Kabanata 1 (Fil)

1
KABANATA 1
ANG SALIGAN AT KALIGIRAN NITO
I. INTRODUKSYON
Sa unang kabanata ng paksang ito, tatalakayin ang mga konsepto at mga
salitang teknikal na may kaugnayan sa Science. Isasaalang-alang ang malinaw at
masusing paliwanag para sa masusing pang-unawa ng mga mag-aaral sa mga
mahahalagang konsepto ng Science na hinango sa Physics, Chemistry, o Biology sa
kasalukuyang panahon.
Ang pag-unlad at kahalagahan ng kaalaman sa larangan ng Agham ay
nababalot ng pagsusuri sa mga teknikal na bokabularyo. Ang mga mag-aaral ay
inaanyayahan na maunawaan at gamitin ang kanilang kaalaman sa pag-apply ng
terminolohiya sa iba't ibang asignatura ng Science. Sa tulong ng mataas na kalidad
na edukasyon, ito ay naglalayong paigtingin ang kanilang kaalaman at kasanayan sa
modernong perspektiba ng Science.
“Ang Teknolohiya (na talaga ay nagmula sa salitang Greek na 'technologia')
ay isang sining, kasanayan o kakayahan, na ginagamit upang lumikha at makabuo
ng mga produkto at makakuha ng kaalaman.” (Anonymous, 2016). Ginamit ng mga
siyentipiko ang kanilang kaalaman upang makabuo ng teknolohiya at pagkatapos ay
gagamitin ang teknolohiya upang mabuo ang Science; kaya dahil dito ang Science at
Technology ay isang pinagsama-samang termino sa mundo ngayon.
Ayon kay Jim Henson (2014), Ang Science ay hindi karaniwang nagsisimula
sa lab. Nagsisimula ito sa pagmamasid sa mga phenomena, pagtatanong,
pagsasagawa ng pagsisiyasat, paglikha ng mga modelo, pagsusuri ng data, pagbuo
ng mga paliwanag at pagdidisenyo ng mga solusyon. Dagdag dito, nararapat na ang
mga mag-aaral ay may sapat na kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na
bokabularyo sa asignatura ng Science.

2
Ang kamalayan ay naglalaman ng ating pag-unawa sa iba't ibang paksa at
ideya. Partikular sa Agham, ito ay nangangailangan ng maayos na pag-unawa sa
mga konsepto, prinsipyo, at terminolohiya na nagbibigay-buhay sa siyentipikong
pagsusuri at pag-aaral. Sa kabilang banda, ang pagkalantad ay kinakailangan ang
aktibong pakikisangkot at paglubog sa sarili sa mga teknikal na bokabularyo na
nauugnay sa partikular na larangan ng pag-aaral. Ito ay nangangahulugang hindi
lamang nakakakuha ng teoretikal na kaalaman ang mga mag-aaral, kundi aktibo rin
silang nag-aapply at nag-eeksperimento sa mga terminolohiya at konsepto sa
kanilang mga pag-aaral at eksperimento.
Ang pag-unlad at kahalagahan ng kaalaman sa larangan ng Agham ay
nababalot ng pagsusuri sa mga teknikal na bokabularyo. Ang mga mag-aaral ay
inaanyayahan na maunawaan at gamitin ang kanilang kaalaman sa pag-apply ng
terminolohiya sa iba't ibang asignatura ng Science. Sa tulong ng mataas na kalidad
na edukasyon, ito ay naglalayong paigtingin ang kanilang kaalaman at kasanayan sa
modernong perspektiba ng Science. Ang pag-aaral na ito ay mahalaga para sa
bawat mag-aaral, naglalayong maunawaan kung paano mapapalawak ang paggamit
ng teknikal na bokabularyo sa larangan ng Science.
Isinagawa ang pananaliksik na ito dahil nais ng mga mananaliksik na
malaman ang kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa mga
asignatura ng Science ng mga piling mag-aaral ng Indang National High School –
Senior High School sa taong panuruan 2023-2024. Ang layunin din ng mga
mananaliksik na ito ay maipabatid sa mga mambabasa o respondente ang layunin
ng mga mananaliksik na matukoy ang antas ng kamalayan at pagkalantad ng mga
mag-aaral ng Indang National School – Senior High School sa mga teknikal na
bokabularyo sa mga asignatura ng Science.

3
II. PAGLALAHAD NG SULIRANIN
Ang pangkalahatang paglalahad ng suliranin ng pananaliksik ay isinagawa
upang matuklasan ang kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa
mga piling mag-aaral.
Ang pananaliksik na ito ay nais bigyang kasagutan ang mga sumusunod:
1. Ano ang lebel ng kamalayan ng mga piling mag-aaral sa mga teknikal na
bokabularyo sa mga asignatura ng Science?
2. Ano ang lebel ng pagkalantad ang mga piling mag-aaral sa mga teknikal na
3. Ano ang ugnayan ng kamalayan at pagkalantad ng mga piling mag-aaral ng
Indang National High School - Senior High School sa asignatura ng Science
para sa taong panuruan 2023-2024?
III. LAYUNIN NG PAG-AARAL
Ang layunin ng pag-aaral na ito ay nilalayon na malaman ang "Kamalayan at
Pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ng mga
piling mag aaral ng Indang Nation High School - Senior High School taong panuruan
2023 - 2024 " na kung saan ang mga mananaliksik ay:
1. Malaman kung ano ang lebel ng kamalayan ng mga piling mag-aaral sa mga
teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science.
2. Malaman ang lebel ng pagkalantad ng mga piling mag-aaral sa mga teknikal na
3. Malaman ang ugnayan ng kamalayan at pagkalantad ng mga piling mag-aaral
ng Indang National High School - Senior High School sa asignatura ng Science
para sa taong panuruan 2023-2024.

4
IV. SAKLAW AT LIMITASYON
Ang pananaliksik na ito may titulong " Kamalayan at Pagkalantad sa mga
teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ng mga piling mag aaral ng
Indang National High School - Senior High School taong panuruan 2023 - 2024 ".
Layunin nito na matukoy ang antas ng kamalayan ng mga mag aaral sa mga teknikal
na terminolohiya at kung paano nila ito ginagamit sa mga asignatura ng Science.
Ang limitasyon ng pag aaral na ito ay may isang daang (100) respondente na
mag-aaral ng senior high sa paaralan ng Indang National High School - Senior High
School lamang. Nakatuon lamang ito sa mga asignaturang nauugnay sa Science at
mag popokus sa pag gamit ng teknikal na bokabularyo sa asignaturang Science.
V. KONSEPTUWAL NA BALANGKAS
Ang balangkas na ito ay tumutukoy sa daloy ng pananaliksik sa kamalayan at
pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ng mga
piling mag-aaral ng Indang National High School - Senior High School taong
panuruan 2023 – 2024.
INDEPENDENT VARIABLE DEPENDENT VARIABLE

Kamalayan at Pagkalantad Teknikal na bokabularyo sa
ng mga piling mag-aaral ng asignatura ng Science
Indang National High School
- Senior High School taong
panuruan 2023 - 2024
Pigura 1.1
Makikita sa pigurang ito ang mga variables na ginagamit sa pananaliksik. Ang
independent variable ay ang kamalayan at pagkalantad ng mga piling mag-aaral ng
Indang National High School - Senior High School, samantala ang dependent
variable naman ay ang teknikal na bokabularyo sa asignatura ng Science.

5
Inilalarawan nito na ang kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo
sa mga asignatura ng Science ng mga piling mag-aaral ng Indang National High
School - Senior High School.
VI. DEPINISYON NG MGA TERMINOLOHIYA
TERMINOLOHIYA DEPINISYON
Sinasaklaw ng agham ang sistematikong pag- aaral
istruktura at pah-uugali ng pisikal at natural na
Asignaturang Science mundo sa pamamagitan ng pag mamasid at
eksperimento , at ang teknolohiya ay ang aplikasyon
ng kaalamang siyentipiko para sa pratikal na layunin.
https://www.oxfordreference.com /science
Isang sangay ng kaalaman na tumatalakay sa mga
Biology buhay na organismo at mahahalagang proseso.
https://www.merriamwebster.com/dictionary/biology
Isang agham na tumatalakay sa komposisyon,
Chemistry istraktura, at mga katangian ng mga sangkap at sa
mga pagbabagong dinaranas ng mga ito.
https://www.merriamwebster.com/dictionary/chemistry
Isang katotohanan, pangyayari, o pangyayari na
Phenomenona naobserbahan o nakikita:
https://www.dictionary.com/browse/phenomenon
Isang agham na tumatalakay sa bagay at enerhiya at
Physics sa kanilang mga pakikipag-ugnayan.
https://www.merriamwebster.com/dictionary/physics
6
KABANATA II
PAGSISIYASAT NG KULANG NA LITERATURA AT PAG-AARAL
ITERATURA MULA SA LOKAL NA PAG-AARAL
Ayon kay Raquel E. Sison (2014), ang paggamit ng teknikal na bokabularyo
ay nakapokus lamang sa terminolohiya. Ngunit sa kasalukuyan, marami pa rin ang
nananatiling nahihirapan sa pag-intindi ng mga terminolohiya na ginagamit. Sa
katunayan, hindi lamang nakapaloob sa iisang uri lamang ng branch na ginagamitan
ng teknikal na bokabularyo, Batay sa mga tekstong teknikal sa mga espesyalisadong
terminolohiya mahihirap at malalim ang mga konseptong ginagamit at tinatalakay.
Ayon kay Wennielyn Fajilan (2015), kailangan kunin ang kanilang interes at
magkaroon sila ng tiwala sa sarili upang sa gayon ay mas maintindihan nila ang mga
terminolohiyang ito, dahil kung walang interes ang mga estudyante sa mga
asignaturang may kaugnayan sa agham, ay pwedeng magkaroon sila ng problema
sa pakiintindi nito dahil ka sa kawalan ng interes sa mga ito.
Sa pag-aaral sa larangan ng agham at teknikohiya, maraming terminolohiya
ang nagagamit dito. Ang mga terminolohiyang Ito ay mahirap maunawan kung hindi
mabibigyan ng maayos a paliwanag sa terminolohiyang iyon. Dahil dito, gumawa ng
siyentipikong libro Kung saan may mga nilalaman na nagpapaliwanag Ng mga
terminolohiya na may titulo na "Ang talahuluganang Pang-agham: English-Pilipino
vocabulary for Chemistry" na nilikha Ng dalawang magasawang Bienvindo Miranda
at Salome Miranda. (Batangas State University (2019).
LITERATURA MULA SA INTERNASYONAL NA PAG-AARAL

7
Sa isang major o larangan ng espesyalisasyon, partikular na ang agham o
science, ay gumaganap ng napakalaking papel sa buhay ayon kay Amel L.
Magallanes (2016) Ang science ay mahalaga sa paglikha ng mga makabagong
kasangkapan sa pagtuturo ng katotohanan na ang Chemistry ay nagpapaalam,
maraming mga saloobin at pag-uugali, ang mga mag-aaral ay hindi pinahahalagahan
ang agham sa pangkalahatan at ang Chemistry sa partikular. Higit pa rito, mayroong
makabuluhang ugnayan sa pagitan ng mga mag-aaral na kumukuha ng kursong
nauugnay sa agham tungkol sa antas ng kanilang saloobin at antas ng kumpiyansa
pagkatapos kumuha ng Chemistry.
Kasama sa teknikal na bokabularyo ang mga salitang malapit nauugnay sa
isang partikular na sub-field at hindi madalas sa ibang mga larangan. Kaya, malaki
ang pagkakaiba-iba ng mga ito sa mga lugar ng paksa. Mas maaga, naisip na ang
teknikal na bokabularyo ay nagbibigay ng napakaliit na porsyento (mga 5%) ng mga
salita sa mga akademikong teksto sa pangkalahatan (Nation, 2014). Natagpuan ni
Chung at Nation (2013) na 31% ng mga tumatakbong salita sa mga tekstong
anatomy na kanilang sinuri ay mga teknikal na salita. Upang matukoy ang teknikal na
bokabularyo, gumamit si Chung at Nation (2014) ng rating scale gamit ang apat na
hakbang. Ang kaalaman sa akademikong bokabularyo ay kritikal hindi lamang para
sa matagumpay na pagbabasa ng mga tekstong akademiko kundi pati na rin para sa
mabisa at angkop na pagsulat sa mga partikular na paksa (Corson, 2017).
Gayunpaman, ang pagkuha ng akademikong bokabularyo ay mahirap para sa mga
mag-aaral (Anderson, 2015; Santos, 2013; Shaw, 2014).
Ang masyadong maraming "jargon" sa biology ay maaaring maging isang
balakid sa pagbuo ng konseptong pag-unawa pati na rin ang pagkuha ng mga
pangunahing kasanayan tulad ng siyentipikong pag-unawa at komunikasyon. Ang
komunikasyong pang-agham ay isang pangunahing kasanayan sa biological literacy

8
(American Association for the Advancement of Science, 2014; National Research
Council, 2013), na nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtuturo ng biological na
wika sa mabisang pagkatuto. Ang pagkuha ng siyentipikong kaalaman at
matagumpay na pakikipag-usap ng mga biological na konsepto ay nangangailangan
ng mastery (pag-unawa at epektibong paggamit) ng bokabularyo na partikular sa
disiplina (Academies of Science, Engineering, and Medicine National, 2016).
Samakatuwid, ang pag-aaral ng agham ay nangangailangan ng hindi lamang pagbuo
ng pag-unawa sa mga konsepto at pag-master ng mga kasanayan kundi pati na rin
ang pag-aaral ng wika ng disiplina. Samakatuwid, upang suportahan ang pag-aaral
ng mga tiyak na biyolohikal na bokabularyo at mga konsepto, dapat bigyan ng pansin
ang pag-unawa ng mga mag- aaral sa undergraduate na biology.aaral sa iba't ibang
uri ng bokabularyo upang lumikha ng mga paborableng kondisyon para sa mga mag-
aaral na masipsip ang mga biyolohikal na konsepto at wika ng biology. Ang layunin
ng pag-aaral na ito ay pahusayin ang aming pag-unawa sa mga uri ng teknikal na
bokabularyo (jargon) na maaaring pinaka-nakaabala sa mga mag-aaral sa
undergraduate na biology.
PAG-AARAL NA LOKAL
Ayon kay Gasaway (2013), ang science ay tumutulong sa mga mag-aaral na
gumawa ng kahulugan ng data at mga obserbasyon, maunawaan ng mga pang-
agham na proseso. Ito ay nagbibigay-daan sa mga mag-aaral na magnilay-nilay at
mag-isip sa mga gawain sa klase at mga pag-uusap, at madagdagan ang kanilang
pag-aaral sa pamamagitan ng pag-focus sa mga pangunahing konsepto. Ang pag
gamit ng visual aid tulad ng mga graphs, mga talahanayan, at mga larawan ay mas
nagiging kagiliw-giliw para sa kanilang pag-aaral.
Ayon kay (Fisher at Frey 2014), ang bokabularyo ay karaniwang binibigyang
kahulugan bilang kaalaman sa mga salita at kahulugan ng salita. Ipinakita ng mga

9
pag-aaral na ang bokabularyo ay isang makabuluhang tagahula ng pangkalahatang
pag-
unawa sa pagbasa at pagganap ng mag-aaral. Binubuo ng prinsipyong ito ang
pananaliksik na ipinakita ni Olson (2018) tungkol sa kahalagahan ng saligang
pagtuturo ng agham sa mga konkretong karanasan sa agham bago ipakilala ang
mga abstract na representasyon tulad ng teksto sa agham (bokabularyo). Tinalakay
din ni Suárez, Bell, McCulloch, at Starr (2020) ang pangangailangan ng mga
tagapagturo ng agham na tumuon sa mga mag-aaral na bumuo muna ng konseptong
kahulugan sa halip na magturo ng bokabularyo. Nagbabala si Stahl (2015) laban sa
"pag-uulit lamang o pag-drill ng salita," na nagbibigay-diin na ang pagtuturo ng
bokabularyo ay dapat magbigay sa mga mag-aaral ng mga pagkakataong
makatagpo ng mga salita nang paulit-ulit at sa iba't ibang konteksto.
Sa pagsusuri ng mga mananaliksik tulad nina Henson (2013), Jolly et al.
(2014), Ramey-Gassert et al. (2016), at Aikenhead (2016), lumalabas na ang
pananaw at asal ng mga guro ay may malaking epekto sa tagumpay ng pag-aaral ng
mga estudyante. Mahalaga rin na maunawaan ng mga guro ang nilalaman ng
kanilang itinuturo para magtagumpay ang pag-aaral ng mga mag-aaral. Ang
kumpyansa ng mga guro sa pagtuturo ng agham ay nakakaapekto rin sa pag-unlad
ng agham bilang isang larangan. Bagamat may mga bagong inobasyon sa
kurikulum, marami pa rin ang nananatiling tradisyunal sa kanilang pananaw sa
pagtuturo ng agham. Gayunpaman, ang tamang attitude sa pagpapatupad ng
kurikulum ay maaaring magfacilitate ng mas magaan na proseso. Ang malumanay na
approach sa pagtuturo ay maaaring magresulta sa mas mataas na tagumpay ng mga
estudyante, lalo na kung ang pagtuturo ay mas engaging at less stressful. Ang
paggamit ng iba't ibang estratehiya at aktibidad sa pagtuturo ay nagbibigay ng
positibong epekto sa implementasyon ng K to 12 program.

10
PAG-AARAL NA INTERNASYONAL
Ayon kay Leon De, (2015) Ang konstitusyon ng Pilipinas noong 1987 ay
inuutusan ang mga paaralan na ihanda ang mga kabataan para sa moral na
katangian, personal na pag-uugali, kritikal at makabagong pag-iisip, at pagpapalawak
ng kanilang kaalaman sa agham at teknolohiya. Ang edukasyon sa agham ay
mahalaga para matugunan ang mga pangangailangan ng lipunan. Ayon kay Eylon at
Linn (2014) binubuo ng apat na views ang agham edukasyon, na nag-focus sa
konsepto-pag-aaral, pag-unlad, kaugalian, at problem-solving. Ang pag-aaral ay
itinuturing upang i-analisa ang mga lugar sa Pilipinas na walang impormasyon sa
mga pananaw na ito. Ang mga bagong-trained na mga siyentipiko ay dapat
magkaroon ng mga pinakabagong teknolohiya, pedagogyal na kakayahan,
pamamaraan, at kaalaman sa klase, pati na rin ang kaalaman sa apat na pananaw
sa edukasyon sa agham at mga materyales sa pagsasanay upang mapabuti ang
kanilang pagtuturo. Sarinas, B. S. (2017).
Ang Chemistry ay puno ng terminolohiya at konsepto. Marami sa mga
salitang ginamit sa Chemistry ay nagmula sa klasikal na wika, tulad ng Greek at
Latin, mga ugat. Kung alam lamang ng isang tao ang mga kahulugan ng mga ugat
ng mga salita, mas mauunawaan at maaalala ng isa ang mga konsepto ng kimika.
Ang mga teknikal na salita o bokabularyo ay mga simbolo ng mga konsepto na
tumutulong sa mag-aaral na ikonekta ang mga konsepto sa isa't isa upang makabuo
ng mga rich conceptual network. Ayon kay (Postman & Weingartner, 2013), Ito ay
isang matatag na kodigo sa teorya at praktika ng edukasyon na ang isa sa mga susi
sa pag-unawa sa isang paksa ay ang pag-unawa sa wika nito. Kahit na ang agham
ay isang empirikal na paksa, hindi rin nito matatakasan ang kahalagahan ng wika sa
pakikipagtalastasan at pag-aaral nito. Tunay na isa sa mga mahalagang katangian
ng agham ay ang kayamanan ng mga salita at terminong ginagamit nito (Wellington
& Osborne, 2014). Ayon sa (Harmon, Hedrick, & Wood, 2015), ang pag-load ng
11
bokabularyo sa mga aklat-aralin sa agham ay nagpapakita rin ng isang malaking
hamon sa mga middle school at sekondaryang mambabasa.
Ang pag-aaral ng bokabularyo ng chemistry na may parehong pang-agham at
pang-araw-araw na kahulugan, na tinatawag naming dual meaning na bokabularyo
(DMV), ay maaaring maging hamon para sa maraming estudyante. Ayon kay (Gee,
2015), walang mas magandang lugar upang makita ang kahalagahan ng
akademikong wika kaysa sa agham dahil ayon kay (Fang, 2015) ang natatanging
wika ay ginagamit bilang kasangkapan sa pagsisiyasat sa mundo, pagbuo ng mga
konsepto, at pakikipagtalastasan ng kumplikadong impormasyon sa chemistry,
physics, biology at earth science. Sa larangan ng kimika, nangatuwiran si Gabel
(2014) na ang mga hamon na kinakaharap ng mga mag-aaral sa pag-aaral ng kimika
ay higit na nauugnay sa paraan ng pagpapahayag ng linggwistika ng kimika kaysa sa
mismong paksa. Sa loob ng wika ng agham, mayroong iba't ibang uri ng mga hamon
para sa mga mag-aaral kung saan ay ang bokabularyo ng agham. Ang mga mag-
aaral ay ipinakilala sa mga bagong salita sa bokabularyo sa agham na higit pa sa
kanilang kakayahang matuto ng bagong bokabularyo. Bilang karagdagan sa laki ng
siyentipikong bokabularyo, ang ilang uri ng mga salita ay nagpapakita ng mga
partikular na paghihirap na natatangi sa mga silid-aralan ng agham (Fang, 2015;
Brown, 2013).
SINTESIS NG KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Ang mga pagsusuri ni Raquel E. Sison (2014) at Wennielyn Fajilan (2015) ay
nagpapakita na marami pa rin ang nahihirapan sa pag-intindi ng teknikal na
bokabularyo sa larangan ng agham. Sa kabila ng pangangailangan sa pagsasanay,
hindi sapat ang interes ng mga estudyante sa asignaturang may kaugnayan sa
agham, ayon kay Fajilan. Nakapokus ang pananaliksik ni Fisher at Frey (2014) sa
12
kahalagahan ng bokabularyo sa pangkalahatang pag-unawa sa pagbasa at
pagganap ng mag-aaral. Tinalakay din nina Olson (2018) at Suárez, Bell, McCulloch,
at Starr (2020) ang kahalagahan ng pagtuturo ng agham sa konkretong karanasan
bago ang mga abstrakto na representasyon tulad ng teksto sa agham. Sa
internasyonal na pagsusuri, sinabi ni Amel L. Magallanes (2016) na ang agham ay
mahalaga sa paghubog ng kaisipan ng mga mag-aaral, ngunit may hamon sa pag-
unawa sa Chemistry. Nagmula sa Greek at Latin ang marami sa mga
terminolohiyang ginagamit sa Chemistry, at ito'y mahirap unawain kung walang sapat
na kaalaman sa mga ugat ng mga salita. Ang pag-aaral ng bokabularyo sa larangan
ng agham, partikular sa Chemistry, na may parehong pang-agham at pang-araw-
araw na kahulugan, ay tinatawag na dual meaning vocabulary (DMV), at ayon kay
Gee (2015), ang agham ay isang lugar kung saan kita ang kahalagahan ng
akademikong wika. Sa pangalawang bahagi ng lokal na pagsusuri, ipinapakita ni
Gasaway (2013) ang epekto ng science sa paglinang ng kritikal na pag-iisip at
personal na pag-uugali ng mga mag-aaral. Ang visual aid, tulad ng graphs at
talahanayan, ay hindi lamang nagpapadali sa pag-aaral kundi nagbibigay din ng
masusing pag-unawa sa mga pang-agham na proseso. Sa internasyonal na
perspektiba, ang pag-aaral ni Eylon at Linn (2014) ay naglalaman ng apat na
pananaw sa edukasyon sa agham: konsepto-pag-aaral, pag-unlad, kaugalian, at
problem-solving. May pangangailangan para sa mga bagong-trained na siyentipiko
na magkaroon ng pinakabagong teknolohiya, pedagogyal na kasanayan, at
kaalaman sa iba't ibang aspeto ng edukasyon sa agham. Sa pagsusuri ni Sarinas
(2017), ipinakita na ang pananaw at asal ng mga guro ay may malaking epekto sa
tagumpay ng pag-aaral ng mga estudyante. Mahalaga rin ang pag-unawa ng mga
guro sa nilalaman ng kanilang itinuturo para mapabuti ang pag-aaral ng mga mag-
aaral. Sa pangkalahatan, muling ipinapakita ng mga pagsusuri ang kahalagahan ng
teknikal na bokabularyo sa pag-unawa ng agham, partikular na sa Chemistry.

13
KABANATA III
METODOLOHIYA
I. DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK
Ang pananaliksik na ito ay ginamitan ng Quantitative Research o
Kwantitatibong Pananaliksik. Ang mga datos ng pananaliksik na ito ay
masisiguradong tiyak at makatotohanan sa mga sagot ng aming napiling
respondente sa aming ginawang serbey para sa pananaliksik na ito.
II. PARAAN NG PAGPILI NG RESPONDENTE
Ang napili naming mga mananaliksik na magiging aming repondente sa
pananaliksik na ito ay isang daang (100) mag aaral mula sa piling mag aaral ng
paaralang Indang National High School - Senior High School. Ang aming napiling
mga respondente ay ang mga baitang 11 STEM, HUMSS at ABM ng Senior High
School.
III. INSTRUMENTO SA PANANALIKSIK
Ang mga mananaliksik ay gumagamit ng isang talatanungan o survey
questionnaire bilang isang pangunahing instrumento upang makalap ang nais pag
aralan ng mga mananaliksik.
IV. LUGAR AT TAGPUAN

14
Ang lugar at tagpuan ng mga mananaliksik ay gaganapin sa bayan ng Indang,
Cavite paaralan ng Indang National High School - Senior High School kung saan ang
mga mananaliksik ay hihingi ng pahintulot sa mga respondente o piling mamamayan
at sa nasabing bayan.
V. DULOG NG PANANALIKSIK
Ang pananaliksik na ito ay ginagamitan ng kwantitatibong pananaliksik na
kung saan ay inilarawan ang kabuuang tugon ng mga napiling respondente.
VI. STANDARD TREATMENT DATA
Ang mga mananaliksik ay gumamit ng diskriptibong estatistika kagaya ng
mean, standard deviation, and percentage.
Pormula para sa mean:
Kung saan ang:
X = weighted mean Xi
𝑋=
Xi = value of all items N
N = kabuuang populasyon
Para sa standard deviation:
Kung saan:
S = standard deviation
X = variable ∑(𝑋−𝑋𝑖)2
S=
Xi = mean n-1
N = sample size
Para sa percentage:
15
Kung saan ang:
P = percentage
F = frequency 𝐹 × 100
𝑃=
N = populasyon N
KABANATA IV
PAGSUSURI AT INTERPRETASYON NG DATOS
Talahanayan 1: Lebel ng Kamalayan ng mga mag-aaral sa mga teknikal na
bokabularyo ng Science
Standard Berbal na
KAMALAYAN Mean Antas
Deviation Interpretasyon
1. Gaano ka kapamilyar sa teknikal Bahagyang
na bokabularyo na “hypothesis”? 3.10 0.75 kamalayan 14
na bokabularyo na “photosynthesis”? 3.39 0.75 kamalayan 8
na bokabularyo na “cell membrane”? 3.19 0.77 kamalayan 11
na bokabularyo na “force”? 3.49 0.70 kamalayan 4
na bokabularyo na “molecule”? 3.44 0.70 kamalayan 6
6. Gaano ka kapamilyar sa teknikal
na bokabularyo na “energy”? 3.57 0.74 Lubhang kamalayan 2
7. Gaano ka kapamilyar sa teknikal 3.54 0.72 Lubhang kamalayan 3

16
na bokabularyo na “ecosystem”?
na bokabularyo na “electricity”? 3.47 0.74 kamalayan 5
na bokabularyo na “genetics”? 3.41 0.79 kamalayan 7
na bokabularyo na “matter”? 3.22 0.86 kamalayan 10
na bokabularyo na “nuclear fusion”? 2.95 0.90 kamalayan 15
12. Gaano ka kapamilyar sa teknikal
na bokabularyo na “evolution”? 3.59 0.67 Lubhang kamalayan 1
na bokabularyo na “friction”? 3.18 0.82 kamalayan 12
na bokabularyo na “magnetic field”? 3.32 0.71 kamalayan 9
na bokabularyo na “thermal energy”? 3.13 0.94 kamalayan 13
Composite mean 3.33 0.56 Katamtaman
Interpretasyon:
Ang pahayag na mayroong pinaka mataas na mean base sa antas, ay ang
pahayag ikalabing-dalawa. Ang mean ay 3.59, na mayroong standard deviation na
0.67. Ito ay nangangahulugan na ang mga respondente ay may lubhang kamalayan
sa teknikal na bokabularyo na “friction”. Sa kabilang banda, ang pahayag na
mayroong pinaka mababang mean ay pahayag ikalabing-isa. Ang mean ay 2.95, na
mayroong standard deviation na 0.90. Ito ay nangangahulugan na ang mga
respondente ay may bahagyang kamalayan sa teknikal na bokabularyo na “nuclear
fusion”. Ang composite mean na 3.33 at standard deviation na 0.56 ay

17
nagpapahiwatig na ang mga respondente ay mayroong katamtamang kamalayan sa
mga teknikal na bokabularyo ng Science.
Talahanayan 2: Lebel ng Pagkalantad ng mga mag-aaral sa mga teknikal na
bokabularyo ng Science
Standard Berbal na
PAGKALANTAD Mean Antas
Deviation Interpretasyon
1. Madalas kong nakikita ang teknikal
na bokabularyo na "hypothesis"? 2.39 0.92 Madalas 4
na bokabularyo na "photosynthesis"? 2.23 1.05 Madalas 10
na bokabularyo na "cell membrane"? 2.35 0.95 Madalas 6
na bokabularyo na "force"? 2.20 1.02 Madalas 11
na bokabularyo na "molecule"? 2.15 1.02 Madalas 12.5
na bokabularyo na "energy"? 2.10 1.13 Madalas 15
na bokabularyo na "ecosystem"? 2.11 1.09 Madalas 14
na bokabularyo na "electricity"? 2.15 1.05 Madalas 12.5
9. Madalas kong nakikita ang teknikal 2.28 1.05 Madalas 8

18
na bokabularyo na "genetics"?
10. Madalas kong nakikita ang
teknikal na bokabularyo na "matter"? 2.46 1.00 Madalas 1
teknikal na bokabularyo na "nuclear
fusion"? 2.42 0.87 Madalas 2
teknikal na bokabularyo na
"evolution"? 2.26 1.11 Madalas 9
teknikal na bokabularyo na "friction"? 2.39 0.87 Madalas 4
teknikal na bokabularyo na "magnetic
field"? 2.31 0.86 Madalas 7
teknikal na bokabularyo na "thermal
energy"? 2.39 0.87 Madalas 4
Composite mean 2.28 0.76 Katamtaman
Interpretasyon:
Ang pahayag na mayroong pinaka mataas na mean base sa antas, ay ang
pahayag ikasampu. Ang mean ay 2.46, na mayroong standard deviation na 1.00. Ito
ay nangangahulugan na ang mga respondente ay madalas na nakikita ang teknikal
na bokabularyo na "matter". Sa kabilang banda, ang pahayag na mayroong pinaka
mababang mean ay pahayag ika-anim. Ang mean ay 2.10, na mayroong standard
deviation na 1.13. Ito ay nangangahulugan na ang mga respondente ay madalas na
nakikita ang teknikal na bokabularyo na "energy". Ang composite mean na 2.28 at

19
standard deviation na 0.76 ay nagpapahiwatig na ang mga respondente ay
mayroong katamtamang pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo ng Science.
Talahanayan 3: Kaugnayan ng Lebel ng Kamalayan at Lebel ng Pagkalantad ng mga
mag-aaral sa mga teknikal na bokabularyo ng Science
Pearson's Correlations
Variable Kamalayan Pagkalantad
1. Kamalayan Pearson's r —
p-value —
2. Pagkalantad Pearson's r -0.240 * —
p-value 0.01 —
* p < .05, ** p < .01, *** p < .001
Interpretasyon:
Ang p-value na nakompyut ay mas mababa sa 0.05, ito ay nangangahulugan
na mayroong mahina na negatibong umiiral na relasyon sa pagitan ng lebel ng
kamalayan sa mga teknikal na bokabularyo ng Science at lebel ng pagkalantad sa
mga teknikal na bokabularyo ng Science. Dagdag pa dito, kapag ang lebel ng
kamalayan ay tumaas mayroong posibilidad na bumaba ang lebel ng pagkalantad sa
mga teknikal na bokabularyo ng Science.

20
KABANATA V
LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Ang kabanata na ito ay nagpapakita ng lagom, konklusyon ng pag-aaral at
rekomendasyon para masolusyunan ang problema na naitala sa pag-aaral.
Lagom
Ang pag-aaral na ito ay may paksang “Kamalayan at Pagkalantad sa mga
teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ng mga piling mag-aaral ng
Indang National High School - Senior High School taong panuruan 2023 - 2024” ay
isinagawa ng mga mananaliksik. Ang mga mag-aaral sa ikalabing isang baitang ng
Indang National High School – Senior High School ang naging respondente ng mga
mananaliksik upang matukoy ang mahalagang ugnayan ng kamalayan at
pagkalantad ng mga piling mag-aaral ng Indang National High School – Senior High
School sa asignatura ng Science para sa taong panuruan 2023 -2024.
Konklusyon
Batay sa mga natuklasan ng pag-aaral ang mga sumusunod na konklusyon
ay ginagawa:
Nalaman na karamihan sa mga respondante ay mayroon katamtamang
kamalayan sa mga teknikal na bokabularyo ng Science. Ito ay maaaring magpakita
ng katamtamang pagkalantad ng mga mag-aaral sa mga teknikal na bokabularyo ng
Science.
Dahil sa katamtamang kaalaman ng mga mag-aaral sa mga teknikal na
bokabulalaryo ng Science, katamtaman lang din ang mga teknikal na bokabularyo ng
Science ang kanilang nauunawaan.

21
Karamihan sa mga mag-aaral ay mayroon katamtamang pagkalantad sa mga
teknikal na bokabularyo ng Science. Nagpapakita ang mga datos na maaaring ang
mga respondente at may katamtamang kamalayan sa mga teknikal na bokabularyo
ng Science.
Ang katamtamang kamalayan ay maaaring magdulot din ng katamtamang
pagkalantad sa mga teknikal na bokanularyo ng Science ng mga mag-aaral bunsod
ng katamtamang kabatiran, interes, at kamalayan
May mahahalagang ugnayan sa pagitan ng lebel ng kamalayan at
pagkalantad ng mga mag-aaral sa mga teknuikal na bokabularyo ng Science.
Rekomendasyon
Batay sa mga nakalap na datos, ang mga mananaliksik ay inirerekomenda
ang mga sumusunod:
Ang pagpapalawak ng kaalaman ng mga estudyante sa teknikal na
bokabularyo sa asignatura ng Science, partikular na ang nuclear fusion, ay mahalaga
para sa kanilang pag-unlad. Ang regular na pagsasanay sa pagsusulat tungkol sa
mga teknikal na konsepto ay magbibigay daan sa mas malalim na pag-unawa at
paggamit ng mga salitang ito sa pang araw-araw na buhay. Ang pagtulong at
pagbibigay ng suporta sa mga estudyante sa pamamagitan ng group discussions o
peer reviews ay magpapalakas sa kanilang kasanayan sa teknikal na bokabularyo.
Sa ganitong paraan, maaaring mas mapalawak ang kanilang kaalaman at kasanayan
sa larangan ng Science nang hindi nagiging masyadong mabigat ang proseso.

22
APENDIKS A
Mga Sanggunian
Morano, L. N., & Clariza-Samuel, V. A. (2013). Science Notebook and Student
Achievement in Biological Science in a State University.
https://ejournals.ph/article.php?id=11856
Rolls, H., & Rodgers, M. (2017, October 1). Science-specific technical vocabulary in
science fiction-fantasy texts: A case for ‘language through literature.’ English for
Specific Purposes. https://doi.org/10.1016/j.esp.2017.07.002
Human Verification. (n.d.). https://www.semanticscholar.org/paper/Enhancing-
Technical-Vocabulary-Through-Analysis-For-Juen-Dang/
868c96a3851a7d13d75a8e5f2214f4ffcdb88350
Building Science Language. (n.d.). NSTA. https://www.nsta.org/science-and-
children/science-and-children-novemberdecember-2020/building-science-
language#:~:text=Vocabulary%20plays%20a%20crucial%20role,for%20teaching
%20vocabulary%20in%20science
Sarinas, B. G. S. (2017). Perspectives in Science Education of Teachers: Basis for
Development of Materials to Enhance Science Teaching.
Gafoor, K. A., & Greeshma, K. (n.d.). Chemistry Vocabulary Attainment among
Higher Secondary Students. https://eric.ed.gov/?id=ED552885

23
Song, Y., & Carheden, S. (2014, January 1). Dual meaning vocabulary (DMV) words
in learning chemistry. Chemistry Education. Research and Practice.
https://doi.org/10.1039/c3rp00128h
Martinez, T. M. B. (n.d.). YUNIT III - FILIPINO SA AGHAM, TEKNOLOHIYA,
INHENYERIYA. Scribd. https://www.scribd.com/document/485469409/YUNIT-III-
FILIPINO-SA-AGHAM-TEKNOLOHIYA-INHENYERIYA
Valipouri, L., & Nassaji, H. (2013, December 1). A corpus-based study of academic
vocabulary in chemistry research articles. Journal of English for Academic Purposes.
https://doi.org/10.1016/j.jeap.2013.07.001
Gomez, R. G. (2013). A Project-Based Approach to Enhance Skills in Science
Investigatory Projects among Secondary School Students in Northern Mindanao.
24
APENDIKS B
Larawan ng Grupo
PIGURA 1
Ipinapakita sa Pigura 1 ang paaralan ng Indang National High School - Senior High
School kung saan ginanap ang pagsasaliksik.

25
PIGURA 2
Ito ay larawan ng tatlumpong tatlo (33) HUMSS na respondente.
PIGURA 2
Ito ay larawan ng tatlumpong tatlo (33) HUMSS na respondente.

26
PIGURA 3
Ito ay larawan ng dalawangpu’t dalawa (22) STEM na respondente.
PIGURA 3
Ito ay larawan ng dalawangpu’t dalawa (22) STEM na respondente.

27
PIGURA 4
Ito ay larawan ng tatlumpong tatlo (33) na respondente..
PIGURA 4
Ito ay larawan ng tatlumpong tatlo (33) na respondente.

28
APENDIKS C
Talatanungan
“KAMALAYAN AT PAGKALANTAD SA MGA TEKNIKAL NA BOKABULARYO SA
MGA ASIGNATURA NG SCIENCE NG MGA PILING MAG-AARAL NG INDANG
NATIONAL HIGH SCHOOL - SENIOR HIGH SCHOOL TAONG PANURUAN 2023-
2024”
Talaan ng Katanungan
Pangalan (Opsiyunal):_____________________________________
Istrand:___________________________________________
Ang sarbey na ito ay naglalayong malaman kung may Kamalayan at
Pagkalantad ba sa teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ang mga
piling mag aaral ng Indang National High School – Senior High School sa taong
panuruan 2023-2024
Ito ang mga layunin para sa pananaliksik na ito:

29
• Malaman kung ano ang lebel ng kamalayan ng mga piling magaaral sa mga
teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science.
• Malaman ang lebel ng pagkalantad ng mga piling mag-aaral sa mga teknikal na
• Malaman ang ugnayan ng kamalayan at pagkalantad ng mga piling mag-aaral ng
Indang National High School - Senior High School sa asignatura ng Science para sa
taong panuruan 2023- 2024.
Ano ang lebel ng kamalayan ng mga mag-aaral ng Indang National High School
- Senior High School sa mga teknikal na bokabularyo ng Science?
1 – LUBHANG WALANG KAMALAYAN
2 – WALANG KAMALAYAN
3 – BAHAGYANG KAMALAYAN
4 – LUBHANG KAMALAYAN
MGA TANONG 1 2 3 4
1 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “hypothesis”?
2 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “photosynthesis”?
3 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “cell membrane”?
4 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “force”?
5 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “molecule”?
6 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “energy”?
7 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “ecosystem”?
8 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “electricity”?
9 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “genetics”?

30
10 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “matter”?
11 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “nuclear fusion”?
12 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “evolution”?
13 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “friction”?
14 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “magnetic field”?
15 Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “thermal energy”?
Ano ang lebel ng pagkalantad ng mga mag-aaral ng ng Indang National High
School - Senior High School sa mga teknikal na bokabularyo ng Science?
1 – PALAGI
2 – MADALAS
3 – MINSAN
4 – HINDI KAILANMAN
MGA TANONG 1 2 3 4
1 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "hypothesis"?
2 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "photosynthesis"?
3 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "cell membrane"?
4 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "force"?
5 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "molecule"?
6 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "energy"?
7 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "ecosystem"?
8 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "electricity"?
9 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "genetics"?
10 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "matter"?
11 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "nuclear fusion"?

31
12 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "evolution"?
13 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "friction"?
14 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "magnetic field"?
15 Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "thermal energy"?
APENDIKS D.
Buod ng mga Tugon
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “hypothesis”?
3%
14%
30%
53%
1 2 3 4
Pigura 1
Ipinakikita sa Pigura 1 na 3 na respondente ang sumagot ng lubhang walang
kamalayan, 14 ang walang kamalayan, 53 ang bahagyang kamalayan, at 30 ang
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na hypothesis.

32
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "photosyn-

thesis"?
3%
7%
52%
38%
1 2 3 4
Pigura 1.1
Ipinakikita sa Pigura 1.1 na 3 na respondente ang sumagot ng lubhang walang
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na photosynthesis.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "cell

membrane"?
2%
16%
39%
43%
1 2 3 4
Pigura 1.2
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na cell membrane.

33
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "force"?
3% 3%
36%
58%
1 2 3 4
Pigura 1.3
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na force.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "molecule"?
12%
56% 32%
1 2 3 4
Pigura 1.4
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na molecule.

34
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "energy"?

2%
9%
19%
70%
1 2 3 4
Pigura 1.5
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na energy.
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “ecosystem”?

2%
7%
26%
65%
1 2 3 4
Pigura 1.6
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na ecosystem.

35
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “electricity”?

2%
9%
29%
60%
1 2 3 4
Pigura 1.7
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na electricity.
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “genetics”?
3%
10%
57% 30%
1 2 3 4
Pigura 1.8
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na genetics.

36
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “matter”?

4%
16%
46%
34%
1 2 3 4
Pigura 1.9
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na matter.
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “nuclear

fusion”?
7%
31%
22%
40%
1 2 3 4
Pigura 1.10
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na nuclear fusion.

37
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “evolution”?

1% 7%
24%
68%
1 2 3 4
Pigura 1.11
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na evolution.
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “friction”?
4%
14%
40%
42%
1 2 3 4
Pigura 1.12
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na friction.

38
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “magnetic

field”?
14%
46%
40%
1 2 3 4
Pigura 1.13
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na magnetic field.
Gaano ka kapamilyar sa teknikal na bokabularyo na “thermal

energy”?
7%
17%
44%
32%
1 2 3 4
Pigura 1.14
lubhang kamalayan na pamilyar sa teknikal na bokabularyo na thermal energy.

39
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na

"hypothesis"?
11%
19%
36%
34%
1 2 3 4
Pigura 2
Ipinakikita sa Pigura 2 na 19 na respondente ang sumagot ng palagi, 34 ang
madalas, 36 ang minsan, at 11 ang hindi kailanman nakikita ang teknikal na
bokabularyo na hypothesis
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "photosyn-

thesis"?
15%
31%
24%
30%
1 2 3 4
Pigura 2.1
Ipinakikita sa Pigura 2.1 na 31 na respondente ang sumagot ng palagi, 30 ang
bokabularyo na photosynthesis.
40
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "cell

membrane"?
11%
22%
35%
32%
1 2 3 4
Pigura 2.2
bokabularyo na cell membrane.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "force"?
11%
32%
30%
27%
1 2 3 4
Pigura 2.3
bokabularyo na force.
41
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "molecule"?
10%
35%
30%
25%
1 2 3 4
Pigura 2.4
bokabularyo na molecule.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "energy"?
18%
41%
15%
26%
1 2 3 4
Pigura 2.5
bokabularyo na energy.
42
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "ecosystem"?
14%
40%
23%
23%
1 2 3 4
Pigura 2.6
bokabularyo na ecosystem.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "electricity"?
12%
36%
27%
25%
1 2 3 4
Pigura 2.7
bokabularyo na electricity.
43
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "genetics"?
15%
29%
27%
29%
1 2 3 4
Pigura 2.8
bokabularyo na genetics.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "matter"?
15%
22%
38% 25%
1 2 3 4
Pigura 2.9
bokabularyo na matter.
44
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "nuclear

fusion"?
8%
17%
43%
32%
1 2 3 4
Pigura 2.10
bokabularyo na nuclear fusion.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "evolution"?
17%
34%
26%
23%
1 2 3 4
Pigura 2.11
bokabularyo na evolution.
45
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "friction"?
9%
17%
38%
36%
1 2 3 4
Pigura 2.12
bokabularyo na friction.
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "magnetic

field"?
7%
19%
36%
38%
1 2 3 4
Pigura 2.13
bokabularyo na magnetic field.

46
Madalas kung nakikita ang teknikal na bokabularyo na "thermal

energy"?
7%
19%
44%
30%
1 2 3 4
Pigura 2.14
bokabularyo na thermal energy.
APENDIKS E.
Kurikulum Bitey
Crystal Virata Acampado
PERSONAL INFORMATION
Birthday: December 23, 2006
Age: 17
Address: Banaba Cerca, Indang Cavite Purok 1
Contact Number: 09972152550
Citizenship: Filipino
Email: cystalacampado23@gmail.com
PROFILE
47
I’m honest and punctual, I am able to work independently in busy environments and
also within a group setting, as I like to set myself goals which I will achieve. I have a
creative mind and I’m always willing to learn new skills. I am well organized and
always plan ahead to make sure I manage my time well.
EDUCATION
 Agus-os Elemntary School
 Indang National High School
 Lyceum of Cavite East Inc.
HONOR AND AWARDS
 With Honor (G-10 2nd)
 Champion (Slogan and Poster Making) in INHS
 With Honor (1 semester- Finals)
SKILLS
 Creativity
 Management
HOBBIES AND INTERESTS
 Painting
 Sketching/Drawing
 Reading
 Bing Watch
 Café Hopping
 Listening/Exploring new place
 Learning Musical Instruments

48
 Singing
 Song Writing
 Going to libraries
Mikaela Celestine Guevarra Dimasaca
Birthday: November 04, 2006
Age: 17
Address: 145 narra st. Kayquit 1 Indang Cavite
Contact Number: 09927238773
Citizenship: Filipino
Email: mikaelacelestinedimasaca@gmail.com
PROFILE
Propesyonal na nakatuon sa resulta, masipag, mabilis na mag-aaral, mataas ang
motibasyon at kayang magtrabaho sa ilalim ng pressure
EDUCATION
 Indang Central Elementary School
 Royal Palm Academy. Inc
 Lyceum of Cavite-East Science
HONOR AND AWARDS
 Most Creative – Grade 10 (2023)
 With Honor – Grade 9 (2022)

49
SKILLS
 Cooking
 Talktive
 Watching Drama’s
 Reading Wattpad Stories
 Cooking
 Playing Badminton
Ella Jean Taboso Saliente
Birthday: December 17, 2007
Age: 16
Address:
Contact Number:09659053945
Citizenship:Filipino
Email: ejean0033@gmail.com
PROFILE
I am a joyful person. I really love to explore.
EDUCATION
50
 Sounthville Elementary School
 Fiscal Mundo National High School
 Lyceum of Cavite-East Inc.
SKILLS
 Time Management
 Eating
 Reading
Enrique Dizon Taburada
Birthday : January 7, 2007
Age : 17
Contact Number : 09752122031
Citizenship : Filipino
Email : enriquetaburada07@gmail.com
PROFILE: I'm an inquisitive person. I want to explore a lot of new things leading me
to the path whatever it takes.

51
EDUCATIONAL ATTAINMENT:
 Braintrust Academy
 Bagong Pook Elementary School
 Lyceum of Cavite-East (7-9)
 Trece Martires City National Highschool TMCNHS
 Lyceum of Cavite-East
HONOR AND AWARDS
 Poetry Reciting
 With Honors
 Editorial Cartooning
 A.P Quiz Bee
SKILLS
 Cooking
 Cleaning
 Creativeness
HOBBIES
52
 Playing piano and string instruments
 Beinge watch
 Music
 Reading
 Day dreaming
 Cooking
 Baking/Pastries

Kabanata 1 (Fil)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kabanata 1 (Fil)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

ANG SALIGAN AT KALIGIRAN NITO

Sa unang kabanata ng paksang ito, tatalakayin ang mga konsepto at mga

salitang teknikal na may kaugnayan sa Science. Isasaalang-alang ang malinaw at

masusing paliwanag para sa masusing pang-unawa ng mga mag-aaral sa mga

mahahalagang konsepto ng Science na hinango sa Physics, Chemistry, o Biology sa

Ang pag-unlad at kahalagahan ng kaalaman sa larangan ng Agham ay

nababalot ng pagsusuri sa mga teknikal na bokabularyo. Ang mga mag-aaral ay

inaanyayahan na maunawaan at gamitin ang kanilang kaalaman sa pag-apply ng

terminolohiya sa iba't ibang asignatura ng Science. Sa tulong ng mataas na kalidad

na edukasyon, ito ay naglalayong paigtingin ang kanilang kaalaman at kasanayan sa

modernong perspektiba ng Science.

“Ang Teknolohiya (na talaga ay nagmula sa salitang Greek na 'technologia')

ay isang sining, kasanayan o kakayahan, na ginagamit upang lumikha at makabuo

ng mga produkto at makakuha ng kaalaman.” (Anonymous, 2016). Ginamit ng mga

siyentipiko ang kanilang kaalaman upang makabuo ng teknolohiya at pagkatapos ay

Technology ay isang pinagsama-samang termino sa mundo ngayon.

sa lab. Nagsisimula ito sa pagmamasid sa mga phenomena, pagtatanong,

pagsasagawa ng pagsisiyasat, paglikha ng mga modelo, pagsusuri ng data, pagbuo

ng mga paliwanag at pagdidisenyo ng mga solusyon. Dagdag dito, nararapat na ang

mga mag-aaral ay may sapat na kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na

bokabularyo sa asignatura ng Science.

Ang kamalayan ay naglalaman ng ating pag-unawa sa iba't ibang paksa at

ideya. Partikular sa Agham, ito ay nangangailangan ng maayos na pag-unawa sa

mga konsepto, prinsipyo, at terminolohiya na nagbibigay-buhay sa siyentipikong

pagsusuri at pag-aaral. Sa kabilang banda, ang pagkalantad ay kinakailangan ang

aktibong pakikisangkot at paglubog sa sarili sa mga teknikal na bokabularyo na

nauugnay sa partikular na larangan ng pag-aaral. Ito ay nangangahulugang hindi

silang nag-aapply at nag-eeksperimento sa mga terminolohiya at konsepto sa

kanilang mga pag-aaral at eksperimento.

Ang pag-unlad at kahalagahan ng kaalaman sa larangan ng Agham ay

nababalot ng pagsusuri sa mga teknikal na bokabularyo. Ang mga mag-aaral ay

inaanyayahan na maunawaan at gamitin ang kanilang kaalaman sa pag-apply ng

terminolohiya sa iba't ibang asignatura ng Science. Sa tulong ng mataas na kalidad

na edukasyon, ito ay naglalayong paigtingin ang kanilang kaalaman at kasanayan sa

modernong perspektiba ng Science. Ang pag-aaral na ito ay mahalaga para sa

bawat mag-aaral, naglalayong maunawaan kung paano mapapalawak ang paggamit

ng teknikal na bokabularyo sa larangan ng Science.

Isinagawa ang pananaliksik na ito dahil nais ng mga mananaliksik na

malaman ang kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa mga

asignatura ng Science ng mga piling mag-aaral ng Indang National High School –

mananaliksik na ito ay maipabatid sa mga mambabasa o respondente ang layunin

ng mga mananaliksik na matukoy ang antas ng kamalayan at pagkalantad ng mga

mag-aaral ng Indang National School – Senior High School sa mga teknikal na

bokabularyo sa mga asignatura ng Science.

II. PAGLALAHAD NG SULIRANIN

Ang pangkalahatang paglalahad ng suliranin ng pananaliksik ay isinagawa

upang matuklasan ang kamalayan at pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa

mga piling mag-aaral.

Ang pananaliksik na ito ay nais bigyang kasagutan ang mga sumusunod:

1. Ano ang lebel ng kamalayan ng mga piling mag-aaral sa mga teknikal na

bokabularyo sa mga asignatura ng Science?

bokabularyo sa mga asignatura ng Science.

3. Ano ang ugnayan ng kamalayan at pagkalantad ng mga piling mag-aaral ng

Indang National High School - Senior High School sa asignatura ng Science

para sa taong panuruan 2023-2024?

III. LAYUNIN NG PAG-AARAL

Ang layunin ng pag-aaral na ito ay nilalayon na malaman ang "Kamalayan at

Pagkalantad sa mga teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science ng mga

2023 - 2024 " na kung saan ang mga mananaliksik ay:

teknikal na bokabularyo sa mga asignatura ng Science.

2. Malaman ang lebel ng pagkalantad ng mga piling mag-aaral sa mga teknikal na

bokabularyo sa mga asignatura ng Science.