Professional Documents
Culture Documents
..
..
..
მთარგმნელი
ანა ალბუთაშვილი
2
მთარგმნელის წინასიტყვაობა
3
კენ შეიცვლება და ჩვენს ქვეყანაში ბევრი ბედნიერი ადამიანი
იცხოვრებს.
იკიგაის აღმოჩენა თქვენს გამბედაობას მოითხოვს, მის ძი-
ებაში კი ეს წიგნი დაგეხმარებათ. გაეცნობით მრავალ საინტე-
რესო თერაპიულ მიმდინარეობას, რომელიც ახლებურად და-
განახვებთ საკუთარ შესაძლებლობებს და გასწავლით სტრე-
სის მართვის სტრატეგიებს; ხანგრძლივი ცხოვრების საიდუმ-
ლოებებს კი თავად სუპერხანდაზმულები გაგანდობენ; გაი-
გებთ, როგორ შეგვიძლია მარცხით გაძლიერება და ცხოვრე-
ბისეული სირთულეების შესაძლებლობებად გადაქცევა; ახ-
ლოს გაიცნობთ იაპონურ კულტურასა და ოკინავას მკვიდრთა
ბედნიერების საიდუმლოებებს.
ეს წიგნი განსაკუთრებულია იმითაც, რომ მოიცავს რო-
გორც გონებრივ, ისე ფიზიკურ სავარჯიშოებს და ჯანსაღი კვე-
ბის წესებს. თავად შეძლებთ იპოვოთ თქვენთვის მისაღები და
სასურველი ვარჯიში - იქნება ეს იაპონური რადიო ტაისო, აღ-
მოსავლური საბრძოლო ხელოვნება თუ იოგა. ყოველივე კი
დაგეხმარებათ თქვენი იკიგაის აღმოჩენაში, რომელიც მდგო-
მარეობაა აქ და ახლა, ჰარმონიაა საკუთარ თავსა და გარე
სამყაროსთან.
რა არის ის, რაც გიყვართ, რაც კარგად გამოგდით, რაც
სამყაროს სჭირდება თქვენგან და რაშიც გადაგიხდიან? ამ
კითხვებზე პასუხი არის თქვენი მოწოდება, პროფესია, გატაცე-
ბა და მისია, ეს ყველაფერი ერთად კი თქვენი იკიგაია - არსე-
ბობის აზრი, რისი აღმოჩენაც მოგანიჭებთ ბედნიერების, კმა-
ყოფილებისა და მთლიანობის განცდას, რაც თქვენი ხან-
გრძლივი ბედნიერი და წარმატებული ცხოვრების საწინდა-
რია.
მოგზაურობა იკიგაის სამყაროში იწყება აქ და ახლა!
4
* * *
5
* * *
6
პროლოგი
ამ წიგნის
ტოკიოში დაბადების
, როდესაც მისიამბავი ერთ წვიმიან
ავტორები ქალაქისღამეს
ერთ დაიწყო
პატარა
ბარში შევიკრიბეთ. მართალია, ერთმანეთის ნაშრომებს ად-
რეც ვკითხულობდით, მაგრამ ახლოს არ ვიცნობდით იმ ათი
ათასი კილომეტრის გამო, ბარსელონასა და იაპონიის დედა-
ქალაქს რომ აშორებს. განსაზღვრული დროის შემდეგ ერთმა
მიზანმა გაგვაერთიანა, საფუძველი ჩაუყარა ჩვენს მრავალ-
წლიან მეგობრობას და ერთობლივ საქმეს, რაც, როგორც
ჩანს, მთელი ცხოვრება გაგრძელდება.
დითერთი წლისქუჩებს
ქალაქის შემდეგ
დაისევ შევხვდით ტოკიოში
განვიხილავდით . მივუყვებო
დასავლური ფსიქო--
ლოგიის ახალ მიმდინარეობებს, განსაკუთრებით, ფსიქოთე-
რაპიის ახალ მიმართულებას - ლოგოთერაპიას, რომელიც
ცხოვრების აზრის განსაზღვრაში გვეხმარება. მართალია, ავ-
სტრიელი ფსიქოლოგის, ვიქტორ ფრანკლის, თერაპიის ეს მე-
თოდი თითქოს მოდიდან გადავიდა და ზოგიერთმა თერაპევ-
ტმა მას სხვა ფსიქოლოგიური სკოლები ამჯობინა, მაგრამ ბევ-
რი ჯერ კიდევ ეძებს ცხოვრების აზრს. ხშირად ვეკითხებით სა-
კუთარ თავს: რას ემსახურება ჩემი სიცოცხლე? რისთვის მოვე-
დი ამქვეყნად? რა არის ჩემი მისია? უბრალოდ, რაც შეიძლება
დიდხანს უნდა ვიცოცხლოთ, თუ ჯობს რაიმე უფრო სიღრმისე-
ულ და გააზრებულ ღირებულებებზე ვიფიქროთ?!
როგორ ხდება, რომ ზოგიერთი მარტივად პოულობს სი-
ცოცხლის აზრს და აკეთებს იმას, რაც უყვარს და სიამოვნებს
მაშინ, როცა არსებობენ ისეთებიც, რომლებიც უშედეგოდ ეძე-
ბენ იმავეს და არ იციან, როგორ წარმართონ თავიანთი ცხოვ-
რება, რომ იყვნენ ბედნიერები და წარმატებულები.
ამ საუბრისას ერთი იდუმალი სიტყვა ამოგვიტივტივდა -
იკიგაი.
7
ეს იაპონური კონცეფციაა, რომელიც ითარგმნება რო-
გორც “საკუთარი დანიშნულების შეგრძნება”, რაღაცით ლო-
გოთერაპიას ჰგავს, მაგრამ ბევრად აღემატება მას. ის, ერთი
მხრივ, ფარდას ხდის იაპონელთა დღეგრძელობის საიდუმ-
ლოს, განსაკუთრებით, ოკინავას კუნძულზე, სადაც ყოველ
100000 ადგილობრივ მცხოვრებზე 24,55 ას წელს გადაცილე-
ბული მოდის, რაც ბევრად აღემატება სიცოცხლის ხანგრძლი-
ვობის მსოფლიო საშუალო მაჩვენებელს.
ისინი, ვინც შეისწავლა და გამოიკვლია კუნძულ ოკინავას
მცხოვრებთა დღეგრძელობის საიდუმლო, ამბობენ, რომ გა-
საღები ჯანსაღი კვების რაციონისა და აქტიური ცხოვრების წე-
სის გარდა არის იკიგაი, რაც მთლიანად განსაზღვრავს მათ
ცხოვრებას.
ამ კონცეფციის კვლევისას აღმოვაჩინეთ, რომ ფსიქოლო-
გიისა თუ პიროვნული განვითარების არცერთი სახელმძღვა-
ნელო არ ცდილობს მის დანერგვას დასავლეთში.
და მაინც: შესაძლოა, რომ იკიგაი ოკინავაზე მცხოვრებთა
დღეგრძელობის მიზეზი იყოს? როგორ შთააგონებს იგი ადა-
მიანებს, იყვნენ მუდამ აქტიურნი სიცოცხლის ბოლომდე? რა
არის ბედნიერი და ხანგრძლივი ცხოვრების საიდუმლო?
როდესაც უფრო ღრმად შევისწავლეთ ეს საკითხი, აღმო-
ვაჩინეთ, რომ იაპონიის ჩრდილოეთით მდებარე პატარა სო-
ფელში, რომელსაც ოგიმი ჰქვია და რომელშიც დაახლოებით
3000 ადამიანი ცხოვრობს, სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლი-
ვობა ყველაზე მაღალია მსოფლიოში. სწორედ ამიტომ შეარ-
ქვეს მას მეტსახელად დღეგრძელთა სოფელი.
კუნძული ოკინავა შიკუვასას სამშობლოა - ლიმონის
მსგავსი ციტრუსის, რომელიც ანტიოქსიდანტების საბადოა.
იქნებ ეს არის ოგიმის მცხოვრებთა ხანგრძლივი ცხოვრების
საიდუმლო? ან იქნებ მინერალებით მდიდარი წყლის დამსახუ-
რებაა, რომლითაც ადგილობრივები მორინგას ფოთლებით
სამკურნალო ჩაის აყენებენ.
გადავწყვიტეთ თავად მოგვენახულებინა და უშუალოდ
გავსაუბრებოდით იაპონელ სუპერხანდაზმულებს. ერთწლია-
ნი წინასწარი კვლევების შემდეგ ვეწვიეთ სოფელს, რომლის
8
მკვიდრნიც ადგილობრივ დიალექტზე საუბრობენ და მისდე-
ვენ ძველ ანიმისტურ რელიგიას. სწამთ და ეთაყვანებიან ტყის
სულებს - ბუნაგაიებს. როგორც კი აყვავებული გორაკებით
დაფარულ კუნძულზე აღმოვჩნდით, მაშინვე ვიგრძენით გა-
საოცარი კეთილგანწყობა და მეგობრული გარემო - ჩვენი მას-
პინძლები განუწყვეტლივ ხუმრობდნენ და გვიღიმოდნენ.
სოფლის ყველაზე ხანდაზმულ მცხოვრებლებთან ინტერ-
ვიუების ჩაწერისას გავაცნობიერეთ, რომ ბუნებრივი რესურ-
სების გარდა აქ რაღაც უფრო მნიშვნელოვანთან გვქონდა საქ-
მე: ეს ის უჩვეულო სიხარული გახლდათ, რომელსაც აფრქვევ-
და სოფლის თითოეული მკვიდრი, რომელიც სწორედ ამ სიხა-
რულის განცდით ცხოვრობს ხანგრძლივად და ბედნიერად.
და ისევ იდუმალი იკიგაი.
მაგრამ, რა არის ის? როგორ უნდა ვიპოვოთ?
სამოთხის კუნძული ოკინავა მართლაც გამორჩეულია. მი-
უხედავად იმისა, რომ მეორე მსოფლიო ომის დროს აქ 200
000-ზე მეტი უდანაშაულო ადამიანი დაიღუპა, აქაურები კუნ-
ძულის სტუმართ მაინც გულღიად ხვდებიან. ოკინაველები
იჩარიბა ჩოდეს პრინციპით ცხოვრობენ. ეს ადგილობრივი გა-
მოთქმაა, რომელიც გვეუბნება: “მოექეცი ყველას ისე, რო-
გორც საკუთარ სისხლსა და ხორცს, მაშინაც კი, თუ მათ პირ-
ველად ხედავ”.
აღმოჩნდა, რომ ოგიმის მკვიდრთა ხანგრძლივი და ბედ-
ნიერი ცხოვრების ერთ-ერთი საიდუმლო საზოგადოების, რო-
გორც ერთი მთლიანობის განცდაა. ადრეული ასაკიდან ისინი
ვარჯიშობენ იუიმაარუში, ანუ გუნდურ საქმიანობაში და ერ-
თმანეთის დახმარებაც ჩვევაში აქვთ.
მეგობრული განწყობა, მსუბუქი კვება, სრულფასოვანი
დასვენება და რეგულარული ფიზიკური ვარჯიში - ყოველივე
ეს ჯანმრთელობის საწინდარია. მაგრამ სიცოცხლის ხალისის
მთავარი წყარო, რაც აქაურ ხანდაზმულებს აახალგაზრდა-
ვებს და ისინიც სიხარულით დღესასწაულობენ დაბადების
დღეებს ერთიმეორის მიყოლებით, არის იკიგაი.
ამ წიგნის მიზანია, გაგანდოთ იაპონელ სუპერხანდაზმულ-
თა სიცოცხლის საიდუმლოებანი, გაპოვნინოთ და გაჩვენოთ
9
თქვენს იკიგაიმდე მისასვლელი გზა. მას კი, ვინც იკიგაის პოუ-
ლობს, ყველაფერი აქვს იმისთვის, რომ დიდხანს იცოცხლოს
ბედნიერი, წარმატებული და სიხარულით სავსე ცხოვრებით.
ბედნიერი მგზავრობა!
ჰექტორ გარსია და ფრანსესკ მირალესი
10
I - იკიგაის ფილოსოფია - მუდმივი
ახალგაზრდობის ხელოვნება
რაც გიყვარს
რაც
რაც
სამყაროს
კარგად
იკი ი შენგან
გამოგდის
სჭირდება
რაშიც გიხდიან
11
და რასაც უნდა აკეთებდე, პენსიაზე
არ გახვიდე!
12
ყველაზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს) მცხოვრებ ხანდაზმულებ-
ზე ჩატარებული უახლესი სამედიცინო კვლევები საინტერესო
ფაქტებს გვაწვდის ამ გასაოცარ ადამიანთა შესახებ:
• ისინი არამარტო დღეგრძელობით გამოირჩევიან, არა-
მედ იშვიათად ემართებათ სიმსივნე, გულსისხლძარღვთა და
სხვადასხვა სახის ანთებითი დაავადებები.
• თითოეული მათგანი მსოფლიოს დანარჩენ მოსახლეო-
ბასთან შედარებით გამოირჩევა მაღალი სიცოცხლისუნარია-
ნობით.
• შესაბამისი ანალიზებით დადასტურდა, რომ მათი სის-
ხლის სტრუქტურა უმცირესი რაოდენობით შეიცავს თავისუ-
ფალ რადიკალებს (რომლებიც ხელს უწყობენ უჯრედების და-
ბერებას). ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მათი დაბერების პროცესი
საკმაოდ ნელა მიმდინარეობს, რაც ჯანსაღი ცხოვრების წესის,
მწვანე ჩაისა და მცირე ულუფებით კვების შედეგია (ისინი ხომ
მხოლოდ 80%-ით ივსებენ კუჭს).
• ქალები ნაკლებად უჩივიან მენოპაუზით გამოწვეულ
უსიამოვნო სიმპტომებს. როგორც ქალებში, ასევე მამაკაცებ-
შიც ხანგრძლივად ნარჩუნდება სქესობრივი ჰორმონები. დე-
მენციის შემთხვევათა რაოდენობაც მცირეა, ამ დაავადების
მსოფლიოში გავრცელების საშუალო მაჩვენებელთან შედა-
რებით.
ოკინავას მცხოვრებნი უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებენ
იკიგაის - ცხოვრების აზრის პოვნას, რაც მათი ხანგრძლივი,
ჯანმრთელი და ბედნიერი ცხოვრების საიდუმლოა.
13
ამ წიგნში თითოეულ მათგანს განვიხილავთ, მაგრამ უმ-
თავრესი, რასაც კვლევა ცხადყოფს, არის ის, რომ ოკინაველ-
თა კონცენტრირება იკიგაიზე აზრს სძენს მათ სიცოცხლეს, თი-
თოეულ დღეს და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მათსავე
ჯანმრთელობასა და დღეგრძელობაში.
5 ლურჯი ზონა
80 -ის საიდუმლო
მოაი ერთობა
- ხანგრძლივი სიცოცხლისთვის
17
ფონდის ფინანსები ხმარდება ამ ღონისძიებებს, მაგრამ,
თუ თანხა დარჩებათ, მაშინ კენჭისყრით აირჩევენ ჯგუფის
ერთ-ერთ წევრს, რომელსაც ამ თანხას გადასცემენ. ამგვა-
რად, მოაის წევრობა ეხმარება მათ შეინარჩუნონ ემოციური
და ფინანსური სტაბილურობა. ესეც ერთგვარი თანადგომაა
ერთმანეთისადმი. იმ შემთხვევაში, თუ ჯგუფის რომელიმე
წევრს ფინანსური სირთულე შეექმნება, მას შეუძლია წინას-
წარ მიიღოს განსაზღვრული თანხა საერთო დანაზოგიდან.
ჯგუფის ფინანსური წესები და რეგლამენტი დროდადრო იც-
ვლება ზოგადი ეკონომიკური მდგომარეობისა და სხვა გარე-
მოებათა გათვალისწინებით, მაგრამ მთავარია მიკუთვნებუ-
ლობის განცდა და ერთმანეთზე ზრუნვა, რაც ამ ჯგუფის ყოველ
წევრს ანიჭებს უსაფრთხოების შეგრძნებას და უხანგრძლი-
ვებს სიცოცხლეს.
შესავალში მოკლედ წარმოდგენილ თემებთან ერთად ამ
წიგნში ასევე განვიხილავთ ადრეული დაბერების მიზეზებს თა-
ნამედროვე საზოგადოებაში, შემდგომ კი იკიგაისთან დაკავ-
შირებულ სხვადასხვა ფაქტორს.
18
II - დაბერების შეჩერების
საიდუმლოებანი - პატარა ნაბიჯები,
რომელთაც მივყავართ ხანგრძლივ და
ბედნიერ ცხოვრებასთან
და კურდღელი
19
სიჩქარე”. როდესაც კურდღელსა და ჩვენ შორის არის მუდამ
ერთწლიანი შუალედი - ასე, უსასრულოდ ვიცოცხლებთ.
მეცნიერები რეი კურზვეილი და ობრი დე გრეი ამტკიცებენ,
რომ რამდენიმე ათწლეულში ეს უკვე შესაძლებელი გახდება.
სხვები ნაკლებ ოპტიმისტურად არიან განწყობილნი და ფიქ-
რობენ, რომ არსებობს განსაზღვრული ლიმიტი. როცა ადამია-
ნი ამ ლიმიტს მიაღწევს, როგორი განვითარებულიც უნდა
იყოს ტექნოლოგია, ვეღარ შევძლებთ სიცოცხლის გახან-
გრძლივებას. როგორც ზოგიერთი ბიოლოგი ირწმუნება, ადა-
მიანის უჯრედები წყვეტს რეგენერაციას 120 წლის ასაკში. თუ
არ მოხდა უჯრედების განახლება, ისინი იწყებენ კვდომას და
შესაბამისად, ორგანიზმიც შეწყვეტს ფუნქციონირებას.
24
ეს პროცესი ზომიერების საზღვრებში სასარგებლოა ჩვენ-
თვის და გვეხმარება ყოველდღიურ გამოწვევებთან გასამკლა-
ვებლად. მაგრამ ის სტრესი, რასაც თანამედროვე ადამიანი
განიცდის ყოველდღიურად, მეტწილად საზიანოა მისი ჯან-
მრთელობისთვის.
ხანგრძლივ სტრესს აქვს დეგენერაციის ეფექტი. ხან-
გრძლივი დროის განმავლობაში მუდმივი საფრთხის განცდა
მოქმედებს ნეირონებზე, რომლებიც პირდაპირ კავშირშია
ჩვენს მეხსიერებასთან და ასევე აფერხებს გარკვეული ჰორ-
მონების გამოყოფას, რომელთა ნაკლებობასაც შეუძლია დეპ-
რესიის გამოწვევა. გვერდითი ეფექტებია ასევე - უძილობა,
შფოთვა, მუდმივი გაღიზიანება და მაღალი წნევა.
რადგან ასეა, მიუხედავად იმისა, რომ ახალი გამოწვევები
კარგია გონების სავარჯიშოდ, უნდა შევძლოთ დავაბალანსოთ
ცხოვრების მაღალსტრესული სტილი, რათა თავიდან ავიცი-
ლოთ ადრეული სიბერე.
შემცირებას
28
მნიშვნელოვანია გაცნობიერებულად და პროდუქტიულად
გავატაროთ ყოველი დღე, ამისთვის კი აუცილებელია მათი
დაგეგმვა. სწორედ დაგეგმვით შევძლებთ მარტივად ამოვიც-
ნოთ მავნე ჩვევები, რაც ხელს გვიშლის დასახული მიზნის მიღ-
წევასა და მავნე ჩვევებისგან გათავისუფლებაში. ჩავანაც-
ვლოთ ისინი უფრო პოზიტიური და სასარგებლო ჩვევებით. ამ
ყველაფრის გათვალისწინებით, შეგვიძლია ჩვენი სხეულისა
და ტვინის ყოველდღიურად განახლება, რაც გაგვიხანგრძლი-
ვებს სიცოცხლეს.
მოდელების საიდუმლო
29
ყველა ჩამოთვლილი თვისების გათვალისწინებით, მელა-
ტონინი მიიჩნევა მუდმივი ახალგაზრდობის ელექსირად.
აღსანიშნავია , რომ მელატონინის გამომუშავება ჩვენს
ორგანიზმში მცირდება 30 წლის ასაკიდან. ჩვენ შეგვიძლია
აღნიშნულის კომპენსირება:
• ჯანსაღი კვებითა და მეტი კალციუმის მიღებით
• მცირე დოზით ყოველდღიური მზის აბაზანებით
• საკმარისი ძილით
• სტრესისგან თავის დაცვით, ნაკლები ალკოჰოლური სას-
მლის, კოფეინისა და თამბაქოს მოხმარებით. იმ ყველაფრის-
გან თავის შეკავებით, რაც კარგად დასვენებაში გვიშლის
ხელს - გამოვიძინოთ და გამოვიმუშაოთ მეტი მელატონინი,
რაც სასიცოცხლოდ აუცილებელია ჩვენი ორგანიზმისთვის.
ექსპერტები იკვლევენ, თუ რამდენად მიზანშეწონილია ხე-
ლოვნური სტიმულაცია მეტი მელატონინის გამოსამუშავებ-
ლად, რამაც შესაძლოა შეანელოს დაბერების პროცესი, ამით
კი დადასტურდეს თეორია, რომ დღეგრძელობის საიდუმლო
თითოეულ ჩვენგანშია.
ოდა დღეგრძელობას
31
დღე მშვიდად ვცხოვრობთ და მადლიერებით ვატარებთ ყო-
ველ წუთს. იმისთვის, რომ ვიყოთ ჯანმრთელები და დიდხანს
ვიცოცხლოთ, გვყავს ბევრი მეგობარი, ვისთანაც გვაქვს თბი-
ლი ურთიერთობა. გაზაფხული, ზაფხული, შემოდგომა, ზამთა-
რი - გვიყვარს წელიწადის ყველა დრო… საიდუმლო ისაა, რომ
არ იფიქროთ, რამდენი წლისაა თქვენი თითები. მთავარია, ეს
თითები არ გაჩერდნენ! ამიტომ გამუდმებით ამოძრავეთ ისი-
ნი. თუ ამ ყველაფერს გაითვალისწინებთ და თითებსაც არ გა-
აჩერებთ, აუცილებლად იზეიმებთ 100 წლის იუბილეს!”
32
III - ლოგოთერაპიიდან იკიგაიმდე - რო-
გორ ვიცხოვროთ გააზრებულად დიდ-
ხანს და ბედნიერად
რა არის ლოგოთერაპია?
33
ის, რისთვისაც ნამდვილად ღირს ცხოვრება
არის ინტროსპექტიული
აანალიზებს ნევროზს : არ უღრმავდება ნევროზს
სწრაფვა სიამოვნებისკენ სწრაფვა ცხოვრების აზრისა
და მნიშვნელობისკენ
ფოკუსირდება მოიცავს სულიერ
ფსიქოლოგიაზე განზომილებას
მუშაობს ფსიქოგენურ მუშაობს როგორც
ნევროზზე ფსიქოგენურ, ისე
ეგზისტენციალურ ნევროზზე
აანალიზებს კონფლიქტების აანალიზებს კონფლიქტებს აქ
არაცნობიერ საწყისებს და ახლა (სულიერი
(ინსტინქტური განზომილება) განზომილება)
შემოიფარგლება პაციენტის სულიერი მდგომარეობის
ინსტიქტით გაცნობიერება
ფუნდამენტურად თავსებადია რწმენასთან
შეუთავსებელია რწმენასთან
აგვარებს კონფლიქტებს – ეხმარება პაციენტს, იპოვოს
იმპულსისა და ინსტინქტების ცხოვრების აზრი და
დაკმაყოფილებით დააკმაყოფილოს მისი
მორალური პრინციპები
(ღირებულებები)
35
იბრძოლე საკუთარი თავისთვის
37
ლოგოთერაპია ცხოვრების
- ხარისხის გაუმჯობესება
შემთხვევა I ვიქტორ
- ფრანკლი
შემთხვევა II ამერიკელი
- დიპლომატი
შემთხვევა IV მწუხარებით
- მოცული ექიმი
მორიტას თერაპია
44
რეშე. არანაირი საუბარი - სრული იზოლაცია! პაციენტი რჩება
მარტო საკუთარ ფიქრებთან. ის, ძირითადად, წევს საწოლზე
მთელი დღის განმავლობაში და მასთან რეგულარულად მი-
დის თერაპევტი, მაგრამ არ ეკონტაქტება. უბრალოდ, აკვირ-
დება, შემდეგ კი ურჩევს, რომ გააგრძელოს საკუთარი ემოციე-
ბის აღმასვლასა და დაღმასვლაზე დაკვირვება, გააცნობი-
ეროს, რასაც განიცდის. როდესაც პაციენტს ჰბეზრდება ეს
მდგომარეობა და უჩნდება სურვილი, ისევ დაიწყოს რაღაცის
კეთება, ის უკვე მზადაა თერაპიის შემდგომ ეტაპზე გადასას-
ვლელად.
2. თერაპია მსუბუქი აქტივობებით (5-7დღე
დღე). ამ ეტაპზე პა-
ციენტი ასრულებს განმეორებითი ხასიათის დავალებებს სი-
ჩუმეში. ერთ-ერთი ასეთი სავარჯიშოა საკუთარი ფიქრებისა
და განცდების ჩაწერა. პაციენტს უკვე შეუძლია გარეთ გასვლა
მას შემდეგ, რაც ჩაკეტილი იჯდა ოთახში 7 დღის განმავლობა-
ში. სეირნობს ბუნებაში და ასრულებს სუნთქვით ვარჯიშებს,
ასევე შედარებით მსუბუქ ფიზიკურ აქტივობებს - ხატავს ფან-
ქრით ან ფერადი საღებავებით და მუშაობს ბაღში. თერაპიის
ამ ეტაპზე პაციენტს ჯერ კიდევ არა აქვს უფლება ესაუბროს
ვინმეს თერაპევტის გარდა.
3. აქტიური საქმიანობის ეტაპი (5-7დღე). ამ ეტაპზე პაცი-
ენტი ასრულებს ისეთ დავალებებს, რომლებიც მოითხოვს სხე-
ულის მოძრაობას. მორიტას მიჰყავდა თავისი პაციენტები მა-
ღალ მთაში შეშის დასაჩეხად. ფიზიკურ დატვირთვასთან ერ-
თად პაციენტი ჩართულია ისეთ აქტივობებში, როგორებიცაა
წერა, ხატვა, თიხაზე მუშაობა. მას უკვე აქვს უფლება ესაუბ-
როს სხვებს, მაგრამ მხოლოდ მიმდინარე აქტივობასთან და-
კავშირებით.
4. ყოველდღიურობასა და “რეალურ” სამყაროში დაბრუ-
ნება (5-7დღე). პაციენტი ტოვებს კლინიკას და განახლებული
ძალებით უბრუნდება სოციუმს, მაგრამ აგრძელებს მედიტაცი-
ას და ყველა იმ აქტივობას, რასაც თერაპიის განმავლობაში
აკეთებდა. ამ თერაპიის მთავარი აზრი ის გახლავთ, რომ და-
უბრუნდეს ჩვეულ ყოველდღიურობას უკვე გაცნობიერებული
ცხოვრების აზრით. ის არის ახალი ინდივიდი, რომელიც პასუ-
45
ხისმგებელია საკუთარ ქმედებებზე. მას ვეღარ აკონტროლებს
საზოგადოება და ემოციები, მისი კონტროლი ახლა უკვე თა-
ვად მისსავე ხელშია.
ნაიკანის მედიტაცია
ახლა კი იკიგაი
-
46
შემდეგ თავებში გავეცნობით იმ სხვადასხვა ტექნიკას,
რომლებიც დაგეხმარებათ იაროთ ამ გზით. იპოვოთ წინსვლა
იმ საქმეში, რომელსაც ირჩევთ; იკვებოთ ჯანსაღად, მსუბუქად
ივარჯიშოთ და ისწავლოთ, რომ არასოდეს გაჩერდეთ და არ
დანებდეთ, როცა ამ გზაზე რთულ დაბრკოლებებს წააწყდე-
ბით. იმისთვის, რომ ეს შეძლოთ, უნდა აღიაროთ და მიიღოთ
პირობა: სამყარო, ისევე როგორც თითოეული ჩვენგანი, არ
არის იდეალური, მაგრამ ის სავსეა შესაძლებლობებით ჩვენი
ზრდისა და განვითარებისთვის!
აბა, მზად ხართ გადაეშვათ და მიჰყვეთ თქვენს გატაცებას
ისე, თითქოს ეს ყველაზე განსაკუთრებული და ამაღელვებე-
ლი რამ იყოს ამქვეყნად?
47
IV - იპოვე დინება ყველაფერში - როგორ
ვაქციოთ ჩვენი სამუშაო და
თავისუფალი დრო განვითარების
შესაძლებლობად
მიჰყევი დინებას
48
დღეს მოდის შეგრძნება წყალში გატარებული საათებისა, რო-
ცა დილით კუნთების ტკივილით ვიღვიძებთ.
ამის საწინააღმდეგოც შეიძლება მოხდეს, როცა ვაკეთებთ
იმას, რისი გაკეთებაც არ გვინდა. ყოველი წუთი უსასრულოდ
იწელება და ყოველი საათი საუკუნედ გვეჩვენება. წამდაუწუმ
საათს ვუყურებთ, რომ მალე დამთავრდეს ეს ტანჯვა. როგორც
აინშტაინი იტყოდა: “ერთი წამით მოჰკიდეთ ხელი გავარვარე-
ბულ ღუმელს და ეს დრო ერთ საათად გადაიქცევა. ახლა მი-
უჯექით ლამაზ გოგონას ერთი საათით - ეს ერთ წამად მოგეჩ-
ვენებათ. ეს არის ფარდობითობა”.
სასაცილოა, რომ ზოგჯერ ვიღაცას შეიძლება სიამოვნებ-
დეს იმავე საქმის კეთება, ჩვენ კი გვინდა, რაც შეიძლება სწრა-
ფად დავასრულოთ.
რა არის ის, რისი კეთებაც ისე გვსიამოვნებს, რომ ის
პრობლემები და საზრუნავებიც კი გვავიწყდება, რომლებიც ამ
საქმის კეთების დროს შეიძლება გაგვიჩნდეს? როდის ვართ
ყველაზე ბედნიერი? ეს კითხვები დაგვეხმარება, აღმოვაჩი-
ნოთ ჩვენი იკიგაი.
დინების ძალა
49
ბის მდგომარეობას, რაც იქნება თქვენი საუკეთესო გამოცდი-
ლება.
იმისთვის, რომ მივაღწიოთ ამ მდგომარეობას, უნდა გავ-
ზარდოთ იმ აქტივობათა რაოდენობა, რომელთაც გადავყა-
ვართ დინების მდგომარეობაში, იმის მაგივრად, რომ გამო-
ვიმწყვდიოთ თავი იმ საქმეებში, რომლებიც მხოლოდ წუთიერ
სიამოვნებას გვანიჭებს - საქმეებში, როგორებიცაა: ჭამა, ალ-
კოჰოლური სასმელები და ტელევიზორის ყურების დროს
ტკბილეულის მირთმევის სიამოვნება.
როგორც მიჰაი ჩიქსენთმიჰაი აღწერს თავის წიგნში “დინე-
ბა: ოპტიმალური გამოცდილების ფსიქოლო
ფსიქოლოგია”,
გია”, დინება არის
მდგომარეობა, როცა ადამიანები იმდენად არიან ჩართულები
და მოცულნი კონკრეტული აქტივობით, რომ სხვა ყველაფერი
უკვე მნიშვნელობას კარგავს. ეს გამოცდილება თავისთავად
სასიამოვნოა. ამას ნებისმიერ ფასად აკეთებენ, უბრალოდ
იმისთვის, რომ გააკეთონ ის, რაც ასეთ სიამოვნებას ანიჭებთ.
დინების მდგომარეობის მიღწევა შეუძლიათ არა მხოლოდ
შემოქმედებით მოღვაწეებსა და პროფესიონალებს, რომლე-
ბიც საჭიროებენ მაღალ კონცენტრაციას, არამედ ათლეტებ-
საც, მოჭადრაკეებსაც, ინჟინრებსაც, საათობით რომ აკეთებენ
იმას, რასაც ისინი დინების მდგომარეობამდე მიჰყავს.
მიჰაი ჩიქსენთმიჰაის კვლევის მიხედვით, მოჭადრაკე ისე-
თივე შეგრძნებებს განიცდის დინების მდგომარეობაში, რო-
გორსაც მათემატიკოსი, რომელიც ახალ ფორმულაზე მუშა-
ობს და ქირურგი, რომელიც ოპერაციას აკეთებს. ფსიქოლო-
გიის პროფესორმა ჩიქსენთმიჰაიმ გააანალიზა მონაცემები
მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნიდან და აღმოაჩინა, რომ დინება
ერთი და იგივე მდგომარეობაა ყველა ინდივიდისთვის, გა-
ნურჩევლად ასაკისა და კულტურული კუთვნილებისა. ნიუ-
იორკსა და ოკინავაში ყველა ვაღწევთ დინების მდგომარეო-
ბას და განვიცდით ერთსა და იმავე შეგრძნებებს ამ პროცესში.
რა ემართება ჩვენს გონებას ამ მდგომარეობაში? როცა
დინების მდგომარეობაში ვართ, ვკონცენტრირდებით კონ-
კრეტულ დავალებაზე, ყურადღების გამფანტველი გამაღიზია-
ნებლების გარეშე. ჩვენი გონება “წესრიგშია”. ამის საწინააღ-
50
მდეგო ხდება, როცა ჩვენი ტვინი სულ სხვა რამითაა დაკავებუ-
ლი და ჩვენ ამ დროს რაღაცის გარკვევას ვცდილობთ.
თუ ხშირად კარგავთ კონცენტრაციას, რაც ხელს გიშლით
მნიშვნელოვანი საქმის კეთებაში, არსებობს რამდენიმე სტრა-
ტეგია, რაც კონცენტრაციაში დაგეხმარებათ და შეძლებთ უფ-
რო მარტივად აღმოჩნდეთ დინების მდგომარეობაში .
სტრატეგია 1 აირჩიეთ
- რთული
52
მეორე მხრივ, თუ ვკითხულობთ ისეთ წიგნს, რომელშიც ახა-
ლი არაფერი წერია, ის ადვილად მოგვბეზრდება.
მაგრამ, თუ ვკითხულობთ წიგნს, რომელიც ჩვენი ცოდნისა
და შესაძლებლობების შესაბამისია და ამდიდრებს იმ ცოდნას,
რაც უკვე გვაქვს, ბოლომდე გადავეშვებით კითხვის პროცესსა
და დინების მდგომარეობაში. ეს სიამოვნებისა და აღფრთოვა-
ნების განცდა დასტურია იმისა, რომ მომართული ვართ ჩვენი
იკიგაის სიხშირეზე.
სტრატეგია 2 გქონდეთ
- ნათელი,
კონკრეტული მიზანი
53
სტრატეგიების შექმნასა და იმ ფაქტის დაფარვაში, რომ სინამ-
დვილეში კომპანიას არ გააჩნია ნათელი მიზანი. ეს ღია ზღვა-
ში გასვლას ჰგავს, როცა რუკა გაქვს, მაგრამ ორიენტირი -
არა.
ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია გვქონდეს კომპასი, რომე-
ლიც გვიჩვენებს მიმართულებას, კონკრეტულ მიზნამდე მი-
სასვლელ გზას, ვიდრე უბრალოდ რუკა. ჯოი იტო - MIT მედია-
ლაბის დამფუძნებელი - ყოველთვის შთაგვაგონებს , რომ
ავირჩიოთ კომპასი და არა რუკა, რათა შევძლოთ გზის გაკ-
ვლევა გაურკვევლობის პირობებში. წიგნში “მათრახი: რო-
გორ გადავურჩეთ უახლოეს მომავალს”, ის და ჯეფ ჰოუ წერენ:
“თანამედროვე , მუდმივად მზარდი გაურკვევლობის ეპოქაში,
რომელიც ელვის სისწრაფით მოძრაობს, დეტალურმა რუკამ
შეიძლება უღრან ტყეში შეგიტყუოთ, საიდანაც თავის დაღწევა
ძალიან ძვირი დაგიჯდებათ. კარგი კომპასი კი ყოველთვის მი-
გიყვანთ იქ, სადაც გინდათ, რომ მიხვიდეთ. ეს არ ნიშნავს
იმას, რომ დაიწყოთ საქმე და სრულიად არ გქონდეთ წარმოდ-
გენა იმაზე, თუ საით მიდიხართ. უბრალოდ, ასეთი ხერხით შე-
იძლება ვიაროთ იმ გზით, რომელიც წინასწარ არ არის სწორ-
ხაზოვნად განსაზღვრული, მაგრამ თქვენ მაინც უფრო წარმა-
ტებითა და დროულად მიხვალთ დანიშნულების ადგილამდე,
ვიდრე წინასწარ ნაბიჯ-ნაბიჯ, მკაცრად განსაზღვრული გზით.
ბიზნესში, შემოქმედებით საქმიანობასა და სწავლაში მნიშ-
ვნელოვანია დავეყრდნოთ ჩვენს წარმოდგენას - იმას, თუ რი-
სი მიღწევა გვინდა. და სანამ დავიწყებთ მუშაობას, სწავლას ან
ნებისმიერი საქმის კეთებას, საკუთარ თავს უნდა დავუსვათ ეს
შეკითხვები:
• რა არის ჩემი დღევანდელი დღის მიზანი?
• რამდენი სიტყვა უნდა დავწერო დღეს, რომ შევძლო მო-
მავალ თვეში სტატიის დაბეჭდვა?
• რა არის ჩემი გუნდის მისია?
• რამდენად ჩქარ რიტმზე უნდა მოვმართო ჩემი მეტრონო-
მი, რომ შევძლო მოცარტის სონატის ჩქარ ტემპში დაკვრა ამ
კვირის ბოლომდე?
54
მკაფიოდ განსაზღვრული მიზანი მნიშვნელოვანია დინე-
ბის მდგომარეობის მისაღწევად, მაგრამ ასევე უნდა გავითვა-
ლისწინოთ, როგორ მოვიტოვოთ ეს ყველაფერი უკან და შე-
ვუდგეთ საქმეს. როდესაც საქმეს შევუდგებით, გონებაში უნდა
გვქონდეს ეს მიზანი, თუმცა ობსესიურად არ უნდა ვფიქრობ-
დეთ მასზე და ვკონცენტრირდეთ პროცესზე.
როცა ათლეტები ოლიმპიური ოქროსთვის ასპარეზობენ,
თავიდან ვერ იგდებენ აზრს, როგორი მიმზიდველია ოქროს
მედალი. მაგრამ მათ უნდა მოახერხონ, დარჩნენ აწმყოში და
მიჰყვნენ დინებას. თუ დაკარგავენ კონცენტრაციას და დაიწყე-
ბენ ფიქრს იმაზე, როგორი ამაყები იქნებიან, როცა ოქროს მე-
დალს უჩვენებენ მშობლებს, დიდია იმის ალბათობა, რომ კრი-
ტიკულ მომენტში შეცდომას დაუშვებენ და ვერ შეძლებენ მიზ-
ნის მიღწევასა და გამარჯვების მოპოვებას.
ამის ნათელი მაგალითია მწერლის ბლოკი. წარმოიდგი-
ნეთ, რომ მწერალმა ნოველა უნდა დაასრულოს 3 თვეში. მი-
ზანი ნათელია. პრობლემა კი ისაა, რომ ის ვერ ახერხებს,
დროითი ჩარჩო ამოიგდოს თავიდან. ყოველდღე იღვიძებს
ფიქრით, რომ აუცილებლად უნდა დაწეროს და მოასწროს ეს
3 თვეში. ამის მაგივრად კი კითხულობს გაზეთებს, ალაგებს
სახლს, მაგრამ ვერ იწყებს წერას. ყოველდღე მეორდება ერთი
და იგივე, იმედგაცრუება და პირობა, რომ აი, ხვალიდან აუცი-
ლებლად შეუდგება საქმეს.
გადის დღეები, კვირები, თვეები და მწერალს ჯერ ერთი წი-
ნადადებაც არ დაუწერია. არადა, რა მარტივი იქნებოდა, უბ-
რალოდ რომ დაეწერა პირველი სიტყვა, მერე მეორე, მიჰყო-
ლოდა დინებას და ასე გამოეღვიძებინა თავისი იკიგაი.
როგორც კი შევძლებთ პატარა ნაბიჯების გადადგმას,
შფოთვა სადღაც ქრება და იბადება ამ დინების გასაოცარი
განცდა იმ საქმიანობაში, რასაც ვაკეთებთ. მივუბრუნდეთ ალ-
ბერტ აინშტაინს: “მე არასოდეს ვფიქრობ მომავალზე - ის ისე-
დაც სწრაფად მოვა”.
55
ბუნდოვანი მიზანი მკაფიოდ აკვიატებული
განსაზღვრული სურვილი, მიზნის
მიზანი და მიღწევისა და
პროცესზე პროცესის
ფოკუსირება იგნორირება
დაბნეულობა; დინება მიზანზე ფიქსაცია
დროისა და იმის მაგივრად,
ენერგიის ფუჭად რომ დაირყოთ
ხარჯვა უაზრო მოქმედება
დეტალებზე
გონებრივი დინება გონებრივი
ბლოკი ბლოკი
სტრატეგია 3:კონცენტრირდით
ერთ თემაზე
56
ლად მუშაობენ. მეტიც, ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებპროდუქ-
ტიულები არიან.
ჩვენს ტვინს შეუძლია მილიონობით ინფორმაციის მიღება,
მაგრამ რეალურად წამში მხოლოდ რამდენიმე ათეულის აღ-
ქმას ახერხებს. როცა ვცდილობთ რამდენიმე საქმე ერთად ვა-
კეთოთ, სინამდვილეში, უბრალოდ, სწრაფად დავხტივართ
ერთი დავალებიდან მეორეზე. სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ,
ჩვენ არა ვართ კომპიუტერები, რომ რამდენიმე პარალელურ
პროცესზე ერთდროულად თანაბარი ძალით შევძლოთ გამარ-
თულად მუშაობა. უაზროდ ვფლანგავთ დროსა და რესურსს
ასეთი ქმედებით, როცა შეგვიძლია ვკონცენტრირდეთ რაიმე
ერთ კონკრეტულ დავალებაზე.
რაიმე ერთ კონკრეტულ დავალებაზე კონცენტრაცია არის
ერთ-ერთი უმთავრესი პირობა დინების მდგომარეობის მი-
საღწევად.
მიჰაი ჩიქსენთმიჰაის აზრით, იმისთვის, რომ შევძლოთ
ვკონცენტრირდეთ კონკრეტულ საქმეზე, საჭიროა:
1. ვიყოთ ისეთ გარემოში, სადაც ყურადღებას არაფერი
გაგვიფანტავს.
2. ვაკონტროლოთ პროცესი, რომელშიც ვმუშაობთ და არა
პირიქით.
ტექნოლოგია შეიძლება იყოს ხელშემწყობი, მაგრამ იმ
შემთხვევაში, როცა ვაკონტროლებთ მას. აი, მაგალითად, თუ
თქვენ წერთ სტატიას, გუგლში შეძლებთ მასალების მოძიებას,
რაც დაგეხმარებათ წარმატებით დაწეროთ იგი. მაგრამ, თუ
არც ისე დისციპლინირებული ხართ, შეიძლება გაებათ ინტერ-
ნეტხაფანგში და დაიწყოთ ინტერნეტსერფინგი, გაგექცეთ ყუ-
რადღება სხვადასხვა ინფორმაციისკენ იმის მაგივრად, რომ
დაასრულოთ სტატია. ამ შემთხვევაში ტექნოლოგიამ გძლიათ
და ინტერნეტმა აიღო თქვენზე კონტროლი და არა პირიქით.
ასე კი დაშორდით დინების მდგომარეობას და დაკარგეთ კონ-
ცენტრაცია.
მეცნიერულად დადასტურებულია, რომ თუ განუწყვეტლივ
ვაიძულებთ საკუთარ ტვინს ერთი საკითხიდან მეორეზე გა-
57
დახტომას, ვკარგავთ დროს, ვუშვებთ ბევრად მეტ შეცდომას
და ნაკლებად გვახსოვს, რა გავაკეთეთ.
სტენფორდის უნივერსიტეტში კლიფორდ ივარ ნასის მიერ
ჩატარებულმა კვლევებმა დღევანდელ ახალგაზრდობას და-
უსვა ასეთი დიაგნოზი - ეპიდემიური მულტითასქინგი. ერთ-
ერთმა ასეთმა კვლევამ გააანალიზა რამდენიმე ასეული სტუ-
დენტის ქცევა. დაყო ისინი ჯგუფებად იმის მიხედვით, ვინ აკე-
თებდა ბევრ საქმეს ერთდროულად და ვინ კონცენტრირდებო-
და მხოლოდ ერთზე. ის სტუდენტები, რომლებიც ცდილობ-
დნენ ბევრი საქმის ერთდროულად შესრულებას, დაახლოე-
ბით ოთხ რაღაცას აკეთებდნენ პარალელურად. მაგალითად:
სახელმძღვანელოს კითხვისას რაღაცას ინიშნავდნენ, უსმენ-
დნენ ახალ ამბებს, პასუხობდნენ შეტყობინებებს სმარტფონზე
და ზოგჯერ ამ ყველაფერთან ერთად ტვიტერსაც ამოწმებდნენ.
ორივე ჯგუფს აჩვენებდნენ ეკრანზე რამდენიმე ლურჯ და
წითელ ისარს. დავალება ასეთი იყო: დათვალეთ წითელი ის-
რები!
თავიდან ორივე ჯგუფმა მარტივად და სწორად დათვალა
წითელი ისრები. როცა ლურჯი ისრების რაოდენობა გაიზარ-
და, წითელი ისრების რაოდენობა კი იგივე დარჩა ( მარტო მა-
თი განლაგება შეიცვალა ეკრანზე), სტუდენტებს, რომლებიც
მიჩვეულნი იყვნენ რამდენიმე საქმის ერთად კეთებას - მულ-
ტითასქინგს, საკმაოდ გაუჭირდათ წითელი ისრების დათვლა
ამ განლაგებით, განსხვავებით იმ ჯგუფისგან, რომლის წევრე-
ბიც ერთ კონკრეტულ საკითხზე კონცენტრაციას არჩევდნენ.
ამას ერთი მარტივი ახსნა აქვს: ისინი დააბნია ლურჯმა ისრებ-
მა! მათი ტვინი მიეჩვია ყურადღება მიაქციოს ყველა მცირე
სტიმულსაც კი, რაც შემოდის მათივე აღქმის არეალში, ამი-
ტომ გაეფანტათ ყურადღება. იმ სტუდენტებს კი, რომლებიც
მიჩვეულნი არიან რაიმე ერთზე კონცენტრაციას, არ გასჭირ-
ვებიათ გაეგრძელებინათ მხოლოდ წითელი ისრების დათვლა
და ყურადღებას არც აქცევდნენ ლურჯ ისრებს.
სხვა მრავალი კვლევა აჩვენებს, რომ ბევრი დავალების
პარალელურად შესრულება ამცირებს ჩვენს პროდუქტიულო-
ბას მინიმუმ 60%-ით და IQ-ს 10 ერთეულით.
58
ერთ-ერთმა კვლევამ, რომელიც ჩატარდა შვედეთის სა-
კონსულოს დაკვეთით - სოციალური კვლევების შესაბამისად
ცხადყო, რომ 4 ათასზე მეტი 20-დან 24 წლამდე ახალგაზ-
რდისგან შემდგარ ჯგუფში, რომლებიც დამოკიდებულნი იყ-
ვნენ სმარტფონებზე, შედარებით ნაკლები ეძინათ, ვერ ახდენ-
დნენ ინტეგრაციას სკოლაში და ხშირად ავლენდნენ დეპრესი-
ის სიმპტომებს.
კონცენტრაცია ერთ ერთდროულად
კონკრეტულ დავალებაზე რამდენიმე დავალების
შესრულების მცდელობა
უფრო ადვილად მიიღწევა თითქმის შეუძლებელია
დინების მდგომარეობა დინების მდგომარეობის
მიღწევა
ზრდის ამცირებს
პროდუქტიულობას პროდუქტიულობას
მინიმუმ
ამას ვერ60%- ით (თუმცა)
აცნობიერებენ
აძლიერებს ნებისყოფას აფერხებს
დამახსოვრების პროცესს
ნაკლებია შეცდომის მეტია შეცდომების
დაშვების ალბათობა დაშვების ალბათობა
გვეხმარება სიმშვიდის აძლიერებს სტრესს და
შენარჩუნებაში საქმის განცდას, რომ ვკარგავთ
პროცესის სამართავად კონტროლს, რომ ჩვენ
დავალება გვმართავს და
არა პირიქით
ვხდებით უფრო გვაიძულებს,
ყურადღებიანი უყურადღებობა
გარშემომყოფების გამოვიჩინოთ
მიმართ, სრული გარშემომყოფების
სიფხიზლით აღვიქვამთ მიმართ, ჩვენი
გარემოს სტიმულთან
მიჯაჭვულობის გამო:
სმარტფონი, სოციალური
ქსელი და სხვა.
ზრდის კრეატიულობას ამცირებს კრეატიულობას
59
რისი გაკეთება შეგვიძლია დინების შემაფერხებელი ამ
ეპიდემიის წინააღმდეგ? როგორ შეგვიძლია დავასწავლოთ
საკუთარ ტვინს, რომ შეძლოს ერთ კონკრეტულ საკითხზე
სრული კონცენტრაცია? არსებობს რამდენიმე ხერხი, როგორ
შევქმნათ ყურადღების გამფანტავი მექანიზმებისგან თავისუ-
ფალი გარემო და როგორ გავზარდოთ დინების მიღწევის შე-
საძლებლობები. ამით კი გავზრდით შანსებს, დავამყაროთ
კონტაქტი საკუთარ იკიგაისთან.
• გაღვიძებიდან დაძინებამდე თითო საათით ადრე მოშორ-
დით ეკრანს.
• გამორთეთ ტელეფონი, როცა ცდილობთ კონცენტრირ-
დეთ კონკრეტულ დავალებაზე. მკაცრად განსაზღვრეთ პრი-
ორიტეტები, რა არის თქვენთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი. თუ
მთლად არ შეგიძლიათ მოშორდეთ ტელეფონს, მაშინ გადა-
დით ისეთ რეჟიმზე, რომ მხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვე-
ვაში უპასუხოთ ზარს.
• კვირის განმავლობაში გამოყავით დღე - შაბათი ან კვი-
რა, როცა სრულიად მოსწყდებით ტექნოლოგიას და ინტერ-
ნეტს; მოაწყვეთ ტექნოლოგიების “შიმშილის დღე”, მხოლოდ
ელექტრონული წიგნის წაკითხვა დაუშვით, ვაიფაის გარეშე ან
მოუსმინეთ მხოლოდ მუსიკას.
• წადით ისეთ კაფეში, სადაც არ არის ინტერნეტთან წვდო-
მა.
• უპასუხეთ შეტყობინებებს და მეილებს დღეში მხოლოდ
ორჯერ და ამისთვის გამოყავით კონკრეტული დრო.
• სცადეთ “პამიდვრის ტექნიკა” - შეიძინეთ სამზარეულოს
ტაიმერი (ზოგს პამიდვრის ფორმა აქვს და სწორედ ამიტომ
ეძახიან პამიდვრის ტექნიკას). დააყენეთ ეს ტაიმერი და კონ-
ცენტრირდით მხოლოდ ერთ საქმეზე, სანამ არ გამოირთვება.
ამ ტექნიკით რეკომენდებულია 25 წუთი მუშაობა და 5 წუთი
შესვენება. შეგიძლიათ ეს დრო გაზარდოთ 50 წუთამდე და და-
ისვენოთ 10 წუთით. იპოვეთ თქვენთვის სასურველი რიტმი.
ყველაზე მნიშვნელოვანია დისციპლინის გამომუშავება, რომ
ყოველთვის შეძლოთ დაწყებული საქმის დასრულება.
60
• სამუშაო დაიწყეთ თქვენთვის სასიამოვნო რიტუალით და
დაასრულეთ საკუთარი თავის დაჯილდოებით.
• ავარჯიშეთ ტვინი აწმყოზე კონცენტრაციაში, როცა ხვდე-
ბით, რომ ადვილად გეფანტებათ ყურადღება. შეგიძლიათ
ამისთვის გამოიყენოთ მედიტაცია, გაისეირნოთ სუფთა ჰაერ-
ზე, იცურაოთ. გამოიყენეთ ნებისმიერი რამ, რაც დაგეხმარე-
ბათ, კონცენტრირდეთ პროცესზე აქ და ახლა.
• იმუშავეთ ისეთ სივრცეში, რომ ნაკლებად გაგეფანტოთ
ყურადღება. თუ ამას ვერ ახერხებთ სახლში, შეგიძლიათ წახ-
ვიდეთ ბიბლიოთეკაში, კაფეში. თუ მუსიკალურ ინსტრუმენტზე
უკრავთ ან მღერით, მაშინ აუცილებელია სპეციალური სარე-
პეტიციო დარბაზი, სადაც ნაკლებად შეგაწუხებთ ხმაური და
შეძლებთ მშვიდად დაუკრათ ან იმღეროთ. თუ მაინც არის ხე-
ლის შემშლელი ფაქტორები, რომლებიც ყურადღებას გიფან-
ტავთ და ვერ ახერხებთ კონცენტრაციას, გააგრძელეთ ძიება
მანამ, სანამ არ იპოვით ისეთ ადგილს, სადაც ამას მოახერ-
ხებთ.
• ყოველი მიზანი დაყავით შედარებით პატარა დავალებე-
ბად და შეადგინეთ გეგმა, რა, როდის და რამდენი ხანი უნდა
აკეთოთ. თუ, მაგალითად, წერთ სტატიას ჟურნალისთვის, შე-
გიძლიათ ჩაატაროთ პატარა ინფორმაციული კვლევა დილით
სახლში და ჩაინიშნოთ. შემდეგ შუადღისას გააგრძელოთ წე-
რა ბიბლიოთეკაში და გაარედაქტიროთ უკვე ღამით, სახლში.
• ერთად მოუყარეთ თავი რუტინულ დავალებებს, როგო-
რიცაა შეტყობინებებზე პასუხის გაცემა, მეილების წაკითხვა,
ტელეფონის ზარზე პასუხი და სხვა. შეეცადეთ ამისთვის ერთი
კონკრეტული დრო გამოყოთ და მხოლოდ ამ დროს უპასუხოთ
მათ.
61
დინების უპირატესობები ყურადღების
გამფანტავი უარყოფითი
მხარეები
კონცენტრირებული გონება გაფანტული გონება
აწმყოში ყოფნა წარსულსა და მომავალზე ფიქრი
ღელვისგან სრული ყოველდღიურ საზრუნავზე
გათავისუფლება
დრო სწრაფად გადის ფიქრი წუთი საუკუნედ
ყოველი
გვეჩვენება
ჩვენ ვმართავთ პროცესს პროცესი გვმართავს ჩვენ და
ვერ ვუმკლავდებით მოცემულ
დავალებას. ყოველთვის რაღაც
ან ვიღაც გვიშლის ამაში ხელს
ვემზადებით ზედმიწევნით ვმოქმედებთ ყოველგვარი
მომზადების გარეშე
ზუსტად ვიცით, რას უნდა ხშირად ვფერხდებით და არ
ვაკეთებდეთ ამ კონკრეტულ ვიცით, როგორ გავაგრძელოთ
მომენტში
ჩვენ გვაქვს ნათელი გონება, ჩვენ გვაწუხებს და გვბოჭავს
რომელიც უმკლავდება ყველა ეჭვები და დაბალი
წარმოქმნილ დაბრკოლებას თვითშეფასება
ეს სასიამოვნოა მომაბეზრებელი და
დამქანცველია
ჩვენი ეგო უჩინარდება: არ დაუსრულებელი თვითკრიტიკა:
ვაკონტროლებთ დავალებას, ჩვენი ეგო აქტიურია და
თავად დავალება გვიძღვის წინ ვგრძნობთ იმედგაცრუებას, რაც
62
ერთი ყველაზე გავრცელებული სტერეოტიპი იაპონელ
ხალხზე ის არის, რომ ისინი გამოირჩევიან შრომისმოყვარეო-
ბითა და საქმისადმი თავდადებით, თუმცა თავად იაპონელებს
რომ ჰკითხოთ, სულაც არ მუშაობენ ისეთი თავდადებით, რო-
გორც ეს გვერდიდან ჩანს. მაგრამ ნამდვილად ეჭვგარეშეა,
რომ მათ აქვთ გასაოცარი უნარი, ბოლომდე გადაეშვან იმ
საქმეში, რასაც აკეთებენ და გამოავლინონ საოცარი შეუპოვ-
რობა, როცა აწყდებიან პრობლემებს. ერთ-ერთი პირველი
სიტყვა, რომელიც ისწავლება იაპონურ ენაში, არის განბარუ,
რაც ნიშნავს მოთმინებას, ანუ “შეინარჩუნო სიმტკიცე, შენი შე-
საძლებლობების მაქსიმუმის გამოყენებით”.
იაპონელები ხშირად ძალიან მარტივ საქმესაც კი ზედმეტი
გულმოდგინებით ეკიდებიან, რომლის ინტენსივობაც ზოგჯერ
ნორმის ფარგლებს სცდება და აკვიატებადაც შეიძლება მოგ-
ვეჩვენოს. ეს დამოკიდებულება ვლინდება ბევრ სხვადასხვა
კონტექსტში. უკვე პენსიაზე გასული იაპონელებიდან დაწყებუ-
ლი, ვინც დღე და ღამე მუშაობს ბრინჯის პლანტაციებში ნაგოს
მთაზე, უნივერსიტეტის სტუდენტებით დამთავრებული, რომ-
ლებიც სწავლასთან ერთად ყოველ შაბათ-კვირას მუშაობენ
კონუბისის საყოფაცხოვრებო ნივთების მაღაზიებში.
თუ იაპონიაში იმოგზაურებთ, აუცილებლად შეამჩნევთ
ასეთ დამოკიდებულებას იაპონელთა თითქმის ყველა ქმედე-
ბაში.
გაისეირნეთ ხელნაკეთი ნივთების მაღაზიაში - ნაჰაში (კა-
ნაზავა) ან კიოტოში და აღმოაჩენთ, რომ იაპონია მართლაც
ტრადიციული ხელნაკეთი ნივთების საგანძურია. იაპონელ
ხალხს აქვს განსაკუთრებული ნიჭი ახალი ტექნოლოგიების
შექმნისა და ამასთანავე ინარჩუნებენ ხელოსნობის ტრადიცი-
ულ ტექნიკას.
ტაკუმის ხელოვნება
65
სტივ ჯობსი იაპონიაში
66
გააცნობიერა, რომ 4 საათზე მეტი დრო სჭირდებოდა მატარებ-
ლით კიოტოდან იმ ადგილამდე მგზავრობას.
სტივ ჯობსის გარდაცვალების შემდეგ შაკუნაგამ ინტერ-
ვიუში აღნიშნა, ძალიან ვამაყობ იმით, რომ ჩემი ნამუშევარი
დააფასა ადამიანმა, ვინც iPhone შექმნაო. ასევე დასძინა,
რომ სტივ ჯობსის ბოლო შენაძენი იყო 12 ფინჯანი. ჯობსმა
თურმე კურანაგას სთხოვა, რაიმე განსაკუთრებული შეექმნა
“ახალი სტილით”. ამ მოთხოვნის შესასრულებლად შაკუნაგამ
სატესტოდ მოამზადა 150 ფინჯანი, შემდეგ აარჩია მხოლოდ
12 საუკეთესო და გაუგზავნა მის ოჯახს.
პირველი ვიზიტიდან მოყოლებული, სტივ ჯობსი მოხიბლუ-
ლი და შთაგონებული იყო ამ გასაოცარი ქვეყნით და მისი ხე-
ლოსნებით, ინჟინრებით (განსაკუთრებით Sony Corporation-
ით), ფილოსოფიით (განსაკუთრებით ძენით) და სამზარეულო-
თი (განსაკუთრებით სუშით).
დახვეწილი სიმარტივე
69
ჰაიაო მიაძაკის ფილმებში ტყეები არიან პერსონაჟები (თა-
ვიანთი გამოკვეთილი ხასიათით), ხეებს აქვთ შეგრძნებები და
რობოტები მეგობრობენ ჩიტებთან. იაპონელები მიაძაკსა და
მის შემოქმედებას ეროვნულ საგანძურად მიიჩნევენ. ჰაიაო
მიაძაკი თავის ხელოვნებაში შთამბეჭდავად, ღიად გამოხა-
ტავს საკუთარ შეგრძნებებსა და დამოკიდებულებას სამყარო-
სადმი. იგი დღემდე 1990 წელს გამოშვებული მობილური ტე-
ლეფონით სარგებლობს და მთელ თავის გუნდს ხელით ახატ-
ვინებს ყველა ესკიზს. საკუთარი ფილმების სიუჟეტებს ფურ-
ცელზე წერს, ყოველ დეტალს აქცევს ყურადღებას და დინების
მდგომარეობაში გადადის ხატვით და არა კომპიუტერის გამო-
ყენებით. ამ აკვიატების წყალობით Studio Ghibli მსოფლიოში
ერთადერთია, მხოლოდ ტრადიციულ ტექნიკას რომ იყენებს
ფილმების გადასაღებად და უდიდეს წარმატებასაც აღწევს.
მან, ვინც ნამყოფია Ghibli-ის სტუდიაში, იცის, რომ ძალიან
ჩვეულებრივი ამბავია, მიხვიდე იქ კვირა დილით, სადაც დაგ-
ხვდებათ ოთახის კუთხეში მომუშავე ერთ-ერთი თანამშრომე-
ლი, უბრალო ტანსაცმლით, მთლიანად გართული და ჩაფლუ-
ლი საქმეში, რომელიც თავაუღებლად გესალმებათ იაპონუ-
რად - ოჰაიო (გამარჯობა).
ჰაიაო მიაძაკი იმდენად გატაცებულია საკუთარი საქმია-
ნობით, რომ უამრავ კვირადღეს ატარებს სტუდიაში, უდიდეს
სიამოვნებას იღებს ნახატისა თუ ფილმის შექმნის პროცესის-
გან და საკუთარ იკიგაის ყველაფერზე მაღლა აყენებს. ყველამ
იცის, რომ როდესაც მუშაობს, არანაირი მიზეზით არ შეიძლე-
ბა მისი შეწუხება, რადგან ამას იგი წყობიდან გამოჰყავს, გან-
საკუთრებით მაშინ, როცა ხატავს.
2013 წელს მიაძაკიმ გამოაცხადა, რომ პენსიაზე გადიოდა.
ამ ფაქტის აღსანიშნავად სატელევიზიო კომპანია NHK-მ გა-
დაიღო დოკუმენტური სერიები, რათა საზოგადოებისთვის ეჩ-
ვენებინათ, როგორი იყო ხელოვანის ბოლო სამუშაო დღეები
სტუდიაში.
ის ხატავს სერიების თითქმის ყველა სცენაში. ამ დოკუმენ-
ტური ფილმის ერთ-ერთ კადრში ჩანს, როგორ გამოდის შეხ-
ვედრიდან მისი რამდენიმე კოლეგა და აი, ისიც - ჰაიაო მიაძა-
70
კი! თავისთვის ხატავს კუთხეში და საერთოდ ვერ ამჩნევს მათ
იქ ყოფნას. გადაღებულია, როგორ მიდის ის სამუშაოდ 30 დე-
კემბერს, როცა მთელ იაპონიაში დასვენების დღეებია. ის კი
აღებს Ghibli-ს სტუდიის კარს, რათა მთელი დღე ხატვაში გა-
ატაროს.
ჰაიაო მიაძაკის არ შეუძლია, რომ არ დახატოს. პენსიაზე
გასვლის მეორე დღეს, იმის მაგივრად, რომ სახლში დარჩენი-
ლიყო ან არდადეგებზე წასულიყო, ისევ Ghibli-ის სტუდიაში
წავიდა და დასახატად მოკალათდა. კოლეგები განცვიფრე-
ბულნი უყურებდნენ და არ იცოდნენ, რა ეთქვათ. ერთი წლის
შემდეგ გამოაცხადა, რომ მისი საავტორო ფილმები აღარ გა-
მოვიდოდა, თუმცა ხატვისთვის თავის დანებებას სიცოცხლის
ბოლო წუთამდე არ ვაპირებო.
მოგვიწევს კი ოდესმე პენსიაზე გასვლა, თუ ვაკეთებთ
იმას, რაც გვიყვარს და რისი კეთებაც უდიდეს სიამოვნებას
გვანიჭებს?
განსვენებულნი
71
მულებს ქმნიდა და როცა ვიოლინოზე უკრავდა. ეს გახლდათ
მისი ორი იკიგაი, რაც უდიდეს სიამოვნებას ანიჭებდა.
ბევრი ასეთ ხელოვანს მიიჩნევს მიზანთროპად, ზედმეტად
ჩაკეტილად. მაგრამ სინამდვილეში ისინი უფრთხილდებოდ-
ნენ დროს, რასაც საყვარელი საქმის კეთებას უთმობდნენ. ეს
ანიჭებდათ უდიდეს ბედნიერებას, ზოგჯერ ცხოვრების სხვა ას-
პექტების დათმობის ხარჯზე. ისინი იყვნენ განდეგილნი, რომ-
ლებიც ექსტრემალურად უსადაგებენ დინების მდგომარეობის
პრინციპებს თავიანთ ცხოვრებას.
კიდევ ერთი მაგალითი ასეთი ხელოვანისა არის მწერალი
ნოველისტი ჰარუკი მურაკამი. მას მხოლოდ მეგობრების ვიწ-
რო წრე აქვს და საზოგადოების წინაშე მხოლოდ რამდენიმე
წელიწადში ერთხელ ჩნდება.
ხელოვანებმა კარგად იციან, რამდენად მნიშვნელოვანია
დაიცვან პირადი სივრცე, აკონტროლონ თავიანთი გარემო და
გათავისუფლდნენ ყოველგვარი ყურადღების გამფანტავი წყა-
როებისგან, თუ მათ სურთ იყვნენ დინების მდგომარეობაში სა-
კუთარ იკიგაისთან ერთად.
მიკროდინება: ყოველდღიური
ამოცანებით სიამოვნება
72
კარს, აჭერს ხელს მათთვის სასურველ ღილაკს და თავს გიხ-
რით მადლობის ნიშნად, როცა ლიფტიდან გადიხართ.
თუ გაიკითხავთ, გეტყვიან, რომ ამ ცენტრში არის ერთი
ლიფტი და იქ 2004 წლიდან ამ დრომდე მუშაობს ერთი გამცი-
ლებელი. ის ყოველთვის იღიმის და დიდი ენთუზიაზმით ეკი-
დება თავის საქმეს. ნუთუ მართლა შესაძლებელია ასეთი საქ-
მიანობითაც კი სიამოვნების მიღება? ნუთუ არასოდეს ჰბეზ-
რდება ასეთი რუტინული საქმე?
უფრო ახლო დაკვირვებით ნათელი ხდება, რომ ეს ლიფ-
ტის გამცილებელი სულაც არ მუშაობს მექანიკურად. პირი-
ქით, თითქოს ერთგვარი პერფორმანსია თავისი შემადგენე-
ლი განსაკუთრებული მოძრაობებით. იგი ისე გესალმებათ,
თითქოს მღერის. ამას მოჰყვება თავის დახრა და ხელის გრა-
ციოზული მოძრაობა, რითაც ღილაკს თითს აჭერს, თითქოს ის
მშვენიერი გეიშაა, რომელიც კლიენტს ფინჯან ჩაის აწვდის.
მიჰაი ჩიქსენთმიჰაი ამას მიკროდინებას უწოდებს.
ყველას მოგვბეზრებია საკლასო ოთახში ან საკონფერენ-
ციო დარბაზში ჯდომა და რაღაც უაზრო გართობით გვიცდია
დროის გაყვანა. ან იქნებ გახსენდებათ, კედელზე ხატვისას
როგორ დაგიწყიათ სტვენა. თუ საკმარისად რთულ ამოცანას
არ ვუსახავთ საკუთარ თავს, მაშინ ადვილად გვიპყრობს მოწ-
ყენილობის განცდა და ვიწყებთ თავშესაქცევის ძიებას. უნარი
იმისა, რომ ეს რუტინული საქმიანობა ვაქციოთ მიკროდინე-
ბად, ჩვენივე ბედნიერების გასაღებია, რადგან ყოველდღიუ-
რად ყველას გვიწევს ასეთი საქმის კეთება.
ბილ გეიტსიც კი რეცხავს ჭურჭელს ყოველ ღამით. ამბობს,
რომ ამით სიამოვნებას იღებს - მოდუნებასა და გონების გაწ-
მენდაში მეხმარებაო. თან ცდილობს, ყოველ ჯერზე უფრო და
უფრო დახვეწოს ეს პროცესი, რისთვისაც სათანადო წესებიც
კი შეიმუშავა რეცხვისას: პირველ რიგში თეფშები, მერე ჩან-
გლები და ასე შემდეგ. ეს მისი ყოველდღიური მიკროდინების
ერთ-ერთი მაგალითია.
რიჩარდ ფეინმანი, ყველა დროის ერთ-ერთი ყველაზე გა-
მორჩეული და ცნობილი ფიზიკოსი, ასევე დიდ სიამოვნებას
იღებდა ყოველდღიური საყოფაცხოვრებო საქმიანობით. და-
73
ნიელ ჰილიმ - სუპერკომპიუტერების კორპორაცია Thinking
Machines-ის (“მოაზროვნე მანქანები”) ერთ-ერთმა დამფუძ-
ნებელმა ახალი კომპიუტერის დახვეწისთვის, რომელსაც ექ-
ნებოდა პარალელური გადამუშავების ფუნქცია, სწორედ ფე-
ინმანი დაიქირავა მაშინ, როდესაც ის უკვე მსოფლიოში ცნო-
ბილი ფიზიკოსი იყო. და პირველივე დღეს, როცა სახელგან-
თქმული მეცნიერი გამოცხადდა სამუშაოზე, მან თავაზიანად
იკითხა: “გისმენთ, უფროსო, აბა, რა უნდა გავაკეთო?” მათ კი
არაფერი ჰქონდათ ჯერ მომზადებული, ამიტომ სთხოვეს რთუ-
ლი მათემატიკური ამოცანის ამოხსნა. ფიზიკოსი მაშინვე მიხ-
ვდა, რომ შეუფერებელ სამუშაოს აძლევდნენ, რათა უბრა-
ლოდ რამით დაეკავებინათ და უპასუხა: “ეს ხომ ბუშტების უაზ-
რო ბერვას ჰგავს, რაიმე აზრიანი დავალება მომეცით, რომ
საქმე გავაკეთო”.
ამის შემდეგ იგი გაგზავნეს უახლოეს მაღაზიაში ოფისის-
თვის აუცილებელი საკანცელარიო ნივთების შესაძენად. ეს
დავალება დიდი სიამოვნებით, მოღიმარი სახით შეასრულა.
ამის შემდეგ კი, როცა ფეინმანს მნიშვნელოვანი დავალება არ
ჰქონდა შესასრულებელი, ან გონებას ასვენებდა, ან კიდევ
თავს მიკროდინებას უძღვნიდა. მაგალითად, ხატავდა ოფისის
კედლებს.
რამდენიმე კვირის შემდეგ, როდესაც ინვესტორები ესტუმ-
რნენ Thinking Machines-ის კომპანიას, გაოცებულებმა წამოი-
ძახეს, თქვენს ოფისში ნობელის პრემიის ლაურეატი კედლებ-
ზე ხატავს და სქემებს აწყობსო.
78
V - ხანდაზმულობის ოსტატები - ბრძნუ-
ლი რჩევები მსოფლიოში ყველაზე
მხცოვანი ადამიანებისგან
80
მარია კაპოვილა (116წლის)
81
არის ის, რომ ცხოვრებაში არასოდეს მიჭამია ხორცი. რატომ-
ღაც ჩემს დღეგრძელობას ამას ვუკავშირებ”.
“ყველაფერი მშვენივრადაა”
ჯინ კალმენტი დაიბადა არლში, საფრანგეთში, 1875 წლის
თებერვალში და გარდაიცვალა 1997 წლის 4 აგვისტოს. ისტო-
რიაში შევიდა, როგორც ყველა დროის ყველაზე ხანდაზმული
ქალი, რომელმაც 122 წელი იცოცხლა. იგი ხუმრობით ამბობ-
და, რომ “მათუსალას ეჯიბრებოდა”. ნამდვილად უდავოა, რომ
ბევრი რეკორდი მოხსნა, რადგან დაუსრულებლად აგრძე-
ლებდა საკუთარი დაბადების დღეების აღნიშვნას საუკუნეზე
მეტი ხნის განმავლობაში .
იგი ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა ბედნიერი და
უდარდელი ცხოვრების შემდეგ, რომლის განმავლობაშიც
უარს არაფერზე ეუბნებოდა საკუთარ თავს. იჯდა ველოსიპედ-
ზე 100 წლამდე. ცხოვრობდა სრულიად მარტო 110 წლის ასა-
კამდე. დათანხმდა გადასულიყო მოხუცებულთა თავშესაფარ-
ში მას შემდეგ, რაც შემთხვევით გააჩინა ხანძარი საკუთარ ბი-
ნაში. მოწევას თავი დაანება 120 წლისამ, რადგან კატარაქტა
უშლიდა ხელს, სიგარეტი პირთან მიეტანა. მისი ერთ-ერთი სა-
იდუმლო იყო იუმორი. მან თავის 120-ე დაბადების დღეზე ასე-
თი რამ თქვა: “ცუდად ვხედავ, ცუდად მესმის და საერთოდაც
ცუდად ვგრძნობ თავს, მაგრამ მაინც ყველაფერი მშვენივრა-
დაა”.
82
ვოლტერ ბრიუნინგი (114წლის)
83
ალექსანდერ იმიხი (111წლის
წლის)
იკიგაის დიდოსტატები
85
86 წლის კინორეჟისორი ფრედერიკ ვაიზმენი პარიზში გა-
სეირნებისას ირწმუნებოდა, რომ მას უზომოდ მოსწონს მუ-
შაობა და სწორედ ამიტომაც მუშაობს ამდენს. “ყველა წუწუ-
ნებს, რომ რაღაც სტკივა და აწუხებს, მაგრამ ყველა ჩემი მე-
გობარი ან მკვდარია, ან ჯერ ისევ მუშაობს”.
კარმენ ჰერერამ, მხატვარმა, რომელიც 2015 წელს გახდა
100 წლის, პირველი ტილო გაყიდა 89 წლის ასაკში. დღეს მისი
კოლექციები ინახება მსოფლიოს არაერთ მუზეუმში, მათ შო-
რის, “ტეიტ მოდერნში” - ლონდონში, ბრიტანეთის ახალ
ეროვნულ მუზეუმში. როცა ჰკითხეს, როგორ წარმოედგინა სა-
კუთარი მომავალი, მან უპასუხა: “ყოველთვის ველოდები,
როდის დავასრულებ შემდეგ პროექტზე მუშაობას. სრული აბ-
სურდია, ვიცი, მაგრამ მე, უბრალოდ, თითოეული დღით ვცოც-
ხლობ”.
დღეგრძელობა იაპონიაში
88
VI - იაპონელ სუპერხანდაზმულთა
შეგონებები - ტრადიციები და ანდაზები
ბედნიერებისა და თქვენი
დღეგრძელობისთვის
სტუმრად ოგიმში
89
ტრი არა აქვს. ჩვენს GPS-ს, როგორც იქნა, მივყავართ დანიშ-
ნულების ადგილამდე: ჯანსაღი ცხოვრების ხელშემწყობ ცენ-
ტრამდე, ერთ პატარა, არც ისე მიმზიდველ აგურის შენობას-
თან, ზუსტად მაგისტრალის სიახლოვეს რომ დგას.
უკანა კარიდან შევდივართ. გვეგებება მამაკაცი, სახელად
ტაირა. მის გვერდით დგას პატარა, მხიარული ქალი, იუკი (ასე
წარმოგვიდგინა საკუთარი თავი). ჩვენი დანახვისას მაშინვე
წამოხტა სამუშაო მაგიდიდან ორი ქალი, რომელთაც საკონ-
ფერენციო დარბაზამდე მიგვაცილეს. იქვე გაგვიმასპინ-
ძლდნენ ფინჯანი მწვანე ჩაითა და შიკუვასათი - ციტრუსით,
რომელიც მდიდარია ანტიოქსიდანტებით, როგორც ამას წიგ-
ნის დასაწყისში აღვნიშნავდით .
ტაირა ზის ჩვენს პირისპირ ოფიციალურ სამოსში გამოწ-
ყობილი და მაგიდაზე უდევს გადაშლილი კრებული. იუკი
გვერდით უზის. კრებულში თავმოყრილია ამ ქალაქში მცხოვ-
რებთა მონაცემები. ისინი მოაის - ახლო მეგობართა კლუბის
წევრები არიან და ყოველი მათგანი ასაკის მიხედვითაა წარ-
მოდგენილი. ტაირა ხაზს უსვამს, რომ ერთმანეთზე ზრუნვა და
დახმარება დამახასიათებელია ოგიმის მკვიდრთათვის. მოაი
ფუნქციონირებს, როგორც ერთი დიდი ოჯახი. ტაირა აღნიშ-
ნავს, რომ ოგიმის მცხოვრებთათვის ფულის კეთება როდია
მთავარი, არამედ ერთად ყოფნა და ხალისიანად მუშაობა. ყვე-
ლა ჩართულია საერთო საქმეში, ხოლო ადგილობრივი მთავ-
რობა შეუფერხებლად უზრუნველყოფს მათთვის მოვალეობა-
თა განაწილებას. ასე კი თითოეულს შეუძლია იგრძნოს თავი
სასარგებლოდ და საზოგადოების განუყოფელ ნაწილად.
ოგიმი მეორე ქალაქია ოკინავაზე კაიპ-ჰედოს შემდეგ
(უკიდურეს ჩრდილოეთით მდებარე წერტილი მთელ კუნძუ-
ლოვან არქიპელაგზე).
ოგიმის ერთ-ერთი მწვერვალიდან მთელი ქალაქის ხედი
იშლება. თითქმის ყველაფერი ისეთივე მწვანეა, როგორიც
იანბარუს ჯუნგლები. გასაკვირია, ნეტავ სად იმალება აქ
მცხოვრები 3 200 კაცი? მწვერვალიდან შევძელით რამდენიმე
სახლის დანახვა, მაგრამ ისინი მიწყობილია მცირე ჯგუფებად
90
სანაპიროსთან ახლოს ან პატარა ხეობაში, რომელსაც გვერ-
დით გზები ესაზღვრება.
საზოგადოებრივი ცხოვრება
91
გაგვიმხილა: - ხანგრძლივი ცხოვრების საიდუმლო ღიმილი
და კარგი დროის ტარებაა”.
ოგიმში ბარები საერთოდ არ არის, მხოლოდ რამდენიმე
რესტორანია, მაგრამ აქ მცხოვრებნი ხალისიანად ერთობიან
ერთმანეთთან ურთიერთობითა და შეხვედრებით სხვადასხვა
საზოგადოებრივ ცენტრში. ქალაქი 17 სამეზობლოდაა დაყო-
ფილი და თითოეულს ჰყავს პრეზიდენტი, რომელიც პასუხის-
მგებელია კულტურულ ღონისძიებებზე, ფესტივალებზე, სო-
ციალურ აქტივობებსა და დღეგრძელობაზე. განსაკუთრებულ
ყურადღებას სწორედ ამ უკანასკნელს უთმობენ.
ჩვენ ერთ-ერთ საზოგადოებრივ ცენტრში მიგვიწვიეს. საკ-
მაოდ ძველი შენობაა და ზუსტად იანბარუს ჯუნგლების მახ-
ლობლად მთის ძირში მდებარეობს. ბუნაგაიას სამშობლო, ქა-
ლაქის სულების სამფლობელო.
92
დაბადების დღის წვეულება
ოკინავას ღმერთები
94
უტაკი ქვით ნაგები ტაძარია, რომელშიც ხალხი მიდის, რათა
ილოცოს. მიიჩნევა, რომ აქ სულები იკრიბებიან.
ოკინავას რელიგიის მიხედვით, ქალები სულიერად მამა-
კაცებზე აღმატებულნი არიან, არადა, იაპონიაში ფართოდ
გავრცელებული შინტუიზმის მიხედვით პირიქითაა. იუტაკი -
ქალი მედიუმი, რომელსაც ადგილობრივები ირჩევენ ოკინა-
ვაზე, უკავშირდება სულთა სამყაროს ტრადიციული რიტუალე-
ბით.
წინაპართა თაყვანისცემა კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სუ-
ლიერი პრაქტიკაა ოკინავასა და საერთოდ მთელ იაპონიაში.
ყველა ტაძარში მლოცველებს თავიანთი პირმშოებისთვის
აქვთ ბუდსუდანი - პატარა საკურთხეველი, რათა პატარებმაც
ილოცონ და პატივი მიაგონ თავიანთ წინაპრებს.
მაბუი
იაპონელთა რწმენით, ყველა ადამიანში დაბუდებულია მა-
ბუი. მაბუი არის ჩვენი სული, ცხოვრების წყარო და მთავარი
მამოძრავებელი ძალა. ის უკვდავია და სწორედ მისი წყალო-
ბით ვარსებობთ.
ზოგჯერ გარდაცვლილის მაბუი გამოკეტილია ცოცხალი
ადამიანის სხეულში. ასეთი მდგომარეობა საჭიროებს რი-
ტუალებს, რათა შეპყრობილი მაბუისგან გათავისუფლდეს. ეს
ხშირად ხდება, როცა ადამიანი უცაბედად იღუპება, განსაკუთ-
რებით ახალგაზრდა ასაკში და მის მაბუის არ სურს გარდაც-
ვლილთა სამყაროში გადასვლა.
მაბუი ასევე შესაძლებელია ერთი ადამიანიდან მეორეში
გადავიდეს ფიზიკური კონტაქტით. ბებიამ, რომელიც უტოვებს
შვილიშვილს ბეჭედს, გადასცემს მას საკუთარი მაბუის ნა-
წილს. ფოტოებიც შეიძლება გახდეს მაბუის გადაცემის წყარო.
95
უფრო ასაკოვანი, უფრო ძლიერი
ინტერვიუები
97
2. გამოიმუშავეთ ჯანსაღი ჩვევები
“მე ყოველ დილით 6 საათზე დიდი სიხარულით ვიღვიძებ,
როცა ვხსნი ფარდებს და გადავყურებ ბაღს, სადაც თავად მომ-
ყავს ბოსტნეული. გავდივარ ბაღ-ბოსტანში, რათა დავხედო
ჩემს პამიდვრებს, მანდარინს, ფორთოხლებს… მიყვარს და
მამშვიდებს მათი ყურება. ერთი საათით ბაღში ყოფნის შემდეგ
შევდივარ სახლში და ვამზადებ საუზმეს”.
“მე ჩემით ვრგავ და მომყავს ბოსტნეული, შემდეგ კი ამ
ბოსტნეულით ვამზადებ საჭმელს. ეს არის ჩემი იკიგაი”.
“იმისთვის, რომ გამჭრიახობა და სისხარტე შეინარჩუნოთ
ღრმა სიბერეშიც, არასოდეს გააჩეროთ თითები. თითებიდან
ტვინამდე და ისევ თავიდან - და თუ თქვენ ასე დააკავებთ
თქვენს თითებს, მალე იზეიმებთ 100 წლისთავს”.
“ყოველდღე ვიღვიძებ 4 საათზე. ჩემს მაღვიძარას ვაყენებ
ამ დროზე, ვსვამ ფინჯან ყავას, ცოტას ვვარჯიშობ, ვამოძრავებ
ხელებს. ეს მმატებს ენერგიას, რაც მთელი დღე მყოფნის”.
“ვჭამ ყველაფერს ცოტ-ცოტას; ალბათ ეს არის ჩემი სა-
იდუმლო. მიყვარს მრავალფეროვნება ყველაფერში, რასაც
მივირთმევ და ვფიქრობ, ასე ყველაფერი ბევრად უფრო გემ-
რიელია”.
“როცა ვიღვიძებ, მივდივარ ჩემს პატარა საკურთხეველში
- ბუდსუდანში და ვანთებ სანთელს. თქვენც არასოდეს არ უნ-
და დაივიწყოთ საკუთარი წინაპრები. ეს არის პირველი, რასაც
ყოველ დილით ვაკეთებ”.
“ყოველდღე ერთსა და იმავე დროს ვდგები. დილას ვატა-
რებ ჩემს ბოსტანში, სადაც მომყავს ბოსტნეული. კვირაობით
კი მეგობრებთან ერთად დავდივარ საცეკვაოდ”.
“ყოველდღე ვვარჯიშობ. ყოველ დილით მივდივარ სასე-
ირნოდ”.
“არასოდეს მავიწყდება ტაისოს სავარჯიშოების შესრულე-
ბა ყოველ დილით”.
“ბოსტნეულის ჭამა სიცოცხლეს ახანგრძლივებს”.
“დიდხანს რომ იცოცხლოთ, სამი რამ უნდა გახსოვდეთ:
ივარჯიშოთ, რომ იყოთ ჯანმრთელები; იკვებოთ ჯანსაღად და
მეტი დრო გაატაროთ ადამიანებთან”.
98
3. ყოველდღიურად იზრუნეთ მეგობრებზე, გაუფრთხილ-
დით მათ
“მეგობრებთან ერთად დროის გატარება ჩემთვის უმნიშ-
ვნელოვანესი იკიგაია. ვიკრიბებით და ვსაუბრობთ, რაც ჩვენ-
თვის მეტად ღირებულია. ყოველთვის ვიცი, რომ ხვალ მათ
ისევ ვნახავ და ეს ჩემი ცხოვრების გამორჩეული ნაწილია”.
“ჩემი მთავარი ჰობი მეგობრებსა და მეზობლებთან ერთად
დროის გატარებაა”.
“ყოველდღე საყვარელ ადამიანებთან საუბარი არის ხან-
გრძლივი სიცოცხლის საიდუმლო”.
“მე ყველას ვესალმები და ვეუბნები “შეხვედრამდე”. ბავ-
შვებს, რომლებიც სკოლაში მიდიან, ხელს ვუქნევ და მაშინაც,
როცა უკან ბრუნდებიან, ვეუბნები “შინ მშვიდობით მიდით!”
7:20-დან 8:15-მდე უკვე ფეხზე ვარ და მთელი დღე არ ვჩერდე-
ბი. ყველას ვესალმები. და როცა ყველა სადღაც მიდის, მეც
შინ ვბრუნდები”.
“მეზობლებთან საუბარი და ჩაის სმა - ეს საუკეთესო რამაა
ცხოვრებაში, და კიდევ - ერთად სიმღერა”.
“ვიღვიძებ დილის 5 საათზე, გავდივარ სახლიდან, მივდი-
ვარ ზღვასთან. შემდეგ ვიკრიბებით რომელიმე მეგობრის სახ-
ლში ჩაის დასალევად. ეს არის დღეგრძელობის საიდუმლო:
ადამიანებთან ურთიერთობა და ერთი ადგილიდან მეორეზე
გადასვლა”.
4. იცხოვრეთ აუჩქარებლად
“ჩემი დღეგრძელობის საიდუმლო არის ის, რომ საკუთარ
თავს ყოველთვის ვეუბნები: ცოტა ნელა, არ იჩქარო, მოდუნ-
დი. თუ არასოდეს არსად გეჩქარებათ, ასე ბევრად დიდხანს
იცოცხლებთ”.
“მე ვქსოვ. ესეც არის ჩემი იკიგაი. პირველი, რასაც ვაკე-
თებ, როცა ვიღვიძებ, ლოცვაა. შემდეგ ვვარჯიშობ და ვსაუზ-
მობ. 7 საათზე ვიწყებ ქსოვას. როდესაც ვიღლები საღამოს 5
საათზე მივდივარ მეგობრებთან”.
“საინტერესოა ყოველდღე ბევრი სხვადასხვა რამის კეთე-
ბა. მუდამ უნდა იყო დაკავებული, მაგრამ ყოველ ჯერზე რაიმე
99
კონკრეტულზე სრული კონცენტრაცია - ეს არის საიდუმლო,
რომელიც არასოდეს მოგწყინდებათ”.
“დღეგრძელობის საიდუმლო ადრე დაძინებასა და ადრე
გაღვიძებაშია. ისეირნეთ, იცხოვრეთ მშვიდად, ისიამოვნეთ
ყველაფრით, იმეგობრეთ. გაზაფხული, ზაფხული, შემოდგო-
მა, ზამთარი… ისიამოვნეთ ყოველთვის”.
5. განეწყვეთ ოპტიმისტურად
“ყოველდღე საკუთარ თავს ვეუბნები, დღეს იქნება ხალი-
სიანი, ბედნიერი და ენერგიით სავსე დღე, ბოლომდე დატკბი”.
“მე 98 წლის ვარ და თავს ახალგაზრდად მივიჩნევ. ჯერ კი-
დევ იმდენი რამ მაქვს გასაკეთებელი…”
“სიცილი - დიახ, სიცილი არის უმნიშვნელოვანესი. მე
ყველგან ვიცინი, სადაც მივდივარ”.
“ვაპირებ 100 წელი ვიცოცხლო. რა თქმა უნდა, ამას შევ-
ძლებ, ეს გასაოცარი მოტივაციაა!”
“ცეკვა და სიმღერა საკუთარ შვილიშვილებთან ერთად სა-
უკეთესო რამ არის ცხოვრებაში”.
“თავს ძალიან იღბლიანად მივიჩნევ, რომ აქ დავიბადე.
ამისთვის ყოველდღე ვამბობ მადლობას”.
“ოგიმიში ყველაზე მნიშვნელოვანია, იცხოვრო მუდამ ღი-
მილით!”
“ხალისიანად ვსაქმიანობ, რათა ასე გადავუხადო მადლო-
ბა ჩემს სოფელს ყოველივე იმისთვის, რაც მან მომცა. მაგალი-
თად, საკუთარი მანქანით ვეხმარები მეგობრებს საავადმყო-
ფოში მისვლაში”.
“საიდუმლო არ არსებობს. მთავარია, უბრალოდ, იცხოვ-
რო”.
100
• ყველა გაერთიანებულია რომელიმე ადგილობრივ საზო-
გადოებრივ ჯგუფში, სადაც ერთმანეთზე ზრუნავენ და თავს
გრძნობენ ერთი დიდი ოჯახის წევრებად.
• ისინი ზეიმობენ ყოველთვის, საამისოდ მცირე მიზეზიც
ჰყოფნით. ცეკვა, მუსიკა და სიმღერა მათი ცხოვრების განუყო-
ფელი ნაწილია.
• აქვთ ნათლად გამოხატული ცხოვრების აზრი. მართა-
ლია, იპოვეს თავიანთი იკიგაი, მაგრამ ამას ზედმეტი სერიო-
ზულობით არ ეკიდებიან. მშვიდად იღებენ სიამოვნებას ყვე-
ლაფრისგან, რასაც აკეთებენ.
• ამაყობენ საკუთარი ტრადიციებითა და ადგილობრივი
კულტურით.
• დიდი გატაცებითა და ენთუზიაზმით აკეთებენ ყველა-
ფერს, რაც უნდა უმნიშვნელო იყოს ეს საქმე.
• ადგილობრივებს აქვთ მძაფრი იუიმარუს განცდა, რითაც
აღიარებენ საერთო კავშირს ადამიანთა შორის. ეხმარებიან
ერთმანეთს, მინდვრებში მუშაობიდან დაწყებული, სახლების
აშენებითა და მუნიციპალური პროექტებით დამთავრებული.
ჩვენმა მეგობარმა მიაგიმ, ვინც ჩვენთან ერთად ივახშმა ჩვენი
იქ ყოფნის ბოლო საღამოს, გვითხრა, რომ აშენებდა ახალ
სახლს მეგობრების დახმარებით და შემდეგი ვიზიტისას შეგ-
ვეძლო იქ დავრჩენილიყავით.
• ისინი ყოველთვის დაკავებულები არიან, მაგრამ ისეთი
საქმით, რაც ამშვიდებთ და ადუნებთ. ერთი მოხუციც კი არ
შეგვხვედრია, უბრალოდ, უსაქმურად რომ მჯდარიყო. ყოველ-
თვის სადღაც მიდიან და მოდიან - კარაოკეს სამღერად, სტუმ-
რად მეზობლებთან ან სულაც “კარიბჭის” სათამაშოდ.
101
VII - იკიგაის დიეტა - როგორ იკვევებიან
მსოფლიოს სუპერხანდაზმულები
102
ოკინავა ყველაზე მეტად დაზარალდა მეორე მსოფლიო
ომის დროს - აქ მცხოვრებთ საკმაოდ რთული საცხოვრებელი
პირობები შეექმნათ, აწუხებდათ აუცილებელი რესურსების
ნაკლებობა, შიმშილი. იმ პერიოდში - 1940-1950-იან წლებში
- სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა სულაც არ იყო მაღა-
ლი, მაგრამ ადგილობრივებმა შეძლეს ამ სირთულეების გა-
დალახვა და გახდნენ მსოფლიოში პირველები სიცოცხლის
ხანგრძლივობის მაღალი მაჩვენებლით.
რა არის იაპონელთა დღეგრძელობის საიდუმლო? რა
არის ასეთი განსაკუთრებული ოკინავაზე, რაც ქმნის საუკეთე-
სოთა შორის საუკეთესო პირობებს ხანგრძლივი ცხოვრების-
თვის?
ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ ოკინავა არის ერთადერთი
პროვინცია იაპონიაში, სადაც არ დადიან მატარებლები. შესა-
ბამისად, როცა მანქანით არ მოძრაობენ, ადგილობრივებს
უწევთ ფეხით ან ველოსიპედით გადაადგილება. ასევე ოკინა-
ვა ერთადერთი ადგილია, სადაც ითვალისწინებენ იაპონიის
მთავრობის რეკომენდაციას, მიიღონ დღის განმავლობაში 10
გრამზე ნაკლები მარილი.
ჰარა ჰაჩი ბუ
106
საკვების შემცირება მართლა ახანგრძლივებს სიცოცხლეს
თუ არა, ჯერ მეცნიერულად დამტკიცებული არ არის, მაგრამ
კვლევები ცხადყოფს, რომ კალორიათა შემცირება და მიკ-
როელემენტებით მდიდარი ჯანსაღი კვების რაციონი გვიცავს
ჭარბწონიანობისგან, მეორე ტიპის დიაბეტის, ანთებების, მა-
ღალი წნევის, კარდიოვასკულარული დაავადებებისგან და ამ-
ცირებს მეტაბოლური რისკფაქტორების რაოდენობას , რაც
უკავშირდება კიბოს გაჩენას.
წიგნის დასაწყისში განხილული 80%-ის საიდუმლოს ალ-
ტერნატივა შეიძლება იყოს ერთ ან ორდღიანი განტვირთვა.
5:2 წესის მიხედვით, რეკომენდებულია 2 დღის განმავლობაში
შიმშილი, 500 კალორიაზე ნაკლების მიღება და კვირის და-
ნარჩენი 5 დღის განმავლობაში ჩვეულებრივად ჭამა.
სხვა მრავალი დადებითი თვისების გარდა, საკვებისგან
თავის შეკავება გვეხმარება ორგანიზმის გაწმენდაში, შლაკე-
ბისა და ტოქსინებისგან გათავისუფლებაში, ხოლო ორგა-
ნიზმს ეძლევა განტვირთვის საშუალება.
109
შიკუვასას ძალა
110
• ხილი - ციტრუსები, მარწყვი და გარგარი - ვიტამინების
საუკეთესო წყარო, რომელთაც გამოაქვთ ორგანიზმიდან
ტოქსინები.
• კენკრა - მოცხარი და გოჯი მდიდარია ფიტოქიმიური ან-
ტიოქსიდანტებით.
• ხილის ჩირი - შეიცავს ვიტამინებსა და ანტიოქსიდანტებს,
რაც საუკეთესო ენერგიის წყაროა.
• მარცვლეული - შვრია და ხორბალი, რომელიც გვაძლევს
ენერგიას და შეიცავს მინერალებს.
• ზეითუნის ზეთი ანტიოქსიდანტური ეფექტით, რაც აისახე-
ბა თქვენი კანის სიჯანსაღესა და ბზინვარებაზე.
• წითელი ღვინო ასევე ძლიერი ანტიოქსიდანტია და ასუფ-
თავებს სისხლძარღვებს.
პროდუქტები, რომლებიც რაციონიდან უნდა ამოვიღოთ,
არის: შაქარი, ბურღულეული, გამომცხვარი და გადამუშავებუ-
ლი საკვები, ძროხის რძე და მისგან წარმოებული ზოგიერთი
ნაწარმი. კვების ამ რაციონით ხელმძღვანელობა დაგეხმარე-
ბათ, თავი იგრძნოთ ახალგაზრდად და დაგიცავთ ნაადრევი
დაბერებისგან.
111
VIII - მსუბუქი მოძრაობა - ხანგრძლივი
ცხოვრება - ვარჯიშები აღმოსავლეთი-
დან, რომლებიც ჯანმრთელობასა და
დღეგრძელობას გპირდებათ
ნივთიერებათა 30 წუთით
სულ რაღაცცვლის ჯდომის
პროცესი , რომლის 90%-ითმავნე
შემდეგდროსაც ნელდება
ცხი-
მების გადამტანი ენზიმები ჩვენი არტერიებიდან კუნთებში გა-
დადის, სადაც ეს ცხიმები იწვება. 2 საათი გაუნძრევლად ჯდო-
მის შემდეგ 20%-ით ეცემა კარგი ქოლესტერინის დონე სის-
ხლში. სულ რაღაც 5 წუთით ადგომაც კი გამოაცოცხლებს ორ-
განიზმს.
“ეს იმდენად მარტივია, რომ შეიძლება სისულელედაც კი
მოგეჩვენოთ”, - განაცხადა გევინ ბრედლიმ 2015 წელს “ვა-
შინგტონ პოსტისთვის” მიცემულ ინტერვიუში . ბრედლი ერთ-
ერთი წამყვანი ექსპერტია ამ საკითხში . ის ასევე გახლავთ იმ
112
საერთაშორისო ორგანიზაციის დირექტორი, რომელიც სწო-
რედ ამ პრობლემებსა და ჯანმრთელობისთვის მჯდომარე
ცხოვრების წესის დამაზიანებელ შედეგებს შეისწავლის.
თუ ჩვენ ქალაქში ვცხოვრობთ, შესაძლოა გაგვიჭირდეს
ყოველდღიურად ფეხით გადაადგილება, მაგრამ შეგვიძლია
მივმართოთ ვარჯიშებს, რომელიც აპრობირებულია საუკუნე-
თა განმავლობაში და დადებითად აისახება ჩვენს ჯანმრთე-
ლობაზე.
აღმოსავლური სწავლება სხეულის, გონებისა და სულის
ერთიანობის ბალანსის შესახებ საკმაოდ პოპულარული გახ-
და დასავლეთში, მაგრამ ამ სავარჯიშოებს თავის სამშობლო-
ში უკვე მრავალი საუკუნის განმავლობაში იყენებენ.
იოგა - მისი სამშობლო ინდოეთია, თუმცა პოპულარულია
იაპონიაშიც, ისევე, როგორც ჩინური ჩიგონგი და ტაი ჩი. სხვა
დისციპლინათა შორის აქ ჩამოთვლილნი ხელს უწყობენ სხე-
ულის, გონებისა და სულის ჰარმონიზაციას, რათა შევეგებოთ
სამყაროს სიმტკიცით, სიხარულითა და სიმშვიდით.
თითოეული მათგანი ახალგაზრდობის ელექსირად მოიაზ-
რება, რასაც მეცნიერებიც ადასტურებენ.
ეს მსუბუქი ვარჯიშები ბევრი რამითაა სასარგებლო ჩვენი
ჯანმრთელობისთვის. განსაკუთრებით კი რეკომენდებულია
ხანდაზმულთათვის, რომელთათვისაც შედარებით რთულია
ფიზიკური ფორმის შენარჩუნება.
ტაი ჩი სხვა დადებით თვისებებთან ერთად ანელებს ოს-
ტეოპოროზისა და პარკინსონის დაავადებების განვითარების
პროცესს. ასევე აუმჯობესებს სისხლის მიმოქცევას, კუნთები
მოჰყავს ტონუსში და სძენს მათ ელასტიკურობას. ასევე, ემო-
ციური თვალსაზრისით, დეპრესიისგან დამცავ ფარადაც გვევ-
ლინება. სულაც არ არის საჭირო მრავალი საათის გატარება
სპორტდარბაზში ან მარათონებში მონაწილეობა. როგორც
იაპონელი ხანდაზმულები გვირჩევენ, უბრალოდ, საჭიროა
იმოძრაოთ და არ გაჩერდეთ. ნებისმიერი ამ აღმოსავლური
დისციპლინის გამოყენება და ყოველდღიურად სათანადო
ვარჯიშების შესრულება მშვენიერი გამოსავალია . აღნიშნულს
ემატება ისიც, რომ ყველა ამ დისციპლინას აქვს ნათლად გან-
113
საზღვრული ნაბიჯები და წესები - როგორ უნდა შესრულდეს
თითოეული და, როგორც ეს IV თავში ვნახეთ, ასეთი წესები და
მკაფიოდ განსაზღვრული ნაბიჯები გვეხმარება დინების მდგო-
მარეობაში გადასასვლელად. თუ არცერთი მათგანი არ მოგ-
წონთ, შეგიძლიათ ნებისმიერი სხვა აირჩიოთ, რაც გიყვართ
და რისი კეთებაც გსიამოვნებთ, მთავარია იმოძრაოთ.
მომდევნო გვერდებზე განვიხილავთ იმ ვარჯიშებს, რომ-
ლებიც ხელს უწყობს ჩვენს სიჯანსაღესა და დღეგრძელობას.
მაგრამ ჯერ პატარა აპეტაიზერს - იაპონური დილის სავარჯიშო
რუტინას შემოგთავაზებთ.
რადიო ტაისო
რადიო ტაისოს 5-
წუთიანი ვარჯიშის მოძრაობატა თანა
მიმდევრობა
115
116
117
იოგა
იოგაში ვარჯიში, რომელიც პოპულარულია იაპონიასა და
დასავლეთში, შეუძლია ყველას. ზოგიერთი პოზა ადაპტირე-
ბულია ფეხმძიმე ქალებისა და შეზღუდული შესაძლებლობე-
ბის მქონე პირთათვის.
იოგა მოდის ინდოეთიდან, რომელიც იქ ჯერ კიდევ ძველი
წელთაღრიცხვის ბოლო საუკუნეებში ჩამოყალიბდა, რო-
გორც ფსიქიკურ და ფიზიკურ ელემენტთა ერთიანობა. სიტყვა
იოგა მოდის სანსკრიტიდან - იუჯ და აღნიშნავს გაერთიანებას,
შეერთებას, ვარჯიშს. თითქოს თვალწინ წარმოგვიდგენს ჯვა-
რივით გადაჯაჭვულ ცხოველებს, რომლებიც ერთად ეზიდები-
ან მარხილს. იოგა მიისწრაფვის სხეულისა და გონების ასეთი-
ვე ერთიანობისკენ, მოგვმართავს სიჯანსაღისა და ჰარმონიის-
კენ საკუთარ თავსა და გარე სამყაროსთან.
იოგას მთავარი მიზნები:
• ადამიანურ ბუნებასთან დაახლოება
• ფსიქიკური და ფიზიკური განწმენდა
• ღვთიურთან დაახლოება
118
• მანტრა იოგა: მანტრების მეშვეობით რელაქსაციის
მდგომარეობის მიღწევა.
• კუნდალინი იოგა: ორგანიზმში აღვიძებს მთვლემარე ძა-
ლებს, რათა მივაღწიოთ სასურველ ფსიქიკურ მდგომარე-
ობას.
• რაჯა იოგა: ცნობილია, როგორც სამეფო გზა. სხვადასხვა
მოძრაობით ვამყარებთ კავშირს საკუთარ თავსა და გარე სამ-
ყაროსთან.
• ხათჰა იოგა: ყველაზე ფართოდაა გავრცელებული დასავ-
ლეთსა და იაპონიაში; მისთვის დამახასიათებელია ასანები,
ანუ ფიზიკური პოზები, რაც გვეხმარება ბალანსის მიღწევაში.
119
8. ხელები და ფეხები მიწაზეა, ასწიეთ თეძოები ისე, რომ
სხეულმა მიიღოს V ფორმა. ამოისუნთქეთ.
9. ცალი ფეხი გამოსწიეთ წინ ისე, რომ მუხლი და ტერფი
ერთ ხაზზე აღმოჩნდეს თავსა და ხელებქვეშ. ჩაისუნთქეთ.
10. ამოისუნთქეთ და მეორე ფეხიც გამოსწიეთ წინ. გამარ-
თეთ ფეხები ისე, რომ ხელები ჯერ კიდევ მიწაზეა, როგორც მე-
3 პოზის დროს.
11. ასწიეთ ხელები თავზემოთ, ხელისგულები შეაერთეთ
და ოდნავ უკან გადაიხარეთ მე-2 პოზის მსგავსად.
12. ჩამოსწიეთ ხელები თავდაპირველ საწყის პოზიციაში.
ამოისუნთქეთ.
ამ ვარჯიშით ახლა შეეგებეთ მზეს; უკვე მზად ხართ, ენერ-
გიულად გაატაროთ კიდევ ერთი შესანიშნავი დღე.
120
ტაი ჩი
122
ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ტაი ჩის ვარჯიში წააგავს
ღრუბლების მოძრაობას და მას ტალღოვანი ხელები, რო-
გორც ღრუბლები ჰქვია. აი, მისი მოძრაობების თანამიმდევ-
რობა:
1. გაშალეთ ხელები თქვენ წინ ხელისგულებით ქვემოთ.
2. ხელისგულები მოაქციეთ შიგნით ისე, თითქოს ხეს ეხუ-
ტებით.
3. გაშალეთ ხელები განზე.
4. ასწიეთ მარცხენა ხელი ზემოთ და ცენტრისკენ, მარჯვენა
ხელი კი მიიტანეთ მუცელთან.
5. შექმენით ბურთის იმიტაცია ხელებით თქვენი სხეულის
წინ.
6. მარცხენა ხელისგული სახისკენ.
7.გადაიტანეთ სხეულის წონა მარცხენა ფეხზე - გადაინაც-
ვლეთ თეძოდან ქუსლით ამ ფეხისკენ, თვალებით კონცენ-
ტრირდით ხელის მოძრაობაზე.
8.მარცხენა ხელი მიიტანეთ წელთან და მარჯვენა - სახის
წინ.
9.გადაიტანეთ წონა მარჯვენა ტერფზე.
10.გადაიხარეთ მარჯვნივ, თან უყურეთ თქვენს მარჯვენა,
აწეულ ხელს.
11.გაიმეორეთ ეს მოძრაობა წყლის დინებასავით. წონა
გადაიტანეთ ერთი ტერფიდან მეორეზე და ხელები დააბრუნეთ
პირვანდელ პოზიციაში.
12.ხელები ისევ წინ გაშალეთ და ნელა დაუშვით დაბლა,
საწყის პოზიციაში.
123
ტალღოვანი ხელები, როგორც ღრუბლები მოძრაობათა
თანამიმდევრობის ილუსტრაცია
ჩიგონგი
124
მათგანი ემსახურება ჩის გაძლიერებას. მიუხედავად იმისა,
რომ მოძრაობები ძირითადად მსუბუქია, ვარჯიში საკმაოდ ინ-
ტენსიურად მიმდინარეობს.
125
უნდა გვახსოვდეს, რომ სწორად ვარჯიშისას სასიცოცხლო
ენერგია მიედინება მთელ სხეულში, ჩვენ კი უნდა ვისწავლოთ
ამ პროცესის რეგულირება:
1. ტიაუ შენნ (სხეულის წონასწორობა): სწორი დგომა.
მნიშვნელოვანია მყარად ვიდგეთ მიწაზე.
2. ტიაუ შუი (სუნთქვის რეგულირება): სანამ არ მივაღწევთ
მშვიდ და გაწონასწორებულ რიტმს.
3. ტიაუ ჰსინ (გონების წონასწორობა ): ყველაზე რთული
ნაწილი, რაც მოიცავს გონების ფიქრისგან სრულ გათავისუფ-
ლებას.
4. ტიაუ ჩი (სასიცოცხლო ენერგიის რეგულირება): წინა სა-
მის წონასწორობა, რათა მივაღწიოთ დინებას (სწორად დგომა
+ მშვიდი სუნთქვა + მშვიდი გონება).
5. ტიაუ შენ (სულიერი წონასწორობა ): სული არის ბრძო-
ლის საფუძველიც და ძალაც. როგორც იანგ უინგ-მინგი ამ-
ბობს, სწორედ ესაა ტაიჯი ჩიგონგის მთავარი არსი.
ამ გზით მთელი ორგანიზმი მზად არის, იმუშაოს ერთობ-
ლივად, ერთი მიზნისთვის.
ჩიგონგის 5ელემენტი
დედამიწა
126
ფეხები განზე და ტერფები ზუსტად მხრების პარალელუ-
რად.
1. ოდნავ გარეთ გასწიეთ ტერფები, რათა უფრო მყარად
დადგეთ მიწაზე.
2. მოადუნეთ და ჩამოუშვით მხრები, ხელები დაიჭირეთ
სხეულისგან ცოტა მოშორებით (ეს არის ვუ ჩი დგომა).
3. ჩასუნთქვისას ასწიეთ ხელები თქვენ წინ, სანამ ხელებს
გაუსწორებთ მხრებს, ხელისგულები დაბლა მოაქციეთ.
5. ამოისუნთქეთ, მოხარეთ მუხლები და ჩამოსწიეთ ხელე-
ბი კუჭის გასწვრივ, ხელისგულები თქვენკენ მოაბრუნეთ.
6. შეინარჩუნეთ ეს პოზიცია რამდენიმე წამით და კონცენ-
ტრირდით სუნთქვაზე.
წყ ლი
127
ხე
მეტ ლი
1. დედამიწის
მკერდს . დგომი. ასწიეთ ხელები და გაუსწორეთ გულ-
128
2. ხელისგულები ერთმანეთისკენ იყურება, დაახლოებით
10 სანტიმეტრის დაშორებით, თითებიც ოდნავ დააშორეთ ერ-
თმანეთს ისე, რომ ჰაერმა იმოძრაოს (მიმართულება ზემოთ).
3. ჩაისუნთქეთ და დააშორეთ ხელები ერთმანეთს ისე,
რომ მიიტანოთ მხრების გასწვრივ.
4. ამოისუნთქეთ და მიუახლოვეთ ხელები ერთმანეთს მა-
ნამ, სანამ მიხვალთ მე-2 პოზიციამდე.
5. გაიმეორეთ 2-ჯერ სამი სრულიდან. დააკვირდით ენერ-
გიის კონცენტრირების პროცესს, როცა აერთებთ ხელებს
ფილტვების გასწვრივ.
ცეცხლი
129
3. წელი მიატრიალეთ თქვენგან მარცხნივ, ტანი არ დაძა-
ბოთ და იდაყვები დაიჭირეთ მიწის პარალელურად.
4. ხელისგულები კვლავ ერთმანეთს უყურებს. ასე ნელ-ნე-
ლა დააშორეთ ისინი ერთმანეთს.ცალი ხელი ასწიეთ მხრის,
ხოლო მეორე კი ჭიპის გასწვრივ.
5. ახლა წელით მარჯვნივ შებრუნდით, ტანი მოდუნებუ-
ლია, იდაყვები ისევ მიწის პარალელურად.
6. ამოსუნთქვისას მიეცით ხელებს საშუალება, დაბრუნდეს
გულთან.
7. ხელისგულები ისევ ერთმანეთს უყურებს, გააცალკევეთ
ხელები. მიიტანეთ ერთი ხელი მხრის გასწვრივ, ხოლო მეორე
- ჭიპთან.
შიაცუ
130
შიაცუს პრაქტიკა დაიბადა იაპონიაში XX საუკუნის დასაწ-
ყისში, თავდაპირველად ართრიტის სამკურნალოდ . გარდა
ამისა, შიაცუ ასევე ხსნის ენერგეტიკულ ბლოკებს ცერისა და
ხელისგულების დაწოლით კონკრეტულ წერტილებზე. გაწელ-
ვისა და სუნთქვით ვარჯიშებთან ერთად იგი გვეხმარება სხე-
ულის შემადგენელ ელემენტთა გაწონასწორებაში .
“აღსანიშნავია , რომ ტაო ინის (ძველი ხელოვნება ფსიქი-
კური და ფიზიკური სიჯანსაღისთვის ) სახელი და ისტორია მე-
ტად ღირებულია. გასათვალისწინებელია, რა მთავარ ტექნი-
კას ვიყენებთ, რასაც არსებითი მნიშვნელობა აქვს ჩვენი ჯან-
მრთელობისთვის. გაწელვები და კონტრასტი, დახრა-ადგომა,
თავის აწევ-დაწევა, ნაბიჯები, ძირს დაწოლა, ყვირილი ან სუნ-
თქვა - ყველაფერი ეს შეიძლება იყოს ტაო ინი”.
ჯი ჰონგი
133
IX - გამძლეობა და ვაბი-საბი - როგორ
გავუმკლავდეთ ცხოვრებისეულ
გამოწვევებს ისე, რომ სტრესმა არ
დაგვაბეროს
134
Nana korobi ya oki.
135
ემოციური სიმტკიცე ბუდიზმისა და სტოიციზმის მიხედვით
ემოციებისთვის
141
ამ ფენომენს ამერიკელმა ესეისტმა ნასიმ ნიკოლას თალე-
ბიმ უწოდა “ანტიმსხვრევადი”, ანუ, როდესაც საგნები იღებენ
სარგებელს ყოველი მარცხისგან. ჩვენ ვიყენებთ სიტყვა
მსხვრევადს, რათა აღვწეროთ ადამიანები, ორგანიზაციები და
საგნები, რომლებიც სუსტდებიან ყოველი დარტყმისგან. სამ-
წუხაროდ, არა გვაქვს მტკიცესა და გამძლეს ფენომენის შე-
სატყვისი სიტყვა, რომელიც გამოხატავს იმას, ვისაც ან რასაც
შეუძლია მარცხთან გამკლავება ისე, რომ არ დასუსტდეს, ანუ
გახდეს უფრო ძლიერი, როცა აზიანებენ (მარცხისგან გაძლი-
ერდეს).
ჰიდრას ფენომენს რომ დავუბრუნდეთ. როცა დაზიანებით
ბევრად ძლიერდები, თალები გვთავაზობს ტერმინს - ანტიმ-
სხვრევადი. ანტიმსხვრევადობა გამძლეობას და სიმტკიცეს
აღემატება. გამძლე უძლებს ყველაფერს, მაგრამ მეტ ძალას
არ იძენს, იგივე რჩება, ხოლო ანტიმსხვრევადი ხდება უკეთე-
სი, ვიდრე დარტყმის მიყენებამდე იყო.
მრავალი კატასტროფა და გაუთვალისწინებელი შემთხვე-
ვა კარგი მაგალითია ამ ფენომენის სადემონსტრაციოდ . 2011
წელს ცუნამმა გადაუარა ტოჰუკუს რეგიონს იაპონიაში, რამაც
დიდი ზარალი მიაყენა მრავალ ქალაქს, ყველაზე მეტად კი ფუ-
კუსიმას.
როდესაც კატასტროფიდან ორი წლის შემდეგ მოვინახუ-
ლეთ სანაპირო ზოლი, ვნახეთ ბევრი მიტოვებული ავტოგასა-
მართი სადგური, მატარებლის ცარიელი გაჩერებები, თითქოს
ჯერ კიდევ იმ კატასტროფის ნამსხვრევებს ვუყურებდით. ეს
რეგიონები თითქოს მიივიწყა მთავრობამ, მათ კი დამოუკი-
დებლად ძალიან გაუჭირდათ ფეხზე წამოდგომა.
სხვა ადგილები - იშინომაკი და კესენუმაც ძალიან დააზა-
რალა ცუნამმა, მაგრამ მათ რამდენიმე წელიწადში შეძლეს ამ
ზარალთან გამკლავება. ამ ქალაქებმა გვიჩვენეს იმის მაგა-
ლითი, თუ როგორ შეიძლება ასეთი ზარალის შემდეგაც თავი-
დან დადგე ფეხზე და დაუბრუნდე ჩვეულ მდგომარეობას .
მიწისძვრამ, რომელმაც გამოიწვია ცუნამი, დააზარალა
ფუკუსიმას ატომური ელექტროსადგური. ტოკიოს ელექტრო-
ინჟინრები არ იყვნენ მზად ამ კატასტროფისთვის. შესაბამი-
142
სად, არც გეგმა ჰქონდათ, თუ როგორ შეძლებდნენ ამ ზარა-
ლის ანაზღაურებას. ფუკუსიმას ბირთვული სადგური დღემდე
საგანგებო რეჟიმში მუშაობს და ეს ასე გაგრძელდება კიდევ
მრავალ ათეულ წელიწადს. ესეც მსხვრევადობის კარგი მაგა-
ლითია, როცა გაჩნდა გაუთვალისწინებელი გარემოება.
იაპონური ფინანსური ბაზრები მიწისძვრიდან რამდენიმე
წუთში დაიკეტა. რომელმა ბიზნესმა ნახა მოგება ამის შემდეგ?
სამშენებლო კომპანიებმა, რომლებიც საკმაოდ ნელა მიიწევ-
დნენ წინ 2011 წლამდე; ტოკუჰუს სანაპიროს მთლიანი რეკონ-
სტრუქციის აუცილებლობა იქცა ამ კომპანიების ახალ, დიდ
შესაძლებლობად. იაპონური სამშენებლო კომპანიები აღმოჩ-
ნდნენ ანტიმსხვრევადები, რადგან ამ საერთო ზარალში მათ
მოგება ნახეს. ანუ დაბრკოლება გამოიყენეს, როგორც შესაძ-
ლებლობა.
ახლა ვნახოთ, როგორ შეგვიძლია ამ კონცეფციის ჩვენს
სასიკეთოდ გამოყენება. როგორ შეგვიძლია გავხდეთ უფრო
ანტიმსხვრევადები?
143
ლას ჰქონდა საკუთარი ბაღი, სადაც მოჰყავდათ ბოსტნეული
და შემდეგ ყიდდნენ კიდეც ადგილობრივ ბაზარში.
იგივე ეხება პირად ურთიერთობებს. მთავარი იდეა კი
მდგომარეობს შემდეგში - ყველა კვერცხს ერთ კალათში ნუ
მოათავსებთ.
რომანტიკული ურთიერთობებისას არიან ისეთები, თავი-
ანთ პარტნიორებს რომ აღმერთებენ და ის ერთი ხდება მათ-
თვის მთელი სამყარო. ასეთი ადამიანებისთვის ძალიან
მტკივნეულია პარტნიორის დაკარგვა და დიდ ტკივილს განიც-
დიან. ისინი კი, ვისაც აქვთ მყარი მეგობრული ურთიერთობე-
ბი ყველასთან, ბევრად უკეთეს პოზიციაში აღმოჩნდებიან და
ადვილად გადაიტანენ ურთიერთობის დასრულებას. ისინი იქ-
ნებიან ანტიმსხვრევადები.
ახლა შეიძლება ფიქრობდეთ, სულაც არ მჭირდება ერთ
სამსახურზე მეტი, სავსებით ბედნიერი ვარ იმით, რაც მაქვს და
იმ მეგობრებითაც, ვინც ჩემ გარშემოა. რატომ უნდა შევცვა-
ლო რამე? შეიძლება დროის უაზრო ფლანგვად მოგეჩვენოთ
ისიც, რომ შეიძინოთ ახალი საქმე და საზრუნავი, რადგან გგო-
ნიათ, რომ საოცარი რაღაცები მარტივად არ მოდის. ჩვენ კარ-
გად ვგრძნობთ თავს კომფორტის ზონაში. მაგრამ ადრე თუ
გვიან აუცილებლად ხდება გაუთვალისწინებელი რაღაც. ამი-
ტომ ყოველთვის მზად უნდა ვიყოთ ამისთვის.
145
იმისთვის, რომ გამოვიმუშაოთ გამძლეობა, არ უნდა გვე-
შინოდეს დაცემის, რადგან ყოველი დაცემა არის განვითარე-
ბის შესაძლებლობა. ყოველი პრობლემა ფასდაუდებელი გა-
მოცდილებაა. თუ გავითავისებთ ანტიმსხვრევად დამოკიდე-
ბულებას, ვიპოვით გაძლიერების შესაძლებლობას ყოველ
დაცემასა და გამოწვევაში, რაც მოგვცემს შესაძლებლობას გა-
ვაუმჯობესოთ საკუთარი ცხოვრების სტილი და ვკონცენტრირ-
დეთ ჩვენს იკიგაიზე.
ყოველი დარტყმა შეგვიძლია მივიღოთ, როგორც უიღ-
ბლობა ან გამოცდილება, რომელიც გვეხმარება ჩვენი ცხოვ-
რების სხვადასხვა ასპექტის გაუმჯობესებაში.
როგორც თალები წერს, ანტიმსხვრევადში “ჩვენ გვჭირდე-
ბა იმპროვიზაცია, არეულობა, თავგადასავალი, განუსაზღვრე-
ლობა, თვითაღმოჩენა , ტრავმული ეპიზოდები საკუთარ ცხოვ-
რებაში - სწორედ ეს ხდის ჩვენს ცხოვრებას ღირებულს”. გირ-
ჩევთ წაიკითხოთ ნასიმ ნიკოლას თალების “ანტიმსხვრევადი”
(Antifragile), სადაც უფრო ფართოდაა განხილული ეს კონცეფ-
ცია.
ცხოვრება იდეალური არ არის, მას ბევრი ნაკლი აქვს ისე-
ვე, როგორც ყოველ ჩვენგანს, მაგრამ, როგორც ვაბი-საბის
ფილოსოფიამ და გამოცდილებამ აჩვენა, ყველაფერი წარმა-
ვალია, მაგრამ, თუ გვაქვს მკაფიოდ განსაზღვრული იკიგაი,
ყოველი წუთი ზღვა შესაძლებლობებს გვთავაზობს, ისეთს,
ყოველი წამი უსასრულობად რომ მოგეჩვენებათ. ასე დროც კი
შეგიძლიათ გააჩეროთ - ჩაკეტოთ ოთახში, რომლის გასაღე-
ბიც თქვენს ხელშია.
146
ეპილოგი - იკიგაი: ცხოვრების
ხელოვნება
147
და ეს ბოლო ლექსიც, რომელიც გვეუბნება: “იარეთ წინ,
გეზს არასოდეს გადაუხვიოთ”.
148
ცხოვრება ამოცანა არ არის, რომელიც უნდა ამოვხსნათ.
უბრალოდ, გახსოვდეთ, რომ უნდა გქონდეთ საქმე, რომლი-
თაც დაკავდებით, რომელიც გიყვართ, რისი კეთებაც დიდ სი-
ამოვნებას განიჭებთ ისეთ ადამიანთა გარემოცვაში, რომელ-
თაც უყვარხართ.
იკიგაის 10წესი
149
ბა და დღესასწაულია… სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, უბრა-
ლოდ იცხოვრეთ…
5. კარგ ფიზიკურ ფორმაში ჩადექით შემდეგი დაბადების
დღისთვის. წყალი მოძრაობს ყველაზე კარგად მაშინ, როცა
შეუფერხებლად მიედინება. სხეულს, რომელიც მთელი სი-
ცოცხლის განმავლობაში გვემსახურება, სჭირდება ყოველ-
დღიური ვარჯიში, რათა რაც შეიძლება დიდხანს გვემსახუ-
როს. ამასთანავე , ვარჯიში ხელს უწყობს ბედნიერების ჰორ-
მონების გამომუშავებას - ვარჯიში აბედნიერებს!
6. გაიღიმეთ. გარდა იმისა, რომ ხალისიანი განწყობა კარ-
გია მოსადუნებლად, ის ასევე გვეხმარება მეგობრების შეძენა-
ში. მნიშვნელოვანია დავინახოთ ის, რაც არ არის კარგი, მაგ-
რამ მთავარია გავაცნობიეროთ, რამხელა პრივილეგიაა
ვცხოვრობდეთ აქ და ახლა, სადაც სამყარო უამრავ შესაძლებ-
ლობას გვთავაზობს.
7. აღადგინეთ კავშირი ბუნებასთან. მიუხედავად იმისა,
რომ უმრავლესობა დღეს ქალაქში ცხოვრობს, ადამიანის ბუ-
ნებრივი მდგომარეობა სწორედ ბუნებასთან კავშირია. ჩვენც
დროდადრო უნდა გავიდეთ ბუნებაში, რათა აღვადგინოთ ეს
კავშირი, რაც ენერგიით გვავსებს და გვაძლიერებს.
8. იყავით მადლიერნი. მადლიერი იყავით თქვენი წინაპ-
რების; ბუნების, რომელიც გვაძლევს სუფთა ჰაერს, რომელ-
საც ვსუნთქავთ; საკვების, რასაც მივირთმევთ. მადლობა უთ-
ხარით მეგობრებს, მშობლებს, ყველასა და ყველაფერს, რაც
ცხოვრებას გილამაზებთ, ბედნიერებას განიჭებთ და გაგრძნო-
ბინებთ, როგორი იღბლიანი ხართ. ყოველდღე თუნდაც ერთი
წუთი დაუთმეთ მადლიერების გამოხატვას და ნახავთ, როგორ
აივსება თქვენი ბედნიერების ფიალა.
9. იცხოვრეთ აწმყოში. შეწყვიტეთ წარსულსა და მომავალ-
ზე ღელვა. დღევანდელი დღე არის ის, რაც გაქვთ. შეეცადეთ
გამოიყენოთ ეს დრო საუკეთესოდ. აქციეთ ეს დღე დაუვიწყარ
მოგონებად.
10. მიჰყევით თქვენს იკიგაის. თქვენში არის უნიკალური
ნიჭი, რომელიც თქვენსავე ცხოვრებას აზრს სძენს და შთაგა-
გონებთ, რომ ეს ნიჭი - თქვენი საუკეთესო "მე" გაუზიაროთ
150
სამყაროს სიცოცხლის ბოლომდე. თუ ჯერ არ იცით, რა არის
თქვენი იკიგაი, როგორც ვიქტორ ფრანკლი ამბობდა, თქვენი
მისია მისი აღმოჩენაა.
151