PROTEİN-ENERJİ

MALNÜTRİSYONUNUN İLAÇ TEDAVİSİ

ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Protein-enerji malnütrisyonu (PEM), dünya çapında bebeklerin ve daha büyük
çocukların büyük bir kısmını etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur ve
gelişmekte olan ülkelerde yüksek çocukluk çağı morbidite ve mortalitesine
neden olur. PEM epidemiyolojisi dünya çapında kapsamlı bir şekilde
araştırılmış ve yönetim kılavuzları Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından
formüle edilmiştir.
Kızamık, sıtma, akut solunum yolu
enfeksiyonu, bağırsak parazitozu,
tüberküloz ve HIV/AIDS gibi geniş bir
enfeksiyon yelpazesi, iki veya daha fazla
enfeksiyonun bir arada bulunmasıyla
PEM'i karmaşık hale getirebilir. Bu
nedenle hastaların tedavisinde çok
sayıda ilaca ihtiyaç duyulabilmektedir.
Protein-enerji malnütrisyonu (PEM),
genellikle gelişmekte olan ülkelerdeki
bebek ve küçük çocuklarda değişen
oranlarda protein ve kalori eksikliğinden
kaynaklanan bir beslenme sorunudur.
Afrika, Asya, Latin Amerika ve Karayip
bölgelerindeki çocukları etkileyen
küresel bir halk sağlığı sorunudur.
Dünyadaki yetersiz beslenen çocukların
yaklaşık %70'i Asya'da yaşamaktadır.
PEM, gelişmekte olan ülkelerde her yıl beş yaş altı çocuklarda görülen 10,8
milyon ölümün yaklaşık yarısından doğrudan veya dolaylı olarak sorumludur .
Bir çocuğu PEM'e yatkın hale getirebilecek başlıca risk faktörleri arasında
yoksulluk, kaliteli gıdaya erişim eksikliği, kültürel ve dini gıda gelenekleri, zayıf
anne eğitimi, yetersiz emzirme ve kaliteli sağlık hizmetinin eksikliği yer
almaktadır . Makrobesin eksikliğine ek olarak mikrobesinlerin klinik ve/veya
subklinik eksikliği de vardır.
Şu anda PEM'de ilaç dozajı modifikasyonu için iyi bir endikasyon
yoktur; ancak ilaç güvenliği açısından PEM'li çocuklarda sıklıkla
kullanılan ilaçların dozajlarının doğru olarak belirlenmesi için
daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), belirli bir popülasyondaki bir çocuğun
fiziksel durumuna ve antropometrik ölçümlerine dayanarak PEM'i genel
olarak zayıflık, zayıflık ve bodurluk olarak sınıflandırmıştır. Ancak bu
sınıflandırma yöntemi, geniş bir çocuk popülasyonunda PEM'in
epidemiyolojik çalışmalarında daha kullanışlıdır.
PEM sınıflandırmasının diğer yöntemleri klinik çalışmalarda
kullanılmıştır. PEM'li çocuklarda ilaç dağılımını değerlendiren önceki
çalışmaların çoğunda Gomez, Waterlow ve Wellcome Trust Party
sınıflandırmaları kullanılmıştır.
Ancak Wellcome Trust Party sınıflandırması, PEM ile ilgili klinik çalışmalarda
diğerlerine göre daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Antropometrik
ölçümlerin yanı sıra; klinik semptom ve bulgular ile laboratuvar
araştırmalarından elde edilen bulgular PEM sınıflandırmasında kullanılan ek
kriterlerdir.
Klinik olarak PEM, zayıflık, marasmus, marasmik-kwashiorkor veya
kwashiorkor şeklinde ortaya çıkabilen bir hastalık spektrumudur; şiddetli
formları marasmus, marasmic-kwashiorkor ve kwashiorkor'dur
PEM'deki patofizyolojik değişiklikler besin kaynakları ve gereksinimleri
arasındaki dengesizliğin bir sonucudur. Bu değişiklikler PEM'in klinik belirti
ve semptomlarından sorumludur. Protein eksikliği ve immün aracıların
eksikliği, PEM'li bir çocuğu enfeksiyonlara yatkın hale getiren humoral ve
hücresel alt sistemdeki immünolojik eksiklikten sorumludur.
Karbonhidrat eksikliği, marasmuslu bir çocukta yağ dokusunda belirgin
azalma olarak ortaya çıkabilen anormal lipit metabolizmasına yol açabilir.
Saç ve derideki pigmentlerin sentezi için gerekli olan bir substratın
(tirozin amino asit) ve koenzimlerin eksikliği, marzamik-
kwashiorkor ve kwashiorkorda saç renginde değişikliklere ve deride
hiperpigmentasyona neden olur.
PEM genellikle kızamık, akut solunum yolu enfeksiyonu, sıtma, HIV/AIDS ve
tüberküloz gibi enfeksiyonlarla ilişkilidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), PEM
nedeniyle başvuran tüm çocukların antibiyotiklerle ampirik tedavi edilmesini
önermiştir çünkü enfeksiyonun belirti ve semptomları maskelenebilir.
Bununla birlikte, diğer spesifik ilişkili enfeksiyonlar, daha güçlü antibiyotikler,
antimalaryaller, antiretroviral ve anti-tüberküloz ilaçları gibi çok sayıda ilaçla
tedaviyi gerektirecektir. Bu ilaçların dağılımı PEM'li çocuklarda iyi
çalışılmamıştır.
PEM'li çocukların fizyolojik sistemlerinin birçoğu bozulmuştur
ve bunların tedavisinde sıklıkla kullanılan ilaçların vücuttan
atılımını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
Yetersiz beslenme, birçok eksikliğin aynı anda ortaya çıktığı karmaşık bir
durumdur.
Protein-enerji yetersiz beslenmesi, pediatrik uygulamada yüksek çocuk
ölüm ve morbiditesini açıklayan önemli bir halk sağlığı ve klinik
sorundur. Protein belirtileri olan birçok farklı klinik sendromu içerir.
Yetersiz beslenenlerin genellikle eşlik eden birkaç hastalığı vardır; bu
nedenle ilaçlar, iyi beslenmişlerde olduğu kadar yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Malnütrisyondaki patofizyolojik profil farmakokinetik süreçleri,
ilaç yanıtlarını ve toksisiteyi değiştirebilir.
Yetersiz Beslenen Çocuklarda İlaç-Besin
Etkileşimleri

Literatürde diyet ve beslenme durumunun

kimyasalların farmakotoksikolojik özelliklerini
belirleyen 2 önemli çevresel değişken olduğuna dair
çok fazla kanıt olmasına rağmen, insanlar hakkında
çok az veri vardır. Son zamanlarda, yoğun çaba
başlangıçta sınıf III yetersiz beslenmede, yani
kwashiorkor ve marasmus'ta uyuşturucu kinetiğini
incelemeye yöneliktir.
Yetersiz Beslenen Çocuklarda İlaç-Besin
Etkileşimleri

İlaçlar ve besinler üzerinde çalışmalar, absorpsiyonun gecikmiş

veya azaldığını, çeşitli ilaçların protein bağlanmasının azaldığını,
dağılım hacmindeki dalgalanmaları, değişmiş hepatik oksidatif
ilaç biyotransformasyonlarını ve konjugasyonlarını, konjugatların
eliminasyonunun azaldığını ve renal olarak atılan ilaçların
azaltılmış eliminasyonunu gösterir. Birkaç ilacın tahmini kararlı
durum seviyeleri birikimi düşündürmektedir.
Yetersiz Beslenen Çocuklarda İlaç-Besin
Etkileşimleri

Bazı ilaçlarla biyoyararlanım sorunları,

farmakokinetik süreçlerin farklı etkilerinden
kaynaklanmaktadır. Yetersiz beslenen
çocuklarda klinik toksisite riski daha yüksek
görünmektedir. Rehabilitasyon çalışmaları,
bu farmakolojik anormalliklerin bir kısmının
tersine çevrilebileceğini düşündürmektedir.
Çalışmaların çoğu, ciddi şekilde yetersiz
beslenen çocuklarda tek doz farmakokinetiği
üzerinde yoğunlaşmıştır.
Yetersiz Beslenen Çocuklarda İlaç-Besin
Etkileşimleri

Malnütrisyonun akut fazı sırasında ilaç düzeninde görülen bir dizi

anormallik, diğer malnütrisyon dereceleri için doğrulanmalıdır.
Pratik amaçlar için, büyüme geciktiricili çocukların hafif ve orta
dereceli formlarında kararlı durum seviyelerini ve verilerini dikkate
almak önemlidir; ilaca bağlı beslenme yetersizlikleri bu
popülasyonlarda daha kolay ortaya çıkabilir.
Şu anda, özellikle doza bağlı kinetiği ve dar güvenlik marjları olan
ilaçlar için yetersiz beslenen çocuklarda plazma ilaç
konsantrasyonlarının izlenmesini desteklemek için yeterli kanıt
bulunmamaktadır. Protein-enerji yetersiz beslenmesi olan çocuklarda
ksenobiyotiklerin metabolizması ve eğilimi büyük ölçüde değişiyor gibi
görünüyor. Yetersiz beslenen çocuklarda terapatik yetersizlikler ve
toksisitelerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekir.
Dinlediğiniz için teşekkürler :)

Melisa YILDIZ 200902281

Gizem KAYA 200902282
Beyza TURAN 200902279
Duygu KOŞAR 210902011
Tuğba KOCABEY 210902006
KAYNAKÇALAR

Nnakwe N: The effect and causes protein-energy malnutrition in Nigerian children. Nutr
Research. 1995, 15: 785-794. 10.1016/0271-5317(95)00044-J.

de Onis M, Frongillo EA, Blössner M: Is malnutrition declining? An analysis of changes in

levels of child malnutrition since 1980. Bull World Health Organ. 2000, 78: 1222-1233.
Pelletier DL: The relationship between child anthropometry and mortality in developing
countries: implications for policy, programs and future research. J Nutr. 1994, 124: 2047S-
2081S.
Khor GL: Update on the prevalence of malnutrition among children in Asia. Nepal Med
Coll J. 2003, 5: 113-122.
World Health Organization: Nutrition: challenges. (Accessed March, 2009),