Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.

|
DẠNG 3: MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ TIỆM CẬN CHỨA THAM SỐ

Câu 1
Tìm các giá trị thực của tham số để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng đi qua điểm

Lời giải
Để đường tiệm cận đứng đi qua A 1; 2  thì đường tiệm cận đứng phải có phương trình x  1 .
Khi đó x  1 là nghiệm của mx  1  0 . Suy ra m  1 .
x7
Thử lại: với m  1 thì đồ thị hàm số y  có đường tiệm cận đứng x  1 đi qua A 1; 2  .
x 1

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

Vậy m  1 là giá trị cần tìm.

Câu 2
Tìm các giá trị thực của tham số để đồ thị hàm số có ba đường tiệm cận.

Lời giải
Ta thấy lim  f  x   0 nên đồ thị hàm số có một tiệm cận ngang y  0 .
x 

x2
Đồ thị hàm số f  x   có ba đường tiệm cận  x 2  x  m  0 có 2 nghiệm phân biệt
x xm
2

 1
1  4m  0 m 
khác 2   2  4 .
2  2  m  0  m  6

Câu 3
Tìm tham số m để đồ thì hàm số có tiệm cận ngang là đường thẳng .

Lời giải
Ta có:
( m  1) x  5m
Tiệm cận ngang của hàm số y  là:
2x  m
(m  1) x  5m m  1
y  lim   1  m  1.
x  2x  m 2
Vậy m  1 .

25 | Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết
mình…..
 Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.|
Câu 4
Tìm các tham số để đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận?

.
Lời giải
1 1
 2
Ta có lim y  lim x x 0.
x  x  m 4
1  2
x x
Nên đồ thị hàm số luôn có một đường tiệm cận ngang là y  0 .
Do đó để đồ thị hàm số có hai đường tiệm cận thì đồ thị hàm số cần có đúng một đường tiệm cận
đứng. Hay phương trình: f ( x)  x 2  mx  4  0 có nghiệm kép hoặc có hai nghiệm phân biệt trong
đó có 1 nghiệm bằng 1.

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

Ta có   m 2  4.1.4  m 2  16


 m  16  0
2
m  4 m  4
 2 
Khi đó  m  16  0  m  4   m  4 .

  f (1)  0  m 2  16  0  m  5


  m  5
Vậy m  4; 4;  5 .

Câu 5
Cho hàm số . Với giá trị nào của thì đường tiệm cận đứng, tiệm cận ngang của đồ

thị hàm số cùng với hai trục tọa độ tạo thành một hình chữ nhật có diện tích là 8?

Lời giải

Để đồ thị hàm số tồn tại tiệm cận đứng thì ad  bc  0  3m  0  m  0 .

Khi đó tiệm cận đứng, tiệm cận ngang của đồ thị lần lượt là các đường thẳng x  1 và y  2m .
Khi đó diện tích hình chữ nhật tạo thành là: 1.2m  8  m  4  m  4 .

Câu 6
Biết đồ thị của hàm số đi qua điểm và giao điểm hai tiệm cận của

là điểm . Biết là số nguyên dương và là các số nguyên tố cùng nhau. Tìm các số
.

Lời giải
d a
Đồ thị  C  có tiệm cận đứng là x   và tiệm cận ngang là y  với điều kiện ad  bc  0
c c

Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết mình. | 26
 Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.|
 d
 c  2 d  2c  a ,c 1 d  2 3x  b
Khi đó ta có   
c*
c 1   C  : y  .
 a 3  a  3c a  3 x2
 c
3  b
Do A  1; 7    C   7   b  10 .
1  2
Câu 7
Cho hàm số . Giá trị nào của để đồ thị hàm số đã cho có đúng 1 tiệm cận đứng?

Lời giải
xm xm

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

Ta có: y  2  .
x  3x  4  x  1 x  4 
*) Với m  1
x 1 1 x 1 1 x 1
Thì lim  ; lim  và lim  
x 1  x  1 x  4  5 x  1  x  1 x  4  5 x 4   x  1 x  4 
 Đồ thị hàm số có 1 tiệm cận đứng là x  4
*) Với m  4
x4 1 x4 1 x4
Thì lim  ; lim  và lim  
x 4  x  1 x  4  5 x 4  x  1 x  4  5 x 1  x  1 x  4 
 Đồ thị hàm số có 1 tiệm cận đứng là x  1
*) Với m  1, 4 thì đồ thị hàm số có 2 tiệm cận đứng là x  1, x  4
Vậy m  1, m  4 thì đồ thị hàm số đã cho có đúng 1 tiệm cận đứng.

Câu 8

Cho hàm số . Tìm tất cả các giá trị của để đồ thị hàm số có 2 đường tiệm cận cùng

với hai trục tọa độ tạo thành một hình vuông

Lời giải
Ta có đường tiệm cận ngang của đồ thị hàm số là y  2
Với 2.m  1.m  0  m  0 thì đường tiệm cận đứng của đồ thị hàm số là x  m
Để 2 đường tiệm cận cùng với 2 trục tọa độ tạo thành một hình vuông thì m  2  m  2

Câu 9
Cho hàm số . Tìm tất cả các giá trị thực của tham số để đồ thị hàm số có ba

đường tiệm cận.

.
Lời giải

27 | Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết
mình…..
 Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.|
1 x
Xét đồ thị hàm số y  C 
x  2 mx  4
2

Ta có: lim y  0 nên đồ thị hàm số có một đường tiệm cận ngang y  0 .
x 

Để đồ thị hàm số  C  có ba đường tiệm cận thì đồ thị hàm số  C  có hai đường tiệm cận đứng.
 x 2  2mx  4  0 có hai nghiệm phân biệt x  1 .
  m  2
m  4  0
2 
 m2
   .
1  2m  4  0  5
 m  2
5
Vậy với m  2 hoặc m  2, m  thì đồ thị hàm số có 3 đường tiệm cận
2

Câu 10

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

Tập hợp tất cả các giá trị thực của tham số để đồ thị hàm số có đúng hai

tiệm cận đứng là

Lời giải
Ta thấy 1  x  1  0, x  1 .
Hàm số có đúng hai tiệm cận đứng khi x 2  mx  3m  0 có hai nghiệm phân biệt x  1 .
x2
Với x  1 , phương trình x 2  mx  3m  0   m.
x3
x2 2 x  x  3  x 2 x 2  6 x x  0
Đặt f  x    f  x    0  x2  6x  0   .
x3  x  3  x  3  x  6
2 2

Ta có bảng biến thiên của hàm số y  f  x  trên khoảng  1;    :

x -1 0 +∞

y' - 0 +
1 +∞
2
y

Từ bảng biến thiên trên ta thấy để phương trình x 2  mx  3m  0 có hai nghiệm phân biệt x  1 thì
 1
m   0;  .
 2
1
Vậy với 0  m  thì đồ thị hàm số có 2 tiệm cận đứng.
2

Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết mình. | 28
 Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.|
Câu 11
Tìm tất cả các giá trị của tham số để đồ thị của hàm số có tiệm cận đứng.

Lời giải
Tập xác định D   \ m .
Để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng thì x  m  0 không nhận x  3 làm nghiệm. Do đó m  3 .

Câu 12

Biết rằng đồ thị hàm số có tiệm cận đứng là và tiệm cận ngang là . Tìm

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

.

Lời giải

Để đồ thị hàm số có tiệm cận đứng thì b  0 .

ax  1 2 a
Đồ thị hàm số y  có tiệm cận đứng là x  và tiệm cận ngang là y  .
bx  2 b b
2
 b  2 a  3
Theo bài ra ta có:   .
a  3 b  1
 b
Vậy: a  3; b  1 .

Câu 13
Tính tổng bình phương tất cả các giá trị của để đồ thị hàm số có
tiệm cận ngang.

Lời giải

x  x  
2

Có lim y  lim 2 x  3x  5  2 x  m  2 x  6
  
 3x  5 
 lim   
 6  m  2 x
x 
 2 x  3x  5  2 x
2

Vậy đồ thị hàm số có tiệm cận ngang khi x    m  2  0  m   2
 3x  5  3
(do lim   6   6 hữu hạn)
x 
 2 x  3x  5  2 x  2 2
2

x  x  
 
Có lim y  lim  2 x 2  3x  5  2 x  m  2 x  6

 3x  5 
 lim 
x 
 2 x  3x  5  2 x
2
 
 6  m  2 x

Vậy đồ thị hàm số có tiệm cận ngang khi x    m  2  0  m  2

29 | Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết
mình…..
 Sưu tập và biên soạn: Thạc sỹ Trần Xuân Hiệp – Chinh phục……. không lùi bước./.|
 3x  5  3
(do lim   6   6 hữu hạn)
x 
 2 x  3x  5  2 x  2 2
2

   2
2 2
Vậy tổng bình phương tất cả các giá trị của m thỏa mãn bằng  2  4.

Câu 14

Tìm biểu thức liên giữa và để đồ thị hàm số có đường tiệm cận
ngang.

Lời giải

Writeln by xuanhieptienthinh - 0973690900

Đồ thị hàm số y  nx  mx  12 x  3 có đường tiệm cận ngang  Hàm số xác định trên một trong
2

các miền  , a  ,  ; a ,  a,   hoặc  a;    m  0

TH1: m  0  y  nx  12 x  3  đồ thị hàm số không tiệm cận ngang.
TH2: m  0  y  nx  mx 2  12 x  3
Khi x  , y  nx  mx 2  12 x  3   , do n  0 nên đồ thị hàm số không có tiệm cận ngang.
Khi x   , y  nx  mx 2  12 x  3 , đồ thị hàm số có tiệm cận ngang khi và chỉ khi n  m .
 m  0
KL: 
 n  m

Câu 15

Biết đồ thị hàm số không có tiệm cận đứng. Khi đó bằng

Lời giải
3x  5  ax  b
Đồ thị hàm số y  không có tiệm cận đứng
 x  2
2

 f  x   3 x  5  ax  b  0 có nghiệm kép x  2 .
1  2a  b  0  3
 f  2   0  a  
  3  2
 f   2   0  2 2.3  5  a  0

b  2

Con đường tri thức là con đường nhanh nhất dẫn các em đến thành công…. Hãy nỗ lực hết mình. | 30