Công Tác Phục Vụ Bạn Đọc - Học Viên

CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC
TRONG
THƯ VIỆN TRƯỜNG HỌC
2 Nội dung
´ Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện

trường học
´ Tổ chức hoạt động phục vụ bạn đọc
´Tuyên truyền tài liệu
Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI CỦA CBTV TRƯỜNG HỌC
3
´ Khó khăn:
Ø Rào cản tâm lý
Ø Chuyên môn
Ø Công việc: kiêm nhiệm nhiều công việc
Ø Thu nhập, đãi ngộ
Ø Cơ sở vật chất, vốn tài liệu
4
´ Thuận lợi:
Ø Môi trường làm việc
Ø Học sinh tin tưởng
Ø Ý nghĩa nghề nghiệp
Ø Nhận thức về vai trò của thư viện

5
´ Kĩ năng mềm cần có:
Ø Giao tiếp
Ø Tư vấn
Ø Tổ chức chương trình, sự kiện
Ø Giảng dạy
Ø Giải quyết vấn đề/ giải đáp thắc mắc

6
´ Khái niệm:
+ Thúc đẩy, phát triển và thoả mãn nhu cầu, hứng thú đọc
tài liệu.
+ Đối tượng: bạn đọc trong và ngoài trường học.
+ Quá trình: phục vụ đọc, mượn tài liệu, phục vụ thông tin
tra cứu, cung cấp dịch vụ hỗ trợ bạn đọc.
7
´ Vai trò:
+ Kết nối tài liệu/thông tin - bạn đọc.
+ Vốn tài liệu của thư viện được khai thác và sử dụng hiệu
quả. Thước đo hiệu quả hoạt động thư viện.
+ Tìm hiểu, nắm bắt nhu cầu đọc, nhu cầu tin của bạn đọc.
8
´ Nhiệm vụ:
+ Giúp bạn đọc tìm được tài liệu họ cần.
+ Tuyên truyền, giới thiệu sách báo phù hợp với đối
tượng bạn đọc.
+ Hỗ trợ trong quá trình giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho
bạn đọc.
+ Hướng dẫn đọc, định hướng đọc và giúp cho việc tự học
+ Xây dựng thói quen đọc sách, văn hoá đọc.Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
9
´ Bạn đọc trong thư viện trường học:
Ø Đối tượng: học sinh, giáo viên, cán bộ nhân viên trong
trường, phụ huynh học sinh.
Ø Nhu cầu đọc
Ø Hứng thú đọc
Ø Thị hiếu đọc
Ø Yêu cầu đọc
BẠN ĐỌC TRONG THƯ VIỆN TRƯỜNG HỌC
10
v Nghiên cứu nhu cầu đọc:
Ø Nhu cầu đọc: đòi hỏi khách quan với việc đọc tài liệu
nhằm duy trì và phát triển các hoạt động sống của con
người.
• Là nhu cầu tinh thần.
Bạn đọc trong thư viện trường học
11
Ø Nhu cầu đọc
• Hình thành: giá trị của tri thức trong tài liệu và đòi hỏi
thiết yếu của con người trong điều kiện cụ thể.
• Điều kiện: chủ thể có khả năng giải mã được tài liệu.
12
Ø Các yếu tố ảnh hưởng:
+ Điều kiện xã hội
+ Trình độ văn hoá
+ Nghề nghiệp
+ Lứa tuổi
+ Nhân cách
13 v Đặc điểm tâm lý học sinh:
Ø Học sinh tiểu học: lớp 1 – 5
- Lớp 1:
+ Nhu cầu: chưa hình thành rõ rệt
+ Tài liệu: truyện tranh, các quyển sách có hình ảnh, màu
sắc hấp dẫn, ngôn từ đơn giản, dễ hiểu.
+ Hình thức: nghe kể chuyện, tập đọc truyện.
+ Giới thiệu sách phù hợp để tạo sự tin cậy.
14
v Đặc điểm tâm lý học sinh:
- Lớp 2, 3:
+ Nhu cầu: bắt đầu hình thành và phát triển
+ Tài liệu: truyện tranh, truyện cổ tích ngắn, các mẩu

truyện ngắn, thơ.
v Đặc
15 điểm tâm lý học sinh:
- Lớp 4, 5:
+ Tâm lý: đã hình thành tính tập thể, dễ dàng tiếp xúc với
người lớn, thích được mọi người tin tưởng và được gánh
vác trách nhiệm chung
+ Tài liệu: sách về các danh nhân, truyện tranh, truyện

thiếu niên anh hùng, truyện lịch sử, các loại báo cho thiếu
nhi, báo ảnh …đa dạng về nội dung dựa vào sở thích.
16
- Lớp 4, 5:
+ Ưu điểm: dễ thu hút vào các hoạt động chung, tham

gia vào hoạt động thư viện.
+ Hạn chế: mới hiểu được nội dung cốt truyện, chưa
hiểu được giá trị tư tưởng, cần hỗ trợ, hướng dẫn đọc.
17
Ø Học sinh THCS: lớp 6 – 9
- Tâm lý: Có sự thay đổi lớn, phát triển cá tính và hoạt

động tâm lý.
Khao khát tìm hiểu thế giới bên ngoài, có thái độ và suy
nghĩ độc lập.
- Sách: đa dạng, phong phú. Cần được hướng dẫn, lựa

chọn sách phù hợp.
18
Ø Học sinh THPT: lớp 10 – 12
- Sở trường & năng khiếu đã hình thành rõ rệt.
- Quan tâm: khoa học, văn học và kĩ thuật hiện đại.
- Sách: đa dạng, phong phú.
- Nhu cầu & hứng thú: biến đổi do trạng thái tâm lý,
hoàn cảnh sống, học tập.
19
Ø Nghiên cứu nhu cầu đọc:
- Mục đích: tạo cơ sở khoa học và tăng hiệu quả của

hoạt động thư viện.
- Đối tượng bạn đọc khác nhau thì nhu cầu đọc khác
nhau
- Phương pháp nghiên cứu:
+ Nghiên cứu trực tiếp
+ Nghiên cứu gián tiếp

20
- Phương pháp nghiên cứu trực tiếp:
+ Phỏng vấn
+ Quan sát
+ Trao đổi ý kiến với bạn đọc
21
- Phương pháp nghiên cứu gián tiếp:
+ Khảo sát bằng bảng hỏi
+ Phân tích tài liệu thống kê thư viện
+ Phân tích thẻ bạn đọc
+ Phân tích tài liệu công tác tra cứu – thư mục
22
v Hướng dẫn đọc tài liệu:
- Khái niệm: sự tác động của CBTV đến nội dung, tính
chất, phương pháp đọc của bạn đọc.
- Vai trò: giúp phát triển nhân cách, giúp phát triển
kiến thức – kĩ năng, tăng hiệu quả đọc.
23
- Mục đích:
+ Giúp bạn đọc lựa chọn tài liệu, tìm thông tin về tài
liệu phù hợp nhu cầu và sở thích
+ Giúp bạn đọc có kĩ năng tự chọn sách, hướng dẫn

định hướng tìm kiếm tài liệu và tra cứu.
+ Giúp bạn đọc trong quá trình đọc và tiếp thu kiến
thức đã đọc, tư vấn phương pháp đọc phù hợp.
24
Ø Phương pháp đọc sách
- Phương pháp đọc: đọc sách cần đúng phương pháp.
- Phương pháp đọc phụ thuộc vào mục đích và trình

độ đọc sách.
25
1. Đọc như thế nào?
Có kế hoạch, có suy nghĩ và phê phán, biết áp dụng

vào thực tiễn.
2. Đọc sách theo mục đích đề ra trước
3. Đọc sách có ghi chép, phân tích và theo hệ thống

26
4. Đọc có trọng tâm, trọng điểm và kịp thời
5. Đọc sách xen kẽ các nội dung
6. Hướng dẫn học sinh lập kế hoạch đọc sách
7. Hướng dẫn cho từng cá nhân người đọc
TỔ CHỨC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC
27
´ Khái niệm:
+ Thư viện tạo cho bạn đọc khả năng sử dụng được các
ấn phẩm và các nguồn thông tin khác
+ Phạm vi: tổ chức phục vụ tại thư viện và bên ngoài
phạm vi thư viện

28
29
30
31
32
33
34
35
´ Chuẩn bị CSVC cho thư viện
Theo tài liệu hướng dẫn của dự án “Room to read”, cần đáp ứng
yêu cầu sau:
Ø Đảm bảo an toàn: giữ sách không bị mất, hư hỏng.
Ø Đảm bảo phục vụ học sinh: học sinh cần phải thấy được chào
đón để thích tới thư viện và đọc sách
36
v Nhiệm vụ của CBTV:
Ø Hỗ trợ Hiệu trưởng kiểm tra:
• Phòng có cửa chính và cửa sổ có thể sử dụng được;
• Cửa chính và cửa sổ có khóa để chống trộm;
• Phòng có đủ ánh sáng và được lắp đủ đèn;
• Phòng không bị dột khi trời mưa;
• Nền không bị lún, nứt, gồ ghề để học sinh cảm thấy thoải mái
khi ngồi trực tiếp trên sàn;
• Tường được sơn màu sáng Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
37
v Nhiệm vụ của CBTV:
Ø Thường xuyên thực hiện:
• Thường xuyên kiểm tra cửa chính và cửa sổ của thư viện;
• Thường xuyên kiểm tra khóa cửa để đảm bảo an toàn;
• Thường xuyên kiểm tra phòng để đảm bảo phòng không bị dột;
• Thường xuyên kiểm tra để đảm bảo nền không bị lún, nứt, gồ
ghề;
• Thường xuyên kiểm tra đèn để đảm bảo thư viện đủ ánh sáng.
38
v Sắp xếp trang thiết bị:
• Có không gian để học sinh đi lại, dễ dàng lấy sách và tham gia
vào hoạt động đọc của tiết đọc thư viện;
• Kệ sách được sắp xếp tránh việc sách bị tiếp xúc trực tiếp với
mưa, nắng;
• Có không gian cho việc mượn trả sách;
• Trang thiết bị dễ dàng di chuyển và không gây thương tích cho

học sinh (không có góc nhọn hoặc vít nhọn).
39
´ Tổ chức phục vụ tại thư viện:
1. Chuẩn bị
- Chuẩn bị nơi làm việc:
+ Xem xét lại kho tài liệu để có thể phát hiện sai sót trong
sắp xếp tài liệu.
+ Xem xét, bổ sung tài liệu cho các trưng bày, chuẩn bị
giấy tờ cần thiết.
40
1. Chuẩn bị
v Các loại sổ sách/hồ sơ của thư viện:
Ø Sổ đăng kí tổng quát
Ø Sổ đăng kí cá biệt
Ø Sổ đăng kí mượn trả sách
Ø Nhật kí/thống kê số lượt bạn đọc sử dụng thư viện
Ø Nhật kí tiết đọc thư viện Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
41
1. Chuẩn bị
- Chuẩn bị phục vụ bạn đọc:
+ Xem xét các tài liệu mới có thể giới thiệu, hỗ trợ cho
bạn đọc sử dụng.
+ Chọn sẵn tài liệu theo yêu cầu đã đặt trước của bạn
đọc, phân tích phiếu bạn đọc, xử lý quá hạn…
42
1. Chuẩn bị
- Xem xét tài liệu theo kiểu thư viện:
+ Tiếp xúc với tài liệu để biết được nội dung cơ bản của
tài liệu.
+ Đánh giá chung về nội dung tài liệu so với tài liệu khác
cùng chủ đề để xác định mức độ thích hợp với nhóm đối
tượng bạn đọc.
43
2. Phục vụ đọc tại chỗ/mượn tài liệu
- Tổ chức kho:
+ Kho đóng: bạn đọc viết yêu cầu, cán bộ thư viện tìm tài liệu
và phục vụ.
+ Kho mở: bạn đọc tự lựa chọn và sử dụng tài liệu tại khu vực
quy định.
+ Gán mã màu tài liệu quản lý tài liệu: mã theo kho, mã theo
loại hình, nội dung, mã theo trình độ đọc,…
44
- Tổ chức kho:
45
- Tổ chức kho:
• Đảm bảo sách được trưng bày lên kệ theo đúng vị trí;
• Đảm bảo Bảng Hướng dẫn tìm sách theo được trưng bày trong thư
viện;
• Đảm bảo sách được trưng bày trên kệ vừa tầm mắt, tầm với của học
sinh;
• Đảm bảo sách được trưng bày lên kệ với bìa sách hướng ra ngoài càng
nhiều càng tốt.
46
- Nội quy sử dụng thư viện:
• Ví dụ:
+ Với kho mở, sách được sắp xếp
theo mã màu, học sinh có thể trả
lại về vị trí cũ dựa theo màu.
+ Với kho mở, nếu không xếp theo
mã màu, yêu cầu học sinh để sách
vào 1 khu vực quy định, CBTV xếp
lại sách lên giá.
47
- Tổ chức kho:
+ Tủ sách riêng của phòng đọc: rút từ kho sách chung,

mỗi loại ít nhất 1 bản.
+ Sách tra cứu: có thể chỉ có ở phòng đọc, không có trong

kho phòng mượn.
+ Kho báo, tạp chí (Kho mở) Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
´ Tổ48chức phục vụ tại thư viện:
3. Thủ tục cho mượn tài liệu
- Phiếu yêu cầu tài liệu: bạn đọc có thẻ, sau khi tra cứu
trong MLTV, viết phiếu yêu cầu theo đúng quy định.
- CBTV tìm tài liệu theo phiếu yêu cầu, nếu không có tư
vấn tài liệu cùng chủ đề. Chính sách cho mượn tuỳ thuộc
thư viện.
- Ghi tài liệu vào sổ mượn (tự động ghi nhận vào hệ
thống) Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
49
50
4. Quản lý sổ mượn
- Với giáo viên: xếp theo tên giáo viên
- Với học sinh: xếp theo khối, lớp, tên học sinh
- Xếp theo thời gian mượn sách.
Yêu cầu: tìm sổ nhanh, biết thời gian mượn, trả và người
còn nợ sách.
51
5. Thống kê bạn đọc
- Với mỗi lượt bạn đọc vào phòng đọc, phòng mượn và
lượt sách, CBTV phải thống kê trên phiếu theo dõi.
- Cuối mỗi ngày: tổng kết, ghi vào sổ nhật kí.
52
´ Tổ chức phục vụ ngoài thư viện:
Ø Mục đích: phát huy hiệu quả của tài liệu, phát triển
phong trào đọc sách, tăng vòng quay của sách.
Ø Hình thức phục vụ:
1. Tổ chức tủ sách lưu động: đưa xuống các lớp hoặc tổ
chức tủ sách trong lớp học.

53
Ø Hình thức phục vụ:
2. Chi nhánh thư viện: nếu trường học có phân hiệu nên tổ
chức chi nhánh thư viện ở mỗi phân hiệu.
3. Thư viện xanh: Tổ chức thư viện lưu động phổ biến ở
ĐBSCL. Thư viện xanh được tổ chức ở các gốc cây trong
trường.
54
55
56
57
3. Thư viện xanh:
- Nguồn tài liệu: từ thư viện trường hoặc học sinh đóng góp.
- Bảo quản: ống nước bằng nhựa, mỗi gôc cây 10 - 20 ống.
- Tránh nhàm chán, duy trì thói quen đọc sách: thường
xuyên quay vòng tài liệu, đổi sách mới.
- Tăng cường bảo quản, tránh làm hư hỏng, ướt khi trời
mưa, mất mát.
TUYÊN TRUYỀN TÀI LIỆU
58
´ Tuyên truyền tài liệu: đưa ra các thông tin về nội dung,
ý nghĩa của tài liệu.
´ Mục đích: thúc đẩy thái độ, tâm lý, ý kiến, hành động của
bạn đọc trong việc tìm và đọc sách cũng như sử dụng
thư viện.
´ Hình thức:
1. Tuyên truyền miệng
59
60
Ø Kể chuyện sách:
- Kể thường xuyên: lồng ghép trong các buổi chào cờ

đầu tuần, sinh hoạt CLB…
- Tổ chức các cuộc thi: Thi kể chuyện theo chủ đề.
Tuyên truyền tài liệu
61
Ø Điểm sách theo chủ đề:
- Nội dung: trình bày ngắn gọn nội dung của một
hoặc một số cuốn sách theo dàn bài kĩ càng. Có
phân tích và đánh giá tác phẩm về tư tưởng,
khoa học, nghệ thuật.
- Mục đích: gợi một số điểm để tạo hứng thú cho

bạn đọc tìm sách.
62
63
Ø Điểm sách theo chủ đề:
- Hình thức: 3 hình thức
+ Độc lập
+ Kết hợp với các hoạt động khác
+ Thi điểm sách
Ø Giới thiệu sách: mang tính chất cung cấp thông tin, mô tả về cuốn
sách.
- Cấu trúc bài giới thiệu sách: 3 phần Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện trường học
64
Ø Giới thiệu sách: mang tính chất cung cấp thông tin, mô tả về
cuốn sách.
- Cấu trúc bài giới thiệu sách: 3 phần
+ Mở đầu: thông tin cơ bản về cuốn sách như tên sách, tác giả,
nhà xuất bản, số trang…
+ Giới thiệu nội dung tác phẩm và ý nghĩa của nó với độc giả.
+ Giới thiệu nghệ thuật, phương pháp luận của tác phẩm.
65
Ø Thi vui trả lời về sách:
- Mục đích:
+ Tạo hứng thú đọc
+ Hệ thống hoá, củng cố kiến thức.
+ Rèn luyện trí nhớ, khả năng diễn đạt
66
Ø Câu lạc bộ bạn đọc: tổ chức theo nhóm bạn đọc có sở

thích giống nhau. Hình thức sinh hoạt phong phú,
theo những chủ đề thành viên quan tâm.
Ø Tổ chức các buổi nói chuyện về sách: quan trọng nhất

là phải lựa chọn được đề tài thích hợp thu hút được
sự quan tâm của chú ý của đông đảo người nghe.
67
Ø Đọc to nghe chung: Áp dụng cho đối tượng bạn đọc

chưa có kĩ thuật và phương pháp đọc sách, chưa có
khả năng nhớ lâu và sắp xếp hoàn chỉnh ý, phần.
- Đọc theo chủ đề và phù hợp với chương trình học.
- Đọc cho trẻ mầm non; học sinh lớp 1, 2, 3; người cao
tuổi.
68
1. Tuyên truyền trực quan
Ø Triển lãm tài liệu
Ø Pano, áp phích
Ø Báo tường thư viện
69
70
Ø Biểu ngữ (banner) thư viện:
- Biểu ngữ tuyên truyền, giới thiệu sách.
- Biểu ngữ hướng dẫn nhiệm vụ và hoạt động thư viện.
71
72
Ø Báo tường: học sinh làm để ghi cảm nghĩ về thư viện,
về sách…Kinh nghiệm sử dụng thư viện, sử dụng tài
liệu của học sinh.
- Có thể diễn ra thường xuyên hoặc theo một lịch cụ thể
theo hoạt động của trường.

TIẾT ĐỌC THƯ VIỆN
73
https://www.youtube.com/watch?v=T3Sl3HNJvt8

Công Tác Phục Vụ Bạn Đọc - Học Viên

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Công Tác Phục Vụ Bạn Đọc - Học Viên

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CÔNG TÁC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC

´ Công tác phục vụ bạn đọc trong thư viện

´ Tổ chức hoạt động phục vụ bạn đọc

´Tuyên truyền tài liệu

Ø Rào cản tâm lý

Ø Công việc: kiêm nhiệm nhiều công việc

Ø Thu nhập, đãi ngộ

Ø Cơ sở vật chất, vốn tài liệu

Ø Môi trường làm việc

Ø Học sinh tin tưởng

Ø Ý nghĩa nghề nghiệp

Ø Nhận thức về vai trò của thư viện

Ø Tổ chức chương trình, sự kiện

Ø Giải quyết vấn đề/ giải đáp thắc mắc

+ Đối tượng: bạn đọc trong và ngoài trường học.

+ Kết nối tài liệu/thông tin - bạn đọc.

quả. Thước đo hiệu quả hoạt động thư viện.

+ Giúp bạn đọc tìm được tài liệu họ cần.

Ø Nhu cầu đọc

Ø Hứng thú đọc

Ø Thị hiếu đọc

Ø Yêu cầu đọc

v Nghiên cứu nhu cầu đọc:

• Là nhu cầu tinh thần.

thiết yếu của con người trong điều kiện cụ thể.

+ Điều kiện xã hội

+ Trình độ văn hoá

+ Hình thức: nghe kể chuyện, tập đọc truyện.

+ Giới thiệu sách phù hợp để tạo sự tin cậy.

Ø Học sinh tiểu học: lớp 1 – 5

+ Nhu cầu: bắt đầu hình thành và phát triển

+ Tài liệu: truyện tranh, truyện cổ tích ngắn, các mẩu

Ø Học sinh tiểu học: lớp 1 – 5

+ Tài liệu: sách về các danh nhân, truyện tranh, truyện

Ø Học sinh tiểu học: lớp 1 – 5

+ Ưu điểm: dễ thu hút vào các hoạt động chung, tham

Ø Học sinh THCS: lớp 6 – 9

- Tâm lý: Có sự thay đổi lớn, phát triển cá tính và hoạt

- Sách: đa dạng, phong phú. Cần được hướng dẫn, lựa

Ø Học sinh THPT: lớp 10 – 12

- Sở trường & năng khiếu đã hình thành rõ rệt.

- Quan tâm: khoa học, văn học và kĩ thuật hiện đại.

- Sách: đa dạng, phong phú.

- Mục đích: tạo cơ sở khoa học và tăng hiệu quả của

- Phương pháp nghiên cứu:

+ Nghiên cứu trực tiếp

+ Nghiên cứu gián tiếp

- Phương pháp nghiên cứu trực tiếp:

+ Trao đổi ý kiến với bạn đọc

- Phương pháp nghiên cứu gián tiếp:

+ Khảo sát bằng bảng hỏi

+ Phân tích tài liệu thống kê thư viện

+ Phân tích thẻ bạn đọc

chất, phương pháp đọc của bạn đọc.

kiến thức – kĩ năng, tăng hiệu quả đọc.

+ Giúp bạn đọc có kĩ năng tự chọn sách, hướng dẫn

Ø Phương pháp đọc sách

- Phương pháp đọc: đọc sách cần đúng phương pháp.

- Phương pháp đọc phụ thuộc vào mục đích và trình

v Hướng dẫn đọc tài liệu:

Ø Phương pháp đọc sách

1. Đọc như thế nào?

Có kế hoạch, có suy nghĩ và phê phán, biết áp dụng