Professional Documents
Culture Documents
Cachieulamvethan ThayTuan
Cachieulamvethan ThayTuan
net/publication/310411343
PHÁT TRIỂN NHIỆT ĐIỆN THAN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG: NHỮNG
ĐIỀU CẦN LÀM RÕ
CITATIONS READS
0 5,160
1 author:
Tuan Anh Le
Can Tho University
136 PUBLICATIONS 742 CITATIONS
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by Tuan Anh Le on 16 November 2016.
1
Thủ tướng Chính phủ (2016). Quyết định Phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch Phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét
đến năm 2013. Quyết định số 428-QĐ-TTg ký ngày 18/3/2016.
1
1
Phải chọn nhiệt điện than,
như là cứu cánh cho an
ninh năng lượng quốc gia.
2
http://soi.today/?p=185426
3
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) định nghĩa an ninh năng lượng là khả năng liên tục các nguồn năng lượng với một giá cả khả
dĩ. An ninh năng lượng có nhiều khía cạnh: an ninh năng lượng dài hạn chủ yếu liên quan với các khoản đầu tư kịp thời để cung cấp
năng lượng phù hợp với sự phát triển kinh tế và môi trường. Mặt khác, an ninh năng lượng ngắn hạn tập trung vào khả năng của hệ
thống năng lượng để phản ứng kịp thời với những thay đổi đột ngột trong sự cân bằng cung cầu.
2
bẩn” như tăng giá đột ngột hoặc ngưng cung cấp thiết bị thuận nhập với giá bao nhiêu, tất cả đều là ẩn số và chứa
thay thế với các nhà máy này? đựng nhiều bất trắc.
An ninh năng lượng phải gắn với các an ninh khác như Nguồn than ở Việt Nam chủ yếu là than anthracite ở
an ninh nguồn nước, an ninh môi trường, an ninh lương Quảng Ninh, than nâu vùng đồng bằng phía Bắc ở độ
thực, an ninh chính trị, ... nếu không, tính bền vững của sâu 600 - 2.000 m dưới đất, khó khai thác. Tương lai, khi
an ninh năng lượng sẽ không bảo đảm vì tiềm ẩn nhiều nguồn than trong nước cạn kiệt, phải nhập than từ nước
rủi ro5. ngoài như ở Indonesia và Úc, chủ yếu là than bitum. Với
loại than bitum, các nhà máy trong nước phải điều chỉnh
Thực tế, hiện nay Việt Nam vẫn chưa có một hợp đồng quy trình đốt và phát điện.
dài hạn nào để nhập khẩu than cho tương lai vì vẫn chưa
xác định nguồn nhập khẩu than từ nước nào, sẽ thoả
Hộp 1: Ukraine và “cuộc chiến than đá” với Nga và Donbass Hộp 2: Người dân phản đối Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân
Ukraine là quốc gia phụ thuộc vào nguồn cung ứng than Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 2 (xã Vĩnh Tân, huyện Tuy
từ Nga và Donbass để vận hành các nhà máy nhiệt điện. Phong, tỉnh Bình Thuận) gồm 2 tổ máy, mỗi tổ máy có công
Năm 2014, khi xảy ra mâu thuẫn, Nga và Donbass đã tạo suất 622 MW. Nhà máy do chủ đầu tư là Tập đoàn Điện lực
ra “cuộc chiến than đá” với Ukraine khiến 40% nguồn năng VN (EVN) xây dựng, với sự thi công của Tập đoàn Điện khí
lượng của nước này bị cắt. Chính phủ Ukraine buộc phải Thượng Hải - Trung Quốc (SEC). Hoạt động của nhà máy xả
mua than đá giá cao từ Nam Phi để bù cho sự thiếu hụt này khói bụi gây ô nhiễm, mỗi ngày thải ra 4.400 tấn tro và xỉ
khiến Ukraine bị thiệt hại 600 triệu USD. Xem thêm: than, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ người dân,
sản xuất muối và nuôi trồng thuỷ sản khu vực, khiến người
War in Eastern Ukraine Causing Coal Shortages, Electri- dân bức xúc, phản đối khiến rối loạn giao thông ở Quốc lộ
cal Blackouts by John C. K. Daly (Eurasia Daily Monitor Vol. 1 (tháng 4/2015).
12, Iss. 12, Jan. 21, 2015). https://jamestown.org/program/
war-in-eastern-ukraine-causing-coal-shortages-electrical- Xem thêm: Dân chặn xe trên QL1 phản đối nhà máy điện
blackouts/ gây ô nhiễm
Nguyễn Nam (Tuổi Trẻ Online, 14/04/2015)
Ukraine faces ‘unprecedented’ energy crisis by James http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/20150414/dan-chan-xe-
Crisp (EurActiv.com, Apr 14, 2015) tren-ql1-phan-doi-nha-may-dien-gay-o-nhiem/733994.html
https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/news/
ukraine-faces-unprecedented-energy-crisis/
5
Phạm Huyền (2015). Nhiệt điện lâm nguy, EVN cầm cự 15 ngày. Xem thêm tại: http://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/nhiet-dien-
lam-nguy-evn-cam-cu-15-ngay-253846.html
3
2
Chọn nhiệt điện than vì giá thành
sản xuất rẻ hơn các nguồn điện
khác, nhất là so sánh với điện từ
năng lượng tái tạo.
6
Bộ trường Bộ Công Thương tuyên bố: “Đầu 2016, sẽ có điều chỉnh cần thiết về giá điện, để thực hiện đúng lộ trình tăng giá điện
theo thị trường” tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2015 (VBF), ngày 09/6/2015. Xem thêm: http://www.tienphong.
vn/kinh-te/sap-dieu-chinh-gia-dien-theo-thi-truong-870375.tpo
7
Đinh Thị Thuỳ Dương (2015). Ngành phát điện Việt Nam. Báo cáo của Viet Capital Securities, 54p, trích trang 6. Available online
at: https://www.bsc.com.vn/Pages/DownloadReport.aspx?ReportID=872262
8
GreenID (2015). Fiscal policies on fossil fuel coal and coal fired power plants in Vietnam. Report by Green Innovation and Develop-
ment Centre for UNDP-Viet Nam. Hà Nội, 6 tháng 7 năm 2015. 70p.
9
UNDP (2016). Greening the Power Mix: Policies for Expanding Solar Photovoltaic Electricity in Vietnam. 53p.
10
Trần Thủy (2016). Việt Nam thiếu điện: Giá điện lại tăng? Xem thêm: http://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/dau-tu/viet-nam-
thieu-dien-gia-dien-lai-tang-323420.html
11
http://baodautu.vn/chinh-phu-xem-xet-co-che-khuyen-khich-du-an-dien-mat-troi-d46965.html
12
https://electrek.co/2016/05/02/price-solar-power-fell-50-16-months-dubai-0299kwh/
13
Sundqvist, T., and P. Soderholm (2002). Valuing the environmental impacts of electricity Generation: A critical Survey. Journal
of Energy Literature 8(2): 3–41.
4
3
Nguồn thuỷ điện ở Việt Nam (chiếm tỉ lệ lớn
trong cơ cấu nguồn điện quốc gia) phải chịu tác
động do biến đổi khí hậu nên phải có nhiệt điện
than bù đắp các thiệt hại và thiếu hụt khi lượng
mưa - dòng chảy lưu vực thay đổi thất thường.
B iến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến hoạt động của
thuỷ điện do quy luật mưa thay đổi bất thường, làm
gia tăng mức độ khô hạn, lũ lụt cực đoan khiến nguồn
đều rất dồi dào ở ĐBSCL và chưa có điều kiện đầu tư khai
thác đáng kể.
nước cung cấp cho nhà máy thuỷ điện trở nên bấp bênh. Các mô hình toán học phỏng đoán biến đổi khí hậu theo
Tuy nhiên, thay thế sự thiếu hụt hoặc giảm hiệu quả của các kịch bản phát thải khí nhà kính khác nhau, do các
thuỷ điện bằng nguồn nhiệt điện thì vấn đề chẳng những nhà khoa học trong và ngoài nước độc lập thực hiện,
không được giải quyết căn cơ mà còn gánh thêm rủi ro. đều dẫn đến một kết quả là bức xạ mặt trời và nhiệt độ
Thời tiết khô nóng khiến các quá trình giải nhiệt nhà không khí gia tăng trung bình gần 2oC trong khoảng 1-2
máy khó khăn hơn, gió mạnh và đổi hướng bất thường thập niên tới. Mô hình PRECIS cho vùng ĐBSCL khẳng
tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát tán tro bụi đi định mùa nắng dự đoán là sẽ kéo dài hơn vào khoảng 2
xa hơn và những trận mưa bất thường làm khả năng tạo tuần lễ, nghĩa là mùa khô trong năm có thể là 7,5 tháng.
mưa acid đi xa và rộng hơn, đặc biệt vào mùa khô. Số ngày có nhiệt độ nóng trên 35oC sẽ tăng từ 150 - 180
ngày/năm như hiện nay có thể lên đến 180 - 210 ngày/
Các yếu tố khí hậu như sự gia tăng nhiệt độ đáng kể, năm. Điều này có thể là điều kiện rất tốt cho khai thác
mùa nắng có khuynh hướng kéo dài hơn, thời gian của
mùa mưa bị rút ngắn lại, nước biển dâng và sóng biển
mạnh hơn, gió mùa Tây Nam và Đông Bắc sẽ mạnh dần
lên trong tương lai,... nếu xét cho kỹ, đôi khi lại là một
lợi thế cho các dự án phát triển năng lượng tái tạo nếu
chúng ta biết tận dụng những yếu tố thay đổi có vẻ như
là “nguy cơ” này trở thành các lợi thế. Vùng ĐBSCL nằm
cận kề vùng xích đạo của Trái đất, là nơi có khí hậu gió
mùa, nóng và ẩm, có hai mùa rõ rệt là mùa mưa kéo dài
trung bình 5 tháng và mùa khô là bảy tháng còn lại. Mỗi
năm vùng Đồng bằng nhận trung bình 2.200 - 2.500 giờ
nắng, với năng lượng bức xạ mặt trời trung bình ngày
là 4,3 - 4,9 kWh/m2.ngày như một tiềm năng rất tốt cho
việc khai thác năng lượng ánh sáng.14 Nguồn chiếu sáng
này rất ổn định ở mức hơn 90% số ngày trong năm đều
Điện gió tỉnh Bạc Liêu
nhận được ánh sáng mặt trời đủ mạnh để vận hành các
tấm thu năng lượng mặt trời. Vùng Đồng bằng là khu vực điện mặt trời, giúp gia tăng hiệu quả khai thác khiến giá
bán đảo thấp và phẳng, giáp mặt cả biển về phía Đông, thành điện sẽ rẻ hơn. Tốc độ gió của các tháng trong
phía Nam và phía Tây Nam với đường bờ biển và các hải năm từ 2020 - 2050 trung bình sẽ gia tăng từ 10 - 20%
đảo có tổng chiều dài xấp xỉ 700 km và vùng đặc quyền so với hiện nay. Năng lượng sóng biển sẽ gia tăng tương
kinh tế biển rộng đến 360.000 km2, rộng gấp 10 lần diện ứng với mức gia tăng tốc độ gió. Như vậy, nếu đầu tư xây
tích đất liền nội địa. Với thuận lợi về mặt địa hình như vậy dựng các nhà máy điện gió gần bờ và cả xa bờ, nguồn
và với điều kiện gió biển ven bờ mạnh khoảng 5,5 - 6,0 cung ứng động lực cho các turbine gió ngày càng dồi
m/s ở độ cao 80 m (chiều cao các cột điện gió hiện đã lắp dào.
đặt ở Bạc Liêu) thì tiềm năng khai thác năng lượng gió
ven bờ biển có thể đạt từ 1.200 - 1.500 MW. Năng lượng
sóng biển, năng lượng thuỷ triều, năng lượng sinh khối
14
CIEMAT and MoIT (2015). Maps of Solar Resource and Potential in Vietnam. Ha Noi: CIEMAT, CENER & IDAE with support from
AECER in collaboration with GDE/MoIT. Available online at: http://bit.ly/1Q0FEhb
5
4
Quy hoạch, kế hoạch bố trí chuỗi 14-15 nhà máy
nhiệt điện than ở ĐBSCL là trên cơ sở xem xét
đây là vùng kinh tế trọng điểm nên có nhu cầu
sử dụng điện gia tăng.
5
T
Các dự án điện than sẽ giúp tạo thêm công ăn -
việc làm và gia tăng chỉ tiêu GDP cho quốc gia
và địa phương ở ĐBSCL?
rong các báo cáo Đánh giá Tác động Môi trường của
các dự án điện than đều ráng nhấn mạnh các lợi
tôm cá không có cơ hội sản xuất. Các hoạt động du lịch
sinh thái ven sông, ven biển bị thu hẹp và đe doạ lụi tàn.
ích cho cộng đồng như tạo thêm công ăn việc làm cho Một số nơi xa hơn, các nghề truyền thống của người dân
người dân khu vực, tài trợ cho một số hoạt động xã hội, địa phương như làm muối, chế biến nông hải sản, nuôi
đóng thuế cho chính quyền địa phương để giúp tăng chỉ tôm cá, dịch vụ nông thôn cũng điêu đứng vì hoạt động
tiêu thu hút đầu tư, tăng GDP cho tỉnh và quốc gia... Tuy xả thải của nhà máy. Trong khi đó nhiều nhà máy nhiệt
nhiên, thực tế không đúng như vậy mà ngược lại. điện than lại hợp đồng với các công ty Trung Quốc để sử
dụng lao động từ Trung Quốc tạo nên những nguy cơ
Tại các khu công nghiệp điện than, trước tiên người dân tiềm ẩn về an ninh khác. Việc đóng góp thêm cho ngân
sở tại bị mất đất sản xuất và cư trú phải di dời vào các sách địa phương không thể nào bù được những mất mát
vùng tập trung chật hẹp và khó sống khác. Nhiều nơi chi sinh kế và tổn hại sức khoẻ của cộng đồng người dân và
phí đền bù đất đai, hoa màu, nhà cửa rất thấp, không thể cả chính cán bộ chính quyền địa phương.
tái tạo khả năng sản xuất và điều kiện sống cho người
dân bị ảnh hưởng. Lời hứa tạo thêm công ăn việc làm
chẳng qua là những công việc lao động tay chân mang
tính thời vụ ở công trường xây dựng, đôi khi chỉ là ăn
lương công nhật qua những cai thầu nhỏ, không có bảo
hiểm sức khoẻ, xã hội. Chủ đầu tư luôn lấy cớ là thanh
niên nông thôn không có tay nghề, trình độ nên không
được tuyển dụng. Người lớn tuổi cũng không được chọn
trong khi nghề nghiệp chính của họ là làm ruộng, nuôi
6
6
Việc bố trí 14 nhà máy nhiệt điện than tập trung
ở ĐBSCL còn 1 lý do khác nữa là đất đai ở đây còn
rẻ và chi phí đền bù mất đất cho người dân tại chỗ
không đáng kể nếu so với các khu vực khác ở đồng
bằng miền Bắc, duyên hải miền Trung và miền
Đông Nam bộ?
T hực tế, giá đất đai và quy định cho việc đền bù cho
người dân ở ĐBSCL còn khá thấp so với các vùng
đất khác nhưng cần phải xem xét các yếu tố khác. Thứ
nhiệt điện ở ĐBSCL và thứ ba là các nhà máy nhiệt điện
xây dựng gần bờ biển bị nguy cơ hư hỏng do xâm thực
biển rất cao, từ nguyên nhân biến đổi khí hậu đến kết
nhất, đây là vùng nhạy cảm về hệ sinh thái tự nhiên và cấu công trình vùng xói lở.
nơi đất đai màu mỡ cho sản xuất nông nghiệp và thuỷ
sản. Làm thu hẹp các diện tích này sẽ trực tiếp đánh vào Một ví dụ điển hình 14, 15 : Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải
an ninh lương thực và xã hội của đất nước. Thứ hai về 1 ở Trà Vinh, khi xây dựng phải hút cát ven biển để đắp
mặt địa chất và nền móng, vùng châu thổ phía Nam này nền cho nhà máy với khối lượng khổng lồ là 26 triệu m3
hình thành do phù sa bồi tụ nên có kết cấu đất rất yếu. cát. Việc làm rút cát ven biển này, cộng thêm diễn biến
Thi công các nhà máy công nghiệp nặng lên vùng địa của biến đổi khí hậu, đã khiến tình trạng sạt lở ven biển
chất yếu sẽ rất tốn kém chi phí nền móng công trình và Trà Vinh thêm mãnh liệt, nhất là đoạn nhà máy và kéo
khối lượng cát đá san lấp rất lớn. Chi phí này cao hơn dài cả 14 km đường bờ biển chung quanh. Hệ quả là
rất nhiều so với tiền đền bù đất đai nếu so với làm công tỉnh Trà Vinh phải bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để làm kè gia
trình ở những vùng khác có cấu trúc địa chất cứng chắc cố đường bờ để đối phó với xâm thực biển đang xảy ra,
hơn và nguồn vật liệu xây dựng gần hơn. nhưng chỉ là những giải pháp tạm thời.
Trong Quy hoạch điện VII Điều chỉnh không có đánh giá
yếu tố địa chất công trình khi bố trí cụm các nhà máy
15
Lê Xuân Roanh, Phạm Văn Lập ( ). Phân tích nguyên nhân sự cố vỡ đê bao công trình nhiệt điện Trà Vinh. Tạp chí Khoa Học
Kỹ Thuật Thủy Lợi Và Môi Trường - SỐ 44 (3/2014), pp.23-27.
16
Sáu Nghệ (2014). Ba Động đâu rồi? - Bài cuối: Vì đâu nên nỗi? Xem thêm tại: http://www.tienphong.vn/xa-hoi/ba-dong-dau-
roi-bai-cuoi-vi-dau-nen-noi-688281.tpo
7
7
Các cảnh báo, dự báo ô nhiễm không khí, gây
bệnh tật, chết người từ các công cụ mô hình
tính toán từ nước ngoài, có vẻ như được “thổi
phồng”, gây tâm lý sợ hãi, chưa được kiểm
chứng ở Việt Nam?
T heo kết quả một nghiên cứu của một nhóm nhà khoa
học từ Đại học Harvard, Hoa kỳ (2015)16 dựa vào QH
điện VII thì sự hiện diện các hạt PM 2.5 ô nhiễm từ nhiệt
gây tâm lý sợ hãi. Quan ngại trước những nguy cơ là một
thái độ đúng đắn, giúp ta thận trọng xem xét mọi khía
cạnh vấn đề một cách khoa học để cân nhắc trước khi ra
than tại Việt Nam đã gây ra khoảng 4.300 cái chết yểu những quyết định gây “hối tiếc” về sau.
trong năm 2011. Báo cáo nhấn mạnh, dự báo đến năm
2030, con số tử vong do nhiệt điện than ở Việt Nam hằng Thực tế về mặt khoa học, vẫn chưa có nhà đầu tư nhiệt
năm có thể sẽ lên đến 25.000 người, nếu tất cả các nhà điện, các nhà quản lý công nghiệp năng lượng hay ngành
máy trong quy hoạch điện VII được xây dựng. y tế nào phản biện hay phản bác chính thức kết quả này.
Nhiệm vụ chứng minh một cách minh bạch, không làm
Tại Mỹ, tổ chức Clean Air Task Force (CATF) đã tiến hành hại hay gây tác hại không đáng kể phải từ chủ nhà máy
nhiều nghiên cứu về tác động sức khỏe do ô nhiễm nhiệt điện than.
không khí từ nhiệt điện than. Nghiên cứu chỉ ra rằng
nhiệt điện than là nguyên nhân dẫn tới 13.000 ca tử Chúng ta đã có những thông tin chính thống về mức độ
vong hàng năm tại Mỹ.17 ô nhiễm, những “làng ung thư” ở Trung Quốc20, Ấn Độ
và nhiều nơi có phát triển nhiệt điện than. Đây cũng là
Một nghiên cứu tương tự do Boston-based Health Effects những minh chứng thực tế.21
Institute (HEI) hợp tác với các nhà khoa học từ các trường
Đại học của Trung Quốc (như Tsinghua University in Bei-
jing) và Ấn Độ cũng kết luận18 về nguy cơ các hạt PM2.5
chủ yếu do nhiệt điện than đã gây ra 366.000 ca chết yểu
ở Trung Quốc trong năm 2013. Xem thêm chi tiết ở báo
cáo của nhóm Shannon Koplitz et al., (2015)19 tại Interna-
tional Symposium on Climate Change and Coal.
Kết quả này thật sự gây “shock” cho nhiều người quan
tâm đến môi trường và xã hội ở trong nước. Một số người
tỏ ra nghi ngờ, cho rằng kết quả đã được thổi phồng,
17
Koplitz, S.N., Jacob, D.J., Myllyvirta, L., Sulprizio, M.P., and Reid, C., (2015). Burden of disease from rising coal emissions in South-
east Asia: Preliminary Findings. Báo cáo kỹ thuật đang được sử dụng để chuẩn bị cho công bố báo cáo khoa học.
18
http://www.catf.us/resources/publications/files/The_Toll_from_Coal.pdf
Meng Meng and Beijing Newsroom (2016). India air pollution death rate to outpace China: researcher. Reuters: Global Energy
19
8
8
Hiện nay đã có những công nghệ mới
trong nhiệt điện than có thể áp dụng để
giảm thiểu đáng kể ô nhiễm không khí,
nước thải, tro bụi và xỉ than từ nhà máy?
D o những áp lực phải gia tăng hiệu suất phát điện, tiết
kiệm chi phí nhiên liệu và giảm thiểu các tác động
gây ô nhiễm môi trường, các nhà đầu tư và cung cấp tài
chính cho nhiệt điện than đã đưa ra các giải pháp công
nghệ mới gọi là “than sạch” và ứng dụng các thiết bị xử lý
môi trường khử bụi, khử S02, NOx… Một số công nghệ
về nhiệt điện than đã được đề xuất và áp dụng như đốt
than tầng sôi tuần hoàn, đốt than tầng sôi áp lực, khí hóa
than. Ở Đức, còn giới thiệu công nghệ chôn carbon từ
nhà máy nhiện điện than xuống sâu trong lòng đất. Các
chất thải khác như tro xỉ được đề xuất như chất phụ gia
trong sản xuất xi măng, bê tông, vật liệu xây dựng.
Tuy nhiên, hầu hết các công nghệ này đều rất đắt đỏ, áp
dụng phức tạp, khó thương mại. Gần đây nhất vào ngày
14/11/2016 tại COP22, Kiko Network (Nhật Bản) đã công
bố kết quả nghiên cứu về công nghệ hiện đại nhất của
nhà máy nhiệt điện than - Chu trình hỗn hợp khí hóa tích
hợp (IGCC). Nghiên cứu chỉ rằng công nghệ này không
thể giúp giảm phát thải triệt để và chi phí của nó quá
đắt. Cụ thể, công nghệ này chỉ có thể giảm mức phát
thải nhiều hơn 20% so với công nghệ đốt than phun
truyền thống. Trong khi đó chi phí lại đắt hơn 35%. Theo
Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) chi phí xây dựng
một nhà máy điện than IGCC sẽ là 4,4 tỷ USD/GW.22
Ngoài ra, để áp dụng những công nghệ này, khi tăng
nhiệt độ và áp suất, lò hơi phải sử dụng kim loại chịu
nhiệt đặc biệt có chi phí cao. Thực tế, khả năng gây ô
nhiễm dù có giảm thiểu nhưng nguy cơ vẫn khá cao và
không thể khắc phục hoàn toàn. Theo ý kiến của một
chuyên gia Mỹ, Bruce C. Buckheit23 thì lò hơi loại siêu tới
hạn hay trên siêu tới hạn cũng chỉ có thể làm tăng tối
đa được 10% hiệu suất, đồng nghĩa với giảm cao nhất là
10% ô nhiễm. Ngoài ra, khi áp dụng những công nghệ
mới này, chi phí đầu tư sản xuất điện cao nên các nhà
máy chưa có sự ưu đãi từ phía chính phủ. Lũ bùn xỉ than tại Quảng Ninh, tháng 8 năm 2015
23
Kiko Network. (2016). Universal failure: How IGCC coal plants waste money and emissions.
24
Bruce C. Buckheit. (2014). Coal fired power plants: controls, economics, alternatives. Tập huấn: Giá năng lượng và chi phí giá
thành điện than ở Việt Nam, Hanoi.
9
9 Thế giới vẫn phát triển điện than,
tại sao ta lại không?
25
Ailun, Yang, and Yiyun Cui. (2012). Global Coal Risk Assessment: Data Analysis and Market Research. WRI Working Paper. World
Resources Institute, Washington DC. Xem thêm tại: http://pdf.wri.org/global_coal_risk_assessment.pdf
26
https://www.eia.gov/tools/faqs/faq.cfm?id=427&t=3
http://futurism.com/energy-expert-coal-will-never-recover/
27
http://www.sourcewatch.org/index.php/What_happened_to_the_151_proposed_coal_plants%3F
GreenPeace. (2016). China starts cancelling under-construction coal plants. Xem thêm tại: https://energydesk.greenpeace.
28, 30
org/2016/10/21/china-coal-crackdown-cancel-new-power-plants/
29
Ayaka Jones (2015). Coal use in China is slowing. The U.S. Energy Information Administration (EIA), Xem thêm tại: https://www.
eia.gov/todayinenergy/detail.php?id=22972
31
http://vtv.vn/viet-nam-va-the-gioi/viet-nam-cam-ket-giam-luong-phat-thai-khi-nha-kinh-sau-
nam-2020-20151201063422803.htm
10
10
Quy hoạch phát triển điện than đã
được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt, phải theo đó mà thực hiện,
không có thể thay đổi được?
32
Văn Minh (2016). Bạc Liêu chọn nuôi tôm, bỏ nhiệt điện để giữ môi trường biển. Xem thêm tại: http://dangcongsan.vn/bac-
lieu-doi-moi-va-phat-trien/dua-nghi-quyet-dai-hoi-xii-cua-dang-va-nghi-quyet-dang-bo-tinh-vao-cuoc-song/bac-lieu-chon-
nuoi-tom-bo-nhiet-dien-de-giu-moi-truong-bien-409067.html
33
Hương Thu (2012). Loại bỏ thủy điện Đồng Nai 6 và 6A khỏi quy hoạch. Xem thêm tại: http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/
loai-bo-thuy-dien-dong-nai-6-va-6a-khoi-quy-hoach-2902557.html
34
http://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/dau-tu/chinh-phu-de-xuat-dung-du-an-dien-hat-nhan-ninh-thuan-338753.html
11
PHỤ LỤC
Bảng 1: Kế hoạch Phát triển Nhiệt điện than
Tỷ lệ so với
Công suất
Số lượng nhà lắp máy nhiệt Tổng điện tổng sản Nguồn than Nguồn than
Năm máy nhiệt năng sản xuất lượng điện trong nước cần nhập
điện than
điện than toàn quốc
MW TMW % Tr. Tấn Tr. Tấn
2015 19 13157 56.400 34.3%
2020 31 25787 130.932 49.3% 39.021 24.495
2025 47 45152 220.165 55.0% 38.905 56.257
2030 52 55252 304.478 53.3% 44.433 85.243
Bảng 2: Danh sách các nhà máy nhiệt điện dọc sông Hậu và cửa sông Hậu
TT Tỉnh - Thành Tên nhà máy Công suất (MW) Hiện trạng
1 Trà Nóc 193,5 Đang vận hành
2 Ô Môn I 660,0 Đang vận hành
3 Cần Thơ Ô Môn II 720,0 Chuẩn bị xây dựng
4 Ô Môn III 750,0 Kế hoạch
5 Ô Môn IV 720,0 Kế hoạch
6 Lee & Man 125,0 Kế hoạch
7 Hậu Giang Sông Hậu I 1.200,0 Đang xây dựng
8 Sông Hậu II 1.200,0 Kế hoạch
9 Long Phú I 1.200,0 Đang xây dựng
10 Sóc Trăng Long Phú II 1.320,0 Chuẩn bị xây dựng
11 Long Phú III 1.800,0 Kế hoạch
12 Duyên Hải I 1.245,0 Đang vận hành
13 Duyên Hải II 1.200,0 Đang xây dựng
Trà Vinh
14 Duyên Hải III 1.245,0 Đang xây dựng
15 Duyên Hải III mở rộng 660,0 Kế hoạch
Tổng cộng = 14.238,5
(Nguồn: Lê Anh Tuấn, 2016)35
35
Lê Anh Tuấn (2016). ĐBSCL quá tải nhiệt điện, nguy cơ ô nhiễm cao. Thời Báo Kinh tế Saigon, số ngày 9/8/2016. Xem thêm:
http://www.thesaigontimes.vn/149640/DBSCL-qua-tai-nhiet-dien-nguy-co-o-nhiem-cao.html
12
Bảng 3: Chi phí điện đã bình hoá của một số nhà máy nhiệt điện than ở Việt Nam theo các kịch bản
giá than khác nhau (bao gồm phí truyền dẫn và phân phối)
Giá điện than
(USD US$ cent/ Giá than Giá than Giá than Giá than Giá than Giá than Giá than
kWh) không đổi tăng 1,5% tăng 2% tăng 3% tăng 5% tăng 7% tăng 10%
như 2014 mỗi năm mỗi năm mỗi năm mỗi năm mỗi năm mỗi năm
Nhà máy
Đang vận hành
Đang xây
Long Phú 1
8,38 8,98 9,21 9,73 11,02 12,78 16,78
(nhập than)
Long Phú 2
7,92 8,56 8,80 9,35 10,74 12,65 17,02
(nhập than)
(Nguồn: GreenID, 2015)
Bảng 4: Giá điện so sánh khi xét đến chi phí xã hội - môi trường liên quan đến ô nhiễm carbon
Đơn vị tính: US$ cent/kW
N 36 20 31 21 16 18 11 22
Tr. bình 18,75 16,48 6,17 9,53 4,50 0,41 1,12 6,62
Trung vị (*) 8,54 12,19 3,51 1,08 0,43 0,43 1,02 3,59
(Nguồn: Sundqvist and Soderholm, 2002)
(*) Trong lý thuyết xác suất và thống kê, số trung vị (tiếng Anh: Median) là một số tách giữa nửa lớn hơn và nửa bé
hơn của một mẫu, một quần thể, hay một phân bố xác suất. Nó là giá trị giữa trong một phân bố, mà số các số nằm
trên hay dưới con số đó là bằng nhau.
13
Thông tin xuất bản
Tác giả
Lê Anh Tuấn
Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu - Đại học Cần Thơ
Hiệu đính
Nguyễn Thị Hằng
Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh
Thiết kế
Nguyễn Thanh Tùng
Hình ảnh
Tất cả hình ảnh này thuộc bản quyền của GreenID