Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 43

www.pelikankitabevi.com.

tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
170 YAZIM KURALLARI

Ki’nin Yazımı

Sıfat yapan Zamir yapan Bağlaç olan


Bitişik Bitişik Ayrı
ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK
Şuradaki öğrenci bizim Şuradaki bizim Sustum ki daha fazla
sınıftan sınıftan konuşmasın

*
(-ler) gelirse *
(-ler) gelirse
Cümle anlamsız olur Cümle anlamlı olur
Bu sözcüklere dikkat!
Ne var ki, İyi ki, Farz et ki, Belli ki
YAZIM KURALLARI 171

–ler geliyorsa bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

*
Seninki bugün okula gelmedi.

*
Anlattıkları kitaptaki ile aynıydı.

*
O kadar güzellerdi ki kıyamadım.

*
Bu ezanlar ki şehadetleri dinin temeli.

*
Gökyüzündeki bulutlar yavaş yavaş dağılıyordu.

*
Onun defteri eski ama benimki yeniydi.

*
Buradaki öğrencileri kim çağırıyordu?

Eylemden sonra gelen ki ayrı yazılır.


Baktım ki, Gördük ki, Sordu ki, Tut ki, Ola ki

SOMBaHÇeMİ akrostişli birleşik -ki’ler


Sanki, Oysaki, Mademki, Belki, Halbuki, Çünkü, Meğerki, İllaki
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
172 YAZIM KURALLARI

De’nin Yazımı

* ÖRNEKLER
De’nin üzerine bir -de daha geliyorsa bitişik, gelmiyorsa ayrı yazılır.

*
Sorduklarını da not tutmak istedi.

*
Onun için evde oturmak en iyisiydi.

*
Şarkı sözlerini de bir bir ezberledi.

*
Okulda bu tarz şeyler yaşanmamalıydı.

Ayrı yazılan bir -ta, -te yoktur.


Kitap da almayı düşünüyordu.
Olaylar hiç de öyle değildi.

www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 173

Satır Sonu Bölmesi

Satır sonunda ya
Hem kesme hem kısa
Hece esas alınır. da başında “Tek ses”
çizgi kullanılmaz.
kalmaz.

ÖRNEK ÖRNEK ÖRNEK


Çukuro- i- Kırşehir'
va  leride  in 
Çukur- müdafa- 1973'-
ova  a  te 
Hanıme-
li
www.pelikankitabevi.com.tr
 rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
174 YAZIM KURALLARI

Düzeltme İşareti

Arapça ve Farsçadan giren bazı kelimeler ve özel adlardaki g ve k


ünsüzlerinden sonraki a ve u üzerine konur.

ÖRNEKLER

* * * * *
dergâh hikâye islâhiye Lâdik Kâzım

* * * * *
gâvur kâfir mezkûr Selânik Nigâr

* * * * *
karargâh kâğıt sükûn Elâzığ Lâpseki

* * * *
tezgâh gülgûn sükût Balâ

* * * *
yadigâr merzengûş Halûk Nalân

* * * *
dükkân mahkûm Hakkâri Lâle

katil ve kadir kelimelerinde düzeltme işareti yoktur.


YAZIM KURALLARI 175

Nispet î’sini belirtme durumu ve iyelik ekiyle karıştırmamak için kullanılır.

ÖRNEKLER

** ** **
askerî okul resmî kuruluşlar resmîleştirmek
dinî bilgiler millîleştirmek resmîlik

* edebî *
ilmî araştırmalar millîlik

hâkim tali yol manevi


tarihî siyasi felsefi maddi

Yazılışları aynı, anlamları ve söylenişleri farklı olanları ayırmak için


okunuşu uzun olanlara konur.
ÖRNEKLER

** **
adem (yokluk) - âdem (insanoğlu) hala (babanın kız kardeşi) - hâlâ (henüz)
adet (sayı) - âdet (gelenek) rahim (esirgeme) - rahîm (koruyan)

** **
aşık (kemik) - âşık (tutkun) âlem (dünya) - alem (bayrak)
hal (meyve vs. satılan yer) - hâl (durum)
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
şûra (danışma kurulu) - şura (o yer)
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
176 YAZIM KURALLARI

Kısaltmaların Yazımı

Büyük harfle yapılan kısaltmalar arasına nokta konmaz.

ÖRNEKLER

* * *
TBMM TDED KB

* * *
TDK MEB TCDD

* *
TSK ABD

T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) - T. (Türkçe)


Gelenekleşmiş olduğu için sadece bu ikisinde nokta kullanır.
YAZIM KURALLARI 177

Büyük harfle yapılan kısaltmalara ekler son sese göre gelir.

ÖRNEKLER

* * *
TDK’den TRT’den BDT’ye

* * *
TBMM’ye TL’nin THY’ye

TDK’da (Yanlış) - TDK’de (Doğru)

Küçük harfle yapılan kısaltmalara ekler son sese değil, okunuşa göre gelir.

ÖRNEKLER

* * * *
cm’yi kg’dan kr.un mm’den

kg’den (Yanlış) - kg’dan (Doğru)


www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
178 YAZIM KURALLARI

Sonunda nokta olan ya da üs işaretli kısaltmalara gelen ekler için


kesme kullanılmaz.

ÖRNEKLER

* * * *
vb.leri İng.yi cm3e Alm.dan

m2’ye (Yanlış) - m2 ye (Doğru)

www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 179

vb.leri No.suz MÖ
No.lu THY’ye ed.

Bazen kısaltmalar kelime gibi okunur, ek okunuşa göre gelir.

ÖRNEKLER

* * * *
NATO’dan BOTAŞ’ın ASELSAN’da UNESCO’ya

RTÜK’ye (Yanlış) - RTÜK’e (Doğru)

www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
180 YAZIM KURALLARI

Sayıların Yazımı

Sayı grupları ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

* *
yirmi beş yaşında bin iki yüz soru

Çek ve senetlerde bitişik yazılır.


yirmibeşbinyediyüzelliTL

Bin, milyon, milyar, trilyon ifadeleri harfle yazılabilir.

ÖRNEKLER

* *
1 milyar 300 milyon insan 3 bin 250 kitap
YAZIM KURALLARI 181

Yüzde ve binde işaretleri ile sayı arasında boşluk olmaz.

ÖRNEKLER

* * * *
%20 ‰10 %100 %65

Saat, para tutarı, ölçü, istatistiki veriler yazıyla yazılmaz.

ÖRNEKLER

** ** **
17.15’te 1.500 lira 12.00’de
25 kilogram 120 kilometre 3 cm

Yukarıdakiler dışında sayıları harflerle yazabiliriz.


beş gün sonra - ikinci sınıf

Saat ve dakikayı metin içinde yazıyla yazabiliriz.


www.pelikankitabevi.com.tr
Saat sekizi on geçe. - Yediye çeyrek kala.
rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
182 YAZIM KURALLARI

Kesirler, virgülle belirtilir.

ÖRNEKLER

* * *
14,8 20,9 3,5

Zorunlu olmadıkça cümle rakamla başlamaz.

Üleştirme sayıları yazıyla yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
ikişer dörder yüzer beşer

7’şer (Yanlış) - yedişer (Doğru)


YAZIM KURALLARI 183

Sıra sayılarında gelen eke dikkat

ÖRNEKLER

* * *
2’nci 9’uncu 15’inci

Oyun adlarına dikkat

ÖRNEKLER

* * *
altmışaltı ellibir yirmibir

2. yedişer
2’nci XX’nci
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
184 YAZIM KURALLARI

BÜYÜK HARFLERİN YAZIMI

İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

*
Bir dönem - bu zaman dilimi çok da eski sayılmaz - sınava hazırlanmak
istemiştim.

*
En yakın arkadaşımı - o da beni öyle görüyordur - çok özlemiştim.

Cümle rakamla başlamışsa sonraki sözcük özel ad değilse küçük


harfle başlar.

ÖRNEK

*
2008 yılının ilk aylarında ortaya çıkmıştı.
YAZIM KURALLARI 185

Akrabalık bildiren sözcükler küçük harfle başlar.

ÖRNEK

*
Ayşe halamın sözleri beni çok etkiledi.

Dayı Kemal, Nene Hatun, Hala Sultan...


Kalıplaşmış oldukları için büyük yazılır.

Saygı sözlerinden sonraki makam, mevki ünvan bildiren sözcükler


büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Sayın Vali Sayın Bakan

Mektuplarda, yazışmalarda hitaplar da büyük başlar.


Sevgili Kardeşim, Aziz Dostum.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
186 YAZIM KURALLARI

Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* * Karakeçili * Rus
Türk İngiliz Özbek

* * *
Alman

Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* İngilizce * Kırgızca * Çuvaşça


Türkçe Tatarca Yakutça

*Din ve mezhep adları ile* bunların mensuplarını *bildiren sözler büyük


harfle başlar.

ÖRNEK
YAZIM KURALLARI 187

* * Musevi * Katolik
Müslümanlık Musevilik Katoliklik

* * *
Müslüman

Tanrı, Allah, İlah sözcükleri özel ad olarak kullanılmazsa küçük


harfle başlar.

ÖRNEK

* Eski Yunan tanrılarını tek tek saydı.


Orada kaçakçılığın allahları var.

* Dünya, güneş, ay sözcükleri gezegen anlamı dışında kullanılıyorsa


küçük harfle başlar.

ÖRNEK

*
Bilgisiyle bir güneş gibi aydınlatıyordu.

*
Ay ile Dünya arasındaki uzaklık hesaplandı.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
188 YAZIM KURALLARI

Yön ifadeleri yer isminden önceyse büyük sonraysa küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Doğu Almanya Kuzeydoğu Avrupa

* *
Almanya’nın doğusu Avrupa’nın Kuzeydoğusu
Yön belirten sözcükler yön anlamından çıkarsa büyük yazılır.
Şiir bize Batı’dan gelmiştir.

Ara yönler bitişik yazılır.


Güneybatı Anadolu - Anadolu’nun güneybatısı

İl, ilçe, köy, belde sözcükleri küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Ankara ili Çalışlar beldesi

* *
Çankaya ilçesi Görmez köyü
YAZIM KURALLARI 189

Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak sözcükleri büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* * Alpler Sokağı’nı
Âşık Veysel Mahallesi’ne Cumhuriyet Bulvarı’nda

* *
Taksim Meydanı’na

Dağ, nehir, göl, deniz, ova sözcükleri büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Ağrı Dağı Dicle Irmağı

* *
Aral Gölü Tuna Nehri
Maddelerde sayılan sözcüklerin mi (dağ, göl, mahalle, bulvar vs.)
yoksa adlarının mı (Ağrı, Tuz vs.) büyük yazılması gerektiğine dikkat
edin.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
190 YAZIM KURALLARI

Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, anıt sözcükleri büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* * *
Topkapı Sarayı Horozlu Han Galata Köprüsü

* * *
Çankaya Köşkü Ankara Kalesi Beyazıt Kulesi

Osmanlı sarayları derken “s” küçük çünkü tür adıdır.

Kanal, boğaz sözcükleri büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Süveyş Kanalı Çanakkale Boğazı

Kurum, kurul, kuruluş adlarının her kelimesi büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER
YAZIM KURALLARI 191

* Yayın Danışma Kurulu * Devlet Malzeme Ofisi


Türkiye Büyük Millet Meclisi Çocuk Esirgeme Kurumu

* Bakanlar Kurulu * Muharip Gaziler Derneği


*Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge
* adlarının her sözcüğü büyük
harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Medeni Kanun Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği

*
Türk Bayrağı Tüzüğü

Kitap, dergi, gazete adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Milliyet gazetesi Varlık dergisi

Resmi Gazete, gazetenin adı olduğu için büyük başlar.


www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
192 YAZIM KURALLARI

Ulusal, resmî, dinî bayramlar, anma ve kutlama günlerinin adları büyük


harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Kurban Bayramı Dünya Tiyatrolar Günü

* *
Öğretmenler Günü Cumhuriyet Bayramı

Kurultay, bilgi şöleni, çalıştay sözcükleri ve adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Uluslararası Türk Dili Kurultayı Karamanlı Türkçesi Araştırmaları

*
Türkçenin Kullanımı Bilgi Şöleni Çalıştayı

Tarihi olay, çağ, dönem adları ve sözcükleri büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER
YAZIM KURALLARI 193

* * Tanzimat Dönemi’nden
Kurtuluş Savaşı’nı Buzul Dönemi’nde

* * Cahiliye Dönemi’ni
Cilalı Taş Devri’ne

* *
İlk Çağ’ın

Para birimleri küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* * dolar * liret
lira dinar kuruş

* * *
avro

Müzik rakamları ve tür adları küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
acembuselik türkü

* *
hicazkâr varsağı
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
194 YAZIM KURALLARI

Bir yere özgü şeyler küçük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* * Maraş dondurması
Antep fıstığı Hindistan cevizi

* *
Brüksel lahanası

Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* Önümüzdeki nisanda * Gelecek cuma günü


10 Nisan 2019 Cuma günü 10 Nisan’da

* Tabela, levha vs. üzerindeki sözcüklerin


* tamamı büyük harfle başlar.
ÖRNEKLER

* *
Otobüs Durağı Vezne

* *
3. Kat Giriş
YAZIM KURALLARI 195

Başlığın tamamı büyükse bağlaçlar da büyük, değilse küçük yazılır.

ÖRNEKLER

* *
Leyla ile Mecnun SUÇ VE CEZA

Medeniyet - Mistisizm sözcüğü küçük yazılır.

ÖRNEKLER

*
Doğu medeniyeti / mistisizmi

Ünvan sıfatları büyük harfle başlar.

ÖRNEKLER

* *
Mehmet Bey’e Ali Efendi

* *
Ayşe Hanım’ın
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
Osman Ağa
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
196 YAZIM KURALLARI

Bitişik – Ayrı Yazımlar

Yardımcı eylemle kurulan birleşik fiillerin ilk sözcüğünde ses düş-


mesi ya da türemesi yoksa ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

** ** ** **
alt etmek var olmak yok olmak el etmek
arz etmek terk etmek not etmek azat etmek

* * * *
göç etmek fark etmek kul olmak naz eylemek

** ** **
zehretmek cemetmek menolunmak
celbetmek hamdetmek ayırt etmek

** ** **
Bu menetmek mahvettin altüst etmek
Yardımcı zapt etmek gasbetmek defolmak

* * *
Eylemlere
Dikkat darbetmek defetmek defnetti
YAZIM KURALLARI 197

Birleşik sözcük olurken hiçbir sözcük anlamını yitirmezse ya da


ikinci sözcük anlamını yitirmezse kelimeler ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

* * *
köpek balığı tarla faresi deve dikeni

* * *
ton balığı kuru fasulye yer elması

* *
uğur böceği kuzu mantarı

“Yol” sözcüğü ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

* * *
çevre yolu keçi yolu kara yolu otoyol

* * *
deniz yolu hava yolu ana yol (Bitişik yazılır)
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
198 YAZIM KURALLARI

Durum-olgu-olay bildiren sözler ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
açık oturum oy birliği ses uyumu
açık öğretim yer çekimi Ay tutulması

* *
iş birliği madde başı

Bilim-bilgi sözcükleri ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

** **
anlam bilimi ruh bilimi
dil bilgisi halk bilgisi

“Küre-Yuvar” sözcüklerinin yazımı

ÖRNEKLER

* * * *
alyuvar ısı yuvarı yarı küre hava küre
YAZIM KURALLARI 199

* * * *
akyuvar göz yuvarı yarım küre su küre

Gök cisimlerinin yazımı

ÖRNEKLER

* * *
Çoban Yıldızı Kervan Yıldızı gök taşı

* Benzetme yoluyla insanın


* bir niteliğini anlatmak* için bitki, hayvan,
Kutup Yıldızı kuyruklu yıldız meteor taşı

nesneyle kurulan sözcükler


ÖRNEKLER

* * *
çetin ceviz eski toprak demir yumruk

Zamanla ilgili bazı kavramlar

ÖRNEKLER

* * * *
gün ortası
www.pelikankitabevi.com.tr
gece yarısı
rustu_hocanın_ders_notları
hafta sonu
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor
hafta başı
Rüştü Hoca ile Türkçe
200 YAZIM KURALLARI

“-ar, -er, -maz, -mez, -an, -en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat
tamlamaları ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

** ** *
güler yüz döner sermaye çıkar yol
yazar kasa koşar adım

Ara yönler bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
kuzeydoğu güneybatı kuzeybatı güneydoğu

İç - dış - sıra sözcükleri ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
çevrim içi hafta içi olağan dışı çağ dışı

** ** ** **
ceviz içi ahlak dışı yasa dışı aklı sıra
yurt içi din dışı kanun dışı ardı sıra
YAZIM KURALLARI 201

Alt-üst sözcükleri somut bir yer belirtiyorsa ayrı soyut bir yer
belirtiyorsa bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
bilinçaltı yer altı (yüzey) akşamüstü
böbrek üstü bezi su altı suçüstü

** **
gözaltına alındı deri altı
göz altı kremi olağanüstü

“ana” sözcüğü ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
ana dil ana vatan ana bilim dalı ana yol

anayasa anaerkil anamal anaokul anapara


www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
202 YAZIM KURALLARI

“Ön” sözcüğü ayrı yazılır.

ÖRNEKLER

** ** *
ön yargı ön söz ön gösterim
ön ses ön vurgu

öngörmek önsezi öngörü önayak olmak

Kelimelerden her ikisi ya da ikincisi anlam değişimine uğrarsa


bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
kuşburnu akşamsefası hanımgöbeği kuşlokumu

** ** **
keçiboynuzu itdirsegi kadınbudu
yalıçapkını kargaburnu dilberdudağı
YAZIM KURALLARI 203

“alt” sözcüğünün yazımı

ÖRNEKLER

** ** *
altyapı alt geçit alt alta
alt yazı alt kurul

Oyun adlarına dikkat

ÖRNEKLER

* * * *
beştaş dokuztaş üçtaş ellibir

Renk adlarına dikkat

ÖRNEKLER

** ** *
balköpüğü narçiçeği yavruağzı
kavuniçi
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
vişneçürüğü
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
204 YAZIM KURALLARI

“-an, -en, -ar, -er, -mez, -maz, -ır, -ir, -mış, -miş”
sıfat-fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış kelimeler bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
cankurtaran akımtoplar etyemez
çöpçatan kuşkonmaz karıncaincitmez

** ** **
dalgakıran kadirbilmez varyemez
gökdelen tanrıtanımaz çokbilmiş

“Baş” sözcüğüyle kurulan sıfat tamlamaları bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
başkomutan başparmak başkent
başköşe başyazar başkahraman

** ** **
başbakan başhekim başmüfettiş
başsavcı başhemşire başhakem
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 205

Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış kelimeler bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
ateşkes sallabaş kapkaç yazboz

** ** **
çalçene yapboz örtbas
çalyaka çekyat veryansın

İkinci kelimesi -dı, -di, -du, -dü vs. ile biten kalıplaşmış
kelimeler bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
çıtkırıldım imambayıldı serdengeçti
fırdöndü külbastı şıpsevdi

** ** **
albastı mirasyedi gecekondu
hünkârbeğendi papazkaçtı oldubitti
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
206 YAZIM KURALLARI

Oğlu, kızı sözleri bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* Bir topluluğun *yöneticisi anlamındaki


* “başı” sözcüğü *bitişik yazılır.
çapanoğlu hinoğluhin eloğlu elkızı

ÖRNEKLER

** ** ** **
aşçıbaşı çeribaşı mehterbaşı ustabaşı
binbaşı elebaşı onbaşı yüzbaşı

Ağa - bey - baba - efendi - hanım - nine sözcüklerine dikkat

ÖRNEKLER

** ** **
ağababa efendibaba hacıağa
ağabey hanımanne kadınnine

* * *
beyefendi hanımefendi paşababa
YAZIM KURALLARI 207

“Ev” kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler.

ÖRNEKLER

** ** ** **
aşevi doğumevi orduevi yayınevi
bakımevi gözlemevi öğretmenevi kahveevi

* * * *
basımevi huzurevi polisevi konukevi

bağ evi dağ evi orman evi kuş evi

Hane-name-zade sözcükleri bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

** ** **
dershane yazıhane seyahatname
çayhane beyanname amcazade

* * *
kahvehane
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
kanunname
rustu_hoca_ile_turkce
dayızade
Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
208 YAZIM KURALLARI

Arapça-Farsça tamlamalara dikkat

ÖRNEKLER

* * * *
Kuvayımilliye gayrimeşru hercümerç darülaceze

* * * *
Misakımilli erkanıharp hıfzıssıha gayrimenkul

* * * *
hüsnükuruntu daüssıla ehvenişer suikast

* * * *
hamdüsena darülfünun ehlibeyt âlemşümul

Kanunda bitişik geçen, bitişik tescil edilmiş kuruluş adları bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * *
İçişleri Bakanlığı Genelkurmay Açıköğretim fakültesi

* * *
Dışişleri Bakanlığı Yükseköğretim Gaziosmanpaşa Üniversitesi
YAZIM KURALLARI 209

“-zede” sözcüğü bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * * *
depremzede afetzede selzede kazazede

Pekiştirmeler bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * yeşilimtırak * yapayalnız
bembeyaz sapsarı ıpıssız

* * *
kıpkırmızı

Müzik makamları bitişik yazılır.

ÖRNEKLER

* * *
acembuselik
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
hisarbuselik
rustu_hoca_ile_turkce
hicazkâr
Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
210 YAZIM KURALLARI

“Bir” li kelimeler

ÖRNEKLER

* * *
bir ara bire bir (ölçü, teke tek) bir an

* * *
birçok bir şey birbiri

* * *
biraz bir türlü hiçbir

* * *
birkaç her biri binbir (çeşit)

* * *
bir gün herhangi bir birdirbir (oyun)

* * *
birtakım (bazı) ikide bir ellibir (oyun)

* *İkilemeler ayrı yazılır.


bir takım kalem birdenbire

ÖRNEKLER

* * *
yan yana baş başa diz dize

* * *
el ele göz göze kol kola
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 211

Kurallı fiiller birleşik yazılır.

ÖRNEKLER

* * *
bakakaldım öleyazdı söylenegelen

* * *
geliver gidedur görebildim

“ot” sözcüğüne dikkat

ÖRNEKLER

* * *
ayrık otu çörek otu semizotu

* * *
yüksük otu çöreotu dereotu
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe

You might also like