ALEKSANDER OSTROWSKI

BURZA
SEZO 1976-1977
I TEATRZE TA O SKI

lf I 111)1 'Jl dopur 11 •li •

tl'11tr11. %dur t1 u; pr-t cu"ł•.

cl"skt111tdl'1/ J
. kur I: l>h•
H'łll-
 SP u11 J'J°it:i-';~ dostorc:y 11a111 ruw11i„ _ wyl>it pl'j 1ire rul 11qr „ 1\rir -
0:11tt' 1l'.' 111Pn, r en c/1 11h11 t 1011111111 . pu11•1„11n h11ć wpr1J zcad:.e-
<111111 " Juliu ·:u Slo1cuckiegu (po ro- µ1c:rw ·z11 1J1l wielu /ul t1· T11 r-
11 1e Tl" llUSZ krt('1nn'111' (1 UTIJl ~! IJCZ11l/. c/0111ch c .a s 1111 Cf' HI " ar 011"-
n<Hl'it• 1>o::yr)u '.'. polskie 1rielkiej klusykiJ, „Choru - 1r fJi •mu ·
kfc; ida ~c:i 11·1c 1• ir• 11p r a 11·1011rgo gal 1111kll , ;nk;m Jesr pa 11to1?11mn.
\lo/iera (autor dou:11u 1lll' 11rur111 na scenic ll!TIHHl'Sl~it'J J . „'l'cJ11111»
_\11i1natnrC'111 tcfro .~mdko u·urazu bccfziC' wyb lt r11J choreopraf 1 P" ·
•:1a1co1111rn Mroilrn, „Burza·· .lleksanrl•a Ostr·nvsl·11•gu, .. cu ri ' i·: r Joli n 11r/ ruchu . ce11icz neou. w11k?oclna•ca Po/1 twou:rJ W11zs.::e;
~lid uelu Gllelcll!r()(/1:. „Swiadkowie. olbn 11u ·zn m ulu tub 'I .uc·.r ri ·
,-ita11is/a1rn Hci::ewicza. „Jes:cze po;;yjc. ·~" H11iuw Okml;.u1r u. S:kolu Teru ralri 'J w Krakou:ie -· l!•'1ir11~ DucJ._a. _W. ponwria~ (]U
hed::ie su:mmi clzinln11iami na 11wle) SCl'llLC Zb111111cw Was:k1elr-
„ l'wrwsw 111iluśc" Sanruela Becketta.
11'icz, młnrly. :do/1111 ak or, po ~ uskany rJ<l a:rz •ś11ia I~lfi r/la ITlll'J-
Dn1g11H. 1c11•0~11y111 ll"IJ-1iac·nikie111 lr>po Tl!{>o.'rt aur u ' " 1. r• •
. ::e[lli L CP Tll , • • •
11 te<l·i1•libyfo111, 1e~u polskość. Po:a hou·; " lrt 1Jcl1LOl•1u.•n11111111 Jll -
\.\'ymin1i o ~pekta1·li. j akie JJlurrnJemy dnkona<' :- a111l11t11y1'.' r11·
pnLyc:jami polskich autoró\\'. mamy w planie lll wury Juna Pa\\ la
1 • 111ńskim teatrem u· S1hi11. 1l'ierzymy, zu111teresu1e 1 as.:q u:1dow-
(iawlika, Jaroslawa Abramowa i Krzvszlof<t ChoińskiNl'' · A tal.-
-e wspókzesność ott'l'l/O piu 1111 .~:! „,._ \.\'
u·ii:ks:!o!lcr su ru lw -
11ię. Obejr::e11ie pr:edstntt'il'il ruminiskich „
o±e być nie t11lk~ oczy :
11·ieni ut woru. ktu1 I! móu•ią o ~pra u·ucli cl·11• J(l('lfc/1 su: tł :iswJ , ids• yin powa 11 iem e1':n eo i iak. robia i1111i. '.'\1 ~, ''. 0110 ro1cme.
tn<' się knnfronlacja teatru 1mlsk1er10 :: : apr::111az111r,nym t eatrem
'" :"·1cu•cie rr ktur!Jm :.y1e111y. C'hc:if'li11u::m11 . ub11 110."-e doku1111111<1
,„ .,. ;t„11t• clat11 l11Jrl ziec clla żytcyC'/1 dyskus j t, l tl'lirr ·:ucli 11r . t•11111. lt>11
Il' R11m1111 ii. .
11 11 .~ ~ yc //
ll'1dzci1c . W11dn j e 110 111 si e. gdy .r nm1ij ,...m11 )JO_"iadal/e . si~y (dn~ry, amb1t11u
· P.spńł a.ktnr~k ·: c:iekuu·11 :<' .-; Cr u r <'al 1znrorsk1 , Jnk rc :z y~er_y, c -
lJ 0 tl.ic 11as::q tro.;/•q p11clwy : ozP.1tie 1w:iu11111 reulizacj1 lllałt'j ,'Lt ·
11 11 i tum sa11iym 1c::lJ1Lcl t't1ie wii:k~zego . 11i1ztcrl'soz ·u11iu tum 11111rnfnzl'il'; i111eres11 j nq1 r eper 11ar1. :rodki (solich• a , ha::n 11 r1 -
r.t t 'JS<'l'lll nas:ego 1 wor::eniu. TrJ wlaś1111• nu te; sr.e11te WyotUIL"iMll
erirtlno - f111 n 11so1ca) 1 i n11c n)tv t'ie wnz11e n L1 tu (tu·orcza. ~ITHo·
•I l:illl"f!, 1/rupiP.:i:llq sztuki: SlO„iS/Ul('U I/o l' lC l<'~a. tli U:idUWllŹU fcra prac :1: .·zacunck, 110 jaki ::a praco i •alt .~ll!JI 11J u·1elu 1111errar.h
µutka .~r~ - pil'knum µisar tw• 111 pięk1111 .1 H::'.lJkq Buław Okuci- 11-::1·z nas odwiedza n yrl•; troska 1~·!ocl z " rra ze praw!JJ • •- oto·
u 11 y , r 11 rnil z ir1111 ;: obarz vr. 1wwq rnk1• Kr : 11. ? Cl1j11 c hoii1skzeQo 1rlfclaje 11an sir,. ::c se:n•z 11ajbli;:sz11 pnw1111e n {lr:yntei;i: c!obre
,,: „utu:órz 1.lr_wi ". e1-ekty '<1rnk::nc w T1•n1rze tnninm~ki11 • .
 STRONĘ WIELKIEJ PRA DY
Drama t ros,,· j ~h l rl r ugiej polowy wiek u XL ·

Bu rz liwy rozwó j h is tori i Rosji w wiek u XI X miał w ~ o bie zna-

mio na przeł o m u o za sad ni czy m chara k terze. W literatu rze i sztu-
c:e o znaczał on zderzen ie, k on fro nta j ę ideałów rozm anlyzm u z no -
wym -; po 5obcm za go„poda rowa nia , od ejściem od f ea uda l izm u, fo r -
mowa niem s i ę intelige nc ji o radykalnych pog lą d ach s p ołecznych .
W ty m tle wp ro st gwałto wn y rozwój dramatu r osyjskiego je· L
z jawis kiem t y l eż typ wym , co znamion uj ącym odrębność rozwo ju
wie lk iego pa1islwa, kló rC'go caryzm o znacza ł dla wielu n a rodów
Euro p y ni e wolę .< połec·zną i narodowri . W s poł e czeństwi e rosyj -
k im rod z ą s i~ nowe pr ądy , n owouk szlałlowa na forma w y zy ~ ku
ob ja wi ała co ra z ·z ęś c ic j swe n i ludi..kic oblicze. Zaborcze w jny
cara t u, tragiczne pow stan ie deka brystów u~w i adamialy koni ecz-
n o ść zmia n. T ragedia wo jny krym skie j s tanowi ła o narodzinach
nowego ro ~y j.- k i c go patri oty zm u, który głębo ko kry tycznie oce -
ru a l ro l ę im per atora , jego kamaryli, p o s ł u sznej zgra i urz ędnikfl \•;
d mi n is t ra do zy nn ików ziemskich . Rodzi siG przem s ł. Ma to
za sa d n ic ze zn ac ze n ie w radykaliza cji ru ch ów . poł eczny c h, zwi ą ­
zanych p rzedte m g ł ów n ie z Rosją patria rcha l ną . s iel s ką, dwo r · ką .
J est rzecz ą z n a mi e nn ą , że ten głębo ki p rzełom w dziej ach im-
perium r osyj sk iego najost rze · odb i j ał a d rama tu rgia tyc h czasów.
S ił a by mó wić, dl czego wła ś ni e pró ba scen wiel u utwo rów
d ra ma tycznych do pu sz cza ł a k ry tykG uk ł adów s połec z n ych swobod-
ni e j szą , ni ż w teksta ch dru kowa nych. N ic bez znacze nia by ł a !uta j
w i el oś ć o ddz i a ływa rlia a rtystycznego; cenzorom carskim tłuma ­
czo no, ż e sceny z życ i a ziem ia n, m ieszcza n , chłopów i inteligencji
ma j ą wa lor obycza jowy, m ora lny. Udawa ł o się wi ęc w t e n spo-
sób nawet na desk ach t eat rów rz ą dowyc h realizować p rzed sta-
wie nia, które zasadniczo wp ł ywał y n a z mi a nę pogl ądó w społecz-
nych Ros jan wiek u XIX. Nat:.tralnie postać Wis·oriona Bieliń­
skiego, k tóry twierdzil w „D um niach lit rackic " 1834), źe
w Rosji ist n ie j ą wybitni p isarze, ale n ie m a d otąd literatury,
w ielki e d zieło filo zofa , krytyka i p isarza Mikołaja zcrnyszew
skiego, któ ry by ł jakby przywód ą lu dzi poc hod zący h z warstw
niP:zlachcckich czyli r az no czyńc ów, p ol emizu j ąc z idealisty zną
este tyką H eglows ką, ro zwó j pos t ępowe j prasy literackie j - w~zy­
·tirn to wp lywa to na k sztalt d ra matu r osy j ki go. Wr ·szcic jego
na j więlnze osiągn i c:ci a w tw r czo. i wielu pi sa r zy l<\C /.[j się z r oz-
wo jem myśli „narod ni ctwa". o oznacz.a t slo•vu'? :\ntoni Sl•m-
czuk Lak określ a je w „Lileraturze ro yjskicj w zarysie" (P ::iń ­
s twowe W yclaw ni two auko ve War ~ za w ::i 1975) te rm in „narodni-
dwo" używany j ·t w na uce w d\\'óCh zna zc niach : szcrszyn1
i węższym . W znaczeniu szc>rszym -low m „narodnictwu·• określa
s i~ dem okra t yc:.rny ru ch spo t0czny od lat c1. erdz iestych (nieli1is k_ 1,
poprze:.: la la sz .' ćd L.icsiątc ( rewoł u c yjn R de mokracja) i sied em-
dzie s iąte . aż do lal o · icmd zies iąt y ch i liew ię 1:·dziesiąlych. W ty m
roz um ic nw termi n u Lego u żywa częs to :;ocjologia i hist ria. l l i-
s loria Iilcrolu ry p r fe ru jt. węższ e rozum ienie tego s łowa: „na -
ro dn ictw m " o kr eś la ru ch ludowy w Rosji, w którym w !:\I.ach
~ iedE- nd zi : i ty ·h dominowały te de ncje ra lyka ln i r ew lut:yj ne,
znś w na s t ępnych dwó h d zie · ię ci olo ciac h um iarkowa ni - libe-
ra lne i ko n or w alywne. „Dra m at rosyjs ki wieku XIX odbija ten-
d nc je naro nickie w spo · ib o czy wi ~ ty i realizuje ten progra1,1
zarówno Lw6rcz ość: najwięk s z~g o clramalurga Ros ji Lego czasu
Aleksandra 0 -; trow -k iego (1823- 1886), jak i p isarzy tc> j iary c:o
:\leksa n i ·r uc howo-Koby lin (18 I7- 1. u3J, AlPk ~y K onstantyno-
W i l'Z Toł stoj.
Znam ie n n ie b nmi~ ~t owa Alc·k ·an dr::i Hcrc:cna, który lak mó\\"ił
n d ziew ię tnastym tu leciu: „wiek m gł y, gwallu, samowoli , :.:amir·-
rania w milcze niu , ś m ie r i bezimie nnej, m czarni z zakneblowa-
nymi usta mi ". T e n · am czas ielki r wol ucjoni. t R na z vał równi eż
okr em „zewnętrznej n iewoli i wewnęt ·znego ·.vyzwolenia·· (cy -
tu j za ws tępem do „Burzy" Ostrowskiego w oprac waniu
.J. rb.11~ ,k iej, w prze k ładz ie J. J drz jewicza.

Ol ó:ł to - - „ 11ewnętrzne wyzwolenie" jest r a chunkiem, jaki pi -

sarze rosyjscy wicku XIX wy»tawiaj;!! tamty m tru dnym l::lto:-n .
m ie jq ocł n::ileźć oni w życi u społecz nym, r odzinn:,·m. we wnętrzu
1.: z łowi ek a motyw buntu, zrozumienie konieczno ści odrzucenia krę ­
p u j cych więzów. Rozwó j teatru w tym okr!.' ie oz nacza jego r a-
dyk a liz a cję, zr e ·2 t ą h mo waną na w sz lk!!.' moźli ~ e spo ~oby przez
dwór cnr.;;ki, cen zurę, ogólny nacisk pclityczny . Stąd fe nome n s ec-
niczny ow ·eh cznsów sta nowi w dziejach kultu ry rosy j ·kici zjn-
w isk1> o ni powtarzalnej ile wy r azu. Teat r Ma ł y w Moskwie ,
z którym Aleksa n der O tr owski tak s il n ie zw i ązał . ię , wr ta wia-
j ą cy dz i '"ł a swego pierwszego d ramaturga ma w h istori i znacze n ie
~z cz e g61n e. S t ąd przez wicie lat t r a dycja sceny, gdzie po raz
p ierwszy wystawi ono na jlepsze d zieb tego pisarza ..Burzę'', ztal-
towała in ce n i zację wiel u dr:.imatów. Na lej i innych :cenac h
r osyj skic h i nie rosy jsk:ich .

OLGIERD JĘDRZEJCZYK
„BURZ u OSTROWSKIEGO
CZYLI KONIEC STAREGO ŚWIATA
Życior~·s lwórrzy .\leksand ra . tr0wskicgo, ·-yna :'.lr 1 koła.ia . s<>-
kretarza w Izbic 54du Cy \\ ilncgo w Mo: kwi , potC'm zaś adwok;ita
w dzielnic:> tego mi . la Zo mo:;k \'Orict:zj u w i;iżc siQ ściśle zr
~rod ow ski 111 mie~zczar'lskim, intel igenckim, arty ·tycznym. Al ck-
0
~u n dcr ~ t ro ws l' i urod ził s i ę 12 kwic n ia 1823 r„ umarł w Sz z -
ły :rnwie 14 c:i:erwca 1886 r. ·ko11.ezył ~imn azj u m gub ernia l ne
\' M o ~k wie . .:tu diowat pro ·.\<> \\' niwcr.-ylc ie Mo.,kiew ~.~~im _ Nie
. koń c zy ł go: procowal jL ko urzędnik w Zamo;;kworiecki:n Są­
t'l7.i•! O piekuńc zym, potem •x Sądz i e Handlowym . Tt>n rz;is ozna-
c zał i,,\•e jści C' ._,. ~ł ąb w ielu z.:1 v · ikł a nych spraw ludzki cli, gdzie p'lcl -
lo~ć s zła w zawooy z o~zu•tw m , prawo popytu i podaży uja -...:
nialo zw i er zęq pogoi\ za ofo1rą, ch<;ć zniszczC'nb przeci wni ka .
.Tuż w r. 184!1 wydrukowa l w „:Moskwili a ninic" sztuJ,ę p t .. ,B:rn-
kru t", przercda o w a ną póżn i j w dziC' lo pt. „Do \•:ńj t a nie pój-
rizicmy". I kird y zwalniał _jq potem z pm ·. w sąd.de - miał
w :-obie' Ś\':iadomosć '"":''bo ru nowr- j dr e;i, lo~n r>'qrza . .foszczC'
przc-d d e biutanck ą sztuką nap i;;al Osl row, !<i wicie' wierszy, .::zki-
C'ów, opo ·iad ail. \ \' „Bankrucie'" tn Ó \\ił o fi k c.\·jn:vm bankrurtwif'
dla o ~zu ldwa ni:l ·wiC'r7.ycic I i; pod KpJ~·\\'Ctn ;~achnwa wcv'j J; ry ty i
następna sztuk „Bi dna narzeczona" (1H32) \\. ·no,lJa na p1C'-
dc•la ł patriarchalnosć mics<:cT.ańslwa ro~,·js!d go, .irgo rze orną
niewzru-zalnriść r e l ig ijną pogh1dów. Wi flŻC s i ę (<'n nkrc:< w życi11
pi;· rza z epoką „mlodo ,, lnwianofilsk ą", kiC'dy „mlorla redak c ja"
mies ię c zn ika „ ;v[o~ k \'i.t ia nin" pr zy ciągnęła twórcQ ~wym ur•igra-
mem. Wyra ża ją jego lre k i - idcaliza ·je; patr iarchi'llnyrh w zor-
ców moralnych kupiC'clwa. :;tow iau ofi l ~k i c moralizatorstwa - k n-
lcj ne dzie ła „Do cudzych sań nic siadaj" (18.-3), „Bi<'da 11ic I i'lt'ibi"
<185 4.), „Ni żyj lak, jakby t:i się chciało" (1855).
Po \.Vojn il' k ryms k iC' j, na fali \'Zrastając j rad~·kalirn ji inlPli·
~enc j i rosy jskiej , kiedy konfli kt zbro in.\· UJawnil zak laman ir
rz ądzących 1 p at r iot yzm ludu, sztuka 11lega tym ogólnym tenden -
cjom, odrzuca n iejako po zę · łowianofi lską . „Intra tna posa da" (1 856)
zwiastuje nowy okres twórczości ." leksandra Ostrowskiego. rząd,
urząd, je zczc raz ur ząd . rząd za wszelką ccnc: . .. Czynowntctwo"
z nazna czen iem w ł adz wyższych. ,;wykazanie siQ'' przed zwicrz-
cl nictwem, aby tylko umocnić urząd - posadę . .Tc. zcze u k aże
."i ę ,;Wychowanica" (1858) , w której krytyka obe jmie już patria r·
C'halny dwór rosyjsk i i oto dnia 16 listopada 1859 r. odbywa s ię
w Teatrze Małym w Moskwie premiera „Burzy ". Jest Lo niew<1t-
p li wie najostrzejsza w -..v ymowie społecz n e j , psychologicznej, mo-
r alnej sztuka Aleksandra Ostrowskiego . .Te j chemat fabularn y
z a czerp n ięty został z ż ycia. Ostrowski wziął udzia ł w ekspcdy ji
na u kowe j ministerstwa marynarki w r . 1855. isarz penctrowal
w t edy jako lit eracki obserwator ziemie ro ·y jskic polożone nad
gór n ą Wołgą - od je · źródeł d Niższego Nowogrod u. T a częś c
Rosji to okolice, przez które przeszła kiedyś fala ruch ów ludo-
wych w ok resie ,smu tny" (okre;; postal'i i wojen domowych w p o-
c zątk u wieku XVII} po czym z kolei nastąpiło całkowite skostn ie-
nie form życia" (J adwiga rbań s ka we wstę pie do „Burzy", wyd.
1958). Pisarza poraził kontrast między h i s toryc zną przeszłością ty h
ziem i ich p a narchalnym z;:i „ ojem. W tyn tle Diko.1 i Kabanowa
to potomkowie dav.·ny ch ci emnych . 7.<lbobonnych i silnyc~1 zara-
~cm bogaczy, z aś t ra~edia K ala r LYnY, kobiety ~.:: l achet n eJ, n):(:u-
nięlej ucz uciem rnilo."ci rz k omo za kazane j, bunt. B a~·b ~u y 1 Ku -
d ri a ·z.a, któ rzy na przemm: i lu~ ta twa o dpow1adaJą 'Pl ytnym
k !amstcwkicm to jui. świadoma kryty a niewoli wszC'chgarniają­
ccj . Nie ukga bo \"i m wątpliwoś ci, że śmie r ć: Katarzy ny wyda n . i
bez jej woli za T ichona Iwanowicza K abanowa, zaw1crn w so btc
znak koóca świata, który ~ w ą . p r iłwi cdli wość op iera w erronC'
psychicznym
I n tryga ,.Bu rzy· • znajduje swe tragiczne :oLwi~z~i.nie mi tle ::.ta -
roży tnych mu rów, pięk n ej przyrody nadwołzań ki cJ . Zn.awcy przed-
miotu s k ł onni byli uzna · Kalinow z „Burzy" za Torzok - m1a -
~teczko nad górną Wołgą , inni w s ka zują na Gorodni~ i Kiniesz.-
mę - ma łe grody, które równi ż z.nalazly s tę na trasie ekspcdyCJ l
etnograficzna-k rajoznawczej z r. 1 8.'i~ . Ostrowsk i wyraźnie k ontra~
stuje pi ękno zabytków i p r zyrody z tra gedią lu~zi, którzy zostali
w brew swej woli u wikłani w int r yg i bez WY J ścia, z brzyd o tą,
z o d rażającą m ora l nością mics zczań ~ kich id e ałów. W tym sen ·ie
„B urza" jest - ró\'•micź w następstwie poszczególnyc h scen -
drama tem o wy mowie w ielkiego ~y mb ol u.
Premiera m nsk ic w, ka wyw0!ala lbrz~· mią „ . burze: krYt yczn ą .
• pollon Grigoriew ta k pi ·al po pierwszym pi:i:edstawicniu:
Kiedy wybuchem zachwyt u w itano śmiałą cenę s.potkania
w " Burzy" ki edy u czu cie wszystkich serc r osyjskich przemawiało
7.a · ~o etycką prawdą tej sceny - z lóż i różnych rzędów foteli
rozlegał s ię nieprzychylny, z lowróż bny ~z.ept . i przcs.zedł pote~
w jav.'Ue, nawFt 'vyra:ione w druku czem rame na memoralnosc
dra matu ".
Koś ci w s tał y r zucone . Reakcyj ni kryt~·cy rozpoczę l i atak. Miko-
ła j D ob olubow w artyku le „Promień świ atła w król estwie mroku"
w. kaza ł na Katar zy nQ, która jet po sta c ią nową, z w i as t ującą nowe'
cza sy. Zwiastowanie oznacza rów nocześnie koniec jakiegoś okresu .
W tym sensie również XIX-wieczna " mulna" rozpaść się mu sia ła
po(.! wp ływem nowych tendencji.
• • •
.\ leksander Ostrowski pi~ze potem sztuki historyczne. „Kaima
Zacharycz Minin - . uchoręki ' (1862) , „Wojewoda albo sen na
Wołdze" (186- ), „Dymitr Samozwaniec i Wasyl Sz1:1jski" (1867),
.,Tu · ąno" 1867). Temat historyczny w tych dziełach j st \vyra-
zc m zniechę cenia pisarz.a wobec głosów kr tyki. le mylili się
ci, którzy sądzili , ż e Ostrowski odstą pil od swego programu kry-
tyki społecznej. W r. 1868 zbliża się on do pisma „Oticzcstwien-
nyje zapiski". Oznacza to równ i eż nawró t do tematyki współczes­
nej, „I koń s ię potknie" (1868), „Gorące serce" (1868), „Wilk i
i owce" (1875), „Panna b ez posagu" (1 878), „T alenty i wielbiciele"
(1881), „Grze znicy bez winy" (1 883) to u twory sta n owiące „konty-
n u ację i rozwinięcie założeń artys tycznych o.raz tem atyki jego
sztuk wc ześ niej sz y c h. W komediach d emaskatorskic h pozosta ł prze -
cież wierny „królestwu mroku", j ednakże wego kupl:a z feudal -
nej obyczajowości wyprowadził w świ a t wielkiego, burżuazyjn ego
interesu, obdarzył pryt em, przebiegłoś c ią, zd olnością przewidy-
wania, szerszymi horyzontami, a więc cechami ni ezbęd nymi nowej
formac ji społecznej ... " (Antoni Semczuk).
• • *
P rzed Teatrem Małym w Moskwie ka m ienny pomnik Aleksa ndra
Ostrowskiego jest symbole m n ieprzemijalno ści j go d z ieła d ra -
ma tycznego. Wszystko bowiem, co napisał on w swych dzi ełach
współczes n ych i histo1·ycznych, to r ówn ież sąd nad człowiekiem ,
jego psych iką, wytrzy m ałością moral ną, zgodą lub niezgodą na
zło .
1est n&"z~·m s iódmym wspolnic zrealt zowany1n spektaklem .
Piern:sl.·m był .. 1\lindowe" J . Słowackiego. następnymi
.,Zabobonnik" F. Zabłockiego , ,.Parad y" .T. Potockiego, „Sen sre-
brny Salomei" J . ::;1owackiego, „Cyd " P . Corneilla i znowu „Mi n -
dO\\_e„ - tym razem film telewizyjny, D te j ostat niej realiza cji
m~my zczegól ny ,entyment - główn ą ro l ę kob i ecą zagrała ,,. n im
Irena Eichlerówna . Wspólp raca z tak wybit n ą indywi du alnością
a rtysty czną by ła dla n as wielkim, nie pow t arzaln ym, twór czym, ra-
do~n,·m rr z eżycicm.
BERNARD FORD CZESŁAW NI EMEN

Systematycznie \vspominamy też nasze premiery na zamku „Burza" A. Ostrowskiego z poezją S. Jesienina jest dla nas
K s iąż. szczególnym przeżyciem . Z zamiarem wystawienia tego dramatu
W najbliż~zym CLasie czeka nas pierwsza realizacj a o tematyce nosiliśmy si~ ju ż od dłuższego C1lasu. Cieszymy się, że nasze pla-
współczesnej - przedstawienie oparte o scenariusze K. Zan ussiego ny udało się z.realizować właśnie t utaj w Teatrze ta rnowskim.
i E. Zebrowskiego z Zofią Mrozowską w roli głównej . Jes t to nasz najbardziej osobisty spektakl.
RYSZARD GRAJEWSKI

..Burza" ... - „ ·s iądź przy mnie tutaj blisko ... i wy~łuchaJ tej
z<1micci, ktora w nas płonie" - tą prafrazą w1 er za S. Jc · ie-
nina po;:walamy ;obie po l ecić Pa ń stwa uwadze naszą „Burzę".
Bernard FORD, Czes ław NlE!.\tEN, R ~·sz.ard Grajewski.

·. S Od początku Lowarzy:.zy n.am Barbara Bernacka-Piotrow-

' ka. Jej 10 pomocy zawdzięczam-, że ruch sceniczny sp ktakli
p or.-:ądkujc na ~zc wspólne myślenie.
Barbar jest na~zą wierną i ni ezawo dn ą o~toją, dzięki klórej
możemy spoi ojnie myśleć o naszych n ajbliższy ch wspólnych pla-
na ch.
 Z końcem se-zonu teatralnego 1975/ 1976 odeszli
z naszego Teatru przechodząc do pracy na innych
scenach
Prezentujemy:
.\ '1 J\ C U U07. UUEWIC /-

Ahsol wentka PntlS t\VO\\'l' j \\~ y:iSZC' i

Szk ·1ły T•·a11~lnr-i im . t.. Sol~kl<' ­
~o \V K:ritko \•,th' .
a praN; t1yplomow11 przygoto w ała
rol<' w szt11k;ich: „Przy 1"ciPlt-"
l{oho A tJC \\" reży serit .f(·r:-~~go Ja -
r o~Jdr-g o , oraz .,Pan Tiem>t"
aktor zy : i „PiC'rw. zn lep!i'Za" A . Fredry
1•. r ;ysC'rii l\llcczyslaw.1 (;ork!e ·
"" c1a . z rln1~m I w1zesnla 19i0 r.
1 ozpoczPta S\\":l pierwszą 2.<:1worto-
\\"ą pratę ~N naF~""Ym tt ·::i tn:.l· . nę­

D UTA JA RDZY IJitlllliP w glównei roli hobi<'CC'j -

Altcj1 i Czarne J Damy \\' sz UC<'
.r::i rosl:iwa Ahramo' ·a „ erby

JA BRZEZIŃS I
w poł:ic11" .
l ' danr-~ o st.Artu. \'."iPll: 'uki:esi1w
a rtysty<"•nycl1 I J1<'łnt·~o zadow ol<'·
ru.u "I' h J t ruJnr;· j i ..i.kte odµo-
w 1cdz i ..1ln~j µrac}

ZBIG IE KOREPTA
STANISŁA PO S
JA PYIOR Dy płom
SA T0 '.\1 \ SZE\\ S

! ' :iństwowpj
i\

Wyższej
<;zf.oly Tr•an.1lnP t im . L SolskiC'-
go „- Krak owie uzysk.Jł.l \\" 19'i :ł
roku. Dchtut.OW,j,łn w Pnns \\.O\\'Yn \
Te.alf7.l' LUclO\\'ym w ,-t\W ·j H u-
' "' w sztu ce Alek . ~ lHir:l Fredry
„ D :1n1y 1 Huzary" . Nn sC'enir tt"".l
t •L .1C OWdł.fl przez dV.'3 ~C'Z On y Lł! -
tra lnl' wy. tępując mt<:cizy innym i
w .:.:7.lt1k:"1ch: . ,Car fo"1o do1··· • . . Zit ·-
lony gil" , „ zi · rlo dP bic prz J śc
nu: mogę " . BArdzo pięk nie zapi-
<11ła swą kal"! artystyczną n:i sce-
'"" Państwow,•go Teatr P olskiego
~-..· Szczec i nie \\. sezonie 1975 1197fi
Dzi ę kujemy im s ~ rdecznie za wkład pracy włożony występu,iąc
'"'ą wolne' '~
w ~ztukach: „Motyle
"\Va rszawianka '', „Ho r-
_•u ty nski ". „Nasza m a ł a zi :mi a",
w rozwoJ tarnowskiej sceny upowszechnianie „.r ~nos.k, czyli nn szk le m. ln wa-
n« " . Od wrZPśrna bieżącego roku
wchodzi w 'k ł ad Z<·· p ol 11 ::irty-
sztuki teatralnej . St ~- cznego t .:it no\ ·sklt•go t<':ilr11 .

J ULH iSZ DZIEMSK X
, ajstars:z.y stażem aktorskim pozyskany ocl
l w rześnia t:Jieźącego roku, członek zespołu
artystyezn c:>go f'nr'lstwowel(o Teatru w Ta rno-
w i!'. o zialalność swoJ:i rozpoczą ł 30 lat temu
w Poznaniu wyst ,pu; ąc kolcJno w teatrach;
G ni eznn, Lublin.~. Białeg o s to ku, .lelenlej ~ń­
ry, Kalisz n , Gr udziądza. N kilku z wynne-
n ionych sce n, dwuJ<rotnie. Do teatru tar-
n owskiego przeszed ł z Teatru im . Wandy
Siem::iszkoweJ w Rzeszow ie llLIZie pr cowal
w sc?onle 1965 '66 I w latach 19'7~-197 . LaurPal
nagrody „złota Podkow::i" przyznanej m u
p rz 7. Rode: Wojewódzką SocJnllstycznego
7.wlązku tudent6w Polskich w Rzeszowie
w sezonie l97-I 9i6
ZVG MUST MARCZI:WSKX
"la scenie od 1958 roku, prscu j c mli:dzy In-
nymi w wrocławskim T eatrze Rozmaitości,
T atrze Im . Jaracza w Łodzi , Ha ltyck m
Teat uc nr mat}cmym w Koszalinie, Teatrze
1m . A. l\Ilcklewlcza w C z~stoehowic, W te -
atrach: K:illszn, w. ł!Jreycha, Gorzo•.vn, ZIP-
lonćJ r.t.ry . Do t ut ru tar no wskiego prze-
c hod z i z Teatru im. Fr dry w GnlPźnll'
w czasie swl·J dual:ilnoścl artybtycznl"J no-
ruje kllk A osl ąJ!nlt:ć w r ecltnłuch ul: t o rsklch .
Zajmu je s e tez tw 6rc2ośclą liter. kq (f'> Je,
p1 ozo , lersze) .
5T 'l/ISL .\W MI C'" ll SO
Abso1w ... nt k ie ro wanego prZPZ us t awa Ho-
loubka PaństwowPgo Studia Dramatyczn go
w Ka towic h, k o r e ko ńc zy w 1951 r o ku
Zaang żo w:iny przez d y r Ko złowskiego prn-
ci: zawod o wą rozpoczy na w Teatrze Popu-
l ~rny m w Grudziądzu . Pl rwsza rol.~ n ;;i z:i-
wodowci scenie: T o m w „S>'klaneJ m ena -
Lerli " T . Wilhamsa . Do niezwykle plod n yc11
1 ·atnych okresow artystycznyc11 jak sam
rHszc zalic7.a pobyt w te t rze ta r nowskl m
w latach 1961-1964, gcl zle mi:il mniność gr.1 -
rua wielu ról o r ótn o r akim charakterze.
(Mil o na m to czy t ć . z t y m większą rndośc ią
witamy ponownie Sta n isława M ic hno na ta r -
no\ skl<'j scenie. Wid zowie pamiętają go do
rlzis z świ tnych ról w takich szt ukach j:ik :
.. Peer Gynt" lb•('na, „Pan Puntillo i jego . ługa 'lnttl" Rrcchta w reżyser11
T.1cl11 Zamknw, „Wszystko dobre co się t.lobrze kończy" zck;.pira rrz::·
ii:otowane.1 reżyse r sko przez Jerzego .Jarockiego i iunych sztukaclti.
\\' 1964 roku zaangatowany zostaje przez .Józefa Szajn~ do T eatru Ludo-
w go w Nowej Hucie. Pracuje na tej sce nie do roku 1975, pod kierunk iem
r!yrektorów Ireny Babel, \\'ałdemera Krygiera I Ryszarda Filipskiego. Naj -
bardziej pto ny o kres to lata 1971-1974 w których przygotowuje i prezen-
tuje wiele interesujących ról.
Ostatn i sezon przed ponownym podJi:ciem pracy w teatrze tarnowskim to
p raca n a scenie Teatru Polskiego w Blel~ku .
I ROSL\W PIL.\ RSKJ
w 1974 ro ku kończy Wydział Aktorski Pań ­
~twowe.i Wyiszej Szkoły Filmowej, T e l cwi -
zyjn •J i Teatra lnej Im . Leon a Schlll ra
w Lodz.i. Na pracę dyp lomową przygotowuj
r ole w sztukac h : „K lub kawa lerów",
1 „ 'Pter't•tszy dzi e ń wolno.Sci" .
Staż ortystyczny rozpoczy n a w PAństw o wych
Te.'.ltf< ·h Dramatycznych Szczecin 7a dy -
rP kCJJ J 6z ra G rudy. Pracuj e tam dwa S<'-
zony te tra l n c wyslępuJiic w sz t uk ac h :
.Awa n s", . ,Opera za J grosze", „IO p ara-
d o ksów p r o kuratora K emp n era", „Na szkic
ma lo \vanc", "'Varszawianka 0 , „Pap i rowy
k ocha n ek", Z d n iem 1 września 1976 r . z„ .
trudnlony zostaje w Państwowym Teatrze Zie-
mi Krakowskiej Im . L. Solsk iego w Tarnowie .
 CZY IECIE, ŻE:
JERZY Rt. DOLF

:Po ośmlole tn lt> ' prze nnc ponownie n;i ser-

n ic tarnowsk i . na której uprzednio wystę ­
powa t w latach 19 64-.1.968 . A bsolwen t Pań
s t woweJ W y7szeJ S zko ty Teatr:i l nl!j im
L. SolsklCF\O w Krako wie. Do'plom uzyska!
w 1982 r o k u a p race; za w od own rozpoczął
'\\' Te a t r ze im . F red r y \\T C ni e żn i <' gd żi C" pra-
c o \ntl rr zcz rlwa se zony t atra ln C' . Kol e _1 ny
et.ap jego pra cy t o : fl ałtyckl Teatr Drnma -
ty czny w K o~z n l ni e - 1968- 196 9 a n;i,tępnr
to : Teatr Im . Floi;ustawskiego w Kaliszu.
Teatr D ramotyczny - \\'albrzych, 'Te atr ':o .
\ \ 'V - Zabrze. W latach 1973--1 976 z:itrurlnio n·:
1est w T ea t rze im . \\' _ S iemaszkowe j w n zt>-
szowlc sk ad przechOdZl pOnO\\"nl C do teatru
w Tarnow i -

\\ '\e.1:011ic lcal1al1l\111 1!1 7:; 1'11\i

I.i. od dola I wr'l'~nia tlu tlnla :n ierpui:i
\t:.<lr larnow. ki
~.) „ .i .itJ
•J)ekl.lk ••
Lil • 'l l ! I : .I ,

t,t, l' ' J L \ , c I I

~: .. 1b •J ilu ,; ;,
ZB IG IEW W \SZK I F.LEWICZ i 11\\ ni. 7 ·-~4:1 o ł>
"
Trzeci w swe) zaw odowe j dz1a la l nosc 1 sezon naj w 1 l: 1. 'I \\ ;„
teatra lny ro7.poczy na w tarn o wskim te a t rze .
f"lt'b 1u t o wał n a se nie Tea tru Ziemi Pom o r -
l „„ ku .uz:L '".i: PH
„
sk ie j w Gru d z i ądzu a nastę pni pracował \ !11.Jl{J \•:
w Te atrze im . J a racza w OL~ztynic, Z okresu
lego pra cy odno to wa ć n a lczy takie r o le m i ~­ ,p,,"""."C'J.a ) lJd 11.tl I ,\ „p tu, l I J• -1
tlzy Innymi j ak: „ T adeusz w „S n tegu" Przy- . „li ...
bysze, skiego, Schwarzera w „Zamku" Kafk i
oraz Hen r yka w .,J ase lkach mod er n e" Jr(>-
yriski g o . Absolw nt Wydzl:iłu Akto rskirgo \\ 11111• i'-41'11 11,1up dLit• t,r, '''l'l..l..il..J '>J:tuhi .\. O t111\hki i:u „liu -
Krakowskiej Państw owej Wy ższe j Szkoły Te- r7J." pn•z1•nl<1\\ac b •dLfr T!'alr Lar11uw-.t..i public'lno.; <'i r1111111n~ki!'j .
. tra ln ej i m . L . Solskiego, który ukonczyl
w 1974 ok u interesu je si~ i w iele u wa~1 \' r:unal'11 bowiem 1awarll'i.;o por0Lull!it•11~ o ,, 11olpr:11·1· i n,
w pracy za wodowej pośwlE:ca pantomimi e
i w t ym rodzaju sztuk i pragn 1e r ó wnież za- t.111ro~1pnit• Tt>alru .'.'l.trouuw('i:u L .'ihlu H pul na 1r1; 11 1'1 tru
rcze n tować si" tar n owskiej publlczn ości da I pru1ht.1 \ieui.1 \\ l{umunii 1\ rnld~l'O\\•• ~ i'11'h ' ..;jhit1 I r:i , 1
7. y c:zymy sukcesów .
I P 1tOt!Sll.
 ZESP<)L
P · ~TWO\\ EGO 1 E:\TIU' im . I.. SOL"'KIE O
" T:11 h>Wi

n:. r ·kl1 Jl i ki li \'llik a1 t v:tvczn·;

RYSZARD SMOZEWSKI
Pracownicy admlnJstracyjno-ekonomlcrnl:
Za-. Pp1·n clv1 vh11r·1
BEGIŃSKI dam, BL SCII.KE Emilia, BI. \CJINIO Barbara
EUGENIUSZ KAPRALSKI BOGA Z Stanisława (gł. księg.), DOROCKA Halma, DRAUS
Krystyna. GŁOWAC!: Danuta, GOZDEK Janusz (kier. dzia1U),
Hi' NUSZ Andrzej (radca prawny) KOWERKO .Julianna, KRA W-
Ki !'<>„ nik ltte1 ·ki CZYK Maria, LEWANDERSKA Barbara. ~IAGIERA Halina, NA-
HENRYK CYGANIK BTELEC Feliks, IEDZIELKO Józefa, NOWAK l'lcstyna (Z~ca gl
księg.), !'fOWAK Danuta, NOWAK Kr1ysLtof. SY!:>K.O Krystyna,
Reży erzy: R ADLI SKA Wacława, SENDERAK Teres'.!, SLOWIŃSK.\ Helena
ikier: sekcji) , ŚWI DERSKI Jerzy, WIATR Maria, ZAWAD
Em.illa .
BERLIN Aleksander . FORD HANAOK Bernard .
PracownJcy techniczni:
Scenografowie:
BIELASZKA Kazimiera, BLICHARZ Zuzanna, J3LYSKAL Piotr
:\ DAMS K. :\Taria, GR.·\JEWSKI Ry szard, J SI ·1 SKA Zdnna . BRYL Janina, BURZAW Zofia, CYBULSKI Stanisław DEPU~
KA~ Zdzisław, GOGÓI:.. Alina, GRODZICK. Maria,' JANIK
.\l<lorzy: ~aria, KAŁUCKA Z~fia , KAPUSTKA Janina, KĘPOWICZ Sta-
nisław, KIE~ASA Jozef, KRUSZYNA Wojciech, KUTA Tadeusz,
il.\RTYZEL c liLHI, RATOn Zbigniev:, 'IIU DZI KIEWICZ nna, LAS_KO Zdzisław, MALEW~KI Tadeusz. MAŁEK Józef, MASŁO
DROSZCZYNSKI Woj iec:h , DZIEMSKI Juliu ·z, ELSNER Stani- Mari~. MUCHOWI CZ Franclszka , NAWROCKI Edward (kier. pra-
sław, GORZOWSKI Zbigniew . GÓRNY Włodzimierz, GRABOW-
cowni), NOWACKI Julian, NOWICKI Jan, ORTYL Jerzy, PA-
SKI Andrzej, HOLIK-GUBERNAT L idia, JAKUBIEC Zenon, JA GACZ Stanisława, PĘKALA Wład ysława . PIÓRKOWSKI Jan,
SIELSKA Sabina, KI.TOWSK E l żbieta, KŁOPOCK I Zbigniew .
KOCZANOWICZ Stanisław , ŁODYNSKI Wojciech, MARZEC- RI-CHTER Adela, ROKITA Helena, SMULSKA Janina, SOLAKIE-
. IARCZEW Kl Zygmunt. , L ZKA Jan, MTCHNO Stanisław. WICZ Matylda, SOLA.KIEWICZ Michalina STERNAL Adam
OGRODNICKI .Jerzy, P JJ EWSKI Łu l::asz, PILARSK I Jarosław .
Ś~IATŁOWSKA-GĘSIAK Krystyna, WALAS,ZCZYK Marian (kier'.
działu), WIŚNIOWSKA Aleksandra, WIŚNIOWSKI Tadeusz,
POŻNIA K Tomasz, RUDOLF Jerzy, śLUZA H Zbigniew, śWIER ­
WRONSKI Eugeniusz, ZAPRZAŁ.KA Ryszard.
CZYŃSKI Janusz, TOMASZEWSKA Anna , URLATA A nna. WA-
S IUCZY1'1SK I Jerzy , WASZKIELEWI Z Zbigniew , WERNER Jó-
Pracownicy obsługi:
zefi na, WIŚNIOWSKA Maj a .
BIENIEK Julia, BOBRO Danuta, BOCHEłNEK Stanisław CURY-
Inspicjenci: ŁO Stanisław, DULIAN Zofia, KOŁODZIEJ Irena, KOPEĆ: Jan,
KUMOREK Janusz, ŁOBODA Zofia, MUCHA Stanisław PA-
BAŁ T Zygmunt, ILARSKA Elżbieta, SOKOŁOWSKI Alek- BIAN Teresa, RUBACHA Stefan, SIWIEC Maria SOBIESZKODA
·a nder. Stanisław, SOLAK Ignacy, STANOWSKA Rom~na, STAŃCZYK
Edward, SZMIT. Adam, SWIATŁOWSKA Irena, ŚWIDER Piotr,
uflerzy: ŚWIERCZEK Michał, TARCHAŁA Stanisława, TRENDA Janina,
URBAN Renata, URBAN Władysław, URIASZ Czesław, WÓJCIK
KIESZ Andrzej, K OWALSKA I rena, K MOREK Barbara, NIE- Leontyna, ZAJĄC Irena, ZAUCHA Bronisława .
DZIELKO Małgorzata .
K trr{)wr11k działu a d :-nini st racyjne "n
.l\ X I S Z G O Z O EI

Ki era \' ni le cl zi;\!11 tf' hn1 zneg<•

) l. \ R l .\ N \' :\L .\ S ZC'Z YK

ll ik jJl'ctC'O \\' n i ll'alr::i!n_vch

J- i c>rOI\
E D W .\R D N .\ W ROCKI

Organi1.aln r pracy a rt:vs ly c z rlPj

D t\ N l'TA NOWAK

Prare kr wh· ·ldl'

.r \ T~. B RYJ.
I. \ R T \ .L\NIK
T ,\DE SZK T,
\ DF.J •. \ HIC iTT ER
.J .\ :'\TI N .\ Sl\illJL. K \

Prace s t ola r s ki e
.JÓZEF K IELB.\S .\
.T ZEF M:\ LF.K
EU , E _ rusz W HO NSKJ

P r a rl' mala rskie i h u ta fo rsk ic

.I \. ' I i .\ K .\PU STK \
J\L \ TYLD .\ SOL KIEW IC' Z
. HCTIALI. .\ SO .t\ K IEW J '/

Pra ce fr;1-· 1. .i Ns~ i c

\H •. \ DY. L \ W. \ PJ~K.\1 . .\

R r~· i:-adzis t a 7.('S p o łu

ST.\NTSL.\W K IW IJWIC Z

O' w ietleniowe;v
M . \. R! ,\N W .\I. \ S7.CZYK
ZDZ I SL. \ W T„ \ S KO

Elt'k t roa ku s t;vk

.T.\N • OW I C'K l

R e k wii ~·t or
;\L \ HI. \ GTłCH1 7. fCK . \

Gar d e r ob iane
K AZI M IE R.\ B rF.L ,\ SZ K .\
ST.\ SŁ: WA f' .\ G .\CZ
ALEKSANDER OSTROWSKI
Ob •

BU Dramat w 5 aktach
z
Sni p n / p, oknlie1 ·u·:: n1kn.1 . ro(
flor 1· <; rin11r i1•iric:: LI
REŻYSERIA:
\/a r(n /011n l1r.11•11t: /"r1hąn1111·" I 11>1 \ llOLll -< •
BERNARD FORD-HAMAD A Tu i>1>11
K1ilL r i 11a
Jw1111nir•· K nhrrn.11r Z PI 1 \\. Kl
I 110\\ I \
SCENOGRAFIA: 11-,H "°" rr1 '] J \ I.
1 sz "n.Rcz
RYSZARD GRAJEWSKI [{ ri/ 111' >I

\ ,,, z1„1 c.R \BO \'!'l<I

s1· 1

MUZYKA : . T0:\1 \. Z POZ I \I

CZESŁAW NIE EN
Pr m -I u· \ "H \\ H I
Lnk,, l. I.
[ •Jkf' l li . r \ \ z
t ......... , ~(' 7 I , ·· IE \ (,( R ,„ t K ( 11(lll llk(j BI
LI
"AC'K.t\-PJn-R W K /Rł , Ił-\ <.ORZO\\ Kl
()WI<'Kl

l'rll\\ 11i1v11i1 -.pck ak tu ?:Y G~ll " '-.°T B:\U t

I·: n11 tr n l· 1 h •ks u \ l. \ I J ,nr: /:\T 1\ '1 11-: D/. IELK()