‫هب انم خدا‬

‫اقتصاد عمومی ‪1‬‬

‫علی حسنی‬
‫نیم سال اول ‪1400-1401‬‬

‫دانشگاه صنعتی شاهرود‬

‫دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /‬کشش‬ ‫‪1‬‬

 ‫سرفصل‌ها‌ی‌درس‬

‫• آشنایی با علم اقتصاد‬

‫• تقاضا عرضه و تعادل‬
‫• اندازه گیری کشش‬
‫• نظریه تقاضای مصرف کننده‬
‫• نظریه تولید‬
‫• هزینه های تولید‬
‫• قیمت و تولید در بازار رقابت کامل‬
‫• قیمت و تولید در بازار انحصار کامل‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 2‬کشش‬

 ‫کشش‌قیمتی‌عرضه‬
‫• تغییر مقدار عرضه بر اثر تغییر قیمت را اندازه گیری میکند‪.‬‬

‫𝑄∆‬
‫درصد تغییر در مقدار عرضه‬ ‫𝑃 𝑄∆ 𝑄‪ൗ‬‬
‫= کشش قیمتی عرضه‬ ‫= 𝑆𝑒‬ ‫=‬ ‫∙‬
‫درصد تغییر در قیمت کاال‬ ‫‪∆𝑃ൗ‬‬ ‫𝑄 𝑃∆‬
‫𝑃‬

‫کشش قیمتی عرضه به انعطافپذیری تولیدکنندگان در عرضه‪ ،‬بستگی دارد‪،‬‬

‫به این معنی که در اثر تغییرات قیمت چقدر میتوانند تولید را تغییر دهند‪.‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 3‬کشش‬

 ‫کشش‌قیمتی‌عرضه‬
‫• با توجه به اینكه بنگاهها معموالً یک ظرفیت حداکثر برای تولید دارند‪ ،‬کشش قیمتی‬
‫عرضه در مقادیر پایین تولید زیاد است‪ ،‬ولی به تدریج با افزایش تولید این کشش‬
‫کاهش پیدا میکند‪.‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 4‬کشش‬

 ‫مثال‪8‬‬

‫• با توجه به جدول زیر کشش قیمتی عرضه را وقتی قیمت کاال از ‪ 2‬به ‪ 3‬افزایش‬
‫مییابد محاسبه کنید‪.‬‬

‫𝑥𝑃‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫𝑠𝑋𝑄‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪30‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 5‬کشش‬

 ‫پاسخ‌مثال‪8‬‬

‫𝑥𝑃 𝑠𝑥𝑄∆‬ ‫‪10 2‬‬

‫= 𝑆𝑒‬ ‫= 𝑠 ∙‬ ‫‪.‬‬ ‫‪= 1‬‬
‫𝑥𝑄 𝑥𝑃∆‬ ‫‪1 20‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 6‬کشش‬

 ‫محاسبه‌کشش‌قیمتی‌عرضه‌)از‌طریق‌نمودار(‬

‫‪𝑒𝑆𝐴 > 1‬‬ ‫‪𝑒𝑆𝐴 = 1‬‬ ‫‪𝑒𝑆𝐴 < 1‬‬

‫𝑃‬ ‫𝑃‬ ‫𝑃‬

‫𝐴‬ ‫𝐴‬ ‫𝐴‬

‫‪𝑃1‬‬ ‫‪𝑃1‬‬ ‫‪𝑃1‬‬

‫𝐵‬

‫𝑀‬ ‫𝑂‬ ‫‪𝑄1‬‬ ‫𝑄‬ ‫𝑂‬ ‫‪𝑄1‬‬ ‫𝑄‬ ‫𝑂‬ ‫𝐵‬ ‫‪𝑄1‬‬ ‫𝑄‬
‫𝐶‬

‫‪𝑂𝑃1‬‬ ‫‪𝑂𝑃1‬‬ ‫‪𝑂𝑃1‬‬

‫𝐴𝑆𝑒‬ ‫=‬ ‫𝐴𝑆𝑒‬ ‫=‬ ‫𝐴𝑆𝑒‬ ‫=‬
‫𝐵 ‪𝑃1‬‬ ‫‪𝑂𝑃1‬‬ ‫𝐶 ‪𝑃1‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 7‬کشش‬

 ‫مثال‪9‬‬

‫• در تابع عرضه زیر کشش قیمتی عرضه چقدر است‬

‫‪ (1‬بزرگتر از یک‬
‫‪1‬‬
‫‪𝑃 = 𝑄+5‬‬ ‫‪ (2‬کوچكتر از یک‬
‫‪2‬‬
‫‪ (3‬برابر یک‬

‫‪ (4‬کوچكتر از صفر‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 8‬کشش‬

 ‫مثال‪10‬‬

‫• مقدار کشش قیمتی عرضه کاالی 𝑥 را برای تابع زیر بدست آورید‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫𝑥𝑄 = 𝑥𝑃‬
‫‪2‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 9‬کشش‬

 ‫پاسخ‌مثال‪10‬‬

‫‪1‬‬
‫𝑥𝑄 = 𝑥𝑃‬ ‫𝑥𝑃‪𝑄𝑥 = 2‬‬
‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫𝑥𝑃 𝑥𝑄𝑑‬ ‫𝑥𝑄‬
‫= 𝑠𝑒‬ ‫‪.‬‬ ‫‪=2∗ 2‬‬ ‫‪=1‬‬
‫𝑥𝑄 𝑥𝑃𝑑‬ ‫𝑥𝑄‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /10‬کشش‬

 ‫مثال‪11‬‬

‫• اگر توابع عرضه و تقاضای بازار کاالی 𝑌 به صورت زیر باشد‪ .‬کشش‬
‫قیمتی عرضه در نقطه تعادلی این بازار کدام است؟‬

‫𝑝‪𝑄 𝑠 = 5 + 3‬‬

‫‪𝑄 𝑑 = 20‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ / 11‬کشش‬

 ‫پاسخ‌مثال‪11‬‬

‫‪Q = 20‬‬
‫𝑑𝑄 = 𝑆 𝑄‬
‫‪P=5‬‬

‫𝑝 𝑠 𝑄𝑑‬ ‫‪3(5) 3‬‬

‫= 𝑠𝑒‬ ‫=𝑠 ‪.‬‬ ‫=‬
‫𝑄 𝑝𝑑‬ ‫‪20‬‬ ‫‪4‬‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /12‬کشش‬

 ‫مبادله‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /13‬کشش‬

 ‫داستان‌مبادله‌در‌اقتصاد‬

‫دنیایی را تصور کنید که‪:‬‬

‫• تنها دو کاال در آن وجود دارد‪ :‬سیبزمینی و گوشت‬
‫• تنها دو نفر در آن زندگی میکنند‪ :‬کشاورز و دامدار‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /14‬کشش‬

 ‫داستان‌مبادله‌در‌اقتصاد‬
‫دقایق الزم برای تولید ‪ 1‬کیلوگرم‬
‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬
‫‪ 60‬دقیقه‬ ‫‪ 15‬دقیقه‬ ‫کشاورز‬
‫‪ 20‬دقیقه‬ ‫‪ 10‬دقیقه‬ ‫دامدار‬

‫کیلوگرم محصول تولیدی در ‪ 8‬ساعت‬

‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬
‫‪ 8‬کیلوگرم‬ ‫‪ 32‬کیلوگرم‬ ‫کشاورز‬
‫‪ 24‬کیلو گرم‬ ‫‪ 48‬کیلو گرم‬ ‫دامدار‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /15‬کشش‬

 ‫خودکفایی‬
‫زندگی بدون مبادله‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /16‬کشش‬

 ‫خودکفایی (کشاورز)‬

‫کیلوگرم محصول تولیدی در ‪ 8‬ساعت‬

‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬

‫‪ 8‬کیلوگرم‬ ‫‪ 32‬کیلوگرم‬ ‫کشاورز‬
‫گوشت‬
‫(کیلوگرم)‬

‫کشاورز بر روی این خط‬

‫میتواند تولید و به همان‬
‫میزان مصرف کند‪.‬‬
‫‪8‬‬

‫‪4‬‬
‫‪A‬‬
‫سیب زمینی‬
‫(کیلوگرم)‬
‫‪16‬‬ ‫‪32‬‬
‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /17‬کشش‬
 ‫خودکفایی (دامدار)‬
‫کیلوگرم محصول تولیدی در ‪ 8‬ساعت‬

‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬

‫گوشت‬
‫(کیلوگرم)‬ ‫‪ 24‬کیلو گرم‬ ‫‪ 48‬کیلو گرم‬ ‫دامدار‬

‫‪24‬‬ ‫دامدار بر روی این خط میتواند‬

‫تولید و به همان میزان مصرف‬
‫کند‪.‬‬

‫‪12‬‬
‫‪B‬‬

‫سیب زمینی‬
‫(کیلوگرم)‬
‫‪24‬‬ ‫‪48‬‬
‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /18‬کشش‬
 ‫زندگی با مبادله‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /19‬کشش‬

 ‫مبادله‌یا‌خودکفایی‬
‫دامدار‬ ‫کشاورز‬
‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬ ‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬
‫‪18‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تولید‬
‫در حالت‬
‫‪-5‬‬ ‫‪+15‬‬ ‫‪+5‬‬ ‫‪-15‬‬ ‫مبادله‬
‫مبادله‬
‫‪13‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫مصرف‬

‫دامدار‬ ‫کشاورز‬
‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬ ‫گوشت‬ ‫سیب زمینی‬
‫‪12‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مصرف حالت خودکفایی‬
‫‪13‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫مصرف حالت مبادله‬
‫‪+1‬‬ ‫‪+3‬‬ ‫‪+1‬‬ ‫‪+1‬‬ ‫تفاوت مصرف حاصل از مبادله‬

‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /20‬کشش‬

 ‫مبادله‌یا‌خودکفایی‬

‫کشاورز‬ ‫دامدار‬
‫علی حسنی‬ ‫اقتصاد خرد – مهر ‪1400‬‬ ‫‪ /21‬کشش‬