KABANATA 7: PARIS PATUNGONG BERLIN (1885-1887)

Sa masayang Paris (1885-1886)*Si Rizal na noo’y 24 taong gulang at

isang manggamot, ay nagtungo sa Paris para magpakadalubhasa sa
optalmolohiya

Maximo Viola – isang mag-aaral ng medisina at kabilang sa mayamang

pamilya sa SanMiguel, Bulacan na binisita ni Rizal sa Barcelona bago
tumungo ng Paris.

Señor Eusebio Corominas – patnugot ng pahayagang La Publicidad at

gumihit ng larawan ni Dr. Morayta

Dr. Miguel Morayta – may-ari ng La Publicidad at isang estadista

Nobyembre 1885 – nanirahan si Rizal sa Paris nang apat na buwan at nag

trabaho bilang katulong ni Dr. Louis de Weckert (1852-1906)

Dr. Louis de Weckert (1852-1906) – nangungunang optalmolohistang

Pranses mula 1885 hanggang Pebrero 1886

Pamilya Pardo de Tavera (Trinidad, Felix at Paz), Juan Luna at Felix

Resurreccion Hidalgo – mga kaibigan na pinapasyalan ni Rizal

Paz Pardo de Tavera – isang magandang binibini, ay kasintahan ni Juan

Luna kung saan sa album ng dalaga ay gumuhit si Rizal ng mga larawan
tungkol sakwento ng “Ang Matsing at ang Pagong”

SI RIZAL BILANG MUSIKERO

Walang likas na hilig si Rizal sa musika ngunit nag-aral pa rin siya ng
musika.

Enrique Lete – pinadalhan ni Rizal ng liham noong Nobymebre 27, 1878 na

nag sabing natuto siya solfeggio, piano at pag kanta, subalit ang boses nya
ay tulad ng pag-unga ng mga asno.

Plauta – natutunan niyang tugtugin dahil sa determinasyon at pagsasanay

at nutugtog sa mga pagtitipon ng mga Pilipino sa Paris.
SA MAKASAYSAYAN HEIDELBERG
Pebrero 1, 1886 – malungkot na nilisan ni Rizal ang Paris

Strasbourg (Kabisera ng Alsace-Lorraine) –dinalaw ni Rizal kasama ang

ibang bayan sa hangganan ng Alemanya

Pebrero 3,1886 – dumating si Rizal sa Heidelberg- makasaysayang

lungsod sa Alemanya na kilala sa matanda nitong unbersidad at
romantikong kapaligiran.

Samahan ng mga Manlalaro ng Ahedres –ginawang miyembro dito si Rizal

dahil nalaman ng mga estudyanteng Aleman na magaling maglaro nito si
Rizal.

Dr. Otto Becker – kilalang optalmolohiyang Aleman na kung saan

nagtrabaho si Rizal sa ospital ng mga Mata ng Unbersidad ng Heidelberg

“Para sa Bulaklak ng Heidelberg” (A Las Flores de Heidelberg) – isinulat

niya noong Abril 22, 1886 dahil nangulila sa kanilang marikit na hardin sa
Calamba

Wilhelmsfeld – dito nagbakasyon si Rizal ng tatlong buwan, isang

bulubunduking bayang malapit sa Heidelberg

Dr. Karl Ullmer – butihing protestanteng pastor na naging mabuting

kaibigan at taga hanga ni Rizal kung saan siya tumira, kasama ang may
bahay at dalawang anak nito na sina Etta at Fritz

Mayo 29, 1887 - sumulat si Rizal kay Friedrich ng pasasalamat

Hulyo 31, 1886 – isinulat ni Rizal ang unaniyang liham sa wikang Aleman
kay Propesor Ferdinand Blumentritt

Ferdinand Blumentritt – direktor ng Ateneo ng Leimeritz, Austria,

isang Austrianong etnolohista na interesado sa mga wika ng Pilipinas
Aritmetica – aklat na binanggit ni Rizal at inilathala sa dalawang wika –
Espanyol at Tagalog ng limbagan ng Unibersidad ng SantoTomas noong
1868

Rufino Baltazar Hernandez – awtor ng aritmetica, katutubo ng Sta. Cruz,

Laguna

IKALIMANG DANTAON NG UNBERSIDAD NG HEIDELBERG

AGOSTO 6, 1886 - ipinagdiriwang ang ikalimang dantaong pagdiriwang ng
Pamosong Unibersidad ng Heidelberg

SA LEIPZIG AT DRESDEN
Agosto 9, 1886 - tatlong araw makaraan ang selebrasyon ng unibersidad,
nilisan ni Rizal ang lungsod

Agosto 14, 1886 – narating ni Rizal ang Leipzig at dumalo sa panayam

tungkol sa kasaysayan at sikolohiya.

Propesor Friedrich Raizel – bantog na mananalaysay naAleman

Dr. Hans Meyer – Alemang antropolohista na naging kaibigan ni Rizal

William Tell ni Schiller – isinalin ni Rizal sa Tagalog mula sa wikang

Aleman sa gayon malalaman ng mga Pilipino ang kwento tungkol sa
kampyon ng kasarinlan ng mga Swisa

Fairytales ni Hans Christian Andersen- isinalin ni Rizal sa Tagalog para sa

mga pamangkin dito sya naninirahan ng dalawa’t kalahating buwan at dito
nya iwinasto ang ilang kabanata ng kanyang pangalawang nobela.

Proofreader – naging trabaho ni Rizal sa isang limbagan dahil sa kanyang

kaalaman sa Aleman, Espanyol at ibang wikang Europeo

Oktubre 29- umalis sya ng Lepzig papuntang Dresden

Dr. Adolf B. Meyer- nakilala ni Rizal sa Dresden- Direktor ng Museo
Antropolohikal at Etnolohikal.

Nobyembre 1- nilisan ni Rizal ang Dresden at narating ang Berlin nang

gabing iyon.

TINANGGAP SI RIZAL NG SIRKULO SIYENTIPIKO NG

BERLIN
Nahalina sa lugar na ito si Rizal dahil dito’y maunlad ang larangan ng
siyensa at walang panlalait sa lahi

Dr. Feodor Jagor- bantog ng mga manlalakbay at mga siyentipikong

Aleman at awtor ng Travels in the Philippines

Binisita nya ang Pilipinas noong 1859-1860.

MGA HULA NI JAGOR SA KANIYANG AKLAT

1.Pagbagsak ng kolonyalismong Espanya sa Pilipinas.

2.Pagdating ng mga Amerikano sa baybaying Pilipinas

Dr. Rudolf Virchozo- bantog ng Alemang antropolohista na ipinakilala ni Dr.

Jagor.

Dr. Hans Virchozo- anak ni Rudolf, propesor ng panlarawang anatomiya.

Dr. W. Jofst- kilalang Alemang heograpo.

Dr. Karl Ernest Schweigger (1830-1905)-nagtrabaho si Rizal sa klinika nito,

bantog na optalmolohista.

Samahang Antropolohikal at Samahang Heograprikal- naging miyembro

dito si Rizal sa tulong ng rekomendasyon nina Dr. Jagor at Meyer. Siya ang
unang Asyanong nabigyan ng ganitong karangalan.

Tagalische Verkunst (Sining Metrikal ng Tagalog)- tugon ni Rizal sa

paanyaya ni Dr.Verkunst na magbigay sya ng panayam sa Samahang
Etnograpiko ng Berlin.
BUHAY NI RIZAL
Nanirahan si Rizal sa Almenya dahil gusto nyang

1.Mapalawak ang kanyang kaalaman sa optalmolohiya.

2.Mapaunlad ang kanyang pag-aaral sa mga agham at wika

3.Obserbahan ang kalagayang politikal at ekononomikong

bansang Alemanya

4.Makipagkilala sa mga bantog na Alemang siyentipiko at iskolar

5.Mailathala ang kanyang nobela, Noli Me Tangere

Madame Lucie Cerdole- kumuha si Rizal ng pribadong pagtuturo sa wikang

pranses.

Unter Den Linden- tuwang tuwa dito sa pamamasyal si Rizal na madalas

na puntahan ng kabataan para makipag-inuman ng beer at
makipagkwentuhan

PANANAW NI RIZAL SA KABABAIHANG ALEMAN

MARSO 11, 1886- ipinahayag ni Rizal sa kanyang liham kay Tinidad ang
mataas na pagpapahalaga at paghanga nya sa mga kababaihang Aleman

MGA KATANGIAN NG BABAENG ALEMAN

• Seryoso

• Hindi tsismosa

• Masipag

• Hindi magarbo

• Edukado

• Hindi palaaway
• Palakaibigan

• Hindi partikular sa magandang damit at mamahaling alahas

MGA KAUGALIAN NG MGA ALEMAN

Pumuputol ng puno tuwing bisperas ng pasko at pinapalamutian at
pagsapit ng gabi dito ipinagdiriwang ng pamilya ang okasyon.

Pagpapakilala sa sarili sa mga estranghero sa isang pagtitipon

PINAKAMALUNGKOT NA TAGLAMIG NI RIZAL

1886 – Ito ang pinakamalungkot na taglamig ni Rizal dahil wala siyang
perang natatanggap mula sa Calamba.

-Naisangla na niya ang singsing na diyamante na bigay ni Saturnina

-Hindi siya nakapagbayad sa inuupahang bahay

-Isang beses sa isang araw nalang siya kumakain

-Siya na mismo ang naglalaba ng kaniyang damit

-Inuubo siya at natatakot na baka dapuan na siya ng Tuberkulosis

KABANATA 8: Nailathala ang Noli Me Tangere (1887)

MGA DAHILAN BAKIT HINDI MALIMUTAN NI RIZAL ANG
TAGLAMIG NG 1886
1. Ito ay isang masakit na bahagi ng kaniyang buhay dahil siya’y gutom,
may sakit at naghihirap sa malayong lungsod.

2. Nagdulot ng kasiyahan dahil lumabas na sa limbagan ang kaniyang

Noli Me Tangere noong Marso 1887.

IDEYA NG PAGSULAT NG ISANG NOBELATUNGKOL SA PILIPINAS

Uncle Tom’s Cabin – (Harriet Beecher Stowe) –Naglalarawan sa kaawa-

awang kalagayan ng mga pinagmamalupitang alilang negro, na nag
bunsod kay Rizal upang gumawa ng isang nobelang naghahayag ng mga
paghihirap ng mga kababayan.

Enero 2, 1884 – Ipinanukala ni Rizal sa isang grupo ng mga Pilipino ang

pagsusulat ng isang nobela ngunit kalaunan ay nag pasya siyang siya na
lang ang magsulat dahil ang nais ng mga kababayan ay halos tungkol sa
babae ang nais isulat.

ANG PAGSULAT NG NOLI

• 1884 – Sa pagtatapos ng taong ito sinimulan ni Rizal at natapos ang
kalahati ng Noli MeTangere

• 1885 – ipinagpatuloy niya ang pagsusulat ng nobela at natapos niya ang

kalahati ng pangalawang hati

• Alemanya – dito niya natapos ang huling sangkap at ng nobela

Wilhelmsfeld – dito niya isinulat ang huling kabanata ng Noli Me

Tangere noong Abril-Hunyo1886

• Pebrero 1886 – ginawa ni Rizal ang huling rebisyon ng manuskrito ng Noli

• Dr. Maximo Viola – kaibigan ni Rizal na nagmula sa mayamang pamilya

ng San Miguel, Bulacan na pumayag na tustusan ang pagpapalimbag ng
Noli at pinahiram si Rizal ng panggastos sa araw-araw.

Elias at Salome – inalis ni Rizal ang buong kabanata nito upang makatipid
(“Sa Kakahuyan” Kabanata XXIV)
• Pebrero 21, 1887 – natapos ang Noli at handang ilathala

• Berliner Buchdruckrei-Action-Gesselschaft –imprentang may

pinakamababang singil 300 piso para sa 2000 sipi ng nobela

PINAGBINTANGAN ESPIYANG PRANSES SI RIZAL

Habang nasa limbagan ang Noli, binisita siya ng hepe ng pulis ng Berlin sa
bahay at hininging makita ang kaniyang pasaporte. Dahil wala siyang
naipakita, sinabihan siyang kumuha sa loob ng apat na araw.

Pinaghinalaan siyang espiya ng Pranses.

Alsace-Lorraine – Ang di pagkakaunawaan sa teritoryong ito ang dahilan

ng hindi magandang relasyon ng Pransiya at Alemanya.

NATAPOS ANG PAGPAPALIMBAG NG NOLI

•Marso 21, 1887 – Lumabas na sa imprenta ang Noli Me Tangere

MGA PINADALHAN NG UNANG SIPI

• Ferdinand Blumentritt

• Dr. Antonio Ma. Regidor

• Graciano Lopez-Jaena

• Mariano Ponce

• Felix R. Hidalgo

• Marso 29, 1887 – ibinigay ni Rizal ang Galley Proof ng Noli, panulat na
ginamit at komplementaryong sipi kay Viola at bilang tanda ng pasasalamat

ANG PAMAGAT NG NOBELA

Ang Pamagat ng Noli Me Tangere ay isang pariralang Latin na ang
ibig sabihin ay “Huwag mo kong salingin”
• Marso 5, 1887 – Sinabi ni Rizal sa sulat niya kay Felix R. Hidalgo na
nagmula ito sa magandang balita ni San Lucas na nagsasabing huwag mo
akong salingin

• San Juan – dito totoong nagmula ang magandang balita kung saan
nagkamali si Rizal* Inihandog ni Rizal ang Noli sa bayang Pilipinas – sa
aking amang bayan

BUOD NG NOLI

• 63 Kabanata at epilogo – Bumubuo sa Noli PINURI NG MGA KAIBIGAN

NI RIZAL ANG NOLI

1. Ferdinand Blumentritt

2. Dr. Antonio Ma. Regidor – makabayang Pilipino at abogadong

ipinatapon dahil sa pagkakasangkot sa pag-aalsa sa Cavite noong 1872.

KABANATA 9: PAGLALAKABAY NI RIZAL SA EUROPA

KASAMA SI VIOLA (1887)
• Mayo 11, 1887 – Nilisan nina Rizal at Viola dalawang kulay-
kayumangging doktor na manlalakbay ang Berlin, lulan ng tren.

• Dresden – isa ito sa pinakamagandang lungsod sa Alemanya na

pinuntahan nina Rizal at Viola.

• Promethens Bound – Larawang nakita ni Rizal sa Museo ng Sining

na hinangaan niya ng husto at naalala niya ang representayon ng ganoong
ideya sa galerya ng sining sa Paris.

UNANG PAGKIKITA NINA RIZAL AT BLUMENTRITT

• Mayo 13, 1887 – narating ng tren ang estasyon ng Leitmeritz, Bohemia at
nasa estasyon si Propesor Blumentritt upang salubungin sina Rizal at
Viola.

• Leitmeritz – tumigil dito sina Rizal at Viola mula Mayo 13 hanggang Mayo
16, 1887.
MAGANDANG ALAALA NG LEITMERITZ
• Rosa – asawa ni Blumentritt na mahusay magluto at naghanda ng
masarap ng lutuing Austriyano

• Dolores, Conrad, Fritz – mga anak ni Blumentritt

• Burgomaster – Alkalde ng bayan na humanga kay Rizal sa galing nito sa

wikang Aleman na natutunan lamang nito ng 11 na buwan.

Mayo 24, 1887 – sumulat si Rizal kay Blumentritt na ipinahayag ang

kaniyang pag-aalala sa pagkakasakit ni Dora

• Mayo 19, 1887 – Tatlong araw matapos lisanin ang Leitmeritz, sumulat si
Rizal ukol sa magandang pakikitungo sa kaniya na ang sentimyento ay
parang Pilipino, sa liham ding ito sinabi ni Rizal na nalimutan niya ang
kaniyang diyamanteng alpiler sa kaniyang kwarto sa Otel Krebs.

Prague – makasaysayang lugar na sunod na pinuntahan nina Rizal at Viola

• Dr. Willko – propesor ng likas na kasaysayan sa Unibersidad ng Prague

na tinanggap at ipinasyal sina Rizal sa mga makasaysayang lugar.

MGA PINASYALAN NI RIZAL

• Libingan ni Copernicus – kilalang astronomer

• Museo ng Likas na Kasaysayan

• Mga laboratoryong bakteriolohikal

• Bantog na kuwebang pinagpulungan kay San Juan Nepomuceno

Vienna – narating nina Rizal at Viola noong Mayo 20, ang kabisera ng
Austria-Hungary tinagurian itong “Reyna ng Danube”. Dito natanggap
ni Rizal ang kaniyang alpiler.

• Norfenfals – isa sa pinakamahusay na nobelista sa Europa, nang

panahon na iyon na nakipagkita kina Rizal.

• Otel Metropole – dito tumuloy sila Rizal

PAGLALAKBAY SA DANUBE PAPUNTANG LINTZ

• Mayo 24 – Nilisan nina Rizal at Viola ang Vienna lulan ng bangka upang
makita ang magandang tanawin. Napuna ni Rizal na ang pasahero ay
gumagamit ng papel na napkin kapag kumakain.

MULA SA LINTZ PATUNGONG RHEINFALL

Matapos ang paglalakbay sa ilog Lintz, nagbiyahe sila patungong Salzberg

at dumiretso sa Munich.

• Munich Beer – ipinagmamalaking pinakamasarap sa buong Alemanya.

• Nuremberg – isa sa pinakamatandang lungsod sa Alemanya *Nakita nila

ang kakila-kilabot na makinang pananakit na ginamit ng inkisisyon

.*Namangha sila sa paggawa ng mga manyika na isa sa pinakamalaking

industriya.

Question for assignment:

Dapat ba na ang kagaya ni Rizal ay magalit sa kapwa niya mag aaral sa

ibang bansa dahil lang sa nakikita niyang paglilimayon o nahihilig sa pag
inom ng alak?