مرتضی پاشایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

‫مرتضی پاشایی‬
‫مرتضی پاشایی (‪ ۲۰‬مرداد ‪ ۲۳ – ۱۳۶۳‬آبان ‪ )۱۳۹۳‬خوانندٔه ایرانی بود‪ .‬او از کودکی به موسیقی عالقه‌مند شد و کارش را‬
‫به‌صورت حرفه‌ای از اواخر دهٔه ‪ ۱۳۸۰‬آغاز کرد‪ .‬پاشایی پس از گرفتن مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬با آلبوم یکی‬
‫هست (‪ )۱۳۹۱‬در میان مردم شناخته شد‪ .‬او در سال ‪ ۱۳۹۲‬تک‌آهنگ «جاده یک‌طرفه» را منتشر کرد و سال بعد بر اثر سرطان‬
‫معده درگذشت‪.‬‬
‫مرتضی پاشایی‬
‫پاشایی در سال ‪۱۳۹۲‬‬
‫اطالعات پس‌زمینه‬
‫‪ ۲۰‬مرداد ‪۱۳۶۳‬‬ ‫زاده‬

‫تهران‪ ،‬ایران‬
‫‪ ۲۳‬آبان ‪ ۳۰( ۱۳۹۳‬سال)‬ ‫درگذشته‬

‫سرطان معده‬
‫تهران‪ ،‬ایران‬
‫پاپ‬ ‫ژانر‬
‫‪۱۳۹۳–۱۳۸۸‬‬ ‫سال‌های فعالیت‬
‫دانشگاه آزاد اسالمی‬ ‫دانشگاه‬

‫زندگی و فعالیت هنری‬
‫‪ ۱۳۸۱–۱۳۶۳‬اوایل زندگی‬
‫است‪]۲[]۱[.‬‬ ‫مرتضی پاشایی‪ ،‬در تاریخ ‪ ۲۰‬مرداد ‪ ۱۳۶۳‬در صادقیه تهران و در یک خانواده چهار نفره به دنیا آمد‪ .‬پدرش همدانی‬
‫او از کودکی به موسیقی عالقه‌مند بود و موسیقی را از سیزده سالگی[‪ ]۳‬با نواختن گیتار آغاز کرد و سپس به یادگیری پیانو‬
‫پرداخت‪ ]۴[.‬مرتضی پاشایی عالوه بر موسیقی‪ ،‬به بازیگری نیز عالقه‌مند بود و در دوران مدرسه در چند تئاتر به ایفای نقش‬
‫پرداخت کرد‪ .‬پاشایی همچنین مدتی به کالس‌های بازیگری و تئاتر حمید سمندریان می‌رفت‪ ]۵[.‬مرتضی پاشایی تنظیم را نیز‬
‫به صورت خودآموز فرا گرفت و دوران سربازی خود را در شهر کرمانشاه گذراند‪ ]۶[.‬وی دانشجو رشته گرافیک دانشگاه آزاد‬
‫بود‪]۷[.‬‬ ‫اسالمی‬
‫‪ ۱۳۸۸–۱۳۸۴‬ورود به موسیقی‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬در اواسط دهه ‪ ۸۰‬از طریق آگهی روزنامه با یک شرکت موسیقی آشنا و سپس وارد همکاری شد‪ .‬پاشایی در‬
‫زمان حضورش در آن شرکت موسیقی با مهرزاد امیرخانی آشنا شد‪ ،‬کسی که تنها ترانه‌سرای ثابت آثار پاشایی تا زمان‬
‫مرگش بود‪ .‬حاصل همکاری پاشایی و امیرخانی یک مجموعه آلبوم و چند تک آهنگ بود که برخی از آن‌ها تا پیش از‬
‫درگذشت مرتضی پاشایی منتشر نشده بودند‪ ]۸[.‬قطعه «می‌بخشم»‪ ،‬اولین تک آهنگ مرتضی پاشایی بود که با آهنگ و تنظیم‬
‫پاشایی و ترانٔه مهرزاد امیرخانی در سال ‪ ]۹[۱۳۸۶‬منتشر شد‪ .‬پس از ساخت و انتشار چند تک آهنگ‪ ،‬مرتضی پاشایی از آن‬
‫دهد‪]۱۱[]۱۰[.‬‬ ‫شرکت موسیقی خارج شد و تصمیم گرفت به صورت مستقل به فعالیتش در زمینه موسیقی ادامه‬
‫‪ ۱۳۸۸‬آغاز فعالیت حرفه‌ای‬

‫مرتضی پاشایی‪ ،‬پس از خروج از آن شرکت‪ ،‬به همراه مهرزاد امیرخانی استودیوی شخصیشان را بنا کردند و به ساخت‬
‫آهنگ پرداختند‪ ]۱۲[.‬آن‌ها در سال‌های اول فعالیت هنریشان هم‌خانه بودند و در استودیشان که در یک زیرزمین قرار داشت‪،‬‬
‫زندگی می‌کردند‪ ]۱۳[.‬پاشایی در سال ‪ ۱۳۸۹‬شروع به انتشار اینترنتی تک آهنگ‌هایش کرد و میان این تک آهنگ‌ها‪ ،‬قطعه‬
‫رسید‪]۱۵[]۱۴[.‬‬ ‫«یکی هست» مورد استقبال واقع شد و پاشایی پس از انتشارش به شهرت‬
‫همیشه از «یکی هست» تعریف می‌کردیم و می‌دانستیم که قطعه زیباییست اما بشخصه انتظار نداشتم تا‬
‫این حد محبوب شود‪ .‬همیشه در کنسرت‌هایم گفته‌ام که «یکی هست» دلیل آشنایی من و مردم است‪.‬‬
‫— مرتضی پاشایی دربارٔه آهنگ «یکی‬

‫هست»[‪]۱۶‬‬
‫پاشایی‪ ،‬برای اولین بار در سال ‪ ۱۳۸۹‬به روی صحنه رفت و به اجرای قطعاتش پرداخت‪ .‬او سه سانس کنسرت در مشهد و‬
‫جزیره خارگ برگزار کرد که با استقبال خوبی مواجه شد‪ ،‬به طوری که که تمام بلیت‌های آن به فروش رسید و بیش از ‪۲۰۰۰‬‬
‫نفر در این کنسرت‌ها حضور پیدا کردند‪ ]۱۷[.‬به گفته مرتضی پاشایی‪ ،‬او مجوز کنسرتش را پیش از مجوز آلبومش دریافت‬
‫بود‪]۲۰[]۱۹[]۱۸[.‬‬ ‫کرد و زمانی به روی صحنه رفت که تنها ‪ ۴‬ماه از آغاز فعالیت رسمی و انتشار قطعاتش گذشته‬
‫من از بچگی به ناصر حجازی عالقه داشتم و رفتنش خیلی از مردم را ناراحت کرد‪ .‬من هم یکی از آن‌ها‬
‫پاشایی[‪]۲۱‬‬ ‫بودم و تصمیم گرفتم قطعه ای را به یادش بخوانم و به او تقدیم کنم‪ .‬مرتضی‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬همچین ترانه «تو راست میگی» و «مثل شیشه» را در برای سریال مثل شیشه خواند‪ .‬این اولین باری بود‬
‫که مرتضی پاشایی‪ ،‬تیتراژ پایانی یک مجموعه تلویزیونی را می‌خواند‪.‬‬
‫پاشایی اولین آلبوم رسمی اش به نام «یکی هست» را پس از اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در مهر ماه ‪۱۳۹۱‬‬
‫منتشر کرد و به جمع خوانندگان دارای آلبوم پاپ ایران پیوست‪ ]۲۲[.‬او پس از محبوب شدن قطعه «یکی هست»‪ ،‬اولین آلبوم‬
‫رسمی اش را به همین نام نامگذاری کرد‪ ]۲۳[.‬پاشایی در اولین آلبومش از سبک‌های مختلفی استفاده کرد‪ .‬تک آهنگ «آرزو»‬
‫که در این آلبوم قرار داشت‪ ،‬تنها قطعه مرتضی پاشایی در سبک راک بود‪ ]۲۹[]۲۸[]۲۷[]۲۶[]۲۵[]۲۴[.‬پاشایی در ساخت این آلبوم‪،‬‬
‫عالوه بر مهرزاد امیرخانی (به عنوان ترانه‌سرا) با میالد ترابی‪ ،‬پازل بند و علی بحرینی نیز همکاری داشت‪ ]۳۰[.‬تعدادی از‬
‫سایت‌ها و خبرگزاری‌های موسیقی پس از انتشار اولین آلبوم مرتضی پاشایی‪ ،‬به پوشش اخبار و نقد و بررسی آن‬
‫پرداختند‪]۳۳[]۳۲[]۳۱[.‬‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬اولین کنسرتش پس از انتشار آلبوم یکی هست را در شهر زنجان برگزار کرد و سپس به همراه محمد‬
‫علیزاده‪ ،‬یک کنسرت خیریه در شهر قزوین برگزار کرد و به اجرای قطعاتش پرداخت‪ ]۳۵[]۳۴[.‬پاشایی سپس اولین کنسرتش در‬
‫شهر تهران را در تاریخ ‪ ۲۱‬اسفند ماه ‪ ۱۳۹۱‬و در سالن نمایشگاه بین‌المللی برگزار کرد‪]۳۷[]۳۶[.‬پوریا پورسرخ از مهمانان این‬
‫کنسرت بود‪ .‬پاشایی همچنین در سال ‪ ۱۳۹۱‬از اولین مهمانان برنامه «خوشا شیراز» با مجری گری علی ضیا بود که به همراه‬
‫امیر جعفری در آن حضور پیدا کرد و به اجرای زنده قطعه «یکی هست» پرداخت‪ ]۳۸[.‬پاشایی برای دفعات متعددی نیز در‬
‫پرداخت‪]۴۰[]۳۹[.‬‬ ‫برنامه‌های رادیویی حضور یافت و به اجرای زنده قطعاتش‬
‫مرتضی پاشایی در آذر ‪ ۱۳۹۲‬به تشخیص پزشکان به بیماری سرطان معده مبتال شد‪]۴۲[]۴۱[.‬مدیر برنامه و مدیر تیم رسانه ای‬
‫پاشایی در ابتدا بیماری مرتضی پاشایی را زخم معده ای ساده عنوان کرد اما خبر ابتالی مرتضی پاشایی به سرطان معده‪،‬‬
‫توسط پرسنل بیمارستان به بیرون درج کرد و پاشایی نیز در نهایت این خبر را تأیید کرد‪]۴۴[]۴۳[.‬به دستور پزشک معالج‪ ،‬او‬
‫باید سریعًا تحت عمل جراحی قرار می‌گرفت با این حال پاشایی که از قبل به دنبال کنندگان و دوست‌دارانش وعده تک‬
‫آهنگی به نام «بغض» را داده بود‪ ،‬یک روز پیش از عمل جراحی با اصرار زیاد از پزشک معالجش مجوز گرفت تا ضبط آهنگ‬
‫را را انجام دهد و سپس مورد عمل جراحی معده قرار گرفت‪ ]۴۵[.‬عملی که موفقیت‌آمیز واقع نشد و برای جلوگیری از پخش‬
‫شدن بیماری در دیگر قسمت‌های بدن‪ ،‬به صورت نیمه کاره رها شد‪ ]۴۶[.‬پاشایی پس از مرخص شدن از بیمارستان تنظیم‬
‫قطعه «بغض» را تمام کرد و پس از مطلع شدن از درگذشت همسر بنیامین بهادری در یک سانحه رانندگی‪« ،‬بغض» را به او‬
‫کرد‪]۴۷[.‬‬ ‫تقدیم‬
‫بود‪]۴۸[.‬‬ ‫مرتضی پاشایی در تاریخ ‪ ۱‬تیر ‪ ۱۳۹۲‬نماهنگ «جاده یک‌طرفه» را منتشر کرد که با استقبال بی شمار مردم همراه‬
‫«جاده یک‌طرفه» در زمان حیات و پس از درگذشت مرتضی پاشایی‪ ،‬به دفعات از صدا و سیما جمهوری اسالمی ایران پخش‬
‫شد‪]۵۰[]۴۹[.‬مرتضی پاشایی با انتشار «جاده یک‌طرفه» در جشن ساالنه موسیقی ما در سال ‪ ۱۳۹۲‬نیز توانست تندیس‬
‫[‪]۵۱‬‬
‫موسیقی ما به عنوان بهترین قطعه موسیقی پاپ سال ‪ ۱۳۹۲‬خارج از آلبوم را دریافت کند‪.‬‬
‫پاشایی پس از آشنایی با محمدرضا گلزار و امین حیایی در یک برنامه‪ ،‬به درخواست محمدرضا گلزار یکی از آهنگ‌هایش به‬
‫نام «روز برفی» را به وی اهدا کرد‪]۵۲[]۲۵[.‬در ابتدا قرار بود این اثر تنها توسط محمدرضا گلزار اجرا شود اما با تصمیم‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬این کار به صورت دو صدایی اجرا شد‪]۵۴[]۵۳[.‬سرانجام قطعه روز برفی با صدای مرتضی پاشایی و‬
‫محمدرضا گلزار در اسفند ‪ ۱۳۹۲‬منتشر شد‪ .‬پاشایی و گلزار چند بار هم به اجرای زنده این قطعه در کنسرت‌های مرتضی‬
‫پرداختند‪]۵۵[.‬‬ ‫پاشایی‬
‫مرتضی پاشایی در نوروز ‪ ۱۳۹۳‬در بخش کوتاهی از برنامه تلویزیونی فرزاد حسنی که از شبکه دو صدا و سیما پخش می‌شد‬
‫شرکت کرد و دربارٔه فعالیت هنری و شرایط شیمی درمانی و بیماریش صحبت کرد‪ .‬وی عنوان کرد که همه چیز طبق برنامه‬
‫پیش می‌رود و شیمی درمانی نیز به صورت منظم انجام‪ ،‬ی شود‪]۵۷[]۵۶[.‬او سپس به همراه محمد علیزاده به جزیره کیش‬
‫سفر کرد و عالوه بر برگزاری کنسرت به قواصی رفتند و مرتضی پاشایی پیام نوروزی خود برای هواداران و مردم را در حین‬
‫قواصی ضبط کرد‪ ]۵۸[.‬پاشایی همچنین در نماهنگ گروهی «فصل بهار» که بازخوانی آهنگ ناصر عبداللهی بود و به مناسبت‬
‫نوروز ‪ ۱۳۹۳‬منتشر شد‪ .‬مرتضی پاشایی قطعه عصر پاییزی را برای مجموعه تلویزیونی به همین نام ساخته بود اما مسئوالن‬
‫صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران به آن مجوز ندادند و پاشایی نیز عصر پاییزی را در اینترنت منتشر کرد که به یکی از‬
‫شد‪]۵۹[.‬‬ ‫محبوب‌ترین ترانه‌هایش تبدیل‬
‫به گفته مدیر برنامه مرتضی پاشایی‪« :‬متأسفانه مرتضی پاشایی در مصاحبه اش با یکی از برنامه‌های تلویزیونی اعالم کرده‬
‫بود که مافیای صدا وسیما برای برخی خواننده هاست و آنها اجازه نمی‌دهند چهره‌های جدید وارد این بخش شوند‪ .‬همین‬
‫[‪]۶۰‬‬
‫صحبت‌های باعث شده که مدیران صدا و سیما نام او را حذف کنند‪».‬‬
‫جوایز و نامزدی‌ها‬
‫جشنواره‌ها‬
‫نتیجه‬ ‫جایزه‬ ‫جشنواره‬ ‫نام قطعه‬ ‫رده‬ ‫سال‬
‫تندیس‬ ‫بهترین قطعه موسیقی پاپ خارج از آلبوم جاده یک‬

‫برنده‬ ‫دومین جشن موسیقی ما‬ ‫[‪]۶۱‬‬
‫‪۱۳۹۲‬‬
‫موسیقی ما‬ ‫طرفه‬ ‫سال ‪۱۳۹۲‬‬
‫تندیس‬ ‫بهترین قطعه موسیقی پاپ خارج از آلبوم‬

‫برنده‬ ‫نگران منی سومین جشن موسیقی ما‬ ‫‪]۶۲[۱۳۹۳‬‬
‫‪۱۳۹۴‬‬
‫موسیقی ما‬ ‫سال‬
‫سی و یکمین دوره جشنواره‬ ‫اسمش‬ ‫بهترین آهنگساز موسیقی پاپ سال‬
‫نامزدشده‬ ‫جایزه باربد‬ ‫‪]۶۳[۱۳۹۴‬‬
‫‪۱۳۹۴‬‬
‫موسیقی فجر‬ ‫عشقه‬
‫نظرسنجی‌ها‬
‫نتیجه‬ ‫خبرگزاری‬ ‫عنوان‬ ‫سال‬
‫بی‌بی‌سی فارسی برنده‬ ‫‪]۶۴[۱۳۹۳‬‬ ‫شخصیت منتخب سال‬ ‫‪۱۳۹۳‬‬
‫برنده‬ ‫تاپ‌تنز‬ ‫ایران[‪]۶۵‬‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬تاکنون ده خواننده برتر‬
‫بیماری‬
‫در آذر سال ‪ ۹۲‬بیماری سرطان مرتضی پاشایی‪ ،‬توسط پزشکان تشخیص داده شد‪ .‬او به شیمی درمانی پرداخته و یک بار هم‬
‫مورد عمل جراحی قرار گرفت‪ ]۶۶[.‬مدیر برنامه وی در ابتدا درمورد بیماری پاشایی‪ ،‬زخم معده را عنوان کرد اما سپس خبر‬
‫ابتالی وی به سرطان‪ ،‬توسط رسانه‌ها منتشر شد‪ ]۶۷[.‬بدن او به مرور زمان ضعیف و دچار کمبود وزن شد و به علت ریزش‬
‫مو با یک کاله قهوه ای بر روی صحنه ظاهر می‌شد‪ ]۶۸[]۶۶[.‬مرتضی پاشایی عصر جمعه ‪ ۱۶‬آبان ‪ ۹۳‬به بخش مراقبت‌های ویژه‬
‫بیمارستان بهمن منتقل شد‪ .‬علت انتقال این خواننده به بخش مراقبت‌های ویژه تب شدید عنوان شد‪ .‬به‌دلیل شرایط خاص‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬پزشکان مالقات با وی را ممنوع کردند؛ با این حال‪ ،‬عصر یکشنبه ‪ ۱۸‬آبان تعداد زیادی[‪ ]۶۹‬هنرمندان برای‬
‫مالقات با او و افزایش روحیٔه مرتضی پاشایی در بیمارستان بهمن حاضر شدند و لحظاتی کوتاه در کنارش بودند‪ .‬همچنین‪،‬‬
‫در ‪ ۲۰‬آبان معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ایران و مدیرعامل انجمن موسیقی ایران از وی عیادت کرده‬
‫[‪]۷۰‬‬
‫بودند‪.‬‬
‫درگذشت‬
‫مرتضی پاشایی‪ ،‬در ‪ ۱۳‬آبان ‪ ۱۳۹۳‬به علت شرایط وخیم بیماری سرطان معده در بیمارستان بهمن تهران بستری شد و بر اثر‬
‫این بیماری‪ ،‬صبح روز جمعه بیست‌وسوم آبان ‪( ۱۳۹۳‬حدود ساعت ‪ ۱۰:۳۰‬صبح) در بیمارستان بهمِن تهران‬
‫درگذشت‪]۷۵[]۷۴[]۷۳[]۷۲[]۷۱[.‬‬
‫مستند آقای خاص‬

‫ساخت فیلم مستند مرتضی پاشایی از زندگی و آثار او که از مدتی قبل از مرگ وی با عنوان «آقای خاص»[‪ ]۷۶‬به کارگردانی‬
‫شاهین صمدپور آغاز گردیده بود پس از ضبط مراحل نهایی پس از درگذشت وی به پایان رسید و مجموع تصاویر برای‬
‫تدوین به سید جواد هاشمی رسید‪ .‬این مستند قرار بود بعد از سالگرد وی پخش شود که به علت اختالفات خانواده مرتضی‬
‫[‪]۷۷‬‬
‫پاشایی به صورت گسترده پخش نشد و گزیده‌ای از این مستند در فضای مجازی پخش گردید‪.‬‬
‫مستند روزهای سخت‬

‫مستند روزهای سخت نام مستندی است که از روزهای آخر زندگی مرتضی پاشایی و حال و هوای بیمارستان بهمن‪،‬‬
‫[‪]۷۸‬‬
‫هنرمندان و مردم توسط بهمن بابازاده (خبرنگار موسیقی ما) در سال ‪ ۱۳۹۵‬تولید و به انتشار رسیده است‪.‬‬
‫حاشیه‌های پس از درگذشت‬
‫پس از مرگ وی‪ ،‬برخی رسانه‌ها عکس‌ها و فیلم‌هایی از لحظات پایانِی عمر وی در بیمارستان منتشر کردند که با گالیٔه‬
‫خانواد وی همراه شد‪ ]۸۳[]۸۲[]۸۱[]۸۰[]۷۹[.‬درگیری‌های پراکنده بین پلیس و تجمع‌کنندگان در مراسم یادبود وی روی داد‪]۸۴[.‬‬
‫ٔه‬
‫حاشیه‌های پس از مرگ پاشایی تا مدت‌ها پس از مرگ وی ادامه داشت و خبرهای ضد و نقیض گوناگونی در مورد او و به‬
‫ویژه در مورد آثار وی منتشر شد؛ و خانمی خود را نامزد پاشایی معرفی کرد که خانواده مرتضی پاشایی این خبر را کامًال‬
‫تکذیب کردند‪ .‬پدر مرتضی پاشایی در خرداد ماه ‪( ۱۳۹۴‬هفت ماه پس از فوت مرتضی پاشایی) در بیانیه‌ای اعالم کرد‪:‬‬
‫(شرایط) همه اعضای این خانواده به گونه‌ای است که در امور مادی و مالی استغناء داشته و هیچ گونه چشم داشتی به‬
‫اموال حرام و ناحق نداشته‌اند‪ ....،‬اما متأسفانه عده‌ای از افراد‪ ،‬اهداف ناروای خود را به ما نسبت داده و با فرافکنی‪ ،‬سعی‬
‫در تشویش اذهان عمومی داشته تا از طریق این جوسازی‌ها بتوانند به قول معروف‪ ،‬کالهی از این نمد برای خود بدوزند‪.‬‬
‫وی با تأکید بر این موضوع که مرتضی پاشایی در مورد واگذاری امتیاز تولید و پخش آخرین آلبوم به یادگار مانده از خود با‬
‫هیچ فرد یا موسسه‌ای قراردادی منعقد نکرده و مالکیت مادی و معنوی این اثر هنری متعلق به خانواده وی است عنوان‬
‫داشت‪ :‬کسانی که ادعای سهم خواهی و بعضًا شراکت در این آلبوم را دارند می‌بایست بدانند که ادعای آنان فاقد وجاهت‬
‫حقوقی و قانونی است‪ .‬همه عوامل دخیل در تولید این آلبوم‪ ،‬حقوق مادی خود را گرفته‪ ،‬حتی بعضی از آن‌ها بیش از مبالغ‬
‫[‪]۸۵‬‬
‫متعارف نیز دستمزد خود را دریافت کرده‌اند‪.‬‬
‫[‪]۸۶‬‬
‫آلبوم آخر پاشایی پس از درگذشت وی‪ ،‬در ‪ ۲۶‬مرداد ‪ ۱۳۹۴‬منتشر شد و در بدو انتشار‪ ،‬با استقبال گسترده‌ای مواجه شد‪.‬‬
‫هم‌زمان با اولین سالگرد مرتضی پاشایی‪ ،‬کتاب سی‬

‫که به شرح حال زندگی وی پرداخته است توسط‬
‫شد‪]۸۷[.‬‬ ‫انتشارات آرنا منتشر‬
‫واکنش خودجوش‬
‫از هنگام بستری شدن وی در بیمارستان‪ ،‬مردم در برابر بیمارستان حضور یافته بودند که با انتشار خبر درگذشت وی بر‬
‫جمعیت افزوده شد‪ .‬در پی درگذشت وی‪ ،‬تجمع‌های خودجوشی در سراسر ایران ایجاد شد و مردم به همخوانِی ترانه‌های او‬
‫پرداختند‪ ]۸۹[]۸۸[.‬همچنین جمعه‌شب در برخی پارک‌های تهران ازجمله پارک الله و بوستان آب و آتش و همچنین در‬
‫[‪]۹۱[]۹۰‬‬
‫پارک‌هایی در شهرهای دیگِر ایران ازجمله مشهد‪ ،‬اصفهان‪ ،‬گرگان‪ ،‬اهواز و … اجتماعات مردمی به یاد وی برگزار شد‪.‬‬
‫انتشار آهنگ‌های وی در بیستمین نمایشگاه مطبوعات و رسانه‌ها‪ ،‬هم‌زمان با انتشار خبر درگذشت او جّو خاصی به این‬
‫[‪]۹۲‬‬
‫نمایشگاه داده بود‪.‬‬
‫بسیاری از مردم در برابر برج میالد تهران اجتماع کردند که باعث بسته شدن ورودی برج شد‪ .‬این اجتماع هم‌زمان با اجرای‬
‫کنسرت وداع توسط حسام‌الدین سراج بود‪ .‬سیدمحمد میرزمانی‪ ،‬رهبر کنسرت هم گفت‪« :‬معموًال مرسوم نیست که رهبر‬
‫ارکستر روی صحنٔه اجرا صحبت کند‪ ،‬اما ازآنجاکه شنیده‌ام امروز مرتضی پاشایی فوت کرده است‪ ،‬درگذشت این هنرمند‬
‫جوان را تسلیت می‌گویم‪ ]۹۳[».‬رویدادهای پس از مرِگ پاشایی و استقبال گسترده از مراسم تشییع پیکر او باعث بحث‌هایی‬
‫میان تحلیل‌گران شد‪ ]۹۴[،‬که در میان آن‌ها موافقان و مخالفان تحلیل‌های خود را ارائه می‌کردند‪.‬‬
‫واکنش شخصیت‌ها‬
‫هنرمندان و ورزشکارانی همچون حبیب‪ ،‬رضا‬

‫بنفشه‌خواه‪ ،‬ایرج نوذری‪ ،‬علی فروتن‪ ،‬محمود‬
‫افشاردوست‪ ]۹۵[،‬سید حسن‪ ]۹۶[،‬قاضی‌زاده‬
‫هاشمی‪ ]۹۷[،‬کارلوس کی‌روش‪ ]۹۸[،‬سردار آزمون‪ ،‬سید‬
‫جالل حسینی‪ ،‬سروش رفیعی‪ ،‬امیرحسین‬
‫علیزادگان‪ ]۹۹[،‬آلن ایر‪ ]۱۰۱[]۱۰۰[،‬علی دایی‪ ،‬علی کریمی‪،‬‬
‫فرهاد مجیدی‪ ،‬بهنام صفوی‪ ،‬مهناز افشار‪ ،‬الناز‬
‫شاکردوست‪ ،‬طناز طباطبایی‪ ،‬نیوشا ضیغمی‪ ،‬پریناز‬
‫ایزدیار‪ ،‬سحر دولتشاهی‪ ،‬روناک یونسی‪ ،‬مهدی‬
‫ماهانی‪ ،‬محسن تنابنده‪ ،‬مهدی پاکدل‪ ،‬محمود گلزاری‬
‫و یحیی کمالی‌پور … درگذشت مرتضی پاشایی را‬
‫گفتند‪]۱۰۳[]۱۰۲[.‬‬ ‫تسلیت‬
‫مهدی طارمی بازیکن تیم فوتبال پرسپولیس و تیم‬
‫ملی فوتبال ایران در بازی مقابل استقالل تهران در‬
‫تاریخ دوم آذر ‪ ۱۳۹۳‬پس از پایان مسابقه با پیراهنی‬
‫منقش به عکس مرتضی پاشایی جلوی تماشاگران‬
‫ظاهر شد که بسیاری از فوتبال دوستان این حرکت‬
‫او را تحسین کردند‪.‬‬
‫احسان حاج‌صفی بازیکن تیم ملی فوتبال ایران پس‬
‫از گل‌زنی به تیم فوتبال پیکان تهران پیراهنی را‬
‫نشان داد که بر روی آن عکس مرتضی پاشایی نقش‬
‫بسته بود‪ .‬صفحه مرتضی پاشایی در اینستاگرام که‬
‫توسط دوستداران این هنرمند اداره می‌شود با‬
‫انتشار یک عکس نوشت‪« :‬احسان حاج‌صفی عزیز با‬
‫تقدیم گل غرور آفرینش به مرتضی نشان داد که در‬
‫عین حال که ورزشکار بزرگیه‪ ،‬هنر دوست و هنرمند‬
‫هم هست‪ .‬ازش به خاطر این پیروزی و این حرکت‬
‫هنرمندانه بینهایت تشکر می‌کنم»‪.‬‬
‫پدیده پاشایی‬
‫پدیده پاشایی بیانگر پدیدٔه اجتماعی ناشناخته یا فروخفته ایست که در قالب ابراز احساسات جمعی در تجمعات کم‌نظیر‬
‫مرگ و تشییع خواننده پاپ ایرانی مرتضی پاشایی خود را نشان داد‪ .‬این پدیده توسط جامعه شناسان علت یابی شده و‬
‫مورد بازشناسی و بررسی قرار گرفته است‪.‬‬
‫[‪]۱۰۴‬‬
‫بعضی کارشناسان آن را پدیده عاطفی در برابر فشار مدرنیته دانستند‪.‬‬
‫یوسف اباذری‪ ،‬جامعه‌شناس‪ ،‬در بخشی از اظهارات‬

‫جنجال‌برانگیز خود گفت‪« :‬وقتی قرار است‬
‫سیاست‌زدایی انجام شود‪ ،‬الجرم چنین وقایعی‬
‫پیش می‌آید‪ .‬متوسل می‌شوند به خوانندگان پاپ‬
‫بگیرند‪]۱۰۵[.».‬‬ ‫برای اینکه جای سیاست واقعی را‬
‫داشت‪]۱۰۶[.‬‬ ‫در این میان این پدیده از نظر بررسی ارزشی منتقدان و مدافعانی و مخالفانی‬
‫در روز ‪ ۱۸‬آذر سال ‪ ،۱۳۹۳‬جلسه‌ای در خصوص‬
‫«پدیدارشناسی فرهنگی یک مرگ؛ بررسی جامعه‬
‫شناختی پدیده درگذشت مرتضی پاشایی» در تهران‬
‫برگزار شد‪ .‬در این جلسه «حمیدرضا جالیی‌پور»‬
‫تبلیغات را عامل مهمی برای تشکیل جمعیت‬
‫برشمرد‪« .‬محمد سعید ذکایی» گفت‪« :‬به اعتقاد من‬
‫تجربه پاشایی یک نوع اجتماع گرایی پست مدرن یا‬
‫یک مشارکت عاطفی و اظهاری است‪ ».‬محمود‬
‫شهابی این رخداد را مصداق «تخطی کارناوالی»‬
‫دانست‪ .‬نعمت‌اهلل فاضلی دلیل پدیده شدن پاشایی‬
‫را حرکت به سوی «کالنشهری شدن» دانست‪.‬‬
‫«مهدی منتظر قائم» و «محمدامین قانعی‌راد» این‬
‫واقعه را کم‌نظیر ندانستند‪ .‬همچنین یوسف اباذری‬
‫در این جلسه موسیقی پاشایی را «مبتذل و فالش»‬
‫توصیف کرد و توجه جوانان به آن را نشانه افت‬
‫فرهنگی دانست که با اعتراض افراد حاضر مواجه‬
‫شد‪]۱۰۷[.‬‬
‫حسین باستانی آن را نشانه پیش‌بینی ناپذیری مردم‬

‫دانست‪]۱۰۸[.‬‬ ‫ایران‬
‫فرنوش امیرشاهی آن را نشان دهندٔه اهمیت بررسی‬
‫خالهای احتمالی موجود با بدنٔه جامعه دانست‪.‬‬
‫برخی صاحبنظران گستردگی حضور مردم را نشانٔه‬
‫فاصله داشتن نظام جمهوری اسالمی و روشنفکران‬
‫با تفکر عرصٔه عمومی عنوان کردند و حضور‬
‫گستردٔه مردم با دوربین‌های موبایل‪ ،‬نشانٔه اثرگذاری‬
‫شد‪]۱۰۹[.‬‬ ‫شبکه‌های اجتماعی دانسته‬
‫به اعتقاد لیلی نیکونظر‪ ،‬در تجمع مردم برای تشییع‬
‫خواننده پاپ «یک سرکشی از امر مسلط» نهفته‬
‫است‪]۱۱۰[.‬‬
‫پیام یزدانجو‪ ،‬پای فشردن روشنفکران بر متعجب‬
‫شدن از این رخداد و ارائٔه تحلیل‌های متعدد از آن را‬
‫ناشی از تمایل آنان به «پدیده سازی» برای انجام‬
‫کرد‪]۱۱۱[.‬‬ ‫کار خود عنوان‬
‫حسن تأمینی نمایندٔه وقِت مردم رشت در مجلس‬
‫شورای اسالمی ایران آن زمان‪ ،‬در نطق میان دستور‬
‫خود با اشاره به درگذشت مرتضی پاشایی و ترافیک‬
‫سنگینی که در محل تشییع پیکر او به وجود آمده‬
‫بود‪ ،‬گفت باید از این مسئله درس بگیریم‪ .‬مرتضی‬
‫پاشایی نه راست بود نه چپ بود و نه سیاسی بود‪،‬‬
‫فقط در موسیقی کار می‌کرد‪ .‬این نشان می‌دهد باید‬
‫از مسائل حاشیه‌ای و اینکه مردم هنوز تشنه محبت‬
‫بگیریم‪]۱۱۳[]۱۱۲[.‬‬ ‫هستند درس‬
‫[‪]۱۱۴‬‬
‫ابعادی از این پدیده در فضای مجازی و رسانه‌ها پس از آن هم ادامه داشت و دارد‪.‬‬
‫تشییع‬
‫مراسم تشییع و خاکسپاری وی در روز یک‌شنبه ‪ ۲۵‬آبان ‪ ۱۳۹۳‬از مقابل تاالر وحدت تهران برگزار شد‪ .‬با وجود قرار داشتن‬
‫تهران در وضعیت بحرانِی ناشی از وارونگی هوا‪ ،‬جمعیت کثیری از مردم شرکت کردند‪ .‬یکی از مسئوالن راهنمایی و رانندگی‬
‫تهران‪ ،‬با اشاره به انسداد مسیر پل حافظ تا خیابان جمهوری اسالمی به‌دلیل حضور گستردٔه مردم‪ ]۱۱۵[،‬اظهار داشت‪ :‬طول‬
‫خیابان ولیعصر و حافظ با بار ترافیکی سنگین مواجه شده است‪ .‬جمعی از مردم از استان‌های همجوار تهران خود را به‬
‫مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر وی رسانده بودند‪ .‬برای بهبود ترافیک‪ ،‬پلیس راهنمایی و رانندگی در بهشت زهرا و تاالر‬
‫وحدت حضور یافت‪ ]۱۱۶[.‬همچنین‪ ،‬به‌دلیل ازدحام در بهشت زهرا‪ ،‬دفن پیکر وی در قطعٔه هنرمندان بهشت زهرا‪ ،‬با تأخیر‪،‬‬
‫[‪]۱۱۷‬‬
‫شبانه انجام شد‪.‬‬
‫حواشی پیش از درگذشت‬
‫پخش نشدن «عصر پاییزی» از تلویزیون‬

‫تک آهنگ «عصر پاییزی» از مرتضی پاشایی و با ترانه‌سرایی مهرزاد امیرخانی که برای مجموعه ای به همین نام ساخته شده‬
‫بود و قرار بود به عنوان تیتراژ این سریال از صدا و سیما پخش شود‪ ،‬به روی آنتن نرفت‪.‬‬
‫«مهدی کرد» (مدیر برنامه‌های مرتضی پاشایی)‪ ،‬در این باره و دالیل روی آنتن نرفتن این قطعه به «موسیقی ما» گفت‪:‬‬
‫«متأسفانه در دقیقه نود اعالم کردند که این تیتراژ غیرقابل پخش است‪ .‬ظاهرًا از سوی مدیران صدا و سیما اعالم کرده‬
‫بودند که تیتراژ این سریال باید با صدای دو خواننده دیگر روی آنتن برود و تهیه‌کننده هم مقاومت کرد و همین باعث شد که‬
‫تیتراژ بدون حضور هیچ خواننده روی آنتن برود»‪ .‬وی افزود‪« :‬متأسفانه مرتضی پاشایی در مصاحبه اش با یکی از‬
‫برنامه‌های تلویزیونی اعالم کرده بود که مافیای صدا وسیما برای برخی خواننده هاست و آنها اجازه نمی‌دهند چهره‌های‬
‫[‪]۱۱۸‬‬
‫جدید وارد این بخش شوند‪ .‬همین صحبت‌های باعث شده که مدیران صدا و سیما نام او را حذف کنند‪».‬‬
‫شایعه اعتیاد‬
‫به علت عدم اطالع‌رسانی‌ها دربارٔه بیماری مرتضی پاشایی و کاهش وزن شدید او اواخر سال ‪ ،۱۳۹۲‬حواشی مبنی بر اعتیاد‬
‫مرتضی پاشایی به راه افتاد‪ .‬مرتضی پاشایی سرانجام در اردیبهشت سال ‪ ،۱۳۹۳‬در یک مصاحبه با مجله آرمانی این موضوع‬
‫[‪]۱۱۹‬‬
‫رو تکذیب و به صحبت دربارٔه بیماری اش پرداخت‪.‬‬
‫رقص هواداران در کنسرت برازجان‬
‫در کنسرت مرتضی پاشایی که در تاریخ ‪ ۲۳‬خرداد ‪ ۱۳۹۳‬برگزار شد‪ ،‬هوادران وی از صندلی برخواسته و به رقص به صورت‬
‫مختلط پرداختند‪ .‬مرتضی پاشایی به جلوی سن آمد و با دست زدن به تشویق هوادارنش پرداخت‪ .‬این اتفاق باعث شد تا‬
‫اتاق فرمان چراغ‌های سالن را خاموش کند و مدتی از کنسرت در تاریکی پیش برود‪ .‬پس از اتمام کنسرت‪ ،‬امام جمعه‬
‫برازجان به اجرای پاشایی و رقص هوادارنش به صورت مختلط اعتراض کرد‪ .‬عده ای دیگر از روحانیون نیز از صحبت‌های‬
‫امام جمعه برازجان حمایت کردند‪ .‬از چند روز پیش از انتشار تبلیغات برای برگزاری کنسرت مرتضی پاشایی هم‌زمان با روز‬
‫نیمه شعبان در شهر برازجان‪ ،‬عده ای تخریب و اعتراض خود راجع به این موضوع را آغاز نمودند تا آنجا که طوماری در‬
‫مخالفت با برگزاری این کنسرت را در مسجد جامع برازجان تدارک دیده و شروع به جمع‌آوری امضا مخالفان کردند‪.‬‬
‫با این حال منابع آگاه و مطلع‪ ،‬از برگزاری قطعی این کنسرت در تاریخ ‪ ۲۳‬خرداد خبر دادند و گفتند‪« :‬مسئوالن استان از‬
‫برگزاری کنسرت‌هایی که مجوز رسمی‪ ،‬مصوب و قانونی کشور برای اجرا دارند قاطعانه حمایت می‌کنند و در این رابطه با‬
‫[‪]۱۲۰‬‬
‫هر گونه بی قانونی‪ ،‬اغتشاش‪ ،‬ناامنی و اخالل برخورد قانونی خواهند کرد‪».‬‬
‫حمایت از قربانیان اسید پاشی اصفهان‬

‫[‪]۱۲۱‬‬
‫مرتضی پاشایی در حمایت از قربانیان اسیدپاشی در شهر اصفهان نوشت‪ :‬اسید پاشی یعنی مرگ انسانیت‪.‬‬
‫شایعه درگذشت‬
‫از زمان انتشار خبر ابتالی مرتضی پاشایی به بیماری سرطان معده‪ ،‬تا پیش از فوت وی در ‪ ۲۳‬آبان ‪ ،۱۳۹۳‬شایعه درگذشت‬
‫وی به کرات از رسانه‌ها پخش می‌شد و عده ای نیز در فضای مجازی به پخش این شایعه می‌پرداختند‪ .‬مرتضی پاشایی‬
‫می‌رنجاند‪]۱۱۹[.‬‬ ‫چندین بار به این موضوع واکنش نشان داده بود و اظهار کرده بود که این نوع شایعات اطرافیانش را‬
‫حواشی پس از درگذشت‬
‫انتشار تصاویر و فیلم لحظات آخر مرتضی‬
‫پاشایی‬
‫پس از مرگ وی‪ ،‬برخی رسانه‌ها عکس‌ها و فیلم‌هایی از لحظات پایانِی عمر وی در بیمارستان منتشر کردند که با گالیٔه‬
‫خانوادٔه وی همراه شد‪.‬‬
‫با وجود آنکه اجتماعات خودجوش پس از درگذشت وی بار دیگر قدرت شبکه‌های اجتماعی در ایران را نشان داد‪ ]۱۲۲[،‬برخی‬
‫رفتار مردم از جمله اجتماع و سروصدا در مقابل بیمارستان و همچنین انتشار فیلم لحظات آخر حیات وی در بیمارستان در‬
‫شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های انتقاد آمیز فراوانی را خصوصًا از سوی مادر وی برانگیخت‪ .‬همچنین عالقه‌مندی برخی‬
‫مردم به دیدن و منتشر ساختن این فیلم نیز مورد انتقاد شدید جامعه شناسان و رسانه‌ها بود‪ ]۱۲۳[.‬پیش از این هم‬
‫فیلم‌برداری از بیماران در بیمارستانها و انتشار آن توسط کادر پزشکی انتقادات فراوانی را برانگیخته بود[‪ ]۱۲۴‬و حتی به گفته‬
‫برخی رسانه‌ها به یک مورد خودکشی بیمار انجامیده بود‪.‬‬
‫صدا و سیما جمهوری اسالمی ایران در تاریخ ‪ ۴‬دی ‪ ،۱۳۹۳‬گزارشی با عنوان «چه کسی از لحظات آخر پاشایی فیلم گرفت؟»‬
‫را منتشر کرد‪ .‬تیم خبری در این گزارش به بیمارستان بهمن رفتند و با عوامل‪ ،‬پرسنل‪ ،‬پرستاران و پزشک معالج مرتضی‬
‫پاشایی مصاحبه کردند‪.‬‬
‫به گزارش شبکه خبر وزیر بهداشت نیز از همان ابتدا با تأکید دربارٔه حفظ حریم شخصی بیماران در بیمارستان‌ها‪ ،‬دربارٔه‬
‫اتفاق مربوط به پاشایی دستور رسیدگی فوری داد تا مشخص شود در آن ساعات و در سالن مربوطه چه کسانی حضور‬
‫[‪]۱۲۵‬‬
‫داشته‌اند و امکان فیلمبرداری از سوی چه افرادی وجود داشته است‪.‬‬
‫پرسنل بیمارستان گفتند‪« :‬دوربین‌های بیمارستان دو روز آخر بستری آقای پاشایی را به‌طور کامل ضبط کرده است تا مبادا‬
‫خبط و خطایی از سوی پرستاران و پرسنل بیمارستان سر به زند‪ ]۹۶[».‬به گفته پرسنل بیمارستان بهمن‪ ،‬تعداد زیادی از‬
‫[‪]۱۲۶‬‬
‫همراهان‪ ،‬دوستان و بعضی طرفداران مرتضی پاشایی که با وی عیادت کردند از او فیلم و عکس گرفتند‪.‬‬
‫برخی نشریات و مدیر برنامه‌های موسیقی زرد نیز برای تبلیغ‪ ،‬تعدادی از خوانندگان را به عیادت وی به بیمارستان برده‬
‫بودند و همچنین شایعه شده بود که ساعت ‪ ۶‬عصر اجتماعی با حضور رضا صادقی برگزار می‌شود که واکنش منفی وی را‬
‫به این شایعه سازی‌ها در پی داشت‪]۱۲۷[.‬روزنامه خراسان پلیس مشهد را به دلیل برخورد با هواداران پاشایی مورد انتقاد‬
‫[‪]۱۲۹[]۱۲۸‬‬
‫قرار داد‪.‬‬
‫واکنش پزشک معالج مرتضی پاشایی‬

‫دکتر حسن توکلی (پزشک معالج مرتضی پاشایی در زمان بیماری) در خصوص انتشار بعضی تصاویر از مرتضی پاشایی در‬
‫فضای مجازی گفت‪ :‬آن تصاویر مربوط به لحظات پایانی مرحوم پاشایی نبوده است‪ .‬از چهارشنبه شب‪ ،‬هرگونه اقدام‬
‫درمانی برای مرتضی پاشایی با هماهنگی پدر و دوستان نزدیکش انجام می‌گرفت‪ .‬چهارشنبه شب مرتضی پاشایی مقداری‬
‫دچار بی‌قراری و اضطراب شده بود و این نکته گفتنی است که او بسیار سر سخت بود و با بیماری‌اش می‌جنگید‪ .‬با همفکری‬
‫پزشک ‪ ICU‬و خانواده برایش داروی بیهوشی خاصی استفاده کردیم و او را به خواب بردیم تا درد نکشد‪ .‬از حدود ‪ ۲۰:۳۰‬تا‬
‫‪ ۲۱‬پنج شنبه شب دچار اختالل در تنفس شد که ناچار شدیم از دستگاه ونتیالتور برای تنفسش استفاده کنیم و ساعت حدود‬
‫شد‪]۱۳۰[.‬‬ ‫‪ ۸‬صبح روز جمعه‪ ،‬دچار اختالالتی در ریتم قلب و در نهایت ایست قلبی‬
‫پزشک معالج مرتضی پاشایی در حالی که متأثر شده بود‪ ،‬ادامه داد‪ :‬مرتضی پاشایی بیش از ‪ ۲‬هفته در یکی از بخش‌های‬
‫‪ ICU‬بستری بود‪ .‬او فرد بسیار محبوبی بود و من هم عالقه بسیار زیادی به او داشتم‪ .‬مراجعات بسیار زیادی داشت و این‬
‫اواخر تا صبح در البی بیمارستان بهمن ‪ ۳۰۰‬تا ‪ ۴۰۰‬نفر منتظر دیدن او بودند‪ .‬بعضی از مسئولین هم برای عیادت وی آمده‬
‫بودند‪ .‬دکتر توکلی در پاسخ به خبرنگار ما در خصوص فیلم منتشر شده از مرتضی پاشایی گفت‪ :‬آن فیلم مربوط به لحظات‬
‫آخر وی نبوده است و مهم نیست که چه کسی این کار را انجام داده‪ ،‬مهم این است که کار درستی انجام نداده است‪.‬‬
‫دکتر توکلی در مورد نحوه برخورد با افرادی که اینگونه رفتارها را انجام می‌دهند گفت‪ :‬قطعًا باید برخورد کرد ولی صرفًا‬
‫برخورد فیزیکی مؤثر نیست و باید کار فرهنگی شود و مردم متوجه این موضوع باشند که وارد حریم شخصی و خصوصی‬
‫افراد نشود‪ .‬دکتر توکلی در خصوص تیم درمانی مرتضی پاشایی توضیح داد‪ :‬تیم پزشکی متشکل از ‪ ۱۰‬متخصص‪ ،‬درمان‬
‫مرتضی پاشایی را بر عهده داشتند و متخصصین خون‪ ،‬رادیوتراپی‪ ،‬متخصص آنکولوژی‪ ،‬رادیو لوژیست‪ ،‬گوارش‪ ،‬درد‪،‬‬
‫بیهوشی و… با هم برای درمانش تالش می‌کردند و برای بیماری که ریه‪ ،‬کبد و مغز استخوان وی درگیر سرطان شده کاری‬
‫نمی‌توان انجام داد و ما تمام توانمان را بکار بردیم‪.‬‬
‫توکلی در ادامه شایعه سکته و استفاده از داریوی اشتباه برای مرتضی پاشایی را تکذیب کرد‪.‬‬
‫اختالفات میان خانواده پاشایی و مدیر برنامه‬

‫پس از چهلمین روز درگذشت مرتضی پاشایی‪ ،‬خانواده وی خبر از انتشار آخرین آلبوم وی به نام اسمش عشقه دادند‪ .‬خبری‬
‫که به سرعت توسط رسانه‌های مختلف بازتاب داده شد‪ .‬در یک مصاحبه با خانواده پاشایی و در پاسخ به سؤال اینکه آیا‬
‫برای انتشار آلبوم آخر مرتضی پاشایی با مهدی کرد (مدیر برنامه و تهیه‌کننده آثار پاشایی) همکاری می‌کنید‪ ،‬پدر مرتضی‬
‫پاشایی عنوان کرد‪ :‬هرگونه قرارداد یا مذاکرات با همکاران مرتضی پاشایی تا زمانی اعتبار داشت که مرتضی در قید حیات‬
‫بود‪ .‬اکنون تمام آثار در اختیار خانواده است و تصمیم و مدیریت اجرایی آلبوم و آثار به جا مانده بر عهده خانواده است‪.‬‬
‫چند ماه بعد‪ ،‬خانواده پاشایی اعالم کردند که برای انتشار آخرین آلبوم مرتضی پاشایی در حال مذاکره با مهدی کرد (مدیر‬
‫برنامه‌ها و تهیه‌کننده مرتضی پاشایی) هستند اما پس از مدتی‪ ،‬مجددًا اعالم کردند که برای انتشار آلبوم با تهیه‌کننده آثار‬
‫[‪]۱۳۱‬‬
‫پاشایی‪ ،‬هیچ گونه مذاکرات و همکاری صورت نگرفته است‪.‬‬
‫اختالف میان خانواده پاشایی و مهرزاد‬
‫امیرخانی‬
‫پس از فوت مرتضی پاشایی‪ ،‬خانواده وی از همکاری و ارتباط کاری با مهرزاد امیرخانی امتناع کردند‪ .‬مهرزاد امیرخانی علت‬
‫این قطع همکاری را مصاحبه ای عنوان کرد که پس از فوت مرتضی پاشایی انجام داده بود و باعث مکدر شدن خانواده‬
‫پاشایی شده بود‪ .‬مهرزاد امیرخانی عنوان کرد که با وجود واگذار کردن حقوق مادی و معنوی اش به عنوان ترانه‌سرا‪ ،‬تولید‬
‫و پخش آلبوم اسمش عشقه کامًال بدون مشورت و همکاری با او صورت گرفته است‪ .‬امیرخانی همچنین در مصاحبه ای‬
‫عنوان کرد که دخالت خانواده مرتضی پاشایی در حرفه ای که به آن تسلطی ندارند باعث لطمه دیدن فعالیت هنری مرتضی‬
‫پاشایی می‌شود‪ .‬وی همچنین عنوان کرده بود که حقوق مادی خود را از ترانه‌های آلبوم اسمش عشقه به عنوان ترانه‌سرا‪،‬‬
‫به‌طور کامل دریافت نکرده است‪ .‬خانواده پاشایی با این حال این ادعا را رد و تکذیب کرده و اذعان کردند‪ :‬تمام افرادی که‬
‫کرده‌اند‪]۱۳۲[.‬‬ ‫در ساخت آلبوم تأثیر داشته‌اند حتی بیش از حد نیز دستمزد دریافت‬
‫آلبوم اسمش عشقه‬

‫آلبوم اسمش عشقه سرانجام پس از حواشی بسیار و اختالفات میان عوامل و خانواده پاشایی‪ ،‬با چند ماه تأخیر در تابستان‬
‫‪ ۱۳۹۴‬منتشر شد‪ .‬مرتضی پاشایی و میالد ترابی‪ ،‬آهنگسازان قطعات این آلبوم‪ ،‬مهرزاد امیرخانی‪ ،‬ترانه‌سرای قطعات و آرش‬
‫پاکزاد‪ ،‬معین راهبر‪ ،‬میالد ترابی‪ ،‬ایمان احمدزاده و محمد فالحی‪ ،‬تنظیم کنندگان این آلبوم بودند‪ .‬مهرزاد امیرخانی‪ ،‬سراینده‬
‫تمامی اشعار آلبوم‪ ،‬دربارٔه منتشر شدن آلبوم اذعان کرد که آلبوم نیمه تمام بوده و با کیفیت مطلوب به انتشار نرسیده است‬
‫و خانواده پاشایی توانایی مدیریت اجرایی آلبوم را به درستی انجام نداده‌اند‪« :‬اگر مرتضی زنده بود‪ ،‬محال بود همچین‬
‫[‪]۱۳۳‬‬
‫آلبومی به بازار عرضه شود»‪.‬‬
‫همچنین میالد ترابی‪ ،‬تنظیم کننده و آهنگساز برخی قطعات آلبوم‪ ،‬چند سال پس از انتشار آلبوم عنوان کرد که تحت هیچ‬
‫شرایطی خواستار تحویل دادن قطعات و ووکال‌های مرتضی پاشایی به خانواده وی نبوده و در پی فشار اطرافیان‪ ،‬قطعات‬
‫را واگذار کرده است‪ .‬ترابی همچنین در مصاحبه‌ای عنوان کرد که خانواده وی زحمات و فعالیت یک عمر مرتضی پاشایی را‬
‫با این عمل بی‌فکر و اشتباه تباه کرده‌اند‪ .‬در نهایت پس از انتشار آلبوم اسمش عشقه‪ ،‬با وجود پخش شدن قطعات جدید و‬
‫به جا مانده از مرتضی پاشایی‪ ،‬همکاران و افرادی که در زمان فعالیت هنری مرتضی پاشایی با وی همکاری داشتند‪ ،‬با‬
‫نکردند‪]۱۳۴[.‬‬ ‫خانواده پاشایی قطع همکاری کرده و به در قطعات منتشر شده پس از آلبوم با خانواده وی همکاری‬
‫ترانهشناسی‬
‫ترانه‌شناسی‬
‫تاریخ انتشار شرکت انتشار دهنده‬ ‫نام آلبوم‬
‫اینترنتی‬ ۱۳۸۸ ‫گل بیتا‬
‫تصویر گستر پاسارگاد‬ ۱۳۹۱ ‫یکی هست‬
‫دنیای هنر‬ ۱۳۹۴ ‫اسمش عشقه‬
‫آوای سمان‬ ۱۳۹۴ ۲ ‫گل بیتا‬
‫منابع‬
Learn about Morteza Pashaei" (https://ww" .1

w.famousbirthdays.com/people/morteza-p
‫ (به‬ashaei.html). Famous Birthdays
Archived (https://web.archive.org/ .)‫انگلیسی‬
web/20221009013348/https://www.famou
sbirthdays.com/people/morteza-pashaei.h
tml) from the original on 9 October 2022.
.Retrieved 2021-06-01
Morteza Pashaei age, hometown," .2
biography" (https://www.last.fm/music/Mo
.)‫ (به انگلیسی‬rteza+Pashaei/+wiki). Last.fm
Archived (https://web.archive.org/web/202
21008163747/https://www.last.fm/music/
Morteza+Pashaei/+wiki) from the original
.on 8 October 2022. Retrieved 2021-06-01
Morteza Pashaei Lyrics, Music, News and« .3
Biography | MetroLyrics» (https://www.metr
olyrics.com/morteza-pashaei-overview.ht
‫ دریافت‌شده در‬. ml). www.metrolyrics.com
‫ل‬.۲۰۲۱-۰۶-۰۱
https://web.a( »‫ «برنامه امضا مرتضی پاشایی کامل‬.4
rchive.org/web/20221007050646/https://w
ww.aparat.com/v/nAvdz/%D8%A8%D8%B
1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%
A7%D9%85%D8%B6%D8%A7_%D9%85%D
8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%D9%BE%
D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C
. )_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84
‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ سرویس اشتراک ویدیو‬- ‫آپارات‬
https://www.aparat.com/v/nAvdz/%D8%A(
8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8
7_%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7_%D
9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D
.۲۰۲۱-۰۶-۰۱ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۷ ‫) در‬9%84
‫ «از مقام اول مسابقات اذان تا شاگردی حمید‬.5
‫خودمان هم از میزان محبوبیت مرتضی‬/‫سمندریان‬
https://web.archive.org/web/2( »‫حیرت کردیم‬
0221015100841/https://namayande.com/n
ews/76620/%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D
9%82%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%88%
D9%84-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A
8%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%
B0%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%D
8%B4%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%
DB%8C-%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF-
%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%B
1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%
88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86-%D
‫ پایگاه‬. )9%87%D9%85-%D8%A7%D8%B2
‫ بایگانی‌شده از‬.۲۰۱۴-۱۲-۰۶ .‫خبری تحلیلی نماینده‬
http://namayande.com/news/7662( ‫اصلی‬
0/%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%
A7%D9%85-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D
9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D
8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B0%D8%A7%
D9%86-%D8%AA%D8%A7-%D8%B4%D8%A
7%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%
AD%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D
9%85%D9%86%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D
8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF%
D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85-
‫ دریافت‌شده‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۵ ‫) در‬%D8%A7%D8%B2
.۲۰۲۱-۰۶-۱۸ ‫در‬
https://web.a( »‫ «ناگفته‌های زندگی مرتضی پاشایی‬.6
ww.tasnimnews.com/fa/news/1393/09/1
5/579865/%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%
81%D8%AA%D9%87-%D9%87%D8%A7%D
B%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%
DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D
8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%
D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%
‫ بایگانی‌شده از‬. )D9%87-%D8%A7%D8%B4
https://www.tasnimnews.com/fa/ne( ‫اصلی‬
ws/1393/09/15/579865/%D9%86%D8%A
7%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%
87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D
8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%
D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A
‫‪7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%‬‬
‫‪A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D‬‬
‫‪9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%‬‬
‫‪D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B‬‬
‫‪ )4‬در ‪ ۱۰‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪ ۴‬فوریه ‪.۲۰۲۳‬‬
‫‪« .7‬ناگفته‌های زندگی پاشایی از زبان خانواده‌اش‪/‬‬
‫تصاویر» (‪http://jamejamonline.ir/fa/news/74‬‬
‫‪ . )6262‬خبرگزاری جام جم‪ ۱۵ .‬آذر ‪.۱۳۹۳‬‬
‫دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫ همکار و همدم مرتضی‬،‫ «مهرزاد امیرخانی دوست‬.8
Javanan - ‫پاشایی از او و خاطره‌هایش می‌گوید‬
Magazine» (https://web.archive.org/web/2
0221010133447/https://javanan.com/%d
9%85%d9%87%d9%80%d8%b1%d8%b2%d
8%a7%d8%af-%d8%a7%d9%85%db%8c%d
8%b1%d8%ae%d9%80%d8%a7%d9%86%d
b%8c-%d8%af%d9%88%d8%b3%d8%aa%d
8%8c-%d9%87%d9%85%da%a9%d8%a7%d
8%b1-%d9%88-%d9%87%d9%85%d8%af%d
.۲۰۱۷-۰۸-۱۶ .)‫) (به انگلیسی‬/9%85-%d9%85
https://javanan.com/%D( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
9%85%D9%87%D9%80%D8%B1%D8%B2%D
8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%85%DB%8C%
D8%B1%D8%AE%D9%80%D8%A7%D9%86%
DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%A
A%D8%8C-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%
A7%D8%B1-%D9%88-%D9%87%D9%85%D
‫‪ )/8%AF%D9%85-%D9%85‬در ‪ ۱۰‬اکتبر ‪.۲۰۲۲‬‬
‫دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۲-۱۰-۰۷‬‬
‫ «اعتراض ترانه‌سرای آثار مرتضی پاشایی به شایعات؛‬.9
http( »‫ روز پیش است‬۲ ‫مرتضی وضعیتش بهتر از‬
s://web.archive.org/web/2022100900064
7/https://www.khabaronline.ir/news/38465
3/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%
A7%D8%B6-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D
9%86%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%
DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-
%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8
C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%
8C%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D
8%A7%DB%8C%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-
%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%A
A%D8%B4-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D
‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۰ .‫ خبرآنالین‬. )8%B1
https://www.khabaronline.ir/news/38465(
3/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%
A7%D8%B6-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D
9%86%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%
DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-
%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8
8C%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D
8%A7%DB%8C%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-
%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%A
A%D8%B4-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D
.۲۰۲۱-۰۶-۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۹ ‫) در‬8%B1
‫‪« .10‬مهرزاد امیرخانی‪ :‬بعد از فوت مرتضی‪ ،‬خیلی‌ها به‬
‫تب و تاب افتادند که دیده شوند» (‪https://web.arc‬‬
‫‪hive.org/web/20221009002859/https://ww‬‬
‫‪w.musicema.com/node/231503).‬‬
‫‪ .Musicema.com‬بایگانی‌شده از اصلی (‪https://w‬‬
‫‪ )ww.musicema.com/node/231503‬در ‪۹‬‬
‫اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫‪« .11‬مهرزاد امیرخانی‪ :‬این صریح‌ترین و بی‌پرده‌ترین‬
‫حرف‌های من دربارٔه «مرتضی پاشایی» است» (‪http‬‬
‫‪s://web.archive.org/web/2022100813332‬‬
‫‪3/https://www.musicema.com/node/2314‬‬
‫‪ . 82). Musicema.com‬بایگانی‌شده از اصلی (‪htt‬‬
‫‪)ps://www.musicema.com/node/231482‬‬
‫در ‪ ۸‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫‪« .12‬مرتضی پاشایی‪ ،‬خواننده محبوب ایرانی‪ ،‬درگذشت»‬
‫(‪https://www.radiofarda.com/a/f16-iran-mo‬‬
‫‪ . )rteza-pashaii/26691599.html‬رادیو فردا‪.‬‬
‫دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
h( »‫ «مصاحبه کامل با مرتضی پاشایی در برنامه امضا‬.13
ttps://web.archive.org/web/202010130629
36/https://www.aparat.com/v/0jx8U/%D9%
85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D
9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84
_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%B1%D8%
AA%D8%B6%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D
8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%
D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A
7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%
.‫ سرویس اشتراک ویدیو‬- ‫ آپارات‬. )B6%D8%A7
https://www.aparat.com/( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
v/0jx8U/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%A
D%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%
85%D9%84_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D
8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%D9%BE%
D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C
_%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%
‫‪86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%A7%D‬‬
‫‪ )9%85%D8%B6%D8%A7‬در ‪ ۱۳‬اکتبر ‪.۲۰۲۰‬‬
‫دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫‪« .14‬مصطفی پاشایی‪ :‬صحبت‌های فراستی دربارٔه مرتضی‬
‫از روی حسادت بود» (‪https://web.archive.org/w‬‬
‫‪eb/20221008164310/https://www.musice‬‬
‫‪. ma.com/node/314536). Musicema.com‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪https://www.musicema.c‬‬
‫‪ )om/node/314536‬در ‪ ۸‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده‬
‫در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫ خواننده «جاده یک‬،‫ «درگذشت مرتضی پاشایی‬.15
https://web.archive.org/web/20201( »»‫طرفه‬
114095937/https://www.radiofarda.com/a/
f3-interview-about-death-pashai/2669221
http( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ رادیو فردا‬. )0.html
s://www.radiofarda.com/a/f3-interview-abo
‫ نوامبر‬۱۴ ‫) در‬ut-death-pashai/26692210.html
.۲۰۲۱-۰۶-۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۰
‫ «مصاحبه مرتضی پاشایی در مورد سرطانش چند روز‬.16
https://web.archive.org/web/2( »‫قبل از مرگش‬
0221007051848/https://www.aparat.com/
v/WeKIg/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%A
D%D8%A8%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%
AA%D8%B6%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D
8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%
D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF
_%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%8
6%D8%B4_%DA%86%D9%86%D8%AF_%D
8%B1%D9%88%D8%B2_%D9%82%D8%A8%
‫ بایگانی‌شده از‬. )D9%84_%D8%A7%D8%B2
https://www.aparat.com/v/WeKIg/%D( ‫اصلی‬
9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%
D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D
9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%
‫‪D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86%D8%B4‬‬
‫‪_%DA%86%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D9%‬‬
‫‪88%D8%B2_%D9%82%D8%A8%D9%84_%D‬‬
‫‪ )8%A7%D8%B2‬در ‪ ۷‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در‬
‫‪ ۱۹‬دسامبر ‪ – ۲۰۲۳‬به واسطٔه آپارات‪.‬‬
‫‪« .17‬خبرسازترین چهره‌های ‪https://web.archiv( »!۹۳‬‬
‫‪e.org/web/20221008104109/http://homayk‬‬
‫‪ . )habar.ir/?p=24683‬پایگاه خبری و تحلیلی همای‬
‫خبر‪ .‬بایگانی‌شده از اصلی (‪http://homaykhabar.i‬‬
‫‪ )r/?p=24683‬در ‪ ۸‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در‬
‫‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
»‫ دلتنگی‌های پدر مرتضی پاشایی برای پسرش‬/‫ «عکس‬.18
https://web.archive.org/web/2022102017(
4436/https://www.mashreghnews.ir/news/
468456/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D8%A
F%D9%84%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8
C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%
AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D
8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%
D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%B
1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B3%D8%
‫ بایگانی‌شده‬.۲۰۱۵-۰۹-۱۶ .‫ مشرق نیوز‬. )B1%D8%B4
https://www.mashreghnews.ir/new( ‫از اصلی‬
s/468456/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%D8%
AF%D9%84%D8%AA%D9%86%DA%AF%D
B%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%
D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A
A%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%
B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D
‫‪8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B3%‬‬
‫‪ )D8%B1%D8%B4‬در ‪ ۲۰‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده‬
‫در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫ استقالل یا‬،‫ «مرتضی پاشایی طرفدار کدام تیم بود‬.19
https://web.archive.org/( »‫ عکس‬+ ‫پرسپولیس؟‬
web/20221017005838/https://www.naman
ews.com/News/106187/%D9%85%D8%B
1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%
A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D
8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A7%D
8%B1-%D9%83%D8%AF%D8%A7%D9%85-%
D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%8
8%D8%AF%D8%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%
AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-%D
B%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%
D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B3---
‫ پایگاه خبری‬. )-%D8%B9%D9%83%D8%B3
https://www.na( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫تحلیلی نما‬
manews.com/News/106187/%D9%85%D
8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%
D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-
%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%AF%D8%A
7%D8%B1-%D9%83%D8%AF%D8%A7%D9%
85-%D8%AA%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D
9%88%D8%AF%D8%8C-%D8%A7%D8%B3%
D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84-
%DB%8C%D8%A7-%D9%BE%D8%B1%D8%B
3%D9%BE%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%B
‫ اکتبر‬۱۷ ‫) در‬3----%D8%B9%D9%83%D8%B3
.۲۰۲۱-۰۶-۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
»)‫ «ترانه ای که پاشایی برای حجازی خواند (موسیقی‬.20
https://www.asriran.com/fa/news/37087(
‫ دریافت‌شده در‬.۱۳۹۳ ‫ آذر‬۲۳ .‫ عصر ایران‬. )5
.۲۰۲۱-۰۶-۱۸
‫ «مصاحبه تکان‌دهنده مرتضی پاشایی دربارٔه ناصر‬.21
https://web.archive.org/web/( »‫عکس‬+‫حجازی‬
20221017093055/https://jamejamonline.ir/
fa/news/739282/%D9%85%D8%B5%D8%A
7%D8%AD%D8%A8%D9%87-%D8%AA%DA%
A9%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%
D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%85%
D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%B
E%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%
8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D
8%B1%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%B5%
D8%B1-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%B
‫ جام‬. )2%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3
https://ja( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۳ ‫ آبان‬۲۶ .‫جم‬
mejamonline.ir/fa/news/739282/%D9%85%
D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D9%87-
%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86%E2%8
0%8C%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D
9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%
DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A
7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%
A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%86%D
8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AD%D8%AC%
D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%B9%DA%A
۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۷ ‫) در‬9%D8%B3
.۲۰۲۳ ‫دسامبر‬
‫ «اولین آلبوم‬.)۲۰۱۲-۰۹-۲۵( mohammadjelvani .22
http://www.m( »‫رسمی مرتضی پاشایی منتشر شد‬
usicepars.com/%DB%8C%DA%A9%DB%8C-
%D9%87%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D8%A
7%D8%B2%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DB%
8C%D9%86-%D8%A2%D9%84%D8%A8%D
9%88%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
‫ سایت خبری تحلیلی موسیقی‬. )/C%DB%8C
‫ دریافت‌شده‬.‫ گزارش کنسرت‬:: ‫ اخبار موسیقی‬:: ‫پارس‬
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫در‬
http( »‫ «آلبوم «یکی هست» تحت تأثیر کسی نیست‬.23
2/https://www.musicema.com/node/1678
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. 45). Musicema.com
)ps://www.musicema.com/node/167845
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۷ ‫در‬
‫آلبومی پر از ملودی‌های‬:: ‫ «نقد آلبوم یکی هست‬.24
https://web.archive.org/web/202( »‫غیرایرانی‬
21020174438/http://ganjasong.rzb.ir/pos
h( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. t/30). ganjasong.rzb.ir
‫ اکتبر‬۲۰ ‫) در‬ttp://ganjasong.rzb.ir/post/30
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
‫ «مرتضی‬/‫ «شش سال از فوت خواننده پاپ گذشت‬.25
https://w( »‫پاشایی» و طنینی که فراموش نمی‌شود‬
eb.archive.org/web/20231219150552/http
s://www.mizanonline.ir/fa/news/673414/%
D8%B4%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%D9%84-
%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%88%D8%A
A-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%
86%D8%AF%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D
9%BE-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-
%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C-%D9%88-%D8%B7%D9%86%DB%
8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D
9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D
8%B4-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8
‫ آبان‬۲۳ .‫ میزان‬. )C%D8%B4%D9%88%D8%AF
https://www.mizan.n( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۹
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬ews/fa/news/673414
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫دریافت‌شده در‬
https://www.miz( »‫ «" یکی هست" که دیگه نیست‬.26
‫ مرداد‬۲۰ .‫ میزان‬. )an.news/fa/news/207618
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۱۳۹۵
https://web.a( »‫ «نقد و بررسی موسیقی‌های ایرانی‬.27
ww.bbc.com/persian/arts/story/2004/03/p
rintable/040323_sh-bt-popreview).
https://w( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.www.bbc.com
ww.bbc.com/persian/arts/story/2004/03/p
۱۷ ‫) در‬rintable/040323_sh-bt-popreview
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫اکتبر‬
http( »‫ «مرتضی پاشایی؛ راهی که یک ستاره پیمود‬.28
7/https://www.bbc.com/persian/arts/201
4/11/141116_l51_morteza_pashaei_musi
‫ بایگانی‌شده از‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۶ .‫ فارسی‬c). BBC News
https://www.bbc.com/persian/arts/2( ‫اصلی‬
014/11/141116_l51_morteza_pashaei_mu
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬sic
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
https://web.archive.org/web/20( »‫ «یکی هست‬.30
221018210804/https://www.musicema.co
m/albums/Morteza-Pashaei-Yeki-Hast).
https://w( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.Musicema.com
ww.musicema.com/albums/Morteza-Pash
‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۸ ‫) در‬aei-Yeki-Hast
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹
http( »‫ «مرتضی پاشایی؛ راهی که یک ستاره پیمود‬.31
7/https://www.bbc.com/persian/arts/201
4/11/141116_l51_morteza_pashaei_musi
‫ بایگانی‌شده از‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۶ .‫ فارسی‬c). BBC News
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬sic
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
‫ «کنسرت خیریه مرتضی پاشایی و محمد علیزاده در‬.34
https://www.dalfak.com/w/j25v3/%( »‫قزوین‬
D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B
9%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%A
F%D9%87-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%
AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D
8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%
D8%B1-%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B
1%D8%AA-%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%
8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D
. )8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86
ht( »‫ «اولین کنسرت «مرتضی پاشایی» برگزار می‌شود‬.36
tps://web.archive.org/web/2022101822531
.۲۰۲۱-۰۶-۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۸ ‫در‬
https://w( »‫ «اولین کنسرت مرتضی پاشایی در تهران‬.37
s://www.isna.ir/news/94072616880/%D8%
A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D
A%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA-%
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-
%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
. )C%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3
https://www.isna.ir/new( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
s/94072616880/%D8%A7%D9%88%D9%8
4%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%86%D8%
B3%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D
8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%
D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B
.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۷ ‫) در‬9%DA%A9%D8%B3
.۲۰۲۳ ‫ فوریه‬۴ ‫دریافت‌شده در‬
http( »: ‫ «خوشا شیرازی‌ها از خوشا شیراز می‌گویند‬.38
9/http://nimnegahshiraz.ir/fa/Main/Detail/
18971/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7-
%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B
2%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%
B2-%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%A7-%D
8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2-%
D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8
.‫ روزنامه نیم‌نگاه‬. )C%D9%86%D8%AF
http://nimnegahshiraz.ir/f( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
a/Main/Detail/18971/%D8%AE%D9%88%D
8%B4%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%
D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D8%A7-
%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D9%88%D8%B
4%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%
A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D
‫‪ )9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF‬در ‪ ۱۸‬اکتبر‬
‫‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۹‬‬
‫‪« .39‬فایل صوتی یکی از آخرین گفتگوهای مرتضی‬
‫پاشایی» (‪https://web.archive.org/web/20221‬‬
‫‪017034612/https://www.musicema.com/n‬‬
‫‪ . ode/216582). Musicema.com‬بایگانی‌شده از‬
‫اصلی (‪https://www.musicema.com/node/21‬‬
‫‪ )6582‬در ‪ ۱۷‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۸‬‬
‫ «مرتضی پاشایی در رادیو| دقیقه‌های آخر و یکی‬.40
https://web.archive.org/web/202312( »‫هست‬
19150546/https://www.dalfak.com/w/m15
25/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D
B%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%
DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B
1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88-%D8%
‫ بایگانی‌شده از‬. )AC%D9%88%D8%A7%D9%86
https://www.dalfak.com/w/m1525/%( ‫اصلی‬
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-
%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D
8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88-%D8%AC%
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬D9%88%D8%A7%D9%86
.۲۰۲۳ ‫ فوریه‬۴ ‫دریافت‌شده در‬
‫ «ناگفته‌های زندگی مرتضی پاشایی از زبان‬.41
https://web.archive.org/web/20( »‫خانواده‌اش‬
231219150458/https://www.asriran.com/f
a/news/369591/%D9%86%D8%A7%DA%A
F%D9%81%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D
9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%
D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B
8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%
D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8
8%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D
.۱۳۹۳ ‫ آذر‬۱۵ .‫ عصر ایران‬. )8%A7%D8%B4
https://www.asriran.com/( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬fa/news/369591
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫دریافت‌شده در‬
‫ مبارزه‬،‫ «خروج از دایره الگوبرداری‬،‫ «مرتضی پاشایی‬.42
https://web.archive.org/we( »»‫جانانه با سرطان‬
b/20221021000304/https://www.radiofard
a.com/a/f12-morteza-pashayi-death-intervi
‫ بایگانی‌شده از‬.‫ رادیو فردا‬. )ew/26693534.html
https://www.radiofarda.com/a/f12-m( ‫اصلی‬
orteza-pashayi-death-interview/26693534.
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۲۱ ‫) در‬html
‫ «مرتضی‬.)۲۰۱۵-۰۱-۱۴( Behnegarsoft.com .43
https://we( »‫ بهار نیوز‬- ‫ عاشق زندگی بود‬،‫پاشایی‬
b.archive.org/web/20221021033941/http
s://www.baharnews.ir/news/66230/%D9%8
5%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%
BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D
B%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82-%
D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ پایگاه خبری بهار نیوز‬. )C
ps://www.baharnews.ir/news/66230/%D9%
85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D
9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%
DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82-
%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۲۱ ‫) در‬C
‫ «گفتگوی و خواندنی با مرتضی پاشایی از بیماری اش‬.44
https://web.archive.org/web/20211( »‫تا آلبوم‬
022024845/https://nicestar.ir/7831/%DA%
AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%D
B%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-
%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%8
6%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%
A7-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D
B%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%
.‫ نایس استار‬. )DB%8C%DB%8C-%D8%A7.html
https://nicestar.ir/7831/%( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%8
8%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%
AF-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D
9%86%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A8%
D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
‫‪ )A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7.html‬در ‪۲۲‬‬
‫اکتبر ‪ .۲۰۲۱‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫ «داستان خلق ترانه‌های ماندگار‬.)۲۰۱۵-۰۱-۰۳( hatef .45
https://web.archive.org/we( »‫مرتضی پاشایی‬
b/20200206133224/http://www.musicepar
s.com/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%A
A%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%
82-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D
9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%
D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A
7%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%
. )/B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4
‫ اخبار‬:: ‫سایت خبری تحلیلی موسیقی پارس‬
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ گزارش کنسرت‬:: ‫موسیقی‬
ps://www.musicepars.com/%D8%AF%D8%
A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D
8%AE%D9%84%D9%82-%D8%AA%D8%B1%
D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A
7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%
AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D
‫‪8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%‬‬
‫‪ )/D8%A7%D8%B4‬در ‪ ۶‬فوریه ‪ .۲۰۲۰‬دریافت‌شده‬
‫در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫ «گفتگوی و خواندنی با مرتضی پاشایی از بیماری اش‬.46
https://web.archive.org/web/20211( »‫تا آلبوم‬
022024845/https://nicestar.ir/7831/%DA%
AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%D
B%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-
%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%8
6%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%
A7-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D
B%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%
.‫ نایس استار‬. )DB%8C%DB%8C-%D8%A7.html
https://nicestar.ir/7831/%( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%8
8%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%
AF-%D9%88-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D
9%86%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A8%
D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
‫‪ )A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7.html‬در ‪۲۲‬‬
‫اکتبر ‪ .۲۰۲۱‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫‪« .47‬مرتضی پاشایی «بغض» اش را به بنیامین تقدیم کرد‬
‫| موسیقی ما» (‪https://web.archive.org/web/2‬‬
‫‪0221017093924/https://www.musicema.co‬‬
‫‪. m/node/190263). www.musicema.com‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪https://www.musicema.c‬‬
‫‪ )om/node/190263‬در ‪ ۱۷‬اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده‬
‫در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫ «مرتضی پاشایی؛ هنرمندی‬.)۲۰۱۹-۱۱-۱۶( 2520 .48
https://web.archive.or( »‫مردمی با صدای آسمانی‬
g/web/20221119234457/https://www.irna.i
r/news/83556365/%D9%85%D8%B1%D8%A
B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D
9%86%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D
B%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%
DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B5%D8%A
F%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%D9%
.‫ ایرنا‬. )85%D8%A7%D9%86%DB%8C
https://www.irna.ir/news/( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
83556365/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%
B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D
8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D9%86%
D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C-
%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%DB%8C
-%D8%A8%D8%A7-%D8%B5%D8%AF%D8%A
‫‪7%DB%8C-%D8%A2%D8%B3%D9%85%D8%‬‬
‫‪ )A7%D9%86%DB%8C‬در ‪ ۱۹‬نوامبر ‪.۲۰۲۲‬‬
‫دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫ آیا موسیقی‌های صدا و سیما‬/‫ «موسیقی و احکام آن‬.49
https://web.archive.org/web/20( »‫جایز است؟‬
221021000553/https://sahebnews.ir/2080
32/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D
9%82%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AD%
DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%86-
%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%8
2%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%
B5%D8%AF%D8%A7-%D9%88-%D8%B3%D
.‫ صاحب نیوز‬. )B%8C%D9%85%D8%A7.htm
https://sahebne( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۲۰۱۵-۰۴-۱۱
ws.ir/208032/%D9%85%D9%88%D8%B3%D
B%8C%D9%82%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%
D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%A
2%D9%86-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8
C%D9%82%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%
8C-%D8%B5%D8%AF%D8%A7-%D9%88-%D
۲۱ ‫) در‬8%B3%DB%8C%D9%85%D8%A7.htm
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫اکتبر‬
http( »‫ «سیاست و سوگ مردمی برای مرتضی پاشایی‬.50
5/https://www.radiozamaneh.com/18768
‫ بایگانی‌شده از‬. 5/). www.radiozamaneh.com
https://www.radiozamaneh.com/187( ‫اصلی‬
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۲۰ ‫) در‬/685
htt( »‫ «دومین جشن همدلی اهالی موسیقی برگزار شد‬.51
ps://web.archive.org/web/2022120320495
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫ دسامبر‬۳ ‫در‬
‫"در رستوران کار می‌کردم" قسمت‬:‫ «محمدرضاگلزار‬.52
https://we( »‫دوم مصاحبه اختصاصی تی وی پالس‬
b.archive.org/web/20200928142121/http://
rezagolzar4.ir/%D9%82%D8%B3%D9%85%D
8%AA-%D8%AF%D9%88%D9%85-%DA%AF%
D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%DB%8C-
%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%A
7%D8%B5%DB%8C-%D8%AA%DB%8C-%D
9%88%DB%8C-%D9%BE%D9%84%D8%A7%
D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%A
.۲۰۱۵-۱۱-۱۵ .‫ سایت اطالع‌رسانی محمدرضا گلزار‬. )/A
http://rezagolzar4.ir/%D( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA-%D8%AF%
D9%88%D9%85-%DA%AF%D9%81%D8%A
A%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%A7%D8%
AE%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5%D
B%8C-%D8%AA%DB%8C-%D9%88%DB%8C-
%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D8%A
‫‪ )/8%D8%A7-%D8%B3%D8%AA‬در ‪ ۲۸‬سپتامبر‬
‫‪ .۲۰۲۰‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
‫ «داستان خلق ترانه‌های ماندگار‬.)۲۰۱۵-۰۱-۰۳( hatef .53
https://web.archive.org/we( »‫مرتضی پاشایی‬
b/20200206133224/http://www.musicepar
s.com/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%A
A%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%
82-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D
9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%
D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A
7%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%
. )/B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4
‫ اخبار‬:: ‫سایت خبری تحلیلی موسیقی پارس‬
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ گزارش کنسرت‬:: ‫موسیقی‬
ps://www.musicepars.com/%D8%AF%D8%
A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D
8%AE%D9%84%D9%82-%D8%AA%D8%B1%
D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A
7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%
AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D
‫‪8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%‬‬
‫‪ )/D8%A7%D8%B4‬در ‪ ۶‬فوریه ‪ .۲۰۲۰‬دریافت‌شده‬
‫در ‪.۲۰۲۱-۰۶-۲۵‬‬
»!‫ هیچوقت اشک مرتضی پاشایی را ندیدم‬:‫ «رضاگلزار‬.54
1048/https://www.aparat.com/v/BQxY4/%
D8%B1%D8%B6%D8%A7%DA%AF%D9%84%
D8%B2%D8%A7%D8%B1_:_%D9%87%DB%8
C%DA%86%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%
A7%D8%B4%DA%A9_%D9%85%D8%B1%D
8%AA%D8%B6%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%
D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B
1%D8%A7_%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%
.‫ سرویس اشتراک ویدیو‬- ‫ آپارات‬. )!AF%D9%85
https://www.aparat.com/( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
v/BQxY4/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DA%A
F%D9%84%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%3A
_%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%88%D9%8
2%D8%AA_%D8%A7%D8%B4%DA%A9_%D
9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C_%D8%B1%D8%A7_%D9%86%D
‫ اکتبر‬۱۷ ‫!) در‬8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%85
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
/‫ ««محمدرضا گلزار» در کنسرت پاشایی خواند‬.55
https://web.archive.org/web/20221( »‫تصاویر‬
018212703/http://www.ettehadkhabar.ir/f
. a/posts/34253). www.ettehadkhabar.ir
http://www.ettehadkhaba( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۸ ‫) در‬r.ir/fa/posts/34253
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫دریافت‌شده در‬
‫ «آخرین حضور تلویزیونی مرتضی پاشایی در اجرای‬.56
https://we( »‫مشترک فرزاد حسنی و آزاده نامداری‬
b.archive.org/web/20221020175622/http
s://www.khabaronline.ir/news/385396/%D
8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%
D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D8%A
A%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8
C%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%
B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D
8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%
D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%B
1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D8%
AA%D8%B1%DA%A9-%D9%81%D8%B1%D
8%B2%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%
.۲۰۱۴-۱۱-۱۵ .‫ خبرآنالین‬. )D9%86%DB%8C
https://www.khabaronlin( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
e.ir/news/385396/%D8%A2%D8%AE%D8%B
1%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%B6%D9%
88%D8%B1-%D8%AA%D9%84%D9%88%D
B%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86%D
B%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%
DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A
7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D
8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%
D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9-
%D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF
۲۰ ‫) در‬-%D8%AD%D8%B3%D9%86%DB%8C
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫اکتبر‬
‫ «آخرین خبر | یادی از اجرای «یکی هست» با صدای‬.57
h( »٩٣ ‫مرتضی پاشایی در برنامه جنجالی تحویل سال‬
47/https://akharinkhabar.ir/cinema/47427
https://ak( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ آخرین خبر‬. )42
‫ اکتبر‬۱۸ ‫) در‬harinkhabar.ir/cinema/4742742
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲
‫ «محمد علیزاده و مرتضی پاشایی «جز تو» را با‬.58
https://web.archive.org/we( »‫یکدیگر خواندند‬
b/20221018004315/https://www.musicem
. a.com/node/198643). Musicema.com
https://www.musicema.c( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
‫ دریافت‌شده‬.۲۰۲۲ ‫ اکتبر‬۱۸ ‫) در‬om/node/198643
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫در‬
‫ ««عصر پائیزی» با صدای «مرتضی پاشایی» از‬.59
https://web.archive.org/( »!‫تلویزیون پخش نشد‬
web/20221018213957/https://www.music
. ema.com/node/191575). Musicema.com
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵ ‫در‬
‫ «ماجرای پخش نشدن ترانه مرتضی پاشایی از‬.60
‫ «عصرپاییزی» چگونه به فضای مجازی راه‬/ ‫تلویزیون‬
https://web.archive.org/web/20210( »‫یافت؟‬
419210836/https://www.khabaronline.ir/ne
ws/384642/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D
8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%AE%
D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%86-
%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87
-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8
8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D
9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D
9%88%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1%
D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B
‫ بایگانی‌شده از‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۰ .‫ خبرآنالین‬. )2%DB%8C
https://www.khabaronline.ir/news/38( ‫اصلی‬
4642/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%
D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%AE%D8%B4-
%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%A
A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%
85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D
9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%
DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D9%8
4%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%8
8%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1%D9%
BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B2%D
‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬B%8C
.۲۰۲۱-۰۶-۲۵
‫ «نتایج کامل نظرسنجی مردمی سایت موسیقی ما در‬.61
https://web.archive.org/we( »‫بخش‌های مختلف‬
.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬om/node/211888
.۲۰۲۱-۰۴-۰۹ ‫دریافت‌شده در‬
‫ «نتایج کامل نظرسنجی مردمی سایت موسیقی ما در‬.62
https://web.archive.org/we( »‫بخش‌های مختلف‬
.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬om/node/211888
.۲۰۲۱-۰۴-۰۹ ‫دریافت‌شده در‬
https://w( »‫ دانشنامٔه آزاد‬،‫ ویکی‌پدیا‬- ‫ «جایزه باربد‬.63
s://fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%
A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D
8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%AF).
http( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.fa.m.wikipedia.org
s://fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%
A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D8%A8%D
۱۳ ‫) در‬8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%AF
.۲۰۲۱-۰۴-۰۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۳ ‫مارس‬
»‫ از نگاه شما‬۹۳ ‫ «مهم‌ترین رویدادها و شخصیت سال‬.64
1654/https://www.bbc.com/persian/interac
tivity/2015/03/150316_year_review_1393).
‫ بایگانی‌شده از‬.۲۰۱۵-۰۳-۱۶ .‫ فارسی‬BBC News
https://www.bbc.com/persian/interac( ‫اصلی‬
)tivity/2015/03/150316_year_review_1393
.۲۰۲۳-۰۱-۱۰ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۳ ‫ ژانویه‬۱۰ ‫در‬
Top 10 Best Iranian Singers" (https://www.t" .65
hetoptens.com/music/best-iranian-singer
Archived (http .)‫ (به انگلیسی‬s/). TheTopTens
9/https://www.thetoptens.com/music/best-
iranian-singers/) from the original on 10
.January 2023. Retrieved 2023-01-10
‫ بیماری که می‌گفتند زخم‬،‫ «جراحی مرتضی پاشایی‬.66
https://web.archive.org/( »‫معده ای معمولیست‬
web/20210419210837/https://www.bbc.co
m/persian/arts/2014/11/141116_l51_mort
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )eza_pashaei_music
ps://www.bbc.com/persian/arts/2014/11/1
۱۹ ‫) در‬41116_l51_morteza_pashaei_music
.۲۰۲۰ ‫ نوامبر‬۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۱ ‫آوریل‬
https://web.archiv( »‫ «راهی که یک ستاره پیمود‬.67
e.org/web/20210419210837/https://www.
bbc.com/persian/arts/2014/11/141116_l5
‫ بایگانی‌شده از‬. )1_morteza_pashaei_music
‫ نوامبر‬۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۱ ‫ آوریل‬۱۹ ‫) در‬sic
.۲۰۲۰
h( »‫ او عاشق زندگی بود‬،‫ «کمبود وزن مرتضی پاشایی‬.68
15/https://www.baharnews.ir/news/6623
0/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%
8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D
B%8C%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%
D9%82-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%A
http://www.( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )F%DB%8C
baharnews.ir/news/66230/%D9%85%D8%B
8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82-%D8%B2%
۱۷ ‫) در‬D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C
.۲۰۲۰ ‫ دسامبر‬۲ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۲ ‫اکتبر‬
http( »‫ «مستند بهمن بابازاده برای مرتضی پاشایی‬.69
3/https://www.youtube.com/watch?app=de
‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )sktop&v=IU8ph6k9FOs
https://m.youtube.com/watch?v=IU8ph6k(
‫ نوامبر‬۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬9FOs
.۲۰۲۰
‫ «معاون هنری وزیر ارشاد از مرتضی پاشایی عیادت‬.70
https://web.archive.org/web/2014111( »‫کرد‬
1214056/http://www.bornanews.ir/Pages/
‫ آبان‬۲۰ .‫ خبرگزاری برنا‬. )News-236131.aspx
http://www.bornane( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۳
‫ نوامبر‬۱۱ ‫) در‬ws.ir/Pages/News-236131.aspx
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۱ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴
https://web.archive.( »‫ «مرتضی پاشایی درگذشت‬.71
org/web/20141117014347/http://www.tas
. )nimnews.com/Home/Single/557438
http://www.tasnimnews.c( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۷ ‫) در‬om/Home/Single/557438
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۴ ‫دریافت‌شده در‬
http://www.khabaronl( ‫ مرتضی پاشایی درگذشت‬.72
)ine.ir/detail/385159/culture/music
https://web.archive.org/web/201( ‫بایگانی‌شده‬
41117074915/http://www.khabaronline.ir/d
۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۷ ‫) در‬etail/385159/culture/music
‫ خبرآنالین‬Wayback Machine ‫توسط‬
http://www.yjc.ir/fa/( ‫ "مرتضی پاشایی" درگذشت‬.73
news/5040408/%D9%85%D8%B1%D8%A
B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D
)8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA
41117142837/http://www.yjc.ir/fa/news/5
040408/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D
۱۷ ‫) در‬A%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA
‫ باشگاه‬Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫خبرنگاران جوان‬
‫ خوانندٔه جوان موسیقی پاپ‬،»‫ «مرتضی پاشایی‬.74
،‫ پس از مدت‌ها مبارزه با بیماری سرطان‬،‫کشورمان‬
http://www.f( .‫ آبان درگذشت‬۲۳ ‫صبح امروز جمعه‬
arsnews.com/newstext.php?nn=13930819
https://web.archive.or( ‫) بایگانی‌شده‬001381
g/web/20141114080634/http://farsnews.c
)om/newstext.php?nn=13930819001381
Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۴ ‫در‬
‫خبرگزاری فارس‬
ht( »‫ درگذشت‬،‫ خوانندٔه پاپ ایرانی‬،‫ «مرتضی پاشایی‬.75
8/http://www.bbc.co.uk/persian/arts/2014/
. )11/141114_l31_pashaei_artist_died
https://ww( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫بی‌بی‌سی فارسی‬
w.bbc.co.uk/persian/arts/2014/11/141114
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫_) در‬l31_pashaei_artist_died
https://web.archive.org/we( »‫ «خبرگزاری مهر‬.76
b/20181105061958/https://www.mehrnew
s.com/news/2493346/%D8%AA%D8%B5%
D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A8%D8%B1%
D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%8
5%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF-%D9%
85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D
9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%
DB%8C-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-
%D8%B4%D8%AF-%D8%A2%D9%82%D8%A
7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B5-%D8%
AF%D8%B1-%D8%AA%D8%AF%D9%88%D
http://w( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )B%8C%D9%86
ww.mehrnews.com/news/2493346/%D8%A
A%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%
A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D
B%8C-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%
D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B
6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%
A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D9%85%D
8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF-%D8%A2%
D9%82%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A
7%D8%B5-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%
‫ نوامبر‬۵ ‫) در‬/AF%D9%88%DB%8C%D9%86
.۲۰۱۸ ‫ نوامبر‬۴ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۸
https://web.archive.org/web/( »‫ «خبرگزاری آنا‬.77
20171107030505/http://www.ana.ir/news/
http://www.ana.i( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )64405
‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۷ ‫ نوامبر‬۷ ‫) در‬r/news/64405
.۲۰۱۷ ‫ نوامبر‬۱
http( »‫ «مستند بهمن بابازاده برای مرتضی پاشایی‬.78
4/https://www.youtube.com/watch?app=de
‫ بایگانی‌شده‬. )sktop&v=IU8ph6k9FOs&t=395s
https://m.youtube.com/watch?v=IU( ‫از اصلی‬
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬8ph6k9FOs&t=395s
.۲۰۲۰ ‫ نوامبر‬۲۲ ‫دریافت‌شده در‬
http( »‫ «گالیٔه مادر «مرتضی پاشایی» از خوانندٔه پاپ‬.79
9/http://musiceiranian.ir/63472-pashaei-4
http://musiceira( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )8.html
‫ نوامبر‬۱۹ ‫) در‬nian.ir/63472-pashaei-48.html
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۶ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴
https://( »‫ «سخنان پدر و مادر پاشایی در سوگ پسر‬.80
web.archive.org/web/20141117004118/htt
p://www.mashreghnews.ir/fa/news/36254
5/%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%A7%D9%
86-%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D9%88-%D
9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%
D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-
%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%88%DA%A
‫ بایگانی‌شده از‬. )F-%D9%BE%D8%B3%D8%B1
http://www.mashreghnews.ir/fa/new( ‫اصلی‬
s/362545/%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%
A7%D9%86-%D9%BE%D8%AF%D8%B1-%D
9%88-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D
)9%88%DA%AF-%D9%BE%D8%B3%D8%B1
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۶ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۷ ‫در‬
htt( ‫ گالیٔه مادر مرتضی پاشایی از انتشار یک عکس‬.81
p://alef.ir/vdceno8wfjh8e7i.b9bj.html?249
https://web.archive.org/w( ‫) بایگانی‌شده‬057
eb/20141117181508/http://www.alef.ir/vd
۱۷ ‫) در‬ceno8wfjh8e7i.b9bj.html?249057
‫ الف‬Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫ «سوءاستفاده از احساسات مردم در پی درگذشت‬.82
https://web.archive.org/w( »»‫«مرتضی پاشایی‬
eb/20141117181907/http://musiceiranian.i
. )r/63535-morteza-pashaei-12.html
http://musiceiranian.ir/63( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
‫ نوامبر‬۱۷ ‫) در‬535-morteza-pashaei-12.html
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۶ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴
https://web.archiv( »…‫ «با دیگران این کار را نکنیم‬.83
e.org/web/20141119023821/http://www.is
na.ir/fa/news/93082512548/%D8%A8%D
8%A7-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%
D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%86-
%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A
7-%D9%86%DA%A9%D9%86%DB%8C%D
http://isna.ir/fa/n( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )9%85
ews/93082512548/%D8%A8%D8%A7-%D
8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%
D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%DA%A
9%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7-%D9%
‫) در‬86%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۶ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۹
htt( ‫ انتقاد از پلیس مشهد به‌خاطر برخورد جمعه شب‬.84
p://isna.ir/fa/news/93082512519/%D8%A
7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A
F-%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D9%84%DB%
8C%D8%B3-%D9%85%D8%B4%D9%87%D
8%AF-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%
AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D8%A8%D
8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%
D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B
‫) ایسنا‬4%D8%A8
http://irna.ir/fa/N( ‫ پدر مرتضی پاشایی بیانیه داد‬.85
https://web.ar( ‫) بایگانی‌شده‬/ews/81623309
chive.org/web/20150526133452/http://irn
‫ توسط‬۲۰۱۵ ‫ مه‬۲۶ ‫) در‬/a.ir/fa/News/81623309
‫ ایرنا‬.Wayback Machine
»‫ «فروش باالی آخرین آلبوم پاشایی در بازار موسیقی‬.86
. )/5903/http://iranwire.com/features/7940
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۲۰۱۵ ‫ اوت‬۲۲ .‫ایران وایر‬
‫ اوت‬۲۵ ‫) در‬/p://iranwire.com/features/7940
.۲۰۱۵ ‫ اوت‬۲۲ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۵
http://ww( ‫ سرگذشت مرتضی پاشایی در کتاب سی‬.87
h( ‫) بایگانی‌شده‬/w.irna.ir/fa/News/81843615
50/http://www.irna.ir/fa/News/8184361
.Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۵ ‫ نوامبر‬۱۸ ‫) در‬/5
‫ایرنا‬
http://www.mehrnews.com/photo/( ‫ مهر نیوز‬.88
2420852/%D8%AA%D8%AC%D9%85%D8%B
9-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%
85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D
8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D
8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%
D9%87%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%87%
E2%80%8C%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%
B3%D8%A8%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D
A%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%85%
D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%D9%B
)8C
http://www.ir( ‫ هزاران طرفدار پاشایی گردهم آمدند‬.89
http( ‫) بایگانی‌شده‬/na.ir/fa/News/81386244
)/9/http://www.irna.ir/fa/News/81386244
‫ ایرنا‬.Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۶ ‫در‬
http://i( »‫ «یاد «مرتضی پاشایی» در پارک‌های تهران‬.90
sna.ir/fa/news/93082411910/%DB%8C%D
8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%AA%
D8%B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B
4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%
B1-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9%E
2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%
. )AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.‫خبرگزاری ایسنا‬
‫ مردم سنِگ تمام‬/‫ «پیکر مرتضی پاشایی تشییع شد‬.91
http( »‫ مزین شدن تابوت هنرمند به پرچم‬/‫گذاشتند‬
2/http://www.mehrnews.com/news/24217
99/%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D
9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%
8C%D8%B9-%D8%B4%D8%AF-%D9%85%D
8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B3%D9%86%
DA%AF-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-
%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B4%D8%A
A%D9%86%D8%AF-%D9%85%D8%B2%DB%
8C%D9%86-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D
. )8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AA
http://www.( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫خبرگزاری مهر‬
mehrnews.com/news/2421799/%D9%BE%
DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%85%D8%B
8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%
D8%B4%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%A
F%D9%85-%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D8%
AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D
8%B0%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86%D
8%AF-%D9%85%D8%B2%DB%8C%D9%86-%
D8%B4%D8%AF%D9%86-%D8%AA%D8%A
‫ نوامبر‬۱۹ ‫) در‬7%D8%A8%D9%88%D8%AA
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴
‫ «فضای سنگین نمایشگاه مطبوعات با صدای مرتضی‬.92
https://web.archive.org/web/20141( »‫پاشایی‬
117064033/http://www.isna.ir/fa/news/93
082311613/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D
B%8C-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C%
D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8
C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%
85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%
A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B5%D
8%AF%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%
.‫ خبرگزاری ایسنا‬. )D8%AA%D8%B6%DB%8C
http://isna.ir/fa/news/93( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
082311613/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D
B%8C-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C%
D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8
C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%
85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%
A7%D8%AA-%D8%A8%D8%A7-%D8%B5%D
‫‪8%AF%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%‬‬
‫‪ )D8%AA%D8%B6%DB%8C‬در ‪ ۱۷‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
‫دریافت‌شده در ‪ ۱۵‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
http( »‫ «کنسرت سراج تحت تأثیر درگذشت پاشایی‬.93
7/%DA%A9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%
AA-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%AC-%D
8%AA%D8%AD%D8%AA-%D8%AA%D8%A
3%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%
B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D
9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%
ht( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ خبرگزاری ایسنا‬. )DB%8C
tp://isna.ir/fa/news/93082412087/%DA%A
9%D9%86%D8%B3%D8%B1%D8%AA-%D8%
B3%D8%B1%D8%A7%D8%AC-%D8%AA%D
8%AD%D8%AA-%D8%AA%D8%A3%D8%AB%
DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%DA%A
F%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%
‫) در‬A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۷
http://www.magiran.com/npview.asp? .94
ID=3063273
https://w( »‫ ««حبیب» به خانه پاشایی رفت‬.‫ تابناک‬.95
eb.archive.org/web/20150521014954/htt
p://www.tabnak.ir/fa/news/450398/%D8%
AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8-%D8%A8%D
9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
. )C%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%AA
http://www.tabnak.ir/fa/n( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
ews/450398/%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D
8%A8-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%
D9%86%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B
4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B1%D9%
.۲۰۱۵ ‫ مه‬۲۱ ‫) در‬81%D8%AA
‫‪« .96‬چرا جامعه» (‪http://aftabnews.ir/fa/news/60‬‬
‫‪ . )4468‬آفتاب‪ ۲۰ .‬مرداد ‪ .۱۳۹۸‬دریافت‌شده در‬
‫‪.۲۰۲۱-۰۶-۱۶‬‬
‫ «تاسف وزیر بهداشت از فوت پاشایی و تأکید بر‬.97
http( »‫داشتن دورنمایی از وضعیت سرطان در کشور‬
0/%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%81-%D
9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%
D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-
%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%88%D8%A
A-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%
8C%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D
A%A9%DB%8C%D8%AF-
‫ بایگانی‌شده‬.‫ خبرگزاری ایسنا‬. )%D8%A8%D8%B1
http://isna.ir/fa/news/9308251265( ‫از اصلی‬
0/%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%81-%D
9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%
D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-
%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D9%88%D8%A
A-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%
‫‪8C%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D‬‬
‫‪)A%A9%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%B1‬‬
‫در ‪ ۱۹‬نوامبر ‪ .۲۰۱۴‬دریافت‌شده در ‪ ۱۵‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
https://( »‫ «تسلیت کی‌روش در پی درگذشت پاشایی‬.98
p://www.asriran.com/fa/news/365795/%D
8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%
DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%
88%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D
B%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%
D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B
‫ وبگاه عصر‬. )4%D8%A7%DB%8C%DB%8C
http://www.asriran.c( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ایران‬
om/fa/news/365795/%D8%AA%D8%B3%D
9%84%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%DB%8C%
E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%
AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D
8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۹ ‫) در‬C%DB%8C
.۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫ «واکنش بازیکنان تیم ملی به درگذشت مرتضی‬.99
115104547/http://farsnews.com/MediaDis
.‫ فارس‬. )play.aspx?nn=13930824000883
http://www.farsnews.co( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
m/MediaDisplay.aspx?nn=1393082400088
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫) در‬3
https://web.archive.org/w( »‫ «نسخه آرشیو شده‬.100
eb/20150906071014/http://www.parsine.c
om/fa/news/208302/%D9%BE%DB%8C%D
8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%84%D9%86-%
D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%AF%D8%B
1%D9%BE%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%DA%
AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D
8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%
‫ بایگانی‌شده از‬. )D8%B9%DA%A9%D8%B3
http://www.parsine.com/fa/news/20( ‫اصلی‬
8302/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%
D8%A2%D9%84%D9%86-%D8%A7%DB%8
C%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D9%BE%DB%
8C-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D
8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%
D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B9%DA%A
۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۵ ‫ سپتامبر‬۶ ‫) در‬9%D8%B3
.۲۰۱۵ ‫ژوئن‬
https://web.archive.org/w( »‫ «نسخه آرشیو شده‬.101
eb/20141129030338/http://eghtesadeirano
. )nline.com/vdcef78wfjh8fei.b9bj.html
http://eghtesadeiranonlin( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
۲۹ ‫) در‬e.com/vdcef78wfjh8fei.b9bj.html
.۲۰۱۵ ‫ ژوئن‬۱۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫ «چهره‌ها در مراسم ختم مرتضی پاشایی‬.‫ عصر ایران‬.102
https://web.archive.org/web/2015( »)‫(عکس‬
0709001519/http://www.asriran.com/fa/ne
ws/366447/%DA%86%D9%87%D8%B1%D
9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%
D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-
%D8%AE%D8%AA%D9%85-%D9%85%D8%B
‫ بایگانی‌شده از اصلی‬. )8%B9%DA%A9%D8%B3
http://www.asriran.com/fa/news/36644(
7/%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%
87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D
8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AE%
D8%AA%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%A
B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B9%D
.۲۰۱۵ ‫ ژوئیه‬۹ ‫) در‬A%A9%D8%B3
‫ «واکنش هنرمندان و شخصیت‌ها به درگذشت‬.103
225024411/https://www.javanonline.ir/fa/n
ews/686230/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D
9%86%D8%B4-%D9%87%D9%86%D8%B1%D
9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%
D9%88-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8
C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%
D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%A
F%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%
A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C).
http( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.www.javanonline.ir
s://www.javanonline.ir/fa/news/686230/%
D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-
%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%8
6%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%
B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA%E
2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D9%
87-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D
8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%
.۲۰۲۲ ‫ دسامبر‬۲۵ ‫) در‬D8%A7%DB%8C%DB%8C
.۲۰۲۲-۱۲-۲۳ ‫دریافت‌شده در‬
‫ پدیده پاشایی «واکنش‬/‫ شورش عاطفه بر مدرنیته‬.104
htt( ‫جمعی به سرکوب عاطفه در زندگی مدرن» بود‬
p://ejtemaee.ir/%D8%B4%D9%88%D8%B1%
D8%B4-%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%8
1%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%
AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%AA%D
9%87%D8%9B-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%
D8%AF%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B
)/4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88
50822134859/http://ejtemaee.ir/%D8%B4%
D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%B9%D8%A
7%D8%B7%D9%81%D9%87-%D8%A8%D8%
B1-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%D
B%8C%D8%AA%D9%87%D8%9B-%D9%BE%
D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%B
Wayback ‫ توسط‬۲۰۱۵ ‫ اوت‬۲۲ ‫) در‬/8C-%D9%88
‫ پایگاه علوم اجتماعی اسالمی ایران‬Machine
‫ اظهارات جنجال‌برانگیز یک جامعه‌شناس دربارٔه‬.105
http://www.asriran.com/fa/n( »‫«پدیده پاشایی‬
https://web.archiv( ‫) بایگانی‌شده‬ews/370909
e.org/web/20150606174041/http://www.as
۲۰۱۵ ‫ ژوئن‬۶ ‫) در‬riran.com/fa/news/370909
‫ عصرایران‬Wayback Machine ‫توسط‬
‫ روشنفکری‬/‫ یک مرگ و هزار تحلیل‬،‫ مرتضی پاشایی‬.106
http://www.farsnews.com/( ‫جدول‬+‫علیه مردم‬
)newstext.php?nn=13931007001179
50924140231/http://www.farsnews.com/n
۲۴ ‫) در‬ewstext.php?nn=13931007001179
‫ فارس‬Wayback Machine ‫ توسط‬۲۰۱۵ ‫سپتامبر‬
‫نیوز‬
‫ پدیدٔه پاشایی نتیجٔه شکاف آگاهی است؛ گزارش‬.107
‫شفقنا رسانه از نشست پدیدارشناسی فرهنگی یک‬
http://resaneh.shafaqna.com/top-new( ‫مرگ‬
s/item/23072-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%
D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D
9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%
DB%8C-%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A
C%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%B4%
DA%A9%D8%A7%D9%81-%D8%A2%DA%A
F%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%
B3%D8%AA%D8%9B-%DA%AF%D8%B2%D
8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%B4%D9%81%
D9%82%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D8%B
3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%
B2-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D
9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%
D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B
3%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%
86%DA%AF%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D
htt( ‫) بایگانی‌شده‬9%85%D8%B1%DA%AF.html
3/http://resaneh.shafaqna.com/top-news/it
em/23072-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%
AF%D9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D9%B
8C-%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D
9%87%E2%80%8C%DB%8C-%D8%B4%DA%
A9%D8%A7%D9%81-%D8%A2%DA%AF%D
8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%
D8%AA%D8%9B-%DA%AF%D8%B2%D8%A
7%D8%B1%D8%B4-%D8%B4%D9%81%D9%
82%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D8%B3%D
8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%
D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D9%B
E%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%
B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D
B%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%
DA%AF%DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D9%8
۲۰۱۶ ‫ مارس‬۴ ‫) در‬5%D8%B1%DA%AF.html
‫ شفقنا‬،Wayback Machine ‫توسط‬
ht( »' ‫ «توهم سود بردن از 'واکنش غیرمنتظره ایرانیان‬.108
6/http://www.bbc.co.uk/persian/blogs/201
4/11/141117_l39_pol_blog_pashaei_funer
http( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ بی‌بی‌سی فارسی‬. )al
s://www.bbc.co.uk/persian/blogs/2014/11/
‫) در‬141117_l39_pol_blog_pashaei_funeral
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۸
https://web.a( »‫ «شوک مرگ یک خواننده سی ساله‬.109
rchive.org/web/20141118124154/http://w
ww.bbc.co.uk/persian/blogs/2014/11/141
.‫ بی‌بی‌سی فارسی‬. )116_pashai_nazeran
https://www.bbc.co.uk/p( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
ersian/blogs/2014/11/141116_pashai_naz
‫ نوامبر‬۱۸ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۸ ‫) در‬eran
.۲۰۱۴
https://web.ar( »‫ آیین و سیاست‬،‫ «مرتضی پاشایی‬.110
chive.org/web/20141119133708/http://ww
w.bbc.co.uk/persian/blogs/2014/11/14111
. )6_l10_nazeran_pashai_nikounazar
https://www.bb( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫بی‌بی‌سی‬
c.co.uk/persian/blogs/2014/11/141116_l1
‫ نوامبر‬۱۹ ‫) در‬0_nazeran_pashai_nikounazar
.۲۰۱۴
h( ‫ یک ضد تحلیل‬،‫ پدیده‌سازی از مرگ مرتضی پاشایی‬.111
ttps://www.bbc.co.uk/persian/blogs/2014/
11/141120_l44_nazera_pashaei_anti_analy
https://web.archive.org/we( ‫) بایگانی‌شده‬sis
b/20141123173103/http://www.bbc.co.uk/
persian/blogs/2014/11/141120_l44_nazera
۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۲۳ ‫_?) در‬pashaei_anti_analysis
‫ بی‌بی‌سی‬،Wayback Machine ‫توسط‬
http://ww( »‫ «درسی که از مرتضی پاشایی می‌گیریم‬.112
.‫ ایسنا‬. )/w.isna.ir/news/93082613456
.۲۰۱۶-۰۶-۰۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۷
»‫ اخبار ایران و جهان‬- ‫ سایت خبری تحلیلی تابناک‬-« .113
http://www.tabnak.ir/fa/mobile/news/450(
020/%DB%8C%DA%A9-%D9%86%D9%85%D
8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%
D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%B1%D8%A
B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D
8%B1%D8%B3-%D8%A8%DA%AF%DB%8C%
. D8%B1%DB%8C%D9%85). TABNAK
.۲۰۱۶-۰۶-۰۹ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴-۱۱-۱۷
http://ww( ‫ ادامه دهنده پدیده پاشایی‬،‫ مریم قاسمی‬.114
w.badbadakmedia.com/news/295-%D9%8
5%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%
A7%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%8C-%D
8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87-%
D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-
%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87
-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
https://web.archive.( ‫) بایگانی‌شده‬C%DB%8C
org/web/20150816150551/http://www.bad
badakmedia.com/news/295-%D9%85%D8%
B1%DB%8C%D9%85-%D9%82%D8%A7%D
8%B3%D9%85%DB%8C%D8%8C-%D8%A7%
D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A
F%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%B
E%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%
BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%D
‫‪ )B%8C‬در ‪ ۱۶‬اوت ‪ ۲۰۱۵‬توسط ‪Wayback‬‬
‫‪ Machine‬بادبادک مدیا‬
‫ تمهیدات ترافیکِی‬/‫ «ترافیک سنگین در خیابان حافظ‬.115
https://w( »‫پلیس در مراسم تشییع مرتضی پاشایی‬
eb.archive.org/web/20141119225112/htt
p://www.mehrnews.com/news/2421892/%
D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8
C%DA%A9-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%
8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D
B%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%
D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8-%D8%A
A%D9%85%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A
7%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%
81%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D9%BE%D
9%84%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%
D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-
%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%
http://www.meh( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ مهر‬. )B9
rnews.com/news/2421892/%D8%AA%D8%
B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D
8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86-%
D8%AF%D8%B1-%D8%AE%DB%8C%D8%A
7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D8%
A7%D9%81%D8%B8-%D8%AA%D9%85%D
9%87%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%
D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8
C%DA%A9%DB%8C-%D9%BE%D9%84%DB%
8C%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D
8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AA%
۱۹ ‫) در‬D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫‪« .116‬حضور پلیس راهور در محدودٔه تاالر وحدت و قطعٔه‬
‫هنرمندان بهشت‌زهرا» (‪https://web.archive.org/‬‬
‫‪web/20141116135002/http://farsnews.co‬‬
‫‪. )m/newstext.php?nn=13930825000110‬‬
‫فارس‪ .‬بایگانی‌شده از اصلی (‪http://www.farsnew‬‬
‫‪s.com/newstext.php?nn=1393082500011‬‬
‫‪ )0‬در ‪ ۱۶‬نوامبر ‪ .۲۰۱۴‬دریافت‌شده در ‪ ۱۵‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
‫‪« .117‬نسخه آرشیو شده» (‪https://web.archive.org/w‬‬
‫‪eb/20151218172527/http://plus.ir/music/‬‬
‫‪ . )4930‬بایگانی‌شده از اصلی (‪http://plus.ir/mus‬‬
‫‪ )/ic/4930‬در ‪ ۱۸‬دسامبر ‪ .۲۰۱۵‬دریافت‌شده در ‪ ۱۸‬مه‬
‫‪.۲۰۱۷‬‬
‫ ««عصر پائیزی» با صدای «مرتضی پاشایی» از‬.118
https://web.archive.org/( »!‫تلویزیون پخش نشد‬
web/20221018213957/https://www.music
. ema.com/node/191575). Musicema.com
.۲۰۲۳-۰۴-۰۷ ‫در‬
http( »‫ «گفتگو با مرتضی پاشایی دربارٔه بیماری اش‬.119
9/https://jamejamonline.ir/fa/news/74053
0/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%
88-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D
D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A
F%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%8
7-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%
۲۹ .‫ جام جم‬. )B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B4
https://jamejam( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۳ ‫آبان‬
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬online.ir/fa/news/740530
.۲۰۲۳-۰۴-۰۷ ‫دریافت‌شده در‬
‫‪« .120‬قطعی شدن برگزاری کنسرت مرتضی پاشایی در‬
‫برازجان‪/‬برخورد قانونی با هرگونه اغتشاش» (‪http‬‬
‫‪s://web.archive.org/web/2023040720240‬‬
‫‪9/http://www.ettehadkhabar.ir/fa/posts/3‬‬
‫‪ . 0632). www.ettehadkhabar.ir‬بایگانی‌شده از‬
‫اصلی (‪http://www.ettehadkhabar.ir/fa/post‬‬
‫‪ )s/30632‬در ‪ ۷‬آوریل ‪ .۲۰۲۳‬دریافت‌شده در‬
‫‪.۲۰۲۳-۰۴-۰۷‬‬
htt( »‫ «واکنش هنرمندان به حادثه اسیدپاشی اصفهان‬.121
1/https://jamejamonline.ir/fa/news/73114
6/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%
B4-%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%85%D9%
86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D
9%87-%D8%AD%D8%A7%D8%AF%D8%AB%
D9%87-%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A
F%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%
A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D
‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۳ ‫ آبان‬۳ .‫ جام جم‬. )9%86
https://jamejamonline.ir/fa/news/73114(
.۲۰۲۳-۰۴-۰۷ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫) در‬6
http( »‫ واقعیت که با درگذشت پاشایی فاش شد‬2« .122
8/2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D
B%8C%D8%AA-%DA%A9%D9%87-%D8%A
8%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%
B0%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D
8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%
. )D8%A7%D8%B4-%D8%B4%D8%AF
http://isna.i( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫خبرگزاری ایسنا‬
r/fa/news/93082412358/2-%D9%88%D8%A
7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%DA%
A9%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D
8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%
D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8
C%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B4-%D8%
۱۵ ‫ دریافت‌شده در‬.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۷ ‫) در‬B4%D8%AF
.۲۰۱۴ ‫نوامبر‬
‫‪« .123‬انتشار فیلم خصوصی مرتضی پاشایی در بیمارستان؛‬
‫بی‌اخالقی‌ست» (‪https://web.archive.org/web/‬‬
‫‪20141119202326/http://www.ilna.ir/news/‬‬
‫‪ . )news.cfm?id=223645‬خبرگزاری ایلنا‪.‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪http://www.ilna.ir/news/n‬‬
‫‪ )ews.cfm?id=223645‬در ‪ ۱۹‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
https://( »!‫ دغدغه تازه بیماران‬،»‫ ««فیلم‌های موبایلی‬.124
p://www.isna.ir/fa/news/93082412345/-%D
9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%D9%87%
D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A
8%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%
AF%D8%BA%D8%AF%D8%BA%D9%87-%D
8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%87-%D8%A8%
DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%
.‫ خبرگزاری ایسنا به نقل از عصر ایران‬. )D9%86
http://isna.ir/fa/news/93( ‫بایگانی‌شده از اصلی‬
082412345/-%D9%81%DB%8C%D9%84%D
9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%
D9%88%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%84%
DB%8C-%D8%AF%D8%BA%D8%AF%D8%B
A%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B2%D9%
87-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D
‫‪ )8%B1%D8%A7%D9%86‬در ‪ ۱۷‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
‫ «برخورد قانونی با منتشر کنندگان فیلم‌های‬.125
»‫ میلیون ریال جریمه‬6 ‫ یک سال حبس و‬/‫بیمارستانی‬
2200/https://www.mashreghnews.ir/news/
365678/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%8
8%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D8%A7%D9%
86%D9%88%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D
8%A7-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%
D8%B1-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%A
F%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%81%DB%
8C%D9%84%D9%85-%D9%87%D8%A7%D
B%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%
D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%
DB%8C-%DB%8C%DA%A9-%D8%B3%D8%A
. )7%D9%84-%D8%AD%D8%A8%D8%B3
https://w( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.۱۳۹۳ ‫ آذر‬۴ .‫مشرق‬
ww.mashreghnews.ir/news/365678/%D8%
A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%
AF-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D
9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%
D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%DA%A
9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A
7%D9%86-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%
85-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D
B%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D
8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DB%8C%
DA%A9-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A
.۲۰۲۱ ‫ ژوئیه‬۲۹ ‫) در‬D%D8%A8%D8%B3
.۲۰۲۳ ‫ دسامبر‬۱۹ ‫دریافت‌شده در‬
‫ فیلم لحظه فوت پاشایی‬-‫ «یک عمل غیراخالقی‬.126
http://www.irinn.ir/fa/new( »!‫چگونه منتشر شد‬
‫ دریافت‌شده در‬.۱۳۹۳ ‫ آذر‬۲ .‫ صدا و سیما‬. )s/73025
.۲۰۲۱-۰۶-۱۶
https://web.ar( »‫ «واکنش صادقی به شایعه اجتماع‬.127
chive.org/web/20150924091326/http://ww
w.ritmezendegi.com/%D8%B3%D8%AA%D
8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7/4
028-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B5%D
8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C-%D9%85%
D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-
%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A
A%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%
B6%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D
8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%
D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A
7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%
A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%
85%D8%9F-%D9%85%D8%AA%D8%A7%D
8%B3%D9%81%D9%85-%D8%A8%D8%B1%
D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%8
htt( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ تی وی پالس‬. )6.html
p://www.ritmezendegi.com/%D8%B3%D8%
AA%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%87%D
8%A7/4028-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D
8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82%DB%8C-%
D9%85%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A
7%DB%8C-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%
85%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D
D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B
2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%
B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%
A7-%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D
9%86%D9%85%D8%9F-%D9%85%D8%AA%
D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%85-%D8%A
8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%
.۲۰۱۵ ‫ سپتامبر‬۲۴ ‫) در‬A7%D9%86.html
.۲۰۱۴ ‫ نوامبر‬۱۵ ‫دریافت‌شده در‬
‫ «در مطلب روزنامه خراسان مطرح شد انتقاد از پلیس‬.128
https://web.arc( »‫مشهد بخاطر برخورد جمعه شب‬
hive.org/web/20141119023741/http://ww
w.isna.ir/fa/news/93082512519/%D8%A7%
D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF-
%D8%A7%D8%B2-%D9%BE%D9%84%DB%8
C%D8%B3-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%
AF-%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D
8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%
D8%B1%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B
‫ خبرگزاری‬. )9%D9%87-%D8%B4%D8%A8
http://isna.ir/fa/new( ‫ بایگانی‌شده از اصلی‬.‫ایسنا‬
s/93082512519/%D8%A7%D9%86%D8%A
A%D9%82%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%
B2-%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D
9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A8%
D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D8%A
8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A
‫‪F-%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%‬‬
‫‪ )B4%D8%A8‬در ‪ ۱۹‬نوامبر ‪ .۲۰۱۴‬دریافت‌شده در ‪۱۵‬‬
‫نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
‫‪« .129‬بیانیه خانواده «مرتضی پاشایی» دربارٔه برخی‬
‫تجمعات بیانیه خانواده «مرتضی پاشایی» دربارٔه‬
‫برخی تجمعات» (‪https://web.archive.org/web/‬‬
‫‪20141119202303/http://www.ilna.ir/news/‬‬
‫‪ . )news.cfm?id=223405‬خبرگزاری ایلنا‪.‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪http://www.ilna.ir/news/n‬‬
‫‪ )ews.cfm?id=223405‬در ‪ ۱۹‬نوامبر ‪.۲۰۱۴‬‬
‫ «اشک و بغض‬.)۲۰۱۴-۱۱-۲۲( Behnegarsoft.com .130
https://w( »‫ بهار نیوز‬- ‫پزشک معالج مرتضی پاشایی‬
s://www.baharnews.ir/news/61137/%D8%A
7%D8%B4%D9%83-%D8%A8%D8%BA%D8%
B6-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83-%D
9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC-%
D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D9%8A-
%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%8
‫ بایگانی‌شده از‬.‫ پایگاه خبری بهار نیوز‬. )A%D9%8A
https://www.baharnews.ir/news/611( ‫اصلی‬
37/%D8%A7%D8%B4%D9%83-%D8%A8%D
8%BA%D8%B6-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%
D9%83-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%8
4%D8%AC-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%
B6%D9%8A-%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D
.۲۰۲۳ ‫ اکتبر‬۲۷ ‫) در‬8%A7%D9%8A%D9%8A
.۲۰۲۳-۱۰-۲۷ ‫دریافت‌شده در‬
‫‪« .131‬گلستان ما ‪ -‬دعوا بر سر ارثیه ‪ 3‬میلیاردی مرتضی‬
‫پاشایی! ‪ +‬عکس» (‪https://web.archive.org/we‬‬
‫‪b/20230602033203/http://golestanema.co‬‬
‫‪. m/s/29/19390). golestanema.com‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪http://golestanema.com/‬‬
‫‪ )s/29/19390‬در ‪ ۲‬ژوئن ‪ .۲۰۲۳‬دریافت‌شده در‬
‫‪.۲۰۲۳-۰۶-۰۲‬‬
‫‪« .132‬مهرزاد امیرخانی‪ :‬بعد از فوت مرتضی‪ ،‬خیلی‌ها به‬
‫تب و تاب افتادند که دیده شوند» (‪https://web.arc‬‬
‫‪hive.org/web/20221009002859/https://ww‬‬
‫‪w.musicema.com/node/231503).‬‬
‫‪ .Musicema.com‬بایگانی‌شده از اصلی (‪https://w‬‬
‫‪ )ww.musicema.com/node/231503‬در ‪۹‬‬
‫اکتبر ‪ .۲۰۲۲‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۳-۰۶-۰۲‬‬
‫‪« .133‬مهرزاد امیرخانی‪ :‬امیدوارم آلبوم دیگری از مرتضی‬
‫در کار نباشد» (‪https://web.archive.org/web/2‬‬
‫‪0230602033158/https://www.musicema.co‬‬
‫‪ . )m/node/252662‬موسیقی ما‪ .‬بایگانی‌شده از‬
‫اصلی (‪https://www.musicema.com/node/25‬‬
‫‪ )2662‬در ‪ ۲‬ژوئن ‪ .۲۰۲۳‬دریافت‌شده در ‪.۲۰۲۳-۰۶-۰۲‬‬
‫‪« .134‬گلستان ما ‪ -‬دعوا بر سر ارثیه ‪ 3‬میلیاردی مرتضی‬
‫پاشایی! ‪ +‬عکس» (‪https://web.archive.org/we‬‬
‫‪b/20230602033203/http://golestanema.co‬‬
‫‪. m/s/29/19390). golestanema.com‬‬
‫بایگانی‌شده از اصلی (‪http://golestanema.com/‬‬
‫‪ )s/29/19390‬در ‪ ۲‬ژوئن ‪ .۲۰۲۳‬دریافت‌شده در‬
‫‪.۲۰۲۳-۰۶-۰۲‬‬
‫پیوند به بیرون‬
‫مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به مرتضی پاشایی‬
‫در ویکی‌گفتاورد موجود است‪.‬‬
‫«اولین گفتگوی ویدئویی مریم قاسمی؛ از اولین‬

‫دیدار و پیامک تا آخرین وداع با مرتضی پاشایی‪/‬‬
‫قسمت اول» (‪https://www.youtube.com/w‬‬
‫‪. )atch?v=hWT6U5KNI5Q‬‬
‫«ناگفته‌های زندگی مرتضی پاشایی از زبان همدم‬
‫لحظات تلخ و شیرین او‪ :‬مرتضی می‌گفت چرا من‬
‫باید بمیرم؟» (‪https://www.youtube.com/w‬‬
‫‪. )atch?v=F9TGIJoqlv0‬‬
‫برگرفته از «?‪https://fa.wikipedia.org/w/index.php‬‬
‫‪&oldid=39199572‬مرتضی_پاشایی=‪»title‬‬
‫این صفحه آخرین‌بار در‏‪ ۳‬آوریل ‪ ۲۰۲۴‬ساعت‏‪ ۱۷:۲۸‬ویرایش شده ا‬
‫محتوا تحت ‪ CC BY-SA 4.0‬در دسترس است‬
‫مگر خالفش ذکر شده باشد‪.‬‬

مرتضی پاشایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

مرتضی پاشایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

مرتضی پاشایی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫مرتضی پاشایی‬

‫پاشایی در سال ‪۱۳۹۲‬‬

‫‪ ۲۰‬مرداد ‪۱۳۶۳‬‬ ‫زاده‬

‫‪ ۲۳‬آبان ‪ ۳۰( ۱۳۹۳‬سال)‬ ‫درگذشته‬

‫‪۱۳۹۳–۱۳۸۸‬‬ ‫سال‌های فعالیت‬

‫دانشگاه آزاد اسالمی‬ ‫دانشگاه‬

‫‪ ۱۳۸۸‬آغاز فعالیت حرفه‌ای‬

‫— مرتضی پاشایی دربارٔه آهنگ «یکی‬

‫تندیس‬ ‫بهترین قطعه موسیقی پاپ خارج از آلبوم جاده یک‬

‫تندیس‬ ‫بهترین قطعه موسیقی پاپ خارج از آلبوم‬

‫بی‌بی‌سی فارسی برنده‬ ‫‪]۶۴[۱۳۹۳‬‬ ‫شخصیت منتخب سال‬ ‫‪۱۳۹۳‬‬

‫برنده‬ ‫تاپ‌تنز‬ ‫ایران[‪]۶۵‬‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬تاکنون ده خواننده برتر‬

‫مستند آقای خاص‬

‫مستند روزهای سخت‬

‫هم‌زمان با اولین سالگرد مرتضی پاشایی‪ ،‬کتاب سی‬

‫هنرمندان و ورزشکارانی همچون حبیب‪ ،‬رضا‬

‫یوسف اباذری‪ ،‬جامعه‌شناس‪ ،‬در بخشی از اظهارات‬

‫حسین باستانی آن را نشانه پیش‌بینی ناپذیری مردم‬

‫حواشی پیش از درگذشت‬

‫پخش نشدن «عصر پاییزی» از تلویزیون‬

‫حمایت از قربانیان اسید پاشی اصفهان‬

‫واکنش پزشک معالج مرتضی پاشایی‬

‫اختالفات میان خانواده پاشایی و مدیر برنامه‬

‫آلبوم اسمش عشقه‬

‫اینترنتی‬ ۱۳۸۸ ‫گل بیتا‬

‫تصویر گستر پاسارگاد‬ ۱۳۹۱ ‫یکی هست‬

‫دنیای هنر‬ ۱۳۹۴ ‫اسمش عشقه‬

‫آوای سمان‬ ۱۳۹۴ ۲ ‫گل بیتا‬

Learn about Morteza Pashaei" (https://ww" .1

‫«اولین گفتگوی ویدئویی مریم قاسمی؛ از اولین‬

You might also like