UPV/EHU:Ekonomiako gradua

Garapenaren ekonomia

Argentinaren krisia

Munduaren gorenetik pobrezi larrira

EGILEAK: ION ALONSO ETA PERU UBILLOS

AURKIBIDEA:

1.Sarrera…………………………………………..3
2-Argentinaren testuinguru historikoa………4
3-Pobrezia…………………………………………9
a.Egoera orokorra
b.Faktoreak
i. Inflazioa eta langabezia
ii. Erabilitako politika ekonomikoak
iii. Garapen humanitarioa
iv. Errentaren banaketa
c.Etorkizunerako konponbideak eta ondorioak
1.Sarrera

Argentinaren gaur egungo egoera ekonomiko eta sozialak azken urteetan eta batez
ere aurten atentzio handia jasotzen ari da.
Atentzio horren eragile nagusia aukeratu berri duten presidentea da, Javier Milei.
Ekonomilari argentinar bat, bere buruari anarkokapitalista deritzona. Presidente
berriaren ideia radikalek eta herrialdearen egoerak munduaren interesa piztu dute.

Lan honetan Argentinaren pobreziaz arituko gara. Pobrezi desberdinak aztertuz eta
hau igo edo jaitsi dezaketen faktoreak ikusiz. Gaur egungo egoerara iristeko hartu
diren erabakiak, edo barne faktoreak eta bestetik kanpo faktore eta gertakariek euki
duten eragina ikusiko dugu.

Lanean hasteko Argentinak 20.mendean euki dituen modelo ekonomiko eta gora
behera ekonomikoak aztertuko ditugu. 20.mende hasieran euki zuen momentu
gorena gaur egungo egoerarekin konparatuz. Gero pobrezian enfokatuz gaur
egungo egoerara nola iritsi diren ikusiko dugu eta gero hainbat faktore indibidualki
eta sakonago aztertuko dira. Azkenik ondorioak eta etorkizunean egoera hobetzeko
egon daitezken konponbideak ikusiko ditugu

Lana burutzeko argentinako estadistika institutua, hainbat egunkari eta gaiarekin zer
ikusia duten lan akademikoak erabili ditugu.
1. Argentinaren testuinguru historikoa

-Goraldia (1853-1913)
1853.urtean, munduan lehen globalizazioa gertatzen ari zen bitartean, Argentinak
bere konstituzioa siñatu zuen. Urte horretatik 1913.arte argentinak oparotasun
ekonomiko bat euki zuen, sekulako abiadan handituz bere ekonomia eta garapen
garrantzitsu bat jasanez. Horrez gain europan zegoen egoerak migrazio handiak
sortu zituen ameriketara, lan eta aukera hobeen bila, migrante horietatik askok
Argentinan amaituz.

Kanpo merkataritzan enfokatu zen herrialdea, kanpo kapitala eta migrazioa

gonbidatuz, ohartu ziren kanpo merkataritzak barne produkzioa handituko zuela eta
ondorioz biztanleen bizi maila hobetuko zela.

Jendea behar zuten, martxan jarri berri zuten sistema esportatzailea ondo joateko.

Hurrengo urteetan Argentinak bere historiako aro oparoena biziko zuen

1870tik-1913ra. Urte horietan bere BPG-a Eta BPG per capita munduko altuenetako
bat zen, hainbat potentziaren gainetik.

Lehen aipatu bezela, herrialdearen motor ekonomiko nagusia esportazioak izan

ziren. Garrantzi handikoa izan zen imigrazioa zentzu honetan, esku lana ekarri
zuten,lehen sektorean oinarritua zegoen herrialdea eraldatzeko. Urte horietan,
biztanlegoaren handitze totalaren %49 migraziotik zetorren, puntu altuenetan
%70-era iritsiz. Argentina munduari irekitzeak kapital handiak ekarri zituen, inbertsio
erraldoiak ahalbidetuz, trenbide sisteman eta beste hainbat infraegituretan.

-30 urte zailak (1914-1944)

Hamarkada hauek oso gogorrak izan ziren munduko herrialde gehienentzat, bi

mundu gerrek eta 29-ko “crash”-ak, guztiz paralizatu zuen munduko ekonomia.
Argentinak kanpo merkataritzarekin zeukan dependentziak, eta AEB-ren ekonomiaz
aprobetxatzeko aukera ez izateak oraindik gehiago okertu zuen egoera. Yrigoyen
presidenteak enpresa eta zerbitzu asko publiko bihurtu zituen hobeto babestu ahal
izateko, baina orokorrean, ekonomia oso irekia zuten herrialdeek, (Argentinaren
kasua), asko sufritu zuten garai hau.

-Peronismoaren gorakada eta gorakada (1943-1955)

1943an militar nazionalista talde batek estatu-kolpea eman eta Castillo presidentea
boteretik kendu zuen. Talde horren barruan Juan Domingo Peron koronela
nabarmendu zen, zeinak, Lan eta Aurreikuspen Idazkaritzatik, lan eta gizarte arloko
legedia hobetzeko politika bat aurrera eraman zuen
(oporrak, ordainsariak, erretiroak, lan auzitegiak). Herritarrek Peroni emandako
babesak gobernura eraman zuen 1946ko hauteskundeetan. Bere bi
lehendakaritzetan (1946-1952 eta 1952-1955), Perónek boterea erabili zuen
oposizioaren eragina mugatuz eta prentsa zentsuratuz, eta industria, enplegua,
komunikazioak eta garraioak bultzatzea eta Eva Perónek ospitaleak, eskolak, haur
eta zaharrentzako etxeak eta txiroenentzako laguntza ekonomikoa eraikiz garatutako
gizarte-ekintza uztartzen zituen politika bultzatu zuen.

-"Iraultza askatzailea" (1955-1958)

1955ean, babes politiko eta sozial handiko kolpe militar batek Peron boteretik kendu
zuen, eta erbestera joan zen. Lonardiren, nazionalista eta katoliko kutsuko
militarraren, interregno laburraren ondoren, beste komando kolpe batek Armada,
Pedro Eugenio Aramburuk ordezkatua, eta Itsas Armada, Isaac Rojasek ordezkatua,
gobernu baten buru jarri zituen. Gobernu horren muina peronismoa bizitza
nazionaletik kentzea zen, batez ere langile mugimendua seinalatuz. 4161 dekretua
eta 1956ko ekaineko fusilamenduak, erreakzioaren adierazpen nagusia,
konstituzioaren erreformarekin (1957) eta Raúl Prebischek asmatutako proiektu
ekonomiko liberal baten inplementazioarekin konbinatu ziren, eredu peronista
desmuntatu eta NDFren babesarekin "egonkortze" ekonomikoa lortzeko asmoz.
Jazarpen bortitz horretan, "erresistentzia peronista" delakoa hasi zen, eta peronistak
ez ziren herri-sektore askotara ere zabaldu zen. Barne-aurkakotasunik gabe,
erregimen militarrak hauteskunde-irekiera eman zuen, kontrolatu uste izan zuena eta
gobernu erradikalak buru zituzten demokrazia baldintzatuen aldiari bide eman ziona.

-Frondizi eta Illia (1958-1966)

1958an Arturo Frondizi Batasun Zibiko Erradikal Intransigenteko buruzagia
gobernura iritsi zen Peronekin aliantza bat sinatu ondoren. Hala ere, bere politika
desarrollista petrolioa ateratzeko atzerriko enpresak kontratatuz eta NDFren kreditu
bat kudeatuz gauzatu zen, neurri liberalak ezartzearen baldintzapean, eta berehala
areagotu zitzaion peronismoaren etsaitasuna. Nahigabearen adierazpenei aurre
egiteko, gobernuak "Conintes plana" jarri zuen martxan, Armadari gremialistak eta
oposizioko kideak atxilotu, atxilotu eta galdekatzeko ahalmena eman ziona. Bere
kanpo-politikak eta 1962ko hauteskundeetan peronismoak lortutako garaipenak
beste estatu-kolpe bat eragin zuten. Instituzionaltasuna salbatzen saiatuz, Senatuko
presidente José María Guido erradikala bere gain hartu zuen, bere gobernua
militarren aldetik babestuta egon zelarik. 1963ko presidentetzarako hauteskundeek,
peronismoaren debekuarekin, Herriaren Batasun Zibiko Erradikaleko Arturo Illia
eraman zuten presidentetzara. Petrolio-kontratuak baliogabetzeak, Sendagaien
Legeak eta osasunean eta hezkuntzan egindako inbertsioa handitzeak etsaitasuna
eragin zuten enpresaburuetan. Peronismoak, batez ere bere oinarri sindikalak, eta
prentsak aurrera eraman zuten lider erradikalaren aurkako kanpaina gogor bat,
beste behin ere Indar Armatuek demokraziari beste kolpe bat eman ziezaioten libre
utziz. 1966ko ekainaren 28an, Juan Carlos Onganíak de facto hartu zuen
herrialdearen agintea. Beste behin ere, babes politiko eta sozial handia zuen.

-"Argentinako Iraultza" (1966-1973)

Juan Carlos Onganía jeneralak, NDFren laguntzarekin, programa liberal indartsu bat
ezarri zuen talde ekonomiko handien interesak asetzeko, eta aldi berean, Estatu
Batuek bultzatutako Segurtasun Nazionalaren Doktrinaren babespean,
peronismoaren jazarpena komunismoaren eta gerrillen pertsekuzio bihurtu zuen.
Zentsura zorrotza ezarri zuen, prentsa osoa eta kultur adierazpen guztiak harrapatu
zituena, unibertsitateen esku-hartzea eta oposizioko irakasleak kanporatzea barne,
eta horrek "burmuinen ihesa" deritzona ekarri zuen. Hala ere, ikasleen
mobilizazioek, herri matxinadek (Kordobazoa kasu) eta gerrilla erakundeak
gobernua ahuldu zuten, barne kolpea eraginez. 1970eko ekainean Roberto
Levingston nazionalistak hartu zuen bere gain, eta ez zuen lortuko herriaren
protestei eta gerrillarien jarduerari eustea. Kordobako bigarren manifestazio herrikoi
batek, "Viborazo" izenekoak, gobernu berri hau hankaz gora jarri zuen. 1971ko
martxoan, Alejandro Agustín Lanussek bere gain hartu zuen, eta adiskidetze-politika
bat bultzatu zuen, GANen bidez (Akordio Nazional Handia), Juan Domingo Perónen
itzulera ahalbidetuz eta peronismorako debekurik gabeko hauteskunde
nazionaletara deituz. 1973ko martxoan, Hector Campora eta Vicente Solano Lima
hautagaiek lortu zuten garaipena.

-Peronen itzulera (1973-1976)

1973 eta 1976 artean berriz ere peronismoak gobernatu zuen lau presidenterekin
(Kanpora, 1973; Lastiri, 1973; Perón, 1973-1974; eta Isabel Perón, 1974-1976), eta
lehen peronismoaren neurri sozial batzuei heltzen saiatu ziren, hala nola industria
eta gizarte-ekintza bultzatzea, soldatak hobetzea eta prezioak kontrolatzea. Baina
mugimendu peronistaren eta gerrillaren barne-gatazkek, 1973ko mundu-mailako
krisi ekonomikoarekin batera, egoera zaildu zuten, eta are larriagoa izan zen Peron
1974an hil zelako eta haren ondorengo Isabel Peron ez zelako gai izan herrialdea
gidatzeko. Krisi hau gobernu demokratikoarekin amaitzeko eta beste kolpe militar
bat emateko aprobetxatu zen, beste behin ere babes zibil zabala izan zuena.

-Diktadura (1976-1983)
1976 eta 1983 artean herrialdea gobernatu zuen diktadura militarrak talde
ekonomiko nazional handien babes erabakigarria izan zuen, eta nazioarteko banku
handien eta nazioarteko kreditu-erakundeen etengabeko finantzaketa, hala nola
Munduko Bankuarena eta NDFrena. Kudeaketaren saldoa milaka hildako eta
desagerturena izan zen, ehunka mila erbesteraturena, Argentinako Armadak
Malvinetan izandako porrota, kanpo-zorra bostekin biderkatzea, produkzio-aparatu
nazionalaren zati handi bat suntsitzea eta enpresa publiko guztien porrota eta
hustea, zuzendarien ustelkeriaren eta bertako eta atzerriko talde ekonomikoei
mesede egiten zien politika ekonomiko baten ezarpenaren ondorioz.

-Raúl Alfonsín (1983-1989)

1983ko abenduaren 10ean, ia hogei urteren ondoren, erradikalismoa gobernura itzuli
zen Raúl Alfonsinen garaipenaren ondoren. Errepresio militar bortitzaren ondoren
sortzen ziren giza eskubideen aldeko erakundeen indarrak bultzatuta, buruzagi
erradikalak ateak ireki zizkien diktaduran egindako gizateriaren aurkako krimenei
buruzko salaketei eta lehen ikerketa bati. Ikerketa hori CONADEPen txostenean
islatu zen, eta kupula militarrak Batzarren aurkako epaiketan epaitzea ahalbidetu
zuen. Zenbait erakunderentzat nahikoa ez izan arren, Alfonsinen giza eskubideen
politikari gogor eraso zioten hainbat sektore militarrek, eta mugimendu karapintatua,
Beharrezko Obedientziaren eta Azken Puntuaren Legeetarako atzerakadak eta La
Tabladako sarraskian amaitu zen gerrillarien azken saiakera eragin zituzten. Baina
funtsean aldatu zena oinarri ekonomikoak ziren. Finantza-taldeen gero eta ahalmen
handiagoarekin.

Alfonsinek errezeta liberalen aurrean amore eman zuen, eta ez zuen lortu ekonomia
desindustrializatu eta anemikoa bideratzea. Gizartearen babes eskasarekin,
peronismo konspiratiboaren aurrean eta talde ekonomikoekin aurka, hiperinflazioak
Alfonsinek denbora baino lehen uko egitera behartu zuen. "Menematoaren" garaia
etorriko zen.
3.Pobrezia

-Egoera orokorra

Argentinak egoera sozial larria bizi du: hamar argentinarretik ia sei pobreak dira, hau
da, oinarrizko saskia (janaria, garraioa, arropa eta botikak barne) erosteko
diru-sarrera nahikorik ez dute. Kopuruak gora egin zuen Javier Mileiren gobernuaren
hasieran: abenduan % 49,5 izatetik urtarrilean % 57,4 izatera igaro zen, 3,5 milioi
pobre berri baino gehiago, Argentinako Unibertsitate Katolikoak (UCA) asteburuan
argitaratutako datuen arabera. 2002ko corralito-krisiaz geroztik izandako okerrenak
dira, eta oso zaharkituta utzi dituzte 2023ko lehen hiruhileko datu ofizialak, % 40,1
baitzen. Guztira, 27 milioi pobre inguru daude 46 milioi biztanle dituen herrialde
batean.

Egungo hondatzearen azalpena sinplea da: etxeetako diru-sarrerak inflazioa baino

erritmo motelagoan hazten dira, eta arrakala gero eta handiagoa da. 2023an
prezioak % 211,4 igo ziren eta soldatak % 152,7. Urtarrilean, hileko inflazioa %
20,6koa izan zen, eta urte artekoa % 254,2ra igo zen, munduko altuena,
Venezuelaren eta Libanoren aurretik. Soldatak, erretiroak eta gizarte-laguntzak ez
ziren igo urtarrilean. Otsailean igoerarik gertatzen ez bada, pobreziak gora egingo du
berriro.

Pobrezia-indizea kalkulatzeko, UCAk proiekzioak egin zituen 2023ko hirugarren

hiruhilekoko laneko eta lanetik kanpoko diru-sarrerei buruz, bai eta INDECek,
estatistiken bulego publikoak, hilero ezartzen duen elikagaien eta zerbitzuen
oinarrizko saskiaren balioarekin duen erlazioari buruz ere. Urtarrilean, saski horren
balioa 596.000 pesokoa izan zen, 700 dolar inguru kanbio-tasa ofizialean, 3,8
gutxieneko soldaten baliokide.

Egoera bereziki zaila da erosketak egiteko orduan. Elikagaien prezioa % 300

garestitu da azken 12 hilabeteetan, eta supermerkatuko oinarrizko produktu batzuen
kostua Espainiakoaren antzekoa da, hala nola esnea (0,85 zentimo dolar) edo
moldeko ogia (2,1 dolar), beste askoren artean. Gutxieneko soldata, aldiz, zortzi
aldiz txikiagoa da: Argentinan 156.000 pesokoa da (155 dolar inguru) eta Espainian
1.134 eurokoa.

Elikagaien krisia ohikoa bihurtu da Buenos Airesen, duela hilabete batzuk arte
noizbehinkakoak ziren, hala nola pertsonak batzuetan haurrak zaborrontzien
barruan ikustea elikagai edo saltzeko material bila. Etxez etxe laguntza eske
doazenak eta doako jantokietara doazenak ere ugaritu egin dira, janaria erosteko
nahikoa ez delako.
Milei presidenteak ukatu egin du pobreziaren azkenaldiko gorakadan erantzukizunik
izan duela, eta "kastaren ereduaren herentziari" egotzi dio.

-Faktoreak

Inflazioa:

Lehendabizi, grafikoak eta datuak aztertzen hasi baino lehen, aipatutako

hitza, inflazioa, zer den eta ze eragin izan ohi dituen herrialdeen ekonomietan
zehaztu beharra dago. Inflazioa prezioen igoera konstantea denbora tarte zehatz
batean bezala definitu dezakegu, hainbat faktoreengatik sortutakoa eta hainbat
ondorio ekar ditzakena. Gainera, inflazioa neurtzeko hainbat metodo daude ere,
lehenengoa BPG deflaktatzailea da eta ekonomiaren prezio aldaketa orokorra
kalkulatzen du,urte batzekin konparatuz. Bestea, KPI(Kontsumoen Prezioen Indizea)
da, pertsona baten otarreak pairatu dituen prezio aldaketak kalkulatzen duena. Guk,
bigarrena aukeratu dugu gure analisia egiteko, hain zuzen ere Argentinak duen
arazoa hobeto erreflejatzen baita KPI-arekin.
Behin, inflazioa zer den azalduta, Argentinan izan duen bilakaera historikoa
aztertuko dugu, herrialdean betidanik egon den arazoa dela ikusteko.:

Hemen, Argentinak izan zuen inflazio tasa agertzen da 1950 eta

1997.urteetan zehar. Nahiko aipagarriak dira 1975 eta 1985 urteetan artean
herrialdeak izan zituen zifrak, urtetik urterako %100eko baino gehiagoko igoerekin.
Batez ere 1983 eta 1985 urteetan zehar, inflazioak urtetik urtera 5 aldiz handiagoak
bilakatu zirenean. Halere, hurrengo bizpahiru urteetan zifrak lasaitu egin zirenean
bapatean 1989 eta 1990 urteetan %2000 eta %3000 baino handiagoko hiperinflazioa
pairatu zuten. Hau, Argentinak bere historian izan duen arazo ekonomiko
handienetariko bat izan zen, prezioak egunean zehar aldatzen baiziren eta jendeak
etengabe bere erosketa ahalmena gutxituz. Horrenbestez, garapenaren aurkako
hainbat egoera jasan izan behar zituzten garaiko pertsonek. Adibidez, elikagaien
prezioen aldaketa zela eta dieta nahiko kaskarra eraman izan behar zuten eta
etengabeko gatazkak pairatu izan behar zituzten kaleetan. Ondorioz, Argentinak
azken urteetan inflazioarekin izan dituen arazoak ez dira gaur egungo kontuak baizik
eta bere historian zehar jasan izan behar dituenak.

Oraingoan, 1980.urtetik gaur egunera arte Argentinak jasan duen inflazioaren

grafikoa daukagu, ekonomia garatuekin eta Hego Ameriketako batazbestekoarekin
konparatuz. Lehenik eta behin, garatuak kontsideratzen diren ekonomiek inflazio
tasa oso baxuak izan dituzte, inflazioa kontrolatzea funtsezko helburua baita
herrialdearen garapena ziurtatzeko. Beste aldetik, Argentinaren datuak soilik
1998.urtetik aurrera daude eta bai ekonomia garatuekin eta Hego Ameriketako
batazbestekoarekin konparatuz azken urteetan izugarrizko igoera izan dute, %100
baino gehiagokoa. Hain zuzen ere hau izango lirateke Argentinark pairatzen duen
gaur egungo pobreziaren faktore garrantzitsuenetarikoa.
Behin inflazioaren papera Argentinan ikusia, honek sortzen dituen ondorioak
aztertuko ditugu. Lehendabizi, bi grafiko hauek aztertu eta gero oso argi geratzen da
Argentinaren ekonomia ez dela oso egonkorra, horrek bere aurka jokatzen du
atzerritar inbertsioa eta laguntza ekonomikoak erakartzeko. Ondoren, pairatu dituen
inflazio tasa altuak direla eta, desoreka makroekonomiko handia izan du azken
urteetan, izan ere, produktuen esportazioetan oinarritzen da bere ekonomia eta
azken urtetan gertatu diren bi krisi handiek min asko egin dizkiote bere merkatal
balantzari. Gainera, hori zuzentzeko gobernuak erabili duen moneta politika
hedatzaileak inflazio handiagoa sortu du herrialdean. Faktore hauek batuta,
Argentinak duen arazo larriena sortu dute, bere monetaren debaluazio izugarria.

Hemen ikusi dezakegu euroak eta

Argentinako “peso”-ak izan duten kanbio
tasaren bilakaera, izugarrizko igoerarekin
azkeneko urteetan.

● Langabezia

Hemen daukagu Argentinaren langabezia tasaren bilakaera azken 30

urteetan zehar, garatuak dauden herrialde eta hego ameriketako herrialdeekin
alderatuz. Begi bistaz ikusi dezakeguna Argentina beti bi hauen gainetik dagoela da,
bereziki 2000.hamarkadan. Oso logikoa da erabat garatuak dauden ekonomien
langabezia txikiagoa izatea baina arazoa bere egoera geografiko berdintsuan
dauden herrialdeek ere tasa txikiagoak pairatu dituztela urteetan zehar.

Behin Argentinak langabeziarekin arazoa duela ikusita zergatiak aztertuko ditugu.

Lehenik eta behin, herrialdeak inflazioarekin izan dituen arazoak min handia eragin
du herrialdearen lan merkatuan, hau da, bere monetaren debaluazio ikaragarria dela
eta langileen soldatak azterriko produktu eta zerbitzuak erosteko arazo handiak izan
ohi dituzte, langabezia areagotuz. Beste aldetik, gure ustez Argentinak dituen bi
arazo larrienak gazteen langabezia eta ezkutuko ekonomia dira. Lehenengoan,
grafikoan ikusi dezakegunez, gazteen langabezia ehuneko 20 inguruan mugitzen da,
langabezia totala askoz gaindituz.
Langabezia mota hau erraz azaldu daiteke, herrialdeak pairatu dituen krisiak(
2008koa eta COVID 19a) eta ikaragarrizko inflazioak eragin duten
ezegonkortasunak gazteen heziketa txikiagoa bihurtuz eta lan postu nahiko aldakor
eta ezegonkorrak lortuz. Oso erraz ikusi dezakegu grafikoan, marra arrosa
langabezia, marra berdea ikasketa altuak dituztenak eta morea erdi mailako
ikasketak ituztenak. Bestalde, lehen aipatutako ezkutuko ekonomia da, Argentinan
oso ohikoa da kontraturik gabeko lanak egitea eta logikoa da langileek baldintza
hauek onartzea, izan ere, dolarretan ordaindu ahal dira lan hauek.

i. Erabilitako politika ekonomikoak

Aipatu ditugun arazoei aurre egiteko asmoarekin, herrialdeak azken
hilabeteetan hainbat politika ekonomiko erabili ditu, presidente berriak
bultzatutakoak hain zuen ere. Lehenengoa oso argia da, kanbio tasak kontrolatzea
daukaten inflazioa egonkortzeko. Hau da, atzerrian erosten eta saltzen diren
produktu eta zerbitzuei mugak ezartzea sartu eta atera egiten diren moneta(bai
nazionala eta atzerrikoa) eskaintza kontrolatzeko. Horrenbestez, herrialdeak zuen
egoera ikusiz, dolarretan erosi zitekeen edozer produktu edo zerbitzuei muga bat
ezarri egin zaio, dolar gehiago eukitzeko helburuarekin. Bestalde, aplikatutako
politikengandik logikoena eta era berean zailena iruditzen zaiguna hurrengoa izan
da, Zor Publikoaren negoziaketa. Zor Publiko handia eta inflazio handia izateak
2018.urtean Argentinak NDF(Nazioarteko Diru Funtsak)arekin zuen akordioa
haustea erakarri zuen. Orain, presidente berriarekin helburu nagusia laguntza
ekonomiko hori berreskuratzea izan da, daukaten Zor Publikoa ikusiz. Horretarako,
herrialdeak hainbat konpromezu hartu izan behar ditu laguntza ekonomiko hori
onartuz, betezen ez diren kasuan laguntza geldituko lirateke. Ondorioz, urtarrilean
akordioa sinatu egin zuten 44.000 milioi eurengatik Argentinak hainbat neurri fiskal
eta monetario aplikatzeko konpromezu hartu egin zuen, baina laguntza ekonomiko
honek eragin positibo handia egingo du herrialdean.
Garapen humanitarioa
Garapen humanitarioa neurtzen duen adierazle nagusia GGIa da(Giza
Garapen Humanitarioa) eta herrialde baten garapena neurtzeko erabili ohi den
neurtzailea da, izan ere, eskolaratze tasa, zenbat denbora dagoen pertsona eskolan
eta errenta per capita neurtzen ditu. Ondorioz, GGI altua duen herrialdeak garapen
handia duen herrialdea del esan dezakegu.

Taula honetan ikusi dezakegunez, Argentinaren datua nahiko ona dela esan
dezakegu, Hego Ameriketako batazbestekoaren eta munduko batazbestekoaren
gainetik kokatuz baina oraindik erabat garatuak dauden ekonomien azpitik. Hasiera
batean, lehen aipatu ditugun arazo ekonomikoak dituen herrialde baten GGI datua
Argentinarena baino bajuagoa izango lirateke baina hori da hain zuen ere GGI
indizeak neurtzen duena, ez denez errentan eta herrialdeen aberastasunean soilik
zentratzen Argentinak datu nahiko altua lortu izan du. Ondorioz, hurrengo urteetan
zehar bere hezkuntza maila mantentzen baldin badu eta arazo ekonomikoei aurre
egiten badie, oso postu altuetan geldituko da mundu mailan.
 Errentaren banaketa
Azkenik, herrialde baten errenta birbanaketa neurtzeko erabiltzen den
adierazlea Giniren indizea da, herrialdean dagoen errenta kontzentrazio maila
neurtzen duena, hau da, dagoen dirua zenbat pertsonen eskutan dagoen neurtzen
du. Datua ikusi baino lehen, adierazle hau ulertzeko zenbakia 0 eta 1 artean egongo
dela, geroz eta txikiagoa denean banaketa berdintsuagoa eizango dela eta 0,3ko
datua dela egokia bezala ahrtzen den gehienezkoa dela esan beharra dago.

Grafikoan ikusi datieke Argentinak azken urteetan izan duen errenta

kontzentrazioa nahiko altua izan dela, beti 0,4aren gainetik kokatuz(0,3 da balio
maximoa errenta banaketa orekatua dela esan ahal esateko) eta urte batzuetan
0,5aren gaientik ere. Ondorioz, Argentinak dituen arazo ekeonomikoak ikusiz eta
Giniren indizea ez dagoela oso oso altua ere ikusiz, inflazio eta zorpetze arazoak
konpontzean indizeak beherapen nabarmena jasango du, balore egokietan ezarriz.

Etorkizunerako konponbideak

Herrialdeak konpondu ezin izan dituen arazo handiak ditu, besteak beste, kontu
publikoen defizit handia eta diru-jaulkipen handia, bereziki covid-19aren pandemian:
Hazten ari den ekonomia eta enplegu informala, zorraren ordainketei aurre egiteko
erreserba eta likidezia eskasia, Ukrainako gerrak eragindako petrolioaren eta
gasaren garestitzearen testuinguruan diruz lagundutako energia-tarifak, eta txanpon
nazionalean eta ekonomian, oro har, betiereko mesfidantza, krisitik krisira eraikia,
besteak beste.
Galdera berdina egin zuen CNN telebistak hainbat ekonomilariri, eta hau da Javier
Marcus ekonomilariaren erantzuna:

“Bata epe laburreko irtenbidea da, nola eraman krisi hau egoera hobea izan arte.
Puntu honetan bi agertoki daude, bat debaluazio bat egitea da eta tasak igotzea
konfiantzazko shock batekin, deseroso dauden aldagaiak egokitzea. Baina animatu
beharra dago, inflazio-arazo bat baituzu, balio oso altuetatik abiatuta. Inflazio
handiko erregimen batean, debaluazio hori arriskutsua da, eta, horregatik, gobernua
neurri isolatuak hartzen saiatzen ari da denboran aurrera egiteko, biztanleriari
sozialki eutsiz, agertoki hobe batera iritsi arte, nahiz eta, horren erdian, berriki aipatu
dugun agertoki negatiboan eror daitekeen, prezioek gora egin eta jarduera
ekonomikoak behera egiten baitute ".

"Beste irtenbidea epe luzerakoa da, Argentinako krisi iraunkorretik ateratzeko. Ospe
horrekin eta historia horrekin, adabakiak jartzen joan ziren 2011ko beherakadatik
(arazoa da ez garela hazten), eta joan beharreko aldaketa sektore pribatua haztea
da, esportatzeko aukera gehiago izatea, eta sektore publikoa txikiago bihurtzea ".

"Horretarako, erabateko aldaketa behar da gizarte-akordioetan, ekoizpen-matrizean

eta sektore publikoaren tamainan. Produkzio-matrize osoa obra publikoari eta
gizarte-planei lotutako politikarien, sindikatuen eta enpresaburuen eredu bati lotuta
dago, eta horiek ekonomiaren pizgarriak zehazten dituzte ".

"Benetan, nahiko iragarritako krisia da: egoera hauskor batetik abiatuta hartu zuen
gobernua, eta, ondoren, pandemia eta gerra izan zituen Ukrainan. Gauza horiek
batuta, edo krisi sozial izugarri bat zenuen 2020an, edo pandemiaren eta energiaren
gastu hori ordaintzeko inprimatzen zenuen, eta atzeratu egiten zenuen ".

Gure ustez, eta lan hau egiten ikusi dugunarekin, Argentinak denbora asko darama
egoera txarrean baina azken urteetan asko okertu da. Milei presidentearen ideiak
oso radikalak iruditzen zaizkigu eta bere proiektua jende arruntak ordainduko duela.
Hala ere egia da gauza guztiz berri bat egin behar dela, herrialdeak denbora gehiegi
daramalako gaizki.
 Bibliografia

- Gráfico Histórico Euro Peso Argentino (ARS) - cambioeuro. (2023, 27 julio).

Cambioeuro.es. https://www.cambioeuro.es/grafico-euro-peso-argentino/

- International Monetary Fund (IMF). (2024, 24 abril). IMF. https://www.imf.org/

- INDEC, Instituto Nacional de Estadistica y Censos de la REPUBLICA

ARGENTINA. (s. f.). INDEC: Instituto Nacional de Estadística y Censos de la

República Argentina.

https://www.indec.gob.ar/indec/web/Institucional-Indec-InformacionDeArchivo

- International Labour Organization. “Labour Force Statistics database ( LFS )”

ILOSTAT. Accessed February 06, 2024. ilostat.ilo.org/data

- De América - Redacción, V. (2024, 11 enero). FMI y Argentina alcanzan

acuerdo de deuda por 44.000 millones de dólares. Voz de América.

https://www.vozdeamerica.com/a/fmi-argentina-alcanzan-acuerdo-de-deuda-p

or-44-000-millones-de-dolares/7435446.html

- ¿Qué puesto ocupa Argentina en el ranking mundial de desarrollo humano

2023-4? (s. f.). UNDP.

https://www.undp.org/es/argentina/noticias/que-puesto-ocupa-argentina-en-el-

ranking-mundial-de-desarrollo-humano-2023-4#:~:text=El%20valor%20del%2

0IDH%20de,con%20un%20valor%20de%200%2C380.

- World Bank Open Data. (s. f.). World Bank Open Data.

https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=AR
- Pobreza: Contexto y análisis de la pobreza en Argentina. (s. f.). UNDP.

https://www.undp.org/es/argentina/pobreza-contexto-y-analisis-de-la-pobreza-

en-argentina

- Padinger, G. (2023, 24 mayo). ¿Cuál es la salida para la crisis en Argentina? 5

economistas ofrecen su visión. CNN.

https://cnnespanol.cnn.com/2022/07/28/salida-crisis-argentina-economistas-orix/

- TFG historia economica de argentina vista por Domingo Davallo ( Gonzalo

Gutierrez)

https://uvadoc.uva.es/bitstream/handle/10324/46906/TFG-E-1204.pdf;jsessionid=A1

B85BF6CABECDBEEF3DB1885D2A3327?sequence=1