Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP

³Pb±
¹bb±ÒEC2± EC±
 C;bEEC:ææG
GC±»»b:±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP

1 ¹bb±ÒEC2±¤EC±³Pb±
M
 ¹bb±ÒEC2± EC±
³Pb±

rKï FÇÊÇd R

ºWOUÇrrKï FÇÊÇd RoOIcOšÇvF ¬ÉbuÇçcÑÇbvK

3.4 3.3 3.2 3.1 Ïb<6:±dg±P„±Z±R±û0±

Ïb94±
ΕΎϳϠϣόϟ΍ϭΕ΍έΎϬϣϟ΍΃
.åuKFÇ W ÑUL w sOKQLÇ qLFÇè dOJHÇ ÁÇbÅ .1

    ®WOLKFÇdOWK _ÇèWOLKFÇWK _ÇÏb

ï ΃

    ®WK ÃsWUžÊUUOlLæèUFè¬WDO WOzUBI ÇWDAÃcHMMï èjD

ï Ώ

   ®UNMOæÑUIè¬WOUOåu ÑèäèÇbwÊUUOÇÖdF Ν

    ®ÊUUOÇèWÏ_UWë ubWObWAUMrOI Ω

   ®WOFODÇdÇuEÇdO HÌÐULåb èïèÑuDDï ϩ

    ®dÇudO HèÃWK ÃsWUžÉÏbFÑÏUBåb  ϭ

    ®wUèwNH qJAWOLKFÇÊUuKFLÇsOjd ί

ΓΎϳΣϟ΍ϡϭϠϋ˰Ο
wÇ szUJK WO U _Ç ÊUUO™Ç nu WOLKFÇ ÊÇÑUNLÇ åÇb Ç .1
.(æU Ç pÐ w UL ¬ÊUÇuOÇè ÊUUMÇ)
qO vK) W w gOF WOÇ ÊUMzUJÇ tOK bLF êcÇ ÁÇuNÇ Wš vK ØUHK Uë d rb .˰Ο
• .(WOšÅ WKL èà WU WU Ñ rOLB :äULÇ
.(ÁULÇè ÁÇuNÇ ËuK ÈU à èà sO bÇ q) wBÇ fHMÇ ÏbN wÇ d ULÇ ádF (1

2
M
 3.4 3.3 3.2 3.1

˯Ύϳίϳϔϟ΍ϡϭϠϋ
ί Ω
®ËbwÇWUDÇʙ™uñ èWUDÇèÉÏULÇʚUHÍdAWOLKFÇÊUOKLFÇèÊÇÑUNLÇåÇb Ç .1
¬ÉÑÇdÇè¬ÁuCÇè¬ÊuBÇäš sd ÂvÅæUJsWUDÇäUIÇWOHOsÊUEšhKKï Ν
®UNMêÃèÃWOdNJÇÊÇÑUOÇè
®WHKLÇWUDÇÑuádF (1
   ®d ÂvÅqJ sWUDÇddOñ GsWOuWKÃnB (2
®WOuOÇÉUOÇwWb LÇÉeN_ÇwWUDÇʙuÍdA (3
®W ÑbLÇèÃäeMLÇwÒUNqOGAbMËbwÇWUDÇʙ™uñ ádF (4
æÃsJLÛ®tMO èçÑU Çèéd ÃvÅÉÑusWUDÇääuñ ÒUNrOLBWOLKÇÑë UJÃoDDï Ω
   Áu{èÃÊUdLKWOdWU vÅWOdNJÇWUDÇäuwÇWOzUdNJÇdzÇèbÇÉeN_ÇWKÃqLA
U
®ÝÉÑÇdvÅÁuCÇäuêcÇjO Çw LAÇæU Çè»ÊuèÃ
Δϳ΋ϳΑϟ΍ϡϭϠόϟ΍˰ϫ
vKUdÃqOKè©WOÇdOèWOǨWOOÇqÇuFÇsOWÏULÇʚUHÇdO HWOLKFÇÊUOKLFÇèÊÇÑUNLÇåÇb Çௐ1
®wLUFÇèwKLÇsOOî u LÇ

ÊÇdOQÇsLCæÃsJLÛÛ®WOÇwWOFO ÑÏUBsÌd LÇÏuuÇåÇb ÇdOQqKï ΃

sbFÇV WOFODÇs ÇuuLî ÇæÇbIè¬Ïèb ÇWOWOFODÇs ÇuuLÇæÇbIsWKÃWOOÇ
î
®ÝêdHÇÏuuÇâdWOÁÇuNÇËuKè¬wD Ç
®UNMOæÑUIèWOÇwWUDKÉÏbLÇdOèÉÏbLÇÑÏUBLÇsbbFÇádF (1
   ë
®ÁUdNJÇÌUÅwÏuuÇÑÏUBÑèÏ`{uUUDDr d (2
®WOÇwÏuuÇèWUDÇåÇb ÇdOQnB (3
™ë
WUDÇãšN ÇqOKIq¨ÏuuÇèWUDÇåÇb ÇdOQsbKWOM èèÃWOK™uKÍdI (4
®©wM uÇbOFBÇvKWKbÇWUDÇÑÏUBåÇb ÇÉÏUÒèÃUUOKë

3 ¹bb±ÒEC2±¤EC±³Pb±
2
M
 ³Pb±
¹bb±ÒEC2± EC±

ÉbuÇjD

­P±¤Ïb<6:9E:±P±³RC3±

EC »P0:«C:±
ÑUŸÇcOšÇrNHæÃb™®ÉeN_ÇnKqOGAÁUdNJÇbuïuWOdWU tMZMMî ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsÑbBLÁULÇæÃcOšÇrKF
®UMOwUdOQèäÒUMLÇÉÑUÅèqIMÇqzU èèWUMBKWҚÇWUDÇbOuvKWdLÇ

³Pb±ÃÒR/c9EC³R3
¹ÒP±«C;c9ER:±»CŠ±
ÏuFO ®`D ÇdUEèWdÇÉUOÇèdAÇpÐwUL¬lLLÇèWDOLÇWOÇvKwUFÇb ÇÁUMWOK ÇèWOUÇÑUŸÇcOšÇrOI
®ÉbuÇçcWUNwÙèdALÇvÅcOšÇ

_=C6:±

¹bb± EC2±Ò³S<M±
3.2 3.1
WUDÇÑÏUBsÑbBLÏuuÇnOMBcOšÇrKFO UNUIÇWOHOèWUDÇäUJ ÃiFbbcOšÇrKF
®ÉÏbLÇdOèÃÉÏbLÇ ®UNuè

E=±ÒEC2± ³¹P:±EC2±»¹C0 3.3

3.4
dOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBLwOÇdOQÇcOšÇÍdAO ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsWFzU ÇÑë ucOšÇÏb
®ÉÏbLÇ iFWOKwÉÏbLÇWUDÇåÇb ÇWOHOæuHBè
®WUDÇsUMUUOÇ

³Pb±ÃÒR/
¹ÒP±«C;c9ER:±»CŠ±
®lMLÇèVBLÇvKb ÇÁUMÑUÂqOKwWdHÇcOšKwzUNMÇrOOIÇÇc`ML

4
M
 ÉbuÇh
hK
w
 dO
dOJH
JHÇ
Ç cO
cOš
šÇÇs
sV
VKDD®É
ï ®ÉeN
eN_
_ÇÇ qO
qOGA
GAè  ÉÉÑUÇèèWWbÇÇè
è åU
åUFD
FDÇÇw
wN wÏuu uÇÇWWFz
FzUA
UAÇÏu
uu
uÇ
Ç ÊU
Ê Çb Çd
dc
cÉ
Éb
bu
uÇ
Ççc
çc
Ãb
Ãb
®ÁULÇWUDÇbOuwwW Wb
b LÇ Ç WO
WOFO
FOD
DÇÇÑÑÏU
ÏUBLÇv vKKW
WKK_
_ÇÇ b
bÃ
à s
sè
è®U®UNNÇb ÇÇèè WUDÇçcbOuWOH OHO
O è
è ÏuuÇèÃWUDÇÑÏUB
sOÇuDÇåÇb U¬WFbMLÇèWDDU LÇèWWI Ib
bL
LÇ
Ç çU
çUOL
OLÇÇss
 Éb
ÉbbæèdI dIWO
W dd
ÇWUDKdAÇddO wqQÇcOšÇsVKDDï
¬ÉÑÇdèìÁu{èìÊuÉÑuwd ÂvÅæUJsWUDÇäUIÇsJLtÃæuEš š  UL®æŸÇWOzUèdNJÇWUDÇÏèb èUULë bWOzULÇ
ÏuuÇsÊÇÑUO ÇqOGAwWb LÇWUDÇ՚ ÇsJLnOnuÊU U uKFvKcOšÇqB¬ÇcvKÁë UMè®ÁUdNèÃ
WUDÇÑÏUBqusJL¬éd ÃʙUwULMO¬WUDÇbOuÏuuÇâd ï ¬æUO_ÇiFw®WOFODÇÑÏUBLÇsÌd LÇ
åÇb ÇdOQrOOIÉÏbLÇdOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsçuLKFULcOšÇsOF ®ÍUdÇÊUMOÑuwäUÇuULÉÏbLÇ
b ÇÁUMwdOJHÇèWOzULÇWUDÇqucOšÇÏuF¬WUNMÇwè®êdHÇÏuuÇâdsrUMÇËuKÇpÐwUL¬WOÇwWUDÇ
êdAÇåÇb ™Çt êcÇwOÇÑdCÇWUFLäuKvÅäuuÇèb ÇÈuOèUÇesæuO ®çuLKFUhOKdNMÇvK
®WUDK

5 ¹bb±ÒEC2±¤EC±³Pb±
M
 ¹bb±ÒEC2± EC±
³Pb±

ÃbǺWbILÇWUÇÉbuÇ

C< »¹E=:9\gC7
tudFUWÑUAÉbuÇWÇbwcOšÇsVK Ç®ÏuuÇèWUDÇvKwzÇb™ÇlÇdÇnBÇZNMwWUÇÉbuÇed
ÊÇÑUO ÇqOGAseMǨʚÇuLÇqzU uWIKFWKÃcOšÇãÑUAO ®WUDÇbOudAÇtb êcÇÏuuÇs
WUDÇvKUNObLFwÇWHKLÇâdDÇwdOJHÇvKcOšÇlOA®ÉÁU{ÇèÃÉÑÇdÇèÃWbÇèÃwNDÇ»©çdOè
ºld ÇÏuJÇ sVK Ç®wNDÇwWUDÇåÇb ÇæU{usOÑuäèÃÍd WÇbÇwcOšÇsVKDDD®U ë
ï UCÃWOzUdNWU ÉÑuw
HJVW WEšLcOšÇttè¬pÐbFè¿qsw LAÇbuLÇrbÃéÃÑULd²åUFDÇwNDéd
² Ãâd wdOJHÇcOšÇ
ñ
®WUDKÉÑuBÇwÉÏuuLÇÉUMIÇåÇb ÇwdOJHÇèWUÇÉÑuBÇ
rNF sJè¬WOHKÇwWKFALÇÑUMÇcOšÇkšO `Ñ_ÇvK
­P± ®pÐvÅUèWdGÇÁÇu{Ãètb êcÇduOLJÇwdOJHÇvK
C< »¹E=:9\gC7
®WUDÇbOuÏuuKdAÇåÇb ÇWOHOwRR Û8®ÏuuÇèWUDÇäuÉbuÇçcÑèb ×UAwWuQLÇÑuBÇdOæuJYOqBHÇWAUMÙu{uddOñ 
WUDÇåb ï nO¿UNEšwÇÏuuÇÙÇuÃU®WHBÇçcwsOÑuäèà Y„

ºld ÇÏuJÇ
éd ÃWKÃãUMqsJ¬ÑUMÇWÄÑpMJL®WUÇÉÑuBÇY„r¿ÏuuÇsWUMÇ hMÇÇèÃdIèÉÑuBÇÇuKQè¬ubOÇèbUAO¬UN ÑÏWOLKozUI
WOHOspbwÇÑUJ_ÇiFD±¿ÉÑuBÇwUNÄÑpMJLÏuuÇsWUMÇWUDK
egs4250 ®tMWUMÇWUDÇèÏuuKdAÇåÇb Ç ubOHÇl UIXLLL®WU
ï ÑbBLÁULǺåuNHLKWLÇbÇÉdUEÇw
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP E 0RKDPHG(ONKDPLV\6KXWWHUVWRFNFRP F JRRGELVKRS6KXWWHUVWRFNFRP

WuFcOšÇbèÇÐÅ®rrñKFÇáÇbÃvÅäuuÇvKcOšÇÉbU L
®rKFÇWOKLrbhduO ¬ubOHÇl UIvÅäuuÇw
G :LUHVWRFN&UHDWRUV6KXWWHUVWRFNFRP H ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP

έΩλϣϛ˯Ύϣϟ΍ϡϭϬϔϣϠϟΔϣϋ΍Ωϟ΍ΓέϫΎυϟ΍
¬WbÇè¬ÉeN_ÇqOGAè¬åUFDÇwNDÏuuÇåb ®ÊUUÇÙuM
åb ®ÏuuÇvKäuBKÒUGÇèÃVAÇåÇb ÇUMMJL®ÉÁU{ÇdOuè ΔϗΎρ
®ÏuuÇsq_ÇwwQwÇWUDÇÑusÉÑuwè¬ÁUdNJÇUCÃë
ÑÏUBLÇbÃrbIÃbè¬ÏuuÇèWUDÇsÉbuÇçcábÑèb
VKDwÇèpeMwÉÏuuLÇÁUO _Çs
]9=¼c¯µP åuNHLKWLÇbÇÉdUEÇbU ®ÁULÇuèWUDÇbOuWb LÇ
èÃWUDÇçcÑbBUpÃd®ÇëÏë uèèÃWU UNÇb ÇèÃUNKOGA
®qOÒlpUÅãÑU ¿ÏuuÇÇc ÁUdNÉÑuwWUDÇbOusOjdÇvKcOšÇÉbuÇÙèdAè
vÅdEMÇvKÉbuÇçcãbU  ¬WdÇèqGAUUNšèWUDÇsXLKFæÃbFæŸÇ
lÇÑ®ULNWOdÇWUDÇèÃWDU LÇèÃWFbMLÇçUOLÇWdè
dAÇÉbU wêÑuLÇWUDÇÑèÏsdOJÇrKF ¬ÉbuÇçcäš
c ®nKqJAWUDÇ
UNb wÇÉeN_ÇqOGAèÊÇÑUO ÇÉÏUOvèåUFDÇwN sWÇbÁw qJåUOIÇvK
vKrNF ècOšÇlWOUÇWHBÇwÉÏuuLÇWÏU ѝÇWK _Ç
ÏuuÇsWHKUUë ÇuÃnAJ ®WUDÇÙÇu_w U _ÇÑbBLÇnAJ ®WOuOÇÉUOÇw
ÉÏbLÇWUDÇsWMOFÙÇuÃwY ®ÉÏbLÇdOèÉÏbLÇÏÑÇuLÇsOâdHÇádFè
®ÏuuÇèÃWUDÇÑÏUBLWIU ÇrNdFèrNÇd WÑUA
sWHKÙÇu_UMÇb ÇdOQwdJH ¬Çdë O Ãè®ÁULÇèìÍUdÇèìfLAÇswQwÇ
®ÉÏbdOåÃÉÏbXUÃÁÇu ¬WOÇvKWUDÇÏÑÇu

1 ¹bb±ÒEC2±¤EC±³Pb±
¹bb±Ò EC2± EC± ³P b±
M

6
M
 E¹C »¯E9 ­
bP=
¿WUDÇbOuÁULÇqWOFODÇWUDÇÑÏUBåb nO ‡
¿ÏuèèÁUdNÉÑuwUNOKqBwÇWUDÇÑbBU ‡

¿WOèdJÇÉeN_ÇqOGAwÁUdNJÇåb ï nO ‡
EC »P0:«C:±ϱP ±
¿WOFODÇWUDÇÑÏUBæU Çåb ÇÐUL ‡
¿WOFODÇWUDÇÑÏUBLUMšN Çäbñ FU ‡

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0DWW(OOLRW6KXWWHUVWRFNFRP E 'PLWUL\.DQGLQVNL\6KXWWHUVWRFNFRP

ÉbuÇÙèdAvKWUÉdE
¹ÒP±«C;c9ER:±»CŠ±
WÇÑÏvKcOšÇæuJæÃV®cOšKÉbuÇÙèdAÉdJ`O{ur
®WIU ÇWO ÇÑbÇqÇdLÇwrN ÇÑÏsÙèdALÇÓU ÃvKÊULOOIU
åÇb ÇvKWdLÇÑUŸÇwdOJHÇcOšÇsÉbuÇÙèdAVKD
ºld ÇÏuJÇ ¬UÑUb WÇÑÏvKcOšÇæuJ™b®WOzUèdNJÇWUDÇbOuwÏèb Ç
HJVW
èÃWUDÇbOuçUOLÇåÇb ÇWKÃsËbÇvKrNFAæÃb™sJè
cOšÇl ®WUÇcOšÇsVK ÇèqBHÇlWK _ÇgU®ÁUdNJÇ
sJLêcÇÁULÇqWOFODÇÑÏUBLÇsWK _ÇsbeLÇÍd vK
b®UNub èÃbFULOdAÇUd wÇWUDÇbOuwtÇb Ç
®ÉbuÇW ÇÑÏÁUMÃdL dOcUNÇb Çè¬qBHÇq ÇÏWK _ÇçcoOKFwVd

E9 M±
¿UOIdÃÈuMwUÑUb ÉÑuwtEšêcÇU ‡
¿`D ÇdUEwÏèb ÇddOñ ð GnO¬pÃÑw ‡
¿dAÇè¬ÊUÇuOÇè¬ÊUUMÇw`D ÇdUEwdOOGÇdRnO¬pÃÑw ‡

7 ¹bb±ÒEC2±¤EC±³Pb±
2
M
 Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PL
6PLO
6
6PPLOOH
PL H)L
H )L
)LJK
JKW
JKW
J KW
KW
K WW6
6K
6K
6KXXWWH
XWW
WWH
WWW
WHUV
WHUVWR
UUVW
VWR
VWWR
RFFNF
FN
NF
N FRP
R

Ïb<6:±

3.1

M
8
 åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

®UNOKkUèWUDÇUUOë uUNb wÇÉeN_Çääuñ nOnBwÇÊUEšLÇvK Áë UMÌÐULMÇduD ‡

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW ¬ÁuCÇè¬ÊuBÇod sd ÂvÅæUJsWUDÇäUIÇWOHOÍdAWÏ_ÇèÊUEšLÇåÇb Ç ‡
®ÁUdNJÇè¬ÉÑÇdÇè

E= C M±´C920:±
äUIǬWUDÇÑbB¬ÖÑ_ǬWOzUOLOJÇWUDǺÉbb
fLAǬÊuBǬbFïs¬WUDÇ
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
WdÇWU ºlÇÑ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6P
HJVW

6PLO
6P
6PLO
PLLLOOH
P H)
H)L
)
)L
)LLJKW
) JK
JK
KW
KW
W6K
W 6K
KXWW
XWWH
XWWH
WWWWH
WHUVW
WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç

UVWR
UVWR
VWWR
VWRFNFNF
FNF
NF
FRP
RP
´C920:±û/8

UNOádFÉdqwè®ÉdOGWI™ÊUEšWÑèèÃWÑècOLKqvKÙÒè¬ÊUKDBLÇvKádFUcOšÇåUæÃbF ‡
UÇuFCæÃrNMVK ÇrqUJU`KDBLÇÇcUNOÏÑèwÇWKLÇWUrNMVK ǬÁèdILÇhMÇwÇbë bUUKDBcOšÇ
ë
®tHdF`O{uwbU b`KDBLÇäud ÂâUO êÃWUvÅWU{U®rbFIvKçu

s`KDBLÇndFcOšÇsVK Ç®hMÇsUud ÇwÇqLÇiFWÑUALozUÏlCcOšÇ`MǬåuOÇWUNwè ‡

®hMÇsUud ÇwÇWKLÇâUO

9 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
¹bb±ÒEC2±¤EC±Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
EC2±Ò³S<M± 3.1

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®dOUFLÇoODsluLÇWOKÍdILÇÑU LÇw×UAqÁÇÏÃcOšÇvKV

Fb± ΔϳϠϣόϟ΍ ΔρηϧϷ΍ ÏCM± _94±ÌC2

WIOÏ 15 ÃbÇ ­P±

ozUÏ 10 1 ×UA
1 ÓÑbÇ
ozUÏ 10 2 ×UA
ΫC
ozUÏ 10 3 ×UA

ozUÏ 10 4 ×UA

ozUÏ 10 5 ×UA 2 ÓÑbÇ

WIOÏ 25 6 ×UA

WIOÏ 25 6 ×UA lU

3 ÓÑbÇ _9Ø Û 4
WIOÏ 20 7 ×UA

WIOÏ 20 8 ×UA
4 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 9 ×UA

WIOÏ 15 10 ×UA

WIOÏ 15 11 ×UA 5 ÓÑbÇ Í»CÚ

WIOÏ 15 12 ×UA

10
M
 éuLÇsWOHK

®WUDÇÊUdèʚ bLÌÐULrOLBcOšÇrKF®ÉeN_ÇdWUDÇäuèäUIÇâd cOšÇádF¬åuNHLÇÇcw

vKsÑÏUcOšÇæuJO ¬WuLLÇnÇuNÇq¬cOšÇébWèdFLÇÉeN_ÇwËbwÇÊUOKLFÇçcvÅld ÇdEMU
®WOuOÇÉUOÇsÇÁë ebFwÇWOUOÇÈÑUUêdEMÇrKFÇjÑ

´C;=C:±^=5/dEP:±EC2±
¬UMUOwUNOKbLFwÇÉeN_ÇbOIFÏÇÒULN®WUDÇåb wÇWOJOUJOLÇWLE_ÇvKWdBFÇÊUFLLÇbLF
bOuè®ÁUdNJÇÑbBvKåuOÇÉeN_ÇrEFbLF®fLAÇsÇbëñ L UNKÃqOGAwåb LÇÁUdNJÇÑbBqEO
ÒUGÇè¬jHMÇè¬rHǨqêdHÇÏuuÇâdWFzUAÇâdDÇdÃsLC®âd ÉbFfLAÇWU quUMMJL¬ÁUdNJÇ
®WOuOÇUMeNÃqOGAwUNb WÑÇdWU èÃÁUdNèWOzUOLOWU vÅäu¬WeLÇWUDÇçcâdbM©®wFODÇ

EC2±´„b
ë
bF®WOJOUJOLÇWLE_Çäš qIMUNÅÐÅ»WUDÇÑuUUCÃdOG¬WOFODÇWLE_Çäš WUDÇUNqIMwÇWIdDÇfHMè
ë
¬wè_ÇWUDÇÑbBääuñ WOWOdNJÇWUDÇvKqB®wJOUJOLÇåUEMÇhULOcOšÇt ÑbUUOëñ KL™UÉÑUO Ç
ÊUÑUDèåUqJAÊUÑUDÇvÅWeLÇWOdNJÇWUDÇ`KDBdOA®WèuMÇWUDÇèìêdHÇÏuuÇèìfLAÇq
sJL rîñ î sè¬éd ÃåU ÃvÅobæÃUNMJLÊUèdJÅÌUWOzUOLOJÇÏÇuLÇÊUÑUDÇåb ®ÕU qJAÊÇÑUO Ç
vÅè®ÉÑUO ÇWdwbU WOJOUJOWU vÅäutS¬tuJwWO LAÇWUDÇXLU êcÇÏuuÇUîWUDUUÏÇbÅ
®ÉÏuIHLÇWUDUWÑÇdÇWUDÇvÅÑUA ë
Aï ®WÑÇdWU UUCÃZMÊÇÑUO ÇæS¬WOJOUJOLÇWUDÇVU

WOKLw¬pÐrÑè®V JïJ™èbIHHï ™WUDǬWIOIÇw®cOšÇbMrNHÇÁu ×UIiFvÅÉÏuIHLÇWUDÇÇ`KDBUÏuI

äu¬äULÇqO vK®ÒUNKÏuBILÇåÇb ™ÇsnKÙÇuÃvÅWUDÇäu¬ÊUdLÇvÅʚ bLÇsWUDÇäu
ÈÑUCLÇeÒÃÙUL pMJL¬ÒUNKpÇb ÇÁUMîÈÑUCLÇæÇÑèÏÁUMÃWOJOUJOWU vÅWOdNJÇWUDÇwzUdNJÇÈdCLÇ
ÊuBÇèÉÑÇdÇæÃULè®ÉbuLÇÉÑÇdUdFA ¬ãdLKwÑUÇÁeÇX LÇÐŬÒUNÇåÇb ÇbF®WOuWU ²
qBUvÅWLE_ÇiFWU dOGb®ÉÏuIHLÇWUDÇ`KDBULNOKoKDï Dï UMS¬ÒUNKÏuBILÇåÇb ™ÇssÃeU O
®WÑÇdWU vÅWzULÇw 90vÅ

11 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
EC2± M± :3 1 ±
¹bb±ÒEC2±¤EC±Ïb<6:±
M
 EC2±Ò³S<M± 3.1
Ïb<6:±

wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4
“Eb:^c¯E;C’C¹±P¯d5;¹±b ÁC/;±T»PËP _94±ÌC2

wqBHÇwWDOLÇWOÇsÏÇuLÇiFlOLr ‡ lOAwÇÉeN_ÇqOKcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw ¤6ÁC/

UNU ÏÅrwÇWUDÇÑubbcOšÇUNb  ÉeN_ÇçcWU ÑbBbb¬WOuOÇUMUOwUNÇb Ç ³S<M±ÒEC2±
sÏÇuÑUCÅcOšÇsVK Ç®WUMÇWUDÇÑuè ®WUDÇçcäuÑuè
dEP:±
®qBHÇlUNÑUALäeMLÇ
E=b=±C;C=
ÉdOGWU è¬bWèdºvKWULÇÏÇuLÇqLAb ‡
®çdOè¬bÓdè¬WFÊÇÑUO è¬áUAè¬WÑUDUqLF

WK ‡ WUDÇäUIÇÊÇÑU LÌÐuLqLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw 9ÁC/

®WU WK K suJpÐè EC E99 «C;
hI ‡
o™jd ‡
éuIâÑè ‡
ÊUIBKWu ‡
WuKÕUÑåšà ‡

12
M
13 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
¹bb±ÒEC2±¤
Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
5 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ \gC¹ 10 ©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^
nUNÇqOGAfLAKËbwÇWUDÇäuÑuU
¿äuLLÇ
Γέϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
λϟ΍έΩλϣ

νέϐϟ΍
ϟ΍ Ωλϣ
Ωλϣ D 6PLOH)
Ωλϣ 6P
6 LOH)

VKDDï æQpÐè¬cOšKWOBAÇÊÇdÇèWIU ÇWdFLÇvK×UAMÇÇcbLF

OH)LJ
H)LJ

sOWšFÇáUAJ Çäš spusåU _ÇãdnOXLKF¬WIUU ÇÉbuÇw

)LJKW6K
)LJK

®ÉeN_ÇqOGAWO LAÇWUDÇåb nOwdOJHÇrNM

W6

UNKusJLnOáUAJ ™WUDÇstLKFUæŸÇjd ®ÉuIÇè ¬qGAÇè¬WUDÇ

6
6KXW
6
6KKXW
K
KXXWWHUVW
X

®ÉeN_Çäš s
WHUVWRFN
WHUVWRFN
H FNFR

nUNÇqOGAlOD wJfLAÇÁuCUNèbåҚÇWUDÇʙuÙÇuÃU
FR
FRP
FRP
FR
RP
R P
P

ρΎηϧϟ΍αϳέΩΗϑ
Ω Ωϫ Ω
 E 'DQ

¿äuLLÇ
'D
'D
'DQ

®éd ÃvÅÉÑusWUDÇdOOGsJL®ÊUUÇÙuM
DQLH
D
DQ
DQLHO
QL O.UDVRQ
QLHO
Q .UDV
.UDVRQ
.UD
.UDV

WOzuCÇWUDÇquwUOuuMJÇUbU æÃsJL äUIÇÑusdO HrbIWIU ÇrNdFLcOšÇsOF ¬×UAMÇÇcw

DVRQ
DVRQ
DVRQ
VVRQ
VRRQ6KXWW
RQ
RQ 6KXW
6
6
6KXWW
6KXW
6KXWW
6
6K

®d ÂvÅæUJsWUDÇäUIÇbMËbwÇWUDÇ
KXW
K

æÃsJLWUDÇsWHKÑuvÅfLAÇsWÏUIÇ
XWW
X
XW
WWWHUV
HUVWRFN
HUVW
HU
H UVWRFN
UVWR
UVW
VWRFN
VWRF
VWRFN
FN

®äuLLÇnUNÇqOGAwbU 
NFRP
FFR
RP
RP

ϝϣΣΗϟ΍ϰϠϋΓέΩϘϟ΍
Ω E=C=±´±»C<:±

E==±R „±
®æU ÇUNFMwÇÉeN_ÇwWUDÇäUIÇstudFUÍd vKcOšÇl
˜P4C<;P?­_
E=C=±´±»C<:± ºld ÇÏuJÇ
egs4254
®ãdr wWUDÇåÇb ÇWOHOwÇèdJHæÃwcOšÇ bñ î î

iFÌÐuLvÅdEǨ®äÇR ÇsWUžWOè_ÇÑUJ_ÇiFcOšÇébæuJb
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ:

5M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:± `B¬åuNHLÇW ÇÑÏsÁUN™ÇbF®©cOLKÇÈUwcOšÇsWFuLÇÊUUÇ

W ÑULbFUNOÅÇuKuWÏÃvKqLAwLKdO Hl{èvKsÑÏUcOšÇ
®åuNHLUWUÇWDA_Ç

d:»

1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

14
M
 1 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
6 WH

^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC
ºld ÇÏuJÇ
egs4255 P4Ù `C<=_8±_d±E49±´±»C=±dEC2±
¿WUDÇçcÑbBwqsÊdJq¬WOuOÇpUOwWUDÇvÅÌUÉeNÃåb b
®wUÇ×UAMÇ^:­r®ÑuBÇ
­ Y„ÒhMÇ­R±
2 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 ΫC

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP E LQWDUDULW6KXWWHUVWRFNFRP

P4Ù `C<=_8±_d±E49±´±»C=±dEC2±
C<=_8±_d±E49±´±»C=±dEC2± ÊÇÑUO Ç®bFFï sÈUF_ÇsbbFÇqOGAsJL
rwÇWFKÇVÇdLÇèÊÇdzUDÇèÊUMUAÇè
P4Ù ` sJè¬UNÇb ÇwWFL P4Ù`C<=_8±
ãdUNKFWU vÅÉeN_ÇçcqÌU
pdèìUÇèeÇwæÇÑèbÇq¬UNHzUèêÏRè
®ÊÇdOUJÇqOGAèìbFFï sÙÑÐ_Ç
ÀR5±
çcq¿WUDÇçcvKXKBsÃspÃd
wÇÉeN_ÇäuBWOHOqQwÁbKcOšÇäuCYÇqÉdUEÇdO ¬ÊUÑUDÇs ÏUHbM®EC2±»P0dWOK
 ÇbÇÊUÑUDÇ®ÁUdNJÇåb ÉeN_Ç

cOšÇiFWÇÑÏsrdÇvK®UNKOGAWҚÇWUDÇvKUUUOuUNub
ë  qOuéu pOKU®qN d_Ç®ÉbbÊUÑUDUNÇb ÇèÃUNM ÉÏUÅræÃV

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: intararit / Shutterstock.com

æuJ™æUO_ÇiFwsJ®dULÇbÃsÉbbÊUÑUDÁÇd èÃsU ÈdQÒUNÇ
®ÊUÑUDÇwWUDÇseWOHOUUOë KæuLNH™brNS¬ÊUÑUDU ®ÉeN_ÇqOGAåb ï wÇéd _ÇWUDÇÑÏUBUpÃd®UUMë JLÇc

ÁC/;±T»PËP
WOFÇuÇÉUOÇsWKÃdcWIU ÇrNdFWÑUALcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®æU ÇUNFMwÇÉeN_ÇwWUDÇäUIÇs
˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
Ω
ΩϗΎϧϟ΍έϳϛϔΗϟ΍ E=C=±´±»C<:±
6
M

E==±R „±
ë
qLFwÇäUH _ÇÈUF_™UdÐǬWUDKÑbBÏuèsb™tÃÉdJ`O{u
cOšÇsVK Ç®bFFï srJÇÒUNqLFwÇWFKÇÊÇÑUO Çq¬WÑUDU
®UNKLWId nu¬ÉÑUO ÇçcqåÇb ÇwrNÑUWÑUAèÃÉÑUO ÑUCÅ d:»
WU ÑbBwdOJHÇvKcOšÇeOH`{uLÇhMÇèWdÇçcNsF Ç
®tOÅqIMêcÇæUJLÇèÉÑUO Ç

2 ÁC/
_C4 ΫC
bFï s UNO rJÇ r wÇ WFKÇ ÊÇÑUO Ç w WUDÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

15 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
EC2± M± :3
¹bb±ÒEC2±¤
Ïb<6:±
1 ±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
7 WH
1 ÓÑbÇ lU

ÍdDcOšÇbsJ¬WUDÇÑbBwUNÃvKÊUÑUDÇbbcOšÇåuI
wpbWK ÃWš D±®UNKOGAWҚÇWUDÇÙuèUUOë uUNb wÇÉeN_ÇwR Û8
®wUÇjDLÇ
ºqWK Ã
˜˜˜Î«C­ ¿ÊUÑUDÇwÉÏuuLÇWUDÇÑbBU ‡
Î? ±
®cOšÇÊUUÅÙuM vÅWÑUDÇVÇubÃsWUDÇob®cOšÇÊUUÅÙuM
®WUDUWÑUDÇÏèeï¬WÑUDÇs bMè®d ŸÇVUÇ

¿ÊUÑUDÇwÉÏuuLÇWUDÇÙuU ‡
®WOzUOLOJÇWUDÇÊUÑUDÇåb ®cOšÇÊUUÅÙuM
˜˜˜Î«C­
¿ÉÑUO ÇwWb LÇWUDÇUNOÅäuwÇÑuBÇU ‡
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP

W UÇʙŸUWO LAÇWUDUqLFwÇÉeN_ÇqLFnO

èì©Wd¨WOdÇWUDÇvÅäu®cOšÇÊUUÅÙuM
ë
¿š
®WÑÇdWU èìWOuWU
ÇÐÅ®WK _ÇçcsWUžWUDÇÑÏUBÙÇuÃsrNdFLcOšÇbOH æÃV
ë
dÐsÇuMJLOrÑUJÃeOH™UrNdÐU¬WO LAÇÍÇu_ÇæudFcOšÇæU
˜˜˜Î«C­ ®Wb LÇWUDÇÑÏUBLéd ÃWKÃ
s ÉÏUSsUAÇsÌdwÇÁUdNJÇåuInO
¿WÑUDÇ ÉeN_Çs¬UNÑUAèUNUèUNMYÇæèÏuWK ÃwdOJHÇcOšÇsVK Ç
®ÉeN_ÇçcUNb wÇWUDÇÙuèWOuOÇUMUOwWb LÇ

7M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ±

16
M
 1 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
8 WH

3 ÁC/ 3ÁC/

_C4 ^Û9 _C4^Û9

\gC¹ 10
ºld ÇÏuJÇ OR:±ËC/8 ±ER
egs4256
áUAJ ÇWdFÉÑuXÃÑæÃo q®UMLUÌÑU UëUO nAJ UuÏ
“OR:±N2 c9E±b±ER:±’RÒ»½»C ÁUMÃUNKOGAWUDÇvÅÊUdFÇçcÌUÌU¿adLÇVu`D vK
®UNKOGAWҚÇWUDÇvKÊUdFÇçcqBnOddJñ ®adLÇáUAJ Ç
×UAMÇ^:­r®hMÇ
­ ­R±èÑuBÇvÅ
± R3±¬ÇcæQAdOJHÇwãbU M
®wUÇ

ÀR5±
rJÇÒUNqLFwÇÊUdLÇäuBWOHOwcOšÇdJH¬×UAMÇÇcw
OR:±ËC/8 ±ER
wdOJHÇvKcOšÇ×UAMÇÇclAO ®adLÇ`D vKUNU vKbFFï s
™WU Çëbë à À»M±sadLÇÈdI™

®rrñKFWDAÃwÁbÇqWUDÇÑÏUB

λϟ΍έΩλϣ
qÃWU LÇëbë ÃÖÑ_ÇsadLÇÈdI

ϭλϟ΍έΩ
ϭλϟ΍
έϭϭλ
λ
ÉdOWU wè»Çdë uKOæuOK
s

ϧ ΓΓέϭ
ΎγΎϧΓ
ϧΓ
ÉdWOzUCHÇWdLÇâdG ®WUGK

ϔϔϟϔϟ΍ϟϟ΍΍ ΔϟΎϛϭ
ÁC/;±T»PËP

˯Ύοϔϟ΍ ΔϟΎ
Δϟ
Δ
äuuK¬ëÉÏUäu ÃÉbèìdN ÃW

ΔϳϛϳέϣϷ΍ Ύοϔϟ΍
Ϸ΍΍˯Ύο οϔϟ΍
˯Ύοϔϟ΍
˯Ύοϔϟ
Ύοϔϟ
οϔϟ
˯Ύοϔϟ
ΎΎο
˯Ύο
˯˯Ύ οϔ
ο
®ãUMvÅ

έέϣϷ
ϣϷ
ΔΔϳϛϳέϣϷϷ
adLÇ`D vKWÇuÇWdLKÉÑuBWUF ™UcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw

Δϳϛ
q ÑìWO{ULÇWKOKIÇÏuIFÇébvK
®WUDÇvKWdLÇçcqBnOsOLUNMÊUuKFLÇiFvKٚ ™Çè ®adLÇvÅÊUFÇsbbFÇæU Ç
q»UUU
ë ÃÊUFÇçcsêÃrCr
Œd= bR=ŒOR:±ËC/8 ±ER
έ΍έϘϟ΍ϊϧλ E=C=±´±»C<:± èÃÊUdvKÊUFÇqwÏUL™Çr
çcXU®bFFï sUNKOGArÊUuèÑ
áUAJ ÇWduÊUuèdÇçcdN ÃbînzUuÇsWuMWuLWÏQÊUuèdÇ
L
®adLÇVu`D vKqIMêcÇ¢wO udO¢adLÇ
E==±R „±

ΔϳϛϳέϣϷ΍ ˯Ύοϔϟ΍ ΔϟΎϛϭ) ΎγΎϧ :Γέϭλϟ΍ έΩλϣ)

®hMÇèÉÑuBÇsrNK ÃèrÑUJÃWÑUALdOJHÇw×Çd™ÇwcOšÇbU
®ÑUJ_ÇqO èÃWAUMLÇÁUMÃWLEMdOcOšÇÑUJÃXUæÅrN™
˜ûb:±^=9Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

®¢dèÑwO uÑuO¢adLÇ`D vKWÇuÇWdLKÉÑucOšÇvKÖdÇ

`D vKWÇuÇWdLÇWLNsÁšeÇlrÑUJÃWÑUAcOšÇsVK Ç M
8

®WUDÇvKUNuBWOHOèadLÇ

d:»

3 ÁC/
_C4 ^Û9
(ad*Ç `D vK WÇu'Ç Wd*Ç) dèÑ ÓÑU

HJVW

17 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
EC2± M± :3
¹bb±ÒEC2±¤
Ïb<6:±
1 ±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
9 WH
1 ÓÑbÇ lU

cOšÇsVK Ç®adLÇ`D vKWÇuÇWdLÇsÇÁë èdIUUBcOšKåb

ë
ë
®ÁUdNJÇvÅÌUUUCÃwN®bF
Fï sUNOrJÇrwÇÈUF_UUUë UL¬UNKOGAWU vÅÊUuèdÇçcÌUè
®WUDÇvKWdLÇçcUNMqBwÇâdDÇsÑUJ_ÇWÑUA
fHåÇb ™ÖÑ_ÇvKwzUdNsUAfUèÃdêÃsÇdë OáUAJ ™ÇÊUdbF¬WUÇçcwsJ
¿adLÇ`D áUA™WUDÇvKWdLÇçcqBnO ‡
®adLÇvKÎèÑUÈdÃfUIbÃwsUAÇpK qOuW U qJsJL™è®ÈUF_ÇwWb LÇÊUÑUDÇ
Î? ±
¿UNKOGAUNÇb ÇsJLwÇWUDÇÑÏUBU adLÇ`D vKWÇuÇWdLÇåb ®cOšÇÊUUÅÙuM
®WUDÇÑbBUÑUUWO LAÇÊUuKÇèÊUÑUDÇ
êÏRwWUDKadLÇ`D vKWÇuÇWdLÇåÇb Çâd U ‡
®UNU vKadLÇáUAJ ÇWdUNqBæÃsJLwÇâdDU E:gC l{ ¿adLÇ`D áUAÇwUNKL
®b_ÇWKu ÊUÑUD¬fLAÇsºÊUUÇsWMO
WO LAÇWUDÇWdLÇçcäu®cOšÇÊUUÅÙuM
ÉeNÃqOGAWOdNWU èWÑÇdè©Wd¨WOdWU vÅ
ΔϳϛϳέϣϷ΍
ϳϛϳέϣϷ΍
ϛϳέϣϷ΍
έϣϷ΍
ϣϷ΍΍˯Ύ

®VuJÇ`D vKãdULMOUÑUFA Ç
˯Ύοϔϟ΍
Ύοϔϟ
Ύοοϔϟϔϔϟ΍
οϔϟ΍
οϔϟ΍
ϔϟ΍ϟ΍ΔϟΎϛ
ΔϟΎϛϭ
ΔϟΎϛϭ
ϟ ϭ Ύγ
Ύγ
ΎγΎ
ΎγΎ
ΎγΎϧ
γΎϧΓ
ΎϧΎϧΓ
ϧΓ
Γέέϭ
έϭλ
έϭλ
έϭλϟ΍έΩ
ϭλϟ΍έΩ
έΩΩλϣ
λϣ

9M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±

18
M
 2 ÓÑbÇ ωϭΑρϣ ρΎηϧ
10 WH

^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







4 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 _=Û  4ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
`aR4ÔQ±C
©EC2±Ò³S<M±`aR4ÔQ±C

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,QF6KXWWHUVWRFNFRP E FULVWL6KXWWHUVWRFNFRP F VLDPSXNNDWR6KXWWHUVWRFNFRP G /DUV+DOOVWURP6KXWWHUVWRFNFRP

egs4259
©EC2±Ò³S<M±
çcwdJHUuÏæŸÇè®UNKOGAWҚÇWUDÇvKWHKLÇÉeN_ÇäuBWOHOwdJHXM
e
®qOÒlWK _ÇUCr®ÑuBÇY„¿WUDÇdOGnO®UNKOGAÁUMÃÉeN_Ç

ÀR5±
äuBâd studFULOcOšÇqQ¬WUDÇäUIÇrKFdOCÇÑU Åw
odDÇWIU ÇWdFLKwMuJÇrOOIÇÇcbNLO ®UNMhKÇèWUDÇvKÉeN_Ç

H ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP
®WÏUIÇÓèÑbÇrNH

ÁC/;±T»PËP
wUè¿ÒUNqwWJKN LÇWUDÇwU
]9=¼c¯µP
®WUDÇÊUdèʚ bnuWIU ÇWdFLUcOšÇsOF ¬×UAMÇÇcw ¿WUMÇWUDÇ

bMWUDÇçcdOGnOèWUDÇvKWOuOÇÉeN_ÇäuBWOHOcOšÇgUM
®ÒUNÇåÇb Ç

έ΍έϘϟ΍ϊϧλ E=C=±´±»C<:±

E==±R „±
®dF nHÉÑucOšÇvKÖdÇ
˜ûb:±^=9Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
®qOÒlÊUUÇWAUMcOšÇsVK Ç
¿dFAÇnHWU ÑbBU 10
Î? ± M

®WK ÇbÇWUDÇwWOdNJÇWUDÇæÃvÅcOšÇdOAæÃV
r¬WK _ÇscOšÇÊUUÅvÅlL Ç®WK ÇbÇWUDÇÇ`KDBrNOKÖdÇ
®rNUUÅwʚ b`KDBåÇb ÇvKrNF
d:»
®qOÒlÊUUÇWAUMcOšÇsVK Ç®ÊUd`KDBrNOKÍd Ç

4 ÁC/
_C4 _=Û 
¿WUDÇè ÉeN_Ç s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

19 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
EC2± M± :3
¹bb±ÒEC2±¤
Ïb<6:±
1 ±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.1

2 ÓÑbÇ lU

¿UNOÅÁUdNJÇäuwÇWUDÇÙuU
Î? ±
®WÑÇdWU Ìdï dFAÇnHæ_»WÑÇdÇWUDÇvÅcOšÇdOAb
®WU èæuUÙÒuÑuÖdlWOKLFÇçcÑd¬pÐbFè®rNUUÅwÊUd`KDBåÇb Urddñ ð Ðè¬cOšÇÊUUÅvÅlL Ç

®WU ÊUdèʚ bUNWLEQÉeN_ÇwdOJHUcOšKsdLÇÇc`L O

SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
WUDÇÉÑunècOšÇsVK Ç®UUFë rNbÃãdcOšÇsVKDæQpÐèéd ÃvÅÉÑusWUDÇqusJLtÃÉdJÖdÇ
®WÑÇdWU vÅäuWOdÇWUDÇæÃæuLNHcOšÇæÃsbQ®rNbÃãdbMZMwÇ

20
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.1

2 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ

13-11 WH

^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ ±EC2±´„bñb­C  _Û94

3.1

©Îb::±ûC<±

Uè¬UNb wÇWUDÇÑbBU ©ÎbCc¯Ò–C<Pd±EC2±d?`­`

¿UNOÅäuwÇÉÑuBÇ
5ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4266
EC2±^
5 ÁC/ ®æŸÇvÅWUDÇÑÏUBst ÑÏULOddJñ 
¿Uë OUåb ÒUNvÅÑbBLÇsWUDÇqIMnO
\gC¹ 10 _C4 ^Û9 ®pKOÒltLNUÍ»C ®WUDÇq š WOO{uÇåu dÇPC ÒhMÇ­R±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ,QF6KXWWHUVWRFNFRP
EC2± ^
EC2±^
vÅWUDÇçcqBnOsJ®T:/±q ÇÏUNb wÇWUDÇVKÃZM
ÀR5± fLAÇsWUDÇÑU dNEWUDKq š r ÑUMMJL¿UNb wÇÉeN_Ç
™ë
WOKLwUUFë OLUMbWuQLÇWUDÇq š ébÅ®WHKÉeN_ÇvÅ™uè
bM Ëb êcÇ WUDÇ äUIÇ qOL èà nu WIdD WU WK K ×UAMÇ Çc åbI vÅqBwÇèfLAÇsÉÑÏUBÇWUDUçcWUDÇWK K Ãb®åUFDÇäèUM
cOLKÇ ÈUFO Ç rb UOzd šë
ëñ šOL WOUOÇ ÊUDDLÇ åbI .WOuOÇ ÉeN_Ç åÇb Ç ÉÑuwE=gC=:=EC vÅWOzuCÇWUDÇÊUMÇä
 äu®Áu{ÉÑuwÖÑ_Ç
ñð
ë
WUDÇpL åb ¬äUIdÇqÃbM®ššäUIdÇÉd wUL¬WdJ ÏÇu
.ÉdIHK ®ãdOWOzUOLOJÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Inc / Shutterstock.com

ÁC/;± T»P ËP
q ÇÏ WUDÇ äu nB wÇ ÌÐULMÇ ÉÁÇd w ×UAMÇ Çc w cOšÇ æèUF
.ÌÐULMÇ çc Íd è WK K Ç
11M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±

E==±R „±
w UNOÅ äu wÇ ÑuBÇè WUDÇ ÑÏUB s æèÃdIO rNà cOšÇ d Ã
y tèÃdI U Íd w ÑÇèÏ_Ç æuÏUO è ¬WUDÇ q š h
Íd Ç .tIdD q
:WOUÇ ÊÇuDU UUëMOF  WOOÇd ™Ç d:»
™ë cOšÇ Ãb
cOLKÇ åuI r sè ¬vè_Ç ÉÑuBÇ vÅ dEMÇè ÉdIHÇ ÉÁÇd w ™èà ‡
.ÉdIHÇ Ïd ÉÏUS çϚO bO ÈdI êcÇ

tIdD hMÇ Ïd ÉÏUS d ŸÇ qOeÇ åuI æà vK WOUÇ ÉdIHÇ ÉÁÇd lU ‡
.WUÇ

.ÊÇdIHÇ lOL ÉÁÇd s ÁUN™Ç v ÉdI q w ÁšeÇ ÑÇèÏà äÏU lU ‡

5 ÁC/
ÁC/
ER'±ÒESê±R=Ób7± _C4 ^Û9
WUDÇ q š

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
^=9$ \gC¹
HJVW

21 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M 31
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
14 WH
2 ÓÑbÇ lU
^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







6 ÁC/
6ÁC/
_C4 R Û8
_C4R Û8 E7=¹ 25

ºld ÇÏuJÇ E=b=±C;C=dC<Pd±³S<M±ÒEC2±

egs4260
WUMÇWUDÇèWb LÇWUDÇnuWUDÇÙÇuÃstdFULsOF
L  ¬YÇÇcw E=b=± C;C= d EP:± ³S<M±Ò EC2±
WUDÇsWK_ÇiFpuLllÇѬpUEšsèbwÁbÇq®WuMLÇÉeN_Çw
q
®pUEš ^ èãÑUJÃUC¬pKLÁUMîWIU ÇWDA_ÇsWUMÇWUDÇèWb LÇ
®WK _ÇsD­ètLKFULO
­ R Û8¬wNMUbM
ÀR5±
E=b=±C;C=dC<Pd±³S<M±EC
®wUÇäèbÇwpUEšq ¬YÇÁUMà cOšÇ lL .wKLFÇ YÇ w WUDÇ q š  WIU Ç WbILÇ s cOšÇ bOH 
.WFzUAÇ ÉeN_Ç w WUDÇ ÊUdè ʚ b s çuLKF U oOD WEšLÇ ÊUUO
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP

EC2±“»bjÒ­’³»bj EC2±“»bjÒ­’³»bj
E6= b± ¼C<±
EC;± EP:±
ÁC/;± T»P ËP
WÑÇd¬WOzu{ WOdN ÁwC
¬WOuOÇ UMUO w UNÇb Ç lOA wÇ ÉeN_Ç qOK cOšÇ åuI ×UAMÇ Çc w
®cOšÇÊUUÅÙuM .WUDÇ çc äu Ñuè ÉeN_Ç çc WU ÑbB bb

Εϼϛηϣϟ΍ ϝΣ E=C=±´±»C<:±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vasilyev Alexandr / Shutterstock.com

˜E98/^d´Cb94:±ϱP ±Z=2 ­
ÁC/;± S6
ÑUCS WuL q s cOLK ÙuD æà vK WR ÊUuL vÅ cOšÇ rO I r
bb WuLL ÉeN_Ç WÑUA rNM VK Ç .tuL l tÑUAL teM s ÒUN
åb  ÒUNÇ æà cOšÇ Ïb UbMè .qLF wJ WU åb  ÒUNÇ æU ÇÐÅ U
E=C=±´±»C<:± cOšÇ l gU .WU WU è WK ÇÏ WU UNb ÉeN_Ç q æà ÉdJ vK bà ¬WU
ÉeN_Ç vÅ WK ÇbÇ WUDÇ Ñu s rÑUJà WÑUA cOšÇ s VK Ç .sOU èà ™U ë
M
14 WUDÇ qu WOdNJÇ ÉQbLÇ qLF ¬äULÇ qO vK .UNM WUMÇ WUDÇ Ñuè
.(WUMÇ) WÑÇd WU vÅ (WK ÇbÇ) WOdNJÇ

w UNAUM XL wÇ WUDÇ ÌÐUL lÇÑ ¬ÍUMK ÏÇbF ™Ç w cOšÇ ÉbU L
WOUF Çè ¬(ÉÑÇd) WÑÇdÇè ¬WOzUOLOJÇè ¬WOJOUJOLÇ WUDÇ :WIU Ç rOUHLÇ
d:»
VK Ç .ldL jO  jD ÁUAÅ WuL q s VK Ç .WOuBÇè ¬WOdNJÇè ¬(ÁuCÇ)
.sOMÇ èà äU ÌÇÑÏÅ r WUDÇ ÙÇuQ WLzU qL w ÉbU LÇ cOšÇ s

ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯

ÇÐÅ .tBH nK ÒUN UNO WD q ¬qBHÇ ÁUÑÃ w WHK sUÃ ÏÇbS r
r .wdN cHM UNO WD w tF{u rI ¬ÁUdNJU tKOu vÅ U ÒUN ÌUÇ
sU_Ç çc eON r .éd à vÅ WD s qIMÇ qON  ¬rd WD q bb
cOšÇ ÌUÒÅ æèÏ ÒUN q h cOšK vM O W UM UNU  æuJ YO
6 ÁC/
_C4 R Û8 qJA Ïb  .ÉeN_Ç qJ WULÇ åUќ UIë è ÊUuL w cOšÇ VOd r .sd ŸÇ
WOuOÇ UMUO w Wb *Ç ÉeN_Çè WUDÇ ÈÑUI çUÇ w) d  vÅ sÑ s cOšÇ tO ãd æà V êcÇ çU™Ç `{Çè
rbI vK ÕdÇ .(ÇcJè ¬rN _Ç ÙUU èà ¬WU Ç ÈÑUI çUÇ fJ èà ¬WU Ç
™Å UN sJL ™ ÊUÑUD sUà ãUM XU ÇÐÅ wÇdÇ pH q WO U _Ç ÊÇèÏ_Ç
åÇb U
HJVW

22
M
 2 ÓÑbÇ lU
©WuLqJ¨¹±b:±E:gC
æuBH rNb æà q cOšÇ l Wš Ç ÊÇÁÇdÅ WAUM vK ÕdÇ .pHLÇ Çc
pÐ æÅ YO ¬rbè WOdNJÇ ÉeN_Ç pH cOšK `L  ™ .WOdNJÇ ÊÇèÏ_Çè ÉeN_Ç cOšÇUNb wqBHÇwWDOLÇWOÇsÏÇuLÇiFlOLr
.ÁUdNJU WKB dO XU uè v ÉÑuD qJA cOšÇsVK Ç®WUMÇWUDÇÑuèUNU ÏÅrwÇWUDÇÑubb
®qBHÇlUNÑUALäeMLÇsÏÇuÑUCÅ
ñð
éèU  v ÉdOG WuL w èà tKOÒ l rNM q qLF YO cOšÇ rE .1
ºWMJLLÇÖÇd_ÇsLCb
q l{è ¬qBHÇ w ÉÏuuLÇ æUÑ_Ç Ïb l ÁšeÇ ÏÇbà èà ÊUuLLÇ rÑ
.æUÑ_Ç bà bM WuL èà sOKOÒ bWèd ‡
WÑUDUqLFÉdOGWU ‡
."ÃbÇ" äuI UbM sÑ q w ÉeN_Ç hH cOšÇ Ãbè .2
êèbOÇÍUBLÇ ‡
.tU ÊUdè ʚ bè ÒUN q WHOè bb tKOÒ l cOLK q æèUF .3 ÈU jdAÉÏèeWFÊÇÑUO ‡
bÓd ‡
ʚ bè tHOèè ÒUNÇ nè äš s WEšLÇ ÊUUO cOšÇ lL .4
WèU ÍUB ‡
qO  s bQK rNUDD w sdÇ rÑ cOšÇ q è ¬tU ÊUdè
.`O qJA ÊUUOÇ R=1±
beL `L Ç) .wUÇ sdÇ vÅ cOšÇ qIM v ozUÏ 5 Ñèd bF "äbñ " q .5 ®×UAMÇÃbæÃqæUÑ_ÇsUÃrÑÏb
.(d_Ç
( åe ÇÐÅ XuÇ s

qJ Çèd b ÇuuJ v WdÇ s 5-2 ÊÇuDÇ ÑÇdJ cOšÇ s VK Ç .6

.ÖdFÇ æUÑÃ

.ÉeN_Ç èà æUÑ_Ç Ïbè ÍULÇ XuK UIë è o™ ÓÑÏ w ×UAMÇ Çc ÁUNÅ åeK b
qJ kHÇ èà ¬pÐ sJà æÅ wUÇ ÓÑbÇ sO qBHÇ w çeON r U q ãdÇ
éd à Éd UNF{è qà s sdÇ rÑ sO ÒUN q vK W{Çè ÊUš l{è ÏÇuLÇ
.wUÇ ÓÑbÇ w `O qJA
E ±
®ÁUdNJUoKFwÇpKWU è¬qLFLÇwWUFÇWš ÇbÇulÇ ‡

®ÉÏUÇÖÇd_ÇèÃÊÇèÏ_ÇåÇb ÇbMÇÑë cs ‡

23 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
15 WH
3 ÓÑbÇ

ER±´±b2
:¶C; „±Ò ^=9±

®ÒUNqqqñK .1
E7=¹ 25
ÁC/;± d R Û8
®ÒUNÇwWK ÇbÇWUDÇÏb .2
®ÒUNÇsWÑUÇWUDÇÏb .3
®WOuOÇUMUOwUNb wÇÉeN_ÇWU äèbwpUEšq
 .4
¿ÒUNqåÇb ÇbMWUDÇÑuÏbnO ‡
ÁC/;±dR Û8 Î? ±
¿ÒUNqqOGAwWb LÇWUDÇÑuÊÏbnO rNUUM ÇWOHO`O{uèWOKLFÇqOKcOšÇvKV
ÊÇÑU ™UrNUUM Ç×UÑÇWOHO`O{uèWOKLFÇqOKcOšÇvKV ®UuK wÇÊUEšLÇèUNÇuUwÇÊÇÑU ™U
®UuK wÇÊUEšLÇèUNÇuUwÇ
¿tÇb ÇbMÒUNqsXd wÇWUDÇÑuÊÏbnO ‡
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP

rNUUM ÇWOHO`O{uèWOKLFÇqOKcOšÇvKV
¿qOGAÇbMÒUNqsWUMÇWUDÇÊÏbnO ®UuK wÇÊUEšLÇèUNÇuUwÇÊÇÑU ™U
ÊÇÑU ™UrNUUM Ç×UÑÇWOHO`O{uèWOKLFÇqOKcOšÇvKV
®UuK wÇÊUEšLÇèUNÇuUwÇ æÃåìtKLsÁeÌdÒUNqwWK ÇbÇWUDÇqq ‡
®WK_UpUUÅrÏÇ¿UÑÇbÅrWUDÇiF
wÑbNïWUDÇʚ biFæÃÇuM æÃcOšÇvKV
rÏÇ¿UÑÇbÅrWUDÇiFæÃåìtKLsÁeÌdÒUNq wWb LÇWUDÇqq
®WK_UpUUÅ
Wb LÇWdÇWU iF¬äULÇqO vK®éd ÃÑu
®éd ÃÑuwÑbNWUDÇʚ biFæÃÇuM æÃcOšÇvKV ®ãUJ™ÇsÉÑÇdÉÑuwÌdÕUÑrKÉÇddèb
ÕUÑrKÉÇdqOGAWb LÇWOdÇWUDÇiF¬äULÇqO vK
®ãUJ™ÇsÉÑÇdÉÑuwÌd
?2±_=C6:±
w®WUDÇʙuËbUbMbIHHï WUDÇÑÇbIiFæÃcOšÇbIFb
bMæUO_ÇiFwÑbNïNbUNMJè¬åbFÇsËb ï ™èvMHHï ™WUDǬlÇuÇ
15M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ± ®WèUILÇèÃãUJ™ÇV UÑudOOG

ÁC/
WUDÇʙu%

Y„ \gC¹

24
M
 3 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
16 WH

^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







7 ÁC/
_C4 Y„ 7ÁC/
E7=¹ 20 _C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
EC2±Y6
EC2± Y6 egs4261
hMÇ ­R±¿cHMèÃvMHæÃsJLWUDÇæÃsEq®WUDÇwÊÇdOGÇs UUëI tdFULO R Û8
®WOUÇWK _ÇsD­r®ubOHÇ
­ PC Ò

ÀR5±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP E .ULVWD.HQQHOO6KXWWHUVWRFNFRP

wÇ ÉeN_Ç qGAï
A wÇ WUD bOu ÏuuÇ åÇb Ç âd è WUDÇ äUIÇ rNH bbFÇãUMæÃè¬dOGæÃsJLWUDÇæÃqFHUádFXÃ
bP=
.WUDÇ kH æuU cOšÇ rNH æà bï ™ ¬UNb  ddJñ ®éd ÃvÅÉÑusÑÇdL UäuWUDÇÙÇuÃs
¬vCXèêÃwWÇÑÏXÑbXMÇÐźäULÇÇcw
qusLCwÇËÇb_ÇsWK K sÇÁë eXMbI
®WUDÇ
ÁC/;± T»P ËP
lbUbM®WUDUãb åUFDÇwÉÏuuLÇWOzUOLOJÇWUDÇbL¬ÑuDHÇäèUMbM
cOšÇ qK
ï .WUDÇ kH s ubO æèbUAè UB ë cOšÇ ÃdI ¬×UAMÇ Çc w WOzUOLOJÇWUDÇquåuIè¬WÇÑbÇWdwV pc¬pKÑQWÇÑbÇÊU
K ÇèÏ
.WUDÇ äUIÇ vK WKÃ ÏUÅè WUDÇ kH åuNH ÍdA ÊUuKFLÇ ãUJÇÁUMÃWÑÇdWU vÅWÇÑbÇwWOdÇWUDÇäu®WOdWU vÅ
®odDÇvKÊÇÑU Ç

Ω
ΩϗΎϧϟ΍ έϳϛϔΗϟ΍ E=C=±´±»C<:±

E==±R „±

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Krista Kennell / Shutterstock.com

bè ÇÐÅ .rrñKFÇ áÇbà vÅ äuuÇ vK cOšÇ ÉbU L ubOHÇ l UI XLLLï
.rKFÇ WOKL rb h duO  ¬ubOHÇ l UI vÅ äuuÇ w WuF cOšÇ
¿UÑudOGbMWUDÇVcsà ‡
Î? ±
WU vÅWOdÇWUDÇdOOGqUÑuWUDÇdOGæÃsJL ˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±

®d ÂvÅÙusdOGæÃsJLUL®l{è
16
M

¿pKN ï èÃvMHæÃsJLWUDÇæÃsEq ‡
®rNLNèrNdFéu vKÁë UMcOšÇÊUUÅÙuM
rNLN s oI ¬ÉÁÇdIÇ s cOšÇ ÁUNÇ bF .hMÇ ÉÁÇdI UUëè cOšÇ `MÇ
d:»
.WK Ã rNb XU ÇÐÅ UL rNÇR 

.WUDÇ kH ubO cOšÇ vK ÖdÇ ¬pÐ bFè

7 ÁC/
_C4 Y„
WUDÇ kH

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

25 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
17 WH
3 ÓÑbÇ lU

vM  v qOGAÇè XRLÇ áUIÇ w WKLLÇ qLÇ äULÅ WOOÇd Ç åb Ç

q WOOÇd ™Ç Íd vK ÕdÇ .WUDÇ kH ubO lDI s ábNÇ sOL cOšK
quWOKLÃbXQ¬ÉÁU{ÅÍUBqOGAbM®WUDÇqus nKÙuvKd ÂäUÇcè .tFu rNOK V U cOšÇ ádF v ÁbÇ
®WÑÇdWU vÅUëUë UOÃè¬Áu{vÅÍUBLÇqOGAwåb wÇWOdNJÇWUDÇäuu®WUDÇ
¬ÉÁU{Ç`OUBiFsÈdIUãbXF{èÇÐÅ®ÍUBLÇÁu{ÏuèlÉÁU{ÅdÃWdGÇ`B ™ë pOK
.áUIÅ æèb tKLQ lDILÇ qOGA ™èà ‡
®UNÑÇddFAæÃpMJLO

®åbFÇsËb ï ™èvMH™WUDÇ®Çbë ÃvMH™UNMJ¬éd ÃvÅÉÑusWUDÇÑudOGb `KDB ndF sOL rNM VKD æQ lDILÇ s wUÇ ÖdFK cOšÇ eN ‡
¬Áw ™sËb ï æÃW U sJL™ÉbbÇWUDÇæÃwMFÇcè®WUDÇÁUIæuUuÇcè
®WUDÇÑuèÙÇuÃdOGq®wH™WLbIÇWUDÇè .(0:10 bM UëR lDILÇ áUIS r) WUDÇ kH

qOGA bM dOG wÇ WUDK WHKLÇ ÙÇu_Ç WAUM pÐ bF cOšÇ s VK Ç ‡
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP

.(tUN v ubOHÇ qOGA r) .ÍUBLÇ

¿WUDÇÁUI`KDBLpHdFU
®jIWUDÇÉÑudOGq®åbFÇsËb ï ™èvMH™WUDÇ s cOšÇ sJL v tUIÅ æèb tKLQ lDILÇ qOGA pOKd_Ç WUN w ‡
.rNUUÅ qbF

¿ÉÁU{ÅÍUBqOGAbMWMLCLÇWHKLÇWUDÇÑuU
®WÑÇdWU èWOzu{WU vÅÁUdNJÇäu

c9«b1±«C7¯Œ— 
E==±R ±
^=5/±ÒF@:±ËC7ˆ±¤Œ´C==±R „±
wÇfÑbÇÊUOOÇd ÇsqOGAÇèXRLÇáUIÇdF
ÊUOOÇd ÇoODvKcOšÇbU êcÇw OzdÇéuLÇåbI
cOšKWdÁUDÅvKXRLÇáUIÇbU ®WOLdÇÏÇuLÇrN
17M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ± ®ÈUFO ™ÇsbeL

26
M
 4 ÓÑbÇ ωϭΑρϣ ρΎηϧ
18 WH

8 ÁC/ 8ÁC/

_C4 ^Û9 _C4^Û9

E7=¹ 20
ºld ÇÏuJÇ EC2±\PZ
egs4262
VcsÃvÅ¿ÇcËbÇÐUL®äuLLÇtHUs ÁUNÇbMÇëbë OF æuJbÙ
EC2± \P Z qOGAwWb LÇWUDÇäunOádFwO{uÇr dÇPC èhMÇ ­R±¿WUDÇ
®WOUÇWK _ÇsD­¬r®obsÃè¬WUDÇséd
­ ÃÑuvÅÒUNêÃ

ÀR5±
jd sbF  Çuà ¬WUDÇ kH æuUè WUDÇ q š cOšÇ rKF æà bF æŸÇ EC2±\PZ
.WUDÇ äUI™ ÌÐuL rOLBè dO Hè sOdJHÇ qOGAWOHOJÇcwMFÇÐU®åbFÇsËb ™èvMH™wN®WuHWUDÇ
u

RFNNFRP
¬WUNMÇwtMÌdæÃVÒUNêÃq bwÇWUDÇqJ¿UMeN_WUDÇ
e

VWRFN
HUVWRFN
UVWRFN
VWRFN
VVWRF FR
F
éd ÃèUNOÅWK ÇÏWU ÉeN_ÇqJK®éd ÃÉÑuwèÃÉÑuBÇfHwÁÇu

HUVWRWWR
VW
ÁC/;± T»P ËP

XWWWWH
KXWW


ÊUdLÇÇèʚ bLÇÇÊUUDÇçcwL ®UNMÌd

=RRPL
=RRP
=RR
RR PLLN
RP 6KX
6K
6
N

cOšÇ åb  .WFzUAÇ ÉeN_Ç äš WUDÇ ob cOšÇ l ¬×UAMÇ Çc w

λ
Γέϭλϟ΍έέΩλ =R
λϣϣ=
= R
w WUDÇ äUIÇ WId æèÏb UL dFAÇ nH d WUDÇ ob l UOë UO ULë Ñ
.äuLLÇ nUNÇ

E==±R „±
ÉÁÇdI sOuD ÑUO Ç äš s pÐè ¬qBHÇ cOš l WUDÇ ob s hMÇ ÃdÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Zoomik / Shutterstock.com

.hMÇ

s WUDÇ ob r d rNFUà åÇb Ç cOšÇ s VK Ç ¬ÊÇdI ˚ äèà ÉÁÇd bF
.dFAÇ nH jD vÅè
¿ÏuIHLÇÁeÇU¿jDLÇÇcwÊUdLÇvÅtU{ÅsJLêcÇU
Î? ±
äuWOHOèÃdFAÇnHsWdLÇÁÇe_ÇjDLÇÖdF™
18
M

®WOuWU èWÑÇdWU vÅWOdNJÇWUDÇ

d:»

8 ÁC/
_C4 ^Û9
WUDÇ ob l

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

27 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
19 WH
4 ÓÑbÇ lU

qL sOKOÒ q s VK Ç .hMÇ s ÉdO _Ç ÉdIHÇ ÉÁÇd cOšÇ s VK Ç ¬pÐ bF

æQèd_ÇèbULd®tObueOUNæuJæÃVWU qJ¬WUDÇoblUbMè
W .äuLLÇ nUNÇ w WeLÇ WUDÇ åÇb ™ WHKLÇ âdDÇ WLzU l{u rNMO êb
™æUO_ÇiFwè®d ÂÙuvÅWUDÇXu¬lÇuÇwsJè®WUDÇbIH¢ÒUNÇ¢
®UNrLBLÇWHOuÇWÏQvKÒUNÇWuLÇWUDÇçcbU 
nUNÇ w WUDÇ ob qOL jD r d èà WU rNUUÅ qOL cOšK sJL
šë
UîWOdNWU wpK ÇddFAÇnHvÅWK ÇbÇWUDÇ®šdFAÇnHwd dJñ 
WU ÉÑuwnHLÇsWUDÇçcÌd®éd ÃÙÇuÃvÅWUDÇ äu¬nHLÇq ÇÏ w WUDÇ äu WKà ÏUÅ w WuF æuNÇu cOšÇ æà XE ™ ÇÐÅ .äuLLÇ
ÊUdwçc让ãdLÇÁÇuNÇèWèdLÇWds¨WOdWU è¬E=bjè¬WÑÇd
jè nUNÇ UN åuI æà sJL wÇ nzUuÇ w dOJHÇ rNM VK Ç ¬äuLLÇ nUNÇ
WUDÇæ_»WUDK¢æÇbI¢tQèbæÃsJLdFAÇnHZO{®dFAÇnHwWUDÇ
d
®dFAÇnOHwèºÒUNÇWHOèwrU ™WOuBÇ ubOHÇ l UI ÉbUAè nUNÇ vK h vÅ ËbÇ -äULÇ qO vK ¬äuLLÇ
q b®äuLLÇnUNÇq®ÉdHtK ÇÏæeèÒUNÇWUDÇq b¬æUO_ÇiFwè
b .pÐ vÅ Uè
qOGAbMè®WOzUOLOWU ÉÑuwWÑUDÇq ÇÏæeè®WOdNWUDÒUNÇWUDÇ
WUDÇäuè®WeLÇWUDÇiFquäuLLÇnUNÇåuI¬tÇb ÇèÃÒUNÇ
åÇb ÇWOHOwdJHæÃpMJLq®WUDÇséd ÃÑuvÅWÑUDÇq
D ÇÏWOzUOLOJÇ
Γέϭλ
ΓΓέϭλϟ
Γέϭλϟ΍έ
Γέ
έέϭλϟ΍
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
ϭλ
λϟ΍ έΩλϣ
λϟ
λϟ΍έΩλ

¿tK ÇÏWeLÇWUDKnUNÇ
Ωλϣ=RRPLN
Ωλ =
=R
=RRRP
RPLN
R
RP
PLNN
6KX
6KX
6KXWW
XWWHUVWRFN
XWW
W HUVWRFN
HUVWRF
HUVWRFN
VWRFN
VWRFN
VWRF
RFN
NFRP
FRP
P

®tK ÇÏWeLÇWUDÇäuLLÇnUNÇUNåb wÇWHKLÇâdDU E:gCl{

wWeLÇtU åb tÃUL®ædèÁwCOWUDÇnUNÇåb 
®ÊUuKFLÇWUF

19M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±

28
M
 4 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
20 WH

^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







9 ÁC/
_C4 R Û8 9ÁC/
E7=¹ 25 _C4R Û8
ºld ÇÏuJÇ EC E99 «C;
EC E99 «C; egs4267
¬YÇÇcw®WUDÇWK K sWK_ÇiFæŸÇvXÃÑbI
ʚ bLÇsEC2±ÎC7± ÊÇÑU pÐuL`{uæÃV®pWU WU WK K ÁUMåuI
ÒUNÇbU wÇpKjIfOè¬WMJLLÇWUDÇʙuqwdOJHÇfM™®ÊUdLÇvÅ
J
®tHzUèWÏQvK
ÀR5±
ER±´±b2
dOèÉÏuBILǨWHKLÇʚuÇÇuKQèWUDÇWK K ÌÐuLcOšÇqKbI qvKD±®áuQÒUNwWUDÇWK K ·R/WOO{uÇÑë uèÃWKsÇÑë uÏP ±
®©éd ÃÉÑuvŨäuèéÉÑuBÇfHw¨WUDÇqIMqèWUDÇÙuÉÑu
D
cOšÇrLB¬×UAMÇÇcw®ÉeN_ÇqOGAÁUMÃËbæÃsJLwÇ©ÉÏuBILÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP
®WUÇrNÐUL
®ÊUUÇÙuMb
ÁC/;±T»PËP
WK K suJpÐèWUDÇäUIÇÊÇÑU LÌÐuLqLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®WU

Ω E=C=±´±»C<:±
ϝϣΣΗϟ΍ϰϠϋΓέΩϘϟ΍

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vasilyev Alexandr / Shutterstock.com

ÁC/;±S6
¬WUDKWK K ÁUAWUDÇobÌÐuLl{èWOHOWAUML×UAMÇrbIpMJL
®WHKLÇÉeN_ÇwWUDÇÊÇÑU lwÌÐULMÇçcsÉÏUH ™ÇsJLnOè
˜³PP«C= ­ERZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±

20
M

d:»

9 ÁC/
_C4 R Û8
WU WK K ÁUM

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

29 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.1

4 ÓÑbÇ lU
©WuLqJ¨¹±b:±E:gC ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯
ʚ ‡ ®ÊUIBKWuvKʚLÇÑusWU WK K suJcOLKqsVK Ç .1
hI ‡ ®ÑuX sWUDÇWK K qI™æÃV .2
o™jd ‡
cOLKKsJLè¨WKLÇsUNNBrq_ÇvKÑufL
ñ ãUMæuJæÃV .3
éuIâÑè ‡
®©WKLÇsW UMÉÑuvKÑuFÇssJLrÇÐÅUUUèbÉbÇèr
ë Ñ
ÊUIBKWu ‡
WuKÕUÑåšà ‡ ÇÐÅUbbèWUDÇÉÑu`{uWšÉÑuqvKcOšÇlCæÃV .4
®WuåÃWuIMXU

wUlrNWUÇWUDÇq š WÑUALcOšÉbd U¬XuÇ`L ÇÐÅ

rNU UAWÑUALcOšKÍUL KÖdFwWurOEMwVdb®qBHÇcOš
äurNULÃcOšÇÖdF¬ÑuBÇÖdFwäuÇÁUMîçuLKFbUhOKè
®sd ŸÇcOšÇÊULOLBvKٚ šÑÇèÏ_ÇæuÏUrqBHÇ

E ±
®qLFLÇwWUFÇWš ÇbÇulÇ
®hILÇqÉÏUÇÊÇèÏ_ÇåÇb ÇbMÇÑë cs
wÇdWIdDÊUIOKFrbIWOHOs`zUBWÑUAÁbÇqcOšÇsVK Ç
èÃÊUÇd™ÇrbIqWOUÇÊUIOKFÇÁb`zUBMÇsLCbè¬rNzšÒÑuF
‡ ¢¿®®®XH{ÃÇÐÅËbbÇÐU¢èâ¿®®®XE™q¢¨äÇR ÉÑuwÊUIOKFÇl{è
ë
®©¢®®®pOKæU¢¨bIMÇs ™b
‡

nOEMpÐwUL¬×UAMÇåULÅbFWOBÇnOEMÇÊÇÏU ÑÅlÇ ‡
®ÁÇdèìâÑèÊUUBèìWJ MÏÇuêÃ

ÁC/
WUDÇʙu%

Y„ \gC¹

30
M
 4 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
21 WH

¤¶C; „±Ò^=9±
ÁC/;±dR Û8
ÁC/;±dR Û8 ¿WUDÇÊÇÑU lwÉbbÇÌÐULMÇÙÇuÃåÇb ÇsJLnO
WUDÇqIMÌÐULMÇçcÑUNÅWOHOcOšÇÊUUÅsLCæÃV
ÊÇÑU lwÉbbÇÌÐULMÇÙÇuÃåÇb ÇsJLnO ‡ ®UNÑU èìUNš èìÉeN_ÇvÅobÇÁUMÃUNuè
Î? ±
¿WUDÇ
qIMÌÐULMÇçcÖdWOHOcOšÇÊUUÅsLCæÃV
®UNÑU èìUNš èìÉeN_ÇvÅobÇÁUMÃUNuèWUDÇ

¿çcÌÐULMÇÙÇuÃÑuBtèÃwU ‡
¿ÌÐULMÇsÙÇu_ÇçcÑuBtèÃwU
êu™b®ÌÐULMÇçcjO cOšÇÊUUÅsLCæÃV êu™bI®WD ÌÐULMÇçcæÃcOšÇÊUUÅsLCæÃV

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP
qÇuw¢ÉÑbNLÇ¢WUDÇsiFvKÌÐULMÇsÙÇu_Ççc qÇuV ¢¢ÉÑbNLÇ¢¢WUDÇsiFvKÌÐULMÇsÙÇu_Ççc
ë
qOUHÇiFvKUCÃêu™bè®ÊuBÇèÃãUJ™Çºq UNÏd™bqLFÇÊÇuD wqOUHÇiF®ÊuBÇèÃãUJ™Çºq
®dÐ
®ÊÇuDÇwÉÏÑÇuÇ

21M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ±

31 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
22 WH
5 ÓÑbÇ
^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±







10ÁC/
wLKFÇdO HÇ
_C4EØ Û ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ
egs4270
P4Ù `C<=_8±_d±E49±´±»C=±dEC2±
éd ÃÉdk™¬WUDÇsXLKFbèæŸÇ
ÊbU bI¿bFsrJÇÊÇÑUO ÉÑu
®¢äÁU ¢wqsÇc 10 ÁC/
wWUDÇnèlOD nO¬æŸÇè
¿bFFï sUNOrJÇrwÇWFKÇÊÇÑUO Ç
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP E LQWDUDULW6KXWWHUVWRFNFRP
E7=¹ 15 _C4 EØ Û ¹­Ú ^Û

`C<=_8±_d±E49±´±»C=±dEC2±
P4Ù
¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU ÀR5±
ÉÏUÅlåuNHLÇWÇbwUud wÇWK _ÇvÅcOšÇÏuF¬×UAMÇÇcw
bFïFï WO{drbWÏ_UWUF ™UwLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®çudULOqQÇ
WO{dHÇçcqåÇb ™Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD
®UNIODè
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: intararit / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
srNUUÅsæuM èYÇqÉdUEÇvÅcOšÇÏuF¬×UAMÇÇcw
˜ËP<±bdP7E4±Rd;;8: E=C=±´±»C<:± ®¢¿ÍdAÇlOD q¢äÇR

22 Ε΍Ϋϟ΍Γέ΍Ω· E=C=±´±»C<:±
M

d:»

10 ÁC/
_C4 EK¹­Ú ^Û
bFï s UNO rJÇ r wÇ WFKÇ ÊÇÑUO Ç w WUDÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

32
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
23 WH

E==±R „±
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ
v R3±
ÖdlbFFï srJUqLFwÇÊÇÑUO ÇÉÑuwèYÇqÉdUEÇÖd
qÉdUEÇsrNÇdO HÍd cOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR
©·R/±Z=2^
åUÃèÃqOÒl¬bFFï srJUqLFwÇÊÇÑUO ÇwWUDÇwWKLLÇYÇ qOGAlOD wJfLAÇÁuCUNèbåҚÇWUDÇʙuÙÇuÃU
®qBHÇ ¿äuLLÇnUNÇ

lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO

Î? ± ë
®p{dD±¬™™èîäÇR ÇÇcsWUÇèwLKdO HWUJÉbbÇãÑUJQsOFF  ¬æŸÇè
¢¿ÍdAÇ ®™èÃrFMÃb™ÃVè®ÍdAÇlOD qäÇR sÉbÇèWKLsWUÅuÖdHÇ
ºw{d
®WUDÇséd ÃÑuvÅäuÇWUDÇÑulOD 
¿ÍdAÇlOD qºäÇR sWUžwLKdO Hl{ècOšÇsVK Ç

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP
©·R/±Z=2^
nUNÇqOGAfLAKËbwÇWUDÇäuÑuU
¿äuLLÇ

23M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ±

33 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
24 WH
5 ÓÑbÇ lU
^=5/Z=2d8T:/±«b1C<ÒPϼ
Z d Ï ±EC2±´„bñb­C
à  ΫC
ΫC

3.1
3.1
©Îb::±ûC<±
©Îb::±
©Îb: :±ûC<±
ûC<±






WFÇdvÅÌUb®ÊUÇèqOKFÇèÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
®pKOKF·R ±r¬p{drbêcÇqObÇ ^Û Ú ¬pÐbF
ºWOŸÇrOUHLÇ
ÀR6±_P^=94 ^=P±

wÇWUDÇrEFUë dIwQ æÃÈÑUÇäš sUbèbI

lOD è¬fLAÇsUNb 
ÑusÉÑuêÃvÅäuÇ
®UOuuMJÇWD ÇuWUDÇ
U¢ºäÇR sVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅuÀR6±
UNb wÇÉeN_ÇsbbFÇ
™èà rFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇ
iFvÅÌUWOuOÇUMUOw
®UNKOGAWUDÇÙÇuÃ
ºWÏ_Ç Ðb8ЭD

çcquÉeN_ÇpKlOD è ®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êòWOU ‡

®WUDÇséd ÃÑuvÅWUDÇ
ÍUBLÇqB¬äULÇqO vK rb™wÇÊUuKFLÇsbFÇè®p{drbÊUUOsOF êòW UM ‡
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP

UNuèWOdNWU vKwdNJÇ ®ÖdHÇ

®WÑÇdWU èWOzu{WU vÅ
WÑUDÇwWOzUOLOJÇWUDÇäu ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd
ÉÑUO qOGAWOdNWU vÅ
®bFsrJÇ
šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO ‡

¬ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIUL ‡

®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè ‡

24
M

34
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
25 WH

åUOIǬWKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇrbIbF

®rNÏÃèrNUO{dWUvKsÑÏUcOšÇ`B®pc ®wLKFÇãdO H D±¬æŸÇè

®®®wäuLLÇnUNÇqOGAfLAÇÁuCËbæÃVwÇWUDÇäUIÇÙÇuÃ
D

ºcOLKÇÊUUÅsWMO äuæÃsJL®fLAÇsq_ÇwUë dIUNb wÇWUDÇqwQ

äuÇWUDÇÑulOD ®fLAÇsUNb wÇWOK_ÇWUDÇrEFwQ
UNb wÇÉeN_ÇsbbFÇæÃÈÑUÇsUMM ÇbI®éd ÃvÅÉÑus
quÉeN_ÇpKlOD è®UNKOGAWUDÇÙÇuÃiFvÅÌUWOuOÇUMUOw
vKWèUDÇÍUBqB¬äULÇqO vK®WUDÇséd ÃÑuvÅWUDÇçc
WOzUOLOJÇWÑUDÇWU äu®WÑÇdWU èWOzu{WU vÅUNuèWOdNWU
wfLAÇsÉÏÑÇuÇWUDÇbu®bFsrJÇÉÑUO qOGAWOdNWU vÅ
bbFÇæÃÈÑUÇsUMM ÇbI®éd ÃWHKÑuvÅÉÑusWUDÇ
WUDÇÙÇuÃiFvÅÌUWOuOÇUMUOwUNb wÇÉeN_Çs
®WUDÇséd ÃÑuvÅWUDÇçcquÉeN_ÇpKlOD è®UNKOGA
WU vÅUNuèWOdNWU vKwdNJÇÍUBLÇqB¬äULÇqO vK
WOdNWU vÅWÑUDÇwWOzUOLOJÇWUDÇäu®WÑÇdWU èWOzu{
WU ÉÑuwfLAÇsÉÏÑÇuÇWUDÇbu®bFï srJÇÉÑUO qOGA
q ÇÏÁUdNJÇÌUÅwtÇb ÇsJLêcÇrHÇqÑÏUBwWOzUOLO

6PLOH)LJKW6KXWWHUVWRFNFRP
ÁUdNJÇÌUÅwtÇb ÇsJLêcÇrHÇqÑÏUBwWOzUOLOWU ÉÑu ®bOuÇWD
®bOuÇWDq ÇÏ

25M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
EC2± ³S M± 3 1 6 ±

ÁC/
ÐC R9d±»b±½C M±

^=9$ \gC¹

35 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

3.1

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
26 WH
5 ÓÑbÇ lU

d9:4±\=2±
d9:4±\=2±
11ÁC/
_C4^Û9 11 ÁC/
ºld ÇÏuJÇ
egs4271 E:3M±dEC2±ÒûgC b± E7=¹ 15 _C4 ^Û9
oD®ÉUOÇdO WOHOsÉbbÑUJÃUëUë UOÃæuHAJ èWFODÇsnAJUÁULKFÇåuI
hMÇÃdÇ®rNNÇèwÇÊUbÇèʚJALKäuKrOLBwWdFLÇçcæu bMNLÇ
®WOUÇWDA_ÇqLÃè
E:3M±dEC2±ÒûgC b±
3KRWR&UHGLWZL6KXWWHUVWRFNFRP

E:3M±dEC2±ÒûgC b± ÀR5±

WOÇÁULKoI¬äULÇqO vK®WLE_ÇwWUDÇWdFVKDnzUèrNÁULKFÇÙÇuÃsbbFÇ
K qOGAWHKâdDfLAÇsÉÏÑÇuÇWUDÇquWOHOcOšÇnAJ Ç
wdRbWUDÇobwdOGÇæÅYO¬wOÇåUEMÇwWOzÇcGÇÊUJAÇäš WUDÇobWOHOs
èÃjOLÇÙUq¬WFBÇWOOÇWLE_ÇwWUDÇWdW ÇÑbWOÇÁULKiFåuI®WOÇÊUMzUJÇ cOšÇrKF¬×UAMÇÇcw®WOuOÇUMUOwUNb wÇWuMLÇÉeN_Ç
®wULAÇVDIÇ ®rNKLwWUDÇrNHæu bMNLÇèÁULKFÇUNFwÇâdDÇ
sO bMNLÇvKV®ÊšJALÇqåb UOuuMJrOLBWLE_ÇwWUDKrNLNæu bMNLÇåb 
ÉeNÃrOLBbM¬äULÇqO vK®éd ÃvÅÉÑusWUDÇquåUEMÇÁÇeÃrOLBWOHOrN

èÃÁwCWuKDLÇWUDÇvKW UAÇäuBWOHOrNÓbMNLÇvKsOF¬duOLJÇèÃäuLLÇnUNU ÁC/;±T»PËP
®ÊÇu_ÇÑÇbÅWOHO
nUNÇqOGAåUEnèWOHOsÊUuKFvK×UAMÇÇcwcOšÇqB
®tHzUèètUuJLoKFULOäuLLÇ
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: wi6995 / Shutterstock.com

E==±R „±
wWUDÇäUIÇWOHOWdFLWIKFLÇnzUuÇsWAUMÁÇdhMUsF Ç
®WOJOUJOLÇèÃWOFODÇWLE_Ç
26
M

ÎC:M±³¹C»
s ÇuèÃqUALÇbbwwÇbÅqJAdOJHÇbMëÉÏUäUL_ÇÏÇèÑÃb
dOJHÇvKcOšÇWUDÇʚJAdBMlA®UNLNèsOFádwnFCÇ
d:» qLFcOšKÍUL ÇpOKè®WUDUWIKFLÇWKJALÇbbèWOFODÇWLE_Çw
®sO ÇÕdáUAUWUÇäUL_ÇÉÏUÑÉÑUNduDwMÐnB

 ÁC/ 11 ÁC/
ÐC R9d0/±¶ 4± _C4 ^Û9
WLE_Ç w WUDÇè nzUuÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ ^=9$ \gC¹

HJVW

36
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
27 WH

¿WLE_ÇwWUDÇrNvÅÌUéd ÃnzUèwdOJHÇlOD q

Î? ± ¿WLE_ÇwWUDÇrNvÅÌUéd ÃnzUèwdOJHÇlOD q
ÁULKnzUèWLE_ÇwWUDÇÊUOKLrNVKDwÇnzUuÇqLA ®ÊUUÇÙuM
sdOJÇè¬WcGÇwOñ ð UB Çè¬sOOñ ð JOUJOLÇè¬sO bMNLÇè¬WOÇ
®éd _ÇnzUuÇ
WUDÇÑuäuWIKFnzUèwæuKLFWKzUFÇwÏÇdÃrNbsLcOšK`L Ç Îb::±ûC<±EC
dÐèhAÇÇcqLWFO nu©pÐvÅUèÁUMÇÊÇbFuKGAèu bMN¨ ®`OBÇÏuLFÇwäuLLÇnUNÇWU ÊUdèʚ bD±

®WUDÇqIMWHOuÇçcwWb LÇWOMIÇÙuMWKÃ
ÁuCÇ  WOzUOLOJÇWUDÇ
 WOdNJÇWUDÇ
ÉÑÇdÇ  ÊuBÇ

Îb::±ûC<±EC

3KRWR&UHGLWZL6KXWWHUVWRFNFRP
sOodHÇvKcOšÇÉÑbIwMuJrOOIäuLLÇnUNÇWU dBMåb Ç
´CR:± ´ P:±
pMJLO¬WUÉeNÃÉbãUMXUÇÐÅè®UNUdèWLE_ÇwWUDÇʚ b
ÉbãUMsJrÇÐÅ®wKUHÇwLdÇ×UAMÇåULÊUuLwcOšÇl{è WUDǬWOdNJÇWUDÇ ÊuBǬÉÑÇdǬÁuCÇ
æèd ŸÇbUAULMOÍdAKwLdÇ×UAMUåUOIÇcOšÉbsVK U¬WUÉeNà WOzUOLOJÇ
®ÊUEšLÇæuK è

WUDKWK K ÁUAÅäš säuLLÇnUNÇåUEMqOUHWU{cOšÇbîñ 

ÁUAÅcOšKsJLè¬tUdèåUEMÇʚ bsOÉÏbLÇWUDÇʙudNEïE
®WKBHMWÑèvKWUDÇWK K

27M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±

ÁC/
ÐC R9d±»b±½C M±

^=9$ \gC¹

37 9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
_EC2±
EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
M± :3 1 ±
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 

ωϭΑρϣ ρΎηϧ
28 WH
5 ÓÑbÇ lU

EC2±^C/
EC2±^C/
wU®äuLLÇnUNUÊUOèdJÇduDbMæu bMNLÇUNb wÇWOKLFÇ^? ÊUbÇwdOJHÇvKcOšÇÉÑbIwMuJrOOIWUDÇʚJAdBMåb Ç
bwÇÊÇuDÇwU¿äuLLÇnUNÇåUEwËbbwÇWUDUWIKFLÇWKJALÇ
U
®pO{drb ^=94± ÏP ±¿WKJALÇqæu bMNLÇUc wæèUFÇrNMVK Çè¬WUDÇäUIUd_ÇoKFUbMæu bMNLÇUNNÇuwÇ
qO vK®WUDKÇdë ufOäuLLÇnUNÇæÃæu bMNLÇbb
®dBMFÇÇcWUFLÉdOGÊUuL
®sAÇbFqOKXèwdOqJAWÑUDÇWU pKN b¬äULÇ
ÉÏUÅr¬WÑUDÇqbFèäuLLÇnUNÇÑU Uæu bMNLÇåuIO
®sAÇbFäu ÃÉdHWÑUDÇåÇèÏsoIKçÑU Ç SC:±
Ðb7gCQ= 
ÉbLWUDÇsËbÊUu{uäèUMWK`HBuèbqLcOšÇsVK
í Ç
3KRWR&UHGLWZL6KXWWHUVWRFNFRP

WUDÇÑuhULOUudèÃUub ÇwÇâdDÇbbrNMVK Çè¬Ùu Ã

¬WOzuCÇè¬WÑÇdÇè¬WOdNJÇè¬WOzUOLOJÇè¬WOdǺåuNHLÇÇcwUudFwÇ
WUDÇÑuqLAÊUOKLèÃËÇbÃèÃÖÇdÃsYKcOšÇ bîñ ®WOuBÇè
®éd ÃvÅÉÑusWUDÇääuñ WOHOÍd lWHKLÇ

28
M

38
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ ρΎηϧ
29 WH

rOñ ð èlÇÑ 12ÁC/

_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4272 EC2±Ò³S<M±¤Z±»
êÃvÅfLAÇsÉÏÑÇuÇWUDÇqusJL®WUDÇʙusæŸÇvtLKFULO^?
®WOuOÇÉUOÇwWb LÇÉeN_ÇqOGAwUNÇb ÇsJLwÇWUDÇÑusÉÑu

12 ÁC/ ë
sWUDÇäunO·R ±r¬UN ÑÏwÇWHKLÇWUDÇÑu·R ± ™™èìWÑUHÇWU LÇw
®ÒUNÇqOGAwåb fLAÇ
_C4 _=Û 

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ZL6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP

E7=¹ 15 ®WUDÇèÉeN_UWO U _ÇWdFLÇdNEï
ð æÃVsJè¬ÊUUÇÙuM

EC2±Ò³S<M±¤Z±»

ÀR5±
WUÇWO OzdÇÑUJ_ÇÍd èWFÇd¬dO _ÇåuNHLÇ×UAwcOšÇsVKDDï
®WUDÇäuèäUIU âd wÊdJÉbuÇçcwÊÃbUbM
]9=¼c¯µØP Û
XdbèæŸÇè®ÉÑÇdÇè¬ÁuCÇè¬WUDUÏÇbžÏuuÇåÇb Ç
WU vÅÏuuÇääuñ sWOU{ÇpK ÃU¬WUDÇʙusbeLÇ
ÁC/;±T»PËP ¿ÁUdNè

¬`{ÇèdO HWUäš sWUDÇäuèäUIÇsçuLKFUhOKcOšÇåuI

®åuNHLKwzUNMÇrOOIÇäULÅvÅWU{U

E==±R „±
b®WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃcOšÇoIbè¬æŸÇè
ñð
®åuNHLÇÇcNwzUNrOOIcOšÇnOKJåuI
29M EC2±Ò³S<M±¤3.1Ïb<6:±
nKwWUDÇʙuWHKLÇÙÇu_ÇåuNHLKwzUNMÇrOOIÇwcOšÇrrOñ ð I
®Ê™uÇçcÍd lWOJOUJOLÇèWOFODÇWLE_Ç

d:»

ÁC/ 12 ÁC/
ÐC R9d±»b±½C M± _C4 _=Û 
WUDÇè ÉeN_Ç :lÇÑ

^=9$ \gC¹
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

39 EC2±Ò³S<M±:3.1Ïb<6:±
EC2±
Í M± :3 1
»CÚ ¤
Ïb<6:± ±
M
 Ïb<6:±

3.2

¹bb±
Γέϭλϟ΍έΩλϣ$1$72/<)2726KXWWHUVWRFNFRP

åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

ÙÇu_ÇhzUB luèWOFODÇÑÏUBLÇsÏuuÇsWHKLÇÙÇu_ÇsuJ×ULÃnBÌÐULl{è 
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
®tUÇb ÇèÏuuÇsWHKLÇ
 

®WOÇwÏuuÇèWUDÇåÇb ÇdOQnuÊUuKFvKäuBÇ 

40
M
 ´C920:±
E= C M±
dO¬bOu¬ÏuuǬêdHÇÏuuǬkHºÉbbÇ
ÉÏbLÇWUDÇÑÏUB¬ÉÏb¬ÉÏb
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 
 WÑÇdÇWUDÇèWUDǺlÇÑ

WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç
N920:±ûR4

Γέϭλϟ΍έΩλϣ$1$72/<)2726KXWWHUVWRFNFRP
vKVÇ®qBHÇsWHKsUÃwÊUKDBLÇvKêuâÑèl{èäš swè_ÇcOšÇrNrOOIåuNHLÇÍd ÁbqpOK
æÃV®WUDÇè¬ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBè¬ÉÏbLÇè¬bOuè¬ÉÏbLÇdOè¬êdHÇÏuuÇè¬WÑÇdÇWUDÇè¬ÏuuÇè¬kH
O âÇÑè_Ç
WÑuÇvÅäUI™ÇrNOKæÃèUUHë dFæuFL O rNÃrd Ãè`KDBLÇÏuèæUJvÅd îqBHÇwæUJqwW{ÇèâÇÑè_ÇæuJ
`KDBLÇÃdÇrsè¬wzUNMÇÑÇdIÇÐUUcOšK`L ÇèäUÊuBndFÇÃdÇ®ndFÇloÇuêcÇ`KDBLÇvKêuwÇ
í ê
î
®`KDBqlpcrè¬éd ÃÉdndFUtFFð ò Ãè`OBÇ

N920:C\=94±
ë q_ÇvKÇbë ÇèÇcë OLKãUMæÃsbQÇècOLKqJ`KDBsOOFpOK¬ÊUKDBLÇcOšÇádFæÃbF
bÃs™™èR 
rsè¬V UMâUO w`KDBLÇvKêuoOKFl{èl©wUJdOèÃwUJ¨dOUJÑUr ÑcOšÇsVK Ç®ÊUKDBLÇ
®oOKFÇX`KDBLÇndFWUcOšÇvKsOF
ë
®qBHÇåUÃdOUJÑUJÇvK ™U`{è 
l è¬åuNHLÇÍd sÁUN™ÇvUNMUÃwUNOKÁUIÇèjzUÇvKÊUu dÇoOKFêdOUJÑUr ÑqåULÅbFpOK 
®rNzšÒÊUu ÑÉbUAvKcOšÇ

41 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±

:3.2
Ïb<6:±


M
 Ïb<6:±
¹bb± 3.2

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®dOUFLÇoODsluLÇWOKÍdILÇÑU LÇw×UAqÁÇÏÃcOšÇvKV

Fb± E=9:4±E2/M± ÏCM± _94±ÌC2

ozUÏ 5 1 ×UA

WIOÏ 20 2 ×UA 1 ÓÑbÇ Î«C

WIOÏ 20 3 ×UA

WIOÏ 30 4 ×UA
2 ÓÑbÇ
WIOÏ 15 6 ×UA

ozUÏ 10 7 ×UA

WIOÏ 15 8 ×UA 3 ÓÑbÇ _9Ø Û 4

WIOÏ 20 9 ×UA

WIOÏ 20 10 ×UA
4 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 12 ×UA

WIOÏ 20 13 ×UA
5 ÓÑbÇ Í»CÚ
WIOÏ 25 15 ×UA

42
M
 éuLÇ s WOHK

qè ÑUJ™Ç qà s WҚÇ ÊÇÑUNLÇ vK cOšÇ Ùš Ç .WbÇè WbOKIÇ WUDÇ bOu VOU à sO WÑUILÇ ÁUMà ÈuOFÇè UÇeLÇ vK eOdÇ rNLÇ s
.UMUO ÈuK Ãè UMO sO  UOuuMJÇ ÑuD WOHOè w{ULÇ w ÁUO _Ç äU vK rNš Å wMF U »WOKI LÇ ÊšJALÇ

E=4=2± »¹C0:±
WOFODÇ ÑÏUBLÇ rCè ¬WҚÇ ÏÇuLÇè WUDÇ vK äuBK ÖÑ_Ç s WOFODÇ ÑÏUBLÇ vK WKu ÉbL dAÇ bLÇ
éd à Ñu vÅ ÑÏUBLÇ çc s WUDÇ qu WOHO seÇ ÑèdL dAÇ rKFè .ÁÇuNÇè ¬æÏUFLÇè ¬çUOLÇè ¬ÏuuÇè ¬WdÇ
sOš èà á™Â tMuJ âdG Ç êcÇ êdHÇ ÏuuÇ q ÏUHMK W{dF WOFODÇ ÑÏUBLÇ iF .ÁUdNJÇ q UNÇb Ç sJL
¬ÉÏèb dO éd _Ç ÑÏUBLÇ iFè .tM beLÇ ÌUS b_Ç WKu ÖÑ_Ç ÊUOKL åuI v tšN Ç ÏdL wNMè ¬sOM Ç
sJL ™ tÅ YO  .ÉÏb WOUÇ dF ULMO ÉÏb dO WU vè_Ç ÑÏUBLÇ dFè .WO LAÇ WUDÇè ¬ÍUdÇè ¬ÊUUMÇ q
ÑU à WÇÑÒ äš s ÈUA _Ç äÇb Ç sJL tà ™Å ¬sOM Ç sOš bF ™Å tÇdÇ bF rHÇ s s vK äuBÇ š šë
.rUFÇ w WUDÇ ÊÇÏÇbÅ s %84 du ÉÏbLÇ dO ÑÏUBLÇ æS ¬ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ ãšN Ç be ULMOè .Ébb

ÔR6± ¹bb± EC

ÊUUMÇ UUI s (ÒUGÇ
( ¬jHMÇ ¬rHÇ) êdHÇ ÏuuÇ Ìd ï è .YbÇ UMLU w WUDK ÑbB rà êdHÇ ÏuuÇ bF
UOë  hO Ñ tÅ YO wUÇ XuÇ w WUDK w U _Ç ÑbBLÇ êdHÇ ÏuuÇ dF .sOM Ç sOš cM WubLÇ ÊUÇuOÇè
YFMè .sOM Ç á™Â cM gOF XU wÇ WOÇ ÊUMzUJÇ UUI w Wñeï WOzUOLO WU ÏuuÇ Çc bFFï è ¬dO qJA Çdë uè
Wd w WKLLÇ) WOdÇ WUDU WUDÇ s éd à Ñu vÅ ÉÑÇdÇ äu r sè ¬ÏuuÇ âd ÁUMà ÉÑÇd ÉÑu w WUDÇ
WUDU qLF wÇ lUBLÇ w ÊUMOÑuÇ qOGA w ÑUÇè çUOLÇ vÅ (âdLÇ ÏuuÇ s) ÉÑÇdÇ äUIÇ rU  .(ÉÑUO Ç
.WҚÇ WUDU rUFÇ ÏÇb ÁUdNJÇ bOu vÅ êÏRè ¬WOdNJÇ

ÔR6± ¹bb± ñb­

çc Xuè ¬WM æuOK 400 s dà cM X U wÇ ÊUUMÇ UUI s æuñ Jè ¬Édè êdHÇ ÏuuÇ ÙÇuà dà u rHÇ
çuK w rU U »YÇ vK jGCÇ vÅ XuÇ ÑèdL WLÇdLÇ V ÇèdÇ ÊÏÃè .æudJU wMGÇ YÇ vÅ UNKK bM ÊUUMÇ
ÉÑÇdK t{dFè bb oL w çÏuè V  ZÑbU r vÅ YÇ Çc äuè .WUDÇè æudJU WOM ÉÏU ÑuNè çUOLÇ s
.ÁUdNJÇ ÌUÅ qà s WUDÇ vK äuBK âdLÇ rHÇ WOL nB åb èè .ÖÑ_Ç `D X

43 ¹bb±
3.2
Ïb<6:±
¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±

¹bb± 3.2

éuLÇ s WOHK lU

w XMÏï è WM æuOK 160 vÅ WM sOš 10 cM XU wÇ ÊUÇuOÇ UUI s æuñ Jè ¬rUFÇ äu Uë uO êdHÇ ÏuuÇ ÙÇuà dà uN ¬jHMÇ UÃ
rEF w wFODÇ ÒUGÇ b .jH vÅ WKKLÇ WOÇ ÊUMzUJÇ qu vÅ ÉÑÇdÇè WOU{Ç V ÇèdÇ ÊUI s ZUMÇ jGCÇ éÏÃè .jOLÇ âULÃ
.WHOEMÇ WUDÇ ÙÇuà dà wFODÇ ÒUGÇ dFè ¬jHMÇ b ULO æUO_Ç

ÔR6± ¹bbC E2R:± ´ 8/:±

åb  ¬ÊšÇuLÇè qIMÇ qzU è qOGAè ÁUdNJÇ bOuè äÒUMLÇ w WUDÇ vK äuBK êdHÇ ÏuuÇ åb ï
qIè UNUFè åUÇ ÏÇuLÇ ÌU Wb LÇ WUDÇ äš s êà »d U dO qJA êdHÇ ÏuuÇ rUFÇ äu æuJKN LÇ
.ÊUMLÇ
æÅ YO ¬ÍUdÇ WU èà WO LAÇ WUDÇ q ¬ÏuuK WKb ÑÏUB ÏUÅè êdHÇ ÏuuÇ vK ØUHU åUL™Ç êÑèdCÇ s
q ¬V  d U qJA qà WOL åÇb Ç ÏuuÇ vK ØUHÇ qLA ™ .wUÇ XuÇ w ÖdFÇ ÒèU ÏuuÇ vK VKDÇ
.ÊUMLÇ qIè ÌUÇ w ÉdO ÉÑuB åb ï ÏuuÇ æÅ YO UCÃë ãšN ™Ç qOKIè

44
M
45 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
ΫC 3.2

Ãb2 ÁC/
31 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ ozUÏ 5 ©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^

¿WOuOÇUMUOwtb êcÇÏuuÇÑbBU

ÀR5±

 

ÑuèäUJ ÃqæÃèWUDÇq š sçuLKFU×UAMÇÇcwcOšÇÑuDO


 



  

 Γέϭλϟ΍έΩλϣ

ºq¬ÏuuÇÑÏUBwdOJHÇwcOšÇÃb®fLAÇUÑbBUÇdwÇWUDÇ
¬æŸÇè®fLAÇvÅÓU _ÇwÏuFWUDÇqÃæÃèWUDÇq š sUMLKFbI
U
®rHÇèjHMÇèseMUÏuuÇÙÇuÃwdJHM ®ÊUMUAÇèÊÇÑUO Çwåb LÇÏuuÇ
¿åuqtb êcÇÏuuÇÑbBU
iFèjHMÇÌd ï ®jHMÇsÏuuÇÊUDÒUhK ï
ÁC/;±T»PËP
bIîÖÑ_Çs Us¬æUèdÇÒUqéd _ÇÊÇÒUGÇ
sêdHÇÏuuÇÌd ï ®êdHÇÏuuÇsjHMÇæà vF UL®WOuOÇÉUOÇwåb LÇÏuuÇÑbBstudFUcOšÇnB
bèeèUMÒUMWbwêdHÇÏuuÇåb ®ÖÑ_Çs U æQAÊUuKFstudFbUWU{ÅlqOBHUÑbBLÇÍd vKrNFOA
®ÒUGUUMÇÑUO ®UÑÏUBèéd _ÇÏuuÇÙÇuÃ

^:±c9³»P7± E=C=±´±»C<:±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: ThePowerPlant / Shutterstock.com

E==±R „±
ºld ÇÏuJÇ d±»C8M±E»C/Z=2 ­ E=C=±´±»C<:± wwuqJAtb êcÇÏuuÇÑbBstudFUÍd vKcOšÇl
egs4275 ˜P4C<;P?­_
wè®UÑÏUBèéd _ÇÏuuÇÙÇuÃwdOJHÇwrbîñ è¬ÊUMUAÇèÊÇÑUO Ç
®WIOÏÊUUÅæuJæÃêÑèdCÇsfO¬WKdLÇçc
31M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±
WMOvÅdEǨäÇR ÇsWUÇWOHOsWOè_ÇÑUJ_ÇiFcOšÇébæuJb
W ÇÑÏsÁUN™ÇbF®©Wb LÇÏÇuLUWUÇcOLKÇÈUwcOLKÇWU
UNOÅÇuKuWÏÃvKqLAwLKdO Hl{èvKsÑÏUcOšÇ`B¬åuNHLÇ
®åuNHLUWUÇWDA_ÇW ÑULbF
d:»

1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

46
M
 Ãb2 ÁC/
1 ÓÑbÇ lU 33-32 ÊUHBÇ

©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C ΫC 3.2

YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC
ºld ÇÏuJÇ \R2±c9´ R±Ò¹bb±
egs4276
UpÃd®ãdÇwWUDÇvÅÊUMUAÇèÊÇÑUO ÇÌU¿WKÑ wXÐæÃpo q
¬ÉÑUO UNOVdXMXCÊUèÃwdJè¬UWKzUUNXUWKÑss ­R±
R ¿WUDÇçcÑbB
2ÁC/ ®¹bb±spK ÃD±r

WIOÏ20 _C4ΫC



 Ώ  
 

 ΃ Γέϭλϟ΍έΩλϣ

\R2±c9´ R±Ò¹bb±
\R2±c9´ R±Ò¹bb± WLFÇäeMvÅäuuÇod âdG ÇbI
qKLUdFAdL XU®WU wÇuÇÑu
wVÐêcÇUNO ÃfJvK¬odDÇäÇu
dL dEMULMOè®WKdÇWÇbloOLåu
Wd ÑÇbIVÇdèUNbÇènvKÃs
dOèæUO_ÇiFwUUë uQæuJb UUë ÇcuÑUMO YÇqÉdUEÇåbI êdEÇ¢®seMÇd R×uXE™¬ÉÑUO Ç
Çcw ®rNjOLÇrUFÇscOšÇäuCeOH éd ÃæUOÃwáuQ í ™è¬ÏUHMÇvKÏuuÇp èÃbI¬wÃU
odDÇÇcvKÏuèÊUDêÃbu
®WdÇʚdÇwåb LÇÏuuÇæQAcOšÇdJH¬×UAMÇ ®¢ld Ç



ÌdLÇwÏuèWDsYQ ¡wNÅU¢ºXUèÏuuÇd RvKWFd ÉdEå_ÇXIÃ

ÁC/;±T»PËP ®¢ÉbÇèUbèULdK®åÏUIÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Andrey Pavlov / Shutterstock.com

®tMWK ÃæudDèÏuuÇsWIU ÇrNdF×UAMÇÇcwcOšÇdC 

PC;±R=86± E=C=±´±»C<:±

˜»¹C0:±P­EjPPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
E==±R „±
¬ÏuuÇåÇb ÇWOHOsWAUMÁÇdÉÑUO ÇèÏuuÇäULåuNHLÇÇcrbIÃbÇ 32
M

åÇb ÇwWUÇrNÇd dcvKcOšÇÉbU LhMUWUF ™ÇsJLè

®ÏuuÇ

d:»


 2 ÁC/
_C4 ΫC




 odDÇ vK ʚdÇè ÏuuÇ
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

 


47 ¹bb± 3 2 Ïb<6:±
¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
:3.2
M
 Ïb<6:±
ΫC 3.2

Ãb2 ÁC/
34 WH
1 ÓÑbÇ lU




©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C ΫC 3.2
qLAbè¬seMÇhzUB srNUuKFWAUMhMÇÉÁÇdbFcOšÇsVK Ç
äUF štOKUèseMÇWDsÉÑUO ÇwqzU ÇlÒuWuN rNUEš
UMMJè¬ÊUuKLÇcOšÇiFdcbè®seMÇâÇdÇsZMÊÇÒUGÇæÃÈUFO Çè
XuÑUJÃvKäuBÇäèUq¬WOÇwÏuuÇdOQvKåuNHLÇÇcwed™
ÉÑUO rOLBUMUJSq¿d ÂÁwAÉÑUO ÇqOGAlOD ™Ã¢¿ÇÐUL¬sJ袺wUäU UNÑUAèUNUèWK ÃwdOJHÇcOšÇsVK Ç®ÉbuÇçcW ÇÑÏwo™
¿fLAÇÁuCqLF
®UNÇb ÇWOHOèUÑÏUBèÏuuÇsWHKLÇÙÇu_ÇWdFL
êÃvKè®æŸÇvlOKÉÑUO ÇçcqÇu{drNÃbIÙ¬UëUMë ¢®XUèå_ÇXJ{
ë
¢¿ššOUÏuIM UMnO¬äU
 
 

   Γέϭλϟ΍έΩλϣ

qJAÉÑUO Çq ÇÏÏuuKËbUnèwUÉbÇèXUD Çq¿åb

b ï rî Oè¬ÏuuÇU
¬åuNHLÇÇcäš ¿bOdÃfLAÇWF QÉÑUO ÇqOGAswUÉdJæÃbIFq¿`O
d
®UNb wÇéd _ÇWUDÇÑÏUBiFèÏuuÇÙÇuÃvKdÃádF
d

âd èUÑÏUBèWHKLÇÏuuÇÙÇuÃsUNMoIÇÏuwÇWKK _ÇwU¬WBIÇÉÁÇdbF

¿UNÇb Ç
®ÊUUÇÙuM

34
M

48
M
 Ãb2 ÁC/
1 ÓÑbÇ lU 35 WH

WIU ÇWdFLÇjOAM 3ÁC/

_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4277 ©¹bb±`aR4ÔQ±C
aPÔQ±¹bb±
3 ÁC/



¿äeMLÇWbwèÃwNDÇwÏuuÇvÅpKzUÌUq®WHKâdDU
 UUOuÏuuÇåb
ë 
_C4 _=Û 

 


#"" !"

"

#"" !"

$# "!

#"" !" Γέϭλϟ΍έΩλϣ

ÑusÉbÇèR ±®WUDKÑbBLUNÇb ÇèUÑÏUBèWHKLÇÏuuÇÙÇuÃwdJHM H
WIOÏ 20 ®ãÑUJÃWÑUALbF ÇèpKÏuuÇ


!
!!

#"" !"

"

#"" !"

©¹bb±`aR4ÔQ±C

ÀR5±
WOHOètUÇb ÇèÏuuKcOšÇrNHUUUOMuJU
ë ULë OOIwKUHÇ×UAMÇÇcbF d4=2±¼C5± `S;±

®WUDKÑbBLtÇb Ç

ÁC/;±T»PËP
¬ÏbLÇÏuuÇåÇb ÇsWOUÇrNUuKFcOšÇÍdA¬wKUHÇrOOIÇÇcw
®WUDKÑbBLtÇb ÇvÅWU{U
D/± _6±

aPÔQ±¹bb±
E==±R „±
¹bb±`
3.2
Ïb<6:±
ÏuuÇsÉÏbÙÇuÃscOšÇÊUuKFLUUOKUHU
ëñ UOMuJU
ëñ ULë OOIdBMFÇÇcåbI 35M

ÊUdèʚ bæQAdOJHÇwcOšÇ bîñ î î ®WUDKÑbBLUNÇb ÇWOHOè

®WUDÇq š

d:»


 3 ÁC/




 _C4 _=Û 
¿ÏuuÇ s tdF êcÇ U
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

 


49 ¹bb±
3.2
Ïb<6:±
¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
ΫC 3.2

1 ÓÑbÇ lU

E4»M±ÐC»M±
Wšl{èd_ÇVKDbè¬Wb LÇÏÇuLUÕUÇcOLKÇÈUwW{uLÇÏuuÇÊUusWuqBHÇæUÑÃssÑqwooñK
¬VAÇèìseMǺWb LÇÏÇuLUÕUÇcOLKÇÈUwWÑbLÇWFÑ_ÇsÏuèÑUO ™cOšÇtè®ÏuuÇÙÇuÃsÙuqeOOL
¬tÇb Çâd è¬çÑbBpÐqLAèÏuuÇsrNUuKFWÑUALrNNè¬WdGÇæUÑÃvÅcOšÇtubMè®wFODÇÒUGÇèìrHÇèÃ
æuJæÃêÑèdCÇsfO¬WKdLÇçcw®WAUMLÇrbbeLÇn{ÃèÃqH _ÇwwÇWK _ÇÍd Ç®WUDÇWK K ltÁî šWOHOè
®WIU ÇcOšÇÊUuKFvKٚ šqCÃWd×UAMÇÇcpåbIO sJè¬WIOÏÊUUÇ
®tb êcÇÏuuÇÑbBsÑUJ_ÇiFãÑU 
Î? ±
¿WUDKÑbBLãÏuèåb ï nO 

¿ãÏuuWUÇWUDÇq š ébÅllOD q 

lÊUuKFLÇWÑUAqÃsWuLqsh ÑUO ™rNu¬rNUuLlcOšÇWAUMbFXuÇsbeãUMæUÇÐÅ
®éd _ÇÊUuLLÇ

_94:9E=9?E4±R
ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í 

50
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 


2 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

38-36 ÊUHBÇ

¿ÏuuKWHKLÇÙÇu_ÇU

¿ÏuuKWHKLÇÙÇu_ÇU
4ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4278 ¹bb±ñb­
hMÇ ­R±ÒubOHÇlDI PC ¿UNb wÇWHKLÇÏuuÇÙÇuÃsp HXQ q
4ÁC/ ÑUJ_ÇjDvKÊUuKFLÇûÛû;j¬r¬UÑÏUBèWHKLÇÏuuÇÙÇuÃspKOÒl
®WK _ÇsVÃè

WIOÏ30 _C4^Û9

¹bb±ñb­
¹bb±ñb­ ¬UNdbMWÑÇdWU ZM¬ÉÏUÏuuÇ

έΩλλϣϣ
ΩΩλ
λ
vKåb äÇe™èåb_ÇÏuuÇuVAÇè

λ ΍έέέΩ
έέϭλϟ΍
ϭλϟ΍
λϟ΍
λϟ
ϭϭλ
ãUMæÃUL®rUFÇÁUÃlOLwl ÇèâUD

Γέέϭ
Γέ
Γέ
ÀR5±

  
wÇéd _ÇÏÇuLÇèÊUUMÇsWF ÇèWuL



UN_è®ÏuuÇÙÇuÃsUUë uUÑUUåb ï

 
ÏuuÇÑÏUBsÙÇuÃsuJWOHOsÊUuKF×UAMÇÇcäš hMÇåbI



 
ÏuèUNOKoKD¬WOÊUMzUvÅq_Çwld




  

šë
sÙuMBLÇwUMÇrHÇbF¬šL®êuO
»ÉÏbLÇdOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsOáš ™ÇtèQndFÇlWHKLÇ
  
®WUNÇÏuuÇÙÇuÃsVAÇ












Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Olya Abdugalieva / Shutterstock.com

®UUIë ™WUDÇÑÏUBLWILFLÇÊU ÇÑbÇwUU ë U ÃæuJO






 
  _6±ϱP Cd<2±

ÁC/;±T»PËP
ÏuuUWUÇWUDÇobèÉÏULÇsUUOë LKUUB×UAMÇÇcwcOšÇÃdI
ë ˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
®WUDKÑbBLUNÇb ™ÏÇuLÇÌÇd ÇWOHOèêdHÇÏuuÇèêuOÇ

PC;±R=86± E=C=±´±»C<:± 36
M

d:»

4ÁC/
_C4^Û9
ÏuuÇÙÇuÃ

 


51 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.2

Ãb2 ÁC/
39 WH
2 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
ÔR6±¹bb± Ôb=±¹bb±
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr
®cOšÇÊUUÅÙuMb ®cOšÇÊUUÅÙuMb ®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ
æuJºÊUUÇsWMO ÏuèºÊUUÇsWMO
ÊUMzUJÇUUIsÏuuÇ WOÇÊUMzUJÇsÙuMB ÏuuÇsOÊUš ™ÇsWÏ_ÇlLcOšKÑbBLÏuuÇÙÇuÃhèubOHsF Ç
âdG êcÇèWOÇ ®UNÇÑÒsJLwÇ ®ULbzÇuèêdHÇÏuuÇèêuOÇ
æuJOÊÇuM ÇsOš
®WMOFáèdX bF®ÉdIcOLKqÃdIYOÑèULÇrNKOÒlWFDIÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç 
åu dÇrEMvKÊUuKFLÇnOMBcOšÇsVK ǬtAUMèäUILÇÉÁÇd
®êdHÇÏuuÇèêuOÇÏuuKUUIë èWOUOÇ




















  
  


ÊUUDWuLsOsÑUO ™UWÑUALÇÕdRUJWId åb ǬÇdë O Ãè 












 


 

fO¬WKdLÇçcw®WOUÇWK _ÇWAUMqÃspÐèUUIë U ÉbFFLï ÇÁUL _Ç



  
Γέϭλϟ΍

®wÇbÇdOJHÇvKcOšÇl ®WIOÏWOLKÊUUÇæuJæÃêÑèdCÇs
Γέϭλϟ΍
Γέϭ
ΓΓέϭ
Γέ

WK_Ç
ΓΓέϭλϟ έ

ÒU¬seM¬jH¬r ÉÑЬÈUAìVA
έΩλϣ
έΩλϣ
Ωλϣ
λϣ

wFO

dOåÃÏb
ÏbdO Ïb Ïb

39M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±

52
M
 Ãb2 ÁC/
2 ÓÑbÇ lU 40 WH

¿ÏbLÇdOèÏbLÇÏuuÇsOâdHÇU
sOš¬êdHÇÏuuÇq¬ÏbLÇdOÏuuÇæuñ JâdG 
¬ÉÏbLÇÑÏUBLÇUîtÇb ÇÏdLÏuuÇÇcbHMè®sOM Ç
èÃÑÇdL UÏbwÇÑÏUBLÇsL¬ÁULÇèêuOÇÏuuÇq
ÉÏbLÇÑÏUBLÇçcbHMs®tšN ÇrêcÇÁeÇqq
®UNMWJKN LÇWOLJÇÑÇbIæUULN

Î? ± ¿ÏbLÇdOÏuuÇèÏbLÇÏuuÇsOâdHÇU
®sOM ÇsOš¬êdHÇÏuuÇq¬ÏbLÇdOÏuuÇæuñ JâdG 
ÏuuÇq¬ÉÏbLÇÑÏUBLÇUîtÇb ÇÏdLÏuuÇÇcbHMè
ÁeÇqqèÃÑÇdL UÏbwÇÑÏUBLÇsL¬ÁULÇèêuOÇ
WOLJÇÑÇbIæUULNÉÏbLÇÑÏUBLÇçcbHMs®tšN ÇrêcÇ
®UNMWJKN LÇ

äuBÇwUNMbOH uLMÉd dEMæÃb™æUÇÐÅ  pÐbFqN¬ÏuuÇvKäuBÇwUNMbOH uLMÉd dEMæÃb™æUÇÐÅ

M
ë
ë
ÏuuÇãšN Çs™bqC_ÇÑUOÇpÐbFqN¬ÏuuÇvK
¿™rèÇÐUL¿êdHÇÏuuÇãšN Çs™bqC_ÇÑUOÇ

λϟϟ΍΍έΩλϣ
ΩΩλϣ
έΩλϣ
έέΩλλϣϣ
λ
ÏuuÇdOQrNLNcOšÇdNEï æÃV®cOšÇÊUUÅÙuM

Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ΍
έϭλϟ΍
Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ
Γέϭλ
Γέϭλ
έέϭλ
Γέϭλϭϭλ έΩ
¿™rèÇÐUL¿êdHÇ

Γ
ΓΓέϭ
Γέϭ
έϭ
ÏuèåÇèÏvKkUÊU ÑULoODèÙUÇÉÑèd{èWOÇwêdHÇ

  
ÏuuÇdOQrNLNcOšÇdNEï æÃV®cOšÇÊUUÅÙuM


®tFLlvVAÇ


  



åÇèÏvKkUÊU ÑULoODèÙUÇÉÑèd{èWOÇwêdHÇ





 
 
®tFLlvVAÇÏuè
















 









¿ÏuuÇsÙÇu_ÇçcWU ÑbBU
¿ÏuuÇsÙÇu_ÇçcWU ÑbBU  ÊUMzUUUIsÒUGÇèjHMÇæuJ®ÊUUMÇUUIqKsrHÇæuñ J
UUIsÒUGÇèjHMÇæuJ®ÊUUMÇUUIqKsrHÇæuñ J WbÉÑÇdvKäuBKVAÇâdsJL®WLbèWIOÏWd
®fLAÇuWUDÇçcNwK_Çèw U _ÇÑbBLÇæÅ®äÒUMLÇ
ÉÑÇdvKäuBKVAÇâdsJL®WLbèWIOÏWdÊUMzU
uWUDÇçcNwK_Çèw U _ÇÑbBLÇæÅ®äÒUMLÇWb
®fLAÇ

SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
UNÁÇdIcOšKÍUL ÇèÊÇdIvÅÉÁÇdIÇhrO IcOšÇvKqON ÇpMJL 40
M

rNLNébsoIWK ÃÍd ÇèÉdIqbFWAUMLUqBHK`L Çè®UUFë 

®UNKOKEèhMÇsÊUUÇbbrNMVK ÇèéuLK








 
 

  
  


53 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.2

Ãb2 ÁC/
42-41 ÊUHBÇ
ÓÑbÇ lU

5Ô»C= ±d:»ÁC/
5Ô»C= ±d:»ÁC/
_C4Y„ WIOÏ20 _C4Y„
ºld ÇÏuJÇ ÔR6±¹bb±
egs4281
®XdÇd×UAMÇÇcqLà ÔR6±¹bb±
6ÁC/ ®wLdÇpUvKêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL
F
_C4^Û9 âUDlO uWÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL
ºld ÇÏuJÇ «C:±ÒX6;± ®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇáUAJ Ç

























egs4282
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍





®WUDÇP=bæU ÇUNb æÃsJLwÇÏÑÇuLÇsÁULÇèjHMÇbF













®WOUÇWK _Çs D­r¬hMÇ

­ ­R±®æUHKæÇÑbBULNÃdO HJVW



    Γέϭλϟ΍έΩλϣ




«C:±ÒX6;±
UUë OdULNMqJæ_XèUULNUDKsÇc»ÁULÇèjHMÇVOdsOáš ÇtèÃWL
»ÁULÇÑbBsjHMÇÑbBpcnK®d ŸÇsnKUUUOzUOLO
ë

æÃÁULKFÇbIFè¬ÖÑ_Çs UsjHMÇÌdÐÅ 6ÁC/

oKDwÇWdÇÊUMzUJÇqKsææuîñ JbjHMÇ
ÊUMzUwåuUbÇVU ®åuUbÇVU UNOK WIOÏ15 _C4^Û9
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Dr. Norbert Lange / Shutterstock.com

dI ¬ÓuÏÓÃÑsUNLbe™dGBÇWOUM
UNODGèjOLÇÙUwUNubFVUDÇçcUUI
®ÑuBÇèV ÇèdÇsÊUI
«C:±ÒX6;±
R<:±FÏbCP±DC

ÀR5±
dOåÃÉÏbXUÇÐÅUbblWuMLÇÏuuÇÑÏUBsUUIë U cOšÇrKF
41M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:± ®WUDÇÑÏUBkHqÃsÁULÇèjHMÇvK×UAMÇÇcwæèedO ULMO¬ÉÏb

ÁC/;±T»PËP
jHMÇèçUOLÇsOáš ™Ç`{uÊUuKFvK×UAMÇÇcwcOšÇqB
d:» ®WUDKÑÏUBULNHu

E==±R „±
iFvKcOšÇlK ÇbIæŸÇè®jHMÇææuñ JnBêcÇhMÇÉÁÇdcOšÇvK
wjGCÇèÉÑÇdÇÑèÏWdFrNOKrsè¬ÉÏbLÇdOWUDÇÑÏUBsWK™Ç
®©êdHÇÏuuǨjHMÇèrHÇææuñ J

6 ÁC/
_C4 ^Û9
ÁU*Çè jHMÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


54
M
 Ãb2 ÁC/
2 ÓÑbÇ lU 43 WH

®ÉÏbLÇdOÑÏUBLÇÊbHÇÐÅËbbULcOšÇäQ Ç
¿ÑÏUBLÇçcvKØUHÇwUbU bwÇâdDÇU

¿ÑÏUBLÇçcvKØUHÇwUbU wÇâdDÇU  èÃWUÇÉÑUO ÇåÇb ÇqOKIäš sjHMÇãšN ÇbO dUMMJL

ÉÑUO ÇåÇb ÇqOKIäš sjHMÇãšN ÇbO dUMMJL
bO dUMMJL®åUFÇqIMÇqzU èåÇb Çäš sèÃWUÇ
ÌU™wÇèWOHKÇÊÇÁUMHÇwÊUUMÇWÇÑeÁULÇãšN Ç
®ÉdOÊUOLJêÑvÅ
¿ÉÏbLÇÏÑÇuLÇsÁULÇbFFï rî 
ÁULÇUMbqEO ®bFbHMrt_ÉÏbLÇÏÑÇuLÇsÁULÇbFï
ÖdFÇÐÅåÇb š`UdOUXèw`BbsJè¬ULë zÇÏ
Î? ± WÇÑeÁULÇãšN ÇbO dUMMJL®åUFÇqIMÇqzU èåÇb Çäš s
®ÉdOÊUOLJêÑvÅÌU™wÇèWOHKÇÊÇÁUMHÇwÊUUMÇ

¿ÉÏbLÇÏÑÇuLÇsÁULÇbFFï rî 
¬ULë zÇÏÁULÇUMbqEO ®bFbHMrt_ÉÏbLÇÏÑÇuLÇsÁULÇbFï
®ËuKKÖdFÇÐÅåÇb š`UdOUXèw`BbsJè








 
















®ËuKK










 



 

 





  
Γέϭλ
Γέ
Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ
Γέϭλϟ΍
Γέϭλ
Γέϭ
Γέϭλ
Γέϭλϟ΍
Γέϭ
έϭλϟ΍
έϭλ
έϭλϟ΍
ϭλ
ϭλϟ΍
?2±_=C6:±

λ έΩλ
έΩλϣ
έΩλ
έέΩλϣ
έΩ
Ωλϣ
Ωλϣ
Ωλλϣ
ÊUdHèÃÊÇÑuUMbÇåUEçÑbBêdHÇÏuuÇæÃcOšÇiFbIFb
ë
¬jHèìrvÅäubÊUdHêÃæÃUUCÃæèbIFbè¬WšLFÇÊUÇuOÇ
vÅäuÊUMzUJÇsWMOFUUë ÇuÃãUMæÅäuIWIOIÇæÙŮwFO ÒUèÃ
jHMÇwQè¬WOUMÇÏÇuLÇswQrHU¬ÉÏbáèdqwèêdHÏuè
®©WUGKÉdOGWOÊUMzUwè¨WdÇoÇuFÇUUIswFODÇÒUGÇè

43M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±








 
 

  
  


55 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

3.2

Ãb2 ÁC/
44 WH
3 ÓÑbÇ
©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C _94 3.2
ÁC/
7 ÁC/
ozUÏ _C4_=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
ÔR6±¹bb±`b8
egs4283
C<±®êdHÇÏuuÇsuJWUÇÊÇuDÇwKULOè®êdHÇÏuuÇææuñ JnOédUuÏ ÔR6±¹bb±`b8
®`OBÇVOdU

ë
®UUOëñ FO ÇÒë UèìUUDHèìU
ULë `BWOÇÊUMzUJÇUUIäu
ÀR5±
®V ÇèdÇXUUIÇsbïb
®äÒ_ÇrbcMX UwÇWOÇÊUMzUJÇÊuL
w®wFODÇÒUGÇè¬jHMÇè¬rHU¬WuMLÇêdHÇÏuuÇÑÏUBscOšÇrKF
sêdHÇÏuuÇsuJwWҚÇÊÇuDÇVOdcOšÇl¬wKUHÇrOOIÇÇc
 
 

   Γέϭλϟ΍έΩλϣ

®UUIÇwæÇdRwUFÇjGCÇèÉÑÇdÇ
®pÐwâdG LÇXuÇÑÇbIrNqÃ
®äÒ_ÇrbcMX UwÇWOÇÊUMzUJÇÊuL
®V ÇèdÇXUUIÇsbï ÁC/;±T»PËP
®UUIÇwæÇdRwUFÇjGCÇèÉÑÇdÇ ææuñ JWOKLsrNUuKFæu{uè¬çuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇhK
ë
®UOëñ FO ÇëÒUèìUDHèìU Lë `BWOÇÊUMzUJÇUUIäu
®êdHÇÏuuÇ

»±R7±Z;j E=C=±´±»C<:±

E==±R „±
ÏuuÇææuñ JWOKLFcOšÇrNHUUOMuJU
ë ULë OOIêdHÇÏuuÇææuñ JdBMdF
ÏuuÇææuñ Jq K WOKLrbWIU ÇWDA_ÇsqOÏrbIcOšÇvK®êdHÇ
˜a7=2`8:^dR=86±d;;8: E=C=±´±»C<:±
®êdHÇ

44
ºWKèêdHÇÏuuÇÑÏUBsWHKUUë ÇuÃãUMæÃWdFcOšÇvKV
M
Çcè»çcWUDÇÑÏUBææuñ JWOKLæuLNH™brNMJ謩wFODÇÒUGǬjHMǬrHÇ
®W U rOUHêÃ`OBtKOÒlæèUFÇcOLKqvKsOF

¬WAUMLÇvKcOšÇlOAábNWFÑ_ÇæUÑ_Ç×UAMdBMFÇÇcåULÅpMJL
d:» qwÊUšl{®WKBHMWÑèvKêdHÇÏuuÇÁUAÅWOKLwÉuD ql Çè
sVK Ç®æUÑ_ÇbÃvÅÈUcÇèÉuD äèÃcOHMcOšÇsVK Çè¬qBHÇæUÑÃ
dOOGrN`L Çè¬sOIHÇuuJrÇÐÅtÃÑWBcOšÇÙUMÅsÑqJqLq
wd_ÇÇcÑd®YbÇsrNKLêcÇrNKOÒwNMUbFWdÇV rNUUÅ
®êdHÇÏuuÇææuñ JWUÇrNUUÅqO cOšK`L ÇèÊÇuDÇWOI

7 ÁC/
_C4 _=Û 
êdH(Ç ÏuuÇ suJ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


56
M
 Ãb2 ÁC/
3 ÓÑbÇ lU 45 WH

¿êdHÇÏuuÇåb ï rO ¿êdHÇÏuuÇåb ï rî O

8ÁC/
_C4R Û8

8 ÁC/ ºld ÇÏuJÇ «CR<ÐÒP³C=±

egs4284
dOWUDÇÑÏUBsULè¬jHMÇèÒUGÇod so UMLÇsbbFÇwÁUdNJÇbOur
F
WIOÏ 15 _C4 R Û8 äÇesJ¬ÍUdÇèWOzUèdNJÇWUDÇq¬ÉÏbLÇÏÑÇuLÇåÇb
b UåUL™ÇÃbbè®ÉÏbLÇ
WOLh qwFæÃÇëbë rNLÇs¬WUDÇÑbBsdEMÇiG®ÉbbçcWUDÇÑÏUB
Ñ

 
 

   Γέϭλϟ΍έΩλϣ

ou ¬×UAMÇÇcw®WUDÇçcvKÂC6±âd sYKvF èWJKN LÇÁUdNJÇ
®ÁUdNåÇb ÇæèÏXuÇiFÁUCwpd

«CR<ÐÒP³C=± ER±´±b2
®pds D±®ÁUdNJÇULNOåb ™q_ÇvKsOU V0
®ÊUUÇÙuM
ÀR5±
åb wÇWOFODÇÑÏUBLÇstudFUÍdAåuNHLÇÇcäš cOšÇåU
wåb ï wÇWOFODÇÑÏUBLÇkHWOLÃvK×UAMÇÇcbRULMO¬Ïuu
ÏuNÇwUNWLU LÇrNMJLwÇâdDÇbbwcOšÇÃb¬WUDÇbOu

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vasilyev Alexandr / Shutterstock.com

®WUDÇvKØUHKWècLÇ

ÁC/;±T»PËP
vKqLFÇqÃsrNUÇtOuÁUdNæèbÉd×UAMÇÇcwcOšÇwCI
®WUDÇvKØUHKWMJLâd ÏUÅ
45 ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±
ÁC/;±S6
M

rbIpMJL®çcrNdæuIuè¬ÁUdNæèbÉd×UAMÇÇcwcOšÇwCI
ÇÐÅ®dBwWOdNJÇWUDÇÑÏUBlÒu`{uêcÇjDLÇÖdF×UAMÇ
WId UNÃrNÍdAæÃpOKFÉÃeLÇÉdzÇbÇjDæuLNH™cOšÇæÃXE™ d:»
uÏuuÇæÃnOÉdzÇbÇjDw¢ÁÇe_Ç¢`{u®qJÇèÁeÇsOW MÇ`{u
®dBwWUDKäè_ÇãšN ™ÇÑbB

ÑÏUB`Brsè¬jHMÇèÒUGÇsdBwWOdNJÇWUDÇÑÇbIrEFwQ
æÃluLÇsèãšN ™ÇwWuè_ÇUNwÇWUDÇÑÏUBswÉÏbLÇWUDÇ
W{uLÇWUDÇÑÏUBLWuLÇV MÇcOšÇlgU®UNUMÇb ÇäbFbe
®×UAMÇÇcNoKFLÇÁeÇvKÁuCÇjOK çUÏÃ


 8 ÁC/
_C4 R Û8




 ÁUdN æèb ÉUO(Ç
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

 


57 _9Ø Û 4
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

3.2

3 ÓÑbÇ lU

`MÇè®wUÇ×UAMÇwÃbÇrsè¬Ùu _ÇWUNWKDÁUMÃäeMLÇwÊUuKFLÇlLvKcOšÇl è×UAMÇsäè_ÇÁeÇåb

®WuLLZzUMÇrNFgUèÓÑbÇvÅlÑÇèÊUUOÇlLwUJÇXuÇcOšÇ

EC2±P=bE
%2rHÇ
%1ÍUdÇWU èWO LAÇWUDÇ
%3WOzUèdNJÇWUDÇ

d4=2±¼C5± X6;±
%55 %39

ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯
¬ÁUdNæèbXuÇUNOÇuCIO©q_ÇvKsOU ¨seÇsÉdÑUO ÇcOšÇsVK Ç .1
®©åuMÇÁUMÃfOêèÉÏUFÇwÁUdNJÇUNOæub wÇÊÇdHÇébÅwÉdHÇpKæuJæÃVtÃrd Ãè 
ë
vKäuBÇèÙuLAÇÉÁU{sOGUÇsÉbU LÇVK è¬åšEÇwdO ÇåbFššO×UAMÇÇcNåUOIÇäUwWš ÇWOLÃvKbà 
®Áu{
®äuLLÇduOLJÇènÇuNÇpÐqLAè¬ÁUdNJUqLFwÇqUNKWÑUDUqLFwÇÉeN_ÇæÃcOšÇd à 
rNOKsOFtÃrd Q¬qOKÇÁUMÃWdÇXUÇÐÅè¬ÁUdNJÇåÇb ÇVMlÊUEšdÏwWdÇqO vKcOšÇl 
®`OUBLÇÉÑUÅÏdLÊUEšLÇqO 

®rNdqO tULÅÏdL×UAMÇwddJñ WK ÃsWUÇcOšÇsVK Ç .2

®WdUWIKFLÇrNUEšèrÑUJÃWÑUAsOuDLÇsVK Çè¬×UAMKcOšÇåULÅbFqBHÇwWAUMÁÇdÅwVdb .3

58
M
 Ãb2 ÁC/
3 ÓÑbÇ lU 46 WH

©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C _94 3.2

¤¶C; „±Ò^=9±
ÁC/;±dR Û8
ÁC/;±dR Û8 ¿ÁUdNJÇåÇb ÇæèÏÁUIÇXFD ÇXuÇsr
®q_ÇvKsOU hOBcOšÇvKV
¿ÁUdNJÇåÇb ÇæèÏÁUIÇXFD ÇXuÇsr 
Î? ±
¬çuIIêcÇábNÇUNHuUuCwÇÉbLÇcOšÇdc
®ÁUdNJÇsÁUMG ™ÇUNOÇuUD ÇwÇÉbLÇvÅWU{U ë
¿pÐs™bXKFÇÐU¿XuÇÇcwÉÏUUNb XMwÇÉeN_ÇU
ë
âÑuÇèrKIUXMF Çè¬WOdNJÇÁuCÇÑÏUBs™bÙuLAÇXb ÇbI
XKFÇÐU¿XuÇÇcwÉÏUUNb XMwÇÉeN_ÇU  ë
®duOLJÇs™bWUJK
ë
¿pÐs™b
çcqwUNÇb ÇvKÇèÏUÇwÇÉeN_ÇcOšÇdc

Γέϭλϟ΍έΩλϣ
UèduOLJÇèæueHKÇè`OUBLÇèWuLLÇnÇuNÇq¬ÉdHÇ ¿ÏuuÇWuLCÁUdNJÇæÃvKqUFXMq¿WdÇçcbFèÁUMÃÊdF r
ë
Çub ÇÇuuJbšL®UNMU ë
{uçuKFUæuHBè¬pÐvÅ ®dÃæŸÇUÏuèÑbÃUÃè¬ÏuuÇWLzÇÏÁUdNJÇæÃvKqUFÃXM
ë
WÑuUÊUEšLÇÇuK èÃWOdNJÇ`OUBLÇs™bÙuLAÇ
ë
®duOLJÇåÇb Çs™brKIÇè

ÁUdNJÇæÃvKqUFXMq¿WdÇçcbFèÁUMÃÊdF r ¿ÁUdNJÇÑÇbÅqOKIèÏuuÇvKØUHKäeMLÇwtKFpMJL êcÇU

™WLEMÊUèÃhOBlOD îÉeN_ÇqBè`OUBLÇÁUH ÅlOD Ã
¿ÏuuÇWuLC
®ÁUdNJÇUNOåb Ã
ÇèdF ÇuuJbI¬UbFèWdÇÁUMÃtÇèdF UcOšÇnB
b®UbFrNFO vÅÇèÏUèWdÇÁUMÃdCÇèÃqKLU
UNOLÃæèÑbñ ð IÇuÃèÁUdNJÇWLOæuKHGÇuUrNQæèdFA
®æŸÇ

ÑÇbÅqOKIèÏuuÇvKØUHKäeMLÇwtKFpMJLêcÇU 
¿ÁUdNJÇ 46
M

¬äeMLÇwÁUdNJÇãšN ÇqOKIWOHOvKWKÃcOšÇåbI
ÊÇdhOBè¬ÁUdNJÇsÉeN_ÇqBè¬`OUBLÇÁUH Åq
®ÁUdNJÇUNOqBHïWLEM

59 _9Ø Û 4
:3.2
Ïb<6:±
¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.2

Ãb2 ÁC/
47 WH 3 ÓÑbÇ lU

9 ÁC/ 9 ÁC/
_C4^Û9 _C4 ^Û9
WIOÏ 20
ºld ÇÏuJÇ
egs4285
«CR<8±P=bdÔR6±¹bb±ϱP ±
wÇÁUdNJÇsÇÐUsJ®ãdWUDUÊÇÑUO Çbèeåb ï seMÇæÃrKFUL
ÏuuÇÑèÏU¿ÁUdNJÇçcÑbBU¿tÁU{WҚÇWUDUäeMLÇbèeUNb
®WOUÇWHBÇwÏuuLÇ×UAMÇ ^:­r¬hMÇ
­
M
­R±¿ÁUdNJÇbOuwêdHÇ

«CR<8±P=bdÔR6±¹bb±ϱP ±

ÀR5±
«CR<8±P=bdÔR6±¹bb±ϱP ±
åb wÇWOFODÇÑÏUBLÇstudFUÍdAåuNHLÇÇcäš cOšÇåU
WÇbwH¬WUDÇÊUDwÁUdNJÇbuïu
lÁUdNJÇbOuèÏuuÇåÇb ÇsOjdUæuuI×UAMÇÇcwULMO¬Ïuu




WU pÐsZMOÏuuÇâd¬WOKLFÇ


®WOFODÇÑÏUBLÇkHWOLÃvKbOQÇ

 

¬jHMÇWFzUAÇÏuuÇÙÇuÃqLAè®WÑÇd
 



WUDÇçcåb ï ®wFODÇÒUGÇè¬rHÇè

 

rè®ÑUÇsuJÁULÇsO WÑÇdÇ
 
   

wtÇb ™VOUÃq ÇÏÑUÇtOu

ÁC/;±T»PËP


åb ï ®ÊUMOÑuÇvL ÉeNÃpd

Γέϭ
Γ
Γέ
Γέ
Γέϭλ
Γέϭ
Γέϭλ
έϭϭλϟ΍

ÒUNvÅêdHÇÏuuÇsWUDÇob`{uUUÐuL×UAMÇÇcwcOšÇlC
ϭλϟ
ϭλ

®buuLï ÇqOGAwÊUMOÑuKWOdÇWUDÇ
ë
λϟϟ΍έΩλ
λϟ΍έΩλϣ
λϟ έΩλϣ
έΩλϣ

_6CEC2±P=bE2
λϣϣ

®WOdNWU vÅWOdÇWUDÇbuLÇäuè
ë
vÅ ™™uè㚠_ÇdWOdNJÇWUDÇqIM ®ÁUdNJUqLFweM
®ÊUdAÇèäÒUMLÇ

wQÍUBLÇÉÁU{UNJKN wÇÁUdNJÇæS¬ÉÁU{ÇÍUHvKjGCUbMjCUËbUÇc
K
®ÑUÇvKäuBKwFODÇÒUGÇèÃrHÇèÃjHMÇâds
E==±R „±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Rudmer Zwerver / Shutterstock.com

bOuwÏuuÇåÇb ÇWOHOsrNUFO ÇÉÏUehMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç

ob`{uÌÐuLl{èäš sbIFLÇhMÇrNscOšÇsJLO ®ÁUdNJÇ
ÉdIHÇÉÁÇdbF®weMÒUNvÅÁUdNJÇbOuWDdêdHÇÏuuÇsWUDÇ
dUMsdBMqnOMBèndFlUNÁÇdÉÏUÅcOšÇsVK Ǭvè_Ç
wÑUÇWOLÃÉbuÇWUNvkš è®ÍèdALÇjDLÇsWUDÇbOuWD
®WdLÇÊÇbuLÇwÊUMOÑuÇèWdLÇÊUMOÑuÇ
47M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±

d:»

9 ÁC/
_C4 ^Û9
ÁUdNJÇ bOu w êdH(Ç ÏuuÇ åÇb Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

60
M
 Ãb2 ÁC/
3 ÓÑbÇ lU 48 WH

SC:±
ë
äš sÌÐuLMÇqLì™™èîWUDÇWDqLWOÂ`{uêcÇjO ÇÌÐuLMÇvÅ R3±
hMÇåb Çr®p ÑbèÃpeMvÅWUDÇäUIÇWOHOswO{ur
{ ÑWU{Å
Ðb7gCQ=  ÉuD q D± ®peMwÁÇu{_ÇvÅÏuuÇsWUDÇobWOKLwÉuD qPP
suJwWO LAÇWUDÇÑèÏ`{uqU ÌÐuLÁUAÅsOIzUHÇcOšÇsVK Ç ®WOKLFÇÊÇuD s

®WOeMLÇÉeN_ÇqOGAWb LÇÁUdNJÇbOutÇb ÇWOHOèrHÇ

ÑUÇlHd

Γέϭλϟ
Γέϭλϟ
 
    ΍΍έΩλϣ
έϭλϟϟ΍έΩλλϣϣ
ÊUMOÑuÇãd

  
 


 

  



 












  






 



 


 



buLÇÑèb

 

 


ÏuuÇâd


48
M








 
 

  
  


61 _9Ø Û 4
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.2

Ãb2 ÁC/
49 WH
4 ÓÑbÇ

¿êdHÇÏuuÇãšN ÇbO dWOLÃU

¿êdHÇÏuuÇãšN ÇbO dWOLÃU
10 ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ ÔR6±¹bb±c9ÂC6±
egs4287
XèU®WUDUUMÒUMbLwÇÁUdNJÇbOuêdHÇÏuuÇ âÇdÇWOHOXLKFbI 10 ÁC/
s³«±R7± ÁUMÃWdÇçcçUãÑuF wdJ®ÊUU ÉbFÁUdNæèbgOFÇÇ O dë R
ÉdIHKWO U _ÇÉdJHÇXCC2Õ Zh¬pÁÇdÁUMÃè®êdHÇÏuuÇvKØUHÇWOHO WIOÏ 20 _C4 ^Û9
®êdHÇÏuuÇvKØUHÇâd ^9 Ò
 



ÔR6±¹bb±c9ÂC6±




  







ÔR6±¹bb±c9ÂC6±
 
 
 Γέϭλ


ÀR5±
Γέϭ
Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ
Γέ
Γέϭ
έϭλϟ΍

VuvKêdHÇÏuuÇsWULÇÊUOLJÇdF
ϭ έΩλϣ
έΩλ
έΩλ

¬æuJsOM ÇsOšâdG UN_è®ÉÏèbÖÑ_Ç

λϣ
λϣ

wè®Wd ÇfHMtJKN UiuFsJLš Çcw®ÁUdNJÇbOuwêdHÇÏuuÇåÇb ÇWOHOrNcOšÇlOD ¬æŸÇè

qCÃè®UMusêdHÇÏuuÇbHMO ¬WUNMÇ dOWUDÇÑÏUBvKÏUL™ÇsWUMÇÈuOFÇiFcOšÇrKFO ¬×UAMÇ
bO dwWOFODÇÏÑÇuLÇçcvKØUHKWId
w
ãUMè®UMUUOÇWOKwêdHÇÏuuÇãšN
w ê Ç ®WUDÇkHWOLÃvÅWU{UÉÏbLÇ
iF®êdHÇÏuuÇvKØUHKâdDÇsbbFÇ
ë bÊUÇÑbÇÈuÑèÃwALÇwqLÑUJ_Ç
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Orhan Cam / Shutterstock.com

s™bÊUÇÑbÇÈuÑèÃwALÇ

EC4±´ j±b:±^gC Ò
åbäUw`OUBLÇÁUH
w Åpcè¬ÊÇÑUO ÇÉÏUO ÁC/;±T»PËP
®WdGÇwbÇuÇ
lÑÏUBLÇkHvÅdOAwÇhMKWO OzdÇÑUJ_ÇcOšÇÏb¬×UAMÇÇcw
®WUDÇkHWOLÃWAUM

E==±R „±
¹bb±`
3.2
Ïb<6:±
pMJLÇc»ÁUdNæèÏÉUOÇqJ wdOJHKWdHoU XèwcOšÇwE
49
M

®ÁUdNJÇkHWOLÃsrÑUJÃäuWAUMÁÇdÅ
¿ÓÇÑbLÇèäÒUMLÇwÁUdNJÇvKØUHÇlOD nO 
Î? ±
®cOšÇÑUJQWLzUqLFr
d:»
¿WUDÇkHwwF ÇèÏuNÇäcêÑèdCÇsÇÐUL 
råUL™ÇsLCæÃb™sJè¬cOšÇÊUUÅÙuMb
®VuJÇvKWUDKwOÇdOQÇè¬Udñï uè¬WUDÇWHKJ

10 ÁC/
_C4 ^Û9
êdH(Ç ÏuuÇ vK ØUH(Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


62
M
 Ãb2 ÁC/
4 ÓÑbÇ lU 50 WH

lèÃÏdHMqJAÉÏbLÇÑÏUBLÇèÑÏUBLÇkHshMÇÉÁÇdIcOšK`L Ç
qtKLQqBHÇlÊUKDBLÇwUFlÇѬsOzbLÇÁÇdIÇrb®ÑèULÇqOeÇ
®hMÇÉÁÇd ÏuuÇâdoKD®UMuvKêdHÇÏuuÇåÇb ÇdOQoKF éd ÃWKJAbuUL
ÊÇÒUGÇçcV ®ÁÇuNÇwÊÇÒUGÇiFWUDUÊUdLÇÏÇbÅèÁUdNJÇbOuêdHÇ
XFL bæuJULÑ®êuÇášGÇq ÇÏÉÑÇdÇfåuIpcè¬ÁÇuNÇËuKw
âd qOKEèWFDIKWO OzdÇÉdJHÇqH Ãj l{ècOšÇsVK ǬÉÁÇdIÇÁUMà ÈU ÃrÃbÃêdHÇÏuuÇâddFè®w UMLÇdOGÇèÃêÑÇdÇÓU™Çw
d wKDB
î
®êdHÇÏuuÇkH ®WKJALÇçc

®êdHÇÏuuÇvKØUHÇwÉÏbLÇWUDÇÑÏUBLêdHÇÏuuÇäÇb
w  ÇbU 
pKOÒvÅËbWK Ãäš sÉÁÇdIÇscOšÇÁUNÇbFWAUMÃbÇ

έΩλϣ
λϟ΍έΩλϣ
æÃwMFÉÏbLÇWUDÇåÇb Ç®WUDKÉÏbÑÏUBÍUdÇèçUOLÇèWO LAÇWUDÇ

 
 

 



  Γέϭλϟ

Γέϭλϟ
Γέϭλϟ
έϭλϟ έΩλ
Ωλ
΍έΩλ
λ
ozUFÇsJ¬UMuÉÑÇdWÑÏÙUHÑÇwV sUMÃULcHMsUMbWUDÇÑÏUB

Γέϭ
åÇb ÇsdÃnKJÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb UWUDÇÌUÅæÃuw
 OzdÇ
®êdHÇÏuuÇ

ÌUÅwêdHÇÏuuÇåÇb ÇÈuOU –]9=¼c¯µØP

Û
¿WUDÇkHsÓUMÇbOH nO¬pÃÑw¿WUDÇ

 

 
 









 

 

11 ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ ³¹P:±»¹C0:±E:=
egs4288
®XdÇd×UAMÇÇcqLÃ

50
M

11 Ô»C= ± d:» ÁC/

WIOÏ 20 _C4 Y„

³¹P:±»¹C0:±E:=
êÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL


WDA_ÇåÇb ÇsJL®wLdÇpUvK
áUAJ ÇâUDlO uWÑUO ™ÇWOLdÇ 




®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇ  
 
 

  
  


63 _9Ø Û 4
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.2

Ãb2 ÁC/
51 WH 4 ÓÑbÇ lU

12 ÁC/
12ÁC/
WIOÏ 25 _C4 _=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ ¹bb±´C±P ±
egs4290
Bï è®dAUNb wÇÏuuÇÙÇuÃnKsdOJÇXdbI
ÉÏbvÅÏuuÇÙÇuÃnMBï ¹bb± ´C±P ±
qH ÃÏuèÙuqD±®WèdFLÇÏuuÇÙÇuÃiFWLzUÊULKJÇpMwb ®ÉÏb dOè
®WOBÇWHÇ
ÙÇuÃiFæÃsrdÇvK®éd _ÇÏuuÇÙÇuÃiFWLzUrKFLÇpODFO ¬wNMUbMè
®UëUI tudFULWUF ™UUNHOMBWèUrJOK¬WuQdOèbbÏuuÇ
ÀR5±
WHKLÇ ÏuuÇ ÑÏUB ÙÇu_ cOšÇ rN s bQK Wd wMuJÇ rOOIÇ Çc `ML
jHMÇ wFODÇÒUGÇ seMÇ rHÇ .åuNHLÇ Çc äš UNHdF r wÇ
 


    Γέϭλϟ΍έΩλϣ

VAÇ ÍUdÇWU WO LAÇWUDÇ

ÁC/;± T»P ËP

³¹PR= ³¹P
s æUà ÁÇu ¬ÏuuÇ ÑÏUB s çuLN UL ÇubO cOšÇ qÇu ¬×UAMÇ Çc w
.ÉÏbLÇ dO åà ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ
rHÇ WO LAÇWUDÇ
seMÇ ÍUdÇWU
wFODÇÒUGÇ VAÇ E==±R „±
jHMÇ wUMÇrHÇ WUDÇ ÑÏUB s cOšÇ rNH UOë MuJ ULë OOI "ÏuuÇ åÇb Ç" rOOIÇ dBM åbI
sO èdOJÇ äuUÅ ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ vÅ ÏuuÇ ÙÇuà rO I cOšÇ s VK Ç .ÉÏbLÇ dOè ÉÏbLÇ
wUXÒ .ÉÏbLÇ dO èÃ

™ b .wUMÇ XeÇè ¬sO èdOJÇè ¬rHÇ :WOUÇ WOU{Ç WUDÇ ÑÏUB rN åb r
s UUëè rNMÇ Çc ¬ÑÏUBLÇ çc UNM wQ wÇ sU_U WÇÑÏ vK cOšÇ æuJ
.rNèU vÅ rNU{Åè rNHOMB WOHO w dOJHÇ qÃ
51M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±
çc UNM wQ wÇ sU_Ç rNF gU r ¬WOIDMLÇ rNU à Íd cOšÇ s VK Ç
.ÉbbÇ rNUuKFL UIë è rNUUÅ dOOG cOšK `L Ç .ÑÏUBLÇ

lMB
Bï è ¬ÉÑcÇ s tLEFè dJ Ç ÊU s äuUÇ wQ .ÈUA _Ç s rHÇ wQ
d:» .ÊUUMÇ Ñèc s wUMÇ XeÇ wQ .åUÇ XeÇ s sO èdOJÇ

12 ÁC/
_C4 _=Û 
ÏuuÇ ÊUÇb Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

64
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.2

5 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

52 WH

©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C Í»C  3.2

wLKFÇdO HÇ 13ÁC/
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ
egs4291
c9´ R±Ò¹bb±
\R2±
13ÁC/ nKåÇb ÇWOHOXLKFæÃbFèæŸÇ
ÏuuÇ¢ÉÑuÇëÏbPC ¬ÏuuÇÙÇuÃ

WIOÏ20 _C4EØ Û ¹­^

Ú Û pMJL¬ÉÑèdCÇbM®¢odDÇvKʚdÇè
¬r®¢äÁU ¢whMÇ ³«±RvÅÉÏuFÇ



 Ώ  
 

 ΃ Γέϭλϟ΍έΩλϣ

UëUMë OF ¬WOUÇWK _ÇspUUÅD±
®åuNHLÇÇcwtLKFUL

\R2±c9´ R±Ò¹bb± ¿ÏuuÇèqIMÇqzU ènBæÃpMJLnO¬æŸÇè

ÀR5± ¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU

ÉÏUÅlåuNHLÇWÇbwUud wÇWK _ÇvÅcOšÇÏuF¬×UAMÇÇcw

bFïFï WO{drbWÏ_UWUF ™UwLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®çudULOqQÇ
WO{dHÇçcqåÇb ™Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Andrey Pavlov / Shutterstock.com

stOÅÇuKuUæuÑUApÐbF¬ÉÏbFÑÏUBsÊUuKFlLèWK
 ÃÍdDÁULKFÇåuI
àÕUÇÁeÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ R3±®WdF



®UNIODè ®æŸÇäÇR ÇÇcsVO nO R Û8®¢äÁU ¢

©·R/±Z=2^
ÁC/;±T»PËP ¿åuqtb êcÇÏuuÇÑbBU

wrNbU LÉÑUO ÇèÏuuÇsoU ÇrdO HvÅcOšÇld¬×UAMÇÇcw

®tudDäÇR êÃèâ¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUÇbMwLKdO HrbI

E==±R „±
ÖdlÉÑUO ÇèÏuuÇÙu{uÖdFÉÑus¬YÇqÉdUEÇÖd M
52

çcÍd wqOÒèÃqBHÇWÑUAcOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR

®YÇqÉdUEÇ

¬WAUMLUcOšKÍUL ÇbFè
d:»
q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO 
Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇlOD 

©·R/±Z=2^
¿WOuOÇUMUOwtb êcÇÏuuÇÑbBU
13 ÁC/
_C4 EK¹­Ú ^Û
odDÇ vK ʚdÇè ÏuuÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

65 ¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
32
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.2

Ãb2 ÁC/
53 WH 5 ÓÑbÇ lU

vÅÌUb®ÊUÇè¬qOKFÇè¬ÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
®äÇR ÇÇcsWUÇèwLKdO HWUJÏuuÇÑbBsÉbbÇãÑUJQsOF  ¬æŸÇè
Ãb™ÃVè¿ÍdAÇlOD qºäÇR sÉbÇèWKLsWUÅu ÖdHÇ®p{dD±¬™ë èà ºWOŸÇrOUHLÇWFÇd
®™èÃrFM
ºw{d U¢ºäÇR sVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅuÀR6±
®ÊUUÇÙuM

™èà rFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇ

®pKOKF·R ±r®p{drbêcÇqObÇ^=_¬pÐbF
ºWÏ_Ç Ðb8ЭD
ÀR6±_P^=94 ^=P±
®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êà WOU 
ZUMÇÏuuÇuêdHÇÏuuU êdHÇÏuuÇæÃUMLKFbI
ÊUÇuOÇèÊUUMÇUUIqKs UMÃè®sOM ÇsOštuJâdG  rb™wÇÊUuKFLÇsbFÇè®p{drbÊUUOsOF êà W UM 
 
 

   Γέϭλϟ΍έΩλϣ

qÖÑ_Ç`D vKX UwÇ ÏuuÇsÉdOÊUOLpKN 

ÊUUMÇçcXMïÏ®sOM ÇsOš
XKKèÖÑ_Çs UwÊUÇuOÇè
sOšÑÇbvKèÁjXur
ÙÇuÃsè®êdHÏuèvÅsOM Ç
ÒUGÇè¬jHMÇè¬rHÇêdHÇÏuuÇ qLFwÇÁUdNJÇbOuèÊÇÑUO Ç
®wFODÇ
iFÁUdNJÇæèbgOFÇäèU
vKUÏULÇébUMLKFè®XuÇ
UMUOwêdHÇÏuuÇèÁUdNJÇ
®WOuOÇ
ULdOJÙd ÃÉÑuBêdHÇ ®ÖdHÇ
®tCuFUNFsJL
ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd
wêdHÇÏuuÇåb s
šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO 
ÉeN_ÇsbbFÇqOGAvK
®ÊÇbFLÇèWOeMLÇ
®ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIUL 
®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè 
®rN{drbrNÏÃqO èrN{èdl{uÑUJ_ÇjDcOšÇvKÖdÇ

53M ¹bb±`
3.2
Ïb<6:±

66
M
 Ãb2 ÁC/
5 ÓÑbÇ lU 54 WH

©Ïb^aPÔQ±¹bb±»P0C Í»C  3.2

åUOIU¬WKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇrbIbF
UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{èdWUrNUJS®pc
®UUONH
ë X UwÇÊUÇuOÇèÊUUMÇUUIqKsZUMÇÏuuÇuêdHÇÏuuU
ºcOLKÇÊUUÅsWMO
vKX UwÇÊUÇuOÇèÊUUMÇUUIqKsZUMÇÏuuÇuêdHÇÏuuU
ÒUGÇè¬jHMÇè¬rHÇêdHÇÏuuÇÙÇuÃsè®sOM ÇsOšqÖÑ_Ç`D
pKN UMÃè®sOM ÇsOštuJâdG êdHÇÏuuÇæÃUMLKFbI®wFODÇ
ÇcNè®tCuFUNFsJLULdOJÙd ÃÉÑuBêdHÇÏuuÇsÉdOÊUOL
êdHÇÏuuÇåb ®ÉÏbLÇdOÏÑÇuLÇstQêdHÇÏuuÇnMBï ¬V Ç
®wLKFÇãdO HVǬæŸÇè
®®od sêdHÇÏuuÇææuîñ Jî 
¬jHMÇè¬rHÇêdHÇÏuuÇÙÇuÃsè®sOM ÇsOšqÖÑ_Ç`D vK
UMÃè®sOM ÇsOštuJâdG êdHÇÏuuÇæÃUMLKFbI®wFODÇÒUGÇè
UNFsJLULdOJÙd ÃÉÑuBêdHÇÏuuÇsÉdOÊUOLpKN 
®ÉÏbLÇdOÏÑÇuLÇstQêdHÇÏuuÇnMBï ¬V ÇÇcNè®tCuF
Ubèeè¬UMÒUMbdèWbè¬ÊšÇuLÇqzU èwêdHÇÏuuÇåb 
vKUÏULÇébUMLKFè®XuÇiFÁUdNJÇæèbgOFÇäèU®ÁUdNJU
®WOuOÇUMUOwêdHÇÏuuÇèÁUdNJÇ

 
 

   Γέϭλϟ΍έΩλϣ

æèbgOFÇäèU®ÁUdNJUUbèeè¬UMÒUMbdèWbè¬ÊšÇuLÇqzU èw
UMUOwêdHÇÏuuÇèÁUdNJÇvKUÏULÇébUMLKFè®XuÇiFÁUdNJÇ
®WOuOÇ

14Ô»C= ±d:»ÁC/
_C4^Û9

X6;±´±»C6
ºld ÇÏuJÇ
egs4292 «C:±F´CbÒR±Ò
®XdÇd×UAMÇÇcqLÃ

54
M

14Ô»C= ±d:»ÁC/
WIOÏ20
_C4^Û9

X6;±´±»C6
«C:±F´CbÒR±Ò
pUvKêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL 

WÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL®wLdÇ 




ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 

cOšÇêbèÃcOšÇáUAJ ÇâUDlO u  
 
®sOIzUHÇ
  
  


67 _9Ø Û 4
:3.2
Ïb<6:±
¹bb±
:3.2
Ïb<6:±
¹bb± 3 2 Ïb<6:±
:3.2
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.2

Ãb2 ÁC/
55 WH 5 ÓÑbÇ lU

15ÁC/
rOñ è lÇÑ
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4293
¹bb±`¤Z±»
™ë UC®æŸÇvÏuuÇstLKFULORR Û8
®WHKLÇÏuuÇÙÇuÃÈuOèUÇeèhzUB ™èÃ
®qH _UWULÇWU LÇwÉÏbLÇdOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUB Íd Çr
®cOšÇÊUUÅÙuM 15ÁC/

 



  Ώ 

WIOÏ25
_C4_=Û 

¹bb± ` :Z±»

ÀR5±



åÇb ™ WO OzdÇ ÑUJ_Ç Íd è WFÇd cOšÇ s dO _Ç åuNHLÇ ×UA VKD


 ΃ Γέϭλϟ΍έΩλϣ

ãÑUJÃåb Ç®¢ÃbÇ¢wtbU ULOqQè–]9=¼c¯µØP

Û
UMMJLnOè¬UNÇb ÇèUNuJWOHOè¬ÏuuÇÙÇuÃWAUMLÉbbÇ
b
.UNÇb Ç WOHOè UÑÏUBè WHKLÇ ÏuuÇ ÙÇuÃ
®UNšN ÇbO d

ÁC/;± T»P ËP

™ë cOšÇ åuI
.UUOë U WHKLÇ ÏuuÇ ÙÇuà s çuLKF U hOK r ¬WAUMLU ™èÃ

´±Q± ³»±¹¯ E=C=±´±»C<:±

˜ËP<±bdP7E4±Rd;;8: E=C=±´±»C<:±
E==±R „±
WO U _Ç ÑUJ_Ç WFÇdL rNNNèñ ð ¬åuNHLÇ Çc áÇbà ÇuII b cOšÇ æà UL ¬æŸÇè
55
M
¹bb±`
3.2
Ïb<6:± w WOU{Ç rNK Ãè rNUuKF WAUML XuÇ iF cOšÇ `MÇ .rNÇdc w
UOë U Ud
ë cOšÇ s VK Ç r ¬ÉdOG WuL w èà rNzšÒ l WKdLÇ çc
ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB sO WÑUILÇ l WHKLÇ ÏuuÇ ÙÇuà ÈuOè UÇeè hzUB
.ÉÏbLÇ dOè
d:»

15 ÁC/
_C4 _=Û 
ÏuuÇ s :lÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


68
M
69 ¹bb±¤3.2Ïb<6:±
Í»CÚ
:3.2
Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±

3.3

³¹P:±EC2±»¹C0
Γέϭλϟ΍έΩλϣ/RYHO\GD\˺˻6KXWWHUVWRFNFRP

åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

®tMO èçÑU Çèéd ÃvÅÉÑusWUDÇääuñ ÒUNrOLBWOLKÑUJÃoOD 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 
 ®ÁUdNJÇbOuwçUOLÇjU èÍUdÇèw LAÇÙUF ÇåÇb ÇsÊÇdO HrbI 
od sWHKÑuBd ÂvÅæUJsWUDÇäUIÇWOHOsqObÇèWEšLÇvKbLFÌÐULduD 
®ÁUdNJÇè¬ÉÑÇdÇè¬ÁuCÇè¬ÊuBÇ

70
M
 E= C M±´C920:±
WUDǬÙUF Ç¬ÁuCǬÉÑÇdǺÉbbÊUKDB
WOzÇuNÇsOÇuDǬWOzULÇsOÇuDǬsOÑuǬWO LAÇ
¬WUDÇbuuï ¬WUDÇÑbB¬WUDǺWIU ÊUKDB
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
ÉÏb¬WOdÇWUDÇ
 


WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç

Γέϭλϟ΍έΩλϣ/RYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP
N920:9Q= ±_<

WUDqwUUKDBcOšÇVJæÃvK®tuÏUB`KDBqJWUDqLcOšÇsVK
ë ǬcOšKÊUKDBLÇ`O{ubF 
ÁÇu ¨`KDBLÇâUO WKLWUvÅWU{U¬`KDBLÇvKÃrNuK Q`KDBLKndFWUl¬WUDÇj èwÉdOáèd
®WKLÇvMFsdFWDO WL ÑqLæèÏubI¬cOšÇWÑvKÁë UMè®`KDBLÇqH éWDO åÃWGOKWKLXUÃ
®qOÒlpÐWÑUArNMVK ǬÊUUDÇvKWUJÇscOšÇwNMæÃbFè 

E4 C7:±´C:98±

èÃ`KDBLÇndFWUF ™UWF UILÇÊULKJÇ×UAäULÅrNMVK ǬUNHdFèÊUKDBLÇWUscOšÇwNMæÃbF 

sOLwbU wÇÊUHdFÇåb YO¬nKqJAWF UIÊULK×UAqLFrI¬d_ÇåeæÅ®WKLÇwWBUMÇWLKJÇ
®WOBÇÊUUÇvKqLAÊUKDBLKpMqLè¬ÏÇddLï Ç`KDBLÇ
®tUJrKFLÇåuIèìëÉd UÊUKDBLÇÓuUsndFÇc Rï æÃsJLLï 
®¢ßßßèìqLÇèìqOuǺWOUÇâdDUWUDÇqIM¢WBUWLKvKêuwÇWKLÇvKäU 

71 ¤³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
 Ïb<6:±
M
 ³¹P:±EC2±»¹C0 3.3
Ïb<6:±

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®dOUFLÇoODsluLÇWOKÍdILÇÑU LÇw×UAqÁÇÏÃcOšÇvKV

Fb± E=9:4± E2/M± ÏCM± _94±ÌC2

ozUÏ 10 1 ×UA

WIOÏ 15 2 ×UA 1 ÓÑbÇ Î«C

WIOÏ 20 3 ×UA

WIOÏ 15 4 ×UA

WIOÏ 15 5 ×UA 2 ÓÑbÇ

WIOÏ 15 6 ×UA

WIOÏ 20 7 ×UA
3 ÓÑbÇ _9Ø Û 4
WIOÏ 25 8 ×UA

WIOÏ 25 8 ×UA lU

4 ÓÑbÇ
WIOÏ 20 9 ×UA

WIOÏ 45 10 ×UA 5 ÓÑbÇ

WIOÏ 20 11 ×UA
6 ÓÑbÇ Í»CÚ
WIOÏ 25 13 ×UA

72
M
 éuLÇsWOHK

WUDÇäUIÇWOHOcOšÇrñKF®rNUOwÉeNœWUDÇqOGAWOHOsWO U _ÇÉdJHKrì NcOšÇéb`ÃæŸÇè

WUDÇÑÏUBsWë LcOšKåuNHLÇÇcwDFï ®UMusÁUdNJÇWOUZMïWUDÇÑÏUBsêÃè¬WLE_ÇÌÑU èq ÇÏ
ULë NWUDÇåÇb ÇÑuqÈuOèUÇerNæuJO ®UOë UWUDKUMÇb ÇWIdDw U _ÇrNLNvKÁë UMqI LÇw
®åÏUIÇåuNHLÇWUNwÉbuÇÙèdAvKrNKLbMWU cOšK

E=±´C;gC89T:/±E=:­
sd_ÇÑbIU»ÊUÇuOÇèÊUUMÇèdAKw OzdÇèw U _ÇWUDÇÑbBè¬ÖÑ_ÇtèvKÉUOÇÑbBwfLAÇ
ÏuFêcÇêdHÇÏuuÇäUwUL¬d UdOqJApÐæUÃÁÇu ¬fLAÇçÑbBÖÑ_Ç`D vKÉÏuuLÇWUDÇ
qBfLAÇdLæÃÁULKFÇbIF®WO LAÇWUDÇèåUFDÇäUwUL¬d UqJAåìWOÇÊUMzUJÇUUIvÅçÑbB
tèvKÉUOÇÑÇdL ™WUDÇèÉÑÇdÇswUJÇÑbIÇÌUÅwdL æÃsb™è¬WM ÊÇÑUOKWFÑÃsÈdIUvÅ
®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsfLAÇbFpcè®éd ÃWM ÊÇÑUOKW L èÃÊÇÑUOKWFÑÃuvÅÖÑ_Ç

³¹P:±»¹C0:±
rêcÇÑÇbILÇsÙd ÃÑbIÑÇdL UÏbwÇWUDÇèÃdAÇUNb wÇÑÏUBLÇwÉÏbLÇÑÏUBLÇ
¬ÍUdÇè¬WO LAÇWUDÇè¬ÊUÇuOÇè¬ÊUUMÇq¬WOÇÊUMzUJÇvKÉÏbLÇWUDÇÑÏUBqLAè®tUNšN Ç
âdG ®ÉdOBÉbäš UÏUHvÅpÐéÏÃUNšN ÇÏÇÒULKwǬÉÏbLÇdOWUDÇÑÏUBáš®fLAÇÁu{è
UN_¢WKbÇWUDÇÑÏUB¢sUNÃvKÉÏbLÇWUDÇÑÏUBvÅÑUA Aï UUULë zÇÏè¬sOM ÇsOšÒUGÇèjHMÇèrHÇææuï Jî 
ÙÇuÃiFèÑÇbvKuLMqOUãUMN¬êdHÇÏuuÇUNš æuJwÇWKuDÇÉbLÇášè»êdHÇÏuuÇsqb
dL O ¬UNUÅèUuLsQDÃäbFLÊUÇuOÇèÊUUMÇãšN ÇrÇÐÅ®åÇuÃWFCéu UuLâdG ™ÑU _Ç
UNKqæQWdwDF™ULÙd ÃqJAÑÏUBLÇçcdAÇpKN ÇÇÐÅUîUÏbdL èÑÏUBLÇçcÏuè
®VuJÇÁUIÏbNèÇbë ÉÑU{ãšN ™ÇsÉÑuBÇçcæuJ ¬UNMtšN ÇrêcÇÁeÇ

73 ³¹P:±EC2±»¹C0¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0 3.3

éuLÇsWOHK lU

EC2±»¹C0ϱP ±»C¬
çUOLÇåÇb ÇæSÇc®¢WHOEMÇ¢WUDÇÑÏUBs¬fLAÇÁu{èWÑUÇçUOLÇèÍUdÇq¬ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBbF
êÃâdVKD™WOKLFÇçcæ_»ËuKÇÙÇuÃsÙuêÃV ™WOdNJÇWUDÇvKäuBKfLAÇÁu{èÍUdÇè
Ïèb ÁUMWOzUèdNJÇÊUDLÇÁUMVKDO®ÉÏbLÇWUDÇãšN ÇsWOÇvKWOK ÇÑUŸÇiFãUMæÙŮÉÏU
qwV bÍUdÇÊUMOÑuæÃUL®WOKdObrsè»WÏè_ÇwÊUUCOËèbvÅêÏRÇcè®ÑUN_ÇvK
WO LAÇÍÇu_ÇrOLBVKD®UWIDMLwKLÇÎUMLÇwUUë K dRbI¬ÉdOJÇÍUdÇÊUDUÃè®gOUHÇèÑuODÇ
Áu æS¬ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsÊUÇuOÇèÊUUMÇæÃsrdÇvK®WObFÑÏUB©WOzULÇWuUDÇèÍUdÇq¨
ë
dObwÈUA _ÇvKäuBKÊUUGÇÑU ÃWÇÒÅ×UAV b¬ššL»WOUÑdCÇâUÅwV bUNšN Ç
dObwéd _ÇwV bÏÇuLÇèsbFÇ®WO ULÇWOdèWÇÑeÇqFHULKçUOLÇËuKèWdFÇwV è¬WOÇ
®ÁULÇèWdÇËuKèWOÇ

74
M
 wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4

(Eb: ^ c¯ E;C) C¹±P¯ d5; ¹±b ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

¬WO dN ÊUUD  l ÊÇdH cOHMè áUAU cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w _=:0 :8 ÁC/
10 - 8 ¬ÏÇuè tUA r èà r 15×10 .wzÇu sOÑu qC_Ç rOLBÇ bb UÑU Ç `=»b
ÓuÏ 
hI 
ÕUÑ rK ÉUL èà ¬WO UD ÉÏÇb è ¬sOK 
ÉdD  
o™ jd 
(êÑUO Ç) Wèd 

ÊÇd 4 q_Ç vK ¬ÉdO WK  b Ç w sOÑu buL UÐuL

ë cOšÇ rLB ¬×UAMÇ Çc w _=:0 :10 ÁC/
WHKLÇ ÏÇuLÇè WOdHÇ qUONÇ qL WOHO `O{u wzUèdNJÇ Pb ¶ºb:
ÁU 
.çUOLÇ Wd ob s WUDÇ bOu `=»b
WOÑè Wèd 
q 250 tF wJO š Èu 
q_Ç vK ÊÇd 4 WF ¬dO odÅ 

75 ³¹P:±EC2±»¹C0¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.3

Ãb2 ÁC/
57 WH
1 ÓÑbÇ 
1 ÁC/
1ÁC/ \gC¹ 10 ©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^
bOuwÉÏbLÇWUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇU
¿ÁUdNJÇ
Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έέΩλϣ

ÀR5±
Ωλϣ D ORYHO\GD\
Ωλ ORYHO\GD\

VKDDï æQpÐè¬cOšKWOBAÇÊÇdÇèWIU ÇWdFLÇvK×UAMÇÇcbLF

\GD\6KXW

®WMbLÇâd wÙÑÇuAÇ`OUBÉÑUWO LAÇWUDÇÍÇuÃåb 

6KXW

®ÁUdNJÇbOuÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb ÇWOHOÍd rNM

6 WHUVWRFN

¿ÁUdNJÇbOuwÉÏbLÇWUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇU
RFNFRP

WUDÇÑÏUBsbbFÇåÇb UÁUdNJÇbOuUMMJL
FRP E *RRG/

bHMsUNÃÉÏbLÇWUDUbBIï ®WHKLÇÉÏbLÇ ÁC/;±T»PËP

*
*RR
RRG XFN(

ÑÏUBvKWK_Çsè®UNUMšN ÇsÙd ÃÉÑuB

®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBstudFUvKcOšÇed¬×UAMÇÇcw
([SUHVV6
[SUHVV

®WO LAÇWUDÇèÍUdÇèÁULÇ»ÉÏbLÇWUDÇ
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Good Luck Express / Shutterstock.com

V6KXWWHU
V XWWHUVWWRFN

^:±c9³»P7± E=C=±´±»C<:±
RFFFN
RFN
R
RFNFRP
FNFRP
FNFR
FN
NFR
NNFRP
NF
FR
FRP
F
FFRP
RP
R P

E==±R „±
UNÇb ÇWOHOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBstudFUÍd vKcOšÇl
®rNIDMwWb LÇWUDÇÑÏUBwÇèdJHOcOšÇbñ î
®ÁUdNJÇvKäuBK
»C8M±E»C/Z=2 ­ E=C=±´±»C<:± ºld ÇÏuJÇ
˜P4C<;P?­_d± egs4296
W ÇÑÏsÁUN™ÇbF®äÇR ÇsWUžWOè_ÇÑUJ_ÇiFcOšÇébæuJb
UNOÅÇuKuWÏÃvKqLAwLKdO Hl{èvKsÑÏUcOšÇ`B¬åuNHLÇ
57M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
®åuNHLUWUÇWDA_ÇW ÑULbF

d:»

1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


76
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
58 WH

ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC
ºld ÇÏuJÇ
egs4297
E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±
qOGAÁUdNUULë zÇÏãUMsJrsJ¬qN ÃqJAåUNLÇÒUʙŸÇÓUMÇåb 
®ÑuBÇ Y„ÒhMÇ ­R±¿ÁUdNJÇÏuèqqLFʙŸÇXUnO¬pÃd®Ê™ŸÇçc
2 ÁC/ ®wUÇ×UAMÇ^:­r
­

E7=¹ 15 _C4 ΫC

E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP E 3L[DED\

E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2± qON ʙŸÇvÅÓUMÇÌUÇ®WO UÉUOÇXUsO¬åU 400 cMÊbèï pÃqO
E=g±b<±`=±b29Uë uO d_ÇnzUuÇébÅ¿Ê™ŸÇvÅÓUMÇÌUÇÇÐUL®rNUO
®oObÇsUDw Éë ÏUËbUÇcè¬oObÇlMBÈuÇs w E=gC:±è
±è
ÀR5±
ÑuBFÇÉeNÃåÇb ÇwdOJHÇÁUMÃcOšÇäuCYÇqÉdUEÇeHï 
æÃrÑè®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBLqLFwÇWbÇÉeN_UWÑUIWLbIÇWOÑUÇ
cOšÇiFæS¬WOzÇuNÇèWOzULÇsOÇuDUWÇÑÏvKæuuJbcOšÇsbbFÇ
®WUDUsOÇuDÇqOGAWOHOJqUrNrNbæuJ™b

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Pixabay

ÁC/;±T»PËP E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±`ÓRÛ C=

WUDÇåÇb UqLFwÇÉeN_ÇsWK ÃcOšÇÍdD¬×UAMÇÇcw

®ÉÏbLÇ
˜³PPû±bdE9 ­·R Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
^:±c9³»P7± E=C=±´±»C<:±
58
E==±R „± M

wÇÊUMOULÇÙÇuÃscOšÇvKäÇR ÍdDåuNHLÇÇccOšÇvKÖdÇ
ÉUOÇqJ wqQÇèdOJHÇvKcOšÇllñ ð ®WOÑUÇÑuBFÇwåb ï XU
®WOzUdNJÇÉeN_ÇèWbÇÊUdLÇÙÇd Çq
d:»
bÇuUÇÐÅUrNQ Ç®sO{èdFsOÑuäèÃvKÉdEÁUIÅcOšÇsVK Ç
ébÅæÃcOšÇd Ãr¬ÑUJ_ÇlOLqÇèlL Ç®ULNMêÃsÊUuKFæudF
dO æQcOšÇddñ ЮoObÇlMB`LIÇsDåb XUÊUMOULÇçc
w¬WU ÑbBLÁULǬåuNHLKWLÇbÇÉdUEÇwtHèrWUDÇbOuÁULÇ
WOzÇuNÇWuUDUr ™UÑuBÇwW{uLÇÊUMOULÇr ÇrNdÐÇ®ÉbuÇWÇb
cOšÇ`MÇ®pIDMwÊUMOULÇçcaÑUsrNFËbr¬WOzULÇWuUDÇè
®ÊUMOULÇçcqLWOÂsÉdOGÊUuLwWAUMLÇèÃrNzšÒWAUMLUëUè

 ÁC/





 _C4ΫC

WOzU*ÇèWOzÇuNÇ5ÇuDÇ
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

 


77 ³¹P:±EC2±»¹C0¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
ΫC 3.3

Ãb2 ÁC/
59 WH
1 ÓÑbÇ lU

¿nOè¿ÊUMOULÇçcUNqLFwÇWUDÇÙuU 
Î? ±
ÁÇeÃpdwbU UL»WOzÇuNÇWuUDÇÊÇdH ÍUdÇãd
pKÊÇeOLLÇiFwdOJHÇpMJLq®ÁULÇvKbLFd ŸÇiFÇè¬ÁÇuNÇvKsOÇuDÇiFbLF
F
¿UNuOwUè¿WOzÇbÇsOÇuDÇ
WdÇWU vKqB®ÈuÇs rsèWOK ÇbÇWuUDÇ
sJè¬sOM ÇÊUcMXFMMwÇWOzULÇèWOzÇuNÇsOÇuDÇsWOUÇWOzULÇèWOzÇuNÇ
ï ÊUMOÑuÇnK sè¬WOzULÇWuUDÇÊÇdH ãdwUUè¬çUOLÇWds
¿áš ™ÇtèÃU¬pÃÑw®ÊUL ÇiFwUNFtUA
s qÃséd _ÇWuUDÇÁÇeÃvÅWdÇWU qIMr
®ÈuÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP E 5D\PRQG$OEHUW6KXWWHUVWRFNFRP F ,0B3KRWR6KXWWHUVWRFNFRP

³RjC4:±E=g±b<±´C;=»b±
¿ÉÑucLÇWUDÇÙÇuÃÈuOèUÇeU 
ÈuOFÇUîULë zÇÏWUèWHKJÇWCHMUNÃUNLÃèUÇeLÇäèÃ
tåuIULWë ÑUIWUFñ dOèWbdOVOU _ÇçcæÃwN
R/Z C±ÐR7±û0;Q;«±bEbC
bèÃÍUdÇVN™UëUOQ¬WuLCdOUNÃULWbÇÉeN_Ç
®çUOLÇÑÏUBbÃn

æÅ¿d{UÇUdBwçcWUDÇÙÇuÃsÙuêÃåb q 
E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±б»Ò¹`EC;±EC2± ¿pÐËbnOJ¬rFWUÇXU
®WOzULÇèWOzÇuNÇsOÇuDÇÑuWEšbFWÑU H ÇWK ÃWš D±
sOÇu ÊÇdH wÊUbuÇÐULäÁU îcOšÇÊUUÅÙuMb åb ®WIU ÇrNdFvKÁë UMcOšÇÊUUÅÙuM
qÃÏbvKWbÇWOzÇuNÇÊUMOÑuÇêuÇÐULäÁU îWLbIÇÁÇuNÇ nKUNMJ¬WOzÇuNÇsOÇuDÇtAwèåuOÇÍUdÇÊUMOÑu
sOÇuDÇsäu ÃWbÇWOzÇuNÇÊUMOÑuÇèbÇÐULäÁU îÊÇdHAÇs ®ÁUdNJÇbOuwåb ï ULUKè¬Ñu_ÇiFwUNM
®WLbIÇWOzÇuNÇ
bFè®qOÒlèÃéÏÇdÁÇu hMÇÉÁÇdcOšÇsVK ǬÑuBÇWAUMbFè
wÇrN™ÄU WÑUAèsèbèdOJHUcOšÇåuIæÃV¬hMÇÉÁÇdsÁUN™Ç
®YÇqÉdUEÇsUNd æèÏu

59M ³³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
 ± E
E C2± C 3 3 6 ±

78
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
60 WH

ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


WIU ÇWdFLÇjOAM 3ÁC/

_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4298

`aR4ÔQ±C
©³¹P:±EC2±»¹C0
3 ÁC/ ©„Ï­³¹Pd^Ò–EC2±»¹C0

E7=¹ 20
_C4 _=Û  ^Û ®Çë d RUNb ÇvÇdUMFUWLzUZh®qLFOWU vÅUUOë utKLF ÒUNêÃÌU
pzšÒlgUM¬WUÇsbQdOXMÇÐÅ®ÏbdOåÃÇëÏë bæUÇÐÅUèWUDÇÑbB
®qBHU

©³¹P:±EC2±»¹C0`aR4ÔQ±C ¹PR=Ï­¹P EC2±»P0 R0;4±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ9VBB6KXWWHUVWRFNFRP
ÏbdO WÑUD êèbÍUB
ÀR5±
WUDÇÑÏUBÙÇuÃscOšKÊUuKFrbIwMuJÇrOOIÇÇcbU Oï
WUDÇÑÏUBsWîWILñ ð Fï  íW ÇÑbcOšÇbF ®WèdFLÇÉeN_ÇqOGAWb Lï Ç
®ÉÏbLÇ

ÁC/;±T»PËP
qbbWUDÇÑÏUBsWIU ÇrNdFjOAMcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®ÉÏbLÇdOåÃÉÏbLÇWUDÇÑÏUBvÅwLM

´ 8/:±^ E=C=±´±»C<:±
E=C=±´±»C<:±

©„Ï­³¹P–EC2±»¹C0 M
60

E==±R „±
qOGAr®êèbOÇÍUBLÇqWuN WUèWÑUDUqLFÉÇÏÃcOšKddCà ð
WUDÇvKêèbOÇÍUBLÇqBsÃscOšÇäQ Çr¬tH ÃèêèbOÇÍUBLÇ d:»
¬ÉÇÏ_ǺÉbLÃWšWLzUÁUASr¬ÉÑu ÇvKWOBÇÊUUÇq ®ÁwCO
éd ÃWKÃdÐcOšÇsVK Ç®ÉÏbdOåÃÉÏbWUDÇè¬WUDÇÑbBè
sLCb®WÑUDUÉÇÏ_ÇqLFæÃÉÑèdCUfOèWUDÇÙÇuÃbQqLFÊÇèÏ_
ë
sššÉÑu ÇvKVÇ®ãdeUÑÇbbï WFèìUUUBèìÉÑUO
ë ãdÑUJ_Ç
™ÉÑucLÇÊÇèÏ_ÇiFæUæÅèv¬ÊUUÇlOLqÇ®UNU ÑbBèÉÇÏ_Ç
ÑÏUBLcOšÇWdFÓUOIäÇR ÇÇcl{èrbIK®UNU ÑbBcOšÇádF
®rrñKFWDAÃwÁbÇqpÐèWUDÇ


 3 ÁC/




 _C4 _=Û 
¿ÉÏb*Ç WUDÇ ÑÏUB s tdF êcÇ U
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

 


79 ΫC¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.3

1 ÓÑbÇ lU

åÃÉÏbLÇÑÏUBLÇswqWUDÇÑÏUBÙubbcOšÇsVK Ç®äULWLzUIÇwÉÑucLÇÊÇèÏ_ÇssOÇÏÃèÃÉÇÏQsF Çr

WdFæuJ ¬bÇÇcbMè®WOBÇWUÇvÅäuuKäÇR ÇÇcsWUžrNMOULOWAUMLÇvÅcOšÇÌUb®ÉÏbLÇdO
®WҚÇÊUOBÇqLcOšÇsVKDæÃèWLzUIÇvÅÙudÇvÅÌUb¬WOUÇÓèÑbÇbF®ÉÏèbcOšÇ

ÑÏUBLÇswqèUNU ÑbBdÐl¬dO _ÇåuOÇwUub Çéd ÃÊÇèÏÃfL qO ÊÇuDÇfHÙUUcOšÇåuIO

®rNUOwcOšÇÉd èÈÑUlÇèsWLzUIÇwÉÑucÊÇèÏÃ˚æuJæÃV®ÉÏbLÇdOåÃÉÏbLÇ

_94:9E=9?E4±R
ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í 

80
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

3.3

2 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

62-61 ÊUHBÇ


©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C _94

3.3


WUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇiFU ¿fLAÇsÉbL Lï ÇWUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇiFU

¿fLAÇsÉbL Lï Ç
4ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
egs4299 T:/±
XÁU q®WUDÇq š WÇbvwQUNQXdè«b19ÑbBLfLAÇX
 ÑÏbI
ÁuCÇfLAÇZMnOR8èäUILÇ
 ­R±¿UNMÑÏUBÇÁuCÇfLAÇZMnOqs
O q s
®tLKFUWAUMLbF Çr®³»±R±è
±è

Γέϭλ
Γέϭ
Γέ
έϭλ
έϭλϟ΍έ
λϟ΍έΩΩλϣ
λϣ9
4 ÁC/

9VBB
VVB
BB
B
 6KXWWHUVWRFNFRP
E7=¹ 15 _C4 Y„
T:/±
T:/± ÇbtS¬tÑ fMrpÃsrdÇvKè¬hOÃwwId_ÇZ
î HMÇWÇÑÒäèUppÃqO
šë
¢®fLAÇWF ÃvÅWUtÃbIâºpbÇèäuI®šÇÐ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vs__1 / Shutterstock.com

obÁuCÇWF ÃæÃkš®UNUvKÊUUMÇlCwfLAÇUNMq M bÉcUb

ÀR5± ®Uë ÏdÃtÃUL®ÉÁU{ÅdÃbOQUæUJLÇÇcæÅ®ÉcUMÇd

d

vÅÊUUMÇÌU®ÁábÇèÁuCUUbLUNÅYO»UNOLÃéb ãÑb¬fLAKpKQÁUMÃè
WÇbÇwcOšÇrKF¬ÁUdNJÇbOuWO LAÇWUDÇåÇb ÇWOHOcOšÇrNHO ÊuLè¬ÉUOÇbOvKÁUIÇsÊUUMÇsJLsfLAÇæèbè¬uLMwfLAÇWF Ã
WdF×UAMÇÇcll ñ uï ®ÉÑÇdÇèÁuCÇZMMï nOèfLAKw U _ÇVOdÇs ë
ÉUOÇwH ¬fLAÇÏuèæèb®UUCÃUNOKécGwÇÊUÇuOÇÊuLÊUUMÇçc
®ÖÑ_ÇVuvKUNAOFwÇ
®WO LAÇWUDÇscOšÇ

ÁC/;±T»PËP
®ÉÑÇdÇèÁuCÇYFnOèfLAÇsuJÉÁÇdIcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw 61M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±

d:»

ÁC/
_C4Y„
fLAÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 


81 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3
3

2 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
¬UNUÇb ÇèWO LAÇWUDÇäšG Çâd `{uWLzUqLFwMÐnBqLFÇuuIOcOšÇ bñ 
î
ë
ÍÇu_ÇvÅ­cOšÇdOAb¬ššL®qBHqJArÑUJÃÇudAèÇu{uæÃrNMVK ǬÏdHMqJAtÇdÇcOLKqåbIæÃbFè
®ÁUdNJÇvKäuBÇwåb ï ÍÇu_ÇçcæÃsOÑbdOÇuUæÅvWO LAÇ

sÉÑÇdÇèÁuCÇËUFÇWOHOsËbêcÇÁeÇwÇèedæÃrNMVK Ç®fLAÇsËbwÇÉdIHÇÉÁÇdIcOšÇiFd Ç
®hMÇÉÁÇdbFcOšÇUNdDéd ÃWK ÃêÃsWUÇè¬fLAÇwÉÏuuLÇ×èdAÇsqBHÇgUr®fLAÇ

¿QDÇrOUHLÇWLKJÏuBILÇU 
Î? ±
®WIOÏdOUNÃiFÇbIFWuKFUNÅ®cOšÇÊUUÅÙuM

¿hMÇÉÁÇdbFUNd ÏuwÇWK _ÇU 

®cOšÇÊUUÅÙuM

82
M
 2 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
63 WH

5 ÁC/ 5ÁC/

E7=¹ 15 _C4 ^Û9 _C4^Û9

ºld ÇÏuJÇ
egs4300
E=:/±EC2±ϱP ±
E=:/± EC2± ´C±P ± vÅÌUÊUÇuOÇèÊUUMÇVKÃæÃXLKFbI¿UMUOwfLAÇWOLÃwÊdJq
A
¬ÖÑ_ÇvKUMOÅfLAÇWU äuèWOHOwdJHMæŸÇè®ÉUOÇbOvKvIfLAÇ
O
ÑucLÇqObÇXCC2Õ Zh¬ÉÁÇdIÇÁUMÃè¬hMÇ­R±®WOuOÇUMUOwUNb nOè
WUDUUUOO{uU
ë ULë Ñ_ »±¬pÐbFè®éd ÃvÅÉÑusäuWUDÇæÃvKhMÇw
®UdOGWOHOèfLAÇ
ÀR5±
WUDÇ äu WOUJÅ `O{u pÐ bFè ¬RMK fLAÇ s tudF UL cOšÇ sOF O
.UNÇb Ç WOHOè WO LAÇ

Γέϭλ
Γέϭλϟ
Γέ
Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ΍
Γέϭ
Γέϭλϟ΍έ
E=:/±EC2±ϱP ±

έέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍
έϭλ
έϭ
έϭλϟ
έϭλϟ΍
ϭλϟ΍έ
ϭϭλϟ΍
ϭλϟ΍
ϭλ
ϭλϟ
λϟ΍
λ
λϟϟ΍έΩΩλ
λϟ΍ λ
λϣϣ,RV
,RVLI
,RV
,R
,
,R
pS¬ÁUL ÇwfLAÇWÄÑsJL™UbMqOKÇwv¬UNÑuFAÇèfLAÇWF
A ÃWÄÑpMJL

RVLI
RVLI
VLI
VLLLI
ÁC/;± T»P ËP

I*URPD
I*URPD
*UR
*URPDG
ÉÏuuLÇçUOLÇèWdÇhLUL¬êuÇášGÇUNBLwÇfLAÇWU ÁábdFAäÇe™

RPDGNR
PDGNR
PDG
P
PD
DG
GNNR
WUDÇfLAÇWF ÃvKoKDDï ®UNÑÇdWÑÏÙUHÑÇvÅêÏRUL»fLAÇWU ÖÑ_Ç`D vK

R6K
jD
ï ÏÇbÅ d UNÁÇdI ÇuU wÇ ÊUuKFLÇ hOK cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w

6KXWW
6KXW
6
6K
6KXWW
KX
KXW
KX

ÃC4 ˆ±èìWOUF Ç

XWWW
WWHU
HUVWRFN
H UUVWRFN
UVWRFN
VVWRF
.fLAÇ s WUDÇ äUIÇ `{u ñ uï

RFFN
NFRP
Éë d UWO LAÇWUDÇåÇb ÇUMMJL®E=:/±EC2±fLAÇsÉÑÏUBÇWUDÇvKoKDDï

P
sÉÏÑÇuÇWOUF ÇWUDÇèÁuCÇäu bWOÇÑeÇÈuBÇ`L ®WÑÇdÇWUDKÑbBÉÑuw
W

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Iosif Gromadko / Shutterstock.com

PC;± R=86± E=C=±´±»C<:± vKsOšHÇbU UL»WOÇÑeÇWuBKwK
w ÇbÇÁeÇTbÉÑÇdvÅWUDÇçcäur¬fLAÇ
d Å r
ë
fLAÇWUD`L WIdDUUCÃäÒUMLÇÁUMsJL®TÇbÇÎUMLÇw™ÅuLM™wÇqOULÇ WÇÑÒ
sÉdäu _fLAÇtÇuêcÇjzUÇvKÉdOcÇul{èäš s s Éë ÏUpÐrè¬UNb

E==±R „± ®ÑUNMÇ

ÈèUMU hMÇ WAUMè `O{u æuuI pÐ bFè ¬qOÒ l hMÇ ÉÁÇdI cOšÇ tè
ñ
UMuB WOHO `{uñ wÇ hMÇ w WUNÇ ×UIMÇ bb cOšÇ tè
ñ .ÉdI q bF
w qOÏ êà qH à j l{è cOšÇ s VK Ç ¬WAUMLÇ bF .fLAÇ s WUDÇ vK
˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
l ÇuuIO cOšÇ tè
ñ ¬pÐ bFè .éd à vÅ ÉÑu s äu WUDÇ æà X hMÇ
.UN UJFÇè WUDÇ ÕUBÇ WOHOè fLAÇ WU `{uuï jD ï r d rNzšÒ
63M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
WOHO s éd _Ç cOšÇ ÑUJà q ÌÇÑÏÅ l qBHÇ ÑUJà jDL WO OzÑ ÉdJ l{
.WUDÇ s éd à Ñu vÅ WO LAÇ WUDÇ äu
¿UNb wÇWUDÇÑuvÅWO LAÇWUDÇäunO
Î? ±
ÇuLNbcOšÇæÃp`CæÃVsJ¬cOšÇÊUUÅÙuM d:»
®ÉÁÇdIÇhMWO U _ÇÑUJ_Ç

5 ÁC/
_C4 ^Û9
WO LAÇ WUDÇ ÊUÇb Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

83 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/ Ãb2 ÁC/

65 WH 64 WH

ÊUOL lCæÃdc®WèdDLÇWK_ÇbÃwWO LAÇWUDÇäunOsOU

 ë
UOë UOUUDD_ »±
®wUOÇpDDvK
tOuvKWOMMLÇUÇdLÇbU YO¬pcwNDÇwWO LAÇWUDÇåÇb ÇsJL
®UNK ÇbåUFDÇwN
å w èWObFLÇwÇè_ÇsO
w fLAÇWF Ã
æÃÊUDDLÇsLCæÃV®cOšKWOO{uÇåu dÇÙuM
®WUDÇäuvKäUUN`{uèWOUF ÇWU UNMYFMfLAÇ ÍÇu_Çl{èsJL®éd ÃʙULF ™çUOLÇsO wWO LAÇWUDÇåÇb ÇsJLUL
sJL®VOU_ÇçcNUÑèdbMçUOLÇs è¬äeMLÇ`D vKÁÇÏu
Ï VOUÃsWuMBLÇ
®ošÇåÇb šs U ÁUæÇñe wUNMe

Γέϭλϟ΍
ΓΓέϭλϟ
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍
Γέϭλ

FRP
RP
έέϭλϟ
έϭ
έϭλϟ΍
έϭλ
έϭλϟ΍
έϭλϟ΍έ
ϭϭλϟ

RFNNFR
λϟ΍
λϟ
λϟϟ΍΍ έΩλ
λϟ΍έ

HUVWRFN
UVWRFN
VWRFN
WRFN
HUVWRF
UVWRF
VWRF
HUVWR RF
WWRF
ΩΩλϣ
λϣ,RVLI
λϣ

WWWWHUUVW
VVW
UV
,RVLI
,R
,RV
,,R

6KXWW
KXWW
XWW
RV
R
RVLI

6KXW
KXW
KXXW
X
VLI
VLI

K
LII*

6
6
*URPDGN
*URPDG

R
UURPDGN
URP
URPD
URPDG

URPDGNR
*URPDGNR
RPDGNRNNR
GNR
RP
RPDGN

URPDGN
RPDGN
URPD
*URPD PDGN
URPDG
*URPDG DGN
RPDG
PDG
DG
PD
DG
GNR
GN
GNR

*URP
NR

LLII *UUUR
*UR R
6

*
6K
6KXWW
6KXW

,RVLI
,RVLI
,RVLI
RVLI
,RVLI
VLI
RVLI
KX
KXWW
KXW

,RV
RVVVL
RVL
XWW

,,R
R
WWWWHUVWR
WWH

λϣ,
HUV
HU
UUVWRFN
UVWR

ΩΩλϣ
VVWR
VWWR

ϟ΍ϟ΍έΩλλ
WRFN
RFNN FR

Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ
Γέϭλ
έϭλ λϟ΍έ
Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
λϟ΍
Γέϭλϟ΍
λϟ΍
έϭλϟ΍
ϭλϟ΍
λϟ
ϭλϟ
λ
ϭϭλ
FRP
RP
RP

ΓΓέϭ
έέϭ
Γέ

«±P5±FÒ

65M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:± 64
M

84
M
 2 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
66 WH

ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C
„E69:±ÌR2±C ΫC


3.3
3.3


6 ÁC/
E7=¹ 15 _C4 Y„ 6ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ E=:/±EC2±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP E $OEHUWR0DVQRYR6KXWWHUVWRFNFRP F *RRG/XFN([SUHVV6KXWWHUVWRFNFRP G HJG6KXWWHUVWRFNFRP

E=:/±EC2± egs4301
bLèWUGKÉdOGæUO_ÇiFwæuJb¿WDOLÇpOwWO
w L UUÇuÃXÃÑèo
ë q
æUÏÇbÅUNMJLÊUuLwèÃÇ
í bÉdOæuJ¬éd
ë ÃæUOÃwè®jIbÇèÍUBLWUDÇ
hMÇ­R±®ÑuBÇk™¿WO LAÇÍÇu_Çåb æÃÙÑÇeLKsJLnO®WUDUUNKLQUëUë bèÃ
®WOUÇWK _ÇsD­r®ubOHÇ
­ PC Ò
ÀR5±
ÍÇuÃbU nOwcOšÇdJHHï ¬WO LAÇWUDÇÊUÇb ÇèÑbBá
ádñ FbF
®ÁUdNvÅfLAÇWU quwWO LAÇWUDÇ

ÁC/;±T»PËP
ÇudFOWO LAÇÍÇu_ÇsubOl UIèÑuBcOšÇsOF ¬×UAMÇÇcw
E=:/±EC2C^:4N=C0 E=:/±·±bM±
®fLAÇsWUDÇlOLWO LAÇÍÇu_Çåb ï nO

PC;±R=86± E=C=±´±»C<:±

Alberto Masnovo / Shutterstock.com :Γέϭλϟ΍ έΩλϣ

bP= æuJ®ÁUdNJÇbOuWO LAÇÍÇu_ÇrEFåb ï
UšÇsdOJÇsÁUdNJÇbuïuï wÇWO LAÇÍÇu_Ç
E==±R „± WOUF ÇWUDÇUšÇçcjIK®ÉdOGBÇWO LAÇ
WUDUçcvL ®ÁUdNvÅÉd UUNuèfLAK
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr ®WO LAÇ
®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ

quqOUHrNvÅcOšÇÌU™®WO LAÇÍÇuœÇÑë ucOšÇvKÖdÇ

liUMæÃVquÇWFO sJ®ÁUdNvÅWO LAÇWUDKWO LAÇUšÇ ˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±

sO êdHÇÏuuÇâdäšG ÇWOHO``{u ñ uï wÇWIU ÇWOUOÇÊUDD

Lï Ç
66
æÃrNMVK Ç®pÐvÅUèÊUMOÑuÇWdvÅêÏRUL»ÑUvÅUNKuèçUOLÇ M

šë
UëUë ècOšÇ`MÇ®©pÐdOè¬ÒUNâuèì`D ÇvKšL¨ÍÇu_Çl{èÇèdc
®ÉeN_ÇèÃWUDÇWLEÃqLWOÂsÊUÇdÇqLF

dBw͚HÇÉÏUH ÇWOHO`{uÇdë OBubOrNOKÖdF pÃcOšÇd à d:»

ÍÇu_ÇWOLÃébvKeOdÇcOšÇsVK Ç®WÇÑeÇwWO LAÇWUDÇs
®WO LAÇ


 6 ÁC/
_C4 Y„




 WO LAÇ WUDÇ
 
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  

HJVW

85 ΫC¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/
67 WH
2 ÓÑbÇ lU

ºWOUÇWK _ÇwdOJHÇvKcOšÇl ¬ubOHÇÉbUAbFè

UL¬WO LAÇÍÇu_ÇåUEʚ bwWO LAÇWUDÇXUÇÐÅ 

Î? ±
W UÇʙŸÇqLF®ÊUÑUDwUNMesJLèìšë ÙÑÇuAÇÉÑUÅw¬ÇÑuÉbuLÇÁUdNJÇåÇb ÇsJL ¿åUEMÇpÐÊUd
ÁUdNJÇåÇb ÇwULÇèäÒUMLKsJL®ÉdOGWO L UšÉÏèeÊUÑUDvKWO
è LAÇWUDUqLFwÇ
®`D _ÇvKÉÏuuLÇWO LAÇÍÇu_ÇsWUMÇ ®ÁUdNJÇuWO LAÇÍÇu_ÇåUEsZUMÇ
WUDUçbLWO LAÇWUDÇæÅÉdUIÇw͚äuI®êdÇÊÇbFqOGAWO LAÇWUDÇåb ï ¬ÉdUIÇw
sOšHÇsdÃÇëÏë bWuJÇbU æÃqQ®åuOÇwsOdtUUêèdwÇʙŸÇqOGAUNOÅÌUwÇ ÉÑuêÃvÅè¿WO LAÇÍÇu_ÇvÅWUDÇq bÉÑuêÃw 
®WÇÑeÇÊUUO™WҚÇWO LAÇÍÇu_ÇÁÇd vK
¿äu
sWOUF ÇWUDÇWO LAÇÍÇu_ÇjIK®ÊUUÇÙuM
®WÑÇdèÃWOdNWU vÅUNuèfLAÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP

¿åUEMÇpÐÊUdUL¬WO LAÇÍÇu_ÇåUEʚ bwWO LAÇWUDÇXUÇÐÅ

®ÁUdNJÇwWO LAÇÍÇu_ÇåUEÊUd

¿äuÉÑuêÃvÅè¿WO LAÇÍÇu_ÇvÅWUDÇq bÉÑuêÃw

UNuèfLAÇsWOUF ÇWUDÇWO LAÇÍÇu_ÇjIK®ÊUUÇÙuM
®WÑÇdèÃWOdNWU vÅ

67M ³³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
 ± E
E C2± C 3 3 6 ±

86
M
 3 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
68 WH

¿ÉbOHWU bOuÍUdÇsÉÏUH ™ÇsJLnO

WU bOuÍUdÇsÉÏUH ™ÇsJLnO

¿ÉbOH _C4Y„
7ÁC/

ºld ÇÏuJÇ
egs4303
·CR±R=

F FRP
P
ÍUdÇåÇb ÇUMMJLnO¬pÃÑw®ÉÏbLÇWUDKbOuÇÑbBLÇvfLAÇX
B O

XWWHUVWRFN
UVWRFN
vÅÍUdKWOdÇWUDÇquWOHOsG±Ò®ubOHÇPC ÒhMÇ ­R±¿WU ÑbBL

6KXWW
®wUÇ×UAMÇ ^:­r®ÍUdÇÊUMOÑuåÇb
­ U¬ÁUdN

QH
3ODQ
DQ
%OXH3ODQ
Q WXGLR
6WXGLR
XGLR
6WXG
HW6
6 GLR
6WXGL
GL
G R6K
LLR6
7 ÁC/

R  %O
 E %
%
_C4 Y„

WRFNFRP
RFNFRP
FNFRP
WRFNFR
N FR
WRFNF
RFNF
·CR±R=

RFN
RFN
FN
E7=¹ 20

6KXWWH
K WWWH
6KXW
6KX
6K WH
6KXWW UVVWR
HUV
ë
o UM®UUCÃÁÇuNÇTb bï UNS¬WO{Ñ_ÇÉdJÇfLAÇTbbï UbM

\Q[
[
/\Q[6
Q[[
bP=

\Q[
\/\Q[
/\Q[
N\\/\Q
/\Q
\/\ Q[
wÇWO LAÇWUDÇsWHKÊUOLUNKBrUFÇsWHK

\/
/
·CR±EC R=
6N
6N

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Blue Planet Studio / Shutterstock.com

λϣϣ D 6
6
WUMÇWUDÇåÇb ÇUMMJL®ÍUdÇÈuèÁÇuNÇWdwV 

ΩΩλϣ
ϟ΍΍ έΩλ
åÇb ÇsJLè®WOzÇuNÇsOÇuDÇÊÇdH dèbwÍUdÇçcs

Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍
ϟϟ΍
ϭλϟ΍
λϟ΍
ΓΓέϭλϟ΍
έϭλϟ΍
ϭλϟ΍
ϭλϟ
λϟ
έϭλ
ϭλ
λ
WUMÇÁUdNJÇqIMïM®WOdNJÇWUDÇbOuwWOdÇWUDÇçc
wÇsU_ÇvÅWL{㚠Ãod sWOzÇuNÇÊUMOÑuÇs
ÀR5± ®UNU

ÊUMOÑuåuInOwdOJHUÉÏbLï ÇWUDÇÑÏUBáUAÇwcOšÇdL 
WU WK K ÁUAScOšÇåuI®ÁUdNvÅÍUdÇsWOdÇWUDÇquÍUdÇ
®rNdF`O{uábNÊUMOÑuÇb_

ÁC/;±T»PËP
oODlÍUdÇsOÑuWHOèsÊUuKFvKcOšÇqBO ¬×UAMÇÇcw 68
M

®ÍUdÇsOÑuÁUMV UMLÇluLÇsWO{dqLFÊUuKFLÇ

E==±R „±
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr d:»
®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ

WDÇèbU bÇuUÇÐÅUècOšÇvKWK ÃÍdDWIU ÇWdFLÇjOAM

säÄU ÕUÇÁeÇsÉÁÇdIUcOšÇddñ ЮUNUÇb ÇUèpÐqÍUÑ
®WOzULÇsOÇuDÇèWOzÇuNÇsOÇuDÇ

vKäuBKÍUdÇWU åÇb ÇWOHOshMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç 

®WOdNJÇWUDÇ

 7 ÁC/
wWOzÇuNÇÊUMOÑuKWK ÇbÇWUDÇ`{uWU WK K r ÑcOšÇsVK Ç  _C4 Y„




 ÍUdÇ WU dO 
®WUMÇWUDÇèÍUdÇWD  
 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
  
  




HJVW

87 ΫC¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/
69 WH
3 ÓÑbÇ lU

ÉÑuB`OLKUrI¬WOU{ÅrÏqzU èvÅæuUscÇcOšÇvÅW MUUÃ

®ÍUÑWDwÊUMOÑuÇbÃÊUdèʚ b`{uWU WK K _ »±
ÉbU èrÏqzU èvÅæuUscÇcOšÇUîWUMÇWUDÇèÃWK ÇbÇWUDÇ
®`OBÇqJAUUNOdäULÇrNãdÇèWUDÇWK K ÁÇeÃrNdÐU¬dÃ

ºWOUÇWK _ÇdOJHÇvKrNF ¬cOšÇqLÁUMÃè

¿WOzÇuNÇÊUMOÑuÇÉbzUU 
Î? ±
ίΑΧΔλϣΣϣ
Δϳέ΍έΣΔϗΎρ
˯ΎΑέϬϛϟ΍ρϭρΧ
Δϳ΋ΎΑέϬϛΔϗΎρ
ΡΎϳέϟ΍ϥϳΑέϭΗ
ΔϳϛϳϧΎϛϳϣΔϗΎρ
Γέ΍έΣϟ΍ΕΎΟέΩϑϼΗΧ΍
ϥΧΎγ˯΍ϭϫϭΩέΎΑ˯΍ϭϫ
αϣη
ΔϳϋΎόη·ΔϗΎρ
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍
Γέ
έϭλϟ΍
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
λϟ΍ έΩλ ®WOdNWU vÅÍUdÇWdWU WOzÇuNÇÊUMOÑuÇäu

ΔϳϛέΣ
ΔϳϛέΣ
ΔϳϛέΣ Δϳέ΍έΣΔϗΎρ ΔϳϛέΣ
Ωλϣ

ΔϳϛέΣ
¿WOzÇuNÇÊUMOÑuÇl{uV UMLÇæUJLÇÁULKFÇádFnO 
 D 6N
6
6N\/\Q[
6N\/\Q[
\/\Q[
\/\Q[
/\Q

o UMwÍUdÇÊUd äbFLRMKÌÐULMÁULKFÇsOF 
\ [  6KXWW
6KXWWH
6KXWWHUV
KX HUV

®WHK
HUVWRFNFRP
WRFNF
WRFNFRP
FNFRP
FR
FRP
RP
 E ,F

¿WOzÇuNÇÊUMOÑuÇsWUMÇWUDKËbÇÐU
,F


FRQ
RQ
Q PDGH
DGH
DGH
H E\

WDvÅWOzÇuNÇÊUMOÑuÇæÇÑèÏsZUMÇwdNJÇÑUOÇqIM
E\)UHHS
E\)UHHS
\)UHH
\)UHH
\)UH
)UHH
)UHHS
)
)U
)UH
UH
HHS
HSLNIURP

®WUDÇbOu
LNIURP
N IU
NIURP
IURP
IUR
IIURP
UURP
UR
RP
PZZZ
ZZZIOD
ZZZIODW
ZZZIO
Z
ZZZZI
ZZ
Z
ZZIODW
ZIODW
Z
ZI
IIIOD
IOIODW
DWLLFRQFRP
LFRQFRP
LFRQ
FRQFR
F
FRQ
RQFRP
RQFRP
RQ
QF

SC:±
FR
FRP
R

´C4b±`ÐbR7Q= 
wWOULÇlÇuLÇspKOÒvÅËbæŸÇè–]9=¼c¯µP
®ÍUdÇÊUMOÑupÃÑ
bñuqLWOÂWÄÑssJL ¬©ÑUOÇÓUOI¨dO_ÇvÅäuuÇsXMJLÇÐÅ
šqOuèÉdsdÃéuILÇâÑuÇsÈuÃäu㚠_ÇiFnKr®WUDÇ
léuILÇâÑuÇsÙuMBLÇÈu_ÇWÇÒSr®©ÑUOÇÓUOI¨dO_UpK Çwd
®áuHKLÇpK ÇdUUUÅèU
ë Uë UÐèÃnKÇvÅèåU_ÇvÅw O UMGLÇVOCIÇddL
æÇÑèÏbMtÃcOšKÍd Ç®fO UMGLÇãdbMUUOdNÇ
ëñ Ñë UOÓUOILÇdNE
69M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:± WUDÇvKqBrîñ î sè¬w O UMGLÇäULÇäupK ÇWUHÑèb¬ÍUdÇsOÑu
®WOdNJÇ

88
M
 3 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
70 WH

ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


8 ÁC/

E7=¹ 25
_C4 G± 8ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ
¤d9:4±G±
¤d9:4±G± egs4304
`=»b«C/¯
`=»b_=:0 wÇÊÇdHAÇæÃdc®WOFÇuÇÉUOÇwèÃÑuBÇwUNbU
d æ wwÇÍUdÇÊUMOÑuwddJñ 
®ÍUdÇ `=»bÕUÇpÐuLrOLBãÑèÏæUæŸÇ®dÃåUEsÁe™ÅwUU
 Çd
®wzÇusOÑuWOKUd_ÇrOLBÇÏbÊÇdHAÇdèTAMïMènAJ ¬YÇÇcw
UqQ¬pÐuLÁUMbF®ŒäÁU ˜ÁewÍUdÇÊUMOÑuèÁÇuNÇsOÇu
N ÑuY„¬ÁbK
®WOUÇWK _ÇsD­ÒtzUMXL
ÀR5±
@;±
WOHOÇuHAJèUUÐuLÇuLLBOWIU
ë ÇrNÇÁÇdèrNUEšLcOšÇsOF  ë
UUDDr ÑÇ¿UÏbrè¬UNLLB wÇÊÇdHAÇäUJ ÃU¿pÃÑwWOOKUd_ÇrOLBÇU
r
æÃÍUdÇsWdÇWUDsJLnOëÉd UcOšÇáádñ F®ÍUdÇÊUMOÑurOLB ®ãÁRMUëOUO

®ÍUdÇsOÑuÊÇdH dbïb

ÁC/;±T»PËP
rOLBÇbbUÑU ÇlÊÇdH cOHMèáUAUcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®wzÇusOÑuqC_Ç

ÐÒC4± E=C=±´±»C<:±

´±S=<±
WD l{®sO ÑÏÑÇbvKYÇÇcÁÇdÅd_ÇVKDb¬ÍULÇXuÇvKÁë UM
qLFcOšÇåuIæÃbFXuÇiFnu®Wb LÇcOšÇÏÇuseæUJL ˜CC4d7R^:E=6=d^?±d;;8:
Õ E=C=±´±»C<:±

qFǬwUÇÓÑbÇwè®tKLFÇuUUrNFgUr¬sOÑuÇÌÐuLÑU Çè
ÊULOLBqLFrNAUr¬sOÑuÇWHOèâÏÃÉÑuBèÈdsæuEšcOšÇ M
70

ÊULOLBÇqCÃãÑU pÐbFè¬ÊULOLBÇvKéd ÃÊÇÑU ÇÁÇdSrè¬qCÃ

®×UAMÇWK ÃwdOJHÇl

iFåÇb ÇÉÏUÅsJL®ÌÐuLsdÃrOLBcOLKqJWҚÏÇuLÇlLÇ
d:»
ÏÇuiFXUÇÐÅ®WUÇbM©ÓubǨqÌÐuLsdÃrOLBäš ÏÇuLÇ
ÁÇuNÇsOÇuDwzdLÇdLU×UAMÇÇcäÇb ÇpMJLO¬WUdOYÇ
wYÇÇcNåUOIÇpMJL謩WOLdÇW MÇd¢%H\RQG¢VuWšwÍU¨
®qUJUqBHÇlèÃÉdOGÊUuL

ÊÇÏU ўUUIë è¬p HMWOzÇuNÇsOÇuDÇÌÐuLrL¬ÓÑbÇÍd wÁbÇqè

®ÉÑucLÇ

8 ÁC/
_C4 G±
:wKLFÇ YÇ

5Ñu rOLB

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

89 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

3 ÓÑbÇ lU 

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC
@;±¤ÁC/;±S6
¬WO dN ÊUUD 
10 - 8 ¬ÏÇuè tUA r èà r 15×10 ddñ Ю×UAMÇwÁèdILÇhMÇèubOHÇwçèbU UcOšÇWuLllÇÑ
sVK Ç®tKLQÍUdÇsOÑusuJåUEsÁeÏdwÊÇdHAÇæÃcOšÇ
ÓuÏ  ÍUdÇÊUMOÑuiFÑuãÑUA¬UëUMJLLï æUÇÐÅ®åUEMÇwUqLWOÂÍd cOšÇ
ÊÇdH rOLBsO bMNL×UAMÇÇcqLFæuuIO rNÃcOšÇd îéd _Ç
hI 
®ÍUdÇlÉÁUHJãdÊÇdH lMvKæuKLFO ®ÍUdÇsOÑu
ÕUÑ rK ÉUL èà ¬WO UD ÉÏÇb è ¬sOK 
ÍUdÇÊUMOÑuèWOzÇuNÇWuUDÇwÊÇdHAÇÑusOWÑUILKcOšÇttè
ñð
ÉdD   rN`L Çè¬d{UÇséd _Çèw{ULÇsUÇbÅæÃk™è¬äÁU wÉÏuuLÇ
®WuLLÇlrqOÒlÊÇdHAÇsOáš ™ÇWAUMLåҚÇXuU
o™ jd 
¿sOÑuBÇsOUNEšwÇÊUš ™ÇwU 
(êÑUO Ç) Wèd  Î? ±
®WèÇeÇèìÊÇdHAÇÏbèìqJAÇèìrÇcOšÇdcb

¿WUDÇÌUÅÉÁUHwÊÇdHAÇáš ÇdOQuU 
®ÊÇdHAÇWdWd wÊUš ™ÇqdRb

¿sOÑuÇrOLBsUNd ÏuwÇWK _ÇwU 

®ÊUUÇÙuM
¬UNOKÊUMO êÃÁÇdÅæèbÊÇdHAÇÖdäš s`O{uKpÐuLåb Ç
ë Íd ÇèÁÇuNÇlãdYOwIÃl{èwUNdÇè
º™ÇR
WuUDÇwUNÇb ÇqÃsÊÇdHAÇduDtKFUMMJLêcÇU U
Î? ±
¿ÍUdÇÊUMOÑuèÃWOzÇuNÇ
èìUNKJ dOOGèìWèÇÒwUNF{èqÇÑë uÃcOšÇÑUJÃqLAb
®WOMMUNKFèìUNKOKIèìÊÇdHAÇÏbÉÏUÒ

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ 

®ÊÇèÏ_ÇsUdOè¬hILÇq¬ÉÏUÇÁUO _ÇåÇb ÇbMÇÑë cs 

®qLFLÇsÌèdÇbFW UMLÇnOEMÇèhKÇÊÇÁÇdÅlÇ 

®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ 

®qLFLÇwÈdAèÃqQ™ 

90
M
 3 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
71 WH

rLBè¬ÍUdÇsOÑuw U ÃÌÐuLl{urÑUJQæuMOF O rNÃcOšÇd Ã
dBMêÃè¬UNLè¬UNKJ è¬ÊÇdHAÇÏbtOÏbêcÇÕUÇtÐuLrNMq ©cOLKqJ¨©C<=¯¶C d±¹±b:±C
wÉÁUHd_ÇæuJO tÃæèbIFULwè_ÇrOLBÇr ÑcOšÇsVK Ç®d  ÉdD  • ¬W dNÊUUD108 •
®QMr  o™jd • èÃr 15
 10r
ÉÏUèrÊUUDêÃ
Wèd • WNUA
©éÑUO Ǩ
ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯ ÓuÏ •
hI •
¬WO UDÉÏÇb èìsOK •
`=»b_=:0¤ÎÒM±«S± ÕUÑrKÉULèÃ

®×UAMÇÁbqWUÊÇÏU ѝÇÉÁÇdIcOšÇddñ Ð .1
ER±´±b2
lMBWO dNWUDæub è¬sOÑuÇwÊÇdHAÇÏbcOšÇÏb .2 õ»b«C/¯¤ÎÒM±«S&±
®sOdH ®YÇÁbqÊULOKFÇÃdÇ .1
®sOdH W dNWUDqlMB ®sOÑuÇwUNÇb ÇrO wÇ ÊÇdHAÇÏbÏb .2
wddJñ ®sOdHAÇsOqUHÇjÇuæuJO è®WO dNWUDqvKwuu j r dÉdD åb Ç .3
uæuJO è¬WO dNWUDqvKwu j r dÉdD cOšÇåb  .3 ®UNBèÉdH qr ÑÇ¿ÉdHAÇtOKæuJæÃVêcÇqJAÇU®ÉdH qád
U®ÉdH qád wdOJHÇvKcOšÇeH®sOdHAÇsOqUHÇjÇ ®ÉÏÇb ÇWUNwXOÇÓuÏád q ÏÃr¬UNÇd ÃpUAvÉdH
 qwÕdUU ë uÏl{ .4
®ÊÇdHAÇXOqÃsd_ÇåeÇÐÅošÇjdAÇåb Ç ¬WdsOÑuÇÑèbvÓubÇl{èäñb .5
®UNBèÉdH qr dcOšÇttè¿ÉdHAÇtOKæuJæÃVêcÇqJAÇ
ñ ÑÇbILèUÇèeÇnKsUNOKÁÇuNÇaHäš sÊÇdHAÇd ǬÉÏÇb ÇÉbUssOÑuÇp à .6
®ÉuIÇsnK
æuK bï rsè¬UNÇd ÃpUAvÉdH qwÕdUU ë uÏcOšÇlC .4 ë
tKFsJLêcÇU®qJAÇWD UNds ™bÉdHAÇwMäèU®ÊÇdHAÇÉÁUHsO âd wdJ .7
ë
¿ÊÇdHAÇWdsO UUCÃ
®ÉÏÇb Çád wÓubÇ

cOšKsJLè ¬wGMULsOÑuÇÑèbvÓubÇl{ècOšÇäbF .5
®d_ÇåeÇÐÅÊÇdHAÇXO­ošÇjdAÇåÇb Ç

äš sÊÇdHAÇÑU Çè¬ÉÏÇb ÇÉbUssOÑuÇãU ÅcOšÇsVK Ç .6 71M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±

³¹P:± EEC2± »¹C0 ¤3.3 Ïb<6
<6:±
ÊUuLLsJLè®ÉuIÇsnKÑÇbILèUÇèeÇnKsUNOKÁÇuNÇaH
®WèdLWHKLÇÊUd Çäš sÊUMOÑuÇÑU ÇÉdOG

cOšÇæUJSq®ÊÇdHAÇÉÁUHsO âd wdOJHÇvKcOšÇl .7

ë
sO UUCÃtKFsJLêcÇU¿qJAÇWD ë
UNds ™bÉdHAÇwM
¿ÊÇdHAÇWd








 
 

  
  


91 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/
72 WH
4 ÓÑbÇ 
ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


a«C6`=Ò`=»b±E±R¤dC±«S±
a«C6õ$Òõ»b±E±R¤dC±«S&±
®sOÑuÇwãdLÇÁÇuNÇdRnOk™®sOÑuÇwaHÇ .1 ®tOçdOQæuEšèsOÑuÇçUUÁÇuNÇcOšÇlb .1
Wd ÇwÊÇdHAÇæUJèÁÇuNÇobdÃnO¬sOÑuÇsWHKÊUU
 sèWHKéuIÁÇuNÇaHÇ .2
E7=¹ 25
®qH _ÇwpUEšqqñ ¿UNÑèbwÇ
dJñ  .3
¿ÍUdÇltdqON èÃsOÑuÇÉÁUHÉÏUeËbæÃsJLwÇÊÇdOOGÇU®sOÑuÇqJOwd
w æuEšè¬WHKÊUU sèWHKéuIÁÇuNÇcOšÇlb .2
Dï æÃÖdHLÇswÇÊÇdOOGÇgUèWOè_ÇpULOLBãÑU ¬ÉdOGWuLw .4
UUÐuLrL®UNOKoD
ë ®UNÑèbwÇWd ÇwÊÇdHAÇæUJèlbMLÇÁÇuNÇdOQ
¿™ÇÐULèÇÐUL¿ÉÁUHdÃwUÇpÐuLæUq®tÁUHd ÇèUëUM ñ ï
¬ÉbÇèWuLLæuKLFæŸÇpzšÒèXîWuLLÇwpzšÒlwUÇpÐuLrOLBWèUãÑU
U .5
®ãdAÌÐuLrbId ÂcOLKrOLBwpLOLBZÏÇèÃqBHÇltÑUALÇ
l bë ÇèUULë OLBÇèÑU Ç ÉÏUeËbæÃsJLwÇÊÇdOOGÇwU®sOÑuÇqJOwcOšÇdJH .3
´C3  ¿ÍUdÇltdqON èÃsOÑuÇÉÁUH

lMBè¬rOUBÇvKUÄÇdÅsJLwÇÊÇdOOGÇwodHcOšÇgUM .4
wUÇÌÐuLMÇæUq®tÁUHæèdèÊUMO ÇtOÅWUCUUÐuLrNMq
ë
¿™rèÇÐUL¿ÉÁUHdÃ

WuLqÑUè¬ÉdOGÊUuLwwUÇÌÐuLMÇrOLBcOšÇãÑUA .5
ÌÐuLÑUJ™rNULOLBsOæubèÃqBHÇltÑUALÇbë ÇèUULë OLB
®ãdA

72
M

92
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
73 WH

¤¶C; „±Ò^=9±
ÁC/;±dR Û8
ÁC/;±dR Û8 ¿sOÑuÇwÊÇdHAÇqJ ddñ ÃnO
¬éd ÃrOUBWë ÑUIäUJ _ÇiFwÍUdÇlæÇÑèbÇqN ÇsæU
¿sOÑuÇwÊÇdHAÇqJ ddñ ÃnO  ®ÊÇdHAÇsqÃÏblqCÃqJAäUJ _ÇiFXKL
Î? ±
Wë ÑUIäUJ _ÇiFwÍUdÇlæÇÑèbÇqN ÇsæU
dÃq_ÇÊÇdHAÇÊÇÐrOUBÇiFXUè¬éd ÃrOUB
¿WUDÇääuï èäUIÇÉÁUHvKdRwÇqÇuFÇwU
î
®ÉÁUH ¬qJAÇè¬rǺWOUÇqÇuFÇsLCbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
®ÉdHAÇÁUMÇWÑÏè¬UNMÇëbOFèÃÍUdÇlqOLÇWOUJÅè
î dñ ÃwÇqÇuFÇU
¿WUDÇääuï èäUIÇwÊd 
¬rǺWOUÇqÇuFÇsLCbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
¿XKAwÇUè¬pFXwÇÑUJ_ÇU¿rOLBÇsO XKF ÇÐU
®ÉdHAÇÊÇÁUMÇè¬UNMÇbë OFèÃÍUdÇlqOLÇWOUJÅè¬qJAÇè ®cOšÇÊUUÅÙuM

wÇUèpFXwÇÑUJ_ÇU¿rOLBÇsO XKFÇÐU 
¿XKA
¿UÑU ÇwVdwÇéd _ÇÑUJ_ÇU
®cOšÇÊUUÅÙuM ®cOšÇÊUUÅÙuM

¿UÑU ÇwVdwÇéd _ÇÑUJ_ÇU 

®cOšÇÊUUÅÙuM
¿UUOë UWb LÇÊUMOÑuÇwÁUdNJÇbOuÉÁUHqÃsUUUÑèd{ÊÇdHAÇrOLBbF
ë Fï ÇÐUL
®cOšÇÊUUÅÙuM
wÁUdNJÇbOuÉÁUHqÃsUUë Ñèd{ÊÇdHAÇrOLBbFFï ÇÐUL 
¿åU_ÇçcÉÏuuLÇÊUMOÑuÇ
®cOšÇÊUUÅÙuM

73M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
³¹P:± EEC2± »¹C0 ¤3.3 Ïb<6
<6:±








 
 

  
  


93 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/
74 WH
4 ÓÑbÇ lU 
¿ÁUdNJÇbOuçUOLÇa{WU åÇb ÇsJLnO

bOuʙšAÇWU åÇb ÇsJLnO

9ÁC/ ¿ÁUdNJÇ
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ XC±«C:±
egs4305
ë
¬ÉÁÇdIÇÁUMîwUÇhMÇ­R±¿ÁUdNJÇbOuçUOLÇåÇb ÇUUCÃsJLtÃrKFq
ÁULÇåÇb ÇsOáš ™ÇètUAÇtèà ^=wUÇÑUJ_ÇjD ÏP ±
®ÁUdNJÇbOuÍUdÇåÇb Çè
XWWHUVWR
WWHUVWR
WHUVWR
HUVWR
UUVWR
XWWHUVWVWR
WWR
VVW FFNFRP
RFNNFRPFRP
RP
FFFR
NNF P

9 ÁC/
[H6K
D[H6K
6D[H66K
6 WWHUV
WHU
XWWH
WWH
WH
KXWWH UV

_C4 ^Û9
D[H

XC±«C:±
λϣ*DU\6
*DU\6
*DU\6D

E7=¹ 20
*DU\
*D
*

¬WOKLFÇçcÁUMÃè¬qH _ÊÇÑbMLÇvKÑUN_Çêd
ϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍έ
έέϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍
Γέϭλϟ΍ Ωλϣ
λ
λϟ΍ϟ΍έέΩλ

UMMJL®WdWU vÅÑUNœWOÐUÇl{èWU äu

Γέϭ

b ÇâuF®ÁUdNbOuçUOLÇobwrJÇUUCÃ
¬çUOLÇddbMè®UNF{èWU bÇeçUOLÇob
ë
dgC:±X7:±
Gary Saxe / Shutterstock.com :Γέϭλϟ΍ έΩλϣ

jU ÇÁULÇbU ®b ÇwÊUMOÑuÇdob

ÊÇbuLÇèÊUMOÑuÇbuïu®æÇÑèbÇvKÊUMOÑuÇ
E=gCÒR<8±EC2±P=bP ÁUdNJÇçcäU ÑÅsJLè¬ÁUdNJÇb ÇwÉÏuuLÇ ÀR5±
¬UNUwÇsU_ÇwæbLÇvÅWKu 㚠Ãd
®WOzUèdNJÇWUDÇr ÇÁUdNJÇsÙuMÇÇcvKoKDDè ï áš ™ÇètAÇtèÃæèÏb
ï è¬ÉÏbLï ÇWUDKYUÑbBLÁULÇcOšÇnAJ
®ÁUdNJÇbOuÍUdÇèÁULÇåb wÇWLE_ÇsO

ÁC/;±T»PËP
ÑUJ_ÇjD
ï æub r¬hMÇs ÊUuKFcOšÇlL¬×UAMÇÇcw
í
74 ®sOUEMÇsOWÑUILK
M

d:»

9 ÁC/
_C4 ^Û9
wzU*Ç jI *Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

94
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
75 WH

E==±R „±
«CR<8±P=b«C:±ϱP ±
rNÃcOšÇd îÍUdÇsOÑuåUEWFÇd×UAMÇWÇbwcOšÇsVK Ç
wdOJHKcOšÇttè®çUOLǺÉÏb
ñ Lï ÇWUDÇÑÏUBsbbÙuvKæudFO
jU Lï ÇÁULÇåÇb ÇsJLLï ®ÁUdNJÇbOuÁULÇåb æÃsJLLï êcÇåUEMÇÙu »WOÐUÇl{èWU åb 
sÁUdNJÇbOuWOHOÍd èhMÇÉÁÇdIcOšÇtOuUMpOKè®ÁUdNJÇbOu sJL»Ïèb Çåb 
wÍUdÇèçUOLÇsOáš ™ÇètUAÇtèÃÍd rNMVK ÇpÐbFè®Ê™šAÇ jIÑUN_ÇwUNÇb Ç
®ÁUdNJÇÌUÅ

bñð uï»ÊUMOÑuÇqñGð

ΓΓέϭλϟ΍
Γέ
Γέϭλϟ΍έ
»ÉÏbWU »ÁUdNJÇ

έϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
λϟ΍έέΩλϣ
Ωλϣ
λϣ*DU\6
WdÇWU åb 

*DU\6
*DU\6
U\6
U\6D[H6K
D[H
D[H
D [H
[H6
[H
[H6K
H6K
H6K
 6KKXWWHUVWR
XWWHUVW
XWWHU
X
XWWHUV
WWHU
WWWHUVWR
WWWHUVWR
H VWR
WR
WRFNFR
FNNFRP
FNF
FFNFRP
NFR
N FRP
RP
sU_ÇwåÇb ÇqCÃ
ÍUdÇWHU

«CR<8±P=b·CR±ϱP ±

75M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±








 
 

  
  


95 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

5 ÓÑbÇ 
(WuL qJ) ¹±b:± E:gC
10 ÁC/
ÊÇd 4 q_Ç vK ¬ÉdO WK 
E7=¹ 45
_C4 G±
ÁU 
WOÑè Wèd 
q 250 tF wJO š Èu 
¤d9:4±G±
q_Ç vK ÊÇd 4 WF ¬dO odÅ  `=»bPb¶ºb:_=:0
ÀR5±
jU Lï ÇÁULÇåÇb ÇWOHOsÇèÃdè¬ÍUdÇsOÑuUUÐuLU
ë UIë U cOšÇccHñ 
wzUèdNb wsOÑuUUÐuLcOšÇrLB
ë Bï ¬×UAMÇÇcw®ÁUdNJÇbOu
®ÁULÇWdsWIbLï ÇWUDÇsOÑuÇd ï nO`O{u

ÁC/;±T»PËP
WOHO`O{uwzUèdNJÇb ÇwsOÑubuÌÐuL¬×UAMÇÇcwcOšÇrLB
®çUOLÇWdobsWUDÇbOuWHKLÇÏÇuLÇèWOdHÇqUONÇqL

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ 
®Wš ÇÊÇÑUEqLAwÇW UMLÇWš ÇfšÁÇbÑÇvKÕdÇ 
®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ 
®qLFLÇwÈdAèÃqQ™ 
dD lMLWKLÇWO{Ñ_Ç` Ç®WKLÇWO{Ñ_ÇvKwALÇÑcÇ 
®×uI ÇèÃâ™e™ÇÁÇdñ WUÇ

×UAMÇÇcwWOUÒÊUèUåÇb ÇåbV 

96
M
 5 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
76 WH

ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


ÁC/;±S6
10 ÁC/
wÉÑÇèbÇÊUMOÑuÇÌÐuLlMBWOÑèWèdwKLFÇ×UAMÇwcOšÇåb  _C4G±
æQcOšÇddñ ЮjO ÇÌÐuLMÇÇcwWOdNWU ÌUÅr™¬wzUèdNJÇb Ç ºld ÇÏuJÇ 
¤d9:4±G±
WdÇWU äu¬buLÇwè¬wIOIÇb ÇwbuLÇqñqGð AwÇwÊUMOÑuÇ egs4306
`=»bPb¶ºb:_=:0
®WOdNWU vÅw O UMGLÇäULÇwwèeKÇpK ÇnKL Wèdåb  ¬YÇÇcw¿çUOLÇÊUMOÑuèÍUdÇÊUMOÑu sOtUAÇébU¬pÃd
stdFULsF Ç®WOzUèdNJÇWUDÇbOub wÉÑÇèbÇÊUMOÑuÇÌÐuLrOLBWOÑè
M
®ÁULÇWdsWIbLÇWUDÇdO vKçUOLÇåUEqLWOHO wdOJHKÍUdÇÊUMOÑu
®ÉdOGÊUuLwcOšÇtåuIOèÃ`O{uÇÖdG×UAMÇÇcÑUO ÇpMJL

®ÑèbvWOÑuÇWèdLÇvKÁÇuNÇaHcOšÇsVK Ç ©WuLqJ¨ ©C<=¯¶C d±¹±b:±C

vKd 4WF ¬ÉdOWK •

q_Ç
çUO •
WOÑèWèd •
q250WF ¬wJO šÈu •
d4q_ÇvK¬dOodÅ •

ER±´±b2
®wMOÑuburOLBÏÇuLÇåb Ç .1
®åUEMÇq ÇÏÇëÏë bÇÑë bBÁULÇqFWIdDÈuJÇåb ǬçUOLÇÏUHbM .2

76
M

d:»


 10 ÁC/




 _C4 G±
:wKLFÇ YÇ

 
  5Ñu bu ÌÐu/ rOLB

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
 
  

HJVW

97 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±
³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.3

5 ÓÑbÇ lU

ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯
®ÁUdNJÇbOuWOKLsÇÁë eUNHuUdèbWOHOscOšÇäQ ÇèwzUèdNJÇb ÇwsOÑuÇqLWOÑuÇWèdLÇæÃÖdÇ

ULMOdOJÇâèbMBÇvKÃWOÑuÇWèdLÇãU ÅrbÃsVK Çè¬ÏÇbF ™ÇscOLKsVK U¬`O{uÇÖdGpcåUOIÇêuMXMÇÐÅ

®odÇsçUOLÇd ŸÇVJ 

WÇdpOKsOFè¬×UAMÇwæudArNÏèWҚÇÊULOKFÇèÏÇuLÇrNåbI¬ÊUuLwÇcNcOšÇåuIæÃwVdXMÇÐÅ
®d_ÇåevÉbU LÇrbIè×UAMÇ

UMë OÑuÇcæUÇÐÅpÐWOscOšÇäQ Ç®çUOLÇbHMUbMæÇÑèbÇsWOÑuÇWèdLÇnu

¬ÁUdNJUÏÇbÇtHOèUUOIOIU
ë
®WUDÇÌUåbï
 ÇUwÊUèUÇçUOæQrdÐè
¿©WOÑuÇWèdLǨsOÑuÇæÇÑèÏÑÇdL ™tKFsJLêcÇU¿odÇwÉÏuuXUwÇçUOLÇnBnO
o
Î? ±
®WOÑuÇWèdLÇæÇÑèÏÑÇdL ™éd ÃÉdodÇvÅWèUÇÙUsçUOLÇVKUMOKè¬l{uÇWU odÇçUOqL

ÇÏë ÑuçUOLÇqFèÁqLÇÉÏUÅWOHOwdOJHÇcOšÇsVK ÇèUUë uåbè¬Áš™ÇwWOKH ÇWèUÇÃbUbMUUë R×UAMÇnèÃ

êûpcåUOIKUUë uDVK Çè¬odÇvÅUNÏUÅèçUOLÇÁqLÈuJÇåÇb ÇsJLtÃvÅcOšÇdOAæÃV®åUEMÇwÇÏë b
dL O rsè¬odÇwçUOãUMXUULU t HMÁqLÇbOFæÃtMJLåUEdutÃvÅæŸÇrNN®XuÇiFqIMÇwÑÇdL ™U
®WUDÇÌUÇÏë bÇÏë ÑuWUÇçcwçUOLÇdFæÃsJL®ÁUdNJÇÌUÅèæÇÑèbÇw©WOÑuÇWèdLǨsOÑuÇ

98
M
 5 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
77 WH

¤¶C; „±Ò^=9±
ÁC/;±dR Û8
ÁC/;±dR Û8 ÊUOL LÇl{èlÌÐuLMUUUOUOU ë
ë UDDr ÑÇ®WOzUèdNJÇWUDÇWDLÌÐuLMWOÑuÇWèdLÇWHOèÍd Ç
®tOK
¿WOzUèdNJÇWUDÇbOuWDsÇÁë eWOzÇuNÇWèdLÇqLLï nO 
Î? ± ®ÊUUÇÙuM
®UNL ÑèÃÌÐULMÇnècOšÇvK

®ÉÏbLÇWUDUqLFYOpÐuLsÊdOnOn
î 
®odÇvÅWOKH ÇWèUÇsçUOLÇUMKI

®ÉÏbLÇWUDUqLFYOpÐuLsÊdOnOn
®odÇvÅwKH ÇÁUÇsÁULÇUMKI

77M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
³¹P:± EEC2± »¹C0 ¤3.3 Ïb<6
<6:±

99 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 3.3

Ãb2 ÁC/
78 WH
5 ÓÑbÇ lU
ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


UÏbÑbBdOutd êcÇqÇvUWÑÏêÃvÅ 
wl{º`OLK¨¿ÖÑ_ÇvKËbU©bKI¨wUÏbÑbBdOutd êcÇqÇæUWÑÏêÃvÅ äQ Ç
®©ÁULÇÉÑèÏãÑUÇ ®©ÁULÇÉÑèÏãÑUÇwl{º`OLK¨¿ÖÑ_ÇvKËb
bOub ÇdçÑU äš slMLÇvÅÇë bzUÑuHÇvKdNMÇÁUob™
ddLLÇvÅlMLÇsnKÇvÅÑuHÇvKdNMÇÁUob™
dè¬éd _ÇWOzULÇÊUD LÇvÅobq¬éd ÃÉdWOzUèdNJÇWUDÇ
vÅéd ÃÉdÁULÇVzÇcÇbOKÇèÃdDLÇbOFè¬Vò ë ï qJ vKnJr ÊUD LÇvÅobq¬éd ÃÉdWOzUèdNJÇWUDÇbOub Ç
®dNMÇ èÃdDLÇbOFè¬åuOqJ vKnJr¬dèéd _ÇWOzULÇ
®dNMÇvÅéd ÃÉdÁULÇVzÇcÇbOKÇ

¿WOJOUJOLÇWUDÇÑuswQwÇWKbÇWUDÇÑÏUBU 
¿WOJOUJOLÇWUDÇÑusÓU _ÇwbFwÇWKbÇWUDÇÑÏUBU
U
®çUOLÇèÍUdÇÊUUÇsLCb ®ÍUdÇèÁULÇWUÇsLCb

¿ÁUdNJÇbOuWOJOUJOLÇWUDÇåÇb ÇsJLnO 
vÅUNKurwÇWOJOUJOLÇWUDÇÊUUÇqLAæÃb™
¿ÁUdNJÇbOuWOJOUJOLÇWUDÇåÇb ÇsJLnO
séd ÃÑuvÅUNKurwÇWOJOUJOLÇWUDÇÊUUÇqLAæÃV
®WUDÇséd ÃÑu
®WUDÇ

78
M

100
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

3.3

6 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

79 WH


 ͻC

3.3
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

wLKFÇdO HÇ 11ÁC/

_C4EØÛ ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ
egs4307
E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±
Y„¬ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsXLKFæÃbFèæŸÇ
®éd Ã
11 ÁC/

E7=¹ 20
_C4 EØ Û ¹­Ú ^Û

 D ORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP E 3L[DED\ F 5D\PRQG$OEHUW6KXWWHUVWRFNFRP

E=gC:±ÒE=g±b<±`=±b2±
¿æŸÇWOzULÇèWOzÇuNÇsOÇuDÇnèpMJLnO

ÀR5±
ÉÏUÅlåuNHLÇWÇbwUud wÇWK _ÇvÅcOšÇÏuF¬×UAMÇÇcw
bFïFï WO{drbWÏ_UWUF ™UwLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®çudULOqQÇ ¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU

WO{dHÇçcqåÇb ™Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD

®UNIODè
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ
v R3±

ÁC/;±T»PËP ©·R/±Z=2^
¬wLKFÇrdO Hæubñ Fè¬YÇqÉdUEÇvÅcOšÇÏuF¬×UAMÇÇcw ¿ÁUdNJÇbOuwÉÏbLÇWUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇU

¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR wåuNHLÇW ÇÑÏÁUMÃUuFLwÇWÏ_ÇæubIè

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Pixabay

˜ËP<±bdP7E4±Rd;;8: E=C=±´±»C<:±
´±Q±³»±¹¯ E=C=±´±»C<:±
79M ³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
³¹P:± EEC2± »¹C0 ¤3.3 Ïb<6
<6:±
E==±R „±
sVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR èYÇqÉdUEÇsÑuBÇÖdÇ
YÇqÉdUEKwLKFÇdO HÇÍd wqBHÇWÑUAèÃqOÒWÑUAcOšÇ
®WOzULÇsOÇuDÇèWOzÇuNÇsOÇuDÇwWKLLÇ
d:»
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

©·R/±Z=2^
¿ÁUdNJÇbOuwÉÏbLÇWUDÇåÇb ™WHKLÇâdDÇU
11ÁC/
_C4EK¹­^
Ú Û
WOzU*ÇèWOzÇuNÇ5ÇuDÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

101 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.3

Ãb2 ÁC/
80 WH
6 ÓÑbÇ lU
ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


WFÇdvÅÌUb®qOKFÇèWÏ_ÇèÖdHÇvMFLWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃV
®p{dD±¬™ë èîäÇR ÇÇcsWUÇèwLKdO HWUJÉbbÇãÑUJQsOF
O  ¬æŸÇè
®™èÃrFMÃb™ÃV袮ÍdAÇlOD q¢äÇR sÉbÇèWKLsWUÅuÖdHÇ
s ºWOUÇrOUHLÇ
ºw{d
q¬WHKLÇÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsbbFÇåÇb UÁUdNJÇbOuUMMJL U¢ºäÇR sVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅuÀR6±
®WO LAÇWUDÇèÍUdÇèÁULÇ ®™èÃrFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇ
®pKOKF·R ±r¬p{drbêcÇqObÇqO pÐbF_ ºWÏ_ÇÐb8ЭD
ÀR6±_P^=94 ^=P±
®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êà WOU 
wWO LAÇWUDÇèÍUdÇèÁULÇ æÃWOKLFÇUMUÃwUMÃÑbI
ÉÑÇÏÅrÇÐÅ®ÉÏbWU ÑÏUB buæÃsJLÉÏbLÇÑÏUBLÇ
¬`OqJAçUOLÇãšN Ç dbïwÇÍUdÇq¬WOdWU ™wÇÊUuKFLUWUF ™ÇVMè®p{drbÊUUOsOF êà W UM 
Γέϭλϟ΍έΩλϣORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP

UìÉÏbLÇÑÏUBLÇsvI  ®ÊUMOÑuÇ ®ÖdHÇrb

qqEO »fLAÇWF ÃèÍUdÇ
®UMuvKULë zÇÏæÇduULNM UNMJLwÇÉeN_ÇsUMLKFè
®ÁUdNvÅWOdÇWUDÇqu
ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd
sOÑuÇqLF¬äULÇqO vK
®ÁUdNJÇbuécÇbuLÇdèbvK šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO 
lÁwAÇfHËèbsJLUL
®ÊUMOÑuÇèÁULÇ ®ÖdHKWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIè 

®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè 

®rN{drbwÇWÏ_ÇqO èÖdHÇl{uÑUJ_ÇjDcOšÇvKÙñÒè

80
M

102
M
 6 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
81 WH

rNUJS®WKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇrbIbF
®wLKFÇãdO HVǬæŸÇè
®UUOë NH UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{dWU ®rKFLÇqOÏwcOšÇÊUUÅsWMOvÅdEÇ

ºcOLKÇÊUUÅsWMO
UÃdbI®WHKLÇÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsbbFÇåÇb UÁUdNJÇbOuUMMJL
UN_ÉÏbWU WO LAÇWUDÇdFè®ÁuCÇsÁUdNJÇZMWO LAÇWOKÇæÃ
ÁUdNJÇÌUWO L ÊUusuJWO LAÇUšÇlOLsJLè¬Çbë ÃbHMs
UMLKFbè®ÊÇdzUDÇvè¬äÒUMLÇè¬ÊÇÑUO Çè¬ÉeNœWҚÇWUDÇduwÇ
ë
UNHOusJLÉÏbWU dFUCÃÍUdÇæÃubOHÇl UIèÉÁÇdIÇè×UAMÇs
buLWKBwè¬ÁÇuNÇqFHÑèbÉeNÃÁÇuNÇsOÇu dF®WOdNJÇWUDÇbOu

Γέϭλϟ΍έΩλϣORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP
U ë UAUMdÃbIè®WOdNWU vÅWdLÇÊUMOÑuKWOdÇWUDÇqutMJL
»ÉÏbWU çUOLÇdFè®sOÑuÇdèbUNMJLWIbLÇçUOLÇæÃtOUM{èÃ
WKBÊUMOÑuvKÉdOJÇÏèb ÇsbbFÇêuè®WFODÇwUdèbÏUFï t_
WUDÇbOuqÃsÊÇbuLÇqOGAvKÊUMOÑuÇwWIbLÇçUOLÇqLFè¬ÊÇbuL
®WOzUèdNJÇWUDÇr ÇWUDÇsÙuMÇÇcvKoKDï è¬WOdNJÇ

12Ô»C= ±d:»ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ «C16±dE=:/±EC2±
egs4308
®XdÇd×UAMÇÇcqLÃ

81M ³³¹P:±EC2±»¹C0¤3.3Ïb<6:±
 ± EEC2± C 3 3 6 ±

12 Ô»C= ± d:» ÁC/

E7=¹ 20
_C4 ^Û9

«C16±dE=:/±EC2±
®WOLdÇp dêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL


âUDlO uWÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL





®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇáUAJ Ç
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍  
 
HJVW
  
  


103 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
33
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.3

Ãb2 ÁC/
82 WH
6 ÓÑbÇ lU 
ΫC
©«CR<8±P=bd³¹P:±EC2±ϱP „E69:±ÌR2±C

3.3


13ÁC/
rOñ ð èlÇÑ
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ 
¤Z±»
egs4309
³¹P:±EC2±»¹C0
bzÇuHÇsbbFÇãUM®ÉÏbLÇdOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsæŸÇvtLKFULO^?
ë
wÇWHKLÇWUDÇÑÏUB·R ± ™™èìWÑUHÇWU LÇw®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb ™
13 ÁC/
®WOuOÇÉUOÇwÉÏbLÇWUDÇÑÏUBæU Çåb nO·R ±r®UN ÑÏ
WUDÇÑÏUBsUOëñ U ÃULë NfJFæÃVsJè¬ÊUUÇÙuM _C4 _=Û 
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ORYHO\GD\6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP

E7=¹ 25
®ÉÏbLÇ

³¹P:±EC2±»¹C0¤Z±»

ÀR5±
ÑUJ_ÇÍd èÖÇdF ™cOšÇvKWK ÃÍd åuNHLKdO _Ç×UAMÇsLC
®WUDÇÑÏUBsWO OzdÇ
U¬WOzULÇWUDÇsdOJÇXLKFpÃULæŸÇè
]9=¼c¯µP
ÙèdA¢weOdÇÑuwè¬Ïèb ÇspbwÇWK _Ç
¿¢ÉbuÇ ÁC/;±T»PËP
od sÉÏbLï ÇdOèÉÏbLï ÇWUDÇÑÏUBsçuLKFUhOKcOšÇåuI
®åuNHLÇswzUNMÇrOOIÇäULÅvÅWU{U¬ÈuJdO H

E==±R „±
WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃÇuIIbcOšÇæÃULæŸÇè
ñð
®åuNHLÇÇcNwzUNrOOIcOšÇnOKJåuIb®rNÇdcw
82
M
ÉÏbLï ÇdOèÉÏbLï ÇWUDÇÑusOcOšÇââdñ Hï ¬åuNHLKwzUNMÇrOOIÇw
WOHOæu{uè
®WOuOÇÉUOÇwÉÏbLï ÇWUDÇÑuåÇb Ç
d:»

13 ÁC/
_C4 _=Û 
ÉÏb*Ç WUDÇ ÑÏUB :lÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

104
M
105 ³¹P:±EC2±»¹C0:3.3Ïb<6:±
M
 Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP

Ïb<6:±

3.4

M
106
 åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

®UUOë LUèUUOë KWOÇwdRWUDÇvKäuBKtÇb ÇèêdHÇÏuuÇÌÇd ÇæÃ`{uqOÏrbI 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW pKÁUNÅqÃsUÑU ÇèäuKrOLBè¬WOÇwêdHÇÏuuÇËuKdOQ`{uÌÐuLl{è 
®ÊšJALÇ
®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBsWHKLÇÙÇu_ÇåÇb ÇÈuOèUÇe`{uqOÏrbI 

E= C M±´C920:±
WUDǬWOǬWOOÇWLE_ǬÁÇuNǺÉbbÇ
ËuKǬWOzUèdNJÇ

ÏuuǬWUDÇÑbB¬WUDǺWIU ÊUKDB
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍

Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP
ÉÏbLÇÑÏUBLǬêdHÇ
HJVW

WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç
“C==hb
Õ „Õ C–ûR4±–N920:±’_=X2

`KDBLÇǺæÇuMFÏuLqÉbLÃWšsæuJuèrOjDäULÅrNMVK ǬcOšKWO U _ÇÊUKDBLKpd ÁUMà 

®©`KDBLÇdcwbU WuIèìÉÑUèìWL ѨwO{uÇäULÇè謩`KDBLKndF¨ ndFÇè

®tKOÒltDDcOLKqWÑUArNMVK ǬjDLÇÇccOšÇqLJæÃbFè 

107 ¤E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
 Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±
E=±ÒEC2± 3.4

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®dOUFLÇoODsluLÇWOKÍdILÇÑU LÇw×UAqÁÇÏÃcOšÇvKV

Fb± E=9:4± E2/M± ÏCM± _94± ÌC2

ozUÏ 10 1 ×UA

WIOÏ 15 2 ×UA
1 ÓÑbÇ Î«C
ozUÏ 10 3 ×UA

ozUÏ 10 4 ×UA

WIOÏ 25 5 ×UA
2 ÓÑbÇ
WIOÏ 20 6 ×UA

WIOÏ 45 7 ×UA 3 ÓÑbÇ

ozUÏ 10 8 ×UA

WIOÏ 15 9 ×UA 4 ÓÑbÇ _9Ø Û 4

WIOÏ 20 10 ×UA

WIOÏ 15 11 ×UA

WIOÏ 15 12 ×UA 5 ÓÑbÇ

WIOÏ 15 13 ×UA

WIOÏ 20 14 ×UA
6 ÓÑbÇ Í»CÚ
WIOÏ 25 15 ×UA

WIOÏ 90 ÉbuÇ ÙèdA äULÅ 7 ÓÑbÇ ³Pb± ÃÒR/

108
M
 éuLÇ s WOHK

ÏuuÇ ÑÏUBè ¬ÁUdNJÇ bOu WOKLè ¬WUDU ÉeN_Ç ÏÇbÅ WO Çud b cOšÇ æuJ ¬ÉbuÇ s WKdLÇ çc vÅ äuuU
åÇb Ç dOQ w ÇèdJH æà rNM VKK ï Ç ¬ÉÏbLÇ dOè ÉÏbLÇ ÏÑÇuLÇ s cOšÇ rKF UbM .WUDÇ UNM Ìd  wÇ
æU Ç Uc wÇ ÏÑÇuLÇ ÊÇÑUO vK WBU ÉdE cOšÇ wIKO ¬wzUNMÇ åuNHLÇ w .UMLU w ÏÑÇuLÇ çc s Ùu q
ÉÑUCÇ ÑUŸÇ s bK âd w YU UCà ë cOšÇ åuIO .VuJÇ Çc vK WUDK UMÇb Ç vK WdLÇ WOOÇ ÑUŸÇè
.WFODU oK b wÇ

©³¹P:± EC2± »¹C0 ÏP ±ºC:

êdHÇ ÏuuÇ bF .WKKLÇ ÊUÇuOÇè ÊUUMÇ UUI s æuJ êcÇ ÏuuÇ u - wFODÇ ÒUGÇè jHMÇè rHÇ -êdHÇ ÏuuÇ
ÏuuÇ âd qL ¬lÇuÇ w ¬WIOIÇ w WBO dÇ WUDÇ ÑÏUB s tà vÅ WU{U tdu Çdë E ¬WUDK w U _Ç ÑbBLÇ
ÏUL™Ç æS ¬WUDÇ ÌUÅ w ULë N ÇÑë èÏ VFK êdHÇ ÏuuÇ æà rÑè .Wb LÇ WUDÇ ÑÏUB s %84 W  êdHÇ
w dAMè êdHÇ ÏuuÇ âd bM ÊÇÒUGÇ s dOJÇ YFM .æU Ç Wè WOÇ vK WOK ÑU t w U à qJA tOK
vK UÏULÇ q WKbÇ WUDÇ ÑÏUB q r U tà s ÁULKFÇ Ñcñ  .ÎUMLÇ w dOG Ëèb vÅ êÏR UL »êuÇ ášGÇ
ÊUMzUJÇ s bbFÇ ÖÇdIÇ w V  b UL »WLzÇÏ ÉÑuB UMu ÉÑÇd WÑÏ ÙUHÑÇ vÅ pÐ êÏR bI ¬êdHÇ ÏuuÇ
vÅ êÏR UL ÁÇuNÇ ËuK w ¬êdHÇ ÏuuU qLF wÇ ÊUdLÇ sè ¬ÁUdNJÇ bOu WOKL s WFMLÇ ÊUuKLÇ V  .WOÇ
bOQÇ vddï Çc »wUÇ XuÇ w ÖdFÇ ÒèU ÏuuÇ vK VKDÇ æà UL .æU d Çè udÇè VKIÇ ÖÇdQ WO qUA
.ÍUdÇ WU è WO LAÇ WUDU WKbÇ ÏuuÇ ÑÏUB WOLMè êdHÇ ÏuuÇ vK ØUHÇ WOLÃ vK

êcÇ ÑÇbILÇ s Ùd à ÑbI ÑÇdL U Ïb wÇ WUDÇ èà æU Ç UNb  wÇ WOFODÇ ÑÏUBLÇ w ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ
¬ÍUdÇè ¬ÁULÇè ¬WdÇè ¬ÊUÇuOÇè ¬ÊUUMÇ q ¬WOÇ ÊUMzUJÇ vK ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB qLAè .UNM tšN Ç r
ÉbLÇ ášèè .ÉdOB Éb äš UÏUH vÅ pÐ éÏà UNšN Ç ÏÇÒ ULK ¬ÉÏbLÇ dO WUDÇ ÑÏUB áš .fLAÇ Áu{è
éu UuL âdG  ™ ÑU _Ç ÙÇuà iF æà UL ¬åU äš uLM qOU ãUM ¬ÒUGÇè rHÇ UNš æuJ wÇ WKuDÇ
.êdHÇ ÏuuÇ s qb UN_ WKbÇ WUDÇ ÑÏUB s UNà vK ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB vÅ ÑUA Aï U ULë zÇÏ .åÇuà WFC
æÏUFLÇè ÑuBÇ vK VCM ™ wÇ ÑÏUBLÇ qLAè .VCM ™ wÇ ÑÏUBLÇ tOK oKD ÉÏbLÇ WUDÇ ÙÇuà s Ùu ãUM
sOš WObFLÇ ÑÏUBLÇ pK æuñ J âdG è ¬Ïèb UÑÇbI æà s rdÇ vKè .ÊUMLÇ WUM w åU ÉÏUL åb ï wÇ
bM nK wÇ ÏÇuLÇ s ÒUGÇè rHÇ æÅ) .wFO qJA UNÇb Ç ÏUFFï q ¬UNÇb U b HHî èà nK ™ UNS ¬sOM Ç
s ÁULÇ äu ¬ÁULÇ ÉÑèÏ äš ¬VCM ™ wÇ ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB s ÁULÇ bFFï .(WUDÇ vK äuBÇ ÖdG UNd
UNM YFM fLAU ¬VCM ™ wÇ WUDÇ ÑÏUB s ÍUdÇè fLAÇ Áu{ æÅ .d  vÅ æUJ s qIMè ¬éd à vÅ ÉÑu
fLAÇ æà ULU è »WM ÊÇÑUOK W L vÅ WM ÊÇÑUOK 4 s ÈdI U vÅ pÐ vK qE è ¬dL  qJA w LAÇ ÙUFAÇ
.pc ÍUdÇ Èu dL  áu  ¬fLAÇ äu Ñèb WO{Ñ_Ç ÉdJÇè Zu XÇÒ ™

109 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±
E=±ÒEC2± 3.4

éuLÇ s WOHK lU

WUDÇ ÑÏUB bF .ãšN ™U bHM s VCM ™ wÇ ÑÏUBLÇè ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB æS ¬êdHÇ ÏuuÇ ÑÏUB ášè
Áu{è ÍUdÇè çUOLÇ åÇb Ç æS Çc ."WHOEMÇ" WUDÇ ÑÏUB s ¬fLAÇ Áu{è WÑUÇ çUOLÇè ÍUdÇ q ¬ÉÏbLÇ
ãUM æà ™Å .ÉÏU êà âd VKD ™ WOKLFÇ çc æ_ »ËuKÇ ÙÇuà s Ùu êà V  ™ WOdNJÇ WUDÇ vK äuBK fLAÇ
Çcè .ÑUN_Ç vK Ïèb ÁUM WOzUèdNJÇ ÊUDLÇ ÁUM VKDO .ÉÏbLÇ WUDÇ ãšN Ç s WOÇ vK WOK Ç ÑUŸÇ iF
UÃè .gOUHÇè ÑuODÇ q w V  b ÍUdÇ ÊUMOÑu æà UL .WOK dOb r sè »WÏè_Ç w ÊUUCO Ëèb vÅ êÏR
WuUDÇè ÍUdÇ q) WO LAÇ ÍÇu_Ç rOLB VKD .U WIDML wKLÇ ÎUMLÇ w Uë K dR bI ¬ÉdOJÇ ÍUdÇ ÊUD
w V  b UNšN Ç Áu æS ¬ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB s ÊUÇuOÇè ÊUUMÇ æà s rdÇ vK .WObF ÑÏUB (WOzULÇ
WdFÇ w V è WOÇ dOb w V  b ÈUA _Ç vK äuBK ÊUUGÇ ÑU à WÇÒÅ ×UA ¬šL šë .WOU ÑdCÇ âUÅ
WOÇ dOb w éd _Ç w V  b åÇb ™U bHM ™ wÇ ÏÇuLÇè sbFÇ .WO ULÇ WOdè WÇÑeÇ qFH ULK çUOLÇ ËuKè
ÊÇÑUO Ç bèeè ¬ÁUdNJÇ bOuè ¬WUDÇ ÑÏUB vÅ âdDÇ qCQ äuuÇ æà æUO WI  ÊÇÑUO Ç qL .ÁULÇè WdÇ ËuKè
.æU Ç Wè WOÇ s q WUL ÓU à u ÏuuU

110
M
 wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4
(Eb: ^ c¯ E;C) C¹±P¯ d5; ¹±b ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

odÅ  wDHMÇ Èd K ÌÐuL duD cOšÇ æèUFO ¬×UAMÇ Çc w :7 ÁC/
.Èd Ç Çc nOEM âd áUA™ ÌÐuLMÇ ÇcN WUF ™Ç r ²R± û=3;
ÁU 
d26;±
q 30 UNF ád WUÒ 
wU XÒ 
(qBHK) èUU âu  èà WMÇÏ qÇu âu  
(qBHK) nOEMK WOÑè n UM 
(qBHK) nOEMÇ ÖÇd_ WUL ÓUOÃ 
r 22,5 tF ¬åuOMuà qu o 
quHÇ o s %20 ÁqL ÑUÃ 
lL 
(cOLK qJ) WOJO š WIFK 
q 25 UNu W
Ññ b WÇuD Ã 
dO ÑuO gÑ 
sDIÇ s æUHAM 
sOK uLÇ sD s qJAÇ WFd W UL 
æuBÇ qO  æuU 
o™ jd 
㚠_Ç ×UÑ W d à s æUMÇ 

350 WF WOUeÇ ÈÇu_Ç èà WOUeÇ ÊUUL dÇ s 2  WOCLÇ ÑUD_Ç dOQ áUAU cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w :10 ÁC/
q ¬sOuC sOÏU w q l{è dOQ WEšL WOÇ w E=1:± »C2M±
ñ
.ddDILÇ ÁULÇ åÇb U
ñ
dDILÇ ÁULÇ s q 200 
qÇ s q 200 
bb åšà 
o™ jd 
dO UDÇ s æUFÅ 
ÁÇdCÇ âÇÑè_Ç s æUMÇ 
(cOLK qJ) UNM hKÇ sJL ÊÇÒUH 

111 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.4

Ãb2 ÁC/
84 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ \gC¹ 10 ©·R/±Z=2^
©·R/±Z=2^
¿WOÇwpÐdOQèWUDKUMšN ÇbO dUMMJLnO

ÀR5±
WRFNFRP
FRPP

Çcwè®ÁUdNJÇbOuwWb Lï ÇWUDÇÑÏUBèÏuuÇÙÇuÃcOšÇrKF
UVWRFN
HUV FR

wWUDÇèÏuuÇÊÇdOQsrNUuKFWÑUAèdOJHUcOšÇåuIO ¬×UAMÇ
DQR6
QR6
GDQR
QR
DQR XWWH
KXW
R  6KX
LRUGDQR6 WH

®WOÇwUëUë UOÃpÐdRbèÏuuÇsUUë upKN pS¬WUDKpÇb UæÃXLKF

®WOÇ
JLRU

¿WUDÇsqÃÑÇbIåÇb ÇèÏuuÇdOuUNš sUMMJLwÇâdDÇiFU

JLR
JL
O LJLJ
FRP E OX

¿WOÇvKpÐdOQUèWUDKUMšN ÇbO dUMMJLnO

WRFNFRP
FNFRP
NFRP

ÏUSWUDKUMšN ÇbO dUMMJL®ÊUUÇÙuM

NFR
VWRFNF

ÁC/;±T»PËP
XWWHUV
HUV
6KXWWHUV WRF
WR

UMMJL®qÃWU ÑÇbIåÇb ÇèÃqCÃWKbWU ÑÏUB

WWWHU
XW
6KX
6K WW H

åÇb ÇsbÇWOHOsUUIë  tudFU`O{ucOšÇåuI¬×UAMÇÇcw

D
VVXOD

®ËuKÇV ï ™wÇWHOEMÇWUDKdÃÑuåÇb Ç
 D .
. DVXOD
.UDV
D

®WOÇwUdOQèWUDÇ
έϭλ
ΓΓέϭ
έϭ
Γέ λϟ΍έέΩλ
λϟ΍έ λϣϣ
ΩΩλϣ
λ

E==±R „±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: luigi giordano / Shutterstock.com

cOšÇbU ®WOUtšèWUDÇåÇb ÇstudFUÍd vKcOšÇl

æQcOšÇ bñ ®WOOÇÊÇdOQÇèÁUdNJÇbOusOjdÇwWuFæuNÇuêcÇ
wUNdFrNo wÇÉÏbLÇdOWUDÇÑuèÉÏbLÇWUDÇÑuBÇuMOF 
ºld ÇÏuJÇ
egs4320 ®WIU ÇÉbuÇrOUH

W ÇÑÏsÁUN™ÇbF®äÇR ÇsWUžWOè_ÇÑUJ_ÇiFcOšÇébæuJb
84
M
UNOÅÇuKuWÏÃvKqLAwLKdO Hl{èvKsÑÏUcOšÇ`B¬åuNHLÇ
®åuNHLUWUÇWDA_ÇW ÑULbF

d:»

1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^


ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

112
M
 1 ÓÑbÇ lU
Ãb2 ÁC/
85 WH


 ΫC  3.4
©E=±c9]ºR=?CÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC
ºld ÇÏuJÇ
egs4321
dChÏb
ë Uë UOÿwU{åuwpcUÌÑU
ÉdsUUUwUCÇåuOÇæuJU O ÊdEæÃpo q
r®ÉÑuBÇY„Ò „ hMÇ ­R±
R ®ÁÇuNǵb9èÃÑUGÇèäUdÇdUMWOæuJU
 Uë UOÃè¬åuOGÇ
2 ÁC/ ®wUÇ×UAMÇ^:­

E7=¹ 15
_C4 ΫC
dChÏb

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D .UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP E 0LNH'RWWD6KXWWHUVWRFNFRP

«±b<±µb9 écÇU¬pÃd®UNÄÑéd ÃåUÃwpOKVFBè¬WUGKÉbOFÇdUMLÇWÄÑåU_ÇiFwlOD 
WÄÑVFBÇsæuJb¬æbLÇiFw¿bFsÁUO _ÇWÄÑVFBÇsqFwÇáèdEÇV ï
¿WOUÇÉÑuBÇwkšÇÐU®dÃèÃdN ÉbLÉbOFÇÁUO _Ç

ÀR5±
®UNÕUÇhMÇèÁÇuNÇËuKÉÑucOšÇkš¬YÇqÉdUEÇw
®ÁÇuNÇËuKÈU ÃwdOJHKrNUuKFèrNÑUcOšÇåb 

ÁC/;±T»PËP
cOšÇgUM®WMbLÇwÁÇuNÇËuKdOQWEšLcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: MikeDotta / Shutterstock.com

®ÁÇuNÇËuKÈU ÃsWIU ÇrNÇd èrNÑU
dC1±T72±`ÓRC=
Ãb;±ϱR± E=C=±´±»C<:±

85M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
E ± EC2
2 ± 3 4 6 ±

d:»

2 ÁC/
_C4 ΫC
ÁÇuNÇ ËuK

HJVW

113 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.4

Ãb2 ÁC/
86 WH 1 ÓÑbÇ lU

 ΫC  3.4
©E=±d]ºR=?ÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

E==±R „±
åuOÇÇcwæUèrNOKdåunèrNMVKDæQWIU ÇcOšÇWdFnAÇ
ÉdrqWÑU H ÇWK Ãåb Ç®ÉbOFWU vKÁUO _rNÄÑVÈU{
ËuKêÏRbI»wdOÁÇuNÇæQÉdHÇçcäš Çdë cWMbLÇçcwæuAOFscÇÕU _ÇvIK
WuFwV ÇuU¿ÁÇuNÇWzÇÑèÃæuwdOGêÃrE™q¿pÐÇèbU
vÁUIÇËuKLÇÁÇuNÇÊÇÐæbLÇæUJ lOD ™¬udÇv{débfHMÇwʚJAËèbvÅÁÇuNÇ
b ¿WÄdÇ
¿ÁÇuNÇËuKqLLÇV ÇU®q ÇbÇwÁUIÇrNOKrrsè¬XuÇsWKu ÊÇdHÌÑUÇ

èÃæU ÇlMsUNCF¨ÉÏbFÑÏUBsÁÇuNÇËuKscOšÇrEFwUFO
wçÑuNdJÈUCÇÇcæÃæuEšULÑ謩ÊUUGÇozÇdq¬WOFO ÑÏUB
wǬ©ÈUCǨËuKÇÉdUsËbKbONLWDIMÇçcqG Ç®Çbë ÉÑUÇåU_Ç
®WUDÇÑÏUBUNOV 
Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP

^06±ZUC
rî èæbLÇæUJ
ð UNLAwÇWzÇdÇU¬pÃÑw¿WMbLÇÉÑuwttE™êcÇU
¿ÁÇuNÇËuKX wÇèWKLLÇÈU _ÇäupbwÇWK _Ç ÃdÇ®ÁÇuNÇwÈUCÇÑUAÇÈU ÃwdOJHÇvKcOšÇlAO hMÇÇc
ë
ÑUGKsJL®UCÃWHKWzÇÑtæÃb™èUë uKÁÇuNÇèb®ÊUUÇÙuM
vÅÑÏUULYbUcOšKÍUL Kd ŸæÂsnu®qBHKäUÊuBhMÇ
í
V q®ÊUè_ÇçcwÇdë OwMLRêÑb®fHMÇWuFwV æÃ
®ÉÁÇdIÇÁUMÃscÇ
®WKJALÇçcwtb écÇÏuuÇ

˜`R Š± »C8­
C ÏR­­ C­ E=C=±´±»C<:±

86
M

114
M
 1 ÓÑbÇ lU
Ãb2 ÁC/
87 WH

3 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 Y„ 3ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
¹bb±ÌRc9ER:±»CŠ±
¹bb±ÌRc9ER:±»CŠ± egs4322
¬tÊÑdUUC
U C¿XuÇpÐwÊdJrO¿ÑuBÇçcvULâdÇëÏë uèXÃÑæÃpo q

 D .UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP E 2G\B6WRFNHU6KXWWHUVWRFNFRP F -RKDQ6ZDQHSRHO6KXWWHUVWRFNFRP G 1XN6KXWWHUVWRFNFRP

®ÏuuÇâdUbMÁÇuNKËbULO R Û8®pKOÒlÉÑuBÇwUNE™wÇÁUO _Çè

ÀR5±
Çcwè®UMOwtÇb ÇdOQUUë dæuHAJO èÏuuÇÙÇuÃcOšÇrKF

H DQWSNU6KXWWHUVWRFNFRP I ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP
®ÏuuÇâdÁUMÃÁÇuNKËbULtudFUcOšÇÍdAO ¬×UAMÇ

ÁC/;±T»PËP
ZC0:±` ±P`G4;ÐC ¹ ³»C=±ϹC`E4;Ϲ±b
®ÏuuÇâdÁUMÃÁÇuNKËbULUUIë U tudFUcOšÇÍdAO ¬×UAMÇÇcw

E==±R „±
lrNEšWAUMrNMVK Çr¬®WHKLÇÏuuÇâdÑuUëUècOšÇ`MÇ
ºWOUÇWK ™ÇÍd äš sqUJUcOšÇgUr¬rNzšÒ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Ody_Stocker / Shutterstock.com

¿ÏuuÇâdbMÁÇuNKËbÇÐU Î? ± X6;±³C60d^4/¼C EC:7±ÌR

vÅêÏRÈU{ËbæÃsJLºWKLLÇÊUUÇ®ÊUUÇÙuM
ÊUHKLÇiFrÇd¬æUO_ÇiFwè®fHMÇèWÄdÇWuF
¿WOÇèdAÇvKÁÇuNÇËuKÑUÂiFU]9=¼c¯µP
®WNd`zÇèÑUNMZMîbwÇè¬éd _ÇÏÇuLÇèÊUUHMU

87M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
E ± EC2
2 ± 3 4 6 ±

ñ
ÏuuÇâdWIKFLÇWOMÇèV ÇÊUšFwMcÇnBFÇqÃsWAUMrrE
®tèbqLLÇËuKÇè

d:»

3 ÁC/
_C4 Y„

ÏuuÇ âd vK Wd*Ç ÑUŸÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

115 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

ΫC 3.4

Ãb2 ÁC/
88 WH 1 ÓÑbÇ lU

 ΫC 3.4
©E=±c9]ºR=?CÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

4ÁC/
WIU Ç WdFLÇ jOAM
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4325
©E=±ÒEC2±`ËR4±ºC
Eb<T6;
sbKUNKFpMJLwÇÁUO _ÇwRR Û8®ÁÇuNÇËuKWOËbULUdF èUUFë OLUMÃÑbI ÁC/
®WOUÇWLzUIÇwÁÇuNÇËuKsbÇwbU æÃsJLwÇnÇuLÇ
n ^9 ®ÁÇuNÇËuK
\gC¹  _C4_=Û 
ÁUdNJÇãšN ÇsbÇ ë
ÉÑUO ÉÏUOs™bWÇÑbÇÈuÑ
ë
åÇb ÇÉÏUÅs™bÉbbÏÑÇuåÇb Ç
UNÇb ÇåbbMÁUdNJÇsÊUOèdJÇqB
ÏÑÇuLÇ
©E=±Ò EC2± ` aR4 ÔQ± C
Γέϭλϟ΍έΩλϣ .RUHOLGRX0LOD6KXWWHUVWRFNFRP

ÑU _ÇWÇÑÒ WULIÇâd

EC2±R=? ÀR5±
ë
æÙULÇd_ÇWUDÇÑÏUB Îb ³Rg±¹ Zh®ÁUdNJÇbOuUN ÑÏwÇWLE_ÇwddJñ 
·R/
/ bF Ç®ÉÏbLÇdOÑÏUBLÇåUÃ
X’ ?2 E  Zh¬pÐbFè®ÁÇuNÇËuKV ï
?2 E rNdF bb wMuJÇ rOOIÇ w cOšÇ ãÑUA ¬WOOÇ ÊÇdOQÇ rKF w ÁbÇ q
®pUUÅ
.WOÇè WUDÇ sO WO Ç ÊUšFÇ s WIU Ç
wFODÇÒUGÇ ÍUdÇ

wzUèdN rHÇ
ÁC/;± T»P ËP
VA fLAÇ
ÊÇÁÇdÅ ÍÇdÇè wU bÇ ÈUCK WO Ç WšFÇ bb cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w
jH
s çuLN U `O{u cOšÇ åuI .ÁÇuNÇ ËuK s bÇ w rU  UÐUÇ sJL
.WOÇ w UdOQè WMJLLÇ WUDÇ ÑÏUB WIUDL WO Ç WšFÇ

PC;± R=86± E=C=±´±»C<:±

˜´ 8/:±
: PP Z=2
Z 2 ­ E=C=±´±»C<:±

88
M d7;± «±b<±
E==±R „±
WDA_Ç sO WšFU cOšÇ WdFL UOë MuJ ULë OOI wIMÇ ÁÇuNÇ âUAM Ç dBM åbI
d:» .ÁÇuNÇ ËuKè WUDU WIKFLÇ WdAÇ

4 ÁC/
_C4 _=Û 
¿WOÇè WUDÇ s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

116
M
 1 ÓÑbÇ lU

EC2± ´±R=?
E==±R „±
ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB ÙÇuà nK dOQ cOšÇ WdFL UOë MuJ ULë OOI WUDÇ dOQ dBM åbI ¬ÁUdNJÇ bOu WHK VOU à cOšÇ rKF
ÉÏb ÑÏUBL UNHOMB l ÁÇuNÇ ËuK UNM ZM wÇ WKLLÇ WUDÇ ÑÏUB bb cOšK dBMFÇ Çc `L  YO  .ÉÏbLÇ dOè
vK qIFÇ eOHè WAUM qL w dBMFÇ ÇcN WUF ™Ç sJL sJè ¬WOBÇ ÊUUÇ q cOšÇ ádF æà luï ™ .ÉÏb dO ÑÏUBè
.WOUÇ cOšÇ ÊUuKF qO  åuI tÅ YO WK à Íd

SC:±
´C4b± ` ÐbR7 Q= 
r sè ¬ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ s UNudF wÇ Ñu_U WFd WLzU qL vK rNFA ¬"WIU Ç WdFLÇ" r  w WuF cOšÇ tÇè ÇÐÅ
.UNM WUÇè WK à ÍdD ÊUuKFLÇ çc VOd

117 E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
34
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
89 WH
2 ÓÑbÇ 
 _Û94  3.4
©E=± c9 ]º R=? CÒ EC29 C; < ± P= R C;;8: û=

¿WOÇvKêdHÇÏuuÇÌÇd ÇdRnO wêdHÇÏuuÇÌÇd ÇdRnO

¿WOÇ
5ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4326 E=±dÔR6±¹bb±R=?
E==±E:3M±wdRbtÇb ÇsJè¬ÏuuKUUFë zU ÇÑë bBêdHÇÏuuÇbFFï 5 ÁC/
Γέϭ
Γέϭλ
Γέ
Γέϭ

WÏ_ÇX C2Õ ZhèhMÇ

h ­R± ë  u
R ®WOUUUCÃÏuuÇÇclOLdC¬tÇb Çqv
έέϭλ
ϭλ
ϭϭλϟ΍

_C4 ^Û9
λ
λϟ΍ϟ΍ϟϟ΍έ
λϟ΍έ
ϟ΍΍έ
΍έΩλϣ

®WOUÇWK _Çs D­¬r®

­ E=±wdRêdHÇÏuuÇåÇb ÇæÃvK
Ωλϣ
Ωλ
λϣ.RUHOLGRX0LOD6KXWWHUVWRFNFRP

E7=¹ 25

E=±dÔR6±¹bb±R=?
E=±dÔR6±¹bb±R=?
rHÇw UOÇsdOÑbsJ¬êdHÇÏuuÇsÉÏèbWOLvKÖÑ_Çêu
v ÀR5±
qOKIUMOKVtÃÁULKFÇédè¬ÖÑ_Ç`D X Uë ubäÇe™wFODÇÒUGÇèjHMÇè
vÅçU™Çè¬UNKUNÇb ÇsnuÇrNCFÍdIè¬çcWUDÇ ÑÏUBLUMÇb Ç WOKLæÃè¬ÉÏbdOÑÏUBwêdHÇÏuuÇÑÏUBæÃUUIë U cOšÇrKF
¿pÐæQApÃÑU®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUB
cOšÇÃb¬ÓÑbÇÇcwè®WOOÇWLE_ÇwUUOë K dRUNÇb ÇèUNÇd Ç
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Korelidou Mila / Shutterstock.com

®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBvÅtuÇÈU ÃqQw

ÁC/;±T»PËP
˜´ 8/:±
: PP Z=2
Z 2 ­ E=C=±´±»C<:±
ÊUšFÇÏbhMÇsqObsOîMOF WAUMsOKOÒqêd¬×UAMÇÇcw
®WOÇwpÐdOQèWUDKÑbBLêdHÇÏuuÇåÇb ÇsOWO Ç
89M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
PC;±R=86± E=C=±´±»C<:±

d »
d:

5 ÁC/
_C4 ^9

w êdH(Ç ÏuuÇ dOQ

WOÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

118
M
 2 ÓÑbÇ lU
Ãb2 ÁC/
90 WH

E==±R „±
ÖdrNåbè¬WOÇwêdHÇÏuuÇÌÇd ÇdOQhÉÁÇdIcOšÇtè
®¢WOÇvKWOK ÇçÑUÂèêdHÇÏuuÇåÇb Ç¢ ÑdCÇâUÅwWOKLFÇçcV è¬ÖÑ_Çs UsêdHÇÏuuÇÌÇd ÇV
êdè¬ÉdOrUMÑuNw Éë ÏUpÐrU è¬ÖÑ_Çs UsrHÇÌd ï ®WOU
dOw®UæUJwrUMLÇÊUUHshKÇsb™®æUO_ÇiFwäUÇrLWÇÒÅ
F
êdHÇÏuuÇåÇb ÇæÃbRhMÇsqOÏÏUæèUFÇsOKOÒqsVK Ç nOEMWHKJ®çUOLÇÑÏUBËuKvÇpÐéÏRè®WdIÇæUÏuÇ wUÄUIÅr¬æUO_Çs
®WOÇwdR ®WUGKWOUrHÇrUM

ÒUGÇèjHMÇÌÇd ™dHÇÊUOKLêÏR
ÏuuÇåÇb ÇsnuÇUMOKsOFtÃÁULKFÇiFbIFÇÐUL
U Ìd ï jHMU®wOÇåUEMUÑÇd{ÇvÅ
Î? ±
ë
¿tM™bÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb ÇèêdHÇ WOKLFÇçcåeKKî è¬ÉbOFWdo UMs
ÌÇd ™VOUÃèâd èdHÉeNÃÏuè
ë
V šL¬WOUÑdCÇâUÅvÅêdHÇÏuuÇÌÇd ÇêÏR ¬WdÇÉUOÇÈÇdD{ÇvÅêÏRU»ÏuuÇ

λϣϣ.RUHOLGRX0LOD6KXWWHUVWRFNFRP
qIèÌÇd ™WҚÇÊUMOULKsJL®äUÇrLWÇÒÅwrHÇrUM È
Èdï wV wÇËÏÇuÇlIUL
ÌÇd ÇÊUOKLsdOJÇËbè®jHMÇ
ë
wUCÃËÏÇuÇV æÃsJL®WdÇÉUOUqæÃêdHÇÏuuÇ wçUOLÇËuKrsè¬dÇwjHMÇ

®WOKLÇWOOÇWLE_ÇËuK d26²R
ÊuvÅêÏRUL»jHMÇÈd äU
®T ÇuAUÑÇd{ÇèWdÇÊUMzUJÇ

Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
Γέϭλϟλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍
έϭλϟ΍
έϭλϟ
Γέϭλ λϟ
έέϭλ
ΓΓέ ϭλ
ϭλ ΩΩλϣ
λϟ΍ϟϟ΍ϟ΍΍έΩλλ
WUDÇÑÏUBåÇb ÇèêdHÇÏuuÇåÇb ÇsnuÇUMOKsOFtÃÁULKFÇiFbIFÇÐUL
O 
ë
¿tM™bÉÏbLÇ
ë
V šL¬WOUÑdCÇâUÅvÅêdHÇÏuuÇÌÇd ÇêÏR
qIèÌÇd ™WҚÇÊUMOULKsJL®äUÇrLWÇÒÅwrHÇrUM
ë
wUCÃËÏÇuÇV æÃsJL®WdÇÉUOUqæÃêdHÇÏuuÇ
®WOKLÇWOOÇWLE_ÇËuK

90
M

119 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
91 WH 2 ÓÑbÇ lU

6 ÁC/
6ÁC/
E7=¹ 20
_C4 Y„
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ X6;±²R`P±
egs4327
vÅÏuBIdOqJAjHMÇÈd UbMËbêcÇè¬wDHMÇÈd ÇsXFL bæuJULÑ X6;± ²R ` P±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D .RUHOLGRX0LOD6KXWWHUVWRFNFRP E 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP F ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP

®o UMLÇpKwgOFwÇÊUÇuOÇèæUJ KÉdOʚJAËèbwpÐV
w b¬jOLÇ
sjHMÇÁÇuÇæuèUÓUMÇæUnOè¬V Çs G±®ubOHÇlDI PCC ÒhMÇ ­R±
R
®Èd Ç
ÀR5±
wèè .jHMÇ ÌÇd Ç WOKLF WOÇ w WKLLÇ WOK Ç ÊÇdOQÇ s UIë U cOšÇ rKF
bP=
P=
®rUFÇáÇbÃrÃs¬ÉbOWOWUwWdÇÉUOÇWLEÃÏuè Ï vÅ jHMÇ Èd  ÑUAÇ s bÇ w åb LÇ ÈuK _Ç cOšÇ rKF ¬×UAMÇ Çc
bbFKWO U _ÇÉbUIÇw¬qÇu Çäu vKbuwÇWOÇÊUMzUJUM
sbbFKWLNLÇs ÇuLÇso UMLÇçcbFïFUL®WOzÇcGÇq š Çs
.êdÇ wOÇ åUEMÇ
ÌÇd ÇèdHÇbM®ÁÇcGæU ÇtOKbLFwÇÊUÇuOÇèÊUUMÇ
U
Èd wV wÇËÏÇuÇiFlIæÃsJL¬ÑUÇâULÃsjHMÇ H
®çUOLÇvÅjHMÇ ÁC/;± T»P ËP
WuKLÇçUOLÇlbÑeÇèbLÇÊÇÑUO®WANÇWOKU ÇWOOÇWLE_ÇvÅjHMÇÈd sÁULKFÇoKI æuAUMè wDHMÇ Èd Ç s bK Wb LÇ qzU uÇ ×UAMÇ Çc w cOšÇ kš
Ïèbäu vKaHMKWKUIÇeÇuÇl{u®ÑULÇᙟUëUM udFFï vÇèÊUFIM LÇvÅjHMU
sOsÈd ÇvKÇÑë ÏUjHMÇiFqE ïYO¬äuKÇqCÃfOÇcsJè®jHMÇÒU™çUOLÇ
ï
.wKLÇ wOÇ åUEMÇ vK wDHMÇ Èd K WKLLÇ ÑUŸÇ
pÐè¬äUO_ÇÊUdWKzUWd wDHMÇÈd ÇÑUAÇsJL®çUOLÇÊÇÑUOèÍUdÇV eÇuÇ
sdOJÇËèbqvDHMÇÈd ÇnuäuKÏUrdOlÁULKFÇæèUFéÑèdCÇsqF
K »±R7± Z;j E=C=±´±»C<:±
®ÑdCÇ
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Simon Annable / Shutterstock.com

E==±R „±
ÑUAÇsbÇWOLÃspKOÒvÅËbæŸÇ]9=¼c¯µP
sJL r ÇÐÅ .WOLOKFÇ áÇb_Ç oOI vK cOšÇ ÉbU L ubOHÇ ÏÑÇu rOLB r
®wDHMÇÈd Ç äš s ÃbÇ .rKFÇ WOKL rb h dOu r bI ¬ubOHÇ vÅ äuuÇ s cOšÇ
.WO OzdÇ wDHMÇ Èd Ç ËÑÇu s tudF UL rNÇR
˜û
ûb::± ^=
^=9 Z=2
Z 2 ­ E=C=±´±»C<:±

.2010 qdà 20 w WOULAÇ UJdà qU w XFè wÇ WÏUÇ cOšK Íd Ç

E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
91M
luLÇ s jHMÇ Èd è ¬Xdè pO JLÇ ZOK w jHMÇ ÑUÂ dH ÊÇbF ÊdHÇ
V  UL »jOLÇ w jH qOd sOš WFÑà ÈUJ Ç pÐ s Zè ¬UUë u 87 ÉbL
.T ÇuAÇè WdÇ ÉUOÇè çUOLU ÑÇd{Ç w
Èd Ç ÊÇdOQ tUA cOšÇ dñ Ðè ¬jHMÇ Èd  s bÇ lDI cOšÇ vK ÖdÇ
d »
d: ÁÇuÇ WOHO WAUM cOšÇ s VK Ç .WÑUJÇ Ùuè æUJ s dEMÇ iG wDHMÇ
.tOLÃè jHMÇ
¿WdÇÉUOÇèÊUFIM LÇvKwDHMÇÈd ÇÑUÂwU
Î? ±
®ÊUFIM LKwOÇåUEMÇvÅÈd ÇÐÅÑULÇjHMÇdC

6 ÁC/
_C4 Y„

jHMÇ Èd  s b(Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

120
M
 3 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
92 WH

©E=±c9]ºR=?CÒEC29C;
©E=
= ±c9
c ]] º R=?CCÒEC
Ò 29CC; <
< ±±P=
PP== R
RC;;8:û=
RCC;;8: û __Û94
û== 94  3.4
3.4
7 ÁC/

E7=¹ 45
_C4 G± 7ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ

¤d9:4±G±
:d9:4± G± egs4328
d26;±²R±û=3;
d26;± ²R± û=3; W ÇÑUŸÇUUIë U X ÑÏbI
ÁULKFÇUNFÉbÇèWId XdUL®jOLÇwwDHMÇÈd KWOK
ÇcwlMB ®WLNLÇWOKU ÇWOOÇWLE_ÇwÑUA™ÇswDHMÇÈd
H ÇlMWèUw
Èd ÇnOEMWIDDLï ÇWHKLÇqzU uÇsY rsè¬wDHMÇÈd KUUÐuL×UAMÇ
ë
tOKUáUA™jHMÇÕUB™rzUFÇeUKÌÐuLMWUNMÇwwQè®tOKÉdDO ÇèwDHMÇ
XeÇhLèçUOLÇ`D vKuHDnOEMÊUUIurzUFÇeUÇ ®wDHMÇÈd ÇÁÇuÇw
ÀR5± ®ÁULÇwÈÈdð Lï Ç

vÅ WU{U ¬WOÇ w wDHMÇ Èd K WOK Ç ÊÇdOQÇ w dOJHÇ cOšK o b @;±
¬YÇ Çc w .WLNLÇ WOKU Ç WOOÇ WLE_Ç vÅ ÑUA™Ç s tFM ÁULKFÇ WèU ¿WODHMÇÊUd ÇnOEMWuFV U¬pÃÑw
®ÁULÇwÈèc™tÃUL¬UetuJjHMÇWÇÒÅVFBî
ë 
.çÑU WÇÒÅè wDHMÇ Èd Ç ÁÇuÇ ÊUb Éd U cOšÇ dO

ÁC/;± T»P ËP

áUA™ tub è wDHMÇ Èd K ÌÐuL l{u cOšÇ æèUF ¬×UAMÇ Çc w ¿WODHMÇÊUd ÇnOEMwUNOKUluwÇâdDÇU
.nOEMK WHKLÇ âdDÇ WD UÏÇu¬æuU¬n UM

´ 8/:± ^ E=C=±´±»C<:±

˜E98/
E ^ d ´Cb94:
C :± ϱP ± Z=2
Z 2 ­ E=C=±´±»C<:±

92
M

d »
d: 

7 ÁC/
_C4 G±
:wKLFÇ YÇ

wDHMÇ Èd Ç nOEM

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

121 E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
34
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

3 ÓÑbÇ lU

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC
odÅ 
@;± :ÁC/;± S6
lL 
ÁU  wDHMÇ Èd K WOK Ç ÑUŸU rdOc cOšÇ vK äÇR ÍdD ×UAMÇ Çc ÃbÇ
(cOLK qJ) WOJO š WIFK 
q 30 UNF ád WUÒ  Èd K WOOÇ ÑUŸÇ s rNF Ëbîñ è ¬jHMÇ Èd  s bÇ lDI s UNudF wÇ
25 UNu W
Ññ b WÇuD Ã 
dà âdG Ç 1989 åU lè êcÇ dOJÇ wDHMÇ Èd Ç nOEM æà rNNò dñ ð è ¬wDHMÇ
q wU XÒ 
.UUë U 25 s
dO ÑuO gÑ  âu  èà WMÇÏ qÇu âu  
sDIÇ s æUHAM  (qBHK) èUU ¿WOÇwÇdë OçdOQæuJÇÐULè¬wDHMÇÈd ÇnOEMVFBÇÐUL
Î? ±
(qBHK) nOEMK WOÑè n UM  ËbUbMè¬çUOLÇwqK™èUNÇÒÅVFBîÉÏUsÉÑUjHMÇ
sD s qJAÇ WFd W UL 
nOEMÇ ÖÇd_ WUL ÓUOÃ 
èÃÑusUNjOUèWOKLÇçUOLÇÑÏUBËuKtSwDHÈd 
sOK uLÇ
(qBHK) ®WOÇÊUMzUJUÑÇd{ÇvÅWU{U¬T Çu
æuBÇ qO  æuU 
o™ jd  22,5 tF ¬åuOMuà qu o 
r
×UÑ W d à s æUMÇ 
㚠_Ç quHÇ o s %20 ÁqL ÑUà 

qzU uU rddñ ð Ðè ¬wDHMÇ Èd Ç nOEM âd w dOJHÇ pÐ bF cOšÇ s VK Ç
Êd wÇ qzU uÇ qJ ÌÐUL æuFCO rNÃ rd Ãè .pO JLÇ ZOK w Wb LÇ
.Èd Ç ÁÇu™ wDH eU lM vÅ WU{U ¬jHMÇ Èd  s bÇ w UNAUM

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ 

®ÊÇèÏ_ÇsUdOè¬hILÇq¬ÉÏUÇÁUO _ÇåÇb ÇbMÇÑë cs 

®qLFLÇsÌèdÇbFW UMLÇnOEMÇèhKÇÊÇÁÇdÅlÇ 

åÇb_ÇwDGWcÃstbdUÑUO ÇwWUuÇèWš ÇvKÕdÇ 

®ÊÇÒUHIÇèìqLFLÇnDFèìWKU

®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ 

®qLFLÇwÈdAèÃqQ™ 

122
M
 3 ÓÑbÇ lU 93 WH

Ãb2 ÁC/

ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯

ñð ©WuLqJ¨¨ ©C<
C<=¯ ¶C
C d±
 ¹±b:
± :±CC
¬Wš Ç ÊÇÁÇdS rddñ ð Ðè ¬cOš WFÑà èà Wš s WuJ ÊUuL ww cOšÇ rE
lL • odÅ •
jD l{è ×UAMÇ ÁUMà rNM VK Ç .ZzUMÇè ÊUEšLÇ qO  UÇÑèà ë rN åbè ©cOLKqJ¨WOJO šWIFK • çUO •
¬UNKO è nOEMÇ qzU è w YÇ s UNOÅ ÇuKu wÇ ZzUMÇ dB T ád q 25 tF ÌÑbÑU • q 30UNF ádWUÒ •
`L Çè ¬ÈuOFÇè UÇeLÇ tbLà qLAè ¬"nOEMÇ qzU è" jDLÇ æÇuM æuJè dOÑuO gÑ • wUXÒ •

.ÑUJ_Ç ÊUDD w ÊULKè WOO{u åu Ñ åÇb U sDIÇsæUHAM • âu èìWMÇÏqÇuâu  •

©qBHÇqJ¨èUUJÇ
wMDIÇÔUAÇsld •
nOEMKWOÑèn UM •
âU _ÇqO æuU •
©qBHÇqJ¨
û=3;± ´±«±R¯ :ÎÒM± «S± o™jd •
nOEMKWULÓUOÃ •
©qBHÇqJ¨
ñ
2) wUMÇ XeÇ vÅ èUUJÇ âu  èà qÇuÇ WU{S jHMK wULÇ XeÇ dC 㚠_Ç×UÑW d ÃsæUMÇ •
tF ¬åuOMuÃquo •
.ÁULU odÇ œÇ .(XeÇ s oš 3 vÅ WUC âu LÇ s ÉdO WIFK r ¢22,5¢
o s¥20ÁqLÑUÃ •
quHÇ
ÁUL oDÇ s wILÇ œÇè quHÇ o w dÇ l{è cOšÇ s VK Ç .1
.dÇ qL dÇ æÃè ¬jOLÇ èà dÇ qL çUOLÇ æà rN `{èè ¬odÇ

ébÅ w wUMÇ XeÇ VJ od s wDHMÇ Èd Ç ÉUUL cOšÇ tè ñ ð .2

.lLIÇ d çUOLÇ vÅ Èd O tdè WOJO šÇ ošLÇ

.rNUEš qO è XeÇ Wd WEš rNM VK Ç .3

`{èè .WOU 30 bF UNÇÒÅè ¬XeU WOKLÇ çUOLÇ w gdÇ l{è rNM VK Ç .4
.wDHMÇ Èd Ç bM WdÇ ÑuODK Ëb U wU Çc æà rN

oš åÇb U çUOLÇ `D âu s jHMÇ jA WKO è ÑU Ç cOšÇ s VK Ç .5

WOL w U .ZzUMÇ WEšè W Ññ b WÇuD à w ošLÇ ÚÇdÅè ¬WOJO š 93M EE=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
± EC2
2 ± 3 4 6 ±

¿nOEMK WKO u jAJÇ WOKU éb U ¿W uAJLÇ jHMÇ

123 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
94 WH 3 ÓÑbÇ lU

©E=±c9]ºR=?CÒEC29C;
©E=
= ±c9
c ]] º R=?CCÒEC
Ò 29CC; << ±±P=
PP== R
RRC;;8:û=
CC;;8: û _Û_94
û== 94  3.4
3.4
w U .n UMLÇ ébÅ åÇb U ÕUB™Ç WKO è ÑU Ç cOšÇ s VK Ç .6
ER±´±b2
®oDÇwçUOLÇèdÇl{ .1
q ¿nOEMK WKO u ÕUB™Ç WOKU éb U ¿tUBÇ r êcÇ jHMÇ WOL
®çUOLÇwwUMÇXeÇl{ .2 ¿éd à ZzU vÅ WHKLÇ ÖÇd_Ç êÏR
®pUEšææèñ ÏèXeÇWdVÇÑ .3
®WOU30ÉbLçUOLÇwWAdÇl{ .4
s ÉdD l{u ¬Èd LÇ jHMÇ nOEM ÑUA™Ç WKO è ÑU Ç cOšÇ s VK Ç .7
®WIFKLÁULÇsXeÇjAäèU .5
®n UMLÇébÅåÇb UXeÇÕUBÇäèU .6 ™ë XeÇ w æuBÇ qO  æuU
¿XeÇè æuUBÇ fš bM Ëb ÇÐU .™èÃ
®oDÇwâU _ÇqO æuUsqOKIÇl{ .7
êcÇ dÇè XeÇ hÇ êcÇ gdÇ vK æuUBÇ l{è pÐ bF rNM VK Ç
®¢bbXÒ¢àçœÇèoDÇnE .8
®WuHKLÇWHAMLÇäuÔUAÇldnod srzUFÇeUKUUÐuLlMÇ
ë .9 s VK Ç ¿gdÇè çUOLÇ nOEM w æuUBÇ WOKU éb U .XeÇ t o
®eUÇåÇb UdKäuuÇsXeÇlMäèU .10
ÌÐUL nOEM r sè ¬nOEMÇ qzU u WIKFLÇ rNUEš q qO  cOšÇ
ÁC/;±dR Û8 .wDHMÇ eUÇ Wd qà s âU _Ç Áq ÉÏUÅè wDHMÇ Èd Ç
sXeÇnOEMWOKUd_ÇWIdDÇwU¿ÁULÇsXeÇÕUB™WOKUâdDÇdÃU
B
¿©dzUDÇgÑèdǨWKBÇåU _Ç
¬XeÇsÁULÇnOEMWOKUd_ÇuÕUB™ÇæÃcOšÇkšæÃV d26 SC Z;j :dC± «S±
®dÇègdÇnOEMWOKUd_ÇuæuUBÇULMO
(XeÇ èÃ) WULÇ ÙÑÐ_Ç .cOšÇ çUÇ Èc wDHMÇ eUÇ s WAUM dÃ
ð .1
.çUOLÇ w V dLÇ jHMÇ hLè çUOLÇ `D vK uHD nOEM ÙÑÐÃ w

bà æà rN `{èè ¬çUOLU çœî è quHÇ o w dÇ l{è cOšÇ s VK Ç .2

.dU oK æà s XeÇ lM æuJO áÇb_Ç

WÇuD à qJ w `B v UNOMè WOILÇ WHAMLÇ åÇb Ç cOšÇ s VK Ç .3

¬WDÑQ sOdDÇ s UNñ ð è WÇuD _Ç äu sOK uLÇ W UL n r sè ¬WKu
XeÇ l eUÇ qUF RMÇ cOšÇ s VK Ç .eUK UÐuL
ë Çc qLè
.ÕUB™Ç Wd WÑUI
94
M

124
M
 3 ÓÑbÇ lU
Ãb2 ÁC/
95 WH

æQ rdò ñ ð Ðè ¬äè_Ç ÁeÇ w UL ÁULÇ w wUMÇ XeÇ pÐ bF cOšÇ VJ  .4
¿™rèÇÐUL¿È
Èdñ Lï ÇXeÇÁÇu™WUFWId eÇuÇdFq
eUÇ cOšÇ lC .dU oK æà s XeÇ lM w sLJ áÇb_Ç bà vKqFHUqLtzUMÇuUêcÇÕULÇeUÇæÃcOšÇkšæÃvGM
Íd Ç .ÁULÇè XeÇ l eUÇ qUF æuEš r ¬dÇè XeÇ sO çUOLÇ w qÃWODHMÇeÇuÇæuJæÃqLLÇsL¬pÐlè¬XeÇÈd ÁÇuÇ
®jOLÇwlIêcÇÈdñ ÇvËbUL¬l èÃâUDvKWOKU
jHMÇ l eÇuÇ qUF nO ¿XeÇ ÁÇuÇ Öd Çc êÏR q :q WK Ã
¿ÊUDOLÇ w

:¶C; „±Ò ^=9±

 ¿tHOEMèÈd ÇÁÇuÇqÃsjHWdAUNbIbwÇWOBMÇU
ÁC/;± d R Û8 ÕUB™ÇæUè¬äUFñ dOèUë FèUë ODæUjAJÇæÃcOšÇdc
âdDÇULMO¬XeÇsÁULÇnOEMèÒU™WOKUâdDÇdÃeÇuÇè
âdDÇqCÃU¿ÁULÇsXeÇÕUB™WOKUâdDÇdÃU 
Î? ± qBêcÇjHMÇnOEMwWOKUdÃæuJbæuUBUnOEMÇqéd _Ç
¿©dzUDÇgÑèdǨWKBÇÖÇd_ÇsXeÇÕUB™ ®WdÇÉUOÇvKdRèW UOÇvÅ
nOEMWOKUd_ÇuÕUB™ÇæÃcOšÇkšæÃV
gdÇnOEMWOKUd_ÇuæuUBÇULMO¬XeÇsÁULÇ
®dÇè

¿™rèÇÐUL¿Èd Lï ÇXeÇÁÇu™WUFWId eÇuÇdFq 

æuJè¬XeÇurçuFMêcÇrzUFÇeUÇæÃcOšÇdc
ð
®ÊUDOLÇqÉdOJÇÊUUDMÇwWOKUqÃjHMÇeÇu

Èd ÇÁÇuÇqÃsjHWdAUNbIbwÇWOBMÇU 
¿tHOEMè
ÕUB™Çè¬äUFñ dOèUë FèUë ODæUjAJÇæÃcOšÇdc
¬ÁULÇsjHMÇnOEMèÁÇuÇwWOKUd_ÇULeÇuÇè 95M EE=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
± EC2
2 ± 3 4 6 ±
d_ÇwæuUBUnOEMUéd _ÇqzU uÇæuJbULMO
®WdÇÉUOÇwdRêcÇjHMÇnOEMwWOKU

125 E=±ÒEC2±¤3
4Ïb<6ê±

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
96 WH
ÓÑbÇ
 _Û94  3.4
©E=±c9]ºR=?CÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

_C4Y„
8ÁC/
¿WOÇwêdHÇÏuuÇâÇdÇdRnO
ºld ÇÏuJÇ
egs4330
³R=8±ÐP:±dE==±ËÒC:±
®ÉdOJÇæbLÇwÃu ÃdOQÇæuJbsJè¬WOÇwUUë K êdHÇÏuuÇåÇb ÇdRæÃsJL
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,GSKRWRUR6KXWWHUVWRFNFRP E 6YHWODQD%\NRYD6KXWWHUVWRFNFRP F ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZIODWLFRQFRP

®ÉdOJÇæbLÇwÁÇuNÇËuKÈU Ã` G±Ò¬ubOHÇPCC Ò¬hMÇ­R± R

8 ÁC/
ÉbÇeLÇWOÇÑeÇèWOUMBÇWDA_ÇèæUJ ÇÊUUOÇX 
bP=
P=
äuBKÏuuÇâd®rUFÇäuËuKÇʚJAÑuNw
\gC¹ 10 _C4 Y„
šë
ÊÇbOLÇjKUL¬ÁÇuNÇYuKvÅéÏRb¬šWUDÇvK
×uI bMäèÇbÇçUOLÙÑÇeLÇwWb LÇWdAÇ
wlUBLÇwWb LÇWOzUOLOJÇÏÇuLÇV è®ÑUD_Ç
®WdÇèWdIÇçUOLÇÑÏUBèÁÇuNÇËuK ³R=8±ÐP:±dE==±ËÒC:±
dOqJAdNE¬ÖÑ_ÇËuKèwU bÇÈUCÇèwD ÇæUdÇÑuwqLêcǵb9±
ÈUCÇV YO¬pO JLÇWMbwWOOÇáèULKêbBÇédè®ÉdOJÇæbLÇwWU
 è
æÃæuODÇæuUÇbè®l ÇèâUDvKWzdÇèæuOFÇZONwÊÇÑUO ÇsYFMLÇwU bÇ ÀR5±
Çëbë ÉdOGWuKLÇÊULO Ççcæ_è»UN HMwÇÉdOGBÇÊULO UÁwKwU bÇÈUCÇ
¬ÁwDqJAåbIULMO®w HMÇÒUNÇW ÃwUëUHKV èÃsOzdÇZONV æÃsJLO Çdë OQæŸÇæuHAJO è¬çUOLÇÉÏuwêdHÇÏuuKWKLLÇÊÇdOQÇcOšÇrKF
®ÉdOJÇæbLÇwwU bÇÈUCÇV ÙUHÑÇlMLsOÇul{uWècLÇÏuNÇ

®ÉdOJÇæbLÇwÁÇuNÇËuKºêdHÇÏuuÇåÇb ™dî ÂUUUOK
ë
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Svetlana Bykova / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
WIKFLÇZzUMÇèÈU _ÇiFæuAUMèubOlDI×UAMÇÇcwcOšÇbUA
®édJÇæbLÇwÁÇuNÇËuKÑÏUBtFgUè]9=¼c¯µP
®æbLÇwÁÇuNÇËuK
¿w HMÇÒUNÇvKÁÇuNÇËuKqLLÇdOQÇU

E==±R „±
96 sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr
cOšÇsVK Ç®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ
M

WMbwÁÇuNÇËuKvKedêcÇèÉdOJÇæbLÇwWOOÇáèULÇÇubOÉbUA
®pO JLÇwuJO J

d »
d:

8 ÁC/
_C4 Y„
ÉdOJÇ æb*Ç w WOOÇ áèU<Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

126
M
 4 ÓÑbÇ lU

®ëÉÏUÉdOJÇæbLÇwÉdOD ËuKqUAÏuèV scOšÇYæÃV 

wÁÇuNÇËuKÑÏUBsWšbbÉdOGWuLLèÃscOLKsWuLwæèUFÇ­lDILÇÉbUAbF­cOšÇsVK Ç 
®ÑÏUBLÇçcWÑUAvKrNF è¬ÉdOJÇæbLÇ

ÁÇuNÇËuKdOQèWIU ÇÊÇbuÇww HMÇÒUNÇsçuLKFbUsOWšFÇgUè¬ËuKKÑbBqÊÇdOQäuWAUMdÃ

ð 
®WBÇw

127 E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
34
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

3.4

Ãb2 ÁC/
98-97 ÊUHBÇ 4 ÓÑbÇ lU

9ÁC/ 9 ÁC/
_C4^Û9 _C4 ^Û9
E7=¹ 15
ºld ÇÏuJÇ
egs4331 ÔR6±¹bb±ÌRÒµb9±
êcÇU®WOUÖÑ_Çs UsêdHÇÏuuÇÌÇd ÇdCæÃsJLnOXLKFbI
L
^:­¬ÉÁÇdIÇÁUMÃè¬hMÇ
­ ­R±
R ¿WUDÇ⚠pÐbFêdHÇÏuuÇâdbMËb
®WOÇwêdHÇÏuuÇâddOQ`O{uÉdIHÇWUNwÑUJ_ÇjD
µb9C a Ò ÔR6± ¹bb± ÌR

ÀR5±
ÔR6±¹bb±ÌRÒµb9± ÑUD_Ç Ëèb äš s WOÇ w êdHÇ ÏuuÇ âd wK Ç dOQÇ cOšÇ rKF
êÃsdÃ1800åUcMWUDÇvÅWUÇÊÏÇÒ
w WOCLÇ ÑUD_Ç ÊÇdOQ UIë ™ æuHAJO è .êÑÇdÇ ÓU™Ç ÙUHÑÇè WOCLÇ
Γέέϭ
έϭλ
έϭλ

.WuCFÇ ÏÇuLÇ
ϭλϟ΍έ
λϟϟ΍έ
λϟ΍

qÃsWUDÇvÅÓUMÇÌUÇYO¬vCXè
΍ έΩ
έΩλ
Ωλϣ
Ωλϣ
λϣ,GSKRW

®sH ÇèÊÇÑUDIÇèÊÇÑUO ÇèlUBLÇqOGA

,G
,GSKRW
,G
GSKRW
SKR
SKRW
K RU
RUR
RUR
UR
UR
R 6KXWW
R
R

¬bÇeÇwWUDÇvKVKDÇdL ǬsOÇpÐcMè
ÁC/;± T»P ËP
XWW
XWWHUVWR
XWWH

äÒUMLÇbèeWUDÇsbeLWUÇÊÏÇÒè
WWHUVWR
WWHHUV FNFR

ULUDè®ÁUdNJUlUBLÇèÊUdAÇèÓÑÇbLÇè
FNNF
FN

êdHÇ ÏuuÇ âÇdÇ sO WOMÇè V Ç ÊUš ×UAMÇ Çc w cOšÇ jd
FFRP
RP

vKäuBKWId ÏUÅwWO U _ÇWKJALÇXU

®WUDÇçcq .WOÇ w dOQÇè
˜EC2±P=b´C2´CC4±
êdHÇÏuuÇqLAè®êdHÇÏuuÇwqÇæUè
wWUDÇçcÓUMÇåb æÃsJL®WUDÇbuêdHÇÏuuÇÇcâdè®wFODÇÒUGÇè¬jHMÇè¬rHÇ
æub è¬WUDÇbOuÊUDwjHMÇèÃrHÇÓUMÇâdæÃsJL¬äULÇqO vK¬ÉeN_ÇqOGA
×uD dlUBLÇèÓÑÇbLÇèäÒUMLKÁUdNJÇqOuæuuIr®ÁUdNJÇbOuÏuuÇsWUMÇWUDÇ
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Idphotoro / Shutterstock.com

®ÁUdNJÇ

97M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±

d:»


9 ÁC/
_C4 ^Û9
ËuKU tšè êdH(Ç ÏuuÇ âd

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

128
M
 Ãb2 ÁC/
4 ÓÑbÇ lU 99 WH

E==±R „± ºÙu{uLÇ
nðñK
VK Çè ¬êdHÇ ÏuuÇ âÇdÇ V  ÁÇuNÇè ÁULÇ ËuK WOHO h ÉÁÇdI cOšÇ n ®ÊUUÇÙuMb
w êdHÇ ÏuuÇ âÇdÇ dOQ `{u êcÇ WOMÇè V Ç ÑUJà jD l{è rNM E=;;±
E D±
D

.WOÇ

:ÊUUÇ s WMO pOÅ .ÑUJ_Ç jD w cOšÇ ÊUUÅ ÖdF Ç

:V Ç
w ÁULÇ ÑUè æudJÇ bO à wU ÑUAÇ vÅ êÏR êcÇ êdHÇ ÏuuÇ âÇdÇ
.ÁÇuNÇ

Γέέϭλ
Γέϭλλϟ΍΍έέΩλ
λϣ,,GSK
:WOMÇ

GSKRWRUR6K
ÎUMLÇ dOG

RUR
RUR6 XWW
WWWHUVVW
VWRFNFRP
WRFNFR
FNFRP
:V Ç

FRP
FR
.ÁÇuNÇ w ÉÑU{ ÊÇÒU ÑUAÇ vÅ êÏR êcÇ êdHÇ ÏuuÇ âÇdÇ
:WOMÇ
.ÑuBÇ qKè ÊÇdOÇ VOd w WOzUOLO ÊÇdOG vÅ êÏR wÇ WOCLÇ ÑUD_Ç

99M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±

129 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

4 ÓÑbÇ lU

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC

10 ÁC/
q 350 WF WOUeÇ ÈÇu_Ç èà WOUeÇ ÊUUL dÇ s 2  _C4 G±
E7=¹ 20
ñ
dDILÇ ÁULÇ s q 200 
qÇ s q 200 
dO UDÇ s æUFÅ 
E=1:± »C2M± :d9:4± G±
ÁÇdCÇ âÇÑè_Ç s æUMÇ 
ÀR5±
o™ jd 
UNÇdOQ s nAJÇ w WOCLÇ ÑUD_Ç æuJ WOHO s rNUuKF cOšÇ åb 
bb åšà 
w WOCLÇ ÑUD_Ç dOQ ÌUM Ç w rNzU cOšÇ åb  .WuCFÇ ÏÇuLÇ w
(cOLK qJ) UNM hKÇ sJL ÊÇÒUH 
.WOÇ

ÁC/;± T»P ËP

dOQ WEšL WOÇ w WOCLÇ ÑUD_Ç dOQ áUAU cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w
ñ
.ddDILÇ ÁULÇ åÇb U ¬sOuC sOÏU w q l{è

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ 

®ÊÇèÏ_ÇsUdOè¬hILÇq¬ÉÏUÇÁUO _ÇåÇb ÇbMÇÑë cs 

®qLFLÇsÌèdÇbFW UMLÇnOEMÇèhKÇÊÇÁÇdÅlÇ 

åÇb_ÇwDGWcÃstbdUÑUO ÇwWUuÇèWš ÇvKÕdÇ 

®ÊÇÒUHIÇèìqLFLÇnDFèìWKU

®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ 

®qLFLÇwÈdAèÃqQ™ 

130
M
 Ãb2 ÁC/
4 ÓÑbÇ lU 100 WH

©E=±c9]ºR=?CÒEC29C;
©E=
= ±c9
c ]] º R=?CCÒEC
Ò 29CC; <
< ±P=
P= RC;;8:û=
RCC;;8: û
R  _Û_94
û== 94  3.4
3.4
@;± :ÁC/;± S6
10ÁC/
.WOCLÇ ÑUD_Ç åuNH s tèdc U WÑUA cOšÇ s VK Ç ¬×UAMÇ Çc Áb _C4G±
èà WuC ÉÏU vK WOCLÇ ÑUD_Ç ÑU WÄÑ rN o b æU ÇÐÅ U cOšÇ äQ Ç ºld ÇÏuJÇ

¤d9:4±G±
WOCLÇ ÑUD_Ç ÑU wKL qJA æudO rNà cOšK Íd Ç .Wd qUO v egs4332
E=1:±»C2M±
.qU Ùu Ã äš pÐè ¬WHOH WOCU ÉÏU uè ¬ÉÏU vK qÇ åÇb U sJè w®WOCLÇÑUD_Ç×uI wV ÒUtMZMêdHÇÏuuÇâdæÃU
d UIë U XLKFbI
¬åuO UJÇ ÊUud ÉÏU s ÙuMB t_ dO UDÇ æub O rNà cOšK `{è YÌÐULëÉÏUÁULKFÇåb ®WOCLÇÑUD_ÇvKWdLÇÑUŸÇnAJ  ¬YÇÇc
ÑUD_ÇÑUÂWcLM¬ÖUL_ÇbÃuè¬qÇäULF UåuI ¬YÇÇcw®WOFODÇdÇuEÇ
rNd w æub O .UNÇbÃè ÊUÇuOÇ s bbFÇ åUE w w OzÑ æbF uè ®WOCLÇ

ë
.ÊUUMÇ vK WOCLÇ ÑUD_Ç ÑU ÇèdO dAÇ âÇÑèà UCà @;±
¿WOCLÇÑUD_ÇvKWdLÇÑUŸÇqsXE™q
¿pÃÑwdO UDÇwqÇdOQU ®ÊUUÇÙuM
Î? ±
®cOšÇÊUUÅÙuM

×UAM sOIKFLÇ sOÇR Ç s rNUUÅ qO  cOšÇ s VK Ç ¬WAUMLÇ ÁÇdÅ bFè

.llñ u ¿pÃÑwdO UDÇvKqÇdOQU
®UOë zedO UDÇVcO tÃbIÃ

1
100
M

d »
d:

10 ÁC/
_C4 G±
WOCL(Ç ÑUD_Ç :wKLFÇ YÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

131 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
101 WH 4 ÓÑbÇ lU

ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯
jd åÇb Ç cOšÇ s wzUM q s VK Ç r ¬ÊUOzUM vÅ cOšÇ r ñ  .1
©WuLqJ¨ ©C<
C<=¯ ¶C
C d±
 ¹±b:
± :±CC dDI ÁU UNO wÇ ÈÇu_Ç èà WOUeÇ ÊUUU dÇ bb bb åšÃè o™
ÁÇdCÇâÇÑè_Çs2 • èÃÊUUL dÇs 2 •
o™jd • WF WOUeÇÓèRJÇ .q è
®q350
jODrK •
ÉbÇèÉdLåb ÊÇÒUH •
ÁULÇsq 200 •
ñ
dBM u dDI ñ ILï Ç ÁULÇ æà cOšK Íd Ç .ÊÇÒUHIÇ ÁÇbÑÇ cOšÇ s VK Ç .2
dDILÇ
©cOLKqJ¨
qÇsq200 • åe æÅ "rOOIÇ dBM" åuNH pÐ bF rN Íd Ç r ¬WdÇ çc w rOOIÇ
dO UDÇlUÃs2 • .d_Ç

l{è rNM VK Ç r ¬W UMLÇ WOè_Ç w qÇè ÁULÇ VJ cOšÇ s VK Ç .3

ER±´±b2
®qÇèdDILÇÁULÇwzUèsqwÁÇdC WÑèèdO UDÇlÅl{¬pKOÒl
l .1
UNÑUrqÇÁUèwÁÇdCÇâÇÑè_ÇèdO UDÇvKÊÃd wÇ ÊÇdOOGÇk™¬wUÇåuOÇwè .2
®pUEšqqñ ð ®ÁULÇÁUèwÁÇdCÇâÇÑè_ÇèdO UDU
dO UDUUNÑUrqÇÁUèwÁÇdCÇâÇÑè_ÇèdO UDÇvKÊÃd wÇÊÇdOOGÇk™¬Ùu ÃbF .3
®pUEšqqñ ð ®ÁULÇÁUèwÁÇdCÇâÇÑè_Çè
.WMÂ sUÃ w WOè_Ç çc l{è l ÁUè w ÁÇdC WÑèè dO UDÇ s WFD
sO s pÐè ¬qOKÇ äÇu UNM ÈÇd™Ç èà WOè_Ç çc pd lML tà rN `{è
.WdÇ w WLNLÇ ÊÇuDÇ
dO UDÇ vK ÊÃd wÇ ÊÇdOOGÇ WEš cOšÇ s VK Ç ¬wUÇ åuOÇ wè .4
ÁUè w ÁÇdCÇ âÇÑè_Çè dO UDU UNÑUè ¬qÇ ÁUè w ÁÇdCÇ âÇÑè_Çè
.qLFÇ WÑè w rNUEš WU cOšÇ s VK Ç .ÁULÇ

s VK Ç .Ùu à Ñèd bF éd à Éd rNEš æèdO rNà cOšÇ d à .5

.UNMUà w éd à Éd WOè_Ç l{è cOšÇ

ÊÇdOOGÇ WEš rNM VK Ç ¬WOzbLÇ cOšÇ ÊUEš vK Ùu à Ñèd bF .6
UNÑUI r qÇ ÁUè w éd à Éd ÁÇdCÇ âÇÑè_Çè dO UDÇ vK ÊÃd wÇ
.ÁULÇ ÁUè w ÁÇdCÇ âÇÑè_Çè dO UDU
101M EE=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
± EC2
2 ± 3 4 6 ±

132
M
 Ãb2 ÁC/
4 ÓÑbÇ lU 102 WH

©E=±c9]ºR=?CÒEC29C;
©E=± c9 ]
] º R=
R=?CCÒEC2
29CC; < ±P=
± P=  _Û_94
P= RC;;8:û=
R C;;8: û=
û= 94  3.4
3.4
:¶C; „±Ò ^=9±
 ÁC/;±dR Û8
ÁC/;± d R Û8 ñ
¿ddDILÇÁULÇUN wÇÑUŸUWë ÑUIbÇèåubFqÇUN wÇÑUŸÇU
ÒUGÇsÊUUIUëuJæUècÇwÃbbdO UDÇæÃcOšÇkšæÃV
Nîñ wÇÑUŸUWë ÑUIbÇèåubFqÇUN
UN Nîñ wÇÑUŸÇU  ÇuEšæÃV®æuKÇWOMlIUNOKÊdNbÁÇdCÇWÑuÇæÃè¬qÇw
Î? ±
ñ
¿ddDILÇÁULÇ ñ
®UNudOGèÃÈcrdDILÇÁULÇwÉÏuuLÇÁUO _ÇæÃ
UëuJæUècÇwÃbbdO UDÇæÃcOšÇkšæÃV
lIUNOKdNbÁÇdCÇWÑuÇæÃè¬qÇwÒUGÇsÊUUI
ñ
dDILÇÁULÇwÉÏuuLÇÁUO _ÇæÃÇuEšæÃV®æuKÇWOM ñ
¿ddDILÇÁULÇUN wÇÑUŸU Wë ÑUIÙu ÃbFqÇUN wÇÑUŸÇU
®UNudOGèÃÈcr WÑuÇæÃè¬v šèÃUOë KÈÇÐbdO UDÇæÃcOšÇkšæÃV
ÁUO _ÇæÃÇuEšæÃV®UNKJ ÊbIèwMÇæuKÇvÅXuÁÇdCÇ
Nîñ wÇÑUŸUWë ÑUIÙu ÃbFqÇUN
UN Nîñ wÇÑUŸÇU  ®Ùu ÃÑèdbFv¬dOGrÁULÇwÉÏuuLÇ
ñ
¿ddDILÇÁULÇ
æÃè¬v šèÃUOë KÈÇÐbdO UDÇæÃcOšÇkšæÃV
æÃV®UNKJ ÊbIèwMÇæuKÇvÅXuÁÇdCÇWÑuÇ ¿WOÇvKWOCLÇÑUD_ÇdOQsWdÇçcstM ÇêcÇU
êÐRèÊUUMÇdbæÃsJLWOCLÇÑUD_ÇæÃcOšÇkšæÃV
ÑèdbFv¬dOGrÁULÇwÉÏuuLÇÁUO _ÇæÃÇuEš ®WOÇÊUMzUJÇ
®Ùu Ã

wWOCLÇÑUD_ÇdOQsWdÇçcstM ÇêcÇU 
¿WOÇ
ÊUUMÇdbæÃsJLWOCLÇÑUD_ÇæÃcOšÇkšæÃV
®WOÇÊUMzUJÇêÐRè

1
102
M

133 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
103 WH
5 ÓÑbÇ 
¿ÉÏbLÇWUDKWOK ÇÑUŸÇiFU
¿ÉÏbLÇWUDKWOK ÇÑUŸÇiFU
11ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
egs4335 C:g±¹D/±R4^
Õ 11 ÁC/
©³¹P:±»¹C0:±`
åÇb ÇÈuOiFX ÑÏbI®ÉÏbLÇdOèÉÏbLÇÑÏUBLÇsOâdHÇXLKFbI E7=¹ 15
_C4 Y„
ë
®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBLÈuOFÇèÊÇeOLLÇiFUUCÃãUMè®ÏbLÇdOêdHÇÏuuÇ
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭ
Γέϭλϟ
Γέϭλ
Γέϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έΩλ
ϭλϟ΍έ

­R±
R ®äbFLÇfHMÉÏbLÇÑÏUBLÇlOLËÇb ÇsJL™tìpÐvK WK_ÇbÃè
®UULë zÇÏÇÏë bÇÑë bBVAÇbIFXMÇÐÅrOddJñ ®ubOHÇPCC ¬r¬™èÃhMÇ
™ë
Ωλϣ.VHQ
λϣ.VHQLD
λϣ

©C:g±¹
Õ ³¹P:± »¹C0:± ` D/± ^3= ^
.VHQ
.VHQLD
.VH
HQL
QLD
D5\END
5\END
5
5\EN
5\END
5\END
\END
\END
END
END
END
ND
ND
D
D 6KXWW
6KXWWHU
6KX
6KXWWH
6KXWWH
6KXWW
6KXW
6K
6KX
6K
KX
KXWWH
KXWW
KXW
XWW
XWWWWWH
XW
XWWH HUVWRFN
HU

ÀR5±
VVWR
VWRFNF
VWRFNFR
WR NNF
WRFN
WRFNF
WRFN FR
FR
FRP

©³¹P:±»¹C0:±`C:g±¹D/±R4^
Õ qQ w cOšÇ Ãb ¬êdHÇ ÏuuÇ âd WOK Ç ÊÇdOQÇ iF W ÇÑÏ bF
ÏÑÇuLÇsVAÇbFFï ®ÉbbÖÇdÃwUNšG ÇsJLWBO ÑÉÏULVAÇvKULzÇÏæU ÇbLÇ cOšÇ qQO ¬×UAMÇ Çc wèè .éd _Ç WUDÇ ÑÏUBL WKLLÇ WOK Ç ÊÇdOQÇ
bÇeqJAÖdF¬pÐsrdÇvK®ÖÑ_ÇVuvKWKJAqLstÇb ÇæÃèbÇc»ÉÏbLÇ .ÉÏbLÇ WUDK ÑbBL ÈUA _Ç
®UNFDäbFléèU WOUJÇWd UdUJèuLM™ÑU _U®ÖÇdI™ÇdDUMuÊUUiF
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Ksenia Rybka / Shutterstock.com

®WMOFWIDMwÑU _ÇqlDbMËbUwÊUUGÇWÇÒÅ

¬o UMLÇsbbFÇw®ËU_ÇqÊUMLÇlMMèäÒUMLÇÁUMÈUA
ï œÑbBLÑU _ÇÓUMÇåb  ÁC/;± T»P ËP
ë
ÁUMäULÇÍU ÊUUGÇWÇÒÅrUUUë Uè¬rNÒUMWbèwNDKVAÇvKUUCÃÓUMÇbLF
®UNMÉÏUH ™ÇsJLWOÇÑÒ ÖÇÑÃèÃÉbbsU
í  WUDÇ ÑÏUB s æU ÇÐÅ Uè VAÇ æQA cOšÇ gUM ¬×UAMÇ Çc w
w Uë æuJ bè ¬WUDK ÇÑë bB çÑUÇè tÇb Ç lUM vÅ æudD r ¬ÉÏbLÇ
.UN ÑÇd{Ç
103 E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
M

d:»

11 ÁC/
_C4 Y„
s VA)Ç qEO q 
¿ULë zÇÏ ÉÏb*Ç ÑÏUB*Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

134
M
 5 ÓÑbÇ lU
Ãb2 ÁC/
104 WH

E==±R „±
sJL r ÇÐÅ .WOLOKFÇ áÇb_Ç oOI vK cOšÇ ÉbU L ubOHÇ ÏÑÇu rOLB r
vÅêÏRq¬jIÑU _ÇqI™ÊUUGÇWÇÒÅWOKL
Ãb æà q .rKFÇ WOKL rb h dOu r bI ¬ubOHÇ vÅ äuuÇ s cOšÇ bP=
P=
®wOÇåUEMÇwéd _ÇÊUUMÇsbbFÇãš
ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB sO âdHÇ WFÇdL ozUÏ lC hB ¬×UAMÇ w cOšÇ ÑbBèUÇèQwOÇåUEMÇwÊUÇuOÇbIHè
èÃW UMLÇWOÇsUUë ÉdNKUNFbUL»UNzÇc
wF æà rNLÇ s ¬WuMLÇ WUDÇ ÑÏUB W ÇÑÏ bMè .ÉÏbLÇ dO WUDÇ ÑÏUBè ë
®WdÇWdFwUUCÃÊUUGÇWÇÒÅWOKLV ®ÊuL
.UNKOKè UNMO WÑUILÇ vK ÉÑbIÇ l ÑbB q ÈuOè UÇe cOšÇ ádMè¬UNUJwWdÇXOsUÑècsJLs¬WUGÇsÑU _ÇWÇÒÅrUbMF
wuLMÇwWuFtÇu éd _ÇÊUUMÇæÃwMFUL»ÑUD_ÇäuDlWuKFÇÉdAIÇ
u
wIMè¬UMuvKÏuuLÇsO _ÇsdOJÇÌUÅsWu ÊUUGÇo U UM®WdÇçc
gUMO ozUÏ lC cOšÇ `MÇ .WUDK ÇÑë bB VAÇ ÑUÇ sJL tà cOšÇ d Ã

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D -HQVRQ6KXWWHUVWRFNFRP E .VHQLD5\END6KXWWHUVWRFNFRP

®ÖÑ_ÇvKÎUMLÇvKkUè¬ÁÇuNÇ
.WUDK ÑbBL VAÇ åÇb Ç ÈuOè ÊÇeO s tKOÒ rNM q ®ÑcèÕdtÇb Çsb™¬ÏbÏÑuLVAÇvKØUHÇqÃsè
s

.WUDK ÑbBL VAÇ åÇb Ç gU

U¿UUOÇ
ë dë ÃWUDKÑbBLVAÇåÇb ÇæÃbIFq 
Î? ±
¿ÈuOFÇUèpÐUÇe
åÇb ÇÈuOsÉbÇèèÊÇeOLsÉbÇèVÇ®ÉÏbLÇWUDKÑbBLÈUA _ÇstLKFULOdJ
®cOšÇÊUUÅÙuM ®WUDKÑbBLÈUA _Ç
UÇesÉbÇè®wŸÇvKqLAbUNMJècOšÇÊUUÅÙuM
WO LAÇWUDUÉÏbLÇWUDÇÑÏUBWKUFVAÇqqî UFq  ¬ÈUA _Çåb UbM®ÑU _ÇWÇÑÒÉÏUÅsJLtÃwÈUA _Ç
¿ÍUdÇWU è bIHÊUÇuOÇæÃÈuOFÇbÃULMO®êdHÇÏuuÇÌÇd ™ÌUs
UdOuLsÙd ÃäbFLÑU _ÇlDIïæUO_ÇiFwè¬UNM Çu
®cOšÇÊUUÅÙuM
®ÇëÏb
¿™ rè ÇÐUL ¿pÐ vK oÇu q :äÇR ÍdD WÑUALÇ vK sd ŸÇ cOšÇ l
uLM WIKFLÇ ÊšJALÇ ubO lDI rNOK ÖdÇ r ¬ÉdIHÇ ÉÁÇd cOšÇ s VK Ç
VAÇ åÇb Ç UN ï wÇ ÊšJALÇ vK Çèed æà cOšÇ d à .ÑU _Ç
.WUDK ÇÑë bB çÑUU
1
104
M

vK ÇuÇÒ Uà cOšÇ äQ Ç .ubOHÇ Öd q tAUM XL êcÇ äÇR Ç Íd bÃ
ÉeO qO  cOšÇ s VK Ç ¬rÑUJà WAUM bF .ubOHÇ Öd bF v rNÃÑ
.WUDK ÑbBL VAÇ åÇb ™ VOè

135 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

Ãb2 ÁC/
105 WH 5 ÓÑbÇ lU

12ÁC/ 12 ÁC/
_C4^Û9 _C4 ^Û9
E7=¹ 15
ºld ÇÏuJÇ
egs4337
³¹P:±EC29E=9±»CŠ±
³«±R
±RÁUMîWUDKÑbBLÈUA _ÇåÇb ÇÈuOèUÇeX ÑÏbI
WOK ÇÊÇdOQÇXCC2Õ Zh®éd _ÇÉÏbLÇWUDÇÑÏUBÈuOèbzÇuiFw
®çcWUDÇäUJ ÃÌUWKLLÇ
³¹P:± EC29 E=9± »CŠ±

ÀR5±
³¹P:±EC29E=9±»CŠ± ¬×UAMÇ Çc wèè .WUDK ÑbBL VAÇ åÇb Ç ÈuOè UÇe cOšÇ ádñ F ¬æŸÇè
åUÃqÖÑ_ÇvÅfLAÇÁu{qBYO®WUDKÏèbdOènOEÑbBLWO B LAÇWUDUÉÏU Çr
dOQ qQ äš s ÉÏbFLÇ ÊUBBÇ ×UA w çuLKF U cOšÇ ÑuDO
Γέϭλϟ΍έΩλϣ-HQVRQ6KXWWHUVWRFNFRP

ÊUUFÇêÃUNMÑbB™èWUGKqO{dOQUNæuJ¬ÁUdNJÇ buwÇWO LAÇÍÇu_ÇÁUMÏdLè®WM Ç ÊUÇuOU ÑdCÇè WOÇ dOOG vÅ êÏR b êcÇ ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB åÇb Ç
¿ÇëÐÅÑdCÇUL®WuK
.UNO gOF wÇ
bMWdÇèÁULÇvÅÈd æÃsJLWU æÏUFvKêuUNÅÐÅ»WOUWO LAÇÍÇu_ÇlMdC
WdÇdObd_ÇVKDpc»ÖÑ_Çs UsUNÇd ÇrÏÇusWuMBUNÃUL¬UNMhKÇ
®ÏÑÇuLÇçcÌÇd ™ ÁC/;± T»P ËP
ÑÏUB åÇb ™ WOK Ç ÑUŸÇ s wLK h s WÏ_Ç cOšÇ Ïb ¬×UAMÇ Çc w
.ÉÏbLÇ WUDÇ

E==±R „±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Jenson / Shutterstock.com

E=: EC E2 ÉÏbLÇ dO WUDÇ ÑÏUB æà s QDÇ rOUHLÇ duD cOšÇ åuI ™Ã rNLÇ s
ÉbU L WAUM rE ñ  .ÈuO UNO bu ™ ÉÏbLÇ ÑÏUBLÇ æÃè "WO " UNFOL
¬äULÇ qO vK .ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUBL WOK Ç ÑUŸÇ iF áUAÇ w cOšÇ
¬iHMLÇ dOQÇ ÊÇÐ èà WOK WuKLÇ dO ÊUOMIÇ ÌUÅ nOUJ qU r U Éë ÏU
sO WÑUILÇ bM ¬WOzUdNJÇ ÊÇÑUO Çè Ïèb Çè ÍUdÇ ÊUMOÑuè WO LAÇ ÍÇu_Ç q
E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
105
M .êdHÇ ÏuuÇ sOè qbÇ ÏuuÇ ÊUOMI dOQ

.wzUèdNJÇ b Çè ÍUdÇ ÊUMOÑuè WO LAÇ ÍÇu_Ç h ÉÁÇd cOšÇ s VK Ç

ÌU ÉÑucLÇ âdDK WKLLÇ WOK Ç ÑUŸÇ s cOšÇ Y æà V ¬ÉÁÇdIÇ ÁUMÃè
.WOK Ç ÑUŸÇ çc qH à j l{èè ÉÏbLÇ WUDÇ
d »
d:
ÍÇu_ÇXUÇÐÅUbbUNdFÏuwÇÊUUOÇèÃÊUuKFLÇU
L
Î? ±
UNÇb ™qC_ÇÑUOÇwÏèb ÇèÍUdÇÊUMOÑuèWO LAÇ
¿WUDÇvKäuBK
®cOšÇÊUUÅÙuM

12 ÁC/
_C4 ^Û9
WOK Ç ÑUŸÇ

ÉÏb*Ç WUDK

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

136
M
 Ãb2 ÁC/
5 ÓÑbÇ lU 106 WH

vK äuBK qC_Ç ÑUOÇ æQA rNÃÑ qO  vK cOšÇ l ¬hMÇ ÉÁÇd bF
qà s cOšK Wd tMJè ¬äÇR Ç ÇcN WO WUÅ bu ™ .qI LÇ w WUDÇ
.WÏ_Ç åÇb U rNzÇÑ ÊUÅè ÈuOFÇè UÇeLÇ bb ë
æÃsJLWU WO LAÇÍÇu_ÇèWOzÇuNÇÊUMOÑuÇsqqGAè®ÍUdÇÊUMOÑulOMBUUCÃÌU
®gOUHÇèÑuODÇsdOJÇÍUdÇÊUMOÑuqI®WdÇÉUOÇèÃWÇÑeKqG ï èÃæU ÇtMbOH 
çcsbbFÇåbDBè¬ÉdNÇÁUMÃäšÇÑuODÇlUUUë U¬äšÇâuuÍUdÇÊUDLæUJqCÃ
SC:± ®WM qÑuODÇçcssOšLÇÊuL®ÊUMOÑuÇdUNÇdO WOKUÑuODÇ
K

´C4b± ` ÐbR7 Q=  iFwè¬w{ÇÑ_ÇÊÇdOÇpKâdGïGÏèb ÇpKWOæuJ®E=gCÒR<8±EC2±ÌUÏèb ÇXOMMMï

Uë bâdwV æUO_Ç
WUÅvpÐV bè¬ÑUN_ÇÏèb Çe®WLOWdÃlÇuèWKUU
Lî
ÉÏbLÇ dOè ÉÏbLÇ WUDÇ ÑÏUB s rÑUJà rOEM ÉÏUÅ cOšÇ s VK Ç vKÃçUUÑUOÇfJWU KãUL _ÇÙÇuÃiFÌU®dNMÇédvKÃçUUWU
é ÇsãUL _Ç

¬sÏuL s æuîñ Jî  jD qLF cOšÇ åuI æà V .ÈuOFÇè UÇeLK jD qLF ®pÐsÏèb ÇUNFMLè¬UNCOl{udNMÇéd

dc jDLÇ Çc w cOšÇ åuI æà V .ÈuOFU d ŸÇè UÇeLU ÕU ULbÃ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ-HQVRQ6KXWWHUVWRFNFRP
rN éb s bQ .WOzUèdNJÇ WUDÇè ÍUdÇ WU è WO LAÇ WUDÇ åÇb Ç UÇe
.ÈuOFÇè UÇeLÇ dÐ w rNÑUA ÁUMà cOšÇ

WuMWuLèêdHÇÏuuÇsXLKFbI®UWIdDWOÇvKWUDÇÌUÅÙÇuÃsÙuqdR
K
u UIë è®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBs
¿WUDÇåÇb ÇqI LoKFULOÑUO qCÃU¬WOUÇpUuKFLU
®pÃÑrÏÇèp{dVÇ
UÇeLUOë LKÇdë O HqLAæÃÖdHÇvKsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
VUL®åuNHLÇÇcwUNAUMXLwÇWUDÇÑÏUBsÑbB
®ÓèÑbÇsWÏQÖdHÇrÏ

1
106
M

137 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

3.4
3

Ãb2 ÁC/
108-107 ÊUHBÇ 5 ÓÑbÇ lU

¿UNb vÇWUDÇÊUOLbO dUMMJLnO wÇWUDÇWOLqOKIlOD nO
¿UNb 
13ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4339
EC2±Y6Îb9
WKJAçcèbbè®WOÇwWUDKæU ÇåÇb ÇdOQsXLKF¬åuNHLÇÇcäš
X
UOë uUNKFlOD wÇÊÇÑUOÇsbbFÇãUMsJè¬UNKçbècOLKlOD ™WOLU
ULÑwÇnÇuLÇiFw R8¬r®hMÇ­R± ë
R ¬™™èîUMuvKwK èÃwUÅdÃUNæuJè
w 13 ÁC/
ë
®WDA_ÇçcNWOOÇÊÇdOQÇsbKUUDD D±®UNNÇè
_C4 _=Û 
Γέϭλϟ΍έΩλϣ-HQVRQ6KXWWHUVWRFNFRP

E7=¹ 15

EC2± Y6 Îb9

¬ÌÑUÇwVFKÇrNÑUApMæuKDpzUbÃÁUrÑUåuwÒUHKÇbUAèäeMLÇwfKpÃqO
iFÁÇdAdLÇvÅrc¬gDFUrdF ¬VFKÇsWU bFè®XÐèWèdLÇèÁÇu{_ÇèÒUHKÇXd ÀR5±
®WULIÇâèbMq ÇÏWOJO šÇÊUUeÇwdrL¬UNMrONÇULMOè¬WKLÇÊUèdALÇ
.UNOLÃè WUDÇ kH WUÇ ÊÇÑÇdIÇ w cOšÇ dJH ¬wKUHÇ rOOIÇ Çc w
vÅseUÏuFæÃV¬WOÇwÉdOGBÇnÇuLÇçcdOQWdFL®d
 ÂÑuEMsWBIÇwdJHUuϬæŸÇè
®sOM ÇsOš

ÁC/;± T»P ËP

êdHÇ ÏuuÇ åÇb Ç ÈuO ÍdA WLÇÏ WÏà dÐ cOšÇ s VK Ç ¬×UAMÇ Çc w
.ÈuOFÇ çc vK VKGK äuK l{è r sè ¬ÉdO ÍUM
í w

E==±R „±
107 E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
E ± EC2
2 ± 3 4 6 ±
M
ë rNLÇ s ¬WUDÇ åÇb Ç s WUMÇ WOLUFÇ ÑUŸÇ cOšÇ ÓÑb ULMOè
rbI UCÃ
s vè_Ç ÉdIHÇ ÃdÇ .êÏdHÇè wKLÇ éu LÇ vK ÃdD b wÇ WOUÇ ÊÇdOOGÇ
WUDÇ ÑÏUB ÑÇbÅ vK WKà bb cOšÇ s VK Ç r ¬äU í ÊuB ÉÁÇdIÇ h
.lUU pc åUOIÇ cOšÇ s VK Ç èà hMÇ WOI ÉÁÇd qLà .hMÇ w ÉÑucLÇ
d »
d: .tÇÐ äÇR Çè vè_Ç ÉdIHÇ lÇÑ ¬WUNMÇ wè

pÐè uÑUMO q w UN sJLLÇ qÇè WKJA bb UFë  qLFÇ sOKOÒ q s VK Ç
h Ëbï è äUFHÇ ÙUL ™Ç q ¬WOèUFÇ ÊUAUMLK UNOK oH bÇu l{è bF
.Éd q w bÇè

13 ÁC/
_C4 _=Û 
WUDÇ kH äuK

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

138
M
 Ãb2 ÁC/
5 ÓÑbÇ lU 109 WH

WOO{u WK à Íd è rĚÒ UdJÇ wÇ WMJLLÇ äuKK WU{Ç vK cOšÇ l
ë
ÉÏuuLÇÊUuÑUMO ÇwdJ¬Çdë OUUë ÑUV bÉdOGBÇÊÇdOOGÇæÃvK™UUbèdèbÇÉÏUÅX O
dOQ WOHO s qOÏ vK WLzU rN WUÇ äuKÇ æà bQè ¬iF vK rNCF ®Çdë OUUë ÑUqJAbwÇÉdOGBÇÊÇÑUOÇwdJ®jDLÇw

ÈuÑ WÑUA :qÇ .ÁÇuNÇ ËuK :WKJALÇ) .êdHÇ ÏuuÇ ãšN Ç w qÇ Çc ^±·±R± E98/:±ûjÒ ûb:±
.(êdHÇ ÏuuÇ s qà ÑÇbIè ¬ÒUGÇ s qà ÑÇbI åÇb Ç RMÇ .WUÇ ÊÇÑUO Ç ®cOšÇÊUUÅÙuM ®æÇdOäULèébæÅ
.dBMFK cOšÇ åULÅ bF WMJLLÇ äuKÇ WAUM pMJL UNKOuébbÇèåU
ÉbUALWUÇtÑUO 
pcè¬åbÉdÉÇÑU
:ÊUUÇ s WMO pOÅ .ÑUJ_Ç jD w cOšÇ ÊUUÅ ÖdF Ç ®äULÉbÇèXKF

:1 nuLÇ
èà ÒUGÇ ÑÇbI fHM odDÇ fH vK æÇdO  sOÑUO ãšN Ç :WKJALÇ nè uÏÇdÇqOGAWMXU
vÅÙUL ™ÇqÃs

Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP
.ÁUdNJÇ r¬qCHLÇUNUd
WèvKäuBKXÐ
uÏÇdÇWÑUWHOH
wÇ ÁUdNJÇ èà ÒUGÇ s qà ÇÑë ÇbI pKN  ÉbÇè ÉÑUO ÈuÑ r UI :qÇ ÍÇdÇ ®ÉÁUCUNdÁÇu{Ãè

.êdHÇ ÏuuÇ s UbOu éd

WUeÇwddLåU
:2 nuLÇ ®WULIÇwWOJO šÇ

èà duOLJÇ qOGA êdHÇ ÏuuÇ s UbOu r wÇ ÁUdNJÇ ÑÇbÅ :WKJALÇ nè
.ÉbzU æèb ÁÇu{_Ç
ãd UbM ÁÇu{_Ç THDè æuJ Ç l{è w duOLJÇ WM qF b :qÇ ÍÇdÇ
.WdGÇ
3 nuLÇ
hKÇ åbè çdèb ÉÏUÅ Vè êdHÇ ÏuuÇ s ÙuMB pO š :WKJALÇ nè
.tM
109 E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±
E ± EC2
2 ± 3 4 6 ±
WuMB çUO WUÒ åÇb Ç èà WUeÇ dèb ÉÏUÅ vK dL qLF b :qÇ ÍÇdÇ
M

.ÁqLÇ ÉÏU WKUè æbFLÇ s

139 E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
34
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 3.4

5 ÓÑbÇ lU

_94±´±»C
ñ
WAUMrrEè®UNMqJWMJLLÇäuKÇèʚJA˚nèWUJU
UFë qLFÇsOKOÒqsVK Çè¬WUDÇkHäuKdBMwÚÑUHÇjDLÇcOšÇvKÖdÇ ÁC/
®WdILÇäuKÇèʚJALÇsrÑUJÃWÑUAscOšÇsJLvÁUN™ÇbF Ãb2

rNUUÅvKâUH™ÇcOšÇvKV®ÉdOGÊUuLwrOOIÇäULScOšÇn nñKð è¬qBHÇwduOLJÇÉeNÃsÏbvKWUDÇkHäuKdBMl{

wNMUbMè¬ÍdILÇqÇèWKJALÇèuÑUMO ÇWUrNMVK Çè®jDLÇvÅtU{Åèd ÂnuÏUÅqÃsæèUFÇvKWuLql r¬UNLbIq HPÁC/
®qÇèWKJALÇsrÑUJÃcOšÇWOIÖdFè¬qBHÇåUÃbbÇuÑUMO ÇÖdWuLqÁUCÃbÃsVK ÇÊUuLLÇ

nñK
`{uè¬rOOIÇwnÇuLÇbÃsWOLÑWOeåu Ñjd ÁUAÅÁUN™ÇbFcOšÇsVK Çè¬êÏdqJAWUDÇkHäuKrOOIdBMäULScOšÇnð
®rNzšÒvKrNWUÇåu dÇÖdcOšÇWOIsVK Çè®UNqÇÍdIèWKJALÇjdAÇÇc
d:»

140
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.4

6 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

110 WH

wLKFÇdO HÇ 
 ͻC  3.4
©E=±d]ºR=?ÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

14ÁC/
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ
egs4340
dChÏb
14 ÁC/ vKádFKÈÑUÇsdOJÇXLKFbI
UãÑUAXuÇæU¬æŸÇè®WOÇèWUDÇ
E7=¹ 20
_C4 EØ Û ¹­Ú ^Û bI®wU{åuÉÑuÇëÏë bbU ®tLKF
®¢äÁU ¢wqsÇcÊbU

¿æŸÇWOUCÇåU_ÇnèpMJLnO

«±b<±µb9

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D .UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP E 0LNH'RWWD6KXWWHUVWRFNFRP

ÀR5± ¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU
WO U _ÇYÇqÉdUEÇvÅcOšÇld¬ÉÏbFÈÑUwWÑUALÇbF
lOD q¢ºäÇR sWUžwLKdO Hl{ucOšÇåuIO ®ÁÇuNÇËuKs
®¢¿ÍdAÇ
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ
v R3±

ÁC/;±T»PËP
©·R/±Z=2^
®ÁÇuNÇËuKsWO U _ÇYÇqÉdUvÅcOšÇld¬×UAMÇÇcw ¿WOÇwUdOQèWUDKUMÇb ÇsbÇlOD nO

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: MikeDotta / Shutterstock.com

®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUžwLKdO Hl{ucOšÇåuIO

E==±R „±
cOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR Íd lÁÇuNÇËuKÉÑuÖdÇ
®ÁÇuNÇËuKwèYÇqÉdUEÇÍd wqOÒlWÑUAqL
110
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO M

Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

d:»
©·R/±Z=2^
¿WOÇwpÐdOQèWUDKUMšN ÇbO dUMMJLnO

ÁC/
_C4EK¹­^
Ú Û
ÁÇuNÇËuK

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

141 E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6ê±
34
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.4

Ãb2 ÁC/
111 WH 6 ÓÑbÇ lU

WFÇdvÅÌUb®ÊUÇèqOKFÇèÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
®äÇR ÇÇcsWUÇèwLKdO HWUJWOÇèWUDÇsÉbbÇãÑUJQsOF  ¬æŸÇè
Ãb™ÃVè®ÍdAÇlOD qäÇR sÉbÇèWKLsWUÅuÖdHÇ®p{d
Ö ™ë
D±¬™èà ºWOŸÇrOUHLÇ
®™èÃrFM
ºw{d ºäÇR sVOï
wN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅuÀR6±
ÉÏUÅèqÃWU ÑÇbIåÇb UWOÇwWUDÇbOudOQqOKIwMMJL
®™èÃrFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇU¢
®WKbÇWUDÇÏÑÇuåÇb ÇvKYÇèdèbÇ
ºWÏ_Ç Ðb8ЭD
®pKOKF ·R ±r¬pO{drbêcÇqObÇqO  _
_ ¬pÐbF
 ®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êÃ
WOU 
E=hR6±_P^=94 ^=P±

wcOšÇÊUUÅébÅvÅdEÇ  ®p{drb™wÇÊUuKFLÇãdÇè®p{drbÊUUOsOF êÃ
W UM 

Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP

®rKFLÇqOÏ
ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd

šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO 

®ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIUL 

®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè 

SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
Èdñ ð ¬WUDÇkHèÏuuÇè¬WUDUWOLKFÇÊUKDBLÇhULOè
ʚOLÁÇdÅÈ
wUFÑuBvKcOšÇÉbU LWOUOäUJ Ãl{èèÃWOBÌÐULqLèÃWOFÇè
Íd wUNÇb ™bOÇäèUMwÏÇuduæÃVè®qCÃqJAÊUKDBLÇ
111M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:± ®WUDÇèÏuuÇrOUH

142
M
 6 ÓÑbÇ lU

®rN{èdrbrNÏÃqO èrN{dl{uÑUJ_ÇjDcOšÇvKÖdÇ

ºcOLKÇWUÅWMO®ÑUJ_ÇjDwcOšÇÊUUÅÖdF Ç

^=P±
èÃÉÑUO ÇWÑUAbMpKN LÇseMÇÑÇbIqIè¬ÁUdNJÇÑbBsÉeN_ÇqBèÁÇu{_ÇÁUH ÅbMWb LÇWUDÇÑÇbIqI 
lUBLÇwÏÇuLÇÑÇbÅqOKIvK¬çUOLÇÊUUe¬UNÇb ÇÉÏUÅèÃÖÇd_ÇdèbÉÏUÅbU è®WUFÇʚÇuLÇqzU èÈuÑ
®ÉbbÑÏUBåÇb ÇèÃ

pK謩êuCFÇÏuuÇq¨ÊÇÑUO ÇÉÏUOÖdwHJwÇfLAÇèÃçUOLÇèÃÍUdÇq¬ÁUdNJÇbOuWKbWU ÑÏUBWL 

®WÇb ÉÑuBUNÇb ÇsJLè¬êdHÇÏuuÇsWUEdÃUNMJè¬WOULÇwX OÑÏUBLÇ

ÀR6±_P^=94
ÈUCÇÉÑuwpÐbè¬ÁÇuNÇËuKvÅêÏRtÇdÇæÅYO»tdbMèÃtÇd ÇbMÁÇu ¬WOUêdHÇÏuuÇdC 
®dOQÇÇcsbKjHMÇèÁUdNJÇwWKL¬ÏuuÇsqÃÊUOLåÇb Çrè®WOCLÇÑUD_ÇèêÑÇdÇÓU™Çè

sJLè®wDHMÇÈd ÇÌÐuLwXeÇÁÇuÇwWuFUMNÇèbè¬ÉÑuDÇWUwWOÇvKêdHÇÏuuKWdLÇÑUŸÇæuJb 
®WKbÇWUDÇÑÏUBvÅçU™Çäš sWOÇvKêdHÇÏuuÇåÇb ÇdÃqIæÃ

143 E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
34
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 3.4

Ãb2 ÁC/
112 WH 6 ÓÑbÇ lU

 ͻC  3.4
©E=±d]ºR=?ÒEC29C; < ±P= RC;;8:û=

®WKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇqzU èrbIbF

®wLKFÇãdO HVǬæŸÇè
WUDÇåÇb ÇsbKâd vKÑuFÇUFë OLlOD ºcOLKWUÅsWMO ®UUOë NH UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{èdWUrNUJSè
ÁUdNJÇbOuêdHÇÏuuÇåb ®WOÇvKØUHÇwÉbU LÇè
ºcOLKÇÊUUÅsWMO
tÇd ÇbMÁÇu ¬WOUêdHÇÏuuÇdC®UMUMU èUMÇÑUO qOGAè
Èd sZMî®çUOLÇËuKèwOÇåUEMÇrHÇsVOIMÇdb»tdbMèÃ
vKØUHÇwÉbU LÇèWUDÇåÇb ÇsbKâd vKÑuFÇUMFOLlOD 
âdV ®tHOEMVFBtÃULWdÇÉUOÇèT ÇuAÇvKÑÇd{ÃjHMÇ
ÏuuÇdC®UMUMU èUMÇÑUO qOGAèÁUdNJÇbOuêdHÇÏuuÇåb ®WOÇ
WÇÐÅvÅWOCLÇÑUD_ÇêÏRb®ÈUCUÁÇuNÇËuKwêdHÇÏuuÇ åUEMÇrHÇsVOIMÇdb»tdbMèÃtÇd ÇbMÁÇu ¬WOUêdHÇ
ÑU _Çqäš sWOUMÇÉUOUÑdCÇèwULÇdObèÑuBÇsÙÇuà tÃULWdÇÉUOÇèT ÇuAÇvKÑÇd{ÃjHMÇÈd sZMî®çUOLÇËuKèwOÇ
ÑÇu_ÇÁUH Åäš sWUDÇåÇb ÇsbÇlOD ®WOOÇWLE_UqKÇè ÑUD_ÇêÏRb®ÈUCUÁÇuNÇËuKwêdHÇÏuuÇâdV ®tHOEMVFB
WKO èÈuÑwãÑUAæÃlOD ®UNÇb ÇåbÁUMÃÉeN_ÇqBè äš sWOUMÇÉUOUÑdCÇèwULÇdObèÑuBÇsÙÇuÃWÇÐÅvÅWOCLÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣ.UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP

èÃdèbÉÏUÅlOD ®seMÇdOuWUFÇʚÇuLÇåb èʚÇuLÇ ÁUH Åäš sWUDÇåÇb ÇsbÇlOD ®WOOÇWLE_UqKÇèÑU _Çq

wÕdÇèWKbÇWUDÇWLEÃbF®ÊUHKLÇrqOKIÁUO _ÇåÇb Ç åb èÈudÇr UIæÃlOD ®UNÇb ÇåbÁUMÃÉeN_ÇqBèÑÇu_Ç
®Uë UÇdë ÃWHOEMÇÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb Ç rqOKIÁUO _ÇåÇb ÇèÃdèbÉÏUÅlOD ®seMÇdOuWUFÇʚÇuLÇ
ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBLåÇb LÇåÇb ™ÇèWKbÇWUDÇWLEÃbF®ÊUHKLÇ
®ULëñ NÇdë ÃWHOEMÇ

112
M

144
M
 Ãb2 ÁC/
6 ÓÑbÇ lU 113 WH

rOñ ð èlÇÑ
15ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ 
¤Z±»
egs4342
15 ÁC/ E=±ÒEC2±

E7=¹ 25
_C4 _=Û  êdHÇÏuuÇdOQWOHOstLKFrOR8®WOÇwUdOQèWUDÇåuNHstLKFrOR8
®tLKFU V=
V=9WÑUHÇWU LÇåb ǬåuNHLÇÇcWFÇdÁUMîUUUOLUèU
ë UOë KWOÇw
¬WUDÇåÇb ÇsWOU{ÅWK ÃpbXUÇÐÅ®ÉÏbLÇWUDÇÑÏUBÈuOèUÇe ·R ±
®qBHÇwpzšÒèpLKFl C<» C C ÒUMUNU

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D .UDVXOD6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

®WOKèWUDKULë NdNEïæÃVsJè¬ÊUUÇÙuM
E=±ÒEC2±¤Z±»

ÀR5±
wUdOQèWUDÇsÉÑucLÇÑUJ_ÇWFÇdcOšÇsdO _Ç×UAMÇVKD
®WOÇ

ÁC/;±T»PËP ÊÇdOQÇrNwWUDKwUÇpLNãbU nO ]9=¼c¯µØPÛ

bîñ ¿qCÃqJAWOOÇ
WO U _ÇÑUJ_UsOMOF tIODlçuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇhK ®ÉbuÇÙèdALbF WOÇwUdOQèWUDÇ

®ÉbuK

E==±R „±
WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃÇuIIbcOšÇæÃULæŸÇè
ñð
rNLNébbb¬ÉbuÇÙèdALÏÇbF ™ÇqÃscOšÇvKV®rNÇdcw
ÑÏUBLÇåÇb ÇæÃnOÍd è¬ÉÏbLÇdOèÉÏbLÇÑÏUBLÇsOÊUš š
®WOÇwwUÅdOQtæuJæÃsJLÉÏbLÇ 113M E=±ÒEC2±¤3.4Ïb<6:±

_94:9E=9?E4±R d:»

¿åuNHLÇáÇbÃÇuIIscÇcOšÇÏbr 

¿áÇb_ÇÇuIIrscÇêcOšÉbU LWOUÇwÇuD U 

ÁC/
_C4_=Û 
WOÇèWUDǺlÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

145 _K94¤
Ïb<6ê±3 4

E=±ÒEC2±:3.4Ïb<6ê±
M
 ³Pb±
EC2±»¹C0 3

Ãb2 ÁC/
116-114 ÊUHBÇ
ÉbuÇÙèdA
³Pb±ÃÒR/

´ 8/:±^
_C4
ºld ÇÏuJÇ
egs4344
¹ÒP±«C;R=?¤³Pb±ÃÒR/ _C4´ 8/:±^
sÖÑ_ÇÏÑÇuLæU ÇåÇb ÇWOHOsXLKF¬¢ÏuuÇèWUDÇ¢ÉbuÇçcNp ÇÑÏäš
dOèÉÏbLÇWUDÇÑÏUBåÇb ™UUë uOèUÇeãUMæÃrKFXîWUDÇvKäuBÇqà E7=¹ 
®ÉÏbLÇ
¬UuUdNoOCw¬êuULÒwêeOÇÒdNvKb ÇÁUMjD á ádñ F ¬ÙèdALÇÇcw

¹ÒP±«C;c9ER:±»CŠ±
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP E 'PLWUL\.DQGLQVNL\6KXWWHUVWRFNFRP

pMVKDDOï ®WOzUèdNJÇWUDÇbOuÖdGÏèb ÇÁUMvKWdLÇÑUŸÇqK ¬pÐbFè

hMÇ ­R
R ±®`D ÇdUEè¬WOOÇWLE_Çè¬ÊUFLLÇvKWOUÇèWOK ÇZzUMÇwdOJHÇ
®WOUÇWDA_Ç^:­Ò
­

ÀR5±
lLLKÏuuqLFwÇÑÏUBLÇcOšÇrKF¬ÏuuÇèWUDÇW ÇÑÏäš s
ÉÏbLÇÑÏUBLÇåÇb ÇsWLUMÇWOOÇÑUŸÇáUAÇvÅWU{U¬YbÇ
WUDÇÑÏUBbÃqQcOšÇsVKDDD¬ÉbuÇÙèdAw®ÉÏbLÇdOè
ï
®ÁUdNJÇbOuábNÏèb ÇÁUMÈuOèUÇeqOKcOšÇåuIO è®ÁULǺÉÏbLÇ
tÃUL¬WOKLnÇuäš sçuLKFUoODcOšKWdÙèdALÇÇcåbI
®ÉbuÇäš ÉÑucLÇÏÇuLÇscOšÇrNHwKUHrOOIqLF

ÁC/;±T»PËP
ÉbuUWUÇåuNHLKWLÇbÇÉdUEÇvÅÙudUcOšKÉbuÇÙèdA`L 
C»CP
UWKJAqÉbuUWUÇrKFÇdOUFoODè¬WUDÇqÃsÁULÇwWKLLÇè
˜a7=2
7 2 `8: ^ d R=
R=86± d;;8: E=C=±´±»C<:±
®UNOYÇèÃ

»±R7±Z;j E=C=±´±»C<:±
114
M

d:»

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

146
M
 Ãb2 ÁC/
ÉbuÇ ÙèdA lU 117 WH

E==±R „±
®b ÇÁUMWOK ÇèWOUÇÊÇdOQÇnAJ ¬ÙèdALÇÇcw
WU bOuÖdGb ÇÁUMÑUÂqOKwWdHÇcOšKwzUNMÇrOOIÇÇc`ML äuKvÅquKUUë ÁÇdÅvÅWU{U¬ÈuOFÇèÊÇeOLLÇsqwdEMÇpMVKDDOï
wUL¬WDOLÇWOÇvKb ÇÁUMWOK ÇèWOUÇÑUŸÇcOšÇrrOñ ð I®WOzUèdN ®WOzUèdNJÇWUDÇbOuÊUDLWIKFLÇʚJALK

®`D ÇdUEèwOÇåUEMÇèWdAÇÊUFLLÇpÐ ©dC¯Ï­d9

WOUÅb ÇÁUMWOUÇÊÇdOQÇsêîUuUdNoOCvKb
K ÁUMWKLLÇÑUŸÇwR8
®WÑbLÇÑUŸUÑUJ_ÇjD ^:­¿WOK
­ UNÃè
™è»dNMÇobdOOGÖdGb ÁUMWOK ÇèWOUÇZzUMÇnècOšÇvK
ÑÏUBsOèWOzUèdNJÇWUDKWOK ÇèWOUÇVÇuÇsOWÑUILÇrNMVKDDï w{ULÇswuuOq âÇdÅ • ãUL _ÇÉdÊÇÑU dOOG •
çcbU æÃsJL让WèuMÇWUDÇè¬ÍUdÇè¬êdHÇÏuuÇq¨éd _ÇWUDÇ dNMÇédéu wrJÇ • ÖÇdI™UÉÏbNqzUBHs uâÇdÅ •

®ÙèdALÇÇcNêÏU ÑÅ×UAMWÑUILÇ XUçUOÏÇbÅdOu • WOzUèdNWU bOu •

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP
´C=9± ´C=Cˆ±

ãUL _ÇÉdÊÇÑU dOOG • édéu wrJÇ •

swuuOq âÇdÅ • dNMÇ
w{ULÇ WOzUèdNWU bOu •
ÉÏbNqzUBHs uâÇdÅ • XUçUOÏÇbÅdOu •
ÖÇdI™U

117 EC2±Ò¹bb±¤EC±³Pb±
M

147 EC2±»¹C0¤3³Pb±
3 :3 :3.4
M
 ³Pb±
EC2±»¹C0 3

Ãb2 ÁC/
119 WH 118 WH

³Pb±ÃÒR/

´±S=::±_­ CbCR<\=1P dEC2±ÎC7±

çcãÑUO ÇV ·R ±r¬UNMG±ÒWOzUèdNJÇWUDÇbOub ÁUMÊÇeOLLÇrà R ± WUDÇZM WOzUèdNJÇWUDÇWDæÃUuUdNoOCwÍdILÇb
 ÇèbRwb
®b UWDOLÇ`D ÇdUEèWOOÇWLE_ÇèÊUFLLKÉbzUqCQÉbzUHÇ WUDÇWDLsJLnO®UUOë UUNOKäuBÇlOD ™sqJÊUU ÇᙟWOzUdNJÇ
ÉeOLKWOUÇÊÇdOQÇWbfJFæÃVsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM WUDÇvÅÁULÇsWUDÇʙ™uñ ÖdFWU ÌÐuL_:j¿WKJALÇçcqWOzUèdNJÇ
®WOdNJÇ
®b UWDOLÇ`D ÇdUEèWOOÇWLE_ÇèÊUFLLÇwUèÑU ÇwÇ
vÅUNKurwÇÁULKWOdÇWUDÇWUDÇWK K dNEïæÃV
WUDÇvÅr¬sOÑuK©WOuBÇWUDÇvÅWU{U¨WOJOUJOLÇWUDÇ
®WUDÇbOuWDUNÒuwÇWOdNJÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DNVLP6DIDQLXN6KXWWHUVWRFNFRP
Îb9±Ò²b=4±
WMJLLÇäuKÇsG±¬æŸÇè®WOzUèdNJÇWUDÇbOub ÁUMWO OzdÇʚJALÇébÅR ±
®qÇÖdÇUbFè¬WKJALÇçcÍd WOLÃV sUëUHèD±®WKJALÇçcN
WKJALKWOK ÇÊÇdOQÇWbfJFæÃVsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
®b UWDOLÇWOFODÇdUMLÇèWOOÇWLE_ÇèÊUFLLÇwUèÑU ÇwÇ
®ÉÑULÇWKJALÇqçcOHMsJLèUOë FÇèqÇæuJæÃb™

²b=4±ÒC±S:±
bOub ÁUMÊÇeOLLÇrùP®Ïèb ÇÁUMsYÁÇdÅpMVKDDDOï ¬sOOUÇsOL IÇw
ÑÏUBLÇlOL ¶±»¹¯
± sbQ®WO OzdÇÊUuFLÇwR8¬pÐbFè®pÃÑwWOzUèdNJÇWUDÇ
®WLzUwpUUÅwYKUNXMF ÇwÇ

119 EC2±Ò¹bb±¤EC±³Pb± 118

M M

148
M
149 EC2±»¹C0¤3³Pb±
M
 ÑPb±ÃÒR/
EC2±Ò¹bb±¤aC±ÑPb±
 Γέϭλϟ΍έΩλϣ0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP

³R=5:±N2±RC3

M
4
³Pb±
 ´C±ÒR=5±æZ±R±»b:±

E4±R±³Pb±
³R=5:±N2±RC3

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP

161 ³R=5:±N2±RC3:4³Pb±
M
 ³Pb±
³R=5:±N2±RC3 4

rKï FÇÊÇd R

ºWOUÇrrKï FÇÊÇd RoOIcOšÇvF ¬ÉbuÇçcÑÇbvK

4.4 4.3 4.2 4.1 Ïb<6:±dg±P„±Z±R±û0±

Ïb94±
´C=9:4±Ò´±»C<:±˜­
®åuKFÇW ÑULwsOKQLÇqLFÇèdOJHÇÁÇbÅ .1

   ®WOLKFÇdOWK _ÇèWOLKFÇWK _ÇÏb

ï  ΃

    ®WK ÃsWUžÊUUOlLæèUFè¬WDO WOzUBI ÇWDAÃcHMMï èjD

ï Ώ

    ®UNMOæÑUIè¬WOUOåu ÑèäèÇbwÊUUOÇÖdF Ν

    ®ÊUUOÇèWÏ_UWë ubWObWAUMrOI Ω

    ®WOFODÇdÇuEÇdO HÌÐULåb èïèÑuDDï ϩ

    ®dÇudO HèÃWK ÃsWUžÉÏbFÑÏUBåb  ϭ

    ®wUèwNH qJAWOLKFÇÊUuKFLÇsOjd ί

˯Ύοϔϟ΍ϭνέϷ΍ ϡϭϠϋ
ϭ Ώ
®seÇÑèdLËbwÇæuJÇè¬ÖÑ_Çè¬WOK WOzUeOHÇèWOzUOLOJÇʚUHÇÍdAWOLKFÇÊUOKLFÇèÊÇÑUNLÇåÇb Ç .1
®©WdFÇèìÍUdÇèìçUOLǺq¨WuÇqÇuiFÊÇdOQnB ΃
    ÑèdLÖÑ_Ç`D qJ wÊÇddOñ GÇdO HrbWdBÇÊUMuJÇ×ULÃsWÏÃádF (1
®©ÍUdÇeUWÇÒÅdOQèÃseÇÑèdLdNÑU ddOñ Gq¨seÇ
ºÑuBKWšÇWO OzdÇÙÇu_ÇèÖќWOuuOÇÊUOKLFÇsOjÇèdÇádF Ώ
©wUdÇ×UAMÇWOæuJwǨWÑUMÇ (1
   ©VO dÇWOæuJwǨWOu dÇ (2
©dOGËèbWOæuJwǨWuLÇ (3

162
M
 4.4 4.3 4.2 4.1

 
˯Ύϳίϳϔϟ΍
ί ϡϭϠϋϭ Ω
®ËbwÇWUDÇʙ™uñ èWUDÇèÉÏULÇʚUHÍdAWOLKFÇÊUOKLFÇèÊÇÑUNLÇåÇb Ç .1
®tU èr ÇWd sOjddO Hl{uWÏÃåb  ΃
 ®WdÇèWUDÇsOWO U _ÇWšFÇÍdA (1

  ®sOL åÇbDÇbMËbwÇWUDÇwÊÇddOñ GUWDdLÇZzUMUQMèWK ÃÍdD Ώ

ϝϳϐηΗϟ΍ϭϲγΩϧϬϟ΍
Ω ϡϳϣλΗϟ΍ ϭ

 ®åUEèìWOKLèìÉÇÏÃèìÌÐuLduDäš sUNKsJLWDO rOLBWKJAÏb

ï Ν

 ®WMOFWKJAqÒUNÁUMèïèjODÏÇuèÊÇèÏÃåÇb U¬rbÇlrOLBÇWOKLoDDï Ω

   ®rbÇl¬WLE_ÇèÊUMLÇdOQrOIIï ϭ

163 ³R=5:±N2±RC3:4³Pb±
4
M
 ³R=5:±N2±RC3
³Pb±

ÉbuÇeu

­P±¤Ïb<6:9E:±P±³RC3±

`b8±E9RdN2±RC3¤RÔ¹±Ò
æÃV®ÉbuKåuNHLKWLÇbÇÉdUEÇÉÑuw`{uuULÖÑ_Ç`D dUEdOGwÊUUMÇèbOKÇèÁULÇÑèÏÍdAcOšÇåuI
dÐl®WKu WOMÒÊÇdäš èÃÉdOBWOMÒÉdäš êûld qJA`D ÇdUEdOGwrU wÇqÇuFÇsWK ÃcOšÇÍdD
®WOÇvKØUHÇWOHOsÍÇdÇ

³Pb±ÃÒR/c9EC³R3
À»M±N2 ^8/Ù /d±Ób7±
Aï wÇWOOÇqÇuFÇdccOšÇqQæÃV
®seÇÑèdL`D ÇdUEqJAï

_=C6:±

N2±RC3R=5 4.2 C<RÒ»b0±]86

wÇqÇuFÇsÍUdÇèbOKÇèÁULÇæÃcOšÇrKFO
ææuñ JæÃèUN ÑUCèÖÑ_Ç`D dUEdOGwrU 
ËèbvÅdOAÑuBÇäUJ ÃdOGèVO dÇÊUI
®seÇdvKWOOÊÇdOG
4.1
ÑuBÇqPWOKLWuUÏuBILÇæÃcOšÇrKFO
äUIÇwWdFÇWOKLrU ®ÉdOGlDvÅUNHè
¬d ÂvÅæUJsÉdOGlDvÅXHwÇÑuBÇ
®ÑuBÇçcWdnuUbMVO dÇËbULMO

`=±R± 4.4 T»C1±Xg±R _ » 4.3

sOÇdÇluw×UL_ÇbbsJLtÃcOšÇrKFO ÊUL bbjODÇåÇb ÇsJLtÃcOšÇrKFO
¬dOqJAÉdbæuJbWOUdÇrLÇèæÇÑuÇæÃè ®WO{Ñ_ÇfÑUCÇsOWšFÇ`O{ulÁULÇèW UOÇ
®UNÑuD sbKWҚÇÊU UO™ÇÐUÇdAÇvKsJè

³Pb±ÃÒR/
À»M±N2 ^8/Ù /d±Ób7±
æÃnOqÌÐULæuKQèÖèdHÇcOšÇÍdI®WO{Ñ_ÇfÑUCÇdOGwWOÇéuWLU WOHOwcOšÇqQ¬ÙèdALÇÇcw
®dêÏÇèææuñ JwÑèÏUNwUdÇ×UAMÇèWdFÇèWuÇqÇu

164
M
 ÉbuÇh
hK
WIU ÇrNdFLcOšÇsOF ®seÇÑèdLÖÑ_Ç`D dOGwXLUU wÇÊU ÊUOKOKLLFÇÇcOš
c šÇÇÓÓÑb Ñb ¬É
ƒb
buuÇÇ çc
çcw
w
WšW ÇÑbcOšÇåuIr®ÑuBÇqKwWuÇdOQs
 rNNLN
LNoO
oOLFÇbë OF
Fá
ád d MMWOKOÑ
ÑWWFK
FK
ÉÑ
É u
uÖ Öd dÁUMUMÃÃ
Ç qJñ AsOè
WOHOcOšÇÓÑb®UbÇèWÏè_ÇèbÏU _ÇqfÑUCÇ è¬VO dÇè ÇèWWd
dFÇÇÊ
 UOUOKL
KL
 sO
sO  W
WOOMMÇè
Ç V Ç
®jOLÇXÊUMuJÇ`O{ulUNUJ ÃnKLfÑUCÇsOWšFÇ`{uÌÐULqLFÑuB uBÇÇèè jz
jzÇddUUWUUF ™Ç
®æU ÇvKpÐdÃèwUdÇæÇÑuÇWFO èÖÑ_Ç`D vKoOÏqJAsOÇ  dÇllÒ
Òu
ucOš šÇnnAJ¬ÇdO dë O Ãè

165 ³R=5:±N2±RC3:4³Pb±
M
 ³Pb±
³R=5:±N2±RC3 4

ÃbǺWbILÇWFÇdÇÉbuÇ

C< »¹E=:9\gC7
WdFÇqÖÑ_Ç`D qJAwÇÊUOKLFÇvKwzÇb™ÇlÇdÇnBKåuKFÇÈUwÉdO _ÇèWFÇdÇÉbuÇedïd
®jzÇdÇvKfÑUCÇÖdèr ÑWOHOpÐwUL¬WHKLÇ`D ÇrUFÙÇuÃÖdWOHOcOšÇqQ®WuÇè
ë
®ÖÑ_Ç`D qJAèÑuBÇsuJwsOÇdÇÑèÏèÑuBÇÉÑèÏè¬WHKLÇÑuBÇÙÇuÃUUCÃÉbuÇçcåbI
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW
XHwV æÃsJLqÇuFÇsULdOèÁULÇèÍUdÇæQbOHwÇWO U _ÇÉdJHUWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
vKWK ÃÍdDÉbuÇÃbÇ®ÖÑ_Ç`D qJAwrU èÑuBÇ
sæÇdFscî KÇÍUdÇèÁULKWKzUNÇéuIÇstudFULcOšÇ
­P± æUJÇÇèÃÑbcOšÇæuJb®ÑuBÇXHwÇWOOÇqÇuFÇdN Ã
®WOU™ÇÑuBÇwÉÏuuLÇqÑuBÇÊUMuJèqsWOKdÇ
C< »¹E=:9\gC7 sWKzUWOLJÍUdÇpdWOHOJrNÑUWÑUAvKcOšÇllñ
¬ÑuBÇdd ñ JV sbeLÇrKF ®ÖÑ_Ç`D dOGWOHOäuÉbuÇçcÑèb
AwÇéuIÇstdFULO R Û8®ÖÑ_Ç`D rUFææuñ JWOHOèUNuñ JV è
qJAï ®ÑuBÇXOHèäUdÇ
æuJnO¬pÃÑw®UMW{uLÇÑuBÇ Y„®ÍUdÇèÁULÇpÐwULÑuBÇ
ºld ÇÏuJÇ
sÑUJ_ÇiFD±¿ÉdOJÇÑuBÇwÉÏuuLÇâuIAÇsÇÐUè¿WOKdÇæUJÇ
egs4345
lsOÇdÇstdFUÍ»C ¿ÖÑ_Ç`D dOOGèÃÑuBÇXOHUNMJLwÇéuIÇ vKrNF Çc»ÉÑÇdÇWÑÏÊÇdOGWÇÑÏvKcOšÇæuJ™b
®qBHÇwãÁšÒ
æÃæuLKFÇuUÇÐÅULrNQ Çè¬çUOLÇbLbMËbO ULOdOJHÇ
 D 0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP E 6HQGHULVWDV6KXWWHUVWRFNFRP F ,QJULG0DDVLN6KXWWHUVWRFNFRP

cOšÇsWdÁÇdÅVK pMJL®bOKvÅäuUbMÏbLÁULÇ
G 3XQQDZLW6XZDWWDQDQXQ6KXWWHUVWRFNFRP H ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

rNMJL®bLLÇwÁULUÁwKwJO šÈul{èod säeMLÇw

bLLÇÁULÇéu LpÐWÑUIrWKzU ÇWUÇwÁULÇéu bb
âuI UNOwÇÉdBÇÑuWEšLcOšÇtè®WKBÇWUÇw
®äUdÇsdOJÇÍUdÇãdUbMWOKdÇæUJÇæuJ®ÊUUÇÙuM bLÇÉÑèÏæQWÇÑÏvKcOšÇæuJ™b¬WKdLÇçcw®ÉdO
âuUÁw ×uI èÃUNuçUOLÇâ™eÇWOÑuBKâuI ËbULÑ cOšÇÑUJÃqÇÇc»ÊUIIAËèbwV æÃsJLÁULÇæUèÐè
rLÇvL ï WKzU ÉÑuwÑuæuJèsOÇdÇÑu®ÑuBÇ`D ®âuIAÇÑuNÕuB
®WOUdÇ
wW{uLÇqsOÇdÇstudFULcOšÇäQ ǬÇdë O Ãè
pÃÑw®UNÃÑwÇWHKLÇÑuBÇÙÇuÃwddJñ 
]9=¼c¯µØP
¿fLKLÇè¬æuKÇè¬qJAÇYOsÑuBÇsOÊUš ™ÇV êcÇU
Û
U
vKæuuJbè¬ÑusOÇdÇæÃcOšÇrKFULÑ®WUÇÉÑuBÇ


®pKOÒlãÑUJÃãÑU
ÈÑUÇWUWÑUAvKcOšÇl ®WOUdÇrLÇ`KDBLWÇÑÏ
WdFÇsbeLÇádF ®ÖÑ_Ç`D qJAï Aï wÇéuIÇUrKF ¬ÉdO _ÇÉbuÇçcw ÑuBÇsÑUJ_ÇWAUMLrNNè¬×UAMKcOšÇäULÅbF®WIU Ç
beLÇádF ®ÖÑ_Ç`D dUEdOG¬UNdèÑuBÇoIAlè¬XuÇÑèdL®WuÇè
nOádF ®ÖÑ_ÇvKfÑUCÇsbbFÇÑuNwÍUdÇèbOKÇèÁULÇsqÑèÏs
suJWOHOádF ®UMusrUFÇrNvKUMbU LjzÇdÇvKfÑUCÇçcÁULKFÇqL
ÑuBÇsuJwUÑèÏèsOÇdÇsbeLÇádF ¬Çdë O Ãè®WHKLÇÑuBÇÙÇuÃnOMBè
®ÖÑ_Ç`D qOJAè

135 ERN2
E  2 ­­¤E4±R±³Pb±
E ± ± ³ ±
M

166
M
 ÁUMîÊUUÇlOLqÇÇc»ÑuBÇsOÊUš ™ÇÈU ÃsWOzbÑUJÃcOšÇébæuJ™b®ÑèULÇqOeÇl
®UNMuJwV wÇWOOÇqÇuFKUëFÏîîbñ ïÑuBÇÙÇuÃsOÊUš ™ÇæÃcOšÇrKFO ¬ÉbuÇwUëbwCLÇ

bP=
dN2±RC3¤RÔ¹±Ò¤Ïb<6:9E:±P±³RC3±
`b8±E9R
åbILÇhMÇÉÁÇdèW{èdFLÇÑuBÇhHUN ÑÏozUI×UAsqBHÇcOšWAUMÙu{uddOñ 
WÇÑÏvKæuuJ™bcOšÇæ_Çdë E®suJÇWKdw`D ÇdUEºdêÏÇèåuNHLKWLÇbÇÉdUEK
UNÃè¬rUFÇäuæUJêÃwæuJæÃsJLæUÏuÇæQcOšÇddñ ð ЬæULwdOJÇêÏÇuǬdêÏÇu

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 9ODGLVODY7-LURXVHN6KXWWHUVWRFNFRP E ONSUR6KXWWHUVWRFNFRP

RÔ¹±bÔbRb0 ®WKu ÊÇuM ÖÑ_Ç`D qJAwÇéd _ÇqÇuFÇèWuÇèWdFÇqÇuFWMOFWIDMÖdFWO
¬WFd ÊÇdOGÇudcOšÇæuJbI¬seÇdUæUJwËbwÇÊÇdOGÇWEšUMMJL™UMÃrÑ
ÙèdAÖdÁUMÃrNÑUWÑUAvKcOšÇl ®WFbMLÇçUOLÇèìæUCOHÇèìWOKdÇnÇuFÇq
®ÉbuÇ

ÉbuÇÙèdAvKWUÉdE
À»M±N2 ^8/Ù d±Ób7±
lÇdÇnBKåuKFÇÈUsdO _ÇÉbuÇÙèdAÇcæÃUL
VK Ç®wLbIÇ×UAMUWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃbš¬wzÇb™Ç
wÇèdêÏÇèwUN UIÇrwǬÉÑuBÇÍd cOšÇs
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ ÉÏuuLÇWÏ_ÇÌÇd ™cOšÇtè®fÑUCKéd ÃWÄÑÖdF
HJVW bwÇqÇuFÇsWOzbÑUJÃsuJvKrNbU LÑuBÇs
sèbvKcOšÇl ®seÇd`D ÇdUEXKJ bæuJ
sÉÏbWK ÃêÃWUwVdb®WOzbWK ÃèÃÑUJÃêÃ
®ÉbuÇÑÇbvKdL dOcUNÇb Çè¬qBHÇwcOšÇ

Î? ±
¿seÇÑèdLdMÇêÏÇè`D dUEXKJ wÇWOOÇéuIÇU

167 ³R=5:±N2±RC3:4³Pb±
4
M
 Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPR
6LPR
6LP
6
6LLLPR
LP
PR
P RQ
Q$Q
Q$
Q $
$QQQD
QDEO
QDE
Q D
DEO
DEEOOH
E H
6
6KX
6KKXW
KX
K XWWWH
X WHU
WWHUV
HUV
HU
H UUV
VWR
WRFN
WWRF
RFN
RF
R FN
FNFR
FRP
FRP
F
FR
RP
R P

Ïb<6:±

4.1

M
168
 åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ ®VO dÇèWdÇqPèWuÇwÉÑÇdÇèÍUdÇèÁULÇÑèÏ`{uWEšLÇvKbLFÊÇdO HrbI


HJVW
`D dUEdOGwrU WOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇWuÇæÃWÏ_U`O{uKÊUUOlLèÊUEšqL

®ÉdI èbwÇWOOÇWLE_Çwv¬seÇÑèdLÖÑ_Ç

E= C M±´C920:±
¬WdFǬVO dǬWOzUOLOJÇWuǺÉbbÊUKDB
®WuǬÁULǬWdǬV ÇèdǬÉÑÇdÇ
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPR
WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç

6LLPR
6LP
6LPR
PRQ$Q
Q$Q
Q$
$QQDEO
$Q QD
QDE
N920:±`=:

DE
DE
DEO
EOH
H
H

 6KXW
ñ

6KXW
6KX
6K
UNd ™ÃvKWuLqJÊUKDBLÇWuLsU UKDBÏb謩ÊUKDBLÇÏbÑbI¨ÉdOGÊUuLvÅqBHÇr
ë r ñ 


KXW
KX
XWWHUV
Íd ÇèÉÑèULÇWLNäñ ur¬ÊUUÇæèddCrNÏèWLKJUWIKFLÇWAUMLÇWK

WH
WH
WHU
ñð ÃsWLzUÊUuLLKåbñ è®ÊUuLLÇwU

HUV
UV
VWR
WWRFN
WRF
RFN
R
RF
šë WdÇÇ`KDBLWHKJJLï ÇWuLLÇvÅW MU®WuLqvKWK _Ç
q¿qFåìWHåìr ÇwqºqWK ÃÍd pMJL¬š

FNFRP
FNFRP
FR
FRP
¿UNEšèÃUbsÿUÉdUåìWU åìÉÏUw

P
®WOMFLÇWLKJÇsOLqBHÇWOIsVK ǬWK _ÇlOLvKWuLLÇVOæÃbF



N920:±c;4_<
¬rNUEšqO tuLcOšWOItd rÊUKDBLÇbÃrNHWuLLÇwÏdqnKJJï è®ÊUuLvÅcOšÇrr ñ 

iFcOšÇÁ™RÁUDÅsb™¬pcåUOIKÇbë ONLè¬WuLLÇÏÇdÃwU WdFÇÇ`KDBÍdAWuLqsÇcë OLKnKJYO
®`KDBLKrNd wrNbU L©wBndFèÃubOlDIq¨WOFdLÇÏÇuLÇ
vMFLrNLNébrKFLÇãÑbv¬rNuLLçud æÃo êcÇ`KDBLKrNd WÑUA©ÉbvKq¨cOšÇiFsVK Ç

®`KDBLÇ

169 ³R=5:±N2±RC3:4Ïb<6:±
C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
C<RÒ»b0±]86 4.1

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®dOUFLÇoODsluLÇWOKÍdILÇÑU LÇw×UAqÁÇÏÃcOšÇvKV

Fb± ΔϳϠϣόϟ΍ ΔρηϧϷ΍ ÏCM± _94±ÌC2

WIOÏ 15 ÃbÇ ­P±

ozUÏ 5 1 ×UA
1 ÓÑbÇ
ozUÏ 10 2 ×UA
ΫC
WIOÏ 15 3 ×UA

ozUÏ 10 4 ×UA

WIOÏ 15 5 ×UA 2 ÓÑbÇ

WIOÏ 20 6 ×UA

WIOÏ 30 8 ×UA
3 ÓÑbÇ
WIOÏ 15 10 ×UA _9Ø Û 4

WIOÏ 20 11 ×UA
4 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 12 ×UA

WIOÏ 20 13 ×UA
5 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 14 ×UA

WIOÏ 20 15 ×UA Í»CÚ

6 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 16 ×UA

170
M
 éuLÇsWOHK

sÖÑ_ÇwdHÇbFï ®ÖÑ_Ç`D WOuuOÇÊÇdOGÇÇudFèÇuHAJ ÇbcOšÇæuJ¬WOzÇb™ÇWKdLÇäš

cOšÇkš¬sODÇwVFKÇÁUMÃè®rNbÃwXHb¬ÑuBUäUH _ÇVšÁUMîcOšÇsbbFKWKCHLÇÊUÇuNÇ
ÇuE™bOQUè¬T UAÇvKWHUFÇåU_ÇèÃWOKdÇnÇuFÇÇèdUbcOšÇVKÃæÃb™è®WdÇlÁULÇqUH
ÑuBÇUNÖdFwÇWuÇsbeLÇrKFÁUMÃcOšÇWOMuJÇÈÑUÇçcbU  ®ÑUD_ÇbFWdÇwÊÇdOG
tudFUjÑvKcOšÇÉbU LÉbbÇÑUJ_ÇåbIUbMÈÑUÇçcNcOšÇdñ ð Ю`D ÇdUEwÊÇdOGÇè
®WuQLÇdOÏÇuLU

R=5±Ób
¬WÑUÇçUOLÇqÇuFÇçcsOsè®ÖÑ_Ç`D ÊUL èhzUB dOGwÊUOKLFÇèéuIÇèqÇuFÇsbbFÇrU 
WOKLUNQWOzUeOHÇWOUMÇsWuÇádFïFï è®ÉÑÇdÇÊUÑÏdOGè¬WOzUOLOJÇʚUHÇè¬ÍUdÇè¬bOKÇãdè¬ÌÇu_Çè
®ÑuBKWuJLÇWO U _ÇæÏUFLÇwdOOGËÇbÅWOKLwNWOzUOLOJÇWOUMÇsèìÉdOGlDvÅUNHèÑuBÇqP
WuÇUîjGCÇèÉÑÇdÇWÑÏdOGèìÑuBÇq ÇÏÊUUMÇuLèìÁULÇèÍUdÇWduWOzUeOHÇWuÇV æÅ
WuJLÇdUMFÇsOqUHèìWOCLÇÑUD_ÇèÑuBKWuJLÇdUMFÇsOqUHËèbvÅUN ldO¬WOzUOLOJÇ
®ÊUUMÇUÒdHwÇÖUL_ÇV èÃêuÇášGÇdUMèÑuBK

D= R±ÒER4±ÒEb±
wdOOGËÇbS¬WOÐUÇèÃbOKÇWdèÃWÑUÇçUOLÇèÃÍUdÇq¬WFODÇéuébÅåuIUbMWdFÇËb
fHwËbWuÇWOKLæS¬WdFÇWOKLášè®Çbë OFUND vKwÇÏÇuLÇWÇÒÅèÃpdWO{Ñ_ÇfÑUCÇ
WOKLFÖdFwÇÑuBÇæÃÐÅ»WdFÇèWuÇWOKLsOWIOèWšbu®ÏÇuWdèÃäUIÇUNMZM™èæUJLÇ
®qPÇèWdFÇWOKLFUN{dFÇbë qN ÇsWuÇ
®d ÂæUJwV dèqIMUÑèbwÇè¬V ÇèdÇr UádFÉdOGlDvÅXHUNS¬ÑuBÇqPæÃÏdL
UbMËbU Éë ÏUÇcè®UNJdèÃÉÏULÇqL©bOKǬÍUdǬÁULǨqIMÇqUrU ™UbMVO dÇWOKLËb
ÑuvÅWUNMÇwäuæÃsJLLÇswǨVO dÊUI ææuñ JWOKLFÇçcsZM®ÁwDqJAqUFÇÇcãd
®UbÇèWOKdÇæUJÇqfÑUCè©WOu Ñ

UdOèU™ULONÇqÙUHљÇWIU äUÇæÅ®ÖÑ_Ç`D dUEddOñ ð GwÇqÇuFÇsVO dÇèWdFÇèWuÇÉÑèÏæÅ

b®sOM Çá™ÂcMdL_ÇdÇäšWK K qUNMWCHMLÇäUÇvKV dèUÑuqPäUÇq š s
®bÏU _ÇqJAèWD LÇÑuBÇqPwdNMÇV 

171 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±

C<RÒ»b0±]86 4.1

wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4
(Eb: ^ c¯ E;C) E¼ ± ¹±b:± ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

(cOLK qJ) XuJ Ç lD s æUMÇ
 WuÇ WOKLF ÌÐuL qLF cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w _=:0 :8 ÁC/
sJL wÇ rNÐUL VÇu æèÏb r WOzUeOHÇè WOzUOLOJÇ Eb± ¶ºb:
q 250 WF ¬áUH wJO š Èu

ÖÑ_Ç `D dUE vK WuÇ WOKL ÑU ÑUN UNMO  E=8=C8=:±
W{uLK ÉÏUC ÕÇdÃ
 .qCÃ WIdD
E=gC=:=8±Ò
(cOLK qJ) WU ÊÇèÏÃ

(cOLK qJ) qbM

ÁULÇ s UdI
ë q 100


172
M
173 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
139 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ \gC¹ 5 ©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^

`D dOOGwfIDÇè¬ÍUdÇè¬ÁULÇrU nO

¿ÖÑ_Ç
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E ,PDJH0DWWKHZ-7KRPDV6KXWWHUVWRFNFRP

ÀR5±
®ÖÑ_Ç`D dUEd JèddOñ GwqÇuFÇsbbFÇrU æÃsJL®UULë zÇÏÖÑ_Ç`D dOG
âdDÇnèwrNbU LUÉÑucOšÇÍdA¬wLbIÇ×UAMÇÇcw
¿ÉÑuBÇçcwkšÇÐU ®ÖÑ_Ç`D rUFqPèÃXHfIDÇèÁULÇèÍUdÇqWOOÇqÇuFKWHKLÇ
¿ÖÑ_Ç`D dOOGwfIDÇèÍUdÇèÁULÇV nO
äš sÖÑ_Ç`D dOOGfIDÇèÁULÇèÍUdKsJL
sJL¬äULÇqO vK®WHKsUÃvÅÏÇuLÇpd ÁC/;±T»PËP
sJL®ãdUbM`D ÇdUEdOGæÃÌuKKsJLæà qCÃÊÇdO HrbIWIU ÇrNdFLWUF ™UcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Matthew J Thomas / Shutterstock.com

ë
XOHUCÃUNMJLè¬d ÂvÅæUJsWdÇãdïæÃÍUdK ®UNJdèÑuBÇXHwfIDÇèÁULÇèÍUdÇWLU WOHOsWÏ_UWub
®ÑuBÇ
ϝϣΣΗϟ΍ ϰϠϋ ΓέΩϘϟ΍
Ω E=C=±´±»C<:±

E==±R „±
bFè®çuE™UÇèdcOUNOÇuKQèÉÑuBÇvÅÇèdEMOozUÏlCcOšÇ`MÇ
»C8M±E»C/Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
˜P4C<;P?­_d± egs4349
®ÉÑuBÇwçuE™êcÇd_ÇsUUFë ËbÇcOšÇswzUMqsVK ǬpÐ
r®çuE™êcÇd_ÇsUNKLQtuLrNMqWÑUAcOšÇiFsVK Ç
ºqBHÇcOšäQ Ç
139 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±
¿ÑuBÇçcwpÄU ÑUÃêcÇU

M

Î? ±
¿qsÇcNUUë O rÃÑq

ULRMUæŸÇæuuIO rNÃrNÍd ǬrNUUÅWÑUALcOšÇiFÑUO ÇbFè
d:»
Íd vKcOšÇllñ ®ÉÑuBÇwrJUÃdNEèÃtèdUvÅqBvËb
®seÇÑèdLÑuBÇXKPèXLDnOèÖÑ_Ç`D hzUB studFU
vKÉÏuuLÇéd _ÇÏÇuLÇèÑuBÇwfIDÇèÁULÇdOQwdOJHKcOšÇ bñ 
®ÖÑ_Ç`D

W ÇÑÏsÁUN™ÇbF®äÇR ÇsWUžWOzbLÇÑUJ_ÇiFcOšÇébæuJb
UNOÅÇuKuWÏÃvKqLAwLKdO Hl{èvKsÑÏUcOšÇ`B¬åuNHLÇ
®åuNHLUWUÇWDA_ÇW ÑULbF
1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

174
M
 1 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
140 WH

4.1 Learn ©À»M±
How do wind, water, N2weather
and R==5 dchange
T72±Ò ·CR±Ò
Earth’s«C:± D û=
surface?  ΫC

4.1
YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
How Are Rocks Broken Down?
_C4ΫC
ºld ÇÏuJÇ
egs4350
E=9R±Ã 7±«C6 ±
qsWOKÑWFKXÃÑq

 D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E /H0DQQD6KXWWHUVWRFNFRP F 1DWLRQDO2FHDQLFDQG$WPRVSKHULF$GPLQLVWUDWLRQ

Activity 5
U®WK _ÇçcwRR Û8®T UAÇèWOKdÇٚIÇÑuY„¿wUÇåuOÇwÉÏuupÇbÃ
2 ÁC/ Observe Like a Scientist R Û8¿ÑuBÇçcwpÄU dOêcÇ
éÏÃULV ÇèdÇèÑuBÇvKWHKLÇqÇuFÇdOQw
®qBHÇwpzšÒwUl C<»C èWK ÃWšD±®Çëbë OFULNJdvÅ
\gC¹ 10 _C4 ΫC What Is Weathering?

E=9R±Ã 7±«C6 ±
weathering

ÀR5±
lOAr®T U vKWOKÑWFKÑucOšÇkš¬YÇqÉdUEÇw E=9R±à 7±«C6 ±`ÓRÛ C=
®ULNJdèV ÇèdÇèÑuBÇqKâd wdOJHÇvKcOšÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: LeManna / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
Íd èÊUEšrbIlWOKdÇٚIÇÑuW ÇÑbcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
dUEèÖÑ_Ç`D vKËbwÇÊUOKLFÇsOWOMÇèV ÇWšsWK Ã
®WOzULÇWdFÇÑUÂáUA™UuE™wÇdOGÇ
Talk Together
B C/±ER4

146 1140
M

d:»

2 ÁC/
_C4 ΫC
WOKdÇ ÙšIÇ ÁUH Ç

HJVW

175 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
141 WH
1 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
ULV ÇèdÇèÑuBÇvKWHKLÇqÇuFÇdOQwRR Û8¿ÑuBÇçcwpÄU
w dOêcÇU
®qBHÇwpzšÒwUl C<»C èWK ÃWšD±®ÇëbOFULNJdvÅéÏÃ
ë ®WOFODÇWdFÇWOKL`{uÌÐuLwT UAÇvKWOKdÇٚIÇWdFÉdUæÅ
vÅrNUÐbMWOKÑWFKÁUMâdG LÇXuÇwdOJHÇvKcOšÇl
˜˜˜Î«C­
dOJHÇvKcOšÇllñ ®WHÑuwäUdÇæÃcOšÇãÑbbï ™ULÑ®T UAÇ
¿WHKsUÃvÅäUdÇpdÌÇu_ÇåuInO®ÊUUÇÙuMb èÃWOKdÇٚIÇXHïHwÇÍUdÇèÁULÇéuWÇdèäUdÇææuñ JwÇéuIÇw
®wKU ÇjÇWdFV ï
¿©ÁULǨdÇÌÇuÃUNd{UbMWOKdÇWFKIKËbÇÐU
Î? ±
®Çbë OFWOKdÇWFKIÇpdèádçUOLÇçcXUbI
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP

˜˜˜Î«C­ `BnOwqQÇrNMVK U¬qsWdÇçcNrN{u cOšKo rÇÐÅ

ë UdÃqE™åÇb_ÇÑUÂèWOKdÇٚIÇæÃèrUFšT UAÇ
wHq¬ššu
¿qU ÇsÇëbOFXdÇUNQäUdÇèbÇÐUL®ÊUUÇÙuMb
®Wd 

®¢WOzULÇWdFÇèWOKdÇٚIÇÁUH Çsé
édñ UO¢ÑucOšÇvKÖdÇ

scOLKèÃcOLKsVK Ç®sOÑuBÇWEšbFWK ÃÍd cOšÇsVK Ç

˜˜˜Î«C­ ÁULÇWLU WOHOsÏdHMqJAWK ÃÍd cOšÇsVK Çr¬rNK ÃWÑUA
®UNJdrsè¬UN dèUNHèÑuBÇqPwWOÐUÇèWOÇÊUMzUJÇèÍUdÇè
¿seÇÑèdLäUdÇٚ×uI wÌÇu_ÇV q®ÊUUÇÙuMb
ñð
âÑèvKWK _ÇçcWUlcOšÇWK ÃwÑèUAKqBHÇlWAUMrrE
Íd äš UNOÅÙudKÇbë ONLÊUDDLÇâÑèvKÉÏuuWK _ÇqFÇ®ÊUDDLÇ
®åuNHLÇ

141M C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±

176
M
 1 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
142 WH

4.1 Learn ©À»M±
How do wind, water, N2weather
and R==5 dchange
T72±Ò ·CR±Ò
Earth’s«C:± D û=
surface?  ΫC

4.1
WIU ÇWdFLÇjOAM 3ÁC/
How Are Rocks Broken Down?
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ P¹C M±Ò–»b0±Ò–E=9R±à 7±
egs4351
Activity 5 `D ÊÇdOOGÇiFËb
¿ÊÇdOOGÇV bbvKWHKLÇäUJ _ÇãbU nO®WHKLÇäUJ _ÇvÅdEÇ®»b0±Y„
®
3 ÁC/

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E 7LPRIHHY9ODGLPLU6KXWWHUVWRFNFRP F -DQH5L[6KXWWHUVWRFNFRP

Observe Like a Scientist ®WOUÇWK _ÇsD­r
­

E7=¹ 15 _C4 Y„ What Is Weathering?

P¹C M±Ò–»b0±Ò–E=9R±à 7±

weathering

G VXPLNRSKRWR6KXWWHUVWRFNFRP
ÀR5±
wÊÇdOGÇvKWOFÇèWKÃáUAJ ÇÁUMÃ×UL_ÇsYÇwcOšÇeddï E=9C »bj EÒP<E=9»E49

sZMwÇÉeOLLÇäUJ _ÇWEšvKcOšÇ×UAMÇÇcllA
ñ Aï ®`D ÇdUE

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Timofeev Vladimir / Shutterstock.com

ÙèdAwdêÏÇèXKJ wÇqÇuFÇbbvKcOšÇbU wÇè¬WdFÇ
®ÉbuÇ

ÁC/;±T»PËP
sYÇè`D ÇdUEhzUB ÑuWEšcOšÇsVK Ǭ×UAMÇÇcw ¹ÒP ­

®WdFÇqÇudÃsWÏ_UWubrNÇdO HæuJUNWUF š×UL_Ç Talk Together

έ΍έϘϟ΍ ϊϧλ E=C=±´±»C<:± ˜ûb:±^=9Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

146 1142
M

d:»

3 ÁC/
_C4 Y„
bÏU _Çè ÑuBÇè WOKdÇ ÙšIÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

177 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
143 WH
1 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
^06±d]g ¼ZUC
éd Ã`D dUELãdcWFKIÇwÁÇeÃêÃãUMq®¢WèbNLÇWOKdÇWFKIÇ¢ÉÑu
O Y„ wÇ`D ÇdUE×UL_WOIOIWKÃsYUcOšÇåuIO ¬×UAMÇÇcw
¿qsUNÃÑ
ñð
ÊUMuJèWOKdÇæUJUWFKIÇwÁÇe_ÇiFwdc®ÊUUÇÙuM WFK®Ñu˚ÇqQcOšÇsVK Ç®WdFÇWOKLV Çëeë OLUNKJ `Ã
®ÑuBÇiF ñð
bwÇ×UL_ÇscOšÇlWAUMrrE®Ïèb Ãè¬WOKU Ñuè¬WLDWOKÑ
®qPÇèWdFKUN{dFbM`D ÇdUELËbUvKeÑrÑuBÇsUNuEš
®WdBÇÌÇd_ÇèÊÇÑbMLÇqJ q¬WbÑuBÇWEšvKcOšÇl

¬WLDLÇWOKdÇٚIÇÑuvÅdEMÇcOšÇsVK Ç
bXM`D ÇdUEsd ÂdNELãddñ ð cWFKIÇsÁÇeÃãUMq
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP

Î? ±
¿pÐqUNÃÑ
¿sOÑuBÇsOtUAtèÃêÃkšq®WOKU ÇÑuBÇèWbNLÇWOKdÇٚIÇÑuлC WdWOKÑæUJWFKIÇwÁÇe_ÇiFwdc®ÊUUÇÙuM
¿ÊUMuJÇçcwV wÇéuIÇUpÃÑw¿qJAÇÇcNÉdBÇsuJV UpÃÑw
ÁÇeÃULNb®WOKdÇWFKIÇèWOKU ÇÑuBÇUÑutUA®ÊUUÇÙuM ®ÑuBÇiFÊUMuJè
ÍUdÇèÁULÇæÃbIîqH _ÇsWKzUVÇusOîM™Çéb®WbèÉÑbM
®äUJ _ÇçcUuñ 
®WOKU ÇÑuBÇèWLDLÇWOKdÇWFKIÇÑusOWÑUIqLcOšÇsVK Çr

ÇcNÉdBÇèbÇÐUL¬pÃÑw¿sOÑuBÇsOtUAêÃédq
Î? ±
¿äUJ _ÇçcXwX wÇéuIÇU¿qJAÇ
WOKU ÇÑuBÇUÑutUA®ÊUUÇÙuM
sWKzUVÇusOîM™Çéb®WbèÉÑbMÁÇeÃULNb®WOKdÇWFKIÇè
®äUJ _ÇçcUuñ ÍUdÇèÁULÇæÃbIîqH _Ç

143 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±

M

178
M
 1 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
144 WH

4.1 Learn ©À»M±
How do wind, water, N2weather
and R==5 dchange
T72±Ò ·CR±Ò
Earth’s«C:± D û=
surface?  ΫC

4.1
®Ïèb _ÇÉÑuWEšLcOšÇttèr
ñð
¿Ïèb _ÇæuJnO¬pÃÑw®Ïèb _ÇÉÑuY„
¿Ïèb _Çææuñ JnOpÃd vKÊÇÑbMèdÇtAWbèÉÑbMÁÇeÃtÏèb
How Are Rocks Broken Down? _Ç®ÊUUÇÙuM
Î? ±
dÇtAWbèÉÑbMÁÇeÃtOêÏÇuÇ®ÊUUÇÙuM ë
®UCÃpÐwV ÁULÇæÃbIîtOU
æuJV wçUOLÇæÃbIîtOUvKÊÇÑbMbuè
Activity 5
ë
®UCÃÏèb _Ç Observe Like a Scientist
¬WOKdÇWFKIKËbUsOWÑUILÇvKcOšÇÉbU LWOzUNMÇWK _ÇçcÍd Ç What Is Weathering?
dñ Ю`D ÇdUEsÉÏbFÊUUDwéd _ÇåU œËbæÃsJLLï Uè
®XuÇfHwËbæÃsJLLï ™ÊÇdOGÇqæQcOšÇ weathering

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP
sWU bFbNAqèbO nO¿ÉÑuBÇ×UIÇsWIOÏ 20qbNAqèbæUnO
nO¿ÉÑuBÇ×UIÇsWIOÏ
qbNAqqJ æUnO ¿æŸÇsÊÇuM 10bFbNAqèbO nO¿ÉÑuBÇ×UIÇ
Î? ± sWIOÏ20qwULXUWOKdÇWFKIÇæÃbIîÊUUÇÙuM
tOKèbO êcÇU¿ÉÑuBÇ×UIÇsWU bFbNAqèbO
WOKdÇWFKIÇæÃbIìWU bF®UJë ULdÃXUULѬÉÑuBÇ×UIÇ
¿æŸÇsÊÇuM 
bFbNAq
æuJ ¬æŸÇsÊÇuM dAbF®UNÌÇu_ÇåÇbDÇV Uë ULÑUNM

qwULXUWOKdÇWFKIÇæÃbIîÊUUÇÙuM wULèbbÏU _ÇèWOKU ÇÑuBÇæÃbIîT UAÇäUÑsL{s
bIìWU bF®dÃWLzUXUULѬÉÑuBÇ×UIÇsWIOÏ iFdNEb¬ÊÇuM dAbF®WU ÑèdbFpcqE èWIOÏ20cM
bF®UNÌÇu_ÇåÇbDÇV Uë ULÑUNM WOKdÇWFKIÇæà ®ÁÇe_ÇiFXDU èÊd JÇÐÅÊUš ™Ç
æÃbIîT UAÇäUÑsL{sæuJ ¬æŸÇsÊÇuM dA
bFvèWIOÏ
cMwULèb æUÏuÇèWOKU ÇÑuBÇ
ÏuèWUwÊUš ™ÇiFdNEb¬ÊÇuM dAbF®WU
®ÊUIIA Talk Together

_94:9E=9?E4±R 146 1144

M

¿cOšÇçUÇÈcw×UAMÇÇcrU q


¿åÏUIÇåUFÇnKqJApÐrEQ nO


vÅêÏRwÇdÇuEÇèÃéuIÇwrdJäULÅscOšÇsJLq

¿UNHvÅèÃÑuBKqP

179 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
145 WH
2 ÓÑbÇ

4 ÁC/
4ÁC/
\gC¹ 10 _C4 _=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ ©C<RÒ»b0±F6`aR4ÔQ±C
egs4352
À»M±N2 RC3^=8/ ©C<8RÒ»b0±F6`aR4ÔQ±C
®ÖÑ_Ç`D dOOGâd wdJèÉÑuBÇY„®ÊUKDBLÇçcNqsXFL æuJbULÑ
ndFÇ R ±¬pÐbFè®ÉÑuBÇvK`OBÇæUJLÇwd _ÇÏuLFÇs`KDBq
q D±
®`OBÇ`KDBLÇÑÇu a±ÒsL_ÇÏuLFÇs`OBÇ
ÀR5±
ÑuBÇXOHèdO J      VO dÇ    
qH _ÇwV ÇèdÇÁU ÑÅ WdFÇ
UL®VO dÇè¬WdFÇè¬WuÇsçuLKFUÍd cOšKwMuJÇrOOIÇÇc`Oï
WdÇèÑuBÇpd       WuÇ      ®WKLLÇW UÇrOUHLÇbbWdåbIIï
Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP

ÁC/;±T»PËP
ÉÑUNMWCsÁÇeQä™b šÊUEšqLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
WJJHèWLDÑuºWuÇ
®VO dÇè¬WdFÇè¬WuÇsOWOMÇèV ÇWšFWIU ÇrNdF`O{u

ϝϣΣΗϟ΍ ϰϠϋ ΓέΩϘϟ΍

Ω E=C=±´±»C<:±
WdÇèÑuBÇpdºWdFÇ

À»M±N2 RC3`b8
E==±R „±
qH _ÇwV ÇèdÇÁU ÑźVO dÇ
˚rÃÊUKDBLcOšÇÈUFO ÇébrOOIÖÑ_Ç`D qJAdBMåb Ç
˜P4C<;P?­_d±»C8M±E»C/Z=2 ­ E=C=±´±»C<:± ¬WuǺwè¬åuNHLÇÇcÍd äš UNèUMrwÇèÖÑ_Ç`D ËbdÇu
ULOiFUNCFÊUOKLFÇçc×UÑÇqLJLÇdBMFÇ`{uuï ®VO dÇè¬WdFÇè
145
M
C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê± ®WOMÇèV UoKF

d:» _94:9E=9?E4±R
ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU


¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU


sWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í

¿ÓÑbÇ
4 ÁC/
_C4 _=Û 
¿UNJd%è ÑuBÇ XH s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

180
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±
Ïb

4
4.1

2 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ

ϭ ρΎηϧ
146 WH

©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=  _Û94

4.1

¿ÑuBÇrDïnO ¿ÑuBÇrDnO

5ÁC/
_C4Y„

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 3L[DED\ E 0DWWKHZ-7KRPDV6KXWWHUVWRFNFRP F ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

ºld ÇÏuJÇ
©EbC¹b07:±C
5 ÁC/ egs4353
¢¿ÉdOGBÇÑuBÇwQsÃs¢äÇR
w wqsÊdJq

E7=¹ 15 _C4 Y„ WIOÏlDvÅÑuBÇçcXOHWOKLvKoKDDï ®dÃÑusÇÁë eqdÇÊUèÃvBÇæU

®tLKFUUC¬pÐbFè®WOKLFÇçcËbnOádFubOHÇPC ÒwUÇhMÇ ­R±®Eb±
æ

©EbC¹b07:±C
bP=
¬nUåìdDLåìfLAuq¿ÌÑUÇwåuOÇfIDÇäUuU
qÇuFÇçcWuÇsLC®fIDÇsÇÁë ebFqÇuFÇçcq¿ÏÑUåÃ
ÀR5± lDvÅéd _ÇÏÇuLÇèÑuBÇUNOXHwÇWOKLFÇwWuÇ®UUCà ë
swULÇbÃvKÇdë AIÁš èÃÇÑë UNM ™ë ULqsÊbU q®dGÃ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Matthew J Thomas / Shutterstock.com

WuÇèfIDÇsOwÇjÇèdÇèÊUš ™ÇrNvKcOšÇÉbU rNLÇs sÊdF q®æU ÇlMsdUMvKWuÇÑUÂsWKÃçc¿q
éuwçc¿T UAUWuåÇbDÇXÃÑèìÍUdÇqFHUdUDWOpL
W vKäUÑÏuuq
®åuNHLÇwUW ÇÑbÓU QWuÇWOKL×UAMÇÇc`{uuï ®WuÇrNHWbIL ®WuÇqÇuèÃ

ÁC/;±T»PËP
WuÇèfIDÇsOâdHÇvKä™b šÊUEšqLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®WuÇWOKLÑUÂäurNÇdO Hrb WOKLdOOGWOHOspKOÒvÅË]b] %¬æŸÇè ]9=¼c¯µ KP$
®ÖÑ_Ç`D dUEèfÑUCÇèåU œWuÇ

E==±R „±
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr 1
146
M

®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ

dUELÊÇdOOGsËbbULOrÏUIÇscOšÇvKWK ÃÍdDÓÑbÇÃbÇ
ÉUOÇsWKÃdcçuLNUÍd vKcOšÇl ®ÁULÇèÍUdÇqFH`D Ç
tQ sd ÂqUFbOKÇdNE Eï ÏÑUÇÎUMLÇæÃWuKFLcOšÇãÑU ®WOFÇuÇ
d:»
qÇusbOKÇè¬ÁULÇè¬ÍUdÇæÃrN`{è®`D ÇdUEwdOOGËÇbÅ
¬WOKLÇo UMLÇwWuÇÉdUscOšKWKÃdÐÇ®WuÇ

5 ÁC/
_C4 Y„
¿WuU ÏuBI*Ç U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

181 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

2 ÓÑbÇ lU

®cOšK¿WuUÏuBILÇUubOqOGAr¬pÐbFè®hMÇÉÁÇdcOšÇsVK Çr
¿`D ÇdUEsuJWuÇWšU¿fIDÇsWuÇnKnO O

Î? ±
®ÖÑ_Ç`D vKéd ÃÏÇuèÑuBÇXHWOKLWuUbBIï ULMO¬WMOFWOMÒÉdäš uÇWUfIDUbBIï

®sOKDBLÇsOâdHKrNUFO ÇsbQKWuÇèfIDÇsqLWUcOšÇsVK Ç

hzUB èÊUL dOOGUNQ sWuÇWOKLæÃUL®ÉdOGlDvÅÑuBÇXHèÉÑUO ÇÃbB¬WuÇWOKLqFH
ë tzÇbÑUåuI UddIvKfIDÇWUWdFãbU ï ®seÇÑèdLÖÑ_Ç`D dUEiF
®UÑU

®åUFÇÑÇbvKWHKLÇWM ÇäuBäš WuMfI áèdqwrUFÇsÉÏbFÁÇeÃgOFè

¿pcæèbBIÇÐU¿pÐsbeLÇdÐrJMJLq ºqWK ÃrNOKÍd ǬdOJHÇèqQÇwdÃoLFÇvKcOšÇlOA
®rNÇdO HrbubOHÇèhMÇsWÏ_ÇcOšÇåb ®WuÇWOKLwÍUdÇèÁULÇV nOäÇR ÍdDcOšÇlU

182
M
 2 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
147 WH

6 ÁC/ 6ÁC/

_C4 ^Û9 _C4^Û9

E7=¹ 20
ºld ÇÏuJÇ
egs4354
Eb±ñb­
®dGÃlDvÅÑuBÇpJHèrDWOKLwWuÇæÃ
èr O w ádFXÃæŸÇ
Eb±ñb­ ¬wUÇhMÇw®WOJOUJOLÇWuÇèE=gC=:=8±Eb±ULè¬WuÇsæUubu
ÙÇuÃÑuY„ÒhMÇ ­R±®WOJOUJOLÇWuÇèWOzUOLOJÇWuÇsOâdHnOrKF
qÑUÂX C2Õ ZhÒWuÇsÙuqÈU à Îb³Rg±¹Zh¬ÉÁÇdIÇÁUMîWuÇ
®UNM

νέϐϟ΍
ºWuÇÙÇuÃsOodHÇèdOJHUcOšÇåuI®WuÇÇndFoU Ç×UAMÇ``{è ñ
®WOJOUJOLÇèWOzUOLOJÇ
Eb±ñb­
WuǬWuÇwÖÑ_ÇfÑUCdOGwÇqÇuFÇbÃè¬ÑÇdL UÖÑ_Ç`D dOG

Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\
ρΎηϧϟ΍ αϳέΩΗ
Ω ϑΩϫ
Ω äuèäUÇqJAïAï wÇÉdOJÇÑuBÇrDæÃsJL®ÑuBÇXHbMËbUw
dL æÃsJLè¬dGÃÑuvÅÉdOGBÇÑuBÇçcXHbè®dGÃÑuvÅ
G
V ÇWšFä™b šWuÇÙÇuÃhqOKcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw ë
Çcè»WHKåUÃÊÇÐÇÑë urÃÑbI®™UÑ`BæÃvÅXHÇwdG_ÇÑuBÇ
®WuÇvKqObÇu
®WOJOUJOLÇèWOzUOLOJÇWuÇhULOWOMÇè
V ¬ÑuBÇvKçUOLÇæUdÁUMQ®ÑC=:±wÈU _ÇçcbÃqLWuÇÈU Ã
wè®ÑuBÇçcpJHèÃXHvÅêÏRU»ÑuBÇçcNWuJLÇÏÇuLÇiFæUèÐw
vÅ ê
E==±R „± ÙuMÇÇcqFHáuNJÇrEFXuJbI®qUJUÑuBÇçcXHèqP¬Ê™UÇiF

XHæÃUNQ sÑuBÇq ÇÏ諱b<±wËbwÇWOzUOLOJÇʚUHÇæÅ®WuÇs
ºWuÇÙÇuÃssOuæudFO rNQrbONLWuÇÙÇuÃhcOšKåbñ ð  VK_ÇwwdL_ÇæuKUèbwÇÑuBÇæÅ®UNusddOñ ð GèÑUNMUNKFèÃÑuBÇ

wJOUJOè wzUOLOwKDBcOšÇá
ádñ F®WOJOUJOLÇWuÇè¬WOzUOLOJÇWuÇ X{dFèdDLÇXÌÑUÇwWObFWF XdÇÐÅËbwÇWOKLFÇfHMXFC
î
Çcè®ÖULÃææuñ JvÅêÏRÑuBÇvKuLMwÇUdJÇèÊUdDHÇiFæÅ®ÃbbBK
b

oKFULOsOKDBLÇsOLcOšÇsVK Ç®WHKLÇWUDÇÑurKFbM vKWKÃXUçcq®UNKPwV

w U»UNK ÇÏqGKGèÑuBÇwdMiLÇ
B
®WOzUOLOJÇWuÇ
wèÃêÏdqJAhMÇcOšÇÃdIæÃV¬ÑUJ_ÇiFWÑUAbF®WuU
®WuMLÇWuÇÈU ÃèÙÇuÃ`{uwÇWOUOÇÊUDDLÇÖdÇè¬ÊUOzUM

WuÇÙÇuÃsÙuqÈU ÃäuÉdzÇÏl{ècOšÇsVK ǬÉÁÇdIÇÁUMÃè

®ÙuqÑUÂXj l{èè 147
M
C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±

vKjDwUÑUÂèWOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇWuÇÈU ÃWUcOšÇsVK Ç
®7ádqJ

d:»
»b09
09E=8
=8=C8=:
8 :±Eb
b±E=9:

«C걇ùÒH9±²ÒQ ³»±R'±E»¹ÀC6±P;«Cê±P:
E7=P±»b0±Ìb7 dDCò¹P:_ Ìb7 ^ ±¹Z:Ò«Cê±^9
»b0±Ìb7 ÃC± E7=P±»b0±

P:±ÒÐCÒQ±³»Ò¹R:
»b0±\7/Эc¯

¹ ¶ ² ­

6 ÁC/
_C4 ^Û9
WuÇ ÙÇuÃ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

183 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
149 WH 148 WH

E=8=C8=ê±Eb±²C ­
WuÇÙÇuà ¬lU
E='±´C;gC8± «Cê± õM±
êÏR¬éd ÃWNsè®ÑuBÇUNMæuJwÇÏÇuLÇWFO sWOzUOLOJÇWuÇdOG
®WuN ãdæÃsJLÉdOGÁÇeÃvÅUNKuèÑuBÇdO JvÅWOJOUJOLÇWuÇ

¬Uu/ÁUMÃiLZM¬ÊUOM _ÇqWIOÏÊUUæÅ
®UNKPUë ÑuBÇq ÇÏiL(ÇÇcqKGseÇÑèd0è
ÑuBÇqPwV æÃUNQ sWOCL(ÇÑUD_ÇæÃUL
b¬ÑuBKWuJ*ÇæÏUF*ÇWÇÐÅwÁU*ÇV UbM
êdO'Çd(Çq®ÉbbÏÇuWuJéd ÃÉdæÏUF*Ççc
V tMdDIwÇæÏUF*ÇæS¬nNJÇÇcq ÇÏÏuu*Ç
®UÇdwÇäUJ _ÇæñuJw
ÉÑÇdÇWÑÏlÁULÇlLUbM®ÑuBÇdO JwU
w UCÃÉÏèdÇè³»±R±
q ÇÏqGKGèÁULÇqK YO¬ÑuBKWuÇWOKLËèbvÅpÐêÏR¬WCHMLÇ
bMçUOLÇÏbLYO®ÉÑÇdÇWÑÏÖUHÇbMbLrsè¬WIObÇÑuBÇâuI
I
b QOÑuBKæñuJ*Çbb(Çl5 _ÇqUH çcqËèbÑdJÇÐÅ®dÃâuIAÇçcÙU ÇwV U»ÑuBÇwUbL
B
snFCïqUHÇÇcæÅ®æuKÇdLÃÃbæñuJè
V U2bb(ÇdBMsæuJwÇÑuBÇp U9 ®ÑuBÇrDwV UNS¬WOKLFÇ
®WuN UNHw
ÁwKæUJwXMæÃpo ÇÐÅ®ÊÇdOGÇsd ÂÙuMqÇuÁULÇèÍUdÇqLb
L
Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\ äUdÇãdA®ÁÇdBÇwÉUIKÉdBËbUÊÑdbI¬nUåuwäUdU
u
rFMÉuI¬ÑuBÇ`D ÃvKäUdÇlbMYO¬WLCÇÑuBÇqPU P OUUFë ÍUdÇè

Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\
êÏRU»VA
ê WFDvKÉdHMBÇâÑèåÇb ÇbMËbULUUë UL¬ÑuBÇUCÃdbè
»b09
09 E=8=C8=:
C :± Eb
b±E=9: ®rEMqJAÉdOGlDvÅÉdBÇXHvÅ

ÑC=걇ùÒH9±R<0; ³»±R'±E»¹ÀC6±P;«Cê±P: sÉdOGlDIWOKWÑUÇçUOLÇæuJÐÅ»UUë ULWNUAWIdDWFbMLÇçUOLÇqLF

dDCò¹P:_ Ìb7 ^ ±¹Z:Ò«Cê±^9
Fb8d±³PP&±Ìb7/±
»b0±Ìb7 ÃC± E7=P±»b0± ÊÇÑUOæUdWd æÅ®WbLÇÑuBKWMAÇáÇuÇqIB¬ádMLÇqdÇèvBÇ
M
ÑuBÇlDdd ñ JwV U»éd _ÇâuÉbÇèÑuBÇrÇdwV çUOLÇ
P:±Ò»C<0„±³»Ò¹R:
»b0±R8;Эc¯ ®UUFë UNUDÑÇbMÉdOJÇ

ë
ÊUUMÇèÉdAÇÑècuLMUUUë U¿ÑuBÇXHV UUCÃÑU _ÇæÃrKFq
XHwV
w UNS¬UNu ÏUÏÒÇèÑècÇçcuLÁUMÃè®ÑuBÇâuI
B wéd _Ç
UÇdæÃÇëbë VFBÇsL¬WKu ÊÇdâdG WuÇæÃULè®ÉdOGlDvÅ
O l v ÅÑuBÇ
¹ ¶ ² ­
vBÇèÉdOGBÇÑuBÇw¬pusÁw qwUNOèUÑUÂédpMJè®Ëb d
®dOJdÃqUOsÇÁë eUUUë uXUwÇäUdÇè

149 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê± 1

148
M M

184
M
 2 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
150 WH

SC:±
®TádqJ
Activity 10 vKjDwUÑUÂèWOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇWuÇÈUU à D±æŸÇè
´C4b±`ÐbR7Q=  Evaluate Like a Scientist
âdHÇdcÊUFuÇsæudIscÇcOšKrbÇåb¬ÓÑbÇÍd wÁbÇq E=8=C8=:±Eb± E=gC=:=8±Eb±
Weathering
æÃq¬WOuOÇrNUOsWOMÇèV KWë KÃcOšÇÏb
ï è®WOMÇèV ÇsO ¬çUOLÇWdè¬ÍUdǺÈU _Ç
ÁÇuNǬÁULǺV Ç
®©WOMÇuè¨Óu ÏuèvÅêÏRRï ©V uè¨pUM Ãq åb Ñècè¬ÉÏèdÇè¬ÉÑÇdÇè vKçUOLÇdLUbMºdOQÇ

ÑU _Ç iFVcUNSÑuBÇ
ÑuBKÉdOGBÇlDIǺZzUMÇ êÏRbèUNOÉÏuuLÇÏÇuLÇ
®WMAÇ`D _ÇrOFMåuI V æÃsJL®Ud JvÅ
d JèUFë ÑuBÇåÏUB ÁÇuNÇsOWOzUOLOJÇʚUHÇ
ë
ÏÑUÇÁULÇbL®UCFUNCF ®UÑUONÇwÑuBÇè
®ÑuBÇwUë uI Ëbï è

Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\
âuI sOÑU _ÇÑècuLM
uLMULMOd JMwÇÑuBÇ
Weathering
®ÑècÇ

Student answers will vary but may include ideas

such as the following: Mechanical weathering breaks
rocks into smaller pieces and different shapes but
they are still the same material. Just like the cracker
broke into many pieces in our investigation, the
rocks in this landform look like they have been
7Ô»C= ±d:»ÁC/
mechanically weathered over time. _C4Y„
ºld ÇÏuJÇ À»M±N2 ^8/Ùd±Ób7±
egs4355
Life Skills
®WOLdÇW MÇd×UAMÇÇcqLÃ

Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 1 155

150
M

7 Ô»C= ± d:» ÁC/

E7=¹ 20
_C4 Y„
d³R@:±Ób7±
N2±RC3
®wLdÇpUwêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL
âUDlO uWÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ ®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇáUAJ Ç
HJVW

185 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

3 ÓÑbÇ

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC 8 ÁC/

(cOLK qJ) XuJ Ç lD s æUMÇ
 E7=¹ 30
_C4 G±
q 250 WF ¬áUH wJO š Èu

W{uLK ÉÏUC ÕÇdÃ
 E=8=C8=:±Eb±¶ºb:_=:0¤d9:4±G±
(cOLK qJ) WU ÊÇèÏÃ
 E=gC=:=8±Ò
(cOLK qJ) qbM

ÁULÇ s UdI
ë q 100


WOKLËb®ÉÏdÉdUáUA™W uLKWë Id cOšKwKLFÇYÇÇcåbIIï

®ÉbbÊÇuM
í ÑèdbFUNš ËbwÇÊÇdOGÇdNEèwÑb qJAWuÇ
í
ÏÇuLÇébÅvKWuÇÑUÂrNvKcOšÇWuÇWOKLFÌÐuLrOLBbU ï
®Wd dOGæÃsJLLï wÇ

ρΎηϧϟ΍ αϳέΩΗ
Ω ϑΩϫ
Ω
r¬WOzUeOHÇèWOzUOLOJÇWuÇWOKLFÌÐuLqLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
dUEvKWuÇWOKLÑUÂÑUNUNMO sJLwÇrNÐULVÇuæèÏb
®qCÃWIdDÖÑ_Ç`D
E ±
Ω
ΩϗΎϧϟ΍ έϳϛϔΗϟ΍ E=C=±´±»C<:±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ


®qLFLÇsÌèdÇbFW UMLÇnOEMÇèhKÇÊÇÁÇdÅlÇ


ë
®äèQ ™™èÃÈuJ ÁUêÃnE



186
M
 3 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
151 WH

E2 ZhÒ¤ÁC/;±S6
Activity 10 8ÁC/
WuÇsOáš ™ÇètUAÇtèÃwoOIUcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw _C4G±
Evaluate Like a Scientist
®WOzUOLOJÇWuÇèWOJOUJOLÇ
E=gC=:=8±Eb±¶ºb:_=:0¤d9:4±G±
ºld Weathering
ÇÏuJÇ
egs4356
ñð
®rNÁÇdjODÇvKcOšÇÉbU LWAUMrrE E=8=C8=:±Eb±Ò
¬YÇÇcw®ÑuBÇvKUdÃ`COÊÇuM âdG YO¬WODWOFO WOKLWuÇ
¿WOJOUJOLÇWuKUUÐuLrLB
ë nO¬WULÇÏÇuLÇåÇb U
 WOzUOLOJÇWuÇsUUÐuLrLB
ë ®dOGÇWKN ÏÇuåÇb UWuÇWOKLsÙd 
Î? ± ®sOOKLFÇsOáš ™ÇètUAÇtèÃWEšLWOJOUJOLÇWuÇè
qWOJOUJOÊÇdOGUNMZMîÇÑë UJÃÊUUÇsLCæÃb™
E2 ZhÒ
®ÉdOGlDvÅXuJ ÇozUÑdO J ®WdÇÁÇdÅWOHOJjODKWOUÇWK _ÇÉUÇdsb™

ÏÇuLÇåÇb UWOzUOLOJÇWuKÌÐuLrOLBpMJLnO
 d2 Î? ±

ÇÑë UJÃÊUUÇsLCæÃb™®ÊUUÇÙuM rOLBpMJLnO

¿ÉduLÇ WuKUUÐuL
ë
XuJ ÇozUÑdO JqWOJOUJOWuUNMZMî åÇb UWOJOUJOLÇ
ÊÇdOGÇËÇbÇÑë UJÃÊUUÇqLAæÃV®ÊUUÇÙuM ¿ÉduLÇÏÇuLÇ
Weathering ®ÉdOGlDvÅ
®W{uLÇÏUCèÁULÇwXuJ Çl{èq¬WOzUOLOJÇ
Student answers will vary but may include ideas
¿dÃÊÇdOOGËèbvÅêÏRWuÇsÙuêÃ
 ËÇbÇ Ñë UJÃqLAæÃVUNMJè¬ÊUUÇÙuM rOLBpMJLnO
such as the following: Mechanical weathering breaks

vKsÑÏUcOšÇæuJæÃV®ÊUUÇÙuM ÁÇèÏèÁULÇwXuJ Çl{èqWOzUOLOJÇÊÇdOGÇ
rocks into smaller pieces and different shapes
WOzUOLOJÇWuKÌÐuL
ÏÇuLÇåÇb but
U
¢®®®æ_àààààààààààààbIâ®RMKqOKFrbI they are still the same ®W{uLKÏUC
material. Just like the cracker
¿ÉduLÇ

broke into many pieces in our investigation, the

®rNÁÇdWD l{uÊUOzUMwèÃÊUuLwqLFKcOšKUëUè`MÇ
rocks in this landform look like they have been
mechanically weathered over time.
@;±
Life Skills ˜´ 8/:±PPZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
®RMÇ×UAwrNÇRMqO rNMVK ǬrNwcOšÇÃbæÃqè
151 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê± Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 155
M

d:»

8 ÁC/
_C4 G±
WOJOUJO*Ç WuÇ ÌÐu/ rOLB :wKLFÇ YÇ
WOzUOLOJÇè

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

187 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
152 WH
3 ÓÑbÇ lU
©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=  _Û94

4.1
ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯
©WuLqJ¨©C<=¯¶C d±¹±b:±C WOHOqOLXuJ lDvÅÌUb®WOUÇÊÇÁÇdÇqBHÇcOšllÇÑ
©cOLKqJ¨WUÊÇèÏà • qJ¨XuJ ÇlDsæUMÇ
©cOLK ®×UAMÇÁUMÃXuJ ÇÇuKQ™QcOšÇddñ ЮÉuD qcOHM
©cOLKqJ¨qbM •
250WF ¬áUH wJO šÈu •
q ë
XuJ Ço šš¨WOJOUJOLÇWuKU
UÐuLUNqL
ë wÇWIdDÇd Ç .1
W{uLKÉÏUCÕÇdà •
ÁULÇsUUë dIq 100 •
®©æÇufL
í ÉbLpbsO

®XuJ ÇlDébÅvKWOJOUJOLÇWuÇWdÁÇdÅæŸÇpOK .2

@;± ®ZzUMÇææèñ Ïè .3
¿dÃÊÇdOOGËèbvÅêÏRO WuÇsÙuêÃ
qOKFrbIvKsÑÏUcOšÇæuJæÃV®ÊUUÇÙuM ¬pLKFÊULOKFvKÁë UMXuJ ÇlDÊUn ñ .4
nE
“®®®æ_àààààààààààààbIâ®rNÇRM
¬WOzUOLOJÇWuÇWdÁÇdSrè .5

ER±´±b2 ®ZzUMÇææèñ Ïè .6
®WOJOUJOLÇWuKUUÐuLUNlMB
ë wÇWIdDÇd Ç .1
®XuJ ÇlDébÅvKUNdÇwÇWOJOUJOLÇWuÇWdÊÇuD ÁÇdSr .2 ®pLKFÊULOKFvKÁë UMXuJ ÇsOn ñ .7
nE
®ZzUMÇææèñ Ï .3
®XuJ ÇÊUHÑUÂêÃnnE ñ .4
®WOUÇXuJ ÇWFDvKUNdÇwÇWOzUOLOJÇWuÇWdÊÇuD
d ÁÇdSr .5
WLKWU{SpÐè¬×UAMÇèÃYÇWOsrNUEšWÑUAcOšÇsVK Ç
®ZzUMÇææèñ Ï .6 ñ
lWAUMrrE®WOJOUJOåÃWOzUOLOWuWOMÇXUÇÐÅUnBÉÑu ÇvK
®XuJ ÇsOFÑUÂêÃnnE ñ .7
bÃdÐÇÐUL¬rJÃÑwºäULÇqO vK®ZzUMÇwÊUCUMêÃäèUMqBHÇ
btÃd ÂdÐULMOÉdOXuJ lDWOJOUJOLÇWuÇsXbtÃcOšÇ
X
¿ÉdOGlDUNMX
dOèUNMWOuÊUUOlLWuFè¬WOJOUJOLÇWuÇâd áš ÇvÅpÐld
1
152
M
®pÐ

188
M
 3 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
153 WH

¤¶C; „±Ò^=9±
Activity 10 HgC;±
ÁC/;±dR Û8 Evaluate Like a Scientist ®pUEš ^Û

®Íd Ç¿dÃÊÇdOOGwV êcÇWuÇÙuuU
 Weathering´C3 :± ¶ºb:

Î? ±
XuJ ÇdO JwWOJOUJOLÇWuÇX ®ÊUUÇÙuM WOJOUJOLÇWuÇ

®XuJ ÇÉÑuwäÇÒUtMJè¬ÉdOGlDvÅtKuè
U»ÁULUt š ÇèXuJ ÇqKwWOzUOLOJÇWuÇV è
®UOë KÉbbWHKÉÏUÏuèwV 

¿WOJOUJOLÇWuÇèWOzUOLOJÇWuÇsOtUAÇtèÃU
 WOzUOLOJÇWuÇ

¬XuJ ÇozUddOOGsOOKLFÇUKsZ®ÊUUÇÙuM
®dGÃlDvÅÉÏULÇXOHvÅÊÏÃULUKè
Weathering
rUFÇÊUIODwWdÇsUNFLwÇÊUUOÇbOH nO

¿wIOIÇ ideas Û8
Student answers will vary but may include ÁC/;±dR
ÊUOKLFÇÉUULÌÐULMUÁULKFÇsOF ®ÊUUÇÙuM such as the following: Mechanical ¿dÃÊÇdOOGwV êcÇWuÇÙuuU
weathering breaks
vÅtKuèXuJ ÇdO JwWOJOUJOLÇWuÇX ®ÊUUÇÙuM
ë UëèWuÇâdG ®UNLNÉÏUÒqÃsWOFODÇ
rUFÇwšu rocks into smaller pieces and different shapes but
wWOzUOLOJÇWuÇX è®XuJ ÇÉÑuwäÇÒUtMJè¬ÉdOGlD
æèdIWuKX{dFæŸÇUÇdwÇÑuBÇæÅYO¬wFÇuÇ they are still the same material. Just like the cracker
®UOë KWHKÉbbÉÏUæuîñ UL»ÁULUt š ÇèXuJ ÇæUèÐ
®w{ULÇwËbUÉUUwld ÇWOKLbU è®Ébb broke into many pieces in our investigation, the
rocks in this landform look like they have been
mechanically weathered over time.

Life Skills

153 CC<R$Ò»b0±F6
 $  ± 6 ¤4.14 1 Ïb<6ê±
6ê± Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 155
M

189 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
154 WH
3 ÓÑbÇ lU
©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=  _Û94

4.1
SC:±
¿WOJOUJOLÇWuÇèWOzUOLOJÇWuÇsOtUAÇtèÃU
ÊÏÃULUKè¬XuJ ÇlDdOOGsOOKLFÇUKsZ®ÊUUÇÙuM Ðb7gCQ= 
®ÉdOGlDvÅÉÏULÇXOHvÅ
í nñK
WOzUOLOJÇWuÇÌÐuLrOLBºwKLFÇYÇsrNzUWÑUILcOšÇn
bIvKcOšÇl ®jzU uÇsÉÏÑÇuÇÊUuKFLÇl¬WOJOUJOLÇWuÇè
®ÌÐuLMÇssO ÇvKqLFKÑUJÃÍÇdÇèrNÐuL

¿WOFÇuÇÉUOÇÊUIODwWdÇsUNFLwÇÊUUOÇbOH
O nO
qÃsWOFODÇÊUOKLFÇÉUULÌÐULMUÁULKFÇsOF ®ÊUUÇÙuM _94:9E=9?E4±R
ÑuBÇæÅYO¬WOFÇuÇÉUOÇwšuë UëèWuÇâdG ®UNLNÉÏUÒ

qLFLÇwWOKLFÇld æÅ®ÉbbæèdIWuKX{dFæŸÇUÇdwÇ
¿WOKLFÇWdÇÁUMÃcOšÇbMWuFXKJ wÇÊUUOÇU

®w{ULÇwËbbUÉUUwbU b
wÇÊÇdOOGÇbbcOšKUNLðñKÃæÃVwÇéd _ÇâdDÇU

¿UNKO rsèfÑUCKËb

9Ô»C= ±d:»ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ 
E=8=C8=:±Eb±
egs4357
E=gC=:=8±Eb±Ò
®WOLdÇW MÇd×UAMÇÇcqLÃ

1
154
M

9 Ô»C= ± d:» ÁC/

E7=¹ 25
_C4 Y„
E=8=C8=:±Eb±
E=gC=:=8±Eb±Ò
×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ sJL®wLdÇpUwêÑUO ™Ç
HJVW WÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb Ç
êbèÃcOšÇ`HBlO u
®sOIzUHÇcOšÇ

190
M
 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
155 WH

10 ÁC/
E7=¹ 15 _C4 _=Û  10ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ Eb±
Eb± egs4358
wéuIÇçcdRnOsOÌÐULXLLbI®WHKLÇWuÇÙÇuÃsdOJÇXLKFbI
Ç
¬r®ÉÑuBÇY„®WOFÇuÇÉUOÇsnuvKtdFUoODãÑèÏæUæŸÇè®ÑuBÇ
u
®pUÅÍdAWIU ÇWDA_ÇsUNFLwÇWÏ_UsF Ç®WOUÇWK _ÇsD­

νέϐϟ΍
tudFUcOšÇoDDD®WuÇsçuLKFUwMuJÇrOOIÇÇcwcOšÇãÑUA
ï Aï

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E 3DXO)XTXD

®wuuOÇdOGÇÊUOKLFÊdQwÇfÑUCÇbÃqOK

ρΎηϧϟ΍ αϳέΩΗ
Ω ϑΩϫ
Ω Eb±

rbIè¬WuKX{dFWO{ÑÃfÑUCÉÑuqOKcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®UUOëñ JOUJOèÃUUOëñ zUOLOWuÇÙuæUÇÐÅUbbWIU ÇWDA_ÇsWÏÃ
έ΍έϘϟ΍ ϊϧλ E=C=±´±»C<:±
E==±R „±
ÏÇbWuLLUUFë qLFqBHÇqFǬWIU ÇWDA_ÇscOšÇtLKFUhOK
®ÉÑu ÇvKÊUKDBWDd
¿WOzUOLOèÃWOJOUJOWuWOwfÑUCÇçcq
WOJOUJOLÇWuǺWOUÇÑUJ_ÇsLCbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
ULK®ÉÏULÇfHqEUNMJè¬WHKäUJ QèdGÃlDvÅÑuBÇXH
í
èb¬wKLFÇYÇwÉdOGlDvÅÊd JUbMXuJ ÇozUÑlËb
®seÇdWOJOUJOWuUNXbbfÑUCÇçcwÑuBÇæÃ

®ÉÑu ÇvKsÏuLw WOJOUJOLÇWuÇè WOzUOLOJÇWuÇÇwKDBVÇ


˜ûb:±^=9Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

vKrNbU wÇWDA_ÇWÑUAè¬ÏuLqJÊULKWU{ÅcOšÇsVK Ç

155 CC<R$Ò»b0±F6
 $  ± 6 ¤4.14 1 Ïb<6ê±
6ê±
®WOJOUJOLÇWuÇè WOzUOLOJÇWuÇÇwKDBLrNLNoOLF M

ñð
®ÉÑu ÇvKWuJLÇÊULKJÇsrNFWAUMrrEèÊUuKFLÇrNMhK Ç


fÑUCÇqÇuAUMMï æÃrNMVK Çè¬WuÇÉdUÉÑucOšÇvKÖdÇ d:»

qOKFrbIcOšÇllñ ®WOzUOLOJÇWuÇåÃWOJOUJOLÇWuÇsX
ÇèdJHæÃVsJè¬WKLJÑUJÃcOšÇébæuJ™bWKdLÇçcw®rNu_
®ÑuBÇvKÊUOKLFÇçcNWHKLÇZzUMÇw

10 ÁC/
_C4 _=Û 
WuÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

191 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
156 WH
4 ÓÑbÇ 
¿ËbnOè¬WdFUÏuBILÇU
¿ËbnOè¬WdFUÏuBILÇU
11ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4359
ER4±
çcVcsîdGà lDvÅXHUNSWuKX{dFÇÐÅÑuBÇæÃXLKFbI
í
­R±¿d ÂæUJvÅqIMqåìiFâuUNCFrÇdèbÇèæUJw lLq¿lDIÇ
l q
®r dKpLNKOubOHÇPC ®WOKLFKUUUOO{uU
ë ULë Ñ_ »±Ò ER4±shMÇ
11 ÁC/

E7=¹ 20
_C4 ^Û9
H VWRFNFR
6KXWWHU
XWWHU
WWHU RP
FR
NNFR

ER4±
6KXWWH
6KXWWH
6KXW
6KXW
D 6KXXW
KX
6KXX

ER4±
/DULQD
DULQD
ULQD
LQD
/DULQD
/DULQD
ULQD
LQD
ULQQD
LLQ
Q 6K
6 K

wÇWOKLFÇwWdFÇ®qPæÃsJL¬WuKÑuBÇÖdFæÃbF
QD /

bP=
(OHQD
(OHQD
(OHQD
(OHQD
(OHQ
(OHQ
λϣ(OH
(OHHQ
H

V ®d ÂvÅæUJs ER±èÃÑuBÇèÃäUdÇäUIÇbMËb

Ωλϣ
΍΍έέΩλ (O

ÑuBÇWdFvKÑUN_ÇqLFè¬äUÇVÇusÑuBÇWOÐUÇ
Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ

vÅÌÇu_ÇêÏRè¬dNMÇæUdçUÇwUNKLèUNUH{vKWdÇè
 νέϐϟ΍
WOÇÑeÇWdÇÑUD_ÇçUOád¬XuÇÑèdLè¬T ÇuAÇsäUdÇV
UæQAæuÁU ULѬUNzUèWuÇV ï wÇéuIÇvKcOšÇlK ÇbèæŸÇ
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Elena Larina / Shutterstock.com

ÑuBÇvè¬WdÇèÑuBÇqIvKWbOKÇÑUN_ÇqLF®WOKÇÊÇÑbMLÇsWdIÇ

®WdÇWODÉbLLÇÑUN_ÇwUNKLèWLCÇ
×UAMÇÇcÖdF®WuÇsZMwÇÑuBÇsÉdOGBÇÁÇe_ÇçcqJËb
¬çUOLÇè¬ÍUdÇè¬WOÐUÇqFHXdèWuKX{dFwÇÑuBÇlDvK
 D ±ÒR±r ÇoKDDè ï
ÊUUMÇUUIèsODÇèWHLÇÑuBÇsÊUI suJWOu dÇÑuBÇæuJ®WbOKÇÑUN_Çè
®WuÇZzUébSWdFÇWOKL
jGCKÖdFÇèseÇsWKu ÊÇdÑèdl®ÁÇdBÇwèÃÊÇdOÇèÊUDOLÇÙUwÊUÇuOÇè
O
®ÑuvÅpÐbFäuÊUIDÇs
ρΎηϧϟ΍ αϳέΩΗ
Ω ϑΩϫ
Ω
®WdFÇWOKLsrNUEšÖdFUUÐuL×UAMÇÇcwcOšÇrLB
ë Bï
˜³PPE7R2³R8\=2Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

ω΍ΩΑ·
Ω E=C=±´±»C<:±
1156
M

d:»

11 ÁC/
_C4 ^Û9
WdFÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

192
M
 4 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
157 WH

E==±R „±
Activity 10
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr Evaluate Like a Scientist
®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ
V ÇèdÇédbè¬WO{Ñ_ÇÊÇÑUON™ÇèÃdOU_ÇèÃWUHLÇÊUUCOHÇbMU
Weathering C Uë UOÃWdFÇbUAb
wMO dNEvÅçUOLÇäuédbèìÉdOÉdODWHUbFçUOLÇæUdqFHäèÇbÇdqIMwè
O
r ÑÏÇbcOšÇttè®WdFÇWOKLnBêcÇhMÇÉÁÇdcOšÇsVK
ñ Ç ¬ÉbÇuÇÉdLÇwtU UèÃÇëbë ÇèÇdë WHOHÇÍUdÇUNFbwÇäUdÇãd®VdäèbwUUë UOÃ
ÏuBILÇU ubOÖdcOšKsJLLï ®tHèrULÌÐuLMhMÇWUNwwO{u ®bFÃæUJvÅUNKIMèäUdÇsdÃÇÑë béu_ÇÍUdÇlbè

®rNLNKO¿WdFU d100vÅÊÇdLOM WFCsOÍèÇdÊUU vÅV ÇèdÇèÑuBÇWbOKÇÑUN_ÇãdæÃsJLè

K
®WdFKÖdFÇssOM ÇsOšèÃá™ÂèÃÊUébvKXKJAwÇWOUÇÑUŸÇédpMJè¬åuOÇw
w
Ëbrsè¬ÁjWbOKÇÑUN_ÇqFHÑuBÇãdè¬ÉbÇuÇÉdLÇwåÇbÃlCäUdÇÍUdÇlb
WK _ÇÍdDtOuÇèrbÇqzU èrNåb¬ÌÐULMÇrOLBcOšÇåuIULMOè ®seÇÑèdLÊÇdOGÇ
ºWOUÇ

Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλ
Γέ
Γέϭ
έέϭλϟ΍
ϭϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍
ϭλ
λϟ΍
λ
λϟ΍έ
λϟ΍
λϟϟ΍ έΩλ
ϟ΍ϟ΍έ
ϟ΍ Ωλϣ
Ωλϣ
¿ÌÐuLMÇÇcsÖdGÇU


λϣ(OHQD
 (OH
(
(OHQD
(OHQD
(
(OHQ
Î? ±

OOHQ
OH
OHQD
OHQD
HQD /
HQ
®WdFÇWOKLÊÇuD bbuÌÐuLMÇÇcsÖdGÇæÅ

/DULQD
/DUL
DULQD
ULQD
ULQD
LQD
LQD
QD
QD
Q
QD
DD6K
6
6KXWWH
KX
KXW
KXWWH
XXWWWWH
WWWH
Weathering

WHU
HUVWRFNFR
VWRFN
VW
V
¿ÌÐuLMÇÇctKLULObIFdÃêÃãUMq


WRFNFR
FNF
FN
F
FNFR
FNNFR
NF
NFR
F
FRRP
sbbFÇV UNUÃnKLÊUOzeÇWdÌÐuLMÇqL Student answers will ®ÉdIHÇéucOšÇåu
vary but may include ÑfJFæÃV
ideas
®ÊUOŸÇ such as the following: Mechanical weathering breaks
rocks into smaller pieces and different shapes but
¿bIFLÇd_Ç`O{uÌÐuLMÇWFÇdsJLnO
 they are still the same material. Just like the cracker
ËbWdFÇæÃwèÉbÇèWOÂvKeOdUÌÐuLMÇWFÇdV broke into many pieces in our investigation, the
®WbOKÇÑUN_ÇV  rocks in this landform look like they have been
mechanically weathered over time.

Life Skills

157 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 155
M

193 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
158 WH
4 ÓÑbÇ lU

¿WdFKUN{dFbMÑuBKËbÇÐU
¿WdFKUN{dFbMÑuBKËbÇÐU
12ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ D= R±
egs4361
lDIÇçcæÃXLKFUL¬WuÇWOKLäš dGà lDvÅÑuBÇXHnOXLKF
í
çcNWOzUNMÇWKdLÇáUA™XuÇæU¬æŸÇè®WdFÇqFHéd
q  éd ÃsUÃvÅqIM
UNUJsUNKLrwÇV ÇèdÇ®WKdÇçcNWOUÇWKdLÇu
u D= R±®WHLÇÑuBÇ 12 ÁC/
®éd ÃÉdWUNMÇwjI 
®hMÇtããdï ñ ð cUpKOÒlUC¬vè_ÇÉdLÇw¬ÊÇd˚VO dÇh­R± E7=¹ 25
_C4 ^Û9
Γέϭλϟ΍έΩλϣ(VWHEUDQ6KXWWHUVWRFNFRP

pKOÒlUC¬WUÇÉdLÇbFè®hMKWO OzdÇÉdJHÇ FCC2Õ Zh¬WOUÇÉdLÇw

V ÇWš·R/jDLÇåb Ǭ¢VO dÇèWdFÇsO×UÑÇãUM¢ºWOUÇÉÑUFÇ U

D= R±
®VO dÇèWdFÇsOWOMÇè

D= R± νέϐϟ΍
jIKèVNÍUdÇæÃrKFXQ¬rFMWUÇXUÇÐÅ¿WOKÑWHUqsÊbU
H q w cOšÇ rKFO .WdFÇè WuÇ vMFL WÇÑÏ vK cOšÇ æuJ WKdLÇ çc w
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Estebran / Shutterstock.com

bMËbêcÇUsJè®äUdÇUNFXd¬ÍUdÇXdULK®ÁÇuNÇwUNcIräUdÇ
êcÇæUJLÇnKb®ÖÑ_ÇvKdI èÁÇuNÇsqdÇÊUjI ¿ÍUdÇÈunu w VO dÇ WOKL ÑèÏè ¬WdFÇ s X wÇ V ÇèdÇ Ïuè sUà ×UAMÇ Çc
UNS¬bbæUJwäUdÇÊdI ÇUbM®tMXdêcÇæUJLÇsäUdÇtOÊdI Ç .Ébb `D dUEè fÑUCè Ñu suJ
®X dbpc

V dUWKdbM®éd ÃÉdrNDI wÇWOKLFÇuVO dÇè¬WdFÇqFHWdÇèÑuBÇãd

W
èÃÉdOÙUwèÃÖÑ_ÇvKV ÇèdÇdI YO¬d ÂæUJwÊUHÇçUOLÇèÃbOKÇèÃÍUdÇ
 ρΎηϧϟ΍ αϳέΩΗ
Ω ϑΩϫ
Ω
tSÑuBÇWdFXLÇÐÅè¬d ÂæUJwUNdFÊdUNÃwMFÇcNäUdÇsV ÇèÑXÃÑÇÐÅ®d
UNdFèUNuXLwÇÑuBÇUUIwV ÇèdU¬VO dÇèWdFÇsOWšWL¬UNO
W dêdO VO dÇ sO áš ™Ç tèà `O{u WOHO s WÏà rbI VO dÇ h cOšÇ qK
®X drsè .sOOKLFÇ sOU sO WOMÇè V Ç Wšè WdFÇè

1158
M E==±R „±
.VO dÇ WOKL nB UB
ëñ ÊÇd Éb cOšÇ ÃdI ¬×UAMÇ Çc w

q ãdA æà rNM VK Ç ¬ÉÁÇdIÇ bFè .Éd äèà æèÃdI cOšÇ qF æQ ÇbÇ

d:» ë rNCF d æÃè qOÒ l cOLK
¬ÉÁÇdIÇ bF çèdc êcÇ U UCF

qOeÇ fH l cOLK q åuI ¬pÐ bFè .éd à Éd hMÇ ÉÁÇd rNM VK Ç r

.UNKOKEè hMK WO OzdÇ ÑUJ_Ç bb

12 ÁC/
_C4 ^Û9
VO dÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

194
M
 4 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
159 WH

ÉdLÇ çc eOdÇ l ¬Éd d  hMÇ ÉÁÇd cOšÇ s wzUM s VK Ç ¬Çdë O Ãè


V cOšÇ gUM æà V .VO dÇè WdFÇ wwîOLK sO áš ™Ç tèà vK Activity 10

Evaluate Like a Scientist

qF æà V ."VO dÇè WdFÇ sO Wš WL" æà uè hMÇ w ÏÑè U ®tUH{äu vKäUdÇsjd VO dvKdNMÇqLFbè¬ÉbbfÑUCÑuNvÅV ÇèdÇêÏR
qIMbè®UbÇqJArsè¬dNMÇVBbMdÇÙUvKV dbè¬V
d ÇèdÇqLdNMKsJL
WdFÇ sO WOMÇè V Ç Wš äU
í ÊuB UFë  æuÑUA cOšÇ ÊUuL Weathering
®d ÂvÅæUJsäUdÇÌÇu_Ç
.VO dÇè êÏR®T UAÇvKÉdOGæUæuJvÅåÇu_ÇçcêÏRè¬åÇuà vÅUNuäUdÇÌÇu_Çlbb
t wwUÇldÇèÃdBwWOdGÇÁÇdBÇqo UMwÉdOWOKÑæUqOJAvÅÍUdÇ
O
bFvKÊUO dÇqJAbè¬ÑuBÇsUUë ÇuÃUÑUNBÇbMWbOKÇÑUN_ÇnKè®WOdFÇÉdeÇ
¬ÊUI ÉÑuwÊUO dÇiFqJA®tMXKIÇêcÇæUJLÇs ÉbbÊÇduKOèÃÊÇdLOM WFC
®seÇÑèdLWOu ÑÑuvÅUÑèbäuwÇè

Γέϭλϟ΍έΩλϣ(VWHEUDQ6KXWWHUVWRFNFRP
E=;±
Weathering D±

WOKÑæUæuñ J ÁÇdBÇwÍUÑ
Student answers will vary but may include ideas
such as the following: Mechanical weathering breaks
rocks into smaller pieces and different
ÑuBÇsåÇuà shapes but
WKLWbOKÑUNÃ
dNBMrV
they are still the same material. Just like theÇèdU
cracker
broke into many pieces in our investigation, the
rocks in this landform look like they have been
UbÇsuJ dÇwVBdNMÇ
mechanically weathered over time.

Life Skills

159 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê± Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 155
M

195 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
160 WH
5 ÓÑbÇ 
©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=  _Û94

4.1
13 ÁC/
13ÁC/
E7=¹ 20
_C4 _=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ R=5±^=¹
egs4362
®VO dÇèWdFÇèWuÇÊUOKLstLKFULOdJèWOUÇÑu˚Ç Y„
w`KDBqJndFVÇ¿UNOÊUOKLFÇçcËèbvKWÏÃrUFÇso UMLÇçcåbInO
R=5±^=¹
®wUÇäèbÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E 1$6$ F /LOODF6KXWWHUVWRFNFRP G 3DXO)XTXD

ÀR5±
wUuHAÇwÇÊUOKLFÇsçuLKFUwMuJÇrOOIÇÇcwcOšÇoDDï
ÊÇÑUNW ÑULvKcOšÇWOIOIsU_ÑuWEšbU ®ÉbbÇnÇuLÇ
êÏÇèqfÑUCÇwdRwÇéuIÇqOKcOšÇåUObMWbIMÇWEšLÇ
®d
E=9R±ÐC8± ^=;±R<C¹
ÁC/;±T»PËP
dÐÁUMÃWÏQWb LÇ×UL_ÇæèÏbè¬ÑuBÇ×UAMÇÇcwcOšÇkššï
®VO dÇèè¬WdFÇè¬WuÇÇÊUHdFcOšÇ

Eb±

1160
60
M

d:»

13 ÁC/
_C4 _=Û 
dOGÇ qOÏ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

196
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
161 WH

E==±R „±
Activity 10
ûR4± ³RC3±
qÊUKDBLcOšÇrNébÓUOIUUOMuJU
ëñ ULë OOIdOOGÇqOÏdBMåbI Evaluate Like a Scientist
UÏÑuWÄÑcOšÇsVK ǬwMuJÇrOOIÇÁbq®VO dÇè ¬WdFÇè¬WuÇ èÃÑuBKçUOLÇèÃÍUdÇXOHV WuÇËb WuÇ

ñ ®WOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇÊUOKLFÇqFHfÑUCÇqJ
ÑuBÇXUÇÐÅUvKedïdcOšÇsOWAUMrrE®WuÇè¬æUJÇè¬qOMÇdN Weathering
cOšÇllñ ®ÊUUÇsWMOdu®WuÇèìVO dÇèìWdFÇvKWKÃdNE Eï
®×UAMÇÇcäULÅwWuFÇuNÇèÇÐÅWIU ÇWDA_ÇWFÇdvK

sÏîñ ÇuçUOLÇèÃÍUdÇãdUbMWdFÇËb WdFÇ

?2±_=C6:±
®d ÂvÅæUJ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP
wæuFC™è¬æUKI æUOKLULVO dÇèWdFÇæÃcOšÇVKÃbIF
ÖdFæÃqÊÁUsÃsèÃWdFKUN{dFbFÏÇuLÇVcsÃrÑUÇ
bu™®UUIë OèUU ë UÑÇæUDdsOKLFÇsOUæÃWIOIÇsJè¬VO dÇWOKLF
Weathering
fJFÇèVO dKpÐbFÖdF™èWdFKÖdF`D ÇdUEsdNEêÃ
bæuJæÃæèÏVO dKÖdF`D ÇdUEsdNEêÃbu™êûfJFU
UÑÇdI
Student ÇèÏÇuLÇWdnubMVO
answers will vary but dÇËb VO dÇ
may include ideas
®WdFWOKLtXb
®XuÇÑèdLÊUI
such suJrsè¬U`D
as the following: Mechanical vK weathering breaks
rocks into smaller pieces and different shapes but
they are still the same material. Just like the cracker
broke into many pieces in our investigation, the
rocks in this landform look like they have been
mechanically weathered over time.

Life Skills

161M CC<R$Ò»b0±F6
 $  ± 6 ¤4.14 1 Ïb<6ê±
6ê±Concept 4.1: Breaking Down and Moving Rocks 155

197 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
162 WH
5 ÓÑbÇ lU 
©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=  Í»C

4.1

14ÁC/
wLKFÇdO HÇ
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ
egs4363
E=9R±Ã 7±«C6 ±
iFdOGvKqLFwÇÉuIÇuÁULÇ
ÊUÁULÇãdÐÅ»ÖÑ_Ç`D fÑUC
Û Ú ®ÉbblÇuvÅÑuBÇ
tLKFULORR8 14 ÁC/
ÑuY„®ÑuBÇqIèXHsæŸÇv
qsÇcÊbU bI®WOKdÇٚIÇÁUH Ç
E7=¹ 25
_C4 EØ Û ¹­Ú ^Û
®¢äÁU ¢w
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E /H0DQQD6KXWWHUVWRFNFRP

¿WOKdÇٚIÇÁUH ÇnèæŸÇpMJLnO

E=9R±Ã 7±«C6 ±
¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU
ÀR5±
¬åuNHLÇW ÇÑÏWÇbwXdd ï wÇWK _ÇvÅcOšÇld¬×UAMÇÇcw
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ
v R3± wLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®WdFÇèWuÇsæŸÇtudFULOdOJHÇæèbOFè
Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD bFFï ÖdrbWÏ_UWUF ™U
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: LeManna / Shutterstock.com

®tIODèÖdHÇÇcqåÇb ™

©·R/±Z=2^ ÁC/;±T»PËP
¿ÖÑ_Ç`D dOOGwfIDÇèÍUdÇèÁULÇV nO çcÑUÂèWdFÇèWuÇsWOLKÊÇdO Hl{u×UAMÇÇcwcOšÇåuI
®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUžÊUOKLFÇ
˜³PPE7R2³R8\=2Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
Ω E=C=±´±»C<:±
ω΍ΩΑ·
1162
M
E==±R „±
q¢ºäÇR èWOKdÇٚIÇÁUH ÇÉÑuwWKLLÇYÇqÉdUEÇÖd
YÇqÉdUEKrdO HWÑUAèWAUMcOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD 
®WOKdÇٚIÇÁUH Çwè
d:»
¬WAUMLUcOšKÍUL ÇbFè
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO
Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

14 ÁC/
_C4 EK¹­Ú ^Û
WOKdÇ ÙšIÇ ÁUH Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

198
M
 5 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
163 WH

4.1 Learn How do wind, water, and weather change Earth’s surface?

¿ÍdAÇlOD qºäÇR sWUžwLKdO Hl{ècOšÇsVK Ç

qºäÇR sVOwLKÍd
Í WUJWOKdÇٚIÇÁUH ÇsÉbbÇãÑUJQsOF
  ¾ق
™ë
®™èÃp{d
How Are Rocks Broken D±¬pÕUÇwLKFÇdO
Down? HÇjOD¿ÍdAÇlOD 
ºp{d
®ÉbbäUJ QÖÑ_Ç`D WdFvÅfIDÇè¬çUOLÇè¬ÍUdÇêÏR
©·R/±Z=2^ Activity 5

Observe Like a Scientist

®pKOKF·R ±r¬p{drbêcÇqObÇ ^Û ¬pÐbF
¿ÖÑ_Ç`D dOOGwfIDÇè¬ÍUdÇè¬ÁULÇrU nO
What Is Weathering?
ÀR6±_P^=94 ^=P±

WOzUOLOJÇWuÇêÏRæÃsJL WuÇæÃWdÇwXÃÑbI
bè¬UÑUONÇèÑuBÇWÇÐÅvÅ æUèÐvÅêÏRæÃsJLWOzUOLOJÇ
weathering
ÑuNvÅWOJOUJOLÇWuÇêÏR WuÇêÏRULMOXuJ Ç

Γέϭλϟ΍έΩλϣ6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP
vÅêÏRU»ÑuBÇwâuI UNKuèUdO JvÅWOJOUJOLÇ
ãdïæÃÍUdKsJLè¬Ud J vKWÏÃUME™¬ÉdOGlDvÅ
vÅÌUb®ÊUÇè¬qOKFÇè¬ÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™ êÏRæÃèd ÂvÅæUJsWdÇ XHWOXuJÉdOfÑUC
ºWOŸÇrOUHLÇWFÇd ®ÑuBÇXHvÅ UNKIèçUOLÇèÍUdÇqFHÏÇuLÇ
¬dOGâUDvK®éd ÃsUÃvÅ
äÇR ÇsVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅu νέϔϟ΍ vKWOKdÇٚIÇlpÐËb
vKÌÇu_ÇqLFUbMT UAÇ
®™èÃrFMÃb™ÃVè¿tUM ÇpMJLêcÇUºwUÇ ®WOKdÇٚIÇXOH

ºWÏ_ÇϥϭϛΗ
ϭ ϥ΃ΏΟϳ
Ώ

®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êÃ
WOU


rb™wÇÊUuKFLÇsbFÇè®p{drbÊUUOsOF êÃ
W UM
 Talk Together

®ÖdHÇ

®qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd
146
163 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±
M

šë
®ÖdHÇrb šOÏbFÊUUOÇæÃnOsO


®ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIUL


®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè



åUOIÇè¬WKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇrbIbF

UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{dWUrNUJS®pc
®UUONH
ë

199 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.1

©À»M± N2 R==5 d T72±Ò ·CR±Ò «C:± D û=
sÏÇuLÇpdäš sÖÑ_Ç`D dOOGfIDÇèçUOLÇèÍUdKsJL
®wLKFÇãdO H D±¬æŸÇè
UMFMè¬WdFÇ×UAwÊUuKFUÃd¬äULÇqO vK®d ÃvÅæUJ
âusWdÇèÑuBÇWdFvÅÑUN_ÇêÏRUbMËbUnuÌÐUL
WuÇÌÐuLMwKLFÇYÇwUME™bIè®dNMÇédwUNKIèáUHCÇ
ËèbvÅêÏRæÃsJLWOzUOLOJÇWuÇæÃnOWOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇ
`D qJ sWdFÇWOKLdOG®WOJOUJOLÇWuUWÑUIÉdOÊÇdOG
qLFè¬T ÇuAÇsäUdÇV vÅÌÇu_ÇêÏRè¬ÉdL ÉÑuBÖÑ_Ç
åuOÇwWOKdÇٚIÇWÄÑpMJL™tÃk™®äUdÇÊUdvKÍUdÇ
äUdÇsdÃÊUOLÌÇu_Çãd®äUdÇXdÌÇu_Çæ_pÐè»wUÇ
 $WVWRFN3URGXFWLRQV6KXWWHUVWRFNFRP
ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
164 WH
5 ÓÑbÇ lU 
 ͻC

4.1
ºcOLKÇÊUUÅsWMO
vÅæUJsÏÇuLÇpdäš sÖÑ_Ç`D dOOGfIDÇèçUOLÇèÍUdKsJL
UnuÌÐULUMFMèè¬WdFÇ×UAwÊUuKFUÃd¬äULÇqO vK®d Ã
édwUNKIèáUHCÇâusWdÇèÑuBÇWdFvÅÑUN_ÇêÏRUbMËb
WOJOUJOLÇWuÇÌÐuLwUME™bIºwKLFÇYÇWOsoIÇÁUMîdNMÇ
WÑUIÉdOÊÇdOGËèbvÅêÏRæÃsJLWOzUOLOJÇWuÇæÃnOWOzUOLOJÇè
êÏRè¬ÉdL ÉÑuBÖÑ_Ç`D qJ sWdFÇWOKLdOñ ð G®WOJOUJOLÇWuU
tÃk™®äUdÇÊUlÏvKÍUdÇqLFè¬T ÇuAÇsäUdÇV vÅÌÇu_Ç
ãd®äUdÇXdÌÇu_Çæ_pÐè»wUÇåuOÇwWOKdÇٚIÇWÄÑpMJL™

®seÇÑèdLT UAÇdOOGwV èäUdÇsdÃÊUOLÌÇu_Ç

®seÇÑèdLT UAÇdOOGwV è

SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
VO dÇèWdFÇèWuÇÇÊUKDBUNOWOLOKFÊUUDqLcOšÇsVK Ç
æÃcOšÇsVK Ç®V dè¬WdFKÖdFè¬WuKÖdFºWKBÇÊÇÐäUF_Çè
®UëFrNUUDWFÇdLÊUOzUMÇuðððuñ J

_94:9E=9?E4±R
¿o ULWÑUIWOLKFÇcOšÇÊÇdO HXM nO


rbIèWIU ÇrNÑUFvKÁUMKcOšKUNbwÇrbÇqzU èU


1164
M
64
¿WOLKFÇrNÇdO H

w U _ÇwdFLÇéuLÇoODæèbF êcOšæÃádÃnO

¿d ÂâUO w

200
M
 6 ÓÑbÇ ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
166-165 WH

4.1 Learn How do wind, water, and weather change Earth’s surface?

d9:4±\=2± d9:4±\=2±
How Are Rocks Broken Down?
ºld ÇÏuJÇ 15ÁC/
egs4364
15 ÁC/ _C4^Û9
Activity 5
E7=¹ 20 _C4 ^Û9 D= R±Ò–ER4±Ò–ûgC b±
Observe Like a Scientist
rUÑèbåUOIÇpMJL¿Vbd ŸÇUNCFè¬ÁU KÑuBÇiFÇÐULU U Uë uXÁU q

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D $WVWRFN3URGXFWLRQV6KXWWHUVWRFNFRP E =HUR'HJUHHV3KRWRJUDSK\6KXWWHUVWRFNFRP

ubOHÇ PC èhMÇ­R±¬UN LKèUNUÃèÑuBÇäUJ ÃWÑUIäš sUOuuOÇ
What Is Weathering? ®wUÇ×UAMÇ ^:­r®UOuuOÇÁULKsbeLÇá
­ ádñ F
D= R±Ò–ER4±Ò–ûgC b±
weathering

ÀR5±
W ÇÑbÇcOHMè¬ubOHÇÉbUAè¬ÉÁÇdIÇÁUMÃUOuuOÇrUWMNwcOšÇdJH D= R±Ò–ER4±Ò–ûgC b±
w{ULÇvKádFÇÁULKFÇæUJSæÃrNvKcOšÇllA ñ Aï ®ÑuBÇsWOKLFÇ bP=
UNUMuJèÖÑ_ÇaÑUW ÇÑÏè¬ÑuBÇW ÇÑbUOuuOÇrUh 
®ÑuBÇW ÇÑÏs ë æUæÃcMUOuuOUZMdbOHÏrÇ®XuÇÑèdLUdOG WOHOè
ššH

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Zero Degrees Photography / Shutterstock.com

WIDMLÇwÉÏuuLÇÑuBÇhHè¬teMLWDOLÇÑuBÇÓÑb
r®sOM ÇsOšcMÉdOÉdOXUUNÃbOHÏnAǬteMLWDOLÇ

ÁC/;±T»PËP šë Uë uJæUddHÇ

ÊdOGWuÇèWdFÇqÇuqFHèseÇÑèdL謚U
®qUJUWIDMLÇ
W ÇÑÏèhHVO dÇèWdFÇsçuLKFUoODcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
srÑUJÃqO r¬WdFÇèWuÇwîwî OKLdOQ`{uWÏÃvÅäuuKÑuBÇ
®ÑuBÇhzUB wÊdÃÊUOKLFÇçcæÃnO
Talk Together

E==±R „±
sJLrÇÐÅ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr
×UAMÇÇceeHñ ®rKFÇWOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇ 146
165 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±
ÉbUAèhMÇÉÁÇdIcOšÇTO®ÑuBÇæu ÑbscÇÁULKFÇwdOJHKcOšÇ
M

ºWOUÇWK _ÇÍd dubOHÇ

¿ÑuBÇW ÇÑÏstLKFpMJLêcÇUpÃd

Î? ±
wÇÊUÇuOÇèÊUUMÇWdFsJL®cOšÇÊUUÅÙuMb d:»
sJLUL®ÑuBÇwÉÏuuLÇÊUdHÇsU íÉdwX U
WOusÉbbÊÇuM
í qWIDMLÇtOKXUêcÇqJAÇWdF
®æUJLÇwÉÏuuLÇÑuBÇ

UOuuOÇÁULKUNMYæÃsJLwÇWdFÇèWuÇÑUÂU

¿UWIDMw
vKWÏÃsUOuuOÇÁULKYb®cOšÇÊUUÅÙuMb
®ÁULÇÏuè 15 ÁC/
_C4 ^Û9
VO dÇè ¬WdFÇè ¬nzUuÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

201 9Ø Û 4:4.1Ïb<6:±
_C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
41
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.1

ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
167 WH
6 ÓÑbÇ lU

®WuÇè¬WdFÇè¬äUÇÇubOÉbUAèhMÇÉÁÇdIcOšÇttè
ñ
_C4^:4±
sOd¹P¬UNÑusYÇèÃäeMLÇèÃW ÑbLÇÁUMwÑuBÇnAJ Ç
UèÃfLKLÇèrÇèæuKÇq¬ÉdqhzUB D±®fLKLÇèqJAÇwsOHK
®UNFLwÇÑuBKÉÑu_ »±®lLKUNÃèÃ×uD èÃÈuIvKêuXUÇÐÅ _C4^:4±
»b0± VgC0±
E==±R „±
®ÊUUÇÙuM wMuJÇrOOIÇÇcæÃÐÅ»¢rUFqLÇ¢wMuJÇrOOIÇ×UAcOšÇqLJæÃV
ÑèdLÑuBÇšJAæÃULNQ sWdFÇèWuÇæÃnOrKFvKcOšÇlA
®seÇ
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλ
Γέϭλϟ΍
Γέ
Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
έϭ
ϭλϟ΍έ

cOšÇrr ñ ð ®wuuOrUFqLFÇÉUULwKLFÇÙèdALÇÇcwcOšK`L Ç
λϟ΍έΩλ
λϟ΍ Ωλ
Ωλϣ
λϣ$WVWRFN3URGXFWLRQV6KXWWHUVWRFNFRP
λϣ

sYUæuuIO nOrNÍd Çè®cOšWFÑÃèÃsOMÇsæuJÊUuLvÅ

rÇÐÅ®UOuuOÇÁULKqUNBzUB W ÇÑbfLKLÇèqJAÇWHKÑuBÇ
¿pÃÑwWHKLÇhzUBÇçcÁÇÑèV ÇU èÃXdÇvKWHKÑuÑusYUrN`L U¬ÌèdÇscOšÇsJL
WMAÇÑuBÇsdÃÁU KLÇÑuBÇX{dF®ÊUUÇÙuMb ®WO ÑbLÇèÃWOKLÇpJw
UNOwÇÑuBÇ®äu ÃWOMÒÊÇdÑÇbvKÍUdÇèÁULÇqFHWdFK
wÇÑuBÇè¬ÈuIÇÙU ™ÊÏÃWOzUWuX{dFUNÃsOÈuI
®XuÇÑèdlÊUI wÊdI ÇV ÇèÑãUMXUtÃsO×uD UNO rOñ èlÇÑ
ÎC:M±³¹C»
bLWOd JX{dFUNÃWD VÇuUNwÇÑuBÇ`{u
®UNuI wçUOLÇ rUubOHcOšÇÉbUAÁUMÃè®ÕdHÇäUL_ÇÏÇèÑnAJUUULë zÇÏ
qOäeMsWdIÇÑuBÇÉbUAWdæÃnOsrNQ ǬUOuuOÇ
ÏÇèÑlCæÃV®UOuuOÁULKÇuBæÃWdáUAÇvÅrNu b
sVK Ç®áÇb_ÇçclÖÑUF™ÊÇÑÇdÇècèWOB UUë ÇbÃäUL_Ç
dubqzU èwdOJHÇèlLLÇwrNULÇdOÁUO ÃwdOJHÇcOšÇ
®wKI ábèÃWHOuWdÊUUL™ÇçcUN
167 C<R$Ò»b0±F6 ¤4.1 Ïb<6ê±
M

202
M
 6 ÓÑbÇ lU ωϭΑρϣ
ϭ ρΎηϧ
168 WH

4.1 Learn ©À»M±

How do wind, water, andN2 R==5 d
weather T72±ÒEarth’s
change ·CR±Ò «C:± D û=
surface?  ͻC

4.1
16 ÁC/

E7=¹ 25
_C4 _=Û  How Are Rocks Broken Down?
16ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ 
¤Z±»
C<RÒ»b0±]86¤Z±» egs4365
Activity 5 C<RÒ»b0±F6
fÑUCÖdF®ÑÇdL
Observe Like a UfÑUCÇdOGè¬ÖÑ_Ç`D
Scientist WHKLÇÊUOKLFÇsdOJÇdOG
K
WdFÇèWuÇÊUOKLlL®ÁUMÇèqOJAÇÉÏUÅèqPÇvÅÉdL
v ÉÑuBÖÑ_Ç`D
WuÇÊUOKLdOOGâd ·R ±®tÃÑètÃdULOR8®ÖÑ_Ç`D fÑUCqOJAVO dÇè
ÀR5±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 6LPRQ$QQDEOH6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

What Is Weathering? ®qOÒlpUÅZ±»®ÖÑ_ÇqOJAèfÑUCKVO dÇèWdFÇè
®ÊUUÇÙuMb
ï wÇÊUOKLFÇÍd èWFÇddO _Ç×UAMÇÇcwcOšÇsVK Ç
wÊÇdOGËbï
ÑèdLXFèwÇÊÇdOGÇbbvKcOšÇ×UL_ÇbU æÃsJL®`D ÇdUE weathering

Ùu{uLrNLNcOšÇjd®ÊÇdO HÇbÃrbWÏQUNÇb ÇsJLè¬XuÇ

®ÉbuÇÙèdAè

ÁC/;±T»PËP
®rOOIÇdUMsWK K äULSçuLKFbUcOšÇhK¬×UAMÇÇcw

ϭ ϡ΍έΗΣ΍ E=C=±´±»C<:±
ωϭϧΗϟ΍ ãÑUJQsF Ç®¢ÃbÇ¢wtbU ULOqQè
–]9=¼c¯µØP
Û
bÏU _ÇqJAWOHOWAUMLUNdèÑuBÇXHsÉbbÇ
q
®ÉdOJÇ
E==±R „±
®WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃcOšÇoIæÃbF¬æŸÇè
ñð
Talk Together

WdFÇèWuÇÊUOKLhèqOKcOšÇåuI¬wUÇåuNHLÇrOOIw
˜`R Š±»C8­ÏR­C­ E=C=±´±»C<:±
`D dUEwdOOGËÇbÅvÅÊÏÃbÊUOKLFÇçcæÃnOæèÏbè¬VO dÇè
®ÖÑ_Ç 146 1168
68
M

_94:9E=9?E4±R
¿åuNHLÇáÇbÃÇuIIscÇcOšÇÏbr
 d:»
¿áÇb_ÇÇuIIrscÇêcOšÉbU LWOUÇwÇuD U


16 ÁC/
_C4 _=Û 
UNd%è ÑuBÇ pJH :lÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

203 C<RÒ»b0±]86:4.1Ïb<6:±
Í »CÚ :4.1Ïb<6:± 41
M
 Ïb<6:±

4.2

N2±RC3
³R=5:±
Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP

åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

®Wd èÁjUdOGèUNUè`D ÇdUEÈU ÃsWK ÃÍd


ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍

wæULU bOKÇèÁULÇèÍUdÇqFHæUbsOîOî KÇWdFÇèWuÇæÃWÏ_U`O{uKÊUUOlLèÊUEšqL

®WUèbwÇWOOÇWLE_Çwv¬seÇÑèdLÖÑ_Ç`D dUEdOG
®UNuñ JWKLLÇsU_URMÇèUbÇææuñ J×ULÃnBÌÐuLrOLB

®T UAÇvKWOKdÇæUJÇèÍUdÇsOqUHÇpcè¬çUOLÇÊUFLo UMw`D ÇqJ èçUOLÇsOqUHÇ`{uÌÐULrOLB

®seÇÑèdLÖÑ_Ç`D vKÃdDwÇÊÇdOGÇÍdAÑuBÇqqJï A×ULÃsqObUWubÊÇdO HqL


204
M
 E= C M±´C920:±
dN¬WOKÑæU¬UϬbÏU úÉbbÊUKDB
®êbOK
VO dǺWIU ÊUKDB
ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç

Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP
N920:±`R4E: »»C8±
qnOKJrr¬©WO U _ÇÊUKDBLÇÏbÑbI¨ÉdOGÊUuLvÅqBHÇrO Irr¬UNLbIÊUKDBLÇsÇÏë bd Ç 
qsVK Çr®tsOHKJLÇ`KDBLÇsdFWÑèvKWL ÑÑUJÇrNMVK Çr©qBHÇwUtd™ÃvK¨`KDBLWuL
®WL dÇçctKLêcÇ`KDBLÇsOLqBHÇÊUuLwUvM OUNL ÑÖdWuL
ÉÑu ÇvKÊUu dÇlOLoOKFrr¬UNÉdUMLÇÊUu dÇwWOBÇÊUKDBLÇWUÊUuLLÇsVK ǬÁUN™ÇbFè 
®ÓÑbÇÍd äš tOÅÙudÇsJLldLqBHÇæÇÑbbÃvKèÃ

XR±ÎÒP
qJUU{Çè`KDBLÇæuJv¬ÉÑu
ë ÇvKäèbÇÇcwÏuLFæÇuMÓÃÑ`KDBqqLYOäèbwÊUKDBLÇVÇ 
ÊUOKLFÇè¬WèdFLÇfÑUCÇÁUL Ãq¨ÊUKDBLÇçcNWKÊÇÐéd ÃÊUKDBwÇèdJHæÃcOšÇsVK Çr®qBHÇ
®ÉdUMLÇÉbL_ÇsèUMqH ÃrNUUÅlOLÌÇÑÏSrr¬©pÐdOè¬UNWUBLÇqÇuFÇè¬WOFODÇ
vÅUNCFqIèÃÊUKDBLÇiF` pÐbFÑdr¬WLzUIÇwÏuLqwWÑbLÇÊUKDBLÇqWAUMcOšÇsVK Ç 
®éd ÃÉbLÃ

205 ¤N2±RC3:4.2Ïb<6:±
 Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
³R=5:±N2±RC3 4.2

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®tvuLÇÑU LÇsL{×UAqäULÅcOšÇvKV¬dOUFLÇÊUFuoOIqÃs

Fb± E=9:4± E2/M± ÏCM± _94±ÌC2

ozUÏ 5 1 ×UA

ozUÏ 10 2 ×UA 1 ÓÑbÇ Î«C

ozUÏ 10 3 ×UA

WIOÏ 20 4 ×UA

WIOÏ 30 5 ×UA
2 ÓÑbÇ
WIOÏ 15 6 ×UA

WIOÏ 15 7 ×UA

WIOÏ 15 8 ×UA 3 ÓÑbÇ

_9Ø Û 4
WIOÏ 15 9 ×UA

WIOÏ 20 10 ×UA
4 ÓÑbÇ
WIOÏ 25 11 ×UA

WIOÏ 25 12 ×UA
5 ÓÑbÇ
WIOÏ 20 13 ×UA

WIOÏ 15 14 ×UA

WIOÏ 15 15 ×UA 6 ÓÑbÇ Í»CÚ

WIOÏ 15 16 ×UA

206
M
 éuLÇsWOHK

qÇuæÃnOãÇÑÏÅcOšÇlOD ¬æŸÇè®VO dÇè¬WdFÇè¬WuÇÊUOKLéuWKdLÇçcwcOšÇrNHæÃV

`D ÇdUEÊÇdOñ GWEšèqQåuNHLÇÇcwcOšÇåuI®ÖÑ_Ç`D dUEqdOOGUNQ sWOuuOÇdOGÇ
ë
ÁULÇdOQstudFUoODè®ÑuBKËbwÇWDO ÇWOÑbÇÊÇdOGÇvKeOdÇs™bl ÇèâUDvK
ñ
ÑUN_ÇèWOKdÇnÇuFÇèÑUN_ÇqFHUOë ÑbfÑUCÇqJAWOHO¬cOšÇnAJ¬oO{âUDvKbOKÇèÍUdÇè
®WbOKÇ

N2±RC3R=5
¬æUÏuÇè¬äUÇvKfÑUCÇqLAè®ÖÑ_Ç`D WOzUeOHÇèWÏULÇWOFODÇÊUL Çè`šLÇfÑUCUbBIIï
iFæÅ®WHKäUJ QXuJèfÑUCÇçcXKJAbI®T ÇuAÇè¬êÑUBÇè¬ÈUCNÇè¬äuN Çè¬äšÇè¬WÏè_Çè
®WdFÇWOKLqÇdë bèÇÑë U{æuJd ŸÇiFÇè¬WOUdÇWDA_ÇqWFUæuJÖÑ_Ç`D vKËbwÇÊUOKLFÇ
`D ÇdUEdOGpcè»WdFÇèWOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇWuÇÊUOKLV UNUÃèWO{Ñ_ÇfÑUCÇäUJ ÃdOG
®dL qJA

ÛÙ
T»C1±^8/
UNUH{èÑUN_ÇêÑUvÅV ÇèdÇqIMêdNMÇVO dÇæÅ®bÏU _ÇèæUÏuÇWÑUÇçUOLÇqFHWdFÇWOKLqJAïAè
® ádqJ vK`BYOÑUN_ÇÊÇÑUOæUÏèqJAè¬ÑuBÇWdFwÑUN_ÇdL ®ÑuBÇwlDvÅêÏRè
bI®UUIë OCèÃÑÇb™Çbb UUë ÏÇèqJAU»Wd dNMÇéu iHMO ¬WOuJÇéuIÇqFHUWIDMÙUHÑÇÏÇÒÇÐÅ
WdUUE WKU¬äUÇqH ÃÁjUNdÁUMì ádvKUNKJ `ÃæÃvÅæUÏuÇXMWbOKÇÑUN_ÇXU
®bOKÇwW èdG

èÃWÑUÇçUOLÇV ®ÑuBÇw èÃÙèbq¬wuJÇ×UAMÇèÃwUdÇ×UAMÇqFHäšÇèäUÇXuJbI

wnOH dOGUNOËbÙUHљÇWCHMèWD èWF ÇèäuN ÇæÅ®UNKKJï AèæUÏuÇXwWbOKÇÑUN_ÇWd
bI®UNÇuvKÊÇÑbMè¬WOUÊUUHÑÇÊÇÐWD o UMUNOèWF ÇèÈUCNÇæÅ®WF U ÊUU vKUN ÑUC
æÅ®WdFÇqÉdbÊUOKLèìVO dÇèldÇqÉÁUMÊUOKLäš qJAbI®WHKâdDÈUCNÇèäuN ÇXKJA
ÉdOÊUU wWOKU ÇäuN ÇæÅ®WdFÇèWuÇÊUOKLqFHUuJæUdOGæUCULwAuèU OwC
®WFHdLÇw{ÇÑ_ÇsWKPLÇÏÇuLÇV dèÍUdÇèjOLÇdOQqFHXuJwKU ÇjÇäu vKWD è

207 ³R=5:±N2±RC3¤
Ïb<6:±
N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Ïb<6:±
³R=5:±N2±RC3 4.2

wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4
(Eb: ^ c¯ E;C) E¼ ± ¹±b:± ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

WÑè
 wÇ ÊÇdOOGÇ s WÏà qO  cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w :4 ÁC/
ÊÇdOOGÇ l UNÑUIè rNIDM w ÉdOG WU  vK Ëb d N2± RC3
ÕUÑ åšÃ

ÊUOKL dOQ WOHO s rN rb »l Çè âUD vK Ëb wÇ E »P:±
âÇÑèà WEU
 .`D Ç dUE qJï A w VO dÇè WdFÇè WuÇ
çUO ÊUUÒ èà oÑUÃ

(êÑUO Ç) ÇdOU


ÓUI åuOMu_Ç s WuMB qu âU Ã
 ÍUdÇ ÑèÏ WEšL ÌÐuL duD cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w :11 ÁC/
(UUdI
ë r 5 × 23 × 33) qJA w dR wÇ qÇuFÇ áUAÇè WOKdÇ æUJÇ qOJA w ÎCR± ´„b
.WOKdÇ æUJÇ
áèÑUè W MJ

dUM wÇ äUdÇ ÁÇu™) WOÑuÇ oÏUMBÇ WODà s Wš

(qBHÇ q ÇÏ ×UAMÇ æU ÇÐÅ
ÁU W U

(qBHÇ w s q UNÑUA æà sJL) XÒ W U

(Çdë u æU æÅ âÑè) ÊUU

WuK ÕUÑ åšÃ

(cOLK qJ) WOÇè ÊÇÑUE

äUÑ


208
M
209 ³R=5:±N2±RC3¤
Ïb<6:±
N2±RC3:4.2Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.2

Ãb2 ÁC/
170 WH
1 ÓÑbÇ

ÁC/

1ÁC/ \gC¹ ©·R/±Z=2^

©·R/±Z=2^
¿bÏU _Ç XuJ nO

ÀR5±
Çc w .bÏU _Ç æuJ ¬fIDÇè ÁULÇ qFH WdFK ÖÑ_Ç `D ÖdF UbM
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E -XOLHQBN6KXWWHUVWRFNFRP

çc ÈU à æuFuè ÊÇdOGÇ WÏà s YÇè ¬ÉÑuBÇ WEšL cOšÇ åuI ¬×UAMÇ
äuèddOñ GwqÇuFÇsbbFÇrU æÃsJL¬WšÇWOFODÇdUMLÇsbÏU _ÇæÅ
¿ÉÑuBÇçcwkš šÇÐU®ÖÑ_Ç`D rUF ÏÇuLÇè ÑuBÇ WFO vK fIDÇè ÁULÇ dà w dOJHÇ vK cOšÇ lñ .ÊÇdOGÇ
¿bÏU _ÇXuJnO .WIU Ç WdFLÇ jOAM éd _Ç
¬âd ÉbFæuJæÃsJLwÇfÑUCÇbÃuÏèb _Ç
âdG ®bOKÇèÁULÇèÍUdÇqFHWdFÇèWuÇUNM
®ÊÇuM ÇsOšbÏU _ÇæuJ
ÁC/;± T»P ËP
dOG w ÍUdÇè bOKÇè ÁULÇ ÑèÏ s tudF U cOšÇ nB ¬×UAMÇ Çc w
.seÇ ÑèdL WOOÇ ÊÇdOOGÇ s nAJ ×ULÃ suJè ÖÑ_Ç `D dUE

ñP¯ E=C=±´±»C<:±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Julien_k / Shutterstock.com

E==±R „±
E=C=±´±»C<:± ºld ÇÏuJÇ ozUÏ cOšÇ `MÇ .UuE™ wÇ Ñu_Ç s rNQ Çè ÉÑu cOšÇ vK ÖdÇ
˜³PP egs4368
ÊUL s tudF U Íd vK cOšÇ l .ÊUUÇ iF lL  æà q dOJHK
tUL è ÖÑ_Ç `D hzUB s tudF ULO dOJHK cOšÇ bñ  .WÏULÇ bÏU _Ç
1
170
M
.seÇ ÑèdL dOG wÇ bÏU _Ç q

W ÇÑÏ s ÁUN™Ç bF .äÇR Ç s WUž WOè_Ç ÑUJ_Ç iF cOšÇ éb æuJ b
UNOÅ ÇuKu WÏà vK qLA wLK dO H l{è vK sÑÏU cOšÇ `B ¬åuNHLÇ
.åuNHLU WUÇ WDA_Ç W ÑUL bF
d:»

1 ÁC/
©·R/± Z=2 ^

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


210
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
171 WH

©P¹C M± Fb8 û=  ΫC  4.2

YÇ q ÉdUEÇ Canyon Formation 2ÁC/
_C4ΫC

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 9ODGLVODY7-LURXVHN6KXWWHUVWRFNFRP F 3RSRYD7HWLDQD6KXWWHUVWRFNFRP G %HQQ\0DUW\6KXWWHUVWRFNFRP

ºld ÇÏuJÇ
egs4369
P¹C M±
KÁULÇXJ æÃo q
æUJLÇë dÃãdUNS¬ÈÇdKÁULÇlÏÁUMÃè®tUJsÈÇdÇÇcsiFlbtS¬ÈÇdÇ
s
®×UAMÇ ^:Ø­r®ÑuBÇY„®UNIb
2 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 ΫC

P¹C M±

H 7KLQNRXWWKHER[6KXWWHUVWRFNFRP


  
ÀR5± ϻԹ±Ò RÔ¹±Ò

ébLÇ vK WdFÇ WOKL ÑU `{u Ñu lÑà cOšÇ kš ¬YÇ q ÉdUEÇ w
`D dUE WdF vK bU  wÇ âdDÇ w dOJHÇ Áb vK cOšÇ lA Aï .quDÇ
.UNUJ s V ÇèdÇ ãdè ÖÑ_Ç

ÁC/;± T»P ËP

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vladislav T. Jirousek / Shutterstock

ÍdD cOšÇ åuI r ¬WHK bÏU à WFÑà Ñu sO cOšÇ æÑUI ¬×UAMÇ Çc w R=50±¹ÒP M±
Student answers will vary but should citeÐb9:±¹ÒP M±

.ÑuBÇ w çuE™ UL WK à evidence from the text that either refutes or
supports a prediction made in the chart.
E==±R „±
ÉÑU ™ ¬WOFODÇ ÖÑ_Ç dUE s cOšÇ ÊUEšL sF Ç ¬ÓÑbÇ Çc w
171 À»M±N2
À M± 2 RC3R=5
C3 5
4.2
4 2 Ïb<6ê±
6ê± Concept 4.2: Changing Landscapes 181
.t Xb wÇ ÊÇdOOGÇ V Uè ÖÑ_Ç `D qJA nO s äÄU Ç M

tèÃè tUAÇ tèà nè cOšÇ s VK Ç .WFÑ_Ç bÏU _Ç Ñu ÖdF Ç

ÊUUÅ XU ÇÐÅ .WLNLÇ WOLKFÇ ÊÇÑUNLÇ s WEšLÇ WÏ bF .ÑuBÇ sO áš ™Ç
UN LKè ÑuBÇ æu q qOUHÇ iF dÐ vK rNFA ¬WKKBH ñ dO cOšÇ d:»
šë
.wUMÇ ÁUDGÇ q `D Ç dUEL éd à VÇu s šC ¬UNKJ è

2 ÁC/
_C4 ΫC
bÏU _Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


211 ³R=5:±N2±RC3¤
Ïb<6:±
N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.2

Ãb2 ÁC/
172 WH
1 ÓÑbÇ lU
©P¹C M± Fb8 û=  ΫC  4.2
cOšÇ s VK Ç .bÏU _Ç s rNK à Íd vK cOšÇ lñ ¬WAUMLÇ çc bFè
D±®UNCFèbÏU _ÇsOáš
áš ™ÇètUAÇtèÃwdJ¿bÏU _ÇspÄU dOêcÇU
®qBHÇwpzš
zšÒl C<
C<»C ®áš
áš ™ÇtèÃètUAÇtèÃsWK ÃWš .ÑuBÇ sO áš ™Çè tUAÇ tèà w dOJHÇ
Wš vK VKG ÇÐUL ¿bÏU _Ç s sOMÇ w ×uD bu ÇÐUL :wK U WK _Ç sLC
˜˜˜Î«C­ U ¿wMÇè Ïu _Ç æUuKÇ lÇdÇ Ïèb _Ç vK VKG ULMO dL_Ç æuKÇ bÏU _Ç s
¿bÏU _ÇssOMÇw×uD buÇÐUL®ÊUUÇÙuMb
V ád qJ vK bÏU _Ç s sOMÇ Ïuè V
Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP

˜˜˜Î«C­

ULMOdL_ÇæuKÇbÏU _ÇsWšvKVKGÇÐUL®ÊUUÇÙuMb
¿wMÇèÏu _ÇæUuKÇlÇdÇÏèb _ÇvKVKG

˜˜˜Î«C­

VádqJ vKbÏU _ÇssOMÇÏuèV U®ÊUUÇÙuMb

1172
M

212
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
173 WH

WIU ÇWdFLÇjOAM Canyon Formation 3ÁC/

_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ ©À»M±N2 RC3R=5`aR4ÔQ±C
egs4372
©FbØ Û 8û=
3 ÁC/ Ïèb _ÇÉÑuY„®WMOFfÑUCææuñ JV bb`D ÇdUEwWÏÃsÁULKFÇY
®WOUÇWK _ÇspUUÅ D±¿ÁULKFÇUNEš
šbwÇWÏ_ÇU®eOd
\gC¹ 10 _C4 _=Û 

©³R=5:±N2±RC3`aR4ÔQ±C

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 3DXO)XTXD



  
ÀR5±
¹ÒP ­
®VO dÇè¬WdFÇè¬WuÇsçuLKFUÍd cOšKwMuJÇrOOIÇÇc`Oï
®WdFÇWOKLèÁULÇsOWOMÇèV ÇWš`O{uvKreHècOšÇsVK Ç ¿pUÅrbUNEš
šwÇÊUšFÇèÃWÏ_ÇU¿Ïèb _ÇÇcæuJnO¬pÃÑw
ÌUUNÃádÃèÊUUèÇÑë U ÃéÑîwzUédWOÏèb _Çæuñ JULÑ
ë
®WKLLÇQDÇrOUHLÇrOOIcOšKWdUUCÃ×UAMÇÇcåbI XLU çUOLÇæÃbIÃèUUë uÉÑbMÏèb _ÇVÇuæÃUL¬uLMÁULÇvÅ
®VÇuÇqPw
ÁC/;±T»PËP
åuIr¬UNuñ JÈU ÃbbfÑUCÇiFÉÑucOšÇkš¬×UAMÇÇcw Student answers will vary but should cite
®ÉeOLLÇ×UL_ÇvKÁë UMèUNÇu_UUIë èfÑUCÇÑuWIUDLcOšÇ evidence from the text that either refutes or
supports a prediction made in the chart.
©FbÛ 8û=
E==±R „± 173
M
À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê± Concept 4.2: Changing Landscapes 181

WLU WOHOhULOrNdFrOOIWdcOšÇ`MÇ¿fÑUCÇXuñ JnO

×UAMÇÇcqLV®`D ÇdUEdOGwVO dÇèWdFÇèWuÇÊUOKL
qO rNMVK ǬÑuBÇwdEMKUëUë ècOšÇ`MbFè®ÊUOzUMwèÃÏdHMqJA
RMKrNUEšåÇb ÇWOHOcOšÇádFæÃV®ÁULÇobWOHOsrNÇRM d:»
ë
®ššI ËbbwÇWdFÇWOKLF

3 ÁC/
_C4 _=Û 
¿ÉdOG*Ç `D Ç dUE s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


213 ³R=5:±N2±RC3¤
Ïb<6:±
N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.2

Ãb2 ÁC/
174 WH
1 ÓÑbÇ lU
©P¹C M± Fb8 û=  ΫC  4.2
¿WOKI LÇÊÇdOGURMÇvKfÑUCÇçcrNbU nO
T»C1±
WIbLÇWOzULÇêÑULÇV  ULd¬wzUédWOÏèb _Çæuñ JÇÐÅ
ë
oLÏÇÏeO è®UCìo UMLÇpKwbÏU Ãæuñ JwWD ÖÑÃâu E==±R „±
®tOWÑUÇçUOLÇèÃÑUD_ÇÊÏÇÒÇÐÅédLÇ ®WHKLÇ`D ÇdUEqJ srNdFrOOIvKcOšÇfÑUCÇdBMbU 
 D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 3DXO)XTXD F 'LVFRYHU\(GXFDWLRQ G 3DXO)XTXD H 3L[DED\

T»C1±
®fÑUCÇsÙuqJW UMLÇÉÑuBÇXWOUÇÊULKJÇ D±®fÑUCÇÑuY„ _94:9E=9?E4±R
ÏÇè
í è    q    æU    Ïèb à ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU 

sWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í 
¿ÓÑbÇ
æU q

Ïèb à ÏÇè
í

1174
M

214
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±
Ïb<

4.2
4

1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/

175 WH

©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2

4 ÁC/

E7=¹ 20
_C4 G± 4ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ

¤d9:4±G±
:d9:4± G± egs4370
E »P:±dN2±RC3
E »P:± d N2± RC3 ÊdULÑ®`D ÇdUELËbwÇÊÇdOGÇvKUNäb ÑusX¬oU ×UAw
nAJ ¬YÇÇcw®ÊUI sæuJÑuèìÁU KÑuèìÈuIUNOÑuvK
È
nuèìW ÑbLÇÁUMq¬WDOLÇo UMLÇw`D ÇdUEwdOOGÇvKWÏ_Çq
d è
WHKLÇÊÇdOOGÇ`{uWDd r dWÏ_UsOF  ®WdWIbèìdNMÇWH{èìÊÇÑUO Ç
®`D ÇdUEwUNHAÇwÇ
ÀR5±
@;±
vK Ëb wÇ ÊÇdOOGÇ s WÏà s YÇ vK wKLFÇ YÇ Çc w cOšÇ l p ÑbÁUMwUNbèwÇVO dÇèWdFÇèWuÇÊUOKLvKWÏ_ÇdcwMcÇnBFUr
K
æÅ .l Çè âUD vK Ëb wÇ ÊÇdOOGU UNÑUIè rNIDM w ÉdOG WU  ®tEš
šbêcÇqObÇÙuèWOKLFÇr Ç^Û ®WdIÇWIbÇèÃ

ÊÇdOGÇ ãÇÑÏÅè bb vK cOšÇ bU  oO{ âUD vK Ëb wÇ ÊÇdOGÇ rN ^=P± E=9:4±

.d êÏÇè æuñ J w Ëb ULK l Çè âUD vK Ëb wÇ WNUALÇ
WKPÉdb Éd WuÇ

ÁC/;± T»P ËP

dOGédUNWIDM
WU  vK Ëb wÇ ÊÇdOOGÇ s WÏà qO  cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w ÑUDÃbFUNdXdÇ WdFÇ
rN rb ¬l Çè âUD vK Ëb wÇ ÊÇdOOGÇ l UNÑUIè rNIDM w ÉdOG Éde
.`D Ç dUE qJï A w VO dÇè WdFÇè WuÇ ÊUOKL dOQ WOHO s
ÑUEÇWU wäUÑWFÑ
ÐÒC4± E=C=±´±»C<:± ÉdeÑUDÃbFÊÇÑUO Ç VO dÇ

®YÇluLUIë èÊUUÇÙuMb
E==±R „±
`D Ç dUE w dOOG Ëèb vÅ dOA bÇu s cOšÇ Y ¬×UAMÇ Çc w
À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
r Ñ l WÏ_Ç cOšÇ q  .Vd çeM èà W ÑbLÇ WU w dOG q ¬rNIDM w 175
M

fÑUCK Ëb wÇ dOOGÇ WÏà sO cOšÇ æÑUI .çuE™ UL dF WDO  WDd
.WbOKÇ ÑUN_Çè ¬UbÇè ¬bÏU _Ç q ¬l Çè âUD vK

UNO ob wÇ ÊÇÑbMLÇ s dOJÇ UNO o UM vÅ -sJà æÅ- cOšÇ VDÇ
d:»
.pUNLÇ âdDÇ XKH Ãè ÊÇdL èà ¬wU vALè VAè Wd UNO WIDMè ¬çUOLÇ
cOšÇ b r ÇÐÅ .ÑUD_Ç ×uI WOKL ÉUUL odÇ cOšÇ åb  æà sJL
ÊÇdOOG êà Ëèb åb ÁÇÑè V Ç w dOJHÇ rNM VK U ¬WdFÇ WOKL vK WÏà êÃ
äš Éd s dà WDOLÇ o UMLÇ vÅ ÌèdÇ d_Ç VKD b .o UMLÇ çc w WdK
r ÇÐÅ :WEš .ÊUEšLÇ ÑÇdJè lÇuLÇ fH ÉÑUÒ ÑÇdJ pÐè »ÉbuÇ çc W ÇÑÏ
¬VJÇ s `D dUE UNO ÑuB sF U ¬WOKLÇ `D Ç dUE WEš s sJL
.XdÇ s èà ¬ÊUu dÇ iF s èÃ

4 ÁC/
_C4 G±
W Ñb*Ç w `D Ç dUE :wKLFÇ YÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


215 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M

©WuLqJ¨¹±b:±E:gC
WÑè

ÕUÑåšÃ

âÇÑèÃWEU

çUOÊUUÒèÃoÑUÃ

©êÑUO ǨÇdOU

E ±
®luLUWUÇWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ
 ®pUNLÇ
®qBHÇcOšãdBèpFL dÃ

¬WIeMLÇWdBÇo UMLÇVMè¬ÊÇÑbMLÇo UMvÅÈUcÇVM
 .ÌÑUÇ w ÊÇdOOGÇ s ÙÇu_Ç çcN WÏà s YO qBHÇ æà rN `{èè ÉÑu Ç
®dHÇèìÊUÇuOÇÑuèÃ
_9Ø Û 4
Ïb<6:±
4.2
1 ÓÑbÇ lU
dUE ÁÇu ¬sOF `D dUE qJñï A WOHO s WAUM qLF ¬×UAMÇ ÇcN sF Ç
.VO dÇè WdFÇè WuÇ ÊUOKL qFH ¬dOG âUD vK æuJ wÇ èà WOKLÇ `D Ç
áš ™Çè tUAÇ tèà w dOJHÇ vK rNF ¬YÇ ÁÇdS cOšÇ åuI ULMOè
âUD vK fÑUCÇ qJAï A wÇè dOG âUD vK fÑUCÇ qJAï A wÇ ÊUOKLFÇ sO
wÇ ÊUOKLFÇ s WAUM rOEM ÌUM ™Çè qOKÇ åb Ç ¬×UAMÇ Çc bFè .l Çè
.ÊUUDMÇ nK vK ÉÏb fÑUC suJ vÅ ÊÏÃ
@;± :ÁC/;± S6
:WK _Ç çc cOšÇ vK Íd Ç ¬qBHÇ ÉÑÏUG qè
wbubwÇVO dÇèWdFÇèWuÇÊUOKLvKWÏ_ÇU

Î? ±
¿VdçeMêÃwèÃW ÑbLÇÁUM
ÊÇÐÑuBÇè¬Édb LÇÑuBÇÊUUÇsLCæÃV
ÎU è_Çè¬äUdÇè¬WO{Ñ_ÇÊUbBÇè¬dOJÇèdOGBÇrÇ
®Çbë OFUNKIrwÇWdÇè¬dOGBÇÏèb _Çè¬WIDMwWLÇdLÇ
¿WdFÇWOKLFUN{dFvKUNäb ï bwÇo UMLÇU

¬çUOLÇUNOobwÇÊÇÑbMLÇsdOJÇo UMLÇsLC
âdDÇXKH ÃèÊÇdLèìwUvALèVAèWdUNOWIDMè
äUL UUëè cOšÇ `M bFèè .RMÇ ×UA w ÊUFuÇ iF qO  cOšÇ s VK Ç
vK ÑUJ_Ç qO  r .rÑUJà WÑUA sOuDLÇ cOšÇ iF s VK Ç ¬×UAMÇ
¿UNMuJwÊUOKLFÇçcV æÃsJLwÇfÑUCÇwU
Î? ±
æuJb®QDÇrOUHLÇbbèrNdFrOOIÊUUÇqqÇ
wÇèÍUdÇV ËbwÇWdFÇWOKLsWOKdÇæUJÇ
UbÇæuJ®o UMLÇiFwvK_ÇvÅäUdÇãdvÅêÏR
qJAb®dNMÇÙUwV ÇèdÇV dwÇÊUUCOHÇs
®quDÇébLÇvKÑuBKçUOLÇWdFsbÏU _Ç
ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯
216
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
176 WH

4.2 Learn How are canyons formed? ©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2
cOšÇ æUJS .Vd çeM èà W Ñb ÁUM q ¬Vd æUJ vÅ cOšÇ VDÇ
rÏÇ .WuL qJ cOš Wš s be ™ ÉdOG ÊUuL w èà rÏdHL qLFÇ Activity 11
©WuLqJ¨©C<
C<=¯¶C d±¹±±b:±C
Investigate Like a Scientist
:WOUÇ ÊUuKFLU UèÑÇÒ wÇ WIDMLK WDd rNL Ñ ÁUMà cOšÇ WEU • çUOÊUUÒèÃoÑUà •
Hands-On Investigation: Sand• Shifters
©êÑUO ǨÇdOU âÑè •
¬WH{ ¬uí  ÁUM) UNOL è UNL Ñ V wÇ WO OzdÇ `D Ç dUE o UM  ÕUÑåš
åšà •

(ÁU ãd ¬wA ÑbM ¬çUO ádB

Ñu Ïuè q) dOOGÇ Çc WOL  l ØuK dOOG UNO Ëb wÇ o UMLÇ 
bà w lL
ï ÈÇd ¬ÉUA nOÑ vK vB ¬lL ï sO ¬çUO ádB qH à Make a Prediction
ER±´±b2
(ÊUHDFMLÇ wUÇÚÇdHÇw`D ÇdUEsUÃr ÑÇ®Vd`D dNEêÃÉÑUer
 .1
®UNOKWš
šl{è
Question My Prediction
®ËbUk™è`D ÇdUEÑÇbÇWIDMwÁULÇV .2
ÊÇdOU ãUM XU ÇÐÅ .ÑUD_Ç ×uI WOKL ÉUUL oÑUà ÑUCÅ cOšÇ s VK Ç The wind moves
®dOGÇÇcnurèUNOdOGÏuèkš the sand.
šwÇsU_Çwr dÇvKWšl{ .3

ÉÏuFÇ bFè .dOOGÇ WEš l ÉdOG fÑUC ÇÑë u cOšÇ jIK æà V ¬WU Then,®æUJLÇÇcsÑulLUNb
it drops the sandU¬ÇdOUpbXUÇÐÅ
in one .4
®UNMwNMUbMWDdÇvKÑuBÇl{ .5
.WDIKLÇ ÑuBÇè WDO Ç rNDzÇd lL cOšÇ s VK Ç ¬qBHÇ vÅ place. It drops lots of sand in
the same place. C;N2±RC3_ »±
XdÇ vK Ñu s YU ¬ÌÑUÇ vÅ pF qBHÇ ÈUDÇ s sJL r ÇÐÅ Dunes form where something,
WH{ WdF :WOUÇ WOÇ ÊUKDBLÇ Uë b  ÊUu Ñ s YÇ èà VJÇ w èà such as a rock, blocks the
.çUO ádB ¬ãd ¬dNMÇ VO d ¬qÇ WdF ¬dNMÇ wind.

Life Skills ˜\R6±^:E=6=d^?±d;;8: E=C=±´±»C<:±

190 1176
M

217 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
177 WH
1 ÓÑbÇ lU

ÁC/;±dR Û8
:¶C; „±Ò ^=9±

¬äš
äšèÉdOGWOzUʙ™š èìÑUqÉdOGfÑUCXE™bæuJULѬ×UAMÇÇcw
í
ë
WKLLÇÉdOJÇfÑUCÇwVO dÇèWdFÇèWuÇWÏÃnKK nO®šOKWdFÖÑÃèÃ
ÁC/;± d R Û8
¿äUÇèÃbÏU _Çw
ë
VÇuÇêÐdNMÇWH{s™b®dÃWU vKsJè¬WNUAWÏ_Çèb ÑUqÉdOGfÑUCXE™bæuJULѬ×UAMÇÇcw
í

Î? ±
wWuÇqOÏ®dNMÇV qPÏèb _ÇæÇÑbWÄÑwMMJL¬ÉÑbMLÇ ë
nK nO®ššOKWdFÖÑÃèÃäšèÉdOGWOzUʙš èÃ
ë
vKWÏ_ÇUìwBÇs™bÉd JLÇWLCÇÑuBÇwqLäUÇ wWKLLÇÉdOJÇfÑUCÇwVO dÇè¬WdFÇè¬WuÇWÏÃ
®V ÇèdÇsÉbbw{ÇÑÃqJAï
î ÑUNÃæuJbIVO dÇ
¿äUÇèÃbÏU _Ç
ë
êÐdNMÇWH{s™b®jIdÃsJè¬WNUAWÏ_Çèb
®dNMÇV qPÏèb _ÇæÇÑbWÄÑwMMJL¬ÉÑbMLÇVÇuÇ
®VO dÇèWdFÇèWuÇÊUš
ÁUMÇpOKsOFO ¬WdFKÖdFtÃXE™èqvKäeMÁUMêuMXMÇÐÅ
šWE
šWOLÃV ·R ±
ë
s™bÉd JLÇÑuBÇwqLäUÇwWuÇqOÏ
WEšäš sdOGÇÇcNRMÇsJLè¬dNMÇÑU dOGb®d ÂæUJw w{ÇÑÃqJAï
î  Ç Ñ
ë UNÃæuJbIVO dÇvKWÏ_ÇUìwBÇ
®dNMÇáUH{äu vKVO dÇèWdFÇ×ULà ®V ÇèdÇsÉbb

®VO dÇèWdFÇèWuÇÊUšWEšWOLÃV Íd Ç


WdFKÖdFtÃXE™èqvKäeMÁUMêuMXMÇÐÅ
ë
¿UëUHKšOÏXE™q®WuLLÇséd ÃWDd lpDd лC
sJLè¬dNMÇÑU dOGb®d ÂæUJwÁUMÇpOKsOFO 
¿éd ÃÉdUNL ÑpM V Vðî K ï ÇÐŬpDd vÅtU{ÅbdrNbÁw ãUMq vKVO dÇèWdFÇ×ULÃWEšäš sdOGÇÇcNRMÇ
¬Éd JLÇÑuBÇqÉdOJÇdUMFÇéÃÑUšsJè¬WHKWÏÃUbèbI
®dNMÇáUH{äu
qFwVÑÃè¬UèbèwÇWϜÉdGBÑur déd _ÇWuLLÇXUè
®éd ÃÉd×UAMÇUÑdÇÐÅpÐ ë
ššOÏXE™q®WuLLÇséd ÃWDd lpDd æÑU

¿pDd vÅtU{ÅbdrNbÁw ãUMq¿UUHë K
ÑuBÇqÉdOdUMéÃÑUšsJè¬WHKWÏÃUbèbI
177 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
wÇWϜÉdGBÑur déd _ÇWuLLÇXUè¬Éd JLÇ
M
®éd ÃÉd×UAMÇUÑdÇÐÅpÐqFwVÑÃè¬Uèbè

218
M
 2 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
178 WH

©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2

¿`D ÇdUEdOGnO ¿`D ÇdUEdOGnO

5ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
egs4373
ER0Eb
5 ÁC/

 D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E KDJLWEHUNRYLFK6KXWWHUVWRFNFRP
ãbU O ¬WuM`D dUEtp ÑbÁUMsJrÇÐÅ®p ÑbÁUMwtÃÑULORR Û8
wÖÑ_Ç`D dOGWId nèpMJLq®WBUNzÇÑèÉÑuq®ÑuBÇ Y„®×UAMÇÇc
E7=¹ 30
_C4 Y„ ®WK _Çs D­ÒÑuBÇwfÑUCÇsÙuqJÉeOLLÇÊUL Çs G±¿ÉÑuq

ER0 Eb ]C¯ α@± ³»b0±

wMODÇÑUON™ÇÇcËb wdOOGÇÇcËbq
åÃWd `D ÇdUE
V Uë UÉdOWd  ¿ÇÐUL¿Áj
ÀR5± ®ÉdeGÇÑUD_Ç

UNMJ ¬Çbë  WHOH ÊÇdOOGÇ çc æuJ bI .UUOu

ë ÊÇdOGK ÖÑ_Ç `D ÖdF
Ëb UbM ÉdO Wd  ÊÇdOOGÇ iF Ëb b .Ëb šu šë UUëè âdG 
WHKLÇ fÑUCÇ äUJ à WEšL cOšÇ åuI .WOMODÇ ÊÇÑUON™Ç èà ÊUUCOHÇ

Photo Credit: hagit berkovich / Shutterstock.com

Wš rN æÅ .UNuñ J w XLU wÇ éuIÇ Uè Xuñ J nO dà Çuu è ÇuLNHO
d êÏÇè qJA w ÊbU wÇ qÇuFÇ bb vK cOšÇ bU  WOMÇè V Ç
.ÉbuÇ ÙèdA w

ÁC/;± T»P ËP

hzUB sO WOMÇè V Ç Wš bb WK à cOšÇ ÍdD ¬×UAMÇ Çc w 1178
M

.UNuJ vÅ ÊÏÃ wÇ WOFODÇ ÊUOKLFÇè fÑUCÇ

E==±R „±
ÏÇbS r .éuLÇ vK WU ÉdE cOšÇ `ML WdBÇ WuÇ WOOÇd Ç åb Ç d:»
vÅ qBHÇ rO I r .qBHÇ æÇÑb vK ÓÑbÇ Çc Ñu oOKF WdBÇ WuÇ
.ÑuBÇ ÉbUAL ÈèUMÇ Wd ÉdOGBÇ cOšÇ ÊUuL `MÇè WèU  ÊUuL
ÁUMà ÉdOGBÇ rNUuL l WK _Ç WAUMè jÇèÑ qLF cOšÇ åuI æà V
.ÑuBÇ rNUEš

dOOG èà ÁwD qJA ÊÇdOOG UN Xb fÑUC s ÉÏuuLÇ ÑuBÇ dF

.ld
5 ÁC/
_C4 Y„
WdB Wu

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


219 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
179 WH
2 ÓÑbÇ lU

vK WK à Íd è jÇèÑ qLF »ÑuBÇ ÖdF äu Wu cOšÇ c Q æà V 
]C¯ α@± ³»b0± nO ¿WU fÑUCÇ çc q :vK WdILÇ WK _Ç qLA æà V .ÉÑu q
wV bdNMÇæuJb çcÊQAnO
çc dOG nO ¿XC WM 100 cM fÑUCÇ çc qJ æU nO ¿XuJ
®qÇäuÑuBÇXOH ¿fÑUCÇ

qÇuæuJæÃsJL ¿WKILÇ åU WLÇ äš fÑUCÇ

WUèÍUdUWdFÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 3DXO)XTXD F 3LRWU3LDWURXVNL6KXWWHUVWRFNFRP G 7KLQNRXWWKHER[6KXWWHUVWRFNFRP

ÑUONÇvÅÊÏÃfIDÇ bU  ÈuK _Ç Çc æÅ .ÓÑbÇ äULÅ bF WK _Ç Íd ÉÏUÅ cOšÇ s VK Ç

®qÇVÇu
èà ÁwDÇ dOGK lC UNMJè ¬WU èb b wÇ fÑUCÇ rN vK cOšÇ
.XuÇ ÑèdL ld Ç
dNMÇl æÃsJL çcdOG nO
èîÊÇÁUM™ÇÏÇÏeè
WzULÇäš
äš fÑUCÇ
¿WKILÇWM SC:±
nKè¬dNMÇnb
®Çdë OGÇëÏèb à ´C4b± ` ÐbR7 Q= 
cOš vK UN{dU ¬fÑUCÇ s WHK ÙÇu_ Ñu èà ÌÐUL pb XU ÇÐÅ
sU_U pÐ jÑ l fÑUCK cOšÇ rN WAUMLÇ eH .ÓÑbÇ Áb q qBHÇ
.WOFÇuÇ ÉUOÇ w pÐ q UèbU wÇ
tÏèb _ÇæUULÑ çc qJ æU nO
WM 100 cM fÑUCÇ
êddOGwzUéd ¿XC
®UIë OLsJrètš s

179 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

220
M
 2 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
180 WH


çUOLÇqFHæuJwÇfÑUCÇwU
Canyon Formation
çUOLÇqFHæuJwÇfÑUCÇU ¿ÌuKÇè

¿ÌuKÇè 6ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ P¹C M±`b8
egs4374
ææuñ JWOHOwdJæŸÇè®WKcfÑUCææuñ JæÃsJLVO dÇèWdFÇéuæÃXLKF
æ
loH™èÃoHXMÇÐÅU`{uÊUFdLÇwE ZhèWOUÇÊÇÑUFÇ
h ­R±®P¹C M±
®ÉÑUFÇ
6 ÁC/
_C4 ^Û9 ³»C4± \±Ò­„ \±Ò­



  
Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\
E7=¹ 15
®WdFÇÊÏÇÒ¬çUOLÇobÏÇÒULK 
®dÃÊÇdOGÑuNvÅÑUN_ÇèÃÉdOJÇäèÇbÇêÏR 
P¹C M± `b8 ®ÉdOGÊÇÑbMUNOèWUGKWKu X ObÏU _ÇæÇÑb 
®æUÏuÇÙÇuÃbÃuÏèb _Ç 
ÀR5± ®WODÉÑuBsJè¬fÑUCÇdOGvÅÑUN_ÇêÏRæÃsJL 
®WdFÇsbeLÇvÅæUdÇWFd ÑUN_ÇêÏRæÃsJL 
s VKDDï æŸÇè .ÑuBÇ Wu w WFODÇ éu ÑèÏ vK cOšÇ lKK ñ Çè rñKF bI
.bÏU _Ç suJ w wuuOÇ ×UAMÇ Ñèb RMK çuLN U oOD cOšÇ ®d_ÇåeKUL UdOèÉÁÇdIÇbFpUUÅZ±»è®hMÇ
» ­R±¬æŸÇè
Student answers will vary but should cite
evidence from the text that either refutes or
ÁC/;± T»P ËP

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Pixabay

supports a prediction made in the chart.
b±E4±RZ=2 ­ E=C=±´±»C<:±
rOOI ×ULà bb l bÏU _Ç æuñ J nB h ÉÁÇdI cOšÇ åuI ¬×UAMÇ Çc w ˜´C4b

.ÊÇÑUFÇ WuL
Concept 4.2: Changing Landscapes 181
1180
E= C:± E=C=±´±»C<:± M

E==±R „±
w æÇbU  ZKÇè ÁULÇ æà nO nB êcÇ hMÇ ÉÁÇdI cOšÇ ÊUuL åuI
d:»
suJ h ÉÁÇd qè .bÏU _Ç æuñ J vK eOdU cOšÇ åuI .fÑUCÇ æuñ J
q l æuHK èà æuIH q dÐ l WOUÇ ÊÇÑUFÇ ÉÁÇd cOšÇ s VK Ç ¬bÏU _Ç
.ÉÑU

.WdFÇ ÊÏÇÒ ¬çUOLÇ ob ÏÇÒ ULK


æUÏè suJ vÅ êÏR æà sJLè ¬ÑuBÇ WdF vÅ ÑUN_Ç êÏR

.bÏU Ãè
6 ÁC/
_C4 ^Û9
bÏU _Ç suJ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


221 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
181 WH
2 ÓÑbÇ lU

.ÉdOG ÊÇÑbM UNOè WUGK WKu X O bÏU _Ç æÇÑb 

.æUÏuÇ ÙÇuà bà u Ïèb _Ç


P¹C M±`b8
.WOD ÉÑuB sJè ¬fÑUCÇ dOG vÅ ÑUN_Ç êÏR æà sJL

dNEUÑèblLÉdOGäèÇbæuJrsè¬ÑbMLÇäu vKÑUD_ÇçUOV vKWOÐUÇqLF
ÑUN_ÇXMè¬ÉdOGBÇäèÇbÇUNbï ï wÇsdÃÊÇdOGÑuNvÅÉdOJÇäèÇbÇêÏR®dÃäèÇb
¬WIdDÇçcNæUÏuÇsbbFÇæuJè¬ÊÇÑU LÇWdFvÅêÏRW
R UOÇvKçUOLÇÙUbÇÁUMÃWÏè_Ç Ñu s beLÇ ÑuN vÅ æUdÇ WFd ÑUN_Ç êÏR æà sJL

®tLè¬çdLè¬dNMÇWd è¬ÑuBÇÙuUNOUL¬qÇuFÇsbbFÇvKêÏÇuÇqJ
b bLFè
.WdFÇ
ÊU™uÇwrOEFÇÏèb _ÇsqsXFL q®ÑUN_ÇVCMUbM äUJ _ÇWHKfÑUCæuJ
æuJè¬ÑuBÇÊUI sbbFÇéd tKH ÃvÅÊdEÇÐÅè¬ÑÇb™Çbb èdOÏèb Ãu¿ÉbLÇ
bF®èÏÇÑuudNWÄÑstUvÅdEMÇbMsJL è¬sU_ÇsbbFÇwU
s Uë dIWÏuLÏèb _ÇæÇÑb
®ÉÑbMLÇUNÇueOLwÇæUÏuÇsUUU
ÉÁÇd bFè .bÏU _Ç suJ h ÉÁÇd rNM VK Ç ¬rNÇRM qLF cOšÇ åU æà bF
ë Uë ubÏU _Ç
w rNUUÅ dOOG æèÏu ÇuU ÇÐÅ U ÇèdO ÊÇÑUFÇ w dEMÇ ÉÏUÅ rNM VK Ç ¬hMÇ
oAuèÑuBÇWdFwWKu ÊÇdébvKdNMÇV Vñ ®Ïèb _ÇÇcææuñ JWOHOsOLpMJLè
Γέϭλϟ΍έΩλϣ3L[DED\

WKUÉdOWd ãdçUOLÇXU¬ÑÇb™Çbb qzUéu vKêdæUdNMÇæ_è¬UN

v š tId dOOG w rNÑ V Íd è rNUUÅ WÑUA cOšÇ ÊUuL s VK Ç .UNM êÃ
XdG ÇWOKLFÇçc®Çëbë OFUNKIèV ÇèdÇsdOJÇWdFvÅçUOLÇçcÙUbÇÉuÊÏìWUDÇsdOJÇ
®sOM ÇsOš
š
.ÉÁÇdIÇ h s WÏ_U sOMOF  ÊUUÇ

UU{u
ë D±¿pUUÅébÅdOG q®oU ÇäèbÇwpUUÅlÇѬÓÑbÇÊÃdæÃbFæŸÇ
®hMÇÉÁÇdbFãdOJHddOîñ GnO
èÃwHMhMÇsWÏQÇuMdæÃVsJècOšÇÊUUÅÙuM
®jDLÇwÑucLÇRMÇrb

181 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

222
M
 3 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
182 WH

4.2 Learn How are canyons formed? ©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2
7 ÁC/
E7=¹ 15 _C4 Y„ Activity 11 7ÁC/
Investigate Like a Scientist _C4Y„
ºld ÇÏuJÇ Investigation: Sand Shifters
Hands-On ÐC¹b±ÒP¹C M±
ÐC¹b±Ò P¹C M± egs4375
®ÉbbÈU _UNÑUÒèUNÄÑsJLWš
š WOuuOfÑUCsÉÑUbÏU _Ç
æUÏuÇsuJWOHO лC®bÏU _ÇsuJw×UL_Ç Y„®ubOHÇl UI PC ÒhMÇ ­R±
®WK _ÇsD­r®bÏU
­ _ÇsuJWOHOè

ÀR5±

3KRWR&UHGLW D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 5RPURGSKRWR6KXWWHUVWRFNFRP

åuI ¬Çbë OF ÏÇuLÇ qL vK bLF wÇ WdFÇ ÊUOKL s çuLKF UL WUF ™Uè Make a Prediction
.UNuñ J WOHOè UNKJ h ULO æUÏuÇè bÏU _Ç sO WÑUI qLF cOšÇ
¬oU Ç×UAMÇw¿rÇÇcNrOEFÇÏèb _ÇqFêcÇU
b
bP=
Question UJdÃwfÑUCÇsÙuurOEFÇÏèb
My Prediction _ÇæÃXLKF
ÁC/;± T»P ËP The wind
¬äUGÇÈuÑè¬çeMKrUFÇÁUÃlOLsÑÇèeÇwQ®WOULAÇ
moves the sand.
A
®qzUNÇÏèb _ÇÇcoLvÅ×uNKduJOKÉdzU æudèÃ
Ïèb _Ç æuñ J ×ULÃ bb ubO æèbUAè UB
ë cOšÇ ÃdI ¬×UAMÇ Çc w Then, it vÅtMuJÏuFè¬rUFÇwÏèb
drops the sand in ÃdÃurOEFÇÏèb
one _Ç
ÙusbeLÇWdFLÏèb _ÇæÇÑbWuJLÇÑuBÇÊUI UOuuOÇÁULKÓÑb®sOM
u ÇsOš
.WOLKFÇ rNUUM Ç rb êÏÇuÇè place. It drops
¿fÑUCÇçcÊQAnO®U lots of sand in
ULë bWIDMLÇpKwgOFXUwÇWOÇÊUMzUJÇ
the same place.
UNMOÑuBÇX{dF®ÉdOGlDvÅUNLL ñ èÑuBÇêudNo UbMrOEFÇÏèb _Çææuñ J
E==±R „± ®`D ÇdUEsWHKÁÇeÃwWHKâdDbOKÇèÁULÇdR ®WdFKV ÇèdÇX{dFèWuK
Dunes form where something,
ULK®wULUNWDOLÇo UMLÇqEULMOWdFÇWOKLFÖdFÁULÇUNobwÇo
 UMLÇæÅ
sJL r ÇÐÅ .WOLOKFÇ áÇb_Ç oOI vK cOšÇ ÉbU L ubOHÇ ÏÑÇu rOLB r suchÇsOš
Ïèb _ÇæÇÑbXr¬sOM as a rock, blocks the
šébvKè®WdFÇÊÏÇÒ¬æUJwçUOLÇobWd ÊÏÇÒ
WUÇWLbIÇV ÇèdÇÊUI sbbFÇÑuNvÅWdFÇWOKLÊÏÃbI®ÑÇb™ÇÉbb WO ÃdÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Romrodphoto / Shutterstock.com

cOšÇ tOu r .rKFÇ WOKL rb h dOu r bI ¬ubOHÇ vÅ äuuÇ s cOšÇ wind.
®Ïèb ™ÇæÇÑb
Aï äè_Ç ubOHÇ æà k™ .æUÏuÇè rOEFÇ Ïèb _Ç ubO ÉbUAè hMÇ ÉÁÇdI
vÅ dOA
rOEFÇ Ïèb _Ç bFFï .WOJd_Ç ÉbLÇ ÊU™uÇ Èd ÈuM lI êcÇ rOEFÇ Ïèb _Ç
.çUOLU WdFÇè WuÇ WOKL äèUM Uë UM Uë u{u bFè ¬UUOë LU ÉÒÑUÇ rUFLÇ s
dà cOšÇ æuJ b wÇ éd _Ç bÏU _Çè rOEFÇ Ïèb _Ç sO WÑUI qL Ïu b Life Skills

.ÁUMO Éde t w æuKLÇ Ïèb _Ç q ¬UN WÇÑÏ

190 1182
M

d:»

7 ÁC/
_C4 Y„
æUÏuÇè bÏU _Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


223 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
183 WH
3 ÓÑbÇ lU

¿rOEFÇÏèb _Çææuñ JnO


Î? ±
ÊUuJLÇpdvÅéÏÃU»ÑuBÇdçÇdrOEdNo bI
®WO{Ñ_ÇÊUIDÇspcUHë U¬d ÂæUJwWdBÇ
b
bP= UL®sOKsOWCHMWIDMuêÏÇuÇ¿êÏÇuÇèÏèb _ÇsOâdHÇU
qFHæUÏuÇæuJ®l Çèè`D qN jO Çî ÑÇbÇqÃVÇutæà WdFKÖdFrrOEFÇÏèb _ÇäuÖÑ_ÇæÃbIFÇÐUL

bOKÇsÉdO`zUHsæUÏuÇæuJbUL®ÁULÇäèÇbèÃÑUN_Ç
ÑÇb™ÇÉbb ¬WOUbÏU _ÇæÇÑbæuJULMO¬WbOKÇÑUN_ÇvL  ¿t HäbFLU
dobäèÇbèÃÑUNÃæUÏuÇèbÏU _ÇsqJæuJUUUUUè®WIO{è
ë ÁULÇæÃvÅcOšÇdOAæÃVsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
®Uë {UHÇUN UIdÃ
obvÅéÏÃU»Ïèb _ÇäuWHKÁÇeÃvKæUIbbOKÇè
qJAçUOLÇXIbULK®WHKʙbFLWMOFo UMvKçUOLÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E NDYUDP6KXWWHUVWRFNFRP

®WdFÇWOKLËèbvÅpÐéÏìÙd Ã
¿rOEFÇÏèb _ÇdNnO
ÇcéÏîd ÂæUJwÏÇuLÇX dr¬ÑuBÇWdFvÅêudNéÏà ¿Ïèb _ÇeOLïLwÇhzUBÇU

®ÊUIDÇWÄÑsæŸÇUMMJLUMÃWÑbÏèb _ÇæÇÑbXM WdÊUIDÑÇb™ÇÉbb WÏuLUëÇÑbtæQÏèb _ÇeOL
®ÉÏbF
¿t HäbFLUWdFKÖdFrrOEFÇÏèb _ÇäuÖÑ_ÇæÃbIF ÇÐUL
ÑuBÇqPvÅ™ÅêÏR™obLÇdNMÇæÃWIOIÊUUÇsLCæÃV :q WK à ÍdD UFë  dOJHÇ vK cOšÇ lñ
®tÇuvKèdNMÇédqJAwÇ
Ïuq¿rNUUÅsOèWK _ÇçcspUUÅsOáš ™ÇtèU
Î? ±
¿pUUÅvÅÁw êÃWU{Å
¿Ïèb _ÇeOLwÇhzUBÇU
ÉÑbMæÇÑb¬ÊUIDǬoLFÇ

SC:±
´C4b± ` ÐbR7 Q= 
æÅ .ubOHÇ ÉbUA q rÏ vÅ æuU scÇ cOšÇ vK WK _Ç Öd qCHHï
183 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
M .rN ÖdFFOï êcÇ ubOHÇ éu s ÉdJ rNODFè cOšK bNLLï WK _Ç ÖÇdF Ç
.rNUUÅ qO  Wd cOšÇ ÁUD Uë R ÊÇd Éb ubOHÇ nèÃ

224
M
 3 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
184 WH

4.2 Learn How are canyons formed?

8 ÁC/ 8ÁC/

_C4 ^Û9
Activity 11 _C4^Û9
E7=¹ 15 Investigate Like a Scientist
ºld ÇÏuJÇ
egs4376
CP±ÐbÛ 8
Hands-On Investigation: Sand Shifters
dN ÃébÅwèdBwldduKO20000sd‫أ‬qOMÇdNC¹ WU mK
CP±ÐbÛ 8 ÏuèæÅ®quDÇqOMÇdNÏÇbÇWUNwqOMÇdNUÏbF®rUFÇwÑUN_ÇUÏ
XLKFbI¿UbÇXuñ JnO®qOULÇsWHKÙÇuÃWÇÑÒsO šHK`OWB Wd
®UbÇqOJAUUFë æUOKLFÇæUUqUHnOádFhMÇ ­R±®VO dÇèWdFÇs
®wUÇ×UAMÇ^:­r
­

ÀR5±
¬WKdLÇçcwè®bÏU _ÇsuJwUÑèÏèWdFÇWOKLsçuLKFUcOšÇoD Make a Prediction
WOKLwçuLNUvK Áë UMfÑUCÇsnKÙuMÌÐuLqOKcOšÇæUJS

U RFNFRP
FRP
NFRP
P
CP±ÐbÛ 8
®bbluvÅWKPLÇV ÇèdÇqIMUbMæuJbwÇUbÇuè¬VO dÇ

XWWHUVWR
XWWHUVW
XWWHU
Question æUÏuÇfJvKWdFÇV
My Prediction UbÇæuJ™

LV\6K
LV\6
LV\
®VO dÇWOKLäšäš sæuJUNMJè¬bÏU _Çè

G(ONKDP
(ONKDP
ONKDP
NKDP
KDP
DP LV\
PLVV\
LLV\
VV\
\
The wind ÑUN_ÇèÃäèÇbÇWdQ
moves the sand.

ONKD
NNKD
KD
D
UUbMæuJwè

(ONK
G(ONK
ONK
(ON
G(ON
OON K
ÁC/;±T»PËP

λϣ0RKDPH
0RKDPH
PH
0RKDPH G (O
G(O
HG(
(
ÉÑUwLDÇè®wLDÇsÉdOÊUOLqLwÇ

P
Then, it drops the sand in one
ÏÇuLÇèÃsODÇèÃäUdÇsÇëbë ÉdOGozUÏs
®UbÇææuñ JæUJLRMKWDd qLFcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw

ΓΓέϭλϟ΍έέΩλϣ
place. It drops lots of sand in
ld dNMÇqL®WdBÇÏÇuLÇèîWdBÇ
the same jI è®WuN qJtUdÁUMÃÏÇuLÇçcobÇ
place.
®dNMÇWd iHMUbMÁULÇwwLDÇrEF
E==±R „± ^=;±R<C¹ ¬V ÇèdÇsXuJqJAÇWKWu ÖÑÃUbÇ
Dunes form where something,
r®UbÇææuñ JæUJLRMKÌÐuLMWDd åÇb ÇcOšKUbÇææuñ JdBM`O such as awULAÇqU ÇèÉdUIÇsOqOMÇdNUÏbuè

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Mohamed Elkhamisy / Shutterstock.com

rock, blocks the
WOKçcdNMÇçUOè®j uLÇdÇwduKO 6600WU XFDwÇçUOLÇVBYO¬dBL
¬cOšÇÉÁÇdÁUMÃè®UbÇææuñ JhÉÁÇdrNMVKDæQ×UAMKcOšÇWON wind. ®WKdÇäu vKUNFLwÇV ÇèdU

wzUMsVK ǬhMÇÉÁÇdbFè®UbÇææuñ JsWO OzdÇqOUHÇqOKErNMVK Ç

®rOOIÇdUMäULÅcOšÇs

Life Skills

190 1
184
M

d:»

8 ÁC/
_C4 ^Û9
UbÇ æuñ J

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


225 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
185 WH
3 ÓÑbÇ lU

_94±´±»C
wIKwKäèbèÃdwIKdOdNæuJbè®WMU çUOlWIbLÇçUOLÇwIKULOUbÇæuJè
w{ÇÑ_ÇæuJ®UNKLwÇV ÇèdÇjI èUNU çUOLÇbIHUbMÓU
b _ÇwUbÇæuJè¬ÉdO
UÑèceULçUOLÇWdÁUDÅsUOzeWu W dÇw{ÇÑ_ÇçcÊUU¬UbÇwÉdOJÇW dÇ
®VO dÇäbFsÇcbeè¬V ÇèdÇ
WOHOsrNUuKFWÑUAqBHÇcOšsVK Ç
æUJÇèUbÇvKÔUIMÇeeñ Ñr¬ÁUO œçUOLÇpd
wqLFÇcOšÇsVK Çr¬ÑUN_ÇèbÏU _ÇèWOKdÇ ÁC/
V Íd rNMVK Çr¬UbÇææuñ JæUJbbÊUOzUM Ãb2
wzUNMÇ×UAMÇwcOšÇsVK Ç®sU_ÇçcNrÑUO Ç
ÊUF UI_ RqOÒlæèUF®jOLÇvÅrÉdOdobÇdë N`{uwÇWDdÇ Y„æŸÇè
®tOæuJ UbÇæÃbIFêcÇæUJLKWDdÇvK ®UbÇsrNUuKFvKÁë UMrN HQÑU Çl{è
Γέέϭ
Γέϭ
Γέϭλ
έϭλϟ
έϭλ
ϭλϟ
ϭλ
λϟϟ΍ϟ΍έ
λϟ΍
λϟ΍
λϟ΍έ΍έέΩΩλ
΍΍έ λϣ0R
λϣ0RK
λϣ

pdWOHOsrNUuKFWÑUAqBHÇcOšsVK Ç
0
0RKDP
0RK
0RK
0R
0RKD
0RKDP
0 RKD
RKDP
RKDP
RK
KD
K DPHG(ONKDP
DP

¬WOKdÇæUJÇè¬UbÇvKÔUIMÇeeñ Ñr¬ÁUO œçUOLÇ

G (ONKDP
NKDP
PLV\

WuJWuLwcOLKq`HB®ÑUN_Çè¬bÏU _Çè
LLV\6
LV\6K
LV
VV\
V\6K
V\
V\
V\6
V\
\
\\
\6K
6K

6K
6K
6KXWWHUV
XWWHU
XWWH
XWWHU
XWW
XWWHUVWR
XWWHUVW

UbÇsÊUuKFvKäuBKXdÇcOšWšs
WWHUVWR
WWHUV
WW
WWHUVWR
WWH
HUVWR
HU
H
HUV
UUVWR
UVVWR
VWR

HPÁC/
WRFNFRP
FFN
FNF
FNFR
FN
NFR
NN
NFRP

âUH™ÇcOšÇvKVè¬UNbwÇWDdÇW ÇÑbè
F
FRP
FR
FR
FR
FRP
RPP

×UAMÇwcOšÇsVK Ç®UNLbIqrNUUÅvK
srNUuKFvKÁë UMwzUNMÇÑU ™ÇWK Ãl{èwzUNMÇ
®o UMLÇçcNãÑUO ÇV ·R ± ®UbÇ
wIKUbMæuñ JUbÇo UMrEFæÃWIOIÊUUÇsLCæÃV
qldNMÇwIKUbMÇcè®WMU ÇèÃWODÇçUOLÇlWIbLÇçUOLÇ
®jOLÇèÉdOÇs
pdWOHOsrNUuKFWÑUAqBHÇcOšsVK Ç
¬WOKdÇæUJÇè¬UbÇvKÔUIMÇeeñ Ñr¬ÁUO œçUOLÇ
XdÇêÏdqJAcOLKq`HB®ÑUN_Çè¬bÏU _Çè
wÇWDdÇW ÇÑbèUbÇsÊUuKFvKäuBK d:»
ÑusYǬrOOIÇåULÅbFcOšÇlOD è¬UNb
185
M
À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
ÇcwUbÇÏuèV dO Hl{èèUbÇo UMLÉbb
®æUJLÇ

226
M
 3 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
186 WH

4.2 Learn How are canyons formed?

9 ÁC/ 9ÁC/

_C4 ^Û9
Activity 11 _C4^Û9
E7=¹ 15 Investigate Like a Scientist
ºld ÇÏuJÇ
egs4378
EP=9±»C<M±^46ER4±
Hands-On Investigation: Sand
®WbOKÇÑUN_ÇvL Shifters
ï wÇWLCÇbOKÇlDWdqFHqJAæUÏuÇæÃdc
O l d
ER4±ÒEP=9±»C<M± rZKVFJãUMæÃqO®rÇdOGÔP=9±R<;±qJ èbnOdÃÑuB
®ÑbMqvKÃsqH _oeMèÁjdNBMwKÇVFJLÇÇcæÃqOr®p Ñb
®WÑUWdFÉuqLæÃWbOKÇÑUNœsJL
ÖÑ_Ç`D dUE¢ÖdrbWÏìÑUJ_ÇjDw ^ ÉÁÇdIÇÁUMÃè¬hMÇ­R±
ÀR5± ®WIU ÇWDA_ÇsWÏQsF Çè¢seÇÑèdLdOG

æuñ JWOKLlWOKLFÇçcWÑUILÇuUèbÏU _ÇXuñ JnOcOšÇrrñKFbI Make a Prediction

wWbOKÇÑUN_ÇÑèÏèdÃvKdÃádFUcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw®æUÏuÇ

FRP
RP
FN FFR
R P
®`D ÇdUE

HUVWRFN
UVWRFN
WRFN
VWRFN
HUVWRFN
UVWRFNRFN
WRFN
VWRFN
UVWRF
WWRF
VWRF
VVWRRF
WR
EP=9±»C<M±^46ER4±

UUV
WWWWHU
H
Question My Prediction

PDOD\DQ
DQ
LPDOD\DQ 6KXWW
6
6
6

Q KXWW
6KX
KX
6K
K XWW
6KXW
XW
X
ÑUN_ÇæuJè®çUOLÇqFHWdFÇrULæUÏuÇWdFvÅÌuKÇêÏRæÃsJL
Ì

PDOD\D
D\\D
LPDOD\D
The wind moves the sand.

PDOD\
LPDOD\
+LPDODD
ÁC/;±T»PËP

P
WODIÇo UMLÇwÌuKÇbuè®bOKÇdNBM™UbMæuJwÇÌuKÇsWbOKÇ


3XUH+
3XUH+
3XUH+
H+
3XUH
3XUH
Then, it drops the sand in one

3XUH
XUH
UUH
XU
3X H
V WbOKÇÑUN_Çãd®UNLÇdV XuÇÑèdLUNKIÏÇÏeè¬äUÇwUÃè
Ï

λϣϣ3
ΩΩλϣ
`{uqOÏvKwMdO Hl{uWbOKÇÑUN_ÇhcOšÇÃdI¬×UAMÇÇcw

έέΩλλ
®qH _ÇçUUobè¬WOÐUÇ
place. It drops lots of sand in

λϟ΍έ
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ΍
έϭλϟ΍
Γέϭλϟ
έέϭλϟ
Γέϭλ
Γέ λ
έϭλ
ϭλ ϟ΍΍΍έ
ϟ΍έ
®seÇÑèdL`D ÇdUEdOGWOHO V ¬qH _UNId WbOKÇÑUN_ÇoAULMO
the same place.
UNdvÅWU{UUNÒèsZUMÇbbAÇjGCÇ
wUvKèWbOKÇqJÇqH ÃÑuBÇWdFw
Dunes form where something,
UNId wWbOKÇÑUN_ÇV ®UNdÑU 
E==±R „± such as a rock, blocks the
¬Éd JLÇÑuBÇè¬vBǨWdBÇÏÇuLÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Pure Himalayan / Shutterstock.com

dLUWdFwrU jAÍuKqLFwÇ©äUdÇè
VFK®WbOKÇÑUN_ÇÉdUEWÇÑÏvKÇu OcOšÇsdOJÇæuJæÃ`dLÇs wind.
dOGwÇWdFÇwWOKLFÇçcV è®çÑU wt
rEFbuULMOè®ÖÑ_Ç`D vKÎUMLÇäÇbÇwUUëñ UÇÑë èÏWbOKÇÑUN_Ç ®ÖÑ_Ç`D qJ s

sbFXUWOÑUÇWOUMÇsUNÙŬWOzUMÇèÉbOFÇsU_ÇwWbOKÇÑUN_Ç
ÔP=9 ×¹±Ò
sÇcUMèvWbOKÇÑUN_ÇXÇÒUè®`D ÇdUEqOJAwWO OzdÇéuIÇ
®wuuOÇddOñ GÇËèbwWO OzdÇqÇuFÇ Life Skills

sOKOÒqsVK Ç®¢seÇÑèdL`D ÇdUEdOG¢ºwUÇÖdHÇcOšKdÐÇ 190 1

186
M

dcbè¬ÖdHÇrbWbOKÇÑUN_ÇnBqOÏÏUÅèhMÇÉÁÇdcOLKqsèÃ
WUNMÇwcOšÇsVK Çè¬WIU ÇWDA_Çsrd UäuqOÏêÃcOšÇ
®ÖdqObÇjdqOKFÇWU
d:»

9 ÁC/
_C4 ^Û9
WdFÇè WbOK'Ç ÑUN_Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


227 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
187 WH
3 ÓÑbÇ lU

ULMOWOUÇWK _ÇÍd Çè¬éd ÃWuLlULNzUWÑUAsOKOÒqsVK Ç

ºrNÇdO HcOšÇ`{u
.UNKLQ WM Ç w d nB WU L ãd æQ bb Áj WbOKÇ ÑUN_Ç ãd æà sJL
¿pdJrbwÇWÏ_ÇU
Î? ±
¬UNd ÁUMÃèè .WM Ç w Çë duKO 17 Wë F U Ùd à qJA lbM æà WbOKÇ ÑUNœ sJL ¬Uë Ï dà áèd wè
XuJ wÇ fÑUCÇ eOL .äš äšÇè ¬ÊÇdOÇè ¬ÑUN_Ç UNO UL ¬`D Ç dUE s bbFÇ WbOKÇ ÑUN_Ç XM
®seÇÑèdL`D ÇdUEdOOGvÅçUOLÇèÍUdÇêÏRæÃsJL
ÑUN_Ç XU sà áUA™ fÑUCÇ çcN ÁULKFÇ sOF è ¬Ubb ÁULKFÇ lOD  hzUB WbOKÇ ÑUN_Ç qFH çUOLÇUìUNJdWbOKÇÑUNœsJLè¬ÑuBÇdO JÍUdKsJL
.w{ULÇ w WbOKÇ
®äèÇbÇèÃÑUN_ÇVÇuXvÅêÏRWIbLÇ

SC:±
Γέϭλϟ΍
Γέϭλϟ΍έ
Γέϭλϟ
έϭλ
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍
ϭλϟ΍
ϭλ ϟ΍έέΩλ

seÇÑèdLdOGÖÑ_Ç`D dUEºÀR6±
Ωλϣ
Ωλϣ
λϣ3

Ðb7gCQ= 
3
3X
3XU
3XU
3
3XXUUH
X
XUH
UH
UH
H
H+
+LPDOD\

çUOLÇWdqFHXKJAwÇfÑUCKWKÃÏUÓÑbÇÍd ÁUMÃcOšÇbîñ 
LPDOD\
LP
LPD
LPDOD\D
P
PDOD\D
PDO
DOD
D

®WIU ÇWDA_ÇèhMÇsUNFLwÇWÏ_ÇqqO r¤C<

C<=¯F9j
jbd±E¹M±
OD\D
OD\DQ
OD\D
OD\
D\D
\DQ
\DQ
DQ

®ÌuKÇèÃ
6
6

®XuÇÑèdL`D ÇdUEdOOGvÅçUOLÇèÍUdÇêÏRæÃsJL
6
6KXW
6KX
6KKX
KXW
XWWWWHUVWRF
XWW HUVWR
HUVWRFN
HUVW
HUVWR
UVW
UV
UVWRFN
VVWRFN
VWRFN
VWRF

çUOLÇUìUNJdWbOKÇÑUNœsJLè¬ÑuBÇdO JÍUdKsJL
WR
WRFN
WWRFN
RFFN
RFN
RF N FRP
FRP
FR
RP

®äèÇbÇèÃÑUN_ÇVÇuXvÅêÏRWIbLÇ

¤aMN=jdhR

fÑUCæUÏuÇè¬äUÇè¬WOKdÇæUJÇè¬bÏU _ÇbFï
®XuÇÑèdLÊdOG

187 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

228
M
 4 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
188 WH

4.2 Learn How are canyons formed?

¿`D ÇfÑUCÍUdÇæuñ Jî nO

¿fÑUCÇÑuNvÅÍUdÇêÏRnO
Activity 11

Investigate Like a Scientist

Hands-On Investigation: Sand Shifters 10ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4379
·CR±^46ER4±
qFêcÇU®`D ÇdUEwdOOGËÇbÅwWO U _ÇéuIÇsÁÇdBÇÍUÑbF
ÇÐUádFÉÑuBÇY„èhMÇ
„ ­R±®äUdÇUNÅ¿WOÇwÉdbÉutãdLÇÁÇuNÇ
10 ÁC/ ®fÑUCsuJèÃWÇÒÅvÅUÏROUë FäUdÇèÍUdÇlLUbMËb
Make a Prediction
E7=¹ 20
_C4 ^Û9

FNNFRP
6KXWWHUVWRFN
HUVWRFN
RFN
WHUVWRF FR
FR
Question My Prediction

Y6KXW
Y6KX
Y6
 6
ER4±Ò·CR±

YY
RY
·CR±^46ER4±

DUR
=DNKDUR
UR
DG\=DNKDUR
KDUR
The wind moves the sand.

$UNDG\
Then, it drops the`Dsand in one

$UND
sÈdIUÍUdÇVNUbM

Ω $
έΩλϣ
Ωλ $
ÊUeèäUdÇqLwNÖÑ_Ç
place. It drops lots of sand in

ϟϟ΍΍έ
λϟ΍
ÀR5±

Γέϭλϟ
Γέϭλ λϟ
έϭλϟ
ϭλ
έέϭλ
ϭλ
UbMè¬d ÂæUJLUNKIMèÑuBÇ

ΓΓέ
the same place. ÉdUDLÇV ÇèdÇçcåbDB
ÍUdÇÑèbrNUEšÁUMÃVO dÇèWdFÇWOKLsOcOšÇjd¬×UAMÇÇcw çcqPvKqLFUNSÑuBU
Dunes form where something,
XM®jAWÂXUuULÑuBÇ
WOBAÇrNÑUvKÇuMæÃvKcOšÇllñ ®ÁÇdBÇwfÑUCÇææuñ Jw ·CR±^46ER4±`ECT»C1
such as a rock,äUJblocks
ÃvÅUNuèÑuBÇwäUdÇ
the
®WOKLFÇçcsçuLKFO U

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Arkady Zakharov / Shutterstock.com

®Wd
wind.
T U ÉÑUÒpo q®t HXuÇwVO dÇèWdFÇqFHfÑUCÇiFQAM
U
¬WOKdÇæUJÇ¿sOOÇsOUsOWdALÇfÑUCÇwU¿WOKÑÁÇdèÃ
ÁC/;±T»PËP æUJÇbu®ÍUdÇUNKLwÇäUdKWOÊQAUNÃvKUNL
N Çäb®lDU
®ÑU_ÇÊUvÅUNu qBbè¬ÉdOWIDMwDGÊUuLÉÑuwÉÏUWOKdÇ
w
dOQ`{uWÏÃèÊUEšl{uhMÇèjzU uÇ×UAMÇÇcwcOšÇåb 
®WOKdÇæUJÇwWKLLÇfÑUCÇwÍUdÇWdF Life Skills

E==±R „± 190 1
188
M

sVK Ç®ÉÁÇdIÇhwÉÏuuLÇvè_ÇÉÑuBÇÖÇdF ÇcOšÇsVK Ç

qJAdOJHÇcOšÇsVK Ç®ÉÑuBÇwÑuBÇææuñ JWOHOwdOJHÇcOšÇ
äÏUè¬ÊUdEMÇWAUMvKcOšÇllñ ®WMJLLÇʙUL™ÇqÍÇdÇlÙb
®UUFë ÑUJ_Ç d:»
¿ÉÑuBÇwW{uLÇWdGÇÑuBÇææuñ JwXLU wÇéuIÇU
Î? ±
wÇÑë èÏdAKæÃcOšÇiFsLbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
éuæÃæèd ÂcOšédb®XÊÇèÏÃrNÇb UÑuBÇæuñ J
®ÑuBÇsÙuMÇÇcæuñ JWOKLwdOÑèÏUNWdFÇèWuÇ

10 ÁC/
_C4 ^Û9
WdFÇè ÍUdÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


229 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
189 WH
4 ÓÑbÇ lU

cOšÇttè®ÁÇdBÇèäUdÇsWIU
ñ ÇrNdFLWUF ™ÇcOšÇsVK Ç
®WdFÇWOKLFéuIäUdÇèÍUdÇÑèÏwdOJHK
UbM®ãdÇWLzÇÏUNÃuWOKdÇæUJÇeOLUè ãdäUwdFAÇÐUL¿ÁÇdBÇwÍUdÇVNUbMËbêcÇU
äUdÇÊUOãd¬E=9R±ÐC8± vKÍUdÇVN Î? ±
¬WOKdÇæUJÇÑbMâulLè®ÈuçUÇwÇëbOF
wÍUdÇÑèÏU¿WOKÑWHUËèbwW ÉdOWd ÍUdÇ
sU ÇÁÇuNÇeOwq bUNSWLIÇvÅqBUbMè ¿qJAÇÇcsuJ
æUJÇæuJè®d ŸÇVUÇvKÌdbèæUJÇnK
®äUdÇÊUOqLWOUJÇÉuIUfOÁÇuNÇæ_
iFsJLb®WOBAÇrNÑUvKÁë UMcOšÇÊUUÅÙuM
ERN2 ­¤E=9R±ÐC8± ®bKÇwÔb ÑuFAUNNOAèWdFÇWOKLnèscOšÇ
Γέϭλϟ΍
ΓΓέϭ
Γέϭλ
Γέϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍έ
λϟ΍
λϟ΍έ
ϟ΍ έΩ
έΩλ
Ωλϣ
Ωλϣ
λϣ D $U

WU LÇäULXuÇiFcOšÇ`MÇ®hMÇÉÁÇdIÊUOzUMvÅcOšÇrr ñ ð 
$
$UNDG\=
$U NDG\=D
DG\=D

®rNzšÒlrNUu ÑWÑUArWUUWUÇ
DNKDURY
DNK
KDURY6K
KDURY6K
KDUR 6KXWWH

®qOÒlãÑUJÃÍ»C ®VO dÇèWdFÇwîwOKLFéuIäUdÇèÍUdÇqLFnOWBwNhÒ

KXWWH
XWWHUV
WWHUV
WH VWRFN
WRFNFRP
RFNNFRP
RFNFRP
NFRP
F
FR
FRP
RP E 'L

®cOšÇÊUu ÑÙuM
'LVFRYHU\
'L VFRYH
VFRY
VFRYHU\
VF
VFRYHU\
VFRYH
VFRYHU
FRY
RYH
R HU\
U\\ &RPPXQLF
&RPP
&RPPXQ
RPPXQLF
PPXQL
PPXQLF
QLFFDWLR
QLF DWL
DWLRQ
DWLRQV
DWL
W RQ
RQV,QF
RQV , F
,QF
,Q

189 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

230
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
190 WH

©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2

11 ÁC/

E7=¹ 25
_C4 G± 11ÁC/
_C4G±
ÎCR±´„b¤d9:4±G±
¤d9:4±G±
ºld ÇÏuJÇ
egs4380
ÊUeV d¬ÍUdÇWdnuUbMF®ÑuBÇWdFvKšLFè š Uë FäUdÇèÍUdÇlL

ÎCR±´„b WOKdÇæUJÇçcæÃbIFq¿qsWOKÑUëUë UXÃÑq®bbæUJwÉdOGBÇÑuBÇ

ÌÐuLqLFYÇÇcwåuI ¿d ÂvÅæUJsãdUNÃåìb_ÇvÅbÇèæUJwqE
®WOKdÇæUJÇææuñ JÈU ÃstdFULsF Ç®wKLqJAWOKLFÇçcrnO`{uu

@;±
ÀR5± ™ë
®jDLÇwpÇRMD±º™èÃ
ë UUMë ÒUNèbâdG WOFO ÉdUwUÌÐuLrOLBæÅ
âUDvKËbèÚšu @;± α@±
®WbdÑuÃUNQèbbwÇÊUOKLFÇÈUFO ÇèrNvKcOšÇbU l Çè
ÍUdÇqL¬äUdÇãdvÅÍUdÇêÏR
®VO dÇèWdFÇwOKLwÍUdÇÑèÏscOšÇtLKFUYÇÇcåbI
®bÇèæUJwUNDI ï r¬äUdÇsdOJÇ ¿WOKdÇæUJÇææuñ JnO
®æUJLÇfHwäUdÇçcsdOlLè
ÁC/;±T»PËP
æUJÇqOJAwÍUdÇÑèÏWEšLÌÐuLduDcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®WOKdÇæUJÇqJAwdRwÇqÇuFÇáUAÇèWOKdÇ eUãUMæuJUbMWOKdÇæUJÇlL
wWOKdÇæUJÇææuñ JÇÐUL
®äULÇqO vKÑuBUÍUdÇåUà ¿éd Ão UMæèÏo UMLÇiF
´ 8/:±^ E=C=±´±»C<:±

b94:±ϱP ±Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

˜E98/^d´Cb

1190
M

d:»

11 ÁC/
_C4 G±
äUdÇ Ê™u% :wKLFÇ YÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


231 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC
ÓUI åuOMu_Ç s WuMB qu âU Ã

(UUdI
ë r 5 × 23 × 33)
áèÑUè W MJ

æU ÇÐÅ dUM wÇ äUdÇ ÁÇu™) WOÑuÇ oÏUMBÇ WODà s Wš

(qBHÇ q ÇÏ ×UAMÇ
ÁU W U

(qBHÇ w s q UNÑUA æà sJL) XÒ W U

(Çdë u æU æÅ âÑè) ÊUU

WuK ÕUÑ åšÃ

(cOLK qJ) WOÇè ÊÇÑUE

äUÑ

4 ÓÑbÇ lU
@;±¤ÁC/;±S6
qÇuFÇèWOKdÇæUJÇÏuèwÍUdÇÑèÏáUA™UUÐuLYÇÇcwrLB
ë
®UNuJwdRwÇ
sOKOÒqsVK ÇèWOKdÇæUJÇUNObuwÇsU_ÇqBHÇlgU 
®WOKdÇæUJÇÏuuWÑèd{UNÃæèbIFdUMWšlu
wUÏuèV èWOKdÇæUJÇÑuNsrNUFupÐbFcOšÇq  
®éd ÃsUÃæèÏsUÃ
æUJÇÏuuWÑèdCÇdUMWšÇsrNUFuWÑUAcOšÇsVK Ç 
çcvKbOQUrI¬rN HQÊUFuÇdÐscOšÇsJLÇÐŬWOKdÇ
ÁUO Ãè»ÍUdÇÑbB»äUdÇsÉdOJÇÊUOLJǺdUMWšÇdcÊUFuÇ
rÇdwV èÍUdÇÉutÇuwÇÊÇdOAÇèÃÑU _ÇèÃvBÇq
®äUdÇ

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ 

®Wš ÇÊÇÑUEqLAwÇW UMLÇWš ÇfšÁÇbÑÇvKÕdÇ 

®äUÇwæUJLÇsv{uHÇWÇÒSr 

®qLFLÇwÈdAèÃqQ™ 

232
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
191 WH

ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯ 4.2 Learn How are canyons formed?

sdOJÇV ï ™vqBHÇÌÑU ×UAMÇÇcNåUOIÇqC_ÇsºrKFLÇÊÇÏU ÑÅ Activity 11 ©W

©WuLqJ¨
qJ¨¨©C<
C<=¯¶C d±¹±±b:±C
®v{uHÇ Investigate
WOJO šÊUU • Like
(UUdI
a Scientist
r 5 × 23 × 33) åuOMuà qu âU à •
ë
WuKÕUÑåš
åšà • áèÑUè W MJ •
WOKLÌÐuLl{uWdHÇrNMÇè®cOšWšsæuJÊUuLwcOšÇrrE ñð Hands-On Investigation: Sand Shifters
©cOLKqJ¨æUÃÊÇÑUE • äUdÇ ÁÇu
u™) WOÑuÇ oÏUMBÇ WODà s Wš
š •
®WOKdÇæUJÇææuñ J äUÑ • (qBBHÇ q ÇÏ ×UAMÇ æU ÇÐÅ dUM wÇ

ÖÇdÃèÃÑu˚
˚ • ÁU W U •

WèUwo ql{èpMJLè¬nBMÇväUdUUœÇèâU _ÇdCà  ÉdOG cOš

šUNÑUAæÃsJL¨åUFDÇXÒW U •
©qUJUqBHÇ
®äUdÇdUMlMLwÑèâèbMÁUDqtMdÃ
Make a Prediction
®o qq ÇbÉdl{ 
Question My Prediction
®cOLKqJWUjÃ
ð  ER±´±b2
The wind moves the sand. šœÇ
®o qq ÇbÉdl{è®äUdUâU ÃWš .1
Then, it drops the sand in one
bÇèæUJwäUdÇrÇdWҚÇWIdDÇwdOJHKUëUècOšÇ`MÇ  ®ÏÇuLÇçcåÇb UbÇèæUJwäUdÇrÇdWId wdJ .2
place. It drops lots of sand ®pUFuq
in .3
êQèÃrNbQäUdÇfLcOšÇvKÖdH™¨®ÉduLÇÖÇd_ÇåÇb U
the ®äUdÇlbÊUULÇåb
same place. UbMËbO UnAÇ .4

®rNUFutUrNOK让d ÂÖd ®pUEš

šqqñ .5
Dunes form where something,
´C3 :±
ÇcwWODÇÊÇÑUEMÇåÇb ÇÉÑèd{Íd l¬äUdÇÈuÑUD ÃgU  such as a rock, blocks the
®wKLFÇYÇ wind.

åÇb ÇbMËbO UáUAUWš ÇÊÇÁÇdÅrNbFcOšK`L Ç 

WUqC_ÇstÃéd¬ÊUEšLÇqO rddñ ð Ðè¬äUdÇlbÊUULÇ
º×UAMÇÁUMÃcOšÇdOJHeOHÉÑu ÇvKWOUÇWK _Ç Life Skills

¿ÍUdÇqFHäUdÇãdnO  190
191
M
À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

¿äUdÇwUNEšwÇ×UL_ÇwU 
¿WOKdÇæUJÇææuñ JwÍUdÇÑbBÉuäbFdOGdRnO 
¿pUEšwU 

233 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

4 ÓÑbÇ lU
od s WÏ dà Y ÁÇdÅ vK æèedO rN ¬YÇ ÁÇdÅ ÁUMà ÊÇdOGLÇ w cOšÇ rJ WUÇ çc w Çdë O rN ™ :WEš)
æUJÇ æuJ ÊUO U _ rNLNè cOšÇ ÑUJà eOH vÅ ×UAMÇ Çc s äè_Ç ÁeÇ ábNè ¬äUdÇ Ê™u ×UA s wUÇ ÁeÇ w ÑU ™Ç
.(WOKdÇ

w ÓUMÇ oK dBÇ dO .WOKdÇ æUJÇ æuñ J WOKLF rNEš bF pc `L  Xè ãUM æU ÇÐÅ WOKdÇ æUJÇ ÊU åuNH cOšK åbñ 
UL WÇÑeK WUBÇ w{ÇÑ_Ç vÅ WOKdÇ æUJÇ äUIÇ w rUFÇ w Uë UH o UMLÇ dà w ÍUdÇ V  YO ¬rUFÇ w o UMLÇ iF
rNà rd Ãè ¬ÍUdÇ qFH WdFÇ WOKLF WOKdÇ æUJÇ WèUI w dR wÇ WHKLÇ qÇuFÇ w dOJHÇ cOšÇ s VK Ç .UdB vÅ êÏR
.UNUIÇ èà UNd lML âd s æuO

dOG wÇ ÊÇdOGLÇ WAUM pOKè ¬äUdÇ Wd w ÉdRLÇ qÇuFÇ s êà Ïuè åb èà XeÇ èà çUOLÇ dOQ sO WÑUILÇ cOšK sJL
.(ÁULÇ èà XeÇ ÊU Ñ Ïb ¬UNU  ¬UNèÇÒ ¬ÍUdÇ ÑbB ¬äUdÇ Ùu :äULÇ qO vK) WUÇ qÇuFÇè (qÇuFÇ çc ÙÇuà q) YÇ
æèbIF U `{u êcÇ ÖdHÇè êÑU ™Ç äÇR Ç qO  cOšK `L Ç r ¬WOLKFÇ ËuÇ w åb ï UL bULÇ ÑU ™Ç åuNH lÇÑè
.t è tèb

WÑUI ÊUuLLÇ vKè ¬WOLKFÇ rN™U w UNUè ÊUUM ™Ç qOKè rNzU qO è rNU{ÇdÇ ÑU ™ åҚÇ XuÇ cOšÇ `MÇ
.ZzUMÇ w ÑÇdJ ãUM æU ÇÐÅ U áUA™ rNzšÒ WOI l rNzU

234
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
192 WH

©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2

:¶C; „±Ò ^=9±
 ÁC/;±dR Û8
ÁC/;± d R Û8 ¿äUdÇwÍUdÇdRnO
¬ÍUdÇÉuvKUNdwÇWU LÇbLFè¬äUdÇãdvÅÍUdÇêÏR
®ÍUdÇçUÇvKäUdÇWdçUÇbLFUL


Î? ±
vKUNdwÇWU LÇbLFè®äUdÇãdvÅÍUdÇêÏR
®ÍUdÇçUÇvKäUdÇãdWId bLFUL¬ÍUdÇÉu

¿äUdÇwUNE™wÇ×UL_ÇU
 ¿äUdÇwUNE™wÇ×UL_ÇU

 çUÇfHwÍUdÇÈuçUÇæUÇÐÅæuJÇwæUJÇÃb wÃbWOKdÇæUJÇæS¬WKULéuIèçU™ÇfHsÍUdÇÊÁUÇÐÅ
æUB_UÍUdÇÑU weUãUMæuJUbMëÉÏUqJAwè®æuJÇ
weUãUMæuJUbMëÉÏUqJAwè¬WèU ÉuIèäUdÇ
®äULÇqO vK
®äULÇqO vKæUB_UÍUdÇÑU 
èÃtUAÇtèÃÍd Çè¬éd _ÇÊUuLLÇZzUMpzUæÑU

®áš ™Ç ®áš
áš ™ÇèÃtUAÇtèà ·R ±¬éd _ÇÊUuLLÇZzUlpzUлC
äUdÇeêcÇèçUMb ÇêcǬeUÇuUMÐuLwáš ™ÇtèæÅ
êcÇèçUMb ÇêcÇeUÇuUMÐuLwáš ™ÇtèæÅ
dÃUMÐuLwWOKdÇæUJÇræUwUUè¬æUJÇæuJwVîñ è
æUJÇræUwUUè¬æUJÇæuJwV èäUdÇe ®eUÇåb rwÇÊUuLLÇÌÐULwUNM
rwÇÊUuLLÇÌÐULwwÇpKsdÃUMÐULwWOKdÇ
®eUÇåb 

_94:9E=9?E4±R
wrÑUJQWUÇnFCÇèÉuIÇ×UIbbcOšÇlOD q  1192
92
M
¿rOLBÇ

WDAÃèwKLFÇYÇÊUOKLÁUMÃcOšÇXNÇèwÇʚJALÇU 
¿rOLBÇ

235 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
193 WH
5 ÓÑbÇ

12ÁC/ 12 ÁC/
_C4^Û9 _C4 ^Û9
E7=¹ 25
ºld ÇÏuJÇ ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7
egs4382
wUNdèÇë bOFÏÇuLÇiFqLnOèVO dÇèWdFÇÊUOKLsdOJÇrLKFbI

Çcw®WOKdÇæUJÇææuñ JwWOKLFÇçcÑèÏ`{uÌÐULrLLrJÃUL®d Çñ æUJ
æUOÇêÏÇèæÃrÑè®V ÇèdÇV dqFHXuJwÇfÑUCÇsæèÃdI ¬×UAMÇ ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7
UOuuOÇÁULKY¬åuOÇè®ÁULÇXåU_ÇsåuwæUbI¬æŸÇÁÇdBÇwbu
b
wV ÇèdÇÊUI hHpÐèbOFÇw{ULÇwËbUrN`{uqz™ÏèÃ×uO s
qO¬ÑuBÇÊUI sWI qspÁÇdÁUMÃè®WOUÇÑuBÇ wUL¬ÑuBÇÊUMuJ
®WOMÒÉdqwÉUOÇqJ ÀR5±
®WO OzdÇÉdJHÇqH ÃCC2Õ ZhÉÁÇdIÇsÁUN™ÇbM¬hMÇ ­R±
WOKLwWUÉuDWOFÇuÇÉUOÇwwKLFÇoODÇèêdEMÇrKFÇsOjdÇ
WOuuOÇÊUOKLFÇsçuLKFU×UAMÇÇcwcOšÇoDDD®cOšKåuKFÇVdI
ï
Γέϭλϟ΍έΩλϣ-XVWLQD(OJDDIDU\6KXWWHUVWRFNFRP

®ÉÒÑUÇWOLOKÇfÑUCÇbÃWdFL
ÎÒM±«S±–ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7
®éd ÃWBIUdÑuBÇÊUI sJè¬qJAÇÇcNUULë zÇÏèbæUæUOÇêÏÇèæÃæèdzÇeÇbIFb
ÊUI qJ vKrÇdwÇè¬V ÇèdÇUNOKoKDDDÇ
ï bë OFdUMÉdOGlD¬ÑuBÇWubM¬QAM ÁC/;±T»PËP
bè¬wHèÃçUOLÇnUbMdÇÙUwXUwÇÊUIDÇ WÄÑsJL®WOzULÇÊUD LÇæUFOw
®seÇÇcwgOFXUwÇÊUÇuOÇèÊUUMÇÊUdHvKV ÇèdÇÊUI êu
nO`O{uæUOÇêÏÇèwÑuBÇÊUI ÉdI×UAMÇÇcwcOšÇqK
ÁULKoKD¬seÇsWKu ÉdqæUJLÇtOKæUUáUA™ÑuBÇÊUI wÁULKFÇY
äš sseÇÑèdL`D ÇdUEÊÇdOGWIKFÊUuKFvKäuBÇsJL
®WKBHMWdWI qvKsuJÇr ÇUOuuOÇ ®ÊUdHÇææuñ JèÑuBÇ×ULÃWEš

E==±R „±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Justina Elgaafary / Shutterstock.com`

¬ÉbbWOu ÑÑuææuñ JvÅêÏRVO dÇæÃnO×UAMÇÇcwcOšÇrKF

vK_ÇwUNbÃÑuÊUI WUNMÇwqJAiFâuUNCFrÇdwÇè
®qH _ÇwUNbÃè

193 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

d:»

12 ÁC/
_C4 ^Û9
æUO(Ç êÏÇè w ÑuBÇ ÊUI

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


236
M
 5 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
194 WH

læUOÇêÏÇèwÑuBÇÊUI hssOdIäèÃÉÁÇdcOšÇsVK Ç 
®WO U _ÇÉdJHÇXj l{è
®ÑuBÇ Y„

®WO OzdÇÉdJHUUNšwdOJHÇè¬ÑuBÇWEšrNMVK Çr 

®ÉdIHÇWOIÉÁÇdIrNULÅbFWK _ÇsWUÇWUNMÇwcOšÇsVK Çè 

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D -XVWLQD(OJDDIDU\6KXWWHUVWRFNFRP E 1DGHU(O$VV\6KXWWHUVWRFNFRP

–ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7 –ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7

¿j UNXF{èwÇWO OzdÇÉdJHUÑuBÇçcWš
šU
tUAWLè¬ÑuBÇsWHKÊUI ÑuBÇdNEïºÊUUÇqLAb
®WOUÇÉÑuBÇwÑuBÇrLèÌÇu_ÇsO

ÊUMuJÇhzUB ÃdIULMOXuÇÑèdLWOÇdOGUMdFWOHOw
O R Û8è®hMÇwU ­R±¬æŸÇè
®WOUÇWK _ÇsD­r®æUOÇêÏÇèwWdBÇ
­

1
194
M

237 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
196 WH 195 WH

®WK _ÇsEC‰ÉdIHÇwÊdd ðÐï wÇÊUuKFLUsF ǬæŸÇ

wXbwÇÊÇdOGÇdO HWdBÇÊUMuJÇwbuwÇÊUdHÇè×UL_ÇÁULKFÇåb
U nO
¿seÇdvK`D ÇdUE
wÉÏuuLÇÊUdHÇèÑuBÇÙÇuÃæÃWIOIÊUUÇqLAæÃV
ÊUdHU®WMOFÉdw`D ÇdUEtOKXUU`{uÊUIDÇ
dC±«S±–ÐC=±Ô¹±Òd»b0±´C7
ë
®wzU`D ÏuèvKšOÏbFï ­äULÇqO vK­WdÇ
UbM vNÇ êcÇ wMO uÇ dBFU ádFïF Éd w ¬UUdI
ë åU æuOK 40 cM dB äUL wDG d ãUM æU
ÊUIDÇjG{èæÒèéÏÃèè .V ÇèdÇ s WJOL ÊUI Uë ÑU äULAÇ WN dÇ ãd UbMè ÁÇuNÇ ÉÏèd ÊÏÇÒ
r sè »ÑuBÇ âUBÇè çUOLÇ Ìèd vÅ Çc êÏRè ¬WOKH ÇÊUIDÇ×UGCÇvÅXLÇdwÇÉbbFÇ
buè ¬WOKH Ç ÊUIDÇ w åb_Ç ÑuBÇ bu .êdOÇ dÇè wKdÇ dÇ q WOu dÇ ÑuBÇ XKJA
.vK_ÇÊUIDÇwsuJÇWbÑuBÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ-XVWLQD(OJDDIDU\6KXWWHUVWRFNFRP
Γέϭλϟ΍έΩλϣ-XVWLQD(OJDDIDU\6KXWWHUVWRFNFRP

ÉÏuuLÇÊUdHÇsbbFUÇc¬UOKFÇÊÇÑbMLÇrLbMæUOÇêÏÇèwsuJÇWbÑuBÇbu

ÏÑÇuLU WOKè WK{ XU æUJLÇ Çc çUO æà UM `{u Çcè .rÇÉdOGWdÇÊUMzUJÇvÅwLMUM
.çUOLÇ lb XU ÍUdÇ æà vK ÑuBK WuLLÇ ×uDÇ äbè .äUH œ ÉbOHLÇ WOzÇcGÇ
¿q{dvÅoOLdsääuñ UWIDMwÇdë æÃvÅdOAêcÇqObÇuU
æUOÇqÊUMzUJÉdOJÇÊUdHÇæÃWIOIÊUUÇqLAæÃV ÙÇuà äbè .©p ULÇbb ¨bKBÇêdOÇdÇèwKdÇdÇqWOu Ñ Çë Ñuêuj è_ÇÁeÇ
rEFdH_ÇwKdÇdÇææuñ ð Jî ï .WIDÇ çc XKJA UbM æuîñ J š{
ë Çdë  ãUM æà vK çc ÑuBÇ
æÃè®Ëb_ÇÊUMuJÇwÊbèï nš ÇèÔèdIÇèdÇdIè .Ïu _Ç wMODÇ dÇ s WI UNuè ÊUÇuOÇ Ñu s ÁUCO WI buè ¬ÊÇÑbMLÇ
®WbÇÊUMuJÇwÊbèï ÉdOGBÇÊUÑUIšÇÊUdH
î
ÉdO qUO WIDÇ çc w buèè .fÇèqòqHDÇqWOu ÑÑuvKqLAÑuBKåb_ÇsuJÇ
æU tà ÊUdHÇ çc s äb  .`O ULÇè ¬nš
š Çè ¬ÔdIÇ ãUL à æUM Ãè ¬dÇ dIè ¬æUOÇ áš
ᚠ_
.UM oOL d ãUM

1
196 195 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
M M

238
M
 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
197 WH

13 ÁC/
_C4 _=Û  13ÁC/
E7=¹ 20 _C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
T»C1±ûjÒ
T»C1±ûjÒ egs4383
ÁÇdSXLUèÊbU èÊÃdULOddJñ ¿`D ÇdUEÊdOGnO¿fÑUCÇXuJnO
®WLNqäULUNHAJ ÇwÇÊUOKLFÇwqQr®tMYÇ

T»C1±ûjÒ
ÀR5± ®fÑUCÇÙÇuÃsÙuqbbÊUÇdHÇwWOUÇÊUKDBLÇ D±
oOLFÇrÑuBèWOuuOÇÊUuKFLKcOšÇrNébwMuJÇrOOIÇÇcÏb
ï
®WOuuOÇÊUOKLFK WOKdÇæUJÇ bÏU _Ç UbÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ-XVWLQD(OJDDIDU\6KXWWHUVWRFNFRP
ÍUdÇ ÑUN_Ç WbOKÇÑUN_Ç

ÁC/;±T»PËP ®ÑÇb_ÇÉbb UNÇuWIOLæUÏè

bÏU _Ç
fÑUCÇnuWdFÇèWuÇsçuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇoD ®ÊUDOLÇèÃÊÇdOÇlÑUN_ÇÁUIÇsæuJqJAÇWKfÑUCwè

UbÇ
®UNuñ JÊUOKLhOKè ®äUdÇsWuJäš
äšw
WOKdÇæUJÇ
WbOKÇÑUN_Ç
´±Q±³»±¹¯ E=C=±´±»C<:± ®`D ÇdUEdUNId XI bOKÇsÉdO`zUHsæuJ

®bÏU _ÇèæUÏuÇsqsuJsÉÏUWèR LÇw

ÑUN_Ç
ÍUdÇ
T»C1±ûjÒ ®ÁÇdBÇwWdFÇéuI Uë Fæš
æšLFäUdÇè

E==±R „±
ÊdwÇfÑUCKrNUFO ÇébLcOšÇrOOI¢fÑUCÇnè¢dBM`L 
®åuNHLÇÇcwUNAUM ˜ËP<
P<±bdP7E4±Rd;;8:
b E=C=±´±»C<:±

¬UbÇvKÔUIMÇeÑr¬fÑUCÇsçuLKFbUWÑUAcOšÇvK  197
M
À»M±N2
À M± 2 RC3R=5
C3 5
4.2
4 2 Ïb<6ê±
6ê±

®ÑUN_Çè¬bÏU _Çè¬WOKdÇæUJÇè

nñKr
®ÏdHMqJArNuÃWUJcOšÇn 

d:»

13 ÁC/
_C4 _=Û 
fÑUCÇ nè

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


239 _9Ø Û 4¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
198 WH
5 ÓÑbÇ lU
©P¹C M± Fb8 û=  _Û94  4.2
©T»C1±Ðb8û=
T»C1±ÐbÛ 8û=
V sdÃãUMæuJbè¬fÑUCÇsfdCqæuJV D±¬WOUÇÉbL_Çw
®fÑUCÇçcsqæuJ E==±R „±
bOKÇ ÍUdÇ ÁULÇ WdFÇ æUJÇè¬UbÇè¬bÏU _Çææuñ JWOHOJrNLNébrOOIcOšKdBMFÇÇc`L 
®WOKdÇ
E=9R±ÐC8± CP± ÐC¹b±ÒP¹C M±

¬WdFÇ ÁULǬWdFÇ ¬ÁULǬWdFÇ

©ER4±ER ÓPC
ÍUdÇ bOKǬÍUdÇ
E==±R „±
Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP

®fÑUCÇææuñ JwWdFÇWOKLÑèbcOšÇrNdBMFÇÇcrrOñ ð I

©ER4±ER ÓPC

ÚÇdHÇw¢Áj¢èâWd ¢WUbMWO`BWOUÇÊÇÑUFÇ
 ^:­

Wd  êdBÇâ™e™ÇèÃWHUFÇÁUMÃWdFÇËbæÃsJL

Áj UUë uLWdFÇËb

1198
M

240
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.2

6 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

199 WH

©P¹C M± Fb8 û=  Í»C  4.2

wLKFÇdO HÇ 14ÁC/
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP E 9ODGLVODY7-LURXVHN6KXWWHUVWRFNFRP F 3RSRYD7HWLDQD6KXWWHUVWRFNFRP G %HQQ\0DUW\6KXWWHUVWRFNFRP

ºld ÇÏuJÇ
egs4384
P¹C M±
ÖdFUbMF®fÑUCÇèÑuBÇdObvKqLFwÇéuIÇébÅWuÇWOKLbF
qPsæŸÇvtLKFULOdJ®d ÂæUJvÅÏÇuLÇéuIÇfHqIM¬WuÇqÇuFÑuBÇ

14 ÁC/ ¢äÁU ¢wqsÇcÊbU bI®Ïèb _ÇÑuY„®UNdèÑuBÇ

E7=¹ 15 _C4 EØ Û ¹­Ú ^Û

P¹C M±

H 7KLQNRXWWKHER[6KXWWHUVWRFNFRP
ÀR5±
æèbOFè¬YÇqÉdUEÇW ÇÑÏWÇbwXdd ï wÇWK _ÇvÅcOšÇÏuF ϻԹ±Ò RÔ¹±Ò

wLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®ÉdOGLÇ`D ÇdUEsæŸÇtudFULOdOJHÇ

Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD bFFï ÖdrbWÏ_UWUF ™U
®tIODèÖdHÇÇcqåÇb ™

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Vladislav T. Jirousek / Shutterstock

ÁC/;±T»PËP
ºäÇR sWUÇèbÏU _ÇsuJsWOLKÊÇdO HcOšÇåbI¬×UAMÇÇcw R=50±¹ÒP M± Ðb9:±¹ÒP M±

®¢¿ÍdAÇlOD q¢

E==±R „±
À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±
®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR Íd lbÏU _ÇsYÇqÉdUEÇÑuÖd 199
M

WKLLÇYÇqÉdUEÇÍd wqBHÇÁšÒWÑUAèWAUMcOšÇsVK Ç
®bÏU _Çw

¬WAUMLUcOšKÍUL ÇbFè
d:»
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO
Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

14 ÁC/
_C4 EK¹­Ú ^Û
bÏU _Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


241 N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.2

Ãb2 ÁC/
200 WH
6 ÓÑbÇ lU
©P¹C M± Fb8 û=  Í»C  4.2
¿ÍdAÇlOD qºäÇR sWUžwLKdO Hl{ècOšÇsVK Ç
¿bÏU _ÇnèæŸÇpMJLnO

©·R/±Z=2^
¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš
áš ™ÇU ¿bÏU _ÇXuJnO
Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP

®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ

v R3±

©·R/±Z=2^
¿bÏU _ÇXuJnO

lOD qºäÇR sVOwLKÍd WUJbÏU _ÇsÉbbÇãÑUJQsOF

U  ¾ق
™ë
 ˜™èÃp{d D±¬pÕUÇwLKFÇdO HÇjOD¿ÍdAÇ

ºw{d
sOšÊUOKLFÇçcâdG è¬WdFÇèWuÇwîOKLqFHbÏU _ÇXuJ
®sOM Ç

200
2
M

242
M
 6 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
201 WH

vÅÌUb®ÊUÇè¬qOKFÇè¬ÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
ºWOŸÇrOUHLÇWFÇd ®pKOKF·R ±r¬p{drbêcÇqObÇqO _¬pÐbF

ÀR6±_P^=94 ^=P±
U¢ºäÇR sVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅu ÀR6± WdFV bÏU _ÇæuJ nOYÇwUME™bI
®™èÃrFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇ obÇsZMwÇÑuBÇ sÏÇuLÇqLçUOLÇæÃ
qLwÇçUOLKld Ç ¬d ÂæUJwUN dèæUJ
ºWÏ_ÇÐb8ЭD d_ÇäèÇbÇêÏRè¬V ÇèdÇ ¬W ÑbLÇÁUMwUbèbè
¬dÃqJAWdFÇvÅÇÑë ÇbÇ åuInO`{udGÃÌÐUL
®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êÃWOU 
bÏU _ÇæÇÑbqJAæÃsJL suJVO dÇèWdFÇwOKL
wÇÊUuKFLÇsbFÇè®p{drbÊUUOsOF êÃW UM  ébè¬çUOLÇWdäš s ®fÑUCÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP
sWUÉÑbMVÇubÏU _Ç
®ÖdHÇrb™
®ÑUN_ÇWd
ºèqObÇèÖdHÇsO ^=94±jd

šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO 

®ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃsWOIDMÊÇdO HåbIUL 

®WÏ_ÇèÖdHKdÃèÃwLKÓU ÃvKqLAè 

201 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M

243 Í»CÚ ¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
202 WH
6 ÓÑbÇ lU
©P¹C M± Fb8 û=  Í»C  4.2
rNUJS®WKUWOLKÊÇdO Hl{urNMseOLLK`L ǬcOšKrbÇrbIbF
®wLKFÇãdO H D±¬æŸÇè ®UUOë NH UNMdOFÇèìUNL ÑèìWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{èdWU
WOKLUNMWHKâdDXuJwÇWOFODÇfÑUCÇbÃuÏèb _Ç
®ÌuKÇè¬çUOLÇè¬ÍUdÇV WdFÇèWuÇrè®WdFÇWOKLèWuÇ ºcOLKÇWUÅsWMO
V bÏU _ÇæuJ¬éuIÇçcV Uî LzÇÏUNLèfÑUCÇqJ dOGè
WuÇWOKLUNMWHKâdDXuJwÇWOFODÇfÑUCÇbÃuÏèb _Ç
ébè¬V ÇèdÇqLwÇçUOLKld ÇobÇsZMwÇÑuBÇWdF
qJ dOGè®ÌuKÇè¬çUOLÇè¬ÍUdÇV WdFÇèWuÇrè®WdFÇWOKLè
çcæuñï Jî âdG è®ÑUN_ÇWdsWUÑÇb™ÇÉbb VÇubÏU _Ç
êÏRnOæUÏuÇèbÏU _Ç×UAwUMLKF®sOM ÇsOšÉÑbMLÇVÇuÇ
ÑuBÇWdFV bÏU _ÇæuJ®éuIÇçcV åÇèbÇvKUNLèfÑUCÇ
®WUNMÇwÏèb _ÇæuJOdÃqJAWdFÇvÅÇÑë ÇbÇd_ÇäèÇbÇ ÉÑbMVÇubÏU _Çébè¬V ÇèdÇqLwÇçUOLKld ÇobÇsZMwÇ
UMLKF®sOM ÇsOšÉÑbMLÇVÇuÇçcæuñï Jî âdG è®dNMÇWdsWU
dÃqJAWdFÇvÅÇÑë ÇbÇd_ÇäèÇbÇêÏRnOæUÏuÇèbÏU _Ç×UAw
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DUN1D]K6KXWWHUVWRFNFRP

®WUNMÇwÏèb _ÇæuJO

´C4b±`ÐbR7Q= 
¬WOKÇÑUN_Çè¬æUdÇè¬æUJÇè¬UbÇè¬Ïèb _ÇÇqÊUKDBLÇvÅW MU
ÉbU LWOBÊUIO MdOuvÅWU{UwLbIÖdFåUOIÇäèU¬V ÇèdÇè
äèUMwÏÇuduæÃVè®qCÃÉÑuBÊUKDBLÇwUFÑuBvKcOšÇ
®UNuñ JWOHOèfÑUCÇÍd wUNÇb ™bOÇ

2
202
02
_94:9E=9?E4±R
M

¿o ULWÑUIWOLKFÇcOšÇÊÇdO HXM nO 

w U _ÇwdFLÇéuLÇoODæèbF êcOšæÃádÃnO 
¿d ÂâUO w

244
M
 6 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
204-203 ÊUHBÇ

d9:4±\=2±
d9:4±\=2± Canyon Formation
ºld ÇÏuJÇ 15ÁC/
egs4385
15 ÁC/ _C4^Û9

WIOÏ 15 _C4 ^Û9 T»C1Ò–»bjÒ–ÐÒ»b0

æuOLKæèÑuBãUM òsJ¬wLKFÇäULUW
ò šUNX OÑuBLÇWHOèæÃbIFb
™Ñu×UIÇsæèÑuBLÇsJL¬WU ÊÇbFåÇb Uè®WOLKFÇ dÇuEÇæuK 
WOKLèsÑuBLÇsbeLÇádFubOHÇ PC ÒhMÇ ­R±®ÉÏdLÇsOFUUNÄÑlOD 

T»C1Ò–»bjÒ–ÐÒ»b0 ®wUÇ×UAMÇqLÃr®WdFÇ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0DUN1D]K6KXWWHUVWRFNFRP E 3DXO)XTXD

ÀR5± T»C1Ò–»bjÒ–ÐÒ»b0



  
duBÇæÃUL¬YbÇwLKFÇÈuK _ÇwUUOë U ÃUUë UWÏ_ÇWEšdFFï ÇÐU®rÑuäšäš sÉUOèUUBBæèÑuBLÇjIK
ë
lLduBÇåÇb ÇsJLLï ®WÇdLKWOu{uLÇÊUOMIÇrÃébÅuwÇduuHÇ æÃbIFb¬ÉÑuBÇpEš
šbM¿ÉÑuBÇçcsZM 
ÁÇÏu ÇÑuBÇÙÇuÃb_ÉÑuBÇçcjIÇÇÑë uBãUM
wcOšÇdJHHï ®ÉÏdLÇWdAÇsOFUUNUFèÃUbbsJLLï ™wÇÊUUOÇ sZM æÃsJL®T UAÇsÈdIUfLAåuw
cOšÇoDDD¬pÐbFè®wLKFÇåbIÇoOIwduBÇrU
ï ï nOèÑuBLÇWMN êcÇU¬äULÇqO vK¬w{ULÇwXFèUUë ÇbÃÉÑuBÇ
ÑÇdL ÇæÃbIFb¿êdBÇÓuIÇÇcææuñ JwV 
®ÊšJALÇébwuuMJql{utudFU ®tKJ dOGwV dBÇvKjOLÇÌÇuÃWd

ÁC/;±T»PËP HE=CR±_:±`B C Îb c9ÔRj½b

˜¶±bM±^46ER4`

ÑuBÇæÃnO`O{uÍUdÇqFHWdFÇsÊUuKF×UAMÇÇcwcOšÇqK Student answers will vary but should cite

Eï æÃsJL
¬seÇÑèdL`D ÇdUEvKÃdDwÇÊÇdOGÇèfÑUCÇ×ULÃdNEï evidence from the text that either refutes or

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Paul Fuqua

supports a prediction made in the chart.
sÏuIHLÇvKÑuFÇwbU wuuMJqrOLBqÃsçuLKFbUæuIDr ˜³PPE7R2³R8\=2Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
®ÁÇdBÇw

ñP¯ E=C=±´±»C<:± 203 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê± Concept 4.2: Changing Landscapes 181

E==±R „±
eeNñ ®fÑUCÇW ÇÑÏèwÇduuHÇduBÇsOjdÇcOšK×UAMÇÇc`Oï
ºWOUÇWK _ÇÍdDhMÇÉÁÇdIcOšÇ d:»
¿ÁULKFKÇbë OHduBÇæuJæÃsJLLï nO

Î? ±
ÉbOFÁUO ÃvKádFÇtš spMJL®cOšÇÊUUÅÙuMb
™wÇÇbë ÉdOGBÇÁUO _Çè¬ÁUCHÇwåU _ÇÑuq¬Çbë 
WHKÊUèÃwÁUO _ÇÑuè¬UšÇqÉÏdLÇsOFUéd
®seÇÑèdLUÁw dOGWEšvKbU wÇè

15 ÁC/
_C4 ^Û9
fÑUCè ¬Ñuè ¬æèÑuB



245 Í»CÚ ¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.2

Ãb2 ÁC/
205 WH
6 ÓÑbÇ lU

¿duBKUMÇb ÇWId UOuuMJÇÊdOnO


Î? ±
d±Rbb6±Rb0±ϱP ± ë
™bWOLdÇÑuBÇåÇb ÇæŸÇUMMJL®cOšÇÊUUÅÙuMb
®tLKFULUëUMë OF WK _Çs D­
qUHwÇduuHÇduBÇåÇb UUbÇèÃÏèb _ÇwWKLLÇfÑUCÇææuñ JÉbUApMJLq
vKUbU ÉudÃÁÇu{ÃèÊU bUMbXÃè®åš_Çs
¿wMÒ ®WLKELÇsU_ÇwÑuBÇWÄÑ
wMMJLbè¬æuJšë u UëèâdG fÑUCÇçcqæ_»™ULÑ
®WUNMÇvÅWÇbÇsfOsJè¬WdFÇqFHUdOGWÄÑ qJArOOIÇcOšÇqLJJï æÃsJLLï ®ubOHÇÉbUArhMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç
®WuLLèÃêÏd

³PPC=bb;8_=:0 d±Rbb6±Rb0±ϱP ±
ÁULKFÇsWuLläèR pà ^=®UNKJ
 dOGÑÇdL ÇV ÁÇdBÇwrNId ÓUMÇqCb
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0DUN1D]K6KXWWHUVWRFNFRP

¿ÇÐULè¬UNLLB wÇÉÇÏ_ÇæuJ ÇÐU¬ÁÇdBÇwsÏuIHLÇvKÑuFÇwbU

v WOMIlMB
®WOUÇWU LÇwUNMÖdGÇ`O{ulÉÇÏ_Ççcûj E==±R „±
¬ÁÇdBÇwÕU _ÇWdjIKOduOLJÇvKZUdduDwMMJL
ÉÑU ÅäU ѝrNId æuKCUbMUNKOGAÓUMKsJLÉÇÏÃrLÃbè ¬WOÇduuHÇÉÑuBUsOMOF rOOIÇåULcOšÇÊUuLèÃcOšÇttè
ñ
®WUG Ç ®fÑUCÇdOGWÇdbMUOuuMJÇÏèbwdOJHKcOšÇrOOIÇÇcéb

C=bb;8±_=:0
E==±R „±
duBÇåÇb Ç¢rOOIbF¢WOMIrOLB¢rOOIäULÅcOšÇsVK Ç
UNÇb ÇsJLLï nOnèèÉÇÏÃrOLBcOšÇrOOIÇÇcéb®¢wÇduuHÇ
®WMOFWKJAq

205 À»M±N2 RC3R=5
4.2 Ïb<6ê±

M ÎC:M±³¹C»
cOšÇl ®ÊšJALKqÏUÅqÃs Éë ÏUÙÇbÇvÅäUL_ÇÏÇèÑt
nO®ÕdHÇáUAÇvKçbU êcÇÑuBLÇÙÇbÅwdOJHÇvKpcUUFë 
cOšÇsVK Ç¿WÑUÕdvÅWÑUJ™ÇçÑUJÃètÄÑquÑuBLKsJL
®ÁULKFÇËUQtKLjdUbMÑuBLÇqLUNHOCwÇWLOIÇÑÇbIwdJHÇ

246
M
 6 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
206 WH

©P¹C M± Fb8 û=  Í»C  4.2

rOñ ð èlÇÑ Canyon Formation 16ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ 
¤Z±»
egs4386
À»M±N2 RC3R=5
WdFvKbU ÑUN_ÇæÃUL®WOMO ÊÇÑUONÇW WdÇádvKÊUUCOHÇçUOqLF
16 ÁC/ ®tÃÑètÃdULO R8®sOM ÇsOš
šÑèdbFWKzUNÇbÏU _Çææuñ JvÅêÏRU»ÁjÑuBÇ

E7=¹ 15 _C4 _=Û  pUEšš Z±»®ÖÑ_ÇqOJAèfÑUCKVO dÇèWdFÇèWuÇÊUOKLdOOGâd â ·R ±

®qOÒl

E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP
®ÊUUÇÙuMb

³R=5:±N2±RC3¤Z±»

  
ÀR5±




Γέϭλϟ΍έΩλϣ D ,P$$P6KXWWHUVWRFNFRP
ï wÇÊUOKLFÇÍd èWFÇddO _Ç×UAMÇÇcwcOšÇsVK Ç
wÊÇdOGË ðb
Wd éd ÃÊÇdOGËbULMO¬bb ÁjÊÇdOGÇiFËbî è®`D ÇdUE
wÇÊÇdOGÇbbvKcOšÇÉdOGLÇ`D ÇdUE×ULÃWÇdbU ï ®dÃ
sOcOšÇjd®ÊÇdO HÇbÃrbqObUNÇb ÇsJLLï UL¬seÇÑèdLXFè ãÑUJQsF Ç®¢ÃbÇ¢wtbU ULOqQè–]9=¼c¯µØP
Û
®bÏU _ÇsuJWAUMLÖÑ_Ç`D dUEdOGsÉbbÇ
®ÉbuÇÙèdAèÙu{uLrNLN

Student answers will vary but should cite

ÁC/;±T»PËP
evidence from the text that either refutes or
WO U _ÇÑUJ_UsOMOF tIODlçuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇhK supports a prediction made in the chart.
®ÉbuK

E==±R „± Concept 4.2: Changing Landscapes 181

206
2
M

b®WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃcOšÇoIbè¬æŸÇè
ñð
®åuNHLÇÇcNwzUNrOOIcOšÇnOKJåuI

o UMwÌuKÇèçUOLÇèÍUdÇdOQsåuNHLKwzUNMÇrOOIÇwcOšÇY
d:»
®seÇÑèdLbÏU _ÇèWOKdÇæUJÇèUbÇ

_94:9E=9?E4±R
¿åuNHLÇáÇbÃÇuIIscÇcOšÇÏbr 

¿áÇb_ÇÇuIIrscÇêcOšÉbU LWOUÇwÇuD U 

16 ÁC/
_C4 _=Û 
ÉdOG*Ç `D Ç dUE :lÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


247 Í»CÚ ¤
Ïb<6:±

N2±RC3:4.2Ïb<6:±
42
M
 Γέϭλϟ΍έΩλϣWLWR2Q]6KXWWHUVWRFNFRP

Ïb<6:±

4.3

T»C1±Xg±R _ »

M
248
 åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4
®ÉdOèÉdOGÊUUDvKÖÑ_Ç`D ×ULÃnujzÇdÇÊUUOdO HèqOK

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW ®WMOFÊUuKFáUA™jzÇdÇsWHKÙÇuÃåÇb ÇUÇesOWÑUILÇ


E= C M±´C920:±
¬WOFO WDd ¬äUǬWDd ¬fÑUCǬw U ìWOÐUǬÙUHÑǬWÑuMJÇ×uDǺÉbbÊUKDB
çUOlL ¬WOÇdu WDd ¬wUMdL¬WO UO WDd

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç

Γέϭλϟ΍έΩλϣWLWR2Q]6KXWWHUVWRFNFRP
N920:±Eb
¬`KDBLÇWUDqvKÇuJæÃb™`KDBqJ¢WuWUD¢qLrNMVK ǬcOšKWO U _ÇÊUKDBLKpd ÁUMÃ

ë
sLCæÃvKWDdÇÇ`KDBLWuWUDqLrNOKV¬ššL®UdcvKpÐrbU ë
OW{uWL Ñè¬tOK™Uè¬tHdFè
iFUNOWDO WDd r ÑlpMbèÃãbKWDd pÐvKäU謢ÖÑ_Ç`D dGBr ÑsÉÑUw¢qUUDO ë UUHë dF
®©äUW UÉdOèÃUÏèdNq¨fÑUCÇ

®tKOÒltWUÇWuNÇWUDcOLKqWÑUArNMVK ǬWuNÇWUDqLcOšÇqLJæÃbFè


´C 4±
UULë OI UUDë ÉÑu ÇvKÇuL dæÃcOšÇsVK Ç®qBHÇqJW{ÇèæuJYOÉÑu ÇvKÉdzÇÏwÊUKDBLÇVÇ

šë UFë sOKDBqqOu©UUDë r dcOLKq¨
sOjÇèdÇWAUMrNMVK ǬcOšÇwNMæÃÏdL®©©ÙUHÑÇèq šL¨U
®UNcèÃéd ÃjÇèÑWU{ÅbbèÊUKDBLÇ
ë
`KDBndFæuJæÃsJLLÇs ššL®sOKDBLÇsOjÇdÇÙuMnèWUrNMVK ÇèÊUKDBLÇsÌèecOLKqnnñKð 

®qBHÇlrNHèWÑUALcOšÉbd Çr®fÑUCÇÙÇuÃsÙutÃvKqÇ

249 ¤T»C1±Xg±R
 Ïb<6:± _ »:4.3Ïb<6:±
M
 T»C1±Xg±R _ »
Ïb<6:±

4.3

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®tvuLÇÑU LÇsL{×UAqäULÅcOšÇvKV¬dOUFLÇÊUFuoOIqÃs

Fb± E=9:4± E2/M± ÏCM± _94± ÌC2

ozUÏ 5 1 ×UA

WIOÏ 15 2 ×UA
1 ÓÑbÇ
WIOÏ 15 3 ×UA ΫC

ozUÏ 10 4 ×UA

ozUÏ 10 5 ×UA

WIOÏ 15 6 ×UA 2 ÓÑbÇ

WIOÏ 20 7 ×UA

WIOÏ 45 8 ×UA 3 ÓÑbÇ _9Ø Û 4

ozUÏ 10 10 ×UA

WIOÏ 15 11 ×UA 4 ÓÑbÇ

WIOÏ 20 12 ×UA

WIOÏ 25 13 ×UA Í»CÚ

5 ÓÑbÇ
WIOÏ 20 14 ×UA

250
M
 éuLÇsWOHK

lOA¬wLdÇUMLUw®fÑUCÇäUJ Ãbbpcè¬UNLNè`D ÇdUE×ULÃvKádFKjzÇdÇdAÇåb 

WÇÑÏvKcOšÇæuJb®ÉbOFåÃXUWdWHKLÇUMUNèvÅäuuÇvKUMbU LWuLLÇÉeN_ÇåÇb Ç
ÊUuKFvKäuBKåb ï è¬ÉÏbFÙÇuÃjzÇdKæÃæuÑb™rNMJ¬©*36¨wLUFÇlÇuLÇbbåUEåÇb U
rNÑÇblO ucOšK`OwÇâdDÇébÅufÑUCÇäUJ ÃsOjdÇèWHKLÇjzÇdÇÙÇuÃáUAÇæÅ®WuM
®rNjOLÇrUFÇs

T»C1±ÎC8 ­R=5
¬bÏU _Çè¬æUÏuÇè¬äUÇWèdFLÇfÑUCÇqLA®ÖÑ_Ç`D vKÉÒÑUÇèWÏULÇWOFODÇrUFLÇsfÑUCÇbF
wÇÊUOKLFÇiFæÅ®WHKÊUOKLqFHXuJèfÑUCÇçcXKJAbI®T ÇuAÇè¬êÑUBÇè¬äuN Çè¬äšÇè
äUJ ÃdOG®WdFÇWOKLqÇdë bèÇÑë U{æuJd ŸÇiFÇè¬sOÇdÇÉÑuqWFUæuJÖÑ_Ç`D vKËb
®ÑÇdL U`D ÇdUEdOGpcè»WdFÇèWOzUOLOJÇèWOJOUJOLÇWuÇÊUOKLV UNUÃèWO{Ñ_ÇfÑUCÇ

T»C1±^8 d³R@:±Ób7±
çUOLÇV ®ÑuBÇww èÃÙèbËèbq¬wuJÇ×UAMÇèÃwUdÇ×UAMÇqFHäšÇèäUÇXuJbI
dOGUNOËbÙUHљÇWCHMèWD èWF ÇèäuN ÇæÅ®UNKKJï AèæUÏuÇXwWbOKÇÑUN_ÇWdèÃWÑUÇ
®WdFÇqÉdbÊUOKLèìVO dÇèldÇqÉÁUMÊUOKLäš qJAbI®WF U ÊUU vKUN ÑUCwnOH
ÏÇuLÇV dèÍUdÇèjOLÇdOQqFHXuJwKU ÇjÇäu vKWD èÉdOÊUU wWOKU ÇäuN ÇæÅ
®WFHdLÇw{ÇÑ_ÇsWKPLÇ

Xg±R±^=9
XWOKÇq š ÇfJF®ÖÑ_Ç`D fÑUCsdOJ×ULÃssnAJÇÁULKFK`O¬jzÇdÇqOKWOKLæÅ
udNMÇédçUÇwçUOLÇobè¬WuHLÇäuN KodDÇWOUFÇäšÇ` HUL¬WÑUIÇqÇu ÇjOLÇ`D
vÅäuuÇvKsdU LÇbU è¬VuJKw{ULÇaÑUÇrNvKUOuuOÇÁULKjzÇdÇbU ®tUJlusJLlu
ébÅWO UO ÇjzÇdÇbF®UN{ÇdÃÙuMèUNUJ ÃnKsJ¬ÊUuKFLÇsdOJÇjzÇdÇåbI®qI LÇwrNUNè
UNbIwÇqOUHÇvKÁë UMè®bKqJWFUÇÏèbÇÊULO IUNOdNEwÇw UO ÇlUDÇÊÇÐWbOKIÇjzÇdÇrÃ
jzÇdÇçcåÇb ÇsJLUL®nKæuKdBMqêûWHKæÇuQUUë U¬æbLÇèÊU™uÇèæÇbKÇbbr¬WDdÇ
åb LKÊUuKFWDdÇçcåbI®WIDMqJWOFODÇWO{Ñ_ÇfÑUCÇvKWOFODÇjzÇdÇed®âdDÇvKádFK
®æuKÇÍUHLUULë zÇÏÊUFHdLÇvÅÑUA
Aï ®æUÏuÇè¬äUÇq š è¬WOzULÇÊUD LÇq¬WOÇdGÇrUFLÇs

251 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±
T»C1±Xg±R _ » 4.3

éuLÇsWOHK lU

`L WO{ÇdÇ×uD wÑuMJÇ×uD ®WMOFWIDMLWUÇÊUFHdLÇsÊUuKFrbIWOÇdGÇjzÇdÇXLLLï

WIDMvÅiFsUNCFWdIÇÑuMJÇ×uD edè®dÇ`D âuÊUUHљÇqLYOjzÇdKêÏuLbFFï ÁUDS
ÓUMÇçUOLÇÊUFL jzÇd bU ®ÉÏbÊUNèèÃWOKo UMhzUB sÊUuKFduUNÃUL®ÑÇb™ÇÉbb
æÃULè®WOÐUÇqFHWCHMLÇo UMLÇvÅWFHdLÇo UMLÇsçUOLÇob®UMuvKçUOLÇÏÑÇuåUErNvK
wÇÉdOJÇÑUNœbÇèÑ`BæÃvÅÉdOGBÇçUOLÇÊUFLwZbMUNS¬qÇqH ÃvÅUNUOobçUOLÇêÑU
vL ®ÊUDOLÇèìæUKÇèìÊÇdOǺqÉdOJÇWOzULÇÊUD LÇwUNOUqádB Bï æÃvÅUNdqÇu
WLE_ÇçcWFO rNæÅ®çUOLÇlL LWdAWNèvÅUNId oAçUOLÇqUNOlLwÇÖÑ_ÇsWU LÇ
×ULÃWOUMBÇÑUL_ÇÑuUMnAJ®WuKLÇÏÇuLÇsUNHOEM¬çUOÏÑÇuUNwÇo UMLÇWULvKÁULKFÇbU 
ë
UNSpcè¬ÁUCHÇsÑuBÇçcjIKïK®äèQ ™™èÃjzÇdÇwUYbvKbU UNÃUL¬UN ÇÑb`D ÇdUE
ÑUL_ÇvKWOLdÇjzÇdÇbLF®dzU sOFéddï bNALÇæUuUL`D ÇdUELÇeë OLèUUFë zÇÑÇdë EMÁULKFKÖdF
®nÇuNÇwÉduLÇjzÇdÇè*36lÇuLÇbbåUEq¬ÓUMÇrEFUNsOF è¬WbÊUU™ÇbbWOUMBÇ

252
M
 wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4

(Eb: ^ c¯ E;C) E¼ ± ¹±b:± ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

WOFd WOFO WDd
 WDdÇ vK ÉdUEÇ ×UL_Ç ×UAMÇ Çc w cOšÇ d H :8 ÁC/;±
rUFK WuK vK äUÇ q š è ÊUDOLÇ ÖÇuà sUà bb WOFODÇ T»C1±
.ÁUL WDd E==gR±
rUFK ÁUL WDd

WuK ÕUÑ åšÃ
 À»M± c9

ÕUÑ åšÃ


253 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.3

Ãb2 ÁC/
208 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ ozUÏ 5
©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^
¿pu s rUFÇ rN w jzÇdÇ ãbU  nO

ÀR5±
íÉÑuB `D Ç dUEè fÑUCÇ äUJ à rNH jzÇdÇ ÙÇuà nK ÁULKFÇ åb 
Γέϭλϟ΍έΩλϣ
 
 


 





lñ sJ ¬WDO Ç jzÇdÇ åÇb Ç w WIU Éd cOšÇ éb æuJ b .qCÃ
äUI™ÇwjzÇdÇãbU æÃsJL¿bbæUJvKÑuFKqsWDdÇXb Çq
ë
¿`D ÇdUEsÊUuKFLãbèeUNMJLjzÇdÇæÃUUCÃrKFq®d ÂvÅæUJs jOLÇ rUFÇ rN vK jzÇdÇ ÉbU  WOHO s éd à íWKà w dOJHÇ vK cOšÇ
êÑUBÇèÑUN_ÇèäUÇdNEï
EwÇWDdÇãbU  äUÇvçeMÇwVdXMÇÐÅ
®WDOLÇ`D ÇdUErNHjzÇdÇÁULKFÇåb ®éd _ÇfÑUCÇè .UM
¿pusrUFÇrNwjzÇdÇãbU nO
æUJvpId vKÑuFÇwjzÇdÇãbU æÃsJL
ÁC/;± T»P ËP
WU{U¬äUÇèÃÑUN_ÇÏuèsUÃjzÇdÇ`{u®bb
äš sjzÇdÇUbU ®éd _ÇdUMFÇèâdDÇvÅ .fÑUCÇ jzÇd r Ñ s tudF U vK cOšÇ ed ¬×UAMÇ Çc w
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Budimir Jevtic / Shutterstock.com

®WHKrUFLdOAwÇÒudÇèæÇu_ÇåÇb Ç
^:± c9 ³»P7± E=C=±´±»C<:±

E==±R „±
rNMJL wÇ ÊUuKFLÇ WFO è jzÇdÇ s tudF U Íd vK cOšÇ lñ
»C8M
C ±E»C
 C/ Z=2
2 ­ E=C=±´±»C<:± ºld ÇÏuJÇ r Ñ èà qL WOHO w qQÇè dOJHK cOšÇ bñ  .jzÇdÇ çc s UNOK äuBÇ
˜P4C<;
< P?­_
­ d±
d egs4389
.seÇ ÑèdL dL  qJA UNFÇdè WDdÇ

2
208
WMO vÅ dEÇ) äÇR Ç s WUÇ WOHO s WOè_Ç ÑUJ_Ç iF cOšÇ éb æuJ b
M
W ÇÑÏ s ÁUN™Ç bF .(Wb LÇ ÏÇuLU WUÇ cOLKÇ ÈU w cOLKÇ WU
UNOÅ ÇuKu WÏà vK qLA wLK dO H l{è vK sÑÏU cOšÇ `B ¬åuNHLÇ
.åuNHLU WUÇ WDA_Ç W ÑUL bF

d:»

1 ÁC/ 




©·R/± Z=2 ^

























ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍










HJVW

254
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
209 WH

©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  ΫC  4.3
YÇqÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC
EC=±Ò«C:9cC;0±R:7CE279³»bj
Ù
egs4390
î
¿qsÇcNUëUO XÃÑæÃpo q®dC;0±R:7CWDIKÉÑuçc
¿ÉÑuBÇwæÇu_ÇnKnO¿ÁULÇæQAtEšêcÇU¿UNÄÑ
O lOD wÇrUFLÇÙuU
2 ÁC/ Y„ ®XuÇÑèdLT»C1±dOGrNwwUMBÇdLIÇÉÑuBÁULKFÇåÇb
å ÇWOHOw R Û8
î
ÃC6»„±WCHMèÙUHљÇWOUo UMLÇäuWš Zh¬wUMBÇdLIUWWDIKLÇWDdÇÉÑu
WIOÏ 15 _C4 ΫC Ø
®×UAMÇ ^:­r ®WDdÇvKdNEwÇ

Ø
«C:±ÒEC=9dC;0±R:7±`E279³»bj

 


 

    
ÀR5±
î
W UOKwUMBÇdLIÇsWWDIKÉÑucOšÇÓÑb¬YÇqÉdUEÇw
vKjzÇdÇUNUbU æÃsJLLï wÇâdDÇwdOJHÇvKcOšÇlA
Aï è®ÁULÇè
®seÇÑèdLfÑUCÇçcdOGè¬fÑUCÇäUJ ÃrN

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: titoOnz / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
ÊÇRMqLFcOšÇåuI®wUMBÇdLIÇÑuWDd cOšÇkš¬×UAMÇÇcw
®WDdÇvKdNEwÇÊUuKFLUoKFWK ÃÍd è

E==±R „± EC=±Ò«C:9cC;0±R:7CE279 Ù³»bj`ÓÛRC=

sÑUJÃÑUJÇÁbwUMBÇdLIÇÉÑuhHcOšÇåuI¬ÓÑbÇÇcw
®jOLÇ`D XXH ÇwÇfÑUCÇWU è¬ÖÑ_ÇfÑUC 209
M
T»C1±Xg±R
C1± Xg±± _ »
4.3
4 3 Ïb<6ê±
6ê±

rNÇdâd èÁULKFÇW ÇÑÏâd áš ÇbU nOpuIWAUMLÇÃbÇ 

UNOKbLFwÇâdDÇébÅæÃrNÍd Ç®ÉbbÊUUAÇvKäuuÇvK
fÑUCÇUNš sæèbdèæuÇdwÇWÇdLÇWDIdOOGwÁULKFÇ d:»
®WOUMBÇÑUL_ÇÑuåÇb ÇwWO{Ñ_Ç

WId rN`{è®ÁULÇèfUOKwUMBÇdLIÇdWDIKÉÑurNOKÖdÇ 
®UMuäuÑèbuèÑuBÇçcNwUMBÇdLIÇ×UIÇ

2 ÁC/



























_C4 ΫC
î
ÁU*Çè W UOK wUMBÇ dLIÇ s WDIK ÉÑu

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ 











HJVW

255 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.3

Ãb2 ÁC/
210 WH
1 ÓÑbÇ lU
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  ΫC  4.3
¿WOUFÇÊUFHdLÇèWIOLFÇbÏU _ÇlÇuWDdÇdNEïEï æÃsJLLï sÃúäQ Ç 
¿WOUMBÇÑUL_ÇÑusUNEšæÃsJLwÇfÑUCÇ sp™ÄU dOécÇU
D±®W UOÇvKèÊUDOLÇXfÑUCÇáUAJ ™Wb LÇÑuBÇèjzÇdÇwd
D j dJñ  ÊUUHÑÇÊÇÐo UMLÇsêÃWdFvKæÇu_ÇãbU nO¿pÐXdnO 
®qBHÇwpzšÒwUl C<
<»CC èWK ÃWš
¢Ù¢ádWUcOšÇsVK Ç ¿dÃWOKÇWFODÇvÅqOLèìvKÃ
˜˜˜Î«C­
êcÇæUJLÇwWDdÇvK©iHMLÇÙUHњ¨¢æ¢ádè©wUFÇÙUHњ¨
cOšÇsVK Ç®ÙUHљÇWCHMèÃÙUHљÇWOUfÑUCÇtOæèd
¿tMÁÇeÃoL_jzÇd æuL dèjOLÇÁÇeÃÓUMÇnAJ nO ®tOæèdJHUÍd èqBHÇlrNÇRMWÑUA

cOšÇsVK ǬwUMBÇdLIÇdWDIKLÇÖÑ_ÇVuÉÑuWÄÑbFè 
jzÇdÇvKrNK ÃÇèedæÃvÅcOšÇb dæÃäèU®rNK ÃÍd
vKèÊUDOLÇXbuwÇfÑUCÇáUA™åb ï wÇÑuBÇè
 


˜˜˜Î«C­
®W UOÇ

 

    

âuÉÏuuLÇfÑUCÇlÊUDOLÇÙUwfÑUCÇtUAq
æuL dèjOLÇÁÇeÃÓUMÇnAJ nOºwKUWK _ÇWMOsLCb
¿dÇ`D éu 
tUAjOLÇ`D XWu dLÇfÑUCÇq¿tMÁÇeÃoL_jzÇd
dLIÇÉÑuvKæÇu_ÇqLÇÐU¿dÇ`D âuÉÏuuLÇfÑUCÇl
¿wUMBÇ
˜˜˜Î«C­

¿wUMBÇdLIÇÉÑuvKæÇu_ÇqLÇÐU SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
bF®VÇuJÇèÃåuMÇäuÑèbwÇåU _ÇUNÃvKWOUMBÇÑUL_ÇádFïF
VÇuJÇèÖÑ_ÇVuäuÑèbUNš Årè¬æU ÇlMsWOUMBÇÑUL_Ç
WÇÑÏvKcOšÇsJrÇÐÅ®ÖÑ_ÇVuvÅUNK dèÊUUOÇlLr¬éd _Ç
2
210
ÑUL_Ç×UIÇWOHOWAUMwXuÇiFiU¬UNKLWOÂèWOUMBÇÑUL_UWOU
ð
M
ÉÑU Çd_ÇVKDb®ÑUL_ÇçcUMUNbIwÇéd _ÇUÇeLÇèÑuBKWOUMBÇ
®Ê™UBšWOUMBÇÑUL_ÇèìfIDÇWFO èì©*36¨lÇuLÇbbåUEvÅ
äuÑèbwÇWOUMBÇÑUL_ÇvKbLFwÇWOuOÇWDA_ÇrcOšÇãÑb™b
®ÖÑ_Ç

_94:9E=9?E4±R
¿cOšÇçUÇÈcw×UAMÇÇcrU q 

¿WUÇrNK ÃÑUJUcOšK×UAMÇÇc`L q 

































256
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
211 WH

3 ÁC/
WIOÏ 15 _C4 Y„ 3ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ Xg±R±E»C7

Γέϭλϟ΍έΩλϣ

 "





Xg±R±E»C7 egs4429
éd Ãè¬WMbLÇdqIMKWDd åb b®WHKÖÇd_jzÇdÇsWuMÙÇuÃbu
hzUB UCÒ C Y
Y „®pMWdIÇæÇbKÇlubbéd ÃWDd èWOKWeMåUOIKK
®pUÃW{uLÇWHKLÇjzÇdÇ

ÀR5±
sWHKWuLstudFUWÑUAcOšKwNHAÇwMuJÇrOOIÇÇc`Oï
®jzÇdÇÙÇuÃ







!!



 "



I ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP
ÁC/;±T»PËP E2R9·C6:û±b/9E2R E=±Rb2±E2R±

tUAÇtèÃæuAUMèjzÇdÇsWuMWuL×UAMÇÇcwcOšÇkš X bê±R
R ±
ÎC:
C

®UNMqwÉÏèeLÇÊUuKFLÇÙuèUNMOáš ™Çè
¹»M±
й»

C=
==
R
R0 E¹b4±E=R4±E
¹ E89:ê± ±
»CCˆˆ

RR:M
±´±»C
±»C
E=R4³P
³Pê±ê±


±RR
±
E;29
E;
C 
ÐC:

`::=±

Ãb;±ϱR± E=C=±´±»C<:±

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: titoOnz / Shutterstock.com

R0T»C1E=4= E2R dR4±_C49E= C=±E2R±
E==±R „±
sUub ÇWDd nurNHOKJjzÇdKWHKLÇÙÇu_ÇvKcOšÇá
ádñ  qUN{uwÇÊUuKFLÇspKOÒvÅËb]9=¼c¯µØP
Û
®W{èdFLÇjzÇdÇÑuiFcOšÇkššï ULÑ®UNÇb ÇWOHOèÃV è¬q ¿jzÇdÇsOáš ™ÇètUAÇtèÃU®WDd

qrOLBwáš ™ÇètUAÇtèÃsYÇèWDd qqQvKcOšÇllñ

®WDd qJqLLï ÇåÇb ™ÇèÃÖdGÇè¬WDd ˜_
_»CC8­ ` `R
` Š± Î?? ­ Э Z=2
2 ­ E=C=±´±»C<:±

ÁUÑÃwUNIKèjzÇdÇWUDrè¬sJÃæÅÖdFLÇWuWOOÇd Çåb Ç 211M T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

ë
ÉeN_Çåb æÃUUCÃpMJL Lï ULÑè®UNbUAscOšÇsJLvqBHÇ
¬WHKLÇjzÇdÇlOLÑuÉbUALcOšK`L Ç®WHKLÇjzÇdÇÙÇuÃÖdF
®cOšÇsOWAUMLÇvÅlL Çè

sWIU ÇcOšÇWdFáUA™ècOšÇsOWAUMÁb×UAMÇÇcNsF Ç d:»

äUJ QUNšèjzÇdÇscOšÇvKWK ÃÍd è¬WHKLÇjzÇdÇÙÇuÃ
®fÑUCÇ

®WOLdÇW MÇwjzÇdÇÑuqJWUDKWKUÊUHKdu

3 ÁC/



























_C4 Y„
jzÇd)Ç WÑUI

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ 











HJVW

257 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.3

Ãb2 ÁC/
212 WH
1 ÓÑbÇ lU

4ÁC/
_C4^Û9
WIU ÇWdFLÇjOAM
ºld ÇÏuJÇ X=:±ÃCT»C1
egs4391
ÙUIWDd ÇuL ÑÁULKFÇæÃrKFq¿jOLÇÙUwbuULqsXÁU
 q
®WOUÇWK _ÇsD­r®jzÇdÇ
­ PCC ÒhMÇ­R
­R±¿jOLÇ

4 ÁC/
ozUÏ 10 _C4 ^Û9
X=:±ÃCT»C1


X=:±ÃCT»C1
jOLÇoLj umK¬l ÇÊÇÑUIÇäuÊÇduKOJÇá™ÂÊUDOLÇWU
 bL
Γέϭλϟ΍έΩλϣ







èbnO¬pÃÑw®èÑUMLOKqÙUHÑÇnBsÈdIUèÃd3400wÇu
¬bÏU _ÇèæUÏuÇèÎC±qÊÇÑUIÇvKÃWš fÑUCbuULK¿jOLÇÙU
ë
ÉÑUÇbU jOLÇÙUIjzÇd r ÑæÅ®jOLÇÙUwfÑUCUUCÃbu
vKfÑUCÇçcqOLvKrbU ÊÇèÏÃÁULKFÇåb è¬ÊUIFÇVMvK
ë
æuJWOHOrNwUUCÃbU
I
bjOLÇÙUW ÇÑÏæÃvÅWU{U®jzÇdÇ
ÀR5±
®çUOLÇqH ÃfÑUCÇ
éd Ãâd áUA™ jOLÇÙUdNE
Eï nKWDd ÙucOšÇqK ï
®UMLUrNvKjzÇdÇUNUbU 
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Budimir Jevtic / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
ZzUlrNzUæuÑUIèjOLÇfÑUCWDd ×UAMÇÇcwcOšÇhH
jzÇdÇåÇb ÇsçuLNUÍdAÊÇdO HæuFCè¬WÑUIÇfÑUCKrNEš
ÓR±d9¯^NE2R X=:±ÃCE2R ®jOLÇÙUwÉÏuuLÇWOÇdGÇrUFLÇ`O{u

2
212
M

d:»

4 ÁC/ 




_C4 ^Û9


























jO;Ç ÙU fÑUC

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍










HJVW

258
M
 1 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
213 WH

E==±R „±
¿jOLÇÙUwUNÄÑluwÇfÑUCÇU
äUÇq¬ÖÑ_Ç`D vKWHKLÇfÑUCÇäUJ QWÇÑÏvKcOšÇæuJb ®æUÏèèäUWÄÑæuFurNÃcOšÇÍdIbsJè¬ÊUUÇÙuM
æÃsJLLï wÇfÑUCÇäUJ ÃqqqOvKcOšÇ×UAMÇÇcl
ñ lA
ñ Aï ®bÏU _Çè
çuLKFUWOLÃvKbOQKÊUEšqO cOšÇsVK Ç®jOLÇÙUwUèd
ÙUwÉÏuuLÇfÑUCÇWdFbU ï ®dÇÙUwÉÏuuLÇfÑUCÇs
vKUbU ï UL¬ÁULÇXÉÑuLGLÇfÑUCUÉÑUÇåÇbDÇVMvKdÇ ¿jOLÇÙUfÑUCvKٚ ™ÇWOLÃU

®UMusuJèwuuOÇaÑUÇrN ÉÑUÇWš vKkUUNÃcOšÇlubsJÊUUÇÙuM

®XuÇÑèdLjOLÇÙUdOGwV ÇUMdFè
dÇq¢WDd è¢jOLÇÙUWDd ¢Ñuè¢jOLÇÙUfÑUC¢hÖdÇ
¢jOLÇÙU¢WDd æÃcOšÇlãÑU ®ÑUu ÇåÇb UXDIïIÇwÇ¢wKÅ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ
  
  

   

wKÅdÇqÉÑu®jOLÇçUOlOLXHÇÐÅjOLÇÙUqJAÉÑuw
sOWÑUILÇèhMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç®ÑUu ÇåÇb UXDIïIÇÉÑuw
ºWOUÇWK _ÇWAUMr¬sODdÇ
¿jOLÇÙUfÑUCÙÇuÃrNwdÇÙUWDd vKÉÏuuLÇæÇu_ÇUbU
Ç æÃsJLnO
¿jOLÇÙUwUNÄÑluwÇfÑUCÇU
 èÃoLébvÅdOAæÇu_ÇæÃcOšÇlubsJ¬ÊUUÇÙuM
Î? ±
WÄÑæuFurNÃcOšÇÍdIæÃb™sJè¬ÊUUÇÙuM ®ÁULÇqH ÃÉÏuuLÇÁUO _ÇWU{
®æUÏèèäU
¿jOLÇÙUfÑUCvKٚ ™ÇWOLÃU

UMÃè¬ÑUÇÁUMÃWš ÇWOLÃÉUÇdÊUUÇsLCæÃV
ÑèdLÖÑ_ÇdOGsÉdOÊUuKFvKjOLÇÙUsäb 
®seÇ
ÙÇuÃrNwUMbU dÇÙUWDd æÇuÃlOD nO

¿jOLÇÙUfÑUC 213
M
T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

ébvÅdOAæÇu_ÇæÃcOšÇlubsJ¬ÊUUÇÙuM
®ÁULÇqH ÃÉÏuuLÇÁUO _ÇWU{èÃoL
wÉÏuuLÇfÑUCÇsnAJÇwÑuBÇèjzÇdÇÉbzUcOšÇlãÑU
fÑUCsOWšFÇsWAUMÁÇdSrè¬UbbèWOzULÇÊUD LÇæUFO
®WÑUIÇfÑUCÇèÊUDOLÇ

259 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.3

Ãb2 ÁC/
214 WH
2 ÓÑbÇ
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  ΫC  4.3
5 ÁC/
5ÁC/
ozUÏ 10 _C4 _=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ ©T»C1±E2R _ »`aR4ÔQ±C






!!



 "



egs4393
©_<E=C±Xg±R±`Ô­
©T»C1± Xg±R _ » ` aR4 ÔQ± C
¬ÉbbÇWMbLÇwãÏU ѝUNMÙuåÇb ÇvÅÌUbè¬jzÇdKWHKÉdOÙÇuÃbu
bOHbwÇjzÇdÇäu³Rg±
³ ¹ Zh®pMWdIÇfÑUCÇèWOFODÇrUFLÇsbeLÇWdFLèÃ
®fÑUCÇbbw
ÀR5±
q_Ç WDdÇ Ùu ÇuFuO WOUÇ rNdFL wMuJÇ rOOIÇ Çc w cOšÇ sOF 
.fÑUCÇ äUJ Ã bb w

ÁC/;± T»P ËP

.WHKLÇ jzÇdÇ ÙÇuà åÇb Ç s ÊÇdO H ×UAMÇ Çc w cOšÇ lC
E2R9·C6:û±b/9E2R E=±Rb2±E2R±

©_< E=C± Xg±R± ` Ô­

Γέϭλϟ΍έΩλϣ






ÎC:
C
X bê
 ±R
R±

E==±R „±
¹»M±
й»

C==
R0
R0 E¹b4±E=
¹ =R4±EE89:ê±
ˆ±
±»Cˆ
RR::

4±±´ ê±
=R4
E=
E=
M±RR

³P
±

ÙÇu_ cOšÇ rN s UOë MuJ ULë OOI "¿rN WOUÇ jzÇdÇ s êÃ" ×UA åbIIï
9
E;2
C:E
ÐC:

``::=±

¬äUÇ sLC fÑUCÇ äUJ à æQ cOšÇ dñ Ð .UNUÇb Çè WHKLÇ jzÇdÇ
E=4=2±E2R± E= C=±E2R±
.äšÇè ¬ÑUÇè ¬ÑUN_Çè ¬bÏU _Çè ¬æUÏuÇè

.çÏdHL q dBMFÇ äULÅ cOšÇ s VK Ç


2
214
M
.ÉdOG ÊUuL w qOKFÇè rNUUÅ WÑUA cOšÇ s VK Ç ¬pÐ bFè


_94:9E=9?E4±R
d:» ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU 

¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU 

sWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í 
¿ÓÑbÇ

5 ÁC/





_C4 _=Û 


























¿fÑUCÇ jzÇd r Ñ s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍










HJVW

260
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

2 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/

215 WH

©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  _9Ø Û 4  4.3

WdFLjzÇdÇåÇb ÇsJLnO ¿fÑUCÇæQAÊUuKFWdFLjzÇdÇåÇb ÇsJLnO

¿fÑUCÇæQAÊUuKF
6ÁC/
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ
egs4394
E2R±c9Ehb:±´Cb94:±
WÇÑÏvKæuJbè¬WHKÈU ÃÉbFåb wÇjzÇdÇÙÇuÃsbbFÇbu
UNFOLX OèjzÇdÇtUA™sJè¬pNèbbq_ÒUNvKWDdÇåÇb
W U
6 ÁC/

Γέϭλϟ΍έΩλϣ
 

  

¬ÉÁÇdIÇÁUMîjzÇdÇssOHKsOuåÇb
s sO ÇWOHOádFwUÇhMÇ ­R
­R±®WOLÑ
_ r®jzÇdÇUN{uwÇÊUuKFLÇX C2Õ Zh
WIOÏ 15 _C4 ^Û9 ÉÏuuLÇWDdK CC6
Õ _:j
®hMÇwÉÏÑÇuÇÊUuKFLÇåÇb U

E2R±c9Ehb:±´Cb94:±
Ù
E2R±c9Ehb:±´Cb94:±

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: AridOcean / Shutterstock.com

ÀR5± ãbU æÃsJL¿WDdKXÇÇÐULè¿E2R±UNOXb ÇÉdd ÂXUv
ÊUuKFvKpš ÅUNUJSæÃUL®tOÅÈUcÇbdêcÇæUJLÇvÅäuuÇwjzÇdÇ
¬fÑUCÇäUJ Ã×ULÃbbwbU è¬WOBÇâdDÇvÅjzÇdÇUb d ¬fÑUCÇlÇuèåUÃèäUJ ÃjzÇdÇdNE¬äULÇqO vK®WW UOÇqJ sWLN
dOJHKWÇbWDI×UAMÇÇcdFFï ®seÇÑèdL`D ÇdUEwÊÇdOGÇqOKè ®ÖÑ_Ç`D dUEsWLNÊUuKFÖdUNMJLUL

®ÉÏbFï ÖÇd_jzÇdÇÙÇuÃåÇb ÇWOHOw ¬WOÇduDÇWDdÇèWOFODÇWDdǺ`D ÇdUEÖdjzÇd sæUubu

W MUWDdÇvKfÑUCÇÖUHÇèÃuKÙUHљUbBIè®ÙUHљÇÖdFULUKè
H
®dÇ`D éu L

ÁC/;±T»PËP
WOFODÇWDdÇqOKhMÇsÊUuKFvK×UAMÇÇcwcOšÇqB
®UdO Hè 215
M
T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

E==±R „±
æuJbè¬`D ÇdUEbbjzÇdÇåÇb Çw×UAMÇÇcwcOšÇÃb
nUNÇjzÇd èÃWOÑuÇjzÇdÇXUÃÁÇu ¬âdDÇjzÇd lÈÑUrNCFéb d:»
ÉÏèeLÇjzÇdÇlÈÑUtbæuJ cOšÇsqOKÏb®lÇuLÇbbÉeNÃè
®äULÇqO vKWOzULÇÊUFL LÇqOUHèÊUUGÇèÑuMJUWIKFÊUuKFL

UduwÇÊUuKFLÇÙÇuÃnBêcÇhMÇqOKEèÉdIHÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç
®jzÇdÇ

6 ÁC/
_C4 ^Û9
WDd)Ç vK W{uï*Ç ÊUuKF*Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

261 T»C1±Xg±R _ »:4.3Ïb<6:±

43
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
216 WH
2 ÓÑbÇ lU

qqñ ®UNAUMè×UL_ÇWEšcOšÇsVK Çè®WOFODÇWDdÇÉÑuÖdÇ

WDdÇvKW{uLÇÊUuKFLÇlU `{uêcÇÁeÇtÃèÏuudOWDdÇÍUHæQrdÐè¬jDwÑUJ_Ç
åÇb U E=±Rb2±E2R±vKWU LÇçcqqî Lî ï è¬dÇ`D âudLUÊUuKFLÇçcfOI
®æÇu_ÇèÒudÇtKLUÆÑUIK
UL¬WHKæÇuÃåÇb
å UÙUHљÇWOFODÇjzÇdÇÖdF®UëUI™jzÇdÇçcéd ®WuL×uD
wMÇæuKÇåb ï UUUë UE=4=2±E2R±w®WOzULÇÊUD
 LÇvÅÉÑU
vÅ ë
žUUCÃæÇu_Çåb
å ï ¿WDdÇçcwæÇu_ÇqLÇÐU
Î? ±
¬dÇ`D éu dC _ÇqL袬WCHMLÇÊUUHњ`UHÇwMÇè¬WOUFÇÊUUHљÇqOL¢sÇbÇ ®WDdÇvKUæUJwÉÏuuLÇÊUUHљÇæÇu_ÇqL
®WOzULÇÊUD LÇvÅâÑÒ_ÇdOAè

E=4=2±
2 E2R
2 R±
UlurNMVK Çè¬ÊUUHљÇnK`{uWDd ÍUHl{ucOšÇæèUF
 

  

ñ
fÑUCÇqLLï sÇbÇwMÇæuKÇæÃcOšK``{è®WDdÇvKæuqtKLb
éu dC _ÇæuKÇqLLï è®UUë UHÑÇq_ÇsU_Ç`UHÇwMÇqLLï ULMO¬WFHdLÇ
jzÇdÇvÅÍUHLÇÇcWU{ÅrNMVK Çè®ÑUÇqLOâÑÒ_ÇUìdÇ`D
Γέϭλϟ΍έΩλϣ
 
 

  
 


®rNWUÇ

sÇbÇwMÇæuKÇæÃvÅcOšÇdOAæÃb™sJ¬ÊUUÇÙuM
¬WCHMLÇÊUUHљÇvÅ`UHÇwMÇè¬WOUFÇÊUUHљÇvÅed
ÊUD LÇvÅâÑÒ_Çè¬dÇ`D éu vÅdC _ÇæuKÇè
®WOzULÇ

2
216
M

































262
M
 2 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
217 WH

7 ÁC/
7ÁC/
WIOÏ 20 _C4 Y„
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ E2R±VgC0 E»C7
E2R±VgC0 E»C7 egs4395
âu vÅÈUcǺʚdÇsWHKÙÇuÃWšpOÅ¿WHKLÇjzÇdÇÙÇuÃåb nO
UN HWDdÇåÇb ÇXèUÇÐÅ®ÑÇb™Çbb qoK è¬éd ÃWèÏvÅÉÏUOIÇè¬bb
vKÑuFÇvKãbU WOBÇWDdÇÙuåÇb ÇULMO¬pId qCbI¬nuqw
®UNUwÇÊUuKFLÇ
ÀR5±
jzÇdÇåÇb ÇsJLLï nOcOšÇrNHæÃV¬äUFqJAjzÇdÇåÇb ™
bMUNÇb ™W UMWDd êÃ×UAMÇÇcwcOšÇÏb ï ®ÉÏb
ï ÖÇd_


 
 

  
 



  

æbLÇluwÅWU{U¬ÏšÇsOÏèbÇE= C=±E2R±ÖdF
®WuMLÇÊUuKFLÇsYÇ bP=
WOFODÇjzÇdÇæÃXLKFbI®ÉdOJÇWOzULÇÊUD LÇèédJÇ
ÊÇdOGÇvÅdOAè¬ÑUN_ÇèäUUWOÇdGÇhzUBÇÖdF
ë
vKUUCÃWOÇduDÇjzÇdÇed®WHKLÇæÇu_UÙUHљÇw
ÁC/;±T»PËP ë
s ™b»b;8±Áb2 åÇb UsJ¬ÙUHљÇwÊÇdOGÇÖd
vÅedUNSiFÇUNCFsWdX XLî ð Ñï ÇÐÅWuL×uD wÑuMJÇ×uD è®æÇu_ÇåÇb Ç
WO UO ÇèWOFODÇjzÇdÇWÑUIèWEšL×UAMÇÇcwcOšÇåuI b®×uDÇsOÉdOWU r ÑbMWD LÇo UMLÇvÅedULMO¬ÑÇb™ÇÉbb
L fÑUCÇ
sÙuqwÉÏuuLÇÊUuKFLÇbbèÑUMLOKqèUOÇeMWèbWOÇduDÇè ë
®WIDMLÇÊÑÒÇÐÅUbbrNLÇswÇsU_ÇiFvKUUCÃWOÇduDÇjzÇdÇêu

®jzÇdÇÙÇuÃ
û<
±P;Ò­ C=;= ±P;Ò­
C»b8=³R= C»b8=³R= C=;=

E==±R „±
±P±Ò» ±P±Ò»
±R= û<
\R d»C ¸b
±S±b ±S±b
R84
ÔP»b Ò»C;:=9 ÔP»b Ò»C;:=9
b b:= ±R= ±R= R84

RRR84 E:

Ò»bÒ­ E27

ÐC^=
C=±S; C=±S;
\R b= ÔS;ÒC¸b
‫ﻧﻘﻄﺔ‬ b=¸b Cb= ±»bC Cb= ±»bC
‫ﺳﺘﻴﻼ‬ Eb

¬UOÇeMWO UO ÇWDdǺWOUÇ˚ÇÑuBÇqqñ QèhMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç

Ò»­ÔP=9&±R<;±R84 E»CQ ÔS;ÒC

b8±RR84
b±»C¸b
Zebra Rock
³R=
C8=C;
CÒ¹Ò¹ ³R=
C8=C;
CÒ¹Ò¹
R84

dC/C ¸b

X=*±
³R=
bÒ»b ±bÒ» ³R=
R84û<

b5b8±E»b<:
X=*± b5b8±E»b<: ±bÒ» CS¯
C5±ÒCb ÔP;<±
E= ±R7ñP± E= ±R7ñP±
dC/C\R

Ôb­ R84
C5±ÒCb

ÔP;<±

®èÑUMLOKqWOÇduDÇWDdǬUOÇeMWOFODÇWDdÇ
R

C8b
Ôb­\

C8b\R

C=±¼ ³R=
C=#b ±»±b C=±¼ ³R=
C=#b ±»±b
C C= C C=
Ô҄C
Ô҄C
dC/CER Ôb­ER C8bER \=¼b \=¼b

^E=±Rb E2R C=±S;E=4=2±E2R± C=±S;E= C=±E2R±

Ò»C;:=9

217M T»C1±Xg±R
C1± Xg±± _ » 4.3
4 3 Ïb<6ê±
6ê±

d:»
±P;Ò­
C»b8=³R= C=;=
±P±Ò»
±S±b
ÔP»b Ò»C;:=9
C=±S;
Cb= ±»bC
³R=
C8=C;
CÒ¹Ò¹

b5b8±E»b<:
³R=
±bÒ» CS¯ X=*±
E= ±R7ñP±
C5±ÒCb ÔP;<±

C=±¼ ³R=
C=#b ±»±b
C C=
Ô҄C
\=¼b

7 ÁC/
_C4 Y„
WDd)Ç hzUB WÑUI

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

263 T»C1±Xg±R _ »:4.3Ïb<6:±

43
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
218 WH
2 ÓÑbÇ lU
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  _9Ø Û 4  4.3
¿WšÇÙÇu_ÇsOáš ™ÇètUAÇtèÃU
Î? ±
®pKÑjODjzÇdÇåÇb ÇvÅÌU ®èÑUMLOKqoK WKdjDpÃqO
wÇjzÇdÇwRR Û8®WOFODÇè¬WO UO Çè¬WOÇduDÇjzÇdÇsOÊUš ™ÇæŸÇXLKFbI
L `D ÇrUFsÊUuKFLÉÏèejzÇd ˚Ç®cOšÇÊUUÅÙuM
ÏuLw X Wšl{uäèbÇ ^:­®WOUÇÊUuKFLÇÏUåb
­ Oï UNÃ »RÒ
R UN ÑÏ
®WUÇÏUUNb bwÇWDdÇ éd _ÇæÇbKÇlÏèbÇWO UO ÇWDdÇdNEïYO¬sOFæUJw
rUFLÇWOFODÇWDdÇdNEïè¬WOzULÇÊUD LÇèÉdOJÇæbLÇè
E2R±
UëUJWOÇduDÇWDdÇÖdFè®ÑUN_ÇèäUÇrCwÇWOÇdGÇ
E=±Rb2±
E=4=2±E2R± E= C=±E2R± ˜˜˜ER4PR
`O{uvÅWU{UÊUUHљÇÊÇdOGnèUNMÖdGÇè¬Çdë OG
qlIbKêÃw ®WLNWOKæUWFC
í
X X ®èÑUMLOK

rñ 
X X
dU æÃVWMbêÃvÅ
®WOUAJ ™ÇpKÑÁb ®èÑUMLOKqooñK èUOÇeMvÅWKÑwÈUcKjODÇbMUNÇb ÇsJLLï

 

    

WÑUALcOšK`L U¬XuÇ`L ÇÐÅè®UUFë jD Lï ÇäULÅcOšÇsVK Çè

X wÇfÑUCÇU
®UOÇeMWèÏwUbUA
®qBHÇlrNUUÅWAUMè
 


ÈdIUÑUNÃãUMXUÇÐÅ
X X ®èÑUMLOKqs

®çeMÇÁUMÃrOOÇæUJ
X
ÈdIUÙUHљÇÑÇbÇéb
®èÑUMLOKqWLs
X

2
218
M

264
M
 3 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
221-219 ÊUHBÇ

¿ÖÑ_ÇvKWO OzdÇfÑUCÇiFU ¿ÖÑ_ÇvKWO OzdÇfÑUCÇwU

8ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ
egs4396

¤d9:4±G±
8 ÁC/ À»M±c9E==gR±T»C1±
WIOÏ 45 _C4 G± ÊÇÑUIÇwÉÏuuLÇfÑUCÇ×ULÃwYKjzÇdÇstLKFULsOF  ¬YÇÇcw
ë
ÊUDOLÇÖÇuÃluÏb¬™™èîrUFKWOFO WDd qOKÊUuLwqLF ®ÊUDOLÇè
vKrUFLÇçcr ÑÇ®jOLÇÙUwtHAJ ULpÐæÑU®W UOÇvKäUÇq
U š è
®©ÁULBǨWOKOBHÇWDdÇ

¤d9:4±G± @;±
fÑUCÇçcqOLsJLnO®W UOÇvKÉÏuuLUUë ULbÏU ÃèäUdÇÙUwbu
À»M±c9E==gR±T»C1± ®WOUÇWU LÇwãÑUJÃ_ »±èÃD
D±¿jzÇdÇvK

ÀR5± wW UOÇvKäUÇqOKEqUNMuKUMMJL®ÊUUÇÙuM

®wMÇs™bâÑÒ_ÇæuKÇÊUÑÏåÇb UsJè¬WOFODÇjzÇdÇ
bbèáUA™ Wë dcOšÇwKLFÇYÇÇc`ML¬oU ÇéuLÇvKÁë UM
®ÙUHљÇwÊÇdOGÇ`O{uÑuMJÇ×uD r ÑUMMJL
®jOLÇâULÃfÑUCèWÑUIÇfÑUCÇsOÊUšFÇ

ÁC/;±T»PËP
sUÃbbWOFODÇWDdÇvKÉdUEÇ×UL_Ç×UAMÇÇcwcOšÇd H
®ÁULWDd vKäUÇq š èÊUDOLÇÖÇuà ˜\R
\ R6±^: E=6= d ^?±
? d;;8:
: E=C=±´±»C<:±

ÐÒC4± E=C=±´±»C<:± 219

M
T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

d:»

8 ÁC/
_C4 G±
ÖÑ_Ç vK WO OzdÇ fÑUCÇ :wKLFÇ YÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

265 T»C1±Xg±R _ »:4.3Ïb<6:±

43
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

3 ÓÑbÇ lU
©WuLqJ¨¹±b:±E:gC
@;±¤ÁC/;±S6
WOFdWOFO WDd

rUFKWuK ®rUFKWOFO WDd ×UAMÇÇcwcOšÇqK
rUFKÁULWDd

WuKÕUÑåšÃ

ÕUÑåšÃ


ÖÇuÃsUÃæèÏbèrUFKÁULBÇWDdÇèWDdÇçcsOcOšÇæÑUI
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: NOAA

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ

ÊUUL dÇè¬hILÇq¬ÉÏUÇåU _ÇåÇb ÇbMÑcÇåeÇ

®pÐvÅUè¬WOUeÇ
®ÊUDOLÇÙUwèdÇvKäUÇq š èÊUDOLÇ
 q š lÇuèqJ WOKLFÇçcsÁecOšÇÏbï ®×UL_ÇscOšÇY
WEšvKrÏdHLsÑÏUcOšÇæuJæÃV®WdÇrUFLÇèWÑUIÇäUÇ
 ®jOLÇÙU`D fÑUCèfÑUCÇpKsOtUAÇ

®qLFLÇsÌèdÇbFW UMLÇnOEMÇèhKÇÊÇÁÇdÅlÇ


åÇb_ÇwDGWcÃstbdUÑUO ÇwWUuÇèWš ÇvKÕdÇ


®ÊÇÒUHIÇèìqLFLÇnDFèìWKU

®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ


®qLFLÇwÈdAèÃqQ™


reeHñ ð è¬äÁU wÖdFLÇWuwUèbU wÇjzÇdÇdccOšÇsVK Ç

r¬jzÇdKWHKLÇÙÇu_ÇvKUNUšèrUFLÇbbWOHOwdOJHÇvK
vKWOzULÇÊUD LÇXÉÏuuLÇbÏU _ÇèäUÇqOLWOHOdcrNMVK Ç
®jzÇdÇ

266
M
 3 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
222 WH

©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  _9Ø Û 4  4.3
ER±´±b2 ¤ÁC/;±´±«±R¯
©WuLqJ¨ ©C<=
<=¯ ¶C
 d±
d ¹±b:
b:±CC
˜E=4= E2R ^=9¤ÎÒM±«S± WuKÕUÑåšà • WuKWOFdWOFO WDd •
rUFK
çcsÖdGÇUºäQ Ç®WuKLÇWOFODÇWDdÇqQcOšÇsVK Ç .1 ÕUÑåšà • ©WIU ÇÊUHBÇdEǨ

¿ãÏUIÇwWDdÇvKWHKLÇæÇu_Çqz™ÏU¿WDdÇ rUFKÁULWDd •
©WIU ÇÊUHBÇdEǨ
vKWHKLÇæÇu_Çäbè¬rUFÇo UMqwÊUUHљÇWDdÇçcdNEï
®fÑUCÇÖUHÇèÃÙUHÑÇéb

äÇbÇæuKÇuUºäQ Ç®WdÇäUÇq š bbcOšÇsVK ǬæŸÇè .2

¿WdÇäUÇq š vK
®êedIÇè¬wMÇè¬dH_ǺwäUÇq š vKWÇbÇæÇu_Ç
wUNE™wÇæÇu_ÇwUºäQ Ç®pÐbFÑuBÇqQcOšÇsVK Ç .3
¿æÇu_Ççcäbåš¿çUOLÇ
äbsÇbÇâÑÒ_ÇæÃbIÃè¬çUOLÇw`UHÇâÑÒ_ÇèsÇbÇâÑÒ_ÇæÇuÃéÑÃ
®WKCÇçUOLÇvK`UHÇâÑÒ_ÇäbULMOWODOLÇâÏUMÇoLÃvK
ER±´±b2
®WuKLÇÕUdÇåšQÊUDOLÇÖÇuÃèäUÇq š r ÑÇ .1
®UNUUNèäUÇq š ÊUÇbsUÃw¢X¢ÊUšsWK K l{ .2
®ÊUDOLÇÖÇuÃvÅÉÑU ž¢O¢eÑÊUšl{ .3
sÙuqvÅÉÑU žUëUHKUUë uåb Ç®ÊUDOLÇÖÇuÃèäUÇq š WO U _ÇrUFLÇr ÑÇrr .4
®rUFLÇ

UèbèwǬWODOLÇÖÇu_ÇèäUÇq š sUÃl{ècOšÇsVK Ç .4
®ÁULBÇWDdÇvK¬WOFODÇWDdÇw

À±bM±ÒÎC±^ _ »¤dC±«S±
åÇb UWODOLÇÖÇu_ÇèäUÇq š æuL dO rNÃcOšÇd à .1
®WuKÕUÑåšà 2
222
M

sUÃw¢
¢eÑÊUšl{uÕUdÇåšÃèWDdÇcOšÇåb  .2
ÖÇu_ÇvÅÉÑU ž¢2¢eÑÊUšl{èèUNUNèäUÇq š WÇb
®WODOLÇ

®WOFODÇWDdUrNUF ÇWOUJScOšÇddñ ð Ð .3

åšÃåÇb ÇWODOLÇÖÇu_ÇèäUÇq š bbbFcOšÇsVK Ç .4

®UNWO U _ÇrUFLÇr dWuKLÇÕUdÇ

267 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
223 WH
ÓÑbÇ lU

ÖÇuœâÑÒ_ǬäULÇqO vK¨WO™ÏæÇuÃåÇb ÇvKcOšÇl .5

ÁC/;±dR Û8 ®æUJÇÑbrUFLÇÑÇdJè©äUÇq š dC _ÇèWODOLÇ
wtE™ULrUFLÇçcnKnO®ÊÇÑUIÇwäUÇq š rEFqJ
F s C Õ7=94 D
D±
®UNE™wÇ×UL_Çûj¿jOLÇ
wWOKÇq š ÇiFbu®UN{dsÇdë Oäu ÃäUÇq š rEF ®d_ÇåeÇÐÅcOšÇÉbU LÊUuLLÇsOääuîñ  .6
ULMO¬ÊÇÑUIÇáÇuäu vKWOKÇq š ÇsbbFÇbu®ÊUuL
WÒÇuÊUDOLÇfÑUCiFbu®ÊÇÑUIÇj èwq š ÇiFbu
sqOKIUÊUDOLÇÖÇuÃsÁÇe_ÇiFeOLb®ÊÇÑUIÇáÇu ¤¶C; „±Ò^=9±
®fÑUCêÃvKêu™bèÃfÑUCÇ ÁC/;±dR Û8
nKnO®ÊÇÑUIÇwäUÇq š rEFqJ sUUIë OKFVÇ

Î? ±
®UNE™wÇ×UL_Ç ûj¿ÊUDOLÇj èwèWÑUIÇáÇuÇvKWOKÇq š ÇÙÒunO
ë äUÇq š iFbL
®UNEšwÇ×UL_Çn¿jOLÇwtE™ULrUFLÇçc
tAULMO¬WÑUIÇáÇuÇäu vKUë uMè™UL
iFæÃèb®ÊÇÑUIÇqÇu vKUNšOÁULÇXäUÇq š Uë UL
q š ÇiFbu®UN{dsÇdë Oäu ÃäUÇq š rEF
b®WO{ÑÃWKêÃsÇëbOFlIwNºÇÑë eqJAWdÇäUÇq š äu vKWOKÇq š ÇsbbFÇbu®ÊUuLwWOKÇ
èÃ×uD qJ vKÑeÇsWK K WdÇäUÇq š iFqJA êd®ÊÇÑUIÇj èwq š ÇiFbuULMO¬ÊÇÑUIÇáÇu
®ÊUOMM ÁÇe_ÇiFeOLb®ÊÇÑUIÇáÇulêÒÇuUÊUDOLÇiF
êÃvKêu™bèÃÊUL ÇsqOKIUWODOLÇÖÇu_Çs
®WU ÊUL

j èwèWÑUIÇáÇuÇvKWOKÇq š ÇÙÒunO

9Ô»C= ±d:»ÁC/
®UNEšwÇ×UL_Çn¿ÊUDOLÇ
_C4^Û9
¬WÑUIÇáÇuÇäu vKUë uMè™ULë äUÇq š iFbL
ºld ÇÏuJÇ 
Xg±R±E»C7
egs4397
E=C;0±»C:M±»bjÒ
ë
iFæÃèb®ÊÇÑUIÇqU UCÃWdÇäUÇq š fJF
®XdÇd×UAMÇÇcqLà WKêÃsÇbë OFlIwNºÇÑë eqJAÁULÇXäUÇq š
T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±
wÑeÇsWK K WdÇäUÇq š iFqJAb®WO{ÑÃ
223
M
®ÊUOMMèÃ×uD

268
M
 3 ÓÑbÇ lU

_94:9E=9?E4±R
¿jzÇdÇÙÇu_nFCÇèÉuIÇ×UIbbcOšÇlOD q 

¿WOKLFÇWdÇÁUMÃcOšÇbMWuFXKJ wÇÊUUOÇU 

¿WÏUIÇÉdLÇwÓÑbÇÇcÍd bMæU ÇwUc ÃwGMwÇjzÇdKéd _ÇÊÇeOLÇwU 

9 Ô»C= ± d:» ÁC/

WIOÏ 20 _C4 ^Û9
E=C;0±»C:M±»bjÒXg±R±E»C7
âUDlO uWÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL®wLdÇpUwêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL
®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇáUAJ Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

269 T»C1±Xg±R _ »:4.3Ïb<6:±

43
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
224 WH
4 ÓÑbÇ
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  _9Ø Û 4  4.3
10 ÁC/
10ÁC/
ozUÏ 10 _C4 _=Û 
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ ´C46R:±Xg±R _ »
egs4400
®dBWDd ½»
ÊUUÇÎb
Îb ³Rg±
½ ¹±®WOFODÇWDdÇvKÙUHљÇÉÁÇdIæÇu_ÇåÇb ÇvKXÑbbI
³ ¹ Zh®WHKLÇfÑUCÇrNvKpbU LWDdÇÍUHèæÇu_Çåb Ç
´C46R:± Xg±R _ »
®WOUÇWK œWOBÇ
R : E=4= E2R
R0: 2
ÀR5±
cOšÇ `{uuï .WOFODÇ WDdÇ vK ÉÏuuLÇ ÊUuKFLÇ ÙÇuà cOšÇ rñKF æà bFè
vÅ äuuK WDdÇ ÍUHè æuKÇ åÇb Ç WOHO s rNLN wMuJÇ rOOIÇ Çc w
 


.ÊUFHdLU WIKFLÇ WK _Ç ÊUUÅ


 

    

ÁC/;± T»P ËP

bbè ¬ÊUUHÑ™Ç âUD dO H dBL WOFO WDd ×UAMÇ Çc w cOšÇ qK
WÑUIè WMOF o UM w ÊUFHdLÇ ÙUHÑÇ ÓUOè ¬ÊUFHdLÇ dà rC wÇ o UMLÇ
.lÇuLÇ sO ÊUUHÑ™Ç ÊUUO

´C46R:± Xg±R _ »
E==±R „±
¬WDdÇ w UFë  UNÑUIè ÊUFHdLÇ dO H cOšK wMuJÇ rOOIÇ dUM `L 
w oObÇ cOšÇ s VK Ç .t UOè Ïb æUJ w ÙUHÑÇ dà æèÏb r sè
VK Ç .sÇbÇ dC _Ç æuKÇ bM åUÑà Ïuè åb WEš rNOKè ¬ÊUUHÑ™Ç ÍUH
2
224
M
X ÉÏuu ÊUUHÑÇ vK sÇbÇ dC _Ç æuKÇ äb) .pÐ vMF w dOJHÇ rNM
X ÊUFHd fÑUC Ïuè WOUJÅ Íd vÅ ÌU bè ¬dÇ `D éu 
.(dÇ
( `D éu 

d:»

10 ÁC/
_C4 _=Û 
ÊUFHd*Ç jzÇd r Ñ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

270
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
225 WH

_94±´±»C ´C46R:±Xg±R _ »
ÑUNæÇu_Çåb q¬ÊUFHdLÇsÊUuKFdOujIÑuMJÇ×uD jzÇdÇåb ™
®WOUÇWK œWOBÇWUÇ Îb
Îb ³Rg±
³ ¹ ZhrWDdÇ ½»
½ ¹±®ÊUFHdLÇ
¿ÙUHÑÇäu ÃUNWOUÇfÑUCÇêÃ
tKLêcÇÙUHљÇU®WDdÇÍUHWFÇdqBHÇvK WOdAÇÁÇdBÇ ®Ã
WDdW lWuLqJWšÇWK _Çåb¿æuq
ÁC/ WÑUÇÊUÇuÇ ®È
jzÇdÇʚJALÉÏbFLÇäuKÇWÑUIrNMVK Çè¬dB
rNUUÅqO rNMVK Çè¬UNMV _ÇWAUMè˚Ç Ãb2 dOJÇnKÇ ®Ì
ÉÑUDIÇiHM ®Ï
®cMO
í
¿dOJÇnKÇWCNwdIÇÙUHљÇU
d 100 ®Ã
qBHÇvK¬UNAUMqÃsqBHÇåUÃWDd l{


 

    

d 500 ®È
¿æuqtKLêcÇÙUHљÇU®WDdÇÍUHWFÇd d 1000 ®Ì
jzÇdÇʚJALÉÏbFLÇäuKÇWÑUIcOšÇsVK Ç HPÁC/ d 3000 ®Ï
WK ÃsWUÇqäuKÇçcV ÃWAUMè˚Ç

 

¿ÇÐUL¿WÑUÇÊUÇuÇåÃÉÑUDIÇiHMºUUë UHÑÇqÃULNÃ
®cOLKÇÈUwÊUFHdLÇjzÇd r Ñ XtÃwMFsÇbÇdC _ÇæuKÇæ_»ÙUHљÇwqÃÉÑUDIÇiHM
®dÇ`D éu 
jzÇd sæuè¬WDdKwLdÇÍUHLÇcOšÇlÇd
êcÇÙUHљÇU®ÉÏuuLÇWDdÇlUNÑUILWNUA
sVK Ç¿jzÇdÇwXUw™bÇæuKÇq¿æuqtKL
˚ÇjzÇdÇʚJALÉÏbFLÇäuKÇWÑUIcOšÇ d:»
ÈUwWK _ÇsWUÇqäuKÇçcV ÃWAUMè
®cOLKÇ

225 T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

M





































271 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±

_9Ø Û 4 4.3

Ãb2 ÁC/
226 WH
4 ÓÑbÇ lU

¿fÑUCÇqOUHbbjzÇdÇåb nO

qOUHbbjzÇdÇåb nO
11ÁC/
¿fÑUCÇ
_C4^Û9
ºld ÇÏuJÇ ÑC=:±´C4:
egs4398
®WCHMLÇo UMLÇvÅUUë UHÑÇvK_Ço UMLÇs`D ÇdUEdçUOLÇob
`D uUNId wbÇèçUÇwçUOLÇUNOãdwÇo UMLÇwçUOLÇÊUFL 
ÑuBÇ Y„ÒhMÇ­R ­R±®çUOLÇÊUFL W ÇÑbÉbbUUë U ÃÁULKFÇéd®dOwzU
®WOUÇWK _ÇsD­r®UNOLÃèçUOLÇÊUFL
­ sbeLÇáádñ F
 


11 ÁC/
 


_C4 ^Û9

 

WIOÏ 15






 



ÑC=:±´C4:

λ 

 

ÑC=:±´C4:
ΩΩλϣ
έέΩλλϣ

dWOzULÇêÑULÇob®UNMOÊUšFÇèfÑUCÇqJ ÑUNjzÇdÇåÇbj ÇsJL

Γέϭλϟϟ΍΍έ
Γέϭλ

qH ÃvÅUNId wÉdOGBÇWOzULÇÊÇuMIÇçcdO ®æUÏuÇvÅWOKÇÊÇÑbMLÇ

v
wVBwÇè¬éd ÃÑUvÅåULCšÊÇÑbMLÇ
í
qH ÃvÅçUOLÇUULë zÇÏE=ºC±V ®dÃÑUNÃ
wçUOLÇUNãdwÇWIdDÇfHMÊÇÑbMLÇ ÀR5±
äèÇbÇvKoKDDD®ádBÇWuWd ÖuÇ
ï
VBèUUFë vIKwÇÑUN_ÇèWOzULÇéÑULÇè w®jzÇdÇåÇb UfÑUCKw MÇÙUHљÇbbWOHOcOšÇrrñKFæÃbFè
`KDBãdAwzU`D wáUDLÇWUNw WOLÃè¬WOFODÇUNBzUB WdFLÊUFHdLÇsrNdFcOšÇooñ DD¬×UAMÇÇc
ï
®çUOLÇÊUFL 
çUOLÇUNOlLwÇWIDMLÇu ÑC=:±Z: ®çUOLÇÊUFL 
ÑC=:±´C4: æuJè®bÇèçUÇwtè¬WHKÑÏUBs
èìÉdOÇq¬Çdë OUUOëñ zUUUD
ë ÉÏUWNuÇ
®jOLÇèìZOKÇ ÁC/;±T»PËP
ÊUFL hzUB nuhMÇsÊUuKFvK×UAMÇÇcwcOšÇqB
2
226
M
®UNLUFèçUOLÇ

E==±R „±
hwWO U _ÇÊULKJÇèæÇuMFÇrbIcOšÇébWI LÇWdFLÇjOAMr
d:» ºçUOLÇÊUFL 

çUOLÇÊUFL ºæÇuMFÇ

VBLǬæUJ¬ob¬wzUlL ¬ íÏÇè¬dN¬jzÇd ºWO U _ÇÊULKJÇ

¿pÃÑwhMÇÇcÙu{uæuJO åš
Î? ±
®cOšÇÊUUÅÙuMb

11 ÁC/





_C4 ^Û9


























çUO*Ç ÊUFL 

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍










HJVW

272
M
 4 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
227 WH

qWOUÇWK _ÇsWUÇèÏbLÇÁeÇÉÁÇdIrNUFuWÑUAbFcOšÇåuI
ºtKOÒl
¿çUOLÇlL LÏuBILÇU

Î? ±
ÑÏUBsçUOLÇUNOlLwÇWIDMLÇuçUOLÇlL 
®jOLÇqbÇèçUÇwtèWHK
¿çUOLÇÊUFL bbUNMYwÇWDdÇrUFU

wUFë wIKwÇÑUN_ÇèWOzULÇêÑULÇsbbFÇsYQ
®WdAWIDM
sOqÇÁuqBH®qÇÁuwUbÃvKjI  ®qWLvKjI
v dDÉdDwqQ
sbLWOKWIDMuqOMÇèuGuJÇqU®qÇuHÇr ÇÊÇÁuMÇçcvKoKD
M DDè¬sOOzUsOFL
ï 
VBULMO¬uGuJÇdNvÅÈdGÇWOUWIbLÇÑUN_Çêd®êbèÑuÈuMvÅÇbÇèÑÈdäUL
®qOMÇdNèUÑuJOÉdOwUëUd WIbLÇÑUN_Ç
vKÓUMÇiFbLF®ob sÃvÅèçUOLÇÑbBWdFvÅpFbwÇÈU _ÇsbbFÇbu
ÊUD LÇæuJUbM®ÈÑÇuIUdH KrNçUOLÇobçUÇWdFæSÇc»dH
F KWKO uçUOLÇ
ë
æU ÇbLF®çUOLÇédwUUCÃdRlMLÇwËbÁw êÃæS¬iFÇUNCFWKBWOzULÇ
WUv®lOLKrNdÃWHOEMÇçUOLÇvKäuBÇæÃUL¬ÉUOÇbOvKÁUIKÁULÇvKÊUÇuOÇè
®dQ WOzULÇÊUD LÇêQRMKÏuNÇäcçUOLÇÊUFL ÁULKsVKDDDbI¬wzUédËuK
ï

Γέϭ
έϭλλϟ΍έέΩλϣϣ

ÊUD LwIKWOzULÇÊUD LÇêÃWdFrNLÇsbFFï ÇÐUL





  



¿obçUÇêÃwèéd ÃWOzU










 


¬çUOLÇvÅäuuÇèqIMÇwcOšÇdJHb®ÊUUÇÙuM

 

¿çUOLÇlL LÏuBILÇU





  
WHKÑÏUBsçUOLÇUNOlLwÇWIDMLÇuçUOLÇlL 
ÊUFL rNHWLNÈU QËuKÇsÈdAÇçUOWULèÃ
®jOLÇqbÇèçUÇwtè
®çUOLÇ
¿çUOLÇÊUFL bbUNMYwÇWDdÇvKÉÏuuLÇrUFLÇU
U
WIDMwUFë wIKwÇÑUN_ÇèWOzULÇêÑULÇsbbFÇsYQ
®WdA

¿obçUÇêÃwèéd ÃWOzUÊUD LwIKWOzULÇÊUD LÇêÃWdFrNLÇsbFFï ÇÐUL

WHOEMÇçUOLÇvKäuBÇq_cOšÇdcb®ÊUUÇÙuM

®éd _ÇWKLLÇÈU _ÇvÅWU{U¬WšLÇÖÇd_è

227 T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

M





































273 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
228 WH
4 ÓÑbÇ lU
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  Í»C  4.3

12ÁC/
wLKFÇdO HÇ
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û
ºld ÇÏuJÇ EC=±Ò«C:9cC;0±R:7CE279³»bj
Ù
egs4402
¬fÑUCÇjzÇd r ÑsXLKFæÃbFæŸÇè
dLIUWDIKLÇÉÑuBÇvÅéd ÃÉddEÇ
wqsÇcÊbU bI®jOLKwUMBÇ 12 ÁC/
®¢äÁU ¢
dLIUWDIKLÇÉÑuBÇnèpMJLnO¢ WIOÏ 20 _C4 EØ Û ¹­Ú ^Û
¢¿æŸÇÁULÇèfUOKwUMBÇ

Ø
«C:±ÒEC=9dC;0±R:7±`E279³»bj
 


 

    

ÀR5±
¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU
YÇqÉdUEÇWÇbwÍdd ï êcÇäÇR ÇvÅ×UAMÇÇcwcOšÇldO
rbWÏ_UWUF ™UwLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®rNUuKFwdOJHÇæèbOFè
ÇcqåÇb ™Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD bFFï Öd
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR vÅ
v R3
R ±
®UNIODèÖdHÇ

©·R/±Z=2^ ÁC/;±T»PËP
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: titoOnz / Shutterstock.com

¿pusrUFÇrNwjzÇdÇãbU nO
ádFKUNÇb ÇWOHOè¬jzÇdÇsWOLKFÇrNÇdO H×UAMÇÇcwcOšÇåbIIï
®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUÇèÖÑ_Ç`D rUFvK

E==±R „±
2
228
M ºäÇR Íd lÁULÇèW UOKwUMBÇdLIUÉÑuwèYÇqÉdUEÇÖd
YÇqÉdUEÇsrNÇdO HÍd cOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢
¬WAUMLUcOšKÍUL ÇbFè®ÁULÇèW UOKwUMBÇdLIUÉÑuwè
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO
d:» Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUžwLKdO Hl{ècOšÇsVK Ç

12 ÁC/
_C4 EK¹­Ú ^Û
î
ÁU*Çè W UOK wUMBÇ dLIÇ s WDIK ÉÑu

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW
 

274
M
 4 ÓÑbÇ lU
©·R/±Z=2^
¿pusrUFÇrNwjzÇdÇãbU nO
vÅÌUb®ÊUÇè¬qOKFÇè¬ÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
ºWOUÇrOUHLÇWFÇd
ºäÇR sVOuN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅuÀR6±
 ®™èÃrFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇU¢
ºWÏ_ÇÐb8ЭD
 ®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êÃWOU
 ®p{drb™wÇÊUuKFLÇãdÇè®p{drbÊUUOsOF êÃW UM
ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd
šë
®ÖdHÇrbšOÏbFÊUUOÇæÃnOsO
¬ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃV sWOIDMÊÇdO HåbIUL
®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè
275 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±
»:4.3Ïb<6:±
43
M
Ãb2 ÁC/
229 WH
sVOwLKdO HWUJjOLKwUMBÇdLIÇÑusÉbbÇ ãÑUJQsOF  ¬æŸÇ
™ë
®™èÃp{d D±¬pÕUÇwLKFÇdO HÇjOD¢¿ÍdAÇlOD q¢äÇR
D
dUELWHKLÇhzUBÇqOKèáUAJ ™jzÇdÇåb æÃsJL
®`D Ç
®pKOKF·R
·R ±r¬p{drbêcÇqObÇ ^Û ¬pÐbF
ÀR6±_P^=94 ^=P±
jzÇdÇÙÇuÃiFÖdF WEšLjzÇdÇåÇb ÇsJL
®WHKLÇ`D ÇrUFÙUHÑÇ UdEUbM®ÊUUHљÇw×UL_Ç
bbwWOFODÇjzÇdÇbU  UMHAǬjOLÇÙUjzÇd vÅ
æÇu_ÇåÇb UÙUHљÇÊUu  ¬UN{dsdÃäUÇäu æÃ
fÑUCÇÊUL è¬WHKLÇ áÇuléÒÇujOLÇrUFæÃè

 

    
åb ®WDdÇÍUHè¬WL LÇ ®ÊÇÑUIÇ
ÑuMJÇ×uD WOÇduDÇjzÇdÇ wWDdÇW ÇÑÏbU æÃsJL
®ÙUHљÇwdOGÇvÅÉÑU ž ËbwÇÊÇdOOGÇdOQbb
jzÇd åÇb ÇÁULKFKsJL fHsd ÂÁewwzU`D L
 

wUNbU LçUOLÇÊUFL  ®çUOLÇÊUFL 
pcè¬ËuKÇÑUAÇlMèÊÇRMÇ
vÅWUwÇlÇuLÇbb
®nOEMÇÏuN




229 T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±
M


 
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
230 WH
4 ÓÑbÇ lU
©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  Í»C  4.3
WUrNUJSè¬WKUWOLKÊÇdO HrbIsOIzUHÇcOšK`L ǬrbÇrbIbF
®wLKFÇãdO H D
D±¬æŸÇè
®UUOë NH UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrNUO{d
®UN{dè¬UNUHÑÇq¬`D ÇdUEÊUL sWLNÊUuKFjzÇdÇåbI
vKjzÇdÇUbU æÃsJL®jzÇdÇWÑUILseÇddOOGÇWÄÑUMMJL ºcOšÇbÃWUWMO
wKLFÇYÇw®WMOFWIDMwWOUMBÇèWOFODÇrUFLÇlÇubb
UMMJL®UN{dèUNUHÑÇq¬`D ÇdUEÊUL sWLNÊUuKFjzÇdÇåbI
äUÇäu æÃWEšLjzÇdÇUMb Ǭ¢ÖÑ_ÇvKWO OzdÇfÑUCÇ¢
lÇubbvKjzÇdÇUbU æÃsJL®jzÇdÇWÑUILseÇddOOGÇWÄÑ
UbU æÃsJL®ÊÇÑUIÇäu vKjOLÇrUFÙÒunOèUN{dsdÃ
ë
ÊUFL qJAïèWOFODÇdUELÇçUOLÇdOGnOrNvKUCÃjzÇdÇ
vKWO OzdÇfÑUCÇ¢wKLFÇYÇw®WMOFWIDMwWdAÇèWOFODÇrUFLÇ
®WOzU ÙÒunOèUN{dsdÃäUÇäu æÃWEšLjzÇdÇUMb Ǭ¢ÖÑ_Ç
ë
dOGnOrNvKUCÃjzÇdÇUbU æÃsJL®ÊÇÑUIÇäu vKjOLÇrUF
®WOzUÊUFL qJAïèWOFODÇdUELÇçUOLÇ
Γέϭλϟ΍έΩλϣ
   
  

   

SC:±
´C4b±`ÐbR7Q= 
ÉbbÊUKDBÍd bMÑuBÇwWKLLÇWdBÇÍUCÇqzU usF Ç
®UdcèUNLNvKcOšÇÉbU L

_94:9E=9?E4±R
¿o ULWÑUIWOLKFÇcOšÇÊÇdO HXM nO 

rbIèWIU ÇrNÑUFvKÁUMKcOšKUNbwÇrbÇqzU èU 

¿WOLKFÇrNÇdO H
2
230
M
ww U _ÇwdFLÇéuLÇoODsbF êcOšæÃádÃnO 
¿d ÂâUO

276
M
 5 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
232-231 ÊUHBÇ

d9:4±
4 \=2±
2
ºld ÇÏuJÇ 13ÁC/
egs4403
_C4^Û9
13 ÁC/
_C4 ^Û9 »Cˆ±_9
WIOÏ 25
ÊUOMIÇèÊÇèÏ_ÇU¿VcsÃádF nO®WMOH svKrUFÇäuÑUÇÑuF qO
^:Ø­r®ubOHÇl UIPCC ÒhMÇ ­R
­R±¿fÑUCÇWdFLÌUÇÐUL¿UNOÅÌUwÇ
®×UAMÇ

Γέϭλϟ΍
έϭλϟ΍έΩλ
»Cˆ±_9

λϣ 

λϣ
  


ÀR5±








 


»Cˆ±_9






WbÇUOuuMJÇsOèWOÑUÇqIMÇèWšLÇÊÇd sO67(0×UAjd





 

bP= rN UÅqwdOJÇjOLÇwrNId æuIAnOÉÑUÇádFnO n
fLAÇèåuMÇlvKvÇbIÇæuHAJ LÇbLÇ¿çUÇqsçUOLU
ÉÑUKUOuuMJÇèÊUO{UdÇåÇb ÇcOšÇæÑUIè®jOLÇÙUjzÇd r d


 







¬çUOLÇÉÑÇdWÑÏdOGvKbLÇrNCFæÅv¬odDÇWdFL

 
jOLÇ`D XfÑUCÇrNqFwÇÈU _ÇwdOJHÇèsOOUÇèqzÇè_Ç

 


rNbU LÑuODÇèWdÇÊUÇuOÇÁUH ÇèÃÑuNè¬ÍUdÇè¬ÊÇÑUOÇè




æÃbbÊUEšLÇèÊUO{UdÇodÇåb Ç®rNÑÇutOuvK
®dÇwqIMÇbMUULë NÇdë Ã




Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Keith Wheatley / Shutterstock.com

ʚuvKrUFÇÇuHAÇscÇÉÑUÇbLǬWUNMÇw®WèdÖÑ_Ç
d





®WDO jzÇd è




ÁC/;±T»PËP
wÉÑUÇèÁULKFÇUNsOF wÇWOMIÇäuKÇ×UAMÇÇcwcOšÇqK
ï
®jOLÇdWšLÇ
ñP¯ E=C=±´±»C<:±
˜³P
P P E7R
7 R2 ³R
³R8 \=2 Z=2
2 ­ E=C=±´±»C<:±

231 T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±

M

d:»

13 ÁC/
_C4 ^Û9
ÑUÇ rK

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

277 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.3

Ãb2 ÁC/
233 WH
5 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
»Cb±Pg±b
q­R
­R±®qCÃqJAdO WdWKÑqFæÃÑUu ÇqWOMIsJLnOdJ ®WOLOKFÇáÇb_ÇoOIvKcOšÇÉbU LubOHÇÏÑÇurOLBr
WKÑwÑUu ÇdOQnBwÇWOBÇÊÇÑUFÇXCC2Õ ZhèWOŸÇÊÇÑUFÇ
h
®rUFÇäuWd WOKLrbhdOurbI¬ubOHÇvÅäuuÇscOšÇsJLrÇÐÅ
®WMOH UdCbÁULÇXUNÄÑsJL™ozÇuÏuèádFºwÑUu
áñ ÇãbU æÃsJL• ®rKFÇ
®wUÇÁUMOLÇvÅWU LÇWdF•
®UNzU ÑÅèpMOH ÑuFwHJULUëUIOLZOKÇæUÇÐÅUWdF •
sJè®VuJÇvKdÇÙUo UMlOLjzÇd r ÑrtÃcOšÇiFbIFb
®™åÃÑUžUUUë UMwKI LÇfIDÇæUÇÐÅUbb •
ñð
jjA®VuJÇvKdÇÙUWU sjI¥
W MjzÇd r Ñr¬lÇuÇw
®ãUL _ÇsÉdUÈÇd ÃqJ wwQêcÇåUFDÇæUJbb• ®qsÈÑUwWKdÇuÐbÇuUÇÐÅULrNQ ÇècOšÇébWI LÇWdFLÇ
¿ÊUU™ÇÈÑUIÇbzUádFnO

Î? ±
Γέϭλϟ΍έ

lÇuLÇbbåUEMqLFÇëÒUNèÃWDd ÈÑUIÇbzUåb 
λϟ΍έ
΍έέΩλ
λϣ

λϣ    


®©
¨wLUFÇ
  



  

Ùcq¬ÁULÇXÁw ãUMæUÇÐÅUádFæÃpMJLnO

 

 

¿âÑUÈÑUèÃÉd


æuJbèìÁULÇ`D vKWOU WÇuèÃUWšãUMæuJb

®ÁUO _ÇsUdOèãUL _ÇvKÑuFKÑUu ÒUNÇÏë èeÈÑUIÇ
ÁULKFÇUNb wÇÊÇèÏ_ÇnBêcÇ¢ÑUÇrK¢hÉÁÇdcOšÇsVK Ç
nñKr¬jOLÇwÑUž
ÙUèvÇbIÇdÇuHAJ ubOÉbUALcOšÇn
®×UAMÇäULÅèjOLÇ

ÎC:M±³¹C»
T»C1±Xg±R _ »
4.3 Ïb<6ê±
233
M Á™RvÅdEMÇsJLnOè®ÉÑUKWULÇÕdHÇÙuwdOJHKcOšÇ bîñ 
äuKáUAÇwÙÇbÇWMOH ÇæUdsJLnOè¿äULÃÏÇèdsdUGLÇ
ÖÇd_UNåUOIÇrNOKwGMtÃcOšÇbIFwÇjODÇÙÇuÃU¿ÊšJALK
¿ÊUDOLÇèÑUÇwWšLÇ

278
M
 5 ÓÑbÇ lU Ãb2 ÁC/
234 WH

©]b ` _C4± _< d Xg±R± ÍPC û=  Í»C  4.3
rOñ ð èlÇÑ 14ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ T»C1±Xg±R _ »¤Z±»
egs4404
âufÑUCÇ`O{usJL®ÖÑ_ÇfÑUCWDd r ÑäuæŸÇvtLKFULO
 ^?
rNwUbU ÊUuKFWHKLÇjzÇdÇduæÃsJL®WDdÇvKÁULÇXèÖÑ_Ç`D
14 ÁC/ r¬UN ÑÏwÇWHKLÇjzÇdÇÙÇu÷R
·R ±¬qH _ÇwW{uLÇWÑUHÇWU LÇw®UMLU
®ÖÑ_ÇfÑUCrUFwÉÏuuLÇ×UL_ÇrNvKjzÇdÇçcãbU nOÍd Ç
WIOÏ 20 _C4 _=Û  ®ÊUUÇÙuMb

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D WLWR2Q]6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

T»C1±Xg±R _ »¤Z±»

ÀR5±
jzÇdÇåÇb ÇWOHOÍd èWFÇdcOšÇsåuNHLKwzUNMÇ×UAMÇVKD
Ùu{uLrNLNjÑrsè¬qCà qJArNusrUFÇrNwÉbU
í LKWHKLÇ
®ÙèdALÇèÉbuÇ
fÑUCWDd r ÑstdFULOdJ]9=¼c¯µØP
Û
wÇâdDÇwdOJHÇvKÉbbÇpdFãbU nO®ÖÑ_Ç
ÁC/;±T»PËP ¿dêÏÇèUNdOG

WO U _ÇÑUJ_UsOMOF tIODlçuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇhK
®ÉbuK

E= C:± E=C=±´±»C<:±

˜´C4
C b±E4±R
R Z=2
2 ­ E=C=±´±»C<:±

E==±R „± 2
234
M
b®WO U _ÇÑUJ_ÇWFÇdLrNNNè¬åuNHLÇÇcáÇbÃcOšÇoIbè¬æŸÇè
ñð
®åuNHLÇÇcNwzUNrOOIcOšÇnOKJåuI

wæuKQèfÑUCÇhzUB nKwåuNHLKwUÇrOOIÇwcOšÇY
®jzÇdÇvKUÑuNèUNñuJWOHO d:»

_94:9E=9?E4±R
¿åuNHLÇáÇbÃÇuIIscÇcOšÇÏbr 

¿áÇb_ÇÇuIIrscÇêcOšÉbU LWOUÇwÇuD U 

14 ÁC/
_C4 _=Û 
fÑUCÇ jzÇd r Ñ :lÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
HJVW

279 T»C1±Xg±R _ »¤
Ïb<6:±

»:4.3Ïb<6:±
43
M
 Ïb<6:±

4.4

`=±R±
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP

åuNHLÇáÇbÃ
¤c9`»¹CQ= ±Ðb8ЭD–Ïb<6:±±QE ±»¹`«C<„±P4

rNLNèjzÇdÇåÇb UÁULÇXèÊÇÑUl ÇvKsOÇdÇlÒu×ULÃqOK


ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍
®WOuuOÇÊUOKLFK


®WDOLÇ`D ÇdUEvKpÐdÃÍd lWOUdÇÊÇÑuÇÁUMÃËbwÇÊUOKLFÇ×ULÃnBÌÐuLrbI


®WOUdÇÊUÇÑuURMKÁULKFÇUNb wÇÊUOMIÇèÊUUOÇÑÏUBsÊUuKFvKäuBÇ

®ÑuBÇÉÑèÏÁUMÃUdOGèÑuBÇææuñ Jî ï wÇÊUOKLFKÌÐuLrOLB


280
M
 E= C M±´C920:±
¬ULULǬWOUdÇrLǬwUdÇæÇÑuǺÉbbÇ
æUdǬWOuJÇ`zUHBǬÑuBÇÉÑèÏæÏUFLÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍



Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP
WO U _ÇÊUKDBLÇÊUOOÇd Ç
N920:±`R4E: »»C8±
qnOKJrr¬©WO U _ÇÊUKDBLÇÏbÑbI¨ÉdOGÊUuLvÅqBHÇrO Irr¬UNLbIÊUKDBLÇsÇÏë bd Ç 
qsVK Çr®tsOHKJLÇ`KDBLÇsdFWÑèvKWL ÑÑUJÇrNMVK Çr©qBHÇwUtd™ÃvK¨`KDBLWuL
®WL dÇçctKLêcÇ`KDBLÇsOLqBHÇÊUuLwUvM OUNL ÑÖdWuL

ÉÑu ÇvKÊUu dÇlOLoOKFrr¬UNÉdUMLÇÊUu dÇwWOBÇÊUKDBLÇWUÊUuLLÇsVK ǬÁUN™ÇbFè 

®ÓÑbÇÍd äš tOÅÙudÇsJLldLqBHÇæÇÑbbÃvKèÃ

N920:±^=:
cOLKKsJL¬äULÇqO vK®tKOÒåUÃtKOLtMVK ǬULb_UUUKDBpd
ë bMè¬tuUUNë èáuuÇwzUMqsVK Ç 
qLèWOUdÇÏÇuLÇÌèd qOLWd ÙÑÐ_ÇlÑrs謩UUOë bM¨ådNÇèÃæUdÇqJ ÉUUäš sÑuWLKsdOFÇ
®rNLNébsoIKcOšÇ¢qOL¢VÇÑè®æÇÑuÇÊu

®`KDBLÇlUUIë ÇuæUqOLÇæÃrÏUIÇV dÐè¢qOLÇ¢wrNKOÒWÑUAcOšÇiFsVK Ç 

281



Ïb<6:±

`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
M
 Ïb<6:±
`=±R± 4.4

åuNHLÇÓèÑÏlÒuWD

·R7:±T»P±»C
®tvuLÇÑU LÇsL{×UAqäULÅcOšÇvKV¬dOUFLÇÊUFuoOIqÃs

Fb± E=9:4± E2/M± ÏCM± _94± ÌC2

ozUÏ 10 1 ×UA

WIOÏ 15 2 ×UA
1 ÓÑbÇ Î«C
ozUÏ 10 3 ×UA

ozUÏ 10 4 ×UA

WIOÏ 15 5 ×UA

WIOÏ 15 6 ×UA 2 ÓÑbÇ

WIOÏ 15 7 ×UA
_9Ø Û 4
WIOÏ 45 8 ×UA 3 ÓÑbÇ

WIOÏ 45 9 ×UA 4 ÓÑbÇ

WIOÏ 20 11 ×UA
5 ÓÑbÇ
bÇ
WIOÏ 25 12 ×UA

WIOÏ 25 13 ×UA Í»CÚ

6 ÓÑbÇ
WIOÏ 20 14 ×UA

WIOÏ 45 ÉbuÇ ÙèdA äULÅ 7 ÓÑbÇ ³Pb± ÃÒR/

282
M
 éuLÇsWOHK

cOšÇnAÇ®ÊÇdOOGÇpKwqUFsOÇdÇÑèÏwdOJHÇV¬ÖÑ_ÇvKÃdDwÇ`D ÇdUEÊÇdOGrNH
sOM ÇsOšÑÇbvKXbwÇWOuuOÇ×UL_ÇvÅWU{U`D ÇdUEvKUdÃèWdFÇèWuÇÊUOKLÈU Ã
æuJWOHOãÇÑÏÅqÃsdêÏÇèw`D ÇdUEqOKWdcOšKÉbuÇÙèdAåbI®wUdÇ×UAMÇWO
l¬fÑUCÇsuJèÑuBÇÉÑèÏwsOÇdÇtFKêcÇÑèbÇæuHAJO ¬×UAMKcOšÇÏÇbF ÇÁUMîfÑUCÇ
®ÉdOGLÇWFODÇlæU ÇnOJWOHOW ÇÑÏ

`=±R±Ðb8E=6=
UNOqUHWIDMwsOÇdÇbuUUUUUè¬WuHÇr
ë UádFFï WO{Ñ_ÇÉdAIÇwWãUMæuJULOsOÇdÇbu
æuJè¬ÉdL WdwrèêuKFÇÁUDGÇèWO{Ñ_ÇÉdAIÇsÁÇeÃwWOuJÇ`zUHBÇè®WOuJÇ`zUHBÇsæUMÇ
buè¬`zUHBÇsOÏèbÇwÉuèÃWdãUMæuJbè®UUFë VÇdwÇ`zUHBÇçcsqUJUVuJÇ`D
WèdFLÇÉdNBMLÇÑuBÇdHMrsè¬iFsULNCF`zUHBÇsæUMÇâdHUbMʙUÇrEFwsOÇdÇ
®ÑuBÇsÊUeèÉÑUÊÇÒUÌdèÃrLÉÑuwÉdAIÇÌÑU ULULU

`=±R±Ðb8ÐC8
wWOuJÇ`zUHBÇsdOJÇl UIYO¬¢êÑUMÇåÇeÇ¢r UádFïFï UbbqN ×ULÃwsOÇdÇs¥
bu
WdÉdI LÇdOèWOJOUMbÇWOuuOÇWIDMLÇçcbNAè®ÆÏUNÇjOLÇwUvKWÑUIÇáÇuÇêÒÇuwÇo UMLÇ
UNuèÑuBÇÑUNBÇvÅbbAÇjGCÇêÏRè¬iFÇUNCFsâdHèéd _ÇuKÉbÇè`zUHBÇoeMYO¬ÉdO
®äҙeÇËèbrsèÖÑ_ÇÑÇdI ÇåbvÅèULULUádFFï UvÅ

ÑewæuJwÇsOÇdÇqÉÑUÇo UMLÇwUNCFæuJè»WOuJÇ`zUHBÇáÇubMsOÇdÇæuJWOULÇbe
ÖќêuKFÇÁUDGÇsULULÇÌèd`L WO{Ñ_ÇÉdAIÇwWsÈdIUWOUdÇʚO Ñ_ÇæuJbè®êÇèU
®WIDMLÇçcwWOuJÇ`zUHBKWODÇWdÇV ÑeÇq š æuJè¬`D ÇvÅ

283 `=±R±

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
`=±R± 4.4

éuLÇsWOHK lU

»b0±³»Ò¹Ò`=±R±
UbMWHKLÇÑuBÇÙÇuÃsbbFÇæuJ®ÑuBÇÉÑèÏÙu{uWAUMLbONLqCÃuWOUdÇÊÇÑuÇÙu{ubF
äUJ ÃbbwæÏUFLÇÙÇuÃèWOUdÇrLÇÉÏèdWd bU ®WOUdrLÉÑuwXUwÇULULÇdèÏd
YO¬UULë zÇÏÉbÇèWOvKÑuBÇqE™®WÑUMÇÑuBUWOUdÇÑuBÇádFFï è¬WOUdÇrLÇUNuJwÇÑuBÇ
wWOzULÇÊUD LÇWOUãdèWdFÇqÇuqFHdQUNÃUL¬ÉdOGlDvÅÑuBÇXOHWuÇqÇuåuI
ÁÇeÃrÇdwV ÇèdÇÊUI èÁULÇjG{V ®WODWOzULÇÊUD LÇWdXUULKÙUIÇwdI V ÇèÑÉÑu
êÏR®éd ÃÊÇdOOGêÃvÅWOu dÇÑuBÇèWÑUMÇÑuBÇÖdFb®WOu dÇÑuBÇWuJÁjÉdOGBÇÑuBÇ
Ébb o UMLÇqFHÑuBÇdOOGWOædHÇq ÇÏåUÇÊUuJLÇquvÅiFäuUNCFWOuJÇ`zUHBÇÊUd
ÑuBÇdOGWOKLwÑuBÇÉÑèÏæÅ®WuÑuWOvKWIdDÇçcNdOGwÇÑuBÇdNEè®jGCÇèÉÑÇdÇ
®ÑdJqJAËbèd ÂvÅÙus

`=±R±ñb­
bMWO èdLÇsOÇdÇæuJ®WdLÇè¬WOÑbÇè¬WO èdLÇsOÇdǺw¬UNuJWOHOJUUFë sOÇdKWO OzÑÙÇuÃWšWL
æuJè¬WHÇäuqJAÇw èdqÑuNvÅêÏRèÖÑ_ÇvÅwUdÇÏUdÇÏuFYO»ÉbÇèWsrLÇÌèd
sOUNWOWdLÇsOÇdÇæuJè¬pÐbFUNÏèdrWHÇsrLÇobäš swÑbqJAwÑbÇæUdÇ
®sOOKLFÇ

Db8±ÒR/±d`=±R±R=?
wdGÇ qU Ç w aÑUÇ w WOUdÇ ÊÇÑUH™Ç dà Xbè ¬Wd  ÖÑ_Ç `D dUE s sOÇdÇ dOG æà sJL
ÏUdU wu WMb sÏ w V  tà WIOI d_Ç u ϚOLÇ q 79 ÑUHÇ sJè »Ébb ÊÇd áèeO q dHÇ .UOUD
ÏUdÇ s WU ÑUAÇ vÅ dbLÇ bbAÇ ÑUH™Ç éÏÃèè .sOKHÇ w 1991 åU uuUMO q dHÇè ¬ld qJA wUdÇ
w ÉÑÇdÇ WÑÏ j u ÖUHÇ vÅ WU{U ¬WdÇ WFd WOMO ÊU™eÇ Ëèb vÅ éÏà UL ¬Çdë uKO 20 vÅ qB
ʚdÇ qODF vÅ ÊÏà wUdÇ ÏUdÇ s WU çbF dAM 2010 åU ÇbMK  w qu™UOUÅ dHÇè .sOU ÉbL rUFÇ
ë Áj ÖÑ_Ç `D s sOÇdÇ dOGïG b .UUdI
WOÑbÇ sOÇdÇ Ñu UbM Çcè ¬UUCà ë dN ÉbL UèÑèà ÁUà q w WuÇ
.Ébb Ñeeï suJ w W  ÓuU™Uè êÇèU Ñe q sUà w

284
M
 wKLFÇYKÏÇbÇ

_9Ø Û 4

(Eb: ^ c¯ E;C) C¹±P¯ d5; ¹±b ÁC/;± T»P ËP _94± ÌC2

(ÓÑbÇ WÇb q rKFLÇ UNFM) pO æUÇ WMO s WOL
 åÇb U UÐuL
ë ×UAMÇ Çc w cOšÇ lMB :8 ÁC/
.rLÇ ob ×ULÃ ÉUUL pO æUÇ WMO ]= ÐC± E;=
(r 5 × 23 × 33) ÓUI åuOMuà qu o

E=CR± _:±Ò
UdI
ë r 3 UNM q pLL ï V 6

q 250 WF wÑè Èu

ÉdO WOÑè pUA

ÕUÑ åšÃ

Wd ÉdD 

áUIÅ WU

wUO r Ñ âÑè

fO èà wJO š âÇè
í q ÇÏ wUO r Ñ âÑè èÃ) nOKGK wUO r Ñ âÑè


(áUH wJO š
:pO æUÇ WMO WDK *
oObÇ s Uë Çd 260
`K ÊUÇd 5
dJ ÊUÇd 5
VOK èà çUO q 300
WCO
XÒ q 30

UNÇÑèà WÇÒÅ l WHK æÇuà ÊÇÐ WLb suK åšà 5 vÅ 3
 ÉÑèb UÐuL
ë ×UAMÇ Çc w cOšÇ lMB :9 ÁC/
ÑuBÇ `O{u suKÇ åšà åÇb U ÑuBÇ ³»Ò¹ ¶ºb:
æÒuÇ šOI æUU

.WÑUMÇè WuLÇè WOu dÇ »b0±
r 15 UNu qJAÇ WFd åuOMuà qu WFD

Wèb ÕUÑ åšà ÉÇd èà ¬s ÉdA èà ¬hI èà ¬WOJO š WMOJ

êdÇ UUI vK äuBK
_94:9 E=Ch¯ ¹±b
r 25 UNu qJAÇ WFd åuOMuà qu WFD

wA qO  pA

dF nH èà ¬s U o èà ¬Xd WKè ¬ÉdOG WFL


285 `=±R±

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.4

Ãb2 ÁC/
236 WH
1 ÓÑbÇ

1 ÁC/
1ÁC/ \gC¹ 10 ©·R/± Z=2 ^
©·R/±Z=2^
wÇ WFd Ç ÊÇdOGÇ w sOÇdÇ rU  æà sJL nO
¿`D Ç dUE vK ÃdD
FRP
NFRRP
RP

ÀR5±
6KXW
6KX
6KX
6KX
HV6K
6KKX HUVWRFN
WWWWH
6KXWW
XWW
XW RFN
HUVWRFN
UVWRFN
RFN
HUVWRF
UVWRF
HUVWRFN F

qFH `D Ç dUE vK ÃdD wÇ WFd Ç ÊÇdOQÇ cOšÇ qQ ¬×UAMÇ Çc w
RVWDOHV
VWWDOHV
DOHV
OHV
RVWDOH
DOH
D 6

.wUdÇ ×UAMÇ
RP E (FX DG
D GRUS
RUS
DGRUS
(FXDGRUS
FFXDGRUS
GRU
R SR

uÇc®WOHKÇwiO_ÇqÇqJ Wbk™¿ÉÑuBÇçcwtEšêcÇU

(F

WMbLÇwdRæÃsJLnOè¿`D ÇdUEwæUdÇdOGæÃsJLnO®æUdÇ
s
RP

¿ÉÑuBÇwÉdUEÇ
ÁC/;± T»P ËP
6KXWWH
WWH
XWWH
WH UVWR
UVW
HUUV RFNF
RFN
WRF
VVWWWR
R

¿`D ÇdUEvKÃdDwÇWFd ÇÊÇdOGÇwsOÇdÇrU æÃsJLnO

6KXWW
KXWW
6KXW
6KXW
KXW
6KX
N Q 6K
6KKX
KX

.sOÇdÇ s çuLKF U vK cOšÇ edO ¬×UAMÇ Çc w

6

bMtWDOLÇ`D ÇdUEwæUdÇdOGæÃsJL
HUHPNLQ
HUH
UH
H PNLQ
HUHPNLQ
UHPNLQ
PNLQ
HPNLQ
PN
P

sJLè®ÖÑ_Ç`D vKWOUdÇrLÇlbpÐè¬tÇÑu
& HU
λϣϣ D 0LLNKDLO&K
DL &K

E=C=±´±»C<:±
Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Ecuadorpostales / Shutterstock.com

KDLO

WOKLqFUL¬ÏUdÇsWIDÖÑ_ÇvDGìæÃUCà ë ^:± c9 ³»P7±

λϣ
ϟ Ωλϣ

rLÇwDGæÃsJLUL®æU ÇvKWFfHMÇ
Γέϭλϟ΍έ
λϟ΍
Γέϭλϟ
Γέϭλ
έϭλ
ϭλ
λ

®qIMÇoOFï UL»WMbLÇwâdDÇWOUdÇ E==±R „±

éb æuJ b ¬wUdÇ æÇÑuÇ dOQè sOÇdÇ s tudF U Íd vK cOšÇ l
áu wÇ åšÇ qzU èè åš_Ç äš s sOÇdÇ s WOzbLÇ ÑUJ_Ç iF cOšÇ
E»C/Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
»C8M± E ¿ÍdAÇ pMJL q :äÇR s WUÇ vK rbU 
˜P4C<
C<;PP?­_
_ d±
 ºld ÇÏuJÇ
egs4407
¿sOÇdÇsÊUubOèÇÑë uÊbU èo q

Î? ±
2
236
M
wÉÑuBÇwÉdUEÇWMbLÇè`D ÇdUELËbbêcÇU

¿æUdÇæÇÑuWU

cOšÇ `B ¬åuNHLÇ W ÇÑÏ s ÁUN™Ç bF .WKdLÇ çc bM ÑUJ_Ç lOL qÇ
WDA_Ç W ÑUL bF UNOÅ ÇuKu WÏÃ vK qLA wLK dO H l{è vK sÑÏU
d:»
.åuNHLU WUÇ

1 ÁC/ 




©·R/± Z=2 ^





























286
M
 Ãb2 ÁC/
1 ÓÑbÇ lU 237 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  ΫC 4.4

YÇ q ÉdUEÇ 2ÁC/
_C4ΫC

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP E %HFN\6WDUHV6KXWWHUVWRFNFRP F -XOLXV%UDPDQWR6KXWWHUVWRFNFRP G *HRUJH%XUED6KXWWHUVWRFNFRP

ºld ÇÏuJÇ
egs4408
E4R±E==±´±R=5±c9E¹M±
qWHOMFÇWOFODÇdÇuEÇÏbNb®Wd `D ÇdUEwÊÇdOGÇiFËbæÃsJL
d
ÓUMÇtUêcÇU®sèUMFÇèÑuBÇ Y„®æU ÇÉUOÊUU{UOHÇèÃbbAÇáUHÇ
2 ÁC/ ®nÇuLÇçcwrNš vKÇuEUO

E7=¹ 15 _C4 ΫC

E4R± E==± ´±R=5± c9 E¹M±

H 1HOVRQ$QWRLQH6KXWWHUVWRFNFRP
ÀR5± dCR¹C»
Û dCR»±Q¯
Û

ÑèdL UOÑb
ë Ëb ÖÑ_Ç `D vK ÃdD wÇ ÊÇdOOGÇ rEF æà cOšÇ bIF b
¬ÖÑ_Ç `D  WFd Ç ÊÇdOOGÇ ÉÑu cOšÇ qQ ¬çc YÇ ÉdU w .seÇ
vK ÃdD wÇ WFd Ç ÊÇdOOGU dAÇ dQ WOHO w dOJHÇ vK cOšÇ lA
Aè

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Becky Stares / Shutterstock.com

ï
.ÖÑ_Ç `D

ÁC/;± T»P ËP d;= ̄S± E7P_:

l `D Ç dUE ÊÇdOG WUÇ dcÇ ÊUš cOšÇ gUM ¬×UAMÇ Çc w

.wUdÇ æÇÑuK WO WOK Ëb wÇ dOOGÇ ÙÇuà w dOJHÇ

E==±R „±
237 õ±R±
õ± ±
4.4
4 4 Ïb<6ê±
6ê±
dUEL ld Ç dOGÇ wè YÇ q ÉdUEÇ w cOšÇ dJH ¬×UAMÇ Çc w M

cOšÇ æuJ b wÇ WÏU ÑÇ ÊUšFÇ gU .æU Ç vK tÑuD è `D Ç
Wš kH w ÊÇÏU ÑÇ çc WLU  Íd cOšÇ s VK Çè ¬âdDÇ vK UèbU
™ë .æU Ç
ÇÐÅ U rNQ Ç r ¬wUdÇ dDÇ Wš ÉÑu qQ vÅ cOšÇ tè ¬™èÃ
pK áb s WOzbLÇ rÑUJà WAUM rNM VK Çè ¬Wdc ÊUš ÇèbU b ÇuU d:»
.ÊUšFÇ
¿ÁjåÃWd ¿æUdÇÑunO
Î? ±
iFÇè¬ÉdOWd sOÇdÇiFÑub®cOšÇÊUUÅÙuMb
®Ájd ŸÇ

2 ÁC/



























_C4 ΫC
WFd Ç WOOÇ ÊÇdOGÇ vK WÏ_Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ 













287 `=±R±

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.4

Ãb2 ÁC/
238 WH
1 ÓÑbÇ lU

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  ΫC 4.4

æà nO gU .WOzbLÇ çÑUJà tKOÒ l cOLK q ãÑUA YO WAUM qLF r
¿rNš vKØUHÇÓUMKsJLnOè¬`D ÇdUEwÊÇdOGÇè¬WOUdÇÊÇÑuÇsp™ÄU ÑUÃêcÇU
®vè¬ÇÐULè¬ÇÐUàpK ÃÃbÇ®qBHÇwpzšÒwUlC<
C »C èWK ÃWš D±
 æU Ç vK ÉÑuD qJA æà sJL `D Ç dUE w WUHLÇ èà WFd Ç ÊÇdOGÇ
.WdcÇ ÊUšFÇ ÉbzUè
˜˜˜±ºC
æÇÑuKWO`D ÇdUEvKÃdDwÇÊÇdOOGÇÙÇuÃwU
ÊÇÑUH™Çd UsWUuKÊU UOÇsçÐUÇUMOKwGMÇÐU Î? ±
¿wUdÇ
¿`D ÇdUEÊÇdOGèWOUdÇ
b®ÏUÑèWOUdrLsOÇdÇsYFMb®cOšÇÊUUÅÙuMb
®wULÇèâdDÇdObvÅæÇÑuÇjG{êÏR
¬WOMODÇ ÊÇÑUON™Çè WIbLÇ WOUdÇ rLÇè ÏUdÇ Ñu qQ cOšÇ s VK Ç ¬UUOë U
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP

˜˜˜±ºC: ÊUÇÑuU WDOLÇ o UMLÇ æUODG b scKÇ ÏUdÇè WOUdÇ rLÇ rN `{èè
¿UdOsdD ÃsOÇdÇiFdFÇÐUL jU è WOMODÇ ÊÇÑUON™U éd à ZzU vÅ æÇÑuÇ jG{ ÙUHÑÇ êÏR bèè .WOUdÇ
çc q w rNš vK ØUHK ÓUMÇ tU ULO dOJHÇ rNM VK Çè .ÑuBÇ
âÑè èà WO dNHÇ ÊUUDÇ vK rd U äu WK à êà WU rNM VK Ç .áèdEÇ
.vè ¬ÇÐULè ¬UL à WK _Ç ÃbÇè ¬WIšÇ ÊUEšLÇ
ÊU UO™Ç U ¿Wd  `D Ç dUE dOG V U :wK U WK _Ç WMO sLC b
˜˜˜c dUE ÊÇdOGè WOUdÇ ÊÇÑUH™Ç d U s WUuK UÐUÇ UMOK wGM wÇ
¿`D ÇdUEÊÇdOGdAÇdQv
dà U ¿éd _Ç ÙÇu_Ç s sOÇdÇ ÙÇuà iF ÉÑuD éu  ÊèUH ÇÐUL ¿`D Ç
¿ÕU _Ç vK `D Ç dUE dOG
wÇ WK _Ç äu ÉdzÇÏ r ÑÇèè .WÏU ÑÇ WK _Ç jD vK cOšÇ WK à ÖdÇ
çcN sF Çè .æU Ç vK `D Ç dUE w WUHLÇ ÊÇdOGÇ dQ oKF UNà bIF
WÏU ÑÇ WK _Ç æuJ æà vK ÕdÇè ¬rrñKF WDAà w cOšÇ dOJH eOH WK _Ç
Íd ÁUMà cOšÇ WK à vÅ ÙudÇ s b ™ tà dcè ¬lOLK `{Çè æUJ w
2
238 .åuNHLÇ
M

_94:9E=9?E4±R
¿cOšÇçUÇÈcw×UAMÇÇcrU q


¿WUÇrNK ÃÑUJUcOšK×UAMÇÇc`L q


































288
M
 Ãb2 ÁC/
1 ÓÑbÇ lU 239 WH

WIU Ç WdFLÇ jOAM 3ÁC/

_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
egs4409 R2±ECc9³C=±

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP E 0DW\DV5HKDN6KXWWHUVWRFNFRP F ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURPZZZÀDWLFRQFRP

³PC/ÁUMÿWOÇdbsOÇdÇtIKDUqq®WOÇwÏUdÇè_:±sOÇdÇoKD

®sOÇdÇo UMsÈdIUæuAOFscÇÓUMÇÉUOwsOÇdÇdOQWOHO
d Y„¬ubOHÇ
3 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 Y„
b
bP=
scÇÕU _ÇsdOvKÇdë D qJA Aï ÐCRuáèeOq
ÏUdÇèWOUdÇÑuBÇêu®tMÈdIUgOFÇÇèÑU Ç
sdOJÇvKæUdÇæÇÑuÁUMÃÁÇuNÇwdAMLÇwUdÇ
`=±R± ` ²R7C ³C=± wUdÇÏUdÇÁUbIÇæuOUèdÇÉUMMï Çåb ǮйC4:±
bOOAWë UèëÉud_ÇXML ÇrNÍUÃè®XML ÇWUMB
ë
`D ÇvÅWLNæÏUFUUCÃWM U ÇÊÇÒUGÇlb®ÇcUMuvWOUXÇÒU æU í
®tFOæuuIèÓUMÇtFLYO¬XdJÇq
ÀR5±
»æÏUFLÇZMèXuÇÑèdLWuKÖdF¬ÖÑ_Ç`D vÅwUdÇÏUdÇèÑuBÇÌèd bM
Çc »Édb sOÇdÇ æà `D Ç dUE dOG âdD rNUAÇ ÁUMà cOšÇ bIF b tKJAêcÇdDKrNdFsrdÇvK¬WOWdwrNUF ÓUMÇÙÑeO®WB
M WdqJAUL
o UMLÇwgOFÇqUITUHwUdæÇÑuÉÏbNWOwgOFÇÓUMÇÁ™RqI®æUdÇ
.sOÇdÇ VU gOFÇ ÈuOè UÇe áUAÇ w ×UAMÇ Çc rbU O sÈdIUÖÑ_Çs UsWFMLÇWÑÇdÇWUDÇdAÇåb ¬sU_ÇiFwè®WBÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Matyas Rehak / Shutterstock.com

®rUFÇäuWDAMÇsOÇdÇsbbFÇsÈdIUdAÇgOF¬lÇuÇwè®ÁUdNJÇÌUæUdÇ
Ç

ÁC/;± T»P ËP

ʚJALÇ bb WOšÅ qzU è s ÊUuKF vK ×UAMÇ Çc w cOšÇ qB
w cOšÇ c Q UL ¬WDAMÇ sOÇdÇ s ÈdIU æU Ç gOF WIKFLÇ ÊÇeOLLÇè
.tM Çbë OF èà æUdÇ s ÈdIU gOFÇ w sOOîKLLÇ WAUMLÇ wU š rÑUÇ èÃÓUMÇÑUO ÇV spKOÒlËb%¬æŸÇ ]9=¼c¯µ KP$
®æUdÇsÈdIUgOFKrÑUO Çåb

ÀÒC6± E=C=±´±»C<:±
hb99E9 ­·R Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
˜N=hb

239 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

M

d:»





3 ÁC/






















_C4 Y„
5ÇdÇ s ÈdIU ÉUO(Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍ 













289 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.4

1 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
h duO  ¬ubOHÇ l UI vÅ äuuÇ w WuF cOšÇ bè ÇÐÅ .rrñKFÇ áÇbà vÅ äuuÇ vK cOšÇ ÉbU L ubOHÇ l UI XLLLï
.rKFÇ WOKL rb

gO V s q s ÇuÁU  b ÇuU ÇÐÅ UL cOšÇ äQ Ç .WDAMÇ sOÇdÇ s r 100 bF vK h æuOK 800 s ÈdI U gOF
v sOÇdÇ s ÈdIU ÉUOÇ lDI ÖdÇè .rÑUJÃ WÑUA rNCF s VK Çè ¬UNÑuD rK vK ÇuU ÇÐÅ sOÇdÇ s ÈdIU ÓUMÇ
.sOÇdÇ ÈdI gOFK æU Ç ÑUO Ç s ÊUuKFLÇ s beLÇ cOšÇ rKF
ë
.æÇuMFÇ w "ÈuOFÇ"è "ÊÇeOLLÇ" VÇè ¬ÉÑu Ç vK T ád qJ vK UDD r ÑÇ
¿sOÇdÇÈdgOFÇÈuOèÊÇeOLU
Î? ±
ÑUHÇWOUJÅè¬ÉeOUNHuWOÇÑeÇWdÇWuB qÊUÇdÇqLAæÃVUNMJè¬ÊUUÇÙuMb
®Uë OUNHuæUdÇ
¿ÉÑu Ç vK çUML Ñ êcÇ jDLÇ vÅ ÑUJ_Ç s beLÇ WU{Å pMJL q :q WFU WK à Íd äš s UFë  dOJHÇ vK cOšÇ l
bà s ÈdIU gOFK äUI™U tKOÒ ÙUMÅ cOLK q s VK Çè ¬æUdÇ s ÈdIU gOFU rN qOÒ ÙUMÅ æŸÇ rNOK æà cOšK Íd Ç
.æUdÇ s Çbë OF gOFK äUI™U tKOÒ ÙUMÅ d ŸÇ s VK Ç r ¬sOÇdÇ

vÅ UNU{Å æèÏu WK à rJb q ¬WOULÇ WAUMLÇ bFè ¬æŸÇÇ :äÇR Íd äš s WO U _Ç WLzUIÇ vÅ beLÇ WU{Å w cOšÇ bU
¿Çc ãÏUIÇ V U T ád qJ vK êcÇ jDLÇ

SC:±
´C4b± ` ÐbR7 Q= 
.WAUMLÇ w æU{ÑUF dE UUîNè WL tà rddñ ð Ðè ¬rNzšÒ l WÏU ÁÇdÅ w ¬ÊU UIMÇ w WÑUALÇ ÉÑUN æuJKL ™ sL cOšÇ bU
w rNLÇ s tà rN `{è .éd à UUëë UOà tÃd p L èà UUëë UOà tÃÑ rbà dOG bè ¬tdJ èà çdE WNè äuI d ŸÇ ÙUMÅ rNM q äèUè
.d ŸÇ ádDK ÙUL ™Çè ãd U äu UL dOFÇ ÉdUMLÇ

290
M
 Ãb2 ÁC/
1 ÓÑbÇ lU 240 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  ΫC 4.4

4 ÁC/
\gC¹ 10 _C4 _=Û  4ÁC/
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
©`=±R±`aR4ÔQ±C
©`=±R± ` aR4 ÔQ± C egs4411
ë
®ÖÑ_Çs UwbuUádFvKÁULKFÇbU UNMJè¬UUCÃÉdOD è¬WKcè¬WusOÇdÇ
®sOÇdÇqOJAè×UAstdFUrOOIWOUÇdUMFÇ^:
:­

E=CR±¹±b:±
ÀR5± ®WOBÇÊULKJÇqäu ³Rg±¹Zh¿wUdÑUHÇËèbbMæUdÇsYFMwÇÏÇuLÇU
bb Wd åbIIï UL .sOÇdÇ s çuLKF U Íd cOšK wMuJÇ rOOIÇ Çc `Oï WOUdÇrLÇ ®Ã

.WKLLÇ QDÇ rOUHLÇ ÊÇÒU ®È

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP
ãÒUO ®Ì
ÏUÑ ®Ï

ÁC/;± T»P ËP dCR±ÁC/;±

WOUdÇ ÉÏULK rNLN `O{u WIU Ç rNUuKF ×UAMÇ Çc w cOšÇ oD ®sOOBÇsOKLÇXCC2Õ Zh®wUdÇ×UAMÇstdFêcÇU ^?

®ÁÇuNÇwUUOë UdAMUî OUdÇëÏë UÑèWOUdUULë LoKDUNS¬sOÇdÇÑuUbM•

.wUdÇ ×UAMÇè
®ÇcUMèvWDAäÇe™sOÇdÇiFãUMæÙŬbOFÇw{ULÇwsOÇdÇlOLXKJA
L •

XKJAåuOÇv®Uë LzÇÏqJAWDAMÇWbÇsOÇdÇsJ¬bOFÇw{ULÇwsOÇdÇrEFXKJA
d •
E=CR± ¹±b:± ®ÉbbsOÇd
®ÊUDOLÇÙUwsOÇdÇlOLsuJÃb•

iFÇè¬ÁjrLÇUNMobWOUdÇÊÇÑuÇiF¬UNb èUNLYOsWOUdÇÊÇÑuÇÊèUH
U •
E==±R „± ®nOMqJAÑud ŸÇ

wÇ ÏÇuLÇ s WOUÇ cOšÇ ÊUuKFL UOë MuJ ULë OOI WOUdÇ ÏÇuLÇ dBM åbI
ÖdH wÇ QDÇ rOUHLK çU™Ç vK ÕdÇè ¬çÑUHÇ bM æUdÇ s Ìd
.UÑUHÇ bM sOÇdÇ s jI rLÇ Ìèd

dCR± ÁC/;± 240

2
M
40

E==±R „±
sOÇdÇ ×UA s WOUÇ cOšÇ ÊUuKFL UOë MuJ ULë OOI sOÇdÇ ×UA dBM åbI
.UNuñ J WOHOè
d:»

4 ÁC/
_C4 _=Û 
¿5ÇdÇ s tdF êcÇ U

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


291 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
ΫC 4.4

1 ÓÑbÇ lU

.jA æUd ãUM fO tà èà bOF sÒ cM sOÇdÇ æuï J ÖdH wÇ QDÇ rOUHLK çU™Ç vK ÕdÇ 

ë tÇè

rEF æà s rdUè ¬ÁUL Ç w UOë U ÏUdÇè rLÇ ÙUbÇ w V  WOUdÇ ÊÇÑUH™Ç æà ÖdH wÇ QDÇ rOUHLK UCà 
.WOD ÉÑuB ÊÇÒUGÇè rLÇ oKD éd à sOÇd WL tà ™Å ¬qJAÇ ÇcN Ëb WOUdÇ ÊÇÑUH™Ç

_94:9E=9?E4±R
ºUNFLwÇÊUUOÇvKÁë UM

¿qFHUêcOštdFêcÇéuLÇU


¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwêcOšébÉbzU ÇQDÇrOUHLÇU


¿ÓÑbÇsWKdLÇçcwrKFÇâUDlO uwWdÇêcOšsêÃébq
í


292
M
 _9Ø Û 4
Ïb<6:±

4.4

2 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/

241 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4

¿ÖÑ_Ç`D vKsOÇdÇbusà ¿ÖÑ_Ç`D vKsOÇdÇbusÃ

5ÁC/
_C4Y„
ºld ÇÏuJÇ
egs4412 `=±R±Z±b
5 ÁC/ ®WOFO WDd vKfÑUCÇr ÑWOLÃX ÑÏbI®pbWuQWDdÇçcæuJæÃV

®sOÇdÇlÇusYǬÑuBÇ ÀRÁUMîsOÇdÇlÇuèfÑUCÇsOæÑUIUMϬæŸÇè

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP E 12$$

E7=¹ 15 _C4 Y„ ®WOUÇWK _ÇsD­r
­

_ C49
_ 9 E=4=
= E2R

`=±R±Z±b

ÀR5±
®sOÇdÇlÇu×ULÃdO HwWOFODÇjzÇdÇsrNUuKFcOšÇåb 
®ÖÑ_ÇhzUB rNwWOFODÇjzÇdÇWOLÃbbvKcOšÇlA Aï

ÁC/;±T»PËP
®sOÇdÇlÒu×ULÃbbUNèd HèÊUUO×UAMÇÇcwcOšÇqK

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: NOAA

241 õ±R±
õ± ±
4.4
4 4 Ïb<6ê±
6ê±
M

d:»

5 ÁC/
_C4 Y„
5ÇdÇ lÇu

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


293 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
242 WH
2 ÓÑbÇ lU

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4

E==±R „±
À»M±N2 c9`=±
= ±R± r¬fÑUCÇWDd r ÑWOLÃsdO _ÇåuNHLÇäš çuHAÇULcOšÇddñ Ð
ÊUOzUMwqLFÇcOšÇsVK Ç®sOÇdÇlÇuvÅäuuÇwUNOLÃ`{è
®ÖÑ_Ç`D vKsOÇdÇèrUFKWOFO WDd sOWÑUILK
¿ULNMOWdALÇ×UL_ÇUèÃsOÑuBÇsOWšFÇU

Î? ±
äUÇq š äu vKsOÇdÇbu®cOšÇÊUUÅÙuM
wlIUNMqOKè®jOLÇsÈdIUèÃW UOÇvKlIwÇ
®æUÏuÇ

¿ÖÑ_Ç`D vKsOÇdÇlÇuWdFbFtM ÇêcÇU


¿ULNMOWdALÇ×UL_ÇwUèÃsOÑuBÇsOWšFÇU qJAwÇsU_ÇwsOÇdÇbu®cOšÇÊUUÅÙuM
ÙUwèÃW UOÇvKlIwÇäUÇq š äu vKsOÇdÇbu
q š qJAïwÇpKWU ¬ÖÑ_Ç`D éd ÃdUEUNO
®æUÏuÇwlIUNMqOKè¬jOLÇ
®äUÇ

¿ÖÑ_Ç`D vKsOÇdÇlÇuWdFbFtUM ÇpMJLêcÇU

qOJAvKqLFwÇÊUOKLFÇiFUNOËbwÇsU_ÇwsOÇdÇbu
®äUÇq š qJAïwÇpKWë U ¬ÖÑ_Ç`D

242
2 42
M

294
M
 Ãb2 ÁC/
2 ÓÑbÇ lU 243 WH

6 ÁC/ 6ÁC/

_C4 ^Û9 _C4^Û9

E7=¹ 15
ºld ÇÏuJÇ
egs4413
E=h»M±³R/7±Ò`=±R±
U®sOÇdÇÏuèsUÃèWOKÇq š ÇlÇusOWšFÇXHAǬoU Ç×UAMÇw
E=h»M± ³R/7±Ò `=±R± V ádFhMÇ ­R±¿WOUdÇÊÇÑuÇèäUÇqJAwV wÇWOuuOÇÉuIÇ
wÇWK _ÇD±
 ¬ÉÁÇdIÇÁUMÃè®UMÇbÃXÖÑ_Ç`D dL LÇdOGÇèãdÇWOHOè
–UbF®WK _ÇsEC‰ ‰ qOÒlqLÇr®wUÇjDLÇwhMÇspMÐwÑèb
®jDLÇwpUUÅD±


ÀR5±
qOK w ÁbÇ q sOÇdÇ æuJ vÅ êÏR wÇ ÊUOKLFÇ rN cOšÇ vK V
ádFO ¬×UAMÇ Çc w .sOÇdÇ qFH `D Ç dUE vK ÃdD wÇ ÊÇdOGÇ
.wUdÇ ×UAMÇ eH wÇ WdLÇ `zUHBÇè ÖÑ_Ç ÊUI vK cOšÇ E=h»M±³R/7±Ò`=±R±
ÙudOGkšULd¬ÖÑ_ÇwÉdHdHXLÇÐÅ
ÇÐŬlÇuÇw®ÉdHÇoLÏÇÒULKÑuBÇèÈÇdÇ
ÁC/;± T»P ËP dOGkš ¬ÖÑ_Çs UwWIOLÉdHdHXL
ÊUI sÖÑ_ÇæuJ®ÁwAÇiFÖÑ_ÇWFO
sO WšFÇ s WK à ÍdD hMÇ s ÊUuKF vK cOšÇ qB ¬×UAMÇ Çc w WUHÇXFDÇÐÅ®dObvÅWUHÇtA¬WHK
í
ÁeÇtjOè¬VKÇUedwb ¬sOHBvÅ
.sOÇdÇ lÇuè WOuJÇ `zUHBÇ ÊšUH æS¬qLUè®WUHÇÉdAtODGr¬WUHKwK ÇbÇ
vD èWI è¬edLÇwwK ÇÏV Vï sæuJÖÑ_Ç
ÀÒC6± E=C=±´±»C<:± ®ÉdAIÇvL WOÑU WI Çdë O Ãè¬ÍU uÇvL 

À»M±E=;
E==±R „±
b wÇ WK _Ç sèb nuÇ l ¬WO{Ñ_Ç ÉdAIÇè sOÇdÇ h ÉÁÇdI cOšÇ tè ñ
:WOUÇ åUNH ™Ç ÊÇèÏà åÇb Ç ÑÇdL U cOšÇ dñ Ð .ÉÁÇdIÇ ÁUMà rd U äu
˜N=hb
hb99E9 ­·R Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±
bFè .rNK à s WUÇ WèU vK cOšÇ lñ ¬ÉÁÇdIÇ bF .sÃè ¬ÇÐULè ¬ÇÐU
.ÊUUÇè WK _Ç WÑUI wzUM q s VK Ç ¬pÐ
243 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±
M

d:»

6 ÁC/
_C4 ^Û9
WO{Ñ_Ç ÉdAIÇè 5ÇdÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


295 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
244 WH
2 ÓÑbÇ lU

WUÇ sJL ™ WK à cOšÇ éb æuJ æà ¬`dLÇ s ¬åuNHLÇ s WKdLÇ çc w
WO{Ñ_ÇÉdAIÇèsOÇdǬlU
ÊUUOÇ èà ÊUuKFLÇ Ùu ÍÇdÇ cOšÇ vK V ¬WK _Ç çc vÅ W MU .UNM
¬WKÉbÇèWFDX OWO{Ñ_ÇÉdAIÇ¿sOÇdÇèWO{Ñ_ÇÉdAIÇsOWšFÇUsJè
s
WuJLÇlDIÇçcvL ï ®WšLeGWuKiFÇUNCFqLJJï WL{lDvÅWL Iq
bèe rI ¬XuÇ `L ÇÐÅ .rNK à s WUž UNOÅ æuU b wÇ WOU{Ç
®WHKÊUUÇwbb ÁjWOuJÇ`zUHBÇçcãd®E=b8± NgC60CÉdAIK ÊUUÇ WdFL YÇ ÏÇu èà XdÇ vK ÊUuKFLÇ vÅ äuuÇ WOUJS cOšÇ
®bUUbMèÃiFÇUNCF`zUHBÇçc`zUHBÇçcåbDBUbMsOÇdÇqJAè
®ÑUHÇÉÑuwWOUdÊÇÑuËèbvÅ`zUHBÇçcsObÇeLÇ®jGCÇêÏRRï æÃsJLLï
.rNK Ã s
ÉÑuwÍU uÇèÉdAIÇs C:C:±vL ÉdNBMÏÇuYFM¬sOÇdÇ»bUbMè
®WOKÇq š ÇWuJ®vK_äUÇlbUNS¬UUFë `zUHBÇãdUbM®WOUdrL
vÅW MUsOÇdÇÏuèsUÃk™®WHKLÇ`zUHBÇÁUIÇsUÃWDdÇvKk™
s SC:±
®WOuJÇ`zUHBÇÏèb
´C4b± ` ÐbR7 Q= 
NgC60±
0 ¹ÒPÒ`=±
= ±R±
×UAMÇè sOÇdU WIU Ç WdFLÇ s wHJ U rNb fO sL cOšÇ vÅ W MU
VWRFFNFRP

nB œÇ .ÁUÇ åÇb U dOG æUd ÁUA äUBKBÇ åÇb Ç pMJL ¬wUdÇ
XWWHUVWR
WHUVWR
WHUVW
KXWWHUV FNFR
NF

vK äUBKBÇ qOJA r .ÁUÇ s êuKFÇ ÁeÇ vK äUBKBÇ X r ¬ÁULU ÁUÇ
ER\6K
\6
ER\
HER\
ERR\ 6K

ÁUÇ vKà vÅ qzU Ç lOUI ÊbF ÇÐÅ tèb sJL UL cOšÇ äQ Ç .æUd WO
WR&U
3KRWR&U
KRWR&U HGLWEH
HGLW
&UUH GL EH
GL EH
HGLWE E

Uè tèd U sO WšFÇ ÏUÅ vK cOšÇ bU .äUBKBÇ "æÇÑu" w W 
3KRWR&
3KRWR
3 RWR
3KRW
R R&

.wUdÇ ×UAMÇè sOÇdK Ëb

´CCˆ± E9 M±

®cOšÇÊUUÅÙuM ®cOšÇWK ÃÙuM

2
244
M

296
M
 Ãb2 ÁC/
2 ÓÑbÇ lU 245 WH

7 ÁC/ 7ÁC/

_C4 ^Û9 _C4^Û9

E7=¹ 15
ºld ÇÏuJÇ
egs4417
`=±R±б»b`E:C;±»CŠ±
®sOÇdÇæÇÑuèsuJV ï UwÖÑ_Çs UwWOuJÇ`zUHBÇWdæÃXLKFbI
`=±R±б»b`E:C;±»CŠ± ÏÇuwWOUdÇrLÇ®æUdÇUNcIwÇÏÇuLÇvKÈdsádFÇXèæU¬æŸÇè
vKè®ÉbbÇÑë uqqJñ ð AÇdë O Ãè¬`D ÇdUEwddOñ ð Gè¬ÇÑë UÏV ï WM U èÉdNBM
bFè®ÉÑuBÇ Y„ÒhMÇ ­R±®WKULUNFOLX OWOUdÇrLÇæS¬pÐsrdÇ
®pKOÒlwUÇäÇR ÇWUÅ UC¬pÐ

ÀR5±
bF¬æUdÇsÌdwÇWOUdÇrLÇW ÇÑbÏÇbF ÇvKcOšÇ`ìæŸÇè
ÌÐuLqLFcOšÇåuIO YOWDO ÊUuKFwè¬sOÇdÇæuJWOHOJrN ÇÑÏ `=±R±б»b`E:C;±»CŠ±

3KRWR&UHGLWEHER\6KXWWHUVWRFNFRP
®ÑuBÇÉÑèÏW ÇÑÏèwUdÇ×UAMK sOÇdÇæ_æuuEs¬åuOÇËbULdÃÑdJqJAsOÇdÇÊÑU¬w{ULÇw

Wd qzUÑUÏwpÐV b¬æUdÇæÇÑubM®qstOKXUULÊÃbb
K
®ÉdO
ÁC/;±T»PËP sZesÉÑUWOUdÇrLÇ»UNÇÑuÁUMÃWOUdUULë LsOÇdÇsdOJÇoKD

rLÇlMBwÇÏÇuLÇÍdAhMÇsWÏÃscOšÇYO ¬×UAMÇÇcw ï ®ÖÑ_ÇâuobwÇæÏUFLÇèWzÇcÇÑuBÇ

WOUdÇrLUÊÇÒUGÇsbbFÇjKï
ë
®UUCÃ
®wUdÇæÇÑuÇsÑbBUvKUNMuJdÃèWOUdÇ
wwszUêÃâdUNS¬ÖÑ_ÇvKqO UbMè¬WUGKWM U æuJWOUdÇrLÇ
æ
WÑÏ100bMæUOKGÇvÅÁULÇqBULMOsJè¬s U wKGLÇÁULÇæÃsEb®UNId

Photo Credit: beboy / Shutterstock.com

ob®vKÃèÃWuWÑÏ1000vÅWOUdÇrLÇÉÑÇdWÑÏqBæÃsJL¬Wu
E==±R „± vKVKBè¬ÁULÇèÃÏÑUÇÁÇuNÇwÉdOWd ÏdUNMJè¬qzU ÇqWOUdÇrLÇ

®wUdÇæÇÑuÇÙuèqOèrNMOÃâšÅcOšÇsVK ǬhMÇÉÁÇdq ®éd ÃÉdÑuqJ

æÏUFLÇèÑuBÇsZewq¬ÉbÇèÉÏUX OUN_¬WKULrLÇqX
r O
¿tÇÑuÁUMÃæUdÇsÌdêcÇU
 ob®æÏUFLÇsWHKÊUuLvKWHKLÇWOUdÇrLÇ jOUêu®ÊÇÒUGÇè
Î? ± vÅäuæÃqæUdÇWsÇëbë OFÑUÃÉbãdè¬Wd jOULÇçciF
rLÇè¬ÏUdÇè¬æU bÇqLAbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM WæUJsÈdIUVKBè®ÁwDqJAjOULÇiFobsOw¬WKÑu
w
®WOUdÇ ®æUdÇ

¿WOUdÇrLÇæuJrîñ ð
 245 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

®WzÇcÇÉÑUÇÑuBÇsLCbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
M

¿WOUdÇrLÇÏdULMOæÇÑuÇbFËbÇÐU

WOUdÇrLÇbLqLAbsJè¬cOšÇÊUUÅÙuM
®ÑuvÅUNuè d:»

7 ÁC/
_C4 ^Û9
5ÇdÇ æÇÑu s WLUMÇ ÑUŸÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


297 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
246 WH
2 ÓÑbÇ lU

rNMVK ǬÉÁÇdIÇscOšÇÁUNÇbFè¬ÊUOzUMwhMÇÉÁÇdIUëUècOšÇ`MÇ
sOÇdÇæÇÑusWUMÇÑUŸÇ¬lU
d U¬XuÇ`L ÇÐÅè®rNzšÒlpKOÒvÅËbîñ ldwÏuuLÇäÇR ÇWAUM
®qBHÇlrNUDDWÑUALcOšÉb
lzU dÃÇcè¬æUdKUUOëñ èdšë J ææuñ JWKBÇÑuBÇçcrÇd¬seÇÑèdL
jOULÇçcVKBULÑè¬obÇWFjOULÇsÙÇuÃbuULMO®sOÇdÇwtèb
U
WuJLÇÏÇuLÇvKsOÇdÇUNMwÇjOULÇáš ÇbLF®æUdÇqH ÃèÃq ÇÏ
®WOUdÇrLK
SC:±
Ðb7gCQ= 
¬Éd UtMÈdIUlIWMbwWOUdÇËÑÇuJKWU ÇWD ÁUAcOšÇ bñ 
FRP
LF FR
Z ÀDWLFRQ

çUOLÇduè¬ÁÇuNÇÉÏuè¬TšLÇsèsOM ÇuLÇÉUWOHOwdOJHÇvKreHè
ZZZ

®ÉUOÇbOvKÁUIÇÊUeK èʚÇuLÇè
UUVWR
R\6KXWWHUVWR
XWWHUVWR
VWR
\6KXWWHUVW
λϣϣ D EHER\6K FFNFRP
NFRP
FNNFRP
RFNFRP
FNFR F PDGHE\
,FRQ
,FR
,F
N FRP E ,F P HE\
PDGHE\
H
PDGH ) S NIURPZ
)UHHSLN
)UHHSLN
HHSLN
H HSLN
E\)UHHSL
)UHH RPZ
IIURP
URP
RP
UR PZ

ÐCR±`\PE=CR_:
ϭλϟ΍ϟ έΩλϣ
Γέϭλϟ΍έ
ϭϭλϟ΍έ
έϭλϟ΍έ
ϭλϟ΍
Γέϭλϟ
Γέϭλ
έέϭλ
ΓΓέϭ
Γέέϭ

rL(ÇãuK Ïb%æÃsJ1wÇqÇuFÇU ]9=¼c¯µ KP$

®æUdÇsUNèd bMWOUdÇ

2
246
M

298
M
 3 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
247 WH

8 ÁC/

E7=¹ 45
_C4 G± 8ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ

¤d9:4±G±
:d9:4± G± egs4414
E=CR±_:±Ò]=8±E;=
E=CR± _:±Ò ]= ÐC± RgC2 E;= rUæÃdc®WIbWOUdrLÌÐuLrOLBpOæUÇdzUDWM
rð MOYÇÇcwåb M
ULKWOUdÇrLÇobWDd ÁUASåuI ®sOÇdÇW ÇÑbhh
b usOÇdÇ
®sOÇdÇÁULKqFH

ÀR5± @;±
®jDLÇwpUFu EC ™ë
 ™èÃpOK
U Éd w ÉdRLÇ qÇuFÇ iF æuHAJO è WOUdÇ rLK rNLN cOšÇ ÑuDO ¿tMWOUdÇrLÇobWOHOwæUdÇVÇuÑÇbÇdOQU
U
WOFODÇ ÉdUEÇ rN w cOšÇ wUdÇ æÇÑuÇ ÌÐuL bU  .wUdÇ æÇÑuÇ bF ®WOUdÇrLÇobWd ÊÏÇÒ¬æUdÇVÇuÑÇbÇäbFÏÇÒULK
.UNÄÑ rN vM  ™ b wÇ ®bFÃÊUU LWOUdÇrLÇobbè

ÁC/;± T»P ËP

ob ×ULà ÉUUL pO æUÇ WMO åÇb U UÐuL
ë ×UAMÇ Çc w cOšÇ lMB
.rLÇ

ÐÒC4± E=C=±´±»C<:±

@;± :ÁC/;± S6

cOšÇ æuJ b .WOUdÇ rLÇ ob ÉUUL pO æU WMO ×UAMÇ Çc åb 
˜\R6±
6 ^:E=6=
=d^?±d;;8: E=C=±´±»C<:±
b rNMJ ¬UNudF ™ b èà ¬WOdGÇ äèbÇ w WFzU ÑUDÅ Wu pO æUU WÇÑÏ vK
.æUCÑ dN äš WU UNèUMè UdOC r ÉuA dzUD wè ¬nUDIÇ æudF 247 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±
sJL v rN WMOFÇ åÇu sJè ¬d_Ç åe ÇÐÅ WOK_Ç WHuÇ ÊUuJ qbF sJL
M

.ÉUULÇ rLÇ ob ÓUOè WEš s cOšÇ

WId w æUdÇ VÇu ÑÇbÇ dOQ WOHO lu cOšÇ s VK Ç ¬YÇ Áb q
ÁUMà åuOÇ ÊUUÇ çc s æèdFO cOšÇ æà ãÑU .tM WOUdÇ rLÇ ob d:»
.WOUdÇ rLÇ ob ÌÐuL W ÇÑÏè ÁUAS rNUO

8 ÁC/
_C4 G±
:wKLFÇ YÇ

WOUdÇ rL(Çè pO æUÇ dzUD WMO

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


299 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

3 ÓÑbÇ lU

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC

ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯
ÉdO WOÑè pUA
 pO æUÇ WMO tO ÁUÅ

q ð s UNDK r) WKzU Ç WMOFÇ jK Çè ÊUuJLÇ dbI r .WBÇ q pO æUÇ WMO dOC r .1
Wd ÉdD 

ÓÑbÇ WÇb q rKFLÇ šë qJ v wJK ÈdCL
.p ULLÇ êÏUeÇ èà WLdJÇ åÇu vÅ qB èà šOK
áUIÅ WU

(qH _Ç w WHuÇ* šë
tÇu æU ÇÐÅè ¬oObÇ WU{Å pMJLO ¬åҚÇ s dà šzU jOKÇ æU ÇÐÅ
wUO r Ñ âÑè
 WJ UL WMO vK qB æà bd .qzU Ç s beLÇ n{Q ¬Çbë  p UL
ÓUI åuOMuà qu o

èÃ) nOKGK wUO r Ñ âÑè
 .Wd  fO sJè W š  VBï B
(r 5 × 23 × 33)
âÇè
í q ÇÏ wUO r Ñ âÑè
UNM ÈU q pL V 6
 pMJL ¬pÐ s ™bë èà .r 1 ÊUFdL WLKFFï WHKG WÑè l{ ¬qu VU vK
wJO š fO èà wJO š
r 3 áUH nOKG fO èà WOJO š âÇÑèà WEU q Çb wUO r Ñ WÑè l{è
(áUH
q 250 WF wÑè Èu
 l wUOÇ r dÇ WÑè fš ™ v ošÇ jdAU WHÇ âšÅ s bQ)
ÕUÑ åšÃ

.UNO VUIÇ w wUOÇ r dÇ WÑè oB w Vd b .(WMOFÇ
šë šJ
WFÏ .šOK šë sOFÇ æuJO .UUFë  WOUÇ ÊUuJLÇ jK Ç ¬oOL ÁUè w
W  ÉbUIÇ s vKà æuJ YO quHÇ VU wd bà X VJÇ l{ .2
.tKLQ qBHK `O{uÇè YK WOU æuJ b ÉbÇè
.qÇ ÊÇÑÇbÇ pÐ wUO .ÊÇdLOM
VOK èà çUO q 300
 oObÇ s Uë Çd 260

WCO
 WU è Xè qO è vK_Ç ádDÇ vK Áj WMOFÇ VJ vÅ cOšÇ tèñ .3
`K ÊUÇd 5

èà ÊÇuM êÃè obÇ oLè äu è Öd WEš UCÃë cOšK sJL .obÇ
XÒ q 30
 dJ ÊUÇd 5

.jOKÇ ob oOF b eÇu

.ÉbÇè WIOÏ bF r WOU 15 bF obÇ qO è WEš cOšÇ vK V .4
r wÇ r 1 wUOÇ r dÇ WÑè åÇb U ¬obÇ äu è Öd WEš rNMJL
.UNOK WMOFÇ VJ

ádDÇ s ÈdIU obÇ oL ÓUO cOšÇ s VK Ç ¬wÑè pA åÇb U .5

ÊUEšLÇ sLC æà sJL .jOKÇ w wÑuÇ pALÇ äU ÏÅ od s j uÇè
tè
ñ .jOKÇ ob ÁUMà lL wÇ ozÇuFÇ èà ÊÇuMIÇ s ÊUuKF éd _Ç
.ÊUUOÇ äèb w rNU UO ZzU qO  cOšÇ

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ


®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ


®qLFLÇwÈdAèÃqQ™


300
M
 Ãb2 ÁC/
3 ÓÑbÇ lU 249-248 ÊUHBÇ

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4

UL ÑUA™Ç jL r Ñ od s rNIb WDd qO  UCà ë cOšÇ vK V .6
.WHKGLÇ wUOÇ r dÇ WÑè vK æU ©WuLqJ¨ ©C<
C<=¯¶C d±
 ¹±b:
b:±C
WdÉdD  • pOJÇWMOwKêuÁUÅ •
Áë UM WDdÇ dOG nO ÇuFu æà V ¬WOUÇ rNd cOšÇ Ãb æà q .7 áUIÅWU • ¢ÓÑbÇWÇbqjOKÇÇcrKFLÇeN¢

.ÉbbÇ áèdEÇ vK åu

wUOr
wUO r ÑâÑè
Ñ âÑè • uOMu_ÇsÙuMBsOFKVU •
r 33 × 23 × 5ÓUI
wUOÇr dÇâÑunOKGâÑè •
âÑèWEUq ÇbwUOr ÑâÑèèè .r 3 UNM ÈU q pLL ï V 6 •
VU ád lÑ od s ÑbMLÇ ÑÇbI s cOšÇ be b ¬WOUÇ WdÇ w .8 ©áUH nOKGfOèÃWOJO š q 250 WF wJO š Èu •

.WHOE WÑè âu æU

í ob qO è quHÇ ÉdOâÑèpUA
dO âÑè  •
ÕUÑ åšà •

æUdÇ ÊUIb ÉUU w ÉdOB Éb æuCI bI ¬ÏÑÇuLÇè XuÇ `L ÇÐÅ .9
nO WdFL äè_Ç obÇ vK wUÇ obÇ VJ od s ÊUIDÇ ÊÇÐ wÑbÇ
™ë cOšÇ lu æà b ™ ¬Wd q w .wUÇ obÇ w äè_Ç obÇ dR
™èÃ
.jOKÇ ob w quHÇ VU áèd w dOOGÇ dOQ WOHO
ER±´±b2
.rNUFu ÊÇÑU ™Ç XCÏ èà Êbà nO gU ¬rNÑU cOšÇ qLJ æà bF .10
®quHÇVUIvK_ÇádDÇvKWMOFÇVJ Ç .1
s bNAL quHÇ VU qH à WIbLÇ pO æUÇ WMO WÑUI cOšÇ s VK Ç ®WÑuÇwKW{uLÇÊUšFÇvKÁUMUNFDIwÇWU LÇèsOFÇobsÒq .2

.æUdÇ VU vK WIbLÇ WOUdÇ rLK wIOIÇ rUFÇ ®obÇoLÓUOIÏèdHâÑèpAWKzU ÇWMOFÇwÓdÇ .3
®obÇÖdÓUOIWdÉdD åb Ç .4
®ÊUUOÇäèbwpUEšqqñ .5
®âÑuÇvKUÑUAÇèWMOFÇobWOHO`{uWDd r ÑÇ .6
ë
®WMOFÇÑÇbÇéu ÉÏUeššOKvK_ÇvÅWÑuÇsbOFÇsOFÇVUád lÑÇ .7
®©WMOFÇÑÇbÇéu ÉÏUÒl¨bbÇl{uÇvKÁë UMWIU ÇÊÇuDÇÑd .8
®tEšdOOGêÃqqñ .9

2
248
M

301 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
250 WH
3 ÓÑbÇ lU

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4 :¶C; „±Ò ^=9±

ÁC/;±dR Û8
ÁC/;± d R Û8
 ¬wUdÇæÇÑuKUÐuLlMBWdHÇpXOÃæÃbFè¬æ™ñ Ç
WdÇtUAébs D±
dÇuW ÇÑÏvKÁULKFÇÌÐULMÇbU nO R Û8®WIOIÇwæUdÇæÇÑubMËbULWÑUI
sOÇR äèà gU ¬WMJLLÇ äuKÇ bbè rNÐUL Ïèb hOK cOšÇ åuI æà bF
®æUQsOÇdÇq
.sOOILÇ sOÇR K WOKOBH ÊUUÅ rbI cOšÇ s VK Ç r ¬WOUÇ WK _Ç s
¿sOÇdÇbÃsWIbLÇWOUdÇrLÇèpOJÇWMOsOáš ™ÇètAÇtèÃU
åÇultUApOJÇWMOåÇuæÃcOšÇsEbsJ¬ÊUUÇÙuM ¿quHÇVUldVJÇXb ÇÇÐUL

Î? ±
qÏbLèpOJÇWMOob®qH _ÇvÅobsOîKzU Çš®WOUdÇrLÇ ÇÑë ÇbÇd_ÇVÇuÇÉUULquHÇVUldVJÇUMb Ç
wÇWdOHÇÉuIÇpKL™UNMJè¬æUdÇÑbMsWIbLÇWOUdÇrLÇ ®æUdK
ÁUO Ãâdáu WOUdÇrLǬWOIOIÇÉUOÇw®WOUdÇrLÇUNJKL
®WOMODÇÊÇÑUON™Çqéd Ãd UV ï è¬UNUÃodDÇäu vKÉdO VUád XFÑUbMWOUdÇrLÇÌÐuLobdQnO

ÑbMLÇÌÐuLæÃUL¬WOIOIÇrLÇqWM U X OpOJÇWMO¬Çdë O Ãè ¿quHÇ
®wIOIÇÑbMLÇsdOJdGÃ ®quHÇVUád lÑrUbMÙd ÃqJAWOUdÇrLÇXIb

rLÇèWKzU ÇpOæUÇWMOsOáš ™ÇètUAÇtèÃU


¿wUdÇqÇsobwÇWOUdÇ
¿æU ÇWULvKsOÇdÇÁULKbU æÃWOUdÇrLÇobjzÇd ÁUAÅèÌÐULMKsJLnOpÃÑw pOæUÇWMOåÇuæÃcOšÇsEbsJ¬ÊUUÇÙuM
ÁULKFK`L WOUdÇÊÇÑuÇqOLæÃcOšÇdJHbsJ¬ÊUUÇÙuM ®qH _ÇvÅobsOKzU Çš®WOUdÇrLÇåÇultUA
bbèWOUdÇrLÇobvKdRwÇWHKLÇqÇuFKsŸÇÑU ™U
sWIbLÇWOUdÇrLÇqÏbLèpOæUÇWMOob
UëUÃd_ÇsU_ÇbbwWOUdÇrLÇobjzÇd bU ®UNIbÑU 
®WOUdÇÊÇÑuÇÁUMÃÈèdNÇâd èäÒUMLÇÁUM
®WOUdÇrLÇUNJKLwÇWdOHÇÉuIÇpKL™UNMJ¬ÑbM
vKÉdOÁUO Ãâdáu WOUdÇrLǬWOIOIÇÉUOÇw
®WOMODÇÊÇÑUON™Çqéd Ãd UV ï è¬UNUÃodDÇäu
æÃUL¬WOIOIÇrLÇqWM U X OpOæUÇWMOF¬Çdë O Ãè
®wIOIÇÑbMLÇsdOJdGÃÑbMLÇÌÐuL

2
250
M
sOÇdÇÁULKobÇjzÇd ÁUAÅèÌÐULMÇbU nOpÃÑw

¿dAÇWULvK
WOUdÇÊÇÑuÇqOLæÃcOšÇdJHbsJ¬ÊUUÇÙuM
obWOHOwdRwÇWHKLÇqÇuFÇÑU UÁULKFK`L 
rLÇobqLwÇjzÇdÇbU ®æUQWOUdÇrLÇ
ÈèdNKâdDÇèäÒUMLÇÁUMUëUÃd_ÇsU_ÇbbwWOUdÇ
®WOUdÇrLÇٙbÇÁUMÃ

302
M
 4 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
251 WH

9 ÁC/

E7=¹ 45
_C4 G± 9ÁC/
_C4G±
ºld ÇÏuJÇ 
¤d9:4±G±
»b0± ³»Ò¹ ¶ºb: :d9:4± G± egs4418
E=4:/±`b9±Ï ­ϱP C»b0±³»Ò¹¶ºb:
OÇdÇæuJWOHOXLKFbI
WOUdÇrLÇÑuvKoKDDï ®dèbLWUNMÇwè¬UNÃèqH ÃvÅWOUdÇrLÇobb
vL ì WOKLwÑuBÇÙÇuÃsd Çñ ÙuvÅäuWUNMÇwÑuBÇçc®WÑUMÇÑuBÇ
Ñ Ñu
ÀR5± ssOHKsOuvÅÑuBÇçcäuWOHOsUUÐuLlMB
ë ¬YÇÇcw®®»b0±³»Ò¹
âdDÊÇdOGÇçcËbbÇc»WUNMÇèÃWÇbKÏbæUJbu™ÉÑèbÇäš
 ºddñ c®ÑuBÇ
Çc w .ÑuBÇ ÉÑèÏ :ÉdO WOuuO WOKL s ÇÁë e WÑUMÇ èà WOUdÇ ÑuBÇ bF ®Ébb

s beLÇ áUA™ sOÇdÇ Ù™bÇ bF Ëb UL rNUuKF cOšÇ ÑuDO ¬×UAMÇ @;±
.ÑuBÇ s éd à ÙÇuà vÅ äu b wÇ WÑUMÇ ÑuBÇ çcqulOD wÇWOOÇéuIÇU®WOUdÇÑë ulLAÇÇcqL®lLAÇrKvÅdEÇ
¿nKÙuvÅ¢ÉdBÇ¢
WÑÏÊÇdOGèWuÇqÇusLCæÃluLÇssJè¬ÊUUÇÙuM
ÁC/;± T»P ËP ®jGCÇèïèÉÑÇdÇ
`O{u suKÇ åšà åÇb U ÑuBÇ ÉÑèb UÐuL
ë ×UAMÇ Çc w cOšÇ lMB
.WÑUMÇè WuLÇè WOu dÇ ÑuBÇ

@;± :ÁC/;± S6

.suKÇ åšà UNKL wÇ ÑuBÇ Ùu lu YÇ WÇb q cOšÇ s VK Ç
èà ÊUI èà ×uD s æuJ ™ "Ñu" s dF WÑUMÇ æÇu_Ç ÑUO Ç sJL
.WuLÇ ÑuBÇ èà WOu dÇ ÑuBK WO OzdÇ ÊUuJLÇ s bFï wÇè ¬ÊUO

251 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

M

d:»

9 ÁC/
_C4 G±
ÑuBÇ ÉÑèÏ ÌÐu/ :wKLFÇ YÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


303 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

4 ÓÑbÇ lU

(WuL qJ) ¹±b:± E:gC

ER± ´±b2 :ÁC/;± ´±«±R¯
(jI rKFLÇ) WLb suK åšà 5 èà 3

.æÇu_Ç nKL (âÑè æèb) .åuOMuà qu WFD s WIFK qOJA r .1
WFd åuOMuà qu WFD

æÒuÇ šOI æUU
 êd ÉÇdLÇè ¬sÇ ÉdAè ¬sOUJ Çè ¬hILÇ åÇb ™ cOšÇ b Ñà .2
r 25 UNu qJAÇ
WFd åuOMuà qu WFD
 UUI UNODG wÇ WFdÇ qB æà Vè ¬(suK åšà 5 vÅ 3) WHKLÇ æÇu_Ç
wA qO  pA

r 15 UNu qJAÇ .r 1 UUIÇ oL æuJ æÃè ld r 3 vÅ êdÇ
¬Xd WKè ¬ÉdOG WFL

¬hI èà ¬WOJO š WMOJ

nH èà ¬s U o èà jGCÇè t UNODG rè åuOMuà qu WFD j è w êdÇ UUI cOšÇ lC .3
ÉÇd èà ¬s ÉdA èÃ
dF
äuBK Wèb ÕUÑ åšà .ÉbA quHÇ vK
êdÇ UUI vK
rO Iè ¬WuKLÇ dO UDÇ Ñu WEšè quHÇ WFD ` cOšÇ s VK Ç .4
.ÊUIDÇ WEšè nBMÇ vÅ dBÇ

åšà lD WODGè quHÇ WFD j è vÅ UUIÇ q ÉÏUÅ cOšÇ s VK Ç .5

.ÉbA UNDG{è suKÇ

jGCè ¬sOU sO W uGCLÇ quHÇ WFD l{è pÐ bF cOšÇ s VK Ç .6
.UNuEšè W uGCLÇ WFDIÇ cOšÇ `H r ¬WIOÏ ÉbL sOUJÇ vK cOLK

pb du æà vK W uGCLÇ WFDIÇ VK Éd q w ÉbÇè WuL dCà .7
.s U Ç oDÇ èà WFLAÇ fL åbF cOšÇ dñ Ðè ¬s U o èà WFL

E ±
®qLFLÇwWš ÇÊÇÏU ÑÅlÇ


®nKÇvÅquDÇdFAÇjÑÇ


®qLFLÇwÈdAèÃqQ™


304
M
 Ãb2 ÁC/
4 ÓÑbÇ lU 254-252 ÊUHBÇ

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4

.UUdI
ë æÇu
í 10 vÅ 5 ÉbL ÉÑÇdÇ âu WFDIÇ Xè qO  pA åb Ç .8
©WuLqJ¨©C<
C<=¯¶C d±
 ¹±b:
b:±C
.UNO U WEšè UN rNM VK Çè Õd WuLLÇ vÅ Ubà ¬Ïd UbFè .9 ÉdAè¬ÊUBIè¬wJO šsOJ • WLbWOFL suKåšà 3:5 •
®suKÇlL åšÃêdÉÇdèìWM ¢ášæèb¢
vÅ æèÏuFè UNKOJA XL wÇ quHÇ WIFK w suKÇ åšà UUI cOšÇ lC .10 dO ULNÒè æUU •

.rNUEš qO  rbUI s nOKGÇ âÑè s WFd WFD •

r 15 r åuOMu_Ç

¬WIFKLÇ w ÑuBÇ qL wÇ suKÇ åšà UUI ÊUuLLÇ q lC æà bF .11
åšà UUI sO è WIFKLÇ XO qO  pA åb Çè cOšÇ s ÏÇuLÇ c
.cOšÇ vK ÉdNBMLÇ UUIÇ ÖdÇè ¬qUJU dNBM v suKÇ
.UNEšL cOšÇ vK UddLè UNÇÒS r r ¬Ïd ÏÇuLÇ ãdÇ .12
.ÑuBÇ ÉÑèÏ h w ÑuBK WHKLÇ ÙÇu_Ç nè cOšÇ l ÃdÇ .13
ER±´±b2
r¬ÉÇdLÇèìsÉdAèìhIèìsOJ åÇb UsuKÇåšÃêdr
š .1
®åuOMu_ÇâÑèvKWuqJ vKåš_ÇÊUl{
®åuOMu_ÇquHÇâÑèWFDj èåš_ÇêdUUIsWI l{ .2
®pbOÉuItOKjGCÇlsuKÇåšÃêdvKnOKGÇâÑèwDr .3
WuKLÇÉdBÇrO Ir®suKÇlL sÉbbWuKÉdææuñ Jk™èodéd ÃÉdquHÇâÑè`Ç .4
®WHKLÇÊUIDÇk™èsOHBvÅ

.ÑUJ_Ç jD äULÅ cOšÇ s VK Ç .14 ®WHKGWeqLFWuKLÇÑuBÇlDâuquHÇâÑèwDr®quHÇâÑèj

H èæÇu_ÇêdUUIql{ .5
®ÉbÇèWIOÏÉbLVJÇâuáuuKpzšÒbÃd ÇèsOUsOWHKGLÇWeÇl{
W .6
®ÉÑÇdÇÑbBLUNCdFpFnOKGÇâÑèWedCÃî ¬puLrKFLÇwb UbM .7
®WuKLÇÉdBÇk™èUNǬWeÇÏdUbM .8
®rKFLÇUNFMwÇènOKGÇâÑèsWIKFvKWuKLÇpdl{ .9
®ÏdæÃbFèUdNBpLKFåuIæÃbFWuKLÇÉdBÇk™ .10

2
252
M

305 ΫC

Ïb<6:±
`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
255 WH
4 ÓÑbÇ lU

:¶C; „±Ò ^=9±

ÁC/;± d R Û8
ÁC/;±dR Û8
WOKLFåuOÇ×UAæÑU®ÑuBÇÉÑèÏÑUJÃjDäULWOFLAÇsuKÇåš_ËbULjÑÇ
s :ÌÐULMÇ Ïèb cOšÇ hOK bF WOUÇ WK _Ç Íd Ç
®WUÇbMÉÁÇdIÇhvÅlÑÇ®WOIOIÇÑuBÇäu

E=b
b R±»b
»b0
0± ¿suKÇåšÃêdUNKLwÇWOKLFÇU

Î? ±
ÑuBÇsWOu dÇÑuBÇæuJnO ÇÑë uWOFLAÇsuKÇåšÃXunO
ÑuBÇdO J¬WuÇ
¿WOIOIÇ ¿WOu Ñ
ÑuBÇèÈÇdÇÊUOV d suKÇåšÃÊUjG{r ¿êdÇUUIqLÇÐU

ÑuBÇæuJ¬ÊUI wÉdOGBÇ ®UFë ÉuI
®seÇÑèdLÊUIDÇçcs ÑuBÇlD¬V ÇèdÇ

¿ÑuBÇæuJvV ÇèdÇUNdLæÃVwÇWOKLFÇU

E b::±»b
Eb »b0
0± bbAÇjGCÇ
ÑuBÇsWuLÇÑuBÇæuJnO ÇÑë uWOFLAÇsuKÇåšÃXunO
¿WOIOIÇ ¿Wu ¿UUIÇvKjGCUÌÐuLMÇwXwÇÑuBÇÙuuU

jGCÇèÉÑÇdÇq¬éuIÇb sO UMLèjGCUUdà WOu ÑÑu
¬wDÇäš sÑuBÇdOOG ®ÉeOèÉdHÑuBÇ
®ÁÇu™Çè¬o Çè
bMèVJÇvKjGCÇbMUNXLwÇÊUOKLFÇvL ÇÐU

¿æÇu_ÇÑUNBÇ
E»C;±
; »b
»b0
0± ÉÑÇdÇèjGCÇ
WÑUMÇÑuBÇææuñ JnO ¿WÑUÇÑë uWOFLAÇsuKÇåšÃXunO
¿WOIOIÇ
suKÇåšÃsÁÇeÃsO  WFDIÇvKjGCUÌÐuLMÇwXwÇÑuBÇÙuU

sWÑUMÇÑuBÇæuJ
WOUdÇrLÇèÃULULÇ
rUë ULdNBMvWOFLAÇ ¿ÏdvUNdèÉÑÇdKæÇu_ÇUUIidFêûW uGCLÇ
®ÏdUNd
®éd ÃÑusÉdNBMLÇ WuÑu

qUJÇÑUNB™Çäš sÌÐuLMÇwXwÇÑuBÇÙuU

255
M
õ±R±
4.4 Ïb<6ê± ¿¢WuLÇÑuBÇ¢æÇu_ÇUUI
WÑUÑu

¿WuLÇèÃWÑUMÇÑuBÇsV ÇèÑlMpMJLnO

®ÑuBÇXOHvKWdFÇèWuÇqÇuqLF¬WFODÇw
vÅÉbbÇ¢ÑuBÇ¢XOHäš spcÌÐuLWUMlOD 
®ÉdOGéd ÃlD

































306
M
 5 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
256 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  _94 4.4

10 Ô»C= ± d:» ÁC/
E7=¹ 15 _C4 Y„ 10Ô»C= ±d:»ÁC/
_C4Y„
dCR±»C6„C@;± ºld ÇÏuJÇ E=CR±´±»bC@;±
egs4420
®XdÇd×UAMÇÇcqLÃ
pUwêÑUO ™Ç×UAMÇÇcvKÑuFÇsJL
WÑUO ™ÇWOLdÇWDA_ÇåÇb ÇsJL®wLdÇ 11ÁC/

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP E 9HFWRU0LQH6KXWWHUVWRFNFRP

®sOIzUHÇcOšÇêbèÃcOšÇ`HBlO u _C4_=Û 



ºld ÇÏuJÇ »b0±³»Ò¹Ò`=±R±
egs4421
W{uLÇWÑUHÇWU LÇw®ÑuBÇÉÑèÏèsOÇdÇsæŸÇvtLKFULO ^?
®UN ÑÏwÇWHKLÇÑuBÇÙÇuÃVìWOUÇWHBÇw

EÊÊ b ±

11 ÁC/ EÊÊ R4±Ò 2

E7=¹ 20
_C4 _=Û 
EÊÊ=CR _ÊÊ:
«XÊÊ ZÊÊ6R
N2ÊʱcÊÊ ¯
D=ÊÊ R
‫أ‬

»b0±³»Ò¹Ò`=±R± 1 EÊÊb8DÊÊ ±Ò»

´CÊÊ7

DÊÊ ±ÒR±`ÊÊÑCÊÊ=걶RÊÊ
´CÊÊ72±DÊÊ90Ò
CÊÊ: C
3
‫ب‬

ÀR5± 5 ³»±REÊÊ »¹

» CÊÊ<0 ± ÐCÊÊ46RXÊÊ5hÒ
‫ج‬
cOšÇl ®ÑuBÇÉÑèÏwsOÇdÇÑèÏcOšÇlÇd¬wMuJÇrOOIÇÇcw
³RÊÊ/7±`ÊÊ EÊÊ b8CÊÊ:C 4
`ÊÊ R<0;ê±·CÊÊ b±Ò

®dêÏÇèvKÃd êcÇdOGÇrNwrNUuKFWLU Íd vK

ÁC/;±T»PËP 2
256
M

sOÇdÇÑèÏWOLÃvKeOdÇlÑuBÇÉÑèÏÍdAcOšÇåuI¬×UAMÇÇcw
®`D ÇdUEdOOGw

E==±R „± d:»
dOOGWOHOÍd lÑuBÇÉÑèÏsÁÇeÃcOšÇÏb¬wMuJÇrOOIÇÇcw
qLFrNUOIcOšÇddñ ЮÑuBÇÉÑèÏÉÑuÖdÇ®`D ÇdUELsOÇdÇ
®æÇu_UÑuBKÌÐuLlMBÇuUUbMÑuBÇÉÑèbÌÐuL

11ÁC/
_C4_=Û 
ÑuBÇÉÑèÏè5ÇdÇ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


307 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
_9Ø Û 4 4.4

Ãb2 ÁC/
257 WH
5 ÓÑbÇ lU

WÑUMÇÑuBÇ
¿WÑUMÇÑuBUUULë zÇÏÑuBÇÉÑèÏÃbq

®Ã Î? ±
WOu dÇÑuBÇ ®ÉÏbï ÊUUNèÃÊUÇbÑuBÇÉÑèÏébbu™¬™
®È
WuLÇÑuBÇ ®Ì
¿ÑuBÇXOHvKÍUdÇèÁULÇqLFnO

¿ÑèbÇpÐrNrNLÇsbFÇÐULèÖÑ_Ç`D dUEqOJAwsOÇdÇÑèÏR
suJqÉbbÖÇÑÃsuJäš sÖÑ_Ç`D dOOGsOÇdÇlOD 
®ÑuBÇwUë bBËbOï ÉdOGBÇÊUHÇvÅÁULÇÈd 
í
ÑèdLÑuBÇçcqJAè®WOUdÇrLÇÏdUbMWÑUMÇWÑuBÇ vÅÑuBÇd JvÅêÏRULÏbLUNS¬çUOLÇbLULMO
ë ÃWë uJXuÇ
ÊUusuJsOÇdÇlOD UL®äUÇsWHK™UJ ÁUMÃUNHèÃÑuBÇqPvÅÍUdÇêÏRæÃsJLï ®ÁÇeÃ
WuÇqÇuFWÑUMÇÑuBÇÖdFUbM®WOMO ÊÇÑUONÇW ÉdO ®ÉdOGBÇlDIUpèÑuBÇÈdCwÇÏÇuLKUNKL
lL®WB WdsuJvKÑuBÇçcNWuJLÇæÏUFLÇbU ¬XHÇè
sOÇdÇdOOGWOHOJdO HWUlWOBÇÑuBÇÙÇuÃbbcOšÇsVK Ç
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP

iFÇUNCFâuÊUI qJ vKWLÇdLÇÑuBÇsÉdOGBÇÊUOÇ

äu¬ÖÑ_ÇwoLFÑuBÇçcjGCïULMO®WOu dÇÑuBÇWuJ ®pÐW ÇÑÏWOLÃè`D ÇdUEL
ÑuBÇçcÉÑÇdWÑÏlHdbè¬ÉÑÇdÇèjGCÇqFHWuÑuvÅ
æÃlOD ®WÑUÇÑë u`BÏdrÉdNBMWOUdrLvÅäuè
¬sOÇdÇqFHXuJwÇÑuBÇW ÇÑÏäš sÖÑ_ÇXKJAnOádF
wWubXUwÇÑuBÇsWLNLÇæÏUFLÇvKäuBÇlOD UL
_94:9E=9?E4±R
®ÖÑ_Çs U dOOGWOHOJUNDÑèÑuBÇÉÑèÏÊUOKLbbêcOšlOD q

¿`D ÇdUELsOÇdÇ

ÉÑèÏæÃÑUNcOšKUNd wUJSwÇéd _ÇnÇuLÇU


ÊÇÑU LÇsbbFÇULÅè¬WI ÉbÇèWIKX OÑuBÇ
¿WKLLÇ

257 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

M

308
M
 Í»CÚ
Ïb<6:±

4.4

Ãb2 ÁC/
ÓÑbÇ lU 258 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  Í»C  4.4

wLKFÇdO HÇ 12ÁC/
_C4EØÛ ¹­^
Ú Û

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP E %HFN\6WDUHV6KXWWHUVWRFNFRP F -XOLXV%UDPDQWR6KXWWHUVWRFNFRP G *HRUJH%XUED6KXWWHUVWRFNFRP

ºld ÇÏuJÇ E4R±E==±´±R=5±c9E¹M±
egs4422
pKsUdgFsè¬ld qJA`D ÇdUEdOOGéd _Çd ULÇèsOÇdÇlOD 
®éd _Çd ULÇèsOÇdÇsæŸÇvtLKFrOqQ®UNuOèUUÇedbIlOD
U d ULÇ
12 ÁC/ ®¢äÁU ¢wqsUNbU bI®WFd ÇWOOÇÊÇdOGÇvK WÏ_ÇÑuk™

E7=¹ 25
_C4 EØ Û ¹­Ú ^Û

E4R±E==±´±R=5±c9E¹M±

H 1HOVRQ$QWRLQH6KXWWHUVWRFNFRP
ÀR5±
YÇqÉdUEÇWÇbwÍdd ï êcÇäÇR ÇvÅcOšÇÏuFO s UAMÇÇcw dCR¹C»
Û dCR»±Q¯
Û

rbWÏ_UWUF ™UwLKFÇdO HÇWUWOKLæÅ®rNUuKFwdOJHÇæèbOFè

ÇcqåÇb ™Çbë ONL¬WOLKFÇcOšÇWdFÁUMwWO U ÃÉuD bFFï Öd

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Becky Stares / Shutterstock.com

®tIODèÖdHÇ

ÁC/;±T»PËP
ÃdDwÇWFd ÇÊÇdOOGUWDdWOLKÊÇdO HcOšÇlC¬×UAMÇÇcw
d;= ̄S± E7P:±_:±
¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUžsOÇdÇqFH`D ÇdUEvK

E==±R „±
`D ÇdUEÊÇdOGÑuwWKLLÇYÇqÉdUEÇÖd 2
258
M

lWÑUAqLcOšÇsVK Ç®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR è

®YÇqÉdUEÇÍd wqOÒ

¬WAUMLUcOšKÍUL ÇbFè
d:»
lOD q¢ºÍèdDLÇäÇR ÇsWUÇwÍdAÇÇcrU nO
Î? ±
¿UNdDWK ÃêÃsWUÇèâ¿ÍdAÇ

12 ÁC/
_C4EK¹­^
Ú Û
WFd ÇWOOÇÊÇdOGÇvKWÏ_Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


309 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.4

Ãb2 ÁC/
259 WH
5 ÓÑbÇ lU

¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR sWUžwLKdO Hl{ècOšÇsVK Ç

¿`D ÇdUEwUUFë d Çdë OOGËbæÃsOÇdÇlOD nO

¿oU ÇãdO HèwUÇãdO HsOáš ™ÇU

©·R/±Z=2^
ÃdDwÇWFd ÇÊÇdOGÇwsOÇdÇrU æÃsJLnO
¿`D ÇdUEvK
®ÓÑbÇWÇbwäÇR ÇÇcÊÃdbI®¢¿ÍdAÇlOD q¢ºäÇR Y„
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP

©·R/±Z=2^
dUEvKÃdDwÇWFd ÇÊÇdOGÇwsOÇdÇrU æÃsJLnO
¿`D Ç

qºäÇR sVOwLKdO HWUJ`D ÇdUEdOGsÉbbÇãÑUJQsOF  ¬æŸÇ

™ë
®™èÃp{d D±
 ¬pÕUÇwLKFÇdO HÇjOD¿ÍdAÇlOD 
ºw{d
wWOUdÇÊÇÑuÇdOQcOšÇrNsLCæÃVsJè¬ÊUUÇÙuM
ZUMÇ`D ÇdUELld ÇdOGÇvÅsOÇdÇêÏRb®WDOLÇo UMLÇ
dUEwDGêcÇwUdÇÏUdÇèWM U ÇWOUdÇrLÇèÑUH™ÇÉus
®WOUdÇrLÇÏdUbMæuJwÇÉbbÇÑuBÇè`D Ç

259 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

M

310
M
 Ãb2 ÁC/
5 ÓÑbÇ lU 260 WH

©N2±RC3c9­R2d±E4R±´±R=5±d`=±R±_CЭ`8:û=  Í»C  4.4

WFÇdvÅÌUb®ÊUÇèqOKFÇèÖdHÇÑU SWÇÑÏvKcOšÇæuJæÃb™
ºWOŸÇrOUHLÇ ®pKOKF·R ±r¬p{drbêcÇqObÇqO  ]
] ºP4_

U¢ºäÇR sVOwN®tOXêcÇäÇR ÇsÉbÇèWKLsWUÅ bÖdHÇ ÀR6±_P^=94 ^=P±

®™èÃrFMÃb™ÃV袿tUM ÇpMJLêcÇ vKäUwWOUdÇÉÑuÇ WOUdÇrLÇÑd{sUÃdbI

ºWÏ_Ç Ðb8ЭD
®ÖdHÇrbWOUWÏÃåb êÃWOU
rb™wÇÊUuKFLÇsbFÇè®p{drbÊUUOsOF êÃW UM
ËbêcÇè`D ÇdUEdOG
sOÇdÇlOD ®ld qJA
sæU ÇWOèWFODÇdOOG
 rLÇè¬WDU LÇÑuBÇäš
wÇÑuBÇèWM U ÇWOUdÇ

®æUdÇæÇÑubMÉdNBMLÇ
ébkšMUÐuLUMb
ë Ç
UNIbÁUMÃWOUdÇrLÇWd
UqëÉdb¬`D ÇdUEâu
×UAsUMLKF®UNId wlI

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP
®æUdÇÉÑuÁUNÇbFæuJ åÇb UÑuBÇÉÑèÏÌÐuL¢
®ÖdHÇ ÑuBÇæâWOFLAÇsuKÇåšÃ
rLÇÏdUbMæuJÉbbÇ
ºè¬qObÇèÖdHÇsO ^=94±jd ®WOUdÇ
ë
ššOÏbFÊUUOÇæÃnOsO 
®ÖdHÇrb

V sWOIDMÊÇdO HåbIUL 
¬ÖdHÇÇcNWÏ_ÇçcWOLÃ

®WÏ_ÇèÖdHKbÇèwLKÓU ÃvKêuè 

¬pcåUOIU¬WKUWOLKÊÇdO HrbIsOIzUHÇcOšK`L ǬrbÇrbIbF

®UUOë NH UNMdOFÇèÃUNL ÑèÃWOIDMLÇrNÇdO HèrNÏÃèrN{èdWUrNUJSè
2
260
M

311 Í»CÚ

Ïb<6:±

`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.4

Ãb2 ÁC/
261 WH
5 ÓÑbÇ lU

®wLKFÇãdO H D±
XuÇÑèdLÁjËb`D ÇdUEvKÃdDwÇÊÇdOGÇiFæÅ
 ¬æŸÇè
bÇeLÇjGCÇWOdOqJAèWd sOÇdÇËb®bÏU _ÇsuJ
ÑuBÇjU ®æUdÇæÇÑubMÊÇdOGÇsbbFÇËb®sOÇdÇq Çb
sZMîb®WÑUMÇÑuBÇWuJdèÖÑ_ÇvÅWOUdÇrLÇobè
¬åuNHLÇÇcw®wUdÏUÑè¬WU ÊÇÒUè¬WM U WOUdrLsOÇdÇ
ÑUŸÇ¢¬ÉÁÇdIÇhw®`D ÇdUELsOÇdÇdOOGWOHOsWÏÃsUM
ÁUMÃÉdNBMLÇWOUdÇrLÇÑÇd{ÃsUMLKF¬¢sOÇdÇæÇÑusWLUMÇ
UMb Ç¢WOUdÇrLÇèpOJÇWMOF¢wKLFÇYÇ®sOÇdÇsUNš Ç
®`D ÇdUEâuUNIbÁUMÃWOUdÇrLÇWd ébkšMUÐuL
ë `D ÇdUEvKÃæuJÉbbÇÑuBÇæÃÑuBÇÉÑèbæÇu_ÇÌÐuL×UA
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0LNKDLO&KHUHPNLQ6KXWWHUVWRFNFRP
ºcOšÇbÃWUWMO
suJXuÇÑèdLÁjËb`D ÇdUEvKÃdDwÇÊÇdOGLÇiFæÅ
sbbFÇËb®wUFÇjGCKWOMÉdOWd sOÇdÇËb®bÏU _Ç
ÖÑ_ÇvÅWOUdÇrLÇobèÑuBÇjU ®æUdÇæÇÑubMÊÇdOGLÇ
WU ÊÇÒUè¬WM U WOUdrLsOÇdÇsZMîb®WÑUMÇÑuBUdè
w®`D ÇdUEdOGWOHOsqOÏsY¬åuNHLÇÇcw®wUdÏUÑè
WOUdÇrLÇÑÇd{ÃsUMLKF¬ŒsOÇdÇæÇÑusWLUMÇÑUŸÇ˜¬ÉÁÇdIÇh
UMb ǬpOæUÇWMOFwLKFÇYÇw®sOÇdÇsUNš ÅÁUMÃÉdNBMLÇ
sUMLKF®`D ÇdUEvÅæUdÇsUFë d WOUdÇrLÇobÉUULUÐuL
ë

æâWOFLAÇsuKÇåšÃåÇb UÑuBÇÉÑèÏÌÐuL¢×UAsUMLKF ®WOUdÇrLÇbLÁUMÃ

®WOUdÇrLÇÏdUbM`D ÇdUEâuæuJÉbbÇÑuBÇ

_94:9E=9?E4±R
¿o ULWÑUIWOLKFÇcOšÇÊÇdO HXM nO


rbIèWIU ÇrNÑUFvKÁUMKcOšKUNbwÇrbÇqzU èU


¿WOLKFÇrNÇdO H

ww U _ÇwdFLÇéuLÇoODæèbF êcOšæÃádÃnO


¿d ÂâUO

261 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±

M

312
M
 6 ÓÑbÇ Ãb2 ÁC/
262 WH

d9:4±\=2± d9:4±
4 \=
=2±
ºld ÇÏuJÇ 13ÁC/
egs4423
13 ÁC/ _C4^Û9
E7=¹ 25
_C4 ^Û9 À»M±` C´Cb8c9΄P „±
qH Ã C2Õ Zh
hèWÑUMÇÑuBÇrUUNåuIwÇÑÇèÏ_Ç^9 ¬ÉÁÇdIÇÁUMÃè¬hMÇ­R±
®sOÇdÇrUUNåuIwÇÑÇèÏ_Ç

À»M±` C´Cb8`΄P „±
À»M±` C´Cb8c9΄P „±
ÀR5± YO»ÖÑ_Çs UsWLNÊUuKFWdFLâUŸÇ`HWOUdÇÑuBÇW
 ÇÑÏæÅ

Γέϭλϟ΍έΩλϣ/LQQDV6KXWWHUVWRFNFRP
áUAÇèÖÑ_Çs Uq ÇÏoLFdHÇqÃsWҚÇUOuuMJÇUMbbu™
M
wÇÊÇèÏ_ÇèsOÇdÇrKdO èWÑUMÇÑuBÇrKdO WHOèsOcOšÇæÑUI sOF ¬WOUdÇÑuBÇW ÇÑÏsqz™ÏlLvÅÁULKFÇQKÇc
c ®ãUMbuU
ÓÑbscÇrUFÇvKoKD
r Dï ®ÖÑ_Çs UWFO WdFwqz™bÇçcNÁULKFÇ
w
×UAMÇsÊUuKFáUAÇwÁULKFÇábrNvKcOšÇlA Aï ®UNUb  ®WÑUMÇÑuBÇrUr ÇWOUdÇÑuBÇ
ÊÇÑuKWOK ÇÊÇdOQÇsbÇwsOÇdÇVUgOFsbU bwUdÇ
®WOUdÇ

Γέϭλϟ΍ έΩλϣ: Linnas / Shutterstock.com

ÁC/;±T»PËP
scÇÁULKFÇnKÑÇèÏÃæQAÊUuKFvKcOšÇqB¬×UAMÇÇcw
®qBHÇvÅrNzUæuKIMr¬sOÇdÇæu Ñb

`=±R±Pj»

2
262
M

d:»

13 ÁC/
_C4 ^Û9
ÖÑ_Ç s U ÊUuJ s ä™b ™Ç

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


313 Í»CÚ

Ïb<6:±

`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.4

Ãb2 ÁC/
263 WH
6 ÓÑbÇ lU

E==±R „±
sOÇdÇÁULKåuI¬rbwUd×UAbFÊÏdwÇÑuBÇW ÇÑbWÑUMÇÑuBÇÁULKåuIULMO qO ÒUNÊUÇb URMÇcOšÇsVK ǬÉÁÇdIÇq
UNbsWOUdÇÊÇÑuÇËèbWOUJSRMÇsOÇdÇÁULKlOD ®Uë OUWDAMÇsOÇdÇW ÇÑb
×UAMÇwqz™ÏssOÇdÇÁULKY®çc êcÇqJAURMÇæuFOD
 UL¬UbuLUCÃè ®bNÇè qOLÇÇwUFrN`{èè®wÇeeÇbNÇÓUOIèqOLÇ
ÓUOIåb ï ®ÏuFBÇwULULÇÃbUbMÑuBÇäš sdFÊUuÓUOppÐVKDè¬wÇeeÇ ñ sfOè¬ÉdIHÇsL{WLNLÇÊUKDBLÇsiFbu
®ÖÑ_Çs UwULULÇãdvÅdOAwÇäҙeÇläҙeÇ
UNOKædLÇqCHHï sJè¬UNEHcOšÇåuIæÃêÑèdCÇ
iFåb ï b®æUdÇsWFMLÇÊÇÒUGÇsnAJKÊÇbFLÇiFsOÇdÇrUåb UL
ssOÇdÇW ÇÑbtÇb ÇsJLd ŸÇiFÇè¬UbÇusUÃwWOUdÇÏÇuLÇÑU ÇwÊUOMIÇ ®âUO ÇsvMFLÇbbWUÇWGKÇÊÇÑUNÁUMqÃs
ë
ÖÑ_ÇXUÇÐÅUçuAÇÓUOIfOIè¬æUdÇÑÇbÇéu qOLÇÓUOIfOIššL®ÉbOFWU 
s UwULULÇbÇevÅsO UOILÇscqsçbÑrdOGêÃdOA®™åÃjGCÇdOQXÏbL Γέϭλϟ΍έΩλϣ D /LQQDV6KXWWHUVWRFNFRP E (FXDGRUSRVWDOHV6KXWWHUVWRFNFRP
®sOÇdÇWÇdLWUÇÉÑuBÇÖdFr
ÊUÑÏdOGÓUOIÊÇdudÇsWMOFÙÇuÃåÇb Ç`O®WOUdÉÑuËèbWOULÇlÖÑ_Ç
U
®ÖÑ_ÇsWd LÇÊÇÒUGÇWÇdÁULKFK¬WDAMÇcUMLÇwÉÑÇdÇ ¿sOÇdÇWÇdâd ÏbFWOLÃU

Î? ±
b
bP= æUJ wUdÇ×UAMÇsÊUuKFdOuwsOÇdÇÁULKbU 
æÅ®WMOFÊUuKFåbIsOÇdÇbdWOMIèÃWId qæÅ
vF ®WOUdÇÊÇÑuÇlMlOD ™s®sOÇdÇsWdIÇÇo UMLÇ
o UMLÇbÑèWÇdwsOOKLÇsOèR LÇlæèUFUsOÇdÇÁULK WKUÉÑuwDFWHKLÇbdÇÊUOMIsWFLLÇÊUuKFLÇ
Á™RtOMUFæuèUFè®sOÇdÇsÈdIUÕU _ÇUNOgOFwÇ
wÓUMÇÆÑÇuDÇäULbU è®wUd×UAÏuèdDÕU _Ç
®æUdÇhUqwVÇuÇ
UpÃd®æUdÇæÇÑubFnOEMÇÊUb pcè¬ÐUIÇÊUb æubIUL®UNzš ÅèWIDMLÇÉÑÏUG
¿sOÇdÇsWdFVKDwÇéd _ÇnzUuÇ ¿æUdÇsÉbOFWU vKUNÇb ÇsJLJLLï wÇÊÇèÏ_ÇwU

dLIÇè¬bFï sÑUFA ™Çè¬êÑÇdÇduBÇåÇb ÇsJLï
®wUMBÇ
wæuLDULOdOJHÇèsOÇdÇÁULKFÕUÇhMÇÉÁÇdcOšÇsVK Ç
UUDë æuFCè¬ÑuBÇrUÊUOèR cOšÇqKEæÃb™¬ÉÁÇdIÇÁUMîtUAÇ
rUtM æÃsJLULtKqBHÇlWAUMÃbÇ®sOÇdÇrUÊUOèR qH Ã
®WOUdÇÑuBÇW ÇÑÏssOÇdÇ
ÕU œUNLbIrNMJLwUdÇ×UAMÇsÊUuKFáUAÇwÁULKFÇÁ™RqQ
®WOUdÇÊÇÑUHšWOK ÇÑUŸÇsbKsOÇdÇsÈdIUæuAOFscÇ
263 õ±R±
4.4 Ïb<6ê±
M

314
M
 Ãb2 ÁC/
6 ÓÑbÇ lU 264 WH

`=±R±E ±»¹ `=±R±E ±»¹

dBMFÇÇcæuJb®sOÇdÇW ÇÑÏdBMäULÅcOšÇsVK ǬWUNMÇwè sOqBUUDë _ »±®WKUILÇqLÇsUN UMULsOÇdÇrKFWU WOMIqq
®UNUbOHwÇÊUuKFLÇÙuèWOMIÇ
ÇcäULÅcOšKsJL®sOÇdÇÁULKÑèbcOšÇrNÓUOIwMuJrOOIWUL
®rÏdHLdBMFÇ ´Cb94:±Ãb C=bb;8±

ÉÑÇdWÑÏwÊÇdOGÇfOI
äҙeÇÓUOI
WDAMÇÊUHÇ

æUdÇÑÇbÇWÑÏÓUO dudÇ
ÎC:M±³¹C»
ÏÇèdWÑUMÇÑuBÇÁULKèÃsOÇdÇÁULKqÁULKFÇwcOšÇdJH™b
vÅdOAwÇäҙeÇáUAÇ
æèeOLLÇÁULKFÇÁ™RUNåb wÇâdDÇwdOJHÇvKrNF ¬äULà ÖÑ_ÇXULULÇWd
qOLÇÓUOI

Γέϭλϟ΍έΩλϣ/LQQDV6KXWWHUVWRFNFRP
WOHOwdOJHÇcOšÇsVK Ç®ÕdHÇáUA™dJLÇèwÇbÇdOJHÇ
®ÖuLGÇlqUFÇèd ULKsOÇdÇÁULKÉÑÇÏÅ ÖÑ_ÇÏbLrÓUO çuAÇÓUOI

2
264
M

315 Í»CÚ

Ïb<6:±

`=±R±
:4.4
Ïb<6:±
44
M
 Ïb<6:±
Í»CÚ 4.4

Ãb2 ÁC/
265 WH
6 ÓÑbÇ lU

14ÁC/
rOñ èlÇÑ
_C4_=Û 
ºld ÇÏuJÇ
egs4424 `=±R±¤Z±»
wÇW UOÇrEFÏuèsWèR sOÇdÇè¬WFODÇwÇdë OQéuIÇb ÃswUdÇ×UAMÇ
w
¬sOÇdÇwU ·R ±®sOÇdÇsÇdë dIbFFï pà ^=®tbU
 Û ®UNOKgOF
ètÃdrOR8
®qOÒlãddI Í»C ®UNdFUMOKsOFÇÐULè¬lIsÃè¬æuJnOè 14 ÁC/
®ÊUUÇÙuMb
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D /LQQDV6KXWWHUVWRFNFRP E ,FRQPDGHE\)UHHSLNIURP ZZZÀDWLFRQFRP
E7=¹ 20
_C4 _=Û 

`=±R±¤Z±»

ÀR5±
UNuJWOHOèsOÇdÇæuJæUJÍd èWFÇdcOšÇsdO _Ç×UAMÇVKD
rNLNcOšÇjd®UNMÈdIUgOFsLOUdOQè`D ÇdUELUdOOGWOHOè
ãÑUJQsF Ç®¢ÃbÇ¢wtbU ULOqQè–]9=¼c¯µØPÛ
®ÉbuÇÙèdAèÙu{uL
®dêÏÇèææuñ JWAUMLsOÇdÇs

ÁC/;±T»PËP
WO U _ÇÑUJ_UsOMOF tIODlçuLKFbU×UAMÇÇcwcOšÇhK
®ÉbuK

E==±R „±
ÑUJ_ÇÖÇdF ™rNNOupOK¬åuNHLÇÇcáÇbÃcOšÇoIæÃbF¬æŸÇè
265
M
õ±R±
õ± ±
4.4
4 4 Ïb<6ê±
6ê±
®ÓèÑbÇsWM Lï ÇWO U _Ç

vKsOÇdÇÏuèæUJrNvÅcOšÇdOAæÃV¬ÉbuÇÙèdALÇÏë ÇbF Ç
®UNKKJï AWOHOèÖÑ_Ç`D
d:»
_94:9E=9?E4±R
¿åuNHLÇáÇbÃÇuIIscÇcOšÇÏbr 

¿áÇb_ÇÇuIIrscÇêcOšÉbU LWOUÇwÇuD U 

ÁC/
_C4_=Û 
5ÇdǺlÇÑ

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


316
M


317 `=±R±
:4.4
Ïb<6:±
M
 ³Pb±
À»M±N2 ´±R=5 4

Ãb2ÁC/
266WH
ÉbuÇÙèdA
³Pb± ÃÒR/

´ 8/:±^
_C4´ 8/:±^

E7=¹45
_C4
ºld ÇÏuJÇ
À»M±^8 d³R@:±Ób7±¤³Pb±ÃÒR/
egs4428
`{uÌÐuLrOLBÖÑ_Ç`D ËbwÇÊÇdOGÇstdFUåb
  ¬ÙèdALÇÇcw À»M±^8 d³R@:±Ób7±¤³Pb±ÃÒR/
®seÇÑèdLdêÏÇèw`D ÇdUEvKWOOÇqÇuFÇdÃ

WOKLVUvŬÍUdÇèWÑUÇçUOLÇUNMè¬WuÇéuqFHdêÏÇè`D dUEXKJAbI
Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP E 9ODGLVODY7-DURXVHN6KXWWHUVWRFNFRP

¬×UAMÇäULJ ÇÁUMÃè®sOM ÇsOšcMwUd×UAËèbvÅdOAWÏÃbb®WdFÇ

®éd _ÇWOuuOÇrUFLÇèæUÏuÇèbÏU _ÇæuJWOHOstLKFUdc
F
ÀR5±
qÇuFÇstLKFrORR Û8®WOUÇWHBÇwdêÏÇèfÑUCÑuèWOUÇÉÑuBÇY„ UNOKÇuKBwÇÊUuKFLÇsOjdKcOšKWKO èÉbuÇÙèdAäULJ ÇbF
ææuñ JwÊdÃwÇqÇuFURMKWK _ÇsD­®`D­ ÇdUEwdRwÇWHKLÇWOOÇ
®wUÇÌÐULMÇrOLB×UA^:
: ­r®fÑUCÇsÙuq
­ êÏÇuWÇÑÏvKcOšÇæuJb®WOFÇuÇnÇuLÇsçuLKFUoODèåuNHLÇäš
®UbvÅUUë uQÇc`D ÇdNEæuJO ¬pcÇuuJrÇÐÅè¬d

ÁC/;±T»PËP
búdMÇêÏÇèåuNHLKWLÇbÇÉdUEÇvÅÉÏuFUcOšKÉbuÇÙèdA`L 
sJLwÇÊÇdOOGÇ`O{uÉbuKrKFÇdOUFoODè¬ÁUAÇX`D ÇdUE
®`D ÇdUEwËbæÃ

éuIÇdOQWOHOwdEMKWdHÇcOšKwDFUUOzUNU
ë ULë OOIÇcÉbuÇÙèdAbFFï
ÑèÏsÌÐULwæèdJHèÊUO{dHÇcOšÇÍdI®ÖÑ_ÇqJ wWHKLÇWOOÇ
`{uæÃV®dêÏÇèqOJAwwUdÇ×UAMÇèWdFÇèWuÇqqÇu
T: ^ ÁUMÃéd _ÇWOuuOÇrUFLÇèæUÏuÇèbÏU _ÇæuJWOHOsçuLKFUcOšÇ
®æŸÇtOKuUvÅdMÇêÏÇèfÑUCæuJWOHOÊUdEMrNKOK
˜³PPE7R2³R8\=
=2Z=2 ­ E=C=±´±»C<:±

»C8„± E=C=±´±»C<:±
2
266
M

d:»

ϊϳέγϟ΍Ωϭϛϟ΍


318
M
 Ãb2ÁC/
ÉbuÇÙèdA lU 267WH

E==±R „±
@;±
dêÏÇèhzUB bbwWLU LÇWOOÇqÇuFUrbècOšÇQMæÃV ®dêÏÇèÑuY„
rOLBl×UAMÇswUÇÁeÇäULÊUOzUMwqLFÇrNMVK Çr¬WHKLÇ
tuEšbêcÇwUdÇ×UAMÇvKqObÇæQcOšÇddñ ЮZzUMÇbbèÌÐuL
®æŸÇWIDMLÇçcwWDAsOÇdbu™è¬sOM ÇsOšcMËbb

Γέϭλϟ΍έΩλϣ D 0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP EG ,NSUR6KXWWHUVWRFNFRP H 9ODGLVODY7-DURXVHN6KXWWHUVWRFNFRP

SC:±
Z b9EjR
ZNMÙUÇwWHKWIdDçuLKFUsdOFUcOšKÍUL Çâd ébÅqL ³»P;ÒE:CD±b _±³R=F¼C»bj
ëñ
cOšÇsššwzdLÇÖdFÇÁUAÅèÌÐULMÇrOLBbOHb®æuMHÇsvu 
æuMHÇZb®éuLÇiFlÊUuFBÇiFæuNÇuscÇcOšÇèsOIzUHÇ
wšÌÐuLÁUAcOšKsOOî ҚÇXuÇèÏÇuLÇdOur¬rrñKFÇâUDlO uè
âÑuÇè¬qzU ÇÁÇdGÇè¬æudJÇè¬äUBKBÇÏÇuLÇqLAæÃsJL®rNUDDLÏUF_Ç
ÇÑë èÏWuLLÇÁUCÃsÏdqJæÃsbQ®pÐvÅUè¬WOAÇwBFÇè¬éuILÇ
XuÇ`L ÇÐÅtKLQqBHÇlÌÐuLÁUASr®ÌÐuLrOLBwæuÑUArNÃè
®ÏÇuLÇÊduè
Eb:ÒEb2ÎC±D±b ERj´C7 –\=:¹ÒP ­

267 EERN2
E
  2 ­­¤E4±R±³Pb±
E ± ± ³ ±
M

319 M ´±R=5

³Pb±
`=±R±
:4.4
³Pb±
À»M±N2 ´±R=5:4
³Pb±
4
M

 ±¤^=94±
·R
©T»C1±ÐbÛ 8d³R@:±^±b4±C
ÍR3E<Ò
sbOKÇèÁULÇèÍUdÇæÅ
WOJOUJOLÇWuÇqÇu
ÑuBÇXHvÅÊÏÃwÇ
qL®ÉdOGlDvÅ
lDIÇçcçUOLÇèÍUdÇ
®WdFÇWOKLÁUMÃÉdOGBÇ
jG{èVO dêÏRè
æuñ JvÅV ÇèdÇçc
ádFïwÇèÊUIDÇçc
®ÊUMuJU
269 ERN2 ­¤E4±R±³Pb±
M M


























À»M±N2 ´±R=5
³Pb±
Ãb2 ÁC/
269 WH 268 WH
³Pb± ÃÒR/
wÉdRLÇqÇuFÇÓU ÃbFwÇ©ÇcJè¬wUdÇ×UAMǬWuǬWdFǨWOOÇqÇuFU
 ?;
?
®pKOKF·R ±®seÇÑèdLÏèb _ÇÇcqOJA
qJñ AbI®ÊUUÇÙuM  ±¤^=94±
·R
ÍR3E<Ò
©T»C1±ÐbÛ 8d³R@:±^±b4±C ³»b0±
wÇçUOLÇqFHêÏÇuÇÇc
æuJWOUdÇrLÇÏd Ñu®ÊUUÇÙuM
®ÑuBÇsOUNId XI
®çcNWÑUÇÑë u sXd WLCÇXÒUÇ
sÏèb _ÇæÇÑbæuJ
®WOUdrLqJ vKæUd
wÇV ÇèdÇsÊUI
qFHWuÇWOKLFX{dF XÒUÑu
®bOKÇè¬ÁULÇè¬ÍUdÇ rÇÉdO
Γέϭλϟ΍έΩλϣ0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP
0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP
¬oOLÏèb Ã
WdÊUI
suJsOÇdÇiFåuI qLAb®ÊUUÇÙuM
ÍUdÇqLF®ÉÏUrL VO dºWKLLÇqÇuFÇ
WdFèWuvKÑUD_Çè ÊUIDwUdÇ×UAMÇ
®äUÇ suJWOUdÇrLÇs
V WuÇèìWOKrL WLUVÇu
ÉÑbMè
®ÑUD_ÇèÍUdÇ
2
268
















320
M
 Ãb2 ÁC/
271 WH 270 WH

³Pb± ÃÒR/
®pLOLBÉÑu_ »±¿WOOÇqÇuFÇèÃqUFÇrLB nO¿Ïèb _ÇÌÐuLrLB nO
 ±¤^=94±
·R
©T»C1±ÐbÛ 8d³R@:±^±b4±C
ÍR3E<Ò
WOOÇqÇuFÇsçuLNUcOšÇ`{uæÃV®ÊUUÇÙuM
wÇWOUdÇrLÇÏd rLÇæÅ®ÊUUÇÙuM
vKqÇuFÇçcNWKLLÇÊÇdOQÇWU{U¬ÌÐuLMÇwUNuKLwÇ
äUÇVÇuvKob ×UAMÇUNIKDwÇWOUdÇ
®Ïèb _Ç
èÃWOUdÇÑë uqJAï äë UJ ÃXuèÊÏdwUdÇ
®©WÑU¨ ®`D ÇdUELWuM
sbOKÇèÁULÇèÍUdÇæÅ ë
ÏUNA ™ÇUCÃsJLè
WOJOUJOLÇWuÇqÇu ÍUdUWuÇqÇuF

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP
ÑuBÇXHvÅÊÏÃwÇ WdFqÇdwÑUD_Çè

Γέϭλϟ΍έΩλϣ0RKDPHG:DOHG%XVWDQL6KXWWHUVWRFNFRP
ÏP C¬pÐVK ÇÐÅè®pUUM Ç V=9èpÕU
 ÌÐuL_=:0pLKFpMVKDb

®ËbUÖdFhOKÇWOOÇd Ç qL®ÉdOGlDvÅ ®Ïèb _ÇXèäUÇ äUÇVÇu
dOèÉduÇ
lDIÇçcçUOLÇèÍUdÇ Wu LÇ
®ÊUUÇÙuM ®WdFÇWOKLÁUMÃÉdOGBÇ
ÊUu dÇfJF
éu wÌÑbÇ
ÙèdALÇÊÇdO H
®tzUè

¶ºb:;±
dêÏÇu`D ÇdUEqOJAwoU ÇäèbÇwÉÑucLÇqÇuFÇdL
F  nO^?
wÏèb _ÇqJ qLUUÐuL
ë _:j¿qI LÇwêÏÇuÇqJ æuJO nO®seÇÑèdL
ëñ që UrCYOqI LÇ
®Ïèb _ÇqJ dOGO q_ÇvKÇëbë ÇèUUOO

271M ERN2 ­¤E4±R±³Pb± 2

270
M

321 À»M± N2 ´±R=5 :4 ³Pb±

M