Agnieszka Osowska Pielęgniarstwo II rok nr albumu 19140

Akademia Kujawsko – Pomorska

Procedura cewnikowania pęcherza moczowego u kobiety

1. Cel procedury:

Celem procedury jest określenie zasad obowiązujących podczas zakładania cewnika do

pęcherza moczowego, opieki nad pacjentką cewnikowaną i usuwania cewnika z pęcherza
moczowego.

 Zmniejszenie do minimum zagrożenia wprowadzenia zakażenia w trakcie

cewnikowania i w czasie pozostawania cewnika w pęcherzu
 Pomoc pielęgniarce w prawidłowym zgodnym z zasadami aseptyki założeniu
cewnika do pęcherza moczowego.

2. Przedmiot procedury:

Przedmiotem procedury objęci są wszyscy pacjenci u których jest zakładany cewnik do

pęcherza moczowego we wszystkich komórkach organizacyjnych szpitala.

3. Zakres stosowania:

Procedura jest stosowana u pacjentów, którzy mają mieć wykonane cewnikowanie

pęcherza moczowego dla celów diagnostycznych i leczniczych w szpitalu.

4. Sposób postępowania:
4.1.Wskazania do założenia cewnika:
4.1.1.Lecznicze:
 pacjentka ma problemy z oddawaniem moczu,
 pacjentka oddając mocz nie jest w stanie całkowicie opróżnić pęcherza,
 pacjentka oddaje mocz w sposób niekontrolowany, występują objawy infekcji
pęcherza lub nieprawidłowego funkcjonowania nerek,
  w okolicach krocza lub na pośladkach występują otwarte rany lub odleżyny,
 pacjentka ze zwężeniem cewki moczowej, przetoką odbytniczo-pęcherzową,
nowotworem pęcherza moczowego
 pacjentka z dysfunkcją pęcherza związaną z uszkodzeniem rdzenia kręgowego,
 w celu monitorowania diurezy,
 podanie leku o działaniu miejscowym.
4.1.2. Diagnostyczne:
 pobieranie moczu do badań,
 wsteczne podawanie środków cieniujących,
 kontrola diurezy godzinowej i dobowej.
4.2. Przeciwwskazania:
 ostre zapalenie gruczołu krokowego,
 podejrzenie o rozerwanie cewki moczowej,
 obecność krwi w ujściu cewki moczowej
 znaczne zwężenie cewki moczowej.

4.3. Przygotowanie pacjenta do zabiegu cewnikowania pęcherza moczowego.

4.3.1. Pod względem higieny osobistej:

 pacjentka chodząca przed zabiegiem powinien wykonać toaletę

krocza,
 u pacjentki leżącej czynność tę powinna wykonać pielęgniarka lub
położna.
4.3.2. Poinformowanie pacjentki o celu i sposobie wykonania zabiegu, o
możliwości wystąpienia
dyskomfortu w podbrzuszu po założeniu cewnika oraz uzyskanie zgody
pacjenta na zabieg.
4.3.3. Wyjaśnienie pacjentce, jak powinnna postępować po założeniu cewnika
aby zmniejszyć ryzyko zakażenia poprzez prawidłową higienę rąk, ciała i
bielizny osobistej.
4.3.4. Zapewnienie warunków intymności w trakcie wykonywania zabiegu
oraz w trakcie wykonywania toalety krocza ( zabieg wykonać w odosobnieniu
osłonić łóżko chorego parawanem).

4.4. Zasady postępowania podczas cewnikowania pęcherza moczowego:

 zabieg wykonywany jest na zlecenie lekarza,

 mężczyznę cewnikuje lekarz,
 zabieg cewnikowania powinien być wykonany zgodnie z zasadami
aseptyki i antyseptyki,
 przygotowanie zestawu do cewnikowania lub usunięcia cewnika z
pęcherza moczowego
 wykonywany jest przez dwie osoby (jedna dezynfekuje okolice ujścia
cewki moczowej i zakłada cewnik, łączy go ze sterylnym workiem do
zbiórki moczu, druga osoba asystuje – pomaga w otwieraniu
opakowań ze sterylnym sprzętem, pomaga w ułożeniu pacjentki
rozmawia z pacjentką),
 ułożenie chorej w pozycji leżącej na plecach, ze zgiętymi kolanami
odwiedzionymi udami. Pozycja ta ustawia pęcherz moczowy ponad
poziomem cewki moczowej co umożliwia wypływ moczu przez cewnik
siłą ciężkości. Wskazane jest bezpośrednie, jasne oświetlenie krocza.
 pielęgniarka „czysta" zakłada jałowe rękawice,
 pielęgniarka „brudna" zakłada jednorazowe rękawice,
 pielęgniarka „brudna" podkłada jałowy podkład pod biodra pacjenta,
otwiera i podaje kolejne sterylne narzędzia potrzebne do wykonania
zabiegu,
 pielęgniarka „ czysta" wykonuje toaletę krocza u pacjentki, osłania
jałową serwetą okolice narządów płciowych, kciukiem i palcem
wskazującym rozchyla wargi sromowe aby uwidocznić ujście
zewnętrzne cewki moczowej.
 Ujście i okolice cewki obmywać należy w kierunku od ujścia cewki w
kierunku odbytu używając za każdym razem jałowego gazika i wyrzucić
go przed wykonaniem następnego ruchu, wykonać należy trzy lub
więcej pociągnięć.
 pęsety do trzymania gazików muszą być sterylne,
 w czasie mycia odszukać ujście cewki moczowej,
 pielęgniarka „ brudna" otwiera sterylny, odpowiedni cewnik,
(silikonowy lub silikonowany – dla kobiet rozmiar cewnika 14 – 18 FR;
szersze cewniki mają zastosowanie w przypadku krwiomoczu lub
masywnego ropomoczu) – typ cewnika Foley’a lub Thiemanna,
 pielęgniarka „czysta" trzymając wargi sromowe rozchylone, drugą ręką
wprowadza do cewki moczowej odpowiednią ilość sterylnego żelu
(ksylokainy), chwyta podany cewnik ok. 4cm od końca,
 pielęgniarka „ brudna" koniec obwodowy łączy z jednorazowym
workiem na mocz,
 pielęgniarka "czysta" prosi chorą, aby wykonała głęboki wdech, i
wprowadza cewnik do ujścia cewki moczowej, a przez cewkę moczową
do pęcherza moczowego tj. na głębokość ok. 7,5 cm, do momentu aż
zacznie wypływać mocz.
 jeżeli cewnik ma zostać na dłuższy okres, pielęgniarka „brudna"
mocuje go w pęcherzu uszczelniając ok. 10 – 15 cm sterylnej wody
destylowanej.

 DEMONTAŻ ZESTAWU

 pielęgniarki zdejmują rękawiczki, dezynfekują i myją ręce zgodnie z

procedurami,
 pielęgniarka informuje lekarza o wszelkich niepokojących objawach,
 nie należy przedłużać czasu utrzymywania cewnika w pęcherzu ponad
niezbędny czas,
 należy dbać o właściwe nawodnienie pacjenta,
 cewnik należy utrzymywać poniżej poziomu pęcherza pacjenta,
 wymiana worka na mocz co najmniej raz na 24 godziny oraz przy
każdym jego napełnieniu,
 przy wymianie worka należy zdezynfekować końcówkę cewnika,
 wymiana słoja na dobową zbiórkę moczu raz na 24 godziny,
 zmiana cewnika u chorego nie rzadziej niż raz na 10 dni,
 obowiązuje bezwzględny zakaz płukania cewnika (w przypadku
zatkania cewnika należy chorej ponownie założyć cewnik)
 przy przyjmowaniu chorej z innej placówki ochrony zdrowia, jeśli nie
możemy ustalić jak długo cewnik pozostaje w pęcherzu należy go
niezwłocznie wymienić, wskazane jest również pobranie moczu do
analizy i na posiew bakteriologiczny
 mocz na badanie mikrobiologiczne pobieramy przed zastosowaniem
antybiotykoterapii lub bezpośrednio przed podaniem kolejnej dawki
antybiotyku (w przypadku gdy pacjentka przyjmuje antybiotyk, na
skierowaniu do laboratorium powinny znajdować się takie informacje
jak rodzaj przyjmowanego antybiotyku oraz czas trwania terapii),
 mocz na posiew najlepiej pobrać przez nowy cewnik, w przypadku
pobrania próbki z cewnika założonego kilka dni wcześniej wynik będzie
niewiarygodny,
 nie wolno pobierać moczu z worka na mocz,
 próbka moczu musi zostać przekazana do badania laboratoryjnego w
ciągu 2 godzin od pobrania,
 próbkę moczu dostarczyć jak najszybciej do laboratorium.
 Zaleca się, aby transport moczu w temperaturze pokojowej trwał
krócej niż 2 godziny. W przypadku utrzymania próbki w
temperaturze 2-8°C czas transportu może wydłużyć się do 4 godzin.
4.5. Opieka nad pacjentem z cewnikiem w pęcherzu moczowym:
  przemycie ujścia cewki moczowej i końcówki cewnika antyseptykiem
do błon śluzowych dwa razy dziennie
 podczas toalety ciała unikanie zbyt gorącej lub zbyt zimnej wody,
 podawanie basenu bezpośrednio z miejsca przechowywania basenów
czystych, poddanych uprzednio dezynfekcji
 pościel pacjenta należy zmieniać raz dziennie lub w razie potrzeby,
 zapewnienie pacjentce dużej ilości płynów oraz dieta bogata w błonnik
w celu uniknięcia zaparć,
 przestrzeganie zasady aby worek zbiorczy na mocz znajdował się
poniżej pęcherza pacjentki
 na rurce nie mogą tworzyć się pętle ani węzły.

4.6. Dokumentacja zapisów:

 Pielęgniarska karta realizacji zleceń lekarskich

 Karta procesu pielęgnowania
 Karta gorączkowa
 Karta obserwacyjna (monitorowanie zakażeń szpitalnych).

5. Odpowiedzialność i uprawnienia

5.1. Lekarz/pielęgniarka wykonujący/a zabieg cewnikowania jest odpowiedzialny/a za

prawidłowość wykonania procedury

5.2. Kierownik komórki organizacyjnej jest odpowiedzialny za osiągnięcie celu procedury.

6. Kontrola przebiegu procedury

Zespół ds. zakażeń Szpitalnych jest upoważniony do prowadzenia kontroli wewnętrznej

dotyczącej prawidłowości i skuteczności wykonywania procedury.

7. Literatura

Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia – Ciuruś Maria wyd. II 2013r.

Zasady prawidłowego cewnikowania dróg moczowych – Biuletyn Pielęgniarka

epidemiologiczna 2011