DETERJAN REHBER DOKÜMAN

1
İÇİNDEKİLER

1-TANIM/KAPSAM .................................................................................................................... 3
2-İLGİLİ MEVZUAT / UYUMLAŞTIRILMIŞ ....................................................................... 3
3-AB DÜZENLEMESİ & REHBER & SSS.............................................................................. 4
4-İTHALAT MEVZUATI .......................................................................................................... 5
5-GÜVENSİZ/TDA ÖRNEK ÜRÜNLER ................................................................................. 5
6-KONTROL LİSTESİ ............................................................................................................... 6

2
1-TANIM/KAPSAM

Deterjan “insan vücudunun temizliği dışında, yıkama ve temizleme işlemlerinde

kullanılması amaçlanan sabunları ve/veya diğer yüzey aktif maddeleri içeren; sıvı, toz, pasta,
bar, kalıp, kalıplanmış parça, şekil ve benzeri herhangi bir fiziksel formda olabilen; evlerde,
kurumsal veya endüstriyel amaçlarla kullanılmak üzere piyasaya arz edilen herhangi bir
madde ya da karışım” olarak tanımlanmıştır. Söz konusu mevzuat aşağıda sayılan ürünleri de
deterjan olarak kabul etmiştir.

1) Yardımcı yıkama karışımı: Kıyafetler, ev tekstilini ve benzerlerini suya bastırma (ön

yıkama), durulama ya da ağartma amacıyla kullanılan ürünler,

2) Çamaşır yumuşatıcısı: Kumaşların yıkanmasını tamamlayan süreçlerde kumaşların

uyandırdığı hissi değiştirmek amacıyla kullanılan ürünler,

3) Temizleme karışımı: Evsel genel amaçlı temizleyiciler ve/veya diğer yüzey (malzemeler,
ürünler, makineler, mekanik aletler, ulaşım araçları ve ilgili ekipman, aygıtlar, aparatlar vb.
gibi) temizleyiciler olarak kullanılan ürünler,

4) Diğer temizleme ve yıkama karışımları: Diğer yıkama ve temizleme işlemleri için

kullanılan ürünler

2-İLGİLİ MEVZUAT / UYUMLAŞTIRILMIŞ

 Deterjanlar Hakkında Yönetmelik (27 Ocak 2018 tarihli ve 30314 sayılı Resmi Gazete)
 Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik (23
Haziran 2017 tarihli ve 30105 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete) (Kimyasal Kısıtlama)
 Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında
Yönetmelik (11.12.2013 tarihli ve 28848(Mükerrer) sayılı Resmi Gazete)
 Aerosol Kaplar Yönetmeliği (30.11.2000 Tarihli ve 24246 Sayılı Resmî Gazete, Değişiklik
03.05.2002-24744)

MEVZUAT MEVZUAT KİMYASAL ADI KOŞUL YASAK LİMİTİ

İFADESİ
KKDİK deterjan Benzen - ağırlıkça % 0,1’e
eşit veya daha
büyük
konsantrasyonlarda
KKDİK deterjan Kloroform Maddelerin ve ağırlıkça % 0,1’e
1,1,2 Trikloretan Karışımların eşit veya daha
1,1,2,2 Tetrakloretan Sınıflandırılması, yüksek
1,1,1,2 Tetrakloretan Etiketlenmesi ve konsantrasyonlarda
Pentakloretan Ambalajlanması
1,1 Dikloretilen Hakkında Yönetmelik
hükümlerinin
uygulanması saklı
kalmak koşuluyla, bu
tür madde ve

3
 karışımları % 0,1’e
eşit veya yüksek
konsantrasyonlarda
içeren ambalajlarda
piyasaya arz edecek
olan tedarikçiler, söz
konusu madde ve
karışımların
ambalajlarında
piyasaya arz etmeden
önce görünür,
okunaklı olarak ve
silinmeyecek şekilde
“Yalnızca sanayi
tesislerinde kullanım
içindir” ifadesinin yer
almasını temin eder.
KKDİK deterjan Nonilfenol - ağırlıkça % 0,1’e
C6H4(OH)C9H19 eşit veya daha
Nonilfenol yüksek
etoksilatlar konsantrasyonlarda
(C2H4O)nC15H24O

KKDİK deterjan 2-(2- - ağırlıkça % 0,1 veya

metoksietoksi)etanol daha yüksek
(DEGME) konsantrasyonlarda
KKDİK aerosol kapta Kloroetilen (vinil aerosol 0
bulunan klorür)
deterjan

3-AB DÜZENLEMESİ & REHBER & SSS

AB Düzenlemeleri

 The Classification, Labelling and Packaging (CLP) Regulation ((EC) No 1272/2008)

 REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals)
 Detergents Regulation (EC) No 648/2004

Rehber & SSS

 Questions and agreed answers concerning the correct implementation of Regulation (EC)
No 648/2004 on detergents
https://zdravlje.gov.hr/UserDocsImages/2018%20Sanitarna/Detergents%20FAQ_2018.pdf

 Guidelines on the implementation of the Detergents Regulation Version 1.0 (AISE)

https://www.aise.eu/documents/document/20180125164634-
aise_detergents_guidelines_final_22_november__2017_with_correct_links_to_ec.pdf

4
  Liquid Laundry Detergent Capsules Guidelines On Clp Implementation Version
2.0(AISE)
https://www.aise.eu/documents/document/20181203162709-
clp_implementation_guidelines_lldc_v2_0_261118.pdf

4-İTHALAT MEVZUATI

Deterjan ürünlerinin ithalat denetimine ait bir mevzuat bulunmamaktadır.

5-GÜVENSİZ/TDA ÖRNEK ÜRÜNLER

Güvensiz ürün örneğidir. Bulaşık makinesi tabletleri standart dozajda 1.7 g fosfor içermektedir. Limit değer
0,3 g olduğundan Deterjan Yönetmeliğine uymamaktadır.

5
Teknik düzenlemeye aykırılık örneğidir. Etikette piktogram bulunmamaktadır. Güncel önlem ifadesi(P),
tehlike ifadesi (H) ve üreticinin telefon numarası bulunmamaktadır. CLP ‘ye uymamaktadır.

6
6-KONTROL LİSTESİ

KONTROL LİSTESİ Atıf

GÜVENLİK BİLGİ FORMU (GBF)

 GBF’de imza-tarih olmalı
 GBF düzenleyici sertifikası GBF
 GBF düzenleme tarihi ile sertifika geçerlilik süresi uyumlu olmalı Yönetmeliği

ETİKETTE BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER

 Ürünün adı ve ticari adı (etiket ve GBF uyumlu olmalı) Yönetmelik
Md.14/2/a
 Ürünün piyasaya arz edilmesinden sorumlu olan tarafın adı veya ticari Yönetmelik
adı ya da ticari markası ile tam adresi ve telefon numarası Md.14/2/b
 İçerik veri belgesinin edinilebileceği adres (Üretici adresi ile aynı Yönetmelik
olması durumunda; “Üretici Adresi/ İçerik veri belgesinin
edinilebileceği adres” şeklinde ifade edilebilir), telefon numarası ve Md.14/2/c
varsa elektronik posta adresi
 Dökme halinde nakliyesi yapılan deterjanlara eşlik eden tüm Yönetmelik
belgelerde de yukarıdaki bilgiler yer alır. Md.14/3
 Nominal dolum miktarı SEA Md
19/1/b
 Deterjan ambalajları ayrıca, kullanma talimatları ve gerekli ise özel Yönetmelik
uyarıları da gösterir. Md. 14/4
ZARARLILIK/ÖNLEM İFADELERİ VE UYARI CÜMLELERİ

Ürünlere ait güvenlik bilgi formlarının 2. Kısmında bulunan;

 H(zararlılık) / P(önlem) ifadeleri ve Kırmızı-Beyaz SEA Md/19
Piktogramlar(zararlılık işareti) ürün etiketlerinde belirtilmelidir. Yönetmelik
 ‘Tehlike’ veya ‘Dikkat’ gibi uyarı kelimeleri ürün etiketlerinde Md.14/1
belirtilmelidir.
 Zararlılık İşaretleri, bir noktaya yerleştirilmiş bir kare şeklinde olmalıdır.

 Zararlılık İşaretlerinin, açıkça görülecek şekilde geniş kırmızı bir

çerçeveye sahip beyaz zemin üzerine siyah bir sembolü olmalıdır. SEA Md/33

 Her bir zararlılık işareti, bu Yönetmeliğin(SEA) 19 uncu maddesinde

belirtilen bilgileri içeren etiketin asgari yüzey alanının en az on beşte
biri kadar olacaktır. Her bir zararlılık işaretinin minimum alanı
1cm2’den az olmamalıdır.

7
Etiketin boyutları aşağıdaki gibi olmalıdır:
Tablo 1.3(SEA Yönetmeliği)

Etiket ve İşaretlerin Minimum Boyutları

Ambalajın kapasitesi Madde 19’da Her bir İşaretin

istenen bilgilere boyutu
ait boyutlar (milimetre
(milimetre cinsinden)
cinsinden)
3 litreyi aşmayan: Mümkünse, en az En az 10 x 10
52 x 74 Mümkünse en az
16 x 16
3 litreden büyük, ancak, En az 74 x 105 En az 23 x 23
50 litreyi aşmayan:
50 litreden büyük, En az 105 x 148 En az 32 x 32
ancak,
500 litreyi aşmayan:
500 litreden büyük: En az 148 x 210 En az 46 x 46

ETİKETTE İÇERİK BİLGİSİ

 Etiketlerde yönetmelik Ek-7/A’da yer alan bileşenler (ağırlıkça %
0.2’nin üzerinde bir konsantrasyonda eklenmişler ise) belirtilen Yönetmelik
yüzdelik oran aralıklarına uygun olarak içerik kısmında gösterilmelidir. Md.14/4 ve
(belirtilen şartlarda endüstriyel ürünler hariç). İçerik GBF ile uyumlu Ek-7/A
olmalıdır.
 Enzimler, dezenfektanlar, optik parlatıcılar ile parfümler Yönetmelik
konsantrasyonları hesaba katılmaksızın listelenir. Ek7/A
 Koruyucu madde eklenmesi halinde konsantrasyonlarına
Kozmetik
bakılmaksızın Kozmetik Yönetmeliği EK 3 Kısım 1 kapsamında
Yönetmeliği
belirtilen ortak terminoloji kullanılarak listelenir.
Ek 3
 Parfüm için “parfüm” kelimesi ve renk verici madde için “renk verici”
kelimesi kullanılır. Parfüm, esans yağı veya renk verici madde
yalnızca tek bir içerik maddesi olarak düşünülür ve bunların içindeki
maddelerin hiç biri listelenmez. Yönetmelik
 Kozmetik Yönetmeliği EK 3’deki maddeler listesinde yer alan koku Ek7/A
alerjenleri(67-92.girişler), ağırlıkça % 0,01’ini geçen
konsantrasyonlarda eklenmesi halinde Kozmetik Yönetmeliğinin
terminolojisi kullanılarak listelenir.
SEA Ek2/
 EUH208 – "(Hassaslaştırıcı maddenin ismi) içerir. Alerjik reaksiyona
Bölüm 2.8
yol açabilir." İfadesi, Ek-1 Tablo 3.4.6’da belirtilen konsantrasyona eşit
veya daha yüksek bir konsantrasyonda maddeler içeren karışımların
etiketlerinde söz konusu maddenin/maddelerin isimi/isimleri yer alır.
 Deterjanlarda NTA (Nitrilotriasetik asit) ve tuzları kullanılamaz. Yönetmelik
Md. 6/4
 Ev tipi temizlik ürünlerinin içeriğinde bulunan nitrik asit oranı %20’yi Yönetmelik:

8
 geçemez. Md. 17/1

AMBALAJLAMAYA İLİŞKİN ÖZEL KURALLAR

Halka sunulacak madde ve karışımlar için SEA aşağıdaki konulara ilişkin
kuralları belirlemiştir.

 çocuk emniyetli sabitleme cihazlarının (CRF) kullanılması, SEA

 dokunsal zararlılık uyarılarının (TWD) kullanılması EK 2
Bu hükümlerin uygulanma gereği, spesifik bir zararlılık sınıfı/kategorisi veya Bölüm 3
diğer madde veya karışımlarda bulunan spesifik maddelerin
konsantrasyonuna bağlı olarak doğmaktadır.

Çocuk emniyetli sabitleme cihazları ve/veya dokunsal uyarıların kullanılması

9
EK BİLGİLER
 Tüketiciye satışa sunulan deterjanların ambalajları üzerinde kullanıcıyı Yönetmelik
sıvı ürünleri hatalı kullanmaya yönlendirebilecek meyvelerin grafik Md.14/7
gösterimlerinin yer almasını yasaklayan ilgili diğer mevzuat hükümleri
saklıdır.
SEA
 Çocukların merakını cezbedecek veya uyandıracak veya tüketicileri
Md36/2/a
yanlış yönlendirecek şekilde ve tıbbi ürünlerde, kozmetik ürünlerde,
gıda veya hayvan yemlerinde kullanılan sunuş ve tasarım özellikleriyle
karışıklığa yol açarak tüketicileri yanlış yönlendirebilecek şekilde
olamaz.

 “Toksik değildir”, “Zararsızdır”, “Kirletici değildir”, “Ekolojiktir” gibi

maddenin veya karışımın zararlı olmadığını göstermeyi amaçlayan
veya ilgili sınıflandırmalarla tutarsızlık gösterebilecek diğer ifadeler, bu
SEA Md
Yönetmelik kapsamındaki herhangi bir maddenin veya karışımın
27/4
etiketi veya ambalajı üzerinde yer alamaz.

TÜKETİCİLERE YÖNELİK ÇAMAŞIR/BULAŞIK DETERJANLARI

Tüketicilere yönelik çamaşır deterjanları

Çamaşır deterjanı olarak kullanılmak üzere, halka satılacak olan
deterjanların ambalajlarında aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
 Yumuşak, orta ve sert su sertlik dereceleri için; standart çamaşır
makinesi yüküne uygun ve bir (ana yıkama) veya iki kez (ön yıkama +
ana yıkama) yıkama işlemlerini sağlayacak şekilde mililitre veya gram
cinsinden önerilen miktarlar ve/veya dozaj talimatları,
 2,5 milimol CaCO3/L’ye tekabül eden orta sertlikte su ile ağır kir
deterjanları kullanıldığında ambalajın içeriği ile yıkanabilecek olan
normal kirlilikteki kumaşların standart çamaşır makinesi yükleri sayısı
ile hassas kumaş deterjanları kullanıldığında ambalajın içeriği ile
yıkanabilecek olan az kirlilikteki kumaşların standart çamaşır makinesi Yönetmelik
yükleri sayısı, Md.14/5
 Ölçek kabı verildiği takdirde, kapasitesi mililitre veya gram olarak ifade
Ek 7/B
edilir; yumuşak, orta ve sert su sertlik derecelerinde yıkama yapmak
için standart çamaşır makinesi yüküne uygun olan deterjan dozunu
gösteren işaretler belirlenir.

Tüketicilere yönelik otomatik bulaşık makinesi deterjanları

Otomatik bulaşık makinesi deterjanı olarak kullanılmak üzere, halka
satılacak olan deterjanların ambalajlarında aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
 Yumuşak, orta ve sert su sertlik dereceleri için gerektiğinde karşılık
sağlayacak şekilde, tam olarak yüklenmiş 12 kişilik bulaşık makinası
içinde normal kirli bulaşıklar için ana yıkamada gram ya da ml ya da
tablet sayısı olarak ifade edilen standart dozaj.


10
FOSFAT VE DİĞER FOSFOR BİLEŞİKLERİNE DAİR KISITLAMALAR
Tüketicilere yönelik çamaşır deterjanları:
Sert suda Ek-7’nin B bölümünde belirtilen standart çamaşır makinesi
yükü için yıkama sürecinin ana devrinde kullanılması tavsiye edilen deterjan
miktarında toplam fosfor içeriği 0,5 gram'a eşit ya da daha fazla ise
Yönetmelik
piyasaya arz edilmez.
Tüketicilere yönelik otomatik bulaşık makinesi deterjanları Ek-6A
Ek-7’nin B bölümünde belirtilen standart dozajda fosfor içeriği 0,3 gram'a
eşit ya da daha fazla ise piyasaya arz edilmez.

Aerosol Kaplarda ek olarak etiketlerde aşağıdaki ifadeler aranır;

 Bu Yönetmeliğin özelliklerine uygunluğunu belirleyen ters epsilon SEA Md.
"3" sembolü, 16/2/c
 Dolum partisinin ayırt edilebilmesini sağlamak için imal tarihi, seri
numarası varsa son kullanma tarihi, Aerosol
kaplar Yön
 Basınçlı kabı güneş ışığından koruyunuz ve 50oC üzerindeki Md 8 ve Ek
sıcaklıklara maruz bırakmayınız, kullandıktan sonra delmeyiniz ya
2.2-2.3
da yakmayınız.

 Ağırlık ve hacim olarak net muhteviyatları.

Ürün içeriğinin parlayıcı olduğu durumlarda aşağıdaki uyarılar

bulunmalıdır:
1. Alev üzerine ya da akkor halindeki malzeme üzerine sıkmayınız.

2. Tutuşturma kaynaklarından uzak tutunuz.

3. Sigara içilmez.

4. Çocukların ulaşamayacağı yerde muhafaza ediniz.

YARARLANILAN KAYNAKLAR:
1. Deterjanlar Hakkında Yönetmelik (27 Ocak 2018 Tarihli ve 30314 Sayılı Resmî Gazete)
2. Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni Ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik (23 Haziran 2017
Tarihli ve 30105 Sayılı Resmî Gazete)
3. Maddelerin Ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi Ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik
(11 Aralık 2013 Tarihli ve 28848 Sayılı Resmî Gazete)
4. Kozmetik Yönetmeliği (23.05.2005 Tarihli ve 25823 Sayılı Resmî Gazete, Değişiklik 26.01.2016-29605)
5. Aerosol Kaplar Yönetmeliği (30.11.2000 Tarihli ve 24246 Sayılı Resmî Gazete, Değişiklik 03.05.2002-
24744)
6. Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik (13.12.2014 Tarihli
ve 29204 Sayılı Resmî Gazete)
FAYDALI DÖKÜMANLAR
1. SEA Etiketleme Ve Ambalajlama Rehberi (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kimyasallar yardım masası)
2. SEA Temel Rehber (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kimyasallar yardım masası)

11