Legenda Co będzie Ci potrzebne:
Warsztaty opracowane zostały na podstawie książki “Legendy Poznania i Brna” autorstwa A. Sikorskiego, Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2016 r.
o poznańskich koziołkach
z cyklu
kącik inspiracji
Legenda głosi, że dwa krnąbrne
koziołki uciekły z zamkowej
kuchni wprost na ratuszową wieżę!
Wydarzenie to wzbudziło taki zachwyt
mieszkańców, że koziołki zostały
uwiecznione na ratuszowym zegarze.
Teraz Wy możecie stworzyć
swoje własne figurki koziołków
i odegrać scenę legendy!
Opcjonalnie:
• chrupki / wypełniacze • kartoniki
w postaci chrupek • kartki / bloki kolorowego
•
•
zapałki / wykałaczki
farbki •
papieru / gazety
kredki / flamastry
• nożyczki
• Zacznijmy od przeczytania legendy. Do tego potrzebny
Wam będzie fragment książki A. Sikorskiego „Legendy
Poznania i Brna” umieszczony na stronie wmposnania.pl.
Poproście o przeczytanie rodziców lub zapoznajcie się
z nimi sami.
• Czy wiecie już jaka uroczystość szykowała się w Poznaniu?
Dlaczego koziołki znalazły się w kuchni? I jak stały się
symbolem Poznania? Jeżeli tak, to możecie zabrać się do
artystycznego tworzenia!
• Przygotujcie sobie chrupki kukurydziane albo wypełniacze,
które przypominają chrupki (często dodawane są do
przesyłek i paczek). Teraz możecie je połączyć w różne
kształty. Mogą to być koziołki i inne zwierzątka, postacie
oraz same budowle. Aby je utrwalić możecie połączyć je za
pomocą zapałek i wykałaczek.
• Teraz pora na malowanie. Za pomocą farbek pomalujcie
swoje figurki i modele budynków. Aby urozmaicić swoja
pracę, możecie też stworzyć miasto z kartoników albo
wycinanek.
• Wszystko gotowe? Brawo! Zbudowaliście swój własny
teatrzyk! Zaproście rodziców i odegrajcie całą legendę
o poznańskich koziołkach.
 Legenda o poznańskich koziołkach
Zbliżał się koniec lata 1551 roku. Słońce figlarnie zaczepiało najwyższe wieże miasta
i zaglądało w okna poznańskich mieszczan. Ulice tętniły życiem. Na rynku, w samym
centrum Poznania, włoski budowniczy Jan Baptysta Quadro kończył właśnie rozbu-
dowę ratusza i czekał, aż mistrz zegarowy Bartłomiej Wolff z Gubina dostarczy zegar,
który ozdobi wieżę. O zamówieniu zegara zadecydowali miejscy rajcy.
I oto nadszedł dzień, kiedy mistrz Bartłomiej z czeladnikami zamontował ów wiel-
ki zegar. Na rynku zebrali się rajcy i mieszczanie, a także rzemieślnicy, przyjezdni
oraz liczni gapie. W oknach kamienic i na balkonach tłoczyli się dorośli i dzieci. Dla
uczczenia tej ważnej chwili szykowano w ratuszu uroczyste przyjęcie. Burmistrz oso-
biście doglądał przygotowań. Dbał, by potrawy, które miały trafić na stół, były jak
najlepsze – nadzorował odławianie ryb w Warcie, zakup mięsiw i zamówienie odpo-
wiedniego pieczywa, pilnował dostawy trunków i słodkości.
– Niczego nie żałować! – nakazywał włodarz miasta. – Nasi goście muszą być
zadowoleni!
– Panie burmistrzu szanowny, wszystko będzie wspaniałe! – zapewniał go kuch-
mistrz Mikołaj Gąska. – No, a pieczeń z sarniny będzie daniem iście królewskim. Pal-
ce lizać!
O tak, burmistrz wiedział, że na tym kucharzu może polegać. Tylko Gąska potrafił
przyrządzić coś takiego. A dziś właśnie on szefował w kuchni. Popędzał pomocników,
szczególnie najmłodszego Pietrka, który zamiast pilnować ognia pod kotłami, co
chwilę wymykał się z kuchni.
– Goście tuż-tuż, roboty huk! A ty bierz się do pracy! – Wygrażał chochlą, którą
polewał nabity na rożen sarni udziec. Powoli obracał mięso nad paleniskiem, sycąc
się jego wspaniałym zapachem i cmokał z zadowoleniem. – Jeszcze chwila, dwie i go-
towe – szeptał. Wtem rozległy się wiwaty na cześć wojewody i gości.
– Już, już są – wykrztusił Pietrek.
– Już? Trzymaj no, bratku, rożen, polewaj i kręć, żeby mi sarnina na złoto doszła.
Skoczę zerknąć na stół i gości, rozumiesz? – Nie czekając na odpowiedź, wybiegł
z kuchni.
– Co tu rozumieć? Samo się piecze. – Powiedział do siebie Pietrek, spoglądając na
dzban z piwem, z którego dla kurażu popijał mistrz Gąska. Tylko na chwilkę zostawił
rożen, by spróbować nieco trunku. Nagle gruchnęło coś w kominie, poleciały iskry
i zadymiło kuchnię. Już miał wołać o pomoc, gdy wbiegł pan Mikołaj i chlusnął wodą
z dzbana w ogień i zwęgloną pieczeń.
– Co teraz, co teraz? – Rozpaczał kuchmistrz, widząc zwęglone resztki sarniny. –
Jakie mnie licho z tej kuchni poniosło…
Nie lamentował długo. Pomyślał, sięgnął do sakwy i wręczył wystraszonemu Pie-
trkowi dukata.
– Ruszaj prędko! Kup kawał cielęcia, nie może zabraknąć pieczeni. Rozumiesz?! Nie
może! – wykrzyczał kuchcikowi do ucha.
Warsztaty opracowane zostały na podstawie książki “Legendy Poznania i Brna” autorstwa A. Sikorskiego, Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2016 r.
Niestety, tego dnia w mieście wszystkie kramy były pozamykane. Nieszczęśnik po-
biegł za mury, na łąki. Biegł i prosił o pomoc świętego Wawrzyńca, opiekuna kucha-
rzy. I wtem usłyszał beczenie. Nie wierzył własnym oczom. Na nadwarciańskiej łące
pasły się dwa koziołki uwiązane do palika.
– Wybawienie moje! – Cieszył się i dziękował za cud świętemu Wawrzyńcowi.
Sprawnie wyrwał kołek, chwycił koziołki i ruszył w stronę miasta. Nagle zobaczył
wołającą za nim kobiecinę. Nie namyślając się, przyspieszył kroku.
W tym czasie przy ratuszu miejscowi witali się z gośćmi, a wszyscy zgromadzeni
zerkali ku górze, gdzie pod przykryciem z płótna czeladnicy mistrza Bartłomieja do-
konywali ostatnich poprawek. Tłum gęstniał na rynku tak, że Pietrek ledwie przeci-
snął się do wejścia.
– Cielęcia nie ma, ale oto świeżutkie koziołki – oznajmił od progu.
– Dorzucaj do ognia, grzej polewę, dawaj noże, popraw rożen – rozkazywał Gąska. –
Zdążymy z pieczenią! Rozwiązuj zwierzęta, zaraz się nimi zajmę – zacierał dłonie.
Pietrek przeciął sznur i zaczął nakładać drewna, a wtedy... uwolnione koziołki
czmychnęły z kuchni.
– Rogate diablęta. Koniec ze mną, koniec, koniec! – mamrotał kuchmistrz, patrząc,
jak koziołki wskakują na schody prowadzące na ratuszową wieżę.
Wtem ucichły powitalne oklaski, bębny, trąbki...
– Obrabowali, porwali moje koziołki, uprowadzili!!! – krzyczała zapłakana kobieci-
na. – Miejcie litość nad wdową, ukarzcie bandytów!
Zaskoczony wojewoda już chciał rozpytać o to zajście burmistrza i rajców, kiedy
znad zegara na wieży dobiegło beczenie.
– Moje one! Całe! – wykrzyknęła staruszka. – Kto was tam zaciągnął?
– Diablęta prawdziwe! – powiedział smutny Mikołaj Gąska, zdążając wraz z nie-
szczęsnym Pietrkiem przed oblicza włodarzy miasta.
Kucharz i jego pomocnik padli na kolana i głośno, tak by wszyscy usłyszeli, opowie-
dzieli o spalonej pieczeni, o próbie zakupu cielęcia, o kradzieży koziołków i ucieczce
zwierząt spod noża w kuchni na wieżę. Wojewoda parsknął śmiechem, za nim raj-
cy i wszyscy na rynku. Niewielu zauważyło pierwszy ruch wskazówki, którą pchnął
mistrz Bartłomiej. Nie przejęły się też buńczuczne koziołki, które z trudem sprowa-
dzono z wieży i oddano właścicielce.
Podczas uczty wojewoda z burmistrzem, wznosząc toast na cześć zegarmistrza
z Gubina, poprosili, by na pamiątkę tego wydarzenia zbudował on mechanizm z bla-
szanymi koziołkami. Tak też się stało. Do dziś są one ważnym symbolem Poznania.
Codziennie w południe dwa koziołki wysuwają się z okienka nad zegarem i trykają się
dwanaście razy, od lat bawiąc poznaniaków i odwiedzających miasto gości.
Legenda pochodzi z “Legendy Poznania i Brna” autorstwa A. Sikorskiego,
Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2016