‫رر آر
دي )‪(Applied behavioral analysis‬‬ ‫ا
 روش ‬

‫‪4‬‬
‫ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ اﺣﻤﺪي‪، 1‬ﻃﻴﺒﻪ ﺻﻔﺮي‪، 2‬ﻣﻨﺼﻮره ﻫﻤﺘﻴﺎن‪،3‬زﻫﺮا ﺧﻠﻴﻠﻲ‬

‫زﻣﻴﻨﻪ و ﻫﺪف‪:‬ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ روش ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﺎر ﻛﺎرﺑﺮدي )‪Applied behavioral ،ABA‬‬
‫‪ (analysis‬ﺑﺮﻋﻼﻳﻢ ﻛﻮدﻛﺎن اﺗﻴﺴﻢ )ﻛﻮدﻛﺎن ‪ 3‬ﻧﺎ ‪ 7‬ﺳﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺗﻴﺴﻢ(‪ ،‬در ﻣﺪت ‪ 5‬ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ‪:‬اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻧﻮع ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آزﻣﺎﻳﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ‪ 20‬ﻧﻔﺮ از ﻛﻮدﻛﺎن‪ 3‬ﺗﺎ‪ 7‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اوﺗﻴﺴﻢ‬
‫در ﻣﺮﻛﺰاﺗﻴﺴﻢ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ﭘﻨﺞ ﺳﺎل )‪ 1385‬ﺗﺎ ‪ (1390‬ﺗﺤﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻪ روش ‪ ABA‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬از آزﻣﻮدﻧﻲ ﻫﺎ در ﺑﺪو ورود‬
‫آزﻣﻮن ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ‪ (Gilliam Autism rating scale)،GARS‬اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺴﺖ در ﭘﺎﻳﺎن ﭘﻨﺞ ﺳﺎل دوﺑﺎره اﺟﺮا ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آزﻣﻮدﻧﻲ ﻫﺎ در اﺑﺘﺪاي ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬در ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي درك ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت‬
‫ﻫﺎي ﻛﻼﻣﻲ و ﺧﻮدﻳﺎري ﻣﻮرد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻚ ﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎ در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﺳﺎل ﻧﻴﺰ اﺟﺮا ﻣﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬داده ﻫﺎ ﭘﺲ از ﭘﻨﺞ‬
‫ﺳﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ SPSS‬ﻧﺴﺨﻪ ‪ 19‬ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ‪:‬ﻧﺘﺎﻳﺞ آزﻣﻮن ‪ t‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري در ﭘﻴﺶ آزﻣﻮن و ﭘﺲ آزﻣﻮن در ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻛﻠﻴﺸﻪ اي‪،‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ارﺗﺒﺎﻃﻲ و ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻛﻞ ﻧﻤﺮه ‪ GARS‬وﺟﻮد دارد)‪ .(P <0/001‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آزﻣﻮن ‪ Friedman‬ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داري در ﻣﻴﺰان ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺧﻮدﻳﺎري و ﻛﻼﻣﻲ در ﻣﺪت ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺮه ﭘﺎﻳﻪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ وﺟﻮد دارد)‪ .(P <0/001‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﻣﻴﺰان رﺷﺪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺧﻮدﻳﺎري و‬
‫ﻛﻼﻣﻲ ﻫﺮ ﺳﺎل ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪ :‬در ﻛﻞ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ‪ ABA‬ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻼﻳﻢ اوﺗﻴﺴﻢ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫واژه ﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﻋﻼﻳﻢ اوﺗﻴﺴﻢ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﺎر ﻛﺎرﺑﺮدي )‪ ،(ABA‬ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ‬

‫م ر ر دور ‪ ١٠‬ر  !ل ‪١٣٩١‬‬ ‫  از   ت‬

‫‪١‬‬
‫‪ -‬د‪، ,‬و روان ‪ ، $!%‬دا*)(' م ‪ $‬و روان ‪ ، $!%‬دا*)‪ 1‬ا‪./0‬ن ‪ ،‬ا‪./0‬ن ‪ ،‬ایان )* ی‪ 2 '%2‬ول (‬
‫‪٢‬‬
‫‪, -‬ر‪%‬س ار' ‪ ,‬د‪,‬ن  *زه ‪:‬ص ‪ 7 8, ،‬زش و  ا*‪ $)5‬ا‪ 42‬ا‪./0‬ن‬
‫‪٣‬‬
‫‪, -‬ر‪%‬س ار' ‪ ,‬د‪,‬ن  *زه ‪:‬ص ‪ 7 8, ،‬زش و  ا*‪ $)5‬ا‪ 42‬ا‪./0‬ن‬
‫‪- ٤‬دا*)  ‪,‬ر‪ $!%‬ار' روان ‪ $!%‬ﻝ‪ 7 8, ، $%‬زش و  ا*‪ $)5‬ا‪ 42‬ا‪./0‬ن‬