შესავალი:

ელექტრონული ვაჭრობა არის საქონლისა და მომსახურების ყიდვა -გაყიდვის პროცესი ,

რომელიც ხორციელდება ინტერნეტის ან სხვა ელექტრონული ქსელების საშუალებით . იგი
წარმოადგენს ბიზნესის წარმოების რევოლუციურ ფორმას, რომელმაც შეცვალა
ტრადიციული ვაჭრობის წესები.

ელექტრონული ვაჭრობის მნიშვნელობა იზრდება, რადგანაც მას გააჩნია მთელი რიგი

უპირატესობები როგორიცაა: ფართო გეოგრაფიული არეალი, 24/7 ხელმისაწვდომობა,
შემცირებული ოპერაციული ხარჯები, პროდუქტებისა და მომსახურების უფრო დიდი
არჩევანი და ა.შ. ამიტომ, ამ ნაშრომის მიზანია გამოიკვლიოს ელექტრონული ვაჭრობის
ტენდენციები და გამოწვევები თანამედროვე ბიზნესგარემოში.

თეორიული ნაწილი:

ელექტრონული ვაჭრობის ისტორია იწყება 1970-იანი წლებიდან, როდესაც შემუშავდა

პირველი სისტემა ელექტრონული ტრანსფერისთვის. 1990-იან წლებში ინტერნეტის ზრდამ
წინ წამოწია ელ-ვაჭრობის განვითარება. დღეისათვის არსებობს ელექტრონული
ვაჭრობის სხვადასხვა სახეები:

B2C (Business-to-Consumer) - კომპანიების მიერ საბოლოო მომხმარებლებზე პროდუქტებისა

და მომსახურების გაყიდვა.

B2B (Business-to-Business) - ერთი კომპანიის მიერ სხვა კომპანიისთვის პროდუქტების ან

სერვისების მიწოდება.

C2C (Consumer-to-Consumer) - მომხმარებლებს შორის საქონლის ან მომსახურების გაცვლა.

უპირატესობები: ფართო არჩევანი, კონკურენტული ფასები, მოხერხებულობა .

ნაკლოვანებები: უსაფრთხოების რისკები, ნდობის ნაკლებობა, შეზღუდული
გამოცდილება.

ტენდენციები:
მობილური კომერცია - სმარტფონებისა და ტაბლეტების გამოყენება იზრდება
შესყიდვების განხორციელებისთვის. კომპანიები მობილურ აპლიკაციებზე ამახვილებენ
ყურადღებას.

პერსონალიზაცია - მომხმარებლებს სთავაზობენ მათთვის შეკერილ შეთავაზებებს მათი

გემოვნების, ინტერესებისა და ქცევის მიხედვით. მანქანური სწავლება ეხმარება
კომპანიებს მონაცემთა ანალიზსა და პერსონალიზაციაში.

სოციალური კომერცია - სოცმედიის (Facebook, Instagram და სხვ.) გამოყენება შესყიდვებში.

კომპანიები იყენებენ ინფლუენსერ მარკეტინგს და სოციალურ არხებს გაყიდვებისთვის .

AI და ML - ხელოვნური ინტელექტისა და მანქანური სწავლების გამოყენება სხვადასხვა

მიზნით: ვირტუალური დახმარება, პროდუქტების რეკომენდაციები, სავაჭრო რობოტები
და ა.შ.

ომნი-არხები - კომპანიები ცდილობენ მომხმარებლებს გაუერთიანონ ონლაინ და

ფიზიკური გამოცდილება ერთიან მთლიან გამოცდილებად.

გამოწვევები:

კიბერუსაფრთხოება - მონაცემთა გაჟონვის, კიბერთავდასხმებისა და ფინანსური

დანაკარგების რისკები. მნიშვნელოვანია უსაფრთხოების სტანდარტების დაცვა .

ლოგისტიკა - პროდუქტების დროული და ეფექტური მიწოდება მნიშვნელოვან

გამოწვევად რჩება. საჭიროა ლოგისტიკური ჯაჭვის ოპტიმიზაცია.

გადახდის უსაფრთხოება - საკრედიტო ბარათებით გადახდების თაღლითობის რისკები

უნდა შემცირდეს უსაფრთხო გადახდის ტექნოლოგიების დანერგვით .

ელ. ნარჩენები - ელექტრონული მოწყობილობების სწრაფი ცვლა იწვევს ნარჩენების

დაგროვებას. საჭიროა ელ. ნარჩენების უტილიზაციის სტრატეგიები.
კონკურენცია - ელ-ვაჭრობის გლობალური არეალი იწვევს მკაცრ კონკურენციას ,
განსაკუთრებით ციფრულ გიგანტებთან. კომპანიები მუდმივად უნდა აუმჯობესებდნენ
მომხმარებლის გამოცდილებას.

ნდობა - ბევრ მომხმარებელს აქვს ეჭვები ელ-ვაჭრობის მიმართ. კომპანიებმა უნდა

დაამკვიდრონ გამჭვირვალობა, კარგი რეპუტაცია და უმაღლესი მომხმარებლის
მომსახურება.

კვლევის მეთოდოლოგია:

წინამდებარე კვლევა ეყრდნობა შერეულ მიდგომას - როგორც რაოდენობრივ , ას