BÀI TẬP ĐẠO HÀM

Đạo hàm riêng cấp một của hàm hai biến bằng định nghĩa

f (x, y0 ) − f (x0 , y0 )
fx0 (x0 , y0 ) = lim
x→x0 x − x0
f (x 0 , y) − f (x0 , y0 )
fy0 (x0 , y0 ) = lim
y→y0 y − y0
Ví dụ: Tìm đạo hàm riêng cấp một của hàm f (x, y) = x2 + 2xy − y 3 tại điểm M (1, 0) bằng định nghĩa
Giải

f (x, 0) − f (1, 0) x2 − 1
fx0 (1, 0) = lim = lim = lim (x + 1) = 2
x→1 x−1 x→1 x − 1 x→1
3
f (1, y) − f (1, 0) 1 + 2y − y − 1
fy0 (1, 0) = lim = lim = lim (2 − y 2 ) = 2
y→0 y−0 y→0 y−0 y→0

Chú ý Khi lấy đạo hàm riêng theo biến nào, ta coi hàm số là hàm một biến đối với biến đó, các biến
còn lại là tham số và lấy đạo hàm theo quy tắc đạo hàm của hàm một biến thông thường.
Ví dụ: Tìm đạo hàm riêng cấp 1 của hàm f (x, y) = x2 + 2xy − y 3
Giải

fx0 (x, y) = 2x + 2y
fy0 (x, y) = 2x − 3y 2

Đạo hàm riêng cấp cao.

00 fx0 (x, y0 ) − fx0 (x0 , y0 )

fxx (x0 , y0 ) = lim
x→x0 x − x0
0
00
f y (x 0 , y) − fy0 (x0 , y0 )
fyy (x0 , y0 ) = lim
y→y0 y − y0
0
f (x 0 , y) − fx0 (x0 , y0 )
00
fxy (x0 , y0 ) = lim x
y→y0 y − y0
0
00
f y (x, y 0 ) − fy0 (x0 , y0 )
fyx (x0 , y0 ) = lim
x→x0 x − x0
Tương tự như vậy ta có thể tính các đạo riêng hàm cấp cao hơn của hàm số.

Bài tập

Bài 1. Tìm các đạo hàm riêng cấp một của các hàm số sau
x
1. f (x, y) = xy y .

2. f (x, y, z) = x3yz .
p
3. f (x, y) = ln(x + x2 + y 2 ).

1
 p
4. f (x, y, z) = xln( 1 + y 2 + z 2 ) .

5. f (x, y, z) = ez sinxy.

6. f (x, y) = arctan(xy).
 3
 xy nếu (x, y) 6= (0, 0)
Bài 2. Cho hàm số f (x, y) = x6 + y 2 . Hãy tìm các đạo hàm riêng của f (x, y)
0 nếu (x, y) = (0, 0)

tại điểm (0, 0)

Bài 3. Tìm các đạo hàm riêng cấp 2 của các hàm số sau:

1. u = (2x2 + y 2 )2 .

2. u = ln(x2 + y 2 ).

3. u = sin(x + yz).
x+y
4. u = (arctan( 1−xy ).
2 +y 2
5. u = ex + sinz.

Bài 4. Tìm các đạo hàm riêng hỗn hợp cấp hai của hàm số sau tại (0, 0)

 3 3
 x y − xy nếu (x, y) 6= (0, 0)
1. f (x, y) = x2 + y 2 .
0 nếu (x, y) = (0, 0)


 3 3
x + y nếu (x, y) 6= (0, 0)
2. f (x, y) = x2 + y 2 .
0 nếu (x, y) = (0, 0)
