Ouabain
D) Deoksinojirimisin
E) İyodoasetat

22 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


• Glukoz ve galaktoz barsak lümeninden enterosit hücresi içine gerçekleşir. İSTİSNA!!! İnsülin döneminde fosforile çalışan
alınımı SGLT ile gerçekleşir. Fruktoz SGLT sistemini kullanmaz. üç enzim vardır; fosfodiesteraz, protein fosfataz ve sitrat
• Fruktozun barsak lümeninden enterosit hücresi içine alınımı liYaz enzimleridir.
GLUT-5 ile gerçekleşir. Cevap C
• Enterosit hücresine alınan monosakkaridler dolaşıma GLUT 2
ile geçerler. 51.
• SGLT (Sodyum bağımlı taşıma) filorhizin ve ouabain ile inhibe
I. Farnezil pirofosfat
olur.
II. Geranil pirofosfat
• Sodyum bağımsız taşıma sitokalazin B ile inhibe olur.
III. İzopentenil pirofosfat
IV. Lanosterol
Cevap A
Kolesterol sentezi sırasında oluşan izopren türevi bileşikler
yukarıda verilmiştir. Bu izopren türevi bileşiklerin
49. Eikazanoidler için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
sentezlenme sırası aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru
A) Endoplazmik retikulumda depolanırlar.
olarak verilmiştir?
B) Araşidonik asit üzerinden sentezlenirler.
A) I-II-III-IV
C) PGI2 analogları pulmoner hipertansiyon tedavisinde
B) II-III-I-IV
kullanılır.
C) III-II-I-IV
D) Lipoksin anti inflamatuar özellikte bir eikazanoiddir.
D) III-IV-II-I
E) Steroidler fosfolipaz A2 inhibisyonu ile anti inflamatuar
E) II-III-IV-I
etkinlik gösterir.

Eikazanoid metabolizması;
Kolesterol sentezi 4 aşamada gerçekleşir:
• Esansiyel yağ asiti olan araşidonik asit üzerinden
sentezlenirler. • Asetil KoA’lardan mevalonatın sentezi; 3 adet asetat
molekülü birleşerek mevalonatı oluşturur. 
İlk başta
• Lokal hormon olarak etki gösterirler ve depolanmazlar.
2 adet asetil KoA tiolaz enzimi ile asetoasetil KoA’yı
İhtiyaç halinde sentezlenir ve salınırlar.
oluşturur. Devamında bir adet asetil KoA daha eklenerek
• Araşidonik asit hücre membranında yer alan
HMG KoA (β-hidroksi- β-metilglutaril-KoA) sentezlenir. Bu
fosfolipidlerin yapısında bulunur. Sinyal geldiğinde
reaksiyonu katalizleyen enzim HMG KoA sentazdır. HMG
araşidonik asit fosfolipaz A2 enzimi ile serbestleştirilir.
KoA’dan mevalonat sentezi HMG KoA redüktaz enzimi
• Steroidler lipokortin ve makrokortin üzerinden
ile gerçekleşir. HMG KoA redüktaz kolesterol sentezinin
fosfolipaz-A2 enzimini inhibe ederek anti- inflamatuar
allosterik enzimidir.
etki gösterir. Hipoksi, trombin, anjiotensin II, bradikinin,
• Mevalonattan aktif izoprenlerin oluşumu; ATP harcanır
epinefrin ve vazopressin ise fosfolipaz-A2 enzimini
ve dekarboksilasyon gerçekleşir. İlk aktif izopren türevi
aktive eder.
olan izopentenil pirofosfat (5 C) sentezlenir.
Cevap A
• İzoprenlerin kondensasyonu ile skualenin sentezi; 2 adet
izopentenil pirofosfatın birleşmesi ile geranil pirofosfat
50. İnsulin döneminde fosforile-aktif olan enzim
(10 C), devamında 1 adet daha izopentenil pirofosfatın
aşağıdakilerden hangisidir?
eklenmesi ile de farnezil pirofosfat (15 C) sentezlenir. 2
A) Hormona duyarlı lipaz adet farnezil pirofosfattan ilk halka yapısının belirdiği
B) Piruvat kinaz skualen (30 C) meydana gelir.
C) ATP-sitrat liyaz • Skualenin siklizasyonu ile kolesterol eldesi; Skualenin
D) Piruvat dehidrogenaz halka yapısının tamamlanması ile önce lanosterol (30 C)
E) Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz oluşur. Lanosterol ilk steroid halka yapısının oluştuğu
moleküldür. Lanosterol bir dizi reaksiyon sonucunda
• Sonuç; İnsülin hormonu protein fosfataz enzimini aktif kolesterole (27 C) dönüşür.
hale getirerek metabolizmadaki tüm hız kısıtlayıcı Cevap C
enzimlerin fosfat grupları kopartılır ve defosforilasyon

DENEME SINAVI– 96 23
52. Elektroforetik mobilitesi nedeniyle alfa lipoprotein olarak • Gebelik, alkolizm, malnutrisyon gibi nedenler tiamin
bilinen lipoprotein aşağıdakilerden hangisidir? eksikliğine neden olur.
A) Şilomikron • Tiamin eksikliğinde Beriberi hastalığı ve Wernicke
B) VLDL korsakoff sendromu gözlenir.
C) LDL • Tiamin eksikliği tanısı transketolaz enzimin aktivitesi
D) HDL ölçümü ile yapılır.
E) IDL Cevap A

LİPOPROTEİNLERİN TRANSPORTU 54. Aşağıdakilerden hangisi membrana bağlı guanilat siklaz


• Plazmada bulunan lipoproteinler şilomikron, VLDL, LDL sistemini kullanılır?
ve HDL’dir. Lipoproteinler plazmada çözünür ve böylece A) NO
lipidlerin kanda taşınması sağlanmış olur. B) ANP
• Lipoproteinlerin iç kısımında saf hidrofobik olan C) Somatostatin
TAG ve kolesterol esterleri bulunur. Lipoproteinlerin D) LH
dış kısımında ise fosfolipidler, serbest kolesterol ve E) İnsulin
apolipoproteinler vardır.
• Lipoproteinler başlıca ultrasantrifugasyon ya da Membrana bağlı guanilat siklaz, PGF2a, ANP ve BNP tarafından
elektroforez yöntemleri ile brirbirinden ayrılır. kullanılırken, sitoplazmik solubl guanilat siklaz ise NO tarafından
• Ultrasantrifugasyon yöntemi lipoproteinler dansitelerine kullanılır.
(yoğunluklarına) göre ayrılır. Dansitelerine göre çokdan Cevap B
aza sıralanışı; HDL, LDL, VLDL, Şilomikron.
• Elektroforez yöntemi ile ise yüklerine göre ayrılırlar.
Elektroforezin başlama noktasında (- yüklü taraf, katot)
şilomikron devamında ise LDL (β- lipoprotein), VLDL
(pre-β lipoprotein) ve elektroforezin bitiş noktasında (+
yüklü taraf, anot) HDL (alfa-lipoprotein) yer alır.

Cevap D

53. Alfa ketoasitlerin oksidatif dekarboksilasyonunda görevli


vitamin aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tiamin pirofosfat
B) Folik asit
C) Askorbik asit
D) Pridoksal fosfat
E) Metilkobalamin

Tiamin
• Aktif şekli tiyamin pirofosfattır. Reaksiyonlarda aldehid
birimini taşır.
• Tiaminin koenzim olarak görev aldığı reaksiyonlar;
• Heksoz monofosfat yolu non-oksidatif evrede görev
alan transketolaz enzimi
• Alfa ketoasitlerin oksidatif dekarboksilasyonu
• Piruvat dehidrogenaz
• Alfa ketoglutarat dehidrogenaz
• Dalllı zincirli alfa ketoasit dehidrogenaz

24 TUS’U KAZANDIRAN DOĞRU ADRES


2022 TUSWORLD 1.DENEME BİYOKİMYA(70)

34. Aşağıdaki organellerin hangisinde yağ


asitlerinin omega oksidasyonu gerçekleşir?
A) Mitokondri
B) Peroksizom
C) Endoplazmik Retikulum
D) Proteozom
E) Golgi

CEVAP: C

DENEME
35. Aşağıdaki olaylardan hangisi cis-golgide
gerçekleşir?
A) Mannozların çıkarılması
B) Tirozinlere sülfat eklenmesi
C) Oligosakkaritlerin fosforilasyonu
D) Glc eklenmesi
E) Karbonhidratlara sülfat eklenmesi

33. Aşağıdakilerden hangisi peroksizomlarda CEVAP: C


gerçekleşmez?
Zor bir soru. Aslında tıbbi biyoloji sorusu.
Golgi, Cis golgi ağı, golgi stack ve trans golgi ağı olarak
ayrılır.
A) Çok uzun zincirli yağ asitlerinin metabolizması Cis golgi ağındaLizozomal proteinlerin oligosakkarit
B) Safra asit oluşumu birimleri üzerinden fosforilasyonu
C) Kolesterol yan zincir kısaltılması Golgi stack:
D) Ksenobiyotiklerin Faz 1 reaksiyonları, • Cis-cisterna: Mannozların çıkarılması
E) Dolikol sentezi • Medial-cisterna: GlcNAc eklenmesi
• Trans- cisterna: NANA eklenmesi
CEVAP: D
Trans-golgiTirozin sülfatasyonu işlemleri gerçekleşir.
Ksenobiyotiklerin faz 1 reaksiyonu düz ER’de
gerçekleşirken, diğerleri ise peroksizomlarda
gerçekleşmektedir.

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
36. Katekolaminlerin sentezinde aşağıdaki amino Bu durumda glikojenin adlı bir protein, yapısında
asitlerden hangisi öncül olarak kullanılır? bulunan Tirozin aminoasitleri üzerinden UDP-
A) Metionin Glikozları bağlar ve glikojen sentezi başlar.
B) Tirozin
C) Triptofan
D) Histidin
E) Sistein

CEVAP: B

Tirozin; melanin, adrenalin, noradrenalin, dopamin


ve tiroid hormonlarının öncülüdür. Tirozin; tirozinaz
enzimi ile önce dopaya sonra da melanine çevrilir.
Eksikliği albinizm nedenidir. Tirozinden, tirozin
hidroksilaz enzimi ile DOPA sentezlenir. Bu basamak
katekolamin sentezinde hız kısıtlayıcı basamaktır. 39. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Koenzim olarak tetrahidrobiopterin kullanılır. A) Düşük Km değeri, enzimin substrata olan ilgisinin
yüksekliğini gösterir.
37. Hemoglobin F’de bulunan globin zincirleri B) Her enzimin sabit sıcaklık ve pH şartlarında belirli bir
aşağıdakilerden hangisidir? substrat için karakteristik Km sabiti vardır.
A) 2 alfa, 2 beta C) Substrat konsantrasyonu Km’den çok büyükse, Hız
B) 2 alfa, 2 delta sabit ve Vmax’a eşittir.
C) 2 alfa, 2 gama D) Bütün substrat konsantrasyonlarında, reaksiyonun
D) 2 zeta, 2 epsilon hızı, enzim konsantrasyonu ile ters orantılıdır.
E) 2 zeta, 2 gama E) Michaelis-Menten eşitliği, substrat
konsantrasyonlarının enzimle katalizlenen birçok
CEVAP: C reaksiyonunun hızları üzerine olan etkilerini tarifler.
DENEME

Hemoglobin F; 2 alfa ve 2 gama zincirinden oluşur. Hb


F, fetusun major hemoglobinidir ve oksijene ilgisi Hb CEVAP: D
A’dan daha fazladır.

Hemoglobin Tipi Globin Zinciri


Hb A 2 alfa, 2 beta
Hb A2 2 alfa, 2 delta
Hb F 2 alfa, 2 gama
Hb Gower 1 2 zeta, 2 epsilon
Hb Gower 2 2 alfa, 2 epsilon
Hb Portland 2 zeta, 2 gama

38. Aşağıdaki aminoasitlerden hangisinin UDP-


Glikozu bağlama yeteneği bulunmaktadır?
A) Tirozin
B) Treonin
C) Triptofan
D) Metiyonin
E) Arjinin

CEVAP: A

Glikojenin tamamen tüketildiği bir metabolizmada,


tokluk dönemine geçildiği an, glikojen sentezinin
yapılması gerekir. Ancak Glikojen sentazın
UDP-Glikozları alfa-1-4 bağıyla bağlayıp yapıya
ekleyebilmesi için ortamda glikojen rezidülerinin
bulunması gerekir.

Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
Matrikseki inorganik fosfat ihtiyacı ise fosfat translokaz
ile sağlanır. Intermembraner aralıktan alınan H2PO4 ile
H ve P’ı simport olarak mitokondri matriksine taşır.

ADP/ATP Translokaz inhibitörü, Atrakilozid, Fosfat


Translokaz inhibitörü, N-etilmelamid’dir.

Gramisidin A K, H ve Na iyonoforudur. 2-4 Dinitrofenol,


eşleşme ayırıcısı olarak bilinmektedir. Miksotiazol ise,
Kompleks III inhibitörlerinden birisidir.

40. Yukarıda çizilen lineweaver-Burk eğrisi,


aşağıdaki inhibisyon türlerinin hangisine bir
örnektir? 42. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin hidrolizi
A) Kompetitif İnhibisyon sonucunda açığa çıkan serbest enerji değişimi,
B) Non-kompetitif İnhibisyon ATPADP hidrolizi sonucunda açığa çıkan
C) Unkompetitif İnhibisyon enerjiden mutlak değer bakımından daha yüksektir?

DENEME
D) İrreversible İnhibisyon A) Glikoz-6-P
E) Kovalent inhibisyon B) 1,3 Bifosfogliserat
C) Gliserol-3-Fosfat
CEVAP: A D) 3-Fosfogliserat
E) Pirofosfat
Beklenilen bir TUS sorusu. Lineweaver-Burk
eğrisi, Michaelis Menten grafiğinde net olarak CEVAP: B
saptanamayan Vmax ve Km değerlerinin net olarak
belirlenmesi için oluşturulmuş bir grafiktir. Soru, aslında bize şunu soruyor, hangisi yüksek
Buradaki grafikte de görüldüğü gibi hem inhibitörlü enerjili bileşiktir😊
hem de inhibitörsüz reaksiyonun y eksenindeki Yüksek enerjili bileşiklerin hidrolizi sonucunda
kesim noktaları yani Vmax’ları aynı. 😊 açığa çıkan serbest enerji değişimi (ΔG), ATPADP
oluşumunda açığa çıkan enerjiden (-7300 kal/
41. Mitokondrideki fosfat translokazı inhibe eden mol) yüksektir. Yani bir diğer ve sizlerin de
ajan aşağıdakilerden hangisidir? bildiğiniz ifadeyle, yüksek enerjili bileşiklerin açığa
A) Atrakilozid çıkardıkları enerji ADPATP sentezlenmeye yeter.
B) 2-4 Dinitrofenol
C) N-etilmelamid
D) Gramisidin A
E) Miksotiazol

CEVAP: C

ATP sentezinin olması için mitokondride ADP ve


İnorganik fosfat olmalıdır. Aynı zamanda sentezlenen
ATP’nin de sitoplazmaya gönderilmesi gerekmektedir.

ATP ve ADP mitokondri iç zarını geçemezler. Bu


nedenle, mitokondri iç zarında bulunan adenin
nükleotid translokaz (ADP/ATP Translokaz) ADP’yi
intermembraner alandan alıp mitokondri matriksine
getirirken, ATP’yi intermembranel alana taşır.

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
43. Diyabetes mellitus tanısı almış bir hastada CEVAP: C
insülin direnci olduğu saptanmıştır. Buna göre
aşağıdaki glukoz taşıyıcılarından hangisi/ Plazmolojenler bir gliserofosfolipit olsalar da, diğer
hangilerine bağlı glukoz transportunda bozulma gliserofosfolipitlerden çeşitli farkları vardır. Bunlar;
beklenir? · Gliserofosfolipitlerde gliserole bağlı yağ asitleri
Glukoz Taşyıcı ester bağı ile bağlanırken, plazmolojenlerde
I. GLUT 4 eter bağı ile bağlanırlar (Plazmolojenlere eter
II. GLUT 2 fosfolipitler de denilmektedir.)
III. SGLT 1 · Diğer gliserofosfolipitler DER ve mitokondride
IV. GLUT 3 sentezlenirken, plazmolojen sentezi peroksizomda
V. GLUT 5 olmaktadır.
· Diğer gliserofosfolipitler gliserol-3-P kökenli iken
A) Yalnız I plazmolojenler DihidroksiasetonFosfattan köken
B) I ve II alır.
C) II ve IV
D) I,II ve III 46. Atorvastatinin antikolesterolemik etkisi,
E) II ve III kolesterol biyosentezindeki hız kısıtlayıcı
basamağın kompetitif inhibisyonu şeklindedir. Hız
CEVAP:A kısıtlayıcı basamağın katalizlediği reaksiyon sonucu
oluşan ürün aşağıdakilerden hangisidir?
GLUT-4’ler kas ve yağ dokusunda yer alan insülin A) Squalen
ile uyarıldığında dokuya glukoz girişini sağlayan B) Metil Malonat
proteinlerdir. Yemek sonrası dönemde artan kan C) Lanosterol
şekerinin normal düzeye getirilmesinde, kas ve D) Mevalonat
yağ dokusuna glukoz girişi sağlanmalıdır. GLUT 4 E) Asetoasetat
sayısının ve işlevinin arttırılması için de insülin varlığı
şarttır. Yani insülinin olmadığı Tip-1 DM veya insüline CEVAP: D
cevabın olmadığı Tip-2 DM gibi durumlarda GLUT 4’ler
DENEME

uyarılamaz ve kan şekeri regülasyonu bozulur. Hastadaki kolesterol düzeyinin düşürülmesi için statin
grubu ilaçlar kullanılmıştır. Bu ilaç grubunun yaptığı
44. Aşağıdakilerden hangisi pentoz değildir? etki, kolesterol biyosentezindeki hız kısıtlayıcı basamak
A) Riboz olan HMG CoA Redüktazı kompetitif inhibe etmektir. Bu
B) Ribuloz basamakta HMG CoAMevalonat oluşumu katalizlenir.
C) Ksiloz
D) Fruktoz 47. Aşağıdaki lipitlerden hangisi, eter-bağlı alken
E) Ksilüloz grubu içermesi bakımından diğerlerinden ayrılır?
A) Lesitin
CEVAP:D B) Sfingomiyelin
C) Fosfatidilinozitol
Basit soru. Diğer seçenekleri bilmeseniz bile (ki D) Plazmalojen
bilmelisiniz) Fruktoz 6 karbonlu bir ketozdur. E) Fosfatidilserin
45. 3 aylık kız hasta, kliniğe el ve bacaklarda
kasılma, öksürük şikayetiyle pediatri polikliniğine CEVAP: D
başvurmuştur. Özgeçmiş sorgulamasında anne ve
babanın teyze çocukları olduğu öğreniliyor. Doğum Geçmişte sorulan ve yine sorulacak olan bir soru.
sonrası beslenememe, morarma şikayetlerinin Fosfolipitlerde açil grupları genellikle ester bağı ile
de olduğu öğrenilen bebekteki anormal yüz yapıya katılırken, bunun ististanı plazmalojendir.
görünümünden şüphelenen yan dal uzmanı, Burada yapıya eter bağı ile bağlı açil grupları vardır.
Tandem MS istemiştir. MS sonucunda çok uzun Bu nedenle eter lipit olarak adlandırılır.
zincirli yağ asitlerin oksidasyonunda defekt ve
idrarda bu yağ asitlerinin artışı görülmüştür. Bu
hastada, aşağıdaki membran lipitlerinin hangisinin
sentezinde de azalma beklenmektedir?
A) Lesitin
B) Fosfatidilserin
C) Plazmolojen
D) Fosfatidilinozitol
E) Kardiyolipin

Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
48. Aşağıdaki enzimlerden hangisinin eksikliğinde
tirozinemi tip II gerçekleşir ?
A) Fumarilasetoasetat hidrolaz
B) Tirozin aminotransferaz
C) Fenilalanin hidroksilaz
D) Homojentisat oksidaz
E) Tirozinaz

CEVAP:B

Tirozinemi Tip I (Tirozinoz) :Fumarilasetoasetat


hidrolaz enzimindeki defekte bağlı tirozin ve metiyonin
düzeyleri artar. İdrar ve terde lahana kokusu vardır.
Karaciğer yetmezliği görülür. ALA Dehidrataz, kurşun inhibisyonuna duyarlı
Tirozinemi Tip II(Richner-Hanhart Sendromu- sitoplazmik; ferroşelataz ise mitokondriyal bir
oküloserebral tirozinemi ): Tirozin transaminaz enzimdir.
enzim defekti vardır. Tirozin düzeyleri artar. Mental
retardasyon ve göz bulguları görülür. 50. DNA replikasyonu esnasında okazaki
fragmentlerinin içerisinde tespit edilen Urasili
aşağıdakilerden hangisi en iyi açıklar ?
A) Sitozin deaminasyonu
B) Timinin kimyasal modifikasyonu
C) DNA polimerazda bir hata
D) Mismatch tamir hatası
E) Bir primere olan gereksinim

CEVAP:E

Replikasyon esnasında DNA polimeraz daima 3’5’

DENEME
yönünde okur ve sentez ise daima 5’3’ yönüne
doğru olacaktır. DNA replikasyonu esnasında
polimerizasyonun başlaması için bir primere ihtiyaç
vardır. Bu primer RNA parçası olduğu için yapısında
urasil bulunabilir. Öncü zincir 3’5 yönünde
açıldığı için açıldığı yönde okunur, başta bir primer
yerleştirilmesi yeterlidir. Ancak tamamlayıcı zincir 5’3’
yönüne doğru açıldığı için zincirin okunması için biraz
açılması beklenir. Biraz açıldıktan sonra yine 3’5’
yönünde okunup sentez 5’3’ yönüne doğru olacaktır.
Burda zincir açıldıkça küçük bir primer yerleştirilip
polimerizasyon yapılırken fragmentler oluşacak. Bu
fragmentlere ogazaki fragmentleri denir.
49. Porfirin sentezinde kurşun ile duyarlı
sitoplazmik enzim aşağıdakilerden hangisidir? 3¹ 5¹
A) ALA sentaz Primer Öncü
Zincir
B) ALA dehidrataz RNA
Parçası
5¹ 3¹ 5¹ 3¹
Helikaz
C) Ferroşelataz DNA Çiftzincirinin
Açılma Yönü
İleride gerginlik
oluşur ve
D) Hidroksimetilbilian sentaz topoizomeraz
gerginliği ortadan
E) Üroporfirinojen dekarboksilaz kaldırılır

5¹ 3¹ 5¹ 3¹
CEVAP: B

Artık gelmesi gereken bir soru. Okazaki Fragmanlerı

Kurşun ile duyarlı olan heme sentezi enzimlerini


herkes biliyor; ALA dehidrataz ve ferroşelataz.
Bunların lokalizasyonu ile ilgili de soru gelecek!

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13
51. Aşağıdakilerden hangisi mRNA sentezinde 54. Laktik asidemi; aşağıdaki vitaminlerin
posttranskripsiyonel modifikasyonlardan değildir? hangisinin eksikliğinde görülebilen bir klinik
A) 5’ ucuna metillenmiş GTP cap takılması bulgudur?
B) Poliadenilasyon A) Tiyamin
C) Splicing B) Folik Asit
D) Homolog rekombinasyon C) Biyotin
E) Alernatif splicing D) Kobalamin
E) D vitamini
CEVAP:D
CEVAP: A
Ökaryotik mRNA sentezinde Posttranskripsiyonel
modifikasyonlar. Tiyamin, pirüvat dehidrogenaz; alfa-ketoglutarat
• 3’ ucuna poli A kuyruğu eklenmesi dehidrogenaz ve alfa-ketoasit dehidrogenaz
• 5’ ucuna metillenmiş GTP şapkası eklenmesi enzimlerinin kofaktörlerinden birisidir. (Diğerleri
• İntronların çıkarılıp, eksonların birleştirilmesi B2,B3,B5 ve alfa-lipoik asit)
(splicing) Pirüvat dehidrogenaz enzim eksikliğinde
• Alternatif splicing pirüvatAsetil CoA’ya dönüşemez. PirüvatLaktat
dönüşümü de gerçekleşir. Bu nedenle Laktat artışı
52. Trimerik G proteinlerinin görev aldığı da görülür.
sinyal iletim mekanizmaları ile ilişkili olmayan
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sinyalin amplifikasyonu
B) Nükleer reseptörler
C) G proteini ile ilişkili reseptörler
D) İkincil haberci kullanımı
E) Reseptör desensitizasyonu

CEVAP: B
DENEME

Trimerik G proteinleri, hücre yüzeyine yerleşimli bir


reseptör ailesidir. Hücre yüzeyinde bulundukları için,
etkilerini sinyal amplifikasyonu ve ikincil haberci sistemi
kullanakara gerçekleştirirler. Nükleer reseptörler ise G
proteini ile ilişkili olmayan bir reseptördür. Çekirdekte
bulunduğu için, lipofilik yapılı hormonların etkilerini
gösterdikleri reseptörler olarak bilinir.

53. Aşağıdakilerden hangisi, hormonun etkisini


göstermesinin beklendiği hedef hücrenin yanıtını
belirleyen faktörlerden birisi değildir?
A) Hormonun hedef hücrede metabolizması
B) Ligandla bağlı hormon reseptörünün “up” ve “down”
regülasyonu
C) Hormonun hücrede aktif reseptörlerinin sayısı ve
doluluğu
D) Hücrenin reseptör down regülasyonunu da içeren
postreseptör desensitizasyonu
E) Hedef hücrenin hormon yapan hücreye yakınlığı

CEVAP: E

Hedef hücrenin hormon sentezleyen hücreye yakınlığı,


hedef hücredeki hormonun konsantrasyonunu
belirleyen faktörlerden birisidir. Yanıta primer etkisi
yoktur.

Kazananların
14
dünyası tusworld.com.tr
2022 TUSWORLD 2.DENEME BİYOKİMYA(71)

33- Aşağıdakilerden hangisinin hücre zarının


yaprağında izlenmesi, apopitoz belirteci olarak
kullanılır?
A) Kolesterol
B) Trigliserit
C) Sfingonyelin
D) Fosfotidil serin
E) Na/K ATPaz kanalı

CEVAP: D

Hücre zarının iç kısmında fosfotidilserin ve


fosfotidiletanolamin fazla miktarda bulunur. Bu lipitleri
iç kısma yönlendiren enzim Flippazdır. Hücre zarının
dış kısmında fosfotidilkolin ve sfingomyelin fazla
miktarda bulunur. Bu lipitleri dışarıya yönlendiren
enzim ise Floppazdır. Apopitoz esnasında iç kısımdaki
fosfotidilserinleri dış kısma yönlendiren enzim ise
Scramblazdır. Scramblaz Ca+ bağımlıdır.

34- Aşağıdaki hücre iskeleti elemanlarından hangisi


epitel kökenli hücreler için ayırt edicidir?
A) Sitokeratin
B) Vimentin
C) Desmin
D) Gliyol fibriler asidik protein
E) Miyozin

CEVAP: A

35- Kollajen sentez basamakları esnasında, Prolin


amino asidinin Hidroksiprolin yapısına dönüşmesi
için hangi vitamin gerekir?
A) B1 vitamini
B) B6 vitamini
C) C vitamini
D) D vitamini
E) Folik asit

CEVAP: C

Kollajen sentezi esnasında GER ribozomlarında


sinyal peptidi kaybedildikten sonra yapılan ilk
posttranslasyonel modifikasyon prolin ve lizin
aminoasitlerinin hidroksilasyona uğradıkları
Prolin/lizin hidroksilaz basamağıdır. Bu basamak
neticesinde normalde DNA da kodu olmayan,
kollajen içerisine posttranslasyonel modifikasyon ile
yerleştirilen aminoasitler hidroksiprolin ve hidroksilizin
oluşturulur. Bu basamakta kofaktör olarak demir, O2,
alfaketoglutarat ve askorbik asit (C vitamini) kullanılır.
Skorbüt hastalığında kollajen sentez basamaklarından
prolin/lizin hidroksilaz basamağı etkilenmiştir.

Kazananların
8
dünyası tusworld.com.tr
36- Aşağıdaki molekül ve sentezlendiği aminoasit 39- Majör depresif bozukluk nedeni ile EKT
eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? (elektrokonvulzif terapi) yapılan bir hastaya EKT
I. Serotonin-Serin esnasında yapılan anestezi kısa süreli olması
II. Histamin-Histidin gerekirken uzadığı tespit ediliyor. Bu hastada
III. Melatonin-Metionin görülen uzamş apnenin nedeni aşağıdaki
IV.Dopamin-Tirozin enzimlerden hangisinin atipik aktivitesine bağlıdır?
A) I ve II A) Kolinesteraz
B) II ve III B) Psödokolinesteraz
C) II ve IV C) Katekolamin O metil transferaz
D) I, II ve III D) Dopamin beta hidroksilaz
E) II, III ve IV E) Monoamin Oksidaz

CEVAP: C CEVAP: B

Serotonin ve melatonin triptofandan sentezlenir EKT gibi kısa anestezi istenilen prosedürlerde etkisi
Histamin histidin dekarboksilasyonu ile sentezlenir. kısa süren suksinilkolin tercih edilir. Suksinilkolinle
Dopamin tirozinden sentezlenir. yapılmış anestezilerde özellikle atipik psödokolinesteraz
aktivitesi uzamış apne nedenidir. Dikkat !
37- Koenzim A’nın sentezi için gerekli olan amino
asit hangisidir? 40- Kanda amonyak düzeyinin artması beyin
A) Sistein hücrelerinde öncelikle aşağıdaki metabolik
B) Alanin yollardan hangisinin aktivitesini azaltır?
C) Fenilalanin A) Glukoneogenez
D) Treonin B) Glikoliz
E) Lösin C) Glikojenez
D) Glikojenoliz
CEVAP: A E) Trikarboksilik Asit Döngüsü
Koenzim A yapısında adenin, sistein ve pantotenik asit

DENEME
(B5) vitamini bulundurur. CEVAP: E

38- Aşağıdaki yapılardan hangisi elastinde Kanda artış gösteren serbest amonyaklar özellikle TCA
bulunurken, kollojende bulunmaz? ara ürünü olan alfa ketoglutarat ile birleşir ve glutamat
A) Desmosin oluşur. TCA ara ürünleri tükendiği için aktivitesi azalır.
B) Glisin
C) Hidroksilizin 41- Albinizmde eksik olan enzim aşağıdakilerden
D) Prolin hangisidir ?
E) Karbonhidrat takısı(glikolizasyon) A) Dopamin beta hidroksilaz
B) Dopa dekarboksilaz
C) Tirozinaz
CEVAP: A D) Fenilanin hidroksilaz
Soruyu dikkatli okumalıyız arkadaşlar. Elastinde E) Fenilalanin pirolaz
bulunup kollajende bulunmayanı soruyor.
CEVAP: C

Tirozinden melanin sentezleyen enzim tirozinazdır.


Albinizm de bu enzim eksikliğine bağlı görülür.

42- Keton cisimleri ile ilgili olarak aşağıdaki


ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Asetoasetat karaciğerde enzimatik olarak β-Hidroksi
butirata indirgenir
B) Asetoasetat karaciğer dışı dokularda yakıt olarak
kullanılabilir
C) Keton cisimleri Asetil CoA dan sentezlenir
D) Aseton, asetoasetik asit ve β-Hidroksi butirat keton
cisimleri olarak bilinir
E) Keton cisimlerinin yıkımı, tiyolaz enzimi olmadığı icin
karaciğerde gerçekleşemez

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
CEVAP: E

KETON CİSİMLERİNİN SENTEZİ


Keton cisimleri Asetil KoA’dan sentezlenir. Açlıkta
glukagon, hormona duyarlı lipazı aktifler ve depo
lipidlerinin hidrolizine bağlı olarak FFA düzeyleri artar.
Açlıkta glukagon hakimiyetinde olan organizma, yağ
asidi sentezi değil yıkımı yönünde çalışır. Bu nedenle
ortamda malonil KoA düzeyleri artmaz ve karnitin-
açil-transferaz I inhibe edilmez. Böylece FFA’lar
karnitin-açil-transferaz ile mitokondri matriksine taşınır.
Asetil KoA’ya yıkılırlar.
Asetil KoA lar TCA’ya girerek enerji sağlarlar ve
bu enerji glukoneogenez için de kaynak olur. ATP
ve NADH++H+ düzeyleri artar. Bu noktada Asetil KoA
ların bir kısmı da keton cismi sentezi için kullanılır. Yani
lipolizin arttığı durumlar keton cismi sentezini de arttırır.
İlk basamakta 2 Asetil KoA TİOLAZ ile birleşir ve
Asetoasetil KoA oluşur. Daha sonra asetoasetil
KoA, bir Asetil KoA ile HMG-KoA SENTETAZ enzimi
sayesinde birleşir ve HMG-KoA oluşur. 43- Aşağıdakilerden hangisi uzun zincirli yağ
HMG-KoA, HMG-KoA LİYAZ tarafından Asetil KoA ve asitlerinin mitokondriye girebilmesi için gerekli
asetoasetat’a parçalanır. İlk sentezlenen keton cismi değildir?
asetoasetattır. A) Albumin
Daha sonra asetoasetattan spontan yolla aseton B) Karnitin palmitoil transferaz I
veya indirgenmesi ile β-Hidroksibütirat oluşabilir. C) Karnitin palmitoil transferaz II
Asetoasetat,β-Hidroksibütirat Dehidrogenaz enzimi D) Karnitin
ile NADH++H+’tan gelen elektronları kabul eder ve , E) ATP
β-Hidroksibütirat’a indirgenir.
Asetoasetattan , β-Hidroksibütirat oluşurken CEVAP: A
NADH++H+ kullanılır ve , β-Hidroksibütiratın
sentezleniyor olması hücrenin NADH++H+yönünden Uzun zincirli yağ asitleri önce sitoplazmada tiokinaz
zengin olduğunu gösterir. Böylece yıkılan (açil KoA sentetaz) enzimi ile aktiflenirler. Bu basamakta
β-Hidroksibütirat, asetoasetattan daha fazla enerji ATP kullanılır. Sonrasında karnitin aracılı taşıma ile
verir. mitokondri içerisine alınırlar.

KETON CİSİMLERİNİN KULLANIMI


Karaciğer sentezlediği keton cisimlerini kana verir ve
dokular keton cisimlerini enerji amaçlı olarak okside
ederler.
Asetoasetat, TİYOFORAZ(Tiyotransferaz ya da süksinil
KoA: asetoasetat KoA transferaz) enzimi tarafından
Süksinil KoA kullanılarak Asetoasetil KoA’ya
çevrilir.
Asetoasetil KoA, TİYOLAZ ile 2 tane Asetil KoA’ya
yıkılır. Oluşan Asetil KoA lar TCA siklusuna girer ve
enerji elde edilir.
β-Hidroksibütirat yıkılırken önce β-Hidroksibütirat
Dehidrogenaz enzimi ile asetoasetata yükseltgenir.
NADH++H+ kazanılır. Ve asetoasetata göre 2,5 ATP
daha fazla kazanç olur.
Karaciğer HMG-KoA liyaz bulunan tek doku olduğu
44- Aşağıdaki heterosiklik halkalardan hangisi
için keton cisimlerini sentezleyebilen tek doku
NAD, nikotin, nikotinik asit yapılarının temelini
iken, TİOFORAZ enzimi bulunmadığı için keton
oluşturmaktadır?
cisimlerini
A) Pirol
enerji kaynağı olarak kullanamaz.
B) İmidazol
C) Pürin
D) Piridin
E) Pirimidin

Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: D 47- Aşağıdakilerden hangisi adrenal korteks
hormonlarının özelliği değildir?
NİASİN (B3) Niasin bir piridin türevidir. Aktif şekli olan A) Kortizol kan glukozunu artırır
NAD+ ve NADP+ ADP-riboz içerirler. Tıpkı riboflavinin B) Aldosteron distal tübülde sodyum atılımını azaltır
aktif şekli olan FAD ve FMN gibi oksidasyon-redüksiyon C) Çok az bir kısmı kanda serbest olarak bulunur
tepkimelerinde koenzim olarak yer alırlar. Ancak NAD+ D) Aldosteron salınımı büyük oranda ACTH tarafından
ve NADP+, FAD ve FMN den farklı olarak enzimlerine kontrol edilir
sıkı bağlı değildirler. Yani prostetik grup olarak yer E) Reseptörleri hücre içindedir
almazlar.
CEVAP:D
45- Özellikle organizmaya poliansature yağ asidi
alımı ile gereksinimin arttığı, poliansature yağların Steroid hormonlar hücre membranını taşıyıcısız
peroksidasyonunu engelleyen en güçlü antioksidan geçerler. Sitoplazmada hormon-reseptör kompleksi
aşağıdakilerden hangisidir ? oluşur. Şaperonlar yardımı ile nükleusa taşınırlar.
A) Tokoferol Reseptörde çinko parmaklar denen DNA dizisini
B) Beta karoten tanıyacak bir bölge bulunur. Bu bölge sayesinde
C) Askorbik asit steroid hormon uygun DNA bölgesi ile etkileşime
D) Retinoik asit geçer.
E) Retinal
GLUKOKORTİKOİDLER:
CEVAP:A 21 karbonlu steroidlerdir. Organizmada en
baskın glukokortikoid kortizoldür. Kortizol
Membranlardaki oksidan hasar özellikle poliansatüre zona fasikülatada üretilir. Daha az miktarda
yağ asitlerinde görülür. E vitamini (tokoferol) da kortikosteron zona glomerüloza ve zona
poliansatüre yağ asitlerinin peroksidasyonunda retikülariste sentezlenir. Kortizol kanda transkortin
antioksidan etki gösterir. Membranlarda bulunan veya kortizol bağlayıcı globulin(CGB) ile bağlanarak
glutatyon peroksidaz enzimi de özellikle yapısındaki taşınır. Kortizolün bir kısmı plazmada serbest halde
selenyum amino asidi ile oksidan strese karşı koyar. E bulunur. Glukokortikoidlerin tamamı bir miktar da

DENEME
vitamini ve glutatyon peroksidaz birbirlerinin antioksidan minerelokortikoid etkiye sahiptir.
etkisini arttırırlar. Adrenal kortekste glukokortikoid salınımı strese bağlı
olarak artar.
46- Aşağıdakilerden hangisi antidiüretik hormon • Glukokortikoidler glukoneogenezi arttırırlar.
etkilerinden biri değildir? • Kaslara amino asit girişini azaltır ve protein
A) Böbreklerden suyun tutulumu sentezini baskılarlar. Amino asitlerin dokulardan
B) İdrarın konsantre edilmesi kana salınımı da arttırarak glukoneogeneze
C) Distal tübülün suya geçirgenliğinin artırılması substrat artışı yaparlar.
D) Distal tübülde adenilat siklaz aktivasyonu • Karaciğerde ise amino asit girişini ve protein
E) Vasküler düz kaslarda vazodilatasyon sentezini arttırırlar.
• Hücre içine glukoz girişini de azaltırlar. İskelet kası
CEVAP:E ve adipoz dokuda glukoz girişi azalır ve yağ asidi
kullanımı artar. Böylece lipolizi arttırmış olurlar.
ADH; • Yüksek dozlarda insülin salınımını uyarırlar. Artan
• Hipotalamus supraoptik nükleus hücrelerinde insülin lipogenezi uyrarırken, artan glukokortikoidler
sentezlenir ve depolanmadan nörofizin II ile lipolizi uyarırlar.
hipofize gelir. • Sonuçta atipik bir yağlanma oluşur( aydede yüzü,
• Kan basıncında azalma ve kan Na+ düzeyinde buffalo hump oluşumu).
artmaya cevaben böbrek distaltübülleri ve
toplayıcı kanallarına etki eder.
• En önemli uyaran plazma osmalalitesinde
artmadır.
• Böbrekte bulunan V2 reseptörlerine etki eder.
cAMP sistemini kullanarak su geri emilimini
arttırır.
• Böbrek dışı reseptörleri V1 reseptörleridir ve
bu re-septörler IP3-DAG sistemini kullanır.
Vazokonstrüksiyon uyarılır.
• Stres, nikotin ve morfin ADH salınımını arttırır. Alkol
ADH salınımını azaltır.
• ADH miktarının yetersizliği santral diabetus
insipitusa (D.İ), CEVAP: yetersizliği ise nefrojenik
D.İ neden olur. Fazla miktarda dilüe idrar oluşur.
Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
MİNERALOKORTİKOİDLER: CEVAP: B
• 21 Karbonlu steroidlerdir. Mineralokortikoidlerin
tamamı da glukokortikoid etkinliğine Soru anlaşıldıktan sonra basit bir soru haline geliyor.
sahiptir(Aldesteron öncülü DOC hariç). En güçlü Aslında bize sorulan şu: aşağıdakilerden hangisi
mineralokortikoid etkisi aldosterondadır. translasyonun başlangıç aminoasididir. Zira translasyon
Aldesteron plazmada zayıf şekilde albümine amino terminal uçtan karboksi terminal uca doğru
gidiyor.
bağlanır ve başka taşıyıcısı yoktur. Diğer
mRNA, 5’ ucundan 3’ ucuna doğru tRNA ‘ların
mineralokortikoidler CBG ile bağlanırlar. antikodonlarınca tanındıkça protein –N terminal
Hepsinin ortak etkisi böbreklerde distal tübüllere uçtan –C terminal uca doğru sentezlenir. tRNA’lar
ve daha çok toplayıcı kanallara etki ederek Na+ ve GTP zincirin uzamasında kullanılacak enerjiyi
emilimini ve K+,H+ atılımını arttırmak yönündedir. sağlar. Ökaryotlarda protein sentezinin ilk amino
Aldesteron en güçlü mineralokortikoiddir ve renin- asidi metiyonindir. Her zaman –N terminal uçta
anjiyotensin sistemi ile kontrol edilir. Karaciğerde metiyonin bulunur. Prokaryotlarda ilk yerleşen N-formil
5-alfa redüktaz ile yıkılırlar ve tetrahidroaldesteron metiyonindir.
glukronat ana metabolittir.

48- Laboratuvar ortamında farklı hücre


tiplerinden nükleik asitleri izole etmeye çalışırken
pseudoüridinden zengin nükleik asit bulunuyor.
Aşağıdakilerden bu nükleotid olma olasılığı en
yüksek olan hangisidir ?
A) DNA
B) Mitokondiyal DNA (mtDNA)
C) mRNA
D) tRNA
E) rRNA

CEVAP: D 50- Elektron Transport Zinciri için hangisi yanlıştır?


A) NADH, elektronlarını kompleks I’e verir
tRNA (Transfer RNA) B) Ubikinon, elektronları Kompleks I ve Kompleks II’den
80 kadar nükleotidden oluşan küçük bir RNA alır Kompleks III’e verir.
molekülüdür. Hücredeki tüm RNA moleküllerinin %15 C) Sitokrom c, hareketli bir elektron taşıyıcısıdır
kadarı tRNAdır. Protein sentezi sırasında mRNA D) Sitokrom c, elektronları Kompleks III’den Kompleks
daki kodlara göre amino asitleri ribozomlara taşıma IV’e taşır.
işini yürütür. Ökaryotik hücrelerde protein sentezinde E) Elektronların aktarılması sırasında protonlar zarlar
kullanılan 20 amino asidin hemen hepsi için kendine
arası boşluktan matrikse pompalanır
özel birden çok tRNA vardır. Yani hücrede en az 20
tane farklı tRNA olmak zorundadır. tRNA molekülleri
CEVAP: E
kendi üstüne katlanmasıyla oluşmuş dört yapraklı
yonca benzeri bir yapıdadır. tRNA larda modifiye
nükleotidler(psödoüridin gibi) yer alır. Dört yapraklı ETZ de elektronlar komplek 1 ve 2 den koenzim
yonca benzeri yapıda 3’ ucunda bulunan kola alıcı Q (ubikinon) ya , sonra kompleks 3 e ordan
kol denir. Burası ACC dizisi içerir ve amino asidi intramembraner aralıkta bulunan sitokrom c ye ordan
bağlayan koldur. Bu kolun tam karşısında antikodon da kompleks 4 e aktarılır. Kompleks 4 ise üzerine almış
bölgesi vardır. Antikodon bölgesi mRNA’da amino olduğu elektronlar oksijene aktarır. Elektron aktarımı
asidi belirleyen kodonu tanır. tRNA’nın özgüllüğünü esnasında matriksten intramembraner aralığı proton
antikodon bölgesi sağlar. D kolu modifiye bir nükleotid pompalanır sonrasında bu protonlar kompleks 5
olan dihidroüridin içerir. TψC kolu da diğer üç kol gibi üzerinden konstantrasyon gradyentleri doğrultusunda
tüm tRNA’larda vardır. tRNA’nın nükleotid sayısına göre matrikse dönerken her 4 hidrojene karşılık bir ATP
değişen bir fazladan kol da bulunabilir. üretilir.

49- Ökaryotlarda posttranslasyonel


modifikasyonlardan önce amino terminal uçtaki ilk
aminoasit aşağıdakilerden hangisidir ?
A) Histidin
B) Metionin
C) Alanin
D) Glisin
E) Triptofan

Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: A

Kaslar ise amonyakları piruvata yükler ve alanin


sentezlerler. Kas dokusu kendisinde bulunan
amonyakları karaciğere alanin ile yollamayı tercih
eder. Karaciğere gelen alanin içindeki amino grubunu
üre sentezine aktardıktan sonra geri kalan karbon
iskeleti “piruvat” glukoneogeneze girer ve glukoz
sentezlendikten sonra tekrardan kaslara gönderilir.
Böylece kaslar ve karaciğer arasında bir alanin-glukoz
döngüsü gerçekleşir.

54- Galaktozdan fakir diyetle beslenen galaktozemik


hastalarda glikoprotein sentezi için gerekli galaktoz
ihtiyacı nasıl karşılanır?
A) Fruktoz 6-fosfat izomerizasyonu
51- Aşağıdakilerden hangisi bir hücre dışı B) UDP-glukozdan epimerizasyon
antioksidan değildir? C) Glukoz-1 fosfatın mutasyonu
A) Transferrin D) Trioz fosfatların kondansasyonu
B) Laktoferrin E) Glukozun dekarboksilasyonu
C) Koenzim Q
D) Albumin CEVAP: B
E) Hemopeksin

CEVAP: C

Diğerleri hücre dışı antioksidan iken koenzim


Q(ubikinon) ETZ de çalışan yani mitokondri iç zarı
içerisine çalışan bir antioksidandır.

DENEME
52- Aşağıdaki durumlardan hangisi Glukokinaz,
Fosfofuruktokinaz, ve pirüvat kinazın gen
transkripsiyonunun ve sentezlerinin azalmalarına
neden olabilir?
A) Açlık ya da diabet durumunda
B) Plazma glukagonunun düşük olduğu durumlarda
C) İnsülin’in yüksek olduğu durumlarda
D) Tokluk durumunda
E) Glukoz 6-fosfat düzeylerinin yüksek olduğu
durumlarda

CEVAP: A

Glukokinaz, PFK-1 ve piruvat kinaz glikolizin hız


kısıtlayıcı enzimidir ve insülin hakimiyetinde toklukta
aktif olurlar. Bu enzimlerin sentezlerinin azalması için
organizma ya glukagon hakimiyetinde olmalıdır ya
da diabet gibi insülinin hiç olmadığı/etkisinin olmadığı
durumlarda bu enzimlerin sentezi azalır.

53- Glukoz -Alanin döngüsü aşağıdaki organ


gruplarından hangisinde olur?
A) Karaciğer-Kas
B) Kas -beyin
C) Karaciğer -beyin
D) Kas -Böbrek
E) Karaciğer –böbrek

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13
2022 TUSWORLD 3.DENEME BİYOKİMYA(72)

CEVAP: C

Öncelikle makrofajların içerisinde demir ne geziyor


bilmeliyiz. Yaşlanmış eritrositler RES te fagosite
edilir ve içerisindeki hemoglobin sindirimi ile
ferröz demir açığa çıkar. Açığa çıkan bu demir
makrofajların yüzeyinde bulunan ferropontin ile
dolaşıma kazandırılır. Kronik hastalık anemisinde
pozitif akut faz reaktanı olan hepsidin sentezi artar
ve bu hepsidinler ferropontinleri bloke ederek hem
barsak hücresinden hem de makrofajlarda demir
emilimini engeller.

35- İmmunglobulinlerin antijen bağlayan bölgeleri


DENEME

hangi seçenekte doğru verilmiştir?


A) VH-VL
B) CH2-CH3
33- Aşağıdaki plazma proteinlerinden hangisi C) VL-CL
yapısında çinko bulundurduğu için çinko D) CH1-CL
eksikliğinde A vitamini eksikliği bulguları ile E) CH2-VH
karşılaşırız ?
A) Transferrin CEVAP: A
B) C-reaktif protein
C) Retinol bağlayıcı protein Tusta bazen komite sorularının birebir aynısı gelebiliyor
D) Alfa 2 makroglobulin arkadaşlar dikkat
E) Anti- trombin
Antijen bağlayan bölgeler variable(değişken)
CEVAP: C bölgelerdir.

Basit bi soru aslında tersten sorulmaya çalışıldı.

Retinol bağlayıcı protein negatif akut faz reaktanıdır.


İhtiyacı olan dokuya A vitamini taşır. Yapısında çinko
bulundurduğu için, çinko eksikliğinde A vitamini eksikliği
bulguları görülür.

34- Kronik hastalık anemisinde makrofajların


içerisindeki demir aşağıdakilerden hangisinin
artışına bağlı olarak dolaşıma çıkamaz?
A) Hefaestin
B) Hemosiderin
C) Hepsidin
D) Ferropontin
E) Ferritin

Kazananların
8
dünyası tusworld.com.tr
36- Aşağıdaki membran lipitlerinden hangisi hücre CEVAP: D
membranının dış kısmında daha fazla bulunur?
A) Fosfotidiletanolamin Tusta gelirse bilgi sorusu statüsünde gelecek. Klasik
B) Fosfotidilkolin enzimlerin substrat konsantrasyonu ve reaksiyon hızı
C) Fosfotidil inositol 3 fosfat arasındaki ilişkiyi gösteren grafik michealis menten
D) Fosfotidik asit grafiği iken bu ilişkinin reciprocal halini gösteren grafik
E) Fosfotidilserin lineweaver burk grafiğidir. Dolayısı ile michealis menten
grafiğinde X ekseni >> S, lineweaver burk grafiğinde X
CEVAP:B ekseni >>> 1/S tir.

Hücre zarının iç kısmında fosfotidilserin ve Nonkompetetif inhibisyonda her iki grafikteki değişimleri
fosfotidiletanolamin fazla miktarda bulunur. gösteren şekil aşağıdadır. Sol taraftaki michealis
Bu lipitleri iç kısma yönlendiren enzim Flippazdır. Hücre menten grafiği, sağ taraftaki lineweaver burk grafiği.
zarının dış kısmında fosfotidilkolin ve sfingomyelin
fazla miktarda bulunur. Bu lipitleri dışarıya yönlendiren
enzim ise Floppazdır. Apopitoz esnasında iç kısımdaki
fosfotidilserinleri dış kısma yönlendiren enzim ise
Scramblazdır. Scramblaz Ca+ bağımlıdır.

37- Aşağıdakilerden hangisi hücre salgı


proteinlerine eşlik eden proteinlere ilişkin yanlış bir
bilgidir?
A) Veziküller Golgi`den ER`ye COP-I proteini eşliğinde
taşınır.
B) Veziküller ER`den Golgi`ye COP-II proteini
eşliğinde taşınır.
C) Hücre zarının içeriye çökmesi adaptin proteini
sayesinde olur.

DENEME
D) Klathrinin hücrede vezikül oluşturmada görev alır.
E) Örtülü keseceğin hücre zarında kopması dynamin
sağlar 39- Bir hastaya yapılan biyokimya testi sonucunda
serum ALP aktivitesi artmış ancak GGT ve
CEVAP: C direk bilirübin düzeyleri değişmemişse hangisi
düşünülebilir?
Biyokimya sorusu olarak da, fizyoloji sorusu olarak da A) Karaciğer parankim hasarı
bekleyelim arkadaşlar B) Çinko eksikliği
Zarın içeriye çökmesini sağlayan vezikül oluşumunda C) Hipotiroidizm
görevli olan adaptin değil klatrindir. D) Perniszyöz anemi
E) Kemik hastalıkları
GERden golgiye : COP 2
Golgiden GERe: COP1 CEVAP:E
Golgiden Extracellular matrixe: SNARE vezikülleri
Kolestazda ALP ve 5’ Nükleotidaz ile beraber artar
38- Lineweaver burk grafiğinde X ekseni ancak onlara göre çok daha duyarlıdır. Daha erken
aşağıdakilerden hangisidir? yükselir ve daha geç düşer. ALP yüksekliği kemik
A) 1/Vmax patolojilerinde de görüldüğünden, GGT ile ALP
B) V nin beraber yükselişi ALP yükseklik nedeninin
C) Km/Vmax karaciğer olduğunu düşündürür.
D) 1/S
E) S 40- Ure dongusunde Arginaz tepkimesinde üre
yanında açığa cıkan diğer ürün hangisidir?
A) Ornitin
B) Sitrullin
C) Argininosuksinat
D) Aspartat
E) Glutamat

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 9
CEVAP: A CEVAP:B

Sitozolde, Arjinin; arjinaz enzimi ile üre ve ornitine Proteinlerin birbirlerinden ayrılması için başlıca
parçalanır. Bu basamakta su girer ve arjinaz enzimi kromotografik yöntemler, elektroforez ve
yalnızca karaciğerde bulunur. Oluşan ornitin izoelektrik odaklama yöntemleri kullanılabilir. Kolon
mitokondriye döner ve tekrar ikinci basamaktaki kromatografisinde proteinler çok çeşitli özelliklerine
göre ayrılabilir ve buna göre kromatografi özel isimler
reaksiyona katılır. Arjininin guanido grubu ve suyun
alır. Örneğin katyon değiştirme kromatografisinde kolon
oksijeni ise üreyi oluşturur. negatif yüklenir ve pozitif yüklü proteinler tutunarak
ayrılır. Anyon değiştirme kromatografisinde de tam tersi
kolon pozitif yüklenir ve negatif yüklü proteinler ayrılır.
Affinite kromatografisinde temel prensip antijen
antikor ilişkisi gibi bir ilişki kullanarak proteinin
affinite gösterdiği liganda bağlanarak ayrışmasının
sağlanmasıdır. Boyut ayırma kromatografisinde daha
büyük proteinler daha yavaş giderken küçüklerin
hızlı gidişi kullanılır. HPLC gelişmiş bir kromatografik
uygulama sağlar. Basınç ile proteinlerin daha iyi
ayrışması sağlanır. Elektroforez tipik olarak selüloz
asetat bir plakla hazırlanan düzenekte yaratılan elektrik
alanda proteinlerin negatiften pozitife doğru koşmasını
sağlamaktır.

43- Tek karbon sayısı olan yağ asitlerinin


oksidasyonu sırasında aşağıdaki krebs siklusu
bileşiklerinden hangisi oluşur?
A) Malat
B) Süksinil KoA
C) Fumarat
D) Sitrat
DENEME

E) İzositrat dehidrogenaz
41- Proteinlerin sindiriminde sekretin hormonu
aşağıdakilerden hangisinin salınımını stimüle eder ?
CEVAP: B
A) Pepsinojen
B) Bikarbonat TEK KARBON SAYILI YAĞ ASİTLERİNİN β
C) Tripsinojen OKSİDASYONU
D) Gastrin
E) Hidroklorik asit Tek karbon sayılı yağ asitlerinin oksidasyonu,
sonda beş karbonlu bir birim kalıncaya kadar çift
CEVAP: B karbon sayılı yağ asitlerinin oksidasyonu gibi
gerçekleştirilir. Sonda kalan beş karbonlu birim
Proteinlerin sindirimi esnasında mide içeriği bağırsağa Asetil KoA ve Propiyonil-KoA olarak parçalanır.
geldiğinde ince bağırsaktan kolesistokinin ve
sekretin salgılanır. Sekretin pankreastan su ve Propiyonil-KoA, propiyonil KoA karboksilaz enzimi
HCO3 salgılanmasını sağlar. Bu salgı mideden gelen ile Metilmalonil KoA’ya karboksillenir.
asidik içeriği nötralize eder. Böylece bu kadar asidik
bir ortamda çalışması mümkün olmayan pankreas ve Bu reaksiyonda diğer karboksilazlarda olduğu gibi
ince bağırsak enzimlerinin aktivite göstermesi sağlanır. biotin kullanılır. CO2 kaynağı HCO3 tür. Oluşan
Bu sırada yine bağırsaktan salgılanan polipeptid metil malonil KoA, Metil malonil KoA mutaz
yapılı kolesistokinin pankreastan protein sindirim enzimi ile Süksinil KoA ya çevrilir ve koenzim
enzimlerinin sekresyonunu sağlar. B12 vitaminidir. Oluşan süksinil KoA bir krebs
siklusu ara ürünüdür ve glukoneogenezle glukoza
42- Aşağıdaki ölçüm yöntemlerinden hangisi yük dönüşebilir.
farklılığı esasına göre ayrım yapmaz ?
A) İyon-exchange kromotografisi
B) Affinite kromotografisi
C) İzoelektrik odaklama
D) Kapiller elektroforez
E) Selüloz asetat zon elektroforez

Kazananların
10
dünyası tusworld.com.tr
CEVAP: D

Butirik asit keton sentezinde sentezlenen üründür.


Diğer seçenekler kolesterol sentezinde çıkan ara
ürünlerdir.

KOLESTEROL SENTEZİ

Kolesterol sentezinde substrat sitozolde bulunan Asetil


KoA lardır. Bu Asetil KoA lar mitokondriden sitozole
çıkan sitrattan gelir. Kolesterol sentezi sitozoldedir.
Ve HMG KoA oluşumuna kadar keton cismi sentezi
basamakları ile aynıdır. Ancak keton cisimleri
mitokondride sentezlenir.

HMG KoA oluştuktan sonra SİTOPLAZMADA!! HMG


KoA Redüktaz enzimi ile mevalonata çevrilir. Bu
basamakta kofaktör NADPH+dır

HMG KoA Redüktaz ER zarında bulunan integral


membran proteinidir. Katalitik alt birimi sitozole bakan
yüzdedir.

Mevalonat; bir seri reaksiyona girer ve kolesterol


sente-zindeki ilk izopren türevi olan 5 C’lu
44- Dolaşımda şilomikronların yapısında bulunan izopentanil pirofosfat oluşur. İki tane izopentanil
tiraçilgliserolleri aşağıdaki enzimlerden hangisi pirofosfatın birleşmesi geranil pirofosfatı oluşturur.
metabolize eder?
A) Lipoprotein lipaz Daha sonra da geranil pirofosfat diğer bir 5 C’lu

DENEME
B) Hepatik lipaz izopentanil pirofosfat ile birleşir ve 15 karbonlu farnezil
C) Gastrik lipaz pirofosfat oluşur. Farnezil pirofosfat; dolikol, Hem
D) Hormona duyarlı lipaz a, koenzim Q, prenile proteinler ve tüm yağda
E) Pankreatik lipaz çözünen vitaminlerin öncülüdür. İki farnezil pirofosfat
birleişir ve 30 karbonlu skualen oluşur. Skualen oluşum
CEVAP: A basamağında kofaktör NADPH+dır.

Lingual lipaz, gastrik lipaz, pankreatik lipaz: lipid Skualen ER’da okside olur ve halka yapısının
sindiriminde kazanılması ile lanosterol oluşur. Lanesterol 30 C’lu
bir yapıdır ve bir seri reaksiyonla 27 C’lu kolesterolü
Hepatik Lipaz: HDL metabolizmasında oluşturacak olan öncüldür.
Lipoprotein lipaz: Toklukta VLDL ve Şilomikron 46- Tiamin, battromisin, penisilin ve kokarboksilazın
içerisindeki lipidleri ekstra hepatik dokulara almak için yapısında yer alan halka türevi aşağıdakilerden
kullanılır. İnsülin tarafından aktive edilir. hangisidir ?
A) Pürin
Hormona Duyarlı Lipaz: Açlıkta yağ dokusunda depo
B) Tiyazol
TAG ları yıkmak için kullanılan enzim. Glukagon ya da
C) Oksazol
epinefrin tarafından aktive edilir.
D) Piridin
45- Aşağıdakilerden hangisi kolesterol sentezi E) Piperidin
metabolik yolağında oluşan bir ara ürün değildir?
A) İzopentanil pirofosfat
B) Mevalonik asit
C) Geranil pirofosfat
D) Butirik asit
E) Farnezil pirofosfat

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 11
CEVAP: B 49- Laboratuar ortamında pankreas tümörü olan
hücre serilerinde U1 küçük çekirdek RNA’larının
TİYAMİN (B1) (small nuclear RNA; snRNA) olmadığı görülüyor.
Bu eksiklik bu hücrelerde RNA sentezi için
Yapısında pirimidin ve tiyazol halkası bulunur. aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesini
engeller?
Aktif şekli tiyaminpirofosfattır(TPP). Karaciğer ve
A) Poli A kuyruğunun eklenmesini
beyinde bulunan tiyamin difosfotransferaz enzimi
B) mRNA için 5’cap yapısını
ile ATP den 2 fosfat grubu tiyamine aktarılır ve TPP
C) intronların uzaklaştırılmasını
sentezlenmiş olur.
D) hnRNA sentezini
TPP; aldehit grubunun aktarıldığı reaksiyonlarda E) rRNA sentezini
koen-zimdir.
CEVAP: C
47- Redoks tepkimelerinde koenzim olarak rol
alan NAD ve NADP’nin biyolojik fonksiyonları ve Ökaryotlarda mRNA Sentezi:
görevleri hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi
Ökaryotlarda mRNA üretecek olan genlerin olduğu
yanlıştır ?
DNA bölgesi promotor bir bölge içerir.Bu bölgeden 25
A) Her ikisi de taşıdıkları elektronları kompleks 1 e
baz kadar uzaklıkta TATA Kutusu(TATATAA) bulunur.
aktarır
Bu kutunun da gerisinde CAAT kutusu ve GC zengin
B) NAD katabolik reaksiyonlarda, NADP anabolik
bölgeler bulunur.
reaksiyonlarda rol alır
C) Her ikisi de triptofandan sentezlenir RNA polimeraz II; ökaryotlarda mRNA sentezini
D) NAD yapısına bir kinaz enzimi ile fosfat eklenmesi gerçekleştiren RNA polimerazdır. Promotor bölgeye
sonucu NADP sentezlenebilir transkripsiyon faktörleri denen proteinleri ile bağlanır.
E) Her ikisi de dehidrojenasyon tepkimelerinde rol alır Nükleusta hnRNA yani pre-mRNA sentezlenir. hnRNA
translasyonda kullanılacak mRNA molekülü değildir.
CEVAP: A hnRNA işlendikten sonra sitozole çıkacak olan olgun
mRNA elde edilir.
DENEME

Redoks tepkimelerinde rol oynayan NAD ve


NADP vücutta triptofandan sentezlenir. Her ikiside hnRNA transkripte edildiğinde önce 5’ ucuna metilenmiş
dehidrogenaz grubu enzimlerin katalizledikleri guanin trifosfat yapısındaki şapka (cap) takılır. Bu
reaksiyonlara katılırlar. NAD genelde katabolizma- şapka daha sonra sitozolde translasyonu başlatıcı
oksidayon reaksiyonlarına katılırken, NADP genelde etki gösterecektir ve mRNA’yı 5’ ekzonükleazlardan
anabolizma-redüksiyon reaksiyonlarına katılır. NADH koruyacaktır. Daha sonra 3’ ucuna birçok adenin
elektronlarını kompleks 1 e aktarırken NADPH ETZ ile bazından oluşan poli A kuyruğu takılır. Poli A kuyruğu
bağlantılı değildir. da 3’ ekzonükleazlardan korur. Şapka ve kuyruğunu
kazanan hnRNA halen nükleustadır. Burada intronlar
48- Aşağıdaki hormonlardan hangisinin reseptorleri
çıkarılır. İntronlar hnRNA üzerinde bulunan ancak
hucre membranındadır?
mRNA üzerinde bulunmayan herhangi bir proteini
A) FSH
kodlmayan bölgelerdir. Eksonlar ise kodları taşıyan
B) Kortizol
bölgelerdir.
C) Aldosteron
D) Testosteron
Nükleusta intronlar çıkarılıp eksonlar birleştirilir
E) Progesteron
ve matür mRNA oluşmuş olur. Bu işleme splicing
denir.snRNA ve diğer mikro RNA lar splicing
CEVAP: A
işleminde görev alırlar. Bu snRNA ve proteinlerden
Basit soru. Steroid kökenli hormonların reseptörleri oluşan ve splicing işleminde rol oynayan komplekse
hücre içerisinde bulunur.FSH ise glikoprotein yapıdadır spliceozom denir. Matür mRNA sitozole çıkar ve protein
ve diğer glikoprotein yapıda bulunan hormonlar gibi sentezini kodlar. Protein sentezindeki görevi bitince
(FSH,LH,TSH,β-HCG) reseptörleri hücre membranında mRNA sitozolde yıkılır ve bu yıkımda mikro RNA’lar
bulunur. olan miRNA ve siRNA rol alır.

Histon proteinlerini kodlayan mRNA’da intronlar yoktur


ve splicing yapılmaz.

Kazananların
12
dünyası tusworld.com.tr
50- DNA polimeraz enzimlerinin 3’→5’ ekzonükleaz 53- Aşağıdakilerden hangisi yüksek insülin
aktivitesi aşağıdakilerden hangisine neden olur? düzeylerinin göstergesidir?
A) Okazaki fragmanlarının yıkımı A) Azalmış glikojen sentezi
B) DNA zincirinin uzaması B) Glikoneogenezisin hızlanması
C) RNA primerlerinin yıkımı C) Glikojenolizisin hızlanması
D) Timin dimerlerinin yıkımı D) Hormona duyarlı lipazın atkive olması
E) Yanlış eşleşen nükleotidlerin ayrılması E) Azalmış lipolizis

CEVAP: E CEVAP: E

DNA sentezinde hata payı çok düşüktür. Ancak İnsülin hakimiyetinde lipoliz azalır  çünkü lipogenez
oluşabilecek hatalar sentez sırasında 3’----5’ artış gösterecektir.
ekzonükleazlar ile düzeltilebilir.

51- Aşağıdakilerden hangisi sitrik asit siklusunun


özelliklerinden değildir?
A) 3 adet NADH üretilir
B) Enerji üretilir
C) Tamamen kapalı bir döngüdür
D) İzositrat dehidrogenaz düzenleyici bir enzimdir
E) Mitokondride gercekleşir

CEVAP: C

Sitrik asit siklusu(TCA) her bir döngüde 3 NADH,


1FADH2 ve 1 mol GTP elde edilir. Mitokondride 54- Yeni tanımlanan bir protein yapısal olarak
gerçekleşir. Düzenleyici basamakları izositrat incelendiğinde sulu bir otamda bulunduğu,
dehidrogenaz, alfa-ketoglutarat dehidrogenaz ve sitrat özellikle hidrofilik aminoasitlerin dış kısımda,
sentaz basamaklarıdır. Tamamen kapalı bir döngü

DENEME
hidrofobik aminoasitlerin ise iç kısımda olduğu
değildir. Diğer metabolik yolakların bir kesişim noktası tespit edilmiştir. En olası protein aşağıdakilerden
gibidir. hangisidir ?
A) Keratin
52- GSH-Px vasıtasıyla hidroperoksitlerin B) Tropomyozin
indirgenmesi sonucu oluşan okside glutatyonun C) Elastin
(GSSG), tekrar indirgenmiş glutatyona (GSH) D) İmmunglobulin
dönüşümünü katalize eden enzim aşağıdakilerden E) Kollajen
hangisidir?
A) Katalaz (CAT) CEVAP: D
B) Glutatyon peroksidaz
C) Sitokrom Oksidaz GLOBÜLER PROTEİNLER: Enleri boylarından fazla
D) Superoksit dismutaz (SOD) olan küresel yapılı proteinlerdir. Genellikle enzimler
E) Glutatyon Reduktaz globüler protein yapıdadır. Suda çözünebilirler.
Hidrofilik amino asitler dış yüzde, hidrofobik amino
CEVAP:E asitler de iç yüzde kümelenme gösterirler. Enzimler,
heomoglobin, myoglobin, membran proteinleri,
immunoglobulinler gibi sulu ortamlarla temas
içerisinde bulunan proteinlerdir.

Kazananların
tusworld.com.tr dünyası 13

You might also like