walczyli uczestnicy Powstania Insurekcja- zbrojne powstanie Zabór pruski : - Germanizacja narzucanie języka niemieckiego oraz kultury niemieckiej, - praca organiczna- działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i kulturalnego - solidarność narodowa- poczucie wspólnoty wszystkich członków narodu Zabór rosyjski : - rusyfikacja - narzucanie kultury rosyjskiej i języka rosyjskiego - panslawizm - ruch mający na celu zjednoczenie Słowian - pozytywizm warszawski- prąd umysłowy oraz ruch społeczny - praca u podstaw -rozwój oświaty, edukacja najbiedniejszych - praca organiczna- działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i kulturalnego ludności Zabór austriacki ( Galicja): - autonomia- prawo do samodzielnego decydowania polskie formacje walczące po stronie państw centralnych : – Legiony Polskie (Józef Piłsudski) - Polska Siła Zbrojna polskie formacje walczące po stronie ententy: - Legion Puławski w Królestwie Polskim - korpusy polskie w Rosji - Armia Błękitna (armia gen Józefa Hallera ) we Francji Akt 5 listopada- ogłosiły go władze niemieckie i austriackie. Obiecywały one Polakom utworzenie Królestwa Polskiego , które będzie w stałej łączności z Niemcami i Austro- Węgrami Rosja- deklarowała odbudowę wolnej Polski pozostającej w unii z Rosją Thomas Woodrow Wilson (prezydent USA)- mówił o odrodzeniu państwa polskiego z dostępem do morza 11 listopada 1918 r. Józef Piłsudski objął dowództwo nad wojskiem Polskim Depesza notyfikująca- depesza oficjalnie zawiadamiająca Inkorporacja- włączenie określonego terytorium do danego państwa Federacja- państwo o złożonej strukturze, w którym poszczególne części mają pewną samodzielność Koncepcje przebiegu wschodniej granicy Polski: - federacyjna- autorem był Piłsudski, zakładała utworzenie przez Polskę federacji z Ukrainą, Białorusią i Litwą. Według Piłsudskiego taka federacja była zdolna przeciwstawić się Niemcom i Rosji - inkorporacyjna- reprezentował Dmowski, zakładała włączenie do Polski obszarów na których Polacy stanowili nie mniej niż 60 procent ludności oraz tych ziem gdzie była elita wybory do Sejmu Ustawodawczego (26 I 1919 r.) uchwalenie małej konstytucji (20 II 1919 r.) uchwalenie konstytucji marcowej (17 III 1921 r.), która ustanawiała: dwuizbowy parlament (Sejm i Senat), wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe prezydenta, wyłaniany przez Sejm rząd, niezawisłe sądy zasada suwerenności narodu – źródłem najwyższej władzy państwowej jest wspólnota obywateli, która rządzi albo za pośrednictwem reprezentantów albo bezpośrednio konfederacja barska- 1768-1772 I rozbiór Polski- 1772, rosja, austria Prusy Sejm wielki-1788-1792 Konstytucja 3 maja- 1791 Targowica- 1792 II rozbiór polski- 1793, rosja prusy Insurekcja kościuszkowska 1794 III rozbiór polski- 1795 Rosja austria prusy Powstanie styczniowe- 1863-1864 Powstanie krakowskie- 1864 Wiosna ludów 1848-1849 Królestwo polskie- 1815-1832 Powstanie listopadowe 1830-1831 Legiony polskie we Włoszech 1797-1807 Powstanie wielkopolskie- 1806 Księstwo warszawskie- 1807-1815 Wielka wojna 1914-1918 Odrodzenie państwa polskiego Listopad 1918 Walka o granice polski 1918-1921 Konstytuowanie polski 1918-1922