Projekty zrealizowane w Pruszczu Gdańskim oraz w Gdańsku, ufundowane

ze środków unijnych – case study

Projekty realizowane ze środków Unii Europejskiej stanowią istotny element polityki

rozwoju i współpracy w Europie. Od wielu lat UE inwestuje znaczące środki finansowe w
różnorodne projekty, mające na celu promowanie innowacji, zrównoważonego rozwoju,
spójności społecznej i ekonomicznej, a także wzmacnianie więzi między państwami
członkowskimi. Te projekty mają na celu rozwiązanie wspólnych problemów, stymulowanie
wzrostu gospodarczego i tworzenie równych szans dla wszystkich obywateli Unii
Europejskiej. W tym eseju przedstawię kilka projektów z obszaru Gminy Pruszcza
Gdańskiego oraz Gdańska, realizowanych w ramach perspektywy finansowej 2014-2020. Ich
realizacja miała znaczący wpływ na jakość życia mieszkańców w tych okolicach, na
transport, środowisko oraz lepszą edukację. Przybliżę ich treść oraz sprawdzę czy zamierzone
działania zostały ostatecznie w pełni zrealizowane.
Pierwszym projektem jest Budowa zbiornika retencyjnego B-1 w Gminie Pruszcz Gdański, w
którym dofinansowanie Unii Europejskiej wynosiło 3,6 mln PLN. Przedmiotem projektu była
budowa zbiornika retencyjnego B-1, o pojemności 46,5 tys. m3 , na Potoku Borkowskim, w
miejscowości Borkowo w gminie Pruszcz Gdański. Główną przyczyną realizacji projektu
było położenie geograficzne tej miejscowości w obszarze Żuław Gdańskich oraz u podnóża
wzgórz morenowych tzw. górnego tarasu, co powoduje duże zagrożenie powodziowe niemal
na całym obszarze Gminy. Wśród bardziej szczegółowych problemów zdiagnozowano
również: brak możliwości odbioru wód opadowych związanych z nawalnymi deszczami i
wodami roztopowymi w wyżynnej części gminy Pruszcz Gdański, leżącej w zlewni Kanału
Raduni; wody te spływały powierzchniowo do cieków ciążących do Kanału Raduni, brak
zbiorników retencyjnych uniemożliwiał skuteczne przejęcie chwilowych, maksymalnych
przepływów deszczu nawalnego oraz opóźnienie spływu wód, gwałtowne opady powodowały
podtopienia budynków i dróg, erozję i degradację gleb, osuwiska ziemi, niszczenie upraw itp.,
niewystarczające zabezpieczenie terenów zlokalizowanych w obszarze ryzyka powodziowego
przed wystąpieniem podtopień i powodzi. Dodatkowym ryzykiem była możliwość
uszkodzenia biegnącego pod Kanałem Raduni kolektora ściekowego, odprowadzającego
ścieki z Miasta Pruszcz Gdański oraz Gminy Pruszcz do oczyszczalni Wschód. W odpowiedzi
na te problemy, w ramach projektu wybudowano zbiornik retencyjny B-1 na Potoku
Borkowskim, głównym dopływie Potoku Św. Wojciech. Zbiornik ten pełni funkcję odbiornika
wód deszczowych z terenów Borkowa i graniczących z nim terenów zurbanizowanych.
Redukcja przepływu przyczynia się do minimalizacji dopływów maksymalnych do Kanału
Raduni, zmniejszając zagrożenie powodziowe na terenach przyległych. Zmniejszenie
prędkości wody w potoku Borkowskim przyczynia się także do redukcji rumowiska
wleczonego i unoszonego poniżej zbiornika i znacząco ograniczy zmniejszanie przekroju
cieku. Ograniczenie spływu zapobiega gwałtownemu wzrostowi wody w Kanale Raduni oraz
możliwości przerwania obwałowania i zalania dzielnic Gdańska: Św. Wojciech oraz Orunia.
Ogranicza również możliwość uszkodzenia kolektora ściekowego biegnącego w dnie Kanału
Raduni. Obszar zlewni zabezpieczonej przez nowy zbiornik retencyjny powstały w ramach
projektu wynosi 52,9 km2. Podsumowując, projekt wpływa istotnie na wzmocnienie
bezpieczeństwa powodziowego omawianego obszaru poprzez zwiększenie możliwości
retencyjnych zlewni, a tym samym także na ograniczenie kosztów związanych ze skutkami
powodzi oraz ograniczenie zagrożeń zdrowia i życia mieszkańców związanych z powodziami
i podtopieniami. Dzięki wybudowanej infrastrukturze możliwe było m.in. podjęcie
modernizacji i budowy głównych dróg (podstawowy układ komunikacyjny) w miejscowości
(dzięki zbiornikowi jest możliwość odprowadzenia wody z jezdni, nie występują
podtopienia). Budowa zbiornika retencyjnego stanowi ważny element Gdańskiego Węzła
Wodnego, tworzącego system cieków, kanałów i rowów odwadniających, który od północy
jest ograniczony Martwą Wisłą, od wschodu głównym korytem Wisły, a od zachodu Kanałem
Raduni, a tym samym wpływa na wzmocnienie systemu ochrony przeciwpowodziowej całych
Żuław Wiślanych1.
Kolejnym projektem jest Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej - etap IV A w ramach
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 i działania rozwoju
publicznego transportu zbiorowego w miastach, realizowany z Funduszu Spójności. Całość
projektu wyniosła 643 832 353,42 zł, a dofinansowanie z Unii Europejskiej wynosiło 324 900
584,68 zł. Projekt jest częścią wieloletniej i wieloetapowej inwestycji Gminy Miasta
Gdańska, realizowanej pod wspólną nazwą „Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej”
(GPKM), mającej na celu stworzenie i utrzymanie konkurencyjnego systemu transportu
zbiorowego. Założonych było 6 zadań: budowę linii tramwajowej z infrastrukturą
towarzyszącą w ul. Nowej Bulońskiej Północnej, przebudowę infrastruktury tramwajowej w
ul. Budzysza, Stryjewskiego i Nowotnej, w dzielnicy Gdańsk Stogi, budowę nowych linii
tramwajowych w dzielnicy Gdańsk Południe; etap 1 – budowa ul. Nowej Warszawskiej w
Gdańsku, zakup nowego dwukierunkowego wieloczłonowego taboru tramwajowego (15 szt.),

1 https://www.ewaluacja.gov.pl dostęp: 07.06.2023

nowe wiaty przystankowe na terenie Gdańska (64 szt.), nowe tablice informacji pasażerskiej
(SIP) na terenie Gdańska (84 szt.)2. Wszystkie zadania zostały zrealizowane, jedynie jest
różnica w zakupionych nowych dwukierunkowych wieloczłonowych taborów tramwajowych
– miało być zakupionych 15 sztuk, a ostatecznie zakupiono 19 sztuk. Prace budowlane
związane z realizacją projektu rozpoczęły się w II kwartale 2018 roku. Ostatnim jego
widowiskowym akcentem było otwarcie w marcu 2023 r. linii tramwajowej Nowa
Warszawska. Łącznie w ramach projektu zmodernizowano i zbudowano 7,5 km linii
tramwajowych na obszarze miasta3. Głównym pozytywnym skutkiem projektu jest
zwiększenie udziału przyjaznego środowisku transportu publicznego w obsłudze
mieszkańców Gdańska poprzez budowę i modernizację linii tramwajowych oraz zakup
nowoczesnego energooszczędnego taboru tramwajowego, co zwiększyło atrakcyjność
czystego, bezpiecznego i efektywnego transportu publicznego. Inwestycje objęte tym
projektem spowodowały poprawę warunków podróży pasażerów pod względem czasu,
komfortu, dostępności i bezpieczeństwa4.
Ostatnim z omawianych projektów jest Poprawa jakości kształcenia studentów Gdańskiego
Uniwersytetu Medycznego poprzez rozwój infrastruktury dydaktycznej i wsparcie procesu
nauczania o metody symulacji medycznej realizowany w ramach Programu Wiedza Edukacja
Rozwój z Europejskiego Fundusze Społecznego w perspektywie 2014-2020. Wartość projektu
wynosi 20 653 039,29 zł, a wkład Unii Europejskiej 17 406 381,51 zł. Głównym celem
projektu jest doposażenie Centrum Symulacji Medycznej (CSM) Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego oraz wdrożenie Programu Rozwoju Uczelni mającego na celu optymalne
wykorzystanie wytworzonej infrastruktury. W budynku utworzono łącznie 35 sal
dydaktycznych, które zostały wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt dydaktyczny, w tym
m.in. symulator ambulansu medycznego, zaawansowane symulatory pacjenta dorosłego,
symulator porodowy, stoły do wirtualnych wizualizacji anatomicznych, fantomy, trenażery
oraz modele do nauki procedur medycznych. Dzięki utworzeniu Centrum Symulacji
Medycznej możliwe jest uzupełnienie programów kształcenia o elementy praktyczne, co
przełoży się na znaczący wzrost jakości kształcenia studentów Gdańskiego Uniwersytetu
Medycznego na kierunkach lekarskim, pielęgniarstwie i położnictwie. Prowadzenie zajęć w
warunkach symulacji medycznej umożliwia wszechstronne doskonalenie podstawowych
umiejętności klinicznych studentów zapewniając im możliwość przeprowadzenia analizy
popełnionych błędów na podstawie zarchiwizowanych materiałów audiowizualnych. W
2 https://mapadotacji.gov.pl dostęp: 07.06.2023
3 https://www.gdansk.pl dostęp: 07.06.2023
4 https://mapadotacji.gov.pl dostęp: 07.06.2023
ramach projektu zaplanowano również działania o charakterze miękkim, m.in. krajowe i
zagraniczne kursy z zakresu symulacji medycznej dla instruktorów i techników,
przygotowanie materiałów dydaktycznych dla studentów oraz dodatkowe zajęcia na
nowoczesnym sprzęcie5.

5 https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl dostęp: 07.06.2023

 Bibliografia

1. https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl dostęp: 07.06.2023

2. https://www.gdansk.pl dostęp: 07.06.2023
3. https://mapadotacji.gov.pl dostęp: 07.06.2023
4. https://www.ewaluacja.gov.pl dostęp: 07.06.2023