MODYUL SA PAGBASA AT

PAGSUSURI NG
IBA’T IBANG TEKSTO TUNGO SA
PANANALIKSIK

Baitang 11

Pagbuo ng Tentatibong Bibliograpiya

Ikaapat na Kwarter
– Ikatlong Linggo – Aralin 3
Pagbuo ng Tentatibong Bibliograpi/Bibliograpiya

Gawain A
Panuto: Suriin nang mabuti ang mga nakasulat sa loob ng kahon at kilalanin ang sangguniang ginamit sa mga
pagpipilian sa susunod na pahina. ( internet, bulletin, research journal, dokumento ng pamahalaan, aklat)

Reyes, A. (2016). Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at

Kulturang Pilipino. Lungsod ng Makati: University Press of First
Asia.

Rodriguez, Rommel.” Representasyon ng Pagkalalaki sa

Pelikulang Bakbakan ni FPJ.” Plaridel:

A Philippine Journal of Communication, Media and Society 10. 2

(2013): 97-114. Nakalimbag.

Romulo Sherry A. "Ang Askals" 2005, Bulletin 29 B, Maynila

Palasyo ng Malacañang Executive Order No.2482 (Pagtatalaga sa

Bagong Tagapamahala ng SSS) S. 2002, GPO. Maynila

http:/ wwwprformanceweb.org/research/government.htm accessed

09-21-02

Bibliograpi/ Bibliograpiya
Bibliograpi
 Tinatawag din itong talaaklatan, listahan ng mga sanggunian o talasanggunian.
 Listahan ng mga ginamit na sanggunian bilang batayan sa pananaliksik.
 Ang mga ginagamit sa talasanggunian ay maaaring mga materyal na aklat,
diksyunaryo, ensayklopedia, pananaliksik at tesis, pahayagan, magasin, journal,
dokumento, bulletin, artikulo, at iba pang sulatin na nagmula sa internet (website
pages) at iba pang di limbag na batis o sorses tulad ng pelikula, programa sa
telebisyon at radyo sa pagkuha ng mga mahahalagang impormasyon at datos.
 Mababasa rito ang mga pangalan ng awtor, pamagat ng aklat o anumang ginamit
na reprensya; publikasyon; lugar at petsa ng pagkakalimbag.
 Makikita sa bandang hulihan ng aklat o anumang proyektong isinusulat gaya ng
pananaliksik sa Ingles, Filipino, Agham at Agham-Panlipunan.
 Isinusulat at inihahanay nang paalpabeto batay sa apelyido ng awtor upang
madaling hanapin at makita ang sangguniang ginamit.
 Kailangang tiyaking tama ang mga bantas na gagamitin sa pagbuo nito tulad ng
tuldok, tutuldok, kuwit, panaklong at hanging indention.
 Kahalagahan ng Bibliograpi
 Ginagamit ng taong nagsasaliksik.
 Napapadali at napapagaan ang gawain ng mga susunod na mananaliksik dahil
nabibigyan sila ng mayamang ideya kung saan maaaring umpisahan ang pagbabasa.
 Una itong isinasagawa bago pa man ang pamagat upang masigurado ng
mananaliksik na may mapagkukunan siya ng mga datos o may nabuo at
nagawang pag-aaral na magkatulad ang paksa.
 Patunay ng nagsasaliksik na ang lahat ng kanyang ideya o konseptong binanggit
sa kanyang pag-aaral ay kakikitaan ng katotohanan, katumpakan o katiyakan ng
mga impormasyon.
 Inilalatag ito upang maipakita ang lugar ng ginagawang pananaliksik sa mas malawak
na larangang kinabibilangan nito.
 Sinusuportahan nito ang kredibilidad ng ginagawang pananaliksik dahil nagiging
Malaya nang mag-aaral sa pagsangguni sa mga awtoridad sa paggawa ng kanyang
pag-aaral upang maiwasan ang kaso ng Plagiarism.
➢ Kakikitaan ng lawak at lalim ng pananaliksik na naisagawa ng tagapagsaliksik
➢ Nagpapakita ng kalidad o uri ng mga ideyang isinasama ng tagapagsaliksik sa kanyang pag-aaral.

Pagbuo ng Tentatibong Bibliograpi

Sa pagbuo ng tentatibong bibliograpi, mahalagang itala ang mga impormasyong
kakailanganin sa pinal na talasanggunian.
• Una, ang buong pangalan ng may-akda o awtor, kasama ang mga iba pang may-akda, at
maging ang patnugot kung ito ay antolohiya, bolyum o iba pang katulad na koleksyon.
• Pangalawa, ang buong pamagat ng aklat o koleksyon ng mga sanggunian.
Marapat ding bigyang-pokus ang bolyum at edisyon nito.
• Ang lugar (lungsod) kung saan ang pananaliksik ay inilathala at ang tagapaglathala at/o
tagalimbag kung walang tagapaglathala ay kailangan ding itala.

Mga halimbawang talasanggunian:

A. Nakaayos batay sa apelyido, may pormat na sinusunod, at nasa hulihang
bahagi ng pananaliksik.

Baquiran, R. Hiwatig: Pagsipat sa mga Tekstong Poetiko at Popular. Manila: UST Publishing
House, 2014.

Bernales, R. et. al. Pagbasa, Pagsulat, Pananaliksik: Batayan at Sanayang Aklat sa Filipino 2-
Antas Tersyarya. Valenzuela City: Mutya Publishing House, Inc., 2009.

Constantino, P. Filipino at Pagpaplanong Pangwika: (patnugot) Ikalawang Source- book ng

SANGFIL. Quezon City: Sentro ng Wikang Filipino University of the Philippines, 2005.

Evasco, E. et. al. Saliksik: Gabay sa Pananaliksik sa Agham Panlipunan, Panitikan at Sining.
Quezon City: C & E Publishing, Inc., 2011.

Santiago, A. et.al. Sining ng Pagsasaling-wika: Sa Filipino Mula sa Ingles: Ikatlong Edisyon.

Manila: Rex Bookstore, Inc. 2003.

Villafuerte, P. Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik.Quezon City:Lorimar Publishing Co.,

Inc., 2005.

B. Estilo sa sanggunian na APA at MLA- Sa kasalukuyan, may dalawang estilo

ang ginagamit sa pagbabanggit ng mga sanggunian. Ang APA at MLA.
1. APA na Pormat – ang estilo na ito ay madalas na ginagamit sa mga pag-aaral tungkol
sa Agham-Panlipunan gaya ng Sikolohiya, Sosyolohiya at iba pang kaugnay na larangan.
Binuo at pinaunlad ito ng American Psychological Association o APA.
Binibigyang-diin ang petsa.

Sa paggamit nito, mahalagang tandaan ang mga sumusunod:

• Sa pagbanggit ng isang pinagmulang sanggunian, ilalagay ang apelyido ng may-akda at
ang taon kung kailan nailathala ang teksto sa loob ng isang panaklong.
Ayon kay (Pacay 2016), ang pagbasa ay pag-unawa. Walang magaganap na pagbasa,
kung walang natamong pag-unawa.
a. Aklat
Sa pangkalahatan, ang pagtukoy sa aklat bilang sanggunian ay dapat
maglaman ng mga sumusunod na elemento: pangalan ng may-akda o editor
(nauuna ang apelyido na sinusundan ng inisyal lang ng unang pangalan), taon ng
pagkakalimbag, pamagat ng aklat, pook na pinaglimbagan, at pangalan ng
kompanyang naglimbag.
 Kapag iisa ang may-akda:
Lumbera, B. (2000). Writing the Nation: Pag-akda ng bansa. Quezon City:
University of the Philippines Press.

 Kung dalawa o higit pa ang may-akda, marapat na gumamit ng et.al

karugtong ng unang pangalan:
Belvez, Paz M., et al.(1987). Gamiting Filipino: Pagbasa at Komposisyon.
Manila:Rex Bookstore, Inc.

b. Artikulo sa mga Pahayagan

 Kapag iisa ang may-akda:
Delos Reyes, J. (2015, November 17). The Internet remember us. Inquirer Libre, p.4

Kapag dalawa o higit pa ang mga may-akda at nasa magkakaibang pahina ang artikulo:
Balagtas, A., & Brizuela, M. (2015, November 17). Pagsasara ng mga kalye naging kalbaryo
sa libo-libong napilitang maglakad. Inquirer libre, pp.1,2.

c. Artikulo sa Magasin
Villanueva, J. (SY 2010-2011). Ang mga Pagkaing Tsino. Alitaptap, 22(4), 8-10

d. Social media o Internet

Isama ang totoong pangalan ng may-akda (kung kilala ito) o username niya, ang petsa ng
update, ang buong teksto nito
(hal. Twitter o FB status post), ang paraan ng paglalathala, at ang URL o link kung saan ito
nakuha.

GMA News. (17 November, 2015). President Noynoy Aquino (P-Noy) strongly advocated for
the participation of Filipino micro, small, and medium enterprises in the regional trade among
APEC member- economies (.com/? Facebook status update). Retrieved from
https://www.facebook.com/gmanews/?fref=nf#

2. MLA na Pormat- mula naman ito sa pagbuo at pagpapaunlad ng Modern Language

Association or MLA. Ang estilo naming ito ay karaniwang ginamit sa mga pag-aaral na
nauukol sa mga Wika at Humanidades gaya ng mga pananaliksik tungkol sa Filipino o
Ingles, at Sining.
• Sa kasalukuyan, MLA 7th edition siyang pinakahuling edisyong ginagamit.
 Sa pangkalahatan, ang pagtukoy sa aklat bilang sanggunian ay dapat maglaman ng mga
sumusunod na elemento: pangalan ng may-akda o editor (nauuna ang apelyido na
sinusundan ng unang pangalan), pamagat ng aklat, lungsod na pinaglimbagan, pangalan ng
kompanyang pinaglimbagan, pangalan ng kompanyang naglimbag, taon ng pagkakalimbag,
at paraan ng pagkakalimbag. Binibigyang-pokus ang awtor at mas simpleng gamitin kaysa
APA.

Panuto: Sagutin ang mga pamprosesong tanong.

1. Ano ang bibliograpi? Paano nito pinatitibay ang kredibilidad ng pananaliksik?
___________________________________________________________________
2. Ano-ano ang batayang pagkakaiba ng estilong APA at MLA?
___________________________________________________________________
3. Sa anong mga larangan ginagamit ang estilong APA? ang estilong MLA?
___________________________________________________________________
4. Ang isang pag-aaral na hindi gumagamit ng sapat na talasanggunian ay
maituturing ba na isang mahusay na pananaliksik? Pangatwiranan.
________________________________________________________________

Gawain 1
Panuto: Ngayong malinaw na sa iyo ang pagbuo ng tentatibong bibliograpi, suriing mabuti ang mga
bibliographic entries kung may pagkakamali sa pagkakasulat ng mga ito.
Muling isulat ayon sa tamang ayos nito.
1. Ateneo de Manila University Press. Philippine Studies Loyola Heights, Vol.16, “Poetry of of the Early
Tagalogs” Lumberto, Bienvenido. No. 20. Quezon City:
2. Retorika para sa Mabisa at Masining na Pagsulat, De La Salle University Press.Manila: 1997. Bisa S.
3. 2001.Pananaliksik para sa kolehiyo. et.al. Isang Pahapyaw na Sulyap. Victoria Publishing.
Dominguez, T., Manila:

Gawain 2: Isulat ang APA format ( 5 puntos bawat bilang)

1. Alma M. Dayag, Lakbay ng Lahing Pilipino 3 Quezon City Phoenix Publishing House 2014
2. Ailne B. Julian at Nestor S.Lontoc Lakbay ng Lahing Pilipino 4 Quezon City Phoenix Publishing
House 2014
3. Mary Grace G. del Rosario, “ Wikang Filipino” Phoenix Publishing EJ Forum Agosto 2010, 1:16
Gawain 3
Panuto: Maghanap ng limang (5) halimbawa ng akat o anumang talasanggunian (Halimbawa: internet,
Pahayagan at iba pa . Gawan ng bibliograpi na sinusunod ang MLA. Alalahanin ang mga gabay sa pagbuo nito.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga sumusunod na pahayag. Isulat ang TAMA sa patlang kung
ang pahayag ay naglalarawan sa Pagbuo ng Tentatibong Bibliograpi at MALI naman kung hindi.
_______1. Ang bibliograpi ay tala ng mga sangguniang ginamit bilang batayan ng pag-aaral ng pananaliksik.
_______2. Sa unang pagbanggit ng sanggunian, dapat naka italisado ang pagkakasulat ng pamagat ng aklat.
_______3. Ang mga talasanggunian na ginamit ay pwedeng materyal na aklat, ensayklopidya, artikulo,
pananaliksik at tesis at mga iba pang sulatin na makukuha sa internet.
_______4. Hindi na kailangang isama ang bilang ng tomo na pinagkunan ng impormasyon tulad ng
ensayklopidya.
_______5. Ang pagkakaayos ng mga sanggunian batay sa apelyido ng unang awtor ng bawat sanggunian ay
dapat sekwensyal .
_______6. Makikita sa pinakaunang bahagi ng papel-pananaliksik ang talaan ng sanggunian.
_______7. Sa isang artikulo na may iisang awtor, isinusulat ang mga sanggunian mula sa pinakabago
patungo sa
pinakalumang petsa ng publikasyon.
_______8. Maaari ring gamitin ang mga pelikula, programa sa telebisyon at radyo, cassette at CD bilang iba
pang
reperensya sa pagbuo ng bibliograpi.
_______9. Isinusulat nang pabaligtad ang lahat ng pangalan ng awtor (apelyido muna kasunod ang daglat ng
unang
pangalan).
______10. Ang anumang sangguniang nakukuha mula sa internet, hindi na dapat ilagay ang tiyak na URL
(Uniform
Resource Locator) kung saan nagmula ang artikulo.

Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong upang sukatin ang natutuhan sa paksang tinalakay. Piliin
ang mga sagot sa pagpipilian na nasa kahon.

________ 1. Talaan ng mga sanggunian na ginagamit na batayan sa Pananaliksik.

________ 2. Ibang katawagan ng Bibliograpi.
________ 3. Matatagpuan ang bibliograpi sa bahaging ito ng sulating pananaliksik.
________ 4. Estilong ginagamit na binibigyang-pokus ang awtor.
________ 5. Maliban sa mga aklat at internet websites, isa din itong basehan ng pinagkukunan ng
sanggunian.
________ 6. Ginagamit kapag dalawa o higit pa ang mga may-akda.
________ 7. Estilong ginagamit sa Agham-Panlipunan.
________ 8. Paraan kung paano isinusulat ang mga pangalan ng awtor upang madaling makita ang
sangguniang
ginamit.
________ 9. Sa pagsulat ng bibliograpi, ito ay palaging pinanatili.
________10. Tawag sa linya na may pasok mula sa ikalawang margin.