ŁM - W 2021 Karol Korcz

ZASADY ORGANIZACJI ŁĄCZNOŚCI MORSKIEJ

Rodzaje łączności oraz stacji radiowych w morskiej służbie ruchomej

Kolejność pierwszeństwa łączności radiowej:

1) łączność w niebezpieczeństwie
2) łączność poprzedzona sygnałem pilności
3) łączność poprzedzona sygnałem ostrzegawczym
4) łączność publiczna (ogólna)

W odniesieniu do łączności przedstawionych wyżej, można wyróżnić następujące

rodzaje stacji radiowych:
- stacja statkowa
- statkowa stacja ratunkowa
- stacja nadbrzeżna
- ruchoma stacja naziemna (MES - Mobile Earth Station) =
statkowa stacja naziemna (SES - Ship Earth Station)
- lądowa stacja naziemna (LES - Land Earth Station) = Inmarsat
nadbrzeżna stacja naziemna (CES - Coast Earth Station)

Ratownicze Centrum Koordynacyjne (RCC - Rescue Coordination Centre)

Techniki stosowane w morskiej służbie ruchomej (łączności naziemnej):

MF HF VHF
Fale Fale Fale
pośrednie krótkie UKF
NBDP X X
DSC X X X
Faksymilografia X X
Radiotelefonia X X X
Transmisja danych X X X

Techniki stosowane w morskiej służbie ruchomej satelitarnej (Inmarsat):

- Radiotelefonia
- Radioteleks
- Transmisja danych
- Faksymilografia
- Multimedia (włączając Internet)
ŁM - W 2021 Karol Korcz

Sposoby pracy w kanale (łączu) radiowym

Kanałem radiowym nazywa się zespół nadawczo-odbiorczych stacji radiowych

wraz z przestrzenią w której rozchodzi się fala radiowa przenosząca informację.

f1
(1) (2)

f2

Rys. Uproszczony schemat blokowy kanału radiowego

Simpleks jest sposobem pracy, w którym transmisja jest możliwa jedynie na

zmianę w każdym kierunku łącza radiowego, przy wykorzystaniu jednej (f1 = f2)
częstotliwości.

Dupleks jest sposobem pracy, w którym transmisja może odbywać się

jednocześnie w obu kierunkach łącza radiowego, przy wykorzystaniu dwóch
częstotliwości (f1f2).

Semi-dupleks jest sposobem pracy, w którym na jednym końcu łącza radiowego

pracuje się sposobem simpleks a na drugim - dupleks, przy wykorzystaniu dwóch
częstotliwości (f1f2).

Duo-simpleksowej jest sposobem pracy, w którym na obu końcach łącza

radiowego pracuje się sposobem simpleks, przy wykorzystaniu dwóch
częstotliwości (f1f2).

Identyfikacja stacji radiowych

W radiokomunikacji morskiej stosuje się m.in. następujące rodzaje identyfikacji:

1) dla stacji statkowych:

- znak wywoławczy (call sign - c/s); np. SQLZ [składa się z liter i/lub cyfr]

- MMSI (Maritime Mobile Service Identity);

np. 261234563 (MIDxxxxxx); MID (Maritime Identification Digits);

- nazwa stacji (name of station);

ŁM - W 2021 Karol Korcz

2) dla stacji nadbrzeżnych:

- znak wywoławczy (call sign); np. SPC

- MMSI; np. 002612324 (00MIDxxxx)

- nazwa stacji (name of station) [położenie stacji (location of station)];

GMDSS

Światowy Morski System Łączności Alarmowej i Bezpieczeństwa - GMDSS

(Global Maritime Distress and Safety System) obejmuje całokształt środków
technicznych i organizacyjnych, mających zapewnić bezpieczeństwo ludzi
oraz statków morskich w zakresie łączności radiowej.
W skład systemu GMDSS wchodzą następujące podsystemy i
wyposażenie:
- cyfrowe selektywne wywołanie (DSC - Digital Selective Calling);
- uznana usługa łączności satelitarnej (RMSS - Recognized Mobile
Satellite Services):
∙ system łączności satelitarnej INMARSAT;
∙ system łączności satelitarnej IRIDIUM
- radiopławy awaryjne (EPIRB);
- urządzenia do lokalizacji w akcjach SAR (SARLD - Search and
Rescue Locating Devices):
∙ transponder radarowy (SART - Search And Rescue Transponder);
∙ nadajnik AIS do lokalizacji w akcjach SAR (AIS-SART - Automatic
Identification System - Search and Rescue Transmitter);
- system automatycznego przekazywania na statki prognoz pogody,
ostrzeżeń oraz innych pilnych informacji (NAVTEX);
- wąskopasmowa telegrafia dalekopisowa (NBDP - Narrow Band Direct
Printing);
- radiotelefonia (RTF);
- nawigacyjne (GNSS - Global Navigation Satellite System) – jako
wsparcie GMDSS.

LUT (Local User Terminal) - naziemną stację nadbrzeżną systemu

lokalizacji rozbitków COSPAS/SARSAT;
RCC (Rescue Coordination Centre) – Ratownicze Centrum Koordynacyjne.
ŁM - W 2021 Karol Korcz

RMSS

COSPAS/
SARSAT

MES

EPIRB LES

VHF LUT
DSC HF
MF
RCC
HF
NBDP SAR
MF

VHF
RTF HF
MF DSC

NBDP
GNSS
RTF

SARLD

NAVTEX NAVTEX

Schemat blokowy systemu GMDSS

Główne funkcje realizowane przez system GMDSS:

 nadawanie alarmów w niebezpieczeństwie za pomocą co najmniej
dwóch niezależnych środków łączności – DSC, EPIRB (Cospas-
Sarsat), INMARSAT, IRIDIUM

 odbiór alarmów w niebezpieczeństwie - DSC, Cospas-Sarsat,

INMARSAT, IRIDIUM

 nadawanie i odbiór informacji w akcjach poszukiwania i ratowania (SAR)

– RTF, NBDP

 nadawanie i odbiór sygnałów do lokalizacji – EPIRB, SARLD

 nadawanie i odbiór morskich informacji bezpieczeństwa (MSI)

– NAVTEX, Inmarsat SafetyNet, Iridium SafetyCast, NAVAREA HF NBDP,
(RTF)

 nadawanie i odbiór informacji ogólnych (publicznych, rutynowych) -

DSC, RTF, NBDP, INMARSAT, IRIDIUM
ŁM - W 2021 Karol Korcz

 nadawanie i odbiór informacji pomiędzy jednostkami pływającymi

(mostek-mostek) - RTF VHF

Nasłuch w GMDSS

Ciągły nasłuch radiowy oznacza, że nie powinien on być przerywany

inaczej niż na krótkie momenty czasu, w których możliwość odbioru jest
zmniejszona lub zablokowana przez własną łączność albo gdy urządzenia
są okresowo konserwowane lub sprawdzane.

W systemie GMDSS ciągły nasłuch radiowy jest utrzymywany przez:

- stacje nadbrzeżne (np. Polish Rescue Radio);
- naziemne stacje nadbrzeżne;
- stacje statkowe.

Od stacji statkowych, spełniających wymagania GMDSS, wymaga się (gdy

znajdują się w morzu), utrzymywania ciągłego nasłuchu radiowego, za
pomocą:
- urządzeń DSC
- naziemnej stacji statkowej (SES)
- telegrafii dalekopisowej – NBDP (do automatycznego odbioru MSI
w ramach systemu NAVTEX oraz NAVAREA HF NBDP)
- radiotelefonii (na kanale 16 VHF i na kanale 13 VHF - w miarę
możliwości)

Wyposażenie stacji statkowych GMDSS

Wyposażenie stacji statkowych w GMDSS, zależy od tego w jakim

obszarze morza ma dany statek pływać: A1, A2, A3, A4.

Obszar morza A1 oznacza obszar radiotelefonicznego zasięgu co najmniej

jednej stacji brzegowej VHF, w którym zapewniona jest ciągła łączność
alarmowa za pomocą DSC.
ŁM - W 2021 Karol Korcz

A1 (VHF)
A2 (MF, z wyłączeniem obszaru A1)
A3 (pokrycie INMARSAT, z wyłączeniem obszarów morza A1
i A2)
A4 (poza obszarami A1, A2 i A3 - urządzenia HF)

W wymaganiach odnośnie wyposażenia stacji statkowej wyróżniono:

 wyposażenie podstawowe - musi być na każdym statku oraz

 dodatkowe - dla każdego obszaru morza, „dokłada się” urządzenia
radiowe tak, aby każdy statek spełniał główne funkcje realizowane
przez systemu GMDSS).

Do wyposażenia podstawowego należą:

1) urządzenie VHF zdolne do nadawania i odbioru:
- alarmów niebezpieczeństwa DSC na kanale 70;
- radiotelefonii na kanałach 6, 13 i 16;
2) SARLD (SART lub AIS-SART);
3) odbiornik systemu NAVTEX;
4) odbiornik INMARSAT SafetyNet lub IRIDIUM SafetCast lub
odbiornik NAVAREA HF NBDP
(w obszarach nie objętych systemem NAVTEX);
6) EPIRB (COSPAS/SARSAT);
7) radiotelefon przenośny VHF (tzw. Radiotelefon GMDSS);