T.C.

BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ

İLAHİYAT FAKÜLTESİ

İSLAM TARİHİ VE SANATLARI BÖLÜMÜ

EMİR TİMUR’UN ANADOLU SEFERLERİNDE

GERMİYANOĞULLARI BEYLİĞİ’NİN KONUMU

İSMAİL FURKAN KAPTAN

LİSANS BİTİRME TEZİ

Danışman

Doç. Dr. İZZETULLAH ZEKİ

BURDUR-2024
İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER...........................................................................................................2
ÖNSÖZ........................................................................................................................3
KISALTMALAR........................................................................................................4
BİRİNCİ BÖLÜM......................................................................................................5
GİRİŞ...........................................................................................................................5
Emir Timur ve Yıldırım Bayezid Arasındaki
Mektuplaşmalar……………………5
Karamanoğullarının Mektupları
Değiştirmesi……………………………………5
Timur'un Anadolu Üzerine Sefer
Düzenlemesi……………………………………5
Ankara
Savaşı……………………………………………………………………...6
İKİNCİ BÖLÜM...........................................................................................................
Osmanlı Fetret Devrine
Girmesi……………………………………………………7
Beyliklerin Bağımsızlıklarını İlan
Etmesi…………………………………………8
Emir Timur ile Germiyan Bey'i Yakup Bey Arasındaki
İlişki…………………….
Emir Timur'un Kütahya Günleri………………………………………………….
Emir Timur'un Anadolu Seferlerinde Merkez Olarak Kütahya'yı
Belirlemesi……
KAYNAKÇA.................................................................................................................
ÖNSÖZ
Tez yazımız, Timur Devleti Hükümdarı Emir Timur'un Kütahya'daki dönemini
detaylı bir şekilde ele alarak, onun idari becerilerini ve politik stratejilerini gözler önüne
sermektedir. Burada yaşananlar, sadece bir döneme ait değil, aynı zamanda
Anadolu'nun genel tarihine ve kültürel dokusuna da ışık tutmaktadır.
Timur Devleti’nin Hükümdarı olan Emir Timur birtakım problemler üzerine Anadolu
seferlerine çıkması Yıldırım Bayezid’in kendisine sığınanları Timur’a iade etmemesinin
neticelerini ve malum olan Ankara savaşının etkileriyle beraber Osmanlı Devleti’nin
fetret devrine girmesi ve beyliklerin bağımsızlıkları konusu detaylı bir şekilde
bahsedilmiştir.
Tez yazımızın asıl konusu olan Emir Timur’un Germiyanoğulları ve Kütahya ile
ilişkisinden, şehrin konumundan, Anadolu seferlerinde neden Kütahya’nın merkez
olarak kabul edilmesinden ve bu şehri neden bu kadar sevmesi hususlarını kapsamlı bir
şekilde ele alacağız.

Bütün gayretlerimize rağmen titizlikle hazırladığımız bu çalışmada bazı

eksikliklerin bulunması kaçınılmazdır. Tezimin hazırlanması aşamasında değerli
fikirleriyle destek olan, kaynak taramamda ve kaynak edinmemde bana yardımcı olan
danışman hocam Doç. Dr. İzzetullah Zeki’ye teşekkür ederim.

İsmail Furkan KAPTAN

2024 / Burdur
KISALTMALAR
Bkz. : bakınız

Böl. :Bölüm

c. : cilt

çev. : çeviren

Doç. : Doçent

Dr. : Doktor

H. : hicri

haz. : Hazırlayan

MÖ. : Milattan Önce

MS. : Milattan Sonra

Prof. : Profesör

s. : sayfa

S. : sayı

s.s. : sayfa sayısı

vb. : ve benzerleri

yy. : yüzyıl

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
EMİR TİMUR’UN ANADOLU SEFERLERİ
1.Emir Timur ile Yıldırım Bayezid arasındaki mektuplaşmalar
Ankara savaşı 1402’de meydana gelmeden evvel, Timur’la Yıldırım Bayezid arasında
elçiler vasıtasıyla mektuplaşma olduğunu tarihî kaynaklar meydana sermektedir.
Emir’in üç risalesi ile Bayezid’in ona ilettiği mektupları Arapça olarak Feridun Ahmed
Bey’in Münşeât’ında1 ve bu mektupların Türkçe suretlerini ise Hoca Sadeddin’e ait
olduğu belirtilen el yazması Münşeât Mecmuasında olduğu araştırmaların sonucunda
meydana koyulmuştur.2 Timur (1360/69-1405), kendisini her zaman meşgul eden ve
fırsat bulduklarında onun hakimiyeti altındaki yerleşim merkezlerine3 saldırılar
düzenleyen, tahribata sebep olan Karakoyunlu Beyi Kara Yusuf ile Bağdat Sultanı
Ahmed Celâyir’i öldürmeye niyetlendiği için, batı cephesine yönelerek hem güveni
sağlamayı hem de hakimiyetini genişleterek hazinesini artırmayı planlamıştır4. Timur,
Ankara Muharebesinden sonra Bursa’ya gelmiş, buradan hareket ederek
Konstantinopolis’in türk toprakları olması için bazı planlar üzerinde çalışmıştır.
Bizans’ın asırlarca biriktirdiği zengin hazineleri, şehrin diğer tüm zenginlikleri,
Timur’un ’u ele geçirme kararına etki eden en önemli faktör olmuştur. Onun
Konstantiniyye’yi fethetme düşüncesi Farsça yazdığı hatıratında kaydettiği
bildirilmiştir5.
Emir Timur; Bayezid’e yazdığı ilk mesajında özetle, “...Kara Yusuf ile Bağdat Sultanı
olan Ahmed Celâyir’in, Osmanlı idaresine sığınma taleplerini kabul etmemesini, bu iki
kişiyi yakalayıp aileleri ile birlikte ya kendisine teslim edilmesini, veya öldürülmelerini,
ya da ülke sınırları dışına çıkarılmaları...”6 hususunda bir takım taleplerde bulunmuştur.
Bayezid mektubunda; “...Ey ihtiyar köpek, tekfurdan daha şiddetli kâfirsin. Mektubunda
bizi korkutmak ve hile ile kandırmak istemişsin. Osmanlı sultanlarını, Acem
padişahlarına benzetme. Osmanlı askerleri de, ne Kıpçak ülkesi Tatarı gibi sıradan
insanlar, ne de Hint toplulukları gibi başı boş, sere serpe avare kalabalıklar değildirler.
Osmanlı askerleri, Irak ve Horasan askerleri gibi hamiyetsiz ve perişan olmayacak kadar
onurlu askerlerdir. Yine sen, Osmanlı askerlerini Şam ve Halep (Memlûk) askerlerine de
benzetmeyesin...” tabirleriyle kendini üstün görmüştür. Devamında ise; “...bu mektup
eline geçtikten sonra savaş meydanına her kim ki gelmeyip kaçarsa, eşi üç talakla boş
olsun...” diyerek üstünlük kurmaya çalışmıştır. Diğer mektuplarda hava olumluya
dönme aşamasına geldiyse de Karamanoğulları’nın Osmanlı elçisini öldürüp ortalığın
kızışıp savaşın başlamasına yönelik bir hamle yapması üzerine olayı fark eden Bayezid
şu mektubu yazmıştır: “...Timûr-i köregen hazretleri, ilgi uyandıran antlaşmaya dair
1
Ahmed Feridun Bey, Münşeât-ı Selâtîn, I, Darü't-Tıbaatü'l-âmire, İstanbul, 1274, s. 118.
2
Abdurrahman Daş, Ankara Savaşı Öncesi Timur İle Yıldırım Bayezid’in Mektuplaşmaları
3
İsmail Aka, Türk Tarih Kurumu Belgeler Dergisi, S. 15, 1981-1986, s. 2-3
4
Nizamüddin Şâmî, Zafernâme, (Çeviren) Necati Lugal, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1949., s. 296-297
5
Mikâil Bayram, “Timur’un İstanbul’u Fetih Plânı ve Çalışmaları”, Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat
Fakültesi Dergisi, S. 13, Konya, 1999, s. 341-344
6
Mükremin Halil Yinanç, “Bayezid I.”, İA, C. 2, s. 380
mektubunuz, ben Sivas’a geldikten sonra ulaştı. Ben bu sırada antlaşma hazırlığı
içerisinde bulunuyordum ki; Nâgâh (vakitsiz saatte) sulha muhalif bir başka mektup
Karaman fesatları elinden orduyu humâyûnumuza erişti ve antlaşmanın gecikmesine
sebep oldu. Devlet erkânımızdan akıllı kişiler bu durumu şöyle değerlendirdiler.
İkinci mektup ilk karışık dönem sürecinde yazılarak elçi ile gönderildi. Karaman
topluluğu ki eskiden beri ocağımızın düşmanı olmuşlardır, bunlar elçimizi öldürüp, fitne
iyice ayyuka çıkıncaya kadar mektubu sakladılar. Musâlaha olacağı ihtimâlini görünce,
bu kez bazı rezilleri üzerimize gönderip bizi şüpheye düşürmüşlerdir. Rezillerin eline
düşen mektubun gecikmesinin sebebi dahi biz olmadığımız hususu malumunuzdur. Bu
durumu yaltaklanma olarak görürseniz hayır, asla düşmandan yüz çevirmek âdetimizden
değildir. Sulh ve cengin cezası ve mükâfatı buna sebep olan tarafa aittir. Eğer bir kimse
fitneye sebep olursa, Allah’u Teâlâ onun cezasını versin...” diyerek savaşı önlemeye
çalışsa da başarılı olamamıştır.

Hülagu Han tahtının varis bıraktığı ve Timur’un hakim olduğu yerler: Fars ve Kirman, Rey’den
Âzerbaycan’a kadar Irak-ı Acem, Arran, Mugan, Karabağ, Gilânât, Şirvân, Şemahi, Derbend, Gürcistan,
Abhaz, Hicaz’a kadar Diyarbekir ve Irak-ı Arab, İstanbul’a kadar Rum diyarı ki (Timur’un Ankara
Savaşıda ele geçirdiği yerlerdir), Nil’e kadar Şam diyarını kapsayan bir hakimiyet alanı bulunuyordu.
Hoca Sadeddin Efendi, Tâcü’t-Tevârih, Hazırlayan İsmet Parmaksızoğlu, Ankara, 1992.