Xac-Suat-Thong-Ke - Nguyen-Thi-Thu-Thuy - Ly-Thuyet-Xs-Va-Tkt - b4 - (Cuuduongthancong - Com)

ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA TOÁN KINH TẾ

BỘ MÔN TOÁN KINH TẾ
om
.c
LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
ng
VÀ THỐNG KÊ TOÁN
co
Probability and Mathematical Statistics
an
th
▪ Số tín chỉ: 3 Thời lượng: 45 tiết
ng
Đánh giá:
o
• Điểm do giảng viên đánh giá: 10% du
• Điểm kiểm tra giữa kỳ / bài tập lớn: 20%
u
cu
• Điểm kiểm tra cuối kỳ (90 phút): 70%

▪ Không tham gia quá 20% số tiết không được
LÝ THUYẾT XÁC SUẤT VÀ THỐNG KÊ TOÁN – BỘ MÔN TOÁN KINH TẾ - KHOA TOÁN KINH TẾ - ĐH KTQD 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Học phần
• Thông tin chi tiết về Giảng dạy và học tập học phần:
om
▪ www.mfe.edu.vn\Văn bản quan trọng\
.c
• “Hướng dẫn giảng dạy học tập học phần Lý thuyết xác suất và Thống
ng
kê toán”
co
• Đề cương chi tiết
an
• Hướng dẫn thực hành Excel
th
• Bảng số và công thức cơ bản
ng
• Một số bài tập bổ sung
o
• Nội dung giảng dạy học tập cụ thể du
u
cu
Giảng viên
• Học vị. Họ tên giảng viên: PGS.TS Ngô Văn Thứ
Giảng viên Khoa Toán kinh tế - ĐH Kinh tế quốc dân
om
.c
Email: thunvtkt@neu.edu.vn
ng
Trang web: www.mfe.edu.vn/ngovanthu
co
Tài liệu
an
[1] Nguyễn Cao Văn, Trần Thái Ninh, Ngô Văn Thứ (2015), Giáo trình Lý thuyết
th
xác suất và Thống kê toán, NXB ĐHKTQD.
ng
[2] Bùi Dương Hải (2016), Tài liệu hướng dẫn thực hành Excel, Lưu hành hội
o
bộ. du
u
[3] Paul Newbold, William L. Carlson, Betty Thorne (2010), Statistics for
cu
Business and Economics, 7th edition, Pearson.

Website: www.mfe.edu.vn
NỘI DUNG
Phần 1. LÝ THUYẾT XÁC SUẤT
om
▪ Chương 1. Biến cố ngẫu nhiên và xác suất
.c
▪ Chương 2. Biến ngẫu nhiên và quy luật phân phối xác suất
▪ Chương 3. Một số quy luật phân phối xác suất thông dụng
ng
▪ Chương 4. Biến ngẫu nhiên hai chiều
co
▪ Chương 5. Các định lý giới hạn
an
th
Phần 2. THỐNG KÊ TOÁN
o ng
▪ Chương 6. Cơ sở lý thuyết mẫu du
u
▪ Chương 7. Ước lượng các tham số của biến ngẫu nhiên
cu
• Chương 8. Kiểm định giả thuyết thống kê
Bài 4: BIẾN NGẪU NHIÊN LIÊN TỤC VÀ QUY LUẬT
PHÂN PHỐI XÁC SUẤT
om
4.1. Biến ngẫu nhiên liên tục
.c
4.2. Hàm phân phối xác suất
ng
co
4.3. Hàm mật độ xác suất
an
4.4. Các tham số đặc trưng
th
4.5. Phân phối Đều
ng
4.6. Phân phối Chuẩn
o
4.7. Phân phối khác du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
0 x<=0
ng
1
f (x) x 0 x 2
o
0
2
du x > 2
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
4.4. Các tham số đặc trưng
om
.c
ng
m
co
f ( x)dx 0 .5
an
th
o ng
du
u
cu
4.5. Phân vị và giá trị tới hạn
4.5.1. Phân vị: Phân vị mức α (0<= α <=1) f(x)
ký hiệu: F-1(α, X), [Xα, F-1α ] là giá trị thỏa mãn:
om
P(X< F-1(α, X) )= α. α 1-α
.c
Tứ phân vị: Q1, Q2, Q3 Xα
ng
P (X < Q 1 ) = 25% 25% 25% 25% 25%
co
P (X < Q 2 ) = 50%
Q1 Q2 Q3 x
an
P (X < Q 3 ) = 75%
th
4.5.2. Giá trị tới hạn: Giá trị tới hạn mức của biến ngẫu nhiên X có hàm
phân phối F(X), ký hiệu F (X), [F ] là giá trị thỏa mãn:
o ng
P(X> F (X) )= f(x)
du với X pp F(X): F = F-1(1-α)
u
cu
Bảng giá trị tới hạn 1-α

F
4.6. MỘT SỐ QUI LUẬT PHÂN PHỐI THÔNG DỤNG
om
.c
ng
co
an
th
ng
F(x)
o
du 1
u
cu
1/(b-a)
x
a b
Thí dụ 4: Trong lập trình, máy tính dùng phân phối đều để phát sinh số ngẫu
4.6. Phân
nhiên. phối
Chẳng Đều
hạn trong thí nghiệm tung xúc sắc trong phần phân phối đều rời
rạc, ta phát sinh 1 số ngẫu nhiên X trong khoảng (0,1)
o nếu X 1/6 thì ta sẽ gán cho xúc sắc xuất hiện mặt 1,
om
o nếu 1/6 < X 2/6 thì gán xúc sắc xuất hiện mặt 2,
.c
o ....,
ng
o 4/6 < X 5/6 thì gán xúc sắc xuất hiện mặt 5
co
o ngược lại thì gán cho xúc sắc xuất hiện mặt 6.
an
Thí dụ 5: Chi tiêu cho lương thực của hộ 4 người (X) theo thời gian không
th
thay đổi theo tháng có thể mô tả bởi đồ thị sau:
o ng
Chi tiêu thực phẩm/tháng của hộ Chi tiêu thực phẩm/tháng của hộ
200
du
1000 VND
1000 VND
200
150 150
u
cu
100 100
50
50
0
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tháng
Tháng
2. Các tham số đặc trưng
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
2
(t )
1 x
Hàm phân phối xác suất
2
2
F (x) e dt
2
om
Đồ thị hàm phân phối chuẩn E(X)=6, Ziugma(X)=2
1.2
.c
1
0.8
ng
0.6
co
0.4
an
0.2
th
10.6
11.3
12.7
13.4
14.1
14.8
15.5
16.2
16.9
17.6
-2
0.1
0.8
1.5
2.2
2.9
3.6
4.3
5.7
6.4
7.1
7.8
8.5
9.2
9.9
-1.3
-0.6
12
5
o ng
du
u
cu
om
.c
1/ 2
ng
co
an
th
o ng
du -1 0 1
u
cu
Hàm phân phối xác suất
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
4. Chuẩn hóa biến ngẫu nhiên phân phối chuẩn
om
.c
ng
co
an
th
ng
5. Công thức tính xác suất biến ngẫu nhiên phân phối N( , 2)
o
P (a X du
b) P(
a X b
)
u
cu
b a
( ) ( )
Giá trị hàm Φ trong Excel

om
.c
ng
co
Một số thí dụ sử dụng bảng giá trị hàm (u):
an
Thí dụ 5. Lợi nhuận (đv: triệu) của một dự án là biến ngẫu nhiên có phân phối
th
Chuẩn, với trung bình bằng 500, phương sai bằng 160. Tính xác suất để:
ng
a) Lợi nhuận cao hơn 540: P(X>540)=P(U >1)=1-Φ(1)= 0,1587
o
du
b) Lợi nhuận thấp hơn 570: P(X<570)=P(U <1,75)= Φ(1,75)= 0,9599
u
c) Lợi nhuận từ 480 đến 550: P(480<X<550=P(0,5< U<1,25)= 0,2029
cu
LÝ THUYẾT XÁC SUẤT VÀ THỐNG KÊ TOÁN – BỘ MÔN TOÁN KINH TẾ - KHOA TOÁN KINH TẾ - ĐH KTQD
22
Thí dụ 6. Thời gian sử dụng không bị hỏng của một loại sản phẩm là biến ngẫu
nhiên có phân phối chuẩn, thời gian không hỏng trung bình là 4 năm. Tỷ lệ sản
phẩm hỏng trước 3 năm là 10%.
om
a) Tìm tỷ lệ sản phẩm hỏng sau 5 năm đầu sử dụng: X ~ N(4, 2)
.c
P(X<3)=P(U<(3-4)/ )=0,1)= P(X>5)=P(U>(5-4)/ ) = 0.1
ng
b) Tính xác suất để trong 6 sản phẩm có không quá 2 sản phẩm hỏng trong 5
co
năm đầu sử dụng.
an
P(X<5) =1- P(X>5) = 0,9
th
Y~ B(6; 0,9): P(Y<=2) = Binom(2 | 6; 0,9;1) = 0.00127
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
1 1
u : P (U u )
co
1
an
u u1
th
u : P (U u )
o ng
du
u
cu
6. Tổ hợp của các BNN phân phối chuẩn
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
LÝ THUYẾT XÁC SUẤT VÀ THỐNG KÊ TOÁN – BỘ MÔN TOÁN KINH TẾ - KHOA TOÁN KINH TẾ - ĐH KTQD
27
7. Phân phối xác suất của tổng các biến ngẫu nhiên độc lập tuân theo
cùng một qui luật phân phối
Định lý giới hạn trung tâm: Nếu X1, X2, ...., Xn độc lập, có trung bình và
om
phương sai hữu hạn và có cùng dạng phân phối xác suất thì biến ngẫu
.c
nhiên: n
ng
X X i
i 1
co
Sẽ là biến ngẫu nhiên phân phối sấp xỉ chuẩn với:
an
th
n n
E(X ) E ( X i ); V ( X ) V(X i)
ng
i 1 i 1
o
du
u
cu
4.7. Phân phối khác
2
4.7.1. Phân phối Khi bình phương n bậc tự do. χ (n )
Định nghĩa: U1, U2, …., Un độc lập cùng phân phối N(0, 1)
om
n
.c
2 2
å U i
: χ (n )
Đồ thị hàm mật độ xác suất
ng
i= 1
Đặc trưng: E(χ2(n)) = n
co
an
V(χ2(n)) = 2n
th
ng
Giá trị tới hạn: χ a ( n )
2
o
du
u
2 2 2
χ (n ) : P (χ ( n ) > χ a ( n )) = a
cu
4.7.2. Phân phối Student n bậc tự do Tn
Định nghĩa: cho U là biến ngẫu nhiên phân phối N(0, 1), Vn là biến ngẫu nhiên
phân phối Khi bình phương n bậc tự do:
om
U
.c
n
T = : T
V
ng
n
Đặc trưng: E(Tn) = 0
co
an
V(Tn) = n/(n-2)
th
Giá trị tới hạn: t ( n )
ng
a
o
n
t a ( n ) : P (T > ta ( n )) = a
Tính chất: du
u
cu
t a ( n ) = - t 1- a
(n )
Với n>30
ta (n ) ; ua
4.7.2. Phân phối Fisher: F(n1, n2)
Định nghĩa: cho V1, V2 là biến ngẫu nhiên độc lập phân phối Khi bình phương
n1, n2 bậc tự do:
om
.c
V 1 / n1
F = : F ( n 1, n 2 )
ng
V2 / n2
co
Đặc trưng: E(F) = n2/(n2-2)
an
2
2 n 2 (n 1 + n 2 -2 )
th
V (F )= 2
n 1 (n 2 -2 ) (n 2 -4 )
o ng
Giá trị tới hạn: f (n1, n2)
du
u
f ( n1 , n 2 ) : P ( F ( n1 , n 2 ) f ( n1 , n 2 ) )
cu
1
Tính chất: f ( n1 , n 2 )
f1 ( n 2 , n1 )
4.8. Sự hội tụ của một số phân phối về phân phối chuẩn
+ Phân phối Tn: Khi n dần tới vô cùng Tn hội tụ về N(0,1). Với n lớn (n>30) phân
phối Student xấp xỉ phân phối N(0, 1).
om
+ Phân phối B(n,p): Khi n dần tới vô cùng phân phối B(n,p) dần tới phân phối
.c
chuẩn N(a, b) với:
ng
a np,b npq
Lúc đó có thể tính xấp xỉ:
co
x h np x np
P(x X x
an
h)
n p (1 p) n p (1 p)
th
p 1 p
ng
0 .3 n
Khi n>5 và 1 p p hoặc n>=100
o
du
u
cu
4.8. Sự hội tụ của một số phân phối về phân phối chuẩn
+ Phân phối Tn: Khi n dần tới vô cùng Tn hội tụ về N(0,1). Với n lớn (n>30)
om
phân phối Student xấp xỉ phân phối N(0, 1).
.c
+ Phân phối P( ): Khi >20 phân phối P( ) N( , )
ng
x h x
co
P(x X x h)
an
th
o ng
du
u
cu
Bài tập:
[Tr98] 2.9, 2.12
[Tr113] 2.24, 2.25
om
[Tr141] 2.84
.c
[Tr189] 3.39, 3.40, 3.43, 3.44, 3.46, 3.47, 3.48
ng
[Tr201] 3.60, 3.65
co
[Tr204] 3.78, 3.80, 3.84, 3.87, 3.89, 3.90, 3.93
an
th
o ng
du
u
cu

Xac-Suat-Thong-Ke - Nguyen-Thi-Thu-Thuy - Ly-Thuyet-Xs-Va-Tkt - b4 - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Xac-Suat-Thong-Ke - Nguyen-Thi-Thu-Thuy - Ly-Thuyet-Xs-Va-Tkt - b4 - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Xac-Suat-Thong-Ke - Nguyen-Thi-Thu-Thuy - Ly-Thuyet-Xs-Va-Tkt - b4 - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

KHOA TOÁN KINH TẾ

• Điểm kiểm tra cuối kỳ (90 phút): 70%

Business and Economics, 7th edition, Pearson.

• Chương 8. Kiểm định giả thuyết thống kê

Bảng giá trị tới hạn 1-α

Giá trị hàm Φ trong Excel

Đặc trưng: E(χ2(n)) = n

You might also like