T A G U G N A T I L A S

A B G F H M I O O E H K
H J A S E A T L K I Y U
A Q W P G T Y J N M I K
M O R P O L O H I Y A H
G O A J K L Y M N C T Y
M E R T Y P A N L A P I

1. Pinakamaliit na yunit ng salita.

2. Pag-aaral ng morpema.
3. Nagtataglay ng sariling kahulugan.
4. Nagkakahulugan lamang kapag idinudugtong sa salitang-ugat.
 Pagbabagong
Morpoponemiko
ASIMILASYON PAGKAKALTAS

PAGPAPALIT METATESIS

REDUPLIKASYON
Tumutukoy sa anumang pagbabagong
nagaganap sa isang morpema dahil sa
impluwensya ng kaligiran.
- tumutukoy sa pagbabagong nagaganap sa isang morpema
dahil sa impluwensya ng mga katabing tunog.

PARSYAL GANAP
- pagbabagong nagaganap sa pinal na morpemang –ng na
nagiging /n/ o /m/ dahil sa punto ng artikulasyon.

 pang – patinig, k, g, h, w, y

 pan – d, l, r, s, t

 pam – p, b
 pang – patinig, k, g, h, w, y

Halimbawa:
a. sing + ganda = singganda
b. pang + hapon = panghapon
c. pang + angkop = pang-angkop
 pan – d, l, r, s, t

Halimbawa:
a. sing + tatag = sintatag
b. pang + dakot = pandakot
c. mang + la + laro = manlalaro
 pam – p, b

Halimbawa:
a. sing + puti = simputi
b. pang + bakod = pambakod
c. pang + bahay = pambahay
- naaalis ang unang titik ng salitang-ugat upang lalong
madulas ang pagbigkas ng salita.

 pamalengke
 manalamin
 paninda
 mamamayan
 panalo
e-i o-u d-r
 EPEKTO NG HULAPI
Nagiging I ang E at nagiging U ang O kapag nasa
dulo ng salita at sinusundan ng hulapi.

HALIMBAWA:
babae – kababaihan biro – biruin
bale – pabalihin kalbo – kalbuhin
onse – onsihan takbo – takbuhan
 KAILAN HINDI NAGPAPALIT

 Hindi kailangang baguhin ang E at O kapag

sinundan ng pang-ugnay na (-ng).

HALIMBAWA:
babaeng masipag
birong masakit

 Hindi kailangang baguhin ang E at O kapag

inuulit ang salitang-ugat.

HALIMBAWA:
ano-ano
alon-alon
taon-taon
piso-piso
patong-patong
 Karaniwang nagaganap ang pagpapalit ng R sa D kapag
napangunahan ang D ng isang pantig o salita na
nagtatapos sa A.

HALIMBAWA:
doon – naroon (ngunit andoon at nandoon)
dami – marami (ngunit pagdami o dumami)
dapat – marapat, nararapat, karapatan (ngunit
karapat-dapat)
dunong – marunong, pinarunong (ngunit
dunong-dunungan)
dupok – marupok (ngunit pagdupok)
dalita – maralita (ngunit pagdaralita)
- nagaganap ang pagbabagong ito kung ang huling ponemang
patinig ng salitang-ugat ay nawawala sa paghuhulapi nito.

HALIMBAWA:
a. takip + an
takipan
takpan
b. sara + an
sarahan
sarhan
 - kapag ang salitang-ugat na nagsisimula sa /l/ o /y/ ay
nilalagyan ng gitlaping –in-, at nagkakaroon ng palitan ng
posisyon ang /l/ o /y/ sa /n/
HALIMBAWA:
a. -in- + lipad
linipad
nilipad
b. -in- + yaya
yinaya
niyaya
 - inuulit ang unang pantig ng salitang ugat

HALIMBAWA:
a. kuha – kukuha
b. alis – aalis
c. naglakad - naglalakad