TÜRK HALK TİYATROSU NOTLARI

-Köylü Tiyatrosu geleneği, işlevleri bakımından kut törenlerden kaynaklandığından, Halk

Tiyatrosu geleneğinden ayrılır.
-Köy Seyirlik Oyunları düğünlerde, bayramlarda, ya da yılın belirli günlerinde “Oyun – yapma
ve Oyun - çıkarma” olarak bahsedilmiştir.
-Köy Seyirlik Oyunları köylünün büyü yapmak amacıyla vardır.
-Köy Seyirlik Oyunlarında bir oyun metni yoktur. Sadece belirli bir çatısı vardır.
-Müzikli, danslı, sözsüz ve türkülü oyunların çatıları diğer oyunlara göre ayrıcalık gösterir.
-
-

21.03.2023
-Seyirlik oyunlar köy halkının salt eğlence aracı değildir. Bu oyunlar köylünün sorunlarından,
tasalarından, kaygılarından sevinçlerinden, üretim çabalarından, törelerinden ve
törelerinden ayrılmaz.
-Seyirlik oyunlarımızın, sözden çok şarkıya, dansa ve bedensel anlatma dayalı olması onun
evrensel özelliğidir.
-Halkbilim ve tiyatro alanında geçmişte araştırma ve inceleme yapan folklor ve tiyatro
uzmanları genellikle köy seyirlik oyunlarını temalarına, konularına, amaçlarına ve işlevlerine
göre sınıflandırırmıştır.

1. Belli Günlerde Oynanan Törensel ve Büyüsel Oyunlar

1. Hayvancılıkla geçinen yörelerde koyunların çiftlemesi için yapılan Koç Katımı ve
Saya Gezme: Hayvancılıkla geçinen yörelerde yansılanan koç katımı, sıcak bölgelerde
çoğunlukla Eylül-Ekim, soğuk bölgelerde Kasım aylarında yapılır.
2. Tarımla geçinen yörelerde ürünün bereketli olması için yapılan Hasat Önü, Hasat
Sonu Oyunları
3. Doğaya sıkı sıkıya bağlı olan yörelerde doğa ile yandaş ve barışık olmak için
oynanan Güneşin Karşılama, Babarı Karşılama (Hıdırellez-Nevruz), Yağmur yağdırma, Kış
Yarısı, Yeni Yıl.
2. Eğlenmek, Vakit Geçirmek için Çıkartılan Oyunlar
1. Büyüsel-Törensel izler taşıyan oyunlar: Madımak Oyunu
2. Günlük Yaşamı konu alan özgün oyunlar: Köylü Şehirde, Cem Törenleri, Ahîlik
Törenleri ve Yaren Sohbetleri

Geleneksel Türk Tiyatrosu

-Kavuk, günümüzde Dümbüllü Kavuğu olarak bilinen kavuk, İsmail Dümbüllü tarafından
tanıtıldı.

28.03.2023
-Geleneksel tiyatro başlığı altında hem köylü tiyatrosu geleneğini, hem halk tiyatro
geleneğini anlıyoruz. Bunların birbirleriyle değinmeleri olmamasına karşın benzeşen yönleri
vardır.
-Türk seyirlik oyunlarınnın dramatik, özellikle sözlü olanlarında birtakım ortak noktalar
görülmektedir. Böyle sıralanabilir:
1. taklit
2. sözlü ve söyleşmeli oyunlarda karşıtlıklar
3. bu oyunlarda rastladığı özelliklerden biri de bunlarda dans, müzik, şarkı,
saklabanlık ve soytarlığın birbirine karıştırıldığıdır.
4. eski seyirlik oyunlar birbirinin içine geçmişti
5. bir önemli özellik de oyunların belli bir yazılı metne dayanmadan doğmaca
oynaması ve şahneli, örgütlenmiş tiyatro gibi
6.

04.04.2023
-Çevre bakımından Türk Tiyatrosu dört ana kesime ayırabilmektedir.
-Türk köylüsünün eski bolluk törenleri ve canlıcılık (animisme) inaçları sürdürdü.
-Halk Tiyatrosu türleri İstanbul’un malı olmuştur. En önemli türleri kukla, karagöz ve
ortaoyunudur.
-Saray tiyatrosu geleneği başka ülkeler gibi değişik, kendine özü bir gelenek olmayıp daha
çok saray…..
Meddah
-Taklit ve canlandırma dinleyici eğlendirmek amacıyla öykü anlatma sanatı olarak
tanımlanabilmektedir.
-Arapçada oven veya medh eden anlamına da gelir.
-Meddah öyküsünü anlatmaya değneğini yere 3 defa vurarak Hak dostum, hak vs. kullanarak
başlar.
-