‫‪www.mums.ac.

ir‬‬ ‫مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد‬

‫‪Medical Journal of Mashhad‬‬
‫‪University of Medical Sciences‬‬ ‫سال ‪ ،61‬شماره ‪2‬‬
‫‪Vol. 61, No.2 P: 931-939‬‬ ‫خرداد– تير‪ ،97‬صفحه ‪939-931‬‬
‫‪May-June 2018‬‬

‫مقاله اصلی‬

‫بررسی ارتباط‪ E/E′ ratio‬با فشار پایان دیاستولی بطن چپ به روش‬

‫اندازهگیری تهاجمی‬
‫تاریخ دریافت‪ -96/01/01 :‬تاریخ پذیرش‪97/03/01:‬‬

‫خالصه‬ ‫بیگدلو‪1‬‬
‫لیال‬
‫مقدمه‬ ‫کاوه بهرامی‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫تعيين فشار انتهای دیاستولي بطن چپ که با روش تهاجمي کاتتریزاسيون اندازه گيری ميشود‪ ،‬اقدامي‬ ‫رامین خامنه باقری‪3‬‬
‫اساسي برای پيش بيني پروگنوز و درمان در بيماران نارسایي قلبي است‪ .‬هدف این مطالعه تعيين ميزان دقت‬ ‫علی آذری‪4‬‬
‫‪ E/E′‬اکوکاردیوگرافيک در پيش بيني غيرتهاجمي ‪ LVEPD‬در بيماران با ‪ EF‬متفاوت ميباشد‪.‬‬ ‫مصطفی احمدی‪*3‬‬
‫روش کار‬
‫در این مطالعه در ‪ 60‬بيمار فشار انتهای دیاستولي بطن چپ(‪ )LVEDP‬در کاتتریزاسيون قلب اندازهگيری‬
‫‪ -1‬فلوشيپ اکوکاردیوگرافي‪ ،‬مرکز تحقيقات جراحي‬
‫شد‪ .‬همچنين ميانگين نسبت‪( E/E′‬نسبت ‪ E‬ميترال به ميانگين ‪ E′‬متوسط سپتال و لترال) با استفاده از‬ ‫عروق‪ ،‬دانشگاه علوم پزشكي مشهد‪،‬مشهد‪ ،‬ایران‬
‫اکوکاردیوگرافي داپلر به دست آمد‪ .‬در پایان ارتباط بين ميانگين نسبت‪ E/E′‬و ‪ LVEDP‬مورد ارزیابي‬ ‫‪ -2‬دانشجوی پزشكي‪،‬دانشكده پزشكي‪ ،‬دانشگاه علوم‬
‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫پزشكي مشهد‪،‬مشهد‪ ،‬ایران‬
‫نتایج‬ ‫‪ -3‬فلوشيپ اینترونشنال کاردیولوژی ‪،‬بيمارستان قائم‪،‬‬
‫ميانگين سن بيماران ‪ 57/17±11/27‬سال بود و ‪ 37‬نفر (‪ )% 61/7‬از بيماران مرد بودند‪ .‬ميانگين ‪ E/E′‬بيماران‬ ‫دانشگاه علوم پزشكي مشهد‪،‬مشهد‪ ،‬ایران‬
‫‪ 11/06±4/17‬سانتي متر در ثانيه و ميانگين ‪ LVEDP‬بيماران ‪ 12/9±3/96‬ميلي متر جيوه بود‪ .‬در بررسي‬ ‫‪ -4‬جراح قلب و عروق‪ ،‬دانشگاه علوم پزشكي‬

‫ارتباط بين ‪ E/E′‬و ‪ LVEDP‬با استفاده از آزمون ‪ Pearson‬عدد همبستگي ‪ 0/717‬با ‪ p< 0/001‬به دست‬ ‫مشهد‪،‬مشهد‪ ،‬ایران‬

‫آمد‪ .‬در بررسي بر اساس مقادیر مختلف ‪ EF‬نيز قوی ترین ارتباط بين ‪ E/E′‬با ‪LVEDP‬در گروه با ‪EF‬‬
‫کمتر از ‪ 35‬و بيشتر از ‪ %55‬و ضعيفترین ارتباط در گروه با ‪ EF‬بين ‪ 35‬تا ‪ 44‬وجود داشت‪.‬‬
‫* بيمارستان قائم(عج)‪ ،‬دانشگاه علوم پزشكي‬
‫نتیجهگیری‬
‫نتایج این مطالعه در مجموع نشان مي دهد که ارزیابي فشارپرشدگي بطن چپ با استفاده از روش غير‬ ‫مشهد‪،‬مشهد‪ ،‬ایران‪.‬‬

‫تهاجمي محاسبهی نسبت ‪ E/E′‬در اکوکاردیوگرافي از دقت و اعتبار باالیي برخوردار است و ميتواند‬ ‫تلفن‪051-38012739 :‬‬

‫جایگزین روش های تهاجمي شود‪.‬‬ ‫‪Email: Ahmadia@mums.ac.ir‬‬

‫کلمات کلیدی‬
‫اکوکاردیوگرافي ; فشار پایان دیاستولي ; بطن چپ ; داپلر بافتي‬
‫پی نوشت‪ :‬این مطالعه فاقد تضاد منافع مي باشد‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪LVEDP‬‬
 ‫ليال بيگدلو و همكاران‬
‫معيار قابل توصيه برای پيش بيني بسياری از بيماری های قلبي‬
‫ميباشد‪.‬‬
‫مطالعات متعددی نشان داده اند که نسبت ‪ E/E′‬پيشگویي کننده‬
‫ای قوی برای وقوع عوارض جانبي پس از انفارکتوس حاد قلب و‬
‫بيماری های قلبي هایپرتنسيو‪ ،‬نارسایي ميترال ثانویه شدید‪ ،‬مراحل‬
‫نهایي بيماری کليوی‪ ،‬فيبریالسيون دهليزی و اختالالت‬
‫کاردیوميوپاتي ميباشد (‪ .)4-6‬در مطالعه حاضر بر آن شدیم که‬
‫به بررسي ارتباط نسبت‪ E/E′‬و فشار بطن چپ که به روش‬
‫تهاجمي حين کاتتریزاسيون اندازه گيری ميشود بپردازیم‪.‬‬
‫روش کار‬
‫این مطالعه به صورت مقطعي از شهریورماه ‪ 1395‬تا پایان شهریور‬
‫ماه سال ‪ 1396‬در بيمارستان قائم (عج) مشهد و زیر نظر دانشگاه‬
‫علوم پزشكي مشهد به انجام رسيد‪ .‬نمونه گيری به صورت‬
‫غيراحتمالي و آسان بود‪ .‬معيار های خروج نداشتن ریتم سينوسي‪،‬‬
‫سندرم حاد کرونری اخير(کمتر از ‪ 72‬ساعت)‪ ،‬دریچههای‬
‫مصنوعي‪ ،‬نارسایي متوسط تا شدید ميترال‪ ،‬هر مقدار تنگي ميترال‬
‫و آئورت‪ ،‬عدم وجود کيفيت مناسب در تصویر گرفته شده از‬
‫دیواره اندوکاردیال بوده است‪ .‬یک ساعت قبل از انجام‬
‫کاتتریزاسيون قلب و تعيين فشار پایان دیاستولي دهليز چپ به‬
‫روش تهاجمي‪ ،‬از تمام بيماران اکوکاردیوگرافي دوبعدی و‬
‫نيز‪ Doppler echocardiography‬در وضعيت ‪supine‬‬
‫توسط یک فلوشيپ اکوکاردیوگرافي و بر اساس آخرین‬
‫گایدالین اکو انجام شد و اندکسهای اکوکاردیوگرافيک مورد‬
‫نظر شامل مساحت دهليز چپ‪ ،‬حجم دهليز چپ‪ ،‬کسر تخليهای‬
‫‪3‬‬ ‫بطن چپ‪،‬متوسط نسبت ‪ E/E′‬و فشار سيستولي شریان ریوی‬
‫‪ PAP‬اندازهگيری و ثبت شد‪ .‬معيار اکوکاردیوگرافيک نسبت‬
‫‪ E/E′‬با استفاده از داپلر با موج پالسي ترانس ميترال و‬
‫تصویربرداری داپلر بافتي از حرکات دریچهی ميترال به دست‬
‫ميآید‪ .‬در این نسبت ‪ E‬در واقع پيک شدت پرشدگي اوليه‬
‫دیاستوليک بطن چپ و‪ E′‬ميانگين پيک شدت اوليه دیاستوليک‬
‫دریچهای به دست آمده از قسمت های سپتال و لترال دریچهی‬
‫ميترال به روش داپلر بافتي ميباشد‪ .‬ميانگين مقدار ‪ E′‬و نسبت‬
‫‪3‬‬
‫‪Pulmonary artery pressure‬‬
‫‪-932‬بررسی ارتباط ‪ E/E ratio′‬با فشار پایان دیاستولی بطن چپ‬
‫مقدمه‬
‫نارسایي قلبي یكي از علل شایع مرگ و مير در جوامع پيشرفته‬
‫ميباشد و به وضعيتي اطالق ميشود که قلب در آن توانایي پمپاژ‬
‫کافي خون و خون رساني به بدن را ندارد‪ .‬صدمات قلبي که منجر‬
‫به از دست رفتن قابل مالحظه سلولهای قلب شوند‪ ،‬ميتوانند‬
‫زمينه ریمودلينگ‪ ،‬فيبروز و در نهایت پيشرفت به سمت نارسایي‬
‫قلبي را فراهم کنند‪ ،‬این صدمات شامل بيماریهای عروق کرونر‪،‬‬
‫فشار خون باال‪ ،‬دیابت‪ ،‬بيماریهای دریچهای و ‪ ...‬ميباشند (‪.)1‬‬
‫نارسایي قلب ميتواند موجب خستگي‪ ،‬تنگي نفس‪ ،‬ارتوپنه‪ ،‬تنگي‬
‫نفس حملهای شبانه ‪ PND1‬و ادم حاد ریوی نيز شود‪ .‬همچنين‬
‫ممكن است بيماران مبتال به نارسایي قلبي با عالیم گوارشي نيز‬
‫مراجعه نمایند (‪ .)2‬ارزیابي عملكرد دیاستوليک بطن چپ و‬
‫فشارهای پرشدگي از مهمترین یافتههای باليني برای ارزیابي پيش‬
‫آگهي‪ ،‬شناسایي بيماریهای همراه قلبي‪ ،‬انتخاب بهترین درمان و‬
‫نيز افتراق این سندروم از بيماریهای دیگری مانند بيماری ریه‬
‫است که منجر به تنگي نفس ميشوند (‪ .)3‬فشار پرشدکي بطن‬
‫چپ وقتي که به روش تهاجمي اندازه گيری ميشود شامل‬
‫ميانگين فشار گوهای ریوی یا فشار متوسط دهليز چپ (هر دو‬
‫مورد در غياب تنگي ميترال)‪ ،‬فشار پایان دیاستولي بطن چپ‬
‫(‪LVEDP2‬؛ فشار در شروع کمپلكس ‪ QRS‬یا بعد از موج ‪ )A‬و‬
‫فشار دیاستوليک بطن چپ قبل از ‪ A‬ميباشد‪ .‬با وجودی که این‬
‫فشارها در شرایط مطلق متفاوت هستند‪ ،‬اما ارتباط نزدیكي با‬
‫یكدیگر دارند و در سير بيماریهای ميوکارد به صورتي قابل پيش‬
‫بيني تغيير ميکنند‪ ،‬به طوری که ‪ LVEDP‬قبل از افزایش فشار‬
‫متوسط دهليز چپ باال ميرود (‪.)3‬‬
‫عالوه بر روشهای تهاجمي‪ ،‬اکوکاردیوگرافي نيز در تعيين فشار‬
‫پرشدگي بطن چپ کاربرد دارد‪ .‬پارامترهای متعددی در پيش‬
‫گویي فشار پرشدگي استفاه ميشوند که یكي از آنها نسبت‬
‫‪ E/E′‬است‪.‬در واقع این نسبت یكي از مهمترین پارامترهای‬
‫اکوکاردیوگرافي برای برآورد‪ LVEDP‬است و همچنين یک‬
‫‪1‬‬
‫‪Paroxysmal nocturnal dyspnea‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Left ventricular end diastolic pressure‬‬
 ‫خرداد‪-‬تير ‪ ،97‬شماره ‪ ،2‬سال ‪61‬‬ ‫‪ -933‬مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد‬

‫‪)6/7(4‬‬ ‫ابتال به دیابت‬ ‫‪ E/E′‬به دست آمده به عنوان مارکرهای مستقل در ارزیابي‬
‫‪)8/3(5‬‬ ‫ابتال به هایپرتانسيون‬ ‫عملكرد استراحت دیاستوليک بطني مورد استفاده قرار ميگيرند‪.‬‬
‫‪)10(6‬‬ ‫ابتال به هيپرليپيدمي‬
‫همچنين جهت ارزیابي معيارهای دیاستوليک و کارکرد دهليز‬
‫‪)5(3‬‬ ‫مصرف سيگار‬
‫چپ بيماران با استفاده از چهار معيار ‪ ،E/E′ ، E′‬سایز دهليز چپ‬
‫در جدول ‪ 2‬دادههای اکوکاردیوگرافيک و کاتتریزاسيون نشان‬
‫و ‪ ،PAP‬بيماران در سه گروه نرمال‪ ،‬گرید ‪( I‬افزایش خفيف) و‬
‫داده شده است‪ .‬عملكرد دیاستولي بيماران در ‪ %61/7‬بيماران نرمال‬
‫گرید ‪( II‬افزایش متوسط) تقسيم بندی شدند‪ .‬در این مطالعه فشار‬
‫بوده است (جدول ‪.)3‬‬
‫پرشدگي بطن چپ در زمان دیاستول به روش تهاجمي نيز اندازه‬
‫جدول شماره ‪ -2‬اطالعات بدست آمده از اکوکاردیوگرافي و‬
‫گيری شد‪ .‬برای این کار از طریق شریان فمورال یا رادیال کاتتر‬
‫کاتتریزاسيون بيماران شرکت کننده در مطالعه‬
‫پيگ تيل در بطن چپ قرار داده شد و بعد اطمينان از نبودن هوا در‬
‫ميانگين‪±‬انحراف معيار‬ ‫حداکثر‬ ‫حداقل‬ ‫خصوصيت‬
‫سيستم ثبت‪ ،‬کاتتر به دستگاه ثبت فشار وصل شده و منحني ترسيم‬
‫‪22/76±10/14‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪15‬‬ ‫مساحت دهليز چپ‬
‫(سانتي متر مربع)‬ ‫شده توسط دستگاه مورد مطالعه قرار گرفت‪ .‬در این تحقيق از‬
‫‪64/4±27/66‬‬ ‫‪187‬‬ ‫‪38‬‬ ‫حجم دهليز چپ(سي سي)‬ ‫فشارپرشدگي بطن چپ قبل از اتریال کيک یعني محاذات‬
‫‪46/6±11/75‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪15‬‬ ‫کسرتخليه ای بطن‬ ‫سيستول الكنریكال بطن در نوار قلب استفاده شد (‪ .)7‬در آخر تمام‬
‫چپ(درصد)‬
‫دادهها که شامل مشخصات دموگرافيک بيمار‪ ،‬سابقهی‬
‫‪11/06±4/17‬‬ ‫‪25/5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪E/E′‬‬
‫بيماریهای قبلي‪ ،‬یافتههای اکوکاردیوگرافيک و کاتتریزاسيون‬
‫‪31/03±14/71‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪(PAP‬ميليمتر جيوه)‬
‫‪12/9±3/96‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪(LVEDP‬ميليمتر جيوه)‬ ‫بود‪ ،‬وارد نرم افزار آماری ‪ SPSS‬نسخه ‪ 16‬گردید و تحليل‬

‫جدول شماره ‪ -3‬شيوع انواع عملكرد دیاستوليک‬ ‫آماری انجام شد‪.‬‬

‫نتایج‬
‫درصد‬ ‫تعداد‬ ‫خصوصيت‬
‫در این مطالعه ‪ 60‬بيمار مورد بررسي قرار گرفتند‪ .‬ميانگين سني‬
‫‪61/7‬‬ ‫‪37‬‬ ‫نرمال‬ ‫بيماران ‪ 57/71±11/72‬سال بود (بين ‪ 27‬تا ‪ 81‬سال)‪ 37.‬نفر (‪61/6‬‬
‫‪11/7‬‬ ‫‪7‬‬ ‫گرید ‪I‬‬ ‫‪ )%‬از بيماران مرد و شایعترین ریسک فاکتور نيز هيپرليپيدمي بود‬
‫‪26/7‬‬ ‫‪16‬‬ ‫گرید ‪II‬‬
‫(جدول شماره ‪.)1‬‬
‫در بررسي ارتباط بين ‪ E/E′‬با سن‪ ،‬جنس و فاکتورهای‬
‫جدول شماره‪ -1‬مشخصات زمينه ای بيماران شرکت کننده در مطالعه‬
‫اکوکاردیوگرافيک نشان دهندهی ارتباط قوی بين ‪ E/E′‬و‬ ‫تعداد(درصد)‬ ‫خصوصيت‬
‫‪ LVEDP‬ميباشد (جدول ‪ )4‬و(نمودار ‪.)1‬‬ ‫‪)61/6(37‬‬ ‫جنس (مرد)‬

‫جدول ‪ -4‬رابطه ی ‪ LVEDP‬با سایر فاکتورها‬

‫‪p value‬‬ ‫)‪95% C.I for EXP(B‬‬ ‫‪Standardized‬‬ ‫خطای استاندارد‬ ‫‪B‬‬ ‫متغیر مستقل‬ ‫متغیر‬
‫‪lower‬‬ ‫‪Upper‬‬ ‫‪coefficients Beta‬‬ ‫وابسته‬
‫‪0/538‬‬ ‫‪-0/091‬‬ ‫‪0/048‬‬ ‫‪-0/063‬‬ ‫‪0/035‬‬ ‫‪-0/21‬‬ ‫سن‬
‫‪0/873‬‬ ‫‪-1/38‬‬ ‫‪1/62‬‬ ‫‪0/015‬‬ ‫‪0/749‬‬ ‫‪0/12‬‬ ‫جنسیت‬
‫‪0/844‬‬ ‫‪-0/870‬‬ ‫‪0/071‬‬ ‫‪-0/02‬‬ ‫‪0/039‬‬ ‫‪-0/008‬‬ ‫مساحت دهلیز چپ‬
‫‪0/154‬‬ ‫‪-0/01‬‬ ‫‪0/061‬‬ ‫‪0/179‬‬ ‫‪0/018‬‬ ‫‪0/026‬‬ ‫حجم دهلیز چپ‬ ‫‪LVEDP‬‬
‫‪0/554‬‬ ‫‪-0/093‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫‪-0/063‬‬ ‫‪0/036‬‬ ‫‪-0/021‬‬ ‫کسر تخلیه ای بطن چپ‬
‫‪>0/001‬‬ ‫‪0/365‬‬ ‫‪0/779‬‬ ‫‪0/604‬‬ ‫‪0/103‬‬ ‫‪0/572‬‬ ‫‪E/E′‬‬
‫‪0/279‬‬ ‫‪0/025‬‬ ‫‪0/085‬‬ ‫‪0/112‬‬ ‫‪0/028‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪PAP‬‬
 ‫ليال بيگدلو و همكاران‬ ‫‪-934‬بررسی ارتباط ‪ E/E ratio′‬با فشار پایان دیاستولی بطن چپ‬

‫‪ ‬از آزمون ‪ Linear Regression‬برای آناليز دادهها‬

‫جدول ‪ -5‬بررسي ارتباط بين ‪ E/E′‬با ‪ LVEDP‬به تفكيک‬ ‫استفاده شد‪.‬‬
‫مقدار ‪ EF‬بيماران‬
‫‪P.VALUE‬‬ ‫عدد همبستگي‬ ‫تعداد بيمار(درصد)‬ ‫مقدار ‪EF‬‬
‫‪0/015‬‬ ‫‪0/811‬‬ ‫‪)13/3(8‬‬ ‫<‪0/35‬‬
‫‪0/136‬‬ ‫‪0/456‬‬ ‫‪)20(12‬‬ ‫‪35-44‬‬
‫‪0/010‬‬ ‫‪0/766‬‬ ‫‪)16/7(10‬‬ ‫‪45-55‬‬
‫‪0/001‬‬ ‫‪0/799‬‬ ‫‪)50/0(30‬‬ ‫≤‪55‬‬
‫‪ ‬از آزمون ‪ Pearson correlation‬برای آناليز دادهها استفاده شد‪.‬‬
‫نمودار ‪ -2‬ارزیابي دقت تشخيصي روش غيرتهاجمي نسبت‬

‫نمودار‪ -1‬نمودار بررسي ارتباط بين ‪ E/E′‬با ‪LVEDP‬‬

‫همچنين در ارزیابي دقت تشخيصي روش غيرتهاجمي نسبت‬
‫‪ E/E′‬در اکوکاردیوگرافي برای تعيين فشار پرشدگي پایان‬
‫دیاستولي بطن چپ با استفاده از نمودار ‪ ROC1‬نيز مشاهده شد‬
‫که نسبت ‪ E/E′‬دارای سطح زیر نمودار (‪0/895 )AUC2‬‬
‫‪ E/E′‬در اکوکاردیوگرافي برای تعيين فشار پرشدگي پایان‬
‫ميباشد که نشان دهندهی اعتبار تشخيصي باالی این روش‬
‫دیاستولي بطن چپ باالتر از ‪ 12‬ميلي متر جيوه با استفاده از نمودار‬
‫ميباشد (نمودار‪.)2‬‬
‫‪ ROC‬در تقسيم بيماران بر اساس مقدار ‪ E/E′‬به سه گروه‬
‫بيماران بر اساس ‪ EF‬به چهار گروه شامل کمتر از ‪ 35 ،%35‬تا‬
‫مشاهده شد که در گروه با ‪ E/E′‬کمتر از ‪ 8‬ميانگين مقدار‬
‫‪ 45 ،44%‬تا ‪ %54‬و بيشتر از ‪ %55‬تقسيم شدند‪ 8 .‬نفر (‪)% 13/3‬‬
‫‪ LVEDP‬بيماران ‪ 9/85±0/66‬سانتي متر در ثانيه‪ ،‬در گروه‬
‫بيماران در گروه کمتر از ‪ 12 ،%35‬نفر (‪ )%20‬در گروه ‪ 35‬تا ‪،%44‬‬
‫‪ 8> E/E>15‬ميانگين ‪ 12/78±3/21‬سانتي متر در ثانيه و در‬
‫‪ 10‬نفر (‪ )% 16/7‬در گروه ‪ 45‬تا ‪ %54‬و ‪ 30‬نفر (‪ )%50‬در گروه‬
‫گروه با ‪ E/E′‬بيشتر از ‪ 15‬این مقدار ‪ 18/11±4/64‬سانتي متر در‬
‫بيشتر از ‪ %50‬قرار گرفتند‪.‬‬
‫ثانيه بود‪.‬‬
‫بررسي ارتباط بين ‪ E/E′‬با ‪ LVEDP‬به صورت جداگانه در این‬
‫با در نظر گرفتن ‪ LVEDP‬کمتر از ‪ 16‬به عنوان مقدار نرمال‬
‫چهار گروه نشان داد که قوی ترین ارتباط در گروه با ‪ EF‬کمتر از‬
‫مشاهده شد که در گروه با ‪ E/E′‬کمتر از ‪ 8‬تمام ‪ 14‬بيمار‬
‫‪ 35‬و و بيشتر از ‪ %55‬و ضعيفترین ارتباط در گروه با ‪ EF‬بين ‪35‬‬
‫‪ LVEDP‬نرمال داشتند‪ ،‬در گروه ‪ 8> E/E>15‬از ‪ 37‬بيمار ‪31‬‬
‫تا ‪ 44‬وجود داشت که نتایج آن در جدول ‪ 5‬آورده شده است‪.‬‬
‫نفر (‪ LVEDP )% 83/8‬نرمال و ‪ 6‬نفر (‪LVEDP )% 16/2‬‬
‫مختصری افزایش یافته داشتند‪ .‬همچنين در گروه با ‪ E/E′‬بيشتر از‬

‫‪1‬‬
‫‪Receiver operating characteristic‬‬
‫‪2‬‬
‫‪area under the curve‬‬
 ‫خرداد‪-‬تير ‪ ،97‬شماره ‪ ،2‬سال ‪61‬‬
‫ميزان کشش دیاستوليک با اندکس استراحت‪ 2‬و سختي بطن چپ‬
‫را نشان ميدهد‪ .‬در این مطالعه از بررسي سطح ‪NT-Pro BNP‬‬
‫نيز به عنوان یک روش کمكي جهت افزایش اعتبار تشخيصي‬
‫یافتههای اکوکاردیوگرافي یاد شده است‪.‬‬
‫‪ liang‬و همكاران (‪ )9‬نيز در مطالعهای در سال ‪ 2006‬به بررسي‬
‫این سوال پرداختند که آیا پارامترهای اکوکاردیوگرافي داپلر‬
‫اختالل عملكرد دیاستوليک بطن چپ ميتواند پيش بيني کنندهی‬
‫رخداد نارسایي قلب در آینده باشد و اگر چنين است کدام‬
‫پارامترها ميتوانند به خوبي نارسایي قلب را پيش بيني کنند‪.‬‬
‫همچنين ارتباط پارامترهای اکوکاردیوگرافي با فشار پایان‬
‫دیاستولي بطن چپ نيز مورد ارزیابي قرار گرفت‪ .‬در این مطالعه‬
‫‪ 289‬بيمار با ميانگين سني ‪ 63/5‬سال با ميانگين فالوآپ ‪ 11‬ماه‬
‫مورد بررسي قرار گرفتند‪ .‬مجموعا ‪ 24‬بيمار در این مدت دچار‬
‫نارسایي قلب شدند‪ .‬در آناليز انجام شده تنها اندکس حجم دهليز‬
‫چپ و نسبت ‪ E/E′‬به عنوان عوامل پيش بيني کنندهی مستقل‬
‫بروز نارسایي قلب شناخته شدند‪ .‬همچنين در آناليز با مدل‬
‫رگرسيون چندمتغيره نيز نشان داد که بين فشار پایان دیاستولي بطن‬
‫چپ با نسبت ‪ E/E′‬ارتباط معنادار وجود داشت (‪ .)p=0/002‬در‬
‫این مطالعه نسبت ‪ E/E′‬باالتر از ‪15‬به عنوان یک فاکتور نشان‬
‫دهندهی ریسک باالی بروز نارسایي قلبي معرفي شد‪ .‬در مجموع‬
‫نتایج این مطالعه بخوبي تایيد کنندهی یافتههای مطالعهی حاضر و‬
‫کامال همسو با نتایج آن ميباشد‪.‬‬
‫‪ Kasner‬و همكاران (‪ )10‬در مطالعهای دیگر در سال ‪ 2007‬به‬
‫بررسي کاربرد اکوکاردیوگرافي داپلر و تصویربرداری داپلر بافتي‬
‫در تخمين عملكرد دیاستوليک بيماران مبتال به نارسایي قلبي با‬
‫‪ EF‬نرمال پرداختند‪ .‬در این مطالعه در بررسي ‪ 49‬بيمار که ‪ 19‬نفر‬
‫از آنها مرد بودند مشاهده شد که اندکسهای اندازهگيری شده به‬
‫روش تهاجمي برای استراحت دیاستوليک نظير فشار پایان‬
‫دیاستولي بطن چپ و نيز نسبت فشار به حجم پایان دیاستولي بطن‬
‫چپ بصورت معناداری با نسبت ‪ E/E′‬در اکوکاردیوگرافي‬
‫مرتبط ميباشد (‪ r=0/53‬و ‪ .)p<0/001‬در مجموع اختالل‬
‫عملكرد دیاستولي در ‪ 70‬بيماران با استفاده از داپلر فلوی ميترال‪،‬‬
‫‪1‬‬
‫‪2relaxation index‬‬
‫‪ -935‬مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد‬
‫‪ 15‬از ‪ 9‬بيمار مورد بررسي ‪ 2‬نفر (‪ LVEDP )% 22/2‬نرمال و ‪7‬‬
‫نفر (‪ LVEDP )% 77/8‬افزایش یافته داشتند‪.‬‬
‫بحث‬
‫تعيين فشار پرشدگي بطن چپ (‪ )LVFP‬اقدامي اساسي برای‬
‫پيش بيني پروگنوز وانجام دادن یک استراتژی درماني مناسب به‬
‫ویژه دربيماران نارسایي قلبي است‪ .‬کاتتریزاسيون قلب چپ‬
‫ميتواند تعدادی از متغيرهای همودیناميک قلب را به دقت ارزیابي‬
‫کند که به این طریق ميشود ‪ LVFP‬را تخمين زد‪ .‬اما به دليل‬
‫این که کاتتریزاسيون قلب اقدامي تهاجمي است و در تمام بيماران‬
‫تهاجمي‬ ‫غير‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫نميباشد‬ ‫پذیر‬ ‫امكان‬
‫ماننداکوکاردیوگرافي استفاده ميشود‪ .‬پارامتر اکوگاردیوگرافي‬
‫‪ E/E′ ratio‬از تصویر برداری داپلر ترنس ميترال ‪pulsed-‬‬
‫‪ wave‬و تصویربرداری داپلر بافتي ‪mitral annular motion‬‬
‫به دست ميآید‪ .‬مطالعات انجام شده نشان دادهاند که ‪E/E′‬‬
‫‪ ratio‬با ‪ LVFP‬ای که به طور تهاجمي توسط کاتتریزاسيون‬
‫تعيين ميشود ارتباط معنيداری دارد (‪)6‬؛ ‪ Ommen‬و همكاران‬
‫(‪ )7‬در سال ‪ 2000‬نشان دادند بيماراني که ‪ E/E′<15‬دارند‬
‫ميتوانند در دسته ‪ LVFP‬افزایش یافته قرار گيرند در حالي که‬
‫بيماران با ‪ E/E′> 8‬دارند در دسته ‪ LVFP‬طبيعي قرار ميگيرند‪.‬‬
‫تعيين ‪ LVFP‬در بيماراني که در محدوده ‪ E/E′=8-15‬هستند‬
‫غير ممكن است و نياز به اطالعات بيشتری دارد‪.‬‬
‫در مطالعهای که توسط ‪ Kasner‬و همكاران (‪ )8‬در سال‪ 2015‬به‬
‫جدید‬ ‫مداليتههای‬ ‫مرور‬ ‫به‬ ‫محققان‬ ‫رسيد‪،‬‬ ‫انجام‬
‫اکوکاردیوگرافيک مورد استفاده جهت ارزیابي پاتوفيزیولوژی و‬
‫تشخيص بيماران مبتال به نارسایي قلب با کسر تخليهای نرمال‬
‫پرداختند‪ .‬در این مطالعه گزارش شد که اندکسهای‬
‫اکوکاردیوگرافي داپلر نظير نسبت ‪ E/E′‬با مقدار کالژن ميوکارد‬
‫و سطح فيبروز بدست آمده از بيوپسيهای اندوميوکاردیال ارتباط‬
‫داشت که این عامل ميتواند بر سختي بطن چپ تاثيرگذار باشد‪.‬‬
‫همچنين در اکوکاردیوگرافي به شيوهی تصویربرداری داپلر بافتي‬
‫دوطرفه‪ 1‬و نقایص مشاهده شده در تصاویر گرفته شده نيز ميتواند‬
‫منعكس کنندهی تغيرات ميوکارد داخلي باشد که ارتباط معنادار‬
‫‪Besides tissue Doppler imaging‬‬
 ‫ليال بيگدلو و همكاران‬
‫کاتتریزاسيون بيماران تحت اکوکاردیوگرافي قرار گرفتند‪ .‬بين‬
‫‪ E/E′‬بدست آمده از اکوکاردیوگرافي با ‪ LVEDP‬بدست‬
‫آمده از روش کاتتریزاسيون تهاجمي بصورت معني داری ارتباط‬
‫مستقيم داشت (‪ r=0/38‬و ‪ .)p=0/04‬همچنين یک رابطهی‬
‫معكوس معنيدار ميان فاصله زماني شروع موج ‪ E‬و ‪)TE-Ea( Ea‬‬
‫و فشار انتهای دیاستولي بطن چپ (‪ )LVEDP‬مشاهده گردید‬
‫(‪ r=-0/44‬و ‪ .)p=0/01‬نتایج این مطالعه مانند مطالعه ی حاضر‬
‫نشان داد که شاخص اکوکاردیوگرافيک ‪ E/E′‬ميتواند بخوبي‬
‫پيشگویي کنندهی متوسط ‪ LVEDP‬باشد‪.‬‬
‫در برخي مطالعات دیگر نتایجي متضاد با یافتههای مطالعهی حاضر‬
‫بدست آمده است‪ .‬ازجمله ‪ Mullens‬و همكاران (‪ )14‬در‬
‫مطالعهای در سال ‪ 2008‬به بررسي کاربرد تصویربرداری داپلر‬
‫بافتي در تخمين فشارپرشدگي داخل قلبي در بيماران مبتال به‬
‫نارسایي قلبي سيستوليک جبران نشده پرداختند‪ .‬برای این منظور‬
‫ارتباط اندکس اکوکاردیوگرافيک ‪ E/E′‬با ‪ PCWP‬در ‪106‬‬
‫بيمار مبتال به نارسایي قلبي جبران نشده (‪ EF‬کمتر از ‪ %30‬و ‪FC‬‬
‫‪ )III - IV‬با ميانگين سني ‪ 57‬سال مورد بررسي قرار گرفت‪.‬‬
‫نتایج این مطالعه بر خالف مطالعهی حاضر نشان داد که هيچ‬
‫ارتباط معناداری بين نسبت ‪ E/E′‬با ‪ PCWP‬در این بيماران‬
‫وجود نداشت‪ .‬این درحالي است که در مطالعهی حاضر قویترین‬
‫ارتباط بين نسبت ‪ E/E′‬و ‪ LVEDP‬در بيماران با ‪ EF‬کمتر از‬
‫‪ 35%‬مشاهده شد‪.‬‬
‫همچنين در مطالعه دیگر ی که توسط ‪ Yeh‬و همكاران (‪ )15‬در‬
‫سال ‪ 2014‬با هدف بررسي کاربرد اندکسهای دهليز چپ در‬
‫پيش بيني ‪ PCWP3‬در اطفال دریافت کنندهی پيوند قلب انجام‬
‫شد‪ ،‬کودکان کاندید پيوند قبل از انجام کاتتریزاسيون قلبي‪ ،‬تحت‬
‫اکوکاردیوگرافي قرار گرفتند‪ .‬در این مطالعه در ‪ 38‬بيمار مورد‬
‫بررسي با ميانگين سني ‪11/1 ± 5/8‬سال ‪ PCWP‬با پيک کشش‬
‫سيستوليک دهليز چپ‪ 4‬و قابليت اتساع دهليز چپ ‪ 5‬ارتباط‬
‫معنادار داشت ولي با نسبت ‪ E/E′‬ارتباط معنادار نداشت‪ .‬نتایج این‬
‫مطالعه بر خالف مطالعهی حاضر نشان ميدهد که نسبت ‪E/E′‬‬
‫‪3 Pulmonary Capillary Wedge Pressure‬‬
‫‪4 left atrial (LA) peak systolic strain‬‬
‫‪5 LA distensibility‬‬
‫‪-936‬بررسی ارتباط ‪ E/E ratio′‬با فشار پایان دیاستولی بطن چپ‬
‫در ‪ %81‬با نسبت ’‪ E’/A‬و در ‪ %86‬با استفاده از نسبت ‪ E/E′‬قابل‬
‫تشخيص بود‪ .‬بدین ترتيب در این مطالعه نسبت ‪ E/E′‬به عنوان‬
‫بهترین اندکس جهت تشخيص اختالل عملكرد دیاستوليک در‬
‫بيماران مبتال به نارسایي قلب با ‪ EF‬نرمال شناخته شد و پيشنهاد‬
‫شد که از این روش به عنوان یک ابزار کاربردی جهت تشخيص‬
‫غيرتهاجمي عملكرد دیاستوليک این بيماران استفاده شود‪.‬‬
‫در مطالعهای که توسط کاملي و همكاران (‪ )11‬در سال ‪2015‬‬
‫انجام شد نيز محققان به بررسي ‪ 80‬بيمار دارای ریتم سينوسي که‬
‫تحت کاتتریزاسيون قلبي قرار گرفته بودند‪ ،‬پرداختند‪ .‬این بيماران‬
‫در ‪ 4‬گروه ‪ 20‬نفره بر اساس مقدار ‪( EF‬به ترتيب کمتر از ‪،%30‬‬
‫‪ 30‬تا ‪ 45 ،%44‬تا ‪ %54‬و بيشتر از ‪ )%55‬قرار گرفتند‪ .‬ارتباط‬
‫‪ LVEDP1‬با ميانگين نسبت ‪ E/E′‬در گروههای با ‪ EF‬حفظ‬
‫شده (‪ r=0/72‬و ‪ )p <0/0001‬و یا ‪ EF‬مختصر کاهش یافته‬
‫(‪ r=0/73‬و ‪ )p <0/0001‬بسيار قویتر از این ارتباط در گروههای‬
‫با ‪ EF‬کاهش یافته متوسط (‪ )p=0/01 r=0/47‬تا شدید (‪)r=0/19‬‬
‫بود‪ .‬در مجموع در این مطالعه ‪ PALS2‬به عنوان یک اندکس‬
‫قویتر از نسبت ‪ E/E′‬جهت پيش بيني ‪ LVEDP‬معرفي شد‬
‫چراکه هم در تست پيرسون‪ ،‬همبستگي نزدیکتری ‪LVEDP‬‬
‫داشت و هم در بررسي با نمودار ‪ ROC‬دارای سطح زیر نمودار‬
‫‪0/87‬در مقابل سطح زیر نمودار ‪ 0/75‬برای نسبت ‪ E/E′‬بود‪.‬‬
‫در مطالعهای دیگر‪ Arques‬و همكاران (‪ )12‬در سال ‪ 2007‬به‬
‫بررسي کاربرد کلينيكي نسبت ‪ E/E′‬به عنوان یک روش‬
‫جایگزین غيرتهاجمي برای اندازهگيری فشاردیاستوليک بطن چپ‬
‫در تشخيص نارسایي قلبي بيماران با عملكرد سيستوليک طبيعي‬
‫پرداختند‪ .‬در بررسي ‪ 70‬بيمار با ‪ EF‬بيشتر از ‪ %45‬متوسط ‪E/E′‬‬
‫بيشتر از ‪ 11/5‬دارای حساسيت ‪ 80‬تا ‪ %94/3‬بود‪.‬‬
‫در یكي از این مطالعات که در ایران انجام شد‪ ،‬ستارزاده و‬
‫همكاران (‪ )13‬در سال ‪ 2010‬به بررسي توانایي اکوکاردیوگرافي‬
‫داپلر در تخمين فشارپرشدگي بطن چپ در تنگي دریچه ميترال‬
‫پرداختند‪ .‬در این مطالعه ‪ 33‬بيمار مبتال به تنگي دریچه ميترال‬
‫متوسط تا شدید که به نحوی اندیكاسيون کاتتریزاسيون قلب‬
‫داشتند‪ ،‬وارد مطالعه شدند‪ .‬در فاصلهی سه ساعت قبل از انجام‬
‫‪1 left ventricular (LV) end-diastolic pressure‬‬
‫‪2 peak atrial longitudinal strain‬‬
 ‫خرداد‪-‬تير ‪ ،97‬شماره ‪ ،2‬سال ‪61‬‬
‫همچنين مشارکت و همكاری متخصصين قلب در اجرای پژوهش‬
‫که موضوع را از چند زاویه مختلف نگاه ميکنند‪ ،‬طبعا باعث‬
‫افزایش شانس موفقيت طرح و افزایش قوام تحليلي و اعتبار نتایج‬
‫مطالعه شده و امكان انتشار و کاربردی سازی نتایج مطالعه را نيز به‬
‫خوبي فراهم ميسازد‪.‬‬
‫پیشنهادات‬
‫پيشنهاد ميشود در آینده مطالعاتي به صورت چندمرکزی و با‬
‫حجم نمونهی باالتر انجام شود‪.‬‬
‫همچنين بررسي بيماران در گروههای جداگانه بر اساس بيماری‬
‫قلبي زمينهای نيز ميتواند به کاربرد اختصاصيتر و ارزشمندتر‬
‫معيار ‪ E/E′‬کمک کند چراکه با توجه به تاثير نحوه ی عملكرد‬
‫قلب بر این معيار ممكن است اندکس ‪ E/E′‬در گروهي از بيماران‬
‫دقت بيشتر و در گروهي دیگر از دقت پایينتری برخوردار باشد‪.‬‬
‫پيشنهاد ميشود از این روش غيرتهاجمي (نسبت ‪ E/E′‬در‬
‫اکوکاردیوگرافي) در ارزیابي عملكرد قلب راست‪ ،‬پيگيری‬
‫پيشرفت بيماری و نحوهی پاسخ به درمان بيماران مخصوصا در‬
‫افراد مبتال به نارسایي قلبي استفاده گردد‪.‬‬
‫نتیجه گیری‬
‫نتایج این مطالعه در مجموع نشان ميدهد که ارزیابي‬
‫فشارپرشدگي بطن چپ با استفاده از روش غير تهاجمي محاسبهی‬
‫نسبت ‪ E/E′‬در اکوکاردیوگرافي از دقت و اعتبار باالیي‬
‫برخوردار است و ميتواند جایگزین روشهای تهاجمي شود‪.‬‬
‫همچنين در بررسي بر اساس مقادیر مختلف ‪ EF‬نيز بيشترین دقت‬
‫این روش در بيماران دارای ‪ EF‬کمتر از ‪ 35‬و بيشتر از ‪ %55‬و‬
‫ضعيف ترین دقت در بيماران با ‪ EF‬بين ‪ 35‬تا ‪ 44‬وجود داشت‪.‬‬
‫تقدیر و تشكر‬
‫از تمامي پرسنل محترم بخشهای قلب اورژانس‪ ،‬قلب کت لب و‬
‫بخش اکو بيمارستان امام رضا(ع) سپاسگزاری ميشود‪.‬‬
‫تصویر برخي از بيماران ميباشد که مانع اندازه گيری دقيق‬
‫‪References‬‬
‫‪1. colucci w,Braun wald E.pathophysiology of heart failure.in:braunwald E.heart disease‬‬
‫‪Philadelphia:wBsaunders;1977.p.394-420.‬‬
‫‪2. Malani PN. Harrison’s principles of internal medicine. JAMA.2012:308(17):1813-4.‬‬
‫‪ -937‬مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد‬
‫نميتواند پيش بيني کنندهی خوبي جهت تعيين ‪PCWP‬‬
‫نميباشد‪ .‬دليل تناقض نتایج این مطالعه با یافتههای مطالعه حاضر‬
‫ميتواند ناشي از متفاوت بودن جمعيت مورد مطالعه‪ ،‬بيماری‬
‫زمينهای آنها و نيز ردهی سني بيماران شرکت کننده در مطالعه‬
‫باشد‪.‬‬
‫در یک مطالعه که توسط ‪ Matteo Cameli et al‬و همكاران‬
‫(‪ )16‬در سال ‪ 2010‬انجام شد نيز در بيماراني که کاهش خفيف‬
‫‪ Ejection Fraction‬بطن چپ داشتند ارتباط بين ‪ PALS‬و‬
‫ميانگين ‪ E/E ratio′‬با ‪ LVEDP‬خوب بود‪ .‬در بيماراني که‬
‫کاهش متوسط تا شدید‪ Ejection Fraction‬را داشتند ارتباط‬
‫ضعيفي بين ‪ E/E′ ratio‬با ‪ LVEDP‬به دست آمده به روش‬
‫تهاجمي بود که این نتایج نيز با نتایج مطالعهی حاضر همخواني‬
‫ندارد‪.‬‬
‫کارایي نسبت ‪ E/E′‬در زمينههای دیگری نيز مورد بررسي قرار‬
‫گرفته و اثبات شده است‪ .‬برای مثال ‪ Okura‬و همكاران (‪ )5‬در‬
‫مطالعه ای در سال ‪ 2006‬در بررسي پروگنوز ‪ 230‬بيمار مبتال به‬
‫فيبریالسيون دهليزی (‪ )AF‬غير دریچه ای دریافتند که در یک‬
‫فالوآپ ‪ 250‬روزه کل موارد مرگ‪ ،‬مرگ مغزی و نارسایي قلبي‬
‫رخ داده در گروه دارای ‪ E/E′‬بيشتر از ‪ 15‬به صورت معناداری‬
‫باالتر از گروه دارای ‪ E/E′‬کمتر از ‪ 15‬بود (‪.)p <0/001‬‬
‫محدودیتها و نقاط ضعف و قوت‬
‫یكي از موانع در مسير انجام این پژوهش تعداد کم بيماران دارای‬
‫معيارهای ورود و حاضر شرکت در مطالعه بود که برای رفع این‬
‫مشكل حجم نمونه بيشتر از مقدار مورد نياز در نظر گرفته شد‪.‬‬
‫از محدودیتهای دیگر مطالعه این است که استفاده از روش‬
‫اکوکاردیوگرافي نياز به داشتن دقت و مهارت کافي داشته و در‬
‫واقع اعتبار نتایج آن تا حدود زیادی وابسته به اپراتوز ميباشد‪.‬‬
‫محدودیت دیگر در استفاده از اکوکاردیوگرافي مناسب نبودن‬
‫اندکسهای اکوکاردیوگرافيک ميشود‪.‬‬
‫ليال بيگدلو و همكاران‬ ‫ با فشار پایان دیاستولی بطن چپ‬E/E ratio′ ‫بررسی ارتباط‬-938

3. Nagueh SF, Appleton CP, Gillebert TC, Marino PN, Oh JK, Smiseth OA, et al. Recommendations
for the evaluation of left ventricular diastolic function by echocardiography. European Journal of
Echocardiography. 2009;10(2):165-93.
4. Sharma R, Pellerin D, Gaze DC, Mehta RL, Gregson H, Streather CP, et al. Mitral peak Doppler E-
wave to peak mitral annulus velocity ratio is an accurate estimate of left ventricular filling pressure and
predicts mortality in end-stage renal disease. Journal of the American Society of Echocardiography.
2006;19(3):266-73.
5. Okura H, Takada Y, Kubo T, Iwata K, Mizoguchi S, Taguchi H, et al. Tissue Doppler-derived index
of left ventricular filling pressure, E/E’, predicts survival of patients with non-valvular atrial fibrillation.
Heart. 2006;92(9):1248-52.
6. Bruch C, Klem I, Breithardt Gn, Wichter T, Gradaus R. Diagnostic usefulness and prognostic
implications of the mitral E/E’ ratio in patients with heart failure and severe secondary mitral
regurgitation. The American journal of cardiology. 2007;100(5):860-5.
7. Ommen SR, Nishimura RA, Appleton CP, Miller FA, Oh JK, Redfield MM, et al. Clinical utility of
Doppler echocardiography and tissue Doppler imaging in the estimation of left ventricular filling
pressures. Circulation. 2000;102(15):1788-94.
8. Kasner M. Novel echocardiographic modalities for evaluation of pathophysiology and diagnostic in
heart failure with normal ejection fraction: Freie Universitat Berlin. 2015.
9. Liang H-Y, Cauduro SA, Pellikka PA, Bailey KR, Grossardt BR, Yang EH, et al. Comparison of
usefulness of echocardiographic Doppler variables to left ventricular end-diastolic pressure in predicting
future heart failure events. The American journal of cardiology. 2006;97(6):866-71.
10. Kasner M, Westermann D, Steendijk P, Gaub R, Wilkenshoff U, Weitmann K, et al. Utility of
Doppler echocardiography and tissue Doppler imaging in the estimation of diastolic function in heart
failure with normal ejection fraction. Circulation. 2007;116(6):637-47.
11. Cameli M, Sparla S, Losito M, Righini FM, Menci D, Lisi M, et al. Correlation of Left Atrial Strain
and Doppler Measurements with Invasive Measurement of Left Ventricular End―Diastolic Pressure
in Patients Stratified for Different Values of Ejection Fraction. Echocardiography.33(3):398-405.
12. Arques S, Roux E, Luccioni R. Current clinical applications of spectral tissue Doppler
echocardiography (E/E'ratio) as a noninvasive surrogate for left ventricular diastolic pressures in the
diagnosis of heart failure with preserved left ventricular systolic function. Cardiovascular ultrasound.
2007;5(1):16.
13. Sattarzadeh BR, Tavoosi A, Heidari K, Rezaei HM. The echocardiographic estimation of left
ventricular filling pressures in patients with mitral valve stenosis. Tehran Univ Med J. 2010; 68 (5) :285-
290
14. Mullens W, Borowski AG, Curtin RJ, Thomas JD, Tang WH. Tissue Doppler imaging in the
estimation of intracardiac filling pressure in decompensated patients with advanced systolic heart failure.
Circulation. 2009;119(1):62-70.
15. Yeh J, Aiyagari R, Gajarski RJ, Zamberlan MC, Lu JC. Left atrial deformation predicts pulmonary
capillary wedge pressure in pediatric heart transplant recipients. Echocardiography. 2015:32(3):535-40.
16. Cameli M, Lisi M, Mondillo S, Padeletti M, Ballo P, Tsioulpas C, et al. Left atrial longitudinal
strain by speckle tracking echocardiography correlates well with left ventricular filling pressures in
patients with heart failure. Cardiovascular ultrasound. 2010:8(1):14.
 61 ‫ سال‬،2 ‫ شماره‬،97 ‫تير‬-‫خرداد‬
Original Article
Correlation between mean E/E′ ratio with invasive measurement of left ventricular
end-diastolic pressure
Received: 20/02/2018 - Accepted: 22/05/2018
Leila Bigdelu1
kave Bahrami2
Ramin Khameneh Bagheri3
Ali Azari3
Mostafa Ahmadi4*
1Division of Cardiovascular Medicine,Vascular
Surgery Research Center, Mashhad University of
Medical Sciences, Mashhad, Iran.
2Medical student,Faculty of Medicine, Faculty
of Medical Sciences,Mashhad, Mashhad,Iran
3Cardiology department, Mashhad university of
medical silence, Mashhad, Iran
4cardiac department, Mashhad university of medical
silence, Mashhad, Iran, Iran
*GhaemHospital, Mashhad, Mashhad, Mashhad, Iran
Tel: 05138012739
Email: amin.ahmadi83@gmail.com
‫ مجله دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مشهد‬-939
Abstract
Introduction: Left ventricular filling pressure (LVFP) determination is a
key step in predicting prognosis and making an appropriate therapeutic
strategy, especially in patients with heart failure. Left cardiac catheterization
allows an accurate and direct evaluation of some hemodynamic variables
that estimate LVFP. But, since this method is not completely free from
complications, several different methods, especially echocardiographic,
were used in order to non invasively evaluate LVFP. The aim of this study
was to determine the accuracy of E/E’ ratio in non-invasive prediction of
LVFP in patients with different EF.
Materials and Methods: In this study, LVEDP was measured in cardiac
catheterization for 50 patients with sinus rhythm under left ventricular
catheterization. Also, the mean E/E’ ratio (early diastolic mitral inflow
velocity to annular velocity) was measured by Doppler echocardiography in
all patients. At the end, the relationship between echocardiographic
measurements and cardiac catheterization measuring LVEDP was
evaluated.
Results: The mean age of patients was 57.71 ± 11.72 years and 37 (61.7%)
were male. The mean E/E’ ratio was 11.06 ± 4.17 cm/s and the mean
LVEDP was 12.9 ± 3.96 mm Hg. The Pearson correlation between E/E'
ratio and LVEDP was 0.717 (p <0.001). Based on different EF values, the
strongest correlation between E/E' and LVEDP was observed in the patients
with EF <35 and >55%, and the weakest correlation in the EF=35-44.
Conclusion: The results of this study show that the evaluation of left
ventricular filling pressure using a non-invasive calculation of E/E’ ratio in
echocardiography has high accuracy and can replaced and used instead of
invasive methods.
Key words:
Left ventricle ; echocardiography ; end diastolic pressure ; tissue Doppler
Acknowledgement: There is no conflict of interest.