Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 100

nqoaO O¾uh

2 fY%aKsh

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j


ish¨ ysñlï weúßKs

m%:u uqøKh (- 2016


fojk uqøKh (- 2017
f;jk uqøKh (- 2018
isõjk uqøKh (- 2019
miajk uqøKh (- 2020

ISBN 978-955-25-0223-1

wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska


le,Ksh" f.dakj," mÜáú," mkai, mdr" wxl 30$1 ork ia:dkfhys msysá
ksï;rd m%skag¾ia wdh;kfha
uqøKh lrjd m%ldYhg m;a lrk ,È'
Published by - Educational Publications Department
Printed by - Nimthara printers

ii
Y%S ,xld cd;sl .Sh

Y%S ,xld ud;d


wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
iqkaor isßnßkS" iq/`os w;s fidanudk ,xld
OdkH Okh fkl u,a m,;=re msß ch N+ñh ruHd
wmyg iem isß fi; iokd Ôjkfha ud;d
ms<s.kq uek wm Nla;s mQcd
kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d
Tn fõ wm úoHd Tn u h wm i;Hd
Tn fõ wm Yla;s wm yo ;=< Nla;s
Tn wm wdf,dafla wmf.a wkqm%dfKa
Tn wm Ôjk fõ wm uqla;sh Tn fõ
kj Ôjk foñfka ks;sk wm mqnqÿ lrka ud;d
{dk ù¾h jvjñk /f.k hkq uek ch N+ñ lrd
tl ujlf. ore le, neúkd
huq huq ù fkdmud
fm%au jvd ieu fNao ÿ/r Þ kfuda kfuda ud;d
wm YS% ,xld" kfuda kfuda kfuda kfuda ud;d

iii
wOHdmk wud;HdxYfha fn!oAO WmfoaYl uKav,h úiska wkqu;
lrk ,o .=re jkaokd .d:dj iy wêIaGdk moHh

.=re jkaokd .d:dj

´jdo ismam odfkak


islaLdfma;s uux .re
i.drfõk Ñ;af;ak
wyx jkaodñ ;x .rex

Tjd isma §fuk


ud yslaujk fmafuk
weÿre yo ne;sfhk
j¢ï .re is; fmrgq lrñk

mdi,a WoEik /iaùu wjidkfha flfrk wêIaGdkh

f;rejk mqod isys lr udmsh fofok


.=re is; Èkd Tm lr f.k .=K kqjK
lrñk ind úÿy,a uEKsf. isysk
iqrlsñ iod uf. rg cd;sh iiqk

rpl( mQcH .ka;=fka wiaiÔ ysñ

iv
fmrjok
ukq.=Koï iqrlskakg ks;s lemjqKq l=i,;d msß ukqIH j¾.hdg fï f,dalh jvd;a
fid`ÿre ìula njg m;a l< yels h' ta i`oyd rgl wOHdmkh ksr;=reju n,iïmkak
lr.;hq;= jkafka wkd.; jevf,dj ms<sn`oj o ukd wjÈfhka isáñks' Èfkka Èk
úYaj .ïudkh fj; tlajk idrj;a kj oekqu wfma bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh
iu`. uqiqlr .ekSu wksjd¾hfhka isÿúh hq;= w;ru wmf.a hy.=Koï o ta yd
tald;añl lr.kakg wu;l fkdl< hq;= h' fuu idOkSh .=Kdx. /l.ksñka jvd;a
hym;a isiq mrmqrla ks¾udKh lsÍfï W;alDIag fufyjrg wjeis .=Kd;aul bf.kqï
wdOdrl iïmdokh lsÍu wm fomd¾;fïka;=fõ m%uqL mrud¾:h nj wjOdrKh lrñ'

fkal úis;=re is;a;ï yd wl=rej,ska imsß fï fm<fmd;a wkd.; f,djg u`. t<s
o,ajk m%§mia;ïN n`ÿ h' Tn mdi,a ìfuka iuq.;a Èkl jqj" ;=áka isys l< yels
ñysß u;l‚ fï mdvï fmd;a msgq w;r /`§ ;sfnkq ksiel h' .=re ;rej, fkdu`o
wdf,dalh ,nd .ksñka Tn fï oekqu yd úkaokh leál< wk.s ;Hd.fhka ksis m,
fk<d .; hq;af;a ;j ;j;a oekqï wjldY fj; hqyqiq¨j mshuksñks' rch fm<fmd;a
fjkqfjka jeh l< wm%udK jQ OkialkaOhg wñ, w.hla ,nd Èh yelafla mdi,a
isiq ore oeßhka jQ Tng muKs' Èúh fj; yUd tk wfkal ndOl Èßfhka chf.k‚
fyg f,dj iqmqIams; lrjkakg oefha oreoeßhkag yelsfõjdhs wm%udK iafkayfhka
wdYS¾jdo lrkafkñ'

fm<fmd;a iïmdok l%shdj,sh fjkqfjka ukd lemùulska iïm;Aodhl;ajh iemhQ


f,aLl‚ ixialdrl yd we.hqï uKav, idudðl msßjrg;a wOHdmk m%ldYk
fomd¾;fïka;=fõ ld¾h uKav,fha ieug;a udf.a yomsß ia;=;sh msßkuñ'

mS' tka' whs,mafmreu


wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j
biqremdh
n;a;ruq,a,
2020'06'26

v
kshdukh yd wëlaIKh (
mS' tka' whs,mafmreu
wOHdmk m%ldYk flduidßia ckrd,a
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

fufyhùu (
ví,sõ' ta' ks¾u,d mshiS,s
wOHdmk m%ldYk flduidßia ^ixj¾Ok&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

iïnkaëlrKh (
ã'tï' chka; mqIaml=udr
ksfhdacH flduidßia ^md,k&
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

WmfoaYl uKav,h (
1' w;smQcH .ka;=fka wiaiÔ uydkdhl iajdóka jykafia
úY%dñl lÓldpd¾h" Y%S chj¾Okmqr úYajúoHd,h

2' tia'î'tï' ksu,a O¾uisß


wOHlaI" wd.ñl yd idrO¾u wxYh" wOHdmk wud;HdxYh

3' .=Kfiak uy;ka;%sf.a


úY%dñl ksfhdacH wOHdmk wOHlaI" wOHdmk wud;HdxYh

4' ,S,d n,fodr


úY%dñl fcHaIaG lÓldpd¾h" ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úoHdmSGh

isxy, NdId ixialrKh (


rxð;a b¨mamsáh
wOHlaI ^ysgmq&
.%ka: m%ldYk WmfoaYl uKav,h" wOHdmk wud;HdxYh

vi
ixialdrl uKav,h (
1' mQcH fldgfk¿fõ mq[a[dkkao iajdóka jykafia
iyldr wOHdmk wOHlaI" msßfjka wOHdmk YdLdj"
wOHdmk wud;HdxYh

2' mQcH Wvq.u iqoiaiS iajdóka jykafia


fomd¾;fïka;= m%Odks" wd.ï yd idrO¾u wOHdmk fomd¾;fïka;=j"
cd;sl wOHdmk wdh;kh" uyr.u

f,aLl uKav,h (
1' mQcH ouk iq.;Oïu iajdóka jykafia
lÓldpd¾h" ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úoHdmSGh

2' wd¾'tÉ' §msld fmf¾rd


.=re fiajh" nm$ch O¾udfYdal lksIaG úoHd,h

3' pkaøsld wfòmsáh


úY%dñl Wm.=re" fld$ foaú nd,sld úoHd,h

Ñ;% iy msgljr ks¾udKh (


ví'mS' iqis,a chYdka; fmf¾rd

mß.Kl.; lsÍu iy msgq ks¾udKh (


mS' ta' Yhsks bu,aId úfÊj¾Ok
wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j

vii
viii
mgqk
msgq
wxlh

1' ks;s mkais,a rlsuq 1

2' mskaìug hk fndÿ orefjda 4

3' fyd| orefjda fjuq 10

4' uydudhd foaúh ÿgq isyskh 16

5' fndai;a Wm; 18

6' msh rcqf.a m<uq je£u 21

7' l=ureg kï ;eîu 23

8' uÜgl=Kav,S foõ mq;a 25

9' i;=kag lreKdj olajuq 28

10' .fï úydfrg fmryer tkjd 30

11' fndÿ .S 32

12' wfma fmryerg u,a .ila youq 34

13' mska;d,shla youq 36

14' wkd:msKaäl isgq;=ud 39

ix
msgq
wxlh
15' wkqnqÿ ñys÷ ysñ 40

16' id,sflaodr cd;lh 42

17' wfma f.or mskalug iQodkï 45

18' mskalu od wfma f.or 49

19' lïue<s ke;s <uhs 53

20' wms ;d;a;dg wïudg Wojq lruq 56

21' lkg ñysß jpk 59

22' wdorfhka mßirh /l .ksuq 62

23' wka ika;lhla .kak tmd 65

24' fyd| .=Koï mqreÿ fjuq 69

25' ms<sfj<lg oji f.juq 71

26' is,a .ksuq mska mqruq 74

27' fu;a is; m;=ruq 76

28' hym;a ñ;=re weiqr 78

29' kSfrda.S fjuq 81

30' :Qmdrdu od.en kuÈuq 85

31' iudê ms<su jykafia 87

x
1 ks;s mkais,a rlsuq

uqÈ;d Wfoka u wjÈ ù uqyqK fidaod


.;a;d¦

msßisÿ we÷ula we| ysi mSrd .;a;d¦

oE;a fidaod f.k j;a;g f.dia


jÜáhg u,A fk<d .;a;d'

1
uqÈ;d u,a fOdajkh l<d'

;d;a;d nqÿ yduqÿrejka <Õ myk;a" y÷kal+re;a


m;a;= l<d'

wïud u,a jÜáh;a" meka ùÿrej;a ;ekam;a l<d'

ish¨ fokd u kuialdrh lshd" ;sirK iys;


mkais,a iudoka jqKd¦

2
1' mdKd;smd;d fõruKS islaLdmox iudÈhdñ'
2' wÈkakdodkd fõruKS islaLdmox iudÈhdñ'
3' ldfïiq ñÉPdpdrd fõruKS islaLdmox iudÈhdñ'
4' uqidjdod fõruKS islaLdmox iudÈhdñ'
5' iqrdfïrh uÊcmudoÜGdkd fõruKS islaLdmox
iudÈhdñ'
.d:d lshd myka" iqj| ÿï" u,a" meka
nqÿrcdKka jykafiag mQcd l<d'

mqyqKqjg

uu nqÿ irK hñ
isß ioyï irK hñ
uy iÕ irK hñ
W;=ï f;rejka iod kuÈñ

uu i;=ka fkdurñ
fidrlï lsis;a fkdlrñ
je/È jev fkdlrñ
fndre niska ryfußka je<flñ

3
mskaìug hk
2 fndÿ orefjda

w;a;ïud (- ÿfõ" mqf;a" wms mkai,g


hk úg ixjr iqÿ we÷ula we|,d
hkak ´fka'

4
iShd (- tal we;a;'
mkai, lshkafka mska ìula mqf;a'
wms mkaif,a § Yío k.d l;d lrkak;a
fyd| kE'
y~ k.d yskd fjkak;a fyd| kE'
fyd| orefjda mkaif,a § ixjr j
yeisfrkak ´kE'

mkai,a ìfï §'

5
liqka (- w;a;ïfï"
uu nqÿ ms<su jykafia <Õ;a"
fndaëka jykafia <Õ;a"
fjfyr jykafia <Õ;a
;sfhk u,a wdik fyd|g msßisÿ
l<d'

iqcdks (- uu úydr u¿j fyd|g weuÿjd'


l=Kq tl;= lr,d l=Kq j<g
.syska ±ïud'

jkaokd lruq'

iShd (- wms ms<sfj<ska fjfyr jykafiag;a"


fndaëka jykafiag;a"
ms<su jykafiag;a
u,a" myka mQcd lruq'

w;a;ïud (- ±ka wms ljqre;a tl;= fj,d


jkaokd lruq'

iShd (- wms jkaokd lroa§" jgmsg n,kak"


l;d lrkak fyd| keye'
fodfyd;a uqÿfka ;ndf.k .d:d
lshkak ´kE'
6
7
jkaokdfjka miq'

iShd (- ¥,d mq;d,d fyd| orefjda'


fyd|g .d:d lsh,d nqÿka jekaod'
ljqre;a tlg tl;= fj,d idOqldr
ÿkakd'

w;a;ïud (- wms jkaokdfjka miafia mdúÉÑ l<


Ndck wia lrkak ´kE'

ixL (- w;a;ïfï uu u,a" myka" .s,kami


Ndck wia l<d'

kdu,S (- uu ta Ndck fidao,d wrka ;sínd'

iShd (- ¥,dg mq;d,dg f;rejka irKhs'

orefjda (- iShdg;a" w;a;ïudg;a f;rejka


irKhs'

8
l%shdldrlu

 ksje/È ms<s;=rg háka brla w¢kak'

1' mkai,g w¢kak ´kE


^mdg we÷ï $ ixjr iqÿ we÷ï&
2' úydr u¿j weuÿfõ
^iqcdks $ ixL&
3' fodfyd;a uqÿka § nqÿka j¢kak ´kE
^iShd $ w;a;ïud& lsjqjd'
4' jkaokdfjka miq u,a" myka" .s,kami Ndck
wia lrkak ´kE ^w;a;ïud $ iShd& lsjqjd'

9
3 fyd| orefjda fjuq

ixL - iSfha fyg oyï mdif,a § ug l;djla


lrkak ;sfhkjd'
iShd - fudlla .ek o mq;d@
ixL - zfyd| <ufhla lrk jevZ .ek'
iShd - tal fndfydu fyd|hs'
ixL - iSfha fyd| <ufhla lrk foaj,a .ek
ug lsh,d fokak mq¿jka o@
iShd - tfykï mq;d fyd|g wy.kak'

fyd| <uhd ks;r u f;rejka .=K


isys lrkjd'
mkai,g .shd u yduqÿrejkag miÕ
msysgqjd j¢kjd'

10
ta jdf.a u yduqÿrejkag ie±ye is;ska i,lkak;a
´kE'

yduqÿrefjda fok wjjdo wkqYdikd ms<s.kakjd'

11
yduqÿrefjda wiqka .kakd wdikj, .sys wh jdä
fjkafka keye'
fyd| <uhd foujqmshka" .=rejreka lshk foa
wy,d fyd|g bf.k .kakjd'
ujqmshkag;a" .=rejrekag;a" jeäysáhkag;a
f.!rjfhka i,lkjd'
hy¿jl=g lrorhla jqKd u ta .ek
fidhd n,d Wojq lrkjd'

12
wirK flfkla ÿgqjd u Wojq lrkjd'

13
wfma rfÜ fjk;a wd.ïj,g;a fyd|
<uhd .re lrkjd'
fjk;a wd.ul mQcljrhl= ÿgq úg;a .re
lrkjd'

ixL - iShd lshdmq foaj,ska ug ±ka fyd|


l;djla lrkak mq¿jka'
iShdg fndfyda u mska'

iShd - l;d lr,d ú;rla uÈ'


fï lreKq f;areï wrf.k mq;d;a
fyd| orefjla fjkak'

ixL - fyd|hs iSfha'

14
l%shdldrlu

 fuu jdlH yß o@ je/È o@


ksje/È ms<s;=r háka brla w¢kak'

1' yduqÿrejkag wms miÕ msysgqjd j¢kjd'


^yß $ je/È&

2' yduqÿrejkaf.a wdikj, wms jdä ùu fyd|


keye'
^yß $ je/È&

3' flfkl=g Wojq lsÍu fyd| keye'


^yß $ je/È&

4' foujqmshkag" .=rejrekag .re lrkak ´kE'


^yß $ je/È&

5' wfkla wd.ïj,g;a wms .re lrkjd'


^yß $ je/È&

15
uydudhd foaúh
4 ÿgq isyskh

lms,jia;= kqjr iqoafOdaok rcqf.a


w. ìfidj uydudhd foaúhhs'
weh
yß u mskaj;a" is,aj;a"
lreKdjka; flfkla'
16
tod wei< fmdah ojila'
is,a iudoka j
rd;s% kskaog .sh uydudhd foaúh
,iaik isyskhla ±lald'

foújre i;r fofkla


foaúh ksod isá hyk Tijdf.k
ysud, jkhg .shd¦
u,a msmqKq i,a .ila hg
foaúh ;enqjd'
iqrx.kdúfhda i;r fofkla
foaúh wfkda;;a; úf,ka kyjd
iqj| .,ajd" Èj i¿ wkaojd
hykl ksÈ l<d'

ta fõ,dfõ iqÿ fk¿ï u,la fidçka .;a


iqÿ we;a megfjla
ol=Kq we,fhka foaúhf.a
l=ig we;=¿ jqKd'

fï isyskh weiQ nuqKq mçjre


foaúhg mskaj;a mq;l= WmÈk nj lsjqjd'

17
5 fndai;a Wm;

18
ld,h f.jqKd
oi ui msreKd
ud msh ±l=ug
wdid ys;=Kd'

udhd foaúh
foõoy kqjrg
uy fmryerlska
msg;a jqKd'

tod fjila fmdah ojila'


¨ïìKs i,a Whk u,ska msÍ ;snqKd'
Whk mqrd i;=áka weúoao uydudhd foaúhg
wmyiqjla ±kqKd'

fiaúldfjda foaúh jg lr ;sr frÈ weoaod'


mskaj;a uyfndai;a l=ure bmÿKd'
ta fudfydf;a wisßu;a isÿùula jqKd'

fk¿ï u,a y;la msmqKd'


l=ure ta u; weúoaod'
we`.s,a,la Tijd fufia lSjd¦

19
—w.af.dayuiañ f,daliai
fcÜfGdayuiañ f,daliai
fiÜfGdayuiañ f,daliai
whuka;sud cd;s
k;aÓodks mqkíNfjda˜

foújre idOqldr ÿkakd'


msßjr mS%;s f>daId l<d'

mqyqKqjg

f,djg u w. fjñ
f,djg u fogq fjñ
f,djg u fig fjñ
h<s fkdu WmÈñ

20
6 msh rcqf.a m<uq je£u

21
iqoafOdaok uy rcqf.a .=rejrhd jQfha
ld,foaj, ;dmi;=ud h'
t;=ud l=ure n,kak rc ud,s.djg meñKshd'
—uy rcqks" Tnf.a mskaj;a mq;a l=ure olskakg
uu leue;shs"˜
;dmi;=ud lsjqjd'

mq;a l=ure foda;g .;a rc;=ud


.=rejrhd bÈßhg meñKshd'
—mqf;a ;dmi;=udg j¢kak"˜
rc;=ud mq;a l=ure ;jqid fj;g <x l<d'

l=uref.a fom;=,
;dmi;=udf.a cgdfõ jeÿKd'
;dmi;=ud mqÿu jqKd'
mq;a l=uref.a mska uysuh ±l
tla jr u ke.sÜgd'
l=ureg jekaod'
fuh ÿgq msh rc;=ud o l=ureg jekaod'
th msh rcqf.a m<uq je£u h'

22
7 l=ureg kï ;eîu

fndai;a l=ure bm§ Èk myla .; jqKd'


l=ureg kï ;nk Èkh t<UqKd'
rc;=ud W.;a nuqKka 108 fofkla
ud,s.djg lef|õjd'

23
nuqKq mçjre l=ure foi fyd¢ka ne¨jd¦
mskaj;a mq;a l=url= nj ±k .;a;d¦
.sysf.hs úiqfjd;a
ilaú;s rc jk nj;a"
meúÈ jqfjd;a
nqÿ jk nj;a mejiqjd'

f,djg u uy;a w¾:hla isÿ lsÍu


msKsi Wmka neúka
l=ureg —isoaOd¾:˜ hehs kï ;enqjd'

24
8 uÜgl=Kav,S foõ mq;a
wÈkakmqínl isáfha ieje;a kqjr'
Tyq Okj;a nuqfKla¦
tA;a yß u f,danhs'
Tyqg mqf;la ysáhd'

mshd úiska
r;a;rka lE,s folla ;<d
mq;df.a lkaj, me,÷jd'
tajd lsisu yevhla ke;s wdNrK'
ta ksid mq;d uÜgl=Kav,S
kñka m%isoaO jqKd'

mshdf.a f,danlu ksid u"


mq;dg iqÿiq wdydr ,enqfKa kE'
uÜgl=Kav,S f,v jqKd'

fjo uyf;la f.kajd mq;dg


m%;Sldrhla lf<;a keye'
ta fjkqjg mshdu .iaj, fld<" fmd;= ;<d
uÜgl=Kav,Sg fmõjd'
thska frda.h ;j;a oreKq jqKd'
25
urKdikak jQ uÜgl=Kav,S
f.hska msg; msf,a ;enqjd'

nqÿ yduqÿrefjda uyd lreKdfjka


f,dalh foi ne¨jd'
26
Wka jykafiag
foudmshkaf.a msysgla ke;s
wirK uÜgl=Kav,S
Èjeiska fmkqKd'
uÜgl=Kav,Sf.a ksji <Õg jeähd'
nqÿ/ia úysfoõjd'
uÜgl=Kav,S yeÍ ne¨jd'
nqÿ yduqÿrejkaf.a ,iaik
±l idOqldr ÿkakd'
i;=áka urKhg m;a jqKd' uÜgl=Kav,S
foõ mqf;la ù ÈjHf,dafla bmÿKd'

27
9 i;=kag lreKdj olajuq

nqÿ yduqÿrefjda
i;=kag;a lreKdj ±lajQjd'
ojila nqÿ yduqÿrefjda
mdf¾ jäk w;r
<uhs álla tl;= fj,d
.,aj,ska fmd¨j,ska .erçhl=g
.ykjd ±lald'

—orejks"
wehs Th i;dg .ykafka@˜
nqÿ yduqÿrefjda
<uhskaf.ka weyqjd'

—iajdókS"
wms yokafka fï
i¾mhd urkak'˜

28
—Th orefjda leue;s o
ljqre yß Th orejkag
.,aj,ska fmd¨j,ska myr fokjdg@˜
—wfmda æ kE" wms leue;s kE'
t;fldg wmg ßfokjd"
;=jd, fjkjd'˜
<uhs lsjqjd'

—orejfka"
ysxid lrkfldg wmg jf.a u
i;=kag;a ;=jd, fjkjd"
ßfokjd'
wms jf.a u i;=kq;a
ysxidjg wleue;shs'˜

—nqÿ yduqÿrejfka"
wms wdfh ljodj;a
i;=kag ysxid lrkafka keye"˜
<uhs fmdfrdkaÿ jqKd'
29
.fï úydfrg
10 fmryer tkjd
li y~ mqmqrd
.sks fl<s lrld
u. bv i,id
fmryer tkjd

fyaúis kdoh
kxjd oi w;
fmryer tk nj
.ug lshkjd

ieriQ u,a .ia


wrf.k fiai;a
foda;ska fldä .;a
<uhska tkjd

<ud idß we|


.eyekq <ud fm<
idOq lshdf.k
fmryefr tkjd

30
we;a megfjl= f,i
ieriqKq ore le,
<ud fmryef¾
isßh jvkjd

l<f.ä fi,a,ï
Wvrg jkakï
;df,g kgñka
keÜgqfjd tkjd

idOq kdo ueo


iefjdu i;=gq lr
.fï úydfrg
fmryer tkjd

31
11 fndÿ .S

nqÿ idÿ nqÿ idÿ


i÷ka .ila fjkakï
uu iuka je,la fjkakï$$

Tnf.a mduq, iuka je,la ù$$


iqj| u,ska ierfikakï$$

32
nqÿ idÿ nqÿ idÿ
i÷ka .ila fjkakï
uu iuka je,la fjkakï
Tn jeä wrfKa i÷ka .ila ù$$
isis, fijK r|jkakï$$
nqÿ idÿ nqÿ idÿ
fk¿ï u,la fjkakï
uu fk¿ï u,la fjkakï
Tnf.a mshjr uekqï bÈßfha$$
uqÿ mdmsiakla fjkakï$$
nqÿ idÿ nqÿ idÿ
i÷ka .ila fjkakï
uu iuka je,la fjkakï

nqÿ idÿ nqÿ idÿ


fk¿ï u,la fjkakï
uu fk¿ï u,la fjkakï

mo rpkh ( wfidal fld<Uf.a uy;d


ix.S;h ( ã'ã' vekS uy;d
.dhkh ( úYdro kkaod ud,kS uy;añh

33
wfma fmryerg
12 u,a .ila youq

wjYH øjH(-
 wä y;rla muK Wi ,S ñgla
^tl me;a;la W,a lrk ,o&

 Y=oaO lrk ,o
brgq 20la

 flfi,a nv lene,a,la
fyda mefmd,a f.ähla

 wr,sh u,a fyda


iõ lvodisj,ska
lmd.;a ;Sre yd
u,a fm;s ^mdg follska&

 mdmam$.ï

34
l%shdldrlu

1' wr,sh u,a brgqjg wuqKd .ekSu fyda


iõ lvodis u,a fm;s brgqj, fl<jrg ;nd
w,jd u,la ilia lr .kak'

2' lmd .;a iõ lvodis ;Sre brgqj, w,jkak'

3' fï wdldrhg brgq 20l u,a ilia lr .kak'

4' lvodis ;Sre w,jd ,S ñg w,xldr lr .kak'

5' flfi,a nv lene,a, fyda mefmd,a f.äh


,S ñfÜ W,a lrk ,o me;af;a iú lrkak'

6' ilia lrk ,o u,a brgq flfi,a nvfha fyda


mefmd,a f.äfha w,xldr f,i iú lrkak'

7' Tfí u,a .i Tijd f.k idOqæ idOqæ idOqæ


lshñka isÕs;s fmryef¾ .uka lrkak'

35
13 mska;d,shla youq

;sir (- wms ksjdvq ldf,a wkqrdOmqf¾


jkaokdfõ .shd'
j;=r mqrjmq f,dl= Ndckhl
—mska;d,sh˜ lshd ,shd ;snqKd'
tafl ;sfhkafk jkaokdfõ hk tk
whg fndkak j;=r lsh,d w;a;ïud
lsjqjd'

.=re;=ó (- Tõ mqf;a" ta mska;d,shla æ

ksmqk (- fudlla o .=re uEKshks"


mska;d,sh lshkafk@

.=re;=ó (- biair ldf,a mhska .uka hk whg


msmdihg fndkak wo jdf.a îu j¾."
j;=r fnda;,a ;snqfKa keye'
mskaj;a Woúh .uka hk whg fndkak
;ekska ;ek f,dl= Ndckj,g j;=r
mqrj,d ;enqjd'
36
jkaokdfõ hk wh mska;d,sfhka
j;=r î,d" msmdih ksjd .;a;d¦
mska;d,sh ye¥ whg;a mska ÿkakd'
msmdifhka isák flfkl=g j;=r
álla yß fokak ,eîu f,dl=
mskalula mqf;a'

;rKs (- .=re uEKshks" wms;a mska;d,shla youq'

ksmqk (- wms yefuda u fndkak j;=r fnda;,hla


f.oßka f.akjfka' tal ksid wmg
mska;d,shlska jevla keye fkao@

37
;sir (- tfykï wms l=re,a,kag j;=r fndkak
mska;d,shla youq'

.=re;=ó (- tal kï fyd| woyila'


wms l=re¨ ,E,a,g lsÜgqfjka u
mska;d,sh youq'

i|ud,s (- l=re,af,da j;=r î,d kdf.k;a hdú'

.=re;=ó (- yenehs" mq;d,d yeuodu mska;d,sh msßisÿ


lrkak;a wu;l lrkak tmd'

l%shdldrlu

1' jeäysá Wojq we;s j ksjfia § mska;d,shla


ilia lrkak'

2' mska;d,sfha j;=r fndk l=re,af,da Ñ;%hg


k.kak'

3' mska;d,sh .ek Tng isf;k foa ,shkak'

38
14 wkd:msKaäl isgq;=ud

iqo;a; isgq;=ud ieje;a kqjr isá Okj;a isgqjrfhla'

t;=ud —nqoaO˜ hk jpkh wid uy;a i;=gg m;a


jqKd¦
f;rejka irK .shd'

Èkm;d isgq ueÿf¾ § uyd ix>r;akhg odkh mQcd


l<d¦
ÿ.Su.S hdplhkag;a oka ÿkakd'

fï ksid u iqo;a; isgq;=ud wfkams~q isgq;=ud kñka


m%isoaO jqKd'

nqÿ iiqfka w.% odhl ;k;=r ysñ jqfK;a wfkams~q


isgq;=udghs'

nqÿnK wid fidajka jqKq wfkams~q isgq;=ud


ñh f.dia ÈjHf,dalfha foú flfkla fj,d
bmÿKd'
39
15 wkqnqÿ ñys÷ ysñ

wfma rgg nqÿ oyu /f.k jevu lf<a


ñys÷ uyry;ka jykafiAhs'
Wka jykafiaf.a mshd
O¾udfYdal rc;=ud'
uj foaù ìij'
ix>ñ;a;d f;rKsh
Wka jykafiaf.a fidfydhqßhhs'
tl, ,xldj md,kh l<
foajdkïmsh ;siai rc;=ud
nqÿ oyu je,| .;a;d'

40
ñys÷ uyry;ka jykafia
rc;=udg Wmfoia ÿkakd'
rc;=ud fjfyr úydr bÈ l<d'
ñys÷ uyry;ka jykafia
,xldfõ wh uyK l<d¦
ldka;djka uyK lrkak
ix>ñ;a;d f;rKsh jevujd .;a;d'

ix>ñ;a;d f;rKsh
ch Y%S uyd fndaëka jykafia o
/f.k ,xldjg jevu l<d'
wkqnqÿ ñys÷ uyry;ka
jykafiaf.a jevuùu ksid
rg mqrd nqÿ oyu me;sreKd'

41
16 id,sflaodr cd;lh

ireidr j jeã ;snqKq ù lEug


.srjq rxpqjla
yeuodu l=Uqrg tkak
mqreÿ j isáhd'

f.dúhd w;amqä .eyqjd"


lE .eyqjd" kuq;a
.srjq rxpqfõ meñKSu k;r jqfKa kE'
42
.srjq rxpqfõ isáh kdhl .srjd
yeu Èkl u
ù lr,a lsysmhla /f.k hkjd
f.dúhd ±lald'

ojila f.dúhd W.=,la wgjd


kdhl .srjd w,a,d .;a;d'

—wfkla .srjq ù ld,d hkjd


kqU ú;rla wehs
wrf.k hkafka@˜
f.dúhd weyqjd'
43
—wfka æ f.dúrd,
uf.a wïudhs ;d;a;dhs
fokakd u jhihs'
ta whg lEu fidhd .kak wudrehs'
ta ksihs wrf.k hkafka"˜
kdhl .srjd lsjqjd'

—fndfydu fyd|hs'
fyg;a tkak'
´k ;rula ù lr,a wrka hkak'
wïudghs ;d;a;dghs ie,lSu
W;=ï fohla'˜

wms;a wïudghs ;d;a;dghs i,luq'

44
wfma f.or mskalug
17 iQodkï

—mqf;a" ,nk udfi wfma f.or odkuh mskalula


lruq o@˜
w;a;ïud ;d;a;df.ka weyqjd'
—tal kï fyd| woyila wïfï"
biafi,a,d u f,dl= yduqÿrejkag
wdrdOkd lr,d Èkhla fjka lr .kak"˜
;d;a;d€lsjqjd'

45
w;a;ïud;a uu;a ±ye;a" .s,kami
wrf.k mkai,g .shd' f,dl= yduqÿrejkag
odkhg wdrdOkd l<d'
—,nk udfi úis fjks odg mskalu ;shd.ksuq˜
f,dl= yduqÿrefjda fhdackd l<d¦
odkuh mskalfï jev lghq;= .ek
Wmfoia ÿkakd'

mskalug l,ska wms f.or yd j;a; msáh


msßisÿ l<d'

f,dl= wïud wgmsßlr yd fiiq msßlr mQcd lrkak


Ndr .;a;d'

zyefuda u mskalug iïudoï fjkakZ w;a;ïud


lsjqjd'

yefuda u tl;= fj,d odkhg wjYH foaj,a iQodkï


l<d'

jeäysá wh Od;= lr~qj ;ekam;a


lrk ia:dkh ms<sfh, l<d¦
iqÿ we;sß,s fhdod iajdóka jykafia,df.a wdik
ilia l<d'
46
iajdóka jykafia,df.a md fOdajkhg wjYH foaj,a
f,dl= ;d;a;d iQodkï l<d'

uu;a ±ye;a jÜáh ms<sfh, lrkak Wojq jqKd'

±ka wfma f.or odkuh mskalug iQodkï'

47
l%shdldrlu

 yß kï  ,l=K o je/È kï
 ,l=K o jryk ;=< fhdokak'

² odkhg wdrdOkd lrkak ;d;a;d


úydrhg .shd' ^ &

² mskalug úis fjks od Èkh f,dl=


yduqÿrefjda fhdackd l<d' ^ &

² iqÿ we;sß,s oud wdik ms<sfh,


l<d' ^ &

² uu;a ±ye;a jÜáh ms<sfh, lrkak


Wojq jqKd' ^ &

² md fOdajkhg wjYH foaj,a ms<sfh,


lf<a f,dl= ;d;a;d h' ^ &

48
18 mskalu od wfma f.or

f.or yefuda u ixjr iqÿ we÷ñka ieriqKd'


w;a;ïud odkhg iQodkï l< foaj,a uq,ska u nqoaO
mQcdjg fnod fjka l<d'
wms iajdóka jykafia,d jevu lrjdf.k taug
úydrhg hk úg nqoaO mQcdj;a /f.k .shd'

49
fyaúis y~ ueoafoa ;d;a;d uq;= l=vh háka
Od;= lr~qj ysi u; ;ndf.k meñKshd'

Bg miqmiska iajdóka jykafia,d fma<shg jevu


l<d'

idOq kdo ueoafoa ;d;a;d Od;= lr~qj ;ekam;a


l<d' whshd iajdóka jykafia,df.a md fOdajkh
l<d' uu md msi±uqjd'

ish¨ fokd iajdóka jykafia,dg jekaod'

nqoaO mQcdj ;ekam;a l<d' f,dl= yduqÿrefjda msßi


mkais,a iudoka lrjd nqoaO mQcdj meje;ajQjd'

bka miq wms iajdóka jykafia,dg"


meka mQcd l<d'

odkh ms<s.ekajQjd'

msßlr mQcd l<d'

50
yduqÿrefjda odkuh mskalul jákdlu
meyeÈ,s lrñka O¾u foaYkd l<d'

meka jeãfuka miqj iajdóka jykafia,d


msß;a foaYkd lr wmg
fi;a me;=jd'

mskalu fyd¢ka ksud lsÍu .ek wms ljqre;a i;=gq


jqKd'

51
l%shdldrlu

 ysia ;ekg iqÿiq jpkh f;dard ,shkak'

1' ;d;a;d uq;= l=vh háka ___________ ysi


u; ;ndf.k meñKshd'

2' whshd iajdóka jykafia,df.a md


____________ l<d'

3' f,dl= yduqÿrefjda ___________ meje;ajQjd'

4' iajdóka jykafia,d ____________


foaYkd l<d'

5' odkh ms<s.ekaùfuka miq ___________


mQcd l<d'

^nqoaO mQcdj $ Od;= lr~qj $ fOdajkh $


msß;a $ msßlr&

52
19 lïue<s ke;s <uhs

u,a,S (- whshd fudkjd o Wfoa mdkaor ñÿf,a


lrkafka@

whshd (- uu u,a me<j,g j;=r odkjd'


u,a,S;a tkak'

53
u,a,S (- wfka æ ug lïue<shs whsfha'

whshd (- fyd| <uhs lïue<s fjkafka keye'


Wfoka u wjÈ fj,d f.dvla jev
lrkjd'

u,a,S (- Wfoka u wjÈ fj,d mdvï lrkak


lsh,d .=re;=ó;a wmg lsjqjd'

whshd (- Tõ u,a,S' lïue<s ke;=j Wfoka wjÈ


jqKd u wfma YÍrh kSfrda.S fjkjd'
Wfoka u mdvï l<d u wmg fyd|g
u;l ysákjd'

u,a,S (- Wfoka u mdi,g tk <uhskag .=re;=ó


wdofrhs lsjqjd'

whshd (- Wfoka wjÈ jqKd u mud fkd ù


mdi,g hkak;a mq¿jka' t;fldg ;uhs
.=re;=ó;a wmg wdof¾ fjkafka'

u,a,S (- óg miafia uu;a whshd jdf.a lïue<s


ke;s j Wfoka wjÈ fj,d mdvï lrkjd'

54
whshd (- tkak" wms fokakd u fï wU me<h
ysgjuq'

u,a,S (- fyd|hs whsfha' uu j;=r;a wrf.k


tkakï'

whshd (- fyd| u,a,S'

l%shdldrlu

 fuu jels yß o@ je/È o@

1' Wfoka u wjÈ jqKd u f.dvla jev lrkak


mq¿jka' ^ &
2' Wfoka u mdvï l<d u u;l ysákjd' ^ &
3' fyd| <uhs lïue<s fjkjd' ^ &
4' lïue<s ke;s <uhskag .=re;=ó wdofrhs' ^ &
5' Wfoka u mdi,g hkafka lïue<s ke;s fyd|
<uhs' ^ &

55
wms ;d;a;dg wïudg
20 Wojq lruq

Wodr (- uu fmd;a nE.hg fmd;a mekai,a od,d


mdi,g f.kshkak iQodkï lr
.kakjd'
wïud lrk jevj,g uu Wojq
lrkjd'

ixL (- uu mdi, weÍ f.or wdjd u fmd;a


nE.a" we÷ï ta fï w; úis lr,d
odkafka keye'
wïud lshk úÈhg tajd ksis ;ek
;sh,d wïudg Wojq lrkjd'

;udÈ (- wïud Whk fldg uu Ækq iqoao lr,d


fokjd'

hfYdaud (- uu uf.a msÕdk" fldamamh fidaod


.kakjd' wïudg l=iaish wia lrkak;a
Wojq lrkjd'

56
uqÈ;d (- uu f.a w;= .dkjd' fïi" mqgq
ms<sfj<lg ;shd .kak wïudg Wojq
lrkjd'

iqcdks (- wïud we÷ï fydaok fldg uu fmdä


we÷ïj, inka .d,d fokjd' frÈ je,g
we÷ï odkak wïudg Wojq lrkjd'

wñ, (- t<j¿ fldrgqfjka t<j¿


lvkak;a tajd f.or f.akak;a uu
;d;a;dg Wojq lrkjd'

57
liqka (- uu ;d;a;dg l=Uqrg lEu .syska
fokjd' l=Uqf¾ j,a me< .,j,d
odkak;a Wojq lrkjd'

ckl (- ;d;a;d ,S nvq yok fldg uu ,S l=vq


wia lrkjd' jvq uvqj msßisÿ lrkak;a
;d;a;dg Wojq lrkjd'

l%shdldrlu

 Tn ksjfia § ;d;a;dg" wïudg Wojq l<


wjia:d folla ,shkak'
1'

2'

58
21 lkg ñysß jpk

kdu,S Wfoka u mka;shg wdjd'


uqÈ;d mka;sfha ysáhd'
—wdhqfndajka" f;rejka irKhs"˜ uqÈ;d lsjqjd'
—wdhqfndajka" f;rejka irKhs"˜ kdu,S lsjqjd'
kdu,S wl=re ,shkak n,k fldg mekai, ;snqfKa
keye'
kdu,S nh jqKd¦ weiaj,g l÷¿ wdjd'
uqÈ;d blaukg kdu,Sg mekai,la ÿkakd'

59
—fndfyda u ia;=;shs' Thdg f.dvla mska"˜
kdu,S lsjqjd'
uqÈ;d i;=áka yskd jqKd'

kdu,S;a uqÈ;d;a <Õg ixL wdjd'


—ug fï .Kk yokak wudrehs'
lreKdlr,d fï .Kk yok yeá ug lsh,d
fokak"˜ ixL uqÈ;dg lsjqjd'
uqÈ;d .Kk yok yeá ixLg lshd ÿkakd'
—Thdg fndfyda u ia;=;shs"˜ ixL lsjqjd'

ixL t;ekska hk fldg w; jeÈ,d liqkaf.a


mekai, ìu jegqKd'
ixL mekai, weys|,d liqkaf.a fïih Wv ;sínd'
—iudfjkak liqka" ;ry keyefka@˜
ixL weyqjd'
—wfka kE ixL" fndfyda u ia;=;shs˜ liqka lsjqjd'

60
l%shdldrlu

 fï jpk mka;sfha m%o¾Ykh lruq'

f;rejka irKhs

wdhqfndajka

fndfyda u ia;=;shs

lreKdlr,d

iudfjkak

61
wdorfhka mßirh
22 /l .ksuq

mßirh ,iaik lrk Èh we,af,ka iS;, j;=r


.,d yef,kjd' isis,a iq<Õska iqjh ,efnkjd'
we<" fod<" .x.d jdf.a u .iaje,a"
u,a" m,;=re" l=re,af,da" isjqmd i;a;=
mßirhg whs;s foaj,a'

62
l÷" uqyqÿ jdf.a u wyi" fmdf<dj fï yeu foa u
mßirhg whs;shs'

wms fï mßirh wdorfhka /l .kak ´kE'


.x.d" we<" fod< wdÈhg l=Kq odkak fyd| keye'
c,h wmsßisÿ lrkak fyd| keye'

ysia j;=r fnda;,a" lEu ojgk" lvodis wdÈh


yeu ;ek u úis lr,d odkak fyd| keye'
l=Kq ksis úÈhg neyer lrkak ´kE'
;eka ;ekaj, fl< .id
wmsßisÿ lrkak;a fyd| keye'

wms .iaje,a jjkak ´kE¦


wdrlaId lrkak ´kE¦
i;a;aj iïm; /l .kak ´kE'

wmg i;=áka Ôj;a fjkak mßirh Wojq lrkjd'


mßirhg wdorh l<d u mßirh;a wmg wdorh
lrkjd'

63
l%shdldrlu

 Tn mka;sNdr .=re;=ñh iu. tla ù mdif,a


Tfí mka;shg wod< fldgi msßisÿ lrkak'

mqyqKqjg

iq<Õ isis,ihs Èúh /fla ,xld


c, ì÷ ñysßhs Ôjh fohs ,xld
m,;=re rifjhs Èú iqrlshs ,xld
fk;a fia mK fia iqrlsuq wms ,xld

64
23 wka ika;lhla .kak tmd

mkais,aj, fojk is,amoh


wÈkakdodkd fõruKS islaLdmox iudÈhdñ'

ta is,a mofha f;areu


zug kqÿka fohla fidr is;ska .ekSfuka je<flñZ
lshk tlhs'

wmg whs;s ke;s fohla"


mdfr jeá,d ;snqK;a
hï ;ekl wu;l ùulska ;snqK;a
ta foa .kak fyd| keye'

ta jf.a u wka i;= fohla


fidrlï lrkak;a fyd| keye'

wo wms ta .ek lshfjk lúhla bf.k .ksuq'

65
hka;ï fmdä nvqjl=;a mqf;a
wka ika;lhla .kak tmd
uf.a fohla j;a kqÿka tlla
ug fkdlshd wr.kak tmd
^hlalvqfõ Y%S m%{drdu kdysñ&

66
l=re,a,kaf.ka ,iaik jk mßirh

wyi mqrd u l=re,af,da æ


wE; uE; b|,d weú;a" ksoyfia ta fï w;
b.sf<kjd'

l=re,a,kag uykais ±kqKd u fijK


;sfhk .iaj, jykjd'

67
m,;=re lkak" u,a meKs fndkak"
uykais ksjd.kak ;uhs l=re,af,da
.iaj,g tkafk'
u,a msreKq .iaj,g mdg mdg ,iaik
l=re,af,da wdjd u ;j;a ,iaik fjkjd'

l=re,af,d wyfia mshdUñka


wyi u ,iaik lr;s mqf;a
.yl weú;a jy,d isáñka
.yu;a ,iaik lr;s mqf;a
^hlalvqfõ Y%S m%{drdu kdysñ&

l%shdldrlu

1' .ilg mdg mdg l=re¨ rxpqjla weú;a''''''


Ñ;%hg k.kak'

68
24 fyd| .=Koï mqreÿ fjuq

.=reka .=K uy; h


fo.=reka .=K o uy; h
fulS .=K uy; h
ie,l= wh yg uy;a iem; h
wfma .=rejrekaf.a .=K fndfyda h'
ta jf.a u wfma foujqmshkaf.a .=K o fndfyda h'
.=rejrekag yd foujqmshkag
i,lk wh fndfyda
ÈhqKqjg m;a fõ'

69
f.fodr ieu lghq;=
fyd¢ka i,ld l< hq;=
lSjg fkd l< hq;=
lrkq i;=áka n,d lghq;=

ksjfia iEu fohla u fyd¢ka fidhd n,d lrkakg


wm mqreÿ úh hq;= h'

l%shdldrlu

1' mka;sfha ieu tla ù idrO¾u .ila ks¾udKh


lr m%o¾Ykh lrkak'

2' tys fyd| .=Koï Tfí Ôú;hg tla lr .kak'

70
25 ms<sfj<lg oji f.juq

WoEikska wjÈ fjuq


o; lg ueo uqj fodjuq
iqmsms iqj| u,a fk<uq
wms ieu f;rejka j¢uq

Wofha wdydr .ksuq


foudmshka md j|suq
fõ,dik msg;a fjuq
mdi, fj; msh kÕuq

.=rejrekg lSlre fjuq


fyd|g wl=re bf.k .ksuq
hy¿jkaf. is;a fkdßouq
wms ieu fyd| <uhska fjuq

mdi, ksu ù wd úg
we֕ jkd ms<sfj<lg
weÕ fidaod msßisÿjg
ierfiuq oyj,a lEug

71
tl È.g u jev l<dg
úfõlhla ´k wmg
is;a ksjkd jdokhg
fhdouq ijka wms u|lg

.==re;=ñ ÿka f.or jev;a


wdidfjka lruq wms;a
f.a fodr lghq;=j,g;a
Wojq lruq wms iefjdu;a

ijig uqj lg fidaouq


u,a foda;la fk<d .ksuq
u,ska f;,ska nqÿka mqqouq
ieu fok fj; fu; m;=ruq

ieu tla ù wyr .ksuq


o;a ueo,d lg fidaouq
ud mshkaf. md kuÈuq
iqj kskaola ,nd .ksuq

72
l%shdldrlu

1' Tn;a Èk pßhdjlg lghq;= lsÍug mqreÿ


fjkak'

2' Tn oji .; l< wdldrh wNHdi fmdf;a


,shkak'

73
26 is,a .ksuq mska mqruq
tod wfma is,a iudoka fjk ojihs'
wms Wfoka u wjÈ jqKd'
uqyqK fidaod msßisÿ jqKd'
is,a we÷ï we| .;a;d¦
jÜáhg u,a fk<d .;a;d'
mdi,g .shd'

wfma yduqÿrefjda jeähd'


idOqæ idOqæ idOqæ
yduqÿrefjda wm is,a iudoka lrjQjd'
wms ljqre;a is,a iudoka jqKd'

74
yduqÿrefjda wmg nK l:d
lshd ÿkakd'

ljqre;a fm< .eiS


nqoaO mQcdj l<d'
idOqæ idOqæ idOqæ

wms oj,a odkh je<÷fõ yßu ixjr j'


j<|k .uka l;d lf<a kE¦
yskdjqfKa kE¦ úys¿ lf<a kE'
yji;a nK weyqjd" Ndjkd l<d'
nqoaO jkaokdfjka miq is,a mjdrKh l<d"
f.or .sfha yßu i;=áka'

wms wïughs ;d;a;ghs oK .id jekaod'


—nqÿ irKhs æ mqf;a˜ wïuhs ;d;a;hs wmg
wdYS¾jdo l<d'

75
27 fu;a is; m;=ruq

wms leue;shs" Ndjkd lrkak'


wms Ndjkd lrkak mqreÿ fjuq'

76
ish¨ fokd u ysi fl<ska ;nd .ksuq
isrer fl<ska ;nd .ksuq
weia fol mshd .ksuq
fyd|g yqiaula f.k msg lruq
isrer ieye,a¨ lr .ksuq
uf.a is; msßisÿ h" msßisÿ h" msßisÿ h
uf.a is; ikaiqka h" ikaiqka h" ikaiqka h
uf.a is; ;ekam;a h" ;ekam;a h" ;ekam;a h
uf.a is; msßisÿ h" ikaiqka h" ;ekam;a h
uu ksÿla fjïjdæ
kSfrda.S fjïjdæ
iqjm;a fjïjdæ iqjm;a fjïjdæ iqjm;a fjïjdæ
ish¨ i;a;ajfhda
ksÿla fj;ajdæ
kSfrda.S fj;ajdæ
iqjm;a fj;ajdæ iqjm;a fj;ajdæ iqjm;a fj;ajdæ

mqyqKqjg

iji nqoaO jkaokdfjka miq j ffu;%S Ndjkdj


jvkak mqyqKq jkak'

77
28 hym;a ñ;=re weiqr

iuka ñÿ,g fj,d ÿflka n,d f.k ysáhd'


wo fi,a,ï lrkak hd¿fjda wdfõ keye'
iukag md¿hs' ta fõ,dfõ f,dl= ;d;a;d f.org
wdjd'
iukaf.a ysf;a ;sfhk ÿl f,dl= ;d;a;dg f;areKd'
f,dl= ;d;a;d iuka <Õska jdä lrjd .;a;d'
—mq;d okakjo krl hd¿fjda .ek@˜
—keye f,dl= ;d;af;a'@˜

78
—nqÿrcdKka jykafia foaYkd lr,d ;sfhkjd
kNfÊ mdmfla ñ;af;a lsh,d' ta lshkafka krl
ñ;=rka wdY%h lrkak fyd| keye lsh,d˜

—ljqo f,dl= ;d;af;a krl hd¿fjda@˜

—yduqÿrejkag" foujqmshkag" .=rejrekag .re


fkdlrk" wlSlre wh ;uhs krl hd¿fjda'
i;=kag ysxid lrk" fndre lshk" fydrlï lrk
wh;a krl wh ;uhs'˜

—t;fldg fyd| hd¿fjda lshkafka@˜

—f;rejka j¢k mqok" yduqÿrejkag" foujqmshkag"


.=rejrekag .re lrk" j¢k mqok wh fyd|
hd¿fjda'˜

—fyd|g bf.k .kak wh;a fyd| wh o f,dl=


;d;af;a@˜

—Tõ mq;d' fyd|g bf.k .kakjd jdf.a u fyd|


.;s.=K;a ta wh <Õ ;sfhkak ´kE'
tfyu wh ;uhs wms wdY%h lrkak ´kE'˜

79
—fyd|hs" f,dl= ;d;af;a"˜ iuka f,dl= ;d;a;dg
oK .y,d jekaod'

—fyd| mq;d"˜ f,dl= ;d;a;d iukaf.a ysi w; .Ejd'

l%shdldrlu

 fyd| ñ;=rl=f.a .;s.=K ;=kla ,shkak'

mqyqKqjg

k NfÊ mdmfla ñ;af;a


k NfÊ mqßidOfï
NfÊ: ñ;af;a l,HdfKa
NfÊ: mqßiq;a;fï

mdmS ñ;=rka wE;a lrkafka


my;a whf.kq;a fjka ù hkafka
hym;a ñ;=rka weiqre lrkafka
W;a;u ñ;=rka <x lr .kafka

80
29 kSfrda.S fjuq

frday,g .sh fõ,dfõ ì;a;sfha f,dl= wl=frka


—wdfrda.H mrud,dNd˜ lshd ,shd ;snqKd'

tu mdGfha f;areu kSfrda.Slu W;=ï u ,dNh njhs'

kSfrda.S j bkak
wms ji úi ke;s wdydr lEug .kak ´kE'
msßisÿ j;=r fndkak ´kE'

81
wmg j;af;a ;sfhk t<j¿j,ska"
m,d fld<j,ska fyd| wdydr ,nd .kak mq¿jka'
Wfoka u wjÈ fj,d .iaje,aj,g id;a;=
lrk fldg ,efnk msßisÿ jd;h ksid
wms kSfrda.S fjkjd¦
wmg jHdhduhl=;a ,efnkjd'

tl tl mdg l,jï lr,d ;sfhk meKs îu


j¾. î,d" wmsßisÿjg ;sfhk lEu j¾. ld,d
yqÕla <uhs f,v fjkjd'

82
wms Èkm;d kd,d" we÷ï me,÷ï msßisÿ j ;shd
.kak ´kE'
wfma ys;;a msßisÿ j i;=áka ;shd .kak ´kE'

;ukag jdf.a u wfkla whg;a ffu;%S lr,d ys;


i;=áka bkak wmg mq¿jka'
t;fldg YÍrhhs ys;hs msßisÿ fjkjd'
f,v ke;s fj,d wms kSfrda.S fjkjd'

l%shdldrlu

 yß ms<s;=r f;dard háka brla w¢kak'


1' kSfrda.S j isàu ^i;=gla$ÿlla&'

2' wms ^wmsßisÿ$msßisÿ& lEu îu .kak ´kE'

3' wms ^msßisÿ$wmsßisÿ& we÷ï w¢kak ´kE'

4' wms ks;r u is; ^i;=áka$wi;=áka& bkak


´kE'

83
mqyqKqjg

wdfrda.H mrud,dNd
ika;=ÜÀ mrux Okx
úiaidi mrud Ø;s
ksíndk mrux iqLx

W;=ï u ,dNh ksfrda.slu fõ


i;=áka msß nj Ok iïm; fõ
kEoElu kï úYajdih fõ
ksjka iqjh kï W;=ï iqjh fõ

84
30 :Qmdrdu od.en kuÈuq

wkqrdOmqrfha iE¥ m<uqfjks od.en :Qmdrduhhs'

fuys nqÿrcdKka jykafiaf.a ol=Kq wl= Od;+ka


jykafia ksoka lr ;sfnkjd'

fuys :Qmhla fuka u wdrduhla o ;snQ ksid :Qmdrduh


kñka ye¢kafjkjd'

85
foajdkïmsh ;siai rc;=ud :Qmdrduh lrjQjd'

fuh fidf<diauia:dkhg wh;a fjkjd'

wms u,a myka mqod" ie±ye is;ska :Qmdrdu fjfyr


jykafia kuÈuq'

idOqæ idOqææ idOqæææ

l%shdldrlu

 ms<s;=re yß o je/È o@

1' :Qmdrdufha ksoka lr ;sfnkafka nqÿrcdKka


jykafiaf.a ol=Kq wl= Od;+ka jykafiahs'
^ &

2' wkqrdOmqrfha iE¥ m<uq jeks ffp;Hh


:Qmdrduhhs' ^ &

3' ÿgq.euqKq rc;=ud :Qmdrduh lrjQjd' ^ &

86
31 iudê ms<su jykafia

wkqrdOmqrfha iudê ms<su jykafia jev isákjd'

foajdkïmsh ;siai rc;=ud fuu ms<su jykafia


lrjk ,±hs ie,flkjd'

nqÿrcdKka jykafiaf.a uyd lreKd .=Kh


iudê ms<su jykafiaf.ka fmfkkjd'
87
wfma uq;=ka ñ;a;ka úiska .,ska lr we;s
fï ks¾udKh ÿgqjd u wmg mqÿu ysf;kjd'

nqÿrcdKka jykafia isys lr


wms iudê ms<su jykafiag
u,a" myka mqod j¢uq'

idOqæ idOqææ idOqæææ

mqyqKqjg

wkqrdmqrhg t<sh f.fkkjd


iEu fokd yg iekiqu fokjd
uy lreKdfõ .=Kh fmfkkjd
iudê ms<suh wms kuÈkjd

88
fm< fmd; iïmdokfha § bjy,a lr .;a o¾Ykh

fojk fY%aKshg msúfik orejkag nqÿ oyu ;u Ôú;hg iïnkaO fldg" m%shckl f,i b.ekaùu
iqÿiq h' fm< fmd; Ndú;h fuka u wd.ñl j;dj;a yd ne÷Kq m%dfhda.sl l%shdldrlï u.ska o
b.ekaùï l%uh fmdaIKh l< yels fõ' fuu fm<fmdf;ys mdvï f.dv ke.S we;af;a wd.ñl
l%shdldrlulg fmr fyda miq j fyda iu.dó j fyda fhdod .; yels wdldrhg h'

1' ks;s mkais,a rlsuq


ksrka;rfhka mkais,a wdrlaId jk fia ;u Ôú;h yev .iajd .ekSug isiqka fhduq lsÍu fuhska wfmalaIs; h'
2' mskaìug hk fndÿ orefjda
mkai, f.!rjkSh ia:dkhla nj;a" tys § ixjr j yeisÍu w;HjYH nj;a isiqkag wjfndaO lr §u fuys wruqK fõ'
3' fyd| orefjda fjuq
hym;a" fyd| orejka jeäysáhkag lSlre j ;u Ôú;h ilia lr .kakd nj wjfndaO lr §u fuu mdvfuka
wfmalaIs; h'
4' uydudhd foaúh ÿgq isyskh
mskaj;a mq;l= jQ fndai;a Wm; isÿ ùfï fmr ksñ;s udhd foaúh ÿgq isyskh ;=<ska ixfla;j;a jk nj isiqkag jgyd
§u fuu mdvfuka wfmalaId flf¾'
5' fndai;a Wm;
fndai;a l==uref.a bm§u;a" th wjika bm§u nj .d:djlska m%ldY lsÍu;a fuu mdvfuka wjOdrKh flf¾'
6' msh rcqf.a m<uq je£u
iqoafOdaok rcq ;u mq;=g je£u ;=<ska wisßu;a mqoa.,hl= f,djg ìys ù we;s nj meyeÈ,s lsÍu fuhska wfmalaIs; h'
7' l=ureg kï ;eîu
f,djg uy;a w¾:hla isÿ lrkakd hk w¾:h we;s zisoaOd¾:Z hk ku ms<sn| j wjOdkh fhduq lrñka isiqkag lreKq
meyeÈ,s lsÍu fuys wruqK fõ'
8' uÜgl=Kav,S foõ mq;a
nqÿka jykafiaf.a uyd lreKdj;a" b;d iq¿ mskla jqj o hym;a is;ska lsÍfuka foõf,dj bm§ug mjd jdikdj
,efnk nj;a fuu mdvfuka meyeÈ,s lsÍu wfmalaIs; h'
9' i;=kag lreKdj olajuq
i;=kag;a ÿl fõokdj ±fkk nj meyeÈ,s fldg isiqka i;a;aj ysxidfjka je<lSug fhduq lsÍu fuys wruqK fõ'
10' .fï úydfrg fmryer tkjd
fmryerl úúO wx. y÷kajd foñka fuh moH ks¾udKhla f,i w.h lsÍu fuu mdvfï wruqK fõ'
11' fndÿ .S
wfidal fld<Uf.a uy;d rpkd l<" úYdro kkaod ud,skS uy;añh .dhkd lrk fuu .S;fhka isiqka ;=< fndÿ
yeÕSï cks; lsÍu wruqK fõ'
12' wfma fmryerg u,a .ila youq
wjYH øjH iQodkï lr f.k isiqka m%dfhda.sl j fuu l%shdldrlfuys fhoùu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'
13' mska;d,shla youq
mdkSh c,h /ia lr ;nk mska;d,sh y÷kajd § ta flfrys isiq wjOdkh fhduq lsÍu fuys wruqK fõ'
14' wkd:msKaäl isgq;=ud
ksr;=re j u oka § mska isÿ lr .;a iqo;a; isgq;=udf.a mqKH l%shd flfrys isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfuka wfmalaId
flf¾'
15' wkqnqÿ ñys÷ ysñ
,laÈjg nqÿ iiqk /f.k jevu l< ñys÷ uy ry;ka jykafia ms<sn| j;a" ch Y%S uyd fndaëka jykafia /f.k jevu
l< ix>ñ;a;d ry;a f;rKska jykafia ms<sn| j;a fuu mdvfuka wjOdrKh flf¾'
16' id,sflaodr cd;lh
fuu cd;l l:dfõ § fndai;a pß;h flfrys wjOdkh fhduq fldg ujqmsh Wmia:dkfha jeo.;alu wjOdrKh lsÍu
wruqK fõ'

89
17' wfma f.or mskalug iQodkï
odkhla §ug fmr ksjeishka mkai, yd iïnkaO j Bg iQodkï jk wdldrh meyeÈ,s lr §u fuu mdvfï wruqK fõ'
18' mskalu od wfma f.or
ksjfia ish¨ fokd u úúO wdldrfhka iyNd.s ù odkuh mskalu isÿ l< hq;= nj wjfndaO lsÍu fuys wfmalaIdjhs'
19' lïue<s ke;s <uhs
w,i fkd ù Wfoka wjÈ ùfï jeo.;alu;a" bka ,efnk kSfrda.S iqjh;a ms<sn|j wjOdkh fhduq lsÍu fuhska
wfmalaIs; h'
20' wms ;d;a;dg wïudg Wojq lruq
orejka ;ukag yels wdldrhg ;u foujqmshkag Wojq lsÍfï jákdlu wjOdrKh lsÍu fuu mdvfï wruqK fõ'
21' lkg ñysß jpk
iqyo;dj j¾Okh jk fia" wjia:dkql+, j fhÈh yels joka isiq wjOdkhg fhduq lsÍu fuu mdvfuka wfmalaIs; h'
22' wdorfhka mßirh /l .ksuq
wmf.a Ôú; rlsk mßirh wdrlaId lr .ekSfï jeo.;alu wjfndaO lr §u fuu mdvfï wruqK fõ'
23' wka ika;lhla .kak tmd
fidrlï lsÍu je/È l%shdjla nj meyeÈ,s lr wka i;= foa .ekSfuka je<lSfï woyi isiq uki ;=< ;yjqre lsÍu
fuu mdvfuka wfmalaIs; h'
24' fyd| .=Koï mqreÿ fjuq
foujqmshkag" .=rejrekag i,lñka ;ukag yels iEu fohla u fidhd n,d lsÍug mqreÿ ùu ;=<ska hy.=K iq/flk
nj ñka wjOdrKh flf¾'
25' ms<sfj<lg oji f.juq
fndÿ j;ams<sfj;a wkqj ;u Ôú;h yiqrejd .ekSfï jeo.;alu isiqkag wjfndaO lrùu fuhska wfmalaIs; h'
26' is,a .ksuq mska mqruq
is,a iudoka ù is,a iq/lSu fndÿ orejl=f.a fyd| ,laIKhla nj wjOdrKh lr ta i|yd isiqka fhduq lsÍu fuu
mdvfï wruqK fõ'
27' fu;a is; m;=ruq
Ndjkd lsÍfï wruqK myod § isiqka Ndjkdjg fhduq lsÍfï jeo.;alu fuu mdvfuka wjOdrKh flf¾'
28' hym;a ñ;=re weiqr
iqúfYaIS nqÿ joka bf.k .ksñka O¾uhg wkqj ;u Ôú;h ilia lr .ekSug isiqka fhduq lsÍu fuhska wfmalaIs; h'
29' kSfrda.S fjuq
ldhsl yd udkisl jYfhka kSfrda.S ùfï jeo.;alu olajk iqúfYaIS nqÿ jok flfrys fuys § wjOdkh fhduq flf¾'
30' :Qmdrdu od.en kuÈuq
,xldfõ m<uq od.en :Qmdrduh f,i y÷kajd §" i¾j{ Od;= ksoka lr we;s fuu wdrduh jkaokd lsÍu flfrys
wjOdkh fhduq lsÍu wfmalaIs; h'
31' iudê ms<su jykafia
nqÿka jykafiaf.a uyd lreKd .=Kh ms<sìUq jk fuu ms<su jykafia ms<sn| j
­­ wjOdkh fhduq lrñka jkaokd lsÍug
isiqka fhduq lsÍu fuu mdvfï wruqK fõ'

90

You might also like