Ontleding en vertolking van

Finansiële State en
Ouditverslae van ‘n
maatskappy
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet u
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet u
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet u
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet u
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet u
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet jy
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie.
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer u kommentaar lewer - Bullets
Hoe lewer ek kommentaar op
Finansiële aanwysers?
• Oorweeg wat die vraag jou vra om te analiseer
(bv. Likiditeit)
• Besluit oor relevante finansiële aanwyser (s)
• Noem die finansiële aanwyser (s), gee syfers
of verhoudings of persentasies.
• Vergelyk die huidige jaaraanwyser (s) met
die van die vorige jaar
• Sê of dit toegeneem of afgeneem het
• As TWEE maatskappye gegee word, moet jy
nie sê of dit toegeneem of afgeneem het nie.
• WENK: Gebruik kort sinne en puntvorm
wanneer jy kommentaar lewer - Bullets
FOKUS OP DIE VOLGENDE

Likiditeit Risiko & Hefboom

Finansiële
aanwysers

Opbrengte DPA/VPA
 Likiditeit
Aanwyser
Bedryfsverhouding
Vuurproefverhouding
Voorraadomsetsnelheid
Voorraadhoudingstydperk
Debiteure-
invorderingtermyn
Krediteurebetalingtermyn
Formule Kommentaar
(2:1) Moet nie te hoog of te laag
wees wees nie.
(1:1) Moet nie te hoog of te laag
wees wees nie.
Dit dui aan hoe gereeld voorraad aangevul /
aangekoop word. (keer per jaar)
Die aantal dae/ maande se voorrraad
voorhande.
'n Algemene aanvaarde tydperk is 30 dae of
minder.
Dit moet 'n AFNAME toon in vergelyking met
die vorige jaar toon
'n Algemene aanvaarde tydperk is 90 dae.
Dit word ingelig deur die
kredietvoorwaardes van die verskaffer.
Dit moet 'n TOENAME toon in vergelyking
met die vorige jaar.
 Risiko & Hefboom
Aanwyser
Skuld/ekwiteitverhouding
Formule Kommentaar
▪ Fokus op die huidige jaar
▪ Risiko (As die skuldverhouding bo 0,5
is - groter risiko en
▪ laer as 0,5 lae risiko)

▪ Fokus op die huidige jaar

Opbrengs op gemiddelde ▪ Vergelyk rentekoers met % OOTKA
kapitaal aangewend (Hefboom)
▪ As die % OOTKA meer as rentekoers
(OOTKA) is, is dit 'n positiewe hefboom.
▪ As die % OOTKA laer is as
rentekoers, is dit 'n negatiewe
hefboom)

As daar twee maatskappye is, bereken die hefboom vir beide maatskappye.
Bepaal dan watter maatskappy het ’n positiewe of negatiewe hefboom.
 Opbrengste
Aanwyser Formule Kommentaar
▪ As dit 'n toename toon, beteken dit
Opbrengs op dat die maatskappy groeipotensiaal
aandeelhouers ekwiteit het.
▪ Dit moet 'n TOENAME toon in
(OOAE) vergelyking met die
vorige jaar

• Vergelyk dan die vorige jaar met die

Verdienste per aandeel huidige jaar
• Die winsgewendheid het ’n invloed op
die VPA
▪ Vergelyk dan die vorige jaar met die
Dividend per aandeel huidige jaar

▪ Vergelyk dan die vorige jaar met

Netto batewaarde die huidige jaar
 Dividendbetalingsbeleid
• Die verdienste word as dividende aan aandeelhouers uitbetaal, maar
soms word verdienste vir toekomstige groei behou.
• Hierdie verhouding kan ook gebruik word om die dividendbeleid van die
maatskappy te bepaal.
• Om kommentaar te lewer: Berekening die % (DPA / VPA x 100 = %)
• Vergelyk dan die vorige jaar met die huidige jaar. (2020 2021)
• As dit 'n toename toon, beteken dit dat die direkteure aandeelhouers
gelukkig maak deur meer dividende uit te betaal. (2020- 80c 2021- 95c)
• As dit 'n afname toon, beteken dit dat die direkteure planne het vir groei
deur minder dividende uit te betaal. (2020- 80c 2021- 75c)
Netto batewaarde & Markwaarde
• Vergelyk die markwaarde Markprys 450c NBW 450c
(JEB) met die NBW
• As die JEB (markprys) minder Markpys 500c < NBW 650c
as die netto batewaarde is
beteken dit die aandele word
onderwaardeer in die mark.
• As die JEB (markprys) meer as Markpys 700c > NBW 650c
die netto bate waarde is
beteken dit die aandele is
oorwaardeer in die mark.
 MEERDERHEIDSAANDELE

• In wese verwys dit na 'n aandeelhouer wat meer as 50% van die uitgereikte aandele in
'n maatskappy besit.

• Die aantal aandele word in die berekening gebring (aandele word mettertyd teen
verskillende pryse uitgereik).

• ‘n Verandering in die aantal aandele (toename / afname) sal hierdie persentasie

beïnvloed.

• Daar moet op gelet word dat 'n enkele aandeelhouer nie noodwendig meer as 50% van
die aandele mag besit nie, wat beteken dat 'n groep aandeelhouers kan besluit om
besluite te beïnvloed deur saam te stem.
GEBRUIK VERHOUDINGS OM VERTOLKINGSVRAE TE BEANTWOORD.

Identifiseer die toepaslike

Die vraag mag nie die finansiële aanwyser spesifiseer nie.
1. verhoudings wat gebruik moet
word.

Bereken die verhoudings Weet waar om die inligting te bekom.

2. (indien nie gegee nie) (Finansiele state)

Vergelyk Dieselfde besigheid – vorige jaar.

Ander besighede in dieselfde bedryf (mededingers)
• Gebruik toepaslike syfers
'n Teiken wat deur die besigheid gestel is, soos
3. • Noem die tendens
winsopslagpersentasie.
Alternatiewe aksies, soos beleggings.
*Norme word nie meer bevoordeel nie.

Kort bondige stellings. Kan van punte gebruik maak.

Lewer kommentaar Noem die ooglopende. Toon dan 'n bietjie insig.
4.
'n Opmerking wat verby die neiging is. Laat u lei deur die
punte wat toegeken is.
GROEPERING VAN FINANSIËLE AANWYSERS OM TIPIESE EKSAMENTIPE VRAE TE
BEANTWOORD
1. Lewer kommentaar op die winsgewendheid Winsgewendheidsverhoudings – verwant
(bedryfsdoeltreffendheid) van die onderneming. aan verkope.
SVOI
2. Lewer kommentaar oor die likiditeit van die besigheid….Is die Bedryfsbates en bedryfslaste.
onderneming in staat om sy korttermynskuld te betaal?
SVFP
3. Skuld Ekwiteit om graad van risiko te bepaal.
Stem jy saam met die besigheid wat terugbetaal / 'n lening Opbrengs op totale kapitaal aangewend.
aangaan? Verduidelik. Rentekoers van banke.
Hefboom (hoog/laag, positief/negatief) finansiële houvas
SVFP en SVOI
4. Opbrengs op aandeelhouersekwiteit (OOAE)
Die bestaande aandeelhouers is gelukkig/nie tevrede met hul Dividende per aandeel (DPA)
opbrengste... Verdienste per aandeel (VPA)

Opbrengs op alternatiewe beleggings

SVFP en SVOI
5. Netto batewaarde (NBW)
Jou vriend wil aandele in die besigheid koop. Watter raad sal
jy gee? Lewer kommentaar op die prys wat betaal is om Markprys van aandele (JSE)
aandeel terug te koop? SVFP
 Verduidelik of die maatskappy hulle bedryfskapitaal doeltreffend
V
bestuur of nie. Haal TWEE finansiële aanwysers aan, met syfers en
tendense. ENIGE TWEE

Bedryfsverhouding het afgeneem (van 1,3:1) tot 0,9:1 / met 0,4:1

Identifiseer die toepaslike verhoudings wat gebruik moet word.
I
Bereken die verhoudings (indien nie gegee nie) Vuurproefverhouding het afgeneem (van 0,6:1) tot 0,3:1 / met 0,3:1
B
Vergelyk: Gebruik toepaslike syfers / Noem die tendens
V
Debiteure se gemiddelde invorderingperiode het toegeneem / verswak
K Lewer kommentaar - Kort bondige stellings
(van 30,8 dae) tot 42,4 dae / K
met 11,6 dae.
Die onderneming sal dit moeilik vind om sy korttermyn-skulde te
betaal / het nie genoeg likiede bates (kontant) om bedryfslaste te
dek / debiteure neem te lank om rekeninge te betaal / te veel
I voorraad voorhande.

B GEGEE