Professional Documents
Culture Documents
Presentation For SDFL
Presentation For SDFL
1. ia:Sr " jevn,k "rdcldrS bgq lrk " fldka;%d;a"wdfoaYl yd wkshï";k;=re j,g m;a lsrsus
2. fiajd ;;ajh fjkia lrk m;alsrSï
3. fjk;a hï ;k;=rlg m;a lsrSï'
4. kej; fiajhg m;a lsrSu ^fiajh w;yer msh wfhl=&
5. fiajfhka mylrk ,o wfhl= kej; fiajhg m;alsrSus
6. b,a,d wia jq fyda IY%du msh ks,Odrsfhl= kej; m;a lsrSus
7. fY%aKsm; Wiiaùï fkdjk fjk;a Wiia lsrSï'
ia:Sr wkqu; ld¾h ;=< we;s ;k;=rlg wkqu; fiajd jHjia:djg fyda n|jd mekSfï mrsmdáhg wkql=,j
mrsjdi ld,hla fyda jevne,Sfus ld,hla fyda ms<sn|j mj;akd m%ldrj udih ;=< we;s ;k;=rl ;%
wkshï m;aùï
wkshï m;aùula hkq" lsishï yosis fyda wkfmlaIs; ld¾hhla bgqlrkq jia ffoksl moku u; fiajh
i|yd n|jd mkq ,nk wfhls'
1. yqfolau wod< ld¾h i|yd m%udKj;a uq,Huh m%;smdok jd¾Isl weia;fïka;= ;=< fjkalr ;sìh
hq;=h
2. ke;fyd;a" ld¾hd i|yd jk weia;fïka;= ;=< fjkalr ;sìh hq;=h
3. wod< ld¾h,h wjika jkjd;a iumu m;aùfï ld,h wjika Ih hq;=h
4. fmIh hq;= jegqma ffoksl moku u; fyda tlÕ;djh u; fyda fmjkq ,nk oSukdjla muKs'
5. th ia:Sr m;aùula i|yd whs;shla
fkdfI' wdfoaYl moku u; m;alsrSu
wdfoaYl m;aùula hkq ks;H jYfhka mqrjd we;s ;k;=rl ta ;k;=r orkakd hï iSñ; ld,hlg ;snq
;k;f¾ rdcldrS i|yd fkdmeñKs l,ays ta ;k;=f¾ rdcldrS bgqlrjd fhdojkq ,nk wdfoaYlhls'
1. ffoksl jegqma moku u; Ih hq;=h
2. ks;H rcfha ks,Orhd fiajhg meñKs miq wdfoaYl fiajh wjika Ih hq;=h'
3. wkqu; n|jd mekSfï mrsmdáh m%ldrj iq¥iqlï ;sìh
hq;=h fldka;%d;a
;k;=rl jev ne,Su i|yd fyda rdcldrS bgq lsrSu i|yd lrkq ,nk m;aùï
;k;=rl jev ne,Su i|yd lrkq ,nk m;aùï
1'wkqu; fiajl ixLHdj we;=<;a jkakd jq
2'wkqu; fiajd jHjia:djla fyda wkqu; n|jd mekSfï mrsmdáhla
wkqj" 3'uq'fr' 71g wkqj ;k;=re wkqu; ù ;sìh hq;=h
jevne,Su i|yd m;al< yels wjia:d
1 wkqu; ld¾h uKv,h ;=< we;s ;k;=rl fiajfha isgsk wfhl= I4u;a wkque;shla we;sj"
fiajfhaneyerj isák wjia:djl tu ;k;=frys rdcldrs jmlSï oerSu yd ld¾h bgq lsrSu
msKsi
2 wenE¾;=jla mj;sk wjia;djl tu ;k;=rg ia:Srfiajlfhl= m;a lrk
fya;=jev ne,Su i|yd m;alsrSug wod< iq¥iqlï
1 wod< ;k;=rg wod< iqoqiqlï imqrd ;sîu
2 ;k;=rg iudk fyda ;k;=rg wdikak my; ;k;=rl fiajfha fhoS isàu
3 ks;H ;k;=frys ia:Sr lr ;sîu
1
jev ne,Su i|yd wkqu; fldkafoais
1 m;alsrSfï n,Orhd Iiskau m;a l< hq;=h
2 mqrAKld,Skj fyda oekg orK ;k;=rg mrsNdysrj jev ne,Su i|yd muKla m;al< hq;h
3 jev ne,Sfï fya;=j u; ia:sr lsrSfï whs;sjdislï fyda jrm%idohla mek fkdkmshs'
4 jev ne,Sug iqoqiq mqoam,fhl= fkdue;s Ig ;k;=frys rdcldrS bgqlsrSu i|yd jvd;a iqoqiq
ks,Odrsfhl= m;aùï n,Orhd Iiska l< hq;=h
5 ;k;=rg wod< ks, jdyhla iy oSukd yd jrm%ido N=la;s I| mekSu
6 m;aùï wjika jq miq ta ish,q oSukd yd jrm%ido w;ay,
hq;=h rdcldrS bgq lsrSu i|yd lrkq ,nk m;aùï
jev ne,Su i|yd m;a lsrSu i|yd iqoqiq lus fkdue;s jsg
rdcH fiajhg m;alsrSï l< yels wjia:d
1. wkqu; fiajl ixLHdfjys ;k;=rl mqrmamdvqjla we;s Ig muKla m;alsrSula l< yelsh'
2
5' jHqjym; iïuqL mrslaIKhla kï m;a lsrSfï n,Odrshd Iiska ,nd oS we;s ,l=Kq oSfï l%uh
^n|jd meksfï mrsmdáhg wkqj iïqL mrslaIKh oS ,l=Kq ,ndoSug we;sIg ,l=Kq ,ndoSfï l%uh
oekaùfuka m,l, hq;=h&
^1& fcHIaG;d f,aLkh ilia lsrSfï oS is¥ Ih yels fodaIhla ksid fyda
^2& fjk;a flfkl=fma m;aùu oskhla ksid ;j;a flfkl=fma m;aùï
oskhlg is¥ Ih yels n,mEula' ksid fyda
^3& jev ne,Su u; Wiiaùula ,nd isgs wfhl= hï fya;=jla u; l,ska isgs fiajhg wdmiq
m;alrk Ig is¥ Ih yels n,mEula' ksid fyda
^4& Wiia lsrSfï INdm l,ahdu ksid m;aùï oskhka fjkia jSula ksid fyda
^5& mqrmamdvq jq oskh olajd m;aùï fmrod;ï lsrSula ksid fyda
^6& fjk;a ffk;sl fya;+ka ksid we;s Ih yelsh
m;aùulla NrmekSfï oS m;aùï ,dNshdfma jmlSu
1. m;aùfï ,smsfhys i|yka fldkafoais u; m;aùu Ndrmkakd fkdmkakd nj i|yka lsrSu
2. ;u wkkH;dj bosrsm;a lsrSu
3. meñKs m%:u oskfhaoSu wdKavql%u jHji:dfI 4 yd 7 Wmf,aLk wkqj osjqreï$m%;s{d oSu lsrSu
4. rdcldrS i|yd jd¾;d lrk nj meñKs m<uq oskfha oSu oekqï oSu
5. my; i|yka ,sms rdcldrS jd¾;d lrk oskfhaoSu Ndr oSu
^1& cd;sl yeªkqïmf;a iy;sl l< msgm;la
^2& Wmamekak iy;slh
^3& uq,sl wOHdmk iq¥iqlï ikd: lrk iy;sl" yd fjk;a jD;a;suh iy;sl tajdfha Pdhd
msgm;aium
^4& Ijdyl kï Ijdy iy;slh" ld,;%hdfma Wmamekak iy;slh yd orejka isà kï orejkafma
Wmamekak iy;sl m
^8& ia:Sr yd ;djld,sl mosxI ,smskh ^we;akï&
3
m;aùula iïnkaO fomd¾;fïka;=$wdh;k m%Odkshdfca jclSu
1 fiajhg jd¾;d l< njg ,smsh ,nd cekSu
2 fiajh i|yd wkqhqla; lsrsu
3 rdcldrS ,ehsia;=jla ,nd oSu
4 fiajhg jd¾;d l< miq ta nj m;aùfï n,Orhdg yd IckldIm;s fj; oekaùu
5 ceiI m;%h ucska m%ldY l< hq;= m;aùula kï ta i|yd wjYH mshjr cekSu
6 jirla we;=<; Tyqg m%udKj;a mqyqKqjla ,ndoSu
7 fiajd jHjia:djl fyda n|jd cekSfï mrsmdáhl i|yka jkafka kï ta wdldrhg mqyqKqjla ,ndoSu
8 ffjoH jd¾;dj udi ;=kla we;=<; ,ndcekSu
9 rdcH fiajhg iq¥iq ldhsl fyda udkisl;ajhla fyda fkdue;s njg ffjoH jd¾;dfI i|
ykajqjfyd;a m;aùu wjika lsrSu
10 ta ms<sn|j IcKk fomd¾;fïka;=jg msgm;la iys;j rdcH fiajd fldñIu fj; jd¾;d lsrSu'
4
8 mrsjdi ld,h fyda jev n,k ld,h oS¾> lrk ,oafoa Tyqg md,kh l< fkdyels ldrKhla
kï idOdrK ld,hla osh hq;= w;r fcHIaG;djh yd jegqma j¾Olhg ydkshla fkdjk mrsos ls
%hd l< hq;=h
iq¥iqlï imqrd cekSu i|yd mrsjdi ld,h fyda jev ne,Sfï ld,h oS¾> l< miq m;aùug jk n,mEu
1 md,kh l< yelsj ;snq ;;ajhka u; jeâfhka ,enq ld,h i|yd jegqma j¾Ol I,ïNkh l<
hq;=w;r" m;aùï oskfha isg ia:Sr l< hq;=h
2 md,kh l< fkdyels ;;a;ajhka u; kï" jegqma j¾Ol iys;j kshñ; oskfha isg ia:SrL< hq;=h
ld¾hlaIu;d lv bï
ld¾hlaIu;d lv bul wjYH;dj
1 ;k;=frys ia:Sr lsrSu i|yd
2 ;k;=rlg Wiia lsrSu i|yd
3 kshñ; jegqma mshjr blaujd hdu i|yd
1. rdcH fiajd fldñIka iNdj fyda n,h,;a wkqlñgq fyda ks,dOrska ucska Wiia lsrSï lrkq we;
2. n|jd cekSfï mrsmdIj,g wkqj" kshñ; ld,iSudjka ;=< Wiiaùï l< hq;=h
3. ks;H jYfhkau iqoqiqlï u; l<hq;= Wiia lsrSuloS yer wenE¾;=jlla fkdue;s kï Wiia lsrSï
fkdl< hq;=h
4. ks,Odrska"i;=gq odhl fiajdld,hla yd n|jd cekSfï mrsmdIj, i|yka iq¥iqlï imqrd
cekSfukaWiiaùu Wmhd c; hq;=h
5
i;=gqodhl fiajhla hkq l=ulao
^1& kss,Odrfhl= Iiska ld¾hlaIuj yd wk,iaj rdcldrS bgqlsrSu ucska o
^2& iu;aIh hq;=j ;snq ld¾hlaIu;d lvbï iu;aùu ucskao
^3& tu ld,h ;=< Wmhdc; hq;=j ;snq ish,qu jegqma j¾Ol Wmhdfck we;a;djqo
^4& oËqjï ,eìh hq;= jrola isoqlr fkdue;s jqo ld,iSudjka o
i;=gqodhl fiajd l,dh cKkh lsrSfï fldkafoais
1 wOsfiajl moku u; m;a l< Ig fyda Wiia l< Ig ks< kduh ,enqK;a ;k;=rla fkd,efí
2. m;aùug wod< jegqm yd oSukd ,ndc; yelsh
3. ;k;=re cKh ;=< fyda fiajh ;=< wenE¾;=jla we;s jqjo wka;¾ c%yKh l< yelsjkafka
ta i|yd hï INdchla iu;a Ih hq;= kï tu INdch iu;a jqjfyd;a muKs'
4. th Tyqg fmnoac,sl fI' wka;¾ c%yKh fkdl< fyd;a Tyq IY%duhdu;a iuc tu ;k;=r
wfydaisfI'
5. tjeks m;aùula fyda Wiiaùula ksid IIu;a mros m;ajq fyda Wiia jq whfca fcHIaG;djhg
lsisu wdldrhlska ydkshla fkdIh hq;=h'
III mrspsfPaoh
rcfha ks,Odßka ia:dk udre lsÍu
ia:dk udre lsÍfï wruqKq'
mQrmamdvQjla iïmQ¾K lsÍu'
mßmd,k wjYH;d imqrd,Su'
wdh;kfha ld¾hCIu;djh yd M,odhs;djh m%j¾Okh lsÍu'
Ikhdkql+, l%shdj,shl wjYH;d bgqlsÍu'
Ikh ksfhdachla l%shd;aul lsÍu'
ks,Orhdg mq,q,a lafIa;%hl w;a±lSï ,ndcekSug wjia:djla i<id §u'
ks,Odßhdfca jD;a;Sh ixj¾Okhg yd yelshdjka m%j¾Okhg wjia:djla i<id §u'
ks,Odßhdfca fmnoac,sl şIalr;dj,g iyk i<id
§u' ia:dk udreùï isşl< yels wdldr'
jd¾Isl ia:dk udreùu'
fiajd wjYH;d u; flfrk udreùu'
Ikh fya;= u; isşflfrk udreùu'
ks,Orhkafca b,a,Su u; isşlrk wfkHdkH
udreùu' fmdoq fldkafoais
1 fldñIug n,h we;" tu n,h lñgqjlg fjk;a rcfha ks,Orfhl=g mejrsh yelsh
2 ieu rcfha ks,rfhlau ia:dk udrejg hg;a fI
3 ksis n,Odrs;ajh Iiska muKla udre l<
6
wud;HxYfha$fomd¾;fïka;=fI wod< ksfhdacH m%Odksfhla fyda tjeks ;k;=rla fkdue;s Ig
fcHIaG;u iyldr m%Odk'
wod< wdh;k lghq;= Ndr fcHIaG ks,Orfhla'
udre uKav,fha IIh m:hg wh;a ks,Orhka yd fiajdjg wod< jk rcfha ks,Orhkafca
wju jYfhka 15 fofkla j;a ksfhdackh lrk jD;a;Sh iñ;shla Iiska kï l< ksfhdað;fhla'
^ta ta fiajdjka i|yd fyda ks,Or lKavdhï i|yd fjk fjku udre uKav,h msysgq Ih hq;=h'
udre l< yels ks,Odßka lKavdhu 25 lg wvq jqjo IfYAI ;;a;aj u; udre lsÍfï n,Orfhl=
udre uKv,hla ia:dmkh l< yel'&'
wfcdaia;= 10 Èkg fmr - ia:dk udre whşïm;a udre ùï uKav,hg Ndr§u yd udre
uKav,h lghq;= wdrïN lsÍu'
wfcdaia;= 31 Èkg fmr - udre uKav,fha udre ùï fhdckd udre lsÍfï n,Orhd
fj; Ndr§u'
iema;eïn¾ 15 Èkg fmr - udreùï fhdackd udre lsÍfï n,Orhd Iiska m%isoaO lsÍu
yd wNshdpkd leoùu'
wNshdpkd uKav, ^iudf,dapk lñgqj& m;a
Tlaf;dan¾ 15 Èkg fmr - wNshdpkd uKav,h ;SrK udre lsÍfï n,Orhdg Ndr§u'
fkdjeïn¾ 01 Èkg fmr - udre lsÍfï n,Orhd Iiska udreùï ksfhdac ksl=;a lsÍu'
7
jd¾Isl ia:dk udreùï ksfhdac l%shd;aul lsÍu'
ia:dk udre ksfhdachla ,o ks,Odßhl= ;u fiajd ia:dkfhka uqojd yeÍu wdh;k m
%Odkshdfca jclSula jk w;r" kshï; Èk kj fiajd ia:dkfha jev NdrcekSu ks,Orhdfca
jclSuls'
by; mßos kshñ; Èk kj fiajd ia:dkfha rdcldßhg jd¾;d fkdlrk ks,Odßka ish OQrh yer
cshd fia i<ld lghq;= lr ,sms ksl=;a lsÍu kj fiajd ia:dkfha wdh;k m%Odkshdfca jclSuls'
fiajd wjYH;djh u; ia:dk udre lsÍu'
my; i|yka wjia:dj, § fiajd wjYH;djh u; ia:dk udre l< yel'
fiajlhl= Tyqfca j¾;udk fiajd ia:dkhg ;jşrg;a wjYH fkdùu'
fjk;a fiajd ia:dkhl rdcldß i|yd wod< ks,Odrhdg wjYH ùu'
ks,Orfhl= ;;a fiajd ia:dkfha isDu mßmd,kuh fya;= u; kqiqşiq ùu'
^fiajd wjYH;djh u; ia:dk udre l< hq;af;a tu udreùï B<Õ jd¾Isl udre lsÍï lghq;= lrk
f;la m%udo lsÍug fkdyels njg udre lsÍfï n,Orhd fmnoac,slju iEySulg m;ajk Igh'
tjeksudre lsÍul § udre lsÍug fya;= ks,Odßhdg ±kqï Èh hq;=h'&
Ikh fya;= u; flfrk ia:dk udreùï'
my; i|yka wjia:dj, § lsisş l,a§ulska f;drj wod< fya;= olajñka ks,Odßhl= udre l< yel'
IIu;a Ikh mßCIKhl oXqjula ls%hd;aul lsÍug'
uQ,sl Iu¾IKhlska miqj wkdjrKh ù we;s lreKq u; jev ;ykï fkdlrkafka jqjo
tu ia:dkfha ks,Odßhd isDu iqşiq fkdjk Ig'
ks,Odßfhl= tu ia:dkfha isDu uQ,sl Iu¾YKhg ndOdjla jk
Ig' iqyo ia:dk udre ùï'
my; i|yka wjYH;d iïmQ¾K jk Ig iqyo ia:dk udreùï isşl< yel'
ks,Orhka fofokd tlu fiajhl yd tlu fYaKshl fyda iudk ;k;=rej, fiajfha kshqla;j isDu'
wod< wdh;k$fomd¾;fïka;= m%Odkhkafca tlÕ;djh ,eî ;sîu'
ks,OdÍkafcka flfklaj;a lsishï Ikh fya;= u; ,o ia:dk udreùulg wod< oXqjï
ld,hlaiïmQ¾K lsÍug kshñ; jQfha kï tu ld,h iïmQ¾K lr ;sîu'
ks,Orhka j¾:udk fiajd ia:dkfha wju jYfhka wjqreş 02 j;a fiajh lr ;sîu'
V mrspsfPaoh
rcfha ks,Orfhl= rcfha fiajfhka ;djld,slj fyda ia:Srj uqod yerSu iïnkaO IIIOdk
uqodyrskq ,eîug fhdacH wjia:d
1 m<d;a rdcH fiajhg
2 ckdIm;s f,alï ld¾hd,fha ;k;=rlg
3 md¾,sfïka;= ld¾h uKav,hg
4 iafIIPd n,fiakd fiajhg
5 mrSlaIK fldñIka iNdjl fiajhg
6 IYaj jsoHd,hl ;k;=rlg
7 ixia:d ;k;=rlg
8 rcfha jHdmD;shlg
9 rchg wh;a iudculg
10 rcfha fldgia ysñ iudculg
11 rdcH wxYfha jD;sh iñ;shlg
12 rdcH wxYfha iqNidOl iñ;shlg
9
fiajfha fhoùfï fldkafoais
Ig b,a,d wiaùu
1 lsishï wjia:djloS fkdokajd fiajhg jd¾;d fkdfldg meh 24 la we;=<; oekaùula fkdlrk
,o wjia:djl ks,Odrhd fiajh w;yercshd fia ie,fla
2 wdh;k m%Odkshd Iiska ta nj ,shdmosxI ;emEf,ka ^12 wdlD;sh wkqj& okajd heIh hq;=h
3 m;aùï n,Orhd fkdjk wjia:djloS tu ,smsfha msgm;la m;aùï n,Orhdg o heIh hq;=h
4 fiajh w;yer csh ks,Orfhl=fcka fya;= IuiSï fyda fpdaokd m;%hla ksl=;a lsrSu fkdl< hq;=h
5 fiajh w;yer cshd fia i,ld ks,Orfhl= ish leue;af;ka fiajhg jd¾;d fkdlsrSug fya;=
okajd isIh fyd;a ta ms<sn|j Ikh n,Orhd Iiska i,ld ne,sh yelsh
6 Ikh n,Orhd Iiska ta ms<sn| ;SrKhla c; yelsh' ^fiajfha mssysgqùug" fkdmsysgq ùug fyda
jegqmarys;j fiajfha msysgqùug&
10
VII mrspsfPaoh
jegqma j¾Ol w;aysgqùu k;r lsÍu fyda wvqlsÍu udi 01 isg 12 olajd ´kEu udi cKkla i|yd l<
yel' tfy;a jegqma j¾Olhla I,ïNkh l< hq;af;a udi 06 fyda 12 ld,hlgh' fufia jegqma j¾Ol m
%;sfCIam lsÍu th n,mj;ajk tla jrl§ udi 12 l ld,hlg fkdjeä Ih hq;= w;r B<Õ jegqma
j¾Ol Èkh blaujk Èkhla fkdIh hq;=h' nrm;, oËqjula f,i;a" ld¾hCIu;d lvbï INdchla
iu;a fkdjq Ig;a" mßjdi ld,h §¾>l< Ig kshñ; ld,fhka Tíng §¾> lrk ,o ld,hg;a jegqma
j¾Olh I,ïNkh l<yel' jegqma j¾Olh k;r lsÍfï ;SrKh uila we;=,;§ l%shd;aul fkdjk Ig
11
jegqma j¾Olh wvq lsÍu
12
fhdacH fI' iqˆ oË qjï f,i jegqma j¾Olh k;r lsÍ u yd w;aysgqù u isş flf¾' ks,Odßfhl= w;ska isşjk
jrola j<lajd cekSug fm<Uùula f,i jegqma j¾Ol w;aysgqIh yel'
jegqma j¾Ol fcùu m%;slafIam l< yels wjia:d
;djld,slj w;aysgqùu
bÈßm;aj we;s f;dr;=re wkqj jegqma j¾Ol iy;slh w;aika l< fkdyels kuq;a" ;jşrg;a ksßlaIKfhka
b| ;SrKhla cekSu iqşiq jk Ig'
k;r lsÍu
I,ïNkh lsÍug ;rï nrm;, ldrKhla fkdjk wvqmdvqlï yßciaid c; yels wjia:dj, §
^wld¾hlaIu;djh jeks wjia:d&
wvq lsÍu
jegqma j¾Olh k;r l< hq;= kuq;a tu ;SrKh udihla jeks flI ld,hla ;=< l%shd;aul l< fkdyels Ig
^±kgu;a jegqma j¾Olh fcjd we;s
Ig'& I,ïNkh lsÍu
by; lS ;;ajhkag jvd nrm;< ldrKhla jk Ig'
jegqma j¾Ok m%;slafIam l< yels ld,fha iSud
jegqma j¾Okh m%;slafIam lrk ld,h B<Õ jegqma j¾Ol Èkfhka Tíng fkdhd hq;=h'
jegqma j¾Olhla ;djld,slj w;aysgqùu" k;r lsÍu" yd wvq lsÍu udi 01 isg udi 12
olajd ld,hlg isşq l< yel'
jegqma j¾Olhla I,ïNkh l< yelafla udi 06 fyda 12 ld,hlg muKs' ^kuq;a fuu kshuh
j,xc= jkafka jegqma j¾Ol fcùu m%;slafIam lrk wjia:djl § muKs' Ikh oËqjï"
ld¾hCIu;d" lvbvï" wiu;aùï jeks wjia:dj,g fuu kshuh wod< fkdfI'
^wd& m<d;a iNdjl fiajh i|yd uqodyßk m<d;a iNd m%Odk f,alï fyda n,h
,o ish¨ u rdcH ks,Orhka iïnkaOfhka mjrk ,o ks,Orhd
13
Wiia lsÍul § fcjk jegqm
Wiia lsÍu l%shd;aul lrk Èkfha isg ks,Odßhl=g ;uka Wiia lrkq ,enq ;k;=f¾ jegqm fcIh
hq;=h'
Wiiaùu ,nk wjia:dfI § ks,Orhd wjidk jYfhka ,enq jegqm kj jegqma mßudKfha
^w& jegqma mshjrj,a w;rg cefka kï" Tyq B<Õ by< jegqma mshjf¾ ;nd w;sf¾l jegqma
j¾Olhla o fcjkq ,efí'
^wd& wdrïNl jegqmg fyda jegqma mshjrlg wkqrEm fI kï" Tyq B<Õ by< jegqma mshjfrys
;nkq ,efí'
^we& wdrïNl jegqmg tla jegqma j¾Ohlska fyda Bg jeä jegqma j¾Ol cKklska wvq jk Ig
kj jegqma mßudKfha wdrïNl jegqma mshjf¾ ;nkq ,efí'
^wE& wdrïNl jegqmg jvd wvqjkafka tla jegqma j¾Ohl wchg wvq m%udKhlska kï" Tyq
kj jegqma mßudKfha wdrïNl jegqma mshjf¾ ;nd w;sf¾l jegqma j¾Olhla fcjkq
,efí'
Tyqfca bÈß jegqma j¾Ol Èkh jkafka Wiiaùu l%shd;aul jk Èkhhs'
ks,Odßhl=fca jegqma m%;sfYdaOkhla iy Wiia lsÍula tlu Èklg fhfok Ig tjeks ks,Odrshl=
Wiia lsÍu u; jegqma mßj¾;kh lsÍu merKs jegqma mßudK u; fyda w¨;a jegqma mßudK u;
fyda hk fuhska ks,Orhdg jvd jdisodhl l%uhg l< hq;=h' ^rd'mß'p'f,a'11$94&
^w& fmr jegqma mßudKh wkqj wjidk jYfhka ,ndc;a jegqm kj jegqma mßsudKfha jegqma
j¾Ol mshjrj,a w;f¾ cefka kï" Tyq kj jegqma mßudKfha B<Õ by< jegqma
mshjfrys
;nkq we;'
^wd& fmr jegqma mßudKh wkqj wjidk jYfhka ,ndc;a jegqm kj jegqma mßudKfha jegqma
mshjrlg wkqrEm fI kï Tyq B<Õ by< jegqma mshjfrys ;eìh hq;= h'
^we& fmr jegqma mßudKh wkqj wjidk jYfhka ,ndc;a jegqma kj jegqma mßudKfha
wdrïNl jegqmg wvq kï" Tyq kj jegqma mßudKfha wdrïNl jegqfmys ;nkq we;'
Tyqfca bÈß jegqma j¾Ol Èkh jkqfha jegqma mßudKh m%;sfYdaOkh lsÍu ls
%hd;aul jk Èkhhs'
jev ne,Sfï jegqm fcùug wud;HdxY f,alïjrhdfca wkque;sh ,nd ;sìh hq;=h'
jev n,k ,o ;k;=r ks;H ;k;=rg jvd by< ;k;=rla Ih hq;=h' iu ;;a;ajfha
;k;=rla jk Ig ks;H ;k;=rg wu;rj jev n,d ;sìh hq;=h'
jev n,k ;k;=r mqrmamdvqj ;sìh hq;= h' th mQ¾K ld,Sk ;k;=rla Ih hq;= w;r
<c£u mQ¾K ld,Sk ks,Odßfhl= m;a lsÍug woyia l< ;k;=rla Ih hq;= h'
14
jev ne,Sfï jegqma fcjk wdldrh
^w& ks,Odßhl= ks;H ;k;=f¾ rdcldßj,g wu;rj ;j;a ;k;=rl jevn,k Ig
Tyq jev n,k ;k;=rg wh;a jegqma mßudKfha wdrïNl jegqfmka 25% o iuc ks;H
;k;=rg wh;a iïmQ¾K mdßY%ñlh fcIh yel' fcIh yels Wmßu ld,h udi 03 lS'
^wd& ks,Odßhl= wjqreoaola fyda Bg jeä ld,hla ks;H ks,Odßhl= fkdue;s ;k;=rl
Ècg u jev jev n,k l,ayS ^jev n,k ;k;=f¾ wdrïNl jegqm Tyqfca ks;H ;k;=f¾
mdßY%ñlhg jeä kï& tu iïmQ¾K ld,h fjkqfjka jev n,k ,o ;k;=f¾ wdrïNl
jegqma fcIh yel'
rcfha frday,lska" udkisl frday,lska fyda ,dşre frday,lska jeks wdh;khlska msg lrk
frdacshl=wdmiq ksjig hdug şïßh cdia;=j fcjd c; fkdyels hhs tlS wdh;k Ndr ks,Odßhdg
ta;a;= hk Ig ta i|yd n,m;%hla ,nd§ug Tyqg n,h we;'
Y,H l¾uhla fyda fjk;a m%;sldr lghq;a;la i|yd frdacsfhl= tla ffjoH wdh;khl isg ;j;a
ffjoH wdh;khlg heùug wjYH hhs ffjoH ks,Odßhd l,amkd lrk Ig yd frdacshdfca
;kshg Wmia:dhl= heùu wjYH hhs ;SrKh lrkIg Wmia:dhlhdg şïßh n,m;% ksl=;a l< yel'
ixhqla; §ukd
15
YS% ,xldj fjkqfjka cd;Hka;r ixIOdk ksfhdackh lÍu
rdcldß cuka
wOHhk yd wNHdi lghq;=
wdKavqfI lghq;= bgqlsÍug" csIiqula" fldka;%d;a;=jla w;aika lsÍug" nvq ndysrdÈh ñ,§ ceksu
jeksks,Odßhl=fca ks, rdcldßhg iDcqj wh;ajk ld¾hhka j, fh§ug hk cuka rdcldÍ cuka
fI' ks,Odßhl=fca iqşiqlï" ±Kqu fyda lD;yia;;dj jeäÈhqKq lrkakd jQ ´kEu m%odkhla we;=,;a
YsIH;aj" pdßld" iïuka;%K wdÈ h “wOHhk mqyqKq fyda wNHdia hkqfjka woyia fI'
16
cuka msg;aùug fmr wod, jk mßÈ w;scre ckdIm;s;=uka fcka $ cre wc%dud;Hjrhdfcaka
wkque;sh ,ndc; hq;=h'
IfoaY pdßldj wjidkfha§ fmr,d Èjhskg meñK ta ms<sn| jd¾;djla bÈßm;a l< hq;=h'
fmdş fldkafoais
hïlsis ;k;=rlg fjkalrk ,o ksjila yer wfkl=;a ish¨u ksjdij, nş ld,h jir myls'
^11$2009 rd( mß( pl% f,aLh&
rcfha ksjila fjkalr Èh yelafla rcfha ks,Orhl=g muKS' kej; fiajfha fhdojk Ig
ysñ fkdfI' IY%du ,enq Ig ksjfika wia ù hd hq;=h'
rcfha ksjil mÈxIj isIh yelafla th ,ndc;a ks,Odßhdg" l,;%hdg" orejkag iy
hefmkakkag muKs' uqo,a fcjd kj;dckakd wuq;a;ka fyda fkajdislhka ;ndc; fkdyel' w;=re nş
Èh fkdyel'
flI l,a §ulska hq;=j udre lrk wjia:djl § yer ks,Odßhl=g ish ksjiska wia ù
hdug n,dfmdfrd;a;= jk Ig ,s;a udihlg l,ska j;a ksjdih fjkalr fok ks,Odßhdg ±kaIh
hq;=h'
ks,Odßhl=fca fiajh wjika l< Ig fyda Tyq fiajfha fh§ isIh § ñh csh Ig fyda tu isoaIh
isş jQ ,s;a udihg miqj tk ,s;a udih wjidkh olajd Tyqg fyda mjqf,a whg ksjfia IiSug bv
Èh hq;=h'
rcfha ksjil mÈxIlrejl= IfoaY /lshdjla NdrcekSug jegqma rys; ksjdvq ,nd we;s Ig
Èjhsfkka neyerj hdug fmr tu ksjdih ysialr tys ika;lh ksjdi fjka lrk n,Odßhdg Ndr
Èh hq;=h'
^we& wUq ieñ hqj,lg rcfha fiajlhka jk Ig Wmf,aLkc; ksjdi ,ndcekSug ysñlula
ke;akï jeä jegqma ,nk ks,Odßhdfca jegqfmka - 10%
wvq jegqma ,nk ks,Odßhdfca jegqfmka - 05%
17
^wE& wUq ieñ hqj,g rcfha fiajlhka yd wfhl= fyda fofokdu Wmf,aLkc; ksjdi ,eîug ysñlï
we;sIg
jeä jegqma ,nk ks,Odßhdfca jegqfmka - 10%
wvq jegqma ,nk ks,Odßhdfca jegqfmka - 02%
Kh b,a¨ïlrejl=fca we;s iqşiqlu cek iy b,a,Sfï ks¾jHdc Ndjh cek Kh fok n,Odßhd
;SrKh lrkq we;' ks,Odßhl= fjk;a fomd¾;fïka;=jg udreù csh Ig Tyqfca Kh fYaIh yd
fmd,S uqo,a wh lsÍfï jclSï tu fomd¾;fïka;=jg mjrd Kh fYaI ksrjq,a lr cekSu
l,ska isI fomd¾;fïka;= m%Odkshdfca jclSuhs'
csIiqu" wem ne÷ï lrh" wefgda¾ks n, lvodish ysñlï Tmamqj hkd § ,shI,s udreù hk
fomd¾;fïka;=jg fkdhjd Kh şka fomd¾;fïka;=fI r|jd c; hq;=h' fiajfhka uqod yeÍul §
fydajegqma rys; IfoaY ksjdvq hdfï § fuu Kh uqo,a uq'¿ukskau ksrjq,a lr c; hq;=fI'
^w& CIh frdach - tla jrlg udi 04 necska läka lv fojdrhl oS iïmQ¾K mä iys; IfYaI
ksjdvq ,nd Èh yel' Bg miqj kej; fiajhg meñK wjqreş 04 la fiajh l< miq ;j;a udi 04 la
ksjdvq
,nd Èh yel'
^wd& ,dşre frdach - udi 22 lg fkdjeä ld,hla i|yd iïmQ¾K mä iys; IfYaI ksvdvq'
fuu ksjdvq wkqu; l< hq;af;a ffjoH uKav,h ks¾foaY lrk m%;sldr ks,Odßhd ,ndckafka kï iy
CIh frdacfha § frday,a c; jk fyda IfYaI{ fyda iqşiqlï we;s ffjoH jrhl=fcka ksjfia § m%;sldr ,nk
Igh'
iïmQ¾K jegqma iys; tjeks IfYaI ksjdvq Èh hq;af;a idudkH ksjdvq frc=,dis hgf;a ks,Odßhdg ysñjk
jegqma iys; ksjdvq wjika jQ miqjh'
ksis ffjoH iy;slhlska fyda ffjoH uKav, jd¾;djlska fyda wdjrKh jk ld,hla i|yd
IfYaI jegqma iys; ksjdvq wkqu; l< hq;=h'
jegqma iys; ksjdvq wjika jQ miq ;jşrg;a wjYHkï ffjoH uKav,hl jd¾;djla wkqj mä
rys; ksjdvq ,nd§u fyda finLH fya;= u; IY%du cekaùu l< hq;=h'
iqjh ,eî meñKs Ifgl ieye,a¨ rdcldß mejÍu yd fmdaIH iqjodhl foaYc=Khla iys; m
%foaYhl ld¾hh ia:dkhla ,nd Èh hq;=h' fuu wkqc%yh weşu frdachlska fmf<k rcfha
ks,Odßhl=go ffjoH iy;slhla u; ,ndÈh yel'
18
CIh frdach" ,dşre fyda ms<sld frdachg iudk ´kEu frdachla ms<sn|j ffjoH uKav,hla
ks¾foaY lrkIg iy Bg wod,j ffjoH uKav,hla Iiska ksßfoaY lrk Y,H l¾uhlska miq
/l n,d
19
cekSug udi 06 l jegqma iys; IfYaI ksjdvq ,ndc; yels nj wxl 32$93 rdcH mßmd,k pl
%f,aLfha ±lafI'
jD;a;Sh iñ;s iñfñ,khlg wkqnoaO jD;a;Sh iñ;shl ksfhdað;hkag ish iñfñ,kfha jd¾Isl
uyd iuq¿jg iyNdcS Iu i|yd tla Èkl rdcldß ksjdvqo" ksoyia şñßh n, m;% lIg,hla o"
fiajfha y§is wjYH;djhkag hg;aj Èh yel' ^rd'mß'p'f,a'wxl 19$96 ^1& tjeks ks<Odßka
fmnoac,slj b,a¨ñ lrk Ig ksoyia şñßh n,m;% lIg,h fjkqjg ,xcu nia r:j, cuka
lsßu fjkqfjka Ihou m%;smQ¾Kh l< yel' ^ rd( mß' p'f,a'wxl 1$3000&
j j,g o tajdfha iNdm;sjreka yd f,alñjrekafca ksjdi j,g ^ks, ld,h orK ;dlal,a&
o şrl:k myiqlñ my; i|yka mßÈ iemhsug ;Srkh lr we;'
20
iIlsßfñ cdia;= rch orK w;r" ks<OdÍka fjkia jk Ig flfrka wu;r iIlsßfñ
cdia;= iñfñ,kh $iñ;sh ±ßh hq;=h'
,shdmÈxI cdia;=" jd¾Isl nş uqo,a yd udisl ì,am;a jD;a;sh iñ;sh $
iñfñ,,kh$ks<OdßkafcIh hq;=h' ^rd'mß'p'f,a'wxl 23$98&
Èia;%sla f,alñ'
Èia;%sla f,alñ wod, Èia;%slalfha wdKavqfI ksfhdað;hd fI' iajfoaY lghq;= IIh Ndr
wud;HxYfhaf,alñg jclsj hq;=h' tu f,alñfca fufyh ùu yd md,kh hgf;a l%shd l< hq;=h'
iajfoaYlghq;= f,alñjrhdfca tlÕ;djh u; fjk;a wud;HdxY j,ska mejfrk ld¾hhka
iñnkaOj tu wud;HdxYj, ksfhdað;hl= f,io l%shd flf¾' iajlSh Èia;%slalh ;=, flfrk
ish,au rcfha lghq;=iudfhdackh lsßu Tyqfca jclSuls'
Èia;%sla f,alïjrhl=g ;uka fj; mejÍ we;s IIh lghq;a;la ms<sn|j tu wud;HxYhfha f,alï
jrhd iuc fl<skau fyda wod, fomd¾;fïka;=fI m%Odkhd ucska fyda ,sms ckqfokq l< yel'
fjk;a wdKvqjla iuc fyda Y%S ,xldfI fyda IfoaYhl tu wdKavqj fjkqfjka fmkS isIk
ksfhdað;hl= iuco IfoaYhl isIk Y%S ,xld rcfha ksfhdað;hl= iuco ,sms ckq fokq l< hq;af;a
21
IfoaY lghq;= ms<sn| f,alïjrhd ucska fyda Tyqfca Wmfoiaj,g wkql+,jh' ^
wd(ix(XXVIII mß(3(4jc&
;ukafca fmDoac,sl whs;sjdislï ms<sn|j fl<skau n,mdk ´kEu lreKla ms<sn|j IIu;a jQ
mßÈ ixia:dms; ljr fyda n, uKavchlg b,a,Sula $ wNshdpkhla bÈßm;a lsÍug
ks,Odßhl=g mqˆjkˆ' tajd bÈ ßm;a l<hq;af;a ;u fomd¾;fïka;= m%Odkshd yd fjk;a n,OdÍka
ucskah' ysgmq rcfha ks,Odßhl=fca tjeks b,a,Sula rdcH fiajd fldïIka iNdj wu;d we;s
wjia:dj, yer ks,Odßhd wka;sug fiajh l< fomd¾;fïka;= m%Odkshd ucska bÈßm;a l< hq;=h'
^ wd(ix(XXVIII mß(5 jc(&
idudkH lreKq
iEu ld¾hd,hlu meñKSfï f,aLkhla mj;ajdfck hd hq;=h' fomd¾;fïka;=fI iEu ks,Odßhl=u
meñKsu msgùu fI,djka olajñka ish w;aik ;nd iy;sl l<hq;= w;r ffokslj
udKav,sl ks,Odßhl= yß jeer ne,sh hq;=h'
iEu ld¾hd,hlu meñKSu yd msgùu ikd: flfrk weÕs,s i,l=Kq hka;% NdI;d l< hq;=h'
fcùï lsÍfï § tys fI,djka Wmfhdacs fldg c;hq;=h' ^ rd'm ß' p' f,a( 9$2009 yd 9$ 2009^1& &
ue;sjrKhl § wdOdr ,ndcekSug fyda ld¾h uKv,fhka uqo,a tl;= lsÍug ld¾hd,hg
uyckhdg we;=¿ùug wjir fkdÈh hq;=h'
f,alï jrhdfca wjirh we;sj ñi rcfha ksjdvq Èkhla fkdjk Èkj, rcfha ld¾hd,hla
fkdjeish hq;=h'
hula ceiI m;%fha m<lsßu rdcH ks,Odßhl=g flfrk m%udKj;a ±kqï §ulS' tjeks Ifgl
IfYaI Wmfoaia ,eî ke; hkak wkjdOdkh cek ksoyig lreKla fkdfI'
isß;la jYfhka NdI;d jk wdlD;s j,ska hï ;ke;a;l=fca cd;sh ms<sn| f;dr;=re ,ndcekSug
rcfha ks,Odßhl=g wjir fkdue;'
ks, ixpdr
fomd¾;fïka;= m%Odkhl= msg; rdcldß j,g hdfï§ m%:ufhka msg;aj hk Èk o ld¾h ia:dk o
wjYH mßÈ ryiH j fyda f,alïjrhdg jd¾:d l< hq;=h'
22
fomd¾;fïka;= m%Odkhl= iy mÍCIl ks,odßhl= Èia;%slalhlg hdug woyia lrk Ig ta cuka
ryisc;j l<hq;= wjia:djkays È yer wpdrYS,S l%shdjla f,ig Èia;%sla f,alïg ±kqï Èh hq;=h'
fomd¾;fïka;= m%Odkhl= ,smshla flgqï m;a l< Ifgl" tys i|yka jk lreKq okajk
f,i IfYaIfhka kshu l< Ifgl" ksfhdachla ,shd we;s Ifgl fyda flgqï m; wkqu; lr we;s
Ifgl m%Odkhdfca ku;a" ku bÈ ßfhka w;aika lf<aa hk jpk;a fhdod' tu ,smshg
w;aika lrk
;eke;a;d jï me;af;a w;aika fldg heIh hq;=h'
fuhg"
Tfí IYajdiS"
;ukafca ksfhdach $ ±kqï§u wkq w;aikska ksl=;a lrIh yelafla fï fï ks,OdÍka Iiska
muKlehs
±lafjk ks, kdu ,ehsia;=jla ta ta wud;HdxY f,alï jrhd $fomd¾;fïka;= m%Odkshd ;u ks,OdÍka
fj; ksl=;a l< hq;=h'
,smshl w;aika lre ljrl= jqjo ;u ld¾hd,fhka hjk iEu ,smshlu wvxc= lreKq cek
fomd¾;fïka;= m%Odkshd jclsj hq;=h'
ryiH ,sms hjk Ig ljr foll nyd heIh hq;=h' we;=,; ljrh msg; ljrhg l=vd jk mßÈ
keIh hq;= w;r tys “ryiHha hkak;a ,eìh hq;= whfca ku yd ;k;=r;a meyeÈ ,sj igyka Ih
hq;=h'
,efnk ryiH ,sms IjD; l< hq;af;a m%Odkshd fyda n,h mjrk ,o ks,Odßhl= Iiskah'
ryiH f,aLK j, wvxc= lreKq wkjYH wh w;g m;a fkdùug jcn,d c; hq;=h' tajd wc=¨
±ñh yels wdrCIs; fmII j, nyd ;eìh hq;=h'
WidI f,aLK " Tmamq " fplam;a jeks jIkd yd jeoc;a ,shI,s f,aLKc; ;emEf,ka heIh hq;=h'
,efnk ,sms j,g wm%udoj ms<s;=re heIh hq;=h' ,smshla ,eî i;shla we;=,; wjika ms<s;=rela
heùug fkdyels kï tu ld,h ;=< w;=re ms<s;=rla heIh hq;=h' ;jşrg;a m%udoIu je<elaIh fkdyels
23
jk Ig IIka Ig lrfck hk lghq;= ms<sn| Iia;r i|yka lr w;=re ms<s;=re ;jşrg;a heIh hq;=h'
24
rdcldß ,smsj, yd ks, f,aLK j, msgm;a cekSu fyda ksl=;a lsÍu
;ud cek i|yka jq ,smshl fyda jd¾;djl fyda fjk hï m%isoaO fkdl< ks, f,aLKhl msgm;la
fyda ;udfcau m%fhdackhg ,nd cekSu ks,Odßhl=g ;ykïh'
fjk;a foamd¾;fïka;=jlska ,enqk ,smshla fyda tys msgm;la fmDoac,sl md¾Yjhlg ksl=;a
fkdl< hq;=h' tys wvxc= lreKq ±laIh hq;= Ifgl tys lreKq we;=,;a fldg fjku ,smshla
ksl=;a l< yel'
WidI ksfhdachla u; kshñ; msgm;a lsÍfï cdia;= fcùfuka miq ñi ,smshl fyda tu ,smshg hjk
,o ms<s;=rl iy;sl l< msgm;la tu ,smsh ,shq ;eke;a;dg yer fjk;a lsisu flfkl=g ksl=;a
fkdl< hq;=h'
fm;aiula w;aika ;nd tIh hq;= w;r th ,shk ,oafoa fjk;a whl=kï fofokdfcau
,smskhkai|ykajk mßÈ tIh hq;=h'
fm;aiug wod, lreKq yd ;¾l j,ska th iukaI; Ih hq;= w;r ,nkakdfca ks, kug tIh
hq;=h' tys ;uka b,a,d isIkafka ;=ula±hs i|yka l< hq;=h'
udi ;=klg jvd by; şka ksfhdachg IreoaOj bÈßm;a l< wNshdpkfh;a wvxc= jQ Ig iEfyk
meyeÈ<s lsÍula olajd fkdue;s Ig' ^rd' mß' p' f,a' 20$95&
hï kS;shlska fyda frc=,dishlska fyda wjika ;SrKh njg m%ldYs; ;SrKhlg IreoaOj bÈßm;a
lrk fm;aiula'
iykh ,nd cekSug IfYaI l%shdud¾chla kS;sfhka kshu lr we;s Ifgl ^WodyrK
( fY%aIaGdIlrKhg wNShdpkd lsßu'&
b,a,d isIk iykh rch fyda rcfha ks,Odßhl= md¾Yjlrejl= fkdjq isI,a kvqjl ;Skaşjlska
fydaWidI ksfhdachlska Woac; jk ldrKhla jk Ig'
WidIhlska ;SrKh lsÍug Ndckh ù mj;akd ldrKhla cek IBdchla fyda Iu¾Ykhla lrk
fci b,a,d isIk Ig'
wmeyeÈ,sj" wksis f,i" wdpdrYS,S nfjka f;drj NdId I,dYhlska ,shd we;s Ifgl'
^kS;sfhka IfYaI IäIOdk mkjd we;s Ifgl Bg wod, jHjia:d blaujd fuu jHjia:d n,
fkdmj;ajhs&
jd¾;d
uyckhd fyda rcfha ks,Odßhl= Iiska rchg bÈßm;a lrk ksfhdack iïnkaOj jd¾;d
lrk ks,Odßhl= lrkq ,nk ks¾foaY ryiH fldg ie<lsh hq;=h'
jd¾;d lsßfï§ fm;aifï ±lafjk fpdaokd ljf¾o@ b,a,d isIk iyk fudkjdo@ jd¾;d
lrk ks,Odßhd ksYaph f,I ±k isI mßÈ isoaIhg wod, lreKq fudkjdo@ hkak flIfhka
±laIh hq;=h' tfiau jd¾;d lrk ks,Odßhdfca woyia yd ks¾foaY ±laIh hq;=h' tu
jd¾;dfI fm;aiu iïnkaOfhka heIh hq;= ms<s;=re fyda c;hq;= kscuk cek fhdackd o we;=,;a
Ih hq;=h'
jd¾;djla wm%odoj jd¾;d l< hq;=h' uilg jvd m%udo fkdl< hq;=h'
fomd¾;fïk;=jl m%Odkshd fyda jclsj hq;= ks,Orhd ^1973 wxl 48 cd;sl f,aKKdrCIl kS;sfha
24 jcka;sfha w¾: olajd we;& fyda tyq Ndrfha mj;sk rcfha ld¾hd,hl w;s ish¨ ,sms f,aLK
yd
,shlshI,s j, iqrCIs;Ndrh" md,kh yd tajd wdrCIdlr ,ndcekSu iïsnkaOfhka jclsj hq;=h'
25
fomd¾;fïka;= m%Odkfhl= Iiska jd¾Islj(
26
iaÒr ixrCIKh i|yd cd;sl f,aLKdcdrh fj; heIhhq;= f,aLK ms<sn| Wmf,alK
ilialr cd;sl f,aLKdrCIl wOHCIl ckrd,a fj; heIh hq;=h'
cd;sl f,aLKdcdrfha ;nd iaÒrj ixrCIKh lsÍug f;drdc;a ,shI,s f,aLKdrCIl
wOHCIl ckrd,a iuc idlIPd lr tlÕ jq mßÈ Èkl tys heIh hq;=h'
jIkd lula ke;s fia i,ld IkdY l<hq;= tÈfkod f,aLK ms<sn|jo Wmf,aLK ilia lr IkdY
lsÍug wkque;sh c; hq;=h'
IkdY lsÍug wkqu;lr we;s f,aLK lsishï Èkhla fhdodfck fomd¾;fïka;= m%Odkshdfca
jclSu yd ksfhdac u; IkdY l< hq;=h'
IkdY l< ,sms f,aLK ms<sn|j jd¾;djla iqşiq frðiagrhl IkdY l< ,smsfcdkqfI $ f,aLKfha
Èkh yd wxlh" IIhh" Bg wod, ld, mßIfþoh wjYH mßÈ lreKq idrdxYhla" IkdY lsÍug
n,h şka ,smsfha fhduqj" IkdY lr ±uq ms<sfj, yd Èkh hk YS¾I hgf;a mj;ajdfck
wdrCIs;j
;ndc; hq;=h'
^wxl 30 orK mk;ska ixfYdaI; 1973 wxl 48 orK cd;sl f,aLKdrCIl kS;sfhka yd ta yd iïnkaO
jHjia:d j,ska md,kh fI' &
IkdY fkdl< hq;= f,aLk ^wd(ix(XXVIII mß(9(8& ^rd ( mß'p'f,a' wxl 25$2008 n,kak&
Y%S ,xld md¾,sfñka;=j msysgqùug fmr hg;a Ið; Ndr f,alñ ld¾hd,h iuÕ ckqfokq l, ,sms '
fomd¾;fñk;=jla m%;sIaGkh" ixia:dmkh"mßmd,kh"ks,Odßka m;a lsßu yd wjika lsßu iñnkaO
jd¾;d yd f,aLK'
ksl=;a lrkq ,nk ldis yd uqo,a fkdIgq j, wdo¾Y'
m%;sm;a;s lreKq ms,Sn| ,sms fcdkq'
m%;sm;a;Suh lreKq l%shd;aul lsßu ms,Sn| f,aLK fyda jd¾;d'
mÍCId l, hq;= hehs kS;sfhka kshu jq f,aLK'
cd;sl f,aLKKdrCIl wOHCIl kshu lrk TSkEu jd¾;djla'
jeoc;a IoHd;aul yd ld¾ñl m¾fhaIKh yd ixj¾Okh ms<sn| jd¾;djla'
ie,lsh hq;= m%dfoaYsh yd l,dmSh jeoc;a lñka hq;a lreKQ j,g wod< jd¾;djla'
jd¾;djla fyda ixLHd f,aLK bÈßm;a lsßfñ m,d;a yd Èia;%slal wkq ms<sfj,'
rcfha ks,Odßkahl=g ñ,§ cekSfuka" nş cekSfuka ";Ecs ,eîfuka Wreufhka " odhdo
jYfhka fyda wka;su leu;s m;%hlska fyda ysñjk bvñ fyda bvñj, fldgia ms,Sn|j mQ¾j
wkque;shla
,nd cekSu wjYH fkdfj;;a ;ukag ysñ jq tu bvlvñ ms,Sn|j ;u fomd¾;fñka;= m
%Odkhd ucska bvu msysI Èia;%slalfha Èia;%sla f,alñ fj; udi 03 la we;=c; ±kqñ Èh hq;=h'
tu w;a lr ceksu wksis fyda kqiqşiq hehs fmkS csh fyd;a fyda fjk;a fya;= fjf;d;a Èia;%sla
f,alñ tams<sn|j wod< wud;HxY f,alñ fj; jd¾;d lrkq ,efì'
27
fomd¾;fñk;= m%Odkhl= fyda Y%s ,xld mßmd,k fiajfha ks,Odßhl= Iiska fyda w;alr ckakd
,nk bvñ ms<Sn| jd¾;d ks,Odßhd fiajh lrk wud;HxYfha f,alñ fj; ksfhdac
ioyd bÈßm;a l, hq;=h'
hñ ks,Odßhl= Iiska fyda Tyq fjkqfjka bvula w;alr cekSu fyda i;=j
;ndcekSu f,alñjrhdfca woyi mßÈ kqiqşiq jkafka kñ Tyqg iqşiq hehs yefck hñ m
%udKhlska tu bvu ms<sn|j whs;sjdislu w;ayer ±ñh hq;= hehs ta ks,Odßhdg ksfhdac lsßu
f,alñ jrhdg mqˆjk'
bvula w;alr cekSfuka fyda i;=j ;nd cekSfuka ks,Odßhl=fca fmnoac,sl lghq;= yd
rdcldß lghq;= w;r" ienIkau ke;fyd;a fmkS hk mßÈ cegqula we;sjqj fy;a ta bvu
w;alr cekSu fyda ;u i;=j ;nd cekSu kqiqşiq jkafkah'
tlu fomd¾;fuka;=jl ks<Odßkafcka iukaI;jk mßÈ rcfha ks,Odßka Iiska msysgqjd ckakd ,o
ms<sc;a ixcuhla hñ n,Odßhl= fj; lreKq bÈßm;a lsßug woyia lrk Ig tlS
,shI,af,a msgm;la fomd¾;fuka;= m%Odkhdg yd wud;HxY f,alñjrhdg heIh hq;=h'
tfy;a ks<Odßhl=fca m;a lsßula udre lsßula fiajfhka my lsßula fyda Ikh md,kh iñnkaO
lsisu ,shI,a,la rcfha ks,Odßkafca ixcuhla Iiska j,Odrhl= fj; fkdheIh hq;=h'
;u ks, ;;a;ajfhka l%shd lsßug n,h ,eî wef;d;a ñi foaYmd,k whs;sjdislñ N=la;s
I§ug ysñlñ ke;s rcfha ks,Odßhl=g Y%s ,xld rch fyda fjk;a rchl lsisu l%shdjla
ms,Sn|j i<ld ne,sug /iaIula leoùu fyda tjeks /iaùul l%ShdYS,sj lghq;= l;sßu ;ykñ
fI'
28
tnş rcfha ks,Odrhl= mqj;a j,g ,sms ,sùfuka jd¾;dlrejka iuÕ iñuqL idlIPd
meje;aùfuka rch fyda rcfha fomd¾;fuka;=jla IfIpkh lsßu ioydj;a rdcldßuh
fyda fkjk şla cekI,s m%pdrh lsßugj;a m%jD;a;a m;% udOH fhdod fkdc; hq;=h'
tfy;a rcfha ks,Odßkafca ms<Sc;a ixcuhlg wh;a jq rcfha ks<Odrhl=g
ixcufha idudðlhkafca jegqmg fyda fiajd fldkafoaisj,g n,mdk wdKavqfI m%;sm;a;shlg
;SrKhlg IreoaOj m%ldY lsßug IafIpkh lsßu mq¿jk' tu IfrdaO;d yd IfIpk uOHia:
yd hym;a NdIdfjka l< hq;=h' tys§ ryiH f;dr;=re wkdjrKh fkdIh hq;=h'
TkEu Ikh l%shdjla cek fyda Ikh l%shdud¾chla cek IreoaO;ajh m%ldY lsßug IfIpkh
lsßug rcfha ks<Odßhl=g mq¿jk'tfy;a tajd m%isoaIfha fkdl, hq;=h' m%isoaO ùug j,lajd
c; hq;=h' tjeks IfrdaO;s IfIpkh l, hq;af;a Ikh l%shdjg Ndckh jq ks,Odßhd
fyda Tyq kS;Hdkql=,j idudðlhhl=ù isIk rcfha ks<Odßkafca ixcuhl ks<;, orkafkafkl=
Iisks'
foaYmd,k mCIKhl idudðl;ajh ,nd cekSu yd tlS lghq;= j,g iyNdcS ùu '
foaYmd,kuh iajNdjfha lreKq cek woyia m, lSru" ,sms ,sùu" /iaùñ weu;s'
ue;sjrKhlg ;rÕ lsßu'
bÈß ue;sjrkhlg bÈrm;a ùug wfmaCId lrk foaYmd,k whs;sjdislñ wysñ ks<odßhl= ;u
Pkao wfmaCIl;ajh ;yjqre lr cekSug woyia lrkafka kñ rdcH fiajfha ;ufd orK
;k;=frka b,a,d wiaIh hq;=' tfy;a wjqreoa 10 fyda Bg jeä fiajd ld,hla we;s
tjeks ks<Odßhl=g ckdëm;s$ md¾,sfñka;= $ m,d;aiNd $ m,d;amd,k ue;sjrKhlg
wfmaCIlhl= f,i bÈßm;a jkfkakñ kdu fhdackd m;a Ndr fok Èkg hg;a msrihska Èk
10 lg l,ska m;aùñ n,Orhdfj; okajd ue;sjrkhg kdufhdackd m;a Ndr§ug Èk 07 lg
fmr isg ;ud orK ;k;=frka IY%du c; yel' tysÈ rdchg f,Ihs hq;= fcIñ wemlr"
csIiqñ j,ska ksoyia Ih hq;=h' tfia IY%du hk wfhl=g jhi wjqreş 55 iñmqrk jk Èfha
isg IY%du jegqm yd mdßf;daIs;h ysñfI' ^ rd(mß( wxl( 07$2004&
29
foaYmd,k whs;sjdislñ ysñ rdcH fiajlhl= ue;sjrKhl§ chc%ykh lr iNdl OQr hg f;drdm;a lr
c;aIg ,nd c; yels jrm%ido fyda wkqcukh l< hq;= lreKQ'
md¾,sfñka;= uka;%sjrhl= f,i f;dardm;a lr c;a whqre tfia m;a jk Èk isg rcfha orñka isI
;k;=frka b,a,d wiajk f,i Tyqg $wehg kshu l<hq;=h'
kS;sm;a Wmfoia yd woyia Iuik Ig fufia b,a,d isIkafka l=uk lrekla ceko hka ms,Sn|
j meyeÈ,sj i|yka l, hq;=h' ld¾hd, fcdkqjla bÈrm;a lrkakfka kñ fhduq Iia;ro i|
ykal, hq;=h' ldrKhg wod, iñmq¾K isoaI m%ldYhla Tyq fj; heIh hq;=h'
kS;s m;sfcka l,am;s lreK qcek Wmfoia b,a,d fkdishh hq;=h'
we;a jYfkau mek kecS we;s m%YaKhg wod, lrekq ñi wd{d kS;sj, w¾:
ksrEmkh iñnkaofhka kS;s m;s fkdIuish hq;=h'
flgqñm;a wjia:dfI mj;sk kS;s ms<Sn|j kS;sm;s Wmfoia fkdb,a,sh hq;=h' tfy;a mek ùug
woyia lrk kS;shla iñnkaO kS;s uq, or¾u cek Tyq Wmfoia fokq we;'
kS;sm;sfca mQ¾j ,sÇ; wkque;sh fkd,nd Tyq ,nd şka kS;s Wmfoila lsisu m<d;amd,k
wdh;khlg rdcH ixia;Djlg fmnoac,sl wdh;khlg fyda mqoac,hl=f kd±kaIh hq;=h'
Wmldrl kS;s
rcfha fiajlfhl=fca idudkH yeisrSu ms<sn|j m%Odk ud;Dld 10 la hgf;a olajd we;( -
fuu jcka;sfha Wmldrl kS;shla hkq Í;shla"frc=,dishla "w;=re jHjia:djla ksfhdachla jeks
oEh'
wud;HdxYhlg fyda wIldßhlg wjYH jk lsishñ Wmldr kS;shl fldgqñm; ilia
l, hq;af;a
30