PRACA PSYCHOLOGA

1. Kodeks psychologa
Art.14
1. Psycholog ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji związanych z klientem
uzyskanych
w związku z wykonywaniem zawodu
2. obowiązek zachowania tajemnicy nie może być ograniczony w czasie
3. przepisu ust 1 nie stosuje się gdy :
- poważnie zagrożone jest zdrowie
- gdy ustawy tak stanowią - przemoc , zagrożone bezpieczeństwo i zycie ( otworzenie
tajemnicy zawodowej )
Ochrona dotyczy wszystkich danych o tej osobie !

2. Psycholog w sądzie
Każda osoba wezwana na świadka ma obowiązek stawienia się w sądzie - czym innym jest
Zeznanie psycholog jak świadek - zezna nieprawdę lub zatai prawdę , wówczas ponosi
odpowiedzialność na podst. 233 kk kara pozbawienia wolności ( ale podlegamy tajemnicy
zawodowej ) psycholog może odmówić zeznań w charakterze światka jeżeli pogwałca to
tajemnicę zawodową ( powołanie na art. 14 )

Kodeks cywilny
Art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Art. 361. § 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne
następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła
Art. 440. W stosunkach między osobami fizycznymi zakres obowiązku naprawienia szkody
może być stosownie do okoliczności ograniczony, jeżeli ze względu na stan majątkowy
poszkodowanego lub osoby odpowiedzialnej za szkodę wymagają takiego ograniczenia zasady
współżycia społecznego.
Art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody
obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany
do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli
poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego
zawodu
Art. 446 . 4) Z chwilą urodzenia dziecko może żądać naprawienia szkód doznanych przed
urodzeniem.
Art. 448. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste
zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną
krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego
cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.
Przepis art. 445 § 3 stosuje się.
Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda
sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność
mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod
ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Art. 24. § 1. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać
zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia
może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności
potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie
odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może
on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na
wskazany cel społeczny.
§ 2. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa,
poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.
§ 3. Przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w
szczególności w prawie autorskim oraz w prawie wynalazczym.

Ustawa o zawodzie psychologa

Art. 20. Członkowie samorządu psychologów podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za:
1) zawinione naruszenie obowiązków zawodowych;
2) czyny sprzeczne z zasadami etyki określonymi w Kodeksie Etyki Zawodowej, o którym
mowa w art. 40 pkt 3;
3) uporczywe uchylanie się od płacenia składek członkowskich.
Art. 21. Karami dyscyplinarnymi są:
1) upomnienie;
2) nagana z ostrzeżeniem;
3) zawieszenie w prawie do wykonywania zawodu na czas od 3 do 12 miesięcy;
4) skreślenie z listy psychologów z pozbawieniem prawa wykonywania zawodu.
Art. 22. Postępowanie dyscyplinarne toczy się przed Regionalną Komisją Dyscyplinarną.

Kodeks karny
Art. 266.
§ 1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub
wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną
pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację niejawną o
klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne” lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem
czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

1. Język prawny, język prawniczy

- „prawo przemawia swym własnych językiem , że ustawa i wyrok składają się ze zdań tego
języka i powinny być rozumiane (...)”
- język prawny- język jakiego używa się w wypowiedziach o prawie i treści aktu prawnego
2. Pojęcia języka prawnego a ich potoczne rozumienie (przykłady)
- powód- osoba składająca pozew, pozywająca pozwanego
- nasciturus – dziecko poczęte lecz nie narodzone
- nupturient – osoba zamierzająca wstąpić w związek małżeński
- wstępny- dziadek, babcia , pradziadek, prababcia
- zstępny- np. dziecko, wnuk, prawnuk
- prokurent- pełnomocnik zarządu spółki mający prawo do składania oświadczenia woli w
imieniu i na rzecz spółki
3. Pojęcia
- małoletni – osoba, która nie osiągnęła wieku pełnoletniego ( 18 lat lub 16 lat w przypadku
kobiety, która za zgodą sądu wstąpiła w związek małżeński)
- nieletni – w rozumieniu prawa karnego osoba, która w momencie popełnionego czynu
zabronionego nie ukończyła 17 lat . Odpowiada karnie tylko w szczególnych przypadkach ,
określonych (…)
- młodociany- w prawie karnym osoba , która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie
osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła
24 roku życia ( Art 115 , 10 k. k. )
- pojęcie młodocianego występuje także na gruncie prawa pracy
- młodocianym według kodeksu pracy jest osoba , która ukończyła 16 lat , a nie ukończyła 18
lat. Ma to znaczenie ze względu na szczególną ochronę pracy młodocianych ( art 190-206
kodeksu pracy )
Osoba fizyczna :
- prawne określenie człowieka w prawie cywilnym od chwili urodzenia aż do chwili śmierci
- zdolność prawna -czyli możliwość bycia podmiotem praw i zobowiązań
- zdolność do czynności prawnych – pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się po
osiągnięciu pełnoletności , ograniczona zdolność do czynności prawnych ma się od chwili
13 lat
Osoba prawna :
4. Opinie biegłego psychologa w sprawach cywilnych – przykłady
- Poddanie przymusowemu leczeniu psychiatrycznemu ( konsultacja w przypadku przyjęcia
do szpitala w trybie nagłym )
- Wniosków o ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe
- Oceny zdolności osoby do dokonywania czynności prawnych
- Określenie odpowiedzialności za poczynioną szkodę – psycholog musi określić czy dana
osoba podejmując określone działanie rozumiała ich sens i była w stanie przewidzieć skutki
- Określenie związku pomiędzy śmiercią lub doznaną krzywdą a konkretnymi działaniami
osób trzecich ( np. w przypadku samobójstwa )
- Ustalenie tożsamości osoby lub autora anonimów
- spraw dotyczących nieletnich , władzy rodzicielskiej lub prawa opieki nad dzieckiem,
zdolności do zawarcia małżeństwa itd.

1.Akty prawne ( powszechnie obowiązujące, wszech obowiązujące )

- Konstytucja RP
- kodeks pracy
- kodeks cywilny
- kodeks karny
- kodeks rodziny i opiekuńczy
- post. Cywilnego
- post. Karnego
2. Ustawa ( ma największą rację ) – akt o charakterze powszechnie obowiązującym najczęściej
uchwalany przez parlament np. Art 107 ust 6 ustawy o pomocy
3. Akt normatywny ( ma niższą rangę od ustawy ) – wydany na podstawie szczegółowego
upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania, warunkiem jego wydania jest
delegacja
ustawowa
4. Źródła prawa wewnętrznie obowiązującego
- charakter wewnętrzny
- akty prawne do których zaliczamy jedn. Org. podległe organowi , który wydał akt prawny
- uchwały oraz zarządzenia , instrukcje, regulaminy, statuty
5. Norma prawna – wzór postępowania w danej sytuacji zawierają zakazy , nakazy ,
dozwolenia
Składają się z :
hipotez – do kogo jest kierowana , okoliczności zastosowania
dyspozycja- przez nakaz, zakaz, dozwolenie określonego zachowania adresata
sankcja – konsekwencje prawne w razie niedostosowania się do normy
6. Przepis prawny – jednostka redakcyjna ustawy lub rozporządzenia
Forma :
Artykuł – Art. 15
Punkt – Art. 15 pkt. 1
Podpunkt – Art. 15 pkt. 1 3)
Ustęp – Art. 15 ust. 5
Paragraf - &15
! Zgodnie z ustawą z dnia 8.06.2001 Dz. U. 2019 poz. 1026 j. T art. 18 ust. 2
*Dz. U – publikator prawa – po publikacji w nim prawo jest powszechnie obowiązujące
* j. T ( tekst jednolity ) - tekst z uwzględnieniem wszystkich zmian

KONTAKT Z DZIECKIEM
1. Prawa i obowiązki rodziców – według konstytucji RP
Art. 48. 1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.
Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego
sumienia i wyznania oraz jego przekonania.
2. Ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich może nastąpić tylko w przypadkach
określonych w ustawie i tylko na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu.
Art 53. 3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i
religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. Przepis art. 48 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
2. Władza rodzicielska – definicja
kodeks rodzinny i opiekuńczy (k.r.o.) nie definiuje poj. władzy rodzicielskiej !
Ale obejmuje obowiązek i prawo rodziców
! Opiekun prawny nie posiada władzy rodzicielskiej
Art. 95.
§ 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do
wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z
poszanowaniem jego godności i praw.
§ 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w
sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli,
powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
§ 3. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i
interes społeczny.
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub
majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień
dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne
życzenia.
*Ustalenie ojcostwa – domniemanie, uznanie , droga sądowa o ustalenie ojcostwa - władza
rodzicielska , dziedziczenie , alimenty
Kiedy powstaje władza rodzicielska ?
- Tylko kobieta w okresie prenatalnym
- mężczyzna do uznania / domniemania
- trwa do pełnoletności
3. Ingerencja sądu we władzę rodzicielską
a) Pozbawienie władzy rodzicielskiej
Art. 111.
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo
jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki
względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie
władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.
§ 1a. Sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie
ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5, a w szczególności gdy rodzice trwale nie
interesują się dzieckiem.
§ 2. W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd
opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.
- Trwała przeszkoda ( więzienie, choroba psychiczna )
- nadużywanie władzy rodzicielskiej (znęcanie się nad dziećmi – każą dzieci zabrać np.
Molestowanie)
- zaniedbywanie władzy rodzicielskiej
1. Wykonywanie władzy rodzicielskiej
Art. 95.
§ 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do
wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z
poszanowaniem jego godności i praw.
§ 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w
sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli,
powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
§ 3. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i
interes społeczny.
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub
majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień
dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne
życzenia.
- Każdy z rodziców wykonuje władzę rodzicielską samodzielnie
- władza rodzicielska jest niezbywalna
- wykonywana osobiście przez rodziców
2. Elementy treści pojęcia władzy rodzicielskiej
- piecza nad osobą
- piecza nad majątkiem dziecka
- reprezentacja dziecka
3. Bezprawna zmiana miejsca zamieszkania dziecka
Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej zobowiązane są udzielić pomocy rodzicom,
jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej.
W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka
od osoby nieupoważnionej a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego organu władzy
publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
4.Piecza nad majątkiem dziecka – zarząd majątkiem dziecka
Art. 101.
§ 1. Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka
pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
§ 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów
oddanych mu do swobodnego użytku.
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności
przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich
czynności przez dziecko.
5. Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Art. 109
§ 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do
pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego
do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią
rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym
wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu,
albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania
zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo
w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny
zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin
zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie
opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji
leczniczej.
6. Wszczęcie postępowania z urzędu K. P. C
Art. 572.
§ 1.Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu,
obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.
§ 2. Obowiązek wymieniony w§ 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego,
sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji
rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz
organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie
chorymi.
7. Określenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej w związku z faktem
przysługiwania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom
Art. 107.
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd
opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i
utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom,
jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania
władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno
wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do
wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy
rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie
władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do
określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za
tym przemawia.
§ 3. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem

KONTAKTY Z DZIECKIEM
1. „Prawo do kontaktów jest niezależne od władzy rodzicielskiej „
Art. 113.
§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek
utrzymywania ze sobą kontaktów.
§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny,
spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie
porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków
porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
2. Kontakty z pozostałymi członkami rodziny
Art. 113 6 .
Przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków,
powinowatych w linii prostej, a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas
pieczę nad dzieckiem.
* Powinowactwo – krewni współmałżonka ( na skutek rozwodu pełnomocnictwo nie ustaje )
3. Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem
Art. 113 3 .
Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je
narusza, sąd zakaże ich utrzymywania.
Art. 113 4 .
Sąd opiekuńczy, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać rodziców do
określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów
zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną
pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń
4. Ograniczenie utrzymywania kontaktów z dzieckiem
Art. 1132 .
§ 1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów
rodziców z dzieckiem.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zakazać spotykania się z dzieckiem;
2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
3) zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo
opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
4) ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
5) zakazać porozumiewania się na odległość.

USTANIE MAŁŻEŃSTWA
1.Rozwod następuje przez :
a) śmierć lub uznanie za zmarłego - w razie uznania za zmarłego
b) rozpad sfery fizyczne, uczuciowej i gospodarczej
2. rozwód - przesłanki KRO
Art. 56.
pozytywne :
§ 1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków
może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
negatywne :
§ 2. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli
wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z
innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu
pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na
rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Trwały rozwód w sferach:
- fizyczny
- uczuciowy
- gospodarczy - najłatwiej dostać rozwód gdy ta sfera jeszcze istnieje
dogłębnie trzeba sprawdzać czy rozwód jest konieczny

*rozwodu można nie dostać przez zasady życia społecznego np. mąż po wypadku kobieta chce
odejść

3. Przyczyny zawinione
- uzależnienia alkoholowe
- agresja
- groźby
- nieróbstwo
- nieetyczne postępowania
- niewierność
- niegospodarność
- nieporozumienie na tle seksualnym
- odmowa pomocy
- opuszczenie małżonka
- zaniedbywanie małżonka
- zaniedbywanie rodziny
- zły stosunek do rodziny współmałżonka

Przyczyny niezawinione:
- choroba
- choroba psychiczna niedorozwój
- brak seksu

Przyczyny zawinione i niezawinione

- bezpłodność
- niewłaściwe zachowanie się rodzinny współmałżonka
- różnica wieku
- różnica światopoglądu
- przebaczenie
4. opuszczenie małżonka
a) jeżeli mąż dopuszcza się wobec żony rękoczynów i używa gróźb karalnych , to jej
wyprowadzenie się z domu nie może być uznane za przyczynę rozkładu pożycia
b) wysokość alimentów jest uzależniona nie tylko od uzasadnionych potrzeb osób
uprawnionych ale również od ...
Art. 57. -nie
§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu
pożycia. §
2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku
następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
5. Treść wyroku rozwodowego sąd rozstrzyga o :
- o władzy rodzicielskiej
- kontaktach
- alimentach
- rozwiązaniu małżeństwa
- sposobie korzystania z mieszkania

dodatkowo może :
Art. 58.
§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym
małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w
jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i
wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie
wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie,
jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie,
chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do
wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy
rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć
wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską
drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro
dziecka za tym przemawia.
§ 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także
o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania
rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym
rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać
jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku
orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu
mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie
bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego
przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać
podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej
zwłoki w postępowaniu.
§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby
dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
6. separacja
rozwód i separacja to odrębne instytucje
separacja - nie musimy wykazywać trwałości rozpadu więzi , nie możemy zawrzeć nowego
związku , gdy chcemy wrócić do małżonka wystarczy wniosek a nie ślub
Art. 59. -nie
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek
rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko,
może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem
powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
7.Alimenty
Art. 60.
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia
i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego
dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom
uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód
pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie
małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać
się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka
niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w
razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest
małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten
wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe
okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni

ALIMENTY
1. od czego zależy wysokość obowiązku alimentacyjnego ?
Art.135 KRO , 1 i 2
- od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych
możliwości zobowiązanego. ( wykształcenie , kursy , doświadczenie, mógłby zarobić ale mi
się nie chce )
- w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie
uprawnionego ( pranie , sprzątanie, gotowanie, odbieranie dziecka , nie tylko wydane
pieniądze)

2. kolejność alimentacyjna
Gdy ojciec nie płaci alimentów kolejni są dziadkowie dziecka potem rodzeństwo ojca
* alimenty płaci się do uzyskania samodzielności , nie ma określonego wieku