www.zadania.

info – N AJWI EKSZY

˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIA UTRWALAJ ACE

˛ WŁASNO ŚCI
FUNKCJI LINIOWEJ .
28 PA ŹDZIERNIKA 2011
C ZAS PRACY: 45 MIN .

Z ADANIE 1 (1 PKT )
Wskaż m, dla którego funkcja liniowa f ( x ) = (m − 1) x + 6 jest rosnaca
˛
A) m = 0 B) m = 1 C) m = −1 D) m = 2

R OZWI AZANIE
˛

Funkcja liniowa y = ax + b jest rosnaca

˛ jeżeli a > 0, czyli w danym przykładzie dla m > 1.
Z podanych odpowiedzi tylko m = 2 spełnia t˛e nierówność.

Odpowiedź: D

Z ADANIE 2 (1 PKT )
Funkcje f ( x ) = 3x − 1 i g( x ) = 2x + 5 przyjmuja˛ równa˛ wartość dla
A) x = 4 B) x = 6 C) x = 1 D) x = 5

R OZWI AZANIE
˛

Rozwiazujemy
˛ równanie
3x − 1 = 2x + 5
3x − 2x = 5 + 1
x = 6.

Odpowiedź: B

Z ADANIE 3 (1 PKT )
Funkcja f ( x ) = (6 − 2m) x + 5 jest rosnaca,
˛ gdy
A) m ∈ (−∞, −3) B) m ∈ (−∞, 3) C) m ∈ (3, +∞) D) m ∈ (−3, +∞)

R OZWI AZANIE
˛

Sposób I
Funkcja liniowa jest rosnaca
˛ jeżeli ma dodatni współczynnik kierunkowy (współczynnik
przy x), czyli
6 − 2m > 0
6 > 2m / : 2
3 > m.

Sposób II

1
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Przypomnijmy, że funkcja jest rosnaca ˛ jeżeli dla dowolnych x, y należacych˛ do dziedziny
funkcji takich, że x < y wartość funkcji w x jest wi˛eksza niż wartość funkcji w y. Ustalmy
dowolne x, y ∈ R takie, że x < y. Liczymy

(6 − 2m) x + 5 < (6 − 2m)y + 5

(6 − 2m) x − (6 − 2m)y < 0
(6 − 2m)( x − y) < 0

Ponieważ y > x, wi˛ec x − y < 0. Zatem aby nierówność była spełniona 6 − 2m < 0, czyli
m<3

Odpowiedź: B

Z ADANIE 4 (1 PKT )
√
Dana jest√funkcja f ( x ) = (1 − 3m) x + 2. Funkcja ta jest
√
malejaca
˛ dla
3
√ 3
√
A) m < 3 B) m < 3 C) m > 3 D) m > 3

R OZWI AZANIE
˛

Przypomnijmy, że funkcja liniowa y = ax + b jest malejaca

˛ jeżeli a < 0. Rozwiazujemy
˛
nierówność
√
√ √ 1 3
1 − 3m < 0 ⇐⇒ 1 < 3m ⇐⇒ m> √ = .
3 3
√
3
˛ jeżeli m >
Zatem funkcja f jest malejaca 3 .

Odpowiedź: C

Z ADANIE 5 (1 PKT )
Funkcja˛ malejac
˛ a˛ jest funkcja
A) y = −11 B) y = 0, 1x C) y = 11 − 2x D) y = 2x − 11

R OZWI AZANIE
˛

Pami˛etamy, że funkcja liniowa jest malejaca

˛ jeżeli współczynnik kierunkowy jest ujemny.
˛ jest wi˛ec funkcja y = 11 − 2x.
Malejaca

Odpowiedź: C

Z ADANIE 6 (1 PKT )
Prosta l ma równanie y = −2x + 3. Równaniem prostej prostopadłej do l i przechodzacej
˛
przez punkt A = (4; −4) jest:
A) y = 2x − 4 B) y = 12 x − 6 C) y = 21 x − 4 D) y = 2x − 6

2
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Proste y = ax + b oraz y = cx + d sa˛ prostopadłe jeżeli ac = −1. Zatem szukana prosta

musi mieć współczynnik kierunkowy (liczb˛e przy x) równy 21 . Pozostało sprawdzić, która z
prostych y = 12 x − 6 i y = 12 x − 4 przechodzi przez punkt (4, −4):

1
· 4 − 6 = 2 − 6 = −4
2
1
· 4 − 4 = 2 − 4 = −2.
2

Widać, że jest to prosta y = 21 x − 6.

Odpowiedź: B

Z ADANIE 7 (1 PKT )
√  √ √
Punkt A = 5, a należy do prostej o równaniu 5x − 2y + 3 5 = 0. Wynika stad,
˛ że
√ √ √ √
A) a = − 52 − 32 5 B) a = 2 5 C) a = −2 5 D) a = 52 + 32 5

R OZWI AZANIE
˛

Liczymy √ √ √
5·5 − 2a + 3 5 = 0
√
2a = 5 + 3 5
5 3√
a= + 5.
2 5

Odpowiedź: D

Z ADANIE 8 (1 PKT )
Współczynnik kierunkowy prostej prostopadłej do prostej określonej wzorem y = 3 − 5x
jest równy
A) -5 B) 3 C) − 31 D) 15

R OZWI AZANIE
˛

Proste y = ax + b i y = cx + d sa˛ prostopadłe jeżeli ac = −1. Zatem prosta prostopadła do

prostej y = −5x + 3 musi mieć współczynnik kierunkowy równy 51 .

Odpowiedź: D

Z ADANIE 9 (1 PKT )
Punkt C = (1, −1) jest wierzchołkiem trapezu ABCD. Prosta o równaniu y = 5x − 3 zawiera
podstaw˛e AB. Podstawa CD zawiera si˛e w prostej o równaniu
A) y = 4x − 5 B) y = 5x − 6 C) y = − 15 x − 45 D) y = 5x − 5

3
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

R OZWI AZANIE
˛

Zaczynamy naturalnie od szkicowego rysunku.

D C

A B

Z obrazka widać, że musimy znaleźć równanie prostej równoległej do AB i przechodza-

˛
cej przez punkt C. Z podanych prostych tylko równania z podpunktów B) i D) maja˛ ten sam
współczynnik kierunkowy co dana prosta (czyli sa˛ równoległe do danej prostej). Jednak tyl-
ko prosta z podpunktu B) przechodzi przez punkt (1, −1) (co sprawdzamy podstawiajac ˛
współrz˛edne do równania).

Odpowiedź: B

Z ADANIE 10 (1 PKT )
Które z równań opisuje prosta˛ prostopadła˛ do prostej o równaniu y = 4x + 5?
A) y = 41 x + 3 B) y = − 41 x + 3 C) y = −4x + 3 D) y = 4x + 3

R OZWI AZANIE
˛

Proste y = ax + b i y = cx + d sa˛ prostopadłe wtedy i tylko wtedy, gdy ac = −1, zatem

współczynnik kierunkowy szukanej prostej musi być równy − 41 .

Odpowiedź: B

Z ADANIE 11 (1 PKT )
Proste o równaniach l : 2x − 3y = 7 i k : (m + 1) x − y = 2 sa˛ równoległe. Wynika stad,
˛ że
A) m = 1 B) m = 31 C) m = − 31 D) m = −3

R OZWI AZANIE
˛

Przypomnijmy, że dwie proste y = a1 x + b1 i y = a2 x + b2 sa˛ równoległe jeżeli maja˛ równe

współczynniki kierunkowe a1 = a2 .
Przekształcamy wzory

2 7
2x − 3y = 7 ⇐⇒ 3y = 2x − 7 ⇐⇒ y= x−
3 3
( m + 1) x − y = 2 ⇐⇒ y = (m + 1) x − 2.

Zatem musi być spełniony warunek

2 1
m+1 = ⇐⇒ m=− .
3 3

Odpowiedź: C

4
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Z ADANIE 12 (1 PKT )
Prosta o równaniu y = (4a − 3b) x + (3a + 10b) przecina oś Oy w punkcie (0, −7). Wtedy
A) 4a − 3b = −7 B) 3a + 10b = 7 C) a = − 37 + 10
3 b D) a = − 37 − 10
3b

R OZWI AZANIE
˛

Podstawiajac
˛ współrz˛edne punktu do danego równania mamy

− 7 = 3a + 10b
3a = −7 − 10b / : 3
7 10
a=− − b
3 3

Odpowiedź: D

Z ADANIE 13 (1 PKT )
Prosta o równaniu y = 5x − m + 3 przechodzi przez punkt A = (4, 3). Wtedy
A) m = 0 B) m = 3 C) m = 20 D) m = 14

R OZWI AZANIE
˛

Podstawiamy podane współrz˛edne do wzoru

3 = 5·4−m+3
3 = 23 − m ⇒ m = 20.

Odpowiedź: C

Z ADANIE 14 (1 PKT )
Proste o równaniach y = 2x + 3 oraz y = − 31 x + 2
A) przecinaja˛ si˛e pod katem
˛ innym niż prosty
B) sa˛ równoległe i różne
C) sa˛ prostopadłe
D) pokrywaja˛ si˛e

R OZWI AZANIE
˛

Podane proste maja˛ różne współczynniki kierunkowe wi˛ec na pewno nie sa˛ równoległe.
Ponadto iloczyn współczynników kierunkowych nie jest równy -1, wi˛ec proste nie sa˛ pro-
stopadłe. W takim razie musza˛ si˛e przecinać pod katem,
˛ który nie jest prosty.
Na koniec obrazek.

5
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI
y

+5

y=-1/3x+2
+1

-5 -1 +5 x
-1

-5

y=2x+3

Odpowiedź: A

Z ADANIE 15 (5 PKT )
Wyznacz wzór funkcji liniowej f , wiedzac
˛ że nie przyjmuje ona wartości dodatnich oraz
f (22) = −3.

R OZWI AZANIE
˛

Szukamy funkcji postaci y = ax + b. Ponieważ wykresem tej funkcji jest prosta, aby nie prze-
cinała ona osi Ox (bo nie może przyjmować wartości dodatnich), to musi być ona równoległa
do osi Ox, czyli a = 0.
Współczynnik b wyznaczymy dzi˛eki informacji o tym, że wykres przechodzi przez punkt
(22, −3).
−3 = 0 · 22 + b ⇒ b = −3.

Odpowiedź: f ( x ) = −3

Z ADANIE 16 (5 PKT )
˛ przez punkty A i B jeżeli A = (−2, −10) i B = (1,
Wyznacz równanie prostej przechodzacej
−1).

R OZWI AZANIE
˛

Możemy zaczać
˛ od naszkicowania o co chodzi.

6
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI
y

+1

-5 -1 +5 x
-1 B

-5

A -10

Sposób I
Korzystamy ze wzoru na równanie prostej przechodzacej
˛ przez dwa punkty:

(y − y A )( x B − x A ) − (y B − y A )( x − x A ) = 0
(y + 10)(1 + 2) − (−1 + 10)( x + 2) = 0
3(y + 10) − 9( x + 2) = 0
y + 10 − 3x − 6 = 0 ⇒ y = 3x − 4.

Sposób II
Szukamy prostej w postaci y = ax + b. Podstawiajac
˛ podane punkty dostajemy układ rów-
nań (
−10 = −2a + b
−1 = a + b.
˛ od pierwszego równania drugie (żeby skrócić b), mamy
Odejmujac

−9 = −3a ⇒ a = 3.

Z drugiego równania mamy b = −1 − a = −4.

Odpowiedź: y = 3x − 4

Z ADANIE 17 (5 PKT )
Wyznacz równanie prostej równoległej do prostej y = 6x − 10 przechodzacej˛ przez punkt
A = (−1, 2) oraz równanie prostej prostopadłej do tych prostych przechodzacej
˛ przez punkt
B = (0, −3).

R OZWI AZANIE
˛

Wszystkie proste równoległe do y = 6x − 10 sa˛ postaci y = 6x + b. Współczynnik b wyzna-

˛ z tego, że punkt (−1, 2) ma być punktem tej prostej:
czamy korzystajac

2 = 6 · (−1) + b ⇒ b=8

7
 www.zadania.info – N AJWI EKSZY
˛ I NTERNETOWY Z BIÓR Z ADA Ń Z M ATEMATYKI

Zatem szukana prosta to y = 6x + 8.

+5 y=6x-10
y=6x+8

A
+1

-5 -1 +1 +5 x
-1

y=-1/6x-3
B
-5

Proste prostopadłe do y = 6x − 10 sa˛ postaci y = − 61 x + b (iloczyn współczynników

kierunkowych musi być równy -1). Współczynnik b wyznaczamy jak poprzednio:

1
−3 = − · 0 + b
6

Szukana prosta to y = − 16 x − 3.

Odpowiedź: y = 6x + 8 i y = − 61 x − 3

Arkusz zadań znajdziesz na stronie

HTTP :// WWW. ZADANIA . INFO /4118_7705