Professional Documents
Culture Documents
SKRIPSI Ful Word
SKRIPSI Ful Word
SKRIPSI Ful Word
حتِٗ ُٜٚدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPزدظتًَٔص خٛؽد٣ىَص
يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى
خُٔٛدٛص
ًٟٟٔص ٛع٘ ُٚ٠شُؽ ٢ٟخٛشُوؽ خِٟٗٛص ٜٛمظى ٙه ًٜخًَٛـص خصتدٟوُص ُٜ٘ٛص
خ٘ٛدظسص
يَىٌ ؤٔعىيت
خضت ً٠﵁ خً٧ ٌٍٛخ٣د عتٍخ و ٟد ٗ٤د ٤ٛهعًٌ ٛى ٖ ؤً٧ ١خ٣د خ﵁ و خٛظٗش و خ ٕٝٗٛهًٜ
لسُر خ﵁ ػت ً٠ط ًٜخ﵁ ه ٦ُٜوخ ٕٝٗٛو ه ًٜخ ٦ٛو طمس ٦ؤرتوٌن.
ًُٔ خ٣عهً خٛسدلؽص ٗ ٢ٟعدزص ٍ٧خ خٛسمػ ٖٔع٘٠د ٙيَخٔيت يف خصتدٟوص ُٜٗص خٛعُزُص يف
ظًََٓ خٌٜٛص خٛوُزُص زدصتدٟوص خُٟٔٔٗص خضت٘ىُٟص ز٤ف٘ىٛى.
وٛع٘ ٥ٍ٧ ُٚ٠خُٔٛدٛص ظُـى خٛسدلؽص خُٖعُخلدض ٢ٟهًش ـىخ٣ر و ؤوًنخ ؤيهى خ﵁ ؤ١
هبًَ٤د ٔس ٚخ ٕٝٗٛو ؤهـد٣د خ٤ٛفدق يف خٛو ٜٞو خٛو.ٚ٠
خ٘ٛدظسص
يَىٌ ؤٔعىيت
خِٛهُْ
ظَُُٔ خظتشٍُii...........................................................
خًٔ٧خءiv.................................................................
خٛشودَ v................................................................
خخِٛهُْix................................................................
ظتٜىض xii................................................................
ٓدج٠ص خصتًوخxiii...........................................................ٙ
88 ................... )(RPP ٣ .6عدجؿ حت ُٜٚحت ُٜٚبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
xii
خظتُخـن
xiii
خظتٜىض
خ٠ٜ٘ٛص خُٛجُُٕصِٗ :دءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ؛ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ).(RPP
xiv
ABSTRAK
ٓدج٠ص ـًخوٙ
.1ـًخو 1 ٙش٘ ٚو خ٤ٛلد ٝودص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )46 ............ (RPP
.6ـًخو 6 ٙخصتد٣سُص خظتو ٜٞيف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى 63 ...........
ْص خظتٗل٠ٓدج
SK Komprehensif 11 ْ خظتٗل.11
RPP 14 ْ خظتٗل.14
خٛسدذ خْوٙ
ًٟٟٔص
خظتو ٜٞه٤ظُ ٢ٟه٤دطُ خظته٠ص يف خٛعو ،١ْ ُٜٞخظتوَ ٜٞىخـ ٦خٛعٗ ٍُٟيف
خٛعوٟ ُٜٞسدشُش ؤًَٟ ٝؽدٖ﵂ ولدُّّخ وبعتدّٟد ضت٠دْ يخجّ٠د يف خٛعو ٜٞوخٛو ٚ٠وخٔؾتدِ.
خظتو٧ ٜٞى ه٤ظُ خُْؼ ٚيف ؤ٣شـص خٛعو ُٜٞوخٛعوٟ ،ٜٞؽ ٚخٛشىض خٟ ٌٍٛه٠ع٦
زدصتهىي خظتسٍوٛص ٛعؽَُٔ خضتُدش خْٟص يف رتُن خصتىخ٣ر َوىن خُٛولُص وخٛودؿُِص
1
وخَُِ٘ٛص وخصتًَٕص وًًن٧د.
وـىي خظتوٟ ٜٞهٜٛ ٞمُدش خٛسشَُصْ ،ي ٝخظتو ٢ٛ ٜٞظ٘ى ١لؼدَش ٥ٍ٧
خَْع .عتٍخ خٕٛسرٓ ،سّ٣ ٚو ٙآي ٝبىل خَْع وؤٓد ٝخضتؼدَش ه ٜٞخ﵁ ٔسمد٦٣
وَ هَ ََّٜٞءَخ َي َٝخََِْٔ٠أءَ َُّٜٗهَد ؼَُ َّٞهَُػَهُ ِٞهَ ًَٜخظتَّجَِ٘صِ ََُٔد َٙؤَ٣سِحُىِ ٍِ٣زِإَِٔ٠أءِ َ٧أئُِءِ بِْ١
ٕ٣عىٜض ٥ٍ٧ ٢ٟخَِص ؤ ١خظتوٟ ٜٞه ٞيف خضتُدش خٛسشَُص و ٟه ٞيف ظوُٜٞ
1
Suparlan. Menjadi Guru Efektif. (Yogyakarta: Hikayat Publishing, 2008) cet. 2, h. 12
1
2
ٗد٣ط وكُِص خظتوُٕٛ ٜٞط بٖ خٛعًََٓ ؤٟد ٝخِٛظ ،ٚو ٢٘ٛوكُِع ٦خٛعوُٜٞ
وخٛعىـُ ٦وظشُ٘ ٚخْوّٗ خ﵀٠ىيش ٜٛـٗذٛ .و ٥ٍ٧ ٚ٠خٛىكُِص ،جير ه ًٜخظتوٜٞ
ٗد٣ط خِ٘ٛدءش خظتو٠ٜص ٍ٧رتن زىكُِع ٦جير ؤ ١دي ٖٜخظتوَ ٍ٘ٛ ٜٞوٚ٠
خٛىخـسدهتد ووكدجِعهد ـًُخ .ز٤دء ه ًٜخٔٛد٣ى 14 َٞٓ ١هد 6115 ٝزشإ ١خظتوٜٞ
وخ﵀دػُ ظ٤ض خظتديش 11خَْص ،1ؤ ١خِ٘ٛدءش جير ه ًٜخظتو ٜٞؤ ١دي ٖٜؤَزوص
خظتهُ٤صَٔ 6.ىَ ٙؤٌ خِوُ ؤ ١خظتو ٜٞخطتًن ٧ى شىظُص عتد خِ٘ٛدءظٌن ومهد :خِ٘ٛدءش
3
خٛوُ٠ٜص وخِ٘ٛدءش خُٛؤْ خظتد ٙخٖـع٠دم خٔٛىَص.
خظتو ٜٞخِ٘ٛدءش ٟه ٞـًّخ يف ظوٍ٧ .ٜٞخ خظتو ٜٞخِْٗدء َ٤عؿ خٛـٗذ ؤٌُٗدء
وخزع٘دَ وبؾتدِخض .يف هُٜ٠ص ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ظـٜر خظتو ٜٞخظتىعظص ٍ٧خ خجملد ٙو ؤ١
دي ٖٜخطتُِٜص خٛعو٠ُٜص وشىظُص خظتو٠ٜص وودطص ٟو٠ٜص خٌٜٛص خٛوُزُص ،ٍٖٛٛ .خظتو ٜٞؤ١
دي ٖٜزدِ٘ٛدءش ٍ٧خظتو ٜٞزٍٗدء يف خٌٜٛص خٛوُزُص لىت بظٔدٟ ١ىخي ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص
جبًُ وخُٔٛد ٝزىكُِص خٛعًََٓ وخٛعو ٜٞيف خِٛظ ٚحب٠دْ و بيخَش خِٛظ ٚمب٤دٔر و
2
Fathorrahman, Kompetensi Pedagogik, Profesional, Kepribadian dan Kompetensi
Sosial Dosen, Akademika V. 15, no. 1 (Februari 2017): h. 2
3
Munir, Perencanaan Sistem Pengajaran Bahasa Arab Teori dan Praktik, (Jakarta:
Kencana Prenadamedia Group, 2016) cet. 1 h. 79
3
خٔعىًخ ٝخْٔدُٛر وخٛىٔدجؾ ٛلُوٍ خٛـٗذ وًُُص خٛعو ُٜٞؽتعوص ،ؤَ ١وِّ خضتدُّ
زدِ٘ٛدءش خٛعُزىَص بىل بظٔد ،١و ُ :ٍ٧ه ٞيخجُش لًوي ؤو خْٔدْ خٛعو ،ُٜٞوُهٞ
خٛـٗذ ،وظـىَُ خظت٤هؿ ،و بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ،وظ ٍُِ٤خٛعوَ ٜٞؽَٔ وخضتىخٌَ،
خٛعُزىَص ٢ٟ ،خظتعىٓن خظتوٓ ٜٞديَّخ ه ًٜبيخَش خٛعو ٜٞجبًُ وظ ٍُِ٤خٛعو ٜٞخظتىخيت يف ظوٜٞ
خٌٜٛص خٛوُزُص.
يف خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ،جير ه ًٜخظتو ٜٞؤ ١دي ٖٜخِ٘ٛدءش ٔهًخي هُٜ٠ص
خٛعو ١ْ ،ٜٞيف هُٜ٠ص خٛعو ٜٞبٌخ مل َع ٞخٛعىـُؾٔ ،عو ٚ٠هُٜ٠ص خٛعوًً ٜٞن ُود ٙوٖ
ظعىخُْ زٜٜىخجك يف خٛعو .ُٜٞجير ه ًٜخظتو ٢ٟ ٜٞبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ظـىَُ خٛوًًَ
٢ٟخْشُدء ،و :ٍ٧خظت٤هؿ و بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ( )RPPوؤيوخض خٛسمػ ،و جير
ؤ ١ظ٘ى ١ؤُ﵂د ٠ٜٛسديت خٛعىـُهُص ظـسُٔهد خضت٘ىٟص ٗ٠د يف خظت٤هؿ .6113خٛوًًَ
٢ٟخظت٤هؿ خٛعو ُٜٞيف بً٣وُُٕ٣د جتُزص خٛعًٌُنخض وخٛعمُٕ٤دضٟ ،ؽ٤ٟ ٚهؿ 6113
و٧ى ٤ٟهؿ ـًًَ وزًؤ ظ ٥ٍُِ٤يف .6114/6113خظت٤هؿ ٧ى ظـىَُ خظت٤هؿ خٔٛدج٠ص
(َٕ .)RPPعىً ٝهُٜ٠ص خٛعًََٓ ( )RPPوي ُٚٛيف ظ ٍُِ٤خٛعؤ ،ٜٞىخء ٗد٣ط هُٜ٠ص
خٛعو ٜٞو٣عدجفهد ػتًيش بىل لً ٗسًن جبىيش وـص خ ًَْٛخظتوًش ،ٍٖٛٛ .جير هًٜ
خظتو ٜٞؤ ١دي ٖٜخِ٘ٛدءش ٔهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ زش٘ ٚـًُ .ب ١خظتُٔدْ خصتًُ ؤيوخض
لـص خٛعو ٜٞؤهً٧د خظتوَ ٜٞعىخُْ ٟن خظتسديت خٛعىـُهُص خضتدُٛص ،وٖ ٍ٧جمص وِخَش
خٛعُزُص خٛىؿُ٤ص َٓ 41 ٞهد .6117 ٝزدٔػدُص بىل ٌُ ،ٖٛة ١ؤيوخض لـص خٛعوٜٞ
ٗد ١يف ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ،لدـص ٟدٔص بىل شىظُص خظتو ٜٞزدِ٘ٛدءش خظتهُ٤ص
خٛودُٛص وخِ٘ٛدءش خٛودُٛص ١ْ ،خظتو٧ ٜٞى ٟؽد٤َُ ٙلُ ب ٦ُٛه ًٜشىض زدٛي ًَٓ ٦ًَٛش
ؤه ٢ٟ ًٜؿٗز 4.٦وجير ؤَ ١عٔ ٢يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) . (RPPجير ه ًٜخظتوٜٞ
خظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ؤ ١دي ٖٜخِ٘ٛدءش خطتدطص يف ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ١ْ .خٌٜٛص خٛوُزُص
ٍ٧خٌٜٛص خٛظوسص .ؤٟد ٢ٟخْشُدء خٛعاؼُ هِٗ ًٜدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ٍ٧خطتُِٜص
خٛعوُ٠ُٜصٟ .و ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ٢ٟيَـص ظو ُٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ٦٣ْ .يف ظو ُٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص،
4
Munir, Perencanaan sistem pengajaran,...h. 80
5
وؤدج ٚوخٔعُخظُفُص خٛعًََٓ وٟوُُص ُُِٗص ظُظُر ؤيوخض وـؾ خًَٛوْ وخظت٤هؿ
وًًن ٌ.ٖٛ
خٛعوُ٠ُٜص خطتدطص يف ٤ًَٟص ز٤ف٘ىٛى وجتو ٚخٌٜٛص خٛوُزُص ٢ٟخلًي خظتىخي ظعٞ
خٛعًََٕص خٛعوُ٠ُٜص ٢ٟخظتوهً يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛىٍ٧ .خ خظتوهً ُُ ٢٘ٔ ٦خٛـٗذ
ظتوُُص خٟىخَ خ ٌٍٛخْهَ .ُْ٠ع ٞبَشدي ٞ٧وظو٠ُٜهَ ٚٗ ٞى ٝخظتوُُص خُ٤ًَٛص ٟؽ:ٚ
طٗش خصت٠دهص وطٗش خٛؼمً يف خظتٕفً َزتط ْٟدض ولِق خًٛهدء و خ،ٍُٗٛ
يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى ،ؤٟ ١شدٗ ٚيف هُٜ٠ص ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ،و ٍ٧ؤ ١ظو ُٜٞخٌٜٛص
خٛوُزُص ًَٛه ٞزدِٛو ٚؤيوخض ظو ،ٜٞؤلً٧د ؤيوخض لـص خٛعو .RPP ٜٞو ٢٘ٛيف هُٜ٠ص
خٛعو ًََُ ،ٜٞخ٘ٛدظر ؤَُ ١ي ٟـدزٔص لـص خٛعوٟ ٜٞن خظت٤هؿ خظتـسْ ،و٧ى خظت٤هؿ
ٟ ٚٗ .6113وٟ ٜٞديش يف ولًش خٛعوٟ ُٜٞـٜىذ ٔهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ .و،٢٘ٛ
5
ٖ َع ٞظ ٍُِ٤ؤ٣شـص خٛعو ُٜٞوخٛعو ٜٞؤُ﵂د ظت٘ى٣دض ؤيوخض لـص خٛعو.ٜٞ
5
Hasil Observasi Magang di MTs Darussalam Kota Bengkulu, 16 September 2019,
Pukul 08.40
6
ؤٟد ٛوىخ ٟٚخظتو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ٟؽ ٚهًُ ٝه ٞؿسُوص ؤيوخض
لـص خٛعو ،ٜٞوٟسًؤ بهًخي ،٥وَؤي خ٘ٛؽًن ؤ ١بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ُٕٛط ٟه٠ص.
هد ٟٚآوُ ٧ى ٕٗٗ ١وظًَُ ؤ ١ظ٘ى ١هُّٜ٠د ه ًٜخِٛىَٟ ،ؽٕ٣ ٚه وٛظْ
ـد.ّ٧ RPP خْطًٓدء ،ؤو خٛع ٢ٟ َّٚ٤خٔ٣عُ٣ط ،ؤو َشعٌُ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
يف خِٛؼدء RPP َ٤شإ ٍ٧خ يف خٛشُخء ْ ١ؤُُخيّخ ًَٟٔى ١ؤيوخض لـص خٛعوٜٞ
خطتدطص هب .ٞو ٔ٣ض يف بزًخم خظتو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ RPPزٕسر خٛوىخٟٚ
خِٛىََص.
خٔع٤ديّخ بىل خظتٕدج ٚخٕٛدزَْ ،وعرب خ٘ٛدظسص ؤ ٢ٟ ٦٣خظته ٞوخظتهع ٞبـُخء حبػ
زدظتًَٔص )(RPP زو٤ىخ " ١حتِٗ ُٜٚدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ٗ .1ؽًن ٢ٟخظتوٌ٠ٜن ٖ َعىخُْ زُ٣دٟؿ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPخطتدص هبٞ
)(RPP ٗ .6ؽًن ٢ٟخظتوٌ٠ٜن ٕٗد ٙوًََُ ب٣شدء هدـٗ يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
7
)(RPP خٛسمؽُص خظتعؤٜص زعمِٗ ُٜٚدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
زدظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى .يف خضتدٛص ،ظٔعظُ ِٗدءش خظتو ٜٞخٛيت دتط
)(RPP ٟد ٍ٧خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
.٥ؤً٧خٍ خٛسمػ
ٕٟ ٢ٟإٛص خٛسمػ خٕٛدزٔصُ ،ة ١ؤ ًٍ٧خٛسمػ ٥ٍ٧ ٢ٟخًَٛخٔص :ٍ٧
ظتوُُص خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPزدظتًَٔص
.1ؤمهُص خ٤ٛلَُص ،خٛسدلؽص جيً خٛوٜى ٝو بؼُخء يف خٛعُزُص و ؤمهُص يف ظًََٓ خٌٜٛص
.6ؤمهُص خٛوُٜ٠ص:
خ) ٜٛسدلؽص
ٍ٧خ خ٤ٛشدؽ خٛسمؽٍ ٧ى ٟلهُ ٠ٜٟىْ ٛعـسُْ خٛو ٜٞوخظتوُُص وَىُُ جتُزص
ذ) ًَٔ٠ٜٛص
خٛـٗذ يف خظتًَٔص
ؾ) ٠ٜٛوٜٞ
(.)RPP ظًًٔن ُىخجً خظتوٌ٠ٜن ٛعىًُن ُه ٞـًًَ يف ظـىَُ ؤيوخض خٛعوٜٞ
ي) ٜٛـٗذ
خٌٜٛص خٛوُزُص و ظوََُ ِٗدءش خظتو ٜٞو ؤ٣ىخم ِٗدءش خظتوٌ٠ٜن و ظوََُ خِ٘ٛدءش
خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞو ه٤ظُ خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞو ٟاشُخض خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛوٜٞ
)(RPP ظعُٗر :٢ٟظوََُ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )(RPP و بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و ه٤ظُ و ٣لد ٝودص بهًخي )(RPP و ٟسديت بهًخي و ظـىَُ هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ظعُٗر :٢ٟظوََُ ظو ُٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص )(RPP هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و ؤ٣ىخم ٟهدَش خٌٜٛص خٛوُزُص و خٌُٛع ٢ٟظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص و خًَٛخٔص خٕٛدزٔص.
وٓط خٛسمػ و ؼترب خٛسمػ و ؿَُٔص رتن خٛسُد٣دض و ؿَُٔص حت ُٜٚخٛسُد٣دض.
حت ُٜٚخٛسُد٣دض.
خٛسدذ خٛؽدين
خْٔدْ خ٤ٛلٌُ
proficiency َودي ٙخ٠ٜ٘ٛص ظإيت ٌٛ ٢ٟص خٔؾتَُّٜص ٧ى ؤٗؽُ ؤمهُص يف ٥ٍ٧خظت٤دٓشص ٧ى
ٛود 6115 ٝزشإ ١خظتو ٜٞوخظتًَْ ،ؤ :١خِ٘ٛدءش ٍ٧غت٠ىهص ٢ٟخظتوُُص وخظتهدَخض
وخٜٕٛىُٗدض خٛيت جير ؤ ١ديعٜ٘هد خظتو ٜٞؤو خ﵀دػُ وظًَٔهد وظعٔ٤هد يف ؤيخء
7
وخـسدظ ٦خظتهُ٤ص.
هُُط يخجُش خظتودٍَ خٛربَـدُ٣ص خٛعُزُص زإهند" :خصتهً خَٔ ٌٍٛى ٝز ٦خزدء
8
شوىذ وُٟزى٣ٔ ٞ٧شدء خْـُ ٚخٔٛديٟص ه ًٜخٔدْ ٣لَُص خضتُدش خٛيت َا٤ٟى ١هبد".
ؤط ٚخ٠ٜ٘ٛص خظتظـٜك خظتوَ ٜٞإيت ٢ٟخٌٜٛص خعتًَ٤ص ظوين خْشىدص ) (orangخ٢ٍَٛ
َو٠ٜى ١ه ٢خطتٗص ٢ٟخٛساْ .يف خٔٛد٣ى٤ٕٛ 61 َٞٓ ١ص 6113زشإ٣ ١لدٝ
6
Supriyadi. Strategi Belajar Dan Mengajar. (Yogyakarta: Cakrawala Ilmu, 2011) cet. 1
h. 42
7
Susanti. Kompetensi Guru Bahasa Arab. (Skripsi S1 Fakultas Tarbiyah Dan Ilmu
Keguruan, Institut Agama Islam Negeri Purwokerto, 2017) h. 11-12
8خضتدؾ ٟظًوٍٓ .ه ٜٞخٛعُزُص خُٟٔٔٗص ٣لَُدض وخجتد٧دضٟ( .دٖ٣ؿٟ :د )6111 ،ُُْ ُٖٛص1 .
11
11
خٛعو ُٜٞخٛىؿين وَي يف خظتديش ُ )6( 39ه ٞخظتُذ و" :ٞ٧خظتو٠ٜىٟ ١هُ٤ىِٜٟ٘ ١ى١
وظ ٍُِ٤هُٜ٠ص خٛعو ٜٞوظًَٔ ٣عدجؿ خٛعو ٜٞوبـُخء خٛعىـُ٦ )(merencanakan ٛعىـُؾ
يف ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص َعـٜر ًَّٟٔد لٕ٤د٧ ،ى ٓديَ ه ًٜبٓ٤دم خٛـٗذ
زعٜسُص خلعُدـدهت ٞوٓديَ ه ًٜبٓ٤دم خٛـٗذ زإهنُٔ ٞشوُو ١زدْٟد ١وخُٛخلص ؤؼ٤دء
هُٜ٠ص خٛعو ٜٞوخضتظى ٙه ًٜخٛوٗؾ بىل لً ٟد ُة ١خظتىخي خظتًٟٔص ًُِٟش ٜٛمُدش وٍ٧
11
ٟظًَ بعتد ٝويخُن يف خٛعو.ٜٞ
ب ١ؿسُوص ٟديش خٌٜٛص خٛوُزُص ظُِع هٟ ًٜو٠ٜهد طِدض ؤوُي بػدُص بىل
خٛظِدض خٕٛدزٔص و ٍ٧طِدض جتو ٚعتٍخ خظتو ٜٞوظىطُص وٟ٘د٣ص ُٟٟىٓص زٌن ؤُٓخ٦٣
ٟ ٢ٟو ٍ٠ٜخظتىخي خٖوُي .و ُُ٠د َ٣ ٍٜشًن بىل ؤ ٞ٧ظ ٖٜخٛظِدض لٕر ٟدٌُٗ٥
9
Suparlan. Menjadi Guru Efektif. h. 11 dan 15
10
Munir. Perencanaan Sistem Pengajaran,...h. 82
12
ـىيض خُٗٛديب :لر خٌٜٛص خٛوُزُص وخٖهعّخِهبد و خٛع ٢ٟ ٢٘٠خٌٜٛص خٛوُزُص و خٛعّخٝ
11
خٛوُزُص حتًؼد وٗعدزص و ٔوص خٛؽٔدُص وخٖؿٗم و خًَٔٛش ه ًٜخٔزًخم خْييب.
يف ٣لُش خُٟٔٔٗص ،جير ؤ ١خظتو ٜٞشىظّد ٟعًَّ٤د ؼتٜظّد وٟوُُ﵂د وٟعىخػوّد
وؤوٗٓ﵂د لىت ٖ َ٘ىُ ١ودٛص يف خٛعًََٓ ،زُ ٚودٛص يف خٛعو ١ْ .ُٜٞخٛعو ُٜٞزدظتؽدٙ
16
ؤٗؽُ ُودُٛص ٢ٟخٛعًََٓ زد٠ٜ٘ٛدض (ٕٛد ١خضت ٚؤُظدٕٛ ٢ٟ ٥د ١خظتٔ.)ٚ
وظدجض خٛؽٔدُص خٛوُزُص ٗ٠د ًَٓ ٦ٟشًٌ ؤزتً ؿوُ٠ص لُػ دي٘ ٢ظًٔدي٦
13
٤٧د هٔ ًٜسُ ٚخٔجيدِ:
)3ؤهند ٢ٟخ٤ٛدلُص خ٤ٛمىَص ٌٛص بهُخذ وٌٛص ًُ٤ص يف خٛعوسًن ٟع٤ىهص ؤٔدُٛر خصتٚ٠
)4ؤهند ٢ٟخ٤ٛدلُص خظتُِيخض ٌٛص ظع ُّ٠زلدُ٧ش خ ٚٔ٤ٛزدٕ٤ٛسص ٛى كدجَ خٌٜٛص وخصتٚ٠
11خوََ ٚحبُخٟ .٢ًَٛهدَخض خٛعًََٓ :ؿتى بهًخي ًَْٟخٌٜٛص خٛوُزُص خَ٘ٛءٟ( .دٖ٣ؿٟ :د)6111 ،ُْٓ ٍ٘ٛ
ص56-51 .
12
Marno dan Idris. Strategi dan Metode Pengajaran: Menciptakan Keterampilan
Mengajar yang Efektif dan Edukatif, (Jogjakarta: Ar-Ruzz Media Group, 2009) h. 28
13يَىٌ زتًُش٤ٟ .هؿ خٌٜٛص خٛوُزُص ً٠ٜٛخَْ خُٟٔٔٗص ٢ٟخٛـُخِ خٛودظتٍٟ( .دٖ٣يٟ :د )6111 ,ُُْ ُٖٛص.
58-57
13
ٌٛص خٛوُزُص وخٌٜٛدض خْوُي ًَٛهد ؤَزوص خٌٜٛص ٟهدَش ؤو خٌٜٛص ُ٤ى .١يف
ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُصٟ ًَٖٛ ،هدَخض جير ؤ ١ديعٜ٘هد شىض ٟد يف ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص.
ظ ٕٞٔ٤خظتهدَخض ؤو خظتهدَخض بىل ؤَزوص ـىخ٣ر وٟ :ٍ٧هدَش خٖٔع٠دم وٟهدَش
خ ٝٗ٘ٛوٟهدَش خُٔٛخءش وٟهدَش خ٘ٛعدزص ٚٗ 14.ؿِ ٦ًَٛ ٚخًَٔٛش ه ًٜبظٔدٌٛ ٚٗ ١ص
خٌٜٛص خٛوُزُص ٌٛ ٍ٧ص خٛىلٍ ٌُٗ ،يف خُٔٛآ ١خًُ٘ٛن خٌٜٛص خٛوُزُص ٗدٌٛص
خٛىلٍ يف هًش آَدض مبد يف ٌٔ( :ٖٛىَش خّٛوُوٍَ ،3 :ىَُٔ ،6 :ظٜط 3 :و
خظتو٧ ٜٞى غت٠ىهص ٢ٟبظٔد ١خًَٔٛش خٛيت جير يف خظتو ٢ٟ ٜٞؤـ ٚحتُْٔ ؤيخج ٦زش٘ٚ
و Ida Alaida Sahوٓد ٙظتد ٜٔ٣ط هٗ ٦٤ىً٣خَ، Piet A. Sah ٤ٟدٔر وُود .ٙوٓدٙ
" ٍ٘ٛظظسك ٟو ٜٞظع٠عن زدِ٘ٛدءش ،جير ؤ ١ظ٘ى ًَٖٛ ١خًَٔٛش ه ًٜظـىَُ ؼٗؼص
14
Muhammad Ali Bakri. Metode Langsung (Direct Method) Dalam Pengajaran Bahasa
Arab. Al-Maraji’ Jurnal Pendidikan Bahasa Arab, V. 1, No. 1 (Juni 2017) h. 3
15
Rulam Ahmadi. Profesi Keguruan (Konsep dan Strategi Mengembangkan Profesi dan
Karier Guru). (Yogyakarta: Ar-Ruzz Media, 2018) h. 18
14
ظوً ِٗدءش خظتوٟ ٜٞه٠ص ُُ٠د َعو ْٜزإ٣شـص ظو ٜٞخٛـٗذ وبؾتدَِ ٖ .ٞ٧عٞ
خظت٤هدؾ خًَٛخٍٔ ُمٕر ،زَ ٚع ٞحتًًَ ٟول٠هد ؤُ﵂د ِ٘ٛدءش خظتوٌ٠ٜن خ٢ٍَٛ
ه ًٜهتُحص زُحص ظوُ ٜٞودٛص وؽتعوص وًَٓش ؤٗرب ه ًٜبيخَش ُظىعت ،ٞحبُػ َ٘ى ١ظوٜٞ
٢ٟزوغ ظوََُ ِٗدءش خظتوٜٛ ٜٞىربخء خٕٛدزٔص ،خٔع٤عدؾ ؤِٗ ١دءش خظتوٜٞ
ًَٓ ٍ٧ش خظتوٟ ٜٞه٠ص ـًّخ وٟاؼُش ٌٜٛدَص ٠ٜٛو ٜٞيف حتُْٔ خٛعو ُٜٞخصتًُ وخصتىيش
وظ ٖٜخٛيت ظعـٜر خ٘ٛؽًن ٢ٟخظتهدَخض وظُ٠٤ص ٟه٤ص خٛعًََٓ .يف ٣لد ٝخٛىَُِ خٛعُزُص
خٛىؿين َٓٛ 16 ٞود ،6115 ٝؤ ١خِ٘ٛدءش جير ؤ ١ديعٜ٘هد خظتو ٜٞؤَزوص ـىخ٣ر،
16
Kunandar. Guru Profesional Implementasi, Kurikulum Tingkat Satuan Pendidikan
(KTSP) Dan Sukses Dalam Sertifikasi Guru, (Jakarta: PT. Rajagrafindo Persada, 2014) h. 55-56
15
َوينِٗ :دءش خٛعُزىَصِٗ ،دءش خٛشىظُصِٗ ،دءش خٖـع٠دهُصِٗ ،دءش خظتهُ٤ص مت
خضتظى ٙهُٜهد ٢ٟوٗ ٙخٛعو ُٜٞخظتهينُٔ .ع ٞوطَ زوغ ـىخ٣ر خِ٘ٛدءش يف
17
خٛىطَ خٛعديل:
وخٛعىـُؾ وخٛع ٍُِ٤وخٛعو ٜٞوظُُٔ٣ ٞعدجؿ خٛعو ٜٞوظـىَُ خٛـٗذ ٛعمُْٔ بٟ٘د٣دهتٞ
خظتىعِٜصَ .ؤٌ آوُ َٔى ٙؤِٟ ١هى ٝخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٧ى ًَٓش خظتو ٜٞيف بيخَش ظوٜٞ
18
خٛـٗذ.
وخٛيت ظ٤و٘ٓ يف شىظُص ؼدزعص وٕٟعُٔش و٣دػفص ولُ٘٠ص وٟىؼىٓصٗ ،ىهند منىٌؾ
ؤٟد َؤي خْوُي ظٔى ٙبِٗ ١دءش شىظُص خظتو ٜٞوخظتىكٌِن خٛعُزىٌَن ٍ٧
خًَٔٛش خٛيت ديعٜ٘هد خظتوٟ ٜٞؽٟ :ٚوُُص خٛوديخض خٖـع٠دهُص وخُ٤ًَٛص وٟوُُص خٛؽٔدُص
17
Supardi. Sekolah Efektif Konsep,... h. 105
18
Buchari Alma, Dkk. Guru Profesional Menguasai Metode dan Terampil Mengajar.
(Bandung: Penerbit Alfabeta CV, 2014), cet. 6 h. 135
16
ing ngarso mangun karsoو tut wuri و ing ngarso sungtulodo وخظتوُوُص زدٔٞ
.handayaniؤ ١خظتو ٜٞجير ؤَ٘ ١ىًٓ ١وش وٟؽدٖ﵂ حيعٍي ز ٦وَؽًن يوخُن خٛعوٜٞ
وخٛعِده ٚزِودُٛص ٟن خٛـٗذ وِٟٗجه ٞخظتوٌ٠ٜن وخجملع٠ن خ﵀ُؾ .ؤٟد زدٕ٤ٛسص َّٛخء
خظتدٟ ُ٧ن ٗ ٢ٟ ٚخٛـٗذ وؤوُٛدء ؤٟىَ خٛـٗذ وخظتعودؿٌِن وخًَٔٛش ه ًٜخٛوٟ ٚ٠ن
صت٤ص خٛعو/ُٜٞصت٤ص خظتًخَْ وخٛربخهص يف خٛعىخطٟ ٚن ِٟٗء خٛو ٚ٠وخٛشُٗدء يف خٛعوُٜٞ
61
وُه ٞخٛودمل ٢ٟلى( ٦ٛخٛسُحص ).
19
Mulyasa. Uji Kompetensi Dan Penilaian Kinerja Guru. (Bandung: PT. Remaja
Rosdakarya, 2017) cet. 3 h. 69
20
Buchari Alma, Dkk. Guru Profesional Menguasai,... h. 138
17
خٛو ٍ٠ٜخ ٌٍٛظع ٞيَخٔع ٦ؤو َظسك غتدٛ﵂د ختظظُّد ٢ٟ ،خ٤ٛدلُص خ٤ٛلَُص وخٛوُٜ٠ص
خٛعُزىَص ظوين َُشً خٛى .ًٛؤطسمط ٟه٠ص خٛعىـُٟ ٦ه٠ص خظتو ،ٜٞوزدٛعديل خٛعُزىَص ،ؤٌ
ٗ ٚـهً َسٍ ٦ٛخظتوٛ ٜٞعىـُ ٦خٛشسدذ ُٛظسمىخ زشُّخ ٣دـمٌن و٣دـمٌن .ؤٟد يف
خٔٛد٣ى 14 َٞٓ ١هد 6115 ٝه ٢خظتو ٜٞوخ﵀دػُ خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٍ٧خًَٔٛش هًٜ
بيخَش ظو ٜٞخٛـٗذ خَ ٌٍٛعؼُ ٢٠ه ٞخٛـٗذ .ظـدٛر وِخَش خٛعُزُص خٛىؿُ٤ص
خِ٘ٛدءخض خٛعُزىَص زِ٘دءخض بيخَش خٛعو .ٜٞديَ٘ ٢ئَص ٥ٍ٧خِ٘ٛدءش ٢ٟوٗ ٙخًَٔٛش
ه ًٜختـُؾ زُخٟؿ خٛعو ، ٜٞوخًَٔٛش ه ًٜبـُخء ظِدهٗض ؤو بيخَش هُٜ٠ص خٛعوٜٞ
66
وخًَٔٛش ه ًٜبـُخء خٛعُُٔ٠دض.
21
Supardi. Sekolah Efektif Konsep,... h. 105
22
Rulam Ahmadi. Profesi Keguruan (Konsep... h. 21-22
18
َؤي خٛعدـُ و بيَوْ زإ ١ه ٜٞخٛعُزىَص ٧ى ه ٜٞظو ُٜٞخْؿِد ٙخٌٍٛ
َٔعظُ ٣ـدُٓٔ ٦ؾ ه ًٜخٛعِدهٗض خٛعوُ٠ُٜص زٌن خظتو ٜٞوخٛـٗذ .مث ٓدٔ ٙىََد ؤ١
ه ٜٞخٛعُزىَص ٧ى ٣لَُص ه ٢خُُِ٘ٛص ظ ٍُِ٤خٛعو ُٜٞوظ ٥ٍُِ٤ز٤دءً ه ًٜخٔٛىخهً خٛيت
ظؽَٔ ،ه ٢خ٤ٛلد ٝخٛعو ،ُٜٞوخًْ٧خٍ خٛعوُ٠ُٜص ،وخظتىخي خٛعوُ٠ُٜص ،وخظتُخُْ خٛعوُ٠ُٜص
وخٛسُ٤ص خٛعمعُص ،وخٛـَُٔص ،وخٛىٔدج ٚخٛعو ٜٞخظتٕعىًٟص ظىًُن زُحص ظوُ٠ُٜص ٗدظت٘د١
ٜٛوُٜ٠ص خٛعوُ٠ُٜص.
خٛوُٜ٠ص خٛعوُ٠ُٜص خظتعؤٜص زٔىخهً خٛعو ُٜٞخٛيت جير ؤ ١ديعٜ٘هد خظتو٠ٜى ١يف ظٍُِ٤
خٛعًََٓ وخٛعو ٜٞخضتىخٌَ يف خظتًَٔص .ظو ُٜٞخٛعو٧ ٜٞى ظسٍ ٦ُُ ٙـهىي ٛعـىَُ ُٓ٠ص
ٟىخَٓ خٛـٗذ وشىظُعه .ٞوخٛعو ٜٞخضتىخٌَ ٧ى خٛعو ٜٞخظتٜى ١زدضتىخَ زٌن خظتوٜٞ
وخٛـٗذ 63.خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ودطص ُه ٞلؼىَ خٛـٗذ و ظًزُ خٛعو ٜٞو ظٍُِ٤
64
خٛعو ٜٞو ظُٔ٣ ٞعدجؿ خٛعو ٜٞو ظـىَُ خ٘ٛد ٢ٟخٛـٗذ.
خٛعُزىَص ٠ٜٛوًَٓ ٍ٧ ٜٞش خظتو ٜٞه ًٜبيخَش خٛعو ٢ٟ ٜٞختـُؾ زُخٟؿ خٛعو ،ٜٞوخًَٔٛش
23
Rifma. Optimalisasi Pembinaan Kompetensi Pedagogik Guru. (Jakarta: Kencana.
2016) cet. 1 h. 9-11
24
Musaheri. Pengantar Pendidikan. (Jogjakarta: Ircisod. 2007) cet 1 h. 19
19
خٛـٗذ.
َٓ 19 ٞخِٛظ ،68 ٚخَٖص ،3خٔ٤ٛـص (ؤ) ٕٞٔ٤َ .ه٤ظُ خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص بىل هًش
ُه ٞخٛـٗذ بلًي خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص جتر ؤ ١ديعٜ٘هد خظتو٠ٜى .١خًَٔٛش ًُٓ
و ٢٘ٛه ًٜخٛو٘ٓ ٠ٜٛ ٌٖٛ ٢ٟوٌ٠ٜن خَِ ٖ ٢ٍَٛه٠ى ١خٛـٗذ ُٔايٌ بىل
ؽتدَٔدض خٛعو ٜٞخٛيت ٖ ظىُُ خٛعُ٠٤ص ٛعـىَُ بٟ٘د٣دض خٛـٗذ .و٣عُفص ،ٍٖٛٛ
ُٔع ٞجتد ٚ٧خٛـٗذ وبً٧خَ ٞ٧وَمبد لىت وًخههُ ، ٍٖٛٛ .ٞة ١خٜٕٛـص خٛيت
21
َؤٌ ٗىٌ٤ُ٣هد ٝزإ ١خٛعىـُؾ ٧ى خوعُدَ وَزؾ خظتوُُص وخضتٔدجْ وخطتُدٙ
زدٕ٤ٛسص ظتِهى ٝخٛعو ٦ُٜ ٜٞؿسُوص خٛعىـُؾ ؤو خٛعظٗ ُٞ٠دصتهً ٛعو ُٜٞخٛـٗذ،
وزدٛعديل يف خٛعوَ ٖ ،ٜٞعِده ٚخٛـٗذ ٟن خظتو٠ٗ ٜٞظًَ ٜٛعوُ ٜٞمٕر ،زٚ
66
َعِدهٜىٟ ١ن ٟظًَ خٛعو ٜٞزإٗ ٦ٜ٠خظتٕعىًٛ ٝعمُْٔ ؤً٧خٍ خٛعو.ٜٞ
ختـُؾ خٛعو٧ ٜٞى ؤلً خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص جتر ؤ ١ديعٜ٘هد خظتو ٜٞو ظٍُِ٤
خٛعوَ .ٜٞؤٌ وِخَش خٛعُزُص خٛىؿُ٤ص ؤ ١خِ٘ٛدءش يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ٧ى)1 :
25
Ali Mashari. Profile Of High Touch In The Application Learning Process. Journal of
Guidance and Counseling, V. 5 No. 2 (Desember 2015) h. 68
26
Hamzah B. Uno. Perencanaan Pembelajaran. (Jakarta:PT Bumi Aksara, 2014) cet.
10 h. 1-2
27
Rulam Ahmadi. Profesi Keguruan (Konsep... h. 22
21
ظشًن بىل ٟودًَن ()RPP خٛوُٜ٠ص ،يف ش٘ ٚوـص ظ ٍُِ٤وـص خٛعو ٜٞوخٛعوُٜٞ
خ﵀عىيَ .ش ٚ٠ختـُؾ خٛعو ٜٞبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ وبهًخي خٛىٔدجؾ وٟىخَي
جير ه ًٜخظتو ٜٞوػن وـص ٓس ٚظ ٍُِ٤خٛعو ٜٞيف خِٛظ .ٚوهُٜ٠ص خٛعًََٓ
وخٛعو ٜٞجير ؤَٕ ١سٔهد بهًخي ـًُ ،وزًو ١بهًخي ـًُ ُٔ٘ى ٢ٟ ١خٛظور
ب٣عدؾ ظو ٜٞـًُ .ظعؼ ٢٠خٛربخٟؿ ؤو خطتـؾ خٛيت جير ه ًٜخظتوٌ٠ٜن جتُ٠وهد ٓسٚ
خٛعو ٜٞخٛعُزىَص ٧ى خٛعو ٜٞحيِّ خٛـٗذ ه ًٜخٛعو ُٓٛ ،ٜٞخٛعو ٚٔ٤َ ٜٞخظتوُُص
وخظتهدَخض ،ٍٖٛٛ .جير ه ًٜخظتو ٜٞؤَ ١ؼن ٠ٗ ٦ِٕ٣مِّ وبعتدٜٛ ٝـٗذ،
وجير ه ًٜخظتو ٜٞؤَ ١عمًي خٛـٗذ ُ٘ٛى٣ىخ ٓديََ ٢ه ًٜخٛوؽىَ هًٜ
ٟوُُعه ٞخطتدطص وبجيدي ؿُّ ضتٟ ٚشدٜٗه ٞخطتدطص زش٘ ٚوّٗ .دي٘ ٢ؤ١
28
Kunandar. Penilaian Autentik (Penilaian Hasil Belajar Peserta Didik Berdasarkan
Kurikulum 2013) Suatu Pendekatan Praktis Disertai Dengan Contoh. (Jakarta: PT. Rajagrafindo
Persada, 2013) cet. 1 h. 3
22
َ٘ىٍ٧ ١خ ٟوُوُ﵂د يف ؤ٣شـص خٛعو ٜٞوُُِٗ ٍ٧ص خٔعىًخ ٝخظتوٌ٠ٜن ٤ٜٛهؿ خٛوٍ٠ٜ
خ ٌٍٛديُّ ٤ٟهؿ .6113ؤٟد ٜٛعوُ ،ٜٞة ١ؤٟ ٞ٧ه٠ص ٠ٜٛو ٍ٧ ٜٞظَُُ٘ خٛسُحص
ظ ٍُِ٤هُٜ٠ص خٛعو٧ ٜٞى ٣شدؽ زٌن خٛسشُ هبًٍ ظوَّّ خٛعُ٠٤ص وٕٟدهًش ٟشدَٗص
خٛـٗذ يف خٛعو 69.ٜٞيف ؤ٣شـص خٛعًََٓ وخٛعوَ ،ٜٞشدَٕ خظتو ٜٞوخٛـٗذ يف
خٛعِدهٟ ٚن خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص ٗىُٜٔصٍ٧ .خ خٛعِدهَ٘ ،ٚى ١خٛـٗذ ؤٗؽُ ٣شدؿ﵂د،
(ؿُّ خٛعو ٜٞخ٤ٛشـص CBSA ُٓٛخظتو٠ٗ ،ٜٞد ٧ى ٟـٜىذ ٓ ٢ٟس ٚهنؿ
31
ٜٛـٗذ) ،ؤٌ خٛـٗذ ٗدظتُّٗ ٜٛعو.ٜٞ
خْٔدُٔص وخطتعد.ٝ
29
Rulam Ahmadi. Profesi Keguruan (Konsep... h. 23
30
Pupuh Fathurrohman dan Sobry Sutikno. Strategi Belajar Mengajar. (Bandung: PT
Refika Aditama, 2014) cet. 6 h. 14
23
ًٟٟٔ )1ص
٥ٍ٧خظتُلٜص ،حيدو ٙخظتو ٜٞو ْٜزُحص ظوُ٠ُٜص ٟىخظُص لىت َع ٢٘٠خٛـٗذ ٢ٟ
)6خْ٣شـص خْٔدُٔص
يف خْ٣شـص خْٔدُٔص ظت٤هؿ خٛعو ٜٞخظتىخػُوٍ هدَ ،6113 ٝعؼ ٢٠خٔعىًخٝ
وخٔ٣شدء.
)3خطتعدٝ
َؤي بيوَ ٢وخ ً٣وـًنخ ًٛيزُٜى زُخو ١ؤ ١خٛعُُٔ٧ ٞى بـُخء ؤو هُٜ٠ص
ٛعمًًَ ُٓ٠ص ٗ ٚشٍء يف خٛعو 31.ُٜٞب ١خًَٔٛش ه ًٜبـُخء ظُُٔ٤ٛ ٞعدجؿ ظوٜٞ
خٛـٗذ ٟه٠ص ـًّخ ديعٜ٘هد خظتو ٥ٍ٧ ١ْ .ٜٞخًَٔٛش حتًي ظُُٔ ٞخٛعو ٜٞخَ ٌٍٛعٞ
ؤٟد وِخَش خٛعُزُص خٛىؿُ٤ص ؤِٗ ١دءش ظُُٔ ٞخٛعوًٛ ٜٞي خٛـٗذ ظش:ٚ٠
ظُخزؾ خْٔحٜص ز٤دءً ه٣ ًٜعدجؿ خٛعُُٔ ،ٞوخًَٔٛش ه ًٜحتًًَ ٕٟعىي خٛعسدَ ٢يف
31
Pupuh Fathurrohman dan Sobry Sutikno. Strategi Belajar Mengajar,... h. 17
25
)1ختـُؾ ظُُٔ ٞخٛـٗذ وُْ خِ٘ٛدءش خظتـٜىذ حتُٔٔهد ز٤دءً هٟ ًٜسديت خٛعُُٔٞ
)6ظ ٍُِ٤ظُُٔ ٞخٛـٗذ زـَُٔص ٟهُ٤صِ٤ٟ ،عمص ،ظُزىَصُ ،ودٛص ،و ُٕٜٛدّ
خٖـع٠دهٍ وخٛؽٔديف.
زدظتوٜىٟدض
دتط طُدًص ٟوُدَ خٛعُُٔ ٞخٛعوٍ٧ ُٜٞخ ُٗ٠ـن ٠ٜٛو ٜٞولًخض خٛعوُٜٞ
32
Rulam Ahmadi. Profesi Keguruan (Konsep... h. 25-27
26
)3دي٘٠ٜٛ ٢و ٜٞظُظُر خِٛظٛ ٚعىًُن ُُص ظوُ٠ُٜص ٟعٕدوَص صتُ٠ن خٛـٗذ
)4حيدو ٙخظتوٟ ٜٞوُُص ٔسر خٜٕٛىٕ خظت٤مٍُ ٜٛـٗذ ظت٤ن خٜٕٛىٕ ٢ٟ
َٕ )5دهً خظتو٠ٜى ١يف ظـىَُ خٟٔ٘د٣دض وخٛعٌٜر ه ًٜؤوـ ٦خٔٛظىَ يف
خظتعو.ٜٞ
33
Kunandar. Penilaian Autentik (Penilaian... h. 35
34
Direktorat Jenderal Peningkatan Mutu Pendidik dan Tenaga Kependidikan.
Pembinaan dan Pengembangan Profesi Guru Buku 2, Pedoman Pelaksanaan Penilaian Kinerja
Guru (PK Guru). (Jakarta: Kementerian Pendidikan Nasional, 2011) h. 43-50
27
َ )6هع ٞخظتو٠ٜى ١زدٛـٗذ خَ ٢ٍَٛود٣ىٔ٣ ٢ٟ ١دؽ ػوَ ـًَٕص ٟوُ٤ص ٢ٟ
َ )1وـٍ خظتو ٜٞخُِٛطص ٜٛـٗذ ٔظٔدٟ ١ديش خٛعو ٜٞلٕر ؤه٠دَٞ٧
َ )6ؼ ٢٠خظتو ٜٞيخجّ٠د ٕٟعىي ُه ٞخٛـٗذ ظتىخي ظوُ٠ُٜص ٟوُ٤ص وَؼسؾ
)5خيـؾ خظتو٣ْ ٜٞشـص خٛعو ٜٞخظتعُخزـص ٟن زوؼهد خٛسوغٟ ،ن ُٟخهدش
َ )6هع ٞخظتو٠ٜى ١زدٔعفدزدض خٛـٗذ خَِ ٖ ٢ٍَٛه٠ى ١خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص خٛيت
َٔ )6ى ٝخظتو ٜٞزعظ ُٞ٠وـص ظوُ٠ُٜص ظعىخُْ ٟن خظت٤هؿ خًَٛخٍٔ ظت٤دٓشص
خ﵀ًيش.
َ )3عسن خظتو ٜٞظٕ ٕٜٚخظتىخي خٛعوُ٠ُٜص ٢ٟوٗ ٙخٖ٣عسد ٥بىل ؤً٧خٍ خٛعو.ٜٞ
)4خيعدَ خظتو ٜٞخظتىخي خٛعوُ٠ُٜص خٛيت :ؤ) ظـدزْ ؤً٧خٍ خٛعو ،ٜٞذ) ٤ٟدٔسص
وػتًؼص ،ؾ) ؤُ﵂د ٛو ُ٠وٕٟعىي خًَٔٛش ه ًٜخٛعوًٛ ٜٞي خٛـٗذ ،ي)
َٔ )1ى ٝخظتو ٜٞزإ٣شـص خٛعو ٜٞؤُ﵂د ٜٛعظ ُٞ٠خ ٌٍٛمت بهًخي ٥زد٘ٛد ٟٚوَشًن
َٔ )6ى ٝخظتو ٜٞزإ٣شـص خٛعو ٜٞخٛيت هتًٍ بىل ٕٟدهًش هُٜ٠ص خٛعوٜٛ ٜٞـٗذ،
َٔ )3ى ٝخظتو ٜٞزعىطُٟ ٚوٜىٟدض ـًًَش (هٔ ًٜسُ ٚخظتؽدٟ ٙىخي بػدُُص)
خٛعو ،ٜٞو ُٓٛغتُي ؤوـدء جير ظظمُمهد .هٔ ًٜسُ ٚخظتؽد٢ٟ :ٙ
َٔ )5ى ٝخظتو٠ٜى ١زإ٣شـص خٛعو ٜٞؤُ﵂د ﵀عىَدض خظت٤هؿ خًَٛخٍٔ وَزـ٦
َٔ )6ى ٝخظتو٠ٜى ١زإ٣شـص خٛعو ٜٞخظتع٤ىهص ٟن خٛىٓط خ٘ٛديف ْ٣شـص خٛعوٜٞ
خٛـٗذ.
َٔ )11ى ٝخظتو ٜٞزعُظُر ظ ٍُِ٤ؤ٣شـص خٛعو ٜٞزش٘٤ٟ ٚهفٍ ٕ٠ٜٛدهًش يف
هُٜ٠ص خٛعوٜٛ ٜٞـٗذ .هٔ ًٜسُ ٚخظتؽدَ :ٙؼَُ خظتوٟ ٜٞوٜىٟدض ـًًَش
ٓ )1ى ٝخظتو ٜٞزعم٣ ُٜٚعدجؿ خٛعو ٜٞز٤دءً ه ًٜرتُن ؤش٘د ٙخٛعُُٔ ٚ٘ٛ ٞؿدٛر
َٔ )6ى ٝخظتو ٜٞزعظ ُٞ٠وظ ٍُِ٤ؤ٣شـص خٛعو ٜٞخٛيت ظشفن خٛـٗذ ه ًٜخٛعوٜٞ
َٔ )3ى ٝخظتو ٜٞزعظ ُٞ٠وظ ٍُِ٤ؤ٣شـص خٛعؤ ٜٞوُخؾ خًَٔٛش خٔزًخهُص
زُُ٘ ٚي.
31
َ )6ىُُ خظتوُُ ٜٞص خٛعوٜٛ ٜٞـٗذ ؤُ﵂د ٛـُّ خٛعو ٜٞخطتدطص ز٘٤ٟ ٚه.ٞ
َُّٗ )7خظتو ٜٞخ٣عسد ٦٧ه ًٜخٛعِدهٟ ٚن خٛـٗذ وَشفو ٦هُ ًٜهٞ
َٕ )1عىً ٝخظتو ٜٞخْٔحٜص ظتوُُص خِٛه ٞوخضتِدف هٟ ًٜشدَٗص خٛـٗذ ،مبد
وٟوُُعه.ٞ
َ )6هع ٞخظتو ٜٞوَظٌٍ بىل رتُن ؤٔحٜص وبـدزدض خٛـٗذ ،يؤٟ ١دؿوصٟ ،د
)3جيُر خظتو ٜٞه ًٜؤٔحٜص خٛـٗذ زش٘ ٚطمُك وطمُك وػتًغ ،ؤُ﵂د
ًَٝٔ )4خظتو ٜٞؤ٣شـص خٛعو ٜٞخٛيت دي٘ ٢ؤ ١ظوِّ خٛعودو ١خصتًُ زٌن خٛـٗذ.
َٕ )5ع٠ن خظتو ٜٞوَهع ٞزةـدزدض رتُن خٛـٗذٔ ،ىخء ٗد٣ط طمُمص ؤو
َ )6هع ٞخظتو ٜٞزإٔحٜص خٛـٗذ وجيُر هُٜهد زـَُٔص ٗدٜٟص وٌخض طٜص
َٔ )1ى ٝخظتو ٜٞزةهًخي ؤيوخش ظُُٔ ٞظعىخُْ ٟن ؤً٧خٍ خٛعوٛ ٜٞعمُْٔ ِٗدءخض
َٔ )6ى ٝخظتو٠ٜى ١زةـُخء ظُُٔ٠دض زدٔعىًخ ٝظُٔ٤دض وؤ٣ىخم ؼتعِٜص ٢ٟ
ه٣ ٢عدجفهد وآؼدَ٧د ٜٛـٗذ ،لىٕٟ ٙعىي ُه ٞخظتىخي خٛعوُ٠ُٜص خٛيت
َٔ )3ى ٝخظتو ٜٞزعم٣ ُٜٚعدجؿ خٛعُُٔٛ ٞعمًًَ خظتىػىهدض خٛظوسص /
َٕ )5عىً ٝخظتو٣ ٜٞعدجؿ خٛعُُٔ٠ٗ ٞديش ٔهًخي ظظ ُٞ٠خٛعؤُ ٜٞع ٞخُٔٛد ٝز٦
زوً ٌ.ٖٛ
حتظ ٚه ًٜزديجص وٖلٔص ،و ٍ٧بٔٔدؽ plan َإيت خٛعىـُؾ ٠ٜٗ ٢ٟص
٣ٓٛشـص خٛيت ُٔع ٞظ٧ٍُِ٤د .يف خٌٜٛص خٔؾتَُّٜص ،شتٍ خٛعىـُؾ ٟ ،planningؽٚ
وختـُؾ خظت٤هؿ )ُ .(curriculum planningة ١خٛعىـُؾ ٧ى ظظىَ صتُ٠ن خْ٣شـص
يف ش٘ ٚزُخٟؿُٟ ،ظسص يف ٟوىن وًُع ٤ٟهفٍ و٤ٟـٍٔ ووخػك .وٓدُٛ ٙوـُ ؤ.
ٗىُ٠د ،١شىظُص ظُزىَص ٢ٟـدٟوص خٛىَٖدض خظتعمًش خًٛوُٛص ،ؤ ١ختـُؾ خٛعوٜٞ
35
٧ى بٔٔدؽ ُٔٔى ٝز ٦خظتوٛ ٜٞعمُْٔ خًْ٧خٍ.
هد ،6113 ٝظوََُ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ Permendikbud No. 65 َؤي
(٧ )RPPى وـص ْ٣شـص خٛعو ٜٞوـهد ٛىـ ٦يف خـع٠دم وخلً ؤو ؤٗؽُ .مت ظـىَُ
35
Munir. Perencanaan sistem pengajaran,...h. 1-3
34
َٓ 19 ٞهدُ 6115 ٝظ 61 ٚؤ ١ختـُؾ هُٜ٠ص خٛعوٜٞ PP ز٤دء هًٜ
َٓ41 ٞ Permendiknas َعؼ ٢٠وـص و بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ( .)RPPو ٓدٙ
هد٠ُُ 6117 ٝد َعو ْٜمبودًَن خٛوُٜ٠ص مت ظىػُك ؤ RPP ١ظُعُـ ٢ٟ ٞخظت٤هؿ ٛعىـُ٦
ؤ٣شـص خٛعو٠ٜٛ ٜٞعوٌ٠ٜن يف ػتدوٛص ٛعمُْٔ َٜ .KDعّٟ ٚٗ ٝو ٜٞيف خٛىلًش
خٛعوُ٠ُٜص زعفُ٠ن بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ زـَُٔص ٗدٜٟص و٤ٟهفُص حبُػ َع ٞخٛعوٜٞ
زش٘ ٚظِده ٍٜوٜٟه ٞوؽتعن وحتًٌ وحتُِّ خٛـٗذ ٠ٜٛشدَٗص ز٤شدؽ ،زدٔػدُص
بىل ظىًُن ٕٟدلص ٗدُُص ظتسديَش وبزًخم وخٔعُٔٗٛص خٛـٗذ ؤُ﵂د ظتىخ٧سهٞ
37
وخ٧ع٠دٟدهت ٞوخٛعـىَ خٛسًين وخٜٛ ٍِٕ٤ٛـٗذ.
بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ( ٍ٧ )RPPوـص ؤو ِٟهى٣ْ ٝشـص خٛعو ٜٞظع ٞوـهد ٛىـ٦
يف خـع٠دم وخلً ؤو ؤٗؽُ وهتًٍ بىل ـو ٚهُٜ٠ص خٛعو ٜٞظع ٞزش٘ ٚـًُ و٤ٟلٞ
زش٘٤ٟ ٚل.ٞ
36
Endah Tri Priyatni. Desain Pembelajaran Bahasa Indonesia Dalam Kurikulum 2013.
(Jakarta: PT Bumi Aksara, 2015) cet. 2 h. 161
37
Faisuz Sa’bani. Peningkatan Kompetensi Guru dalam Menyusun RPP melalui
Kegiatan Pelatihan pada MTs Muhammadiyah Wonosari. Jurnal Pendidikan Madrasah. V. 2, No.
1 (Mei 2017) h. 15
35
وخظتىخي خٛعوُ٠ُٜص وٍٗ ٖٛخْٔدُٛر خظتٕعىًٟص ٛعىـُ ٦ظ ٍُِ٤ؤ٣شـص خٛعوٛ ٜٞعمُْٔ
ؤً٧خٍ ظوُ٠ُٜص ٟوُ٤ص ًٔٛ .ظًٌن خظت٤د٧ؿ خًَٛخُٔص يف بً٣وُُٕ٣د هًش ُٟخضٟ ،ؽٚ
٤ٟهؿ 1984خ ٌٍٛمت ظًٌُن ٥بىل ٤ٟهؿ ،1994مت ظًٌُن ٤ٟهؿ 1994بىل خظت٤د٧ؿ
هد ،6116 ٝووؼن خظت٤هؿ خًَٛخٍٔ هدٛ 6116 ٝعًٌُن يف خظت٤د٧ؿ خًَٛخُٔص
NTT خظتًوٗض ٢ٟؼتع َٜخْؿُخٍٍ٧ .خ زُد٣ ٢ٟ ١دجر وَُِ خٛعو ُٜٞوخٛؽٔدُص يف
38
ه ًٜخٔ٣عُ٣ط يف 63ؤزَُ.6113 ٚ
وخضت٘ىُٟص وخضتؼدََص.
38
Zukhaira. Penyusunan Rencana Pembelajaran Bahasa Arab Berdasarkan Kurikulum
2013 Bagi Guru-Guru Bahasa Arab MTs SeKabupaten Kebumen. Rekayasa, V. 14. No. 1 (Juli
2016) h. 78-79
36
يف ٤ٟهؿ ،6113حيعىٌ خظت٤هؿ ُٗ٠ـن ٛعـىَُ ؤيوخض وـص خٛعو ُٜٞهًٜ
وٟظديَ خٛعو .ٜٞمت ظـىَُ خظت٤هؿ زىخٔـص خٛىلًخض خٛعوُ٠ُٜص ز٤دءً هٟ ًٜودًَن
خٔعشدََص ظتو ٜٞخظتديش ( )MGMPؤو ُٟخّٗ ٣شدؽ خظتو )PKG( ٜٞوٟ٘عر خٛعو.ُٜٞ
جير ه ًٜخظتو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPخٖ٣عسد ٥بىل ٟسديت ظـىَُ
٧ى ٍٟٗىَ يف ٟودًَن هُٜ٠ص خٛعو ُٜٞخْٔدٍٔ )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
39
وخٛؽد٣ىٌ ( 65 َٞٓ Permendikbudهد.)6113 ٝ
)1خٖ٣عسد ٥بىل خُِٛوّ خُِٛيَص ٜٛـٗذٟ ،ؽ :ٚخًَٔٛش خْوىل ،خظتٕعىي خ،ٌُِ٘ٛ
39
Endah Tri Priyatni. Desain Pembelajaran Bahasa...h. 163-164
37
َِ )6ديش وظشفُن خظتشدَٗص خ٤ٛشـص ٜٛـٗذ ،مت ظظ ُٞ٠هُٜ٠ص خٛعو ٜٞحبُػ ظُّٗ
)3ظُ٠٤ص ؼٔدُص خُٔٛخءش وخ٘ٛعدزص ،خظتظ٠٠ص ٛعـىَُ وٛن خُٔٛخءش ،وُه ٞخُٔٛخءخض
)4ظًًٔن خٛعٌٍَص خُٛخـوص وخظتعدزوص ،بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ RPPظظ ُٞ٠خٛربخٟؿ ظىُُ
)5خُٛزؾ وخٛع٘دٟٚ
وٟىخي خٛعو ٜٞوؤ٣شـص خٛعو ٜٞوٟاشُخض حتُْٔ خِ٘ٛدءش وخٛعُُٔٞ KD و KI زٌن
وخٛع٤ىم خٛؽٔديف
40
Mulyasa. Implementasi Kurikulum 2013 Revisi. 2018. ( Jakarta: PT. Bumi Aksara) h.
117
38
)8ظُظُر RPPه ًٜؤٔدْ خظت٤د٧ؿ .مث جير ؤ ١ظ٘ى ١وـص خ ًَْٛوخػمص ُٟـن
.KI / KDمث ظـىَُ KI-3 / KI-4يف وـص يَْ وخلًش ظؼ٤٠ط خـع٠دهّد وخلًّخ
41
ؤو هًش خـع٠دهدض.
خ ٌٍٛمت وػن KD ٓ ٢ٟسٚ )(RPP جير ؤ ١بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
(خٛظِدش ٟن خ﵁ ،خٛظِدش KI صتىخ٣ر KD ٟىػىم يف ٗ٤ٟ ٚهؿ ه4 ًٜ
خٍٛخيت ٟن خٛسُحص ،خظتوُُص وخظتهدَش) .ظـىَُ خظتو ٜٞوـص خ ًَْٛزشٕٟ٘ ٚعٔ،ٚ
يف KI-3ؤو .KI-4مث َوًُ KD خٛعُُٔ ،ٍٖٛٛ .ٞجير ه ُٖٜؤوٖ﵂ حتًًَ
ؤو ٠ٗ KI-2ىَٓ َٕ .KDه ٚخظت٤هؿ زش٘ٚ KI-1 يف KD ٟن KD حتُٚ٠
41
Faisuz Sa’bani. Peningkatan Kompetensi Guru... h. 16
39
٢ٟ KD َع ٞؤً٧خٍ خٛعو ٜٞيف خظت٤هؿَ .ع ٞخشعٔدّ ؤً٧خٍ خٛعو٢ٟ ٜٞ
KD حتًًَ خظتىخي خٛعو٧ ُٜٞى ظـىَُ خظتاشُخض ؤو .KDيف يه ٞحتُْٔ
خٛىٓط.
خٛوُٜ٠دض خٛؤُٜص وخٛسًُ٣ص ٢ٟوٗ ٙخٛعِده ٚزٌن خٛـٗذ وخٛـٗذ ٟن خظتوٜٞ
يف جتُزص خٛعوُ ،ٜٞة ١بظٔد ١خظتديش ُٔ٘ى ١ؤٔه ٚوٗدٜٟ﵂د وشدٜٟ﵂د٠ٗ ،د ؤ١
41
ؤ٣شـص خٛعو ٜٞظ٘ى ١ؤٗؽُ ٟعوص ْهند ظٕعىً ٝؤٔدُٛر ٟع٤ىهص وؤدجٚ
خظتش٘ٗض ،وخظتشدََن.
ه ًٜهًي خْٔدزُن خِٛودٛص KD َوع ً٠حتًًَ ختظُض خٛىٓط ٗٚ
خظتـٜىذ ٓ ٢ٟس ٚخٛـٗذ خظتع٤ىهٌن. KD ٧ى ظًَُٔ ظتعىٔؾ خٛىٓط ٔظٔد١
خٛعُُٔ٧ ٞى ه٤ظُ خ٤ٛهدجٍ بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ .يف خظت٤هؿ حتًًَ ٣ىم
ه ًٜخظتاشُخض .بـُخء خٛعُُٔٞ KD خٛعَُُٔ .ٞع ٞظُُٔ ٞحتظُ ٚخٛـٗذ
خْيخء ،وُٓدْ خٜٕٛىٕ ،وظُُٔ ٞخٛو ٚ٠يف شٟ٘ ٚهدٟ ،ٝشدََن ٤ٟعفدض،
41
وخٔعىًخ ٝخ﵀دُق ،وخٛعُُٔ ٞخ ٚٗ ٦٣ْ .ِٓ٤ٛظوَ ٜٞع ٞظشفُن خٛـٗذ هًٜ
ب٣عدؾ خٛوُ ،ٚ٠ة ١هُع خضتُٔسص ٧ى ؿَُٔص ظُُٔ ٞجير خُٔٛد ٝهبد ٜٛعوُٜٞ
ذ) َٕعىً ٝخٛعُُٟٔ ٞودًَن ُٟـوُص ،ؤُ﵂د ظتد َِو ٦ٜخٛـٗذ زوً خظسدم هُٜ٠ص
خٛعوٜٞ
ؾ) َع ٞحت٣ ُٜٚعدجؿ خٛعُُٔٛ ٞعمًًَ خظتعدزوص ٟؽ ٚخٛعمُٕ٤دض يف خٛعو ،ٜٞؤٌ
ق) جير ؤَ٘ ١ى٣ ١لد ٝخٛعُُٟٔ ٞعىخُٔ﵂د ٟن جتُزص خٛعو ٜٞخٛيت بـُخئ٧د ؤؼ٤دء
43
هُٜ٠ص خٛعوٜٞ
وخظت٤د٧ؿ خظتىخػُوُص خٛع٘دُٜٟص ،وخظت٤د٧ؿ خٛوُ٠ٜص ،وُٓ ٞظو ُٜٞخٛشىظُص خٛىخَيش يف
.SKL
َٓ 113 ٞهدٝ Permendikbud خطتـىخض بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ز٤دء هًٜ
ؤ .ظعؼُٟ ٢٠خـوص خظت٤هؿ KI )1( :و KD؛ (ٟ )6ىخي خٛعو )3( ،ٜٞهُٜ٠ص خٛعو،ٜٞ
KI-4 ذ .طُدًص ٟاشُخض خٔؾتدِ KDه KI-1 ًٜو KI-2و KI-3و
ؾ .ظإيت ٟىخي خٛعو ٢ٟ ٜٞخ٘ٛعر خظت َُٔ٠وؤيٛص خظتو ،ٜٞوٟىخَي خٛعو ٜٞخْوُي يف
ش٘ ٚػتعىي ػت ،ٍٜوخظتىخي خضتدُٛص ،ؤُدٓدض خٛعو ٢ٟ ٜٞخٛسُحص خ﵀ُـص َعٞ
ي .شُق ؤ٣شـص خٛعو ٜٞيف خظت٤هؿ زش٘ ٚه ٍٜ٠ؤٗؽُ ه٤ٟ ًٜهؿ هَ ٍ٠ٜعَُ٘
وٟظديَ خٛعوٜٞ
و .ظـىَُ ظُُٔ ٞخٛعو ٢ٟ ٜٞحتًًَ ٣ـدّ وظُٔ٤دض وؤيوخض خٛعُُٔ ،ٞووػن
بَشديخض خٛعُُٔٞ
ق .حتًًَ ؤدج ٚخٔهٗ ٝوخْيوخض وخظتىخَي خٛعوُ٠ُٜص خظتعُِ٘ص حتًًَ ٥يف وـىش
44
ظُرتص هُٜ٠ص خٛعو.ٜٞ
)4خظتديش
َ )5ع ٞحتًًَ ختظُض خٛىٓط حبعُدـدض حتُْٔ يَ٤دَ ٗىَيت وزت ٚخٛعو٢ٟ ٜٞ
وٗ ٙخ٤ٛلُ يف هًي ٔدهدض خًَٛخٔص خظتعدلص يف خظت٤هؿ وٟد ٓس ٚخظتُٗي خٛيت
44
Peraturan Menteri Pendidikan Dan Kebudayaan Republik Indonesia No. 103 Tahun
2014 , PDF, h. 9
44
هد 6116 ٝه٢ Permendikbud No. 24 ٧ى KI خظتُـن خظتٕعىً ٝيف ؤوٍ
ٟ )9اشُخض حتُْٔ خِ٘ٛدءش ،ؤٜ ٍ٧ىُٗدض ُٓدٔهد ٔكهدَ حتُْٔ خِ٘ٛدءش /
خٛعو ٜٞخْٔدٍٔ.
ٟ )11ديش ظوُ٠ُٜص ،حتعىٌ ه ًٜلٔدجْ (ٟؽ ٚخظتىخي)ِٟ ،د( ُٞ٧ظوََُ)ٟ ،سديت
وهُٜ٠ص ظوُ٠ُٜص حبُػ َظ ٚخٛـٗذ بىل يَ٤دَ ٗىَيت ٟظ ٞ٠وظُظّد
45
طتظدجض خظتعوٌ٠ٜن وٟد ٓس ٚخظتُٗي ُٛع ٞحتُٔٔ٤٧ .٦دٕ ػتدػُخض و٤ٟدٓشص
)16ؤدج ٚخٔهٗ ٝوؤيوخض خٛعو ،ٜٞيف ش٘ ٚؤدج ٚظوُ٠ُٜص ظٕدهً هًٜ
ٟ )13ظديَ خٛعو ،ٜٞؤ ١ظ٘ى ١يف ش٘ ٚؤشىدص (خُٛخوَص) و ٗعر و ٔدجؾ
ؤ) ًٟٟٔص ًَٝٔ ،خظتو ٜٞخظتديش وخٔيَخٕ .وٓط خٛعىظُض ٧ى 61-11
يُٓٔص
خـع٠دهدض.
46
،ـٗذٛ وخٜٞ خظتوٚ ٓس٢ٟ ٜٞعوٛشـص خ٣عدجؿ ؤ٣ عدجؿ٤ُحص زٜٟ ،ض) خطتددتص
. وخظتعدزوص،عًِ٘نٛ خ،ًٌسوٛخٖوعسدَ خ
.صٟودِٛ٘دءش خٛهد خ٠ُُٔر مت ظ٣ خصتىخٚ٠ وظش،)صُٜ (ؤطٜٞعوٛعدجؿ خ٣ ُُٞٔ) ظ15
عفدض يف٤ن خظتٟ ً٤سٛص خٜ ؤٔحٚ٘ يف شُُٞٔ منىٌؾ ظٚ٘ط خْيخش يف ش٣ٗد
45
.ٚ٠وٛـٗذ وخٛشـص خ٣ ؤٚ٘ش
Sekolah :
Mata Pelajaran :
Kelas/Semester :
Materi Pokok :
Alokasi Waktu :
A. Kompetensi Inti
B. Kompetensi Dasar dan Indikator Pencapaian Kompetensi
Kompetensi Dasar Indikator Pencapaian kompetensi
1 KD dari KI 1 Minimal 2 indikator KD dari KI 1
1 KD dari KI 2 Minimal 2 indikator KD dari KI 2
1 KD dari KI 3 Minimal 2 indikator KD dari KI 3
1 KD dari KI 4 Minimal 2 indikator KD dari KI 4
45
Kunandar, Penilaian Autentik (Penilaian... h. 5-6
47
Catatan: KD-1 dan KD-2 dari KI-1 dan KI-2 tidak harus dikembangkan
dalam indikator karena keduanya dicapai melalui proses pembelajaran
yang tidak langsung. Indikator dikembangkan hanya untuk KD-3 DAN
KD-4 yang dicapai melalui proses pembelajaran langsung.
C. Tujuan Pembelajaran
Tujuan Pembelajaran Aspek Sikap
Tujuan Pembelajaran Aspek Pengetahuan
Tujuan Pembelajaran Aspek Keterampilan
D. Materi Pembelajaran (rincian dari materi pokok)
Fakta:
Konsep:
Prinsip:
Prosedur:
E. Metode Pembelajaran (rincian dari kegiatan pembelajaran)
F. Media, alat, dan sumber pembelajaran
1. Media
2. Alat/Bahan
3. Sumber belajar
G. Langkah-langkah kegiatan pembelajaran
1. Pertemuan Kesatu:
a. Pendahuluan/Kegiatan Awal (…menit)
b. Kegiatan Inti (...menit)
c. Penutup (…menit)
2. Pertemuan Kedua:
a. Pendahuluan/Kegiatan Awal (…menit)
b. Kegiatan Inti (...menit)
c. Penutup (…menit), dan seterusnya.
H. Penilaian
48
Mengetahui, Bengkulu,.....
Kepala SMP/.../.... Guru Mata Pelajaran
......................... .............................
NIP................... NIP......................
ؤوُي:
.1خٛسمػ ٌوخٌ٣ُ٘ٛن يف خُٔٛدٛع ٦زدظتىػىم "ظُُٔ ٞخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞيف بهًخي
خٛعًََٓ زوً هُٜ٠ص خٔهًخي خُٔٛدُٔص .ظشًن ٣عدجؿ ٥ٍ٧خًَٛخٔص بىل ؤ ٦٣يف هُٜ٠ص
49
ؤَؼّد ًَٓش خظتوٌ٠ٜن ه ًٜبهًخي خظت٤د٧ؿ خًَٛخُٔص ٛود 6113 ٝدي٘ ٢ؤ ١ظ٘ى١
يف خٛسمػ َٔدٛص ٌوخٌ٣ُ٘ٛن ظىـً ؤوـ ٦ظشدز ٦وخوعٍٗ ٟن َٔدٛص
خٛسدلؽص ،وٗٗمهد َسمؽد ١لى ٙخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص خظتو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ،
خٛعُزىَص ٠ٜٛو ،ٜٞزُ٠٤د ظُّٗ ؤؿُولص خٛسمػ ه ًٜحت ُٜٚخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص .ًَْٟ
زدٔػدُص بىل ٌ ،ٖٛمت بـُخء حبػ ٌوخٌ٣ُ٘ٛن هٕٟ ًٜعىي خظتًَٔص خظتعىٔـص،
.6خٛسمػ ٛـُِص ٣ىََِ ٢يف خُٔٛدٛعهد زدظتىػىم "حت ُٜٚؤيوخض وـص خٛعوُٜٞ
يف خظتًَٔص خٛودُٛص زدز٘ ٢ظٌد "ٙهتًٍ ٥ٍ٧خًَٛخٔص بىل حتًًَ ٕٟعىي ؤطدٛص
خٛيت ٓد ٝهبد خظتو٠ٜى .١ظشًن ٣عدجؿ ٥ٍ٧خًَٛخٔص بىل ؤ ١وـؾ خ ًَْٛخٛيت RPP
51
َٕعىًٟهد خظتو٠ٜىُٕٛ ١ط ؤطُٜص ْهند ُٕٛط ػتُٜص خٛظ٤ن ،ووـؾ خٖ ًَْٛ
ظع٠دشً ٟن ٟودًَن خظت٤د٧ؿ هد ،6113 ٝو خٛوًًَ ٢ٟخٛؤسدض دتط ٟىخـهعهد.
يف حبػ خُٔٛدٛص ٛـُُِص ٣ىََِٔ ٢دزٔصًَٛ ،هد ؤوـ ٦ظشدز ٦وخوعٍٗ ٟن
خُٔٛدٛص خٛسدلؽص ،وٗٗمهد َسمؽد ١يف وـص ـهدِ خٛعو ،)RPP( ٜٞو ٢٘ٛخوعٍٗ،
و٧ى ؤ ١ؤؿُولص ٛـُُِص ٣ىََِ ٢ظُّٗ هٟ ًٜىخػُن RPPيف خَُٛدػُدض ،زُ٠٤د
ٌٛص خٛوُزُص .زدٔػدُص بىل ٌ ،ٖٛمت RPP ظُّٗ ؤؿُولص خٛسدلؽص هٟ ًٜىخػُن
بـُخء حبػ خُٔٛدٛص ٛـُُِص ٣ىََِ ٢هٕٟ ًٜعىي خظتًَٔص خٛودُٛص ،زُ٠٤د مت بـُخء
خظتو ٜٞيف ظ٤ٟ ٍُِ٤هؿ 6113يف ٟىػىهدض خٛعو ٜٞخظتىخػُوٍ خٛظمٍ يف خٛظَ
خطتد ٟٓخظته ٞزدظتًَٔص خٔزعًخجُص ٧ؿ .خَُٔط زُعىَزتد 1 ١شتدَ٣ؿ ٔ٤دش خًَْٛ
٤ٟهؿ 6113يف خٛعو ٜٞخظتىخػُوٍ ٠ٜٛىخػُن خٛظمُص .وٟ ٍ٧ه٠ص ِٜٛحص خطتدٕٟص
٣ .6113عدجؿ خٛسمػ وٍ٧خ ًَ ٙه ًٜؤ٣ ١عدجؿ ٥ٍ٧خًَٛخٔص ظشًن بىل ؤ١
51
خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞيف ظ٤ٟ ٍُِ٤هؿ 6113ه ٢خٛعو ٜٞخظتىػىهٍ ٠ٜٛىخػُن
ؤوـ ٦خٛعشدز ٦وخٖوعٍٗ ٟن خُٔٛدٛص خٛسدلٕص ،وٗٗمهد َسمؽد ١يف خِ٘ٛدءش
يَىٌ ظُّٗ ه ًٜخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞيف ظ٤ٟ ٍُِ٤هؿ 6113يف خٛعوٜٞ
خُٔٛدٛص خٛسدلؽص ه ًٜخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ (.)RPP
خٛؽد٣ىَص.
52
خٛسدذ خٛؽدٛػ
٤ٟهؿ خٛسمػ
وخٖٔعىًخٟدض خ﵀ًيش .يف خضتدٛص ؤَزن ٗ٠ٜدض َجُُٕص حتعدؾ بىل ؤوٍ٧د يف
خٔعىً ٝخٛسدلؽص ٤ٟهفّد حبؽُّد ٣ىهٍ و٧ى هسدَش ه ٢خٔعُخظُفُص خٔعٔظدجُص ظاًٗ هًٜ
ٛلدُ٧ش ٟد وخٛعُُّٗ وخٛىٔدجؾ خظتعوًيش وخٛـسُوُص وخصتىيش وحتًًَ ؤوٛىَدض خصتىيش
47
وزدٔعىًخ ٝهًش ؿُّ وًٟٓط خُٕٛي.
ـ ٓ٤خٛسمػ خٔعوٜ٠ع ٦خٛسدلؽص ٧ى خٛسمػ خُُِ٘ٛص ) ،(field researchؤٌ خٛسمػ
خَ ٌٍٛع ٞه ٢ؿَُْ خ ٌُّٛخظتسدشُش يف خضتٔ ٚؤو ٟىٓن خٛسمػٟ .ظًَ خٛسُد٣دض
46
Sugiyono. Metode Penelitian Kuantitatif, Kualitatif dan R & D. (Bandung: Alfabeta.
CV, 2018) h. 2
47
Muri Yusuf. Metode Penelitian Kuantitatif, Kualitatif dan Penelitian Gabungan.
(Jakarta: Prenadamedia Group, 2014) cet. 1 h. 329
52
53
خُٛجٍُٕ يف ٍ٧خ خٛسمػ ٧ى ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص وَُّٗ ه ًٜخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتوٜٞ
ٍ٧خ خٛسمػ ُٔ ٍِ٤يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخ٤ُٔ ٕٝٗٛفدَخ ١زديت ز٤ف٘ىٛى.
.6وٓط خٛسمػ
ٟوٜىٟدض ٟعؤ٠ص ه ٢خٛسُد٣دض خظتعؤٜص زدٛسمػ خٍِ٣ ٌٍٛظ ٦خٛسدلؽص .خظتىربو ١يف
َ .1جُٓ خظتًَٔص بشت٧ ٦ىظتد ٍ .ْ ،١ي .خَ٘ ،ىٟ ١ظًَ ٜٛسُد٣دض خٛودٟص ه٢
خظتًَٔص
.6شوسص ٤ٟهؿ خٛعو ُٜٞبشتهد ـٕ٠ٜين ٍ.ْ ،يَ٘ ،ىٟ ١ظًَ ٜٛسُد٣دض ه ٢خظت٤هؿ
خٛعوُٜٞ
54
ٟ .3و ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص٠ٗ ،ىرب َجٍُٕ يف ٍ٧خ خٛسمػ ٜٛمظى ٙه ًٜخظتوٜىٟدض
ٗد٣ط ؿَُٔص رتن خٛسُد٣دض خٛظمُمص حتظ ٚخٛسُد٣دض خٛيت عتد ٟظًخُٓص
خٛودُٛص ٍٖٛٛ .جير ؤ ١ظ٘ىُٟ ١لٜص رتن خٛسُد٣دض طمُمص وجير بـُخئ٧د زو٤دَص
خٛسُد٣دض خٛـَُٔص خظتٕعىًٟص يف خٛسمػ خظتًُخين و٧ى خٛسمػ خَ ٌٍٛع ٞه ً٤لًوغ
خظتش٘ٗضٜٛ .مظى ٙه ًٜزُد٣دض يُٓٔص ،خٔعىًٟط خٛسدلؽص ؿُّ رتن خٛسُد٣دض
خٛعدُٛص:
.1خظتُخٓسص
خٛسُد٣دض ظعـٜر ٢ٟخٛسدلؽص خ٧ٍٛدذ بىل خظتًُخ ١ظتُخٓسص خْشُدء خظتعؤٜص زدِٛؼدء
مت بـُخء ٥ٍ٧خظتُخٓسص ٜٛمظى ٙه ًٜزُد٣دض ه ٢خٛوُٜ٠ص خٛعو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص
خظتٕعُ٠ش خظتعؤٜص زدِ٘ٛدءش خٛعُزىَى ١يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPو ٍ٧خظتوٜٞ
.6خظتٔدزٜص
خظتٔدزٜص ٍ٧ؤٜٔىزّد حبؽُّد ولًؼ﵂د ؤو هُٜ٠ص ظِده ٚزٌن خٔٛدج ٞزةـُخء خظتٔدزٜص
ودي٘ ٢ؤ ١خظتٔدزٜص ٍ٧ػتديؼص وـهد﵂ ٛىـ ٦زٌن خٔٛدج ٞزةـُخء خظتٔدزٜص وٟظًَ
خظتوٜىٟدض ؤو ٟظديَ خٛسُد٣دض ،لُػ َٕإ ٙخٔٛدج ٞزةـُخء خظتٔدزٜص ٟسدشُش ه٢
51
ٗدج ٢دتط يَخٔع ٦ومت ظظٕٟ ٦٠ُ٠سٔ﵂د.
غتدُ٣صَ ،وً خٔٛدج ٞزةـُخء خظتٔدزٜص وحي ٚ٠خظتسديت خٛعىـُهُص يف ش٘ ٚؤٔحٜص ُٕٛط
ٔىي خطتـىؽ خٛوَُؼص ٓٛشُدء َع ٞؿُلهد زـَُٔص ٗدٜٟص ويُٓٔص وَ ٢٘ٛعٞ
50
V. Wiratna Sujarweni. Metodologi Penelitian, h. 33
51
Muri Yusuf. Metode Penelitian Kuantitatif,... h. 372
56
بـُخء ؿَُٔص خٛعٕ ُٜٞحبَُص .ؤـَُط خظتٔدزٜص هَ ًٜجُٓ خظتًَٔص ،و شوسص ٤ٟهؿ
خٛعوُ٠ٜص ،و ٟو٠ٜص خٌٜٛص خٛوُزُص ٜٛمظى ٙه ًٜزُد٣دض ه ٢بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
.3خٛعىؼُْ
٣ض ٟ٘عىذ ؤَ٘ ١ى ١يف ٓـن ؤؼَُص ؤو طىَ ُىظىًُخُُص .ظٕعىً ٝخٛسدلؽص ٥ٍ٧
خٛـَُٔص ٜٛمظى ٙه ًٜزُد٣دض ه ٢خضتدٛص خظتًَٔص خظتعؤٜص زدظتىٓن خصتٌُخيف وخعتُ٘ٚ
هُٜهد وجتُ٠وهد زش٘٤ٟ ٚعل ٢ٟ ٞخظتٔدزٗض وخظتٗللدض خظتًُخُ٣ص وخٛىؼدجْ وٟد بىل
ٌ ٢ٟ ٖٛوٗ ٙظ٤لُ ٞخٛسُد٣دض يف ُحدض و وطَ خٛىلًخض وخٛعإ َُٛيف خْمندؽ
52
M. Zaim. Metode Penelitian Bahasa: Pendekatan Struktural. (Padang: FBS UNP
Press, 2014) h. 95
57
وخوعُدَ ؤٌ خظته ٞوٟد خُٔ ٌٍٛع ٞظو ٦٠ٜوظًًٔن خٔع٤عدـدض حبُػ َعُ ٞه٠هد
زٕهىٛص ٓ ٢ٟس ٚؤِٕ٣ه ٞوخِوََُ .٢ع ٞبـُخء حت ُٜٚخٛسُد٣دض يف خٛسمىغ خ٤ٛىهُص
53
زًءًخ ٢ٟخًٛوى ٙبىل خضتٔ ،ٚؤؼ٤دء وـىي ٥يف خضتٔ ٚوزوً خٖ٣عهدء ٦٤ٟيف خضتٔ.ٚ
.1خضتً ٢ٟخٛسُد٣دض
خْشُدء خُٛجُُٕص وخٛعُُّٗ ه ًٜخْشُدء خظته٠ص .مبوىن آوَُ ،وً ظٔ ُٜٚخٛسُد٣دض
ػتدوٛص ٛعٜىُض ورتن وخوعُدَ خٛسُد٣دض مبد َعىخُْ ٟن خٛعُُّٗ هٟ ًٜىػىم
خٛسمػ.
.6هُع خٛسُد٣دض
خٛسُد٣دض خٛيت َع ٞخضتظى ٙهُٜهد ٠ٜٛشٜ٘ص خُٛجُُٕص وَع ٞبـُخئ٧د يف ش٘ٚ
ٟظِىُص ،ؽتد َٕه ٚه ًٜخٛسدلؽص َئَص ؤمندؽ خٛوٗٓص زٌن خٛسُد٣دض وخٛسُد٣دض
53
Sugiyono, Metode Penelitian Kuantitatif,... h. 244
54
V. Wiratna Sujarweni, Metodologi Penelitian, h. 35-36
58
خْوُي .هُع خٛسُد٣دض خٛيت حتدو ٙظ٤لُ ٞوشُق شدٜٛ ٟٚمظى ٙه ًٜطىَش
ٗدٜٟص.
خٛسُد٣دض خٛيت مت ختُِؼهد وهُػهد زش٘٤ٟ ٚهفٍ َع ٞخٔع٤عدـهد زوً ُعُش .هديش
ٟد ظ٘ى ١خٖٔع٤عدـدض خٛيت مت خضتظى ٙهُٜهد يف خظتُخل ٚخْوُٛص ؤٓ ٚوػىلّد
و ٢٘ٛيف خظتُخل ٚخٗٛلٔص ٔع٘ى ١ؤٗؽُ لّٟد﵂ وًَٛهد ؤٔدْ ٓىٌ .مت خٛعمْٔ
.4خٖٔع٤عدـدض خ٤ٛهدجُص
خٛعمْٔ ٤ٟهد ٢ٟ .خظتعىٓن خضتظىٍ٧ ٙخ خٖٔع٤عدؾ خ٤ٛهدجٍ زوً خٗع٠د ٙرتن
خٛسُد٣دض.
59
خٛسدذ خُٛخزن
ُٔ٤فدَخ ١زديت ،ز٤ف٘ىٛى. Besar خٛيت ظٔن يف شدَم ـدَد وجيدَد يخجُش يؤى١
وٟىٓوهد جبىخَ خظتًَٔص خٔزعًخجُص يخَخ ٕٝٗٛؤٟدٕٟ ٝفً َزتص خْٟص ٟوهً
يخَخ.ٕٝٗٛ
ٓدٟ ٝوهً يخَ خ ٕٝٗٛخُٟٔٔٗص يف ؤو ٙزًخَع ٢ٟ ٦ظٗوش َوظُُ٤ص هبد ؤٔدظٍش
يخجُش ٖٟسى٣ؿ خَ ٌٍٛهدَص خٛو٠ٜدء خضتدؾَ .ىَٔ هَّّ٣ .عؿ ه٢ PERKEMAS
ٍ٧خُُ٘ ٥ش ٔٓدٟ ٝوهً يخوُٜص ٗ٠إٔص ظوُ٠ُٜص خٔٔٗ .ٝو هبٍ ٥خًُٛسص خَْع
خٛىِٓد ٢ٟخضتدؾ .ؤزى زُ٘ و خضتدـص٠٘٣ .د ٥ظسٜي ٕٟدلعهد ٘٧ 5،6عدَ وظٔن يف
59
61
َجُٓ ٟن خضتدؾَ .ىَٔ هَّّ .خٔ" ٞيخَ خٟ "ٕٝٗٛإوىٌ ٢ٟآَص خُٔٛآٟ ١و٦٤
"َُٓص خطتٗص" .خٛعـىَخض خٗٛلٔص هدٟ 1981 ٝوهً يخَ خٟ ٕٝٗٛإٔص
خٛعوُ٠ُٜص و٧ى ًَٟٔص خٔزعًخءَص خًٛخَ خًَٟٔ ،ٕٝٗٛص خٛؽد٣ىَص خًٛخَ خ ،ٕٝٗٛو
55
ًَٟٔص خٛودُٛص خًٛخَ خ ٕٝٗٛوػن ٟوع.ً٠
55
Wawancara Dengan Pak Holman Kepala Sekolah MTs Darussalam Kota Bengkulu,
27 Agustus 2020
61
ً٠ٜٛخَْ خٛىؿُ٤ص.
)8ظ ٍُِ٤ػتعىي ػتَ ٍٜع ُّ٠زدظت٤دؿْ ودي٘ ٢ؤَ ١وِّ بزًخم خٛـٗذ
62
٤ٟل٠ص خظتًَٔص ٟ٘ ٍ٧د ١جيع٠ن خ٤ٛدْ ٜٛوٟ ٚ٠وّد ٛعمُْٔ ؤً٧خٍ ٟوُ٤ص
ٗ٠د َ:ٍٜ
TU َجُٓ
ُ٣ـى ١ـى ٍ.ْ ،ًُ٣ب
ٕٓ٤ٟ ٞهؿ خٛعوُٜٞ ٕٓ ٞخٛـٗذ ٕٓ ٞخٛسىخٔـص ٕٓ ٞهٗٓدض هدٟص
ـٕ٠ٜين ٍ.ْ ،ي ٣ىَلُدينٍ.ْ ، ـُٜٜىيَ ٍ.ْ ،٢ي خَٔدُ ١هٌُ ٍ.ْ ،ي
BK
ٟ٘عسص
٣ىَهٌن ٍ.ْ ،ي
يَط َىٔعُٖ ِٔعُد ٍ.ْ ،١ي
خصتًو4.1 ٙ
خظتًَٔصُُٓ/ص 196611151997136111
هَُٕ٘ص
خظت٤هؿ
MTK
ًَْٟؼد٣ىٌ IV/a P
٧ .3ىخين ٍ.ْ ،ي
196819111994136114
IPA P
ٍ ي.ْ ،ىَلُدين٣ .5
ٌى٣ًَْ ؼدٟ III/d
1973313146117116165
IPS P
ٍ ي.ْ ،ىَهٌن٣ .6
ٌى٣ًَْ ؼدٟ III/b
1977161961116146116
٦ِٔٛخ P
ب٥.ْ ،سُسص٧ ٌُ ُع.7
SKI
19751117611191118
هًُٔش GTY -
ّٗخْو
َُدػصٛخ L
ٍ ي.ْ ،ٌُ ُه١ خَٔد.8
GTY -
Prakarya
19751176118116
١ُٔؤٛخ P
ب.٥ ض.ْ ،ُعد٣ٍٕ َى٣ ؤ.9
خضتًَػ GTY -
19751111611111
SB
وُزُصٌٛص خٛ P
ؤى.ْ ، ُٔيت ٔىَش11
Guru
-
AA Honorer
Prakarya
ٌصٛ Guru
-
P
ٍ ي.ْ ،١ يَط َىٔعُٖ ِٔعُد11
Honorer
65
خًٔ٣وُُٕ٣ص
Prakarya
ٌٛص P
16بَٟد ٔىيَُيت ٍ.ْ ،ي
- -
خًٔ٣وُُٕ٣ص
SKI - - L
ٌ 13خُُٕ .د.ٝ ،ٙؤى
- TU - L
ُ٣ 14ـى ١ـى ٍ.ْ ،ًُ٣ب
خصتًو4.6 ٙ
114 غت٠ىم
خصتًو4.3 ٙ
يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخٕٝٗٛ )(RPP خٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ز٤ف٘ىٛى ـ .ٚـدَد وجيدَد ُٗ .ٚيؤى ١زُٕدَ ُٖٗ٤ُٔ .فدَخ ١زديت ،ز٤ف٘ىٛى.
ٍ٧خ خٛسمػ ،مت ؤوٍ 3ؼتربَ .٢رتُن خظتىربَ ٢خ ٢ٍَٛمت خوعُدََ ٞ٧جُٓ خظتًَٔص
وٕٟدهً خظت٤هؿ وٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص٣ .عدجؿ خظتٔدزٗض ٟن َجُٓ خظتًَٔص وٕٟدهً
خظت٤هؿ وٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص خَ ٢ٍَٛوُُى ١هِٗ ٢دءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي
بىل ٤ٟهؿ KTSP ٤ٟ ٢ٟهؿ )(RPP ؤ .وُِٜص ظ ٍُِ٤بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
وـهّد ٛىـ ٦يف خـع٠دم وخلً و ؤٗؽُ وهتًٍ بىل ـو ٚهُٜ٠ص خٛعو ٜٞظوٚ٠
زش٘ ٚـًُ وُٟظسص زش٘٤ٟ ٚل٤ٟ .ٞهؿ RPP KTSPو ٤ٟهؿ 6113ؼتعَٜ
يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخٕٝٗٛ )(RPP دتدّٟد .ب ١ظ ٍُِ٤بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
"يف خٛىخٓنٜٔ ٢ٟ ُٓٛ ،ـع٤د خٔـدزص هٍ٧ ًٜخ خٕٛاخ٤٣ْ ،ٙد ٣ـُن
ل٘ىٟص خٛعو ُٜٞوَُٗ ديَ٘ ٢ئَص خطتُِٜص ٗد ١زُٕـ﵂د يف خظتدػٍ ،وخِ١
56
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis, 27 Agustus 2020 pukul 10.07
69
)(RPP ذ .خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتوًَٓ ٍ٧ ٜٞش خظتو ٜٞيف بيخَش خٛعو ٜٞزًءًخ ٢ٟختـُؾ
"ٗدَ ١ئَص ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ٢ٟؤو ٙظٕ ُٜٞؤٗديديٍ ؤٌ وَُؿ ٕٓٞ
خٌٜٛص خٛوُزُص ،مث ظٕ ُٜٞخظتىخي ٢ٟخظت٤هؿ و ُُي ًَْٟيف ًَٟٔع٤د ْٟ ١وٜٞ
خٌٜٛص خٛوُزُص ٔىخء ٟو ٜٞخظتىخي خْوُيُ ،ة ١خٖوعٍٗ ٧ى خظتىخي ًََٔىهند
57
ٟؽ ٚخظتُِيخض وخضتِق".
57
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis, 27 Agustus 2020 pukul 10.07
71
ؾ .ـهىي ٛعُُن خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخٕٝٗٛ
ز٤ف٘ىٛى
وًًن ٌ .ٖٛخٛوًي ٢ٟخصتهىي خظتسٍوٛص ٛعُُن خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞيف بهًخي
" ٗد ١ـهىي ٛعُُن خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ،خْو ٙب ١خظتوٜٞ
ٗد ١خٛعًََر هٕٟ ًٜعىي خظتًَٔص ًٓ ؤهٔر خٛعًََر ٍُِ ،زوغ خْلُد١
ٖ َٔعظُ خْ ُٟهٟ ًٜو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص زٟ ٚو ٜٞرتُن خظتىخي خًَٛخُٔص يف
58
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
71
وٓديََ ٢ه ًٜبظٔد ١خظتديش خٛيت ًََٔىهند ٦٣ْ .بٌخ مت ؤوٍ ٟهدَخش وختظظدض
ؤُ٘ى٤٧ ١دٕ هً ٝظىخِ ١زٌن خظتىخي ًَٟٔهد خظتو ٜٞوخظتىخي لظ ٚهُٜهد
59
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis, 27 Agustus 2020 pukul 10.07
60
Wawancara bersama Waka Kurikulum pada hari Senin, 31 Agustus 2020 pukul 09.46
72
ز٤ف٘ىٛى
ٛعمُْٔ ؤً٧خٍ ظوُ٠ُٜص ٟوُ٤ص .ؤٟد زدٕ٤ٛسص ظت٤هؿ َ 6113ع ٞظـسُٔ ٦خُِ ١هى
َهًٍ بىل بهًخي خٛشور خًٔ٣وُُٕ٣ص ُ٘ٛى ٦ًَٛ ١خًَٔٛش ه ًٜخٛوُش ٗإُُخي
ٔ٤ص بىل ؤوُي ،ؤٌ حيًغ ظًٌُن ُٟش ٗ٤ٔ 4 ٚىخض .ؼٗؼص ظًٌُنخض يف
٤ٟهؿ ٧ى ٤ٟهؿ َُّٗ ه ًٜهُٜ٠ص خٛعو ٜٞخظتٕعٜٔص .ؤًَْٟ ٥ٍ٧ ١ص ودطص،
ُٗ ظّخُٟ ٙخُْ وزُ٤ص حتعُص ٖ ظًه ٞظ٤ٟ ٍُِ٤هؿ ،6113ؤلً٧د ٟظديَ
خٛعوٟ ٜٞؽ ٚخ٘ٛعر ًًن خظتٗج٠ص ْ ٦٣زٌن رتُن خٛـٗذ ٖ َّخُٓٛ ٢ٟ ٙ
73
ظـىَُ خظت٤هؿ ٧ى هُٜ٠ص ختـُؾ وجتُ٠ن خظت٤هؿ خًَٛخُٔص ٓ ٢ٟسٟ ٚـىَ
خظت٤هؿ خ٤ٛدظؿ ٗ٠ىخي ظوُ٠ُٜص وُٟخـن ٛعمُْٔ ؤً٧خٍ خٛعو ُٜٞخٛىؿُ٤ص .جير
ؤَ٘ ١ى ١ظـىَُ خظت٤د٧ؿ خًَٛخُٔص ٟىـهّد ؿتى ؤً٧خٍ ظوُ٠ُٜص وخػمص،
وَئَص ٜٛـِ ٚخظت٤دٔر ،وَئَص ٛوُٜ٠ص خٛعو ٜٞخظت٤دٔسص ،وَئَص زُحص ز٤دءش،
طدحل .ظسمػ خٛسدلؽص )(evaluasi وظظىَّخ ًٛوَ خظتو ٜٞخِٛود ٙو٣لد ٝظُُٔٞ
ؿسُوُد ٟسًوءًخ ٢ٟخِٛظ ٚخٕٛدزن بىل خِٛظ ٚخٛعدٔن .وظ ٍُِ٤خظت٤هؿ 6113
ْوُٟ ٙش هد 6113 ٝو ظ ٍُِ٤لىت خَْ .١ع ٞخٛعُٟ ٥ٍُِ٤خل ٚوٟعًَـص هدٝ
61
Wawancara bersama Waka Kurikulum pada hari Senin, 31 Agustus 2020 pukul 09.46
74
يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخٕٝٗٛ )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )(Teknik .6ظُٔ٤ص
ز٤ف٘ىٛى
خٛعو ،ٜٞوحتًًَ خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص ،وحتًًَ ؿُّ خٛعو ،ٜٞوحتًًَ ؤ٣شـص خٛعو،ٜٞ
وخوعُدَ ٟظديَ خٛعو ،ٜٞوحتًًَ خٛعُُٔ٠دض ُٔع ٞخٔعىًخٟهد .يف بهًخي ،RPP
62
Wawancara bersama Waka Kurikulum pada hari Senin, 31 Agustus 2020 pukul 09.46
75
"ُُ٠د َعو ْٜزعُٔ٤ص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )ُ ، (RPPة٣ين ؤ٣ ٍٔٛلُش هًٜ
ٗعدذ خظتو LKS ٜٞوؤشًن بَ ٦٣ْ ٦ُٛعُٔ ٞي رتُن ؤيوخض خٛعو ٜٞيف خ٘ٛعدذ،
ز٤دء ه ًٜخظتٔدزٗض ؤ ١ظُٔ٤ص ٟو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )، (RPP
ه ٚ٠شٍء ٟد وزدٛعديل ُة ١خظتسديت خٛعىـُهُص ٍ٧خْشُدء خُٛجُُٕص ظظسك
ز٤شدؽ ٟد .ظشًن وـؾ خًَٛوْ خٛيت رتوهد خظتو ٜٞزشٟ٘ ٚؽديل بىل
ه ًٜخظتوٜٞ )(RPP خَٔشديخض ،وَهًٍ بىل ظٕهُ ٚبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
63
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
76
خٛعمؼًن ٧ى هُٜ٠ص ٟىـهص ؿتى خٔـُخءخض خظتٕعٔسُٜص ،هٔ ًٜسُ ٚخظتؽدٙ
ٛع٘ىَ ٢خِ٘ٛدءخض وًٓ ظش ٚ٠ؤشىدطّد آوَُٟ ،٢ؽ ٚخظتشٌُُن وصتد ١خظتًَٔص
64
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
77
خظتاًٗش (ٟ ٚٗ .)chaosد ُٔع ٞخُٔٛد ٝزَ ،٦وً خٛعمؼًن ػُوََّد ٌٜٛدَص٦٣ْ ،
٢ٟوٗ ٙخٔهًخيُ ،ةٟ ٚٗ ١د ُٔع ٞخُٔٛد ٝزٔ ٦ىٍ ًَٕن هٟ ًٜد َُخٝ
وزشُٟ٘ ٚظر لٕر خًُٛسص .وزدظتؽ ،ٚه ً٤بهًخي ؤيخش ظوُ٠ُٜص ،و٢ٟ ٍ٧
خظتـسٔص ،وؤُ﵂د ٛلُوٍ خٛـٗذ دي٘٤ه ٞظٕهُ ٚظ ٍُِ٤هُٜ٠ص خٛعو ٜٞهًٜ
خظتوَ .ٜٞسمػ خٛسدلؽص ه ٢خظتوٜىٟدض ٢ٟخظتىرب ُٔيت ٔىَو٠ٗ ٥د ٓدٟ ٙوٜٞ
خٌٜٛص خٛوُزُص
خ ،٢٧ٍٛمث خَٔشديخض َٕعىً ٝخظتو ٜٞيف جتُ٠وهد ،و ٍ٧ؤوَخّ ه ٚ٠خظتوٜٞ
65
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
78
ز٤دء ه ًٜخظتٔدزٗض ؤٟ ١و ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )َ (RPPوًي
و ٍ٧بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )ٟ ٦ُُ . (RPPسديت ٔهًخي ٥ؤو ظـىَُ ،٥ؤوعتد
"دي٘ ٢ؤ ١ظٔى٣ ٙو ٦٣ْ ،ٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPظتىظظص
ٖلعُدـدض خٛـٗذ وخعتًٍ ؤٗؽُ ٜٛـٗذ وَع ٞبهًخي خٌُٛػ ٦حبُػ ؤ١
66
ظٕدهً وظٕه ٚخظتو ٜٞظ ٍُِ٤هُٜ٠ص خٛعو ٜٞيف خِٛظ".ٚ
66
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
79
خظت٘ى٣دض حتعدؾ وجير ظـىَُ٧د ١ْ .خظت٘ىٟ ١ه ٞـًّخ ٛعٕهُ ٚخظتو ٜٞظٍُِ٤
67
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
81
ٗد٣ط ٟٔدَزص خٛعو٧ ٜٞى ٔ٣ـص خ٣ـّٗ ؤو وـهص ٣لُ ظّخ ٙهدٟص يف
ؿسُوعهد هُٜ٠ص خٛعو .ٜٞخٔع٤ديّخ ٤ٟهؿ هد 6113 ٝوٟودًَن خٛوُٜ٠ص خٛعوُ٠ُٜص،
ٟؽٚ )(scientific approach ُة٤ٟ ١هؿ خٛعو ٜٞمت ظـىَُ٧ ٥ى ٟٔدَزص هُ٠ٜص،
خٛسدلؽص ه ٢خظتوٜىٟدض ٢ٟخظتىرب ُٔيت ٔىَو٠ٗ ٥د ٓدٟ ٙو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص
"ؤ٣ىخم هًًَ خظت٤هؿ خٛوُٜ٠ص خٛعو ٢٘ٛ ،ٜٞخظتٔدَزص ؤٔعىًَ ٦ٟوين ٟٔدَزص
خٛوَ .ٜٞوعرب ٍ٧خ خظتٔدَزص َهًٍ ـو ٚخٛـٗذ ٣شؾ يف ز٤دء خظتهدَخض وخظتوُُص
68
وًًن٧د".
ظ٘ى ١هُٜ٠ص ؤو بـُخء ؤو ٣شدؽ ؤو لدٛص ًُٓ خٛعًٔ .ٝخٛىٓط ٧ى ٌو ُٓ٠ص
68
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
81
ه ٢خظتوٜىٟدض ٢ٟخظتىرب ُٔيت ٔىَو٠ٗ ٥د ٓدٟ ٙو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص
بىل َى ٝوخلً ظَُٔسّد زوً خٖـع٠دم مت هًٔ ٥ؤإٓى ٝزع ٍُِ٤خٖـع٠دم
69
خٛعديل".
خٛعو٧ ٜٞى ظظَ ُٞ٠ظَ بـُخءخض خٛعو ٜٞخظت٤هفُص ٔيخَش وربخض ظوٜٞ
خٛـٗذ حبُػ حتُْٔ ؤً٧خٍ خٛعو ٜٞخظتـٜىزص .خٛـَُٔص وخ٠٤ٛىٌؾ يف خٛعو ٜٞعتد
ؤ٣ىخم ؼتعِٜص .و ،٢٘ٛؿَُْ ومنىٌؾ ًدٛسّد َٕعىًٟهد خظتو ٜٞيف هُٜ٠ص خٛعو.ٜٞ
ظسمػ خٛسدلؽص ه ٢خظتوٜىٟدض ٢ٟخظتىرب ُٔيت ٔىَو٠ٗ ٥د ٓدٟ ٙو ٜٞخٌٜٛص
خٛوُزُص
69
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
82
"ب ١ؿَُٔص ومنىٌؾ خٛعو ٜٞؤٔعىًٟهد ًدٛسّد يف هُٜ٠ص خٛعو ٜٞخٛىخَيش يف
وخْـىزص .ؤٟد ٠٤ٛىٌؾ خٛعوَٕ ٜٞعىًً ٝدٛسّد ُهى منىٌؾ خٛعو ٜٞخٛعودوين
71
غت٠ىهدض".
زدظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى )(RPP .3خٛوُخُٓ ٚيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
)(RPP ؤ .خٛوُخُٓ ٚخٛيت َىخـههد ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ٗد ١خٛوُخُٓ٧ ٚى هٔسدض ٌخض كُوٍ حتً ؤو ظوُْ ؤو دت٤ن حتُْٔ
خًْ٧خٍٗ .د٣ط هًش هٔسدض ؤؼ٤دء هُٜ٠ص بهًخي وـص خٛعًِ٘ن يف ٤ٟهؿ
70
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
83
"ٖ َّخ ٙزوغ خظتوَِ ٖ ٜٞهُُِٗ ٞص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) ، (RPPو
زوغ خظتو ٜٞؤٓ ٚخ٣ؼسدؿ﵂د ،و ُٓٛلٍََْ ٢هن ٞوػوىخ ه ًٜهف .ٚزدٔػدُص
بىل ٌ ،ٖٛهٔسدض ؤوُي ٟؽ ٚخُٖعٔدَ بىل خٛسُ٤ص خٛعمعُص وخٛىٔدجؾ خِٟٗٛص
71
ٔهًخي ٤ٟهؿ RPPهد".6113 ٝ
و KTSP َوـً ٤ٟهفّد مث خظتُـن ٢ٟخٜٛىخجك خظتٍٗىَش خٕٛدزٔصٟ ،سًوءًخ ٢ٟ
يف هًِٗ ٝدَص خظتُخُْ وخٛسُ٤ص خٛعمعُص ٟؽ ٚخ٘ٛعر ،وؤدج ٚخٛعو ٜٞخظتٕعىًٟص،
وٕٟدلص خظتىعرب ،وٖلٔ﵂د يف زُحص خٛعوٟ ٜٞؽٟ ٚسدين خِٛظى ٙخًَٛخُٔص ظ٘ى١
ؤَٓ ٚخلص يف خٖٔعىًخَ .ٝجٍ ؤ ١خظت٤هؿ ـًُخ ٧ى ٤ٟهؿ KBKو٧ى ؽتدَٔص
زٕ٤سص :75وخٛسدٍٓ ٣لٌُ ،وً ٦٤٘ٛد ُٟيف حتًًَ خٕٛدهدض ١ْ ،يف خظتدػٍ
هًٟ٤د ٗدٔ٣ ١ض يف خٕٛدهدض ،مل َ٘ ٢ظُٗ ٦وخَِ ١عإؼُ زدٛشهديشُٓٛ .
71
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis , 27 Agustus 2020 pukul 10.07
84
ٔ 64دهص ؤ ١ظ ًِ٤و ظإؼًن .ؤوًنّخَ ،سمػ خظتو ٜٞهًٟ ٢خَْ ؤوُي ظٜعٍٔ هبد
ؤُٓ ٚدهُٜصٟ ،ؽ ٚخٛعو ٜٞؤؼ٤دء خٛىزدء خضتديل ،ؿٗذ ًَٛه ٞؤيوخض خظظدٟ ٙؽٚ
خٛوُزُصٕٛ ،ط ٕٞٓ ٢ٟخٌٜٛص خٛوُزُص ٟ ٍٖٛٛد ِٛط يف هُٜ٠ص خٛعو ٜٞو ٔ٣ض
يف ؤدج ٚخٔهٗ ٝيف بهًخي٧د ،بىل ـد٣ر مل ؤلؼُ ؤزًّخ خٛعًََر ،وودطص
73
خٛعًََر يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )." (RPP
ز٤دء ه ًٜخظتٔدزٗض ؤ ١خٛوُخُٓ ٚخٛيت َىخـ ٦خظتوَ ٜٞوىن ٖ ؤُه ٞلٔ﵂د بهًخي
72
Wawancara bersama Waka Kurikulum pada hari Senin, 31 Agustus 2020 pukul 09.46
73
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
85
٤ٟهؿ 6113 )(RPP ذ .لٜىٜٛ ٙعٌٜر ه ًٜخٛوُخُٓ ٚيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ٗد ١خضت٧ ٚى بـدزص ظتشٜ٘ص .ؤٟد ٟ ٚ٘ٛشٜ٘ص ؤو هٔسص ُٗ ،وـىي لٚ
٧ 6113ى ؤ ٦٣جير ؤَ٘ ١ى ١خظتًَّ ٢ٟخٛعو ٜٞوزٍ ٙخصتهىي ٛوً ٝخُٔٔخم
يف بهًخي ؤـهّش خٛعو ٜٞحبُػ ظ٘ى ١خ٤ٛعدجؿ مت خضتظى ٙهُٜهد ٤ٟدٔسص ودي٘٢
ؤ ١ظ ٍِ٤خٛعو ٜٞزـَُٔص ٤ٟل٠ص وؤُٔ٣ص .يوَ خظتًَُ ٟه ٞيف خٛعٌٜر هًٜ
وخٛؽد٣ىَص .ؤٟد ْيخء خظتًَُ و٧ى خٔشُخٍ وخٛعٔىًن وخٛعىـُ٠ٜٛ ٦و ٜٞوظإٞ٧ُٟ
"يف خٛىخٓن ٢ٟ ،لُػ خصتىٟ ٍِٟ ُ٧شٜ٘صَ ،مبد ه٧ ًٜاٖء خظتوٌ٠ٜن ؤ١
َعو٠ٜىخ خظتًَّ ْ ١ؤٌ ُٓخَ ظعىٍ ٥وِخَش خ ٢ًَٛيف بهًخي زُ٣دٟؿ خٛعإُٚ٧
لىت ٖ َعوف ٚخظتو ٜٞه ً٤بهًخي خظتىخي )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
86
خٛعوُ٠ُٜص .ويوَ خُٛجُٓ خظتًَٔص ٧ى ٕٗ٠عشدَ ،ؽتد ؤُ ٖ ٦٣ظٟ ٚٗ ٚد
74
يخو ٥ٍ٧ ٚخٛؤسدض ه ٢يوَ خُٛجُٓ خظتًَٔص ".
"َؤٍَ ،خضت٧ ٚى ؤ ١ؿتدو ٙيخجّ٠د ُه ٞوٟوُُص خظتًَّ ولؼىَ ظًََر
لىُُِٗ ٙص بهًخي زُ٣دٟؿ خٛعًِ٘ن خظت٤ـٍٔ ظت٤هؿ ِٛ 6113ه ٦٠زش٘ٚ
75
ؤُؼ ٚخ ٢ٟ ًُٞٛؤَ ٖ ٦٣عىخُْ ٟن خ ٕٞٔٛؤه ٚ٠ز".٦
ز٤دء ه ًٜخظتٔدزٗض ؤ ١خضت٧ ٚى ؤ ١ؿتدو ٙيخجّ٠د ُه ٞو لؼىَ ظًََر
.4هىخِٗ ٟٚدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف ظ ٍُِ٤بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )٤ٟ (RPPهؿ
ؤ .خٛوىخ ٟٚخظتاؼُش هِٗ ًٜدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
)(RPP
لًوغ شٍء ٟد .يف ٗ ٚلد ،ٙجير ؤ ١ظ٘ى ١هىخ ٟٚظاؼُ يف هُٜ٠ص ظٍُِ٤
خٛعو ٜٞوودطص ه ً٤ظ ٍُِ٤ؤيوخض خٛعو .RPP ٜٞخٛود ٟٚخظتاؼُ ٧ى ؤ ٦٣جير ؤ١
74
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis, 27 Agustus 2020 pukul 10.07
75
Wawancara bersama Guru Bahasa Arab pada hari Senin, 24 Agustus 2020 pukul
10.14
87
َ٘ىٟٗ ١ج٠ٜٛ ٞه٤ص ٦٣ْ ،بٌخ ٗد٤ٟ ٌٖٛ ١دٔسّدُٕ ،عو ٚ٠هُٜ٠ص خٛعوٜٞ
خظتًَٔص
"َجٍُ ،ة ١خظتو ٜٞيف ـى ِٓ٣ ٞ٧ُ٧بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )، (RPP
خ﵀عٍُ ؤٗديديُّد ٟعىخُٔ﵂د ختظض خٌٜٛص خٛوُزُص ،وبٖ ُُٕ٘ى ١خ ٕٞٔٛػتٚ
ز٤دء ه ًٜخظتٔدزٗض ؤٟ ١و ٜٞمل َ٘ى٣ىخ ٟعىخُْ ختظظدهتُ ٞةٔ ١ع٘ى١
ٟىػن ٓ.ْٜ
76
Wawancara bersama Kepala Sekolah pada hari Kamis, 27 Agustus 2020 pukul 10.07
88
)(RPP ذ .خٛوىخ ٟٚظًهِٗ ٞدءش ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
٤ٟهؿ 6113
BPSDMP PMP ٤ٟهؿ هد٢ٟ 6113 ٝ )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
77
Wawancara bersama Waka Kurikulum pada hari Senin, 31 Agustus 2020 pukul 09.46
89
بشتهد ُٔيت ٔىَش ؤ ١ظعسن خظتو ٜٞخَٔشديخض Kemendikbud ٢ٟيف ٗعدذ ًَْٟ
خٌٜٛص خٛوُزُص ٜٛظَ خٕٛدزن ،و خ٤ٛعُفص خٛيت لظ ٚهُٜهد ٣ ٢ٟعدجؿ حت ُٜٚبهًخي
"ـًُ" )(RPP َوين 88وٗد٣ط بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )(RPP هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ؤُ﵂د ظتودًَن ٤ٟهؿ ٍ٧ 78.6113خ زٕسر خوعٍٗ ٧ى ؤوٖ﵂ ،يف بهًخي ٧ىَدض
ٟؽ ٚخٔ ٞخٛىلًش خٛعوُ٠ُٜص ؤو خٔ ٞخظتًَٔص ،وخظتىخي )(RPP هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ٗد ١يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )ٗ ، (RPPعدزص KDوخظتاشُخض ِ٤ٟظٜص ،زُ٠٤د ؤُ﵂د
و .KDظٕعىًخ ٝخُْود ٙخٛعشٌُُٜص KI و SKL ٟاشُخض حتُْٔ خِ٘ٛدءش دتدّٟد ٟن
ًًن طمُكٟ .اشُخض ٖ ظعىخُْ ٟن خِ٘ٛدءش خْٔدُٔص ،و ٍ٧ـىخ٣ر خِ٘ٛدءش
خْٔدُٔص ٠ٜٛوُُص وخظتىخَٓ وخظتهدَشَ .خزوّد ٖ ،ظعىخُْ طُدًص ؤً٧خٍ خٛعو ٜٞدتدّٟد
78
Diadopsi dari Pedoman Kegiatan Pendampingan Implementasi Kurikulum 2013 Bagi
Pengawas Sekolah, Kepala Sekolah dan Guru Inti, Badan Pengembangan Sumber Daya Manusia
Pendidikan dan Penjaminan Mutu Pendidikan (BPSDMP PMP), Kemdikbud, Mei 2013, h. 35-37,
diakses pada 07-12-2020.
91
وهُٜ٠ص خٛعو ٜٞوخ٤ٛعدجؿ خ﵀ٔٔص .خًْ٧خٍ خٛعوُ٠ُٜص يف بهًخي هُٜ٠ص KD ٟن
َعؼٔ٣ ٢٠دؽ خظتديش ،وٖ شُل ٦ه٣ ًٜـدّ وخٔنٖ . )(RPP هُٜ٠ص خٛعًََٓ
جير ه ًٜخظتو ٜٞبػدُص خوعُدَ ٟظديَ خٛعوٟ ،ٜٞؽ ٚبػدُص خ٘ٛعر زدظتىخي خظتًٟٔصٖ .
ٔ .6113دزود﵂ ،خْٔدُٛر وخٛـَُٔص ؤٟدَزدض خٛعو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خٛعو ٜٞخ ٌٍٛظٕعىً ٝخظتوً ٜٞدٛسّد يف هُٜ٠ص خٛعوِٛ ٜٞظ ٚيَخٍٔ وخلً ظَُٔسّد ؤ١
َ٘ى ١ؤٓ ٚظ٤ىهّد وبزًخهّد ١ْ ،خٛـَُٔص خٛعو ٜٞخ ٌٍٛظٕعىًخٟهد ًدٛسّد ٧ى
.cooperative learning
ذت٤د﵂ٗ ،د٣ط خطتـىخض خٛوُ٠ٜص (ٗ )M5د ٟٗو هُػط خْ٣شـص خْوُٛص
وخصتىَُ٧ص وخطتعدُٟص .وُ ،٢٘ٛةٟٗ ١ءٟص ختظُض خٛىٓط زٜعٌـُص خظتديَص ُٓٛ
ؽتدَٔص خْ٣شـص ٖ ظعؼ ٢٠ختظُض )(RPP ٤ٟدٔسّد ْ ١يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
91
خٛىٓط ٣ ٚ٘ٛشدؽ ظو .ٍ٠ُٜظدٔود﵂ ،ظظ ُٞ٠خٛعَُُٔ ٖ ٞو٘ٓ خٛعُُٔ ٞخضتٍُٔٔ ْ١
ظع٘ى ٢ٟ ١ؼٗؼص ؤ٣ىخم، )(RPP خٛش٘ ٚوؤٔدُٛر خٛعُُٔ ٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
وخظتُخٓسص وخٛعُُٔ ٞخٍٛخيت .وَ ٖ ،ٍٖٛٛعؼ ٢٠خٛعُُٔ ٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
،مث خٛسدلؽص حت ُٜٚخٛسُد٣دض ظتًَّ ٢ٟشُق ٣عدجؿ )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خٛسمػ .ؤُ﵂د ٛعُٔ٤ص حت ُٜٚخٛسُد٣دض خوعدَ٧د خٛسدلؽص َوىن زدٔعىًخ ٝخٛعم ُٜٚخ٤ٛىهٍ
خٛىطٍِ ٢ٟوٗ ٙحت ُٜٚخٛسُد٣دض مت رتوهد ؤؼ٤دء خٛسمؽص بـُخئ ٥يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص
خٛعدُٛص:
)(RPP حت ُٜٚخِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و٤ٟهؿ ،KTSPو٤ٟهؿ .6113ظًَجيُّد ٗ ٚهد ،ٝؤٌ ُٟش ٗ٤ٔ 4 ٚصَ ،ع ٞظًٌُن
َعو ْٜمب٤هؿ ،6113ؤيوخض خٛعو ٜٞجير ؤَ ١وً٧د خظتو ٜٞه ً٤ظ ٍُِ٤ؤ٣شـص
ب ١خُٕٛدٔص )(RPP خٛعًََٓ وخٛعو ٜٞيف خِٛظ ٥ٍ٧ ،ٚخْيوخض ٍ٧هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خٛؽد٣ىَص يخَخ خ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى ٍ٧لْ ٜٛم٘ىٟص ،ؤٌ ؤهند دي٘ ٢ؤ ١حت ٚػت٤ٟ ٚهؿ
و٤ٟهؿ KTSP ٤ٟهؿ RPP ؤو ظ ٦ٜٔ٤بىل ٤ٟهؿ .6113و َئَص خ ُِّٛزٌن KTSP
٢ٟ 6113لُػ خٛش٘ ٚخظت٤هفٍ ٔهًخي ٦٣ْ .٥يف خْٔدْ ،جير ؤَ٘ ١ى١
ظوعرب خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ٠ٜٛو ،ٜٞوودطص ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص
يخَخ خ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى ـًُشٟ ،ؽًَٓ ٚظ ٦بيخَش خٛعو ٜٞيف خِٛظ ،ٚوخًَٔٛش هًٜ
خٛعِدهٟ ٚن خٛـٗذ ؤؼ٤دء هُٜ٠ص خٛعو ،ٜٞوخًَٔٛش ه ًٜظىـُ ٦خٛـٗذ وخًَٔٛخض
خْوُي .يف ٤ٟهؿ ٚٔ٤َ ٖ ،6113خظتو ٜٞخظتىخي يف هُٜ٠ص خٛعوُ ٜٞمٕر ،زٚ
َُـٜر ٢ٟخظتو ٜٞب٣شدء ظو ٜٞلٍُٔٔ حبُػ ٖ َٔعظُ ٟد حيظ ٚه ٦ُٜخٛـٗذ هًٜ
93
خظتوُُص ،وٛ ٢٘ٛع٘ىَ ٢شىظُص خٛـٗذ وظـىَُ بٟ٘د٣دض خٛـٗذ ُُهد٤ٟ .هؿ
زٍ ٙخصتهىي ٛعمٌٕن خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص
ظًََر ودص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )ٔ ، (RPPىخء ٗد ١خٛعًََر ه ًٜخظتًَٔص
ؤو خٛعًََر ه ًٜخٛىؿين .زدٔػدُص بىل ٌَ ٖ ،ٖٛعو ْٜخْ ُٟزدٛعًََر ،و٢٘ٛ
جير زٍ ٙـهىي ؤوُيٟ ،ؽ ٚخٛعًََر بهًخي ؤيوخض خٛعو ،ٜٞؤٌ بهًخي هُٜ٠ص
ُُفر ؤَ٘ ١ى ١خظتؤَ ٜٞى ٝزدٛعًََٓ ؤُ﵂د ظتهدَخهت ٞخطتدطصٟ .ؽ ٚخظتؤَ ٜٞىٝ
زعًََٓ خٌٜٛص خٛوُزُص ،جير ًَٛهٟ ٞهدَش ؤو ًَٓش يف غتد ٙخٌٜٛص خٛوُزُص وؤَ٘ ١ى٣ىخ
لدط ٚه ًٜشهديش زإهن ٞلظٜىخ ه ًٜيَـص يف خٌٜٛص خٛوُزُص .وٟن ٌٟ ،ٖٛوٜٞ
ز٤ف٘ىٛى ًٟٓىخ ؤوَخّ ه٠ٜٛ ٚ٠و ٜٞوُُهد ؤيوخض ظوُ٠ُٜص ٟؽ ٚخظت٤هؿ خًَٛخٍٔ
94
وخٛعُُٔ ٞوًًن٧دٓ ٍٖٛٛ .د ٝخظتو ٜٞزعمَُُ وٕ٣ه ي ُٚٛبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و ٍ٧هُٜٔص خظتو ٜٞمث خَٔشديخض ُٕٔعىًٟهد ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص
زدٔػدُص بىل خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص ُٔع ٞظٕ٠ُٜهد ٜٛـٗذ .وٍٗ ٖٛخطتـىخض َٕعىًٟهد
RPP خٛوُزُص ـًُش مبد ٍَِ٘ َْ ١عو ٜٞؤٗؽُ يف ُه ٞخظتسديت ،ويف ٟسديت بهًخي
RPP ٤ٟهؿ هد ،6113 ٝؤٌ خلعُدـدض خٛـٗذ وخعتًٍ ؤٗؽُ ٜٛـٗذ وؤً٧خٍ
ُٟظسص حبُػ دي٘ ٢ؤ ١ظٕدهً وظٕه ٚخظتو ٜٞظ ٍُِ٤هُٜ٠ص خٛعو ٜٞيف خِٛظ.ٚ
خظت٘ى٣دض ؿىَ٧د ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )ٍ٧ (RPP
ٗ٠د َ :ٍٜبهًخي ٧ىَدض خظتًَٔص ،و٧ىَدض خظتىخي ،وختظُض خٛىٓط ،وطُدًص ،KI
خٛعو ٜٞوؿُٓ ،٦وؤدج ٚخٔهٗ ٝو ؤيوخض خٛعو ٜٞوٟىخَي خٛعو ٜٞووـىخض هُٜ٠ص
95
خٛعو.ٜٞ
َع٘ى ١هنؿ خٛعو ٜٞخَٕ ٌٍٛعىً ٦ٟخظتو ٢ٟ ٜٞهًش ؤ٣ىخم ،و ٍ٧خُٕٛدّ،
ٌ ٢ٟ .ٖٛزٌن خْ٣ىخم خظتىعِٜص ٤ٟ ٢ٟد٧ؿ خٛعوُ ،ٜٞة ١هنؿ خٛعوَٕ ٜٞعىً ٦ٟخظتوٜٞ
ًدٛسّد يف وـؾ خًَٛوْ وؤؼ٤دء هُٜ٠ص ظو٤ٟ ٜٞهؿ ٧ 6113ى خ٤ٛهؿ خٛو٣ .ٍ٠ٜىم
٢ٟخ٤ٛهؿ َهًٍ بىل ـو ٚخٛـٗذ ٣شـٌن يف ز٤دء خظتهدَش وخظتوُُص وخ٤ٛشدؽ
وًًن٧د.
ؤٔدُٛر ومندٌؾ خٛعوٗ ٜٞؽًنخ َٕعىًٟهد ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف هُٜ٠ص خٛعوٜٞ
وؤـىزص .ؤٟد ٠٤ٛىٌؾ خٛعوَٕ ٜٞعىًً ٝدٛسّد ُهى منىٌؾ خٛعو ٜٞخٛعودوين لُػ َ٘ى١
ٟوىن منىٌؾ خٛعوٍ٧ ٜٞخ هسدَش هٜٕٜٔ ٢ص ٢ٟؤ٣شـص خٛعوَ ٜٞع ٞظ٧ٍُِ٤د يف
غت٠ىهدض .خٛوُر ٧ى ؤ ١خظتوً ٜٞدٛسّد ٟد َُّٗو ١ؤٗؽُ ه ًٜهنؿ وخلً ُٔؾ ،و٧ى
ؿُّ ومندٌؾ خٛعو ،ٜٞو ٍ٧هُ٠ٜص ،زُ٠٤د ٣ديَّخ ٟد َع ٞخٔعىًخ ٝؿُّ ومندٌؾ خٛعوٜٞ
خْوُي .جير ؤَ ١ع ٞظَُُ٘ خوعُدَ هنؿ ؤٔدُٛر ومندٌؾ خٛعوٟ ٜٞن خظتىػىم
96
خُٔ ٌٍٛع ٞظٕٜٛ ٦٠ُٜـٗذٔ ،ىخء مت ٌ ٖٛيف غت٠ىهدض ،ؤٌ خظت٤دٓشدض ؤو زش٘ٚ
ُُيٌ.
ؤ١ )(RPP ظع٠ؽ ٚخٛوىخجْ َىخـههد ٟو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص يف هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خظتوَِ ٖ ٜٞهُُِٗ ٞص بهًخي وـؾ خًَٛوْ خٛظمُمص و زوغ خظتو ٜٞخْٓ ٚخ٣ؼسدؿ﵂د
وُٕٛىخ لٍََ ١ْ ٢وـؾ خًَٛوْ َع ٞوػوهد ه ًٜهف .ٚبػدُص بىل ٌ،ٖٛ
هٔسدض ؤوُي ٟؽٔ٣ ٚض خٛسُ٤ص خٛعمعُص وخٛىٔدجؾ خِٟٗٛص ٔهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
٤ٟهؿ ٠ٗ .6113د ظىـً هٔسدض يف ظ٤ٟ ٍُِ٤هؿ ،6113و ٍ٧هًٝ )(RPP
ِٗدَص خظتُخُْ وخٛسُ٤ص خٛعمعُص ٟؽ ٚخ٘ٛعر وخٛىٔدجؾ خٛعوُ٠ُٜص خظتٕعىًٟص وٕٟدلص
خظتىعربخض .مث ُُ٠د َعو ْٜزسُحص خٛعوٟ ٜٞؽٟ ٚسدين خِٛظ ٚخًَٛخُٔص ظ٘ى ١ؤَٓ ٚخلص
ٜٛـٗذ ٖٔعىًخٟهد يف خٛعو .ٜٞوٟن ٌُ ،ٖٛة ١خطتُِٜص خٛعوُ٠ُٜص ٠ٜٛو ٜٞظش٘ٚ
هٔسص يف هُٜ٠ص بهًخي وـص يَْ ٌٛص خٛوُزُص ـًُش وطمُمص ٦٣ْ ،بٌخ مل َ٘٢
خظتو ٕٞٓ ٢ٟ ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ُٗ ،ديع ٖٜخظتهدَخض ؤو خًَٔٛخض يف خٌٜٛص خٛوُزُص وُٓٛ
٦ًَٛشهديش ؤ ًٓ ٦٣لظ ٚه ًٜظو ُٜٞـدٟوٍ يف ٕٓ ٞخٌٜٛص .خٌٜٛص خٛوُزُصُٔ ،ىخـ٦
٢ٟزٌن رتُن خٛؤسدض َىخـههد خظتو ،ٜٞلٜىٜٛ ٙعٌٜر هُٜهد ٟؽ ٚخػـُخَ
خظتو ٜٞبىل ظو ٜٞخظتًَّ يف جتُ٠ن رتُن ؤيوخض خٛعو ٜٞمبد يف ٌ ٖٛوـؾ خًَٛوْ،
97
وُه ٞؤُؼٛ ٚـسُوص وـؾ خًَٛوْ ،وٟسديت ظـىَُ وـؾ خًَٛوْ ،وُه ٞخٔهًخي
بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )٤ٟ (RPPهؿ ِٛ 6113ه ٞؤُؼ ٚه ًٜخ ٢ٟ ًُٞٛؤٖ ٦٣
َعىخُْ ٟن خٛعىظظدض مت خختدٌ٧د يف خٛعو ُٜٞخٕٛدزْ .يف هُٜ٠ص بهًخي هُٜ٠ص
خٛعًََٓ )َ ، (RPPىطً زشًش ؤَ ١ع ٞبهًخي٧د ٓس ٚظ ٍُِ٤خٛعو ٜٞخٛظٍِ لىت ٖ
َعُٕم خظتو ٜٞه ً٤بهًخي خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص وظع ٞهُٜ٠ص خٛعو ٜٞزش٘ ٚـًُ ويُْٓ.
ز٤دءً ه٣ ًٜعدجؿ خٛسمػ ٢ٟحت ُٜٚبهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) (RPPو بَشديخض
ُٟخـوص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ )٤ٟ (RPPهؿ هد ٢ٟ 6113 ٝوِخَش خٛعو ُٜٞوخٛؽٔدُص
يف Kemendikbud ،خظسن ًَٟٔص خٌٜٛص خٛوُزُص خَٔشديخض ٢ٟ )(RPP خٛعًََٓ
وخٛوُىذ وخٛع٤دٓؼدض مب٤هفُدض وِخَش خٛعو ُٜٞوخٛؽٔدُص ،و٧ ٍ٧ىَص بهًخي هُٜ٠ص
KD خٛيت ٖ ظش ٚ٠خظتىخي خًَٛخُٔص .بٌ ٖ ،١ظعىخُْ ٗعدزص )(RPP خٛعًََٓ
و ٠ٗ ،KDد ؤ ١ظٕعىًخ ٝخُْود ٙخٛعشٌُُٜص ًًن KI و SKL ظعىخُْ دتدّٟد ٟن
98
وهُٜ٠ص خٛعو ٜٞوخ٤ٛعدجؿ KD ٤ٟدٔر ،وطُدًص ؤً٧خٍ خٛعو ٖ ٜٞظعىخُْ دتدّٟد ٟن
لْٔ.
ٗد ٖ ١حيعىٌ خوعُدَ خظتىخي خٛعوُ٠ُٜص زش٘ٗ ٚد ٟٗهٟ ًٜديش خٛوُ٤ص و
)(RPP خٛعودَََ وخٔٛىخهً وخٔـُخءخض ٌخض خٛظٜصَ ٖ .عؼ ٢٠يف هُٜ٠ص خٛعًََٓ
خٛعو ٜٞخ ٌٍٛظٕعىًٟهد خظتو٠ٜص يف هُٜ٠ص خٛعوِٛ ٜٞظ ٚيَخٍٔ وخلً ظَُٔسّد ؤ١
cooperative َ٘ى ١ؤٓ ٚظ٤ىهّد وبزًخهّد ١ْ ،ظٕعىًٟهد ًدٛسّد ٧ى خٛـَُٔص خٛعوٜٞ
.learningبٟٗ ١ءٟص ختظُض خٛىٓط وخٛعٌـُص خظتديَص ُٕٛط ٤ٟدٔسص ْ ١يف هُٜ٠ص
ٖ َعؼِٟ ٢٠دظُك خٔـدزص )(RPP ظُُّٔ٠د لُُّٔٔد٠ٗ ،د ؤ ١خٛسمػ هُٜ٠ص خٛعًََٓ
وبَشديخض ظٕفُ ٚخًَٛـدض .ز٤دءً ه٣ ًٜعدجؿ حت ُٜٚزُد٣دض هُٜ٠ص خٛعًََٓ
َٕ ،عىٜض ؤ١ )(RPP خٕٛدزٔص و ظشًن بَشديخض ُٟخـوص هُٜ٠ص خٛعًََٓ )(RPP
ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ٜٛظَ خٕٛدزن ـًُخ ،و ٢٘ٛهًش )(RPP بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
و َّخ ٙحبدـص حتٌٕن 3102 ٤ٟهؿ Permendikbud ٟ٘ى٣دض ًًن ٤ٟدٔسص مبودًَن
خٛسدذ خطتدٟٓ
خطتددتص
َٕعىٜض ٍ٧ ٢ٟخ خٛسمػ ؤ ١خِ٘ٛدءش خٛعُزىَص ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص زدظتًَٔص
خٛؽد٣ىَص يخَخ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى ـًُش٣ ،لُخ ًَٓ ٢ٟهت ٞبيخَش خٛعو ٜٞيف خِٛظ ٚو ظِدهٚ
ٟن خٛـٗذ ؤؼ٤دء هُٜ٠ص خٛعو ،ٜٞوًَٓهت ٞه ًٜظىـُ ٦خٛـٗذ وخًَٔٛخض خْوُي.
ـًُش .و٣ ٢ٟ ،٢٘ٛعدجؿ حتُٜٚ )(RPP ٗد٣ط ًَٓش خظتو ٜٞيف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ ) ، (RPPؤ ١يف ٤ٟهفٍ بهًخي ،٥خٛوًخي ٢ٟخظت٘ى٣دض خٛيت ًًن
خظتو ُٓٛ ٜٞز ٦ِٕ٤و٢٘ٛ )(RPP خظتٗللدض وخظتٔدزٗض ،يف بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
يف ٗعدذ ًَْٟخٌٜٛص خٛوُزُص و خظتُـن ٢ٟ )(RPP ٣عدجؿ حتَُُ ٢ٟهُٜ٠ص خٛعًََٓ
زظمُك ١ْ ،خظتوٟ ٦ًَٛ ُٓٛ ٜٞهدَش )(RPP خظتوُُِٗ ٜٞص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
يخه٠ص يف خٛعو ُٜٞو ٢ٟ ُٓٛوُجيٍ ظو ُٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ومل َشدَٕ و َع ْٜظًََسّد
٤ٟهؿ 6113جبًُ وطمُك. )(RPP ودطّد هُُِٗ ًٜص بهًخي هُٜ٠ص خٛعًََٓ
99
111
خٛعًََر ه ًٜخٛىؿين .بىل ٌ ،ٖٛجير ه ًٜخظتو ٜٞـهىي ؤوُي ٟؽ ٚخظت٠دَٔص يف
ذٖٓ .عُخلدض
.1خٛىخ ٢ًَٛجير ؤَ٘ ١ىَ ١هدَص ؤؿِدعت ٞيف ٟعدزوص ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص زش٘ٚ
طمُك وؤ ١ظعَ ٞهدَعه ٞلىت َع ٢٘٠ؤؿِدعت ٢ٟ ٞخٖٟعؽدٜٔٛ ٙىخهً خظتىـىيش
يف خظتًَٔص
ُٛ .6جُٓ خظتًَٔص خٛؽد٣ىَص يخَ خ ٕٝٗٛز٤ف٘ىٛى ٢ٟؤـ ٚخٛع ٢٘٠ظىـُ ٦خظتوٜٞ
ظو٤ٟ ٜٞهؿ ()RPP .3ظتو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص ِٛه ٞخٔهًخي ؤيوخض هُٜ٠ص خٛعًََٓ
ٛ .4ـٗذ ٢ٟؤـ ٚؤَ٘ ١ى٣ىخ ٓديََ ٢هٟ ًٜعدزوص ظو ٜٞخٌٜٛص خٛوُزُص زظمُك
خظتُخـن
.ٍودظتٛـُخِ خٛ خ٢ٟ ُصًٟٗٔٔخَْ خ٠ٜٛ وُزُصٌٛص خٜٛهؿ خ٤ٟ .6111 .ٌ يَى،زتًُش
.ُُْ ُٖٛدٟ :ي٣ٖدٟ
.َ٘ءٛوُزُص خٌٛص خًَْٜٛ خٟ ؿتى بهًخي:ًََٓعٛهدَخض خٟ .6111 .ََٚ ؤو،٢ًَٛحبُخ
.ُُْ ُٖٛدٟ :ي٣ٖدٟ
Alma, Buchari Dkk. 2014. Guru Profesional Menguasai Metode dan Terampil
Mengajar. Bandung: Penerbit Alfabeta CV.
111
112
Mulyasa. 2018. Implementasi Kurikulum 2013 Revisi. Jakarta: PT. Bumi Aksara.
Mulyasa. 2017. Uji Kompetensi Dan Penilaian Kinerja Guru. Bandung: PT.
Remaja Rosdakarya.
Munir. 2016. Perencanaan sistem pengajaran bahasa arab teori dan praktik.
Jakarta: kencana prenadamedia group
Susanti. 2017. Kompetensi Guru Bahasa Arab. Institut Agama Islam Negeri
Purwokerto: Skripsi S1 Fakultas Tarbiyah Dan Ilmu Keguruan.