‫پرسشنامه سالمت عمومی‬

‫)‪(GHQ‬‬
‫فرم ‪ 28‬سؤالی‬
 ‫باسمه تعالی‬
‫مقدمه‬
‫آزمون یا تست عبارتست از وسیله اي که به روش علمی تهیه شده و براي اندازه گیري عینی‬
‫استعدادها و تواناییهاي فردي به کار می رود ‪ .‬نقش اصلی هر آزمون روانی اساساً اندازه گیري‬
‫تفاوتهاي فردي یا تفاوتهایی است که در فرد بخصوصی در مواقع مختلفی دیده می شود‪.‬‬
‫این امر که شرایط اجراي آزمون تا چه اندازه می تواند نتایج آن را تحت تاثیر قرار دهد‪ ،‬نکته اي‬
‫است که باید مورد توجه خاص قرار گیرد ‪ .‬تحقیقات نشان می دهد که عوامل بی شمار ظریفی‬
‫ممکن است نمرههاي آزمونهاي توانایی و شخصیتی را تحت تاثیر قرار دهند ‪ .‬مثالً اجراي آزمون‬
‫توسط شخص ماهر یا فرد کم اطالع‪ ،‬تفاوت معنی داري را در نتایج آزمونها به وجود می آورد‪.‬‬
‫صالحیت و آمادگیهاي متعددي الزم است تا شخص بتواند آزمایشهاي روان شناختی را انجام دهد‪.‬‬
‫کاربرد آزمونها فنی است که تنها از طریق آموزش منظم و طوالنی کسب می شود ‪.‬انتقال این فن به‬
‫افراد داراي صالحیت را نیز فقط باید مراکز علمی بر عهده بگیرند‪.‬‬
‫آندره ري روانشناس سوئیسی‪ ،‬در مورد لزوم آموزش شغلی اجراکنندگان آزمونها چنین می نویسد‪:‬‬
‫« همه مردم می توانند رادیوگرافی یاد بگیرند‪ ،‬زیرا رادیوگرافی نوعی فن عکاسی است ‪.‬اما‪ ،‬براي‬
‫تشریح‪ ،‬تفسیر و اخذ حداکثر نتیجه از عکس‪ ،‬وجود متخصصان با تجربه الزم خواهد بود در مورد‬
‫تشخیص به کمک آزمونهاي روانی نیز تفسیر بعضی نتایج خاص هم آسان به نظر می رسد‪ ،‬لیکن‬
‫پیچیدگی و دشواري تشخیص‪ ،‬در صورتی که بخواهیم سازمان ذهنی فرد را به طور عمیق تحلیل‬
‫کنیم‪ ،‬همچنان به جاي خود باقی خواهد بود‪ ».‬براي جلوگیري از استفاده هاي نابجا از آزمونهاي‬
‫روانی‪ ،‬تعیین برخی ضابطه هاي علمی در مورد آزمونها و تفسیر نتایج آن ضروري است ‪.‬رعایت این‬
‫شرط که آزمونها توسط افراد واجد صالحیت به کار روند‪ ،‬نخستین قدم در زمینه جلوگیري از به‬
‫کارگیري نابجاي آزمونهاي روانشناختی است‪ .‬اینکه اجراکننده آزمون واجد چه شرایطی باشد‪،‬‬
‫بستگی به نوع آزمون دارد ‪.‬مثالً کاربرد صحیح آزمونهاي انفرادي هوشی و اغلب آزمونهاي شخصیت‬
‫مستلزم گذراندن کارگاههاي آموزشی یا دوره هاي کارورزي زیر نظر متخصصان است ‪.‬در حالی که‬
‫در مورد آزمونهاي پیشرفت تحصیلی یا مهارت شغلی داشتن اطالعات عمومی در زمینۀ روانشناسی‬
‫کافی است‪.‬‬

‫منابع‪:‬‬
 ‫‪-1‬آزمون هاي روانی تالیف دکتر حمزه گنجی‬
‫‪-2‬روان آزمایی تالیف آناستازي‪ ،‬ترجمۀ دکتر براهنی‬
 ‫)‪(GHQ‬عمومی سالمت پرسشنامه‬

‫فرم ‪ 28‬سوالی‬

‫پرسشنامه سالمت عمومی ‪ 28‬سوالی توسط گلدبرگ و هیلر‪ )1979( 1‬ارائه شده و داراي ‪ 4‬مقیاس‬
‫فرعی است و هر مقیاس ‪ 7‬پرسش دارد ‪.‬مقیاسهاي مذکور عبارتند از‪:‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-1‬مقیاس عالئم جسمانی‬
‫‪3‬‬
‫‪-2‬مقیاس عالئم اضطرابی و اختالل خواب‬
‫‪4‬‬
‫‪-3‬مقیاس کارکرد اجتماعی‬
‫‪5‬‬
‫‪-4‬مقیاس عالئم افسردگی‬

‫نمره گذاري‬
‫از ‪ 28‬عبارت پرسشنامه موارد ‪ 1‬الی ‪ 7‬مربوط به مقیاس عالئم جسمانی است ‪.‬موارد ‪ 8‬الی ‪ 14‬عالئم‬
‫اضطرابی و اختالل خواب را بررسی کرده و موارد ‪ 15‬الی ‪ 21‬مربوط به ارزیابی عالئم کارکرد‬
‫اجتماعی است و نهایتاً موارد ‪ 22‬الی ‪ 28‬عالئم افسردگی را می سنجد ‪.‬براي جمع بندي نمرات به‬
‫الف نمره صفر‪ ،‬ب‪ ، 1‬ج ‪ 2‬و د نمره ‪ 3‬تعلق میگیرد ‪.‬در هر مقیاس از نمره ‪ 6‬به باال و در مجموع از‬
‫نمره ‪22‬به باال بیانگر عالئم مرضی است‪.‬‬

‫نمرات برش در هریک از خرده مقیاسهاي پرسشنامه ‪GHO‬‬

‫نمرات در کل پرسشنامه‬ ‫نمرات در خرده مقیاس ها‬ ‫خرده مقیاس ها‬
‫‪0-22‬‬ ‫‪0-6‬‬ ‫هیچ یا کمترین حد‬
‫‪23-40‬‬ ‫‪7-11‬‬ ‫خفیف‬
‫‪41-60‬‬ ‫‪12-16‬‬ ‫متوسط‬
‫‪61-84‬‬ ‫‪17-21‬‬ ‫شدید‬

‫‪--------------------‬‬
‫‪1 - Goldberg and Hiller‬‬
2 - Somatic symptoms
3 - anxiety and sleep disorder
4 - social Function
5 - depression symptoms
 ‫پرسشنامه سالمت عمومی )‪(GHQ‬‬
‫لطفا این قسمت را بدقت مطالعه کنید‪:‬‬
‫میخواهیم درباره کسالت و ناراحتیهاي پزشکی و اینکه سالمت عمومی شما در طی یک ماه گذشته تا به امروز چگونه‬
‫بوده است اطالعاتی بدست آوریم ‪.‬لطفاً در تمامی سئواالت زیر پاسخی را که فکر میکنید با وضع شما بیشتر مطابقت دارد‬
‫مشخص کنید ‪.‬به خاطر داشته باشید که ما میخواهیم درباره ناراحتیهاي اخیر شما اطالعاتی بدست آوریم‪ ،‬نه مشکالت و‬
‫ناراحتیهایی که در گذشته داشته اید سعی کنید به تمامی سئواالت پاسخ دهید و جواب خود را در محل مربوط با عالمت‬
‫ضربدر مشخص فرمائید ‪.‬از همکاري شما بسیار متشکریم‪.‬‬
‫‪-1‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز کامالً احساس کرده اید که خوب و سالم هستید؟‬
‫‪-2‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که به داروهاي تقویتی نیاز دارید؟‬
‫‪-3‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس ضعف و سستی کرده اید؟‬
‫‪-4‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کردهاید که بیمارهستید؟‬
‫‪-5‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز سر درد داشته اید؟‬
‫‪-6‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که سرتان را محکم با چیزي مثل دستمال بسته اند یا اینکه‬
‫فشاري به سرتان وارد میشود؟‬
‫‪-7‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که بعضی وقتها بدنتان داغ و یا سرد می شود؟‬
‫‪-8‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز اتفاق افتاده که بر اثر نگرانی دچار بیخوابی شده باشید؟‬
‫‪-9‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز شبها وسط خواب بیدار می شوید؟‬
‫‪-10‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که دائماً تحت فشار هستید؟‬
‫‪-11‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز عصبانی و بدخلُق شده اید؟‬
‫‪-12‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز بدون هیچ دلیل قانع کننده اي هراسان و یا وحشت زده شده اید؟‬
‫‪-13‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز متوجه شده اید که انجام هر کاري خارج از توانائی شما است؟‬
‫‪-14‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که در تمامی مدت عصبی هستید و دلشوره دارید؟‬
‫‪-15‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز توانسته اید خودتان را مشغول و سرگرم نگه دارید؟‬
‫‪-16‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز براي انجام کارها بیش از گذشته وقت صرف کرده اید؟‬
‫‪-17‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که کارها را بخوبی انجام می دهید؟‬
‫‪-18‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز از نحوه انجام کارهایتان احساس رضایت می کنید؟‬
‫‪-19‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که نقش مفیدي در انجام کارها به عهده دارید؟‬
‫‪-20‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز توانائی تصمیم گیري درباره مسائل را داشته اید؟‬
‫‪-21‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز قادر بوده اید از فعالیتهاي روزمره زندگی لذت ببرید؟‬
‫‪-22‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز فکر کرده اید که شخص بی ارزشی هستید؟‬
‫‪-23‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی کامالً ناامیدکننده است؟‬
 ‫‪-24‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که زندگی ارزش زنده بودن را ندارد؟‬
‫‪-25‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز به این مساله فکر کرده اید که ممکن است دست به خودکشی بزنید؟‬
‫‪-26‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز احساس کرده اید که چون اعصابتان خراب است نمی توانید کاري انجام دهید؟‬
‫‪-27‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز به این نتیجه رسیده اید که ایکاش مرده بودید و کالً از شر زندگی خالص میشدید؟‬
‫‪-28‬آیا از یک ماه گذشته تا به امروز این فکر به ذهنتان رسیده است که بخواهید به زندگیتان خاتمه دهید؟‬
 ‫پاسخنامه‬
‫تحصیالت ‪ . .............. .......‬رشته تحصیلی ‪........... .....‬‬ ‫نام و نام خانوادگی ‪ ..... .................... ....‬سن ‪.... ........... ......‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪1‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪2‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪3‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪4‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪5‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪6‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪7‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪8‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪9‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪10‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪11‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪12‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪13‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪14‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪15‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫‪16‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بهتر از حد معمول‬ ‫‪17‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪18‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪19‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪20‬‬
‫خیلی کمتر از حد معمول‬ ‫کمتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫‪21‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪22‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪23‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪24‬‬
‫قطعاً بله‬ ‫به ذهنم خطور کرده‬ ‫فکر نمی کنم‬ ‫اصالً‬ ‫‪25‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪26‬‬
‫خیلی بیشتر از حد معمول‬ ‫بیشتر از حد معمول‬ ‫در حد معمول‬ ‫اصالً‬ ‫‪27‬‬
‫قطعاً بله‬ ‫به ذهنم خطور کرده‬ ‫فکر نمی کنم‬ ‫اصالً‬ ‫‪28‬‬
 ‫راهنماي گروه سنجی‬
‫مقدمه ‪ :‬روش گروه سنجی که اولین بار به وسیله مورینو به کار رفته است‪ ،‬براي سنجش ارتباط هاي‬
‫گروهی – اجتماعی و میزان پذیرش افراد از سوي دیگر اعضاي گروه ‪ ،‬بر اساس مالک ومعیاري مشخص‬
‫استفاده‬
‫می شود ‪ .‬براي تشکیل گروه هاي متجانس تر در دست یابی به هدف هاي خاص ‪ ،‬گروه سنجی روش‬
‫اثربخشی است‪ .‬همچنین‪ ،‬با این روش می توان سازگاري جمعی و یا پذیرش و ساخت گروهی آشکار افراد را‬
‫اندازه گیري و مشخص نمود‪.‬‬

‫موارد استفاده از گروه سنجی‬

‫به طور کلی‪ ،‬گروه سنجی براي تعیین و دست یابی به موارد زیر به کار می رود ‪:‬‬
‫‪ )1‬کشف و شناخت الگوهاي دوستی و رفاقت در یک گروه‬
‫‪ )2‬شناخت کیفیت و ساختار گروه و ارتباطات اجتماعی میان آنها‬
‫‪ )3‬میزان سازگاري گروه و پذیرش گروهی دانش آموز ( یا فرد)‬
‫‪ )4‬تعیین افراد محبوب و مورد وثوق کالس ( یا گروه )‬
‫‪ )5‬تشخیص و شناسایی افراد نیازمند کمک و خدمات مشاوره ( افراد منفرد و منزوي‪ ،‬فراموش شده و به‬
‫طور کلی‪ ،‬در معرض خطر)‬
‫‪ )6‬انتخاب رهبر گروه براي فعالیت هاي مختلف آموزشی و پرورشی ( نماینده کالس‪ « ،‬همیار مشاوران »‬
‫و فعالیتهاي فوق برنامه )‬

‫با توجه به آنچه گفته شد‪ ،‬یکی از روشهاي پیشنهادي براي انتخاب « همیار مشاوران » استفاده از گروه‬
‫سنجی است‪ .‬مشاوران مدارس پس از آغاز سال تحصیلی و آشنایی دانش آموزان با یکدیگر و انطباق با محیط‬
‫( در آذرماه هر سال ) براي انتخاب و تعیین افراد واجد شرایط به عنوان « همیار مشاور » اقدام می نمایند‪.‬‬
‫البته پس از انجام گروه سنجی‪ ،‬الزم است با دانش آموزانی که از طرف هم کالسی هاي شان مورد وثوق و‬
‫پذیرش بیشتري باشند‪ ،‬مصاحبه اي ( با توجه به ویژگی هاي مطرح شده در فصل سوم وبند پنج اصول کار و‬
‫ارزشیابی در فصل ششم) به عمل آید تا میزان عالقه و خصوصیات آنان نسبت به موضوع و برنامه مورد‬
‫سنجش و ارزیابی قرار گیرد‪.‬‬

‫نکات اجرایی در استفاده از گروه سنجی‬

‫به دانش آموزان اطمینان داده شود که انتخاب هاي شان محرمانه باقی می ماند‪ .‬از این رو ‪ ،‬رعایت این اصل‬
‫بسیار ضروري است‪.‬‬
‫‪ ‬زمانی آزمون را اجراي کنید که اعضاي کالس ( یا گروه ) به قدر کافی با یکدیگر آشنا باشند ( بنابراین ‪،‬‬
‫اجراي گروه سنجی در نیمه اول آذرماه براي برنامه همیار مشاور مناسب است )‬
‫‪ ‬آزمون در روز و ساعتی اجرا شود که تما می دانش آموزان ( یا اعضاي یک گروه ) در کالس حضور داشته‬
‫باشند‪.‬‬
‫‪ ‬به افراد یادآور شوید که هر یک از آنان در هر مورد ( مثالً انتخاب نماینده کالس یا افرادي که حاضرند‬
‫مشکالت خود را با او در میان گذارند ) ‪ ،‬نام سه نفر از اعضاي کالس را به ترتیب اولویت ( ‪ 2 ، 1‬و ‪) 3‬‬
‫بنویسند ‪ .‬البته روشن است که افراد نباید خودشان را انتخاب کنند‪.‬‬
‫‪ ‬براي اینکه دانش آموزان با راحتی و بدون نگرانی انتخاب هاي خود را انجام دهند‪ ،‬هنگام آزمون فاصله‬
‫کافی بین آنها رعایت شود و از بحث ‪ ،‬گفت و گو و طوالنی شدن زمان پاسخ گویی جلوگیري شود‪ .‬با این‬
‫حال ‪ ،‬بیان اهداف (کمک به افراد و محیطی سازنده ) ‪ ،‬تبیین و نوع نگرش و ایجاد اطمینان در خصوص‬
‫پاسخ و انتخاب اعضاي گروه ‪ ،‬قبل از اقدام به پاسخ ‪ ،‬الزم و کمک کننده خواهد بود‪.‬‬
‫‪ ‬دستور عمل اجرایی به گونه اي روشن و اطمینان بخش براي دانش آموزان توضیح داده شود‪.‬‬

‫گروه سنجی به دو روش زیر انجام می شود‪:‬‬

‫‪ )1‬استفاده از پرسشنامه یا وسایل درجه بندي ‪ :‬در این روش نگرش ها و یا احساسات افراد نسبت به‬
‫یکدیگر مورد سنجش قرار می گیرند‪ .‬بنابراین ‪ ،‬در این روش به وسائل و ابزار خاصی نیاز است‪.‬‬
‫همچنین ‪ ،‬اجراي این نوع گروه سنجی احتماالً در اعضاي گروه موجب ایجاد انتظار براي تغییرات‬
‫ناشی از نتایج آن نمی شود‪ .‬مقیاس پذیرش گروهی اهایو که شامل شش سئوال زیر می باشد‪،‬از آن‬
‫جمله است‪:‬‬
‫‪ ‬بهترین دوستان من ‪....‬‬
‫‪ ‬دوستان من نیستند ولی از آنهابدم نمی آید ‪...‬‬
‫‪ ‬آنها را نمی شناسم ‪...‬‬
‫‪ ‬به آنها عالقه اي ندارم ‪...‬‬
‫‪ ‬از آنها بدم می آید ‪...‬‬
‫روش اجرا‪ :‬ابتدا فهرستی از اسامی کالس ( یا اعضاي گ روه ) در اختیار هر یک از اعضا قرار می گیرد و آن‬
‫گاه از آنان خواسته می شود که نام کسانی را که فکر می کنند باید در جلوي هر سئوال بنویسند ‪ ،‬یادداشت‬
‫نمایند‪.‬‬
‫‪ )2‬استفاده از مالک خاص ‪ :‬این روش در مدارس بیشتر کاربرد دارد و مالک انتخاب باید به روشنی‬
‫تعیین شود و سئوال ( مالک ) به گونه اي تعریف شود که شامل تمامی اعضاي گروه هدف ( مثالًاین‬
‫کالس ) باشد و محدودیتی براي شرکت و انتخاب وجود نداشته باشد‪ .‬در این روش انتخاب ها باید بر‬
‫اساس مالکی که وضعیت یا فعالیت واقعی (مثالً نمایندگی کالس ‪ ،‬تشکیل گروه همیار مشاوران ) که‬
‫اعضاي کالس براي شرکت در آن فرصت دارند ‪ ،‬انجام شود‪.‬‬
‫روش اجرا ‪ :‬ابتدا مالک یا سئوال ( ها ) با توجه به نوع فعالیت تعیین و مشخص می شود‪ ،‬آنگاه در اختیار‬
‫اعضا قرار می گیرد تا سه نفر را به ترتیب اولویت براي تشکیل گروه مورد نظر انخاب نمایند‪ .‬توجه شود هر‬
‫چه مالک یا سئوال براي افراد با معناتر باشد‪ ،‬نتیجه گروه سنجی معتبرتر خواهد بود‪ .‬همچنین ‪ ،‬براي ایجاد و‬
‫استمرار اعتماد و اطمینان دانش آموزان باید از نتایج گروه سنجی استفاده نمود‪.‬‬

‫روش هاي گروه نگار یا ترسیم نتایج‬

‫ترسیم ساختار گروهی یا اجتماعی به دو روش دایره اي (به تعداد افراد دایره هایی بر روي کاغذ ترسیم و‬
‫داخل هر دایره نام یک فرد نوشته می شود‪ ،‬در صورتی که ترتیب اهمیت را خواسته باشیم‪ ،‬شماره رتبه را در‬
‫انتهاي پیکان یا فلش درج می کنیم –البته این روش براي گروه هاي کوچک مناسب است) و جدولی انجام‬
‫می شود‪.‬‬
‫روش گروه نگار جدولی‪ :‬موقع ی که گروه بزرگ باشد این روش مناسب تر است‪ .‬یک جدول دوبعدي‬
‫(ماتریسی) ترسیم و در دو طرف (افقی و عمودي) اسامی گروه نوشته می شود‪ .‬در قسمت عمودي زیر نام هر‬
‫فرد سه ستون با شماره ‪( 3 ،2 ،1‬بیانگر اولویت انتخاب) مشخص کنید‪ .‬آنگاه براي انتخاب اول؛ ضریب سه‪،‬‬
‫انتخاب دوم؛ ضریب دو و انتخاب سوم؛ ضریب یک تعلق می گیرد‪ .‬در پایان‪ ،‬جمع هر ستون به معناي مجموع‬
‫امتیازات هر فرد (ستاره گروه‪ ،‬فراموش شده و ‪ )...‬مشخص می شود‪ .‬شکل زیر‪ ،‬نمونه اي از گروه نگار جدولی‬
‫براي یک گروه چهار نفره را نشان می دهد‪:‬‬

‫انتخاب شونده‬ ‫انتخاب کننده‬

‫مسعود‬ ‫رضا‬ ‫حسن‬ ‫محمد‬ ‫اسامی‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫گروه‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫محمد‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫حسن‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫رضا‬
‫*‬ ‫*‬ ‫*‬ ‫مسعود‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫جمع ستون‬
‫‪1*0+1*2+2*3=7‬‬ ‫‪1*1+1*1+2*3=6‬‬ ‫‪0*1+1*1+2*3=5‬‬ ‫‪1*1+1*1+2*3=6‬‬ ‫جمع امتیاز‬

‫یادآوری‪ :‬در ادامه یک نمونه پرسشنامه پیشنهادي‪ ،‬جهت استفاده ارائه شده است‪.‬‬
 ‫به نام خدا‬
‫"پرسشنامه"‬
‫دانش آموز گرامی‪ ،‬با سالم‬
‫لطفاً سواالت زیر را به دقت بخوانید و در مقابل هر سوال‪ ،‬نام و نام خانوادگی سه نفر از دانش آموزان کالس‬
‫خود را به ترتیب اولویت (انتخاب اول‪ ،‬دوم و سوم) بنویسید‪ ،‬در ضمن‪ ،‬مشخصات خود را نیز ذکر کنید‪:‬‬
‫" یادآوري‪ :‬پاسخ هاي شما کامالً محرمانه است و مسئولیت آن با مشاور محترم مدرسه (مجري) است‪".‬‬

‫ساعت اجرا‪:‬‬ ‫تاریخ‪:‬‬ ‫کالس‪:‬‬ ‫نام و نام خانوادگی‪:‬‬

‫‪ -1‬اگر قرار باشد از کالس شما چند نفر براي ارائه کمک فکري به دیگر دانش آموزان انتخاب شوند‪ ،‬شما چه‬
‫کسانی را انتخاب می کنید؟ (به ترتیب اولویت)‬
‫انتخاب سوم‪:‬‬ ‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬

‫‪-2‬موقعی که شما یا یکی از همکالسی های تان در زمینه اي به کمک نیاز دارید‪ ،‬معموالً چه کسانی را براي در‬
‫میان گذاشتن موضوع و همفکري‪ ،‬بیش تر امین و محرم می دانید؟(به ترتیب اولویت)‬
‫انتخاب سوم‪:‬‬ ‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬

‫‪ -3‬معموالً موضوعات شخصی و خصوصی خویش را با کدام یک از همکالسی هاتان در میان می گذارید؟(به‬
‫ترتیب اولویت)‬
‫انتخاب سوم‪:‬‬ ‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬

‫‪-4‬زمانی که احساس دلتنگی و ناراحتی می کنید‪ ،‬ترجیح می دهید با کدام یک از هم شاگردي تان گفت و گو‬
‫کنید؟(به ترتیب اولویت)‬
‫انتخاب سوم‪:‬‬ ‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬

‫‪-5‬شما کدامیک از هم کالسی های تان را از نظر همدلی (یعنی توانایی دیدن موضوع از دید دیگري)‪ ،‬درک‬
‫احساسات و میزان حمایت عاطفی مثبت از دیگران در سطح باالتري می دانید؟(به ترتیب اولویت)‬
‫انتخاب سوم‪:‬‬ ‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬

‫‪-6‬حاال به طور کلی‪ ،‬اگر قرار باشد از بین هم کالسی های تان دو نفر را با در نظر گرفتن این ویژگی ها‪« ،‬رازدار‬
‫بودن‪ ،‬احترام به دیگران‪ ،‬توان هم فکري و رهبري بچه ها‪ ،‬با حوصله بودن مهارت ارتباطی و توان کالمی‬
‫مثبت» انتخاب کنید‪ ،‬آن دو نفر چه کسانی هستند؟‬
‫انتخاب دوم‪:‬‬ ‫انتخاب اول‪:‬‬