Professional Documents
Culture Documents
Edafo5 Retain
Edafo5 Retain
Edafo5 Retain
ΩΘΗΣΕΙΣ ΓΑΙΩΝ
Ωθήσεις γαιών – Ορισµοί
(Dunn et al., 1980, Budhu, 1999)
• Ωθήσεις ονοµάζονται οι (πλευρικές)
πιέσεις που ασκεί το έδαφος υπό την
επίδραση του βάρους του (και
ενδεχόµενης εξωτερικής φόρτισης
του) στην επιφάνεια ενός τεχνικού
έργου και ειδικότερα σε τοίχους
αντιστήριξης.
• H ενεργητική ώθηση (pa) αντιστοιχεί
σε διόγκωση του εδάφους.
• Η παθητική ώθηση (pp) αντιστοιχεί
σε συµπίεση του εδάφους.
Various types of retaining walls
• Rock-filled butress
• Gabion wall
• Crib wall
• Reinforced earth wall
• Concrete gravity wall
• Concrete renforced
semigravity wall •Counterfort wall
•Anchored curtain wall
Los Angeles - California County. Τµήµα του αυτοκινητόδροµου 39. Η
κατολίσθηση και η αντιµετώπιση της άρχισαν το 1966. (Hunt, 1984).
Αστοχίες σε τοίχους αντιστήριξης
Αρχαιολογικός χώρος Ολυµπίας
Ο αρχαίος τοίχος αντιστήριξης
βρίσκεται σε κατάσταση
ανατροπής λόγω ενεργητικών
ωθήσεων.
σ h = Koσ v
Ko = 1-sinφ
z
σv’ = γ’z ⎛ ϕ⎞
K o = tan ⎜ 45 − ⎟
2
⎝ 2⎠
σh’ =Ko γ’z
Κο = 0.19 + 0.233 log PI
σh =σh +u
Συνθήκες αστοχίας - ισορροπίας
Fa Fp
Ισορροπία του τοίχου:
pa Fp=Fa.
pp
∆ιεύθυνση
µετακίνησης
F εδάφους
Παθητική τάση - ώθηση
Αν η δύναµη F είναι πολύ µεγάλη, τότε η µετακίνηση ή η
αστοχία του τοίχου προκαλείται µε (οριζόντια) πίεση του
τοίχου µέσα στο έδαφος
∆ιεύθυνση
µετακίνησης
F εδάφους
φ c σ
σ3 σ1
c cot φ p
Προκαλείται αστοχία, όταν ένας κύκλος Mohr ικανοποιεί το κριτήριο θραύσης:
R = sin φ ( p + c cot φ )
σ 1 + c cot φ = 1 + sin φ = 2 ⎡π φ⎤
= Kp
tan ⎢ + ⎥ = Nφ
σ 3 + c cot φ 1 - sin φ ⎣4 2⎦
σ 1 = Nφ σ 3 + 2 c Nφ
Θεωρία του Rankine (2)
• Θεωρούµε ότι οι οριζόντιες τάσεις µπορούν να
υπολογιστούν µε βάση το κριτήριο θραύσης Mohr-
Coulomb.
σ1 = Nφ σ 3 + 2 c Nφ
τ
τ = c + σ tan φ
σhmin σv σhmax
Κατάσταση Rankine
Ενεργητική και παθητική κατάσταση
(Dunn et al, 1984, Καββαδάς, 2000)
Συντελεστής ενεργητικής ώθησης
σ ha' 1 ⎛ φ⎞
Kα ≡ ' = = tan 2 ⎜ 45 − ⎟
σ vo Nφ ⎝ 2⎠
⎝ 2⎠
Ανάλυση ολικών τάσεων
Το κριτήριο θραύσης Mohr-Coulomb αναφέρεται στην ολική τάση
χρησιµοποιώντας τιµές cu και φu σε αστράγγιστες συνθήκες (εφ’
όσον το έδαφος παραµένει αστράγγιστο).
Μπορεί να χρησιµοποιηθεί επίσης σε εδάφη µικρής διαπερατότητας
Σε αστράγγιστες εδαφικές συνθήκες αστοχίας ενός τοίχου έχουµε
σv − 2 cu Nφ
σh =
Nφ
1 + sin φ u
όπου Nφ =
1 - sin φ u
Και για οµογενές έδαφος ισχύει:
σv = γsat z
Ολική οριζόντια τάση - ώθηση
(Συνεκτικό έδαφος)
− 2 cu
Nφ
H z
γ sat H − 2 c u Nφ
Nφ
∆ηµιουργία εφελκυστικής ρωγµής (1)
z0
H z
cu, φu
γsat γ sat H − 2 c u Nφ
Nφ
σv = 2 cu N φ = γ sat z 0
2 cu Nφ
z0 =
γ sat
Εφελκυστικές ρωγµές (3)
•Εφελκυστική ρωγµή µπορεί να δηµιουργηθεί στην (επιφανειακή)
περιοχή εφελκυσµού.
•Το υπάρχον νερό γεµίζει τις ρωγµές µειώνοντας την ευστάθεια του
τοίχου. Έτσι, οι οριζόντιες τάσεις επί του τοίχου, γίνονται:
z0 Water
γw z0
Soil
γ sat H − 2 c u N φ
Nφ
Ανάλυση ενεργών τάσεων (1)
•Για την εφαρµογή του κριτηρίου θραύσης Mohr-Coulomb
χρησιµοποιούνται οι ενεργές παράµετροι c’, φ’.
• Η ανάλυση των ενεργών τάσεων εφαρµόζεται σε συνθήκες
αποστράγγισης.
•Σε µια τέτοια ανάλυση, η πίεση των πόρων πρέπει να είναι
γνωστή.
Για ενεργητική κατάσταση αστοχίας έχουµε:
σ ′v − 2 c ′ N φ
σ ′h =
Nφ
1 + sin φ ′
όπου Nφ =
1 - sin φ ′
και σ’v = σv - u
Ανάλυση ενεργών τάσεων (2)
Ενεργητική κατάσταση αστοχίας τοίχου που
αντιστηρίζει ξηρή άµµο
− 2 c′
Nφ
H z
γ dry H − 2 c′ N φ
Nφ
Ανάλυση ενεργών τάσεων (3)
• Η χρήση των ενεργών παραµέτρων c’, φ’ συνδεόµενες µε τη µέγιστη
τιµή αστοχίας οδηγεί σε εκτίµηση µη ρεαλιστικών εφελκυστικών
τάσεων.
• Είναι γενικά ρεαλιστικότερο και ασφαλέστερο να χρησιµοποιούνται οι
παράµετροι τελικής ή οριακής κατάστασης, c’ = 0, φ’ = φ’ult
• Χρησιµοποιώντας παραµέτρους οριακής κατάσταση υπολογίζεται ότι
απαιτείται µεγαλύτερη ενεργός δύναµη για την ευστάθεια του τοίχου,
οπότε επιτυγχάνεται ασφαλέστερη εκτίµηση.
c’ = 0, φ’ = φ’ult
c’ , φ’
Ανάλυση ενεργών τάσεων (4)
•Σε παθητική κατάσταση αστοχίας, οι οριζόντιες τάσεις που
εφαρµόζονται σε τοίχο αντιστήριξης ξηρής άµµου, δίδονται από τη
σχέση: σ ′h = γ dry z N φ + 2 c ′ N φ
•Στην περίπτωση αυτή οι παράµετροι c’ = 0, φ’ = φ’ult που
αντιστοιχούν σε οριακή κατάσταση σε οριακή κατάσταση δίδουν
µικρότερες τιµές δυνάµεων. Εντούτοις, αυτή είναι µια ασφαλής και
συντηρητική εκτίµηση της µέγιστης δύναµης (φορτίου) που το
έδαφος µπορεί να παραλάβει.
•Είναι σηµαντικό να χρησιµοποιούµε ενεργές κατακόρυφες τάσεις,
σv’ = σv - u για τον υπολογισµό ενεργών οριζόντιων τάσεων, σh’.
Έτσι η ολική οριζόντια τάση θα ισούται µε σh = σh’ - u
•Αν το επίπεδο του υδροφόρου ορίζοντα ( ή γενικότερα η στάθµη
του νερού) δεν είναι ίδιο εκατέρωθεν του τοίχου αντιστήριξης, το
νερό θα εµφανίζει ροή. Η πίεση των πόρων πρέπει να υπολογιστεί
µε βάση το δίκτυο γραµµών ροής.
Κατακόρυφη τάση Ενεργός ώθηση Παθητική ώθηση
Πίνακας
2
H Pa=Kaγz Pp=Kpγz
Pa [1/3H] σz=γz
Ka=tan2(45- φ/2) Kp=tan2(45+ φ/2)
ωθήσεων
1
(Rankine) H σz=γz
pa = K a γz − c
1− Ka
tanφ
p p = K p γz + c
K p −1
tanφ
pa = K a γz − 2c K a p p = K p γz + 2c K p
Συνισταµένη ώθηση )β
1 2c2
pa = Kα ( β ) .γz cos β
Pa = K aγH 2 − 2cH K a + (+ qK a H ) p p = K p ( β ) .γz cos β
2 γ sin(ω − β )
Pa [1/3H] =
sin(ω + β )
H Ka( β )
σz=γzcosβ 1
)β K p(b) =
Εκσκαφή µε κατακόρυφα sinω =
sin β Ka( β )
τοιχώµατα σε συνεκτικό έδαφος sinφ
µε οριζόντια επιφάνεια )β
c 1
z=
γ (tan β − tan φ ) cos 2 β
Μέθοδος Coulomb
Σε περιπτώσεις που δεν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις της
κατάστασης Rankine (όχι οριζόντια επιφάνεια αντιστηριζόµενου
εδάφους), ο υπολογισµός των ωθήσεων µπορεί να γίνει µε την
µέθοδο Coulomb, η οποία δεν είναι απόλυτα ακριβής, δίνει όµως,
υπό προϋποθέσεις, παραδεκτές τιµές (ελαφρά συντηρητικές).
1 2 ' sin 2 (β − φ )
Pa = γH .K a K a' = 2
2 ⎧⎪ sin (φ + δ ). sin (φ − i ) ⎫⎪
sin β .⎨ sin (β + δ ) +
2
⎬
⎪⎩ sin (β − i ) ⎪⎭
1 2 ' sin 2 (β + φ )
Ph = γH .K p K a' = 2
2 ⎧⎪ sin (φ + δ ). sin (φ + i ) ⎫⎪
sin β .⎨ sin (β − δ ) +
2
⎬
⎪⎩ sin (β − i ) ⎪⎭
Μέθοδος Coulomb
(Καββαδάς, 2000)
Έλεγχος επάρκειας (Καββαδάς, 2000)
• Έλεγχος επάρκειας σε ολίσθηση στη βάση του τοίχου: N . tan δ
FS s = > 1. 5
T
• Έλεγχος επάρκειας σε ανατροπή, ως προς σηµείο Ο. Υπολογίζεται η ροπή ανατροπής
της Pa και οι ροπές στήριξης των W και Pp. Ο συντελεστής ασφάλειας σε ανατροπή
(λόγω ροπών στήριξης προς τις ροπές ανατροπής) πρέπει να υπερβαίνει το 2. Κατά τον
έλεγχο σε ανατροπή δεν λαµβάνεται υπ΄όψη η συνεισφορά της N, επειδή κατά την
ανατροπή η Ν εφαρµόζεται στο σηµείο Ο και συνεπώς η µοχλοβραχίονας της είναι
µηδέν.
• Έλεγχος φέρουσας ικανότητας του εδάφους στη βάση του τοίχου (λωριδωτό θεµέλιο µε
έκκεντρη φόρτιση)
• Έλεγχος του µεγέθους των ορθών τάσεων στη βάση του τοίχου (υπολογίζεται το
διάγραµµα των ορθών τάσεων στη βάση του θεµελίου, που ισοδυναµεί µε τη δύναµη
και τη ροπή των εξωτερικών δυνάµεων. Η µέγιστη τάση, στο σηµείο Ο της βάσης του
τοίχου δεν πρέπει να υπερβαίνει τη µέγιστη επιτρεπόµενη τάση του εδάφους).
• Υπολογισµός των υποχωρήσεων, του τοίχου λόγω επιβεβληµένων κατακόρυφων
φορτίων και σύγκριση µε τις ανεκτές υποχωρήσεις.
• Έλεγχος στατικής επάρκειας του φορέα του τοίχου (έλεγχος µεγίστων τάσεων σε
τοίχους από άοπλο σκυρόδεµα και έλεγχος επάρκειας διατοµών σε τοίχους από
οπλισµένο σκυρόδεµα).
Παράδειγµα 1
Τοίχος αντιστήριξης ύψους 10 m, συγκρατεί έδαφος πάχους
10 m που αποτελείται (από πάνω προς τα κάτω) από 5 m
αργίλου, 3 m άµµου και 2 m αργίλου. Ο υδροφόρος ορίζοντας
βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους. Να υπολογιστεί η
οριακή ενεργητική ώθηση αµέσως µετά την κατασκευή.
cu = 20 kPa
φu = 5o
5m Άργιλος γsat = 15 kN/m3
c’ = 0
3m Άµµος φ’= 35o
γsat =20kN/m3
cu = 50 kPa
2m Άργιλος φu = 0o
γsat = 15 kN/m3
Παράδειγµα 1 - Επίλυση (1)
ανάλυση µικρής περιόδου
Στρώµα 1: Άργιλος, κορεσµένη. Ανάλυση ολικών τάσεων.
1 + sin φ u
c = c u = 20 kPa Nφ = = 119
.
1 − sin φ u
σv − 2 cu Nφ σ v − 43.6
σh = =
Nφ 119
.
26.4
Παράδειγµα 1 - Επίλυση (3)
Στρώµα 2: Άµµος. Μεγάλη διαπερατότητα και εποµένως δεν
µπορεί να εφαρµοστεί ανάλυση ολικών τάσεων αλλά ενεργών
τάσεων.
Άρα:
1 + sin φ ′
c = c′ = 0 Nφ = = 3.69
1 − sin φ ′
σ ′v − 2 c ′ N φ σ ′v
σ ′h = =
Nφ 3.69
Παράδειγµα 1 - Επίλυση (4)
Στρώµα 2
5 75 49 26 7 49 56
1 + sin φ u
c = c u = 50 kPa Nφ = = 1
1 − sin φ u
z σv σh
8 135 35
10 165 65
Παράδειγµα 1 - Επίλυση (5)
Τελική κατανοµή των ωθήσεων
Clayey soil 5m
Sandstone
Παράδειγµα 2 - Επίλυση - µικρή περίοδο (1)
•Μικρής περιόδου αστράγγιστη ανάλυση ολικών τάσεων
•Ελάχιστη δύναµη ευστάθειας - ενεργητική κατάσταση αστοχίας (ενεργητική
ώθηση)
σv − 2 cu Nφ σv
σh = = − 67.8
Nφ 119
.
Στην επιφάνεια σh = - 67.8 kPa, at 5 m σh = 11.9 kPa
Νερό στη ρωγµή εφελκυσµού ⇒ Άρα οι ενεργητικές ωθήσεις θα είναι:
zo = 4.25 m
1 1
F = × 9.81 × 4.252 + × 11.9 × 0.75 = 931
. kN / m
2 2
4.25x 9.81
11.9
Παράδειγµα 2 - Επίλυση - Μεγάλη περίοδος (3)
Μεγάλη περίοδος - Ανάλυση ενεργών τάσεων
Απαιτείται η γνώση της πίεσης των πόρων - υπολογίζεται από το
δίκτυο ροής (πιεζοµετρικός χάρτης)
X
5m
u = γw (h − z)
h = ho - ∆h = 5 - (5/3)x1 = 10/3
z = (2/3)x5 = 10/3
u=0
Παράδειγµα 2 - Επίλυση - Μεγάλη περίοδος (3)
σ ′v − 2 c ′ N φ σ ′v
σ ′h = =
Nφ 2.46