Çember ve Daire

Çözüm

79922
için izle

5. Ünite 10. Ders

Soru 3
Dairenin Çevresi ve Alanı
D C
O merkezli çember ABCD
Dairenin Çevresi karesinin köşelerinden geç-
mektedir.

O
r r
A B

K
O A B

İ
ABCD karesinin çevresi 32 birim olduğuna göre, çem-

AT
berin çevresi kaç birimdir?
• Bir çemberin iç bölgesi ile birleşimine daire denir.
Bir dairenin çevresinin çapına oranı π sabit sayısını
verir.

M
Dairenin çevresi Ç
• = =p Ş Ç = 2pr Soru 4
Dairenin çapı 2r

E
B
Soru 1
AT

F
C [AB], O merkezli çem- D

PD
berin çapı A C O

|BC| = 10 birim
M
A B
İZ
O
|AC| = 24 birimdir. O merkezli çemberde A, C, O, D noktaları doğrusal,
[AB, B noktasında çembere teğettir.
TS
R

|AB| = 3ñ3 birim, |AC| = |OD| olduğuna göre, çem-

berin çevresi kaç birimdir?
RE
BE

Buna göre, çemberin çevresi kaç birimdir?

ÜC
H

Soru 5
RE

D H C
Soru 2

O merkezli çemberde
E G
|AB| = 16 birim

O |OH| = 6 birimdir.

A F B
A B
H
ABCD karesi E, F, G, H noktalarında çembere teğettir.
Buna göre, çemberin çevresi kaç birimdir?
ABCD karesinin alanı 64 birimkare olduğuna göre,
çemberin çevresi kaç birimdir?

11. SINIF 107

 Çember ve Daire
5. Ünite 10. Ders

Yay Uzunluğu Daire Diliminin Çevresi

• Yarıçapı r birim, merkez O • O merkezli, |AB| yay

açısı a olan AB yayının uzunluğu olan daire
uzunluğu a diliminin çevresi
O
a r r 2pr . a
a • |AïB| = 2pr . • + 2r
r 360° 360°

K
ifadesi ile bulunur. A B şeklinde hesaplanır.
A B

İ
AT
Soru 6 Soru 8

B Yandaki O merkezli çemberde A B

M
m(AéBC) = 30°’dir.

E
O
60°
AT

F
O

PD
A C
O merkezli daire diliminin merkez açısı 60° ve
Çemberin yarıçapı 3 birim olduğuna göre, AïC yayının
M
uzunluğu kaç birimdir? |AO| = 4 birimdir.
İZ
Buna göre, daire diliminin çevresi kaç birimdir?
TS
R
RE
BE
ÜC

Soru 7
Soru 9
H

A
RE

d
B T

Yukarıda saat 2.00’yi gösteren bir duvar saati gösterilmiştir.

O merkezli çemberde |AT| = 24 birim ve AT kirişinin
O noktasına en kısa uzaklığı 5 birim olduğuna göre, Bu duvar saatinin akrebi 12 birim uzunluğunda oldu-
çemberin çevresi kaç birimdir? ğuna göre, saat 4.30 olduğu ilk anda saatin akrebinin
aldığı yol kaç birimdir?

11. SINIF 108

 Çember ve Daire
Çözüm

79920
için izle

5. Ünite 8. Ders
Soru 3
Çemberde Teğet
C A merkezli çeyrek çem-
T • Bir çembere çizilen te- ber dik üçgenin hipote-
5
d ğet doğrusu ile mer- D nüsüne T noktasında te-
kezden teğet noktası- T
ğettir.
na çizilen doğru dik 8
O |CT| = 5 birim
kesişir.

K
|BT| = 8 birim
A E B

İ
• Bir çembere, çembe- Yukarıda verilenlere göre, |BE| kaç birimdir?

AT
A
rin dışındaki bir nok-
r
tadan çizilen teğet
P O doğrularının uzunluk-
r ları birbirine eşittir.

M
B
|PA| = |PB| Soru 4

E
[PA ve [PB, O merkezli çem-
bere sırasıyla A ve B nokta-
Soru 1
AT O

F
larında teğettir.
P [PA, A noktasında [PB, B nokta-

PD
sında [CD], F noktasında çem- m(APB) = 60°
A B
5 6 bere teğettir.
M
D C |PD| = 5 birim 12
F
İZ
2
A B 60°
|PC| = 6 birim
TS

P
R

|BC| = 2 birim
|PA| = 12 birim olduğuna göre, P noktasının çembe-
RE
BE

Buna göre, Çevre(P¿DC) kaç birimdir? rin üzerindeki en uzak noktaya olan uzaklığı kaç bi-
rimdir?
ÜC
H
RE

Soru 2 Soru 5

A O merkezli yarım C O merkezli çemberde A,

çembere [PA, A
noktasında teğettir.
P B O C |PA| = 6ñ2 birim
|PB| = 2 . |OC|
B, T değme noktalarıdır.
T |AD| = 6 birim
D
|BC| = 30 birim

Yukarıda verilenlere göre, çemberin yarıçapı kaç bi- A O B

rimdir?
Buna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?

11. SINIF 103

 Çember ve Daire
5. Ünite 8. Ders
Soru 6 Soru 9

D C Yandaki şekilde ABCD dik- D C

O merkezli çembere ABCD
dörtgeni ve [CD] çaplı ya- dikdörtgeninin [AB] kenarı T
rım çember verilmiştir. noktasında teğettir.
F O
[EF] yarım çembere T nok- |AE| = 2 birim
T
tasında teğet
E |AT| = 6 birim

K
E |CF| = |AE| 2
A 6 T B
|FB| > |CF|

İ
AT
A B |AB| = 20 birim Yukarıda verilenlere göre, O merkezli çemberin yarı-
|BC| = 25 birim çapı kaç birimdir?

Buna göre, |CF| kaç birimdir?

E M
Soru 7
AT

F
Yandaki şekilde ABCD dik-

PD
D C
dörtgeninin [AD] ve [AB]
kenarları çembere teğettir.
M
32 Soru 10
O |AB| = 36 birim
İZ
A
|AD| = 32 birim
TS
R

A 36 B x+3
RE
BE

D F
Buna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?
x+2
ÜC
H

B 2x + 1 E C

Soru 8
RE

Yukarıdaki şekilde ABC üçgeni çembere D, E, F noktala-

Yandaki O merkezli çem- rında teğettir.
bere [AT, T noktasında
|AD| = x + 3 birim, |BE| = 2x + 1 birim, |FC| = x + 2 birim
teğettir.

O |AT| = 30 birim Çevre(ABC) = 28 birim olduğuna göre, |EC| kaç bi-

D rimdir?
|AD| = 10 birim

T A

Buna göre, çemberin yarıçapı kaç birimdir?

11. SINIF 104

 Çember ve Daire
Çözüm

79921
için izle

5. Ünite 9. Ders

Üçgenin İç Teğet Çemberi Üçgenin Dış Teğet Çemberi

A

C
A
O
D F

K
O
P B D

İ
AT
• Üçgenin bir kenarına ve diğer iki kenarının uzantı-
B E C
sına teğet olan çembere üçgenin dış teğet çem-
• Bir üçgenin üç kenarına teğet olan çembere üçge-
beri denir.
nin iç teğet çemberi denir. İç teğet çemberin

M
merkezi O, üçgenin açıortaylarının kesim noktasıdır. • Dış teğet çemberin merkezi O, üçgenin bir iç iki dış
açıortayının kesim noktasıdır.

E
Soru 1 AT

F
A Yandaki şekilde ABC üçge- Soru 3
ninin O merkezli iç teğet

PD
çemberi gösterilmiştir.
B
M
D
2m(AéBC) = m(BéAC)
A 65°
İZ
m(AéCB) = 60° O
O
TS

F
x
R

50°
B C P C D
RE
BE

Buna göre, m(BéDA) kaç derecedir? PAC üçgen, O merkezli çember PAC üçgeninin dış teğet
çemberidir.
ÜC

B, F, D teğet noktaları, m(BéAO) = 65°, m(OéPD) = 50°,

H

m(OéCD) = x’dir.
Soru 2
RE

Buna göre, x kaç derecedir?

A Yandaki şekilde O noktası
iç teğet çemberin merkezi-
50°
dir.

m(BéAC) = 50°
O

B C

Yukarıda verilenlere göre, m(BéOC) kaç derecedir?

11. SINIF 105

 Çember ve Daire
5. Ünite 9. Ders
Soru 4 Soru 7

Yandaki şekilde ABC üçge-

D
O
ninin O merkezli dış teğet
B
çemberi gösterilmiştir.
D 78° F A F
B C
E
C

K
E

İ
Yukarıdaki şekilde ABC üçgeni ve üçgenin dış teğet çem-

AT
D, E, F değme noktaları ve m(BéOC) = 78° olduğuna beri gösterilmiştir.

göre, m(DéAF) kaç derecedir? |AB| = 12 birim, |AC| = 10 birim

D, E ve F çemberin teğet değme noktaları

M
Çevre(A¿BC) = 30 birim olduğuna göre, |CE| kaç bi-
rimdir?

E
Soru 5 AT
ABC üçgen; D, E, F nok-

F
taları çembere teğet

PD
D noktalarıdır.
B
|AB| = 8 birim
M
8
F
İZ
A |AC| = 5 birim
5 C E |BD| = x + 1 birim
TS

Soru 8
R

Çevre(A¿BC) = 22 birim olduğuna göre, |CF| kaç bi- D E C

RE
BE

rimdir?
ÜC
H

Soru 6 A B
RE

A Yandaki şekilde ABC üç-

geni çembere D, E, F Yukarıdaki şekilde ABED dörtgeninin kenarları çembere
noktalarında teğettir. teğettir.

|AB| = 19 birim ABCD paralelkenar, |DE| = 8 birim, |EC| = 6 birimdir.

D F
|BC| = 12 birim Yukarıda verilenlere göre, BEC üçgeninin çevresi kaç
birimdir?
|AC| = 17 birim
B E C

Yukarıda verilenlere göre, |BE| kaç birimdir?

11. SINIF 106

 Çember ve Daire
Çözüm

79919
için izle

5. Ünite 7. Ders

Çevrel Çember Sinüs Teoremi

A • Bir üçgenin köşelerinden A

geçen çembere üçgenin • Bir üçgende kenar uzun-
çevrel çemberi denir. luğu ile o kenarın karşı-
c b
• Çevrel çemberde üçgenin O
sındaki açının sinüs de-
O R

K
kenarları birer kiriştir. ğeri orantılıdır.
B C B a C

İ
AT
• Çevrel çemberin merkezi, üçgenin kenar orta dik- • Üçgenin kenarları, iç açılarının sinüs değeri ve çev-
melerinin kesişim noktasıdır. rel çemberin yarıçapı arasındaki ilişki
a b c

M
= = = 2R şeklindedir.
sinëA sinëB sinëC
Soru 1

E
A Yandaki şekilde ABC üç-
Soru 3
gen, O üçgenin çevrel
x çemberinin merkezidir.
AT A ABC üçgen ve O noktası

F
çevrel çemberin merkezidir.

PD
m(AéBC) = 60° 45°
O m(BéAC) = 45°
m(CéAO) =x
O
M
60° |BC| = 4 birim
B C
İZ
B C
Yukarıda verilenlere göre, x kaç derecedir? 4
TS
R

Yukarıda verilenlere göre, çevrel çemberin yarıçapı

RE
BE

kaç birimdir?
ÜC
H

Soru 2
Soru 4
RE

A ABC üçgen, O noktası üç-

genin kenar orta dikmele- O merkezli çember ABC üç-
A
30° rinin kesim noktasıdır. geninin çevrel çemberi ol-
45° mak üzere,
m(CéAO) = 30°
O 6
m(CéBO) = 20° m(BéAC) = 45°
O
20°
B C 60° m(AéBC) = 60°
B x C
|AC| = 6 birimdir.
Yukarıda verilenlere göre, m(AéOB) kaç derecedir?

Yukarıda verilenlere göre, |BC| = x kaç birimdir?

11. SINIF 101

 Çember ve Daire
5. Ünite 7. Ders
Soru 6
Not: A Köşeleri çember üzerinde
1. A ABC dar açılı üçgen bulunan yandaki üçgende
ise çevrel çemberin
|BH| = 5 birim
merkezi üçgenin iç 12 18
bölgesindedir. B |AH| = 12 birim
R O 5
H
|AC| = 18 birim

K
B C C

İ
AT
Buna göre, çemberin yarıçapının uzunluğu kaç birimdir?
2. A ABC dik üçgen
ise çevrel çembe-
rin merkezi üçge-

M
nin hipotenüsü
B C
O üzerindedir.

E
3. ABC geniş açılı
AT

F
A
üçgen ise çevrel

PD
çemberin merkezi
B C üçgenin dış böl-
M
O gesindedir.
İZ
TS
R

Soru 7

O merkezli çember ABC üç-

RE
BE

A geninin çevrel çemberidir.

Soru 5
m(AéBC) = 30°
ÜC

B O noktası ABC üçgeninin çev- O 2

rel çemberinin merkezi |AC| = 2 birim
H

O |OC| = 18 birim C

B
RE

m(BéAC) = 120°’dir.
18 120°
A Buna göre, |OC| kaç birimdir?
C

Buna göre, |BC| kaç birimdir?

11. SINIF 102