‫جلسِ ی اٍل‪:‬‬

‫فصل اول ‪:‬سیستم های دو دویی‬

‫تؼریف بیت ‪ ،‬بایت ٍ کلوِ‪:‬‬

‫بیت‪ :‬بیت (‪ bit‬هخفف ‪ )binary digit‬کَچکتریي ٍاحذ اطالػاتی است کِ در کاهپیَتر هی تَاًذ ًگْذاری ضَد‪.‬‬
‫ّر بیت تٌْا دٍ حالت ‪ 0‬یا ‪( 1‬خاهَش یا رٍضي) را هی تَاًذ اختیار کٌذ‪ .‬بٌابرایي ّر رقن در هبٌای ‪ 2‬هؼادل یک‬
‫بیت است کِ یا ‪ 0‬است ٍ یا ‪.1‬‬

‫بایت‪ :‬بیت قابل دسترسی برای کاربر ًیست؛ کَچکتریي ٍاحذ اطالػاتی کِ قابل دسترسی برای کاربر هی باضذ بایت‬
‫ًاهیذُ هی ضَد‪ّ .‬ر بایت هؼادل ‪ 8‬بیت است‪.‬‬

‫کلوِ‪ :‬در کاهپیَترّای اٍلیِ ّر ‪ 16‬بیت (یؼٌی ‪ 2‬بایت) اطالػات یک کلوِ ًاهیذُ هی ضذ‪ٍ .‬لی در کاهپیَترّای‬
‫اهرٍزی( کاهپیَترّای ‪32‬بیتی) یک کلوِ هتطکل از ‪ 32‬بیت ( یؼٌی ‪ 4‬بایت) هی باضذ‪.‬‬

‫چگونه اعداد را از مبنای ‪ 01‬به مبنای ‪ 2‬تبدیل کنیم؟‬

‫ّواى طَر کِ هی داًیذ اػذادی کِ ها از آى ّا استفادُ هی کٌین در هبٌای ‪ 10‬هی باضٌذ‪ .‬برای تبذیل اػذاد دّذّی‬
‫بِ دٍدٍیی ػذد را بِ طَر هتَالی بر‪ 2‬تقسین هی کٌین ٍ ایي ػول را تا صفر ضذى خارج قسوت اداهِ‬
‫هی دّین‪.‬سپس باقیواًذُ ّا را بِ صَرت هؼکَس بذًبال ّن هی ًَیسین‪.‬ػذد بذست آهذُ در هبٌای ‪ 2‬برابر با ػذد‬
‫هَرد ًظر ها در هبٌای ‪ 10‬خَاّذ بَد‪.‬‬

‫مثال‪ 1110 :‬را بِ دٍدٍیی تبذیل کٌیذ‪:‬‬

‫جذٍل زیر تبذیل ّا را از ػذد ‪0‬تا ‪ 15‬را ًطاى هی دّذ‪.‬‬

 ‫چگونه اعداد را از مبنای ‪ 2‬به مبنای ‪ 01‬تبدیل کنیم؟‬

‫ٌّگام تبذیل دٍدٍیی بِ دّذّی ‪ ،‬داًستي هفَْم ٍزى هربَط بِ ّر هکاى رقن اّویت دارد‪.‬ابتذا ٍزى اػذاد را در‬
‫هبٌای سیستن ‪ 10‬هرٍر هی کٌین‪.‬هثال در ػذد ‪ 512‬رقن ‪2‬دارای ٍزى ‪ ٍ 100‬رقن ‪ 1‬دارای ٍزى ‪ ٍ 101‬رقن ‪ 5‬دارای‬
‫ٍزى ‪ 102‬هی باضذ‪.‬بِ رٍضی هطابِ‪ ،‬هکاى ّر رقن در ػذد هبٌای ‪ 2‬دارای ٍزى هربَط بِ خَد است‪ .‬بٌابرایي برای‬
‫تبذیل دٍدٍیی بِ دّذّی کافی است ّر رقن را در ٍزى هربَط بِ خَد ضرب کردُ ٍباّن جوغ کٌین‪.‬‬

‫مثال‪ )1001010( 2:‬را بِ دّذّی تبذیل کٌیذ‪.‬‬

‫حال اگر بخَاّین اػذاد در هبٌاّای دیگر را بِ هبٌای ‪10‬ببرین‪ ،‬بجای ػذد ‪ ،2‬هبٌای هَرد ًظر را قرار هی دّین‪ ،‬در‬
‫ػذد زیر هبٌا ‪ 4‬هی باضذ کِ بِ هبٌای ‪ 10‬بردُ ضذُ است‪ ،‬چَى ػذد تک رقوی هی باضذ‪ ،‬اػذاد حاصل در ّر دٍ‬
‫هبٌا یکساى هی باضٌذ ‪.‬‬

‫هَضَع دیگری کِ در ایٌجا پیص هی آیذ ایي است کِ اگر ػذد دارای اػطار باضذ چگًَِ بایذ تبذیل اًجام ضَد؟‬
‫قسوت صحیح آًرا هثل قبل بذست آٍردُ ٍلی قسوت اػطار را در تَاى ّای هٌفی ضرب هی کٌین ٍ بؼذ حاصل را‬
‫جوغ هی کٌین‪ ،‬بِ هثال زیر تَجِ کٌیذ‪.‬‬
 ‫عملیات جمع در مبنای ‪:2‬‬

‫جوغ اػذاد دٍدٍیی ًیس بِ جوغ اػذاد دّذّی ضباّت دارد‪ّ.‬واًطَر کِ در جوغ دّذّی ‪ 1+9 ;0‬است ٍ بِ هکاى‬
‫باالتر یک اضافِ هی ضَد‪ ،‬در دٍدٍیی ّن ‪ 1+1 ;0‬است ٍ بِ هکاى باالتر یک اضافِ هی ضَد‪(.‬رقن ًقلی)بِ طریق‬
‫هطابِ اگر بخَاّین ‪ 1+1+1‬را در هبٌای‪ 2‬بذست آٍرین بِ صَرت زیر ػول هی ًوایین‪:‬‬

‫در دّذّی جوغ ‪ 3;1+1+1‬است ٍ هی داًین ‪ 3‬در هبٌای ‪ 2‬برابر با ‪ 11‬هی باضذ‪.‬پس ‪ 1+1+1 ;1‬است کِ بِ هکاى‬
‫باالتر ّن یک اضافِ هی ضَد‪( .‬یؼٌی رقن ًقلی برابر با ‪ 1‬است‪).‬‬
 ‫نحوه ی تبدیل در عدد های منفی‬

‫در ًوایص اػذاد هٌفی ها احتیاج بِ ًوایص ػالهت هٌفی دارین‪ ٍ ،‬آًرا با استفادُ از ‪ 1‬در سوت چپ ػذد‪ً ،‬وایص هی‬
‫دّین‪ .‬هثال اگر ‪ 11001‬را ػذدی هثبت در ًظر بگیرین ػذد حاصل ‪ 25‬هی ضَد‪ٍ ،‬لی اگر آًرا بصَرت ػذد هٌفی در‬
‫ًظر بگیرین ( چپ تریي ‪ 1‬را بِ ػٌَاى ػالهت هٌفی در ًظر بگیرین) ػذد باقیواًذُ ‪ 1001‬هی ضَد‪ ،‬کِ هؼادل ػذد ‪9‬‬
‫هی ضَد‪ ٍ ،‬در ًْایت بصَرت ‪ -9‬بیاى هی ضَد‪.‬‬

‫عملیات تفریق در مکمل ‪:2‬‬

‫هسیت ًوایص اػذاد بِ صَرت هکول ‪ 2‬آى است کِ ػول تفریق بِ ػول جوغ تبذیل هی ضَد‪.‬یؼٌی برای اًجام‬
‫تفریق ‪ x-y‬کِ ‪ّ y ٍ x‬ر دٍ هثبت ّستٌذ‪ ،‬ابتذا ‪ y‬را بِ هکول ‪ 2‬تبذیل کردُ ٍ سپس با ‪ x‬جوغ هی کٌین‪.‬‬

‫بررسی کد ‪: BCD‬‬