Professional Documents
Culture Documents
Rustu Hoca Ile Turkce Ders Notlarım Yeni Ciltli 1
Rustu Hoca Ile Turkce Ders Notlarım Yeni Ciltli 1
tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
170 YAZIM KURALLARI
Ki’nin Yazımı
*
(-ler) gelirse *
(-ler) gelirse
Cümle anlamsız olur Cümle anlamlı olur
Bu sözcüklere dikkat!
Ne var ki, İyi ki, Farz et ki, Belli ki
YAZIM KURALLARI 171
ÖRNEKLER
*
Seninki bugün okula gelmedi.
*
Anlattıkları kitaptaki ile aynıydı.
*
O kadar güzellerdi ki kıyamadım.
*
Bu ezanlar ki şehadetleri dinin temeli.
*
Gökyüzündeki bulutlar yavaş yavaş dağılıyordu.
*
Onun defteri eski ama benimki yeniydi.
*
Buradaki öğrencileri kim çağırıyordu?
De’nin Yazımı
* ÖRNEKLER
De’nin üzerine bir -de daha geliyorsa bitişik, gelmiyorsa ayrı yazılır.
*
Sorduklarını da not tutmak istedi.
*
Onun için evde oturmak en iyisiydi.
*
Şarkı sözlerini de bir bir ezberledi.
*
Okulda bu tarz şeyler yaşanmamalıydı.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 173
Satır sonunda ya
Hem kesme hem kısa
Hece esas alınır. da başında “Tek ses”
çizgi kullanılmaz.
kalmaz.
Düzeltme İşareti
ÖRNEKLER
* * * * *
dergâh hikâye islâhiye Lâdik Kâzım
* * * * *
gâvur kâfir mezkûr Selânik Nigâr
* * * * *
karargâh kâğıt sükûn Elâzığ Lâpseki
* * * *
tezgâh gülgûn sükût Balâ
* * * *
yadigâr merzengûş Halûk Nalân
* * * *
dükkân mahkûm Hakkâri Lâle
ÖRNEKLER
** ** **
askerî okul resmî kuruluşlar resmîleştirmek
dinî bilgiler millîleştirmek resmîlik
* edebî *
ilmî araştırmalar millîlik
** **
adem (yokluk) - âdem (insanoğlu) hala (babanın kız kardeşi) - hâlâ (henüz)
adet (sayı) - âdet (gelenek) rahim (esirgeme) - rahîm (koruyan)
** **
aşık (kemik) - âşık (tutkun) âlem (dünya) - alem (bayrak)
hal (meyve vs. satılan yer) - hâl (durum)
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
şûra (danışma kurulu) - şura (o yer)
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
176 YAZIM KURALLARI
Kısaltmaların Yazımı
ÖRNEKLER
* * *
TBMM TDED KB
* * *
TDK MEB TCDD
* *
TSK ABD
ÖRNEKLER
* * *
TDK’den TRT’den BDT’ye
* * *
TBMM’ye TL’nin THY’ye
Küçük harfle yapılan kısaltmalara ekler son sese değil, okunuşa göre gelir.
ÖRNEKLER
* * * *
cm’yi kg’dan kr.un mm’den
ÖRNEKLER
* * * *
vb.leri İng.yi cm3e Alm.dan
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 179
vb.leri No.suz MÖ
No.lu THY’ye ed.
ÖRNEKLER
* * * *
NATO’dan BOTAŞ’ın ASELSAN’da UNESCO’ya
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
180 YAZIM KURALLARI
Sayıların Yazımı
ÖRNEKLER
* *
yirmi beş yaşında bin iki yüz soru
ÖRNEKLER
* *
1 milyar 300 milyon insan 3 bin 250 kitap
YAZIM KURALLARI 181
ÖRNEKLER
* * * *
%20 ‰10 %100 %65
ÖRNEKLER
** ** **
17.15’te 1.500 lira 12.00’de
25 kilogram 120 kilometre 3 cm
ÖRNEKLER
* * *
14,8 20,9 3,5
ÖRNEKLER
* * * *
ikişer dörder yüzer beşer
ÖRNEKLER
* * *
2’nci 9’uncu 15’inci
ÖRNEKLER
* * *
altmışaltı ellibir yirmibir
2. yedişer
2’nci XX’nci
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
184 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
*
Bir dönem - bu zaman dilimi çok da eski sayılmaz - sınava hazırlanmak
istemiştim.
*
En yakın arkadaşımı - o da beni öyle görüyordur - çok özlemiştim.
ÖRNEK
*
2008 yılının ilk aylarında ortaya çıkmıştı.
YAZIM KURALLARI 185
ÖRNEK
*
Ayşe halamın sözleri beni çok etkiledi.
ÖRNEKLER
* *
Sayın Vali Sayın Bakan
ÖRNEKLER
* * Karakeçili * Rus
Türk İngiliz Özbek
* * *
Alman
ÖRNEKLER
ÖRNEK
YAZIM KURALLARI 187
* * Musevi * Katolik
Müslümanlık Musevilik Katoliklik
* * *
Müslüman
ÖRNEK
ÖRNEK
*
Bilgisiyle bir güneş gibi aydınlatıyordu.
*
Ay ile Dünya arasındaki uzaklık hesaplandı.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
188 YAZIM KURALLARI
Yön ifadeleri yer isminden önceyse büyük sonraysa küçük harfle başlar.
ÖRNEKLER
* *
Doğu Almanya Kuzeydoğu Avrupa
* *
Almanya’nın doğusu Avrupa’nın Kuzeydoğusu
Yön belirten sözcükler yön anlamından çıkarsa büyük yazılır.
Şiir bize Batı’dan gelmiştir.
ÖRNEKLER
* *
Ankara ili Çalışlar beldesi
* *
Çankaya ilçesi Görmez köyü
YAZIM KURALLARI 189
ÖRNEKLER
* * Alpler Sokağı’nı
Âşık Veysel Mahallesi’ne Cumhuriyet Bulvarı’nda
* *
Taksim Meydanı’na
ÖRNEKLER
* *
Ağrı Dağı Dicle Irmağı
* *
Aral Gölü Tuna Nehri
Maddelerde sayılan sözcüklerin mi (dağ, göl, mahalle, bulvar vs.)
yoksa adlarının mı (Ağrı, Tuz vs.) büyük yazılması gerektiğine dikkat
edin.
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
190 YAZIM KURALLARI
Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, anıt sözcükleri büyük harfle başlar.
ÖRNEKLER
* * *
Topkapı Sarayı Horozlu Han Galata Köprüsü
* * *
Çankaya Köşkü Ankara Kalesi Beyazıt Kulesi
ÖRNEKLER
* *
Süveyş Kanalı Çanakkale Boğazı
ÖRNEKLER
YAZIM KURALLARI 191
ÖRNEKLER
* *
Medeni Kanun Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği
*
Türk Bayrağı Tüzüğü
ÖRNEKLER
* *
Milliyet gazetesi Varlık dergisi
ÖRNEKLER
* *
Kurban Bayramı Dünya Tiyatrolar Günü
* *
Öğretmenler Günü Cumhuriyet Bayramı
ÖRNEKLER
* *
Uluslararası Türk Dili Kurultayı Karamanlı Türkçesi Araştırmaları
*
Türkçenin Kullanımı Bilgi Şöleni Çalıştayı
ÖRNEKLER
YAZIM KURALLARI 193
* * Tanzimat Dönemi’nden
Kurtuluş Savaşı’nı Buzul Dönemi’nde
* * Cahiliye Dönemi’ni
Cilalı Taş Devri’ne
* *
İlk Çağ’ın
ÖRNEKLER
* * dolar * liret
lira dinar kuruş
* * *
avro
ÖRNEKLER
* *
acembuselik türkü
* *
hicazkâr varsağı
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
194 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
* * Maraş dondurması
Antep fıstığı Hindistan cevizi
* *
Brüksel lahanası
ÖRNEKLER
* *
Otobüs Durağı Vezne
* *
3. Kat Giriş
YAZIM KURALLARI 195
ÖRNEKLER
* *
Leyla ile Mecnun SUÇ VE CEZA
ÖRNEKLER
*
Doğu medeniyeti / mistisizmi
ÖRNEKLER
* *
Mehmet Bey’e Ali Efendi
* *
Ayşe Hanım’ın
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
Osman Ağa
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
196 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
** ** ** **
alt etmek var olmak yok olmak el etmek
arz etmek terk etmek not etmek azat etmek
* * * *
göç etmek fark etmek kul olmak naz eylemek
** ** **
zehretmek cemetmek menolunmak
celbetmek hamdetmek ayırt etmek
** ** **
Bu menetmek mahvettin altüst etmek
Yardımcı zapt etmek gasbetmek defolmak
* * *
Eylemlere
Dikkat darbetmek defetmek defnetti
YAZIM KURALLARI 197
ÖRNEKLER
* * *
köpek balığı tarla faresi deve dikeni
* * *
ton balığı kuru fasulye yer elması
* *
uğur böceği kuzu mantarı
ÖRNEKLER
* * *
çevre yolu keçi yolu kara yolu otoyol
* * *
deniz yolu hava yolu ana yol (Bitişik yazılır)
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
198 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
** ** **
açık oturum oy birliği ses uyumu
açık öğretim yer çekimi Ay tutulması
* *
iş birliği madde başı
ÖRNEKLER
** **
anlam bilimi ruh bilimi
dil bilgisi halk bilgisi
ÖRNEKLER
* * * *
alyuvar ısı yuvarı yarı küre hava küre
YAZIM KURALLARI 199
* * * *
akyuvar göz yuvarı yarım küre su küre
ÖRNEKLER
* * *
Çoban Yıldızı Kervan Yıldızı gök taşı
* * *
çetin ceviz eski toprak demir yumruk
ÖRNEKLER
* * * *
gün ortası
www.pelikankitabevi.com.tr
gece yarısı
rustu_hocanın_ders_notları
hafta sonu
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor
hafta başı
Rüştü Hoca ile Türkçe
200 YAZIM KURALLARI
“-ar, -er, -maz, -mez, -an, -en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat
tamlamaları ayrı yazılır.
ÖRNEKLER
** ** *
güler yüz döner sermaye çıkar yol
yazar kasa koşar adım
ÖRNEKLER
* * * *
kuzeydoğu güneybatı kuzeybatı güneydoğu
ÖRNEKLER
* * * *
çevrim içi hafta içi olağan dışı çağ dışı
** ** ** **
ceviz içi ahlak dışı yasa dışı aklı sıra
yurt içi din dışı kanun dışı ardı sıra
YAZIM KURALLARI 201
Alt-üst sözcükleri somut bir yer belirtiyorsa ayrı soyut bir yer
belirtiyorsa bitişik yazılır.
ÖRNEKLER
** ** **
bilinçaltı yer altı (yüzey) akşamüstü
böbrek üstü bezi su altı suçüstü
** **
gözaltına alındı deri altı
göz altı kremi olağanüstü
ÖRNEKLER
* * * *
ana dil ana vatan ana bilim dalı ana yol
ÖRNEKLER
** ** *
ön yargı ön söz ön gösterim
ön ses ön vurgu
ÖRNEKLER
* * * *
kuşburnu akşamsefası hanımgöbeği kuşlokumu
** ** **
keçiboynuzu itdirsegi kadınbudu
yalıçapkını kargaburnu dilberdudağı
YAZIM KURALLARI 203
ÖRNEKLER
** ** *
altyapı alt geçit alt alta
alt yazı alt kurul
ÖRNEKLER
* * * *
beştaş dokuztaş üçtaş ellibir
ÖRNEKLER
** ** *
balköpüğü narçiçeği yavruağzı
kavuniçi
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
vişneçürüğü
rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
204 YAZIM KURALLARI
“-an, -en, -ar, -er, -mez, -maz, -ır, -ir, -mış, -miş”
sıfat-fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış kelimeler bitişik yazılır.
ÖRNEKLER
** ** **
cankurtaran akımtoplar etyemez
çöpçatan kuşkonmaz karıncaincitmez
** ** **
dalgakıran kadirbilmez varyemez
gökdelen tanrıtanımaz çokbilmiş
ÖRNEKLER
** ** **
başkomutan başparmak başkent
başköşe başyazar başkahraman
** ** **
başbakan başhekim başmüfettiş
başsavcı başhemşire başhakem
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 205
Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış kelimeler bitişik yazılır.
ÖRNEKLER
* * * *
ateşkes sallabaş kapkaç yazboz
** ** **
çalçene yapboz örtbas
çalyaka çekyat veryansın
İkinci kelimesi -dı, -di, -du, -dü vs. ile biten kalıplaşmış
kelimeler bitişik yazılır.
ÖRNEKLER
** ** **
çıtkırıldım imambayıldı serdengeçti
fırdöndü külbastı şıpsevdi
** ** **
albastı mirasyedi gecekondu
hünkârbeğendi papazkaçtı oldubitti
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
206 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
ÖRNEKLER
** ** ** **
aşçıbaşı çeribaşı mehterbaşı ustabaşı
binbaşı elebaşı onbaşı yüzbaşı
ÖRNEKLER
** ** **
ağababa efendibaba hacıağa
ağabey hanımanne kadınnine
* * *
beyefendi hanımefendi paşababa
YAZIM KURALLARI 207
ÖRNEKLER
** ** ** **
aşevi doğumevi orduevi yayınevi
bakımevi gözlemevi öğretmenevi kahveevi
* * * *
basımevi huzurevi polisevi konukevi
ÖRNEKLER
** ** **
dershane yazıhane seyahatname
çayhane beyanname amcazade
* * *
kahvehane
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
kanunname
rustu_hoca_ile_turkce
dayızade
Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
208 YAZIM KURALLARI
ÖRNEKLER
* * * *
Kuvayımilliye gayrimeşru hercümerç darülaceze
* * * *
Misakımilli erkanıharp hıfzıssıha gayrimenkul
* * * *
hüsnükuruntu daüssıla ehvenişer suikast
* * * *
hamdüsena darülfünun ehlibeyt âlemşümul
Kanunda bitişik geçen, bitişik tescil edilmiş kuruluş adları bitişik yazılır.
ÖRNEKLER
* * *
İçişleri Bakanlığı Genelkurmay Açıköğretim fakültesi
* * *
Dışişleri Bakanlığı Yükseköğretim Gaziosmanpaşa Üniversitesi
YAZIM KURALLARI 209
ÖRNEKLER
* * * *
depremzede afetzede selzede kazazede
ÖRNEKLER
* * yeşilimtırak * yapayalnız
bembeyaz sapsarı ıpıssız
* * *
kıpkırmızı
ÖRNEKLER
* * *
acembuselik
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları
hisarbuselik
rustu_hoca_ile_turkce
hicazkâr
Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
210 YAZIM KURALLARI
“Bir” li kelimeler
ÖRNEKLER
* * *
bir ara bire bir (ölçü, teke tek) bir an
* * *
birçok bir şey birbiri
* * *
biraz bir türlü hiçbir
* * *
birkaç her biri binbir (çeşit)
* * *
bir gün herhangi bir birdirbir (oyun)
* * *
birtakım (bazı) ikide bir ellibir (oyun)
ÖRNEKLER
* * *
yan yana baş başa diz dize
* * *
el ele göz göze kol kola
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe
YAZIM KURALLARI 211
ÖRNEKLER
* * *
bakakaldım öleyazdı söylenegelen
* * *
geliver gidedur görebildim
ÖRNEKLER
* * *
ayrık otu çörek otu semizotu
* * *
yüksük otu çöreotu dereotu
www.pelikankitabevi.com.tr rustu_hocanın_ders_notları rustu_hoca_ile_turkce Rüştü Hoca EDEBİYAT Anlatıyor Rüştü Hoca ile Türkçe