Ojcowie Europy

Wprowadzenie
Przeczytaj
Schemat
Sprawdź się
Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Komisja Europejska, Winston Churchill: pomysłodawca Stanów Zjednoczonych

Europy, dostępny w internecie: europa.eu [dostęp 26.04.2021 r.].
Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o
społeczeństwie. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012,
s. 187.
 Ojcowie Europy

Materiał jest częścią serii „Repetytorium”.

W tym materiale powtórzymy wiadomości z jednego z działów z wiedzy o społeczeństwie.

Powtórzenie opierać się będzie na zestawie ćwiczeń interaktywnych z zakresu informacji
na temat ojców Europy oraz pracy z tekstami źródłowymi i multimediami. W dalszej części
znajdują się dokładniejsze informacje na temat tego, jak czytać polecenia oraz odpowiadać
na pytania. Podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę.

Na początek zwróć uwagę na słowa jednej z postaci zaliczanych do ojców Europy:

“
Komisja Europejska

Winston Churchill: pomysłodawca Stanów

Zjednoczonych Europy
Jednak istnieje pewien środek. Środek, który (…) mógłby (…) w ciągu
kilku lat przeistoczyć wizerunek Europy, lub przynajmniej jej znaczną
część, na obraz dzisiejszej, wolnej i szczęśliwej Szwajcarii. Na czym
miałby polegać ten suwerenny środek? Na przywróceniu europejskiej
 konstrukcji, przynajmniej na tyle, na ile potrafimy, i nadaniu jej formy
struktury, pozwalającej na bezpieczne życie w wolności i w pokoju.
Musimy stworzyć coś na podobieństwo Stanów Zjednoczonych
Europy. Tylko tym sposobem setki milionów zapracowanych osób
będą mogły odzyskać prostą radość i nadzieję, które nadają życiu
wartość.
Źródło: Komisja Europejska, Winston Churchill: pomysłodawca Stanów Zjednoczonych Europy, dostępny w internecie:
europa.eu [dostęp 26.04.2021 r.].

Twoje cele

Przeanalizujesz typy poleceń do ćwiczeń dotyczących ojców Europy.

Ocenisz swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.
Wymienisz ojców Europy.
Scharakteryzujesz wkład ojców Europy w proces integracji europejskiej.
Ocenisz idee, które promowali ojcowie Europy.

Dla zainteresowanych

Koncepcje zjednoczenia Formy współpracy Unia Europejska

Europy po II wojnie państw europejskich
światowej
Jak przebiegała Integracja europejska –
gospodarcza integracja akty prawa pierwotnego Europa wśród
europejska? światowych mocarstw –
zmiany na przestrzeni
dziejów

Europejska Wspólnota Rozwój Europejskiej Pierwsze formy

Węgla i Stali. Euratom Wspólnoty Gospodarczej współpracy europejskiej

Rada Europy
Przeczytaj

Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one
do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również
map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się
z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak
rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:

wyjaśnij
twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‐skutkowego, opisanie od
początku do końca, o co chodzi i dlaczego;

scharakteryzuj
należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu czy zjawiska,
wymieniając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje) lub inne istotne elementy;

porównaj
twoim zadaniem jest zestawienie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. pod
kątem występujących między nimi podobieństw oraz różnic;

rozstrzygnij
w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” - oczywiście wraz
z uzasadnieniem, ale bez formułowania własnych ocen;

rozważ
należy tu sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”,
wartościując słuszność danego rozumowania;

oceń
to polecenie pozwala ci przedstawić własną, subiektywną opinię na temat opisywanych
zjawisk i procesów;
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego
też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;

udowodnij
w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji
z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;

uzasadnij
zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób
rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;

wykaż
należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‐skutkowych,
odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach
półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę
własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.

Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie
na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba
odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną
wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do
podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem
wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy
połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.

Ojcowie Europy
O jcowie Europy, zwani także ojcami integracji europejskiej, to osoby, które w bardzo dużym
stopniu przyczyniły się do powstania Wspólnot Europejskich, które stały się podstawą do
utworzenia Unii Europejskiej.

Źródło: Bundesarchiv, CC BY-SA 3.0

Konrad Adenauer (1876–1967)

Niemiecki prawnik i polityk urodzony w Kolonii, zwolennik federacyjnej
koncepcji integracji europejskiej. Już w 1917 r. został nadburmistrzem Kolonii.
W 1933 r., kiedy Hitler doszedł do władzy, został pozbawiony wszelkich
publicznych stanowisk. Od tej pory pozostawał pod ciągłą obserwacją Gestapo
i był dwukrotnie aresztowany. Po wojnie w 1945 r. utworzył wielką par ę
środka – Unię Chrześcijańsko-Demokratyczną (CDU) – której
przewodniczącym był w latach 1950–1966. W 1949 r. został pierwszym
kanclerzem RFN i zajmował to stanowisko aż do 1963 r.; w latach 1951–1955
był też ministrem spraw zagranicznych.

Już przed II wojną światową Adenauer był zwolennikiem pojednania niemiecko-

francuskiego, a w 1963 r. razem z Charles’em de Gaulle’em doprowadził do
zawarcia traktatu o przyjaźni.

Źródło: Agence de presse Meurisse, domena publiczna

Joseph Bech (1887–1975)

Luksemburski polityk urodzony w Diekirch. Już w latach 1926–1937

sprawował funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych, a w 1953 r.
ponownie objął oba te stanowiska. Brał udział w tworzeniu EWWiS – potem
również w przygotowywaniu traktatów rzymskich z 1957 r.
Źródło: Fotograaf Onbekend/Anefo, CC0 1.0

Johan Willem Beyen (1897–1976)

Niderlandzki prawnik, bankier i urzędnik. W czasie II wojny światowej dołączył

do rządu na uchodźstwie w Londynie. Wówczas to razem z Paulem-Henri
Spaakiem i Josephem Bechem sformułowali plany utworzenia Beneluksu (unii
celnej Belgii, Niderlandów i Luksemburgu). Zasiadał w zarządzie Banku
Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Od 1952 r. minister
spraw zagranicznych.

W lutym 1955 r. ogłosił tzw. plan Beyena zakładający integrację Belgii, Francji,
Luksemburga, RFN i Włoch, co miało doprowadzić do utworzenia wspólnego
rynku i unii celnej. Zwieńczeniem tego planu było podpisanie traktatów
rzymskich w 1957 r.
Źródło: domena publiczna

Aris de Briand (1862–1932)

Polityk francuski. W okresie międzywojennym wielokrotnie sprawował funkcję

premiera i ministra spraw zagranicznych. W 1925 r. doprowadził do zawarcia
traktatów lokarneńskich, a w 1928 r. – paktu Brianda–Kellogga. Honorowy
Przewodniczący Unii Paneuropejskiej. Na forum Ligi Narodów zaproponował
utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy. Prace nad projektem owej
federacji przerwała jego śmierć. Jednak koncepcja Brianda była jedną
z najbardziej znanych koncepcji integracji państw europejskich. W 1926 r.
otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.
Źródło: Yousuf Karsh, CC BY 2.0

Winston Churchill (1874–1965)

Brytyjski polityk i mąż stanu, wojskowy, pisarz-historyk, malarz, dwukrotny

Premier Wielkiej Brytanii (w latach 1940–45 i 1951–55) i przewodniczący Izby
Gmin. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1953). Jeden z członków
tzw. Wielkiej trójki.

Był jednym z pierwszych polityków, którzy promowali ideę zjednoczonej

Europy. Pragnął utworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy”, ponieważ
według niego gwarantem pokoju mogła być jedynie zjednoczona Europa. Jego
celem było położenie kresu wszelkim formom nacjonalizmu i podżegania do
wojny. Pierwszym krokiem w tym kierunku było utworzenie Rady Europy, co
nastąpiło w 1949 r.

Chciał także utworzenia „wojska europejskiego”, które chroniłoby kontynent

i było wzmocnieniem dla europejskiej dyplomacji.

Źródło: domena publiczna

Richard Nicolaus Coudenhove-Kalergi (1894–1972)

Austriacki hrabia, historyk, polityk i pisarz polityczny. W swojej pracy

Paneuropa zawarł cele i program Ruchu Paneuropejskiego. W 1947 r. założył
Europejską Unię Parlamentarną i został jej pierwszym sekretarzem generalnym.

Twórca najbardziej znanego ruchu proeuropejskiego w okresie

międzywojennym. Zwolennik oparcia integracji europejskiej na współpracy
francusko-niemieckiej. Pragnął doprowadzić do powołania parlamentu
europejskiego składającego się z przedstawicieli parlamentów krajowych
i posłów wybieranych spośród obywateli. W ramach Unii Paneuropejskiej
narody miały jednak posiadać szeroką autonomię. Uważał, że w istocie
Europejczycy tworzą jeden naród.

Źródło: domena publiczna

Alcide De Gasperi (1881–1954)

Włoski polityk urodzony na terytorium Austro-Węgier. Jeszcze przed I wojną

światową był posłem parlamentu austriackiego. W 1921 r. został posłem
w parlamencie włoskim. Był wówczas jednym z założycieli Włoskiej Par i
Ludowej. Za sprzeciw wobec faszyzmu został aresztowany, wyszedł jednak
z więzienia po interwencji papieża Piusa XI. Po II wojnie światowej założył
Par ę Chrześcijańsko-Demokratyczną. W latach 1945–1953 jako premier
Włoch i wieloletni minister spraw zagranicznych wywierał wielki wpływ na
politykę proeuropejską.

Był jednym z tych polityków, którzy popierali idee funkcjonalistycznej integracji

europejskiej. Doprowadził do członkostwa Włoch w strukturach NATO oraz
przyczynił się do utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Był również
zwolennikiem Europejskiej Wspólnoty Obronnej.
Źródło: Cheep, CC BY-SA 3.0

Jacques Delors (ur. 1925)

Francuski polityk, prawnik, ekonomista, członek francuskiej Par i

Socjalistycznej, był ministrem finansów. Został wybrany w pierwszych
powszechnych wyborach do Parlamentu Europejskiego w 1979 r. W latach
1985–1995 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Europejskiej. W czasie
jego kadencji weszły w życie: Jednolity akt europejski i traktat o Unii
Europejskiej (z Maastricht). W 1985 r. doprowadził do przedłożenia Białej
Księgi Komisji ds. realizacji rynku wewnętrznego, która ustaliła ramy czasowe
wprowadzania przepisów legislacyjnych dotyczących jednolitego rynku. Jest
autorem tzw. Pakietu Delorsa I z 1987 r. oraz Pakietu Delorsa II z 1989 r.

Opracował również koncepcję kręgów koncentrycznych – własną wizję

integracji europejskiej, która miałaby opierać się na zróżnicowanym stopniu
integracji państw europejskich. Państwa Wspólnot Europejskich byłyby
najsilniej zintegrowane, a później kolejno kraje EFTA, stowarzyszone z WE oraz
pozostałe państwa należące do OBWE. Jednak koncepcja ta nie została
zrealizowana.
Źródło: German Federal Archives, CC BY-SA 3.0 DE

Walter Hallstein (1901–1982)

Niemiecki polityk, prawnik, pierwszy przewodniczący Komisji Europejskiej.

Był jednym z inicjatorów Wspólnot Europejskich oraz struktur unijnych. Działał

na rzecz szybkiego utworzenia wspólnego rynku przez stworzenie Europejskiej
Wspólnoty Gospodarczej. Współtwórca tzw. doktryny Hallsteina, która
kształtowała niemiecką politykę zagraniczną od drugiej połowy lat 50. XX w.,
a u podstaw której było powiązanie młodej demokracji niemieckiej z Europą
Zachodnią.

Źródło: HiClipart, CC BY-NC

Jean Monnet (1888–1979)

Francuski ekonomista, przedsiębiorca i polityk. W latach 1920–1923 zastępca

sekretarza generalnego Ligi Narodów. W czasie II wojny światowej kierował
francusko-brytyjskim oraz brytyjsko-amerykańskim komitetem
koordynacyjnym ds. uzbrojenia wojennego, był również doradcą finansowym
prezydenta Franklina Delano Roosevelta. Został także członkiem Francuskiego
Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Po wyzwoleniu Francji przedstawił plan
modernizacji gospodarki francuskiej.

Po II wojnie światowej nie sprawował formalnie władzy, jednak miał istotny

wpływ na politykę europejską. Monnet jako doradca Roberta Schumana jest
pomysłodawcą Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, której to został
pierwszym przewodniczącym (Wysokiej Władzy). Współtworzył plan
Schumana. Od 1955 r. kierował Komitetem na rzecz Stanów Zjednoczonych
Europy. W 1976 r. został uznany przez szefów rządów państw Wspólnot
Europejskich za pierwszego „prawdziwego obywatela Europy”. Monnet
w latach 50. XX w. był również twórcą Europejskiej Wspólnoty Obronnej.
Opowiadał się za funkcjonalistyczną integracją Europy.

Źródło: Bundesarchiv, CC-BY-SA 3.0

Robert Schuman (1886–1963)

Urodzony w Clausem w Wielkim Księstwie Luksemburga, do I wojny światowej

niemiecki adwokat, następnie polityk francuski. W latach 1919–1940
deputowany parlamentu francuskiego. W czasie II wojny światowej
zatrzymany za opozycję wobec nazizmu. Po ucieczce uczestniczył
w francuskim ruchu oporu. Od 1946 r. deputowany z ramienia par i chadeckiej
– Republikańskiego Ruchu Ludowego – Zgromadzenia Narodowego. Od 24
listopada 1947 r. do 26 lipca 1948 r. pełnił funkcję premiera Francji, zaś
w latach 1948–1953 – ministra spraw zagranicznych. Właśnie w owym czasie
miał największy wpływ na proces integracji europejskiej.

Schuman od początku opowiadał się za zbliżeniem francusko-niemieckim oraz

zjednoczeniem Europy. Jago najbliższym współpracownikiem był Jean Monnet.
Razem przygotowali deklarację (plan) Schumana z 9 maja 1950 r. zakładającą
utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W latach 1958–1960 był
przewodniczącym Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego. Pod koniec
jego kadencji Parlament nadał mu tytuł Ojca Europy. W latach 50. XX w.
popierał ideę utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej oraz Europejskiej
Wspólnoty Politycznej. Był zwolennikiem funkcjonalistycznej integracji Europy.

Źródło: Bundesarchiv, CC-BY-SA 3.0

Paul-Henri Spaak (1899–1972)

Belgijski prawnik, deputowany z ramienia Par i Socjalistycznej w parlamencie

belgijskim. Pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych, premiera,
wicepremiera oraz sekretarza generalnego NATO. Przewodniczył Organizacji
Europejskiej Współpracy Gospodarczej odpowiedzialnej za rozdział funduszy
w ramach planu Marshalla.

Już w czasie II wojny światowej promował ideę zjednoczenia Europy, dążył do

utworzenia Beneluksu. Był również współautorem tzw. raportu Spaaka, który
postulował integrację ekonomiczną Francji, Włoch, RFN i Beneluksu, zalecając
tym samym utworzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz
Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Negocjował traktaty rzymskie oraz
 był ich sygnatariuszem. Opowiadał się za federacyjną integracją Europy.
W latach 50. XX w. popierał powstanie Europejskiej Wspólnoty Obronnej oraz
Europejskiej Wspólnoty Politycznej.

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik
EWWiS

Europejska Wspólnota Węgla i Stali utworzona na podstawie traktatu paryskiego z 1951 r.

przez Belgię, Francję, Niderlandy, Luksemburg, RFN i Włochy; jej celem było stworzenie
wspólnego rynku na surowce i produkty przemysłu węglowego i stalowego

Unia Europejska

organizacja powstała na podstawie traktatu z Maastricht (1991 r.); od 2009 r. (przyjęcie

traktatu lizbońskiego) organizacja międzynarodowa o charakterze
gospodarczo‐politycznym skupiająca 27 państw europejskich (2021 r.)

Wielka trójka

określenie trzech przywódców światowych mocarstw alianckich, którzy na

konferencjach w Teheranie, Jałcie i Poczdamie omawiali porządek, jaki miał zaistnieć na
świecie po zakończeniu II wojny światowej; zalicza się do nich Winstona Churchilla
(Wielka Brytania), Franklina D. Roosevelta (Stany Zjednoczone Ameryki) i Józefa Stalina
(Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich)

Wspólnoty Europejskie

organizacje o charakterze ponadnarodowym w Europie w latach 1957–2009 (traktaty

rzymskie, traktat lizboński), w ramach których następowała integracja europejska; wśród
nich wymienia się EWWiS, Euratom i Europejską Wspólnotę Gospodarczą
Schemat

Polecenie 1

Zapoznaj się z wystąpieniami ojców Europy i wykonaj zadania.

Trwa
wczytywanie
danych ..
Konrad Adenauer przemawia w Metzu, 2 lipca
1966 r.

„Jeśli uda nam się stworzyć organizację, która

pozwoli Francuzom widzieć wszystko, co dzieje
się w Niemczech w dziedzinie produkcji stali
i wydobycia węgla, a Niemcom, co w tej
dziedzinie dzieje się we Francji, to taki system
wzajemnej kontroli jest najlepszym sposobem
rozwijania polityki opartej na zaufaniu”.

Winston Churchill przemawia do młodzieży 3

akademickiej w Zurychu, 1946 r.

„…musimy odtworzyć europejską rodzinę

w strukturze regionalnej, którą można by
nazwać Stanami Zjednoczonymi Europy,
a pierwszym realnym krokiem w tym kierunku
będzie utworzenie Rady Europy. Nawet jeśli na
początku nie wszystkie państwa Europy będą
chciały lub mogły przystąpić do tej unii, i tak
musimy pracować nad tym, aby zgromadzić
i połączyć te, które chcą i mogą tego dokonać.”

4 Alcide de Gasperi przemawia w Strasburgu, 12

stycznia 1951 r.

„Jeśli ograniczymy się do budowania wspólnych

administracji − nie dysponując wyższą wolą
polityczną weryfikowaną przez organ centralny,
który będzie reprezentował i konkretyzował
wolę polityczną na szczeblu krajowym oraz
czuwał nad nią, przekształcając ją w wyższą
formę − grozi nam wówczas sytuacja, w której
działalność europejska, w porównaniu
z działalnością poszczególnych państw, wyda
się pozbawiona żaru lub wyższych ideałów.
Mogłaby nawet być postrzegana jako
niepotrzebny i być może przytłaczający ciężar,
tak jak to się stało w przypadku Świętego
Cesarstwa Rzymskiego w jego schyłkowym
okresie”.

Trwa
wczytywanie
danych ..
Sicco Mansholt przemawia w Brukseli, 10
grudnia 1968 r.
„Komisja wyjaśniła niedawno Radzie Ministrów,
co jej zdaniem musi się zmienić w europejskim
rolnictwie w ciągu następnych 10 lat.

W związku z tym poinformowała, że najpierw

zostanie przedłożone memorandum dotyczące
struktury agrarnej w najszerszym tego słowa
znaczeniu.

Chodzi o radykalne środki, nie tylko finansowe,

ale i strukturalne, i dlatego Komisja uważa
memorandum za właściwą w tym przypadku
formę dokumentu”.

6 Jean Monnet przemawia w Strasburgu, 1951 r.

„Decyzje tego pierwszego europejskiego organu

władzy wykonawczej, jakim jest Wysoka
Władza, wdrażane są w naszych sześciu
krajach, jak gdyby wszystkie one były jednym
krajem. Oto jedna z zasadniczych zmian, jakie
dokonały się w ramach naszego
przedsięwzięcia, oraz sprawdzian jego
skuteczności.

Ten pierwszy wspólny rynek, te pierwsze

instytucje ponadnarodowe − oto Europa, która
zaczyna się jednoczyć”.

Robert Schuman wygłasza deklarację w Paryżu, 7

9 maja 1950 r.

„Głównym celem Francji, która od ponad

dwudziestu lat jest orędowniczką integracji
europejskiej, była zawsze służba na rzecz
pokoju.

Do zjednoczenia Europy nie doszło − mieliśmy

 wojnę. Europa nie powstanie ani od razu, ani
według jednego planu. Będzie powstawała
poprzez konkretne osiągnięcia budujące
rzeczywistą solidarność. Rząd francuski
proponuje umieszczenie całej francusko-
niemieckiej produkcji węgla i stali pod zarządem
wspólnej Wysokiej Władzy”.

Trwa
wczytywanie
danych ..
Al ero Spinelli przemawia w Strasburgu, 8 lipca
1981 r.

„Przede wszystkim musimy nieustannie

zwiększać stopień ogólnego zaangażowania
Parlamentu. Dlatego powinniśmy powołać
nową komisję parlamentarną, która, bez
względu na nazwę, zajęłaby się wyłącznie tą
kwes ą. Jej zadanie polegałoby na
przedstawianiu Parlamentowi okresowych
sprawozdań, w których przedstawiałaby mu
różne możliwe rozwiązania i wzywaniu go do
dokonania wyboru określonego wariantu
spośród przedłożonych alternatyw oraz
wypracowania jak najszerszego konsensusu
w drodze otwartej debaty. Dzięki temu zanim
ostateczny projekt reformy zostałby poddany
pod głosowanie, każdy mógłby być w pełni
świadomy jego znaczenia i konsekwencji”.

Źródło materiałów filmowych: © European Union, 2020, tylko do użytku edukacyjnego.

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1

Przygotuj zwięzłą notatkę, w której scharakteryzujesz postaci ojców Europy.

Ćwiczenie 2

Zastanów się, który z ojców Europy najbardziej przyczynił się do jej zintegrowania. Swój
wybór uzasadnij minimum dwoma argumentami.
Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia: 輸醙難

Ćwiczenie 1 輸
Zaznacz prawdziwe zdania na temat ojców Europy.

Są to osoby, które w bardzo dużym stopniu przyczyniły się do powstania Wspólnot


Europejskich.

 Są to politycy z największych krajów europejskich.

 Zwani są także ojcami integracji europejskiej.

 Są to prezydenci i premierzy państw europejskich.

Ćwiczenie 2 醙

Połącz koncepcje integracji europejskiej z ich twórcami i zwolennikami.

Konfederacyjna koncepcja integracji europejskiej –

„Europa ojczyzn”
Konrad Adenauer

Robert Schuman

Clement A lee Jean Monnet

Federacyjna koncepcja integracji europejskiej Alcide de Gasperi

Charles de Gaulle

Winston Churchill

Paneuropejska koncepcja integracji europejskiej Richard Coudenhove-Kalergi

Aris de Briand

Paul-Henri Spaak

Ernest Bevin
Unionistyczna koncepcja integracji europejskiej
Paul van Zeeland

Konstytucjonalna koncepcja integracji europejskiej

Funkcjonalistyczna koncepcja integracji europejskiej

 Ćwiczenie 3 醙

Połącz biogramy zwolenników integracji europejskiej (ojców Europy) z wymienionymi

nazwiskami.

Belgijski prawnik, deputowany z ramienia Par i Socjalistycznej w parlamencie belgijskim

w latach 1932–1956 i 1961–1966. Minister spraw zagranicznych (1938–1939, 1946), w latach
1947–1949 premier, a od 1961–1965 wicepremier. W 1957–1961 Sekretarz Generalny NATO.,
Polityk francuski. W okresie międzywojennym wielokrotny premier i minister spraw
zagranicznych. W 1925 r. doprowadził do zawarcia traktatów lokarneńskich, a w 1928 r. –
paktu Brianda–Kellogga. Honorowy przewodniczący Unii Paneuropejskiej., Niemiecki prawnik
i polityk, zwolennik federacyjnej koncepcji integracji europejskiej. W 1945 r. utworzył Unię
Chrześcijańsko-Demokratyczną (CDU), której przewodniczącym był w latach 1950–1966.
W 1949 r. został pierwszym kanclerzem RFN. Był jednym z inicjatorów EWG i Euratomu.,
Francuski ekonomista, przedsiębiorca i polityk. W latach 1920–1923 zastępca Sekretarza
Generalnego Ligi Narodów. Był pomysłodawcą Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali i jej
pierwszym przewodniczącym (Wysokiej Władzy). Współtworzył plan Schumana. Od 1955 r.
kierował Komitetem na rzecz Stanów Zjednoczonych Europy., Włoski polityk. Założyciel Par i
Chrześcijańsko-Demokratycznej. W latach 1945–1953 był Premierem Włoch. Popierał idee
funkcjonalistycznej integracji europejskiej. Przyczynił się do utworzenia Europejskiej
Wspólnoty Węgla i Stali., Niemiecki adwokat, polityk francuski. W latach 1948–1953 pełnił
funkcję ministra spraw zagranicznych Francji. Opowiadał się za zbliżeniem francusko-
niemieckim oraz zjednoczeniem Europy. Był współautorem deklaracji z 1950 r. o stworzeniu
Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W latach 1958–1960 był przewodniczącym
Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego. Pod koniec jego kadencji parlament nadał mu
tytuł Ojca Europy.

Biogram Nazwisko

Belgijski prawnik,
deputowany z ramienia
Par i Socjalistycznej
w parlamencie belgijskim
w latach 1932–1956
i 1961–1966. Minister
spraw zagranicznych
(1938–1939, 1946),
w latach 1947–1949
premier, a od 1961–1965
wicepremier. W 1957–
1961 Sekretarz Generalny
NATO.

Polityk francuski.
W okresie
międzywojennym
wielokrotny premier
i minister spraw
zagranicznych. W 1925 r.
doprowadził do zawarcia
traktatów lokarneńskich,
a w 1928 r. – paktu
Brianda–Kellogga.
Honorowy
przewodniczący Unii
Paneuropejskiej.

Niemiecki prawnik
i polityk, zwolennik
federacyjnej koncepcji
integracji europejskiej.
W 1945 r. utworzył Unię
Chrześcijańsko-
Demokratyczną (CDU),
której przewodniczącym
był w latach 1950–1966.
W 1949 r. został
pierwszym kanclerzem
RFN. Był jednym
z inicjatorów EWG
i Euratomu.

Francuski ekonomista,
przedsiębiorca i polityk.
W latach 1920–1923
zastępca Sekretarza
Generalnego Ligi
Narodów. Był
pomysłodawcą
Europejskiej Wspólnoty
Węgla i Stali i jej
 pierwszym
przewodniczącym
(Wysokiej Władzy).
Współtworzył plan
Schumana. Od 1955 r.
kierował Komitetem na
rzecz Stanów
Zjednoczonych Europy.

Włoski polityk. Założyciel

Par i Chrześcijańsko-
Demokratycznej. W latach
1945–1953 był Premierem
Włoch. Popierał idee
funkcjonalistycznej
integracji europejskiej.
Przyczynił się do
utworzenia Europejskiej
Wspólnoty Węgla i Stali.

Niemiecki adwokat,
polityk francuski.
W latach 1948–1953
pełnił funkcję ministra
spraw zagranicznych
Francji. Opowiadał się za
zbliżeniem francusko-
niemieckim oraz
zjednoczeniem Europy. Był
współautorem deklaracji
z 1950 r. o stworzeniu
Europejskiej Wspólnoty
Węgla i Stali. W latach
1958–1960 był
przewodniczącym
Europejskiego
Zgromadzenia
Parlamentarnego. Pod
koniec jego kadencji
parlament nadał mu tytuł
Ojca Europy.
Ćwiczenie 4 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Celem integracji miało być utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy.

Miały być one ponadnarodowym państwem związkowym, w którym
państwa wyrzekną się części suwerenności na rzecz ponadnarodowych
instytucji – europejskiego rządu i parlamentu składających się
z przedstawicieli parlamentów krajowych. Zjednoczona Europa miałaby
się opierać na współdziałaniu władz lokalnych, regionalnych
i krajowych.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Ćwiczenie 5 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Jej twórcy sprzeciwiali się ścisłej współpracy ponadnarodowej.

Akceptowali utworzenie parlamentu europejskiego koordynującego
współpracę, ale pozbawionego możliwości podjęcia decyzji
ponadnarodowych, a także powołanie Rady Ministrów, jako organu
doradczego z ograniczonymi kompetencjami. Wedle tej koncepcji
współpraca gospodarcza miała pozostać w ramach Organizacji
Współpracy Gospodarczej w Europie, a kwes a obronności miała się
mieścić jedynie w ramach NATO. Jej zwolennikami byli głównie
Brytyjczycy.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Ćwiczenie 6 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Jej zwolennicy opowiadali się za współpracą państw jedynie na

poziomie międzynarodowym, a nie ponadnarodowym. Chcieli oni
utworzyć związek państw zachowujących nieograniczoną suwerenność,
który miał być podstawą integracji europejskiej.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Ćwiczenie 7 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Koncepcja ta polegała na skokowej integracji państw zrzeszonych. Wraz

z upływem czasu miały powstawać instytucje ponadnarodowe, na rzecz
których państwa zrzekłyby się części suwerenności. Organizacja, jaką
chciano powołać, miała działać w ramach ONZ jako organizacja
regionalna. Miała być ona otwarta dla wszystkich państw europejskich,
które wyrzekną się siły i zobowiążą się do przestrzegania wspólnych
regulacji konstytucyjnych.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Ćwiczenie 8 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Integracja między państwami miała na celu stworzenie przede

wszystkim ścisłej współpracy ekonomicznej, a z czasem miała się
przekształcić w polityczną współpracę. Proces jednoczenia miał być
samorzutny i apolityczny. To właśnie dzięki zwolennikom tej idei
powołano do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Ćwiczenie 9 難

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

“
Agata Kunicka-Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat

Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –

poziom podstawowy i rozszerzony

Największe wpływy tej koncepcji widać w latach 20. XX w., kiedy

powstał ruch, którego celem było stworzenie europejskiego organizmu
ponadpaństwowego o charakterze federacyjnym na wzór szwajcarskich
kantonów. Celem jego działania miało być zapewnienie pokoju,
współpracy i bezpieczeństwa. Idea ta wywarła wielki wpływ na
powojenne koncepcje federacyjne, a zwłaszcza na Ruch Europejski
i powstanie Rady Europy.

Źródło: Agata Kunicka-Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum –
poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 187.

Napisz, o jakiej koncepcji mowa.

Dla nauczyciela

Autor: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: O jcowie Europy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XIV. Integracja europejska.

Uczeń:

1) wykazuje kulturowe i historyczne podwaliny jedności europejskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

wymienia ojców Europy;

omawia wkład ojców Europy w proces integracji europejskiej;
ocenia wkład ojców Europy w proces integracji europejskiej.

Strategie nauczania:

konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

linia chronologiczna;
quiz;
dyskusja.

Formy zajęć:
 praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Zapoznanie z tematem i celami zajęć.

2. Uczniowie tworzą na tablicy linię chronologiczną dotyczącą integracji europejskiej.

Krótko omawiają poszczególne wydarzenia.

Faza realizacyjna

1. Praca w grupach z treścią e‐materiału. Uczniowie na podstawie tekstu „Przeczytaj“

układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji
i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi).
Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie
z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami
z aktywności.

2. Praca z materiałem zamieszczonym w sekcji multimedium. Uczniowie zapoznają się

z treścią multimedium, a potem w parach wykonują polecenia. Następnie wybrana osoba
prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej.
Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie przechodzą do dyskusji, w trakcie której zastanawiają się, dlaczego to

wymienione w lekcji postaci zaliczane są do grupy ojców Europy, co wyróżnia ich na tle
innych polityków i mężów stanu i jaki jest ich wkład w proces integracji europejskiej. Na
koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

4. W kolejnym kroku zespół klasowy rozwiązuje ćwiczenia 1–6 z sekcji „Sprawdź się”. Każdy
z uczniów robi to samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrane osoby przedstawiają
odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie ustosunkowuje się do nich. Nauczyciel w razie
potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji
zwrotnej.

Faza podsumowująca
1. Wybrana/chętna osoba ponownie odczytuje temat lekcji, następnie podsumowuje zajęcia,
wskazując, czego się dowiedziała.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną z oceną lekcji, pracy własnej oraz pracy
klasy. Udziela im też informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne 7–9 z sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują

uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Janusz Ruszkowski, Ewa Górnicz, Marek Żurek, Leksykon integracji europejskiej, Warszawa
2004.

Kazimierz Łastawski, Historia integracji europejskiej, Warszawa 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie multimedium uczniowie mogą przygotować prezentację przedstawiającą

sylwetkę wybranego ojca Europy.