- - tự Học Toán 8 Phần 1

Tự học toán 8
TỰ HỌC TOÁN 8
MỤC LỤC
PHẦN 1. ĐẠI SỐ
CHƯƠNG 1: Phép nhân và phép chia đa thức
1. Nhân đa thức ……………………………………………………………………………….......
A- Lý thuyết ………………………………………………………………………………….
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
2. Các hằng đẳng thức đáng nhớ ………………………………………………………………….
3. Phân tích đa thức thành nhân tử ………………………………………………………….…….
A- Tóm tắt lý thuyết………………………………………………………………………….
B- Phân loại các dạng toán và phương pháp giải…………………………………………….
C- Bài tập tự luyện …………………………………………………………………………..
4. Chia đa thức…………………………………………………………………………………….
A- Tóm tắt lý thuyết …………………………………………………………………………
B- Phân loại các dạng toán và phương pháp giải…………………………………………….
C- Bài tập tự luyện …………………………………………………………………………..
CHƯƠNG 2: Phân thức đại số
1. Tính chất cơ bản của phân thức, rút gọn phân thức……………………………………………
A- Tóm tắt lý thuyết …………………………………………………………………………
B- Ví dụ………………………………………………………………………………………
2. Các phép tính về phân thức……………………………………………………………………
A- Tóm tắt lí thuyết …………………………………………………………………………
B- Các dạng toán ……………………………………………………………………………
C- Bài tập tự luyện ………………………………………………………………………….
3. Một số phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử ………………………………………..
A- Phương pháp tách một hạng tử thành nhiều hạng tử ……………………………………
B- Phương pháp thêm và bớt cùng một hạng tử ……………………………………………
C- Phương pháp hệ số bất định ………………………………………………………………
D- Phương pháp xét giá trị riêng ……………………………………………………………
E- Bài tập ……………………………………………………………………………………
4. Tính chia hết của số nguyên …………………………………………………………………..
A- Chứng minh quan hệ chia hết ……………………………………………………………
B- Tìm số dư …………………………………………………………………………………
C- Tìm điều kiện để chia hết …………………………………………………………………
D- Bài tập ……………………………………………………………………………………
5. Tính chia hết đối với đa thức ……………………………………………………………….…
1
Nhóm word hóa tài liệu
Tự học toán 8
A- Tìm dư của phép chia mà không thực hiện phép chia ……………………………………
B- Sơ đồ Hoóc-ne ……………………………………………………………………………
C- Chứng minh một đa thức chia hết cho một đa thức khác …………………………………
D- Bài tập ……………………………………………………………………………………
CHƯƠNG 3: Phương trình bậc nhất một ẩn
1. Khái niệm về phương trình. Phương trình bậc nhất ……………………………………………
2. Phương trình tích ………………………………………………………………… ……………
3. Phương trình chứa ẩn ở mẫu thức ………………………………………………………………
A- Tóm tắt lí thuyết ………………………………………………………………………… .
B- Các ver ve …………………………………………………………………………………
C- Bài tập tự luyện ……………………………………………………………………………
4. Giải bài toán bằng cách lập phương trình ………………………………………………………
CHƯÓNG 4: Bất phương trình bậc nhất
1. Liên hệ giữa thứ tự và phép cộng, phép nhân …………………………………………………..
A- Tóm tắt lí thuyết …………………………………………………………………………..
B- Một số ví dụ ……………………………………………………………………………….
2. Bất phương trình bậc nhất một ẩn ………………………………………………………………
A- Tóm tắt lí thuyết ……………………………………………………………………………
B- Các dạng toán ………………………………………………………………………………
3. Phương trình chứa ẩn trong dấu giá trị tuyệt đối ……………………………………..……
B- Một số ví dụ ……………………………………………………………………………….
4. Bất phương trình chứa ẩn trong dấu trị tuyệt đối ………………………………………….
B- Một số ví dụ ……………………………………………………………………………….
5. Bất phương trình tích. Bất phương trình thương ……………………………………………….
B- Một số ví dụ ……………………………………………………………………………….
6. Chuyên đề chứng minh bất đẳng thức …………………………………………………….……
A- Các tính chất của bất đẳng thức ………………………………………………………..…
B- Các hằng bất đẳng thức ………………………………………………………………...…
C- Các phương pháp chứng minh bất đẳng thức …………………………………………..…
D- Bất đẳng thức với số tự nhiên ……………………………………………………….……
E- Vài điểm chú ý khi chứng minh bất đẳng thức ……………………………………………
D- Áp dụng chứng minh bất đẳng thức vào giải phương trình ………………………………
7. Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của một biểu thức ……………………………………….
2
Tự học toán 8
A- Giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của một biểu thức ………………………………………
B- Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của biểu thức chứa một biến ………………………
C- Tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lớn nhất của biểu thức có quan hệ ràng buộc giữa các biến...
D- Các chú ý khi tìm giá trị nhỏ nhất, giá trị lón nhất của một biểu thức ……………………
E- Bài toán cực trị với số tự nhiên ……………………………………………………………
PHẦN 2. HÌNH HỌC

CHƯƠNG 1: Tứ giác
1. Tứ giác …………………………………………………………………………………………
B- Một số bài tập …………………………………………………………………………….
2. Hình thang ………………………………………………………………………………………
B- Các dạng toán ……………………………………………………………………….…….
3. Dựng hình bằng thước và com pa ………………………………………………………….….
A- Bài tập …………………………………………………………………………….………
4. Đối xứng trục ……………………………………………………………………………..……
B- Các dạng toán ………………………………………………………………………….….
C- Bài tập tự luyện …………………………………………………………………………..
5. Hình bình hành …………………………………………………………………………………
B- Các dạng toán …………………………………………………………………………….
C- Bài tập tự luyện ………………………………………………….………………………
6. Đối xứng tâm ………………………………………………..…………………………………
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
7. Hình chữ nhật …………………………………………………………………………………
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
8. Hình thoi ……………………………………………………………………………………….
B- Các dạng toán …………………………………………………………………………….
9. Hình vuông ………………………………………………………………………………….…
B- Các dạng toán …………………………………………………………………………….
3
Tự học toán 8
CHƯƠNG 2: Đa giác – Diện tích đa giác

1. Đa giác ……………………………………………………………………………………..…..
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
2. Diện tích của đa giác ……………………………………………………………..……………
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
CHƯƠNG 3: Chuyên đề
1. Tìm tập hợp điểm ………………………….………………….…………….…………….…...
A- Hai tập hợp bằng nhau …………………………………………………………………..
B- Các tập hợp điểm đã học …………………………………………………………………
C- Ví dụ ………………………………………………………………………….…………..
D- Thứ tự nghiên cứu và trình bày lời giải bài toán tìm tập hợp điểm ………………………
E- Phân chia các trường hợp trong bài toán tìm tập hợp điểm ………………………………
F- Bài tập ………………………………………………………………………….…………
2. Sử dụng công thức diện tích để thiết lập quan hệ về độ dài của các đoạn thẳng ………………
A- Các ví dụ ……………………………………………………………………………….…
B- Bài tập …………………………………………………………………………………….
CHƯƠNG 4: Tam giác đồng dang
1. Định lý Ta-lét ………………………………………………………………………….………
A- Lí thuyết ………………………………………………………………………….………
B- Bài tập ………………………………………………………………………….…………
2. Định lý Ta-lét đảo …………………………………………………………………..……….…
A- Tóm tắt lí thuyết ………………………………………………………………………….
B- Bài tập tự luyện ……………………………………………………………………………
3. Tính chất đường phân giác của tam giác …………………………………………………..……
A- Tóm tắt lí thuyết ………………………………………………………………………….…
B- Bài tập tự luyện ……………………………………………………………………….….…
4. Các trường hợp đồng dạng của tam giác …………………………………………………………
B- Các dạng toán ………………………………………………………………………….……
Dạng 1. Trường hợp cạnh - cạnh - cạnh …………………………………………………….
Dạng 2. Trường hợp cạnh - góc - cạnh ……………………………………………………...
Dạng 3. Trường hợp góc - góc ………………………………………………………………
Dạng 4. Phối hợp các trường hợp cạnh - góc - cạnh và góc - góc ………………………..…
Dạng 5. Dựng hình ………………………………………………………………………….
4
Tự học toán 8
5. Các trường hợp đồng dạng của tam giác vuông …………………………………………………
A- Các dạng toán ………………………………………………………………………….……
Dạng 1. Hai tam giác vuông đồng dạng …………………………………………………….
B- Tỉ số các đường cao, tỉ số diện tích của hai tam giác đồng dạng ……………………………
C- Ứng dụng thực tế của tam giác đồng dạng ………………………………………………….
CHƯƠNG 5: Hình lăng trụ đứng. Hình chóp đều
1. Hình hộp chữ nhật ………………………………………………………………………….……
B- Các dạng toán ………………………………………………………………………….……
Dạng 1. Hình hộp chữ nhật …………………………………………………………………
Dạng 2. Diện tích ……………………………………………………………………..…….
Dạng 3. Thể tích ………………………………………………………………………….…
Dạng 4. Các dạng khác ……………………………………………………………………..
CHƯƠNG 6: Đường thẳng và mặt phẳng trong không gian
1. Hình lăng trụ đứng ………………………………………………………………………………
A- Tóm tắt lí thuyết …………………………………………………………………………...
B- Bài tập ………………………………………………………………………….………..…
2. Hình chóp đều. Hình chóp cụt đều ………………………………………………………………
A- Tóm tắt lí thuyết ……………………………………………………………………………
B- Bài tập ………………………………………………………………………….……….…..
C- Tính các đại lượng hình học bằng cách lập phương trình ……………………………….…
3. Toán cực trị hình học ………………………………………………………………………….…
A- Bài toán cực trị. ………………………………………………………………………….…
B- Các bất đẳng thức thường dùng để giải toán cực trị …………………………………….…
C- Các chú ý khi giải toán cực trị …………………………………………………………..…
5
Tự học toán 8
PHẦN I
ĐẠI SỐ
Chương 6
PHÉP NHÂN VÀ PHÉP CHIA
1
ĐA THỨC
Tự học toán 8
Bài 1
NHÂN ĐA THỨC
Tóm tắt lý thuyết
Để nhân một đoen thức với một đa thức ta thực hiện nhân đơn thức với từng hạng tử của đa
thức rồi cộng các kết quả với nhau.
Để nhân hai đa thức ta lần lượt nhân từng hạng tử của đa thức này với các hạng tử của đa thức
kia rồi cộng các kết quả với nhau.
Một số ví dụ
Ví dụ 1. Tính giá trị của biểu thức tại .


Lời giải
 Cách 1
Chú ý rằng nên , do đó ta biến đổi để biểu thức chứa nhiều biểu thức dạng
 Cách 2
Trong biểu thức , ta thay các số 17 bởi , còn 20 bởi
7
Tự học toán 8
 Ví dụ 1. Tìm ba số tự nhiên liên tiếp, biết rằng nếu cộng ba tích của hai trong ba số ấy, ta
được 242.
Lời giải
Coi là ba số tự nhiên liên tiếp. Ta có:
Do là số tự nhiên nên . Ba số tự nhiên cần tìm là .
Bài tập tự luyện
 Bài 1. Thực hiện phép tính
a) .
b)
c)
Lời giải
a) .
b) .
c) .
 Bài 2. Tìm , biết
a) .
b) .
8
Tự học toán 8
c) .
d) .
Lời giải
a)
b)
c)
9
Tự học toán 8
d)
 Bài 3.
Tính giá trị của các biểu thức
a) tại .
b) tại
c) tại .
Lời giải
a) Vì nên do đó ta biến đổi
b) Vì nên do đó ta biến đổi
10
Tự học toán 8
.
c) Trong biểu thức C , ta thay các số 10 bởi x +1.
.
 Bài 4.
Tính giá trị của biểu thức sau bằng cách thay số bởi chữ một cách hợp lý
.
Lời giải
Đặt
Khi đó biểu thức có dạng
.
2. Nhân đa thức với đa thức
 Bài 5.
Thực hiện phép tính
a) .
b) .
Lời giải
a) Ta có
11
Tự học toán 8
.
b) Ta có
.
 Bài 6.
Tìm x , biết
a) .
b) .
c) .
Lời giải
a)
.
b)
c)
12
Tự học toán 8
.
 Bài 7.
Cho . Chứng minh rằng với
; ; .
Lời giải
Vì
Do đó
Từ , và suy ra .
 Bài 8.
Chứng minh rằng các hằng đằng thức
a)
b)
Lời giải
Thực hiện phép toán nhân đa thức biến đổi VT thành VP.
 Bài 9.
Cho . Chứng minh hứng hằng đẳng thức
.
Lời giải
Ta có
13
Tự học toán 8
.
 Bài 10.
Xét các ví dụ , .
Hãy xây dựng quy tắc nhân nhẩm hai số có hai chữ số, trong đó các chữ số hàng chục bằng nhau,
còn chữ số hàng đơn vị có tổng bằng 10 .
Lời giải
Ta xét hai số và thỏa mãn . Khi đó
.
Quy tắc: Nhân chữ số hàng chuc với chữ số hàng chuc thêm 1 rồi viết vào sau tích đó tích của hai
chữ số đơn vị (tích này viết bằng hai chử số ).
 Bài 11.
Cho biểu thức .
Tính theo biết rằng

Lời giải
Ta có
Theo giả thiết .
Do đó thay vào ta được .

 Bài 12.
Cho dãy số
Chứng minh rằng tổng hai số hạng liên tiếp của dãy bao giờ cũng là số chính phương.
Lời giải
14
Tự học toán 8
Xét dãy số có số hạng tổng quát
Theo giả thiết .

Vậy tổng hai số hạng liên tiếp của dãy bao giờ cũng là số chính phương.
 Bài 13.
Cho gồm số , số gồm số . Chứng minh rằng chia hết cho .

Lời giải
Vì gồm số nên số chia cho dư .
vì gồm 38 số nên số b chia cho dư .
Đặt với
Khi đó:
.
 Bài 14.
Số có là tích của hai số tự nhiên liên tiếp không?

Lời giải
Vì tích của hai số tự nhiên liên tiếp là một số chẵn và có số tận cùng là .
Do đó phần dư của tích của hai số tự nhiên liên tiếp chia cho 3 là 0 hoặc 2
Mặt khác chia cho 3 dư 1
Từ và suy ra số không thể là tích của hai số tự nhiên liên tiếp.

 Bài 15.
a) Thực hiện phép tính .

b) Số có là số nguyên không?
Lời giải
a) Ta có
15
Tự học toán 8
b) Vì
không là số nguyên tố.
Bài 2
CÁC HẰNG ĐẲNG THỨC ĐÁNG NHỚ
Thực hiện phép nhân đa thức, ta được các hằng đẳng thức đáng nhớ sau:
1. .
2.
3.
4.
5.
6.
7. .
Ta cũng có
Tổng quát của các công thức 3 và 7 , ta có hằng đẳng thức
với mọi số lẻ .
Tổng quát của các hằng đẳng thức , ta có công thức newton. (xem chuyên đề Tính
16
Tự học toán 8
chia hết đối với số nguyên).
Một số ví dụ
 Ví dụ 1.
Chứng minh rằng 3599 viết được dưới dạng tích của hai số tự nhiên khác 1.
Lời giải
Ta có .
 Ví dụ 2.
Chứng minh rằng biểu thức sau viết dưới dạng tổng các bình phương của hai biểu thức
Lời giải
Ta có
.
 Ví dụ 3.
Cho và . Chứng minh rằng .
Lời giải
Ta có
 Ví dụ 4.
a) Tính .
b) s Tính .
17
Tự học toán 8
Lời giải
a) Ta có
.
b)
Xét hai trường hợp
 Nếu là chẵn thì
 Nếu là lẻ thì
Hai kết quả trên có thể viết chung trong một công thức .
 Ví dụ 5.
Cho ,
Chứng minh rằng .
Lời giải
Ta có
18
Tự học toán 8
Từ suy ra
Tức là .
Do nên , suy ra
Thay các kết quả , , vào ta được
.
 Ví dụ 6.
Cho . Tính và theo và .
Lời giải
Cách 1. Từ , ta tính được .
Do đó
Rút gọn biểu thức trên, ta được .

Cách 2. Ta có
Ta có
 Bài 16.
Tính giá trị của các biểu thức.
a) .
19
Tự học toán 8
b) .
c)
 Lời giải
a) .
b)
c) .
 Bài 17.
So sánh và .
 Lời giải
và .
 Bài 18.
Tìm , biết .
 Lời giải
Ta có
 Bài 19.
Rút gọn biểu thức:
a) .
b) .
c) .
d) .
20
Tự học toán 8
e) .
f) .
g) .
Lời giải
a)
b)
.
c) Đặt , .
Biểu thức đã cho trở thành .
d) Nhân biểu thức đã cho với , ta được
Giá trị của biểu thức là .
e)
f)
g)
.
 Bài 20.
21
Tự học toán 8
Cho . Tính giá trị của biểu thức

Lời giải
Ta có .
 Bài 21.
Cho . Tính giá trị của biểu thức sau theo
Lời giải
Đặt thì
.
 Bài 22.
Hãy viết các số sau đây dưới dạng tích của hai số tự nhiên khác 1
a) .
b) .
Lời giải
a) .
b) .
 Bài 23.
Chứng minh rằng hiệu sau đây là một số gồm toàn các chữ số như nhau
.
Lời giải
Ta có .
 Bài 24.
Chứng minh các hằng đẳng thức:
a) .
b) .
22
Tự học toán 8
Lời giải
a) Ta có
b) Ta có
.
 Bài 25.
Cho . Chứng minh hằng đẳng thức
Lời giải
.
 Bài 26.
Chứng minh rằng nếu với thì .

Lời giải
23
Tự học toán 8
BÀI 27. Chứng minh rằng nếu với khác 0
thì Lời giải
BÀI 28. Cho . Chứng minh rằng .

Lời giải
Ta có
BÀI 29. Chứng minh rằng nếu có một trong các điều kiện sau:
a)
b)
c)
Lời giải
24
Tự học toán 8
a)
Suy ra:
b)
Theo câu a suy ra:
c)
Theo câu b
Theo câu a suy ra:
BÀI 30. Hãy viết các biểu thức sau dưới dạng tổng của ba bình phương:
a) ;
b) .
Lời giải:
a)
b) Đặt thì biểu thức trở thành
25
Tự học toán 8
BÀI 31. Tính giá trị của biểu thức , biết rằng và:
a) ;
b) .
Lời giải
Theo công thức , ta có
a) ;
b) .
BÀI 32. Cho . Chứng minh bằng mỗi biểu thức:
a) ;
b)
c)
Lời giải
a) Bình phương hai vế của , được
Bình phương hai vế của (1) ta được:
Suy ra
b) Bình phương hai vế của (1), được
26
Tự học toán 8
Từ (2) suy ra
Từ (3) và câu a) suy ra

c) Bình phương hai vế của (1), chia cho 2 , được
BÀI 33. Chứng minh rằng các biểu thức sau luôn luôn có giá trị dương với mọi giá trị của biến:
a)
b) ;
c)
Lời giải
a)
b)
c)
BÀI 34. Tìm giá trị nhỏ nhất của các biểu thức:
a)
b) .
Lời giải
a) .
Giá trị nhỏ nhất của là khi .
b)
Giá trị nhỏ nhất của là khi .
27
Tự học toán 8
BÀI 35. Tìm giá trị lớn nhất của các biểu thức:
a) ;
b) .
Lời giải
a)
Giá trị lớn nhất của biểu thức là khi .
b)
Giá trị lớn nhất của biểu thức là khi .
BÀI 36. Chứng minh rằng:
a )Nếu và là các số nguyên tố thì cũng là số nguyên tố.
b) Nếu và là các số nguyên tố thì cũng là số nguyên tố.

Lời giải
a) Xét ( nguyên) thì , là hợp số.
Xét thì , là hợp số.
Vậy , mà là số nguyên tố nên .
Khi đó là số nguyên tố.
b) Xét ( nguyên) thì , là hợp số
Xét thì , là hợp số.
Vậy , mà là số nguyên tố nên .
Khi đó , là số nguyên tố.
BÀI 37. Chứng minh các số sau là hợp số

a) 999991.
b) 1000027.
Lời giải
28
Tự học toán 8
a) Ta có nên là hợp số.
b) Ta có nên là hợp số.
BÀI 38. Thực hiện phép tính:
b)
Lời giải
a) Ta có
b) Ta có
Lời giải
BÀI 39. Tìm biết:
a) .
b. .
a) Ta có
b) Ta có
29
Tự học toán 8
 BÀI 40. Rút gọn các biểu thức sau:
Lời giải
a) Ta có
b) Ta có
BÀI 41. Chứng minh các hằng đẳng thức:
a)
b) .
Lời giải
a) Ta có:
30
Tự học toán 8
b) Ta có
BÀI 42. Cho . Chứng minh .

Lời giải
Từ giả thiết , thay vào đẳng thức cần chứng minh ta được
Vậy ta có điều phải chứng minh.
BÀI 43. Cho và . tính giá trị của các biểu thức sau theo và .
a) .
b) .
c) .
d) .
Lời giải
a) Ta có .
b) Ta có .
c) Ta có .
d) Ta có
31
Tự học toán 8
BÀI 44.
a) Cho . Tính giá trị của biểu thức .
b) Cho . Tính giá trị của biểu thức .

Lời giải
a) Ta có
.
b Ta có
BÀI 45. Cho . Tính giá trị của biểu thức .

Lời giải
Ta có
BÀI 46.
a) Cho và . Tính giá trị của biểu thức .
b) Cho và . Tính giá trị của biểu thức theo

Lời giải
a) Từ giả thiết ta có:
và suy ra nên
b) Từ giả thiết ta có
32
Tự học toán 8
và suy ra nên
BÀI 47.
a) Nếu số là tổng của hai số chính phương thì cũng là tổng của hai số chính phương.
b) Nếu số là tổng của hai số chính phương thì cũng là tổng của hai số chính phương.
c) Nếu là tổng của hai số chính phương thì cũng là tổng của hai số chính phương.
d) Nếu mỗi số và đều là tổng của hai số chính phương thì tích cũng là tổng của hai
số chính phương.
Lời giải
a) Giả sử . Khi đó
b) Giả sử . Khi đó
Vì là số chẵn nên và cùng tính chẵn, lẻ. Do đó, và đều là số

nguyên.
c) Giả sử . Khi đó
d) Giả sử . Khi đó,
BÀI 48. Mỗi số sau là bình phương của số tự nhiên nào?
33
Tự học toán 8
a)
b)
c)
d)
Lời giải
a)
b) Đặt ta có . Do đó,
c) Đặt ta có . Do đó,
d) Đặt ta có . Do đó,
BÀI 49. Chứng minh rằng các biểu thức sau là số chính phương:
a)
34
Tự học toán 8
b)
Lời giải
a)
b) .
BÀI 50.
a) Cho . Chứng minh rằng là số chính phương.

b) Cho một dãy số có số hạng đầu là 16 , các số hạng sau là số tạo thành bằng cách viết
chèn số 15 vào chính giữa số hạng liền trước: Chứng minh mọi số hạng của dãy
đều là số chính phương.
Lời giải
a) Ta có . Do đó
b) Ta cần chứng minh mọi số có dạng đều là số chính phương. Thật vậy,
đặt thì 1 nên
BÀI 51. Chứng minh rằng là số chính phương với

Lời giải
Ta nhận thấy nên .
BÀI 52. Chứng minh với mọi số tự nhiên , tồn tại số tự nhiên sao cho là số chính
phương. Lời giải
Với mọi số tự nhiên , ta chọn khi đó .

35
Tự học toán 8
BÀI 53. Cho là số gồm chữ số , là số gồm chữ số , là số gồm chữ số .

Chứng minh là số chính phương.
Lời giải
Đặt Khi đó,
Suy ra .
BÀI 54. Chứng minh rằng biểu thức sau không là lập phương của một số tự nhiên
Lời giải
Ta có;
Vây không là lập phương của một số tự nhiên.
BÀI 55. Chứng minh rằng tích ba số nguyên dương liên tiếp không là lập phương của một số tự
nhiên.
Lời giải
Giả sử ba số nguyên liên tiếp là . Ta có
Từ đó ta thấy không là lập phương của một số tự nhiên.
BÀI 56. Chứng minh rằng số là lập phương của một số tự nhiên.
Lời giải
ĐỀ BÀI CÓ VẤN ĐỀ
36
Tự học toán 8
BÀI 57. Chia 27 quả cân có khối lượng gam thành ba nhóm có khối lượng
bằng nhau.
Lời giải
Trước hết ta thấy
Áp dụng nhận xét trên vào chia chín quả cân thành ba nhóm như trên, khối lượng
các nhóm đều bằng nhau. Làm tương tự cho hai nhóm và
,270 .
BÀI 58. Chia 18 quả cân có khối lượng gam thành ba nhóm có khối lượng bằng
nhau.
Lời giải
Áp dụng các đẳng thức trên: Lần thứ nhất, chia sáu quả cân thành ba phần: ,
Lần thứ hai, chia sáu quả cân thành ba phần:
Lần thứ ba, chia chín quả cân thành ba phần: .
Nhóm thứ nhất gồm các phần: . Nhóm thứ hai gồm các phần: . Nhóm
thứ ba gồm các phần: . Khối lượng mỗi nhóm đều bằng . [ BÀI 59.
Chia 27 quả cân có khối lượng gam thành ba nhóm có khối lượng bằng nhau.
Lời giải
37
Tự học toán 8
Áp dụng các đẳng thức trên ta chia các quả cân thành ba nhóm như sau
Nhóm thứ nhất gồm các phần: . Nhóm thứ hai gồm các phần: .
Nhóm thứ ba gồm các phần: . Khối lượng mỗi nhóm đều bằng .
Bài 3
BÀl PHÂN TÍCH ĐA THỨC THÀNH NHÂN TỬ
Phương pháp
Để phân tích đa thức thành nhân tử, ta thường dùng các phương pháp
- Đặt nhân tử chung: .

- Dùng các hằng đẳng thức đáng nhớ.
- Nhóm hạng tử: việc nhóm các hạng tử một cách thích hợp nhằm làm xuất hiện dạng hằng
đẳng thức hoặc xuất hiện nhân tử chung mới.
- Tách hạng tử.
- Thêm bớt hạng tử.
- Đặt ẩn phụ.
- Phối hợp nhiều phương pháp.
Trong phạm vi bài viết này sẽ trình bày ba phương pháp đầu. Bốn phương pháp còn lại sẽ trình bày
ở
nội dung sau.
Một số ví dụ
38
Tự học toán 8
 Ví dụ 1. Phân tích đa thức sau thành nhân tử:
Lời giải
Cách 1:
Cách 2:
 Ví dụ 2. Cho . Rút gọn biểu thức

Lời giải
Lời giải
Vậy .
 Ví dụ 3.
1) Phân tích đa thức sau thành nhân tử:
2) Phân tích đa thức sau thành nhân tử bằng cách áp dụng câu 1)
39
Tự học toán 8
Lời giải
1)
2) Đặt thì . Do đó theo kết quả của câu 1) ta có
! Cần nhớ kết quả của câu 1) để vận dung vào giải toán để được kết quả nhanh nhất.
 Ví dụ 4. Phân tích đa thức sau thành nhân tử:
1)
2)
Lời giải
1) Áp dụng nhiều lần công thức , ta có
2) Đặt thì . Đa thức đã cho có dạng
40
Tự học toán 8
Áp dụng kết quả của câu 1), ta được
! Cần nhớ kết quả của câu 1) để vận dung vào giải toán để được kết quả nhanh nhất.
 Ví dụ 5. Phân tích đa thức sau thành nhân tử
Lời giải
Khai triển hai hạng tử cuổi rồi dùng phương pháp nhóm các hạng tử để làm xuất hiện nhân tử chung
.
 Ví dụ 6. Xét hằng đẳng thức . Lần lượt cho bằng rồi

cộng từng vế đẳng thức trên để tính giá trị của biểu thức:
Lời giải
Từ hằng đẳng thức đã cho, ta có
Cộng từng vế đẳng thức trên rồi rút gọn, ta được
41
Tự học toán 8
Do đó
Vậy .
Bài 1. Phân tích thành nhân tử
a) ; b) ;
c) ; d)
e) .
Lời giải
a)
b) .
c)
42
Tự học toán 8
d)
e)
a) ; b)
c) ; d) ;
e) .
Lời giải
a)
b)
c)
d)
43
Tự học toán 8
Bài 3. Chứng minh rằng chia hết cho 200.
Lời giải
Ta có
.
Vậy chia hết cho 200 .
Bài 4. Tính giá trị của biểu thức sau, biết
Lời giải
Ta có
44
Tự học toán 8
a)
b)
c*) .
Lời giải
a)
b)
c*)
45
Tự học toán 8
Bài 6. Phân tích thành nhân tử :
a)
b) ;
c) ;
d) .
Lời giải
a)
b)
46
Tự học toán 8
c) Nhận thấy nên
d) Nhận thấy nên
a)
b) .
Lời giải
a) Đặt . Khi đó
Áp dụng hằng đẳng thức . Ta có

47
Tự học toán 8
b)
Bài 8. Chứng minh rằng trong ba số tồn tại hai số bằng nhau, nếu
Lời giải
Theo giả thiết nên
Vậy trong ba số và tồn tại hai số bằng nhau.

Bài 9. Chứng minh rằng nếu thì .
Lời giải
48
Tự học toán 8
Ta có
.
Vậy nếu thì .
Bài 10. Chứng minh rằng nếu thì
Lời giải
Ta có
Tương tự và . Khi đó
Bài 11. Cho . Chứng minh rằng .
Lời giải
Do và nên
Bài 12. Xét hằng đẳng thức . Lần lượt cho rồi cộng từng vế đẳng
thức trên để tính giá trị của biểu thức
49
Tự học toán 8
Lời giải
Từ hằng đẳng thức đã cho, ta có
Do đó
Vậy .
Bài 13. (*) Phân tích thành nhân tử:
a)
b) ;
c)
d)
e) .
Lời giải
a) Ta có . Khi đó
50
Tự học toán 8
b) Ta có . Áp dụng công thức . Ta được:
51
Tự học toán 8
c) Ta có . Khi đó:
d)
e) Ta có Khi đó
52
Tự học toán 8
Bài 14. Chứng minh rằng nếu và là các số dương thì .

Lời giải
Theo ví dụ 3 ở nội dung này. Ta có:
Do đó nếu thì
hay (do là các số dương nên .
Vậy nếu và là các số dương thì .
53
Tự học toán 8
Bài 15. Chứng minh rằng nếu và là các số dương thì
Lời giải
(do là các số dương)
Vậy nếu và là các số dương thì .

Bài 16. Bằng phương pháp tương tự ở ví dụ 6 và bài tập trên. Hãy tính giá trị của biểu thức
Lời giải
Từ hằng đẳng thức , ta có
...
Ta đã biết Do đó
54
Tự học toán 8
Vậy
Bài 4
CHIA ĐA THỨC
Với và là các đa thức. Ta có
- Đa thức được gọi là chia hết cho đa thức khác đa thức 0 nếu tồn tại đa
thức sao cho
- Người ta chứng minh được rằng: Với mọi cặp đa thức và , trong đó
, tồn tại duy nhất cặp đa thức và sao cho
55
Tự học toán 8
Trong đó hoặc bậc của nhỏ hơn bậc của .
 Nếu thì chia hết cho .
 Nếu thì không chia hết cho . Khi đó là thường và
là dư của phép chia cho
Một số ví dụ
 Ví dụ 1. Cho đa thức và đơn thức
a) Tìm số tự nhiên để đa thức chia hết cho đơn thức .
Lời giải
a) Điều kiện để đa thức chia hết cho đơn thức là
Vậy với thì đa thức chia hết cho đơn thức .
b) Với thì và . Khi đó
 Ví dụ 2. Xác định các số hữu tỉ và để đa thức chia hết cho đa thức
Lời giải
Cách 1: Đặt tính chia
56
Tự học toán 8
Để chia hết thì đa thức dư phải bằng 0 với mọi giá trị của nên
Vậy với thì đa thức chia hết cho đa thức , thương là

Cách 2: (Phương pháp hệ số bất định)
Đa thức bị chia có bậc ba và đa thức chia có bậc hai nên thương là một đa thức bậc nhất, hạng tử
bậc nhất là .
, ta có
Gọi thương của phép chia là
Do hai đa thức trên bằng nhau nên:

Cách 3: (Phương pháp xét giá trị riêng)
Gọi thương khi chia đa thức cho đa thức là , ta có
Vì đẳng thức đúng với mọi nên lần lượt cho , ta được
57
Tự học toán 8
Chia đơn thức cho đơn thức

Bài 1. Thực hiện phép tính
a) b) c)
Lời giải
Bài 2. Chứng minh rằng biểu thức không âm với mọi giá trị của biến.
Lời giải
Ta có
Vì với mọi số thực và với mọi số thực nên với mọi .
Vậy biểu thức không âm với mọi giá trị của biến.
Bài 3. Chứng minh rằng giá trị của biểu thức không phụ
thuộc vào giá trị của biến ; Lời giải
Với và, ta có:
Vậy giá trị của biểu thức không phụ thuộc vào giá trị của biến .
Bài 4. Tìm số tự nhiên để đơn thức chia hết cho đơn thức .
Lời giải
58
Tự học toán 8
Để đơn thức chia hết cho đơn thức thì
Mà nên hoặc
Vậy với hoặc thì đơn thức chia hết cho đơn thức .
Chia đa thức cho đơn thức
Bài 5. Thực hiện phép tính:
a) b)
Lời giải
Bài 6. Thực hiện phép tính rồi tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
Lời giải
Vì với mọi nên hay với mọi . Do đó giá trị nhỏ nhất của
biểu thức bằng khi .
Bài 7. Tìm số tự nhiên để đa thức chia hết cho đơn thức .

Lời giải
Xét thương
Đa thức chia hết cho đơn thức thì
59
Tự học toán 8
Do nên hoặc .
Vậy với hoặc thì đa thức chia hết cho đơn thức .
Chia đa thức cho đa thức
Bài 8. Rút gọn biểu thức

Lời giải
Bài 9. Chia các đa thức
;
Lời giải
a)
Vậy
b)
60
Tự học toán 8
Vậy
c)
Vậy
Bài 10. Xác định hằng số sao cho:
a) chia hết cho ;
b) chia hết cho ;
c) chia hết cho .

Lời giải
a) Xét phép chia:
Để chia hết cho thì .
Vậy với thì chia hết cho .
61
Tự học toán 8
b) Xét phép chia:
Vậy với thì chia hết cho
c) Giải tương tự câu a), câu b) ta được

Bài 11. Xác định hằng số sao cho:
a) chia hết cho ;
b) chia cho dư 4 ;
c) chia hết cho .
Lời giải
a) Xét phép chia:
b) Giải tương tự câu a) ta được .
c) Giải tương tự câu a) ta được .
Bài 12. Xác định các hằng số sao cho:
a) chia hết cho ;
b) chia hết cho ;
c) chia hết cho .

Lời giải
62
Tự học toán 8
a) Xét phép chia
Để chia hết cho thì đa thức dư phải đồng nhất Do đó ,
Vậy với thì chia hết cho
b) Giải tương tự câu a) ta được (tức là tùy ).
Bài 13. Xác định các hằng số sao cho
a) chia hết cho ;
b) chia hết cho ;
c) chia hết cho ;
d) chia hết cho .
Lời giải
a) Xét phép chia
63
Tự học toán 8
chia hết cho thì đa thức dư đồng nhất đa thức 0 nên
Để
và
b) Giải tương tự câu a) ta được .
d) Ta có:
Do đó để chia hết cho thì và .
Bài 14. Tìm các hằng số và sao cho chia cho thì dư 7, chia cho thì
dư Lời giải
Vì chia cho thì dư 7 nên .
Với thì hay
Tương tự chia cho thì dư , tức là .
Khi đó, với thì hay .
Từ và suy ra .
Bài 15. Tìm các hằng số sao cho chia hết cho , chia cho thì dư
. Lời giải
Ta có chia hết cho nên .
Khi đó, với thì .
Tương tự, chia cho thì dư , tức là
64
Tự học toán 8
Lần lượt cho , ta được và (4)
Từ (3) và (4) suy ra , và
Chương
PHÂN THỨC ĐẠI SỐ
2
Bài 1
TÍNH CHẤT CƠ BẢN CỦA PHÂN THỨC,

RÚT GỌN PHÂN THỨC.
Phân thức đại số là một biểu thức có dạng , trong đó và là các đa thức, . Phân
thức đại số có các tính chất cơ bản sau:
- Nếu nhân cả tử thức và mẫu thức của một phân thức với cùng một đa thức khác 0 thì được
một phân thức bằng phân thức đã cho.
- Nếu chia cả tử thức và mẫu thức của một phân thức cho cùng một nhân tử chung của chúng
thì được một phân thức bằng phân thức đã cho.
Muốn rút gọn một phân thức đại số, ta có thể:
- Phân tích tử thức và mẫu thức thành nhân tử;
- Chia cả tử thức và mẫu thức cho nhân tử chung.
Một số ví dụ
65
Tự học toán 8
Ví dụ 1. Cho phân thức:


1. Tìm giá trị để phân thức được xác định (tức là để mẫu khác ).
2. Rút gọn phân thức M.
Lời giải
1. Ta có:
Với điều kiện để phân thức được xác định là không đồng thời bằng .
2. Chú ý rằng .
Do đó, ta đặt , .
Khi đó . Ta có
 Ví dụ 2. Rút gọn biểu thức:
Lời giải
Phân tích mẫu thức thành nhân tử:
66
Tự học toán 8
Do đó
Ta có nhận xét: Nếu thì .
Đặt thì . Theo nhận xét trên
 Ví dụ 3. Chứng minh rằng với mọi số nguyên n thì phân số là phân số tối
giản.
Lời giải
Để chứng minh phân số đã cho là tối giản, ta sẽ chứng tỏ rằng tử và mẫu chỉ có ước chung là .
Gọi là ước của và .
Ta có: (1)
67
Tự học toán 8
(2)
Từ (1) và (2) suy ra:
Vậy là phân số tối giản.
 Ví dụ 4. Chứng minh rằng:
(1)
Lời giải
Gọi vế trái của đẳng thức (1) là , vế phải là .
Ta có: ( theo hằng đẳng thức).
Nếu thì và đều bằng . Do đó
Nếu thì và đều bằng . Do đó

Trong cả hai trường hợp, đẳng thức (1) đều đúng.
 Bài 1. Tìm giá trị của để các phân thức sau bằng 0 :
a) ; b)
Lời giải
a) Phân thức bằng 0 khi tử thức bằng 0 và mẫu thức khác 0 .
Ta có:
68
Tự học toán 8
Thay vào mẫu thức ta được .
Vậy thỏa yêu cầu bài.
b) Phân thức bằng 0 khi tử thức bằng 0 và mẫu thức khác
Ta có:
Với thay vào mẫu thức, ta được nên loại.
Với thay vào mẫu thức, ta được nên thỏa yêu cầu bài.
 Bài 2. Rút gọn các phân thức:
a) ; b)
Lời giải
a) Đặt . Ta có
69
Tự học toán 8
b) Đặt . Ta có
a) ; ;
Lời giải
a)
b)
c)
 Bài 4. Rút gọn các phân thức với là số tự nhiên:
70
Tự học toán 8
a) ; b) ; c) .
Lời giải
a)
b)
c)
a) ; b) ;
c) ; d) .
Lời giải
a) ;
b) ;
c)
71
Tự học toán 8
d)
 Bài 6. Chứng minh rằng các phân số sau tối giản với mọi số tự nhiên :
a) ; b) ; c) ; d) .
Lời giải
a) Giả sử .
Ta có:
Vậy phân số là phân số tối giản.
b) Giả sử .
Ta có
c) Giả sử:
Ta có .
Do đó .
Suy ra
72
Tự học toán 8
d) Giả sử
 Bài 7. Chứng minh rằng phân số không tối giản với mọi số nguyên dương .
Lời giải
Ta có:
và
Tử và mẫu cùng chứa thừa số lớn hơn 1 nên phân số không tối giản với mọi
số nguyên dương .
 Bài 8. Viết gọn biểu thức dưới dạng một phân thức:
Lời giải
Đặt .
Nhân biểu thức với , ta được:

73
Tự học toán 8
 Bài 9. Cho biết khác 0 và . Chứng .
Lời giải
Ta có:
Do đó ta được:
Suy ra
 Bài 10. Cho biết Rút gọn
Lời giải
Ta có:
74
Tự học toán 8
(1)
Từ giả thiết ta suy ra (2)
Từ (1) và (2) suy ra:
Do đó
 Bài 11. Rút gọn biểu thức , biết rằng

Lời giải
Ta có:
Do đó:
75
Tự học toán 8
 Bài 12. Tính giá trị của biểu thức , biết

Lời giải
Ta có:
Do nên Vậy .
 Bài 13. Tính giá trị của phân thức , biết rằng và .
Lời giải
Ta có
Do . Vậy
76
Tự học toán 8
 Bài 14. Cho và . Tính giá trị của biểu thức .
Lời giải
Ta có hệ: .
Thay vào biểu thức ta được:
 Bài 15. . Tìm số nguyên để phân thức sau có giá trị là số nguyên:
a) ; b) ; c) ;
d) ; e) .
Lời giải
a) Để có giá trị là số nguyên thì Do đó .
b) Để có giá trị là số nguyên thì . Do đó .
c) Để có giá trị là số nguyên thì . Do đó .
d) Để có giá trị là số nguyên thì .
Do đó .
77
Tự học toán 8
e) Đề có giá trị là số nguyên thì
Xét (không thỏa).
Xét ; thử lại ta thấy thỏa yêu cầu bài toán.
 Bài 16. Tìm số hữu tỉ để phân thức có giá trị là số nguyên.
Lời giải
Đặt , ta có nên .
Ta phải có nên có . Ta có bảng sau:
k 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
9 4 1 0
Vậy .
 Bài 17. Chứng minh rằng nên các chữ số khác 0 thỏa mãn điều kiện thì
Lời giải
Ta có:
78
Tự học toán 8
Ta cần chứng minh , tức là
Theo giả thiết ta có
 Bài 18.
Điểm trung bình môn Toán của các học sinh nam và nữ hai lớp 8A và 8B được thống kê ở bảng
sau:
Lớp 8A Lớp 8B Cả hai lớp 8A và 8B
Nam 7,1 8,1 7,9
Nữ 7,6 9,0
Cả lớp 7,4 8,4
Tính điểm trung bình môn Toán của các học sinh cả hai lớp 8 A và 8 B.
 Lời giải
Gọi số học sinh nam và nữ của hai lớp 8A theo thứ tự là a và , số học sinh nam và nữ của lớp
d
8B theo thứ tự là và . Ta cần tìm . Ta có:
79
Tự học toán 8
(1)
(2)
(3)
Từ (1) suy ra . Từ (3) suy ra . Từ (2) suy ra , do đó . Ta được:
Vậy điểm trung bình phải tìm là 8,4 .
80

- - tự Học Toán 8 Phần 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

- - tự Học Toán 8 Phần 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tự học toán 8

PHẦN 2. HÌNH HỌC

CHƯƠNG 2: Đa giác – Diện tích đa giác

Tóm tắt lý thuyết

Ví dụ 1. Tính giá trị của biểu thức tại .

Trong biểu thức , ta thay các số 17 bởi , còn 20 bởi

Coi là ba số tự nhiên liên tiếp. Ta có:

Do là số tự nhiên nên . Ba số tự nhiên cần tìm là .

Bài tập tự luyện

 Bài 1. Thực hiện phép tính

 Bài 2. Tìm , biết

a) Vì nên do đó ta biến đổi

b) Vì nên do đó ta biến đổi

Cho . Chứng minh rằng với

Cho . Chứng minh hứng hằng đẳng thức

Ta xét hai số và thỏa mãn . Khi đó

Cho biểu thức .

Tính theo biết rằng

Theo giả thiết .

Do đó thay vào ta được .

Xét dãy số có số hạng tổng quát

Theo giả thiết .

Cho gồm số , số gồm số . Chứng minh rằng chia hết cho .

Vì gồm số nên số chia cho dư .

vì gồm 38 số nên số b chia cho dư .

Số có là tích của hai số tự nhiên liên tiếp không?

Mặt khác chia cho 3 dư 1

Từ và suy ra số không thể là tích của hai số tự nhiên liên tiếp.

a) Thực hiện phép tính .

không là số nguyên tố.

Tóm tắt lý thuyết

Tổng quát của các công thức 3 và 7 , ta có hằng đẳng thức

chia hết đối với số nguyên).

Cho và . Chứng minh rằng .

 Nếu là chẵn thì

Chứng minh rằng .

Thay các kết quả , , vào ta được

Cho . Tính và theo và .

Cách 1. Từ , ta tính được .

Rút gọn biểu thức trên, ta được .

Bài tập tự luyện

Biểu thức đã cho trở thành .

d) Nhân biểu thức đã cho với , ta được

Giá trị của biểu thức là .

Cho . Tính giá trị của biểu thức

Cho . Tính giá trị của biểu thức sau theo

Cho . Chứng minh hằng đẳng thức

Chứng minh rằng nếu với thì .

BÀI 27. Chứng minh rằng nếu với khác 0

thì Lời giải

BÀI 28. Cho . Chứng minh rằng .

Theo câu a suy ra:

Theo câu a suy ra:

b) Đặt thì biểu thức trở thành

Theo công thức , ta có

BÀI 32. Cho . Chứng minh bằng mỗi biểu thức:

a) Bình phương hai vế của , được

Bình phương hai vế của (1) ta được:

Từ (3) và câu a) suy ra

Giá trị nhỏ nhất của là khi .

Giá trị nhỏ nhất của là khi .

Giá trị lớn nhất của biểu thức là khi .

Giá trị lớn nhất của biểu thức là khi .