I.

Lý thuyết
1. Thí nghiệm của Menđen
Khi hai bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền
độc lập với nhau, thì F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng
hợp thành nó.
 2. Nội dung quy luật phân li độc lập của Menden:
Các cặp nhân tố di truyền quy định các cặp tính trạng khác nhau phân li độc lập
trong quá trình hình thành giao tử.

3. Biến dị tổ hợp
Khái niệm:
là sự tổ hợp lại các nhân tố di truyền của bố mẹ cho con cái dẫn đến xuất hiện
KG và KH ở thế hệ sau khác với bố mẹ.
Chỉ có hình thức sinh sản hữu tính.

Ý nghĩa:
- Nguồn biến dị của sinh vật, góp phần làm tăng tính đa dạng và phong
phú của tất cả các chủng loại. Do đó, ta nói rằng, biến dị tổ hợp trở
thành nguồn cung ứng không thể thiếu cho quá trình tiến hóa của các
loài sinh vật.
- Bên cạnh đó, người ta còn có thể phân tích những đặc điểm, dựa vào biến
dị tổ hợp để lựa chọn giống phù hợp hoặc lai tạo giống mới. Nguyên
do là bởi vì trong quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh, cá thể con hoặc là
kế thừa những tính trạng đã có sẵn trên cá thể bố và mẹ, hoặc là có thêm
những tính trạng mới. Những cá thể có gen trội sẽ được giữ lại, đồng thời
những cá thể có gen lặn sẽ bị bỏ qua.

II. Bài tập

Cách giải bài toán thuận (Giống với bài toán lai 1 cặp TT)
Cách giải bài toán nghịch:
B1: Quy ước (nếu đề bài cho rõ TT trội lặn)
B2: Tỷ lệ rút gọn của KH F1
B3: Xét tỷ lệ riêng từng TT => XĐ trội lặn, quy ước => KG của P về TT ấy
B4: Xét chung => KG của P
B5: SĐL từ P -> F1

VD: Ở một loài thực vật, người ta xét 2 cặp tính trạng về hình dạng hạt và thời
gian chín của hạt do 2 cặp gen quy định. Cho giao phấn giữa 2 cây P thu được
con lai F1 có kết quả như sau: 56,25% cây có hạt tròn, chín sớm : 18,75% cây
có hạt tròn, chín muộn : 18,75% cây có hạt dài, chín sớm : 6,25% cây có hạt dài,
chín muộn. Xác định KG, KH của P và lập sơ đồ lai?

Làm bài này trước rùi xem bài giải sau nhé 🥰

Bài giải:

Tỷ lệ KH của F1: 56,25% cây có hạt tròn, chín sớm : 18,75% cây có hạt tròn,
chín muộn : 18,75% cây có hạt dài, chín sớm : 6,25% cây có hạt dài, chín muộn.
≈ 9 cây có hạt tròn, chín sớm: 3 cây có hạt tròn, chín muộn: 3 cây có hạt dài, chín sớm: 1
cây có hạt dài, chín muộn

Xét riêng tỷ lệ từng cặp TT:

Tròn 56 ,25+ 18 ,75 3
+) = = => F1 có tỉ lệ của quy luật phân li => TT quả tròn trội
Dài 18 ,75+6 ,25 1
hoàn toàn so với TT dài
Quy ước: A - tròn a - dài
=> KG P: Aa x Aa

Sớm 3
+) = => F1 có tỉ lệ của quy luật phân li => TT sớm trội hoàn toàn so với
Muộn 1
TT muộn
Quy ước: B - sớm b - muộn
=> KG P: Bb x Bb

Xét chung:
(3 tròn: 1 dài) (3 sớm : 1 muộn) = 9 tròn sớm: 3 tròn muộn : 3 sớm dài : 1 dài
muộn
=> Vậy 2 cặp tính trạng trên di truyền phân li độc lập.
=> KG P: AaBb x AaBb (tròn sớm x tròn sớm)

SĐL từ P -> F1:

P: Tròn sớm x Tròn sớm
 AaBb AaBb
Gp: 1AB: 1Ab: 1aB: 1ab 1AB: 1Ab: 1aB: 1ab
F1: 9KG: 1 AABB: 1AAbb: 1 aaBB: 1 aabb: 2 AABb: 2 aaBb: 2 AaBB: 2 Aabb:4
AaBb
4KH: 9 tròn sớm: 3 tròn muộn : 3 sớm dài : 1 dài muộn

Bài tập
1. Ở gà, tính trạng chân cao trội hoàn toàn so với chân thấp, lông nâu trội so
với lông trắng. Cho giao phối giữa 2 gà P thuần chủng thu được F1 đều
có KG giống nhau. Tiếp tục cho F1 lai phân tích thu được F2 như sau:
25% chân cao, lông nâu : 25% chân thấp, lông nâu : 25% chân cao, lông
trắng : 25% chân thấp, lông trắng.

a. Giải thích và lập sơ đồ lai phân tích của F1?

b. Biện luận và xác định KG, KH của 2 gà P đã mang lai và lập sơ đồ lai.

c. Cho F1 lai với gà có KG, KH như thế nào để F2 có 100% gà chân cao, lông
nâu? Giải thích và minh họa bằng sơ đồ lai?

2. Biết 2 cặp gen Aa, Bb nằm trên 2 cặp NST tương dồng khác nhau. Hãy
xác định tỉ lệ giao tử của các cá thể có kiểu gen sau dây:
a. aaBB
b. AaBb
c. aaBb

4. Xét phép lai đực AabbDDEe × cái AabbDdEe.

a. Xác định số loại giao tử đực, số loại giao tử cái.
b. Ở đời con có bao nhiêu kiểu tổ hợp giao tử?
c. Cho bao nhiêu KG, KH ở đời con?

5. Cơ thể có kiểu gen AaBbccDd giảm phân bình thường không xảy ra đột biến.
Không cần viết sơ đồ lai, hãy xác định tỉ lệ loại giao tử Abcd ?