STREFA WOLNEGO HANDLU

EFEKTY STATYCZNE

1. EFEKT KREACJI HANDLU (trade creation

effect)
2. EFEKT PRZESUNIĘCIA HANDLU (trade
diversion effect)
3. EFEKT ZNIEKSZTAŁCENIA HANDLU
(deflection of trade effect)
 EFEKT KREACJI HANDLU
(trade creation
- effect)
Oznacza tworzenie nowego strumienia
(nowych strumieni) obrotów pod wpływem
ich liberalizacji na obszarze ugrupowania
-
Efekt ten powstaje w rezultacie wykorzystania
różnic w kosztach produkcji i pojawienia
się innych impulsów wymiany między
krajami członkowskimi ugrupowania na
skutek eliminacji barier rozwoju ich
wzajemnych obrotów handlowych
 EFEKT KREACJI HANDLU

Kraj A Kraj B

Granica celna A/B

20% cło ad valorem

Wewnętrzny koszt Wewnętrzny koszt

produkcji towaru produkcji towaru
Taryfa x = 220 zł x = 200 zł Taryfa
zewnętrzna = 30% zewnętrzna = 10%

240 zł 200 zł

Przed utworzeniem strefy wolnego handlu nie występuje import towaru x z kraju B do kraju A
 EFEKT KREACJI HANDLU

Kraj A Kraj B

Granica celna A/B 0%

x = 220 zł x = 200 zł
Taryfa Taryfa
zewnętrzna = 30% zewnętrzna = 10%

200 zł 200 zł

Po utworzeniu strefy wolnego handlu pojawia się import towaru x z kraju B do kraju A
 EFEKT PRODUKCYJNY
-
Oznacza zastępowanie droższej produkcji
krajowej przez tańszy import z kraju
partnerskiego
-
Następuje poprawa alokacji zasobów, ujawnia
efektywność alokacyjna, związana z tym, że
zasoby są przesuwane do produkcji
przynoszącej podobną wartość na całym
obszarze zintegrowanym.
 EFEKT KONSUMPCYJNY
-
Oznacza wzrost całkowitej konsumpcji
produktu w wyniku spadku cen
-
Przy danym poziomie dochodów
nominalnych, konsumenci uzyskują
możliwość zakupu większej ilości
produktów.
 EFEKT PRZESUNIĘCIA HANDLU
(trade diversion effect)
-
Oznacza zastąpienie dostaw od producentów z
krajów trzecich (czasami bardziej
efektywnych tj. produkujących taniej)
dostawami od chronionych i czasami mniej
efektywnych producentów z krajów
partnerskich ugrupowania, których
konkurencyjność wzrosła na skutek
zniesienia wewnątrzstrefowych barier
handlowych.
 EFEKT PRZESUNIĘCIA HANDLU

Kraj A Kraj B

Granica celna A/B 20%

240 zł 20% 200 zł

Taryfa Taryfa
zewnętrzna = 20% zewnętrzna = 50%

216 zł

20%

Kraj C
180 zł

Przed utworzeniem strefy wolnego handlu import do kraju A pochodzi z kraju C

 EFEKT PRZESUNIĘCIA HANDLU

Kraj A Kraj B

Granica celna A/B 0%

200 zł 0% 200 zł
Taryfa Taryfa
zewnętrzna = 20% zewnętrzna = 50%

216 zł

20%
Kraj C
180 zł

Po utworzeniu strefy wolnego handlu między krajami A i B import do kraju A z kraju C

zostaje zastąpiony importem z kraju B
 EFEKT ZNIEKSZTAŁCENIA
(odchylenia) HANDLU
(deflection of trade effect)
-
teoretyczna możliwość importu towarów
spoza strefy, do kraju członkowskiego o
wyższych barierach, poprzez granice innego
kraju członkowskiego o barierach niższych
i/lub mniej uciążliwych
 EFEKT ODCHYLENIA
(ZNIEKSZTAŁCENIA) HANDLU
Taryfa Taryfa
zewnętrzna = 20% zewnętrzna = 10%

Kraj B Kraj A
Kraj X
200 zł 200 zł

Koszty produkcji
towaru x = 180 zł
Kraj C Kraj D 198 zł

200 zł 200 zł

252 zł

Taryfa Taryfa
zewnętrzna = 30% zewnętrzna = 40%
 UNIA CELNA
EFEKTY STATYCZNE

1. EFEKT KREACJI HANDLU (trade creation

effect)
2. EFEKT PRZESUNIĘCIA HANDLU (trade
diversion effect)
3. EFEKT EKSPANSJI HANDLU LUB
OGRANICZENIA HANDLU (trade expansion,
trade suppression)
 EKSPANSJA HANDLU
(trade expansion)
Następuje wtedy, gdy wolumen handlu
światowego rośnie na skutek wzrostu
popytu, spadku cen i pojawienia się nowych
możliwości wymiany w krajach
partnerskich unii i poza nią.
-
Sytuacja ta oznacza, że unia głównie kreuje
handel, a nie przesuwa go, czyli efekt
kreacji handlu jest silniejszy od efektu
przesunięcia handlu.
 OGRANICZENIE HANDLU
(trade suppression)
Następuje wtedy, gdy w wyniku powstania
unii celnej następuje redukcja handlu
światowego, a więc spada wolumen
obrotów.
-
Sytuacja ta może wystąpić w unii celnej, która
głównie przesuwa handel, tj. wtedy gdy
efekt przesunięcia jest bardzo słaby, a efekt
kreacji handlu nie występuje wcale lub
występuje w bardzo ograniczonym zakresie.
 UNIA CELNA A TERMS OF TRADE
Unia celna prowadząc wspólną politykę handlową i
ustanawiając wspólny poziom taryfy celnej,
uzyskuje możliwość prowadzenia strategicznej
polityki handlowej wobec reszty świata i
oddziaływania na terms of trade
-
Korzyści unii oznaczają jednak stratę netto reszty
świata. Jeśli ta strata jest bardzo duża, to reszta
świata może nie zaakceptować polityki handlowej
unii, domagając się rekompensaty celnej lub
zmiany polityki