KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

I. Kiểm toán độc lập

Kiểm toán độc lập là hoạt động không thể thiếu trong nền kinh tế thị trường với vai trò mang lại
độ tin cậy cho các thông tin tài chính thông qua các báo cáo tài chính đã được kiểm toán, qua đó,
tạo cơ sở cho các bên tiến hành các giao dịch kinh tế.
1. Kiểm toán độc lập là gì?
Kiểm toán độc lập là việc kiểm tra và xác nhận của kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán
về tính trung thực và hợp lý của các tài liệu, số liệu kế toán và báo cáo tài chính của các doanh
nghiệp (đơn vị kiểm toán) khi có yêu cầu của các đơn vị này.
2. Nguyên tắc hoạt động của kiểm toán độc lập:
- Tuân thủ pháp luật, chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.
- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về hoạt động nghề nghiệp và kết quả kiểm toán.
- Tuân thủ đạo đức nghề kiểm toán.
- Bảo đảm tính độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ, lợi ích và tính trung thực, đúng pháp luật,
khách quan của hoạt động kiểm toán độc lập.
- Bảo mật các thông tin của đơn vị được kiểm toán, trừ trường hợp đơn vị được kiểm toán đồng
ý hoặc pháp luật có quy định khác.
3. Kiểm toán bắt buộc:
Báo cáo tài chính hàng năm của những doanh nghiệp dưới đây phải được kiểm toán:
- Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Tổ chức có hoạt động tín dụng, ngân hàng và Quỹ hỗ trợ phát triển.
- Tổ chức tài chính và doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm.
- Riêng đối với công ty cổ phần, công ty TNHH có tham gia niêm yết và kinh doanh trên thị
trường chứng khoán thì thực hiện kiểm toán theo quy định của pháp luật về kinh doanh chứng
khoán; nếu vay vốn ngân hàng thì thực hiện kiểm toán theo quy định của pháp luật về tín dụng.
II. Kiểm toán báo cáo tài chính
Trong nền kinh tế thị trường, kiểm toán đã trở thành nhu cầu tất yếu đối với việc nâng cao hiệu
quả hoạt động kinh doanh và chất lượng quản lý của doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển của
nền kinh tế thị trường việc Kiểm toán trở thành một hoạt động không thể thiếu đối với thông tin
tài chính của các Doanh nghiệp.
Kiểm toán về báo cáo tài chính là văn bản do kiểm toán viên lập và công bố để nêu rõ ý kiến
chính thức của mình về báo cáo tài chính của một đơn vị đã được kiểm toán.
Kiểm toán báo cáo tài chính giúp cho người sử dụng đánh giá được độ tin cậy của các thông tin
định lượng trên báo cáo tài chính trên cơ sở đó mà đưa ra quyết định kinh tế đúng đắn, hiệu quả
trong mối quan hệ kinh tế với tổ chức hoặc doanh nghiệp có báo cáo tài chính.
III. Kiểm toán hoạt động
Kiểm toán hoạt động là một quá trình đánh giá có hệ thống về sự hữu hiệu, tính hiệu quả và tính
kinh tế của các hoạt động dưới sự kiểm soát của nhà quản lý và báo cáo cho các cá nhân thích
hợp về kết quả của việc đưa ra đánh giá, đồng thời đưa ra những kiến nghị để cải tiến.
Dịch vụ kiểm toán hoạt động được sử dụng cho tất cả các chương trình hoặc hoạt động liên quan
đến đời sống, kinh tế, xã hội như : môi trường, giáo dục, y tế,… còn trong doanh nghiệp kiểm
toán, kiểm toán hoạt động có thể được sử dụng cho tất cả các hoạt động quản lý như : lập kế
hoạch, tiếp thị, sản xuất, bán hàng, nghiên cứu, nhân sự, kế toán,…
Kiểm toán hoạt động giúp doanh nghiệp chú trọng đến những hệ thống quản lý và hoạt động
kiểm soát đang có vấn đề khúc mắc mà chúng có liên quan đến nhân lực, vật lực và tài lực của
đơn vị.
Kiểm toán hoạt động giúp cho nhà quản lý hiểu biết sâu sắc về những cái mới nảy sinh trong
hoạt động và quá trình thực hiện của đơn vị, từ đó tạo ra cơ hội để cải tiến các hệ thống quản lý
và hoạt động của đơn vị.
Cung cấp dịch vụ kiểm toán hoạt động nhằm giúp các nhà lãnh đạo của đơn vị được kiểm toán
cải tiến tính kinh tế, tính hiệu quả và sự hữu hiệu của các hệ thống quản lý và hoạt động thông
qua những kiến nghị được nêu ra trong báo cáo kiểm toán. Như vậy, kiểm toán hoạt động chú
trọng đến tương lai của đối tượng được kiểm toán. Kết quả của việc kiểm toán sẽ giúp doanh
nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn.
IV. Kiểm toán tuân thủ
Thực hiện kiểm toán tuân thủ nhằm giúp cho doanh nghiệp kiểm tra, đánh giá mức độ chấp
hành một quy định nào đó, hoặc đánh giá về mức độ tuân thủ các quy định trong văn bản pháp
luật, các điều khoản, cam kết trong hợp đồng hoặc các quy định nội bộ của đơn vị.
V. Kiểm toán nội bộ
Với sự phát triễn của nền kinh tế thị trường, sự hội nhập của WTO và sự phát triễn nhanh chóng
của thị trường chứng khoán, đồng thời với sự trì trệ về quản trị của một số doanh nghiệp thì
kiểm toán nội bộ là cần thiết cho hoạt động của doanh nghiệp.
Thực hiện kiểm toán nội bộ nhằm mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi ích:
- Giúp doanh nghiệp phát hiện và cải tiến những điểm yếu trong hệ thống quản lý.
- Giúp ban giám đốc và hội đồng quản trị có thể kiểm soát hoạt động tốt hơn, quản lý rủi ro tốt
hơn, tăng khả năng đạt được các mục tiêu kinh doanh.
- Giúp doanh nghiệp kiểm tra, đánh giá, xác nhận về chất lượng, độ tin cậy đối với thông tin
kinh tế, tài chính của báo cáo tài chính, báo cáo kế toán quản trị và hoạt động của doanh nghiệp
nhằm gia tăng niềm tin của các cổ đông, các nhà đầu tư.
Thực hiện kiểm toán nội bộ với 3 mục tiêu chính là: tăng trưởng, hiệu quả, và kiểm soát nhằm
giúp doanh nghiệp phát triễn bền vững.
VI. Kiểm toán báo cáo tài chính vì mục đích thuế và dịch vụ quyết toán thuế
Thực hiện Kiểm toán và đưa ra ý kiến về Báo cáo tài chính trên cơ sở các quy định về thuế,
nhằm giúp doanh nghiệp phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu về tình hình
tài chính của doanh nghiệp, cũng như các khoản thu nhập và chi phí, phù hợp với các quy định
được áp dụng làm cơ sở cho mục đích thuế dịch vụ quyết toán thuế.
Báo cáo tài chính này được kiểm toán làm cơ sở cho việc quyết toán thuế và xác định các nghĩa
vụ về thuế.
VII. Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành
Thực hiện kiểm toán và đưa ra các ý kiến về báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành dựa trên
cơ sở toàn bộ chi phí hợp lý đã thực hiện trong quá trình đầu tư để lập báo cáo trên cơ sở chuẩn
mực kế toán, chế độ kế toán và quy định về quyết toán vốn đầu tư hiện hành, tuân thủ pháp luật
và các quy định có liên quan về quản lý đầu tư xây dựng. Qua đó phản ánh trung thực và hợp lý
trên các khía cạnh trọng yếu tình hình và kết quả đầu tư nhằm đưa dự án vào sử dụng dựa trên
hồ sơ thiết kế, dự toán đã được phê duyệt, đảm bảo đúng quy chuẩn, định mức, đơn giá, chế độ
tài chính – kế toán, hợp đồng kinh tế đã được ký kết và những quy định của nhà nước có liên
quan.
Kết quả kiểm toán và những ý kiến kiểm toán sẽ làm tăng thêm sự tin cậy của báo cáo quyết
toán vốn đầu tư hoàn thành và là cơ sở để cơ quan có thẩm quyền xem xét, thẩm tra, phê duyệt
báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành.
VIII. Kiểm toán thông tin tài chính trên cơ sở các thủ tục thỏa thuận trước
Để nhằm thực hiện các thủ tục kiểm toán đã được thỏa thuận trước giữa kiểm toán viên, đơn vị
được kiểm toán và bên thứ 3 liên quan. Chúng tôi cung cấp dịch vụ kiểm tra thông tin tài chính
trên cơ sở các thủ tục thỏa thuận trước để báo cáo kết quả. Các thông tin tài chính này có thể là
các khoản mục riêng lẻ, một bộ phận báo cáo tài chính hoặc toàn bộ báo cáo tài chính.
Đối với loại hình kiểm tra này, báo cáo kết quả kiểm tra chỉ trình bày các phát hiện thực tế của
việc thực hiện các thủ tục đã thỏa thuận trước, mà không đưa ra bất kỳ ý kiến đảm bảo nào về độ
tin cậy của thông tin tài chính. Người sử dụng báo cáo kết quả kiểm tra phải tự đánh giá các thủ
tục và các phát hiện do kiểm toán viên báo cáo và tự đưa ra kết luận dựa trên kết quả kiểm tra.
Tính chất của công việc kiểm tra các thông tin tài chính trên cơ sở các thủ tục thỏa thuận trước
không phải là kiểm toán báo cáo tài chính hoặc soát xét báo cáo tài chính nên không phải đưa ra
ý kiến đảm bảo về độ tin cậy của thông tin tài chính.
IX. Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án
Trên cơ sở những hồ sơ dự án đã được phê duyệt, chế độ tài chính kế toán và những quy định
của nhà nước liên quan, thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán dự án, từ đó đưa ra những ý
kiến báo cáo quyết toán dự án có được:
- Lập trên cơ sở chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán và quy định về báo cáo quyết toán dự án.
- Tuân thủ pháp luật và các quy định có liên quan về quản lý đầu tư xây dựng.
- Phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu tình hình và kết quả đầu tư.
Ý kiến kiểm toán làm tăng thêm sự tin cậy của báo cáo quyết toán dự án và là cơ sở để cơ quan
có thẩm quyền xem xét, thẩm tra, phê duyệt báo cáo quyết toán dự án.